Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21645 – Poz. 3632, 3633

3632

UCHWAŁA Nr XXIX/223/2009 Rady Gminy w Kole

z dnia 9 października 2009 r.

w sprawie: opłat za świadczenia przedszkoli prowadzonych przez Gminę Koło

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia §3. Świadczenia przedszkoli prowadzone przez 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z Gminę Koło w zakresie realizacji podstawy progra- 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn.z.) w związku mowej wychowania przedszkolnego oraz rocznego z art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. przygotowania są nieodpłatne. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn.zm.) Rada Gminy w Kole uchwala co §4.1. Ustala się opłatę za wyżywienie w następu- następuje: jące wysokości: 1) 2,00 zł - śniadanie §1. Uchwala się opłaty za świadczenia przedszkoli 2) 4,50 zł - obiad publicznych prowadzonych przez Gminę Koło. 3) 1, 00 zł – podwieczorek 2. Każda zmiana opłat wymienionych w punkcie §2. Ilekroć w uchwale jest mowa bez bliższego 1 wymaga uzgodnień dyrektora przedszkola z Radą określenia o: Rodziców oraz dostarczającym posiłki. 1. przedszkolu – należy przez to rozumieć publicz- ne przedszkola, dla których organem prowadzącym §5. Dane dotyczące czasu pobytu dziecka w jest Gmina Koło, przedszkolu jak i rodzaj posiłków z jakich będzie ko- 2. opłacie za wyżywienie – należy przez to rozu- rzystał będą zawarte w umowie cywilno – prawnej mieć opłatę za wyżywienie dostarczane przez pod- jaką dyrektor przedszkola zobowiązany jest zawrzeć miot zewnętrzny, z każdym rodzicem lub opiekunem prawnym na 3. podstawie programowej – należy przez to ro- dany rok szkolny. zumieć podstawę programową wychowania przed- szkolnego określoną w rozporządzeniu Ministra Edu- §7. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi kacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie Gminy Koło. podstawy programowej wychowania (Dz.U. z 2009 r. Nr 4 poz. 17). §8. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni 4. rocznym przygotowaniu – należy przez to ro- od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Woje- zumieć obowiązkowe roczne przygotowanie przed- wództwa Wielkopolskiego z mocą obowiązująca od szkolne, o którym mowa w art. 14 ust. 3 ustawy z 1 września 2009 r. dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn.zm.). Przewodniczący Rady (-) Teresa Bilińska

3633

UCHWAŁA Nr XXIX/224/2009 RADY GMINY W KOLE

z dnia 9 października 2009 r.

w sprawie przyjęcia „Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Koło na lata 2009-2012”

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia §2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z Gminy Koło 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) i art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie §3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Woje- poz. 1568 z późn. zm.) Rada Gminy w Kole po uzy- wództwa Wielkopolskiego. skaniu opinii Wielkopolskiego Wojewódzkiego Kon- serwatora Zabytków uchwala, co następuje: Przewodnicząca Rady Gminy §1. Przyjmuje sie „Program Opieki nad Zabytkami (-) Teresa Bilińska dla Gminy Koło na lata 2009-2012”, stanowiący za- łącznik do uchwały. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21646 – Poz. 3633

PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY KOŁO NA LATA 2009-2012

SPIS TREŚCI 4.3. Uwarunkowania wynikające z Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Koło 1. Wstęp 4.4. Uwarunkowania wynikające ze Studium 1.1. Położenie i krótka charakterystyka gminy uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- 1.2. Cel opracowania gminnego programu opieki strzennego gminy nad zabytkami 4.5. Uwarunkowania wynikające z miejscowych 1.3. Podstawa prawna opracowania gminnego planów zagospodarowania przestrzennego gminy programu opieki nad zabytkami 4.6. Uwarunkowania wynikające z ochrony przy- 2. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony zasobów rody i równowagi ekologicznej. dziedzictwa kulturowego 5. Cele gminnego programu opieki nad zabytkami 2.1. Relacje gminnego programu opieki nad za- (art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie bytkami z opracowaniami wykonanymi na poziomie zabytków i opiece nad zabytkami oraz inne określo- województwa ne przez gminę) 2.1.1. Strategia rozwoju województwa wielkopol- 6. Kierunki działań dla realizacji gminnego progra- skiego mu opieki nad zabytkami 2.1.2. Plan zagospodarowania przestrzennego 6.1. Gminna ewidencja zabytków województwa wielkopolskiego 6.1.1. Sporządzenie gminnej ewidencji zabytków 2.1.3. Inne dokumenty o zasięgu województwa, nieruchomych których problematyka związana jest z dziedzictwem 6.1.2. Sporządzenie gminnej ewidencji zabytków kulturowym archeologicznych 3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego 6.1.3. Inwentaryzacja obiektów tzw. małej archi- gminy tektury 3.1. Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyż- 6.2. Sporządzenie wykazu obszarów urbanistycz- szym znaczeniu dla gminy wpisane do rejestru za- nych, ruralistycznych, zespołów i obiektów nieru- bytków chomych, stanowisk archeologicznych typowanych 3.2. Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych do wpisu do rejestru zabytków z terenu gminy w znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków celu uwzględnienia ich w dokumentach planistycz- 3.3. Zespoły najcenniejszych zabytków rucho- nych i inwestycyjnych gminy mych na terenie gminy 6.3. Edukacja i promocja w zakresie ochrony za- 3.4. Krajobraz kulturowy – obszarowe wpisy do bytków rejestru zabytków (układy urbanistyczne, parki kul- 6.4. Działania zmierzające do poprawy stanu za- turowe, parki krajobrazowe) chowania dziedzictwa kulturowego 3.5. Zabytki archeologiczne 6.5. Określenie zasobów zabytkowych, które moż- 3.5.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisa- na wykorzystać dla tworzenia np. tras turystycz- nych do rejestru zabytków z terenu gminy nych, ścieżek dydaktycznych, organizacji festynów 3.5.2. Wykaz stanowisk o własnej formie krajo- 6.6. Określenie sposobu realizacji poszczególnych brazowej celów gminnego programu opieki nad zabytkami 3.5.3. Zestawienie liczbowe stanowisk archeolo- 7. Instrumentarium realizacji gminnego programu gicznych zewidencjonowanych i wpisanych do re- opieki nad zabytkami jestru zabytków, łącznie z ich funkcją oraz krótką 8. Monitoring działania gminnego programu opieki analizą chronologiczną (opis koncentracji stanowisk nad zabytkami archeologicznych – uwarunkowania fizjograficzne) 9. Niektóre zewnętrzne źródła finansowania gmin- 4. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zasobów nego programu opieki nad zabytkami. dziedzictwa i krajobrazu kulturowego 4.1. Stan zachowania i obszary największego za- 1. Wstęp grożenia zabytków 1.1. Położenie i krótka charakterystyka gminy 4.1.1. Stan zachowania zabytków nieruchomych Gmina Koło położona jest we wschodniej części wpisanych do rejestru zabytków woj. wielkopolskiego, w odległości 120 km od Po- 4.1.2. Stan zachowania zabytków ruchomych znania i 180 km od Warszawy, w środkowej części 4.1.3. Stan zachowania zabytków archeologicz- powiatu kolskiego. Siedzibą władz jest miasto Koło, nych oraz istotne zagrożenia dla zabytków arche- które stanowi odrębną jednostkę administracyjną. ologicznych Gmina zajmuje obszar o powierzchni 102 km², co 4.1.4. Obszary największego zagrożenia dla za- stanowi 10,8% powierzchni powiatu. Użytki rolne bytków w gminie stanowią 87% ogólnej powierzchni gminy, a użytki 4.2. Uwarunkowania wynikające z Planu Rozwoju leśne tylko 4%. Dominującą funkcją gminy jest rol- Lokalnego Gminy Koło na lata 2004-2013 nictwo. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21647 – Poz. 3633

Obszar gminy podzielony jest administracyjnie historyczny. O niektórych, stanowiących niegdyś na 24 sołectwa obejmujące 26 miejscowości wiej- własność szlachecką, wspominają dokumenty źró- skich. Do największych obszarowo sołectw należą: dłowe z 1103 r. np. Ochle i 1364 r. np. Powiercie, Chojny, Ochle, Powiercie i Przybyłów, natomiast Wrząca Wielka. Natomiast najstarsze ślady osadnic- pod względem zaludnienia: Powiercie, Borki, Wrzą- twa na terenie gminy Koło pochodzą z epoki schył- ca Wielka i Powiercie Kolonia. Wg danych z poło- kowego paleolitu. Tędy wiódł w 1 poł. X wieku wy 2006 roku gminę zamieszkiwało 6.961 miesz- „Szlak bursztynowy”, łączący Cesarstwo Rzymskie kańców. Obszar gminy przylega z trzech stron - od z wybrzeżem Bałtyku. W Kole funkcjonowała w tym zachodniej, północno - wschodniej i południowo czasie przeprawa przez Wartę. Gminę Koło powoła- - wschodniej strony – do miasta Koła i graniczy z no uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej W Po- gminami: na północy z gminą Babiak, na wschodzie znaniu, nr XVIII/98/72 z dnia 5 grudnia 1972 roku, z gminą Grzegorzew, na południu z gminami Dąbie a w wyniku przeprowadzonej 1 stycznia 1999 r. re- i Kościelec, a na zachodzie z gminami Osiek Mały formy podziału administracyjnego kraju Gmina Koło i Kramsk, ta ostatnia położona w pow. konińskim. została włączona do powiatu kolskiego. W latach Przez teren gminy przebiegają szlaki komunikacyj- 1975-98 położona była w woj. konińskim. ne o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Leży ona bowiem w centrum ważnego korytarza tranzy- 1.2. Cel opracowania gminnego programu opieki towego A-2 Poznań - Warszawa. Droga krajowa nr nad zabytkami 92 łącząca Koło z Poznaniem i Warszawą, krzyżuje się tutaj z drogą wojewódzką nr 473 Koło – Łask i Nadrzędnym celem Programu opieki nad zabytka- drogą wojewódzką nr 270 Koło – Włocławek. Prze- mi gminy Koło na lata 2009-2012 jest ukierunko- biega tutaj również linia kolejowa relacji Moskwa – wanie działań samorządu gminnego na poprawę sta- Warszawa - Berlin. Ponadto dwutorowa magistrala nu zachowania i utrzymania zasobów dziedzictwa węglowa Herby Nowe (Śląsk) - Gdynia, a także jed- kulturowego gminy. Szczegółowe cele wynikają z notorowa trasa kolei wąskotorowej Koło – Sompol- ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków no ze stacją w Kole. i opiece nad zabytkami. Wg podziału Polski na regiony, obszar gminy leży Określone zostały następująco: w granicach Niziny Południowowielkopolskiej, w - włączenie problemów ochrony zabytków do obrębie mezoregionu Kotliny Kolskiej i Wysoczyzny systemu zadań strategicznych, wynikających Kłodawskiej. Około 40% powierzchni gminy poło- z koncepcji przestrzennego zagospodarowania żone jest w dolinie rzeki Warty. Przez obszar gminy kraju, przepływają też rzeki Rgilewka i Warcica, będące - uwzględnienie uwarunkowań ochrony zabyt- prawobrzeżnymi dopływami Warty oraz Struga Kieł- ków, w tym krajobrazu kulturowego i dzie- czewska, która wpada do Rgilewki. Południowe i dzictwa archeologicznego, łącznie z uwarun- południowo - zachodnie tereny gminy leżą w obrę- kowaniami ochrony przyrody i równowagi bie Pradoliny Warszawsko - Berlińskiej, które stano- ekologicznej, wią utwory terasy zalewowej i środkowej. Terasa - zahamowanie procesów degradacji zabytków zalewowa obejmuje tereny położone przy korycie i doprowadzenie do poprawy stanu ich zacho- Warty. Są to tereny zieleni łęgowej z licznymi sta- wania, rorzeczami oraz łąkami i pastwiskami zalewowymi, - wyeksponowanie poszczególnych zabytków z gniazdującymi tutaj wieloma gatunkami ptaków oraz walorów krajobrazu kulturowego, charakterystycznych dla tego typu terenów. Tera- - podejmowanie działań zwiększających atrak- sa środkowa obejmuje cały odcinek Pradoliny od cyjność zabytków dla potrzeb społecznych, miejscowości Budy Przybyłowskie na wschodzie do turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie miejscowości Borki na zachodzie oraz płaty erozyjne inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków fi- na obszarze między wsiami Dzierawy i Ochle. Wy- nansowych na opiekę nad zabytkami, stępujące na terenie gminy gleby, pochodzą głów- - określenie warunków współpracy z właścicie- nie z okresu czwartorzędu i zostały wytworzone na lami zabytków, eliminujących sytuacje kon- podłożu glin zwałowych. Gmina charakteryzuje się fliktowe związane z wykorzystywaniem tych jednym z najniższych w Wielkopolsce i średnim w zabytków, Polsce wskaźnikiem lesistości. Lasy i grunty leśne - podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających obejmują obszar 426 ha. W drzewostanie dominują tworzenie miejsc pracy związanych z opieką sosny, brzozy, olszyny, olchy i świerki. nad zabytkami. Gmina Koło posiada bogactwa naturalne w po- staci złóż węgla brunatnego, głównie w rejonie wsi 1.3. Podstawa prawna opracowania gminnego Ochle, Kamień i Sokołowo, gytii, kruszywa oraz programu opieki nad zabytkami wody termalne. 1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie Miejscowości wchodzące w skład gminy, od wie- gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze ków powiązane są z Kołem kulturowo i gospodar- zmianami). czo. Wśród nich są osady, które mają własny rys Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy, do zadań Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21648 – Poz. 3633 własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych 2. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony zasobów potrzeb wspólnoty, w tym m.in. sprawy kultury, a dziedzictwa kulturowego więc bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. 2.1. Relacje gminnego programu opieki nad za- 2. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie za- bytkami z opracowaniami wykonanymi na poziomie bytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. województwa 1568 ze zmianami), która nakłada na gminę nastę- pujące obowiązki i uprawnienia: 2.1.1. Strategia rozwoju województwa wielkopol- a) prawo utworzenia przez radę gminy (po skiego uprzednim zasięgnięciu opinii konserwatora zabytków) parku kulturowego w celu ochro- „Strategia rozwoju województwa wielkopolskie- ny krajobrazu kulturowego oraz zachowania go do roku 2020” jest dokumentem opracowanym wyróżniających się krajobrazowo terenów z przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielko- zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi polskiego, a przyjętym przez Sejmik Województwa dla miejscowej tradycji budowlanej i osadni- Wielkopolskiego w dniu 19 grudnia 2005 r. Uchwa- czej (art. 16), łą Nr XLII/692 A/05. b) obowiązek uwzględniania w strategii rozwo- Strategia określa uwarunkowania, cele i kierunki ju gminy, studium uwarunkowań i kierunków rozwoju województwa. Ustalenia zawarte w cyt. zagospodarowania przestrzennego gminy oraz dokumencie stanowią podstawę do sporządzenia miejscowych planach zagospodarowania prze- planu zagospodarowania przestrzennego wojewódz- strzennego ochrony zabytków i opieki nad za- twa, przez co mają bezpośredni wpływ na zachowa- bytkami (art. 18 i 19), nie i poprawę jakości krajobrazu kulturowego. c) obowiązek uzgadniania projektów i zmian Generalnym celem „Strategii rozwoju wojewódz- planów zagospodarowania przestrzennego z twa wielkopolskiego” jest poprawa jakości prze- wojewódzkim konserwatorem zabytków (art. strzeni województwa, systemu edukacji, rynku 20), pracy, gospodarki oraz sfery społecznej, skutkująca d) obowiązek prowadzenia gminnej ewidencji za- wzrostem poziomu życia mieszkańców. Cel ten bę- bytków w formie zbioru kart adresowych za- dzie realizowany przy pomocy celów strategicznych bytków z terenu gminy, objętych wojewódzką i operacyjnych. ewidencją zabytków (art. 22 ust. 4), W celach strategicznych dotyczących dostoso- e) przyjmowanie zawiadomień o znalezieniu w wania przestrzeni do wyzwań XXI wieku, określo- trakcie prowadzenia robót budowlanych lub ny został cel operacyjny 1.3. „Wzrost znaczenia i ziemnych przedmiotu, co do którego istnie- zachowania dziedzictwa kulturowego”. Dziedzictwo je przypuszczenie, że jest on zabytkiem oraz kulturowe w rozwoju Wielkopolski jest czynnikiem powiadomienie o tym fakcie wojewódzkiego integracji społecznej, stanowi instrument promocji konserwatora zabytków (art. 32 ust. 1 pkt 3 regionu oraz przyczynia się do rozwoju gospodar- i ust. 2), czego, ponieważ może być bazą dla turystyki i usług f) przyjmowanie zawiadomień o przypadkowym kulturalnych. znalezieniu przedmiotu, co do którego istnieje Cel ten realizowany będzie m.in. poprzez: przypuszczenie, że jest on zabytkiem arche- - inwestycje w instytucje kultury, ologicznym i powiadomienie o tym fakcie wo- - ochronę dorobku kulturowego, jewódzkiego konserwatora zabytków (art. 33 - wsparcie działań powiększających dorobek kul- ust. 1 i 2), turalny regionu, g) sprawowanie opieki nad zabytkami, w tym fi- - promocję aktywności kulturalnej mieszkańców. nansowanie prac konserwatorskich i budowla- Cel strategiczny zakładający „Zwiększenie efek- nych przy zabytku, do którego gmina posiada tywności wykorzystania potencjałów rozwojowych tytuł prawny (art. 71 ust. 1 i 2) województwa” ma być realizowany poprzez cel h) prawo udzielania przez organ stanowiący operacyjny 2.4. „Zwiększenie udziału usług tury- gminy, na zasadach określonych w podjętych stycznych i rekreacji w gospodarce regionu”, które- uchwałach, dotacji na prace konserwatorskie, go założeniem jest, iż „Przyrodnicze, krajobrazowe restauratorskie lub roboty budowlane przy za- oraz kulturowe atuty Wielkopolski tworzą szanse na bytku wpisanym do rejestru zabytków (art. rozwój sektora usług turystyczno - rekreacyjnych. 81), W połączeniu z turystyką biznesową sektor ten ma i) obowiązek sporządzenia przez wójta gminy na szanse na znaczny udział w gospodarce regionu. okres 4 lat gminnego programu opieki nad za- Jest to tym bardziej ważne, iż tego typu usługi ge- bytkami (art. 87 ust. 1). nerują dużą liczbę miejsc pracy przy stosunkowo ni- j) obowiązek sporządzenia i przedstawienia ra- skich nakładach”. dzie gminy sprawozdania z realizacji programu Cel ten realizowany będzie m.in. poprzez: (art. 87, ust. 5). - inwestycję w infrastrukturę poprawiającą stan zagospodarowania obszarów atrakcyjnych Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21649 – Poz. 3633

pod względem turystycznym i rekreacyjnym z W planie wojewódzkim przyjęto, że w zagospoda- poszanowaniem wymogów ochrony środowi- rowaniu przestrzeni w odniesieniu do ochrony dzie- ska, dzictwa kulturowego nie powinno się przekraczać - wsparcie bazy noclegowej i gastronomicznej, następujących wskazań: - promocję przedsiębiorczości w tym zakresie, 1) w obszarach chronionego krajobrazu nie powin- - wsparcie rozwoju agroturystyki, no się lokalizować obiektów i urządzeń zakłó- - promocję turystyki alternatywnej. cających w drastyczny sposób walory kulturo- we, 2.1.2. Plan zagospodarowania przestrzennego 2) ochronie podlegają obiekty cenne kulturowo, województwa wielkopolskiego wymagające bezwzględnego zachowania dla Plan zagospodarowania przestrzennego woje- przyszłych pokoleń oraz ich bezpośrednie oto- wództwa wielkopolskiego sporządzony na okres czenie, w którym nie powinny być lokalizowa- perspektywiczny do roku 2020, uchwalony przez ne obiekty nieprzystosowane architektonicznie Sejmik Województwa Wielkopolskiego Uchwałą Nr i funkcjonalnie, XLII/628/2001 z dnia 26 listopada 2001 roku. 3) w strefach ochrony konserwatorskiej zagospo- Plan uznaje, że podstawową zasadą pozwalającą darowanie winno odbywać się na warunkach na zachowanie dóbr kultury dla innych pokoleń jest określonych przez służby konserwatorskie, bezwzględne przestrzeganie obowiązującego w tym 4) strefy ochrony widokowej (osie widokowe, cią- zakresie prawa. Ochrona dziedzictwa kulturowego gi widokowe, dominanty przestrzenne, pano- powinna być realizowana poprzez właściwe zapisy ramy) powinny być wyznaczone poprzez sto- w miejscowych planach zagospodarowania prze- sowne zapisy oraz w studiach uwarunkowań strzennego oraz w studiach uwarunkowań i kierun- i kierunków zagospodarowania przestrzennego ków zagospodarowania przestrzennego gmin. gmin. W planie zagospodarowania przestrzennego woje- Jak już to wyżej wskazano generalnym celem wództwa wielkopolskiego przyjęto, iż podstawową zagospodarowania przestrzeni województwa wiel- zasadą kształtowania rozwoju województwa winno kopolskiego jest zrównoważony rozwój całego te- być optymalne wykorzystanie szeroko rozumianych rytorium, łączący w sobie ład społeczny, ład ekono- uwarunkowań wewnętrznych oraz szans wynikają- miczny, ład ekologiczny i ład przestrzenny. cych z uwarunkowań zewnętrznych dla zaspoka- Ład przestrzenny można uzyskać m. in. przez: jania potrzeb mieszkańców i sprawnego funkcjo- 1) dobre rozpoznanie prawideł tradycyjnego kształ- nowania podmiotów gospodarczych. Z zasady tej towania przestrzeni miejskich i zastosowanie wynikają przesłanki znaczące dla ochrony dziedzic- ich na nowo; formuła przywracania przestrzeni twa kulturowego województwa: miejskiej musi uwzględniać możliwości wszel- 1) nie zaprzepaścić posiadanych przez wojewódz- kich kreacji, a nowoczesne budynki o dobrej two możliwości wynikających z położenia, tradycji, architekturze nie powinny być traktowane jako istniejącego potencjału środowiska przyrodniczego, niepożądane, ale jako potencjalne wzbogacenie walorów społecznych i gospodarki, dziedzictwa kulturowego, 2) chroniąc posiadane dobra, efektywnie je wy- 2) przestrzeganie wytycznych konserwatorskich korzystać, a równocześnie w miarę możliwości je w zakresie nie tylko poszczególnych obiektów pomnażać oraz poprawiać ich jakość. objętych ochroną, ale również zasad zagospo- Zasadniczym celem dla kształtowania polityki darowania zabytkowych układów urbanistycz- przestrzennej województwa wielkopolskiego jest nych, harmonijny, zrównoważony rozwój całego teryto- 3) „odkrycie” lokalnej architektury wiejskiej i rium poprzez poprawę jakości zagospodarowania zapewnienie możliwości wprowadzenia tra- przestrzennego i wzrost wewnętrznej spójności wo- dycyjnych gabarytów, form dachów, deta- jewództwa. Jedną z zasadniczych kategorii, do któ- li i rozwiązań materiałowych do obiektów o rej sprowadzić można cele zagospodarowania prze- współczesnych standardach; nurt architektury strzennego województwa jest tworzenie warunków regionalnej nie może mieć prawa wyłączności, do poprawy jakości życia i rozwoju zrównoważo- ale powinien stanowić ważny wyróżnik przy nego, które sprowadzają się m.in. do zachowania kształtowaniu specyfiki lokalnej, właściwych proporcji między elementami zagospo- 4) ochronę krajobrazu, a w rejonach o najwyż- darowania przestrzennego i poprawę walorów este- szych walorach przyrodniczych i krajobrazo- tycznych struktur przestrzennych i krajobrazu. wych wykluczenie realizacji obiektów, które Za główne zasady zagospodarowania przestrzen- charakterem (gabaryty, powierzchnia zajmo- nego województwa wielkopolskiego przyjęto m.in. wanego terenu, rodzaj prowadzonej działalno- 1) tworzenie warunków do współistnienia środo- ści) kolidują z otoczeniem. wiska przyrodniczego i zurbanizowanego, Dla kształtowania przestrzeni miejskiej przyjęto m. 2) zachowanie dziedzictwa kulturowego i wpisa- in. następujące zasady: nie go w struktury przestrzenne i otaczający 1) ochrona dziedzictwa kulturowego, tożsamości i krajobraz. tradycyjnych elementów środowiska miejskie- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21650 – Poz. 3633

go, takich jak: zabytkowe dzielnice, budynki, 3) izolowanie tych miejsc od bezpośredniego sty- dominanty przestrzenne, panoramy, tereny zie- ku z współczesnym zainwestowaniem, zacho- lone i tereny otwarte; respektowanie zaleceń wanie niezbędnej otwartej przestrzeni w celu wynikających z przepisów ochronnych i posze- lepszego ich wyeksponowania. rzenie zakresu ochrony prawnej, Uznano następujące zasady w zakresie ochrony 2) wykorzystywanie atutów wynikających z dziedzictwa kulturowego: ukształtowania terenu, osi widokowych, domi- 1) podstawową zasadą pozwalającą na zacho- nant przestrzennych, panoram, wanie dóbr kultury dla przyszłych pokoleń jest 3) w zapisach miejscowych planów zagospodaro- bezwzględne przestrzeganie obowiązującego wania przestrzennego podnoszenie wymogów w tym zakresie prawa, tj. przepisów ustawy architektury w stosunku do obiektów realizo- o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, wanych na obszarach śródmieść oraz w pobli- 2) ochrona krajobrazu kulturowego może być re- żu terenów o najwyższych walorach kulturo- alizowana poprzez właściwe zapisy w miejsco- wych i przyrodniczych, wych planach zagospodarowania przestrzen- 4) podejmowanie opracowań dotyczących rewa- nego i studiach uwarunkowań i kierunków loryzowania zabytkowych dzielnic. zagospodarowania przestrzennego gmin. Dla kształtowania obszarów wiejskich przyjęto m. in. następujące zasady: 2.1.3. Inne dokumenty o zasięgu województwa, 1) ochrona charakterystycznych układów rura- których problematyka związana jest z dziedzictwem listycznych oraz zespołów sakralnych, pa- kulturowym łacowo - parkowych, folwarków, ochrona W Strategii rozwoju turystyki w województwie zabytkowych budynków mieszkalnych, gospo- wielkopolskim, przyjętej w 2007 r., wśród priory- darczych, wiatraków, remiz, szkół, kuźni, mły- tetów i celów rozwoju turystyki w województwie nów, gorzelni i innych elementów specyficz- wskazane zostały główne pola strategiczne, w któ- nych dla architektury wiejskiej np. kapliczek i rych generują i kumulują się procesy rozwojowe i krzyży, działalność w dziedzinie turystyki. Wskazane pola 2) poszanowanie kształtowanej tradycyjnie róż- strategiczne mają stanowić główne obszary wielo- norodności form osadnictwa wiejskiego w po- letnich i docelowych działań zmierzających do osią- szczególnych rejonach, gnięcia celu nadrzędnego w turystyce wielkopol- 3) twórcze wykorzystywanie wzorców architek- skiej. Do priorytetów rozwojowych zaliczono rozwój tury lokalnej przy formułowaniu warunków dla walorów turystycznych. Celem strategicznym jest projektowanej zabudowy, odwoływanie się do tu podnoszenie atrakcyjności turystycznej regionu architektury regionalnej Wielkopolski, prefe- poprzez lepszą ochronę, ekspozycję i organizację rowanie rodzimych materiałów budowlanych zasobów kulturowych i przyrodniczych. Dwa cele oraz tradycyjnych elementów małej architektu- operacyjne odnoszą się wprost do obiektów zabyt- ry takich jak drewniane płoty, podmurówki z kowych: kamienia naturalnego, itp. - wytyczenie i zagospodarowanie historycznych Dla kształtowania otwartych przestrzeni przyjęto tras zwiedzania w centrach zabytkowych oraz następujące zasady: przystosowania zespołów rezydencjonalnych 1) zakaz wznoszenia w pobliżu jezior, rzek, ka- i sakralnych do potrzeb ruchu turystycznego nałów, krajobrazowych punktów widokowych o charakterze krajoznawczym i pielgrzymko- lub na terenach o szczególnych walorach kra- wym, jobrazowych obiektów budowlanych narusza- - wykorzystanie i adaptacja budowli zabytko- jących walory krajobrazowe i uniemożliwiają- wych na turystyczne obiekty usługowe. cych dostęp do nich, Dokumentem w całości poświęconym problema- 2) wprowadzenie zieleni osłonowej wokół istnieją- tyce związanej z ochroną dziedzictwa kulturowego cych i projektowanych obiektów kolizyjnych w jest Wielkopolski wojewódzki program opieki nad stosunku do krajobrazu, zabytkami na lata 2008-2011 przyjęty Uchwałą Nr 3) narzucanie ograniczeń w sytuowaniu reklam, XVIII/243/07 Sejmiku Województwa Wielkopolskie- wykluczenie ich z miejsc o ciekawej ekspozy- go z dnia 17 grudnia 2007 r. cji. Dla kształtowania przestrzeni wokół miejsc cen- 3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego nych kulturowo przyjęto następujące zasady: gminy 1) dostosowanie zagospodarowania do masowe- go ruchu turystycznego i pielgrzymkowego 3.1. Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyż- (hotele, campingi, gastronomia, parkingi, itp.), szym znaczeniu dla gminy wpisane do rejestru za- 2) ograniczenie działalności gospodarczej do nie bytków kolidującej z wiodącą funkcją miejsca, a wspie- ranie działalności związanej z obsługą turystów Do najcenniejszych zabytków na terenie gminy czy pielgrzymów, wpisanych do rejestru zabytków należą: Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21651 – Poz. 3633

WRZĄCA WIELKA – zespół dworski LEŚNICA a) dwór – mur., 1 poł. XIX w. 20. PARK DWORSKI, krajobrazowy, 2 poł. XIX w. Rejestr zabytków Nr A-92/227 z 4 września 1968 r. OCHLE b) ruiny dworu obronnego, mur., XVI w. 20. KAPLICZKA, mur., XIX/XX w. Rejestr zabytków Nr A-92/227 z 4 września 1968 r. 21. SZKOŁA ob. Remiza strażacka, mur., 1936 r. c) park krajobrazowy, 1 poł. XIX w. 22. DOM NR 35, mur., 1 ćw. XX w. Rejestr zabytków Nr A-448/189 z 10 września 1990 r. POWIERCIE 23. KAPLICZKA, mur., 1948 r. CZOŁOWO 24. ZESPÓŁ PAŁACOWO - PARKOWY Chata nr 20 – drewn., 1875-1880 (obecnie nie - pałac, ob. Kaplica p.w. 108 Męczenników, istnieje) Rejestr zabytków Nr A-369/111 z 10 grud- mur., 1924 r. nia 1984 r. - park krajobrazowy, k. XIX w. Chata nr 21 – drewn., 2 ćw. XIX w. (obecnie nie 25. CZWORAK, ob. dom nr 48, mur., k. XIX w. istnieje) Rejestr zabytków Nr A-370/112 z 10 grud- 26. DOM NR 39, mur., pocz. XX w. nia 1984 r. 27. DOM NR 69, mur., 1939 r. 28. DOM NR 76, mur., pocz. XX w. 3.2. Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków POWIERCIE KOLONIA 29. KAPLICZKA, mur., 2 poł. XIX w. CHOJNY 30. DOM NR 28, mur., 1 ćw. XX w. 1. KAPLICZKA, mur., ok. 1946 r. 31. DOM NR 40, mur., 1 ćw. XX w. 2. ZAGRODA NR 4 32. DOM NR 41, mur., k. XIX w. - dom, mur., pocz. XX w., 33. DOM NR 46, mur., 1 ćw. XX w. - stodoła, drewn., pocz. XX w. 3. ZAGRODA NR 22 PRZYBYŁÓW - dom, mur., pocz. XX w., 34. LEŚNICZÓWKA, mur., pocz. XX w. - chlewnia, mur., pocz. XX w., 35. DOM NR 10, mur., 1 ćw. XX w. - stodoła, drewn., pocz. XX w. 36. DOM NR 24, mur., pocz. XX w. 4. DOM NR 3, mur., pocz. XX w. 37. DOM NR 32, mur., 1 ćw. XX w. 5. DOM NR 6, mur., k. XIX w. 38. DOM NR 36, mur., 1 ćw. XX w. 6. DOM NR 19, mur., 1 ćw. XX w. 39. DOM NR 38, mur., 1 ćw. XX w. 7. DOM NR 38, drewn., 2 poł. XIX w. SKOBIELICE CZOŁOWO 40. DOM NR 2, drewn., 1940 r. 8. KAPLICZKA, mur., 1950 r. 9. SZKOŁA, mur., 1928 r. SOKOŁOWO 10. SPICHLERZ DWORSKI, mur., 1 ćw. XX w. 41. ZESPÓŁ DWORSKO - FOLWARCZNY - oficyna, mur., 2 poł. XIX w., DZIERAWY - obora, mur., 2 poł. XIX w., 11. KAPLICZKA, mur., 1958 r. - chlewnia, mur., 2 poł. XIX w., 12. SZKOŁA, mur., pocz. XX w. - ogrodzenie, mur., 2 poł. XIX w. 13. ZAGRODA NR 46 - obora, mur., 1907 r., WANDYNÓW - stodoła, drewn., pocz. XX w. 42. KAPLICZKA, mur., 1958 r. 14. DOM NR 41, mur., 1925 r. WRZĄCA WIELKA KAMIEŃ 43. ZESPÓŁ KOŚCIOŁA PAR P.W. ŚW. JAKUBA 15. KAPLICZKA, mur., 1933 r. - kościół, mur., 1880-1887 r., 16. KAPLICZKA, mur., l. 30 XX w. - ogrodzenie z bramą, mur., k. XIX w., - plebania, mur., k. XIX w. KACZYNIEC 44. KAPLICZKA, mur., XVIII/XIX w. 17. CMENTARZ EWANGELICKI, pocz. XX w., nie- 45. KAPLICZKA, mur., 1914 r., przeb. 1993 r. czynny 46. KAPLICZKA, mur., 1950 r. 47. CMENTARZ KATOLICKI, 1 poł. XIX w., czyn- KIEŁCZEW ny 18. KAPLICZKA, mur., ok. 1946 r. 48. DWÓR, mur., 1 poł. XIX w. 19. DOM NR 27, drewn., 1909 r. 49. RUINY DWORU OBRONNEGO, mur., XVI w. 50. OFICYNA DWORSKA, mur., XIX/XX w. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21652 – Poz. 3633

51. PARK KRAJOBRAZOWY, 1 poł. XIX w. Na terenie gminy Koło nie ma stanowisk archeolo- 52. DOM NR 3, mur., 1931 r. gicznych wpisanych do rejestru zabytków. 53. DOM NR 42, mur., 1 ćw. XX w. 54. DOM NR 92/93, mur., 1 ćw. XX w. 3.5.2. Wykaz stanowisk o własnej formie krajo- 55. MŁYN GOSPODARCZY, mur., 1924 r. brazowej Na terenie gminy Koło nie zarejestrowano stano- 3.3. Zespoły najcenniejszych zabytków rucho- wisk o własnej formie krajobrazowej. mych na terenie gminy 3.5.3. Zestawienie liczbowe stanowisk archeolo- Na terenie gminy Koło znajduje się jeden zespół gicznych zewidencjonowanych i wpisanych do re- zabytków ruchomych. Stanowi on wyposażenie ko- jestru zabytków, łącznie z ich funkcją oraz krótką ścioła parafialnego p.w. św. Jakuba Apostoła we analizą chronologiczną (opis koncentracji stanowisk Wrzącej Wielkiej. archeologicznych – uwarunkowania fizjograficzne) Do rejestru zabytków pod nr B/81/27 z dnia 6 Obszar gminy Koło został rozpoznany archeolo- maja 1988 r. wpisanych jest 17 obiektów, w ewi- gicznie w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski dencji znajdują się 43 obiekty. W skład wyposaże- (AZP) w latach 1983-1999 to program badawczy nia świątyni wchodzą m.in. trzy wczesnobarokowe obejmujący swym zasięgiem terytorium całej Pol- XVIII - wieczne ołtarze z rzeźbami i obrazami oraz ski. Pozwala na dokładne rozpoznanie zasobów 3.5. barokowaZabytki archeologiczne chrzcielnica. archeologicznych. W swych założeniach obejmuje 3.5.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytkówbowiem z terenu kilka gminyetapów badawczych: 1. kwerendę ar- Na terenie3.4. gminy Krajobraz Koło nie kulturowy ma stanowisk – archeologicznychobszarowe wpisy wpisanych do chiwalnądo rejestru wzabytków. muzeach, instytucjach publicznych i pu- 3.5.2. rejestruWykaz zabytków stanowisk o(układy własnej formieurbanistyczne, krajobrazowej parki kul- blikacjach, 2. badania powierzchniowe, 3. badania Na terenieturowe, gminy parki Koł okrajobrazowe) nie zarejestrowano stanowisk o własnej formie sondażowe,krajobrazowej. wykopaliskowe. W związku z powyż- 3.5.3. NaZestawienie terenie gminy liczbowe Koło stanowisk nie występują archeologicznych układy zewidencjonowanychurba- szym dokumentacja i wpisanych do stanowiskrejestru zabytków, archeologicznych łącznie z ich funkcjnistyczne,ą oraz krótkruralistyczneą analizą chronologiczn wpisane doą (opisrejestru koncentracji zabyt- stanowiskutworzona archeologicznych metodą AZP – uw jestarunkowania źródłem najbardziej ak- fizjograficzne)ków. Nie utworzono też parków kulturowych. Z tualnej wiedzy o terenie. Na terenie gminy Koło za- Obszarobszarowych gminy Koło zosta wpisówł rozpoznany do rejestru archeologicznie zabytków w ramachwymie -Archeologicznegorejestrowano Zdj dotychczas,ęcia Polski (AZP) w trakcie w latach AZP, 1983 -231 sta- 1999 tonić program należy badawczy park dworski obejmuj założonyący swym wzasi styluęgiem krajobra terytorium- całnowiskej Polski. archeologicznych. Pozwala na dokładne Należyrozpoznanie jednak pamiętać, zasobówzowym archeologicznych. we Wrzącej W swychWielkiej; zało żrejestreniach obejmujezabytków bowiem Nr kilkaże bazaetapów danych badawczych: AZP 1.jest kwerend baząę otwartą.archiwaln ąDołączane w muzeach,448/189 instytucjach z 10 publicznychwrześnia 1990 i publikacjach, r. 2. badania powierzchniowe,są do niej 3. badania ciągle sondanoweż owe,informacje wykopaliskowe. pochodzące W z ko- związku z powyższym dokumentacja stanowisk archeologicznych utworzonalejnych metod badańą AZP czy jest też źród weryfikacjiłem najbardziej badań wcześniej- aktualnej wiedzy o terenie. Na terenie gminy Koło zarejestrowano dotychczas, w trakcie AZP, 231 stanowisk 3.5. Zabytki archeologiczne szych. archeologicznych. Należy jednak pamiętać, że baza danych AZP jest bazą otwartą. Dołączane są do niej ciągle nowe Poniżej zaprezentowano tabelkę prezentującą za- informacje pochodzące z kolejnych badań czy też weryfikacji badań wcześniejszych. Poniżej 3.5.1.zaprezentowano Wykaz stanowisktabelkę prezentuj archeologicznychącą zasoby dziedzictwa wpisa -archeologicznegosoby dziedzictwa z terenu archeologicznegogminy Koło z zastosowaniem z terenu gminy podzianychłu na faktydo rejestru osadnicze: zabytków z terenu gminy Koło z zastosowaniem podziału na fakty osadnicze:

stanowiska o własnej formie cmentarzyska cmentarzyska osady ślady skarby ogółem krajobrazowej płaskie kurhanowe osadnicze dwory grodziska fortyfikacje ziemne

6 0 141 213 1 361 0 0 0

Teren gminyTeren Ko gminyło poło żKołoony jest położony na obszarze jest Kotliny na obszarze Kolskiej, Ko która- leżłąkamiy u zbiegu i pastwiskami trzech regionów zalewowymi. fizjograficznych: Terasa od środko- północytliny przylega Kolskiej, do niej która Wysoczyzna leży u zbieguKujawska, trzech od zachodu regionów Wysoczyzna wa Kaliska,obejmuje a od cały wschodu odcinek Wysoczyzna Pradoliny Łaska. od miejscowo - Dnemfizjograficznych: Kotliny płynie Warta, od którejpółnocy dolina przylega zajmuje dooko niejło 40% Wyso powierzchni- ści Budygminy. Przybyłowskie Prawym dopływem na Warty wschodzie na terenie do miejsco- gminyczyzna Koło jest Kujawska, rzeka Rgilewka, od zachodu przepływaj Wysoczyznaąca przez po łKaliska,udniową i półwościnocną czBorkięść gminy. na zachodzie Drugim znacz orazącym płaty dopł ywemerozyjne na jest Warcicaa od wschodupłynąca przez Wysoczyzna zachodnie obszary Łaska. gminy. Dnem Kotliny obszarze między wsiami Dzierawy i Ochle. Zalega Terasa zalewowa obejmuje tereny o rzędnych 86 – 90 m n. P. m. położone przy korycie Warty. Są to tereny zieleni łęgowej płynie Warta, której dolina zajmuje około 40% po- ona na wysokości 100 – 105 m n. p. m. Terasa z licznymi starorzeczami oraz łąkami i pastwiskami zalewowymi. Terasa środkowa obejmuje cały odcinek Pradoliny od miejscowowierzchniści Budy gminy. Przyby Prawymłowskie na dopływem wschodzie Wartydo miejscowo na tereści- Borkiśrodkowa na zachodzie zbudowana oraz płaty erozyjnejest z nalodowcowych obszarze utwo- międzynie wsiami gminy Dzierawy Koło jest i Ochle. rzeka Zalega Rgilewka, ona na wysokoprzepływającaści 100 – 105 rówm n. p.piaszczysto m. Terasa ś rodkowa- żwirowych zbudowana i piasków jest z rzecznych z lodowcowychprzez południową utworów piaszczysto i północną - żwirowych część gminy.i piasków Drugim rzecznych zokresu okresu zlodowacenia ba łbałtyckiego.tyckiego. Płaty Płaty erozyjne erozyjne te- terasyznaczącym zbudowane s ądopływem z glin zwałowych jest Warcicazlodowacenia płynąca środkowopolskiego przez rasy z wychodni zbudowaneą mioce sąń zskich glin w zwałowychęgli brunatnych zlodowacenia i piaskówzachodnie kwarcowych. obszary Utworom gminy. piaszczystym terasy środkowej towarzyszyśrodkowopolskiego występowanie wydm, z wychodnią które tworz mioceńskichą na jej węgli powierzchniTerasa wa łyzalewowa wydmowe oobejmuje wysokości tereny dochodz o ąrzędnychcej do 10 m. 86 Wydmy brunatnych występują wi piaskówokolicy wsi kwarcowych. Dzierawy, Podlesie Utworom i w piasz- południowej– 90 m cz n.ęści P. miasta m. położone Koła. Wa łprzy Kolski korycie stanowi Warty. wysoczyzna Są to morenowa czystym płaska terasy o deniwelacjach środkowej dochodz towarzyszyących do występowa 3 – - 5 m, atereny w częś cizieleni północnej łęgowej wysoczyzna z licznymi morenowa starorzeczami falista o deniwelacjach oraz nie 5 wydm, – 10 m. któreWał buduj tworząą gliny na zwa jej łpowierzchniowe stadiału wały wy- mazowieckopodlaskiego z lokalnymi pokrywami piasków i żwirów wodnolodowcowych. Liczne dolinki i zagłębienia bezodpływowe występujące na terenie Wału Kolskiego wypełniają piaski holoceńskie. Basen Rgilewki zajmuje północno i południowo - wschodnią część gminy. W części północnej występuje równina sandrowa, zbudowana z piasków wodnolodowcowych zlodowacenia bałtyckiego oraz wypełniające dolinę holoceńskie piaski, namuły i torfy. W części południowej występuje płat tarasu wysokiego zbudowanego z glin zwałowych, piasków i żwirów wodnolodowcowych z pagórkami moreny czołowej z okresu zlodowacenia środkowopolskiego. Wysoczyzna Kłodawska znajduje się na północ od Kotliny Kolskiej. Krajobraz wysoczyzny stanowią bezjeziorne obszary staroglacjalne, które cechują się rozległymi równinami moreny dennej, rozciętej rozległymi dolinami denudacyjnymi oraz wzgórzami moren czołowych o długich, silnie złagodzonych stokach. W dolinie rzeki Warty występują mady lekkie i bardzo lekkie, a w zagłębieniach terenu gleby torfowo - bagienne. Na wysoczyźnie przeważają gleby pseudobielicowe i brunatne. W basenie rzeki Rgilewki występują gleby murszowo - mineralne. Zalegają one w obrębie wsi: Kiełczew Górny, Kiełczew Smużny i Wandynów. Początki kształtowania się osadnictwa grup ludzkich na terenie gminy sięgają starszej epoki kamienia – paleolitu (pojedyncze znaleziska). Z następnego okresu – mezolitu (środkowa epoka kamienia) W granicach administracyjnych gminy znamy dotychczas kilka stanowiska (w Dzierawach i Zawadkach).

19 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21653 – Poz. 3633 dmowe o wysokości dochodzącej do 10 m. Wydmy Z upowszechnieniem się nowego materiału (brą- występują w okolicy wsi Dzierawy, Podlesie i w zu) wiąże się dalszy rozwój gospodarczo - cywiliza- południowej części miasta Koła. Wał Kolski stanowi cyjny w epoce brązu. Docierał on na nasze tereny wysoczyzna morenowa płaska o deniwelacjach do- drogą wymiany z południa Europy, zwiększając rolę chodzących do 3 – 5 m, a w części północnej wyso- handlu i powodując przenikanie się wpływów. czyzna morenowa falista o deniwelacjach 5 – 10 m. Wczesna epoka brązu jest na terenie kolskim sła- Wał budują gliny zwałowe stadiału mazowieckopo- bo reprezentowana. Znamy tylko kilka stanowisk z dlaskiego z lokalnymi pokrywami piasków i żwirów tego okresu na terenie gminy Koło. wodnolodowcowych. Liczne dolinki i zagłębienia Wzrost osadnictwa widoczny jest natomiast w bezodpływowe występujące na terenie Wału Kol- środkowym i późnym okresie epoki brązu. Zaczęła skiego wypełniają piaski holoceńskie. Basen Rgilew- się wówczas rozwijać na ziemiach polskich kultu- ki zajmuje północno i południowo - wschodnią część ra łużycka, zaliczana do wielkiego kompleksu kultur gminy. W części północnej występuje równina san- popielnicowych, rozprzestrzeniających się stopnio- drowa, zbudowana z piasków wodnolodowcowych wo z centrum naddunajskiego na rozległe tereny zlodowacenia bałtyckiego oraz wypełniające dolinę Europy. Skupiska osadnicze tej kultury na obszarze holoceńskie piaski, namuły i torfy. W części połu- gminy liczą kilkadziesiąt punktów. Znamy również dniowej występuje płat tarasu wysokiego zbudowa- kilka cmentarzysk, z których korzystali mieszkań- nego z glin zwałowych, piasków i żwirów wodnolo- cy. Odkryto je na gruntach wsi Dzierawy i Kiełczew dowcowych z pagórkami moreny czołowej z okresu Smużny IV. zlodowacenia środkowopolskiego. Wysoczyzna Kło- W VII w p.n.e. rozpoczyna się na ziemiach pol- dawska znajduje się na północ od Kotliny Kolskiej. skich epoka żelaza. Obok wyrobów brązowych, Krajobraz wysoczyzny stanowią bezjeziorne obszary których udział systematycznie maleje, pojawiają się staroglacjalne, które cechują się rozległymi równi- wówczas wyroby żelazne. nami moreny dennej, rozciętej rozległymi dolinami W pierwszym okresie epoki żelaza (okres halsz- denudacyjnymi oraz wzgórzami moren czołowych o tacki) następuje znaczny rozkwit kultury łużyckiej. długich, silnie złagodzonych stokach. Powstają wówczas grody typu Biskupin. Najbliższe W dolinie rzeki Warty występują mady lekkie i Koła grodzisko zarejestrowano w Chruścinie, gmina bardzo lekkie, a w zagłębieniach terenu gleby tor- Dąbie. fowo - bagienne. Na wysoczyźnie przeważają gleby Pod koniec okresu halsztackiego rozpoczyna się pseudobielicowe i brunatne. W basenie rzeki Rgi- stopniowy rozkład kultury łużyckiej, spowodowa- lewki występują gleby murszowo - mineralne. Zale- ny prawdopodobnie kryzysem gospodarczym wy- gają one w obrębie wsi: Kiełczew Górny, Kiełczew wołanym pogorszeniem się klimatu oraz zbytnim Smużny i Wandynów. wyeksploatowaniem środowiska naturalnego. Do- Początki kształtowania się osadnictwa grup ludz- datkowym czynnikiem destabilizacyjnym był najazd kich na terenie gminy sięgają starszej epoki kamie- Scytów. Osłabiona ludność kultury łużyckiej była nia – paleolitu (pojedyncze znaleziska). stopniowo podbijana lub kolonizowana przez po- Z następnego okresu – mezolitu (środkowa epo- krewne im ludy tworzące kulturę pomorską. Na te- ka kamienia) W granicach administracyjnych gminy renie gminy Koło zlokalizowano jedynie kilka śladów znamy dotychczas kilka stanowiska (w Dzierawach osadniczych związanych z kulturą wschodnio - po- i Zawadkach). morską. Najbliższe cmentarzysko odkryto w Chełm- Neolit (młodsza epoka kamienia) przynosi rewo- nie, gmina Dąbie. lucyjne zmiany w historii ludzkości. Dotychczaso- Początek wieku IV p.n.e. wiąże się z masowym wa gospodarka przyswajająca dzięki opanowaniu upowszechnieniem się żelaza jako podstawowego uprawy ziemi i hodowli zwierząt, została zastąpiona surowca, ujednolicenia używanych ozdób, narzędzi, przez gospodarkę wytwarzającą. Wraz z osiadłym broni, przedmiotów codziennego użytku. Na terenie trybem życia pojawiły się takie wynalazki jak: stałe ziem polskich wykształciła się wówczas tzw. kultu- budownictwo mieszkalne i gospodarcze, umiejęt- ra przeworska. Miało to miejsce w późnym okresie ność lepienia i wypalania naczyń glinianych, znajo- lateńskim (młodszy okres przedrzymski). Rozwijała mość tkactwa itp. się ona następnie w kolejnym okresie – wpływów Większe skupiska ludzkie z okresu neolitu na tere- rzymskich. Na obszarze naszej gminy notujemy kil- nie gminy Koło wiąże się z kulturą pucharów lejko- kadziesiąt stanowisk kultury przeworskiej, w tym watych. Zagęszczenie stanowisk tej kultury widocz- cementarzysko w miejscowości Kiełczew Smużny ne jest w dolinie Warty. Sporadyczne są natomiast I czy Podlesie. ślady obecności na naszych terenach kultury amfor Warto tutaj wspomnieć, że niektórzy badacz re- kulistych rozwijającej się prawie równolegle z kultu- konstruują przebieg tzw. szlaku bursztynowego rą pucharów lejkowatych. wzdłuż Prosny do Warty i dalej na północ lub też Z końca neolitu znamy zaledwie kilka punktów na północny - wschód od Kalisza do Koła. Wydaje osadniczych na omawianym terenie. Są to ślady się jednak, że okolice Koła znajdował się na uboczu bytności przedstawicieli kultur: ceramiki grzebyko- szlaku bursztynowego. Znaleziono jedynie pojedyn- wo - dołkowej i ceramiki sznurowej. cze importy rzymskie w postaci fragmentów cera- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21654 – Poz. 3633 miki terra sigillata czy monet rzymskich. checkiego rodu Hebdów, a następnie Sokołowskich Na przełomie IV i V w. n.e. większość obszarów herbu Pomian. Najprawdopodobniej Sokołowscy w ziem polskich przeżywa głęboki kryzys kulturowy, XV wieku wznieśli siedzibę w postaci późnośrednio- osadniczy i gospodarczy. Związane jest to praw- wiecznego dworu obronnego, którego ruiny, nazy- dopodobnie załamaniem się dotychczasowej sytu- wane dzisiaj „lamusem,” zachowały się w parku do acji politycznej Europy w wyniku najazdu Hunów. chwili obecnej. W pierwszej połowie XVIII wieku Najazd ten wywołał masowe przesunięcia ludności Wrząca Wielka przeszła we wspólne władanie Pio- zamieszkującej jej środkową część oraz zlikwidował tra Korzbok – Łąckiego oraz Stanisława i Jana Kieł- wpływ Cesarstwa Rzymskiego. Rozpoczął się okres czewskich. Następnymi dziedzicami wsi była rodzi- wędrówek ludów. Bezpośrednim tego skutkiem było na Wodeckich, którzy byli założycielami domu dla zahamowanie trwającego kilka wieków rozwoju go- ubogich we Wrzącej. Po Wodeckich, siedzących tu spodarczego i społecznego na ziemiach polskich. jeszcze w 1737 roku, kolejnymi znanymi właścicie- Dotychczas nie udało się stwierdzić ciągłości osad- lami byli Roch i Agnieszka Śliwiccy. Wśród później- nictwa w okolicach Koła. szych właścicieli Wrzącej wzmiankowani są w XIX Począwszy od VI w. n. e. Wkraczamy w nowy wieku Raczyńscy, Witowscy i Walewscy. W pierw- okres dziejów zwany wczesnym średniowieczem. szej połowie XIX wieku Raczyńscy wznoszą obok W okolicy Koła nie udało się dotychczas zidenty- dawnej siedziby nowy dwór klasycystyczny, który fikować osad datowanych w ramach VI-IX wieku. od tej chwili zajmują właściciele Wrzącej, a dawny Znaczny rozwój gospodarczy, społeczny i kultu- dwór obronny przekształcony został w gospodarczy rowy zaczął się w wieku VIII. W ciągu IX i X wie- lamus. Na początku XX wieku majątek Wrząca Wiel- ku kształtowały się podstawy terytorialne państwa ka należy do rodziny Topińskich, którzy zarządzają polskiego. Powstały wówczas grody – siedziby posiadłością do wybuchu II wojny światowej. W przedstawicieli władzy, ośrodki gospodarcze i za- czasie wojny majątek przechodzi pod komisarycz- lążki przyszłych miast. Widoczne jest kilka faz po- ny zarząd niemieckiego Urzędu Powierniczego. Po wstawania grodów: okres plemienny, kiedy grody wojnie, w wyniku parcelacji majątku dwór wraz z skupiają się w Wielkopolsce zachodniej i południo- przyległościami wydzielony został w tzw. „resztów- wo - zachodniej; następnie w czasie bezpośrednio kę” i stał się własnością Państwowego Funduszu poprzedzającym okres formowania państwa gro- Ziemi. W 1946 roku dwór został adaptowany na dy powstają w środkowej i północno - wschodniej szkołę podstawową, a znajdująca się obok oficyna Wielkopolsce; sieć grodów rozrasta się następnie na mieszkalnia. Szkoła mieściła się w budynku do przynajmniej w trzech fazach w miarę poszerzania 1988 roku. się terytorium państwa piastowskiego. Najbliższy te- Dwór klasycystyczny, murowany z kamienia i ce- renów gminy Koło, gród (jeszcze z czasów plemien- gły na zaprawie wapiennej. Budynek posadowiony nych) znajdował się w Dobrowie, gmina Kościelec. na rzucie prostokąta, frontem zwrócony na zachód. W czasach piastowskich nie pojawił się w okolicach Bryła parterowa, nakryta dachem kopertowym, z Koła ważniejszy ośrodek grodowy. W okresie tym piętrowym, czterokolumnowym portykiem od fron- duże znaczenie miała dolina środkowej Warty. Była tu o dachu dwuspadowym zwieńczonym szczytem. to jedna z ważnych arterii komunikacyjnych umoż- Strona wschodnia z piętrowym pseudoryzalitem na- liwiających powiązanie grodów między sobą oraz krytym dachem trójspadowym. teren przepraw na lądowych szlakach handlowych i Remonty przeprowadzono w 1946 i 1998 roku. militarnych. Niewątpliwie był to istotny bodziec do Obiekt uległ częściowemu spaleniu w 2003 roku. rozwoju osadnictwa na omawianym terenie. Jego Od roku 2004 trwa remont kapitalny dworu. Założo- znaczenie podkreślać może skarb monet znaleziony no nową więźbę dachową oraz pokrycie z dachówki. w miejscowości Ochle. Przewidywane zakończenie remontu w roku 2011. Ruiny dworu obronnego – rejestr zabytków 4. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zasobów A-92/227 z dn. 4 września 1968 r. dziedzictwa i krajobrazu kulturowego Najstarsza wzmianka źródłowa o obiekcie pocho- dzi z XVI wieku. Jest to akt podziału wsi z 1585 r. 4.1. Stan zachowania i obszary największego za- między braćmi Gabrielem i Krzysztofem Sokołow- grożenia zabytków skimi. Wzniesiony jako dwór obronny, w I połowie XIX wieku przekształcony w lamus. Obecnie trwała 4.1.1. Stan zachowania zabytków nieruchomych ruina składająca się z bryły głównej zachowanej ok. Z obiektów zabytkowych na terenie gminy, tylko 5 m ponad poziom terenu oraz reliktów murów po jeden, zespół dworski we WRZĄCEJ WIELKIEJ wpi- stronie południowo - zachodniej. Fundamenty z ka- sany jest do rejestru zabytków. Własność prywatna. mienia polnego. Ściany murowane z cegły pełnej w W skład zespołu wchodzą: dwór z oficyną z XIX układzie polskim na zaprawie wapiennej, nietynko- w., ruiny dworu obronnego z XVI w., park krajo- wane. Budowla posadowiona na rzucie prostokąta. brazowy z XIX w. Dwór - nr rejestru zabytków: A Posiada przyziemie nieco zagłębione w stosunku do - 92/227 z dnia 4 września 1968 r. Na początku otaczającego terenu oraz piętro, którego ściany za- XV wieku Wrząca Wielka jest dziedziczną wsią szla- chowały się do wysokości ok. 2 m od posadzki. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21655 – Poz. 3633

Park krajobrazowy – rejestr zabytków: A – wieży, w stylu neoromańskim. Kościół trójnawo- 448/189 z dnia 10 września 1990 r. Park powstał wy, z korpusem nawowym na planie prostokąta i w 1 poł. XIX wieku wraz z wybudowaniem nowego znacznie węższymi nawami bocznymi. Prostokątne dworu, jako założenie krajobrazowe, które zapew- prezbiterium zamknięte trójboczną absydą. Kościół ne w tych samych granicach i kształcie, jednakże z o jednorodnej bryle, różnej wysokości ścian naw, bardzo uszczuplonym i zubożonym drzewostanem prezbiterium, zakrystii i salki parafialnej oraz góru- zachowało się do chwili obecnej. jącą znacznie nad korpusem pozorną attyką w for- Kształt parku to nieregularny prostokąt wydłużo- mie wieży. Nawy nakryte dwuspadowym dachem, ny w kierunku wschód – zachód. Krótszym bokiem nieco niższe prezbiterium dachem dwuspadowym z przylega do szosy Koło – Włocławek. Główny wjazd trójspadowym zamknięciem. W szczycie nawy sy- do parku znajduje się od strony zachodniej. Całość gnaturka w kształcie wieżyczki zwieńczona krzy- terenu przed frontem dworu porośnięta jest trawą żem. Bryła oszkarpowana. oraz występują tu nieliczne, pojedyncze drzewa. W Stan zachowania dobry. północno wschodnim rejonie parku znajduje się ciek Plebania. Obecny budynek plebanii został zbudo- wodny, który zasila w wodę stawy parkowe. Przy wany w k. XIX wieku na miejscu dawnego, drew- wschodniej ścianie dworu znajduje się plac, który w nianego, który spłonął wraz z kościołem w 1880 latach ubiegłych był boiskiem do gier zespołowych. roku. Plebania została pobudowana w odległości Tuż obok wyrastają ruiny dawnej siedziby właści- 15 m na zachód od kościoła parafialnego p.w. św. cieli majątku. Przylegający do nich staw ma kształt Jakuba Apostoła, za probostwa księdza Mansweta prostokąta, co wskazuje na jego sztuczne powsta- Krzysztoforskiego. W latach 70. XX wieku dobu- nie. Drugi staw, znajdujący się przy południowej dowano do niej małą przybudówkę od strony pół- granicy parku, ma kształt nieregularny i osłonięty nocno - zachodniej. Ściany budynku murowane z jest drzewami od południa i wschodu. cegły ceramicznej na zaprawie wapiennej, tynkowa- Oprócz porastających fragmentarycznie komplek- ne. Budynek na planie prostokąta wydłużonego w sy wodne i obok dworu drzew, zwarte ich skupi- kierunku północ – południe z centralnym ryzalitem ska występują jedynie wzdłuż północnej granicy i mieszczącym ganek od strony wschodniej i prosto- pośrodku parku. Oś widokowa została zachowana i kątną przybudówką od strony północno - zachodniej. biegnie od dworu poprzez staw na malowniczą róż- Bryła jednokondygnacyjna nakryta dachem dwuspa- nogatunkową grupę drzew, znajdującą się na środku dowym. Ryzalit nakryty dachem jednospadowym, polany parkowej. Układ ścieżek i alejek parkowych zwieńczony przerwanym naczółkiem z figurą Matki kompletnie zatarty i nieczytelny. Stan zachowania Boskiej. Styl neoklasycystyczny. parku określić należy jako niedostateczny i wyma- W latach 1986-88 obiekt był remontowany. Wy- gający pilnego przeprowadzenia prac rewitalizacyj- mieniono pokrycie dachu, naprawiono tynki. Stan nych. zachowania dobry. Wrząca Wielka - zespół kościoła parafialnego p.w. Powiercie - zespół pałacowo - parkowy (nie wpisa- św. Jakuba Apostoła (nie wpisany do rejestru za- ny do rejestru zabytków) bytków) Pałac. Na pocz. XX wieku majątek Powiercie sta- Kościół. Najwcześniejsza wzmianka o wsi Wrzą- nowił własność Jana Sokolnickiego. Pałac pobudo- ca Wielka pochodzi z 1394 r. Była własnością szla- wano w 1924 roku w stylu neoklasycystycznym. checką. Parafia została erygowana w 1433 r. przez Jan Sokolnicki z żoną i trójką dzieci gospodarowali arcybiskupa gnieźnieńskiego Wojciecha Jastrzębca do wybuchu II wojny światowej. W 1939 roku wła- /do 1818 r. w archidiecezji gnieźnieńskiej/ m.in. z ściciela wywieziono do Generalnej Guberni. Majątek parafii grzegorzewskiej. Pierwszy kościół parafialny pozostawał pod zarządem niemieckim. Po wojnie p.w.. św. Jakuba Apostoła i św. Wojciecha, drew- pałac remontowano i adaptowano na Zespół Szkół niany, pobudowany został w 1433 r. z fundacji Ogrodniczych. W latach 1968-78 w pałacu mieścił miejscowego dziedzica, Wojciecha Hebdy. W 1737 się żeński internat, a w latach 1978-90 przedszkole. r. Piotr i Anna Wodeccy ofiarowali dom z ogrodem i Od 1990 r. obiekt opuszczony, nie użytkowany. W rolami na utrzymanie miejscowych ubogich, a pleba- 1998 roku gmina wiejska w Kole sprzedaje budynek nowi, ze względu na jego szczupłe dochody, nadali Kościołowi. W 1999 roku utworzona została parafia prawo propinacji. W miejscu dotychczasowego ko- p.w. 108 Męczenników, budynek adaptowano na ścioła, który z biegiem czasu uległ zniszczeniu, Roch cele sakralne. Pałac posadowiony na rzucie prosto- i Agnieszka Śliwiccy, kolejni dziedzice wsi, pobu- kąta wydłużonego na osi wschód - zachód z niewiel- dowali w 1777 roku nowy drewniany kościół. W kim prostokątnym aneksem od strony zachodniej. roku 1880 świątynia spłonęła. Ocalał tylko srebrny Budynek jednokondygnacyjny, nakryty dachem na- kielich, darowany przez sufragana Kiełczewskiego czółkowym. Po stronie północnej portyk z tarasem w 1677roku. Obecny kościół parafialny p.w. św. przechodzący w szeroką wystawę nakrytą dachem Jakuba Apostoła został zbudowany w latach 1880 dwuspadowym. W roku 1999 przeprowadzono re- – 1887 na miejscu poprzedniego, za probostwa ks. mont kapitalny. Stan zachowania dobry. Mansweta Krzysztoforskiego. Poświęcony został Park krajobrazowy. Położony jest przy szosie Koło 25 lipca 1888 r. Jest to budynek murowany, bez - Dąbie, po jej południowej stronie. Za parkiem w Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21656 – Poz. 3633 kierunku południowo - zachodnim roztacza się doli- słowe (zwłaszcza rozwój budownictwa mieszkalne- na Warty. Znaczne połacie parku zostały całkowicie go i przemysłowego oraz budowa dróg), nielegalna przekształcone przez wycięcie drzew, budowę ko- eksploatacja piaśnic i żwirowni. Istotnym zagroże- tłowni i szklarni. Całkowitej dewastacji uległa część niem jest również działalność rolnicza, zwłaszcza południowo - zachodnia parku. Zadrzewienie parku intensywna orka. jest niejednolite. W bezpośrednim sąsiedztwie pała- Do innego rodzaju zagrożeń należy działalność cu dosyć intensywne. Układ ścieżek i alejek ograni- nielegalnych poszukiwaczy. Zagrażają oni przede cza się zasadniczo do podjazdu pod pałac. Zacho- wszystkim cmentarzyskom oraz stanowiskom o wany drzewostan pod względem gatunków i wieku własnej formie krajobrazowej, jak grodziska czy for- jest słabo zróżnicowany. Dominują klony pospolite, tyfikacje ziemne oraz pozostałości z okresu II wojny kasztanowce białe, lipy drobnolistne i robinie aka- światowej. cjowe. Po roku 1999 park poddano rewitalizacji. Dlatego dla ochrony archeologicznego dziedzictwa Stan zachowania dobry. kulturowego, na obszarach występowania stano- Wszelkie prace przy obiektach nieruchomych i ru- wisk archeologicznych oraz w strefie ich ochrony, chomych wpisanych do rejestru zabytków wymaga- podczas inwestycji związanych z robotami ziem- ją pozwolenia konserwatora zabytków po uprzednim nymi, wymagane jest prowadzenie prac archeolo- uzgodnieniu ich zakresu w Delegaturze Wojewódz- gicznych w zakresie uzgodnionym pozwoleniem na kiego Urzędu Ochrony Zabytków w Koninie. badania archeologiczne Wielkopolskiego Wojewódz- kiego Konserwatora Zabytków - Delegatury w Ko- 4.1.2. Stan zachowania zabytków ruchomych ninie przed uzyskaniem pozwolenia na budowę lub Zabytki ruchome na terenie gminy Koło, to wy- przed rozpoczęciem prac ziemnych. posażenie kościoła parafialnego p.w. św. Jakuba Również przebudowa układów urbanistycznych, Apostoła we Wrzącej Wielkiej. W jego skład wcho- ruralistycznych i założeń pałacowo - parkowych dzi 17 obiektów wpisanych do rejestru zabytków. prowadzi często do naruszenia średniowiecznych i Wyposażenie kościoła zachowane w dobrym stanie. nowożytnych nawarstwień kulturowych. W związ- ku z tym wszystkie prace ziemne wymagają jed- 4.1.3. Stan zachowania zabytków archeologicz- noczesnego prowadzenia badań archeologicznych. nych oraz istotne zagrożenia dla zabytków arche- Wyniki badań często stanowią jedyną dokumentację ologicznych następujących po sobie faktów osadniczych na tym Stanowiska archeologiczne podlegają stałym za- terenie. Pozwalają one skorygować, uszczegółowić grożeniom. Z każdym rokiem, wraz z rozwojem i potwierdzić informacje uzyskane ze źródeł pisa- techniki, intensyfikacją działalności przemysłowej, nych. Pozyskany w trakcie badań materiał ruchomy gospodarczej, rolniczej rośnie stopień ich zagrożenia umożliwia uzupełnienie danych o kulturze material- oraz pojawiają się nowe. nej mieszkańców. W myśl art. 6 pkt 3 Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 4.1.4. Obszary największego zagrożenia dla za- Nr 162, poz. 1568 ze zmianami) wszystkie zabytki bytków w gminie archeologiczne – bez względu na stan zachowania a) archeologicznych podlegają ochronie i opiece. Należy przy tym pamię- Szczególnym rodzajem zagrożenia dla stanowisk tać, że zasięg stanowisk archeologicznych został archeologicznych są kopalnie i odkrywki. Na terenie wyznaczony na mapach na podstawie badań po- gminy występują: wierzchniowych. Jednak nie może on odpowiadać - złoże kruszywa naturalnego „Budy Przybyłow- dokładnie zasięgowi występowania pozostałości skie” (złoże kruszywa naturalnego jest złożem osadnictwa pradziejowego pod ziemią. Dlatego na- suchym, aktualnie eksploatacja złoża została leży traktować go zawsze orientacyjnie, może bo- przerwana) wiem okazać się, że obiekty archeologiczne zalegają - złoże węgla brunatnego „Ochle”, (złoże nie jest także w sąsiedztwie wyznaczonego na podstawie eksplorowane) obserwacji powierzchniowej, zasięgu stanowiska. - złoże węgla brunatnego „Dęby Szlacheckie – Najlepiej zachowane są stanowiska archeologicz- Izbica Kujawska”. ne położone na nieużytkach, terenach niezabudowa- Złoże kruszywa naturalnego udokumentowano w nych oraz terenach zalesionych. Należy tutaj przy- formie karty rejestracyjnej złoża. Udokumentowane pomnieć, że ustawa o ochronie zabytków i opiece zasoby wynosiły 221 tys. ton. Kopalinę złoża stano- nad zabytkami nakłada na każdego, kto zamierza wią piaski średnioziarniste, których miąższość waha realizować nowe zalesienia lub zmianę charakteru się od 2,9 do 4,9 m, a grubość nadkładu wyno- dotychczasowej działalności leśnej na terenie, na si 0,1 m. Złoże udokumentowano na powierzchni którym znajdują się zabytki archeologiczne, obowią- 3,2 ha. Złoża piasków kwarcowych występują w zek pokrycia kosztów badań archeologicznych oraz okolicy Kaczyńca, Dąbrowy oraz Leśnicy. W rejonie ich dokumentacji. miejscowości Ochle udokumentowano w kat. C2 Dużym zagrożeniem dla stanowisk archeologicz- nieduże złoże węgla brunatnego. Średnia miąższość nych są natomiast inwestycje budowlane i przemy- złoża wynosi 4,9 m, a średnia grubość nadkładu Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21657 – Poz. 3633 wynosi 4,7 m. Kaloryczność węgla wynosi 1683 poprzez głęboką orkę. Ogólna powierzchnia Gminy Kcal/kg. Złoże nie jest eksploatowane. Na krańcach wynosi 10.241 ha, z czego użytki rolne zajmują północnych gminy występuje część rozpoznanego i 9214 ha, lasy i zadrzewienia zajmują 432 ha, a po- udokumentowanego złoża węgla brunatnego w kat. zostałą powierzchnię zajmują nieużytki, wody i tere- C2 „Dęby Szlacheckie – Izbica Kujawska”. W za- ny osiedlowe i komunikacyjne. chodniej części gminy, występują złoża gytii i torfu. Wśród innych zagrożeń dla stanowisk archeolo- Gmina Koło jest obszarem typowo rolniczym ze gicznych można wymienić następujące inwestycje znaczną przewagą gruntów ornych. Należy tu przy- (planowane do realizacji do 2013 r): pomnieć o niszczeniu stanowisk archeologicznych

Zadania Budowa kanalizacji sanitarnej we wsiach Powiercie i Skobielice Budowa kanalizacji sanitarnej we wsi Zawadka Przebudowa sieci wodociągowej we wsi Wrząca Wielka (odcinek 42 km) Przebudowa sieci wodociągowej we wsi Dąbrowa Przebudowa sieci wodociągowej we wsi Kiełczew Smużny I Przebudowa sieci wodociągowej we wsi Kiełczew Górny Budowa sieci wodociągowej wzdłuż drogi powiatowej i wojewódzkiej na odcinku Mikołajówek – Czołowo Budowa sieci wodociągowej na nowoprojektowanych terenach wielofunkcyjnego rozwoju we wsi Powiercie Kolonia Budowa sieci wodociągowej na nowoprojektowanych terenach wielofunkcyjnego rozwoju we wsi Chojny Budowa oczyszczalni ścieków we wsi Kiełczew Smużny I Przebudowa sieci wodociągowej na odcinku Wrząca Wielka – Sokołowo (1,6 km) Przebudowa sieci wodociągowej na odcinku Wrząca Wielka – Kamień (1,2 km) Budowa kanalizacji sanitarnej we wsi Kiełczew Smużny I Budowa kanalizacji sanitarnej we wsi Wrząca Wielka Przebudowa odcinka drogi gminnej nr 1618002 we wsi Leśnica Przebudowa dróg wewnętrznych na działkach budowlanych we wsi Powiercie – etap II Przebudowa odcinka drogi gminnej nr 1618009 we wsi Kiełczew Smużny I Budowa chodnika wzdłuż drogi powiatowej nr 16243 we wsi Ochle (odcinek 2,5 km) Budowa odcinka drogi gminnej nr 1618039 przez wieś Leśnica do drogi powiatowej oraz budowa odcinka drogi gminnej nr 1618007 Przebudowa odcinka drogi gminnej nr 1618035 na odcinku Ruchenna – granica Gminy Koło z Gminą Osiek Mały Przebudowa drogi gminnej nr 1618008 do oczyszczalni ścieków we wsi Powiercie Budowa chodnika wzdłuż drogi powiatowej nr 16332 we wsi Dzierawy (na odcinku 2,5 km) Budowa chodnika na drodze gminnej nr 1618045 na odcinku Wrząca Wielka - cmentarz Przebudowa drogi gminnej nr 1618010 na odcinku Kiełczew Górny - Zabłocie Przebudowa drogi gminnej nr 1618015 we wsi Kamień Przebudowa drogi gminnej nr 1618017 we wsi Kaczyniec Budowa chodnika wzdłuż drogi powiatowej nr 16303 we wsi Borki (na odcinku 2,5 km) Budowa dróg osiedlowych w miejscowości Borki oraz budowa zjazdów z drogi powiatowej Przebudowa drogi gminnej nr 1618034 we wsi Kolonia Czołowo Przebudowa odcinka drogi nr 1618035 we wsi Aleksandrówka Budowa drogi wzdłuż torów kolejowych we wsi Gałganicha Przebudowa drogi gminnej nr 1618001 na odcinku Leśnica – Powiercie – Zawadka Budowa dróg na osiedlu Powiercie Przebudowa drogi nr 1618037 w Powierciu Przebudowa odcinka drogi nr 1618007 we wsi Powiercie Kolonia Przebudowa drogi gminnej nr 1618031 do wsi Budy Przybyłowskie Przebudowa dróg gminnych nr 1618042 i 1618047 na odcinku Kamień – Dorobna Budowa chodnika wzdłuż drogi powiatowej nr 16336 do Szkoły Podstawowej we wsi

24 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21658 – Poz. 3633

Kiełczew Smużny I Przebudowa drogi wewnętrznej na działce nr 503/1 do planowanej oczyszczalni ścieków we wsi Kiełczew Smużny I Przebudowa odcinka drogi nr 1618004 w miejscowościach Mikołajówek i Lucjanowo (na odcinku 650 m) Przebudowa drogi nr 1618036 we wsi Mikołajówek (na odcinku 750 m) Przebudowa drogi gminnej nr 1618033do wsi Skobieliczki Przebudowa drogi gminnej nr 1618032 we wsi Przybyłów (na odcinku 1,2 km) Budowa dróg na nowoprojektowanych terenach wielofunkcyjnego rozwoju we wsi Chojny Przebudowa drogi od drogi powiatowej w kierunku cmentarza we wsi Ochle Przebudowa odcinka drogi nr 1618021 we wsi Aleksandrówka Przebudowa drogi wewnętrznej Ochle – Kanał Warcicy

W Wcelu celu ochrony ochrony stanowisk stanowisk archeologicznych archeologicznych oraz pradziejowych, oraz śnikiemredniowiecznych globalnych i nowo zawirowańżytnych nawarstwie społecznych,ń a do kulturowychpradziejowych, niezbę dneśredniowiecznych jest uzgadnianie oraz i wypenowożytnychłnianie przez inwestorówtakich niewątpliwie wymogów konserwatorskich należy zaliczyć okre IIś lonychwojnę świato- przeznawarstwień Wielkopolskiego kulturowych Wojewódzkiego niezbędne Konserwatora jest uzgadnia Zabytków.- wą, doprowadziły do wyludnienia wielu wsi i przy- b)nie oraznieruchomych wypełnianie przez inwestorów wymogów siółków zamieszkałych przez ludność pochodzenia Gmina Koło nie posiada opracowanego planu zagospodarowania przestrzennego dla całego obszaru gminy, będącego konserwatorskich określonych przez Wielkopolskie- niemieckiego. Istniejący na terenie gminy Koło nie- prawem miejscowym. Z punku widzenia ochrony konserwatorskiej jest to istotne zagrożenie dla zabytków nieruchomych. Bowiemgo Wojewódzkiego ustalenie ochrony Konserwatora w miejscowym Zabytków. planie zagospodarowaniaczynny przestrzennego cmentarz gminy ewangelicko jest jedną z czterech - augsburski form we wsi ochronyb) nieruchomych wymienionej w art. 7 ustawy o ochronie zabytków i opieceKaczyniec, nad zabytkami. to Pozostadziś jużłe, wpisprzysłowiowy do rejestrów punktzabytków, na ma- dotyczyGmina nielicznej Koło nie grupy posiada obiektów, opracowanego zaś uznanie za pomnikplanu historiiza- lubpie, utworzenie zapomniany, parku kulturowegozarośnięty, obecnie trudno gminy dostępny. nie Nie dotyczy.gospodarowania Brak szczegó przestrzennegołowych zapisów dotycz dla ącałegocych ochrony obsza zabytków- budzi uję ontych żadnych w ewidencji emocji, może gdyżspowodowa nie pełnić daleko żadnej funk- idruące gminy, przekszta będącegołcenia przestrzenne, prawem kubaturowe,miejscowym. materia Z punkułowe i architektoniczne.cji w lokalnej Dlatego społeczności. też inwestycje realizowane w oparciuwidzenia o decyzje ochrony warunkach konserwatorskiej zabudowy i zagospodarowania jest to istotne terenu orazWśród o ustaleni najistotniejszychu lokalizacji celu jednak publicznego zagrożeń muszą bywymieć - kazagrożenieżdorazowo uzgadnianedla zabytków z urzędem nieruchomych. konserwatorskim. Bowiem nić trzeba indywidualne postawy oraz przypisa- Tradycyjnaustalenie kulturaochrony ludowa, w miejscowym której materialnym planie wyznacznikiem zagospo- jestne drewniane im wartości, budownictwo które wiejskie dla człowieka podlega będącego ich dynamicznymdarowania przestrzennegozmianom, tak w funkcji gminy obiektów jest jedną jak i wz formie.czte- Lokalnenosicielem społeczno sąś ciwyznacznikiem wioskowe, dla których działań tradycyjne skutkujących wzoryrech postformępowania ochrony by łwymienionejy wyznacznikiem w warto art. ś7ci ustawykształtują cycho tędecyzjami społeczność nie odchodz zawszeą w pomyślnymiprzeszłość. Dzi dlaś nowoczesny substancji za- modelochronie rodziny zabytków ma charakter i opiece alokalny. nad Niezale zabytkami.żny jest w Pozo swym- generalnymbytkowej. kszta Przysłowiowałcie od miejsca zamieszkiwania. jest „radosna twórczość” Nowatorskie trendy gospodarowania niszczą lub wręcz eliminują pozostałości dawnej architektury budowlanej. Na terenie stałe, wpis do rejestrów zabytków, dotyczy nielicz- wielu właścicieli zabytków zmieniających niejedno- gminy Koło sporadycznie spotkać można już przykłady tradycyjnego budownictwa drewnianego. Przemianynej grupy spo obiektów,łeczne to pr zaśoces. uznanie Jego dynamika, za pomnik ostrość historii, ukierunkowania krotnie szczególnie bryłę budynku, te będące przebudowujących wynikiem globalnych elewacje, zawirowalub utworzenień społecznych, parku a do kulturowego takich niewątpliwie obecnie nale żygminy zaliczy ć IIprzekształcających wojnę światową, doprowadzi obszaryły do parkowe wyludnienia tak, wielu że lata wsinie i dotyczy.przysiółków Brak zamieszka szczegółowychłych przez ludno zapisówść pochod dotyczązenia niemieckiego.- muszą minąćIstnieją cynim na terenienastępne gminy pokolenia, Koło nieczynny wyciągnąw - cmentarzcych ochrony ewangelicko zabytków - augsburski ujętych we wsi w Kaczyniec,ewidencji to może dziś ju ż przysszy łwłaściweowiowy punkt wnioski na mapie, z mozołem zapomniany, i trudem zarośni przywrócięty, trudnospowodować dostępny. Niedaleko budzi onidące żadnych przekształcenia emocji, gdyż nie przepełni- żadnejświetność funkcji w lokalneji blask spotemu,łeczno cości. wydawało się już bez- Wstrzenne,śród najistotniejszych kubaturowe, jednak materiałowe zagrożeń wymieni i architektoniczć trzeba indywidualne- powrotnie postawy utracone. oraz przypisane im wartości, które dla czne.łowieka Dlatego będą teżcego inwestycje ich nosicielem realizowane są wyznacznikiem w oparciu działa ńo skutkuj d)ących ruchomych decyzjami Zabytkinie zawsze ruchome pomyślnymi na dlaterenie gminy substandecyzjecji zabytkowej.warunkach Przys zabudowyłowiowa jesti zagospodarowania „radosna twórczość” wieluKoło wła śstanowiącecicieli zabytków wyposażenie zmieniających obiektu niejednokrotnie sakralnego, bryterenułę budynku, oraz oprzebudowuj ustaleniuą cychlokalizacji elewacje, celu przekszta publicznegołcających obszarysą właściwie parkowe tak, i prawidłowo że lata muszą chronione. minąć nim następne pokolenia,muszą być wyci każdorazowoągnąwszy wła śuzgadnianeciwe wnioski z mozourzędemłem i kontrudem- przywróci świetność i blask temu, co wydawało się już bezpowrotnie utracone. serwatorskim. 4.2. Uwarunkowania wynikające z „Planu Rozwo- d) ruchomych Zabytki ruchome na terenie gminy Koło stanowiące wyposażenie obiektu sakralnego, są właściwie i prawidTradycyjnałowo chronione. kultura ludowa, której materialnym ju Lokalnego Gminy Koło na lata 2004-2013” 4.wyznacznikiem2. Uwarunkowania jest drewnianewynikające z budownictwo„Planu Rozwoju Lokalnegowiej- GminyPrzyjęty Koł oprzez na lata Radę2004- 2013Gminy” w Kole Uchwałą Nr Przyjskieę typodlega przez Rad dynamicznymę Gminy w Kole zmianom, Uchwałą Nr tak XXIII/130/04 w funkcji z dniaXXIII/130/04 31 grudnia 2004 z dniar. Plan 31 Rozwoju grudnia Lokalnego 2004 r.Gminy Plan Roz- Koobiektówło oparty zostajak ił wm.in. formie. na celach Lokalne i zadaniach społeczności wymienionych wio -w Strategiiwoju RozLokalnegowoju Gminy, Gminy które Koło wynikaj opartyą z potrzeb został m.in. na sposkowe,łecznych, dla gospodarczych których tradycyjne i środowiskowych, wzory postępowania tworząc warunki docelach trwałego i zadaniach i zrównowa żwymienionychonego rozwoju gminy. w Strategii Roz- Realizowanybyły wyznacznikiem on będzie na wartości kilku obszarach: kształtujących kultura, oś wiata,tę spo sport- iwoju turystyka, Gminy, infrastruktura które wynikają techniczna, z potrzeb gospodar społecznych,ka, ochronałeczność środowiska. odchodzą Zadania w przeszłość. w zakresie rozwojuDziś nowoczesny gospodarczego kłgospodarczychadą szczególny nacisk i środowiskowych, na rozwój turystyki tworząci rekreacji, warun - szczególniemodel rodziny agroturystyki, ma charakter poprzez wykorzystanie alokalny. Niezależnylokalnych warto śkici śdorodowiska trwałego przyrodniczego i zrównoważonego i kulturowego. rozwoju W rozdz. gminy. 2jest „Aktualna w swym sytuacja generalnym społeczno - kształciegospodarcza od na miejscaobszarze Gminyza- KoRealizowanyło”, ppkt 2.2. on„Środowisko będzie na przyrodnicze kilku obszarach:” opisane skultura,ą najcenniejszemieszkiwania. obiekty Nowatorskie zabytkowe natrendy terenie gospodarowania gminy, m.in. kośció ł par.oświata, p.w. św. Jakubasport iwe turystyka, Wrzącej Wielkiej, infrastruktura zespoły technicz- dworskieniszczą wlub Powierciu wręcz ieliminują Wrzącej Wielkiej, pozostałości nieczynny dawnej cmentarz ar- ewangelickina, gospodarka, we wsi Kaczyniec. ochrona środowiska. Zadania w 4.3. Uwarunkowania wynikające z „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Koło” chitektury budowlanej. Na terenie gminy Koło spo- zakresie rozwoju gospodarczego kładą szczególny radycznie spotkać można już przykłady tradycyjne- nacisk na rozwój turystyki i rekreacji, szczególnie go budownictwa drewnianego. agroturystyki, poprzez wykorzystanie lokalnych Przemiany społeczne to proces. Jego dynamika, wartości środowiska przyrodniczego i kulturowego. ostrość, ukierunkowania szczególnie te będące wy- W rozdz. 2 „Aktualna sytuacja społeczno - 25gospo - Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21659 – Poz. 3633 darcza na obszarze Gminy Koło”, ppkt 2.2. „Śro- wiono wykaz obiektów architektury i budownictwa, dowisko przyrodnicze” opisane są najcenniejsze parki, cmentarze, zarówno wpisane do rejestru za- obiekty zabytkowe na terenie gminy, m.in. kościół bytków jak również figurujące w ewidencji zabyt- par. p.w. św. Jakuba we Wrzącej Wielkiej, zespoły ków. Przedstawiono również podlegające ochronie dworskie w Powierciu i Wrzącej Wielkiej, nieczynny konserwatorskiej zabytki archeologiczne: cmentarz ewangelicki we wsi Kaczyniec. DZIERAWY 4.3. Uwarunkowania wynikające z „Programu osada wielokulturowa (mezolit, KPL, KŁ, KP, WŚ), Ochrony Środowiska dla Gminy Koło” objęta strefą „OW” obserwacji archeologicznej. Przyjęty Uchwałą Rady Gminy Nr XXV/141/05 z dnia 23 lutego 2005 r. Program Ochrony Środowi- KIEŁCZEW SMUŻNY ska dla Gminy Koło na lata 2004-2007 i kierunko- cmentarzysko ciałopalne, kultura łużycka i prze- wo do 2011 roku zawiera zapisy dotyczące ochrony worska, objęte strefą „OW” obserwacji archeolo- dziedzictwa kulturowego. gicznej, W punkcie 3.8. „Środowisko przyrodnicze i kul- osada wielokulturowa, od KŁ do WŚ, objęta strefą turowe”, ppkt 3.8.2. „Pomniki dziedzictwa kulturo- „OW” obserwacji archeologicznej, wego” Wymieniono najcenniejsze obiekty zabytko- osada wielokulturowa, KŁ, KP, WŚ, objęta strefą we na terenie gminy z adnotacją, iż podlegają one „OW” obserwacji archeologicznej, ochronie prawnej, w związku z czym w ich zasięgu wszelka działalność inwestorska może być prowa- PODLESIE dzona jedynie za zgodą i pod nadzorem konserwa- osada (neolit), cmentarzysko ciałopalne (kult. torskim. Przeworska), objęta strefą „OW” obserwacji arche- W punkcie 7 „Cele i kierunki działania w sferze ologicznej poprawy jakości środowiska” jednym z zadań ma- jących na celu ochronę obszarów cennych przyrod- POWIERCIE KOLONIA niczo i kulturowo jest współpraca z wojewódzkim cmentarzysko, kultura przeworska, objęte strefą konserwatorem zabytków w zakresie ochrony za- „OW” obserwacji archeologicznej bytków architektury oraz ochrona stanowisk ar- cheologicznych. Program działań wymienia również RUCHENNA połączenie najciekawszych miejsc gminy ścieżkami osada, późne średniowiecze, objęta strefą „OW” rowerowymi. obserwacji archeologicznej. Określono również granice ochrony konserwator- 4.4. Uwarunkowania wynikające ze „Studium skiej: uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- 1. Założenia rezydencjonalne (Leśnica, Powiercie, strzennego gminy Koło” Wrząca Wielka) – podlegają ochronie w granicach Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zago- założeń oraz ich najbliższym otoczeniu, 50-100 spodarowania przestrzennego gminy Koło przyjęta m wokół granic, zależnie od możliwości. Należy została Uchwałą Nr XXIX/164/05 Rady Gminy w uwzględnić znaczenie widoku na zabytek. Kole z dnia 30 września 2005 r. 2. Zespół sakralny (Wrząca Wielka) – podobnie jak Studium jako akt planowania kształtującego polity- założenia rezydencjonalne. Ochronie podlega zespół kę przestrzenną gminy wyodrębnia cele, uwarunko- oraz jego otoczenie. Ważna rola widoku na zabytek. wania i kierunki zagospodarowania przestrzennego, 3. Archeologia - wartościowe relikty archeologicz- które doprowadzą do wykorzystania wszystkiego ne gminy ujęte zostały w strefy „OW” obserwacji co cenne i niepowtarzalne dla rozwoju gminy. Nale- archeologicznej. Relikty podlegają ochronie w obrę- ży tu wymienić walory przyrodnicze i krajobrazowe, bie granic stref „OW”. wartości kulturowe, zasoby materialne i inicjatywy 4. Cmentarze (Kaczyniec, Wrząca Wielka) – lokalne, jak również warunki wynikające z położenia ochrona obowiązuje w granicach cmentarza oraz gminy, jej powiązań administracyjnych i gospodar- w jego najbliższym otoczeniu. Dla cmentarza czyn- czych. nego (Wrząca Wielka) szerokość zewnętrznej stre- Zakres merytoryczny studium obejmuje: fy ochronnej równa jest szerokości strefy ochrony 1) analizę uwarunkowań rozwoju wynikających sanitarnej, dodatkowo ochroną należy objąć aleję m.in. z oceny stanu środowiska przyrodnicze- jesionową prowadzącą od cmentarza do wsi. Dla go, stanu środowiska kulturowego, przezna- cmentarza zamkniętego zewnętrzna strefa ochron- czenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu, na wynosi 20 m wokół granic, a ponadto obejmuje 2) określenie funkcji oraz kierunków zagospodaro- dawną drogę dojazdową (obecnie zarośniętą samo- wania terenu gminy. siewami drzew i krzewów). W rozdz. I. „Uwarunkowania wynikające z do- 5. Pojedyncze obiekty zabytkowe (użyteczności tychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i publicznej, mieszkalne, gospodarcze, przemysłowe uzbrojenia terenu”, w punkcie i kapliczki) – ochrona obejmuje obiekt wraz z jego 3. „Zasoby środowiska kulturowego” przedsta- najbliższym otoczeniem. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21660 – Poz. 3633

W rozdz. II „Kierunki zmian w strukturze prze- - augsburskiego. strzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów”, 4) Pojedyncze obiekty budowlane w punkcie 3 „Kierunki i wskaźniki dotyczące zago- Postuluje się zachowanie zabytkowej formy archi- spodarowania oraz użytkowania terenów” przedsta- tektonicznej oraz podporządkowanie niezbędnych wiono zasady kształtowania nowej zabudowy, które zmian budynkowi istniejącemu w zakresie skali i powinny uwzględniać: formy. a) ochronę istniejących układów ruralistycznych 5) Wszelkie zmiany planowane w obiektach i na oraz zespołów sakralnych i dworsko - parko- obszarach objętych ochroną konserwatorską oraz w wych, ich najbliższym otoczeniu (m.in. prace budowlane, b) ochronę zabytkowych obiektów oraz innych pielęgnacja zieleni, prace ziemne, zmiany sposobu elementów architektury wiejskiej, np. przy- użytkowania, podziały geodezyjne) wymagają: drożnych kapliczek, krzyży, alei drzew, a) pozwolenia Kierownika Delegatury Urzędu c) zachowanie ciągłości różnorodności form Ochrony Zabytków w Koninie, działającego z dziedzictwa wiejskiego, szczególnie charakte- upoważnienia Wielkopolskiego Wojewódzkie- rystycznych detali architektonicznych, takich go Konserwatora Zabytków w Poznaniu – w jak gzymsy, okapy, podcienie, formy dachów, odniesieniu do obiektów wpisanych do reje- d) przekształcenie istniejącej zabudowy, najczę- stru zabytków, ściej ulicówki w zwarte układy, poprzez zabu- b) uzgodnienia Kierownika Delegatury Urzędu dowę plombową oraz praktykę powiększania Ochrony Zabytków w Koninie – w odniesieniu tych terenów na głębokość większą niż 50 – do pozostałych obiektów. 70 m od głównych tras komunikacyjnych, e) porządkowanie przestrzeni publicznych: pla- 4.5. Uwarunkowania wynikające z miejscowych ców, parków, zieleńców, boisk i tworzenie planów zagospodarowania przestrzennego miejsc integracji społecznej, Gmina Koło nie posiada gminnego ogólnego pla- f) elementy kompozycji urbanistycznej: domi- nu zagospodarowania przestrzennego. Miejscowe nanty przestrzenne, osie widokowe, sylwe- plany dla fragmentów miejscowości, sporządzane ty, charakterystyczne formy terenowe, zieleń głównie na wnioski właścicieli gruntów, obejmują urządzoną, przydrożną i śródpolną. w większości obszary zlokalizowane poza strefami W rozdz. II. „Kierunki zmian w strukturze prze- ochrony konserwatorskiej. Tylko jeden z dokumen- strzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów” w tów, miejscowy plan zagospodarowania przestrzen- punkcie 5. przedstawiono zasady ochrony konser- nego dla wybranych terenów na obszarze gminy watorskiej: Koło: Kiełczew Smużny IV, Ochle, Powiercie, Leśni- 1) Założenia rezydencjonalne i sakralne ca, Ruchenna, Skobielice, Dzierawy, Wandynów, W obrębie stref ochrony konserwatorskiej obo- Wrząca Wielka, Lubiny, Przybyłów w §7. Zasady wiązuje: ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz a) historyczna parcelacja (zgodnie z zasadą nie- dóbr kultury współczesnej, zawiera zapisy zapew- podzielności zespołów), niające ochronę dziedzictwa archeologicznego: b) zachowanie zabytkowej zabudowy, 1. Dla ochrony archeologicznego dziedzictwa kul- c) zachowanie zabytkowej zieleni, turowego w planie ustala się strefy ochrony stano- d) podporządkowanie nowych obiektów układo- wisk archeologicznych, których obszary przedsta- wi zabytkowemu w zakresie lokalizacji, skali i wiono na rysunku planu. formy architektonicznej, 2. Przedmiotem ochrony w strefie ochrony sta- e) użytkowanie nie kolidujące z historyczną funk- nowisk archeologicznych są znajdujące się w niej cją obiektu. Park dworski we Wrzącej Wielkiej zabytki archeologiczne: wymaga rewaloryzacji. a) pradziejowe, średniowieczne i nowożytne na- 2) Archeologia warstwienia kulturowe w strefie ochrony, W obrębie stref „OW” obserwacji archeologicznej, b) zewidencjonowane stanowiska archeologicz- działalność inwestycyjna może być prowadzona ne. wyłącznie pod nadzorem konserwatorskim. 3. W strefie tej obowiązują następujące ustale- 3) Cmentarze nia: opiniowanie i uzgadnianie z Urzędem Ochrony W granicach cmentarza obowiązuje zachowanie: Zabytków przed uzyskaniem decyzji o pozwoleniu a) historycznej parcelacji, na budowę wszelkich prac ziemnych związanych z b) historycznego rozplanowania, zagospodarowaniem i zabudowaniem terenu celem c) zabytkowej sztuki sepulkralnej i ogrodzenia, ustalenia obowiązującego inwestora zakresu badań d) zabytkowej zieleni. archeologicznych. Postuluje się wyłączenie spod zabudowy ze- Ustalenia w miejscowych planach zagospodaro- wnętrznych stref ochronnych cmentarzy. Nieczynny wania przestrzennego wynikają z zapisów zawar- cmentarz ewangelicki wymaga rewaloryzacji. Ewen- tych w studium uwarunkowań i kierunków zagospo- tualna zmiana sposobu użytkowania tego terenu darowania przestrzennego gminy i są każdorazowo wymaga zgody właściciela, tj. kościoła ewangelicko uzgadniane z kierownikiem Delegatury Wojewódz- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21661 – Poz. 3633 kiego Urzędu Ochrony Zabytków w Koninie. na ochronę zasługują, ginące już w Europie, ptaki Inwestycje na terenie gminy Koło wykonywane siewkowate, mewy, rybitwy. są na podstawie decyzji o warunkach zabudowy i Drugim planowanym jest rezerwat Dobrów (wspól- zagospodarowania terenu oraz ustaleniu lokaliza- nie z gminami Kościelec, Dąbie, Brudzew) zajmujący cji inwestycji celu publicznego, które każdorazowo powierzchnię ok. 450 ha, obejmujący dolinę Warty uzgadniane są z urzędem konserwatorskim. w okolicach ujścia Neru z wyspami o charakterze zalewowych pastwisk gęsich. Gniazduje tutaj wie- 4.6. Uwarunkowania wynikające z ochrony przy- le gatunków ptaków charakterystycznych dla pa- rody i równowagi ekologicznej stwisk i łąk nadrzecznych, np. żurawie, łabędź nie- W czasach wielkich przekształceń środowiska, my, błotniak łąkowy i wiele innych. związanych przede wszystkim z urbanizacją i uprze- Występujące kompleksy łąk i torfowisk z cennymi mysłowieniem, ogromne znaczenie ma zachowanie gatunkami flory i fauny, wskazane są do urządzenia w niezmienionym stanie terenów mało jeszcze zde- parku dydaktycznego bądź ścieżek edukacyjnych. gradowanych, gdzie przyroda zachowała wiele z na- Warto również zwrócić uwagę na walory krajobra- turalnego uroku. zowe gminy. Przestrzenie otwarte i dalekie widoki, Gmina Koło położona jest w obrębie Doliny Środ- drzewa przydrożne oraz zieleń przydomowa, stano- kowej Warty. Jest to obszar specjalnej ochrony pta- wią niebanalne tło dla współczesnego zagospodaro- ków NATURA 2000, wytypowany do Europejskiej wania terenu. Sieci Ekologicznej jako obszar specjalnej ochrony Korzystne warunki geograficzne, biotyczne i kra- ptaków i siedlisk (Dz.U. Nr 229, poz. 2313 z 21 jobrazowe gminy zostały zauważone przez turystów października 2004 r.). Oprócz sieci NATURA 2000 indywidualnych, co zaowocowało rozwojem agrotu- na terenie tym funkcjonuje krajowa sieć ekologicz- rystyki w gminie. na ECONET - Polska, utworzona w ramach euro- Na terenie gminy Koło indywidualną ochroną po- pejskiego programu międzynarodowej Unii Ochrony przez wpis do rejestru pomników przyrody objęte są Przyrody. Dolina Warty została uznana za element następujące obiekty: wiążący ekologicznie wyróżniające się obszary o 1) dąb szypułkowy o obw. 530 cm i wys. 20 m w zróżnicowanych walorach przyrodniczo - krajobra- miejscowości Ochle, zowych. W gminie Koło ochronie podlegają tereny 2) dąb szypułkowy o obw. 500 cm i wys. 20 m w sołectw: Borki, Dzierawy, Lubiny, Ochle, Skobielice miejscowości Powiercie i Przybyłów. Należy tutaj prowadzić taką gospodar- 3) lipa drobnolistna o obw. 310 cm i wys. 25 m w kę, aby rola korytarza ekologicznego została speł- miejscowości Mikołajówek niona. Zagadnienia związane z ochroną wartości przy- W wyniku wielowiekowej działalności człowieka, rodniczych, krajoznawczych i kulturowych zostały środowisko przyrodnicze gminy zostało w znacz- ujęte w „Programie Ochrony Środowiska dla Gminy nym stopniu zmienione. Obecnie dominującym ele- Koło”, opracowanym w 2004 r., gdzie wprowadzo- mentem w krajobrazie są tereny otwarte, głównie no zapis o nie naruszaniu podstawowych procesów pola uprawne. O ich pierwotnym charakterze można funkcjonowania przyrody, potrzebie zalesiania tere- domyślać się na podstawie składu zadrzewień śród- nów i stałego chronienia w/w zagadnień. polnych, charakterystycznych dla żyznych lasów 5. Cele gminnego programu opieki nad zabytkami grądowych. W dolinie Warty dominowały siedliska (art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie łęgów wierzbowych i topolowych. Obecnie pozo- zabytków i opiece nad zabytkami oraz inne określo- stałością po lasach są pojedyncze drzewa i kępy ne przez gminę) wierzb i topól oraz zarośla, budowane głównie przez 1) włączenie problemów ochrony zabytków do wierzby i topole porastające brzeg rzeki lub rozrzu- systemu zadań strategicznych, wynikających cone wśród łąk. Obecnie większość tych obszarów z koncepcji przestrzennego zagospodarowania zajmują tereny otwarte, głównie łąki i wilgotne pa- kraju, stwiska. 2) uwzględnienie uwarunkowań ochrony zabyt- Do obszarów szczególnej ochrony ekologicznej ków, w tym krajobrazu kulturowego i dzie- należy zaliczyć doliny rzeczne, tereny łąk i pastwisk dzictwa archeologicznego, łącznie z uwarun- położonych w dnach dolin rzecznych, wskazanych kowaniami ochrony przyrody i równowagi do ochrony przed zmianą użytkowania. Postulowa- ekologicznej, ne jest utworzenie dwóch rezerwatów przyrody: 3) zahamowanie procesów degradacji zabytków rezerwat Błonie (wspólnie z gminą Kościelec), obej- i doprowadzenie do poprawy stanu ich zacho- mujący tereny położone w widłach Warty i Kiełba- wania, ski o powierzchni ok. 650 ha. Charakterystyczną 4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków cechą tych terenów są rozległe łąki i pastwiska w oraz walorów krajobrazu kulturowego, znacznym stopniu zalewane oraz międzywale po- 5) podejmowanie działań zwiększających atrak- przecinane torfiankami i porosłe wierzbami. Celem cyjność zabytków dla potrzeb społecznych, ochrony jest zabezpieczenie przed degradacją lęgo- turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie wisk awifauny łąkowo - torfowej. W szczególności inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków fi- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21662 – Poz. 3633

nansowych na opiekę nad zabytkami, 6.1.3. Inwentaryzacja obiektów tzw. małej archi- 6) określenie warunków współpracy z właścicie- tektury lami zabytków, eliminujących sytuacje konflik- Rozpoznanie terenowe i wykonanie inwentaryzacji towe związane z wykorzystywaniem tych za- w postaci kart ewidencyjnych obiektów tzw. małej bytków, architektury (kapliczki, krzyże przydrożne). Pomoc 7) podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających przy sporządzaniu wniosków przez właścicieli o tworzenie miejsc pracy związanych z opieką wpisanie najcenniejszych obiektów do rejestru za- nad zabytkami. bytków.

6. Kierunki działań dla realizacji gminnego progra- 6.2. Sporządzenie wykazu obszarów ruralistycz- mu opieki nad zabytkami nych, zespołów i obiektów nieruchomych, stano- wisk archeologicznych typowanych do rejestru za- 6.1. Gminna ewidencja zabytków bytków z terenu gminy w celu uwzględnienia ich w dokumentach planistycznych i inwestycyjnych 6.1.1. Sporządzenie gminnej ewidencji zabytków gminy nieruchomych Współpraca z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Przepisy art. 22 ustawy o ochronie zabytków Zabytków Delegaturą w Koninie w sprawie wpisa- i opiece nad zabytkami nakładają na wójta gminy nia do rejestru zabytków obiektów nie ujętych jesz- obowiązek prowadzenia gminnej ewidencji zabyt- cze w rejestrze, a reprezentujących duże walory hi- ków. Dla gminy Koło wykonano w 2009 r. gminną storyczne i architektoniczne. Obiekty proponowane ewidencję zabytków nieruchomych (znajdujących do wpisania do rejestru zabytków: się w wojewódzkiej ewidencji zabytków) wpisanych - Powiercie – zespół pałacowo - parkowy i nie wpisanych do rejestru zabytków. Tworzy ją - Wrząca Wielka – kościół par. p.w. św. Jakuba zbiór kart adresowych zawierających podstawowe - Wrząca Wielka – plebania dane o obiekcie, m.in. położenie, czas powstania, materiał, właściciel, stan zachowania obiektu oraz 6.3. Edukacja i promocja w zakresie ochrony za- fotografie. W gminnej ewidencji znajduje się obecnie bytków 65 obiektów zabytkowych. Egzemplarz ewidencji - włączenie tematyki ochrony dziedzictwa kul- zabytków nieruchomych przekazany zostanie Dele- turowego do zajęć szkolnych w szkołach pod- gaturze Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków stawowych i gimnazjach prowadzonych przez w Koninie. Będzie ona systematycznie uzupełniana gminę, i weryfikowana. - organizowanie w ramach zajęć szkolnych wy- cieczek krajoznawczych, prezentacja najcen- 6.1.2. Sporządzenie gminnej ewidencji zabytków niejszych obiektów zabytkowych i ich historii, archeologicznych - publikacja folderu prezentującego najważniej- I. Zgodnie z pismem przekazanym przez Wielko- sze obiekty zabytkowe na terenie gminy oraz polskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków założenie strony internetowej związanej z tą wykonana zostanie w 2009 r. gminna ewidencja problematyką, zabytków archeologicznych, obejmująca karty sta- - udostępnienie gminnej ewidencji zabytków nowisk archeologicznych wpisanych do rejestru za- oraz „Programu opieki nad zabytkami Gminy bytków i przeznaczonych do wpisu do rejestru oraz Koło „ na stronie internetowej Urzędu Gminy karty zespołów stanowisk archeologicznych. Baza w Kole, informacji o tych stanowiskach będzie systematycz- - uwzględnienie obiektów zabytkowych przy nie aktualizowana, zgodnie z informacjami przeka- wyznaczaniu nowych tras turystycznych i zywanymi przez WUOZ w Poznaniu, Delegatura w ścieżek dydaktycznych, Koninie - ustalenie z właścicielami obiektów zabytko- II. Uzupełnianie i weryfikowanie istniejącej ewi- wych możliwości i zasad ich udostępniania. dencji zabytków archeologicznych poprzez włącza- nie informacji o wszystkich sukcesywnie odkrywa- 6.4. Działania zmierzające do poprawy stanu za- nych reliktach przeszłości niezależnie od charakteru chowania dziedzictwa kulturowego badań, oraz na podstawie uzyskiwanych wyników - informowanie właścicieli obiektów zabytko- badań weryfikacyjnych AZP, zgodnie z informacjami wych o możliwościach pozyskania środków przekazywanymi przez WUOZ w Poznaniu, Delega- na odnowę zabytków, tura w Koninie. - merytoryczna pomoc właścicielom obiektów III. Sporządzenie elektronicznej systematycznie zabytkowych w tworzeniu wniosków aplika- aktualizowanej bazy informacji o stanowiskach ar- cyjnych o środki na odnowę zabytków, cheologicznych wytypowanych przez WUOZ w Po- - aktywne zachęcanie sektora prywatnego do znaniu do wpisania do rejestru zabytków, w celu zagospodarowania obiektów zabytkowych, uwzględnienia ich w dokumentach planistycznych i - określenie zasad i możliwości udzielania po- inwestycyjnych gminy mocy finansowej właścicielom remontującym Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21663 – Poz. 3633

obiekty zabytkowe wpisane do rejestru za- uwzględnieniem tradycji lokalnych, bytków (dotacje) oraz rozważenie możliwości • popularyzację wszelkiego rodzaju konkursów wprowadzenia ulg podatkowych dla właścicie- promujących wiedzę z zakresu szeroko pojęte- li obiektów figurujących w gminnej ewidencji go dziedzictwa kulturowego. zabytków, warunkowane podjęciem działań zmierzających do ich zabezpieczenia i konser- 7. Instrumentarium realizacji gminnego programu wacji, opieki nad zabytkami Podmiotem formułującym gminny program opie- 6.5. Określenie zasobów zabytkowych, które ki nad zabytkami jest samorząd gminy. Realizacja można wykorzystać dla tworzenia np. tras tury- programu odbywać się będzie poprzez zespół dzia- stycznych, ścieżek dydaktycznych itp. Przez gmi- łań władz gminy na rzecz osiągnięcia celów w nim nę przebiega Nadwarciański Szlak Rowerowy pro- przyjętych. Samorząd ma oddziaływać na różne wadzący wzdłuż Warty z Poznania przez Koło do podmioty związane z obiektami zabytkowymi, w Jeziorska. Na terenie gminy Koło utworzono także tym również na mieszkańców gminy w celu wywo- trasy rowerowe: z Kolonii Powiercie przez Powiercie łania w nich pożądanych zachowań prowadzących i Skobielice do Przybyłowa, z Dzieraw do Ochli oraz do realizacji zamierzonych celów. Zakłada się, że w ze wsi Chojny przez Ruchennę, Czołowo i Dąbrowę realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami do Kaczyńca. Wiodą one przez najciekawsze pod dla gminy Koło wykorzystane zostaną następujące względem przyrodniczym i krajobrazowym tereny grupy instrumentów: instrumenty prawne, finanso- gminy. Na szlakach tych znajdują się również naj- we, społeczne, koordynacji i kontroli. cenniejsze obiekty zabytkowe wymienione w po- 1. Instrumenty prawne: przednich rozdziałach. - programy określające politykę państwa i wo- Gmina Koło obszarowo pierścieniem okala miasto jewództwa w zakresie ochrony dziedzictwa Koło. Ma to ogromne znaczenie dla prawidłowego kulturowego, funkcjonowania tak gospodarki, jak i wszelkich prze- - dokumenty wydane przez Wielkopolskiego jawów społecznej aktywności mieszkańców gminy. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wy- Związki te tworzą symbiozę z urbanistycznym orga- nikające z przepisów ustawowych, nizmem miejskim, trwałość której stanowi miernik - uchwały Rady Gminy (miejscowe plany zago- skuteczności tego swoistego społecznego kolażu. spodarowania przestrzennego, zwolnienia i Na terenie gminy w latach 2010 - 2015, w poro- ulgi dla właścicieli obiektów zabytkowych). zumieniu z Polskim Towarzystwem Turystyczno – 2. Instrumenty finansowe: Krajoznawczym przewiduje się utworzenie szlaków - środki własne zatwierdzone uchwałą Rady pieszych oraz punktów dydaktycznych uwzględnia- Gminy, jących miejscowości, w których znajdują się obiekty - dotacje, zabytkowe i przyrodnicze. - subwencje, - dofinansowania. 6.6. Określenie sposobu realizacji poszczególnych 3. Instrumenty społeczne: celów gminnego programu opieki nad zabytkami - uzyskanie poparcia lokalnej społeczności dla Z obiektów wpisanych do rejestru zabytków na programu poprzez sprawną komunikację, terenie gminy żaden nie jest własnością samorządu. - edukacja i tworzenie świadomości potrzeby ist- W związku z tym Gmina nie ma możliwości bezpo- nienia i ochrony dziedzictwa kulturowego w średniego sprawowania opieki nad nimi. Natomiast lokalnej społeczności, działania pośrednie, wynikające z ustawy o ochronie - współpraca z organizacjami społecznymi. zabytków oraz polityki prowadzonej przez Gminę 4. Koordynacja i kontrola sprowadzają się do: - gromadzenie stale aktualizowanej wiedzy o - promowania najcenniejszych zabytków z tere- stanie zachowania obiektów, prowadzonych nu gminy, pracach remontowych i konserwatorskich, - uwzględniania dziedzictwa kulturowego przy - utworzenie w ramach organizacyjnych Urzędu sporządzaniu dokumentów planistycznych, Gminy w Kole zespołu koordynującego reali- - wspierania poczynań właścicieli obiektów za- zację poszczególnych zadań wynikających z bytkowych przy działaniach związanych z ich ustaleń programu opieki nad zabytkami. W właściwym użytkowaniem i utrzymaniem, skład zespołu wejdą: - kształtowania społecznej potrzeby ochrony 1. Monika Okupna dziedzictwa kulturowego (społeczni opiekuno- 2. Jarosław Felczyński wie zabytków), 3. Bogumił Simiński - edukacji społeczeństwa w zakresie ochrony - wewnętrzne okresowe sprawozdania z realiza- dziedzictwa kulturowego poprzez: cji niniejszego programu. • prowadzenie i doskonalenie edukacji na rzecz ochrony zabytków na poziomie szkół pod- 8. Monitoring działania gminnego programu opieki stawowych i gimnazjalnych, ze szczególnym nad zabytkami Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21664 – Poz. 3633

Zgodnie z art. 87 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca polski. Dotacja może być udzielona na dofinanso- o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wójt wanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub gminy zobowiązany jest do sporządzania co 2 lata robót budowlanych przy zabytku wpisanym do reje- sprawozdania z realizacji gminnego programu opieki stru zabytków (art. 74 ustawy o ochronie zabytków nad zabytkami. Sprawozdanie to przedstawiane jest i opiece nad zabytkami). Radzie Gminy. Po 4 latach program powinien zo- Witryna internetowa: http://www.wosoz.bip-i.pl/ stać zaktualizowany i ponownie przyjęty przez radę public gminy. Do wykonania powyższego zadania utworzono III. Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wiel- zespół koordynujący monitorujący niniejszy program kopolskiego, Departament Kultury poprzez: W ramach otwartego konkursu ofert na zadania a) analizę i ocenę przebiegu realizacji, publiczne Województwa Wielkopolskiego w dzie- b) analizę i ocenę stopnia uzyskanych efektów. dzinie ochrony dziedzictwa kulturowego – ochrona zabytków i opieka nad zabytkami. 9. Niektóre zewnętrzne źródła finansowania gmin- Witryna internetowa: http://www.bip.umww.pl nego programu opieki nad zabytkami Ustawowy obowiązek utrzymania zabytku we właściwym sta- IV. Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie, co wiąże się m.in. z prowadzeniem i finanso- W ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” obję- waniem przy nim prac konserwatorskich, restau- tego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na ratorskich i robót budowlanych spoczywa na jego lata 2007-2013. posiadaczu, który dysponuje tytułem prawnym do Witryna internetowa: http://www.minrol.gov.pl zabytku wynikającym z prawa własności, użytko- wania wieczystego, trwałego zarządu. W przypadku V. Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Admini- jednostki samorządu terytorialnego, prowadzenie i stracji Departament Wyznań Religijnych oraz Mniej- finansowanie wspomnianych robót jest jej zadaniem szości Narodowych i Etnicznych, Wydział Funduszu własnym. Kościelnego Wszystkie podmioty zobowiązane do finansowa- Dotacje udzielane na remonty i konserwację nia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót obiektów sakralnych w zakresie wykonywania pod- budowlanych przy zabytkach wpisanych do rejestru stawowych prac zabezpieczających obiekt (bez wy- zabytków mogą ubiegać się o ich dofinansowanie stroju i wyposażenia). ze środków m.in.: Witryna internetowa: http://www.mswia.gov.pl

I. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego V. Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowi- Zasady finansowania opieki nad zabytkami określa ska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków Na zadania związane z ochroną i kształtowaniem i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 przyrody. ze zmianami, art. 71-83. Szczegółowe uregulowa- Witryna internetowa: http://www.wfosgw.po- nia w tym zakresie zawiera Rozporządzenie Ministra znan.pl Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 6 czerwca Działania o charakterze strategicznym i ponadre- 2005 r. w sprawie udzielania dotacji celowej na pra- gionalnym mogą liczyć na finansowanie z Funduszy ce konserwatorskie, restauratorskie i roboty budow- Unii Europejskiej, m.in. lane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków 1) Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalne- (Dz.U. Nr 112, poz. 940). go (EFRR), którego działalność koncentruje się na różnych dziedzinach, m.in. rozwój turystyki Program operacyjny DZIEDZICTWO KULTUROWE oraz inwestycje w dziedzinie kultury. realizowany jest w ramach 5 priorytetów: 2) Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środo- 1. Rewaloryzacja zabytków nieruchomych i ru- wisko na lata 2007-2013, który zgodnie z pro- chomych jektem Narodowych Strategicznych Ram Od- 2. Rozwój instytucji muzealnych niesienia na lata 2007-2013 (NSRO) stanowi 3. Ochrona dziedzictwa narodowego poza grani- jeden z programów operacyjnych przy wyko- cami kraju rzystaniu środków Funduszu Spójności i Euro- 4. Ochrona zabytków archeologicznych pejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W 5. Tworzenie zasobów cyfrowych dziedzictwa ramach programu realizowanych będzie 17 osi kulturowego priorytetowych, m.in. 12 – kultura i dziedzic- Witryna internetowa: http://www.mkidn.gov.pl two kulturowe.

II. Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Wymienione źródła finansowania są wskazówką Zabytków w Poznaniu dla właścicieli obiektów zabytkowych. Szczegółowe Ze środków finansowych z budżetu państwa w informacje dotyczące rodzaju finansowanych zadań, części, której dysponentem jest Wojewoda Wielko- uprawnionych wnioskodawców, trybu składania Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 210 – 21665 – Poz. 3633, 3634 wniosków, kryteriów oceny i warunków rozliczenia można znaleźć na stronach internetowych instytucji udzielających pomocy finansowej.

3634

UCHWAŁA Nr XXIX/288/09 RADY MIEJSKIEJ TURKU

22 października 2009 r.

w sprawie określenia stawek podatku od nieruchomości na 2010 r.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 8 i art. 40 ust. c) pozostałych, w tym zajętych na prowadze- 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie nie odpłatnej statutowej działalności pożytku gminnym (tekst jednolity: Dz.U. z 2001 r. Nr 142, publicznego przez organizacje pożytku publicz- poz. 1591, z 2002 r. Dz.U. Nr 23, poz. 220, Nr 62, nego poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, - 0,28 zł od 1 m kw. powierzchni; Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Dz.U. Nr 80, poz. 2) od budynków lub ich części: 717, Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Dz.U. Nr 102, a) mieszkalnych - 0,56 zł od 1 m kw. powierzch- poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, z 2005 r. Dz.U. ni użytkowej, Nr 172 poz. 1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. b) związanych z prowadzeniem działalności go- Dz.U. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, z 2007 spodarczej oraz od budynków mieszkalnych r. Dz.U. Nr 48, poz. 327, Dz.U. Nr 138, poz. 974, lub ich części zajętych na prowadzenie dzia- Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Dz.U. Nr 180, poz. łalności gospodarczej, - 20,50 zł od 1 m kw. 1111, Dz.U. Nr 223, poz. 1458, z 2009 r. Nr 52, powierzchni użytkowej, poz. 420, Nr 157, poz. 1241), art. 4 ust. 2 ustawy c) zajętych na prowadzenie działalności gospo- z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów norma- darczej w zakresie obrotu kwalifikowanym tywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst materiałem siewnym - 8,75 zł od 1 m kw. po- jednolity: Dz.U. z 2007 r. Nr 68, poz. 449, z 2009 wierzchni użytkowej, r. Dz.U. Nr 31, poz. 206, Nr 157, poz. 1241), art. d) zajętych na prowadzenie działalności gospo- 5 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach darczej w zakresie udzielania świadczeń zdro- i opłatach lokalnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2006 wotnych - 3,74 zł od 1 m kw. powierzchni r. Nr 121, poz. 844, Nr 220, poz. 1601, Nr 225, użytkowej, poz. 1635, Nr 245, poz. 1775, Nr 249, poz. 1828, e) pozostałych, w tym zajętych na prowadze- Nr 251, poz. 1847, z 2008 r. Dz.U. Nr 93, poz. nie odpłatnej statutowej działalności pożytku 585, Nr 116, poz. 730, Nr 223, poz. 1463, z 2009 publicznego przez organizacje pożytku publicz- r. Dz.U. Nr 56, poz. 458), oraz obwieszczenia Mi- nego nistra Finansów z dnia 3 sierpnia 2009 r. w spra- - 6,20 zł od 1 m kw. powierzchni użytkowej; wie górnych granic stawek kwotowych podatków i 3) od budowli - 2% ich wartości określonej na opłat lokalnych w 2010 r. (M.P. Nr 52, poz. 742), podstawie art. 4 ust. 1 pkt 3 i ust. 3-7 ustawy RADA MIEJSKA TURKU uchwala, co następuje: o podatkach i opłatach lokalnych.

§1. Określa się następujące stawki podatku od §2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzo- nieruchomości na rok podatkowy 2010: wi Miasta Turku. 1) od gruntów: a) związanych z prowadzeniem działalności go- §3. Uchwała wchodzi w życie z dniem 01 stycz- spodarczej, bez względu na sposób zakwalifi- nia 2010 roku i podlega ogłoszeniu w Dzienniku kowania w ewidencji gruntów i budynków Urzędowym Województwa Wielkopolskiego. - 0,70 zł od 1 m kw. powierzchni, b) pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne re- Przewodniczący tencyjne lub elektrowni wodnych - 3,54 zł od Rady Miejskiej Turku 1 ha powierzchni, (-) Lech Zielony