Studium Uwarunkowań I Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

WÓJT GMINY ŚNIADOWO

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO

Uchwała Nr III/21/2002 Rady Gminy Śniadowo z dnia 31 grudnia 2002 roku

ZESPÓŁ AUTORSKI główny projektant: mgr inż. arch. Alicja Mieszkowska, upr. urb. Nr 242/88 projektanci: struktura funkcjonalno - przestrzenna: mgr in ż. arch. El żbieta Tyszka środowisko przyrodnicze: mgr Andrzej Lewandowski środowisko kulturowe: mgr in ż. Hanna Konarzewska sfera społeczna: in ż. Maria Pi ątkowska rolnictwo i gospodarka gruntami: in ż. Tadeusz Borowski komunikacja: mgr in ż. Jerzy Przybyłowicz zaopatrzenie w wod ę, gaz i odprowadzenie ścieków: mgr in ż. Hanna Konarzewska elektroenergetyka: in ż. Krystyna Fronczek grafika komputerowa: tech. Jadwiga Ptaszyska

ŚNIADOWO 2002

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 1

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

ZE ZMIANAMI

Zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo Uchwała Nr VII/57/2011 Rady Gminy Śniadowo z dnia 29 wrze śnia 2011 roku Zespół autorski zmiany studium: główny projektant: mgr in ż. arch. Wiktor Panfiluk, OIU Warszawa WA-150 zagadnienia przestrzenne: mgr in ż. arch. Katarzyna Reut-Jaworowska OIU WarszawaWA-334 zagadnienia przestrzenne: mgr in ż. arch. Teresa Kiejzik elektroenergetyka in ż. El żbieta K ępska ochrona środowiska i prognoza oddziaływania na środowisko: mgr Bo żena Gajewska Zmiana tekstu studium wyró żniona kolorem zielonym

Zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo Uchwała Nr XIII/98/2012 Rady Gminy Śniadowo z dnia 16 maja 2012 roku Zespół autorski zmiany studium główny projektant: mgr Andrzej Lewandowski, OIU Warszawa WA-260 opracowanie graficzne: mgr in ż. Ryszard Serwatka Zmiana tekstu studium wyró żniona kolorem niebieskim

Zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo Uchwała Nr XIIV/109/2012 Rady Gminy Śniadowo z dnia 20 czerwca 2012 roku Zespół autorski zmiany studium główny projektant: mgr in ż. arch. Alicja Mieszkowska, OIU Warszawa WA-130 opracowanie graficzne: mgr in ż. Ryszard Serwatka dokumentacja prac planistycznych: Bo żena Modzelewska Zmiana tekstu studium wyró żniona kolorem czerwonym

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 2

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

WÓJT GMINY ŚNIADOWO

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO

TEKST JEDNOLITY

ZAŁ ĄCZNIK NR 4 DO UCHWAŁY NR III.19.2014 RADY GMINY ŚNIADOWO Z DNIA 30 GRUDNIA 2014 ROKU

(tekst wyró żniono kolorem fioletowym )

Zespół autorski: mgr Andrzej Lewandowski, upr. urb. nr 1671 mgr Zbigniew Bargielski

ŚNIADOWO 2014

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 3

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

SPIS TRE ŚCI

WPROWADZENIE str. 7 1. PODSTAWOWE CZYNNIKI ROZWOJU str. 9 1.1. Mierniki rozwoju gminy str. 9 1.2. Uwarunkowania wspieraj ące rozwój gminy str. 10 1.3. Uwarunkowania hamuj ące rozwój gminy str. 11 1.4. Podstawowe problemy do rozwi ązania str. 12 2. CELE ROZWOJU str. 13 2.1. Cel nadrz ędny - strategiczny str. 13 2.2. Cele szczegółowe str. 13 2.2.1. Ekologiczne str. 13 2.2.2. Społeczne str. 14 2.2.3. Gospodarcze str. 14 2.2.4. Cele rozwoju komunikacji str. 15 2.2.5. Cele rozwoju infrastruktury technicznej str. 15 3. KIERUNKI I ZASADY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 15 3.1. Struktura funkcjonalno – przestrzenna str. 15 3.1.1. Jednostka I - o środek gminny str. 16 3.1.2. Jednostka rolnicza str. 17 3.2. Kierunki rozwoju osadnictwa str. 19 3.2.1. Tendencje demograficzne str. 19 3.2.2. System osadniczy str. 19 3.3. Kierunki ochrony przestrzeni przyrodniczej str. 21 3.3.1. Obszary obj ęte ochron ą przyrody str. 21` 3.3.2. Obszary wskazane do obj ęcia ochron ą str. 21 3.3.3. Gospodarka zasobami geologicznymi str. 21 3.3.4. Ochrona wód powierzchniowych str. 22 3.3.5. Ochrona wód podziemnych str. 23 3.3.6. Ochrona gleb str. 24 3.3.7. Ochrona lasów i zadrzewie ń str. 25

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 4

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

3.3.8. Ochrona powierzchni ziemi str. 26 3.3.9. Ochrona powietrza atmosferycznego str. 26 3.3.10. Ochrona przed hałasem str. 27 3.3.11. Ochrona przed polem elektromagnetycznym szkodliwym \ elektromagnetyc znym promieniow aniem niejonizuj ącym str. 27 3.3.12. Ochrona przeciwpowodziowa str. 28 3.3.13. System powiąza ń przyrodniczych str. 28 3.4. Kierunki ochrony przestrzeni kulturowej str. 29 3.4.1. Tereny i obiekty dóbr kultury podległe ochronie prawnej str. 30 3.4.2. Zasady i kierunki ochrony konserwatorskiej str. 33 3.5. Kierunki i zasady rozwoju obszarów zabudowanych i przeznaczonych pod zabudow ę str. 36 3.5.1. Jednostka I - o środek gminny str. 37 3.5.2. Jednostka II - rolnicza str. 39 3.6. Kierunki rozwoju infrastruktury społecznej str. 41 3.6.1. Edukacja str. 41 3.6.2. Ochrona zdrowia str. 42 3.6.3. Opieka socjalna str. 43 3.6.4. Usługi kultury str. 43 3.6.5. Sport, rekreacja, wypoczynek str. 43 3.6.6. Mieszkalnictwo str. 44 3.7. Kierunki rozwoju sfery gospodarczej str. 45 3.7.1. Rolnictwo str. 45 3.7.2. Gospodarka Le śna str. 47 3.7.3. Działalno ść produkcyjno –usługowa str. 47 3.7.4. Turystyka str. 48 3.8. Kierunki rozwoju komunikacji str. 49 3.8.1. Komunikacja drogowa str. 49 3.8.2. Komunikacja kolejowa str. 52 3.8.3. Transport ci ęż ki i tranzyt str. 53 3.8.4. Ście żki rowerowe str. 54 3.9. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej str. 54 3.9.1. Zaopatrzenie w wod ę str. 54 3.9.2. Oczyszczanie i odprowadzanie ścieków str. 54 Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 5

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

3.9.3. Zaopatrzenie w gaz str. 55 3.9.4. Zaopatrzenie w ciepło str. 56 3.9.5. Elektroenergetyka str. 56 3.9.6. Gospodarka odpadami str. 57 3.9.7.Telekomunikacja str. 58 3.10. Ochrona przeciwpo żarowa i obrona cywilna str. 58 4. KIERUNKI POLITYKI PLANISTYCZNEJ str. 59 4.1. Obszary, dla których sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowi ązkowe str. 59 4.2. Obszary, dla których obowi ązek sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wynika z przepisów szczególnych str. 60 4.3. Obszary, dla których sporz ądzenie planu miejscowego mo że by ć obowi ązkowe ze wzgl ędu na istniej ące uwarunkowania str. 61 5. ZADANIA DLA REALIZACJI CELÓW PUBLICZNYCH str. 62 5.1. Polityka przestrzenna pa ństwa i samorz ądu województwa str. 62 5.2. Zadania i programy str. 63 5.3. Zasady współpracy z obszarami s ąsiednimi str. 64 MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE str. 64

ZAŁ ĄCZNIKI GRAFICZNE:  „Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo” w skali 1:25 000 - zał ącznik nr 2,  „Kierunki zagospodarowania przestrzennego o środka gminnego Śniadowo” w skali 1:10 000 - zał ącznik nr 3.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 6

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

WPROWADZENIE

Podstaw ę prawn ą opracowania „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo” b ędącego opracowaniem planistycznym dotycz ącym całego obszaru administracyjnego gminy stanowi ą: • ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139 i Nr 41, poz. 412, Nr 111, poz. 1279; Dz. U. z 2000 roku, Nr 12, poz. 136 i Nr 100, poz.1085, Nr 115, poz. 1229, Nr 154, poz. 1804, Dz. U. z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 113, poz. 984, Nr 130, poz. 1112), • uchwała Nr XXVII/163/02 Rady Gminy Śniadowo z dnia 29 kwietnia 2002 roku w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo, • umowa o dzieło Nr 2222-1/6/02 zawarta w dnia 5 lipca 2002 roku.

Zakres merytoryczny studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy obejmuje uwarunkowania, cele i kierunki polityki przestrzennej zgodnie z art. 6 ustawy.

W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące z: • dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu, • wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów szczególnych, • stanu funkcjonowania środowiska przyrodniczego i kulturowego, w tym stanu rolniczej przestrzeni produkcyjnej, • prawa własno ści gruntów, • jako ści życia mieszka ńców, • zada ń służą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych.

W studium okre śla si ę w szczególno ści: • obszary obj ęte lub wskazane do obj ęcia ochron ą na podstawie przepisów szczególnych, • lokalne warto ści zasobów środowiska przyrodniczego i zagro żenia środowiskowe, • obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w tym wył ączone z zabudowy, • obszary zabudowane ze wskazaniem, w miar ę potrzeb, terenów wymagaj ących prze- kształce ń lub rehabilitacji,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 7

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• obszary, które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę, ze wskazaniem, w miar ę potrzeb obszarów przewidzianych do zorganizowanej działalności inwestycyjnej, • obszary, które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę mieszkaniow ą wynikaj ące z potrzeby zaspakajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorz ądowej, • kierunki rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym obszary na których b ędą stosowane indywidualne i grupowe systemy oczyszczania ścieków, a tak że tereny niezb ędne do wytyczania ście żek rowerowych, • strefy dopuszczenia lokalizacji elektrowni wiatrowych, • obszary, dla których sporz ądzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowi ązkowe na podstawie przepisów szczególnych lub ze wzgl ędu na istniej ące uwarunkowania, • obszary przewidywane do realizacji zada ń i programów wynikaj ących ze strategii rozwoju województwa zawarte w planie zagospodarowania przestrzennego województwa. Opracowanie ma na celu zapewnienie prawidłowej realizacji struktury funkcjonalno – przestrzennej i zobowi ązuje organy samorz ądowe w ich działalno ści (stanowi ąc podstaw ę do podejmowania uchwał intencyjnych dotycz ących planów miejscowych, realizacji zada ń wła- snych z zakresu planowania przestrzennego, gospodarki gruntami, itd.).

Opracowanie składa si ę z dwóch cz ęś ci: CZ ĘŚĆ I - Uwarunkowania zewn ętrzne i wewn ętrzne gminy (diagnoza stanu istniej ącego) CZ ĘŚĆ II - Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy - cz ęść uchwalana.

Kierunki zagospodarowania przestrzennego zbudowano na podstawie analizy uwarunkowa ń rozwoju zawartych w cz ęś ci I opracowania. Niniejsze studium stanowi podstaw ę długookresowej polityki przestrzennej i jako jedyny ustawowo dokument pla- nistyczny dotyczy obszaru całej gminy.

CZ ĘŚĆ II zawiera:

• Cz ęść tekstow ą „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” - zał ącznik nr 1, • Cz ęść graficzn ą „Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo” w skali 1:25 000 - zał ącznik nr 2, • Cz ęść graficzn ą „Kierunki zagospodarowania przestrzennego miejscowo ści gminnej Śniadowo” w skali 1:10 000 - zał ącznik nr 3.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 8

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

1. PODSTAWOWE CZYNNIKI ROZWOJU 1.1. Mierniki rozwoju gminy Zawarte w opracowaniu mierniki obrazują, gdzie plasuje si ę gmina Śniadowo na tle powiatu i województwa podlaskiego. Prezentowane mierniki zostały opracowane na podstawie materiałów GUS.

gmina powiat woje- Lp Wyszczególnienie Jednostka miary Śnia- łom żyński wództwo dowo podlaskie 1. Gęsto ść zaludnienia osób/km 2 37 36 26 2. Ruch naturalny ludno ści mał żeństwa/1000 ludno ści 4,9 5,6 5,5 urodzenia/1000 ludno ści 12,1 13,2 10,9 przyrost naturalny/1000 ludno ści 0 1,9 -1,5 3. Zasoby mieszkaniowe liczba osób w 1 mieszkaniu 3,59 3,74 3,12 liczba osób na izb ę 0,89 0,97 0,84 pow. u żytkowa 1 mieszkania (m 2) 78,8 79,1 64,7 pow. u żytkowa na 1 osob ę w m 2 22 24,4 23,4 4. Szkoły podstawowe liczba uczniów na pomieszcz. do nauczania 14,1 12,4 11,2 liczba uczniów na szkoł ę 71,7 90 86,2 liczba uczniów na 1 nauczyciela 11 11,7 11,3 5. Gospodarka podmioty gospodarki na 1000 ludności 46,5 44,9 70,2 6. Rynek pracy pracuj ący w gosp. narod. na 1000 ludności 76,1 59,1 59,2 bezrobotni na 1000 ludno ści 55 71,5 58,1 7. Struktura u żytków grunto- % u żytki rolne, 78,5 72,4 59,5 wych w tym: grunty orne, sady 79,3 72,0 66,6 łąki trwałe 8,6 12,7 20,4 pastwiska trwałe 12,1 15,3 13,0 lasy i grunty zadrzewione 17,2 22,1 29,5 pozostałe 4,3 5,5 11,0 8. Klasyfikacja gleb u żytków % rolnych klasa III 5,2 4,6 6,6 klasa IV 42,1 37,5 45,0 klasa V 31,3 32,9 29,6 klasa VI i VI 21,4 25,0 18,8 9. Wska źnik waloryzacji rol- punkty niczej przestrzeni produk- ogólny 55,3 52,1 55,0 cyjnej jako ść i przydatno ść gleb 39,8 37,8 41,0 agroklimat 8,6 8,0 7,5 rze źba terenu 4,1 3,8 3,7 warunki wodne 2,8 2,5 2,8 10. Stopie ń zaspokojenia po- % trzeb melioracyjnych użytki rolne 90,4 43,8 59,4 grunty orne 87,4 44,2 56,4 użytki zielone 100,0 43,5 62,9 11. Struktura obszarowa indy- % widualnych gospodarstw 1-2 ha 2,7 4,7 8,8 rolnych 2-5 ha 11,9 14,0 16,1 5-10 ha 26,2 32,0 29,5 10-15 ha 27,6 25,8 23,6 powy żej 15 ha 31,6 23,5 22,0 12. Ludno ść zamieszkała w % gospodarstwach rolnych wg przedprodukcyjnym 27,9 29,5 26,6 wieku produkcyjnym 51,6 52,4 53,1 poprodukcyjnym 20,5 18,1 20,3 nieprodukcyjnym/100 osób w wieku prod. 93,8 90,7 88,3

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 9

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

13. Stopie ń zwodoci ągowania % - ilo ść wsi obj ęta sieci ą wodoci ągow ą 97,7 60,0 71,0 14. Stopie ń skanalizowania % - ilo ść wsi obj ęta sieci ą kanalizacyjn ą 2,3 1,5 3,1 15. Stopie ń gazyfikacji % - ilo ść wsi obj ęta sieci ą gazow ą 0 0,4 2,9

* wszystkie dane dotycz ą obszarów wiejskich

1.2. Uwarunkowania wspieraj ące rozwój gminy Do czynników wspieraj ących rozwój gminy mo żna zaliczy ć: • poło żenie w obszarze „Zielonych Płuc Polski” stwarzaj ące mo żliwo ść ekologicznej pro- mocji gminy, • poło żenie gminy przy szlaku turystyki samochodowej relacji Warszawa - Ostrów Mazo- wiecka – Łom ża - Mazury i Pojezierze Suwalsko - Augustowskie, • wyst ępowanie złó ż kruszywa naturalnego o znaczeniu lokalnym, umo żliwiaj ących pozyskanie surowca budowlanego na potrzeby budownictwa indywidualnego, • walory przyrodnicze kompleksu le śnego Czerwony Bór na wschodnich obrze żach gminy i mo żliwo ści wykorzystania tych lasów do celów rekreacji (parkingi, szlaki piesze, ście żki rowerowe, schrony turystyczne), • mo żliwo ści systematycznej poprawy stanu sanitarnego wód powierzchniowych i podziemnych dzi ęki funkcjonowaniu komunalnej oczyszczalni ścieków (posiadaj ącej rezerwy przepustowo ści) i sieci kanalizacji sanitarnej w Śniadowie, • brak zagro żeń powodziowych dla zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej, • wysoki wska źnik rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz du ży udział gruntów wysokiej klasy bonitacyjnej, • wysoki stopie ń zmeliorowania u żytków rolnych, w szczególno ści u żytków zielonych, • du ży udział kompleksów pszennych i żytnich dobrych w gruntach ornych predysponowa- nych do produkcji ro ślinnej o wysokiej wydajno ści, • du ży udział gruntów stanowi ących własno ść indywidualn ą oraz wysoka średnia po- wierzchnia gospodarstw rolnych, a tak że korzystna struktura wieku wła ścicieli tych gospodarstw daj ąca mo żliwo ść dalszego rozwoju produkcji wysokotowarowej, • dobrze rozwini ęta specjalizacja produkcji zwierz ęcej, w szczególno ści bydła mlecznego nowoczesnymi metodami, oraz rozwijaj ąca si ę produkcja trzody chlewnej oraz drobiu, • wysoki poziom środowiska naturalnego daj ący szans ę na dalszy rozwój rolnictwa ekologicznego, • du że zasoby i rezerwy siły roboczej,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 10

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• funkcjonowanie du żych zakładów produkcyjnych, • turystyczne zagospodarowanie szlaku turystycznego (MOP w Jakaci Dwornej oraz punkt gastronomiczny w Konopkach Młodych), • walory krajoznawcze Śniadowa i Szczepankowa (zabytkowe zespoły ko ścielne i cmenta- rze), • funkcja i poł ączenia drogi wojewódzkiej wraz z gospodarczo twórczym potokiem ruchu tranzytowego, • zało żona docelowo mo żliwo ść realizacji obej ścia Śniadowa, • zrównowa żony stosunek obci ąż enia ruchem w stosunku do stopnia rozwoju sieci drogowej regionu, • mo żliwo ść rozwoju transportu kolejowego opartego na istniej ącej infrastrukturze PKP, • bardzo wysoki stopie ń zwodoci ągowania gminy (wodoci ągami zbiorowymi obj ęte s ą 42 wsie).

1.3. Uwarunkowania hamuj ące rozwój gminy Do czynników hamuj ących mo żna zaliczy ć: • ograniczenia rozwoju przestrzennego i funkcji osadniczej wynikaj ące z potrzeby ochrony: - rolniczej przestrzeni produkcyjnej (wyst ępowanie gleb chronionych), - najbardziej cennych ekosystemów wodno-łąkowych w dolinach cieków wodnych i innych obni żeń terenowych, - złó ż surowców, • ograniczenia w zagospodarowaniu: - w strefie ochronnej uj ęcia wody, - korytarzy infrastruktury technicznej oraz stref ochronnych linii elektroenergetycznych 15 kV, • przebieg ruchu tranzytowego przez tereny zabudowy wsi, • niski stopie ń lesisto ści, mały udział lasów pa ństwowych i ich mała warto ść gospodarcza ograniczaj ąca rozwój gospodarki le śnej, przemysłu drzewnego i zagospodarowanie turystyczne, • pogorszone warunki aerosanitarne w Śniadowie z uwagi na działalno ść zakładu prefabry- katów budowlanych i przesypowni cementu, • nierozwi ązana gospodarka wodno-ściekowa na terenach wiejskich przy wysokim stopniu zwodoci ągowania gminy,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 11

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• występowanie zdegradowanych terenów poeksploatacyjnych kruszywa naturalnego wymagaj ących rekultywacji, • brak zaopatrzenia w gaz przewodowy gminy,

• du że rozmiary bezrobocia, szczególnie w śród absolwentów i ludzi młodych w przedziale wiekowym 18 – 34 lata, • zbyt w ąskie pasy drogowe ulic i głównych dróg tranzytowych, • ograniczenie funkcji komunikacji kolejowej, • niewystarczaj ący udział naturalnych u żytków zielonych w strukturze poszczególnych gospodarstw rolnych, • brak zakładów przetwórstwa rolno- spo żywczego, • niewystarczaj ący poziom szkole ń rolniczych dotycz ących prowadzenia gospodarstw rolnych nowoczesnymi metodami i ich opłacalno ści ą, • niedostateczna infrastruktura obsługi rolnictwa, w szczególno ści: zbytu i przerobu produk- tów rolnych.

1.4. Podstawowe problemy do rozwi ązania Bezrobocie stanowi jedn ą z najwa żniejszych barier rozwoju i najgro źniejszych zjawisk w gospodarce gminy. W kategoriach społecznych bezrobocie niesie za sob ą zagro żenia so- cjalne w postaci zjawisk patologicznych i kryminogennych.

Niski poziom wykształcenia rolników, brak stabilnej, opłacalnej produkcji rolnej ograniczaj ą aktywno ść zawodow ą i społeczn ą oraz podejmowanie inicjatyw gospodarczych. Brak pozarolniczych miejsc pracy na wsi przy pogarszaj ących si ę warunkach społeczno - gospodarczych w kraju, pot ęguje proces narastania bezrobocia rejestrowanego i utajonego. D ąż enie do łagodzenia skutków bezrobocia poprzez stwarzanie szans na zagospodarowanie zasobów ludzkich w wyniku przekwalifikowania, stymulowania rozwoju małych firm, jak równie ż, wsparcie finansowe b ędzie jednym z najwa żniejszych działa ń na rzecz rozwoju gminy.

Podstawowym problemem w zakresie systemu komunikacji gminy jest eliminacja kon- fliktów mi ędzy ruchem tranzytowym i turystycznym, a lokalnym gminy oraz dostosowanie parametrów systemu (standardy, no śno ści konstrukcji jezdni, stopie ń bezpiecze ństwa itp.) do potrzeb gospodarczych gminy. Istotnym zagadnieniem (w okresie kierunkowym) jest realizacja obej ścia Śniadowa i izolacja ruchu na drodze wojewódzkiej od ruchów rolniczych i pieszych w obszarach wsi.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 12

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

2. CELE ROZWOJU Cele rozwoju gminy jak i kierunki rozwoju zagospodarowania przestrzennego sformu- łowane zostały w wyniku wszechstronnej analizy uwarunkowa ń przedstawionych w pierwszej cz ęś ci opracowania „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo - Diagnoza”. Bior ąc za podstaw ę rozpoznane w trybie sporz ądzania studium uwarunkowania rozwoju wynikaj ące z:

• dotychczasowego zagospodarowania i uzbrojenia obszaru gminy, • dotychczasowego przeznaczenia terenów i wniosków w sprawie zmiany przeznaczenia, • wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów szczególnych, • stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego i kulturowego, • stanu rolniczej przestrzeni produkcyjnej, • prawa własno ści gruntów, • jako ści życia mieszka ńców, • zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych, okre ślono cel nadrz ędny i cele szczegółowe w podziale na grupy problemowe: przyrodnicze, społeczne, gospodarcze, komunikacyjne i infrastrukturalne.

2.1. CEL NADRZ ĘDNY - STRATEGICZNY Głównym celem rozwoju zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo jest: Poprawa jako ści życia mieszka ńców poprzez proekologiczny (zrównowa żony) rozwój gminy, przy racjonalnym wykorzystaniu walorów przyrodniczych i gospodarczych środowiska, istniejącego maj ątku trwałego, potencjału infrastrukturalnego i produkcyjnego, w tym walorów rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

2.2. CELE SZCZEGÓŁOWE Rozwini ęciem celu nadrz ędnego b ędzie tworzenie warunków do realizacji nast ępuj ą- cych grup szczegółowych celów rozwoju:

2.2.1. Ekologiczne cele rozwoju Kształtowanie przyrodniczej struktury przestrzennej gminy poprzez: • zachowanie systemu naturalnych powi ąza ń przyrodniczych obejmuj ących aktywne biologicznie ekosystemy ł ąkowe, bagienne, wodne i le śne, Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 13

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• racjonalne wykorzystanie walorów środowiska przyrodniczego dla rozwoju rolniczej, przemysłowej i turystycznej funkcji gminy, • zapewnienie normatywnych warunków sanitarnych zamieszkiwania ludno ści, przede wszystkim w zakresie jako ści powietrza atmosferycznego i poziomu hałasu, • ochrona wód przed zanieczyszczeniem oraz zwi ększenie zasobów i dyspozycyjno ści wód powierzchniowych, • likwidacja konfliktów i zagro żeń spowodowanych dotychczasow ą działalno ści ą gospodarcz ą w tym terenów zdegradowanych w wyniku eksploatacji surowców mineralnych.

2.2.2. Społeczne cele rozwoju • łagodzenie skutków transformacji społecznej, a zwłaszcza bezrobocia, • rozwój i poprawa funkcjonowania placówek usługowych, • rozwój bazy sportowo – rekreacyjnej, • promocja zdrowego stylu życia i podnoszenie świadomo ści ekologicznej ludno ści, • tworzenie warunków dla rozwoju o światy i podnoszenia poziomu wykształcenia, • tworzenie miejsc do kulturalnego sp ędzania czasu, • rozwój opieki zdrowotnej i socjalnej oraz przeciwdziałanie patologiom i uzale żnieniom, • rozwój i podnoszenie standardów budownictwa mieszkaniowego i usługowego.

2.2.3. Gospodarcze cele rozwoju • tworzenie miejsc pracy poza rolnictwem poprzez wielofunkcyjny rozwój wsi zapewniaj ą- cy alternatywne źródło dochodów, • pozyskanie inwestorów tworz ących miejsca pracy oraz zapewnienie wsparcia dla małych i średnich przedsi ębiorstw, • wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej zgodnie z warunkami naturalnymi, tra- dycjami lokalnymi, potrzebami przetwórstwa rolno-spo żywczego oraz popytem na okre- ślone surowce i produkty rolne, • poprawa jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej, • tworzenie nowych form organizacji usług rolniczych i instytucji otoczenia rolnictwa, • rozwój gospodarki le śnej i zwi ększanie lesisto ści gminy, w tym zalesianie gruntów marginalnych, • poprawa jako ści surowców rolnych zgodnie z normami obowi ązuj ącymi w Unii Europej- skiej,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 14

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• zagospodarowanie gruntów o ograniczonej przydatno ści dla produkcji rolnej, • wykorzystanie zasobów złó ż surowców mineralnych .

2.2.4. Cele rozwoju komunikacji • zmniejszenie uci ąż liwo ści tranzytów przebiegaj ących przez teren gminy,

• poprawa stopnia bezpiecze ństwa ruchu samochodowego i pieszego,

• dostosowanie no śno ści dróg i ulic do potrzeb gospodarczych regionu i gminy,

• podnoszenie standardu usług komunikacyjnych przez ulepszenie nawierzchni dróg i ulic,

• poprawa dost ępno ści do systemu komunikacji zbiorowej regionu,

• poprawa zaplecza obsługi ruchu tranzytowego i turystycznego.

2.2.5. Cele rozwoju infrastruktury technicznej • sprawne i niezawodne funkcjonowanie systemu zaopatrzenia w wod ę zapewniaj ącego zaspokojenie potrzeb, • sukcesywne rozwi ązywanie problemu gospodarki ściekowej, • rozwi ązanie problemu zbiórki i selekcji odpadów stałych, • dostosowanie systemu elektroenergetycznego do potrzeb wynikaj ących z długookresowe- go rozwoju gminy oraz stwarzanie warunków do sprawnego i niezawodnego funkcjonowania systemu, • doprowadzenie gazu przewodowego na teren gminy oraz wymiany uci ąż liwych dla śro- dowiska no śników energii na proekologiczne, • rozwój nowoczesnych technik ł ączno ści oraz wdra żanie systemu internetowego. • rozwój energetyki odnawialnej .

3. KIERUNKI I ZASADY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

3.1. Struktura funkcjonalno - przestrzenna

Gmina Śniadowo poło żona jest w zachodniej cz ęś ci województwa podlaskiego, na obszarze Mi ędzyrzecza Łom żyńskiego i nale ży do gmin typowo rolniczych. W o środku gminnym rozwini ęta jest funkcja przemysłowa. Obszar gminy charakteryzuje si ę średni ą jako ści ą rolniczej przestrzeni produkcyjnej i wysokim poziomem intensywno ści produkcji rolnej. U żytki rolne zajmuj ą 78,5% po-

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 15

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY- wierzchni gminy, a w ich strukturze przewa żaj ą grunty orne, Pod wzgl ędem lesisto ści gmina nale ży do obszarów słabo zalesionych, a odsetek lasów wynosi zaledwie 17,2% ogólnej powierzchni. Panuj ącymi zespołami s ą bory świe że, a w strukturze własno ści dominuj ą lasy prywatne. Gmina charakteryzuje si ę mało zró żnicowanymi walorami krajobrazowymi - przewa ża krajobraz polno - le śny o niewielkich deniwelacjach terenu. Najwy ższe walory przyrodniczo- krajobrazowe reprezentuje wschodnia cz ęść gminy poło żona na obrze żu wału morenowego pokrytego kompleksem le śnym Czerwony Bór. Du że kompleksy le śne o przydatnych dla rekreacji siedliskach oraz przebieg szlaku turystycznego drog ą wojewódzk ą Nr 677 stwarzaj ą mo żliwo ści rozwoju funkcji turystycznej. Poza walorami przyrodniczymi obszar gminy wzbogacają obiekty o warto ściach kulturowych. Walory krajoznawcze posiadaj ą wsie Śniadowo i Szczepankowo (historyczne układy przestrzenne). Do najcenniejszych zabytków nale żą : pó źnogotycki ko ściół oraz dwór w Szczepankowie, neoroma ński z elementami neogotyckimi ko ściół w Śniadowie. Tkanka osadnicza gminy ukształtowana została w układzie w ęzłowym, a zabudowa wsi w formie zabudowy zwartej. Niewielki udział stanowi zabudowa rozproszona, kolonijna.

Głównym elementem sieci drogowej jest droga wojewódzka Nr 677 Łom ża – Ostrów Mazowiecka. Ł ączy ona sie ć dróg powiatowych i gminnych obsługuj ących jednostki osadnicze gminy z koncentracj ą wł ącze ń w rejonie Śniadowa. Istotnym elementem struktury przestrzennej jest, przecinaj ąca środkow ą cz ęść gminy, linia kolejowa (obecnie wył ączona z ruchu osobowego) Ostroł ęka - Łapy z odgał ęzieniem w kierunku Łom ży i w ęzłem kolejowym w Śniadowie.

Z uwagi na uwarunkowania przyrodnicze oraz istniej ące zainwestowanie na obszarze gminy wydzielono nast ępuj ące jednostki strukturalne: ° Jednostka I – o środek gminny Śniadowo – obejmuje obszar funkcjonalny miejscowo- ści gminnej – tereny zainwestowane oraz poło żone w bezpo średnim s ąsiedztwie istnie- jącego zainwestowania na gruntach wsi Śniadowo i Stare Ratowo, ° Jednostka II – rolnicza – obejmuje obszar gminy z wył ączeniem o środka gminnego.

3.1.1. Jednostka I – o środek gminny Śniadowo poło żone jest w środkowej cz ęś ci gminy w miejscu przeci ęcia si ę dwóch szlaków komunikacyjnych: drogi wojewódzkiej nr 677 Ostrów Mazowiecka – Łom ża i linii kolejowej Ostroł ęka - Łapy.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 16

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

W systemie osadniczym województwa Śniadowo jest o środkiem o znaczeniu gminnym, gdzie skoncentrowane s ą usługi z zakresu obsługi ludno ści oraz obsługi rolnictwa. W strukturze funkcjonalnej istotn ą rol ę odgrywa przemysł, głównie materiałów budowlanych. Zainwestowanie wsi koncentruje si ę po południowej stronie linii kolejowej. Przez środ- kow ą cz ęść zainwestowania przebiega lokalny ci ąg ekologiczny – dolina Śniadowianki. Dzie- li on jednostk ę na dwa obszary o zró żnicowanej strukturze funkcjonalno - przestrzennej. Obszar zachodni obejmuje najstarsz ą cz ęść układu przestrzennego Śniadowa z rynkiem i zabytkowym zespołem ko ścioła parafialnego oraz tereny zainwestowane wzdłu ż ulic wylotowych Głównymi funkcjami obszaru s ą: mieszkaniowo - usługowa oraz rolnicza. Obszar wschodni obejmuje cz ęść wsi Śniadowo z osiedlem mieszkaniowym, zakładami przemysłowymi, bazami magazynowo - składowymi oraz zabudow ę rolnicz ą wsi Stare Rato- wo. Głównymi funkcjami obszaru s ą: przemysłowa, mieszkaniowa i rolnicza.

Główne kierunki rozwoju:

• wielofunkcyjny rozwój o środka i koncentracja na jego terenie funkcji mieszkaniowej, administracji, usług o znaczeniu gminnym z zakresu obsługi ludno ści i rolnictwa oraz funkcji produkcyjno – usługowych, • wykształcenie o środka obsługi ruchu turystycznego poprzez rozwój usług z zakresu handlu, gastronomii, hotelarstwa, • rozwój zaplecza obsługi transportu drogowego i kolejowego, • rozwój funkcji przemysłowej w oparciu o istniej ącą baz ę materialn ą , • rozwój przetwórstwa rolno-spo żywczego w oparciu o własn ą baz ę surowcow ą, • rozwój drobnej wytwórczo ści i usług, • rozwój usług rolniczych i instytucji obsługi rolnictwa, • rozwój mieszkalnictwa oraz tworzenie warunków do rozwoju sportu i rekreacji, • ochrona i kształtowanie środowiska kulturowego, • poprawa wyposa żenia w infrastruktur ę techniczn ą, • kształtowanie funkcji ekologicznej poprzez ochron ę doliny cieków wodnych.

3.1.2. Jednostka rolnicza Podstawow ą funkcj ą jednostki jest gospodarka rolna, a dominuj ącym kierunkiem produkcja zwierz ęca (chów bydła mlecznego i trzody chlewnej). Obszar charakteryzuje si ę du żym udziałem gruntów rolnych oraz niskim udziałem la- sów w strukturze u żytkowania. Sprzyja to produkcji ro ślinnej i hodowli. Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 17

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

Obszar o niskich walorach krajoznawczych. Lokalne znaczenie posiada Szczepankowo – wie ś nale żą ca do jednej z najstarszych miejscowo ści powiatu łom żyńskiego z zachowanym historycznym układem przestrzennym i zabytkami architektury (ko ściół, dwór). Sie ć osadnicza obszaru liczy 41 wsi, a najwi ększ ą pod wzgl ędem liczby mieszka ńców jest wie ś Szczepankowo (436 osób). Jednostki osadnicze to wsie typowo rolnicze. Funkcje pozarolnicze rozwini ęte s ą w niewielkim stopniu i nale żą do nich usługi oraz turystyka. Funkcja usługowa jest słabo rozwini ęta i odgrywa mał ą rol ę w strukturze funkcjonalnej jednostki. Najwi ększa koncentracja placówek usługowych wyst ępuje w Szczepankowie. Wie ś ta pełni funkcj ę o środka wspomagaj ącego dla miejscowo ści gminnej w zakresie obsługi ludno ści i jest siedzib ą parafii rzymskokatolickiej. Na pozostałym obszarze obiekty usługowe wyst ępuj ą w rozproszeniu. Funkcja turystyczna ogranicza si ę do obsługi ruchu turystów zmotoryzowanych. Usługi świadcz ą obiekty zlokalizowane przy drodze wojewódzkiej Ostrów Mazowiecka - Łom ża: (stacja paliw i usługi hotelarsko - gastronomiczne w Jakaci Dwornej, bar gastronomiczny w Konopkach Młodych). Na obszarze jednostki, na gruntach wsi Stare Ratowo i Ratowo Piotrowo prowadzona jest eksploatacja zło ża piasków kwarcowych oraz funkcjonuje gminne wysypisko śmieci. W obr ębie gruntów wsi D ębowo udokumentowano zło że kruszyw a naturalnego „D ę- bowo . Na terenie gminy Śniadowo udokumentowano nast ępuj ące zło ża kopalin: - zło że kruszywa naturalnego „D ębowo” poło żone w obr ębie gruntów wsi D ębowo, - zło że kruszywa naturalnego „Stare Ratowo” poło żone na gruntach wsi Stare Ratowo.

Główne kierunki rozwoju:

• umiarkowany, zrównowa żony rozwój funkcji osadniczej, • rozwój rolnictwa intensywnego o kierunku hodowlanym i ro ślinnym, • rozwój przetwórstwa rolno-spo żywczego, • rozwój usług z zakresu obsługi rolnictwa, • rozwój drobnej wytwórczo ści i usług, • wykorzystanie zasobów złó ż surowców mineralnych, • rozwój turystyki i wypoczynku w oparciu o walory przyrodnicze kompleksów le śnych oraz walory kulturowe, • rozwój usług z zakresu obsługi ruchu turystycznego oraz zaplecza transportu drogowego, • kształtowanie w Szczepankowie o środka wspomagaj ącego dla miejscowo ści gminnej w zakresie obsługi ludno ści, Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 18

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• poprawa wyposa żenia w infrastruktur ę społeczn ą i techniczn ą, • ochrona i poprawa jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej, • ochrona walorów środowiska przyrodniczego i krajobrazu kulturowego, • rozwój gospodarki le śnej.

3.2. Kierunki rozwoju osadnictwa 3.2.1. Tendencje demograficzne Na podstawie analiz przeprowadzonych na etapie diagnozy ustalono, że podstawowe czynniki rozwoju demograficznego kształtuj ą si ę średnio korzystnie. Jedn ą z przyczyn spadku liczby ludno ści jest odpływ migracyjny. Mimo stopniowego zmniejszania si ę rozmiarów od- pływu ludno ści, nadal wyst ępuje ujemne saldo migracji. Zanotowany spadek liczby urodze ń wpłyn ął ograniczaj ąco na przyrost naturalny. Negatywny wpływ na rozwój demograficzny ma równie ż sytuacja społeczno-gospodarcza, a zwłaszcza trudna sytuacja na rynku pracy i wysoki poziom bezrobocia. W zwi ązku z powy ższym nale ży przewidywa ć utrzymanie powolnego spadku liczby ludno ści i zało żyć, że w 2010 roku osi ągnie warto ść około 5800 osób. Aby ograniczy ć niekorzystne czynniki rozwoju demograficznego, nale ży d ąż yć do za- hamowania procesu odpływu ludno ści z gminy poprzez: • tworzenie nowych miejsc pracy, • tworzenie zach ęt do powrotu studiuj ącej młodzie ży, • wspieranie rozwoju budownictwa mieszkaniowego.

3.2.2. System osadniczy Sie ć osadnicza gminy liczy ł ącznie 43 jednostek osadniczych o bardzo du żym zró żni- cowaniu pod wzgl ędem wielko ści; od licz ących 1213 - Śniadowo i 436 -Szczepankowo do wsi licz ących poni żej 50 mieszka ńców: Żebry Kolonia, Kołaczki, Konopki Młode, Zalesie – Poczynki, Zalesie – Wypychy i Grabowo. Przeci ętna wielko ść wsi wynosi 139 osób i nale ży do jednej z mniejszych w powiecie łom żyńskim. Jest to zwi ązane z wyst ępowaniem znacznej ilo ści wsi małych i bardzo małych - 24 wsi spo śród 43 liczy mniej ni ż 100 mieszka ńców. Gęsto ść zaludnienia gminy wynosi 37 osób/km 2 przy średniej w województwie podla- skim 61 osób/km 2 (na terenach wiejskich 26 osoby/ km 2). Gmina poło żona jest w zasi ęgu oddziaływania regionalnego o środka rozwoju - miasta Łom ży (siedziba powiatu łom żyńskiego).

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 19

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

Głównym o środkiem jest Śniadowo, wie ś skupiaj ąca 20% ludno ści gminy. W systemie osadniczym województwa jest to o środek o znaczeniu gminnym. Funkcj ę o środka wspomagaj ącego dla miejscowości gminnej pełni wie ś Szczepan- kowo , poło żona w północnej cz ęś ci gminy. Kierunki rozwoju sieci osadniczej: • Wielofunkcyjny rozwój o środka gminnego poprzez: - wzmocnienie funkcji usługowych o znaczeniu lokalnym, - rozwój ró żnych form opieki społecznej, - rozwój i popraw ę funkcjonowania zabudowy mieszkaniowej, - utrzymanie i dalszy rozwój funkcji usługowo - produkcyjnych, - rozwój usług z zakresu obsługi rolnictwa. • Utrzymanie i dalszy rozwój wsi Szczepankowo jako o środka wspomagaj ącego poprzez : - rozwój i popraw ę funkcjonowania placówek usługowych, - rozwój usług na rzecz rolnictwa, - rozwój funkcji produkcyjno - usługowej, - rozwój i popraw ę funkcjonowania zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zagrodowej. • Wielofunkcyjny rozwój pozostałych wsi poprzez: - rozwój rolnictwa, - utrzymanie i rozwój placówek usługowych, - utrzymanie i rozwój usług na rzecz obsługi rolnictwa, - rozwój funkcji pozarolniczych, - rozwój i popraw ę funkcjonowania zabudowy zagrodowej. • Wzmocnienie powi ąza ń funkcjonalnych pomi ędzy poszczególnymi o środkami systemu osadniczego poprzez: - modernizacj ę sieci drogowej, - popraw ę funkcjonowania komunikacji zbiorowej, - rozbudow ę systemów ł ączno ści, - kształtowanie racjonalnych relacji funkcjonalno-przestrzennych społecznie akcepto- wanych i efektywnych ekonomicznie pomi ędzy poszczególnymi ośrodkami.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 20

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

3.2. Kierunki ochrony przestrzeni przyrodniczej 3.3.1. Obszary obj ęte ochron ą przyrody Na obszarze gminy nie wyst ępuj ą obszary obj ęte prawn ą ochron ą przyrody. 3.3.2. Obszary wskazane do obj ęcia ochron ą Obszary dolin rzecznych oraz obni żeń terenowych pełni ące funkcje ci ągów ekologicznych tworz ą na terenie gminy lokalny system powi ąza ń przyrodniczych. W skład systemu wchodz ą biocenozy ł ąkowo-pastwiskowe, le śne, bagienne i wodne skupiaj ące obszary biologicznie czynne. Ci ągi ekologiczne umo żliwiaj ą prawidłowe przewietrzanie, pełni ą zasadnicz ą rol ę w systemie stosunków wodnych, skupiaj ą bogat ą ilo ść gatunków ro ślin i zwierz ąt, umo ż- liwiaj ą im migracj ę itp. Obecnie tereny te zaj ęte s ą głównie przez trwałe u żytki zielone oraz lasy. Ze wzgl ędu na funkcje ekologiczne jakie pełni ą, wskazane s ą do pozostawienia w dotychczasowym u żytkowaniu rolniczym. Wskazuje si ę na potrzeb ę dokonania szczegółowej waloryzacji przyrodniczej gminy maj ącej na celu wytypowanie obszarów i obiektów charakteryzuj ących si ę wysokimi walorami, godnymi ochrony prawnej w formie pomników przyrody, u żytków ekologicznych, zespo- łów przyrodniczo-krajobrazowych i innych.

3.3.3. Gospodarka zasobami geologicznymi W granicach gminy znajduj ą si ę dwa udokumentowane o ró żnym stopniu rozpoznania geologicznego zło ża surowców mineralnych. Wykaz udokumentowanych złó ż surowców mineralnych w gminie Śniadowo L.p. Nazwa zło ża Zasoby Rodzaj Kategoria udoku- Uwagi kopaliny mentowania 1. Kołaczki 345 tys. ton kruszywo zasoby na potrzeby bu- Lemiesze naturalne rejestrowe downictwa i drogownictwa oraz do produkcji pospółki. 2. Sierzputy - żwiry oraz piaski obszar perspekty- dla budownictwa Zagajne ze żwirem wicznego wyst ę- drogowego powania złó ż i mieszkaniowego 3. dolina rzeki Ru ż, - torf olchowy, zasoby bilansowe na potrzeby Ratowo Stare, drzewno- lokalne Jastrz ąbka Młoda turzycowy i Jastrz ąbka Stara, i drzewny Szabły Młode, Szczepankwo

4. Dębowo 166,4 tys. ton kruszywo C1 na potrzeby bu- naturalne downictwa i drogownictwa

5. Stare Ratowo 300 tys. ton piasek i piasek C1 na potrzeby bu- ze żwirem downictwa i drogownictwa

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 21

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

Kierunki polityki przestrzennej w zakresie eksploatacji złó ż kopalin: • ochrona udokumentowanych złó ż kopalin pospolitych przed zabudow ą i innymi formami trwałego zainwestowania, • intensyfikacja bada ń geologicznych maj ących na celu udokumentowanie złó ż surowców mineralnych, • zakaz pozyskiwania kruszywa naturalnego ze skarp i torfu z dna dolin rzecznych oraz na obszarach prawnej ochrony przyrody, • warunkiem dopuszczenia eksploatacji zło ża jest: - ochrona istniej ącej zabudowy poprzez wyznaczenia filara ochronnego i infrastruktury technicznej wraz z zapewnieniem dost ępno ści komunikacyjnej, - zapewnienie obsługi komunikacyjnej kopalni, w tym wł ączenia do drogi publicznej, • rekultywacja starych wyrobisk poeksploatacyjnych i przywrócenie terenom warto ści u żyt- kowych.

3.3.4. Ochrona wód powierzchniowych Na zasoby wód powierzchniowych składaj ą si ę wody rzeki Ru ż ze swoim prawobrze ż- nym dopływem Śniadowiank ą i ciekiem spod M ęż enina, Łom życzka oraz rowy melioracyjne. Wody stoj ące tworz ą stawy i oczka wodne i zbiorniki przeciwpo żarowe. Ru ż i Łom życzka prowadz ą wody w III klasie czysto ści. Brak bada ń stanu sanitarnego pozostałych wód powierzchniowych nie pozwala na ocen ę ich jakości. W ostatnich latach wzrosło zagro żenie dla wód w małych ciekach, ze wzgl ędu na sys- tematyczne wodoci ągowanie terenów wiejskich, przy jednoczesnym braku kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków poza Śniadowem. Zgodnie z Zarz ądzeniem Prezesa Centralnego Urz ędu Gospodarki Wodnej z 1972 roku w sprawie docelowego stanu czysto ści wód powierzchniowych płyn ących Polski wszystkich wymienionych rzek i cieków wodnych wymagana jest II klasa czystości wód. Kierunki polityki przestrzennej w zakresie gospodarki wodnej: • poprawa stosunków wodnych i zapobieganie nadmiernym stratom wody, zwłaszcza na terenach odczuwaj ących deficyt wód poprzez realizacj ę programu małej retencji oraz re- nowacj ę urz ądze ń melioracyjnych i zwi ększenie retencyjno ści gleb w wyniku wył ączenia z gospodarczego wykorzystania terenów podmokłych i źródliskowych, • zmniejszanie ładunku zanieczyszcze ń odprowadzanych do wód oraz poprawa stanu sanitarnego Ru żu i innych cieków do zakładanych klas czysto ści poprzez porz ądkowanie go-

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 22

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

spodarki wodno-ściekowej na terenach zabudowanych (budowa lokalnych systemów kanalizacji i oczyszczalni ścieków, w tym oczyszczalni przydomowych i zagrodowych), • ograniczenie infiltracji i spływów powierzchniowych zanieczyszczonych wód opadowych poprzez wła ściwe składowanie odpadów stałych, przechowywanie nawozów sztucznych i środków ochrony roślin oraz obornika i gnojowicy, • poprzedzanie zada ń melioracyjnych ekspertyzami ekologicznymi wskazuj ącymi optymalne rozwi ązania zabezpieczaj ące ekosystemy le śne, torfowiskowe, miejsca l ęgowe, tarliska, stanowiska rzadkich ro ślin i zwierz ąt, ostoje zwierz ąt łownych itp. przed nieodwracaln ą degradacj ą stosunków wodnych, a tym samym całego środowiska.

3.3.5.Ochrona wód podziemnych W zakresie ochrony uj ęć wody na cele publiczne obowi ązuje Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229) . Zgodnie z ustaw ą strefy ochronne źródła wody i uj ęcia wody podlegaj ą zakazom i ograniczeniom w zakresie u żytkowania i korzystania z wody. Uj ęcia wody w Szczepankowie i Ratowie Starym posiadaj ą strefy ochrony bezpo śred- niej odpowiednio o szeroko ści 10 m i 7 m od zarysu urz ądze ń. Na terenie stref ochrony bezpo średniej zabronione jest u żytkowanie gruntów do celów nie zwi ązanych z eksploatacj ą uj ęć wody oraz nale ży zapewni ć: • odprowadzenie wód opadowych w taki sposób, aby nie przedostawały si ę do urz ądze ń słu żących do poboru wody, • zagospodarowanie terenów zieleni ą, • szczelne odprowadzanie poza granice stref ścieków z urz ądze ń sanitarnych, • ograniczenie do niezb ędnych potrzeb przebywanie osób zatrudnionych przy obsłudze. Ze wzgl ędu na budow ę geologiczn ą oraz warunki zalegania warstw wodono śnych dla niektórych uj ęć wody wymagana jest ustanowienia stref ochrony po średniej wewn ętrznej lub zewn ętrznej. Zgodnie dokumentacj ą hydrogeologiczn ą dla uj ęcia wody w Ratowie Starym przewidziano stref ę ochrony po średniej o promieniu 135 m. W obr ębie stref ochronnej uj ęcia z uwagi na mo żliwo ść pogorszenia jako ści wody mog ą by ć wprowadzone ograniczenia w u żytkowaniu gruntów i korzystania z wód w zakresie: • wprowadzania ścieków do wód powierzchniowych i podziemnych, • lokalizowania nowych uj ęć wody ze wzgl ędu na ochron ę zasobów i potencjalne ska żenie warstwy wodono śnej,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 23

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• lokalizowania zakładów uci ąż liwych dla środowiska i ferm hodowlanych, • lokalizowania cmentarzy, • lokalizowania wysypisk śmieci, • lokalizacji zbiorników lub magazynowania substancji ropopochodnych oraz chemicznych. Kierunki polityki przestrzennej w zakresie ochrony wód podziemnych: • ochrona wód gruntowych poprzez eliminacj ę źródeł ich zagro żeń (szamba) oraz rozwój sieci kanalizacji deszczowej i sanitarnej, • obowi ązek przechowywania nawozów sztucznych i obornika na nieprzepuszczalnych pły- tach ze ścianami bocznymi oraz gnojowicy w szczelnych zbiornikach, celem zabezpieczenia wycieków agresywnych zanieczyszcze ń do gruntu i przedostawania się do wód gruntowych i podziemnych, • ochrona uj ęć wód podziemnych na cele publiczne poprzez przestrzeganie przepisów dotycz ących zasad zagospodarowania w strefach, w tym likwidacj ę istniej ących źródeł zanieczyszcze ń i niedopuszczenie do powstawania nowych, • optymalizacja zu życia wody do celów ró żnych dziedzin gospodarki poprzez zbilansowanie zapotrzebowania wody dla i racjonalnego jej u żywania.

3.3.6.Ochrona gleb Gmina Śniadowo charakteryzuje si ę przeci ętnymi warunkami jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej (wska źnik – 55,3 pkt., przy 52,1 pkt. w powiecie łom żyńskim). Najwy ższe walory w skali gminy posiadaj ą gleby brunatne i bielicowe pszenne dobre lub pszenno-żytnie w 2 kompleksie pszennym dobrym i w 4 kompleksie żytnim bardzo dobrym w IIIa-IIIb klasie bonitacyjnej. Zwarte kompleksy tych gleb wyst ępuj ą w okolicach wsi: Szczepankowo, Wszerzecz, Osobne, U śnik, Wierzbowo, Chomentowo, Jemielite Wypychy, Jemielite Stare, Ratowo Piotrowo, Żebry, Jaka ć Dworna. Gleby podlegaj ą ochronie prawnej zgodnie z Ustaw ą z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. N 16, poz. 78 z pó źniejszymi zmianami).

Kierunki polityki przestrzennej w zakresie ochrony gleb: • ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez ograniczanie przeznaczania na cele nierolnicze gleb III-IV klasy bonitacyjnej, • przywracanie i poprawianie warto ści u żytkowych gleb na terenach podmokłych i przesu- szonych, zwłaszcza w obr ębie u żytków zielonych,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 24

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• zapobieganie zanieczyszczaniu gleb w strefach dróg spowodowanym emisjami spalin samochodowych (metale ci ęż kie) poprzez wprowadzanie pasów zieleni przydro żnej, zwłasz- cza w s ąsiedztwie terenów intensywnych upraw polowych, • przeciwdziałanie procesom degradacji i dewastacji pokrywy glebowej w wyniku niekon- trolowanej eksploatacji kopalin pospolitych, • poprawa warunków agroekologicznych poprzez wprowadzanie na terenach rolnych zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych.

3.3.7.Ochrona lasów i zadrzewie ń Pod wzgl ędem lesisto ści gmina nale ży do obszarów słabo zalesionych, a odsetek lasów w strukturze u żytkowania wynosi zaledwie 17 % ogólnej powierzchni. W strukturze własno- ści zdecydowanie dominuj ą lasy nale żą ce do wła ścicieli prywatnych obejmuj ące 98,9 % powierzchni le śnej. Na terenie gminy na powierzchni 24 ha znajduj ą si ę lasy zaklasyfikowane do kategorii lasów ochronnych, stanowi ące własno ść Nadle śnictwa Łom ża. (uroczysko Sierzputy Zagaj- ne). Nale żą one do kategorii ochronno ści lasów w granicach do 10 km od granic administra- cyjnych miast licz ących powy żej 50 tys. mieszka ńców. Kierunki polityki przestrzennej w zakresie ochrony lasów i zadrzewie ń: • ochrona istniej ących powierzchni le śnych przed zmian ą przeznaczania ich na inne cele. • Kształtowanie struktury gatunkowej i przestrzennej lasu zgodnie z warunkami siedlisko- wymi w kierunku powi ększania ró żnorodno ści biologicznej i zwi ększania odporno ści po- szczególnych drzewostanów, • prowadzenie działa ń maj ących na celu zwi ększenie stopnia lesisto ści poprzez przeznacza- nie do zalesie ń gleb marginalnych, nieu żytków, u żytków rolnych V i VI klasy bonitacyjnej poło żonych w bezpo średnim s ąsiedztwie istniej ących kompleksów le śnych, stanowi ących enklawy śródle śne, na wododziałach rzek, obszarach źródliskowych, • wyznaczenie granicy polno-le śnej okre ślaj ącej docelow ą struktur ę u żytkowania terenów, • ochrona lasów i podejmowanie skutecznej walki z zagro żeniami chorobotwórczymi lasów i zagro żeniami po żarowymi w wi ększych kompleksach leśnych, • zwi ększanie udziału lasów ochronnych (glebochronnych, wodochronnych), zwłaszcza na obszarach prawnej ochrony przyrody, na wododziałach i strefach źródliskowych, • wprowadzanie zadrzewie ń i zakrzacze ń śródpolnych i w strefach brzegowych cieków wodnych celem poprawy warunków środowiskowych dla funkcjonowania agrocenoz,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 25

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• zachowanie istniej ących zadrzewie ń i zakrzacze ń oraz propagowanie nowych nasadze ń na poboczach dróg, na terenach wokół budynków publicznych, produkcyjno-usługowych i mieszkalnych.

3.3.8. Ochrona powierzchni ziemi Podstawowym czynnikiem degraduj ącym powierzchni ę ziemi była dotychczas niekon- trolowana eksploatacja kopalin, w wyniku której znacznej dewastacji uległo kilkana ście hek- tarów u żytków rolnych i le śnych. Eksploatacja prowadzona była dorywczo bez rozpoznania geologicznego złó ż i planów rekultywacji powstałych wyrobisk. Na terenie gminy zlokalizo- wano kilkadziesi ąt punktów eksploatacji surowców mineralnych. Istotnym czynnikiem degraduj ącym powierzchni ę ziemi jest równie ż nielegalne wysypywanie śmieci w lasach, rowach i innych zagł ębieniach terenu. Kierunki polityki przestrzennej w zakresie ochrony powierzchni ziemi: • rekultywacja terenów zdegradowanych w wyniku powierzchniowej eksploatacji surowców lub nieuporz ądkowanej gospodarki odpadami na obszarze całej gminy poprzez likwidacj ę nielegalnych punktów eksploatacji i miejsc wysypywania śmieci oraz wzmo żon ą kontrol ę środowiska, • wdra żanie systemu zbiórki odpadów zgodnie z przepisami ustawy o odpadach i utrzymania czysto ści oraz podnoszenie świadomo ści ekologicznej w śród mieszka ńców gminy. • prowadzenie racjonalnej eksploatacji złó ż surowców mineralnych z zachowaniem wymo- gów ustawy prawo geologiczne i górnicze (uzyskanie koncesji na pobór kopaliny), przy obj ęciu szczególn ą ochron ą obszarów o wysokich warto ściach przyrodniczych.

3.3.9. Ochrona powietrza atmosferycznego Głównym źródłem zanieczyszcze ń powietrza atmosferycznego na terenie gminy Śnia- dowo s ą zakłady produkcji prefabrykatów „PREFBET” w Śniadowie, gospodarka cieplna, w tym kotłownie lokalne i paleniska domowe, ruch samochodowy, zwłaszcza tranzytowy wzdłu ż drogi wojewódzkiej Łom ża-Ostrów Mazowiecka emituj ący do atmosfery spaliny ha- łas, zakłady produkcyjno-usługowe, oczyszczalnia ścieków i gminne wysypisko odpadów oraz obiekty inwentarskie oddziaływuj ące na otoczenie poprzez emisje organicznych zwi ąz- ków zapachowych. Kierunki ochrony powietrza atmosferycznego:

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 26

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• instalowanie urz ądze ń redukuj ących zanieczyszczenia gazowe i pyłowe oraz zmian ę tech- nologii i profilu produkcji w obiektach uznanych za uci ąż liwe, • zakaz lokalizacji obiektów przemysłowych o du żym poziomie emisji zanieczyszcze ń powietrza atmosferycznego, • ograniczenie emisji niskich poprzez zmian ę czynnika grzewczego z tradycyjnego w ęgla kamiennego na czystsze no śniki energii (gaz, energia elektryczna, olej opałowy i inne), • przestrzeganie warto ści dopuszczalnych st ęż eń zanieczyszcze ń okre ślonych w aktach prawnych na obszarach zabudowy mieszkaniowej i usług oraz obowi ązku ograniczania uci ąż liwości do granic własno ści nieruchomo ści.

3.3.10. Ochrona przed hałasem Do najwa żniejszych czynników maj ących wpływ na klimat akustyczny gminy zaliczy ć trzeba hałas przemysłowy (zakład produkcji betonu komórkowego) oraz komunikacj ę drogo- wą, ze szczególnym udziałem w niej mi ędzynarodowego tranzytowego ruchu pojazdów ci ęż a- rowych i sprz ętu rolniczego w trakcie prac polowych. Kierunki ochrony przed hałasem: • zmniejszenie oddziaływania źródeł hałasu przemysłowego poprzez zabezpieczenia tech- niczne i zmiany technologiczne oraz ziele ń izolacyjn ą, • tworzenie zadrzewie ń wzdłu ż dróg celem ograniczenia hałasu drogowego,

• przestrzeganie zasad ograniczaj ących uci ąż liwo ść obiektu do granic własnej działki oraz lokalizowania obiektów i urz ądze ń generuj ących hałas i wibracje w stosunku do terenów stałego pobytu ludzi, a tak że w zakresie dopuszczalnych norm poziomu hałasu na terenach o ró żnych wykluczaj ących si ę funkcjach.

3.3.11. Ochrona przed polem elektromagnetycznym promieni owaniem niejonizuj ącym Pole elektromagnetyczne promieniowanie niejonizuj ące generowane jest przez urz ądze- nia elektroenergetyczne typu linii i stacji transformatorowych oraz stacji bazowych telefonii komórkowej. Kierunki ochrony przed polem: promieniowanie m elektromagnetycznym • zachowanie odpowiednich odległo ści zabudowy od napowietrznych linii elektromagne- tycznych i stacji transformatorowych w procesie lokalizacyjnym, • przestrzeganie wymogów sanitarnych w stosunku do lokalizacji stacji bazowych telefonii komórkowej, radiolinii oraz elektrowni wiatrowych itp.,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 27

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• zmniejszenie do minimum oddziaływania pola elektromagnetycznego na ludzi i środowi- sko przyrodnicze, • zapobieganie zagro żeniom poprzez zachowanie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego odpowiednich pasów technologicznych dla linii napowietrznych: - 110 kV – po 20 m od osi linii w obie strony, - 400 kV – po 35 m od osi linii w obie strony, • ustalenia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego stosownych zakazów w obr ębie pasów technologicznych linii napowietrznych WN, • stosowania dopuszczalnych wska źników poziomu pola elektromagnetycznego, zgodnie z obowi ązuj ącymi w tym zakresie przepisami szczególnymi, • w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wprowadzi ć stosowne zakazy w obr ębie lokalizacji elektrowni wiatrowych.

3.3.12. Ochrona przeciwpowodziowa Do terenów okresowo zalewowych zaliczane s ą u żytkowane rolniczo ł ąki i pastwiska w dolinie Ru żu i innych cieków. Cykliczne zalewy wiosenne nie powoduj ą wi ększych strat gospodarczych z uwagi na fakt, że s ą to tereny wykorzystywane wył ącznie jako u żytki zielone, b ądź stanowi ące nieu żytki. Kierunki ochrony przed powodzi ą:

• wykluczenie z zabudowy terenów poło żonych w dolinach cieków wodnych znajduj ących si ę w zasi ęgu cyklicznych zalewów i dostosowanie zabudowy wsi do naturalnych warun- ków fizjograficznych, • zachowanie stosunków hydrograficznych i hydrologicznych nie stwarzaj ących zagro żenia powodziowego mi ędzy innymi poprzez zakaz zmian w rze źbie terenu i przegradzaniu dolin cieków wodnych oraz utrzymywanie ich dro żno ści.

3.3.13. System powi ąza ń przyrodniczych W gminie Śniadowo nie wyst ępuj ą wielkoprzestrzenne obszary o wysokich warto ściach środowiska przyrodniczego wchodz ące w skład krajowej sieci ekologicznej ECONET PL. oraz wdra żanej obecnie europejskiej sieci siedliskowej NATURA 2000. System lokalnych powi ąza ń przyrodniczych na terenie gminy tworzy dolina rzeki Ru ż oraz sie ć małych dolinek i obni żeń wytopiskowych wypełnionych drobnymi ciekami wodny-

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 28

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY- mi i rowami melioracyjnymi, które pełni ą funkcje korytarzy ekologicznych. Korytarze ekologiczne stanowi ą najbardziej aktywne biologicznie ekosystemy wodne, ł ąkowe i le śne. Kierunki polityki przestrzennej w zakresie kształtowania powi ąza ń przyrodniczyc h: • zachowanie istniej ących walorów środowiska przyrodniczego, jak np. małe cieki i zbiorniki wodne, podmokło ści, torfowiska, lokalne formy rze źby terenu, dolinki, skarpy, cenne zespoły ro ślinne, ostoje zwierz ąt i inne, celem obj ęcia ich ró żnymi formami ochrony przyrody (rezerwaty przyrody, u żytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, stanowiska dokumentacyjne itp.), • kształtowanie ekologicznej funkcji gminy poprzez zachowanie ci ągłego przestrzennie systemu powi ąza ń przyrodniczych poł ączonego z systemem regionalnym i krajowym, w któ- rym zagospodarowanie przestrzenne podporz ądkowane b ędzie funkcji ekologicznej, • ograniczanie zabudowy w dolinach oraz wykonanie przepustów w ci ągach dróg w obszarach przyrodniczej struktury przestrzennej umo żliwiaj ących swobodn ą migracj ę gatunków flory i fauny na terenie całej gminy, • poprawa walorów krajobrazowych i funkcjonowania środowiska przyrodniczego poprzez prace renaturalizacyjne przywracaj ące poprzednie warto ści ekologiczne i powi ązania przestrzenne oraz zalesienia terenów o małej odporno ści antropogenicznej.

3.4. Kierunki ochrony przestrzeni kulturowej Zasoby dziedzictwa kulturowego jako trwałe elementy zagospodarowania obszaru stanowi ą istotny element to żsamo ści świadcz ący o ci ągło ści działalno ści i dorobku społeczno ści lokalnej. Podstawowym celem polityki władz gminy w tej dziedzinie powinna by ć ochrona oraz racjonalne wykorzystanie zasobów dziedzictwa kulturowego. Wszelkie prace remonto- we, zmiany własno ści, zmiany funkcji i przeznaczenia obiektów wymagają pisemnej zgody Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, w trybie okre ślonym przez Rozporz ądzenie Mini- stra Kultury i Sztuki z dnia 11 stycznia 1994 r. w sprawie zezwole ń na prowadzenie prac konserwatorskich przy zabytkach i archeologicznych prac wykopaliskowych.

Najpełniejsz ą ochron ę obiektów dziedzictwa kulturowego przed naturalnym niszcze- niem, dewastacj ą przez człowieka poprzez wykorzystywanie na nieodpowiednie cele lub obu- dowywanie innymi obiektami, mo żna uzyska ć poprzez sporz ądzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Plany powinny zawiera ć regulacje dotycz ące przeznaczenia i zagospodarowania terenów, na których znajduj ą si ę obiekty podlegaj ące ochronie.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 29

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

3.4.1. Tereny i obiekty dóbr kultury podległe ochronie prawnej

Chomentowo • Dwór, drewniany, 1912 rok • Dom z obor ą, drewniany, lata 20 XX wieku Jaka ć Borki

• Dom nr 8, drewniany, około 1938 roku Stara Jaka ć

• Mogiła zbiorowa żołnierzy polskich z 1939 roku Młynik • Dom nr 17, drewniany, 1914 rok Stare Szabły • Dom nr 8, drewniany, pocz ątek XX wieku • Dom nr 19, drewniany, lata 20 XX wieku • Dom nr 35, drewniany, koniec XIX wieku Szczepankowo • Historyczny układ przestrzenny • Zespół ko ścioła benedyktynów p.w. św. Wojciecha: a) ko ściół, murowany, lata 1540-1550 - nr rejestru 38/71 b) kaplica grobowa rodziny Grabowskich, obecnie kostnica, murowana, 1856 rok c) ogrodzenie z bram ą, murowane, 4 ćw. XIX wieku d) plebania, murowana, 1927 rok e) dom parafialny, murowany, lata 20 XX wieku • Cmentarz rzymskokatolicki - nr rejestru 302/87 a) ogrodzenie z bram ą, murowane, 1925 rok • Szkoła, murowana, lata 20 XX wieku • Dwór, obecnie sklep, murowany, 2 ćw. XIX wieku - nr rejestru 466/91 • Dom nr 41, drewniany, około 1917 roku • Dom nr 92, drewniany, lata 20 XX wieku Śniadowo • Historyczny układ przestrzenny • Zespół ko ścioła parafialnego p.w. Wniebowzięcia NMP:

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 30

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

a) ko ściół, murowany, lata 1906-12, nr rejestru - 99/80 b) plebania, murowana, pocz ątek XX wieku c) brama i ogrodzenie, murowane, lata 10 XX wieku • Cmentarz rzymskokatolicki - nr rejestru 345/87 • Cmentarz żydowski Śniadowo ul. Ko ścielna • Dom nr 1, drewniany lata 20 XX wieku • Dom nr 7, drewniany, lata 20 XX wieku • Dom nr 12, drewniany, pocz ątek 20 XX wieku • Dom nr 13, drewniany, około 1926 roku • Dom nr 14, drewniany, lata 20 XX wieku • Dom nr 15, drewniany, około 1920 roku • Dom nr 16, drewniany, lata 20 XX wieku • Dom nr 20, drewniany, około 1925 roku • Dom nr 21, murowany, lata 20 XX wieku Śniadowo ul. Ostroł ęcka • Dom nr 26, drewniany, około 1930 roku Śniadowo Rynek • Dom nr 6, murowany, 1926 rok • Dom nr 11, murowany, pocz ątek XX wieku • Dom nr 18, drewniany, około 1916 roku • Dom nr 21, drewniany, około 1920 roku • Dom nr 23, drewniany, około 1920 roku • Dom naro żny, drewniany, lata 20 XX wieku • Dom nr - , murowany, 1926 rok Śniadowo ul. Szosowa • Dom nr 20, drewniany, 1924 • Młyn elektryczny, murowany, 1947 rok Truszki • Dom z obor ą w zagrodzie nr 20, drewniany, około 1940 roku Uśnik • Dom nr - , drewniany, okres mi ędzywojenny,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 31

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

Uśnik Kolonia • Dom nr 28, drewniany, około 1920 rok • Dom nr 29, drewniany, około 1935 roku • Dom nr - , drewniany, około 1938 roku

• Cmentarzysko kurhanowe - nr rejestru 376/88 Wierzbowo • Dom nr 4, drewniany, pocz ątek XX wieku • Obora w zagrodzie nr 34, kamienna, pocz ątek XX wieku • Dom nr 35, drewniany, około 1945 roku • Dom nr 44, drewniany, pocz ątek XX wieku • Dom nr - , drewniany, około 1920 rok • Zespół dworsko-parkowy: a) oficyna, murowana, około 1920 rok b) aleja świerkowa, około 1920 rok Wszerzecz • Zespół dworsko-parkowy: a) dwór, drewniany, około 1922 rok b) stajnia, kamienna, pocz ątek XX wieku c) pozostało ści parku • Dom nr 5, drewniany, 1938 rok • Dom nr 10, drewniany, około 1945 roku Wszerzecz Kolonia • Dom nr 3, drewniany, 1928 roku • Dom nr 11, drewniany, 1945 roku • Dom nr 12, drewniany, 1930 roku

Zabytki i stanowiska archeologiczne o du żej warto ści poznawczej • Jaka ć Dworna, stanowisko nr 2, epoka kamienna, nowo żytno ść , osada • Jaka ć Dworna, stanowisko nr 3, epoka kamienna, osada • Szabły Młode, stanowisko nr 4, epoka żelaza, średniowiecze, osada • Szabły Młode, stanowisko nr 5, okres wpływów rzymskich, nowo żytno ść , osada • Jaka ć Dworna, stanowisko nr 7, pó źne średniowiecze, nowo żytno ść , osada • Stara Jaka ć, stanowisko nr 12, średniowiecze, nowo żytno ść , osada

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 32

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• Stara Jaka ć, stanowisko nr 14, średniowiecze, osada • Stara Jaka ć, stanowisko nr 15, wczesne średniowiecze, osada • Stare Duchny, stanowisko nr 31, pó źne średniowiecze, osada • Śniadowo, stanowisko nr 1, epoka br ązu, wczesna epoka żelaza, osada • Śniadowo, stanowisko nr 2, epoka br ązu, pó źne średniowiecze, osada • Ratowo Piotrowo, stanowisko nr 3, wczesne i pó źne średniowiecze, osada • Dębowo, stanowisko nr 5, wczesne średniowiecze, osada • Zalesie Poczynki, stanowisko nr 9, epoka br ązu, średniowiecze, osada • Zalesie Poczynki, stanowisko nr 10, epoka br ązu, okres wpływów rzymskich, śred., osada • Uśnik, stanowisko nr 12, cmentarzysko • Kołaczki, stanowisko nr 39, średniowiecze, nowo żytno ść , osada • Kołaczki, stanowisko nr 38, wczesne średniowiecze, nowo żytno ść , osada • Szczepankowo, stanowisko nr 23, średniowiecze, nowo żytno ść , osada • Młynik, stanowisko nr 2, epoka kamienna, wczesne średniowiecze, osada • Uśnik Dwór, stanowisko nr 3, wczesne średniowiecze, śred., nowo żytno ść , osada • Wszerzecz, stanowisko nr 17, kurhan • Wszerzecz, stanowisko nr 14, epoka kamienna, pó źne średniowiecze, osada • Wszerzecz, stanowisko nr 1, epoka kamienna, epoka br ązu, osada • Wszerzecz, stanowisko nr 8, epoka kamienna, epoka br ązu, osada • Żebry, stanowisko nr 24, pó źne średniowiecze, osada • Szczepankowo, stanowisko nr 23, wczesna epoka br ązu, kultura amfor kulistych, cmentarzysko.

3.4.2. Zasady i kierunki ochrony konserwatorskiej Obiekty zabytkowe (wpisane do rejestru zabytków) obj ęte s ą ścisł ą ochroną konserwatorsk ą, która polega na ich zachowaniu i konserwacji, wszelkie prace przy obiektach i na terenach zabytkowych oraz w ich bezpo średnim otoczeniu mog ą by ć prowadzone tylko za zgod ą słu żb konserwatorskich.

Obiekty kulturowe (pozostałe figuruj ące w spisie) stanowi ą przedmiot zainteresowania kon- serwatorskiego, podlegaj ą zachowaniu i ochronie. Prace przy obiektach kulturowych winny by ć uzgadniane ze słu żbą konserwatorsk ą. Rozbiórka budynku o warto ściach kulturowych

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 33

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY- mo że by ć dokonana tylko w uzasadnionych przypadkach (bardzo zły stan zachowania) za zgod ą słu żb konserwatorskich.

Ochrona zabytkowych zało żeń dworsko – ogrodowych polega na: • zachowaniu i restauracji dworów oraz zabudowy podworskiej, • na rejestracji i rekonstrukcji elementów zabytkowych układu terenu: układ komunikacyjny, podział funkcjonalno – przestrzenny, osie kompozycyjne i widokowe, cieki i zbiorniki wodne, • na zachowaniu i konserwacji starodrzewu, • na usuni ęciu elementów zniekształcaj ących kompozycj ę zieleni (np. samosiewy) i odtwo- rzeniu elementów zniszczonych (uzupełnienie nasadzeń), • na zakazie lokalizowania na terenie zało żenia w jego otoczeniu inwestycji o charakterze uci ąż liwym – mog ącym przyczyni ć si ę do zniszczenia zabytku, a tak że obiektów zasłania- jących widok na zabytek, czy te ż dysharmonizuj ących z jego elementami, • wszelka praca przy zabytku oraz działalno ść inwestycyjna na jego terenie winne by ć uzgadniane z WKZ.

Ochrona cmentarzy i mogił historycznych polega na: • wył ączeniu ich spod wszelkiej działalno ści inwestycyjnej, nie zwi ązanej z ich rewaloryzacj ą, • na zachowaniu i konserwacji historycznych elementów ukształtowania terenu cmentarzy (nasypy, wały, układ alejowy, układ kwater i mogił), • na zachowaniu i konserwacji starodrzewu, • na zachowaniu i konserwacji zabytkowych nagrobków, krzy ży oraz innych elementów małej architektury (ogrodzenia, bramy), • na usuwaniu elementów zniekształcaj ących (np. samosiewy, wysypiska śmieci), • na zakazie lokalizowania w ich bezpo średnim s ąsiedztwie działalno ści o uci ąż liwym charakterze oraz obiektów zasłaniaj ących widok na cmentarz, czy te ż dysharmonizuj ących przestrzennie i kompozycyjnie z ich elementami.

Zabytki archeologiczne obj ęte s ą ścisł ą ochron ą konserwatorsk ą, która polega na zakazie prowadzenia na terenie zabytku wszelkiej działalno ści inwestycyjnej nie zwi ązanej z jego rewaloryzacj ą.

Stanowiska archeologiczne obj ęte s ą obserwacj ą archeologiczn ą. Wszelka działalno ść inwestycyjna na ich terenie mo że by ć prowadzona pod nadzorem archeologiczno – konserwator-

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 34

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY- skim. W przypadku stwierdzenia reliktów archeologicznych prace winny by ć przerwane, a teren udost ępniony do bada ń archeologicznych, których wyniki zadecyduj ą o uci ąż liwo ści ich kontynuowania.

Ochrona historycznych układów przestrzennych (Śniadowo i Szczepankowo) polega na: • zachowaniu historycznego rozplanowania układu wiejskiego i jego historycznych elemen- tów (np.: zespół ko ścioła parafialnego, cmentarz parafialny, zespół dworski wraz z towa- rzysz ącą im zieleni ą, wie ś – ulicówka), historycznego układu komunikacyjnego i parcela- cyjnego, a w jego szczególno ści przebiegu dróg w obecnych liniach rozgraniczaj ących i zabudowy, • na kształtowaniu nowych elementów układu przestrzennego w dostosowaniu do historycznej kompozycji i dyspozycji funkcjonalno – przestrzennej układu oraz jego poszczegól- nych elementów, • na zachowaniu zbli żonej do historycznej skali układu, • na zachowaniu historycznych dominant wysoko ściowych, przestrzennych i architektonicz- nych (np. ko ścioła parafialnego, dzwonnicy i dworu), • na zachowaniu, restauracji i modernizacji technicznej zabudowy historycznej, • na dostosowaniu nowej zabudowy do historycznej kompozycji przestrzennej wsi w zakresie sytuacji, skali i bryły oraz w nawi ązaniu do lokalnej tradycji budowlanej, przy lokalizacji nowych obiektów mieszkalnych i gospodarczych winna by ć zachowana tradycyjna dys- pozycja funkcjonalno – przestrzenna zagrody.

W ramach ochrony dóbr kultury i stanowisk archeologicznych zakłada si ę nast ę- puj ące kierunki: • wprowadzanie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego stosownych ustale ń uzgodnionych ze słu żbami ochrony zabytków, • ustalanie sposobu post ępowania (uzgodnionego ze słu żbami archeologicznymi) przy wy- znaczaniu w miejscowych planach terenów ze stanowiskami archeologicznymi na cele budowlane, • ustalenie obowi ązku zawiadamiania słu żb archeologicznych o natrafieniu na obiekty nie- znanego pochodzenia podczas prowadzenia prac ziemnych, • współpraca pomi ędzy wła ścicielami, władzami gminy i słu żbami ochrony zabytków w celu utrzymania obiektów w nale żytym stanie i wła ściwego ich u żytkowania. Realizacja kierunków odbywa ć si ę b ędzie poprzez:

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 35

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• spełnianie wymaga ń ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego na podstawie przepisów szczególnych, • realizowanie ustale ń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, • pomoc organizacyjna i finansowa wła ścicielom obiektów zabytkowych, • przedstawienie do uzgodnienia Słu żbom Ochrony Zabytków zakresu prac porz ądkowych na terenie zabytkowych cmentarzy. Powy ższy rozdział opracowano na podstawie materiałów dostarczonych przez Wojewódzki Oddział Słu żby Ochrony Zabytków w Białymstoku. Delegatura w Łom ży.

3.5. Kierunki i zasady rozwoju obszarów zabudowanych i przeznaczonych pod zabudow ę Rozwój obszarów zabudowanych oraz przeznaczonych pod zabudow ę wynika ć b ę- dzie: • ze stanu zagospodarowania i wykształconych funkcji jednostek osadniczych, • uwarunkowa ń środowiska, • zakładanych kierunków rozwoju gminy. Rozwój ukierunkowany b ędzie na podnoszenie ładu przestrzennego w kształtowaniu zagospodarowania gminy przy zachowaniu walorów przyrodniczych i kulturowych środowi- ska, przy zapewnieniu walorów krajobrazowych oraz efektywno ści wykorzystania zasobów. Kierunki polityki przestrzennej w zakresie terenów zabudowy: • lokalizowanie zabudowy zagrodowej, mieszkaniowej i usługowej w wyznaczonych strefach zabudowy wsi, • dopuszczenie realizacji nieuci ąż liwych zakładów produkcyjno-usługowych w strefach zabudowy wsi, • zakaz realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w strefach zabudowy wsi oraz eliminowanie funkcji kolizyjnych, • przestrzeganie zasady nie rozpraszania zabudowy przez ograniczenie lokalizacji nowej zabudowy poza wyznaczonymi strefami, • przestrzeganie zakazu przeznaczania na cele budowlane powierzchni le śnych oraz terenów o niekorzystnych dla zabudowy warunkach fizjograficznych (doliny cieków wodnych i inne obni żenia terenu), a tak że terenów poło żonych w wyznaczonych obszarach farm wiatrowych ,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 36

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• utrzymanie historycznie ukształtowanych układów urbanistycznych i form przestrzennych ich zabudowy na obszarach obj ętych ochron ą konserwatorsk ą, • poprawa wizerunku wsi oraz tworzenie nowych warto ści kulturowych poprzez: • dostosowanie nowej zabudowy do tradycji regionalnej w zakresie gabarytów, form zabudowy oraz stosowanego materiału budowlanego, • dostosowanie i zharmonizowanie zabudowy i sposobu zagospodarowania przestrzeni z otaczaj ącym krajobrazem i otaczaj ącą zabudow ą, - usuni ęcie lub odpowiednia przebudowa obiektów dysharmonizuj ących o obcych dla krajobrazu, otoczenia i tradycji formach, - zagospodarowanie lub rozbiórka nieu żytkowanych obiektów, - modernizacja istniej ącej zabudowy w kierunku poprawy estetyki, - podporz ądkowywanie realizacji ukształtowanym historycznie układom zabudowy, • zabudowa terenów, na których musi nast ąpi ć ustalenie ich przeznaczenia, zasad podziału na działki budowlane, warunków zabudowy i zagospodarowania, ustalenie przebiegu nowych dróg i zasad uzbrojenia technicznego, wyst ępuje obowi ązek uzyskania zgody na zmian ę przeznaczenia gruntów rolnych, mo że nast ąpi ć po wcze śniejszym opracowaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, • zabudowa terenów, na których istniej ące podziały własno ściowe (np. w ąskie działki, nie- regularny kształt, uko śne poło żenie wzgl ędem drogi) uniemo żliwiaj ą zagospodarowanie zgodnie z wymogami ładu przestrzennego, mo że nast ąpi ć po przeprowadzeniu procedury scalenia i podziału.

3.5.1. Jednostka I - o środek gminny Kierunki rozwoju struktury funkcjonalno - przestrzennej miejscowo ści gminnej okre- ślono na rysunku w skali. 1 : 10 000 „Kierunki zagospodarowania przestrzennego”. Okre ślono kierunki przekształce ń istniej ącego zainwestowania, tereny, które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę oraz dominuj ące funkcje poszczególnych terenów tworz ących struktur ę zainwestowania miejscowo ści. Historyczny układ przestrzenny Śniadowa z rynkiem, ulicami wylotowymi oraz zabytkowym zespołem ko ścioła parafialnego obj ęte s ą ochron ą konserwatorsk ą - obowi ązuje podporz ądkowanie zagospodarowania na obszarze strefy konserwatorskiej zasadom, które zostały okre ślone w rozdziale „kierunki ochrony przestrzeni kulturowej”. Kierunki i zasady zagospodarowania terenów zabudowy:

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 37

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• rozwój zabudowy mieszkaniowej poprzez: - modernizacj ę zasobów i uzupełnienia w ramach istniej ącej struktury, - sukcesywne przekształcanie zabudowy zagrodowej zlokalizowanej w centrum miejscowo ści w zabudow ę mieszkaniow ą, - realizacja nowych zespołów zabudowy mieszkaniowej na wyznaczonych terenach - głównie w formie zabudowy jednorodzinnej, • rozwój usług i funkcji produkcyjnej poprzez: - modernizacj ę istniej ących oraz realizacj ę nowych obiektów usługowych z zakresu administracji i obsługi ludno ści, w tym rozbudowa bazy o światy (budowa nowego budynku gimnazjum), - prowadzenie działalno ści gospodarczej o charakterze nieuci ąż liwym w obiektach adap- towanych lub lokalizowanych w obr ębie terenów zabudowy, - modernizacj ę i rozbudow ę istniej ącej bazy materialnej przemysłu, w tym realizacja za- kładów drobnej produkcji, głównie przetwórstwa rolnego, - adaptacj ę nieu żytkowanych obiektów produkcyjnych i usługowych, • rozwój zaplecza obsługi rolnictwa - usług rolniczych i instytucji obsługi rolnictwa poprzez modernizacj ę i rozbudow ę istniej ących obiektów i urz ądze ń, w tym urz ądzenie nowej targowicy, • rozwój zabudowy zagrodowej, głównie na zasadzie modernizacji, przebudowy i rozbudowy istniej ących siedlisk, • rozbudowa cmentarza rzymskokatolickiego i kierunkowo realizacja nowego, • rozbudowa zaplecza sportowo - rekreacyjnego oraz zwi ększenie powierzchni terenów zieleni urz ądzonej poprzez: - urz ądzenie terenu zieleni w rejonie dworca kolejowego, - urz ądzenie terenów zieleni z zapleczem sportowo - rekreacyjnym w pobli żu lokalizacji gimnazjum, - zwi ększanie udziału zieleni na terenach zabudowy mieszkaniowej, - urz ądzenie ście żek rowerowych i ci ągów pieszych, • rozbudowa zaplecza obsługi ruchu turystycznego poprzez rozwój usług z zakresu handlu, gastronomii i hotelarstwa oraz realizacj ę obiektów obsługi podró żnych samochodowych, • podniesienie atrakcyjno ści centrum (obszar rynku i przyległych kwartałów zabudowy) poprzez: - porz ądkowanie i rewaloryzacj ę obszaru poło żonego w strefie ochrony konserwatorskiej,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 38

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

- przekształcenia funkcjonalne w kierunku sukcesywnego zmniejszania udziału zabudowy mieszkaniowej na rzecz usług, - lokowanie usług centrotwórczych, - eliminowanie obiektów uci ąż liwych oraz przeniesienie targowicy poza obszar centrum, - modernizacja zabudowy w kierunku poprawy estetyki.

3.5.2. Jednostka II - rolnicza Podstawow ą funkcj ą jednostki jest rolnictwo z dobrze rozwini ętą produkcj ą zwierz ęcą. Funkcjami uzupełniaj ącymi b ędą funkcje usługowo - produkcyjne. Na obszarze zakłada si ę umiarkowany rozwój osadnictwa ukierunkowany na polepszanie standardu życia mieszka ńców (poprawa warunków mieszkaniowych, wyposa żenia w infrastruktur ę społeczn ą i techniczn ą), tworzenie warunków rozwoju rolnictwa oraz rozwój funkcji pozarolniczych. Na rysunku studium „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” okre ślono strefy zabudowy. Obejmuj ą one tereny istniej ącego zainwestowania, tereny przeznaczone pod zabu- dowę w obowi ązuj ącym planie zagospodarowania przestrzennego oraz tereny predysponowa- ne do rozwoju zabudowy wyznaczone w studium. Kierunki i zasady zagospodarowania terenów zabudowy: • rozwój zabudowy rolniczej, mieszkaniowej i usługowej, głównie na zasadzie modernizacji, przebudowy i uzupełnie ń w ramach istniej ącej struktury, • dopuszcza si ę lokalizacj ę nieuci ąż liwego rzemiosła i drobnej produkcji w obiektach adap- towanych lub lokalizowanych w obr ębie istniej ącej zabudowy, • ograniczanie lokalizacji nowej zabudowy do granic stref zabudowy. Powi ększanie obsza- rów zabudowy mo że nast ąpi ć przez zabudow ę terenów poło żonych w s ąsiedztwie wyzna- czonej strefy (nie wi ęcej ni ż 50 m), a zabudowy kolonijnej w bezpo średnim powi ązaniu z zabudow ą istniej ącą, • ochrona konserwatorska układu przestrzennego wsi Szczepankowo, w tym zachowanie zasadniczych elementów historycznego rozplanowania - podporz ądkowanie zagospodarowania zasadom, które okre ślono w rozdziale „kierunki ochrony przestrzeni kulturowej”, • kształtowanie nowej zabudowy (także istniej ącej modernizowanej i przebudowywanej) w dostosowaniu do tradycyjnego budownictwa regionalnego w zakresie skali i bryły zabudowy oraz stosowanego materiału budowlanego: - wysoko ść zabudowy do 2 kondygnacji, w tym poddasze u żytkowe,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 39

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

- dachy wysokie z zaleceniem stosowania pokry ć ceramicznych lub z materiałów da- chówkopodobnych, • poprawa warunków funkcjonowania gospodarstw rolnych poprzez: - modernizacj ę i rozbudow ę istniej ących siedlisk rolniczych - powi ększanie istniej ących siedlisk o s ąsiednie niezabudowane działki budowlane - w strefach zabudowy wsi, - realizacj ę nowych siedlisk rolniczych w wyznaczonych strefach zabudowy wsi, - realizacj ę obiektów dla potrzeb wysokotowarowej produkcji rolnej (fermy hodowlane powy żej 50 DJP) - poza strefami zwartej zabudowy, • rozwój działalno ści usługowo - produkcyjnej poprzez: - modernizacj ę i realizacj ę obiektów usługowych w dostosowaniu do potrzeb – koncentracja w o środku wspomagaj ącym - Szczepankowie, - realizacj ę zakładów drobnej wytwórczo ści i usług ukierunkowanych na wykorzystanie miejscowych surowców (przetwórstwa rolnego) - lokalizacja zakładów uci ąż liwych poza strefami zabudowy wsi, - prowadzenie działalno ści gospodarczej o charakterze nieuci ąż liwym w obiektach adap- towanych lub lokalizowanych w strefach zabudowy wsi, - realizacj ę obiektów obsługi rolnictwa - obiekty uci ąż liwe oraz o charakterze dysharmonizuj ącym z zabudow ą powinny by ć lokalizowane poza obszarami zabudowy wsi, - zagospodarowanie nieu żytkowanych obiektów usługowych i produkcyjnych, w tym by- łych szkół w D ębowie i Jakaci Dwornej, • rozwój bazy turystyki i wypoczynku oraz zaplecza obsługi ruchu turystycznego poprzez: - tworzenie gospodarstw agroturystycznych na bazie istniej ących gospodarstw rolnych, - dostosowanie cz ęś ci zabudowy mieszkaniowej do świadczenia usług turystycznych (pokoje go ścinne), - rozwój usług z zakresu handlu, gastronomii, hotelarstwa oraz obsługi podró żnych samochodowych, - urz ądzenie ście żek rowerowych, • rozwój zaplecza obsługi transportu drogowego poprzez: - realizacj ę obiektów i urz ądze ń obsługi komunikacji - lokalizacja przy drodze woje- wódzkiej, w tym MOP w Konopkach Młodych.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 40

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

3.6. Kierunki rozwoju infrastruktury społecznej W zakresie usług ponadpodstawowych jak administracja finansowa, samorz ądowa, lecznictwo zamkni ęte i specjalistyczne, kultura, szkolnictwo ponadgimnazjalne i wy ższe – gmina znajduje si ę w zasi ęgu oddziaływania regionalnego o środka rozwoju - miasta Łom ży, w którym jest siedziba powiatu łom żyńskiego.

3.6.1. Edukacja Na terenie gminy Śniadowo w roku szkolnym 2001/2002 funkcjonowało pi ęć szkół podstawowych w nast ępuj ących miejscowo ściach: Śniadowo, U śnik, Sierzputy Zagajne, Szczepankowo, Stare Duchny. Do szkół ucz ęszcza ł ącznie 547 uczniów z terenu całej gminy. Szkoły dysponuj ą 42 pomieszczeniami do nauczania. Na jedno pomieszczenie do nauczania przypada 13 uczniów. Najwi ększe zag ęszczenie wyst ępuje w szkole podstawowej w Śniadowie. Na jedno pomieszczenie do nauczania przypada tu 19 uczniów. Liczba nauczycieli zatrudnionych w tych szkołach wynosi 50. Na jednego nauczyciela przypada 11 uczniów. Na terenie gminy funkcjonuje 1 gimnazjum. Mie ści si ę ono w istniej ącym budynku szkoły podstawowej w Śniadowie. Do gimnazjum ucz ęszcza 291 uczniów z terenu całej gminy. Liczba nauczycieli zatrudnionych w gimnazjum wynosi 16. Na 1 nauczyciela przypada 18 uczniów. W Śniadowie funkcjonuje Gminne Przedszkole o liczbie miejsc 25. Obecnie ucz ęszcza 18 dzieci. Na terenie gminy wychowanie przedszkolne realizowane jest przez oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych. W zakresie edukacji zakłada si ę nast ępujące kierunki i zadania rozwoju: • dostosowanie bazy szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego do potrzeb zreformowane- go systemu o światy poprzez: - budow ę gimnazjum w Śniadowie, - modernizacj ę szkół podstawowych w Duchnach Starych, Sierzputach Zagajnych, Uśniku i Śniadowie, - rozwój przyszkolnej bazy sportowej, w tym budow ę sal gimnastycznych przy wszystkich szkołach podstawowych (tymczasowo wybudowano hal ę namiotow ą przy szkole podstawowej w Śniadowie), - organizowanie systemu dowozu dzieci do szkół, • podnoszenie poziomu wykształcenia młodzie ży poprzez:

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 41

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

- zwi ększenie roli i udziału liceów ogólnokształc ących w systemie edukacji ponadgimnazjalnej, - utworzenie szkoły ponadgimnazjalnej w Śniadowie, - upowszechnianie wykształcenia średniego w wyniku zwi ększania liczby uczniów w technikach i liceach zawodowych, • dostosowanie struktury systemu i profilów kształcenia do zmieniaj ącego si ę popytu na rynku pracy poprzez ścisł ą współprac ę z podmiotami gospodarczymi powiatów i regionu w zawodach poszukiwanych na rynku pracy, • popraw ę jako ści i metod nauczania z wykorzystaniem nowoczesnych technik poprzez: - tworzenie i rozbudow ę pracowni komputerowych w szkołach podstawowych, - tworzenie i rozbudow ę pracowni j ęzykowych, - popraw ę wyposa żenia dydaktycznego.

3.6.2. Ochrona zdrowia Na terenie gminy funkcjonuj ą dwa podstawowe o środki zdrowia: w Śniadowie (4 gabinety lekarskie) obsługuje około 4100 osób i w Szczepankowie, (2 gabinety lekarskie) obsłu- guje około 2000 osób. Obok publicznej słu żby zdrowia funkcjonuj ą prywatne gabinety lekarskie, w Śniadowie 2 gabinety oraz w Szczepankowie 1 gabinet lekarski. W zakresie szczepie ń podstawowych dzieci z terenu całej gminy obsługiwane s ą przez ośrodek zdrowia w Śniadowie.

W zakresie lecznictwa zamkni ętego i specjalistycznego gmina obsługiwana jest głównie przez szpital i poradnie specjalistyczne w Łom ży. W miejscowo ści gminnej funkcjonuje apte- ka. Nale ży d ąż yć do poprawy funkcjonowania i usprawniania warunków w lecznictwie otwartym poprzez: • modernizacj ę i rozbudow ę o środka zdrowia w Szczepankowie, • popraw ę wyposa żenia placówek lecznictwa otwartego, • tworzenie warunków do rozwoju instytucji lekarza domowego, • rozwój profilaktyki zdrowotnej, • zapewnienie mieszka ńcom dost ępu do specjalistycznych usług medycznych, • rozszerzanie zakresu świadczonych usług zdrowotnych, • tworzenie warunków do rozwoju budownictwa mieszkaniowego dla lekarzy.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 42

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

3.6.3. Opieka socjalna Według stanu na dzie ń 30 czerwiec 2002 Gminny O środek Pomocy Społecznej w Śnia- dowie obejmował pomoc ą 150 rodzin. Pomoc ą obj ęto 10% mieszka ńców gminy. Obserwuje si ę tendencj ę wzrostow ą w śród potrzebuj ących korzystania z pomocy społecznej. Dominuj ącą przyczyn ą korzystania z pomocy społecznej jest niepełnosprawno ść , ubó- stwo, bezrobocie, bezradno ść w sprawach opieku ńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego w rodzinach niepełnych i wielodzietnych, alkoholizm oraz potrzeba ochrony macierzy ństwa. W celu poprawy funkcjonowania opieki socjalnej należy d ąż yć do rozbudowy bazy i form opieki społecznej poprzez: • doskonalenie działa ń o środków pomocy społecznej w zakresie pomocy środowiskowej, • zapewnienie opieki socjalnej dla bezrobotnych bez szans uzyskania pracy, • wspieranie działa ń instytucji i organizacji zajmuj ących si ę działalno ści ą socjaln ą, opiek ą społeczn ą oraz problemami uzale żnie ń i patologii społecznych, • tworzenie o środków wypoczynku, edukacji i integracji dla osób niepełnosprawnych.

3.6.4. Usługi kultury Na terenie gminy funkcjonuj ą nast ępuj ące placówki kultury: gminny o środek kultury w Śniadowie, gminna biblioteka publiczna w Śniadowie, świetlice wiejskie we wsiach: Rato- wo Piotrowo i Stare Ratowo, filia biblioteki publicznej w Szczepankowie. Do upowszechnia- nia kultury wykorzystane s ą tak że remizy stra ży po żarnej. Rozwój kultury nast ępowa ć b ędzie poprzez tworzenie warunków do: • utrzymania istniej ących placówek kultury zwłaszcza gminnego o środka kultury w Śniado- wie, • modernizacji wszystkich placówek kultury, • zwi ększenia ilo ści podstawowych placówek kultury na terenie gminy.

3.6.5. Sport, rekreacja, wypoczynek W gminie s ą nast ępuj ące placówki sportowe: sala gimnastyczna i namiotowa hala spor- towa w Śniadowie, boiska sportowe przy szkołach podstawowych w Śniadowie, U śniku, Sie- rzputach Zagajnych, Szczepankowie i Starych Duchnach oraz boiska wiejskie. Gmina posiada słabo rozwini ętą baz ę sportow ą. Dalsze działania władz zmierzaj ą do poprawy tego stanu.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 43

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

W strategii powiatu łom żyńskiego przewidziane s ą realizacje: sali gimnastycznej przy gimnazjum i basenu k ąpielowego w Śniadowie. Polepszenie stanu bazy sportowej, bazy rekreacyjno – wypoczynkowej oraz warunków do rozwoju sportu i rekreacji nast ępowa ć b ędzie poprzez: • rozwój przyszkolnej bazy sportowej, w tym budow ę sal gimnastycznych przy wszystkich szkołach podstawowych, • modernizacj ę przyszkolnych boisk sportowych, • budow ę basenu k ąpielowego w Śniadowie, • rozwój bazy rekreacyjno – wypoczynkowej ( ście żki rowerowe, szlaki piesze), • organizowanie imprez rekreacyjno - sportowych o charakterze masowym (festyny sportowe, rajdy turystyczne, itp.), • rozwijanie współzawodnictwa sportowego w wyniku organizacji mi ędzyszkolnych lig sportowych, • wspieranie i pobudzanie społecze ństwa do aktywnych form sportowego stylu życia, • umo żliwienie powstawania grup i kół zainteresowa ń.

3.6.6. Mieszkalnictwo W celu poprawy warunków zamieszkania nale ży tworzy ć warunki do rozwoju i modernizacji budownictwa mieszkaniowego poprzez: • przygotowanie terenów budowlanych: przeznaczenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego terenów pod ró żne formy budownictwa oraz realizacj ę uzbrojenia technicznego, • realizacj ę budownictwa socjalnego, • rozwój przemysłu materiałów budowlanych, • wyposa żanie zabudowy mieszkaniowej w urz ądzenia infrastruktury społecznej (z zakresu edukacji, zdrowia, opieki socjalnej i bezpiecze ństwa publicznego), technicznej i obsługi komunikacyjnej, • tworzenie warunków lokalnych wi ęzi społecznych poprzez realizacj ę i uzupełnienie bazy materialnej w zakresie: kultury, sportu, rozrywki i wypoczynku zbiorowego, • zwi ększanie ładu przestrzennego na terenach mieszkaniowych.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 44

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

3.7. Kierunki rozwoju sfery gospodarczej

3.7.1. Rolnictwo

Warunki naturalne rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy Śniadowo s ą dobre do rozwoju rolnictwa. Ponad 47% powierzchni u żytków rolnych stanowi ą gleby III i IV klasy, w gruntach ornych kompleksy pszenne i żytnie dobre stanowi ą ponad 45% obszaru, co daje dobre mo żliwo ści produkcyjne zbó ż intensywnych i ro ślin okopowych. Użytki zielone, chocia ż stanowi ą tylko 20% obszaru u żytków rolnych, to ponad 50% stanowi ą kompleksy średnie, w cało ści zmeliorowane, co mo że by ć dobr ą baz ę do produkcji pasz. Ogólny wska źnik rolniczej przestrzeni produkcyjnej wynosi 55,3 pkt, wobec 52,1 pkt dla powiatu łom żyńskiego i 55,0 pkt dla województwa. Rolnictwo stanowi podstaw ę gospodarki gminy i ze wzgl ędu na konieczno ść dostosowania si ę do nowych uwarunkowa ń gospodarki rynkowej i wymogów Unii Europejskiej wymaga ci ągłych przemian. Głównym celem przemian w rolnictwie jest modernizacja i restrukturyzacja obszarów wiejskich. Procesy te maj ą zapewni ć wła ściwe wykorzystanie ziemi, zasobów pracy, środków technicznych, zmniejszeniu kosztów produkcji, dostosowaniu struktury produkcji do potrzeb rynku, poprawie jako ści produktów i ich dostosowania do norm unijnych przy spełnieniu wymogów ochrony środowiska. Wa żną spraw ą jest umiej ętne wykorzystanie instrumentów finansowych, prawnych i edukacyjnych Unii Europejskiej, zarówno w okresie przedakcesyjnym w ró żnych progra- mach przystosowawczych, jak i w okresie przynale żno ści do struktur. Osi ągni ęcie powy ższych celów zakłada si ę przyjmuj ąc nast ępuj ące kierunki działa ń: • wła ściwe wykorzystanie naturalnych warunków u żytkowych rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez: - dalszy rozwój produkcji zwierz ęcej w zakresie chowu bydła mlecznego i trzody chlewnej nowoczesnymi metodami, - wydzielenie gruntów nieprzydatnych do produkcji rolnej pod zalesienia lub zmiany sposobu u żytkowania, - zapobieganie degradacji u żytków rolnych i urz ądze ń melioracyjnych, - ograniczenie przeznaczenia na cele nierolnicze i niele śne gruntów wysokich klas boni- tacyjnych, w szczególno ści zmeliorowanych u żytków rolnych. • poprawa warunków do rozwoju produkcji rolniczej, poprzez: Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 45

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

- modernizacj ę istniej ących urz ądze ń melioracyjnych oraz budow ę zbiorników małej retencji o funkcji ogólnogospodarczej i rybackiej zgodnie z „Programem małej retencji wodnej do roku 2015” o powierzchni ogólnej 4,0 ha we wsiach: Stare Jemielite, Stare Ratowo i Konopki Młode - budow ę i modernizacj ę dróg rolniczych zapewniaj ących wła ściw ą obsług ę i wykorzystanie u żytków rolnych z mo żliwo ści ą wykorzystania środków celowych, - popraw ę struktury agrarnej gospodarstw rolnych w zakresie powi ększania ich powierzchni i polepszenia rozłogu, - rekultywacj ę i zagospodarowanie terenów zdegradowanych i zdewastowanych na cele rolnicze lub le śne, • poprawa warunków i zmiany gospodarowania na obszarach wiejskich, poprzez: - rozwój gospodarstw specjalistycznych w celu dostosowania jako ści wytwarzanych produktów do norm unijnych i innych rynków zagranicznych przy zachowaniu zasad ochrony środowiska naturalnego, - zwi ększenie produkcyjno ści gospodarstw w wyniku wprowadzania nowoczesnych i efektywnych sposobów gospodarowania zarówno w produkcji ro ślinnej jak i zwierz ęcej oraz podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników w zakresie technik gospodarowania, rachunkowo ści i zarz ądzania, - popraw ę wyposa żenia gospodarstw w infrastruktur ę techniczn ą z wykorzystaniem środków pomocowych, • tworzenie warunków do wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich, poprzez: - rozwój rolnictwa ekologicznego poł ączonego z agroturystyk ą jako działalno ści uzu- pełniaj ącej działalno ść podstawow ą zwi ązan ą z prowadzeniem gospodarstw rolnych w szczególno ści dla małych gospodarstw poło żonych w atrakcyjnych terenach, - wspieranie rozwoju zakładów przetwórczych o małej i średniej skali produkcji, - tworzenie rezerw terenowych i wykorzystanie istniejących pustostanów pod rozwój działalno ści gospodarczej celem tworzenia miejsc pracy na obszarach wiejskich, - wielokierunkowy rozwój edukacji w zakresie podj ęcia działalno ści pozarolniczej na obszarach wiejskich, - wszechstronn ą pomoc podmiotom i osobom podejmuj ącym działalno ść gospodarcz ą w zawodach pozarolniczych, - rozwój drobnej wytwórczo ści, rzemiosła regionalnego i innej działalno ści alternatyw- nej i uzupełniaj ącej prowadzenie gospodarstwa rolnego,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 46

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• rozwój usług rolniczych i instytucji obsługi rolnictwa, poprzez: - organizowanie grup producenckich, spółdzielni i innych form samoorganizowania si ę rolników celem obni żenia kosztów produkcji, łatwiejszego zbytu surowców rolnych i zastosowania kompleksowych systemów kontroli jakości, normalizacji i standaryzacji produktów, - wspieranie rozwoju nowoczesnych instytucji obsługi rolnictwa w zakresie doradztwa prawnego, ekonomicznego i podatkowego, - uaktywnienie współpracy lokalnych władz samorz ądowych i innych instytucji działaj ą- cych na rzecz środowiska wiejskiego w zakresie pozyskania środków na rozwój infrastruktury, przedsi ębiorczo ści i tworzenia pozarolniczych miejsc pracy, - poszerzenie wiedzy społeczno ści wiejskiej dotycz ącej integracji z Uni ą Europejsk ą.

3.7.2. Gospodarka le śna Lasy stanowi ą jeden z zasobów naturalnych gminy, chocia ż ich gospodarcza rola jest ograniczona z uwagi na małe powierzchnie, du że rozdrobnienie korzystn ą struktur ę wiekow ą i małe zró żnicowanie gatunkowe drzewostanów. W lasach prywatnych gospodarcza rola la- sów polega na pozyskiwaniu drewna na potrzeby budownictwa indywidualnego oraz na opał. Gospodarka produkcyjna lasów pa ństwowych polega na bilansowaniu zr ębów z odno- wieniami w ramach planu urz ądzania gospodarstwa le śnego. Kierunki rozwoju gospodarki le śnej: • prowadzenie w lasach niepa ństwowych racjonalnej gospodarki zasobami le śnymi z ograni- czeniem wielko ści pozyskiwania drewna poni żej zdolno ści produkcyjnej lasów, • zwi ększanie przyrostu masy drzewnej oraz przeci ętnej zasobno ści lasów na skutek podwy ższania średniego wieku drzewostanów i struktury pozyskania drewna, • udost ępnianie i przystosowywanie kompleksów le śnych do celów turystyczno- wypoczynkowych.

3.7.3. Działalno ść produkcyjno-usługowa Rozwój pozarolniczej działalno ści gospodarczej stanowi podstawowy warunek poprawy sytuacji, zwłaszcza na rynku pracy. Nale ży podejmowa ć odpowiednie działania, które b ędą sprzyjały rozwojowi tego typu działalno ści. Nale żą do nich: • utrzymanie i rozwój istniej ących zakładów pracy, • zagospodarowanie niewykorzystanych obiektów,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 47

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• racjonalne wykorzystanie istniej ącego maj ątku produkcyjnego, zasobów surowców i kwa- lifikowanych kadr, • tworzenie miejsc pracy na wsi (zakłady usługowe, przetwórstwo spo żywcze), • popieranie i stymulowanie przedsi ębiorczo ści lokalnej, • opracowanie ofert lokalizacyjnych dla nowych inwestorów, • wykorzystanie lokalnych rezerw siły roboczej, • rozwój przetwórstwa rolno-spo żywczego w oparciu o własn ą baz ę surowcow ą, • tworzenie nowych zakładów produkcyjnych w oparciu o wykorzystanie miejscowych su- rowców (rolne, drzewne, mineralne), • rozszerzanie zakresu usług turystycznych w oparciu o walory przyrodnicze i kulturowe, • promocja gminy.

3.7.4. Turystyka Pod wzgl ędem walorów turystyczno-wypoczynkowych obszar gminy charakteryzuje si ę słabymi w skali regionu warto ściami u żytkowymi środowiska przyrodniczego i kulturowego. Na zasoby walorów turystycznych gminy składaj ą si ę przede wszystkim walory krajobrazo- wo-wypoczynkowe kompleksu le śnego Czerwony Bór, walory krajoznawcze Szczepankowa i Śniadowa oraz poło żenie gminy przy szlaku turystyki samochodowej Warszawa – Pojezie- rze Mazurskie i Suwalsko-Augustowskie. Powy ższe walory stwarzaj ą pewne mo żliwo ści rozwoju turystycznej funkcji obszaru stanowi ącej w perspektywie coraz wa żniejsz ą cz ęść gospodarki i daj ącą alternatywne w stosunku do rolnictwa źródło dochodów miejscowej ludno ści.

Kierunki rozwoju turystyki: • poprawa stanu sanitarnego środowiska przyrodniczego celem zwi ększenia atrakcyjno ści turystycznej obszaru, • turystyczne wykorzystanie walorów przyrodniczych i wypoczynkowych lasów poprzez realizacj ę parkingów le śnych, szlaków turystyki rowerowej i pieszej, modernizacj ę dróg, • tworzenie warunków do rozwoju agroturystyki na obszarze wiejskim poprzez wspieranie organizacyjno-finasowe, promocj ę gospodarstw agroturystycznych oraz podnoszenie jako- ści i zakresu usług turystycznych.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 48

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

3.8. Kierunki rozwoju komunikacji

3.8.1. Komunikacja drogowa Podstawow ą drog ą w obszarze gminy jest droga wojewódzka Nr 677 Łom ża - Ostrów Mazowiecka - Małkinia - Kosów Lacki - Sokołów Podlaski, o długo ści w granicach gminy około 15 km, z docelowym obejściem po stronie zachodniej Śniadowa. Drogami o znaczeniu lokalnym s ą drogi powiatowe, o długo ści w granicach gminy 77,73 km (według ewidencji Zarz ądu Dróg). Żadna z dróg powiatowych nie ma szczególnego charakteru i mog ą by ć one traktowane jako główne drogi lokalne o kierunkowych parame- trach drogi klasy „Z” dla dróg w kierunku Szumowa (nr 54) i w kierunku wsi Chojny Młode i parametry klasy „L” dla odcinków pozostałych. Drogi powiatowe obecnie posiadaj ą parametry klasy V i funkcj ę „L” wg. Rozporz ądzenia MTiGM z dnia 03.03.1999 r. Na terenie gminy nie wyst ępuje typowy przy przebiegu dróg krajowych konflikt z tran- zytem przez obszary wsi. Uci ąż liwo ści lokalne w Śniadowie w godzinach szczytu mog ą wyst ąpi ć sporadycznie w czasie dni targowych lub świ ąt. Mo żna im przeciwdziała ć przez wy- dzielanie i izolacj ę chodników oraz popraw ę warunków bezpiecze ństwa i widoczno ści na skrzy żowaniach i odcinkach wiejskich. Utrudnieniem dla ruchu tranzytowego jest przejazd kolejowy, który docelowo powinien by ć (przy zachowaniu linii PKP) przebudowany na wia- dukt zlokalizowany na obej ściu zachodnim. Na sie ć drogow ą ma wpływ rozmieszczenie ob- szarów le śnych i jednostek osiedle ńczych. Jednocze śnie poło żenie w centrum naturalnego regionu gospodarki rolniczej oraz posiadane funkcje przemysłowe okre śla jednoznacznie obecne i przyszłe funkcje systemu transportowego gminy Śniadowo. Przyjmuje si ę zało żenia przekształce ń systemu transportowego polegaj ące na adaptacji docelowej sie ć dróg gminnych i powiatowych układu podstawowego, składaj ący si ę z istnie- jących odcinków dróg i ulic powy ższych funkcji oraz na i podporz ądkowaniu funkcji komunikacyjnych potrzebom i gospodarce gminy. Ustala si ę konieczno ść sukcesywnej modernizacji dróg powiatowych ze szczególnym zwróceniem uwagi na odcinki poł ącze ń z drog ą wojewódzk ą. Docelowo ci ągi dróg o charakterze tranzytowym powinny by ć dostosowane do nacisków 100 KN/o ś. Przebiegi dróg powiatowych przez wsie wymagaj ą izolacji ruchu pieszego od jezdni i ograniczenia do minimum nakładania si ę funkcji wiejskiej i rolniczej na ruch zewn ętrzny. Ustala si ę nast ępuj ące parametry projektowe i urbanistyczne odcinków dróg i ulic dla elementów podstawowego układu komunikacyjnego, określonych symbolami klas wg Rozpo-

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 49

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY- rz ądzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 430):

1) oznaczenie – „G” (projektowana klasa drogi wojewódzkiej i obej ścia Śniadowa) a) funkcja – ulica główna o po średniej funkcji „obszarowa - tranzytowa”, b) podstawowe parametry projektowe – szeroko ść jezdni – minimalna 7 m (na skrzy żowa- niach i odcinkowo zalecane poszerzenia), chodniki wydzielone od jezdni zieleni ą lub barierami ochronnymi szeroko ści min. 2,0 m, pr ędko ść projektowa Vp=70 km/h (pr ędko ści eksploatacyjne wg ustale ń administracji ruchem drogowym), c) szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących - minimalna 25m lub wi ęcej wg stanu istniej ącego, d) stopie ń dopuszczonej obsługi terenu przyległego – na terenie zainwestowanym „ograniczony do przypadków wyj ątkowych” i sukcesywnie ograniczany w stosunku do zjazdów istniej ących (zalecane zapewnienie obsługi od zaplecza przez dojazdy z ulic lokalnych), na terenach nie zainwestowanych – ograniczony do wypadków szczególnych, Ponadto (według Administracji dróg wojewódzkich - Podlaskiego Zarz ądu Dróg Woje- wódzkich) nale ży przyj ąć nast ępuj ące parametry i standardy dla drogi wojewódzkiej Nr 677 Łom ża - Ostrów Mazowiecka - Małkinia -Kosów Lacki - Sokołów Podlaski: - wymagana klasa „G” wg rozporz ądzenia MTiGM z dnia 2 marca 1999 r. (Dz.U. Nr 43, poz.430) z wł ączeniami dróg bocznych klasy nie ni ższej ni ż „L” (wyj ątkowo „D”) w terenie zabudowanym nie mniej ni ż 500 m (wyj ątkowo nie mniej ni ż 400 m) i poza terenem zabudowanym nie mniej ni ż 800 m (wyj ątkowo nie mniej ni ż 600 m), - ograniczenie ilo ści zjazdów na tereny przyległe do minimum (zapewni ć dojazdy z dróg ni ższych klas szczególnie w wypadkach stref nowej zabudowy), - wymagane szeroko ści pasa drogowego odcinków ulic (na terenie zabudowanym) w ci ągu drogi „G” – min. 25 m dla przekrojów jezdni jednoprzestrzennej dwupasowej (1x2) i wi ę- cej w wypadku odcinków jezdni wielopasowych (2x2) lub (2x3), - wymagane szeroko ści pasa drogowego na terenie niezabudowanym w ci ągu drogi „G” – min. 25 m dla przekroju (1x2) i min 35 m dla przekroju (2x2), - w rejonie skrzy żowa ń, w wypadku gdy nie ma mo żliwo ści zapewnienia obsługi komunikacyjnej z dróg bocznych (w sposób bezkonfliktowy w stosunku do ruchu na drodze wo- jewódzkiej), nie nale ży lokalizowa ć usług i innych obiektów publicznych, - obiekty budowlane przy drodze wojewódzkiej nale ży lokalizowa ć poza pasem drogowym w odległo ści od kraw ędzi jezdni nie mniejszej ni ż 8 m na terenach zabudowanych i nie bli żej ni ż 20 m na terenach niezabudowanych (wg art. 43.1 ustawy o drogach publicznych

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 50

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

z 21 marca 1985 r. (tekst jednolity Dz. U. 71 z dnia 29 sierpnia 2000 r.). Obiekty przeznaczone na stały pobyt ludzi powinny te ż uwzgl ędnia ć wymagania ochrony przed nieko- rzystnym oddziaływaniem drogi (uci ąż liwo ści akustyczne, emisji spalin i wibracje). W przypadku braku szczegółowych opracowa ń ochrony przed uci ąż liwo ści ą ruchu drogowego budynków przeznaczonych na stały pobyt ludzi, nowe budynki mieszkalne nale ży lokalizowa ć nie bli żej od kraw ędzi jezdni ni ż 30 m dla budynków jednokondygnacyjnych i 40 m dla budynków wielokondygnacyjnych, - wody opadowe z pasa drogowego wymagaj ą wst ępnych oczyszcze ń w separatorach, zastosowania osadników itp., projektowania systemów odwadniaj ących z odprowadzaniem wód do zbiorników retencyjno-odparowuj ących, cieków naturalnych lub rozs ączenia poprzez sprawny drena ż podziemny (projekty modernizacji drogi lub terenów przyległych wymagaj ą odpowiednich opracowa ń gospodarki wodami opadowymi). Wymaga si ę konieczno ści opracowania programu odwodnienia, który powinien wskaza ć: przebieg kana- łów zbiorczych, lokalizacj ę urz ądze ń podczyszczaj ących na wylotach kanałów oraz miejsca odbioru wód opadowych.

2) oznaczenie – „Z” a) funkcja - ulica zbiorcza - istniej ący przebieg drogi wojewódzkiej nr 677, docelowo podstawowe ulice na terenie Śniadowa, ci ągi wylotowe dróg powiatowych i docelowo drogi powiatowe na terenie gminy, b) podstawowe parametry projektowe – szeroko ść jezdni min. 6 m, zalecana 7 m (na skrzy- żowaniach zalecane 9-12 m), chodniki wydzielone od jezdni zieleni ą lub barierami ochronnymi szeroko ści min. 2,5 m, pr ędko ść projektowa Vp=60 km/h, c) szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – minimalna 20 m, zalecana przy istniej ącej szeroko ści powy żej 20 m wg stanu istniej ącego, d) stopie ń dopuszczonej obsługi terenu przyległego – na terenie zainwestowanym „cz ęś cio- wo ograniczony” i sukcesywnie ograniczany w stosunku do zjazdów istniej ących (zalecane zapewnienie obsługi przez zjazdy ł ączone i przez dojazdy zbiorcze) oraz na terenach niezainwestowanych – ograniczony do przypadków uzasadnionych.

3) oznaczenie – „L” a) funkcja – droga o funkcji lokalnej w rozumieniu Rozporz ądzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 430) - na terenie gminy drogi powiatowe pomocnicze i główne drogi gminne wydzielone w niniejszym studium oraz odpowiadaj ące im ulice wiejskie na terenach zainwestowanych,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 51

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY- b) podstawowe parametry projektowe – szeroko ść jezdni – min.5,5 m, zalecana szeroko ść 6,0 m, zalecane poszerzenia zjazdowe i zatoki parkingowe, na terenach zamieszkania chodniki wydzielone od jezdni zieleni ą szeroko ści 1,50 m, przykraw ęż nikowe szeroko ści min. 2,5 m, pr ędko ść projektowa Vp=50 km (pr ędko ści wg ustale ń administracji ruchem drogowym), c) szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – minimalna 12 m, zalecana 15 m i wg stanu istniej ącego przy szeroko ści powy żej 15 m lub wi ęcej, d) stopie ń dopuszczonej obsługi terenu przyległego – na terenie zainwestowanym – dopusz- czalna obsługa przyległych działek oraz stopie ń obsługi „ograniczony w miejscach nie- bezpiecznych i o słabej widoczno ści ”. Pozostałe drogi i ulice o funkcji dojazdowej posiadaj ą klas ę funkcjonaln ą „D” zgodn ą z wymaganiami w/w „Rozporz ądzenia.” Na obszarach zainwestowanych dla w/w ulic klasy „D” wymagane s ą mi ędzy innymi: linie rozgraniczaj ące ulicy min. 10 m, linia zabudowy 8 m od projektowanej linii rozgraniczaj ącej ulicy lub drogi wiejskiej, jezdnia dwukierunkowa o szeroko ści 5,5 - 6,0 m, chodniki przyjezdniowe o szeroko ści 2 m. Lokalne układy dróg i ulic wiejskich wymagaj ą realizacji dogodnych poł ącze ń z ukła- dem zewn ętrznym, tranzytowym poprzez budow ę jezdni o szeroko ściach min 5,50 m z izolo- wanym ruchem pieszym i rowerowym. Wszystkie powy ższe kierunki działa ń planistyczno-gospodarczych w zakresie kształto- wania systemów transportowych musz ą uwzgl ędnia ć rachunek ekonomiczny i efektywno ść mo żliwych do poniesienia nakładów bud żetowych lub pozabud żetowych (fundusze rozwojo- we itp.) zarówno w aspekcie skutków docelowych jak i efektów krótko etapowych. Podstawowym problemem w zakresie rozwoju systemu transportowego gminy jest eliminacja konfliktów mi ędzy ruchem tranzytowym i turystycznym, a funkcjami gminy oraz dostosowanie parametrów systemu (standardy, no śno ści konstrukcji jezdni, stopie ń bezpiecze ństwa itp.) do potrzeb gospodarczych gminy. Istotnym zagadnieniem jest docelowa izolacja ruchu na drodze wojewódzkiej od ruchów rolniczych i pieszych w obszarach wsi. Z punktu widzenia gminy zadaniem modernizacji systemu transportowego jest zapewnienie nieograniczonego warunkami klimatycznymi dojazdu do o środków zamieszkania i głównych obszarów gospodarczych.

3.8.2. Komunikacja kolejowa Przez gmin ę i miejscowo ść gminn ą przebiega nie zelektryfikowana, trzeciorz ędowa, jednotorowa linia kolejowa PKP w kierunku Łap z odgał ęzieniem w kierunku Łom ży. Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 52

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

Posiada ona funkcj ę bocznicy i pomocniczej linii kolejowej. Odcinek ten jest obecnie wył ączony z ruchu, ale jest jak na razie utrzymywany w stanie technicznym, pozwalaj ącym na prowadzenie komunikacji kolejowej. W przyszło ści mo żliwe jest tylko pozostawienie bocznicy jako pomocniczej linii do cyklicznego transportu towarowego. Zdaniem projektan- tów nale ży zabiega ć o adaptacj ę w/w linii kolejowej do przyszłych potrzeb gminy. Mo żliwo- ści przywrócenia komunikacji osobowej mog ą by ć zwi ązane z tzw. „autobusem kolejowym” tj. lekkim zestawem spalinowym mog ącym obsługiwa ć trasy małej intensywno ści ruchu przy zachowaniu du żo lepszych parametrów ekonomicznych eksploatacji niż tradycyjne zestawy kolejowe. Stacja i tory rozładunkowe zlokalizowane s ą w Śniadowie. Linia ma obecnie charakter bocznicy kolejowej i jest wył ączona z ruchu osobowego, a funkcje towarowe s ą mocno ogra- niczone. Torowiska i urz ądzenia kolejowe s ą w średnim stanie technicznym. S ą one obecnie utrzymywane w minimalnym, niezb ędnym zakresie, co daje przyszł ą mo żliwo ść zwi ększenia roli i funkcji transportu kolejowego. W niniejszym opracowaniu uznaje si ę celowo ść i konieczno ść adaptacji obecnej funkcji i istniejących obecnie urz ądze ń kolejowych, torów, roz- jazdów, bocznic zakładowych oraz terenów stacyjnych w Śniadowie z wskazaniem celowo ści przywrócenia pierwotnej funkcji transportu kolejowego.

3.8.3. Transport ci ęż ki i tranzyt Teren gminy jest oddalony od korytarzy tranzytowych, mi ędzynarodowych takich jak korytarz drogi nr 8 (Warszawa – Białystok). Ci ąg drogi Nr 677 jest poł ączeniem pomocniczym i alternatywnym dla przebiegu „Via baltica” w kierunku od w/w drogi poprzez Łom żę do Suwałk. Powinien by ć dostosowywany docelowo do kategorii ruchu KR-5 i nacisków 100 KN/o ś. W rejonie Śniadowa istnieje potencjalne zapotrzebowanie na funkcje obsługi podró żnych. Funkcja ta jest ju ż obecnie zreali- zowana w miejscowo ści Jaka ć Dworna, gdzie jest wybudowana stacja paliw, motel i obiekt gastronomiczny z parkingami, parkingiem dla samochodów ci ęż arowych i dla ruchu turystycznego. Obiekt ten mo że by ć odpowiednio do potrzeb rozbudowywany. Przy modernizacji drogi Nr 677 nale ży izolowa ć tereny zamieszkania le żą ce wzdłu ż drogi od ujemnych wpły- wów komunikacji takich jak nadmierne nat ęż enie hałasu, wibracje i spaliny oraz nale ży zabezpieczy ć ruch pieszy i lokalny od kolizji z ruchem tranzytowym.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 53

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

3.8.4. Ście żki rowerowe – rekreacyjne Zakłada si ę docelow ą konieczno ść realizacji systemu wydzielonych ście żek rowerowych przez wsie, do terenów zieleni i na odcinkach dróg wylotowych wsz ędzie tam gdzie wyst ępowa ć b ędzie ruch rowerowy przy nasilonym ruchu pojazdów samochodowych. Oprócz wydzielonych ście żek rowerowych projektuje si ę ci ągi rekreacyjne i dalekobie żne ście żki rowerowe zwi ązane z zagospodarowaniem okolic Łom ży.

3.9. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej

3.9.1. Zaopatrzenie w wod ę Zbiorowymi wodoci ągami, w oparciu o 2 uj ęcia i stacje wodoci ągowe na terenie gminy i 2 poza terenem, obj ęte s ą 42 wsie. Do zwodoci ągowania pozostała nieliczna zabudowa kolonijna i jedna wie ś U śnik Kolonia, równie ż o bardzo rozproszonej zabudowie kolonijnej. Podstawowym kierunkiem w zakresie zaopatrzenia w wod ę jest zapewnienie ci ągło ści dostawy wody mieszka ńcom gminy, o jako ści zgodnej z obowi ązuj ącymi normami sanitar- nymi, w ilo ści pokrywaj ącej pełne potrzeby poprzez modernizacj ę istniej ących uj ęć oraz rozbudow ę sieci przesyłowej. Realizacja w/w kierunku na terenie gminy wymaga ć b ędzie nast ępuj ących działa ń: • modernizacji i rozbudowy uj ęcia wody w Ratowie Starym, polegaj ącej na wł ączeniu studni (zlokalizowanej na starym uj ęciu) do obecnej stacji wodoci ągowej - dokumentacja tech- niczna w opracowaniu, • modernizacji i rozbudowy stacji wodoci ągowej w Starym Ratowie o zbiorniki wyrównaw- cze oraz II stopie ń pompowania wody, • wył ączenia z eksploatacji uj ęcia i stacji wodoci ągowej w Szczepankowie oraz budow ę pompowni wody i odcinka wodoci ągu ł ącz ącego sie ć w tej wsi do wodoci ągu grupowego „Łuby Kiertany”, • budow ę sieci wodoci ągowej w zabudowie kolonijnej wsi U śnik Kolonia, • sukcesywn ą rozbudow ę sieci wodoci ągowej na obszarze całej gminie wraz z post ępującym zainwestowaniem terenu.

3.9.2. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków Rozwi ązanie gospodarki ściekowej oparte na zbiorczym systemie odprowadzenia ście- ków z oczyszczalni ą posiada jedynie o środek gminny. Na terenie gminy, pomimo pełnego

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 54

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY- zwodoci ągowania, brak jest urz ądze ń do odprowadzania i oczyszczania ścieków. Ścieki sani- tarne odprowadzane s ą głównie do zbiorników bezodpływowych z przeznaczeniem do wywo- żenia na oczyszczalni ę ścieków. Podstawowym kierunkiem w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków jest: • zapewnienie normatywnych standardów cywilizacyjnych w tym zakresie, • ograniczenie wielko ści odprowadzanych ładunków zanieczyszcze ń do wód powierzchniowych. Realizacja w/w kierunków wymaga ć b ędzie wykonania nast ępuj ących zada ń: • rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej w Śniadowie (w zachodniej cz ęś ci wsi oraz w północnej - po drugiej stronie torów), • skanalizowanie wsi Stare Ratowo z wł ączeniem do istniej ącej oczyszczalni w Śniadowie, • obj ęcie scentralizowanym systemem odprowadzenia ścieków wsi Szczepankowo ze wzgl ędu na wielko ść wsi, zwarto ść zabudowy oraz lokalizacj ę usług dla ludno ści lub za- miennie: zbiorowe zastosowanie oczyszczalni przyzagrodowych w całej wsi, • rozwi ązanie odprowadzenia ścieków we wszystkich pozostałych wsiach w postaci indywi- dualnych przyzagrodowych oczyszczalni ścieków. Na obszarach o zabudowie rozproszonej oraz kolonijnej, gdzie nieracjonalna wydaje si ę budowa systemów scentralizowanych, nale ży stosowa ć rozwi ązania indywidualne. Nie zna- czy to jednak mo żliwo ści zastosowania zbiorowego odprowadzenia ścieków, je żeli pozwol ą na to środki finansowe. Podj ęcie decyzji dotycz ącej budowy oczyszczalni ścieków wymaga ć będzie dokonania ka żdorazowo wyznaczenia lokalizacji w trybie planowania przestrzennego. Zbiorniki szczelne bezodpływowe nale ży traktowa ć jedynie jako rozwi ązanie przejściowe.

3.9.3. Zaopatrzenie w gaz

Istniej ący system gazoci ągów wysokiego ci śnienia na terenie naszego województwa nie pozwala na bezpo średnie zaopatrzenie w gaz przewodowy gminy Śniadowo. Według przyj ę- tego schematu zaopatrzenia w gaz w opracowywanym planie zagospodarowania wojewódz- twa podlaskiego, źródłem zasilania b ędzie gazoci ąg wysokiego ci śnienia o średnicy 200 mm relacji Zambrów – Łom ża.

Główne elementy realizacji systemu gazowniczego zapewniaj ące dostaw ę gazu ziemnego to budowa: gazoci ągu podł ączeniowego wysokiego ci śnienia od Łom ży w kierunku Śnia- dowa (długo ści około 14 km), stacji redukcyjno – pomiarowej I stopnia zlokalizowanej w pobli żu wsi Śniadowo oraz sieci gazowej średniego ci śnienia.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 55

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

Podstawowym kierunkiem w zakresie zaopatrzenia w gaz jest zapewnienie mo żliwo ści dostaw gazu ziemnego do wszystkich miejscowo ści w gminie. Priorytety zaopatrzenia wsi w gaz przewodowy to: • miejscowo ści o najwi ększym zdeklarowanym przez mieszka ńców zapotrzebowaniu na gaz, w tym poło żonych najbli żej stacji redukcyjno – pomiarowej i tworz ących zwarte ci ągi liniowe, • miejscowo ści, gdzie przewiduje si ę du że odbiory gazu na potrzeby ciepłownictwa i urz ą- dze ń obiektów komunalnych. • Podstawowym warunkiem budowy nowych gazoci ągów jest kryterium opłacalno ści i efektywno ści inwestycji.

3.9.4. Zaopatrzenie w ciepło Podstawowe kierunki rozwoju ciepłownictwa to sukcesywne zwi ększanie udziału pro- ekologicznych no śników energii zmniejszaj ących zanieczyszczenie środowiska. Ekologizacja no śników energii powinna by ć wprowadzana w pierwszej kolejno ści w obiektach u żyteczno- ści publicznej takich jak np. szkoły i urz ędy.

Główne zadania w zakresie rozwoju ciepłownictwa to: • zmniejszanie zu życia ciepła poprzez termorenowacj ę budynków o złych warunkach termo- izolacyjnych, propagowanie stosownych docieple ń budynków i wykorzystywanie nowych rozwi ąza ń w technice grzewczej, • wprowadzanie nowych rozwi ąza ń technicznych i technologicznych zwi ększaj ących efektywno ść , ułatwiaj ących obsług ę i zmniejszaj ących koszty eksploatacji (dotyczy w szcze- gólno ści sprawno ści kotłów i ich automatyzacji), • propagowanie i wykorzystywanie czystych ekologicznie odnawialnych źródeł energii.

3.9.5. Elektroenergetyka Podstawowy kierunek rozwoju w zakresie elektroenergetyki to dostosowanie systemu elektroenergetycznego do potrzeb odbiorców oraz dostarczanie energii elektrycznej o norma- tywnym standardzie jako ściowym i ilo ściowym poprzez: • budow ę linii napowietrznej 400 kV Narew – Ostroł ęka (docelowo Ostroł ęka – Łomża) , • adaptacj ę istniej ących urz ądze ń elektroenergetycznych: linii napowietrznych 15kV, stacji transformatorowych 15/0,4kV oraz sieci napowietrznych i kablowych nn, zwracaj ąc przy tym uwag ę na konieczno ść zachowania pasów technologicznych od istniej ących i projek-

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 56

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

towanych linii napowietrznych 400 kV , 110kV i 15kV do istniej ących i projektowanych obiektów kubaturowych, • budow ę stacji transformatorowej 110/15kV (RPZ) na terenie wsi Stare Ratowo wraz z li- niami zasilaj ącymi 110kV relacji Łom ża (GPZ I) – Zambrów, • rezerw ę terenu na wyj ścia liniowe 15kV kablowe i napowietrzne z projektowanego RPZ-tu • modernizacj ę linii zasilaj ących 15kV: Łom ża – Śniadowo oraz odgał ęzienie linii napowietrznej 15kV - kierunek Śniadowo, • modernizacj ę urz ądze ń elektroenergetycznych w nast ępuj ących wsiach: Wierzbowo, Śnia- dowo, Chomentowo, Szczepankowo, Truszki, Jemielite Stare, Jemielite Wypychy, Sierz- puty Marki, Młynik, Konopki, Osobne, Brulin, Ratowo Piotrowo – w I etapie, • modernizacj ę pozostałych urz ądze ń elektroenergetycznych w poszczególnych wsiach – sukcesywnie w II etapie, • remont i modernizacj ę sieci komunalno - o świetleniowych nn na terenie gminy, • budow ę nowej sieci elektroenergetycznej (SN, stacje transformatorowe 15/0,4kV, linie nn) na terenach przewidzianych do zainwestowania. • budow ę 5 elektrowni wiatrowych zlokalizowanych w północnej cz ęś ci gminy. Program rozwoju energetyki odnawialnej opartej o wykorzystanie wiatru obejmuje grunty wsi Szczepankowo .

3.9.6. Gospodarka odpadami W zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy znajduje si ę mi ędzygminne wysypisko odpadów komunalnych w Starym Ratowie obsługuj ące gmin ę Łom ża i Śniadowo. Nowo- czesne wysypisko spełnia wymogi ochrony środowiska, a jego czas u żytkowania szacowany jest na ponad 20 lat.

Kierunki rozwoju w zakresie gospodarki odpadami: • likwidacja przygodnych miejsc wysypywania śmieci w lasach, wyrobiskach i przydro ż- nych rowach na rzecz jednego zorganizowanej jednego wysypiska gminnego, • wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów umo żliwiaj ącej pozyskanie surowców wtór- nych i recykling, • tworzenie systemu zbiórki odpadów stałych o sie ć kontenerów i małych pojemników na śmieci w poszczególnych wsiach i zagrodach wiejskich oraz okresowy ich wywóz na wysypisko odpadów komunalnych.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 57

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

3.9.7. Telekomunikacja Dostosowanie systemu telekomunikacyjnego do potrzeb mieszka ńców poprzez: • utrzymanie istniej ących urz ądze ń telekomunikacyjnych w dobrym stanie technicznym, • lokalizacj ę sieci telekomunikacyjnych zarówno w tradycyjnych, jak i w nowych tech- nologiach, w tym budow ę, rozbudow ę i modernizacj ę infrastruktury światłowodowej, • obj ęcie terenu gminy zintegrowanym systemem telekomunikacyjnym, poł ączonym z systemami sieci internetowych: wojewódzkiej i krajowej, • rozwój systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych (przewodowych i bez- przewodowych), stosownie do wzrostu zapotrzebowania na usługi telekomunikacyjne i teleinformatyczne w gminie i regionie.

3.10. Ochrona przeciwpo żarowa i obrona cywilna W gospodarce przestrzennej gminy nale ży stosowa ć nast ępuj ące zasady słu żą ce zabez- pieczeniu potrzeb obrony cywilnej i ochrony przeciwpo żarowej. W zakresie obrony cywilnej: • w rejonach budownictwa wielorodzinnego nale ży przewidzie ć rezerw ę terenów pod bu- dowle ochronne (schrony, ukrycia, szczeliny), • w budynkach przemysłowych, usługowych, u żyteczno ści publicznej, mieszkalno – usłu- gowych i mieszkalnych nale ży na etapie sporz ądzania planów realizacyjnych przewidzie ć schrony i ukrycia, • w rejonie budownictwa jednorodzinnego nale ży przewidywa ć ukrycia typu II wykonane w budynkach przez mieszka ńców we własnym zakresie w okresie podwy ższonej gotowo- ści obronnej Pa ństwa, • bez wzgl ędu na typ zabudowy nale ży zarezerwowa ć tereny pod budow ę awaryjnych studni wody pitnej (7,5 l na osob ę/dob ę). Odległo ść studni od budynków mieszkalnych powinna wynosi ć najwy żej 800 m, • istniej ące studnie powinny by ć zabezpieczone przed likwidacj ą i przystosowane do sprawnego uruchomienia i eksploatacji w sytuacjach kryzysowych, • oświetlenie zewn ętrzne (ulice, zakłady pracy) nale ży przystosowa ć do zaciemnienia i wy- gaszenia, • nale ży uwzgl ędni ć system alarmowania i powiadamiania mieszka ńców w wypadku zagro- żeń poprzez systemy alarmowe przyjmuj ąc promie ń słyszalno ści do 300 m, • układ projektowanych i modernizowanych dróg powinien spełnia ć nast ępuj ące warunki:

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 58

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

- szeroko ść ulicy powinna uniemo żliwi ć ewentualne zagruzowanie, - powinny by ć poł ączenia z traktami przelotowymi zapewniaj ące sprawn ą ewakuacj ę ludno ści w okresie zagro żenia, - nale ży wyznaczy ć trasy przejazdu dla pojazdów z niebezpiecznymi środkami prze- mysł., • wszelkie projektowane na obszarze gminy obiekty o wysoko ści równej i wi ększej od 50 m npt oraz ka żdorazowo przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budow ę nale ży zgłasza ć do Sił Powietrznych RP, • przy opracowaniu miejscowych planów wsi w skali 1:1 000 nale ży na przedsi ęwzi ęcia obrony cywilnej wykona ć aneks do planu, • nale ży zachowa ć istniej ące lub projektowane obiekty obrony cywilnej nie dopuszczaj ąc do ich likwidacji, • wszelkie plany zagospodarowania przestrzennego należy przed ich uchwaleniem uzgad- nia ć z Wydziałem Zarz ądzania Kryzysowego Podlaskiego Urz ędu Wojewódzkiego w Białymstoku. W zakresie ochrony przeciwpo żarowej nale ży: • dąż yć do utrzymania istniej ących obiektów Stra ży Po żarnej,

• w terenach zabudowanych na sieci wodoci ągowej zabezpieczy ć odpowiedni ą ilo ść hydran- tów do celów ochrony przeciwpo żarowej, • zabezpieczy ć drogi po żarowe dla obiektów przemysłowych i usługowych.

4. KIERUNKI POLITYKI PLANISTYCZNEJ

4.1. Obszary, dla których sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowi ązkowe Stosownie do artykułu 13 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139, Nr 41, poz. 412 z pó źniejszymi zmianami) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego sporz ądza si ę obowi ązkowo, gdy: • przepisy szczególne tak stanowi ą (obowi ązek przyst ąpienia do sporz ądzenia miejscowego planu przestrzennego powstaje po upływie 6 miesi ęcy od dnia wej ścia w życie przepisu szczególnego), • dla obszaru, na którym przewiduje si ę realizacj ę programów wojewódzkich słu żą cych realizacji ponadlokalnych i regionalnych celów publicznych oraz programów zawieraj ących Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 59

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

zadania rz ądowe słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych (obowi ązek przyst ąpienia do sporz ądzenia miejscowego planu powstaje po upływie 3 miesi ęcy od dnia ustalenia warunków wprowadzenia zadania rz ądowego lub zadania samorz ądu wojewódz- twa do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego), • na obszarze gminy przewidywane jest zadanie dla realizacji lokalnych celów publicznych na podstawie uchwały Rady Gminy (z wyj ątkiem zada ń zwi ązanych z budow ą urz ądze ń infrastruktury technicznej w granicach pasa drogowego). Zadaniem dla realizacji celów publicznych jest ka żda działalno ść pa ństwa lub wła ściwej jednostki samorz ądu, gdy wymagane jest ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu i jest w cało ści lub cz ęś ci finansowana z bud żetu pa ństwa lub samorz ądu, • dla obszarów, które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę mieszkaniow ą wynikaj ącą z zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorz ądowej, • dla obszarów, dla których sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowi ązkowe ze wzgl ędu na istniej ące uwarunkowania (obowi ązek przyst ąpienia do sporz ądzenia planu powstaje po upływie dwóch miesi ęcy od dnia zło żenia wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu), • dla obszaru, na którym przewiduje si ę budow ę obiektów handlowych o powierzchni sprze- da żowej powy żej 1.000 m 2 - w gminach o liczbie mieszka ńców do 20.000.

4.2. Obszary, dla których obowi ązek sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wynika z przepisów szczególnych W świetle obowi ązuj ących przepisów na terenie gminy Śniadowo mog ą wyst ąpi ć obszary, dla których obowi ązek ten wynika z: • art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 3.02.1995 roku o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz.U. Nr 16 poz. 78 z pó źniejszymi zmianami), gdzie przeznaczenie gruntów na cele nierolnicze i niele śne dokonuje si ę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W zwi ązku z tym przepisem decyzj ę o przest ąpieniu do sporz ądzenia planów miejscowych, dla terenów rolnych przeznaczonych pod zabudow ę niezwi ązanych z gospodark ą roln ą lub le śną, nale ży podejmowa ć ka żdorazowo po zaistnieniu potrzeb i mo żliwo ści w tym zakresie,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 60

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96 z pó źniejszymi zmianami) dla obszarów (terenów górniczych) zwi ązanych z wydobywaniem kopalin pospolitych.

4.3. Obszary, dla których sporz ądzenie planu miejscowego mo że by ć obowi ąz- kowe ze wzgl ędu na istniej ące uwarunkowania Opracowania planów miejscowych dla obszarów le żą cych w granicach zwartej zabudowy wsi i ewentualnych innych terenów powinny by ć podejmowane przez władze sukcesywnie, w zale żno ści od pojawiaj ących si ę potrzeb, (b ądź zmiany funkcji) i koniunktury inwestycyjnej. Konieczno ść opracowania planu miejscowego o odpowiednim stopniu uszczegółowie- nia, umo żliwiaj ącego podział geodezyjny na działki budowlane, drogi dojazdowe wraz z roz- mieszczeniem urz ądze ń infrastruktury technicznej wyst ępuje dla terenów okre ślonych w „Studium”, jako przeznaczone pod zabudow ę produkcyjno-usługow ą, budownictwo mieszkaniowe i zagrodowe oraz dla obszarów obj ętych stref ą ochrony konserwatorskiej we wsiach: Śniadowo i Szczepankowo. Z uwagi na uwarunkowania środowiska kulturowego, komunikacyjne i społeczne wskazane jest opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Śniadowo obejmuj ącego obszar strefy konserwatorskiej oraz tereny wskazane na rysunku „Kierunki zagospodarowania przestrzennego miejscowo ści gminnej” w skali 1:10 000. Dla obszaru farmy wiatrowej wyznaczonego na gruntach wsi Szczepankowo nale ży opracowa ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oznaczonym symbolem P1, który powinien okre śla ć: a) lokalizacje elektrowni wiatrowych, z uwzgl ędnieniem w szczególno ści okre ślenia szczegółowych zasad i warunków wynikaj ących z ochrony zabudowy i środowiska przyrodniczego, b) zasady obsługi komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, w tym równie ż wyznaczenie terenu dla realizacji urz ądzenia elektroenergetycznego umo żliwiaj ącego od- biór energii elektrycznej z farm wiatrowych, c) ograniczenia w zagospodarowaniu terenów poło żonych w zasi ęgu oddziaływania elektrowni wiatrowych, w tym zakazu zabudowy, d) zasady i warunki zagospodarowania zgodnie z wymogami okre ślonymi w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 61

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

Zgodnie z przepisami odr ębnymi: a) elektrownie nale żą do przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko i wymagaj ą przeprowadzenia postepowania w sprawie oceny oddziaływania na śro- dowisko planowanych przedsi ęwzi ęć , b) obiekty o wysoko ści równej i wi ększej od 50 m npt ka żdorazowo przed wydaniem pozwolenia na budow ę wymagaj ą zgłoszenia do Szefostwa Słu żby Ruchu Lotnicze- go Sił Zbrojnych RP. Niezale żnie od wy żej wymienionych obszarów, Rada Gminy mo że podj ąć uchwał ę o opracowaniu planu miejscowego dla ka żdego terenu na obszarze gminy, pod warunkiem spójno ści z ustaleniami niniejszego „Studium”.

5. ZADANIA DLA REALIZACJI CELÓW PUBLICZNYCH

5.1. Polityka przestrzenna pa ństwa i samorz ądu województwa Zgodnie z ustaw ą o zagospodarowaniu przestrzennym studium ma okre śli ć obszary przewidywane do realizacji zada ń i programów wynikaj ących z polityki zawartej w ustale- niach strategii województwa, zawartych w planie zagospodarowania przestrzennego. W planie tym ustala si ę obszary, na których przewiduje si ę realizacje zada ń rz ądowych oraz samorz ądu województwa wpisanych do wojewódzkiego rejestru. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa jest obecnie w trakcie opracowania. Realizacja zamierze ń zawartych w "Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju" (przyj ętej przez Sejm 17 listopada i opublikowanej w Monitorze Polskim Nr 26 poz. 432) dokonuje si ę poprzez programy zawieraj ące zadania rz ądowe i wojewódzkie. Wa- runkiem zatwierdzenia tych programów jest zapewnienie środków finansowych. Zgodnie z art. 61 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym wojewoda sporz ądza i prowadzi rejestr wojewódzki, w którym zamieszone s ą zadania rz ądowe i samorz ądu woje- wództwa. Umieszczenie zadania rz ądowego lub zadania samorz ądu wojewódzkiego w rejestrze wojewódzkim jest podstaw ą podj ęcia negocjacji z Wójtem Gminy w sprawie wprowadzenia zada ń do realizacji ponadlokalnych celów publicznych do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 62

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

5.2. Zadania i programy Na terenie gminy wyst ępuj ą zadania o charakterze ponadlokalnym i regionalnym: • gazoci ąg wysokiego ci śnienia i stacja redukcyjna I-go stopnia, • urz ądzenia melioracyjne i zbiorniki małej retencji, • RPZ i linia 110 kV, • linia 400 kV Narew – Ostroł ęka (docelowo Ostroł ęka – Łom ża). Lista (niezrealizowanych) inwestycji publicznych zgłoszonych do „Strategii rozwoju wo- jewództwa podlaskiego”: • budowa basenu k ąpielowego, • budowa gimnazjum i liceum, • budowa II etapu kanalizacji sanitarnej, • budowa przydomowych oczyszczalni ścieków, • budowa zbiorników na gnojówk ę i gnojowic ę, • budowa zbiorników wyrównawczych na stacji SHU i sieci wodoci ągowej w 3 sołectwach, • modernizacja dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich, • modernizacja kotłowni opalanych paliwem stałym, • tworzenie i rozwój agroturystyki, przekształcanie małych gospodarstw rolnych w agrotury- styczne, • tworzenie miejsc pracy na wsi, • zorganizowanie o środka do spraw edukacji ekologicznej.

Zadania uj ęte w “Programie wojewódzkim na lata 2001 – 2003”:

W ramach modernizacji systemu transportowego w Obszarze Funkcjonalnym Zachod- nim: • „Przebudowa odcinka drogi wojewódzkiej Nr 677 Łom ża - Ostrów Mazowiecka od km 4+285 do km 24+051”, projekt zgłoszony przez Podlaski Zarz ąd Dróg Wojewódzkich w Białymstoku. W ramach rozwoju kultury i dziedzictwa kulturowego: • „Rewitalizacja zabytkowej zabudowy drewnianej wsi podlaskiej”, projekt zgłoszony przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

W programie znalazły si ę te ż zadania w ramach wsparcia bazy ekonomicznej kraju: • „Utrzymanie i eksploatacja urz ądze ń melioracji wodnych podstawowych” projekt zgłoszo- ny przez Wojewódzki Zarz ąd Melioracji i Urz ądze ń Wodnych w Białymstoku. Zadanie

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 63

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

obejmuje teren województwa podlaskiego. Realizacja zadania pozwoli na popraw ę warun- ków produkcji rolnej, • „Budowa informatycznego systemu wspomagania zarz ądzania województwem przez ad- ministracj ę samorz ądow ą” projekt zgłoszony przez Urz ąd Marszałkowski. Zadanie obejmuje teren całego województwa i realizacja zapewni elektroniczny system ł ączno ści dla jednostek samorz ądu terytorialnego, • „Program wspierania restrukturyzacji zatrudnienia na obszarach wiejskich województwa podlaskiego”, projekt zgłoszony przez Wojewódzki Urz ąd Pracy w Białymstoku.

5.3. Zasady współpracy z obszarami s ąsiednimi Współpraca w dziedzinie przedsi ęwzi ęć publicznych dotyczy ć b ędzie w szczególno ści: • ochrony systemu ekologicznego i rozwoju rekreacji w zakresie: - utrzymania ci ągło ści korytarzy systemów ekologicznych - dolin rzek i lasów poprzez ich ochron ę przed zabudow ą, - podejmowanie wspólnych przedsi ęwzi ęć w zakresie budowy i utrzymywania ście żek rowerowych, • komunikacji : w zakresie utrzymania systemu dróg i jednoczesnych działaniach konserwa- torsko-modernizacyjnych na drogach ł ącz ących jednostki osadnicze, • infrastruktury technicznej w zakresie: - elektroenergetyki: utrzymania przebiegu istniej ących linii elektroenergetycznych 15 kV i projektowanych 15 i 110 kV, - budowy linii 400 kV Narew – Ostroł ęka (docelowo Ostroł ęka – Łom ża), - zaopatrzenia w gaz: utrzymania w studiach gmin przebiegu gazoci ągu wysokiego ci- śnienia, - melioracji: utrzymanie ci ągło ści systemów melioracyjnych.

MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE Przy opracowaniu „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo” posłu żono si ę nast ępuj ącymi materiałami źródłowymi: • Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo opracowany przez WBPP w Łom ży w 1985 roku, • Wykaz zabytków i obiektów kulturowych sporz ądzony przez Wojewódzki Oddział Słu żby Ochrony Zabytków w Białymstoku - Delegatura w Łom ży,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 64

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• Przyroda województwa łom żyńskiego pod redakcj ą Aleksandra W. Sokołowskiego - Łom- ża, 1997, • Opracowanie fizjograficzne ogólne dla planu zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo opracowane przez "Geoprojekt" Warszawa, 1982, • Stan środowiska województwa podlaskiego - WIO Ś w Białymstoku 1999 rok, • Inwentaryzacja złó ż surowców mineralnych stałych na terenie województwa łom żyńskiego – gmina Śniadowo, • Plan urz ądzenia Gospodarstwa Le śnego Nadle śnictwa Łom ża na lata 2000 – 2009, • Mapy glebowo-rolnicze, • Program małej retencji w województwie łom żyńskim - Instytut Melioracji i U żytków Zie- lonych, Falenty, 1997, • Waloryzacja agroekologiczna obszaru Zielone Płuca Polski - IUNG Puławy, 1994, • Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego z 1996 roku, • Wykaz gruntów sporz ądzony przez Starostwo Powiatowe w Łom ży, • Ewidencja obszarów zmeliorowanych Wojewódzkiego Zarz ądu Melioracji i Urz ądze ń Wodnych w Białymstoku, • Materiały Rejonu Energetycznego w Łom ży, • Materiały Wodociągów Wiejskich Spółka z o.o. w Łom ży, • Dane urz ędu statystycznego w Łom ży i w Białymstoku, • Mapa topograficzna gminy w skali 1 : 25 000, • Wykaz wniosków do studium sporz ądzony przez Urz ąd Gminy w Śniadowie, • Opracowanie ekofizjograficzne do Zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo – tereny eksploatacji kruszywa naturalnego w obr ębie gruntów wsi D ębowo, • Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy Śniadowo, • Opracowanie ekofizjograficzne dla strefy dopuszczenia lokalizacji elektrowni wiatrowych, • Opracowanie ekofizjograficzne do zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Śniadowo - tereny eksploatacji kruszywa naturalnego w ob- rębie gruntów wsi Stare Ratowo , oraz opracowaniami wy ższej rangi: • Koncepcja Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET - Polska,

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 65

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚNIADOWO -KIERUNKI ROZWOJU GMINY-

• Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2010 sporz ądzona przez Zarz ąd Województwa Podlaskiego w sierpniu 2000 roku wraz z poprzedzaj ącymi materiałami diagnostycznymi.

Id: C231B5E5-59DC-44D4-9AF0-394610D98CA1. Podpisany Strona 66