BURMISTRZ GMINY I MIASTA JANIKOWO

LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI

MIASTA JANIKOWO

NA LATA 2009-2013

1 Spis treści

Spis treści 2 WSTĘP. DEFINICJA REWITALIZACJI 6 I. OKREŚLENIE HORYZONTU CZASOWEGO OBOWIĄZYWANIA LOKALNEGO PROGRAMU 12 REWITALIZACJI II. DIAGNOZA STANU WYJŚCIOWEGO 13 2.1. Położenie 13 2.2. Historia 15 2.3. Społeczeostwo 19 2.3.1. Struktura demograficzna i społeczna/ trendy 19 2.3.2. Grupy społeczne wymagające wsparcia w ramach Programu Rewitalizacji 23 2.3.3. Stan i zróżnicowanie dochodowości gospodarstw domowych 36 2.3.4. Identyfikacja problemów w sferze społecznej 37 2.3.5. Organizacje społeczne działające w Janikowie 37 2.4. Gospodarka Janikowa 44 2.4.1. Główni pracodawcy/struktura i trendy 45 2.4.2. Struktura podstawowych branż gospodarki znajdujących się na terenie miasta/trendy 46 2.4.3. Liczba podmiotów gospodarczych i osób zatrudnionych w danych sektorach/trendy 49 2.4.4. Identyfikacja problemów /Gospodarka/ 51 2.5. Środowisko i zagospodarowanie przestrzenne 52 2.5.1. Uwarunkowania ochrony środowiska 52 2.5.2. Własnośd gruntów i budynków 59 2.5.3. Granice stref ochrony konserwatorskiej 61 2.5.4. Identyfikacja problemów 64 2.6. Infrastruktura 64 2.6.1. Stan systemu komunikacji 64 2.6.2. Gospodarka wodna 67 2.6.3. Gospodarka ściekowa 69 2.6.4. Gospodarka elektroenergetyczna 71 2.6.5. Zaopatrzenie w ciepło 71 2.6.6. Zaopatrzenie w gaz 71 2.6.7. Identyfikacja problemów ze względu na stan infrastruktury 72 III. NAWIĄZANIE DO STRATEGICZNYCH DOKUMENTÓW DOTYCZĄCYCH ROZWOJU 73 PRZESTRZENNO – SPOŁECZNO - GOSPODARCZEGO MIASTA I REGIONU 3.1. Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2020 73 3.2. Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 77 3.3. Program Operacyjny Kapitał Ludzki 79 3.4. Strategia Rozwoju Powiatu Inowrocławskiego na lata 2007-2015 80 3.5. Program budowania lokalnego systemu opieki nad dzieckiem i rodziną w powiecie 81 inowrocławskim na lata 2009-2013 3.6. Strategia Rozwoju Gminy i Miasta Janikowo do 2010 roku 82 3.7. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy i Miasta Janikowo 83 3.8. Studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Janikowa 84 3.9. Wieloletni Program Inwestycyjny Gminy i Miasta Janikowo na lata 2007-2010 85 3.10. Dokumenty dotyczące polityk w różnych sektorach społeczno-gospodarczych 86 opracowanych dla Gminy i Miasta Janikowo 3.10.1. Wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy i Miasta Janikowo 86 na lata 2007-2011 3.10.2. Program ochrony środowiska oraz plan gospodarki odpadami dla Gminy i Miasta Janikowa 87 na lata 2004 – 2008 z perspektywą do roku 2012 3.10.3. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminny 88 Program Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Gminy i Miasta Janikowi w 2009r. 3.10.4. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminny i Miasta Janikowo w latach 90 2005 - 2012

2 IV. ZAŁOŻENIA PROGRAMU REWITALIZACJI 92 4.1. Zasięg terytorialny rewitalizowanego obszaru 92 4.2. Dane statystyczne obszarów miasta Janikowa 95 4.3. Analiza obszarów miasta Janikowa pod kątem spełnienia kryteriów rewitalizacyjnych 100 4.3.1. Analiza kryterium wysokiego poziomu ubóstwa dla miasta i wszystkich obszarów w 101 mieście (kryterium A) 4.3.2. Analiza kryterium wysokiego poziomu długotrwałego bezrobocia dla miasta i wszystkich 102 obszarów w mieście (kryterium B) 4.3.3. Analiza kryterium niestabilnych (niekorzystnych) trendów demograficznych (kryterium C) 103 4.3.4. Analiza kryterium wysokiego poziomu przestępczości i naruszeo prawa dla miasta i 104 wszystkich obszarów w mieście (kryterium E) 4.3.5. Analiza kryterium niskiego poziomu aktywności gospodarczej dla miasta i wszystkich 105 obszarów w mieście (kryterium F) 4.3.6. Analiza kryterium szczególnie zniszczonego otoczenia – powierzchnia działek nie 106 użytkowanych (kryterium H) 4.4. Podsumowanie analizy wybranych kryteriów w odniesieniu do miasta i wszystkich 107 obszarów w mieście 4.5. Cele Lokalnego Programu Rewitalizacji 107 4.6. Wyznaczenie obszaru objętego programem rewitalizacji 111 4.7. Diagnoza obszaru wsparcia – odniesienie się do wskaźników bazowych 122 4.8. Obszary wsparcia wraz z zadaniami inwestycyjnymi i społecznymi 133 4.9. Kryteria wyboru projektów 134 4.10. Oczekiwane wskaźniki osiągnięd 137 V. PLANOWANE DZIAŁANIA W LATACH 2009-2015 140 5.1. Planowane działania przestrzenne na obszarze rewitalizowanym 140 5.2. Planowane działania gospodarcze na obszarze rewitalizowanym 141 5.3. Plan działao społecznych na obszarze rewitalizowanym 141 VI. PLAN FINANSOWY REALIZACJI REWITALIZACJI – ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU 143 REWITALIZACJI VII. SYSTEM WDRAŻANIA LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI 147 VIII. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI LOKALNEGO PROGRAMU 150 REWITALIZACJI I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 8.1. Zestaw wskaźników do oceny wdrożenia Programu 150 8.2. Zasady monitorowania i aktualizacji Programu 150 8.3. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i 152 organizacjami pozarządowymi Załącznik nr 1: Wykaz projektów realizowanych w ramach Lokalnego Programu 154 Rewitalizacji Załącznik nr 2: Wykaz pozostałych projektów planowanych do realizacji na 155 rewitalizowanym obszarze Załącznik nr 3: Raport koocowy z konsultacji Lokalnego Programu Rewitalizacji 158 Załącznik nr 4: Informacja w sprawie konieczności przeprowadzenia postępowania w 169 sprawie oceny oddziaływania na środowisko Załącznik nr 5: Opisy projektów 172

Spis tabel

1. Ludnośd miasta Janikowo w podziale na mężczyzn i kobiety na tle województwa i powiatu 19 2. Ludnośd miasta Janikowo wg grup wiekowych na tle województwa i powiatu 21 3. Procentowy udział ludności miasta Janikowo wg wieku produkcyjnego i poprodukcyjnego 21 4. Udział kobiet zamieszkujących Janikowo w poszczególnych grupach wiekowych 21 5. Udział mężczyzn zamieszkujących Janikowo w poszczególnych grupach wiekowych 22 6. Ruch naturalny ludności miasta Janikowa na tle województwa i powiatu w 2007 r. 22 7. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w Janikowie w latach 2002-2007 23 8. Porównanie liczby rodzin z liczbą osób korzystających z pomocy społecznej w Janikowie w 24

3 latach 2002 - 2007 9. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w Janikowie wg przyczyn udzielania 25 świadczenia w latach 2002-2008 10. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej – Obszar I - wg przyczyn udzielania 26 świadczenia w latach 2002-2008 11. Liczba postępowao eksmisyjnych i eksmisji z lokali mieszkalnych w Janikowie w latach 2005 - 27 2008 12. Bezrobotni miasta Janikowo wg czasu pozostawania bez pracy na tle bezrobotnych 27 województwa i powiatu 13. Bezrobotni miasta Janikowo wg wykształcenia na tle bezrobotnych województwa i powiatu 28 14. Bezrobotni miasta Janikowo wg wieku na tle bezrobotnych województwa i powiatu 28 15. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w mieście Janikowo w latach 2003 -2008 29 16. Zarejestrowani bezrobotni miasta Janikowo wg wieku w latach 2005-2008 30 17. Zarejestrowani bezrobotni miasta Janikowo wg wykształcenia w latach 2005-2008 32 18. Bezrobotni miasta Janikowo wg czasu pozostawania bez pracy w latach 2002-2008 33 19. Poziom przestępczości i naruszeo prawa w mieście Janikowo w 2008 r. 34 20. Liczba wykroczeo i wniosków skierowanych do Sądu Grodzkiego mających miejsce na 34 terenie miasta Janikowo w latach 2004-2006 21. Ilośd przestępstw i wykroczeo popełnionych na obszarze rewitalizowanym w 2008r. 35 22. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w województwie kujawsko-pomorskim i 36 powiecie inowrocławskim 23. Liczba podmiotów gospodarczych Janikowa na tle województwa i powiatu 46 24. Struktura podstawowych branż gospodarki Janikowa w 2007 r. 46 25. Podmioty gospodarcze w Janikowie wg PKD w latach 2002-2007. 47 26. Osoby fizyczne prowadzące działalnośd gospodarczą według wybranych sekcji (2007 r.) 47 Zestawienie na tle powiatu i województwa. 27. Podmioty gospodarcze wg sektorów własności w Janikowie w 2007 r. 49 28. Podmioty gospodarcze wg sektorów własności w Janikowie w latach 2002-2007 49 29. Podmioty gospodarcze wg form własności w Janikowie w 2007 r. 49 30. Podmioty gospodarcze wg FP w Janikowie w latach 2002-2006 50 31. Pracujący w Janikowie na tle powiatu w 2007 r. 50 32. Zatrudnienie w Janikowie w latach 2005-2007 50 33. Wykaz gruntów na terenie miasta Janikowo 53 34. Struktura użytków rolnych na terenie miasta Janikowa 54 35. Tereny zielone i nasadzenia na terenie miasta Janikowo 55 36. Podział własności gruntów rozróżnieniem typów własności 59 37. Zasoby mieszkaniowe miasta Janikowo w 2007 r. 60 38. Struktura własności lokali mieszkalnych w mieście Janikowo według form własności 60 39. Struktura budynków i lokali mieszkalnych w Janikowie w roku 2007 r. 61 40. Zasoby mieszkaniowe Kujawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na rewitalizowanym obszarze 61 Janikowa 41. Drogi w podziale na kategorie na terenie miasta Janikowa (w km) 66 42. Drogi powiatowe na terenie miasta Janikowo 66 43. Wykaz ulic na terenie miasta Janikowo 66 44. Sied wodociągowa w mieście Janikowo w 2007r. 68 45. Sied kanalizacyjna w mieście Janikowo w 2007r. 70 46. Analiza SWOT 74 47. Ludnośd obszarów miasta Janikowo w podziale na mężczyzn i kobiety 95 48. Ludnośd obszarów miasta Janikowo według grup wiekowych 96 49. Urodzenia i zgony mieszkaoców Janikowa z podziałem na obszary miasta 96 50. Porównanie liczby rodzin z liczbą osób korzystających z pomocy społecznej w Janikowie w 96 latach 2002 - 2007 (Obszary I, II i III) 51. Liczba postępowao eksmisyjnych i eksmisji z lokali mieszkalnych na terenie miasta i jego 97 obszarach w latach 2005 - 2008 52. Długotrwale bezrobotni mieszkaocy miasta Janikowa i Obszaru I 98

4 53. Poziom przestępczości i naruszeo prawa w mieście Janikowo w 2008 r. 98 54. Liczba podmiotów gospodarczych z podziałem na obszary miasta 99 55. Cele Lokalnego Programu Rewitalizacji 109 56. Zestawienie wskaźników, na podstawie których wyznaczono obszar do rewitalizacji 114 57. Zestaw zadao do realizacji na rewitalizowanym obszarze 137 58. Zestawienie działao przestrzennych 140 59. Zestawienie działao gospodarczych 141 60. Zestawienie działao społecznych 141

Spis wykresów

1. Struktura wiekowa mieszkaoców Janikowa według płci 20 2. Liczba ludności Janikowa w latach 2001 - 2007 20 3. Stopa bezrobocia w powiecie inowrocławskim w latach 2005-2008 29 4. Bezrobotni mieszkaocy Janikowa według płci w latach 2005-2008 30 5. Struktura bezrobocia mieszkaoców Janikowa według wieku w latach 2005-2008 31 6. Struktura bezrobocia mieszkaoców Janikowa według wykształcenia w latach 2005-2008 32

Spis zdjęd

1. Cukrownia w Janikowie (po prawo widoczne budynki wielorodzinne przeznaczone dla 16 pracowników cukrowni, tzw. „familoki”) 2. Ulica w Janikowie. Budynek dawnego dworca kolejowego 17 3. Jezioro Pakoskie 53 4. Obszar I – teren nie użytkowanego boiska sportowego i obecny plac targowiska miejskiego 123 5. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – budowa infrastruktury towarzyszącej turystyce 130 nad Jeziorem Pakoskim 6. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – budowa infrastruktury towarzyszącej turystyce 131 nad Jeziorem Pakoskim 7. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – miejsce budowy targowiska miejskiego z 131 zapleczem (plac przed budynkiem sklepu PoloMarket) 8. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – miejsce obecnego targowiska miejskiego 132 9. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – teren przeznaczony na realizację projektu 132 wielofunkcyjnego Centrum miasta „Rynek” 10. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – teren przeznaczony na realizację projektu 133 wielofunkcyjnego Centrum miasta „Rynek”

Spis map

1. Gmina Janikowo na tle województwa Kujawsko - Pomorskiego 13 2. Gmina Janikowo na tle powiatu inowrocławskiego 14 3. Granice obszarów miasta Janikowo 93 4. Granice obszaru objętego programem rewitalizacji 94 5. Mapa miasta Janikowo 95 6. Obszar objęty programem rewitalizacji z podziałem na obszary wsparcia 112

5 WSTĘP. DEFINICJA REWITALIZACJI

Misją programu rewitalizacji miasta Janikowo jest kompleksowa odnowa przestrzenna, gospodarcza i społeczna wyznaczonego do rewitalizacji obszaru miasta. Wskazana powyżej misja wpisuje się i jest zgodna z definicją rewitalizacji: Rewitalizacja definiowana jest jako kompleksowy program remontów, modernizacji zabudowy i przestrzeni publicznych oraz rewaloryzacji zabytków na wybranym obszarze, najczęściej dawnej dzielnicy miasta w powiązaniu z rozwojem gospodarczym i społecznym. Rewitalizacja to połączenie działao technicznych z programami ożywienia gospodarczego i działaniem na rzecz rozwiązania problemów społecznych, występujących na tych obszarach. Celem opracowania i wdrożenia programu rewitalizacji jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych i stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju społeczno - gospodarczego oraz przeciwdziałanie zjawiskom wykluczenia społecznego w zagrożonych patologiami obszarach miast. W związku z powyższym Lokalny Plan Rewitalizacji wielokrotnie będzie się odnosił do takich zjawisk i związanych z nimi kryteriami, jak: ubóstwo i wykluczenie, długotrwałe bezrobocie, niski poziom edukacji, brak równowagi demograficznej czy aktywności gospodarczej. Niewłaściwym jest traktowanie rewitalizacji wyłącznie w kategoriach „rewitalizacji” konkretnego, jednego budynku czy „rewitalizacji” obiektu o potwierdzonej wartości architektonicznej i znaczeniu historycznym. Rewitalizacja ma charakter kompleksowy i obejmuje wiele zachodzących na siebie działao, które powinny byd ze sobą powiązane i układad się w spójny całościowy program. Realizacja programu rewitalizacji jest związana z następstwami degradacji ekonomicznej i społecznej danego regionu. Rewitalizacja ma polegad na ponownym ożywieniu społeczno-gospodarczym. Obszary wymagające rewitalizacji to nie obiekty i nieruchomości, wymagające renowacji – zabytki, czy remontów kapitalnych - obiekty przemysłowe, ale obszary o szczególnej kumulacji problemów społeczno-gospodarczych, w tym oczywiście związanych z procesami przeprowadzenia kapitalnych remontów obiektów zabytkowych, ale przede wszystkim mających na celu przezwyciężenie kryzysu społecznego i zastoju gospodarczego, zmianę „nieciekawego wizerunku” danego obszaru, ponowne uruchomienie procesów rozwoju społeczno-gospodarczego Miasta. Przez proces rewitalizacji tworzy się szansę zwiększenia bezpieczeostwa społecznego, przełamania impasu gospodarczego oraz stworzenia warunków ekonomicznych dla potencjalnych

6 inwestorów, jak również dzięki atrakcyjności Miasta przyciągnięciu ludzi operatywnych i otwartych na nowe wyzwania, jakie po wejściu do Unii Europejskiej i w nowej rzeczywistości ekonomicznej, stawia nam codziennośd. Należy podkreślid, że LPR jest dokumentem kierunkowym, obejmującym duży obszar tematyczny i dane z wielu dziedzin gospodarki miejskiej. Błędem byłoby utożsamianie tego dokumentu np. z programem ochrony zabytków, gdyż najważniejszym celem rewitalizacji ma byd ożywienie danego obszaru, szczególnie w sferze społecznej i gospodarczej. Cel ten powinien byd osiągnięty bez wątpienia w oparciu o specyficzne dla danego miasta zasoby i kompetencje, jednakże na rewitalizację należy patrzed dużo szerzej, uwzględniając tak naprawdę cechy miasta we wszystkich obszarach jego funkcjonowania – od infrastruktury komunalnej poczynając, poprzez gospodarkę mieszkaniową, koocząc na polityce społecznej. Pamiętad przy tym należy, iż rewitalizacja dotyczy nie tylko infrastruktury, ale przede wszystkim stworzenia odpowiednich warunków do poprawy bytu „tkanki” społecznej znajdującej się na rewitalizowanym obszarze. Trzeba także zwrócid uwagę, iż jest to proces kompleksowy, dotyczący nie jednego obiektu, ale wybranego obszaru zamieszkanego przez grupę społeczną dotkniętą określonymi problemami. Poza tym nie można zakooczyd tego procesu w ciągu roku, czy dwóch lat. „Owoce” programu rewitalizacji nie pojawią się od razu, dlatego tak ważnym jest przygotowanie długotrwałego programu, który będzie konsekwentnie realizowany przez władze miasta. Programy rewitalizacji są interdyscyplinarnymi i kilkunastoletnimi dokumentami operacyjnymi. Programy te bazują na współudziale finansowym mieszkaoców, właścicieli nieruchomości, jednostki samorządu terytorialnego przy zapewnieniu wieloletniego, określonego, co do zasad i wielkości, przeznaczania środków samorządu i zewnętrznych źródeł finansowania (np. Fundusze Strukturalne UE oraz środki prywatne). Wytyczeniu obszaru objętego programem rewitalizacji przyświecały zróżnicowane cele. Wzięto pod uwagę kilka istotnych kryteriów, do których należały : - wysoki poziom ubóstwa, - wysoka stopa długotrwałego bezrobocia, - niestabilne trendy demograficzne, - wysoki poziom przestępczości i wykroczeo, - niski wskaźnik prowadzenia działalności gospodarczej - duża powierzchnia obszarów wyłączonych z użytkowania.

7 Powyższe czynniki zadecydowały, że Programem objęto Obszar I - zabudowy wielorodzinnej. Został on wyznaczony jako obszar objęty programem rewitalizacji ze względu na spełnienie kryteriów (w sferze społeczno – gospodarczej) wysokiego poziomu ubóstwa, wysokiego poziomu długotrwałego bezrobocia, niekorzystnych trendów demograficznych (duża liczba osób w wieku poprodukcyjnym), wysokiego poziomu przestępczości i naruszeo prawa oraz niskiego poziomu aktywności gospodarczej. W sferze infrastrukturalnej Obszar I spełnia kryterium szczególnie zniszczonego otoczenia, ze względu na bardzo dużą powierzchnię obszarów wyłączonych z użytkowania. Nadrzędnym celem rewitalizacji Obszaru I w Janikowie jest rozwój społeczno – gospodarczy obszaru objętego programem rewitalizacji oraz poprawa życia mieszkaoców poprzez wielokierunkową rewitalizację zdegradowanych obszarów zlokalizowanych na terenie miasta. Definiując planowane na rewitalizowanym obszarze działania, wzięto pod uwagę cele sprowadzające się do : - uporządkowanie „starej tkanki” urbanistycznej poprzez odpowiednie zagospodarowanie terenów wyłączonych z użytkowania w harmonii z otoczeniem, - utworzenie miejsca dla integracji społecznej, - wzrost liczby osób korzystających z nowej infrastruktury, z dostępem dla osób niepełnosprawnych, - zagospodarowanie zdegradowanej i wyłączonej z funkcji publicznych przestrzeni stanowiących obszar do lokalizacji obiektów: mieszkalnych, usługowych, kultury, wypoczynku i realizacji zadao publicznych w ramach nowej zabudowy, - poprawa efektywności energetycznej budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, - poprawa infrastruktury drogowej, - rozwój zasobów ludzkich poprzez wdrożenie programów edukacyjno – szkoleniowych dla dorosłych i młodzieży i ograniczenia zjawiska długotrwałego bezrobocia, - ograniczenie zjawiska ubóstwa.

Planowanie i wdrażanie programów rewitalizacji przez samorząd terytorialny wymaga także właściwych form współpracy pomiędzy jego jednostkami organizacyjnymi. Koniecznym jest również zapewnienie odpowiedniej koordynacji pomiędzy wydziałami i jednostkami organizacyjnymi znajdującymi się w Urzędach Miejskich, zajmującymi się

8 tematami na pozór odległymi (np. pomoc społeczna, infrastruktura, zapewnienie bezpieczeostwa), a także stworzenie lokalnego partnerstwa społeczno-gospodarczego. Dla osiągnięcia rzeczywistego wpływu LPR na sytuację społeczno-gospodarczą obszaru wsparcia przedsięwzięciom infrastrukturalnym muszą towarzyszyd podejmowane inicjatywy społeczne, ukierunkowane na osiąganie celów wyznaczonych dla obszaru wsparcia w LPR. Działania zaplanowane w ramach niniejszego Lokalnego Programu Rewitalizacji opierają się o zasadę empowerment. Stąd też inicjatywy zaplanowane w LPR wpisują się w realizację zasady empowerment i grupy, których dotyczą problemy społeczne były zaangażowane w działania i decyzje podejmowane w ramach realizowanych na ich rzecz projektów zawartych w LPR Janikowa. Zasada ta ma na celu zaangażowanie i podniesienie rzeczywistej zdolności tych grup do wpływania na sprawy, które ich dotyczą i zwiększenia w ten sposób efektywności projektów. Zaniechanie realizacji inicjatyw społecznych lub ograniczenie ich zakresu na obszarze wsparcia może skutkowad ograniczeniem finansowania LPR ze środków działania 7.1 osi priorytetowej 7. Wspieranie przemian w miastach i w obszarach wymagających odnowy RPO WK-P. Program rewitalizacji powinien obejmowad działania techniczne, takie jak: remonty, modernizacje, nadbudowy, rozbudowy, poprawa funkcjonalnej i estetycznej przestrzeni publicznych. Program powinien obejmowad równocześnie działania przygotowane na rzecz rozwoju handlu i usług dla mieszkaoców wyznaczonej przez samorząd terytorialny dzielnicy. Innym celem programu rewitalizacji powinno byd tworzenie nowych, stałych miejsc pracy (głównie dla osób zmarginalizowanych). O sukcesie LPR decydowad będzie przede wszystkim aktywnośd podmiotów zaangażowanych w jego realizację, a także umiejętności zdobywania dodatkowych środków finansowych, nie tylko pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Tylko równoczesne działania łączące trzy sektory (społeczny, gospodarczy i przestrzenny) mogą przyczynid się do przełamania kryzysu społeczno-gospodarczego rewitalizowanych dzielnic. Wiąże się to jednak z koniecznością i umiejętnością negocjacji z partnerami społeczno-gospodarczymi i zaangażowania jak najszerszej grupy osób w opracowanie Programu.

9 Dobrze przygotowane programy rewitalizacji mogą stanowid jedną z najatrakcyjniejszych form aktywnego zarządzania przekształceniami dzielnic miejskich, obszarów po-przemysłowych i po-wojskowych. Jednakże kluczowym warunkiem ich powodzenia jest uzyskanie porozumienia różnych aktorów zaangażowanych w proces ich tworzenia. Bardzo ważne jest, aby wdrażanie Programu opierało się na kilku warunkach, które powinny byd spełnione równocześnie: - dobrowolnośd w przystępowaniu do programu, - elastycznośd i pragmatyzm przy jednoczesnym zachowaniu stałej, przyjętej uchwałą, strategii kilkuletnich działao, - przygotowanie i mobilizacja wszystkich partnerów instytucjonalnych, - przyjęcie uchwał dotyczących lokalnych instrumentów pomocy i organizacji programu oraz inwestowania, - przygotowanie działao pro-społecznych dla osób zagrożonych marginalizacją społeczną, - stworzenie spójnego centrum operacyjnego dla koordynacji zarządzania w powiązaniu z władzami samorządowymi, - zachęta finansowa dla podjęcia prac przez indywidualnych mieszkaoców np. poprzez konkurs grantowy na projekty realizowane w ramach rewitalizacji, - przychylna opinia publiczna, - współpraca w ramach partnerstwa. Program Rewitalizacji został opracowany przez wydział organizacyjny Urzędu Gminy i Miasta we współpracy z instytucjami publicznymi i organizacjami działającymi w Janikowie. Wraz z uruchomieniem pierwszych działao powstał specjalny zespół roboczy, powołany Zarządzeniem nr 31/2007 Burmistrza Gminy Janikowo z dnia 23 listopada 2007 roku w sprawie powołania komisji ds. Rewitalizacji Miasta Janikowa. W składzie zespołu roboczego (Komisji ds. Rewitalizacji Miasta Janikowa) znaleźli się przedstawiciele trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego. Jednocześnie w prace włączyły się osoby odpowiadające za takie placówki, jak: MGOPS, MGOK, Powiatowy Urząd Pracy czy Środowiskowy Dom Samopomocy. Ważnym elementem i podstawą Programu Rewitalizacji jest przeprowadzenie wielowątkowej analizy sytuacji Miasta w tych obszarach, które bezpośrednio mogą decydowad o wyborze obszarów rewitalizacji. Analiza ta powinna jasno

10 wskazad na strategię rozwoju miasta, którą można realizowad za pomocą instrumentu rewitalizacji. W procesie przygotowywania LPR Janikowa konieczny był udział przedstawicieli środowisk społecznych i gospodarczych, mieszkających i działających przede wszystkim na obszarze objętym wsparciem. Stąd też konieczne było przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych LPR wraz z indykatywnym wykazem obszarów wsparcia w ramach wyznaczonego obszaru objętego programem rewitalizacji. LPR Janikowa został napisany w oparciu o prowadzone przez cały okres prac nad dokumentem konsultacje społeczne. Należy podkreślid, że mieszkaocy chętnie angażowali się w pracę nad dokumentem. Świadczy o tym bardzo duża liczba wypełnionych ankiet. Przebieg i ostateczne ustalenia z przeprowadzonych konsultacji zostały zawarte w formie załącznika.

11 I. OKREŚLENIE HORYZONTU CZASOWEGO OBOWIĄZYWANIA LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI

Lokalny Program Rewitalizacji został przygotowany na lata 2009-2015 w ujęciu szczegółowym i obejmuje on zarówno projekty już przygotowane pod względem technicznym i gotowe do wdrożenia, jak i takie, które wymagają jeszcze przygotowania odpowiedniej dokumentacji i opracowania. Plan skupia projekty, które w perspektywie zaplanowanego okresu programowania gmina wraz z partnerami lokalnymi zamierza realizowad na swoim terenie zgodnie z założeniami Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013, Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Kujawsko- Pomorskiego na lata 2007 - 2013, Strategii Rozwoju Województwa Kujawsko – Pomorskiego oraz Strategii Rozwoju Miasta. Zasięg terytorialny LPR będzie stały dla całego okresu programowania, czyli lat 2009 - 2015 . W sytuacji zaistnienia istotnych zmian społecznych na terenie miasta Janikowa dopuszcza się możliwośd rozszerzenia oddziaływania Programu w następnym okresie programowania na inne, nie ujęte w pierwszej wersji obszary lub rezygnacji z obszarów, które nie będą już w wyniku działao rewitalizacyjnych w latach 2009 – 2015 spełniad określonych kryteriów. Zadania w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji będą mogły byd realizowane do roku 2015, co jest związane z wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

12 II. DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO

2.1. Położenie

Gmina Janikowo, w której granicach leży miasto Janikowo, obejmuje wschodni kraniec Niziny Wielkopolsko – Kujawskiej i zamyka się na terenach Wysoczyzny Kujawskiej, w części nazywanej Kujawami Czarnymi. Na obszarze Gminy Janikowo spotykają się dwie krainy historyczne Kujawy i Wielkopolska, a właściwie jej wschodni kraniec – Pałuki. Umowną granicą rozdziału krain historycznych jest linia Noteci. Podział ten rozdziela również regiony etnograficzne, które zawierają się na obszarze Pałuk i Kujaw. Zachodnia granica Kujaw do dzisiaj w części oparta jest na linii biegnącej wzdłuż Jeziora Pakoskiego. Janikowo określa się jako przynależne do Kujaw.

Mapa nr 1: Gmina Janikowo na tle województwa Kujawsko - Pomorskiego

13 Gmina Janikowo graniczy z 5 innymi gminami:

o Inowrocław i Pakośd w powiecie inowrocławskim

o Dąbrowa, Mogilno i Strzelno w powiecie mogileoskim. Administracyjnie Gmina i Miasto Janikowo przynależą do Powiatu Inowrocławskiego i stanowią jego południowo – zachodni kraniec.

Mapa nr 2: Gmina Janikowo na tle powiatu inowrocławskiego

Janikowo położone jest w północnej części Gminy Janikowo, na południowy – zachód od Inowrocławia i oddalone od stolicy powiatu o 12 km. Od chwili uzyskania praw miejskich, w 1962 roku, w obrębie miasta pozostaje wcześniejsza wieś Ostrowo oraz osiedle Ustronie powstałe po dawnym Folwarku Sieczkowice. Janikowo położone jest nad brzegiem dużego zbiornika wodnego liczącego blisko 16 km długości: Jezioro Pakoskie Północne oraz Południowe. Powierzchnia gminy wynosi 93 km², z tego niemal 10 km² (950,42 ha) przypada na miasto Janikowo.

14 2.2. Historia

Najstarsze ślady działalności człowieka w okolicach Janikowa odkryto w Broniewicach. Są to fragmenty ceramiki wstęgowej rytej, datowane na drugą połowę piątego tysiąclecia przed Chrystusem. O tysiąc lat młodsze są fragmenty domu kultury lendzielskiej odkryte w Dobieszewicach. W okresie tworzenia się paostwa polskiego, w początkach średniowiecza teren Gminy Janikowo stanowił częśd obszaru plemiennego Goplan. Z zachowanych przekazów źródłowych wynika, że w okresie wczesnopiastowskim w Jankowie i Kołudzie znajdowały się wczesnośredniowieczne grody. Na terenie obecnego miasta ślady wału grodowego wskazują na jego istnienie jako osady wczesnośredniowiecznej, to pierwsze wzmianki historyczne pochodzą dopiero z XV wieku. Dane dotyczące najwcześniejszego okresu są niekompletne i niezbyt dostatecznie źródłowo potwierdzone. Na podstawie źródeł z XII wieku można jedynie wnioskowad o istnieniu Janikowa od XVIII wieku, a szczególnie od czasu, kiedy wieś Janikowo przeszła pod panowanie pruskie (1772). Z roku 1472 pochodzi dokument potwierdzający lokację wsi Janikowo. Wsie w okolicach Janikowa powstawały jako własnośd kościelna, później szlachecka, bądź jako własnośd królewska. W XV w. na terenie dzisiejszej Gminy Janikowo ostatecznie ukształtowała się struktura administracyjna Kościoła. Strukturę tworzyły trzy parafie: w Ludzisku, Trlągu i w Ostrowie (1460r.). Stąd też najstarsze zabytki – powstające w drugiej połowie XV wieku - mają charakter sakralny i cechy architektury gotyckiej. Po okresie recesji gospodarczej, która przypadła na początek XVII w. oraz grabieży i spustoszeo z czasu potopu szwedzkiego, nastąpiło niemal zupełne zahamowanie życia gospodarczego i osadnictwa na tym obszarze. Poprawę sytuacji i rozwój gospodarczy nastąpił dopiero w wieku XIX, co w dużej mierze było wynikiem kolonizacji niemieckiej. Tym niemniej, mimo nasilonych po zjednoczeniu Niemiec procesów germanizacyjnych, zdecydowana większośd miejscowości zachowała polski charakter. Pierwsze ważniejsze zmiany w strukturze przestrzennej Janikowa nastąpiły dopiero w XIX wieku, kiedy to w latach 1872-1873 oddano do eksploatacji linię kolejową Poznao - Inowrocław - Bydgoszcz, a trzy lata później uruchomiono cukrownię.

15 Za lokalizacją cukrowni w Janikowie przemawiały: dogodna droga wodna, linia kolejowa, poczta, urodzajne ziemie i lokalny kapitał. Budowę cukrowni ukooczono w 1876 r. Wraz z rozpoczęciem działalności fabryki zostało wybudowane osiedle pracownicze, które było typowe dla tego typu zabudowy w II połowie XIX w. (tzw. Majdany przy ulicy Szkolnej i Topolowej).

Fot. 1. Cukrownia w Janikowie (po prawo widoczne budynki wielorodzinne przeznaczone dla pracowników cukrowni)

W latach 1880-1882 wieś Janikowo liczyła tylko 56 mieszkaoców, jednak w następnych latach dzięki rozwojowi zakładu i wzrostowi produkcji następował systematyczny napływ mieszkaoców i rozwój ośrodka. W okresie międzywojennym cukrownię rozbudowano i zmodernizowano, wybudowano również kolejne budynki zakładowe w Janikowie: ochronkę, szkołę, kościół oraz kolejne domy dla pracowników.

16

Fot. 2. Ulica w Janikowie. Budynek dawnego dworca kolejowego W okresie II Wojny Światowej, w latach okupacji Niemcy wcielili te ziemie do Rzeszy w ramach nowoutworzonej prowincji Kraj Warty i podporządkowali je rejencji bydgoskiej. Społecznośd polską wysiedlano do Generalnej Guberni, pozostałych zmuszano do niewolniczej pracy w Kraju Warty, bądź wywożono na roboty do Rzeszy. Na terenie gminy Niemcy utworzyli dwa obozy pracy dla Żydów. Pod koniec 1945 r. Janikowo liczyło 1760 mieszkaoców. Najbardziej dynamiczny rozwój nastąpił jednak po drugiej wojnie światowej, kiedy to w 1953 roku rozpoczęto budowę (jednego z największych w Europie) kombinatu sodowego. W tym okresie w Janikowie powstało wiele mieszkao, sklepów i baraków przeznaczonych pod hotele. Od momentu uruchomienia prac budowlanych do chwili uruchomienia działalności w 1957 r. nastąpił znaczny wzrost ludności oraz rozwój przestrzenny wsi gromadzkiej, jaką było wówczas Janikowo. Z zachowanych dokumentów wynika, że w okresie 1953 – 1954 wyrosło tzw. „miasteczko”. Powstało wówczas ponad 30 baraków drewnianych i murowanych, które służyły do zakwaterowania robotniczych brygad budowlanych fabryki sody i Nowego Osiedla. Na budowie pracował ponad 2 tysiące osób z różnych stron kraju. Po lewej stronie drogi z Janikowa do Ostrowa stanęła cała dzielnica

17 bloków mieszkalnych, która charakteryzuje się gęstym skupieniem budynków. W ciągu czterech lat budowy zakładu liczba ludności Janikowa wzrosła z 2750 do 3240. Pięd lat później w 1962 r. Janikowo otrzymało prawa miejskie. Było wówczas typowym powojennym miastem, zbudowanym od podstaw; dzisiaj jednak bardzo różni się od innych tego typu aglomeracji. Janikowo jest jedynym miastem w województwie kujawsko – pomorskim, które powstało w okresie powojennym. Z wyjątkiem zabudowy wiejskiej i przyfabrycznej przy cukrowni zabudowa nawiązuje do zasad urbanistycznych charakterystycznych dla lat sześddziesiątych. W chwili uzyskania przez Janikowo praw miejskich liczyło ono ponad 4300 mieszkaoców, a oddanie do eksploatacji nowoczesnej warzelni soli (rok 1976) przyczyniło się do dalszego szybkiego rozwoju miasta i pociągnęło za sobą kolejne inwestycje w sferze infrastruktury, budownictwa mieszkaniowego i placówek handlowo-usługowych. W roku 1980 powstał stadion klubu MLKS Unia Janikowo, który posiada obecnie ponad 1600 miejsc siedzących. Dalszy rozwój Gminy i Miasta Janikowo dokonał się przemianach, jakie miały miejsce w kraju po roku 1989. W 1992 r. miasto uzyskało sied gazową. Powstała wtedy również ulica Wilkooskiego, uzbrojenie osiedla i budowa nowych budynków mieszkalnych. W dwóch kolejnych latach Janikowo, jako pierwsze miasto w Polsce zlikwidowało bariery architektoniczne dla niepełnosprawnych. Oddano do użytku basen kryty, jako pierwszy w mieście tej wielkości. W 2008 r. oddano do użytku kompleks sportowy „Moje boisko – Orlik 2012” oraz Międzynarodowe Centrum Promocji Dialogu, Współpracy Kulturalnej i Edukacji. Centrum Promocji Dialogu nosi imię króla Arabii Saudyjskiej Abullaha Bin Abdulaziza Al – Saud, który finansowo wspomógł powstanie instytucji i ma służyd mieszkaocom, chcącym poszerzad swoją wiedzę na temat kultury i zwyczajów innych narodów. W roku bieżącym planowane jest zakooczenie prac nad budową nowoczesnej hali widowiskowo - sportowej w Janikowie. Budowa miasta odbywała się na innych zasadach, niż powstawanie organizmów miejskich, które tworzone były przez szereg wieków. Założenia urbanistyczne Janikowa pozwalają na wyodrębnienie czytelnych funkcji poszczególnych terenów, dogodnego układu komunikacyjnego. Wskazane zalety miasta, dające poczucie nowoczesności, nie rekompensują braku starej części miasta, z centrum, dawnym rynkiem, atmosferą historycznych uliczek.

18 W Janikowie nigdy nie wydzielono dzielnic lub osiedli i nie nadawano im nazw. Stąd też obecnie nie funkcjonują oficjalne „geograficzne” czy też administracyjne części miasta. Jednak z historycznych i funkcjonalnych przyczyn wynika akceptowany i używany na co dzieo podział na tzw. „Stare Janikowo” związane z cukrownią i częściowo koleją PKP (dlatego, że mieszkaocy znajdowali zatrudnienie i mieszkanie z pomocą tych pracodawców) oraz tzw. „Osiedle” czyli stosunkowo nową zabudowę, funkcjonalnie związaną z budową Janikosody w latach 50 – tych. Później kontynuowano zabudowę osiedla o budynki blokowe z „wielkiej płyty” dla pracowników rozrastającego się zakładu oraz w latach 80 – tych i 90 – tych o budynki jednorodzinne i szeregowe. Janikowo dzieli się na trzy dzielnice – zabudowy wielorodzinnej (Obszar I - objęty programem rewitalizacji), zabudowy jednorodzinnej (Obszar II) i „Stare Janikowo” (Obszar III). W dalszej części LPR stosowane będzie uproszczone nazewnictwo wyżej wymienionych obszarów, tj. Obszar I, Obszar II i Obszar III. 2.3. Społeczeostwo

2.3.1. Struktura demograficzna i społeczna /trendy/ Struktura demograficzna ludności i jej analiza stanowi podstawę budowy prognozy potrzeb społecznych. Procesy demograficzne decydują o skali rozwoju miasta, jego dynamice oraz o skali potrzeb społeczeostwa. Wszystkie dane demograficzne dotyczące Janikowa przeanalizowano na tle danych dla całego województwa oraz powiatu inowrocławskiego. Dane dotyczące samego miasta, w celu prawidłowego wytyczenia obszaru do rewitalizacji, ujęto także w rozbiciu na trzy obszary. Miasto Janikowo, według danych na dzieo 31.XII.2007 roku zamieszkiwało (wg zameldowania stałego) łącznie 9 215 osób, a strukturę ludności przedstawia poniższa tabela.

Tabele 1. Ludnośd miasta Janikowo w podziale na mężczyzn i kobiety na tle województwa i powiatu. Stan na 31.12.2007r. Wyszczególnienie Ogółem Mężczyźni Kobiety Woj. kuj.- pom. 2 066 136 996 661 1 069 475 Powiat 164 571 79 657 84 914 inowrocławski Janikowo 9 215 4 452 4 763 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Urząd Gminy i Miasta Janikowo

19 Ogółem ludnośd miasta Janikowo cechuje nierównowaga między liczbą mężczyzn a liczbą kobiet. Współczynnik feminizacji wynosi 107, tzn. że na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet. Zatem kobiety stanowią 51,69 % ogółu ludności miasta Janikowo – wykres nr 1. Wykres 1. Struktura wiekowa mieszkaoców Janikowa według płci

Struktura ludności miasta Janikowa według płci

Mężczyźni 48% Kobiety 52% y

Wykres 2. Liczba ludności Janikowa w latach 2001 - 2007

Liczba ludności miasta Janikowa w latach 2001 - 2007

9250 9215 9225 9200 9164 9175 9150 9131 9125 9093 9103 9100 9072 9084 9075 9050 9025 9000 8975 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Źródło: Dane GUS, Urząd Miejski w Janikowie

Analizując rozwój liczby ludności w mieście Janikowo w latach 2001 - 2007, zauważyd można, że liczba mieszkaoców miasta Janikowo ulega jedynie niewielkim wahaniom. Po spadku w latach 2002 – 2005 mamy do czynienia ze wzrostem liczby mieszkaoców od roku 2006 i zbliżenie się do poziomu z roku 2001.

20 Udziały poszczególnych grup wiekowych wśród mieszkaoców miasta Janikowo na tle mieszkaoców powiatu i województwa, zawarte są w poniższej tabeli.

Tabela 2. Ludnośd miasta Janikowo wg grup wiekowych na tle województwa i powiatu. Stan na 31.12.2007r. Wiek Wyszczególnienie Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny przedprodukcyjny Woj. kuj-pom. 421 767 1 334 274 310 095 Powiat 32 716 107 557 24 298 inowrocławski Janikowo 1 656 6 112 1 447 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

Tabela 3. Procentowy udział ludności miasta Janikowo wg wieku produkcyjnego i poprodukcyjnego. Stan na 31.12.2007r. Wiek Wiek Wiek produkcyjny przedprodukcyjny poprodukcyjny % ogółu ludności miasta 17,97 % 66,33 % 15,70 % Janikowo Ludnośd w wieku nieprodukcyjnym na 100 50,77 osoby osób w wieku produkcyjnym Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

W ostatnich latach obserwuje się niepokojące tendencje świadczące o starzeniu się społeczeostwa. W województwie kujawsko-pomorskim, podobnie jak w kraju, zmieniła się struktura wiekowa ludności.

Tabela 4. Udział kobiet zamieszkujących Janikowo w poszczególnych grupach wiekowych. Stan na 31.12.2007r. Grupy wiekowe Kobiety Udział % Przedprodukcyjna (0-17 lat) 806 16,92 % Produkcyjna (18-59 lat) 2 980 62,57 % Poprodukcyjna (60 lat i 977 20,51 % więcej) Razem 4 763 100 % Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

Wśród kobiet zamieszkujących miasto Janikowo najsilniejszą grupę stanowią kobiety w wieku produkcyjnym, bo ponad 62 % ogólnej liczby kobiet. Udział pozostałych dwóch grup

21 wiekowych wynosi odpowiednio – 16,92 % (dla kobiet w wieku przedprodukcyjnym) i 20,51 % (dla kobiet w wieku poprodukcyjnym).

Tabela 5. Udział mężczyzn zamieszkujących Janikowo w poszczególnych grupach wiekowych. Stan na 31.12.2007r. Grupy wiekowe Mężczyźni Udział % Przedprodukcyjna (0-17 lat) 851 19,12 % Produkcyjna (18-64 lat) 3 132 70,35 % Poprodukcyjna (65 lat i 469 10,53 % więcej) Razem 4 452 100 % Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

Podobna jest sytuacja w przypadku mężczyzn, gdzie najsilniejszą grupę stanowią mężczyźni między 18 a 64 rokiem życia, bo ponad 70 % ogólnej liczby mężczyzn miasta Janikowo. Inaczej wygląda udział pozostałych grup wiekowych w porównaniu z udziałem kobiet. Ponad 19 % ogółu liczby mężczyzn stanowią mężczyźni w wieku przedprodukcyjnym, a niewiele ponad 10 % w wieku poprodukcyjnym. Tabela 6. Ruch naturalny ludności miasta Janikowa na tle województwa i powiatu w 2007 r. Stan na 31.12.2007r. Wyszczególnienie Urodzenia Zgony Przyrost naturalny

Woj. kuj. - pom. 21 814 20 327 +1 487 Powiat inowrocławski 1 590 1 667 -77 Janikowo 89 38 +51 Źródło: Dane GUS

Janikowo, tak jak inne miasta polskie, staje się populacją starzejącą się. Jest to warunkowane zarówno przedłużającym się wiekiem życia, jak i obniżającą się liczbą urodzin. W obecnym okresie zaburzona jest wymiana pokoleniowa. Dynamika rozwoju liczby ludności podlega w ostatnich latach wahaniom, w jednym roku notuje wzrost, w następnym spadek. Zmniejsza się liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym, a wzrasta liczba ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym. Przyrost naturalny w Janikowie jest dodatni i korzystniejszy niż średnia dla obszaru powiatu inowrocławskiego.

22 Saldo migracji w obrębie powiatu inowrocławskiego przyjęło w 2006 r. wartości ujemne. Spowodowane jest to przede wszystkim wysokim bezrobociem. Ludnośd najbardziej mobilna i wykształcona zaczęła przenosid się do ośrodków bardziej rozwiniętych, takich jak Toruo i Bydgoszcz, czyli do miejsc, w których warunki ekonomiczne bardziej sprzyjają mieszkaocom. W związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej, coraz więcej osób poszukuje pracy także poza granicami kraju.

2.3.2. Grupy społeczne wymagające wsparcia w ramach Programu Rewitalizacji

Przemiany społeczno-gospodarcze zachodzące w kraju spowodowały nasilenie się wielu problemów społecznych, z którymi borykają się także mieszkaocy Janikowa. Świadczy o tym m. in. wysoka liczba osób korzystających ze wsparcia socjalnego, wysoka liczba bezrobotnych, a także problem wykroczeo i przestępstw na terenie miasta Janikowo. W Janikowie występuje wiele niekorzystnych zjawisk powodujących koniecznośd udzielania wsparcia socjalnego. Ubóstwo będące następstwem bezrobocia oraz spadku realnych dochodów osób pozostających w zatrudnieniu, nie jest jedynym problemem społecznym miasta, chociaż mającym wpływ na skalę wielu innych niepożądanych zjawisk, jak chodby wzrost patologicznych zachowao, uzależnienia, dysfunkcyjnośd rodzin. Liczba osób, które utrzymują się wyłącznie z systemu zabezpieczenia społecznego z roku na rok systematycznie spada. Pomoc materialna, poza obligatoryjnymi świadczeniami wypłacanymi w ramach zadao zleconych i własnych, ma charakter ratowniczy. Wspieranie w formie świadczeo okresowych, celowych z przeznaczeniem na zakup art. spożywczych, wykup leków, opłat na energię elektrycznych itp. jest koniecznością umożliwiającą skromną egzystencję świadczeniobiorcy Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Janikowie.

Tabela 7. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w Janikowie w latach 2002- 2007

2002 2003 2004 2005 2006 2007 Liczba rodzin korzystających z 300 322 284 269 243 232 pomocy Źródło: Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janikowie

23

Analizując liczbę rodzin korzystających z pomocy społecznej od 2002 r. do połowy 2007 r. zauważalny jest znaczący ich spadek.

Tabela 8. Porównanie liczby rodzin z liczbą osób korzystających z pomocy społecznej w Janikowie w latach 2002 - 2007

Wyszczególnienie 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Liczba rodzin objętych pomocą 300 322 284 269 243 232 (Obszar I) Liczba osób w tych 903 917 847 798 705 588 rodzinach (Obszar I) Liczba rodzin objętych pomocą 14 20 21 20 16 18 (Obszar II) Liczba osób w tych rodzinach (Obszar 43 60 58 54 44 62 II) Liczba rodzin objętych pomocą 26 33 34 32 29 30 (Obszar III) Liczba osób w tych rodzinach (Obszar 71 88 81 70 57 60 III) Liczba rodzin objętych pomocą - 340 375 339 321 288 280 razem Liczba osób w tych 1 017 1 065 986 922 806 710 rodzinach - razem Źródło: Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jankowie

Janikowo zamieszkuje 9 215 osób. W 2006 r. spośród tych osób 806 (288 rodzin) korzystało z pomocy społecznej. Wynika z tego, że mieszkaocy Janikowa są w ciężkiej sytuacji finansowej. Jednak sytuacja ta z roku na rok się poprawia, gdyż liczba osób korzystających ze świadczeo sukcesywnie maleje. W 2007 r. 280 rodzin (710 osób) korzystało z pomocy społecznej. Największy spadek odnotowano między rokiem 2004 a 2005, kiedy to liczba osób korzystających ze wsparcia spadła z 1 065 do 986 (spadek o 79 osób) oraz pomiędzy 2006 a 2007 – spadek o 96 osób i 8 rodzin. Jest to między innymi odzwierciedleniem przemian gospodarczych, jakie zaszły w Polsce od czasu wejścia do Unii Europejskiej.

24 W tabeli zamieszczonej poniżej przedstawiono liczbę rodzin, które są objęte pomocą Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej z wyszczególnieniem przyczyn przyznawania pomocy rodzinom zamieszkałym w Janikowie.

Tabela 9. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w Janikowie wg przyczyn udzielania świadczenia w latach 2002-2008

Przyczyny udzielenia 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 świadczenia Ogólna liczba rodzin korzystających z - - - pomocy, 340 339 288 280 w tym z powodu: Ubóstwo 214 - 230 - 171 149 - Sieroctwo - - - Bezdomnośd - - 5 3 - Potrzeby ochrony 9 11 3 6 - - - macierzyostwa Bezrobocie 212 - 239 - 184 158 - Niepełnosprawnośd 127 - 114 - 106 100 - Długotrwała 98 98 94 76 - - - choroba Bezradnośd w sprawach opiekuoczo- 16 - 19 - 20 19 - wychowawczych, w tym: - rodziny niepełne 12 - 14 - 14 11 - - rodziny 4 5 5 4 - - - wielodzietne Alkoholizmu 20 - 25 - 26 23 - Narkomanii ------Źródło: Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jankowie

Jak wynika z danych zawartych w powyższej tabeli, głównymi przyczynami udzielania pomocy największej liczbie rodzin są bezrobocie, ubóstwo, niepełnosprawnośd, bezradnośd w sprawach wychowawczych oraz choroby. Dane za rok 2007 wskazują na niewielką poprawę sytuacji materialnej mieszkaoców Janikowa w stosunku do roku 2006. Liczba osób objętych pomocą materialną w 2007 r. zmniejszyła się w wyniku zmian ustawowych oraz w związku z tym, że wiele osób znalazło pracę za granicą, a co za tym idzie, polepszyła się ich

25 sytuacja materialna. Do poprawy sytuacji bytowej przyczynił się również obserwowany w ostatnim czasie spadek bezrobocia. Z analizy przyczyn udzielania pomocy przez Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, wynika, iż znaczna liczba osób korzystała z pomocy społecznej z powodu bezrobocia. Szczególnie niebezpiecznym zjawiskiem jest długotrwałe bezrobocie trwające powyżej 3 lat. W gminie Janikowo co trzecia rodzina, w której występuje bezrobocie, korzysta dłużej niż 3 lata ze świadczeo pomocy społecznej. Bezrobocie należy do najważniejszych problemów ekonomicznych i kulturowych, jest zjawiskiem rzutującym na całokształt rozwoju społeczno – gospodarczego miasta i obniża ono drastycznie poziom życia społecznego. Bezrobocie, niosące wzrost ubóstwa ma bezpośredni wpływ na wzrost patologii społecznych. W rodzinach zagrożonych patologią wzrasta spożycie alkoholu, pojawia się apatia, wzrasta współczynnik chorób psychicznych i samobójstw, zdarzają się konflikty, prowadzące często do przemocy, której ofiarami są dzieci i ich matki. Konflikty rodzinne prowadzą też, przy nadużywaniu alkoholu do problemu bezdomności.

Tabela 10. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej – Obszar I - wg przyczyn udzielania świadczenia w latach 2002-2008

Przyczyny udzielenia 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 świadczenia Ogólna liczba rodzin korzystających z - - - pomocy, 300 284 243 232 w tym z powodu: Ubóstwo 182 - 184 - 134 111 - Sieroctwo - - - Bezdomnośd - - 3 2 - Potrzeby ochrony 7 9 3 4 - - - macierzyostwa Bezrobocie 184 - 195 - 150 122 - Niepełnosprawnośd 117 - 107 - 94 90 - Długotrwała 88 89 88 69 - - - choroba Bezradnośd w sprawach opiekuoczo- - - - wychowawczych, 15 14 17 17 wychowawczych w

26 tym: - rodziny niepełne 11 - 11 - 12 10 - - rodziny 4 4 5 4 - - - wielodzietne Alkoholizmu 15 - 19 - 18 17 - Narkomanii ------Źródło: Opracowanie na podstawie sprawozdao Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Janikowie Kolejnym czynnikiem związanym z poziomem ubóstwa mieszkaoców są postępowania eksmisyjne i eksmisje z lokali mieszkalnych. W minionym roku obserwowany był wzrost liczby takich postępowao w stosunku do roku 2007. W tabeli zamieszczonej poniżej przedstawiono liczbę postępowao eksmisyjnych i eksmisji z lokali mieszkalnych w Janikowie. Tabela 11. Liczba postępowao eksmisyjnych i eksmisji z lokali mieszkalnych w Janikowie w latach 2005 - 2008 Stan na 31.12.2007 r. Liczba postępowao Rok eksmisyjnych i eksmisji z lokali 2005 2006 2007 2008 Razem mieszkalnych Janikowo 8 5 5 10 28 Źródło: Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej za 2008r. Z przedstawionych danych wynika, że w ostatnich czterech latach na terenie Janikowa dokonano 28 eksmisji z lokali mieszkalnych. Poniżej przedstawiono tabele obrazujące zagadnienia związane z bezrobociem w Janikowie na tle powiatu i województwa. Tabela 12. Bezrobotni miasta Janikowo wg czasu pozostawania bez pracy na tle bezrobotnych województwa i powiatu. Stan na 31.12.2007 r. Czas pozostawania bez pracy Wyszczególnienie Do 1 m- Powyżej 1-3 3-6 6-12 12-24 ca 24 Woj. kuj.-pom. 11 362 25 455 21 389 23 237 24 092 54 526 Powiat 874 2 078 1 706 2 075 2 219 6 040 inowrocławski Janikowo 40 103 98 122 94 252 Źródło: PUP w Inowrocławiu

27 Tabela 13. Bezrobotni miasta Janikowo wg wykształcenia na tle bezrobotnych województwa i powiatu. Stan na 31.12.2007 r. Wykształcenie Zasadnicz Policealne i Wyszczególnienie Wyższ Ogólno- e Gimnazjalne i średnie e kształcące zawodow poniżej zawodowe e Woj. kuj. – pom. 6 188 29 691 12 056 53 380 58 746 Powiat 603 3 859 1 430 6 442 6 048 inowrocławski Janikowo 22 222 97 302 216 Źródło: PUP w Inowrocławiu Tabela 14. Bezrobotni miasta Janikowo wg wieku na tle bezrobotnych województwa i powiatu. Stan na 31.12.2007r. Wiek Wyszczególnienie 55 i 18-24 25-34 35-44 45-54 powyżej Woj. kuj. - pom. 34 783 45 241 33 193 37 772 9 072 Powiat 4 174 5 377 3 883 4 050 898 inowrocławski Janikowo 203 248 178 202 27 Źródło: PUP w Inowrocławiu

Poniżej zobrazowano stopę bezrobocia oraz dane dotyczące zarejestrowanych bezrobotnych miasta Janikowo w latach 2003-2008, z której wynika, iż bezrobocie w Janikowie systematycznie maleje. Jednak porównując spadek bezrobocia w powiecie inowrocławskim w którym jest zlokalizowane Janikowo ze spadkiem bezrobocia obserwowanym w województwie kujawsko-pomorskim, wywnioskowad należy że stopa bezrobocia w niniejszym regionie jest nadal bardzo wysoka. Sytuację tę obrazuje poniższy wykres.

28 Wykres 3. Stopa bezrobocia w powiecie inowrocławskim w latach 2005 - 2008

Tabela 15. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w mieście Janikowo w latach 2003 - 2008 Stan na 31.12.2008r. Lata Wyszczególnienie 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Ogółem 1 218 1 047 1 042 859 709 637

Kobiety 766 666 674 593 524 472

Mężczyźni 452 381 368 266 185 165 Źródło: WUP w Toruniu

Bezrobocie w Janikowie dotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych jest znacznie większy od udziału mężczyzn. Na poniższym wykresie przedstawiono strukturę bezrobocia wg płci w latach 2005 - 2008.

29 Wykres 4. Bezrobotni mieszkaocy Janikowa według płci w latach 2005 - 2008 Zarejestrowani bezrobotni Janikowa według płci w latach 2005 - 2008

800 700 600 500 400 Kobiety 300 Mężczyźni 200 100 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Źródło: WUP w Toruniu; Powiatowy Urząd Pracy w Inowrocławiu

Z analizowanych danych wynika, że kobietom znacznie trudniej znaleźd pracę niż mężczyznom. W Janikowie kobiety stanowią znacznie większą grupę bezrobotnych aniżeli mężczyźni. Największy udział bezrobotnych kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych był w minionym roku (2008 r.), kiedy to kobiety stanowiły 74,09 % ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy.

Tabela 16. Zarejestrowani bezrobotni miasta Janikowo wg wieku w latach 2005-2008 Stan na 31.12.2008r. Wyszczególnienie 2005 2006 2007 2008 18 – 24 lata 297 203 132 117

25 – 34 lata 284 248 212 184

35 – 44 lata 216 178 163 142

45 – 54 lata 222 202 180 169

55 – 59 lat 22 27 21 22

60 – 64 lata 1 1 1 3

Ogółem 1 042 859 709 637 Źródło: WUP w Toruniu

30 Najliczniejszą grupę bezrobotnych w badanych latach stanowią osoby między 25 a 34 rokiem życia. Jedynie niewielki spadek bezrobotnych został zanotowany w stosunku do osób w przedziałach wiekowych: 55 – 59 i 45 – 49. Znaczna poprawa dotyczy sytuacji bezrobotnych w wieku 18 – 24 lat. W roku 2006 ich liczba wynosiła 203 osoby a na koniec 2008 r. wynosiła już tylko 117 osób. Z danych obrazujących strukturę bezrobocia na koniec grudnia 2008 r. wynika, że spadek bezrobocia widoczny w całym kraju, województwie i powiecie ma swoje odzwierciedlenie także w Janikowie, chod dynamika spadku stopy bezrobocia nie jest tak wysoka jak w innych regionach. Częśd osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy skorzystała ze środków Funduszu Pracy. W okresie od 01.01.2005 r. do 30.06.2007 r. z Funduszu Pracy skorzystało 27 mieszkaoców Janikowa, którzy w ramach otrzymanych środków podjęli działalnośd gospodarczą. Wykres 5. Struktura bezrobocia mieszkaoców Janikowa według wieku w latach 2005 - 2008 Struktura bezrobocia mieszkaoców Janikowa według wieku w latach 2005 - 2008

300

250 18-24 200 25-34 150 35-44 45-54 100 55-59 50 60-64

0 2005 2006 2007 2008

Źródło: Opracowanie na podstawie danych tabeli nr 16

31 Tabela 17. Zarejestrowani bezrobotni miasta Janikowo wg wykształcenia w latach 2005- 2008 Stan na 31.12.2008 r. Wyszczególnienie 2005 2006 2007 2008 gimnazjalne i poniżej 247 216 188 172

zasadnicze zawodowe 379 302 233 217

średnie ogólnokształcące 111 97 55 50 policealne i średnie 279 222 205 173 zawodowe wyższe 26 22 28 25 Źródło: WUP w Toruniu

Analizując liczbę bezrobotnych według kryterium wykształcenia, najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. We wszystkich wyszczególnionych grupach notujemy systematyczny spadek liczby bezrobotnych, co odzwierciedla ogólne tendencje krajowe. Wykres 6. Struktura bezrobocia mieszkaoców Janikowa według wykształcenia w latach 2005 - 2008 Struktura bezrobocia mieszkaoców Janikowa według wykształcenia w latach 2005 - 2008

400

350 wyższe 300 policealne i średnie 250 zawodowe 200 średnie ogólnokształcące 150 zasadnicze 100 zawodowe 50 gimnazjalne i poniżej 0 2005 2006 2007 2008

Źródło: Opracowanie na podstawie tabeli nr 17

32 W 2008 roku największy udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wg wykształcenia posiadały osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, a za nimi klasyfikowali się bezrobotni z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym oraz gimnazjalnym i niższym. Natomiast najmniejszy udział miały osoby z wykształceniem wyższym. Analizując strukturę bezrobocia według wykształcenia, widad, że im wyższe wykształcenie, tym liczba bezrobotnych spada. Świadczy to o zapotrzebowaniu na terenie miasta na pracowników wysoko wykwalifikowanych. Problem bezrobocia w Janikowie jest pogłębiany przez wysoki udział bezrobotnych, którzy pozostają bez zatrudnienia ponad 24 miesiące. Oznacza to, że bardzo duża liczba osób pozostaje w długotrwałym bezrobociu, a ich powrót na rynek pracy jest bardzo trudny. Z tabeli przedstawionej poniżej wynika, że liczba długotrwale bezrobotnych zmniejszyła się w ostatnich latach. Jednocześnie systematycznie wzrasta udział bezrobotnych pozostających bez pracy od 1 do 3 miesięcy.

Tabela 18. Bezrobotni miasta Janikowo wg czasu pozostawania bez pracy w latach 2002-2008 Stan na 31.12.2008 r. Wyszczególnienie 2005 2006 2007 2008 do 1 miesiąca 36 22 40 36 1 – 3 miesięcy 159 92 103 124 3 – 6 miesięcy 149 82 98 78 6 – 12 miesięcy 162 146 122 131 12 – 24 miesięcy 192 182 94 99 pow. 24 miesięcy 344 335 252 169 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Inowrocławiu

Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Inowrocławiu na dzieo 31.12.2007 roku, największą grupę bezrobotnych, zarówno kobiety jak i mężczyzn, tworzą osoby nie posiadające zawodu, które stanowią najliczniejszą grupę bezrobotnych mieszkaoców Janikowa. Tuż za nimi klasyfikuje się grupa bezrobotnych o zawodzie technik chemik. Wśród pozostałych bezrobotnych spotykamy następujące zawody: asystent ekonomiczny, kucharz, sprzedawca, ślusarz, piekarz, krawiec, szwaczka, robotnik gospodarczy, technik mechanik, pakowacz.

33 Kolejny problem społeczny nękający nie tylko mieszkaoców Janikowa, związany jest z poziomem przestępczości. Tabela 19. Poziom przestępczości i naruszeo prawa w mieście Janikowo w 2008 r.

Stan na 31.12.2008 r. Wyszczególnienie Przestępstwa i wykroczenia Janikowo 170 Źródło: Komisariat Policji w Janikowie

W poniższej tabeli przedstawiono dane dotyczące popełnionych wykroczeo i wniosków skierowanych do Sądu Grodzkiego za lata 2004, 2005 i 2006 Tabela 20. Liczba wykroczeo i wniosków skierowanych do Sądu Grodzkiego mających miejsce na terenie miasta Janikowo w latach 2004-2006

Lata Wyszczególnienie 2004 2005 2006 p-ko obyczajowości 19 17 23 kradzieże 108 98 97 uszkodzenie mienia 42 38 35 ust. o wych. w trzeźwości 12 5 5 Źródło: Kom Policji w Janikowie

Jak wynika z analizy popełnionych wykroczeo, większa ich częśd dotyczy wykroczeo przeciwko mieniu (drobne kradzieże) oraz uszkodzenia mienia. W 2004 roku dokonano 108 kradzieży, a w 2006 ich ilośd zmalała do liczby 97. Powyższe wykroczenia stanowią problem zwłaszcza dla właścicieli sklepów, gdzie bardzo często zbijane są szyby w oknach wystawowych, a także właścicieli pojazdów zaparkowanych na parkingach niestrzeżonych gdzie urywane są lusterka i zbijane szyby. Wzrost wykroczeo notuje się w przypadku wykroczeo przeciwko obyczajowości. Dane na temat ilości zdarzeo kryminalnych mających miejsce na terenie miasta Janikowa przedstawia poniższa tabela.

34 Tabela 21. Ilośd przestępstw i wykroczeo popełnionych na obszarze rewitalizowanym w 2008r. Stan na 31.12.2008 r. Wyszczególnienie Ilośd zdarzeo kryminalnych na obszarze rewitalizowanym w 2008r. Kradzież 65 Włamanie 9 Uszkodzenie mienia 21 Bójka, pobicie 4 Uszkodzenie ciała 4 Wypadek 3 Kolizja 14 Wykroczenia w ruchu drogowym 15 Wybryki chuligaoskie 14 Spożywanie alkoholu w miejscu publicznym 1 Razem: 150 Źródło: Komisariat Policji w Janikowie Z przedstawionego wyżej zestawienia wynika, że najwięcej popełnionych przestępstw dotyczy kradzieży mienia, kradzieży z włamaniem do mieszkao, garaży, obiektów handlowych i gastronomicznych. W 2008 roku zanotowano 65 takich przypadków na terenie rewitalizowanyma oraz 20 na pozostałym obszarze miasta. Łącznie popełniono 85 przestępstw i wykroczeo z tytułu kradzieży. Do największej ilości zdarzeo dochodzi na ulicach: Głównej, Dworcowej i Przemysłowej. Ulice te znajdują się na terenie rewitalizowanym.

Jeśli chodzi o rok 2008 to z danych statystycznych udostępnionych przez Komisariat Policji w Janikowie na koniec roku zarejestrowano ogółem 170 przypadków popełnionych przestępstw w tym, - przestępstwa - 63 - wykroczenia - 103

Kolejną grupą społeczną wymagającą wsparcia tworzą osoby niepełnosprawne. Na podstawie zebranych danych szacunkowych stanowią one ok. 2,66 % ogólnej liczby ludności

35 miasta Janikowo. W mieście Janikowo mieszkają 242 osoby niepełnosprawne. Łącznie na terenie gminy Janikowo liczba osób niepełnosprawnych wynosi 389 osób, w tym 300 osób stanowią osoby dorosłe a pozostałe 89 osób przypada na dzieci do 16-go roku życia. W programie rewitalizacji uwzględnione zostały zadania z zakresu modernizacji infrastruktury, która wpływa na zwiększenie dostępności obiektów publicznych dla osób niepełnosprawnych, zwłaszcza poruszających się na wózkach inwalidzkich. W ramach wsparcia tej grupy społecznej planuje się także realizację działao zapewniających odpowiednie wsparcie socjalne i medyczne. W 2002 roku Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janikowie udzielił 127 rodzinom świadczeo socjalnych, których przyczyną była niepełnosprawnośd. W 2004 roku liczba rodzin korzystających ze wsparcia socjalnego spadła do poziomu 114 rodzin a w roku 2006 do poziomu 106 rodzin. Dane MGOPS za rok 2007 wskazują, że liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej ze względu na niepełnosprawnośd wyniosła 100 rodzin. W latach 1999-2006 w Urzędzie Pracy było zarejestrowanych więcej niepełnosprawnych kobiet niż mężczyzn.

2.3.3. Stan i zróżnicowanie dochodowości gospodarstw domowych.

Nie prowadzi się szczegółowych statystyk dotyczących dochodowości gospodarstw domowych w poszczególnych gminach. Dane dotyczące przeciętnego wynagrodzenia brutto można uzyskad jedynie dla województw i powiatów. Dlatego też poniższa tabela zawiera zestawienie średnich wynagrodzeo miesięcznych w województwie kujawsko-pomorskim i powiecie inowrocławskim na obszarze którego zlokalizowane jest Janikowo. Tabela 22. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w województwie kujawsko- pomorskim i powiecie inowrocławskim Stan na 31.12.2007 r. Rolnictwo, Przemysł i Usługi Wyszczególnie Sektor Sektor łowiectwo i Usługi Ogółem budownict nierynkow nie publiczny prywatny leśnictwo, rynkowe wo e rybactwo Woj. kuj- 2 443,17 2 722,22 2 247,39 2 456,06 2 350,54 2 347,12 2 647,40 pomorskie Powiat 2 251,00 2 374,51 2 177,12 1 788,40 2 275,27 2 080,81 2 384,37 inowrocławski Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

36 2.3.4. Identyfikacja problemów w sferze społecznej

W sferze społecznej Janikowa zidentyfikowano następujące problemy:

- większe bezrobocie wśród kobiet niż mężczyzn, - bardzo wysokie bezrobocie wśród osób do 25 roku życia i powyżej 50 roku życia, - duży odsetek długotrwale bezrobotnych (osobom tym trudniej jest znaleźd pracę z uwagi na utratę kwalifikacji, trudności w dostosowaniu się do nowych wymogów rynku pracy), - brak kwalifikacji zawodowych wśród osób bezrobotnych, dotykający w większym stopniu kobiety niż mężczyzn, - największą grupę bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym i poniżej (dominują kobiety) (poziom wykształcenia nie odpowiada potrzebom rynku pracy, większe trudności z przekwalifikowaniem), - duży odpływ ludzi młodych, którzy po ukooczeniu studiów wyższych nie wracają do Janikowa, - występowanie obszarów skupiających osoby zagrożone wykluczeniem społecznym oraz obszarów niebezpiecznych. - wysoki stopieo ubóstwa i wysoka przestępczośd.

2.3.5. Organizacje społeczne działające w Janikowie

Na terenie Janikowa funkcjonują organizacje o różnym statusie prawnym i sferze działalności; dziewięd zarejestrowanych jest w Krajowym Rejestrze Sądowym, pozostałe to koła i oddziały stowarzyszeo działających na terenie gminy Janikowo, uczniowskie kluby sportowe, które znajdują się w ewidencji uczniowskich klubów sportowych i stowarzyszeo kultury fizycznej prowadzonej przez Starostwo Powiatowe w Inowrocławiu oraz grupy nieformalne. Organizacje pełnią ważną rolę społeczną: aktywizują i organizują społecznośd lokalną, pozwalają zjednoczyd ludzi wokół określonych celów oraz umiejętnie wykorzystują dostępny potencjał ludzki. Dla samorządu terytorialnego organizacje społeczne, w tym pozarządowe, są wyrazicielami dążeo i oczekiwao społecznych, inicjatorami działao oraz wykonawcami zadao publicznych, w formie i zakresie, w którym zadania te zostały im powierzone. Organizacje prowadzą działalnośd w następujących sferach:

37 UPOWSZECHNIANIE KULTURY FIZYCZNEJ I SPORTU

1. Międzyzakładowy Ludowy Klub Sportowy „UNIA” Janikowo - działa od 1958 r. Adres 88-160 Janikowo, ul. Główna 40 siedziby Cele : Zakres - upowszechnianie kultury fizycznej i sportu działalności - rozwój różnych dyscyplin sportu oraz stałe podnoszenie jego poziomu statutowej - czynny udział w życiu kulturalnym, gospodarczym i społecznym na terenie działania.

2. Miejsko – Gminne Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe w Janikowie Adres 88-160 Janikowo, ul. Przemysłowa 6 siedziby Cele: • wszechstronne krzewienie kultury fizycznej, ze szczególnym uwzględnieniem Zakres problematyki środowiska wiejskiego poprzez: działalności 1. upowszechnianie i rozwijanie rekreacji ruchowej, sportu i turystyki statutowej 2. współudział w dbałości o zdrowie, rozwój fizyczny i duchowy 3. czynny udział w kulturalnym, gospodarczym i społecznym rozwoju życia gminy, społeczeostwa i kraju.

3. Międzyszkolny Klub Sportowy Basket – działa od 1995 r. Adres 88-160 Janikowo, ul. Szkolna 1 siedziby Cele: Celem klubu jest rozwój koszykówki, ale także zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży, rozwijanie ich zdolności i zainteresowao oraz reprezentowanie miasta i gminy poprzez uczestnictwo w rozgrywkach miejskich, wojewódzkich i ogólnopolskich. Zakres Istotnym celem jest również propagowanie i rozwój kultury fizycznej na terenie działalności działania Zrzeszenia, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki środowiska statutowej wiejskiego. Od samego początku istnienia ściśle współpracuje z dyrekcją Szkoły Podstawowej w Janikowie oraz władzami Urzędu Miasta i Gminy w Janikowie, a od 1999 roku również z dyrekcją Gimnazjum. Obecnie w klubie trenują cztery drużyny dziewcząt.

4. Klub Osiedlowy „ZEFIR” Janikowo – działa od 1995 r.

Adres 88-160 Janikowo, ul. Dworcowa 1 siedziby Zakres Cele obejmują prowadzenie następujących sekcji: działalności - sekcja warcabowa

38 statutowej - sekcji muzycznej - sekcji tenisa stołowego - ognisko plastyczne dla dzieci w wieku przedszkolnym. Klub jest również organizatorem: imprez muzycznych, wystaw plastycznych, wycieczek oraz półkolonii.

5. Klub Żeglarski „Kormoran” – działa od 1956 r.

Adres 88-160 Janikowo, ul. Przemysłowa 6 siedziby Cele: - organizowanie i rozwijanie żeglarstwa we wszystkich jego formach - podnoszenie poziomu sportowego i turystycznego żeglarstwa - prowadzenie działalności wychowawczej oraz rozbudzanie zainteresowania Zakres problemami gospodarki morskiej i wodnej działalności - umożliwienie społeczeostwu rekreacji na wodzie. statutowej Klub zrzesza kilkudziesięciu członków stałych, żeglujących na własnych i klubowych łódkach po wszystkich bliższych i dalszych akwenach, oraz prowadzi szerokie szkolenia dla młodzieży - głównie gimnazjalnej - na podstawowe stopnie żeglarskie. Jest posiadaczem licencji PZŻ, tzw. "Szkoły Pod Żaglami". Dysponuje bogatą bazą sprzętu na potrzeby szkoleo i rekreacji.

DZIAŁANIA NA RZECZ PODTRZYMYWANIA TRADYCJI, DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I SZTUKI

6. Towarzystwo Przyjaciół Janikowa im. Henryka Czamana Adres 88-160 Janikowo, ul. Dworcowa 1 siedziby Zakres Cele: działalności - działalnośd wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych statutowej - podtrzymywanie tradycji narodowej, rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej - nauka, edukacja, oświata i wychowanie - krajoznawstwo oraz wypoczynek dzieci i młodzieży - kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i tradycji. Stowarzyszenie swoje działania kieruje do mieszkaoców Janikowa i regionu. Promuje Janikowo i jego historię oraz tradycje, wydało pozycję ”Stulecie szkolnictwa w Janikowie”, stara się różnymi działaniami upamiętniad zrywy patriotyczne (powstania wielkopolskie) - w tym celu zabiega o utworzenie muzeum regionalnego historii i tradycji Janikowa oraz Kujaw. Stowarzyszenie prowadzi koło turystyczne - organizowane są rajdy piesze i rowerowe.

7. Fundacja LGD „Czarnoziem na Soli” Adres 88-100 Inowrocław, ul. Poznaoska 345 A

39 siedziby Zakres Fundacja LGD „Czarnoziem na Soli” powstała w kwietniu 2006r. z inicjatywy działalności Stowarzyszenia „Partnerstwo Powiatu Inowrocławskiego” i skupia partnerów statutowej samorządowych, społecznych i gospodarczych z 8 gmin terenu Powiatu Inowrocławskiego: Dąbrowa Biskupia, Gniewkowo, Inowrocław, Janikowo, Kruszwica, Pakośd, Rojewo i Złotniki Kujawskie. Powstanie LGD jest efektem projektu „Mobilizacja i aktywizacja społeczności wiejskiej.” Zgodnie ze statutem, priorytetowym celem Fundacji jest stymulowanie zrównoważonego rozwoju, promocja, poprawa konkurencyjności i potencjału wspomnianych terenów.

8. Międzynarodowe Centrum Promocji Dialogu, Współpracy Kulturalnej i Edukacji w Janikowie Adres 88-160 Janikowo, ul. 1 Maja 8 siedziby Zakres Powstałe – w sierpniu 2008 r. - Centrum jest miejscem w którym dzieci, działalności młodzież i osoby dorosłe nie tylko z terenu Gminy i Miasta Janikowo, mogą statutowej poszerzad swoją wiedzę o świecie, kulturze, historii i zwyczajach innych narodów w oparciu o tradycję szacunku oraz tolerancji dla odmiennych kultur. Działalnośd Centrum polega również na organizacji różnego rodzaju spotkao, wystaw, seminariów i innych okolicznościowych imprez oraz nauki języków obcych. Impulsem i zachętą do stworzenia Centrum oraz nadania mu im. Króla Abdullaha Bin Abdulaziza Al.- Saud, stała się przeprowadzona w styczniu 2005 roku w stolicy Królestwa Arabii Saudyjskiej (Rijadzie) operacja rozdzielenia dotkniętych przez los dwóch małych mieszkanek Janikowa: Olgi i Darii Kołacz. Operacja sponsorowana była przez króla Arabii Saudyjskiej. Wsparcie finansowe obejmowało również remont i wyposażenie budynku Centrum.

DZIAŁANIA NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH, WYPOCZYNKU DZIECI I MŁODZIEŻY

9. Janikowskie Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski „Dar Serca”

Adres 88-160 Janikowo, ul. Miła 11 siedziby Zakres Stowarzyszenie istnieje od 1990 roku. działalności Cele: statutowej - profilaktyka i rehabilitacja kalectwa - organizowanie czynnego wypoczynku połączonego z leczeniem i działalnością oświatową - inicjowanie w lokalnym środowisku form działalności na rzecz dzieci niepełnosprawnych - organizowanie zimowisk, kolonii, półkolonii oraz wycieczek Ponadto Stowarzyszenie zajmuje się:

40 - prowadzeniem Świetlicy Integracyjno - Terapeutycznej - pomocą w rozwiązywaniu bieżących problemów życiowych członków Stowarzyszenia - organizowaniem poradnictwa - stały dyżur prawnika - wolontariusza - pozyskiwaniem sponsorów - integrowaniem środowiska w działaniach na rzecz niepełnosprawnych np. obchodzony niedawno jubileusz 10-lecia istnienia ISPDST "Dar Serca" zgromadził dobroczyoców z całej Polski - realizowaniem programu dofinansowanego przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Toruniu - pod nazwą "Przyjdź do nas, a ze swoimi problemami nie będziesz sam" - gromadzeniem funduszy koniecznych do przeprowadzenia zadao zleconych przez Kuratorium w Bydgoszczy - kierowaniem podopiecznych do leczenia specjalistycznego - pomocą finansowa dla najbardziej potrzebujących.

10. Towarzystwo Eksploatacji Kablowej Sieci Telewizyjnej „JANSAT” w Janikowie Adres 88-160 Janikowo, ul. Ogrodowa 16 siedziby Zakres Cele: działalności - upowszechnianie i popularyzacja wszelkich dziedzin wiedzy, nauki, sztuki i statutowej szeroko zrozumianej kultury - prowadzenie działalności oświatowo-kulturalnej, informacyjnej i rozrywkowej przy wykorzystaniu technicznych możliwości telewizji kablowej - integracja mieszkaoców miasta Janikowo.

EKOLOGIA ORAZ OCHRONA DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO

11. Stowarzyszenie Miłośników Wędkarstwa i Ochrony Środowiska w Janikowie

Adres 88-160 Janikowo, ul. Topolowa 1 siedziby Zakres Cele stowarzyszenia: działalności - ochrona środowiska i amatorski połów ryb statutowej

12. Gminne Koło Pszczelarzy w Janikowie

Adres 88-160 Janikowo, siedziby Zakres Koło Pszczelarzy działa od 11.06.1972r. Głównymi założeniami jego działalności działalności jest podejmowanie m.in. działao takich jak: statutowej - walka z chorobami, kontrola pasiek pod kątem zdrowotności, - dokształcanie się – podnoszenie wiedzy o gospodarce pasiecznej, - sygnalizacja przypadków nadmiernej chemizacji rolnictwa z uwagi na

41 występowanie trucia pszczół.

POMOC SPOŁECZNA, PROMOCJA ZATRUDNIENIA I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ, DZIAŁALNOŚD CHARYTATYWNA

13. Środowiskowy Dom Samopomocy Społecznej w Janikowie

Adres 88-160 Janikowo, ul. Północna 1 siedziby Zakres Nadrzędnym celem działalności Środowiskowego Domu Samopomocy jest działalności podnoszenie jakości życia i zapewnienie oparcia społecznego osobom mającym statutowej trudności z kształtowaniem swoich stosunków z otoczeniem. Polega to przede wszystkim na podtrzymywaniu i rozwijaniu umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia. Proponowany przez Środowiskowy Dom Samopomocy program wspierająco - rehabilitacyjny ma pomagad użytkownikom w rozwijaniu jak największego stopnia ich autonomii oraz wspierad środowisko rodzinne. W sferze kulturalno - oświatowej należy wymienid wszelkiego rodzaju imprezy, zabawy taneczne, wycieczki, wyjazdy do kina, teatru, których celem jest promowanie działalności Domu na zewnątrz, a także motywowanie uczestników do angażowania się w życie placówki i stanowi motywację do pracy nad sobą.

RATOWNICTWO I OCHRONA LUDNOŚCI

14. Ochotnicza Straż Pożarna w Janikowie przy Soda Polska CIECH Zakład Produkcyjny JANIKOSODA

Adres 88-160 Janikowo, ul. Przemysłowa 30 siedziby Zakres Prowadzenie działalności mającej na celu zapobieganie pożarom oraz działalności współdziałanie w tym zakresie z instytucjami i stowarzyszeniami, branie udziału statutowej w akcjach ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeo ekologicznych związanych z ochroną środowiska oraz innych klęsk i zdarzeo, informowanie ludności o istniejących zagrożeniach pożarowych i ekologicznych oraz sposobach ochrony przed nimi, rozwijanie wśród członków OSP kultury fizycznej i sportu oraz prowadzenie działalności kulturalno-oświatowej rozrywkowej, uczestniczenie reprezentowanie OSP w organach samorządowych przedstawicielskich, wykonywanie innych zadao wynikających z przepisów o ochronie przeciwpożarowej oraz niniejszego statutu. Zadania i cele ochotnicza straż pożarna realizuje przez: organizowanie zespołów do prowadzenia kontroli stanu ochrony przeciwpożarowej w miejscowości własnej i pomocy wzajemnej, organizowanie spośród swoich członków pododdziałów pożarniczych, przedstawianie organom władzy samorządowej i administracji rządowej wniosków w sprawach ochrony

42 przeciwpożarowej, prowadzenie podstawowego szkolenia pożarniczego członków OSP i współdziałanie z Paostwową Strażą Pożarną w organizowaniu szkolenia funkcyjnych członków OSP, organizowanie młodzieżowych i kobiecych drużyn pożarniczych, organizowanie zespołów świetlicowych, bibliotek, orkiestr, teatrów amatorskich, chórów, sekcji sportowych, jak i innych form pomocy społeczno-wychowawczej i kulturalno-oświatowej, organizowanie zawodów sportowych i imprez propagujących kulturę fizyczną, prowadzenie innych form działalności, mających na celu wykonanie zadao wynikających z ustawy o ochronie przeciwpożarowej i ze statutu.

15. Ochotnicza Straż Pożarna w Trlągu i Kołodziejewie poczta Janikowo

Adres Trląg 88-160 Janikowo siedziby Kołodziejewo 88-160 Janikowo Zakres Prowadzenie działalności mającej na celu zapobieganie pożarom oraz działalności współdziałanie w tym zakresie z instytucjami i stowarzyszeniami, branie statutowej udziału w akcjach ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeo ekologicznych związanych z ochroną środowiska oraz innych klęsk i zdarzeo, informowanie ludności o istniejących zagrożeniach pożarowych i ekologicznych oraz sposobach ochrony przed nimi, rozwijanie wśród członków OSP kultury fizycznej i sportu oraz prowadzenie działalności kulturalno- oświatowej rozrywkowej, uczestniczenie reprezentowanie OSP w organach samorządowych przedstawicielskich, wykonywanie innych zadao wynikających z przepisów o ochronie przeciwpożarowej oraz niniejszego statutu. OSP w Trlągu jest jednostka działającą w ramach Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego. Zadania i cele ochotnicza straż pożarna realizuje przez: organizowanie zespołów do prowadzenia kontroli stanu ochrony przeciwpożarowej w miejscowości własnej i pomocy wzajemnej, organizowanie spośród swoich członków pododdziałów pożarniczych, przedstawianie organom władzy samorządowej i administracji rządowej wniosków w sprawach ochrony przeciwpożarowej, prowadzenie podstawowego szkolenia pożarniczego członków OSP i współdziałanie z Paostwową Strażą Pożarną w organizowaniu szkolenia funkcyjnych członków OSP, organizowanie młodzieżowych i kobiecych drużyn pożarniczych, organizowanie zespołów świetlicowych, bibliotek, orkiestr, teatrów amatorskich, chórów, sekcji sportowych, jak i innych form pomocy społeczno- wychowawczej i kulturalno-oświatowej, organizowanie zawodów sportowych i imprez propagujących kulturę fizyczną, prowadzenie innych form działalności, mających na celu wykonanie zadao wynikających z ustawy o ochronie przeciwpożarowej i ze statutu.

16. Ochotnicza Straż Pożarna Zakładowa przy Cukrowni Janikowo S. A.

Adres 88-160 Janikowo, ul. Topolowa 1 siedziby Zakres Prowadzenie działalności mającej na celu zapobieganie pożarom oraz

43 działalności współdziałanie w tym zakresie z instytucjami i stowarzyszeniami, branie udziału statutowej w akcjach ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeo ekologicznych związanych z ochroną środowiska oraz innych klęsk i zdarzeo, informowanie ludności o istniejących zagrożeniach pożarowych i ekologicznych oraz sposobach ochrony przed nimi, rozwijanie wśród członków OSP kultury fizycznej i sportu oraz prowadzenie działalności kulturalno-oświatowej rozrywkowej, uczestniczenie reprezentowanie OSP w organach samorządowych przedstawicielskich, wykonywanie innych zadao wynikających z przepisów o ochronie przeciwpożarowej oraz niniejszego statutu. Zadania i cele ochotnicza straż pożarna realizuje przez: organizowanie zespołów do prowadzenia kontroli stanu ochrony przeciwpożarowej w miejscowości własnej i pomocy wzajemnej, organizowanie spośród swoich członków pododdziałów pożarniczych, przedstawianie organom władzy samorządowej i administracji rządowej wniosków w sprawach ochrony przeciwpożarowej, prowadzenie podstawowego szkolenia pożarniczego członków OSP i współdziałanie z Paostwową Strażą Pożarną w organizowaniu szkolenia funkcyjnych członków OSP, organizowanie młodzieżowych i kobiecych drużyn pożarniczych, organizowanie zespołów świetlicowych, bibliotek, orkiestr, teatrów amatorskich, chórów, sekcji sportowych, jak i innych form pomocy społeczno-wychowawczej i kulturalno-oświatowej, organizowanie zawodów sportowych i imprez propagujących kulturę fizyczną, prowadzenie innych form działalności, mających na celu wykonanie zadao wynikających z ustawy o ochronie przeciwpożarowej i ze statutu.

2.4. Gospodarka Janikowa

Janikowo jest stosunkowo dobrze wyposażone w infrastrukturę istotną dla rozwoju przedsiębiorczości. W mieście odnajdujemy Piastowski Bank Spółdzielczy, Bank Zachodni WBK S. A. 1 Oddział oraz Agencję PKO Bank Polski. Na terenie miasta zlokalizowane są trzy bankomaty, jedna stacja paliw, trzy apteki, biura rachunkowe i księgowe, dwa hotele oraz dwie restauracje. Przedsiębiorcy mają dostęp do usług telekomunikacyjnych i Internetu. Opiekę zdrowotną zapewniają trzy Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej. Miasto Janikowo posiada ponadto system monitoringu składający się z 12 kamer, obejmujących swym zasięgiem 80% powierzchni miasta. Ochrona przeciwpożarowa zapewniana jest przez sied Ochotniczych Straży Pożarnych zlokalizowanych na terenie miasta i gminy. Ponadto w Janikowie istnieje telewizja kablowa Jansat. Emisja telewizji kablowej nie sięga na tereny wiejskie. Miasto rozprowadza również sygnał internetowy za pomocą telewizji kablowej.

44 Miasto stanowiące siedzibę władz samorządowych, będące wielofunkcyjnym ośrodkiem administracyjno-usługowym i mieszkaniowym, jest wyposażone w infrastrukturę techniczną. Na potrzeby rozwoju miasta wydzielono tereny przeznaczone pod inwestycje: dla przemysłu ciężkiego, przemysłu nieuciążliwego oraz dla przemysłu nieuciążliwego i usług. Ma to istotny wpływ na rozwój transportu i usług obsługi przemysłu.

2.4.1. Główni pracodawcy/ struktura i trendy/

W grudniu 2007 roku na terenie miasta według danych Głównego Urzędu Statystycznego istniało w Janikowie 821 podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON. Na sektor prywatny składało się 760 podmiotów gospodarczych a na sektor publiczny 61 podmiotów gospodarczych. W porównaniu z rokiem 2000 liczba podmiotów gospodarki narodowej na terenie Janikowa wzrosła o ponad 200 nowych firm. Wyraźny wzrost nowozarejestrowanych podmiotów gospodarczych nastąpił w latach 2003 – 2004 i w roku 2006 – 862 podmioty.

Ze względu na fakt, iż dominują małe podmioty, ich rotacja jest dośd duża, szczególnie w branży handlowej. Na terenie miasta dominują następujące branże przemysłu: chemiczny, meblarski oraz branża transportowa i budowlana.

Do największych przedsiębiorstw mających swoją lokalizację na terenie miasta należą: . Soda Polska CIECH Zakład Produkcyjny JANIKOSODA . Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Budowlano – Handlowe Rembis sp. z o. o. . Przedsiębiorstwo Usług Budowlanych „BROSTER” sp. j. . Transport Materiałów Sypkich HOFFMANN . Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowe ELEKTROREM sp. z o. o. . Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe „MONTOSTAL” sp. z o. o. . Janipol Meble sp. z o. o. . Przedsiębiorstwo Transportowo – Usługowo – Handlowe „Radzikowski” . INOCHŁOD – SERWIS sp. z o. o. . Krajowa Spółka Cukrowa S. A. Oddział „Cukrownia Janikowo” . Piastowski Bank Spółdzielczy

45 . Bank Zachodni WBK S. A. 1 Oddział . Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe Tomasz Górski . Darbud – Usługi Ogólnobudowlane . Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „ZGODA” . Samopomoc Chłopska. Gminna Spółdzielnia . Kujawska Spółdzielnia Mieszkaniowa . Polomarket sp. z o. o. . Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej sp. z o. o.

2.4.2. Struktura podstawowych branż gospodarki znajdujących się na terenie miasta /trendy/

Poniższe tabele obrazują strukturę podstawowych branż gospodarki Janikowa na tle powiatu i województwa. Tabela 23. Liczba podmiotów gospodarczych Janikowa na tle województwa i powiatu Stan na 31.12.2007 r. Wyszczególnienie Liczba podmiotów gospodarczych Województwo kuj. – pom. 188 531 Powiat inowrocławski 13 067 Janikowo 821 Źródło: Główny Urząd Statystyczny

Tabela 24. Struktura podstawowych branż gospodarki Janikowa w 2007 r.

Stan na 31.12.2007 r. Wyszczególnienie Woj. kuj - pom Powiat Janikowo inowrocławski Ogółem 188 531 13 067 821 Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 5 067 591 8

Przemysł razem 19 138 1 291 59

Przetwórstwo przemysłowe 18 767 1 251 58 Budownictwo 19 884 1 061 63 Handel i naprawy 62 501 4 143 233 Hotele i restauracje 4 790 343 18 Transport, gospodarka 13 768 1 244 98 magazynowa i łącznośd

46 Pośrednictwo finansowe 7 211 445 19 Obsługa nieruchomości i firm 26 695 2 054 223 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

Tabela 25. Podmioty gospodarcze w Janikowie wg PKD w latach 2002-2007. Stan na 31.12.2007 r. Wyszczególnienie 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Ogółem 752 812 823 821 862 821 Rolnictwo, 6 7 7 7 8 8 łowiectwo, leśnictwo Przemysł razem - - - - - 59 Przetwórstwo 66 71 75 71 71 58 przemysłowe Budownictwo 51 53 54 55 57 63 Handel i naprawy 245 257 262 249 250 233 Hotele i restauracje 22 25 23 21 20 18 Transport, gospodarka 70 75 63 63 63 98 magazynowa i łącznośd Pośrednictwo 14 13 14 13 15 19 finansowe Obsługa 209 239 250 260 283 223 nieruchomości i firm Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

Tabela 26. Osoby fizyczne prowadzące działalnośd gospodarczą według wybranych sekcji (2007 r.). Zestawienie na tle powiatu i województwa. Stan na 31.12.2007 r. Powiat Wyszczególnienie Woj. kuj. - pom Janikowo inowrocławski Ogółem 148 248 10 534 637 Przetwórstwo przemysłowe 14 253 976 42 Budownictwo 17 351 938 50 Handel i naprawy 53 147 3 617 208 Hotele i restauracje 3 922 288 16 Transport, gospodarka 12 777 1 150 89 magazynowa i łącznośd

47 Pośrednictwo finansowe 6 710 420 18 Obsługa nieruchomości i firm 18 419 1 443 143 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

Szansą na ożywienie społeczno-gospodarcze podupadłych ośrodków miejskich są programy rewitalizacji, które powinny zmierzad do wzrostu atrakcyjności walorów i zasobów lokalnych (zarówno tkanki urbanistycznej, infrastruktury, środowiska naturalnego, jak i zasobów ludzkich), aby w ten sposób stymulowad rozwój gospodarczy i społeczny miast, jako ważnych struktur rozwoju regionalnego. Bezrobocie w Janikowie, które na koniec marca 2009 r. osiągnęło 26,5% (nastąpił wzrost bezrobocia w porównaniu z ostatnim miesiącem 2008 r. – 21,0%) rzutuje na pojawienie się szeregu problemów społecznych, takich jak rosnące ubóstwo, patologie społeczne, osłabienie więzi społecznych, jak i niski stopieo aktywności mieszkaoców i ich identyfikowania się z miastem.

Ponad 9 – tysięczna ludnośd miasta utrzymuje się z pracy w przemyśle, rolnictwie, handlu i drobnym rzemiośle. Na terenie Janikowa istnieją duże zakłady przemysłowe (Janikowskie Zakłady Sodowe Janikosoda S. A. obecnie Soda Polska CIECH Zakład Produkcyjny JANIKOSODA, JANIPOL – Meble - producent mebli, inne firmy przemysłowe, jednostki handlowe, podmioty z branży transportowej, budowlanej i innej). Obecnośd dużych zakładów produkcyjnych generuje zapotrzebowanie na usługi remontowe, transport i wszelkiego rodzaju dostawy i obsługę przez lokalne firmy, wymuszając na kontrahentach wysoki poziom świadczonych usług.

Analizując istniejące podmioty gospodarki narodowej według struktury podstawowych branż gospodarki, widad, że dominują handel i naprawy (233 podmioty), co stanowi 28,38% wszystkich podmiotów gospodarczych na terenie miasta. Na drugim miejscu plasuje się obsługa nieruchomości i firm (223 podmiotów gospodarczych), co stanowi 27,16 % wszystkich podmiotów gospodarczych na terenie miasta. Dużą rolę odgrywa także transport (98 firm) – 11,94% wszystkich podmiotów, budownictwo (63 firmy) – 7,76% wszystkich podmiotów, przemysł (59 firm) – co stanowi prawie 7,19% ogółu podmiotów i przetwórstwo przemysłowe (58 podmiotów) – 7,06% podmiotów. Najmniej liczną kategorię stanowią rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo (8 podmiotów) – 0,97% oraz hotele i restauracje (18 podmiotów) – co stanowi prawie 2,19% wszystkich podmiotów. Liczba hoteli i

48 restauracji jest stosunkowo mała. W tak atrakcyjnym turystycznie miejscu jakim jest Janikowo, ilośd firm świadczących usługi turystycznie powinna byd zdecydowanie większa. Na terenie Janikowa zarejestrowanych jest 821 podmiotów gospodarczych, a więc około 6,3 % wszystkich podmiotów gospodarczych powiatu inowrocławskiego. 2.4.3. Liczba podmiotów gospodarczych i osób zatrudnionych w danych sektorach /trendy.

Tabela 27. Podmioty gospodarcze wg sektorów własności w Janikowie w 2007 r. Stan na 31.12.2007 r. Wyszczególnienie Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny Woj. kuj.-pom 188 531 6 399 182 132 Powiat 13 067 493 12 574 inowrocławski Janikowo 821 61 760 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

Tabela 28. Podmioty gospodarcze wg sektorów własności w Janikowie w latach 2002- 2007. Stan na 31.12.2007 r. Lata 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Sektor publiczny 61 59 58 58 60 61

Sektor prywatny 691 753 765 763 802 760 Ogółem 752 812 823 821 862 821 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Tabela 29. Podmioty gospodarcze wg form własności w Janikowie w 2007 r. Stan na 31.12.2007 r. Powiat Wyszczególnienie Woj. kuj. - pom Janikowo inowrocławski Spółki handlowe 10 161 522 32 Spółki handlowe z udziałem kapitału 1 609 85 6 zagranicznego Spółki cywilne 12 889 797 42 Spółdzielnie 1 027 65 3 Fundacje, stowarzyszenia i 4 521 255 12 organizacje społeczne Osoby fizyczne prowadzące 148 248 10 534 637 działalnośd gospodarczą Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

49 Tabela 30. Podmioty gospodarcze wg FP w Janikowie w latach 2002-2006 Stan na 31.12.2007 r. Lata

2002 2003 2004 2005 2006 Spółki handlowe 21 25 27 28 27 Spółki handlowe z udziałem 4 4 4 5 5 kapitału zagranicznego Spółki cywilne 3 3 3 3 3 Spółdzielnie 3 3 3 3 3 Fundacje i stowarzyszenia i 6 7 8 8 12 organizacje społeczne Osoby fizyczne prowadzące 584 643 650 648 680 działalnośd gospodarczą Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

Kształtowanie się poziomu zatrudnienia na terenie Janikowa na tle powiatu przedstawiają poniższe tabele. Tabela 31. Pracujący w Janikowie na tle powiatu w 2007 r.

Stan na 31.12.2007 r. Z liczby ogółem Wyszczególnienie Ogółem Sektor Sektor Mężczyźni Kobiety produkcyjny usługowy Powiat 33 137 18 013 15 124 15 798 17 339 inowrocławski Janikowo 3 099 2 168 931 2 217 882 Źródło: Główny Urząd Statystyczny. Dane Urzędu Miejskiego w Janikowie

Tabela 32. Zatrudnienie w Janikowie w latach 2005-2007 Stan na 31.12.2007 r.

Wyszczególnienie 2005 2006 2007

Kobiety 860 917 931 Mężczyźni 1 948 2 064 2 168 Sektor prod. 1 948 2 036 2 217

50

Sektor usług. 860 945 882

2 808 2 981 3 099 Janikowo ogółem

31 728 32 505 33 137 Powiat ogółem Źródło: Główny Urząd Statystyczny. Dane Urzędu Miejskiego w Janikowie

Dokonując analizy powyższych danych można zauważyd tendencję wzrostową w latach 2005 – 2007. W okresie tym następuje poprawa sytuacji na rynku zatrudnienia, której towarzyszy wzrost liczby mieszkaoców Janikowa. Ponad 2 - krotnie więcej osób w mieście zatrudnionych jest w sektorze produkcyjnym niż w sektorze usługowym. Liczba osób zatrudnionych w Janikowie stanowi aż 9,35% wszystkich zatrudnionych w powiecie inowrocławskim.

2.4.4. Identyfikacja problemów /Gospodarka/

duże bezrobocie, mały rynek pracy, niesprecyzowany charakter miasta, niedostateczne wyposażenie terenu w urządzenia infrastrukturalne, niska konkurencyjnośd , brak sprawnego, kompleksowego systemu informacji gospodarczej i promocji, niewielkie zainteresowanie inwestorów zewnętrznych, mała atrakcyjnośd inwestycyjna, duże rozdrobnienie przedsiębiorców, trudna sytuacja gospodarcza, zmniejszenie się poziomu zatrudnienia, wyjazd emigracji siły fachowej, przewaga małych firm nie posiadających kapitału na rozwój ani rezerw wystarczających na przetrwania spadków koniunktury, trudności ze zbytem produktu wewnętrznego, duży sektor publiczny.

51 2.5. Środowisko i zagospodarowanie przestrzenne.

2.5.1.Uwarunkowania ochrony środowiska

Sied hydrograficzna Położenie gminy nad Jeziorem Pakoskim zapewnia dostateczną ilośd wody zarówno do celów gospodarczych, jak i dla rekreacji, wędkarstwa i uprawiania sportów wodnych. Zasoby wód powierzchniowych Polski są jedne z najmniejszych w Europie. Na niedobory wody szczególnie narażone są centralne obszary kraju, a w szczególności Nizina Wielkopolsko-Kujawska z doliną Noteci zaliczana obecnie do najwyższej, pierwszej kategorii potrzeb wodnych. Prace mające na celu wzrost zasobów wodnych tego rejonu prowadzone są od lat 50-tych. Polegają one głównie na piętrzeniu położonych w tym rejonie jezior, które w efekcie przeprowadzonych tu już w poł. XIX w. prac melioracyjnych często znacznie obniżyły swoje zwierciadło wody. Nie zawsze jednak wysokośd piętrzenia ogranicza się do „naturalnej” rzędnej lustra wody w jeziorze a późniejsze fluktuacje stanów wody znacznie przekraczają wahania naturalne. Przykładem tego typu antropogenicznego przekształcenia są podpiętrzone jeziora położone w dolinie Noteci tworzące obecnie Zbiornik Pakoski będący jednym z większych tego typu akwenów w Polsce. Zbiornik Pakoski został utworzony na Noteci Zachodniej w 1975r. w ramach programu piętrzenia jezior położonych w dolinie rzeki Noteci i jej lewobrzeżnego dopływu rzeki Panny. Zbiornik ten jest częścią składową „hydrowęzła pakoskiego” regulującego gospodarką wodną Noteci Połączonej. Pełni on głównie funkcję retencyjną i przeciwpowodziową.

W okresie zimowo-wiosennym gromadzone są w nim wody roztopowe w celu zabezpieczenia przed zalaniem doliny Noteci poniżej zbiornika i zmagazynowania jej do wykorzystania w okresie letnio-jesiennym do nawodnieo pól i wyrównywania niskich stanów wody w Noteci poniżej zbiornika. Zbiornik Pakoski, zgodnie z założeniami projektowymi, spełnia funkcje urządzenia wodnego służącego ochronie przeciwpowodziowej i przeciwdziałania deficytom wody w okresach posuchy. W ramach kompleksowej gospodarki wodnej w zlewni Górnej Noteci istnieje możliwośd retencjonowania ponad 100 mln m3 wody.

52

Fot. 3. Jezioro Pakoskie. Zbiornik jeziora Pakoskiego dzieli się na północny i południowy, powstał w sztuczny sposób w wyniku spiętrzenia. Długośd zbiornika wynosi 14,5 km.

Struktura użytkowania gruntów Grunty na terenie miasta zajmują powierzchnię 950,42 ha. Struktura ich użytkowania została przedstawiona w tabeli nr 33. Z danych w niej zawartych wynika, iż największa częśd gruntów wykorzystywana jest jako użytki rolne (440,79 % ogółu powierzchni miasta) oraz jako tereny zabudowane i zurbanizowane (351,95 % ogółu powierzchni miasta). Pozostałe użytki stanowią niewielką częśd ogółu gruntów miejskich.

Tabela 33. Wykaz gruntów na terenie miasta Janikowo

WYSZCZEGÓLNIENIE Pow. w ha Grunty ogółem, w tym: 950,42 Użytki rolne 440,79 Użytki leśne i grunty zadrzewione 3,75 Grunty zabudowane i zurbanizowane 351,95

53 Tereny mieszkaniowe 67,58 Tereny przemysłowe 177,84 Tereny rekreacji i wypoczynku 17,78 w tym Drogi 37,36 Kolejowe 22,54 Inne 28,85 Grunty pod wodami 144,57 Tereny niezabudowane 2,07 Nieużytki 7,29 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Referatu Inwestycyjno - Technicznego Urzędu Miejskiego w Janikowie (Stan na 31.12.2007r.)

Całkowita powierzchnia obszaru miasta wynosi 950,42 ha, w tym powierzchnia wód płynących stanowi 144,57 ha. Tym samym powierzchnia obszaru miasta bez wód płynących wynosi 805,85 ha. Na terenie miasta zlokalizowane są działki obecnie nie użytkowane. Ich łączna powierzchnia wynosi 60,86 ha (7,55% całkowitej powierzchnimiasta).

W tabeli nr 34 przedstawiono strukturę użytkowania użytków rolnych na terenie miasta. Tabela 34. Struktura użytków rolnych na terenie miasta Janikowa. Stan na 31.12.2007r. Rodzaj użytku Pow. w ha Udział w % Ogółem 440,79 100

Grunty orne 434,63 98,60 Sady 4,36 0,99 w tym Użytki zielone 1,80 0,41 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Referatu Inwestycyjno - Technicznego Urzędu Miejskiego w Janikowie

Z danych wynika, iż największy udział użytków rolnych na terenach miasta stanowią grunty orne. W następnej kolejności są sady zlokalizowane na obrzeżach miasta oraz użytki zielone. W niewielkiej części grunty wykorzystywane są pod łąki i pastwiska.

54 Zieleo miejska W poniższej tabeli zostały przedstawione dane dotyczące zieleni miejskiej w Janikowie wraz z ilością nasadzeo.

Tabela 35. Tereny zielone i nasadzenia na terenie miasta Janikowo Stan na 31.12.2007r. Wyszczególnienie 2003 2004 2005 2006 Tereny zieleni ogółem w ha, w tym 46,50 46,50 46,50 46,50 Parki spacerowo-wypoczynkowe 4,5 4,5 4,5 4,5 Zieleoce 14,0 14,0 14,0 14,0 Zieleo uliczna 10,0 10,0 10,0 10,0 Tereny zieleni osiedlowej 18,0 18,0 18,0 18,0

Nasadzenia, w tym 2 860 1 040 3 519 3 086 Drzewa 110 194 602 438 Krzewy 2 750 852 2 917 2 648 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Referatu Inwestycyjno - Technicznego Urzędu Miejskiego w Janikowie

Z przedstawionych danych wynika, że ogólna liczba terenów zielonych w obrębie miasta utrzymuje się na stałym poziomie, lecz systematycznie wzrasta liczba nowych nasadzeo, w szczególności różnego gatunku drzew i krzewów. Za utrzymanie terenów zielonych na terenie miasta odpowiada Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Janikowie.

Powietrze Zanieczyszczenia powietrza na omawianym obszarze pochodzą z procesów spalania paliw stałych, płynnych i gazowych z sektora bytowo-komunalnego i środków transportu. Emisja z energetycznego spalania paliw odnosi się przede wszystkim do sezonu grzewczego. Obszar miasta i gminy Janikowo sklasyfikowany jest w klasie B, gdzie występują przekroczenia sklasyfikowanych substancji. Zakłady emitujące największą ilośd zanieczyszczeo do powietrza (których suma gazów i pyłów przekracza 176,9 Mg/rok): jest w chwili obecnej Soda Polska CIECH Zakład Produkcyjny JANIKOSODA. Z badao Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska wynika, że na omawianym obszarze stwierdza się przekroczenie

55 dopuszczalnych norm obowiązujących w powietrzu: zwiększa się poziom stężenia dwutlenku siarki, dwutlenku azotu a także pyłu zawieszonego PM10, benzenu i tlenek węgla. Podstawowym sposobem uzyskania informacji dotyczących stanu zanieczyszczenia powietrza jest lokalny monitoring zanieczyszczenia atmosfery oraz badania prowadzone przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Bydgoszczy. Badania te służą do określania stopnia zagrożenia zdrowia ludzi związanego z zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego. Na terenie gminy Janikowo dla potrzeb Janikowskich Zakładów Sodowych zlokalizowana jest stacja monitoringu powietrza atmosferycznego. Ocenę stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie gminy dokonano w oparciu o dane zawarte w decyzjach wydanych przez Wojewodę Bydgoskiego dotyczących warunków wprowadzania zanieczyszczeo do powietrza ze zorganizowanych źródeł emisji oraz wskaźniki emisji dotyczące rodzajów i ilości substancji zanieczyszczających, wytwarzanych przez silniki spalinowe, wprowadzanych do powietrza atmosferycznego. Podstawowym źródłem emisji zanieczyszczeo do powietrza atmosferycznego na terenie gminy i miasta Janikowa są instalacje technologiczno-grzewcze usytuowane na terenie Soda Polska CIECH Zakład Produkcyjny JANIKOSODA., kotłownia Cukrowni Janikowo oraz procesy związane z energetycznym spalaniem węgla kamiennego w kotłowniach lokalnych i paleniskach domowych. Duża ilośd zanieczyszczeo do powietrza atmosferycznego wprowadzanych jest w sposób nie zorganizowany z pojazdów poruszających się po drogach na terenie miasta i gminy. W ogólnej wielkości emisji największy udział stanowią gazy i pyły powstające w wyniku energetycznego spalania paliw stałych (węgiel, drewno). Stężenia podstawowych zanieczyszczeo (pyły, dwutlenek siarki, dwutlenek azotu i tlenek węgla) w powietrzu atmosferycznym na obszarze miasta i gminy nie przekraczają wartości dopuszczalnych stężeo, określonych w rozporządzeniu MOŚ, ZniL z dnia 28 kwietnia 1998 roku w sprawie dopuszczalnych wartości stężeo substancji zanieczyszczających powietrze ( Dz. U. Nr 55, 1998r.). Najwyższe stężenie pyłu zawieszonego i gazów występuje w pobliżu Soda Polska CIECH Zakład Produkcyjny JANIKOSODA. Podsumowując, należy stwierdzid, że stan czystości powietrza atmosferycznego na obszarze miasta i gminy Janikowo uznad można za zadowalający i nie stanowi on zagrożenia dla środowiska.

56 Hałas Głównymi źródłami nadmiernego poziomu hałasu są na terenie Janikowa: Janikowskie Zakłady Sodowe oraz hałas komunikacyjny. Hałas przemysłowy Problem ponadnormatywnej emisji hałasu do środowiska nie kwalifikuje Janikoskich Zakładów Sodowych do wpisania zakładu na Listę „80”, jednak występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. Realizacja zadao inwestycyjnych w Zakładach pozwoliła na dostosowanie się zakładu do dopuszczalnych norm w porze dziennej. Nadal przekroczony jest dopuszczalny poziom hałasu 40 dB w nocy (Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 r., poz. 436). Z informacji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Bydgoszczy w 2004 roku wynika, iż Zakłady przekraczają normy dopuszczalnego hałasu tylko w porze nocnej o 6,3 dB. Powodowany jest przez maszyny, urządzenia i narzędzia, części procesów technologicznych generujących hałasy zlokalizowane wewnątrz i na zewnątrz obiektów. Hałas komunikacyjny Znaczny wpływ na środowisko wywiera hałas komunikacyjny. W związku z gwałtownym rozwojem motoryzacji oraz kilkakrotnym wzrostem liczby pojazdów poruszających się po drogach i ulicach miast wzrosło zagrożenie środowiska hałasem komunikacyjnym, które jest proporcjonalne do tzw. wskaźnika presji motoryzacji, który wiąże gęstośd sieci drogowej i natężenie ruchu w tej sieci z potencjalną liczbą ludzi objętą wpływem uciążliwości powodowanych przez środki transportu. Zagrożenie hałasem komunikacyjnym występuje głównie na terenach przyległych do drogi wojewódzkiej (nr: 255), oraz przy drogach lokalnych. Na poziom emisji hałasu komunikacyjnego największy wpływ mają: natężenie ruchu, stan techniczny pojazdów, rodzaj i stan techniczny nawierzchni jezdni, udział w ruchu transportu ciężkiego, organizacja ruchu drogowego. Niezależnie od ww źródeł hałasu lokalnie także mogą wystąpid uciążliwości hałasu powodowane przez funkcjonujące w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej: zakłady produkcyjne, obiekty sportowe czy też lokale rozrywkowe.

Inne źródła hałasu

Ponadto znaczny udział w emisji hałasu mają zlokalizowane na terenie JANIKOSODY S.A. obiekty zarządzane przez Elektrociepłownie Kujawskie Sp.z o.o. zakład w Janikowie.

57 Kolejnym źródłem hałasu wpływającym w mniejszym stopniu na środowisko jest składowisko odpadów znajdujące się w sąsiadującej gminie Pakośd, gdzie pas zieleni izolacyjnej zabezpiecza otoczenie przez hałasem ruchu pojazdów dowożących odpady oraz okresową pracą kompaktora. Źródłem hałasu jest również komunikacja samochodowa (szczególnie transport ciężarowy) na ul. Przemysłowej, 1 Maja, Szkolnej i Powstaoców Wielkopolskich. Zanieczyszczenia wód Z badao prowadzonych przez Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska wynika, iż powstające na obszarze gminy i miasta zanieczyszczenia bytowe mają wpływ na stan czystości wód tego obszaru tj. Jeziora Pakoskiego Północnego i Południowego oraz Starorzecze Noteci. Z danych WIOŚ wynika, że na podstawie przeprowadzonego monitoringu tych wód dokonano oceny ogólnej stanu ich czystości wg obowiązujących klas od I do V: Jezioro Pakoskie– III klasa czystości wód, Starorzecze Noteci - III klasa czystości wód, Generalnie można jednak powiedzied, że klasy czystości wód od kilku lat poprawiają się. Największe zmiany wystąpiły na kierunku regionalnego odpływu wód podziemnych do Kanału Noteckiego gdzie nastąpiło znaczne zmniejszenie zasolenia wód powierzchniowych. Klasa III – to wody o niskiej jakości, które jednak spełniają wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do rekreacji. Zagrożenia czystości wód dotyczą zanieczyszczeo punktowych i obszarowych. Zanieczyszczenia punktowe - powstają w wyniku bezpośrednich zrzutów ścieków do wód np. ścieki bytowo – gospodarcze lub przemysłowe. Największą ilośd odpadów na terenie gminy wyprodukowała Soda Polska CIECH Zakład Produkcyjny JANIKOSODA. Ilośd odpadów pochodzenia przemysłowego nagromadzonych w tysiącach wynosiła Mg 6863,022. W wyniku prac agrotechnicznych stawy odpadowe są redukowane. Zanieczyszczenia obszarowe - powstają w wyniku spływu wód z terenów użytkowanych rolniczo. Zanieczyszczenia obszarowe powstające z rolniczego wykorzystania terenu należą do największych źródeł zagrożeo dla wód powierzchniowych i gruntowych. Do zanieczyszczenia przyczyniają się nawozy sztuczne i organiczne (obornik, gnojówkę i gnojowicę) oraz środki ochrony roślin.

58 2.5.2. Własnośd gruntów i budynków

W tabeli nr 36 została przedstawiona struktura własności gruntów na terenie miasta Janikowa. Tabela 36. Podział własności gruntów rozróżnieniem typów własności Stan na 31.12.2007r. Właściciel Pow. w ha Grunty ogółem 950 Skarbu Paostwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w 154 użytkowanie wieczyste Skarbu Paostwa przekazane w użytkowanie wieczyste 253 Spółek Skarbu Paostwa, przedsiębiorstw paostwowych i 2

innych paostwowych osób prawnych

Gminy i zw. Międzygminnych przekazanych w 132

użytkowanie z tego Gmin i zw. Międzygminnych przekazanych w 26 użytkowanie wieczyste Osób fizycznych 184 Spółdzielni 182 Kościołów i Związków Wyznaniowych 6 Powiatu z wyłączeniem przekazanych w użytkowanie 1 wieczyste Spółki Prawa Handlowego 10 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Referatu Inwestycyjno - Technicznego Urzędu Miejskiego w Janikowie

Jak wynika z przedstawionych danych na terenie miasta Janikowo największa częśd gruntów stanowi własnośd Skarbu Paostwa (wraz z gruntami przekazanymi w użytkowanie wieczyste) – 407 ha (42,84%); osób fizycznych – 184 ha (19,37%) i spółdzielni 182 ha (19,16%). Znaczna częśd powierzchni miasta, ponad 16,63% jest własnością Gminy i Związków Międzygminnych – 158 ha. Szczegółowy podział własności z uwzględnieniem poszczególnych typów własności przedstawia powyższa tabela. Poniżej przedstawione zostały zasoby mieszkaniowe Janikowa na tle powiatu inowrocławskiego, z wyszczególnieniem mieszkao, izb oraz powierzchni.

59 Tabela 37. Zasoby mieszkaniowe miasta Janikowo w 2007 r.

Wyszczególnienie Miesz Izby Powierzch Liczba Przeciętn Przecięt Powierzch Powierzch kania nia izb w a liczba na liczba nia nia użytkowa mieszkan osób na osób na użytkowa użytkowa mieszkao iu 1 1 izbę w m² na 1 w m² na 1 w tys. m² mieszka mieszkania osobę nie Powiat 53 192 3 385,7 3,57 3,05 0,85 62,8 20,6 inowrocławski 948 853 Janikowo 2 966 10 170,9 3,52 3,08 0,88 57,6 18,7 429 Źródło: GUS w Bydgoszczy Powierzchnia użytkowa mieszkao na terenie Janikowa wynosi 170 938 m². Na całkowite zasoby mieszkaniowe składa się liczba mieszkao – 2 966 oraz izb 10 429. Pod względem form własności lokali mieszkalnych największy udział w mieście mają mieszkania osób fizycznych (prawie 38%), mieszkania komunalne (ponad 33%) oraz mieszkania spółdzielcze (ponad 27% wszystkich mieszkao). Zaledwie znikomy jest udział mieszkao w posiadaniu zakładów pracy (1,92%) i pozostałych podmiotów (0,14%). Szczegółowy podział przedstawia poniższa tabela.

Tabela 38. Struktura własności lokali mieszkalnych w mieście Janikowo według form własności

Stan na 31.12.2007r. Mieszkania Liczba Udział w %

Spółdzielcze 808 27,24

Komunalne 982 33,11

Zakładów pracy 57 1,92

Osób fizycznych 1 115 37,59

Pozostałych podmiotów 4 0,14

Razem 2 966 100 Źródło: GUS w Bydgoszczy

W Janikowie 40% wszystkich mieszkao powstało w latach 1954 – 1970; 20% przed rokiem 1945 i 40% po 1990 roku. Niekorzystnie przedstawia się natomiast sytuacja mieszkao komunalnych. Cechują się one złym i średnim stanem technicznym, co oznacza koniecznośd zwiększonych wydatków na coraz częstsze remonty.

60 W roku 2007 w mieście oddano do użytkowania 9 mieszkao w budynkach indywidualnych, o łącznej powierzchni użytkowej 1 056 m². W poniższej tabeli przedstawiono strukturę budynków i lokali mieszkalnych w mieście Janikowo na dzieo 31 marca 2007 r. Tabela 39. Struktura budynków i lokali mieszkalnych w Janikowie w roku 2007 r. Lp. Wyszczególnienie Liczba Liczba Powierzchnia budynków lokali użytkowa w m2 szt. komunalnych szt. 1. Budynki w których znajdują się 66 1010 45569,81 lokale gminne 2. Budynki stanowiące wyłączną 8 25 1159,98 własnośd gminy 3. Budynki stanowiące 58 985 44409,83 współwłasnośd

Na terenie miasta działa jedna spółdzielnia mieszkaniowa: Kujawska Spółdzielnia Mieszkaniowa. Zasoby mieszkaniowe: w administrowaniu Kujawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Inowrocławiu na obszarze miasta Janikowo przedstawia poniższa tabela.

Tabela 40. Zasoby mieszkaniowe Kujawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na rewitalizowanym obszarze Janikowa

ZASOBY MIESZKANIOWE JEDN. M. 2007 Ogółem: mieszkania miesz. 808 izby izba 3002 powierzchnia użytkowa mieszkao m2 40 696,67

Tabela zawiera dane wyłącznie z obszaru objętego programem rewitalizacji. Na pozostałych dwóch obszarach miasta Kujawska Spółdzielnia mieszkaniowa nie posiada zasobów mieszkaniowych.

2.5.3. Granice stref ochrony konserwatorskiej

Bogactwo kulturowe Gminy i Miasta Janikowo wynika przede wszystkim z położenia etnograficznego. Obszar ten, znajduje się na przecięciu dwóch kultur: pałuckiej i kujawskiej.

61 Ze skrzyżowania wpływów dwóch wyżej wymienionych kultur wyłania się nam Gmina Janikowo. Posiada ona również liczne zabytki oraz pomniki przyrody, które mogą skutecznie przyciągad turystów. Wymienid tu należy chodby kościoły (w Ludzisku, Ostrowie czy Trlągu), cmentarze ewangelickie (Kołuda Mała, Trląg, Kołodziejewo, Pałuczyna, Dębowo, Dębina) oraz dworki i pałace (Ostrowo, Kołuda Mała, Kołuda Wielka, Ludzisko, Kołodziejewo, Wierzejewice, Broniewice, Głogówiec). Warto poznad historię tych najważniejszych:

 Zespół Kościoła Par. p.w. Św. Jana Chrzciciela w Ostrowie został zbudowany w stylu późnogotyckim. Jest to budowla murowana pochodząca z kooca XV w. Najstarsze zapiski historyczne podają, że parafia pierwotnie należała do Kościelca Kujawskiego, a miejscowośd ta nazywała się Ostrowo św. Anny przy Kościelcu.

 Zespół dworski w Ostrowie pochodzi z XIX w., położony jest w Parku krajobrazowym. Obecnie jest tam RSP "Zgoda”.

 Zespół dworski w Ludzisku, mury z XVIII w. Obecnie budynek ten został zaadoptowany przez Dom Pomocy Społecznej.

 Zespół pałacowy w Broniewicach został zbudowany ok. 1880r. Dzisiaj w budynku znajduje się Szkoła Podstawowa.

 Kościół p.w. Św. Mikołaja w Ludzisku na początku był drewniany. Później wybudowano kościół murowany w 1865 r. z fundacji właściciela wsi Jana Dąbskiego. Obecny kościół pochodzi z XIX w., a ostatecznie został rozbudowany w 1935 r.

 Zespół pałacowo parkowy w Kołudzie Małej wygląd zyskał dzięki gruntownej przebudowie dokonanej u schyłku wieku, zrealizowanej na podstawie projektu znanego poznaoskiego architekta. Konstrukcja przybrała postad dwukondygnacyjnej budowli późno klasycystycznej. Po zakooczeniu II wojny światowej spełniał kolejno funkcję Oddziału Gruźliczego inowrocławskiego Szpitala Miejskiego, Szkoły Podstawowej a do połowy 2004 r. Domu Pomocy Społecznej.

Miasto Janikowo jest najmłodszym spośród miast regionu. Prawa miejskie uzyskało w 1962r. i od tego momentu następuje dynamiczny rozwój miasta. Wymienione powyżej zabytki znajdują się na terenie gminy a samo miasto nie może poszczycid się podobnymi i porównywalnymi na swoim terenie.

62 Tym niemniej na obszarze miasta wyodrębnid można kilka zabytków i obiektów historycznych. W celu objęcia ich ochroną wyodrębniono następujące strefy ochrony konserwatorskiej:

- STREFA „A” – strefa pełnej ochrony konserwatorskiej, obejmująca obszary/obiekty szczególnie wartościowe, do bezwzględnego zachowania. Wszystkie prace, prowadzone na tym obszarze lub w obiektach, należy uzgodnid z Paostwową Służbą Ochrony Zabytków. W mieście Strefą „A” objęto: zespół dworsko – parkowy przy ul. Kasprowicza, kościół parafialny p. w. św. Jana Chrzciciela wraz z częścią cmentarza na Ostrowie przy ul. Przyjeziernej oraz zespół pałacowo – parkowy (dawna wieś Ostrowo). - STREFA „B” – strefa ochrony konserwatorskiej, obejmująca obszar podlegający rygorom w zakresie utrzymania zasadniczych elementów istniejącej substancji o wartościach kulturowych oraz charakteru w skali nowej zabudowy. Z Paostwową Służbą Ochrony Zabytków należy uzgodnid wszelkie przebudowy obiektów zabytkowych, lokalizację nowych obiektów i korektę układu przestrzennego. Strefą „B” objęto: zespół miejski, w skład którego wchodzą: kościół parafialny p. w. Serca Pana Jezusa, kościół ewangelicki, szkoła, poczta, mleczarnia oraz częśd zabudowy przy ul. 1 Maja, Powstaoców Wlkp. oraz Szkolnej. W tej strefie znalazł się zespół cukrowni i domy pracowników oraz dwa nieczynne cmentarze ewangelickie. Poza tym, za zabytkowy uznano zespół folwarczny przy pałacu w Ostrowie. - STREFA „W” – strefa ochrony archeologicznej, obejmująca rozpoznane i potencjalne obszary występowania stanowisk archeologicznych. Wszelkie prace ziemne prowadzone w jej granicach, wymagają uzgodnieo z Paostwową Służbą Ochrony Zabytków. Strefą W objęto udokumentowane wykopaliska archeologiczne na terenie miasta – obszar na północ od ul. Wiejskiej (pomiędzy ulicami 1 – Maja i Wiejską).

63 2.5.4. Identyfikacja problemów

. Ze względu na położenie i zagospodarowanie przestrzenne - położenie miasta w obszarze problemowym, o szczególnie dużym nagromadzeniu i złożoności konfliktów w zagospodarowaniu przestrzennym - położenie miasta w obszarze występowania ponadnormatywnych zanieczyszczeo w przyrodzie i uciążliwości dla środowiska - negatywne i pozytywne oddziaływanie kopalni i przemysłu wapiennego na miasto - aktualnie mała dynamika rozwoju miasta, wynikająca m. in. z restrukturyzacji przemysłu i obniżenia dochodów mieszkaoców - rozbicie układu przestrzennego na dwie jednostki – stare i nowe Janikowo . Ze względu na stan środowiska naturalnego - miasto położone jest na obszarze, na którym występuje wyraźnie zróżnicowana morfologia terenów - mniej korzystne tereny zboczy wysoczyzny, dolinki glacjalne i terasy Noteci na których zabudowę należy dostosowad do spadków terenów oraz zdecydowanie niekorzystne tereny obejmujące dno doliny Noteci, z uwagi na wahania poziomu wód gruntowych, jak i ochronę lokalnego ciągu ekologicznego - degradacja gleb w wyniku opadów pyłów i substancji szkodliwych z zakładów przemysłowych - zanieczyszczenie powietrza na skutek generowania przez zakłady pyłów i dwutlenku siarki, zwiększone przez indywidualne emitory zabudowy mieszkaniowej, nie podłączonej do centralnego źródła ciepła

2.6. Infrastruktura

2.6.1. Stan systemu komunikacji

Rozwój układu komunikacyjnego związanego z Janikowem rozpoczął się w drugiej połowie wieku XIX, kiedy to w latach 1872-1873 oddano do eksploatacji linię kolejową Poznao – Inowrocław - Bydgoszcz co w znaczący sposób spowodowało pobudzenie sytuacji ekonomicznej miejscowości.

64 Obecnie teren gminy Janikowo przecina linia kolejowa nr 353 Poznao Wschód – Skandawa. Jest to linia Poznao - Inowrocław - Toruo lub Inowrocław - Bydgoszcz, trasa ma znaczenie krajowe, jest dwutorowa i zelektryfikowana. Z kolei układ dróg kołowych na terenie gminy i miasta stanowią: jeden odcinek drogi wojewódzkiej nr 255 Pakośd - Strzelno, o długości w granicach gminy 9 km, 13 odcinków dróg powiatowych: Broniewice - Mogilno, Cieślin - Janikowo, Kołodziejewko - Kołodziejewo - Trląg, Dębowo -korytkowo, Dobieszewice - Augustynowo, Pałuczyna - Kołodziejewko, Janikowo - Sielec - Kołuda Wielka, Janikowo - Kołuda Mała, Balice - Rzadkwin, Balice - Górki - Ciechrz, Ołdrzychowo - Górki o łącznej długości 49,5 km i 16 odcinków dróg gminnych, z których na drogi gminne zamiejskie przypada 32,35 km, a na gminne leżące w granicach administracyjnych miasta 14,3 km (łączna długośd dróg gminnych wynosi 46,65 km). Długośd dróg powiatowych na obszarze miasta wynosi 6,51 km, pozostała częśd – 51,309 km dróg powiatowych znajduje się na terenie gminy. Gmina Janikowo cechuje się licznymi drogami kołowymi. Ma korzystne położenie w zakresie transportu samochodowego i kolejowego. Najbliższy port lotniczy pasażerski znajduje się w Bydgoszczy (45 km). Droga wojewódzka nr 255 oddalona jest od Janikowa o ok. 3 km. Miasto Janikowo nazywane jest "miastem bez barier", ponieważ ciągi komunikacyjne i obiekty użyteczności publicznej zostały przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Miasto ma kompletną infrastrukturę techniczną oraz liczne obiekty tzw. infrastruktury społecznej. Wskaźnik gęstości sieci drogowej wynosi ponad 70 km/100 km i jest wyższy aniżeli przeciętny w województwie. Z wysokiego wskaźnika gęstości dróg winno wynikad dogodne połączenie osiedli w mieście i gminie. Wielkośd ta jest powodowana specyficznym układem sieci dróg, wynikającym z naturalnych barier komunikacyjnych, jakimi są rynna Zbiornika Pakoskiego i dolina Starej Noteci. Rozdzielone jeziorem wschodnia i zachodnia częśd gminy są dostępne jedną przeprawą mostową, jednocześnie kolejową i drogową, na południe od miasta Janikowa. Pozostałe znajdują się poza granicami gminy.

65 Tabela 41. Drogi w podziale na kategorie na terenie miasta Janikowa (w km)

Wyszczególnienie Długośd dróg

Drogi wojewódzkie 0,00 Drogi powiatowe 6,51 Drogi gminne 3,15 Ulice w Janikowie 11,15 Razem 20,81

Tabela 42. Drogi powiatowe na terenie miasta Janikowo

Nr drogi Nazwa drogi

2548 C Ul. Przemysłowa 2553 C Ul. 1 Maja 2553 C Ul. Powstaoców Wielkopolskich 2561 C Ul. Wiejska

Tabela 43. Wykaz ulic na terenie miasta Janikowo

Wyszczególnienie Nazwa ulicy Przemysłowa Topolowa Dworcowa

Biskupa M. Kozala

Obszar I Ogrodowa Sportowa Główna Klonowa (nr domów 2, 6, 8) Miła Zaułek Słoneczna (nr domów 1, 2, 3, 4, 5) Spacerowa Północna Wewnętrzna Młodzieżowa Wilkooskiego

66 Zachodnia Kwiatowa Klonowa (z wyłączeniem budynków nr 2, 6, 8)

Słoneczna (z wyłączeniem budynków 1, 2, 3, 4, 5)

Obszar II Zacisze Wiśniowa Prusa Kasprowicza Przybyszewskiego Przyjezierna Łączna Wiejska Szkolna Jana z Ludziska

Powstaoców Wielkopolskich

Obszar III Polna Ustronie Sieczkowicka Rybacka Wałowa Cicha 1 Maja

Stan dróg na terenie miasta Janikowo jest ogólnie zły, nie dostosowany do wzrastającego natężenia ruchu. Większośd ulic w obrębie miasta wymaga wykonania nowej nawierzchni. Wynika to z faktu, iż w ostatnich latach wykonywanych było szereg inwestycji, które wymagały naruszenia nawierzchni drogowej (dotyczy to głównie ulic, w których położona została sied kanalizacyjna). Ponadto większośd dróg i ulic należy dostosowad do parametrów technicznych i użytkowych przypisanych danym kategoriom dróg. Potrzeby remontowe i modernizacyjne dróg obejmują ich poszerzenie i polepszenie nawierzchni.

2.6.2. Gospodarka wodna

Na terenie gminy Janikowo występuje obszar wysokiej ochrony GZWP nr 142, czyli zbiornik morenowy Inowrocław – Dąbrowa OWO (obszar wysokiej ochrony). Jest to zbiornik

67 w utworach czwartorzędowych. Wykonana na zlecenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa dokumentacja określająca warunki hydrogeologiczne dla ustanowienia stref ochronnych zbiornika wód podziemnych w utworach czwartorzędowych Inowrocław-Dąbrowa-GZWP Nr 142” określa obszar tego zbiornika o powierzchni 251,8 km2 jako częśd Równiny Inowrocławskiej i Pojezierza Gnieźnieoskiego. Sumaryczna wielkośd zasobów wód podziemnych z utworów czwartorzędowych dla całego zbiornika wynosi: - zasoby odnawialne 43 872 m3/dobę; - zasoby dyspozycyjne 26 184 m3/dobę; Wprowadzenie ochrony wód podziemnych wyznaczonego zbiornika pozwoli na zachowanie dobrej jakości wód podziemnych w granicach zbiornika. Wody podziemne w obrębie dokumentowanego zbiornika stanowią główne źródło zaopatrzenia ludności w wodę do celów pitnych i gospodarczych. Wobec degradacji wód powierzchniowych w tym rejonie jak również wód podziemnych w rejonie Janikowa, Mątew i Inowrocławia, wody podziemne z terenu zbiornika mogą byd rezerwowym źródłem dobrej jakości wody pitnej dla aglomeracji położonych w pobliżu. Zaopatrzenie miasta i gminy w wodę zapewniają wodociągi gminne i ujęcia zakładowe. Na terenie gminy znajdują się cztery ujęcia wody podziemnej dla zbiorowego zaopatrzenia odbiorców w wodę pitną: w Wierzejewicach (główne ujęcie zaopatrujące całą gminę podczas normalnego zużycia wody, dwie studnie czwartorzędowe oraz dwie studnie trzeciorzędowe), w Kołodziejewie, w Ludzisku i w Janikowie.

Tabela 44. Sied wodociągowa w mieście Janikowo w 2007r.

Połączenia Zużycie wody z Sied prowadzące do wodociągów rozdzielcza budynków w gospodarstwach Ścieki w km mieszkalnych domowych odprowadzone Lata na 1 w dam³ wodociągo wodociągowe w dam³ mieszkao wa ca Rok 2007 23,2 1451 322,6 35,4 255,1 Źródło: GUS w Bydgoszczy

W mieście Janikowo wg danych na 31.XII.2007 r. z sieci wodociągowej korzystało 9 025 osób, co stanowi 97,94% ludności miasta.

68 2.6.3. Gospodarka ściekowa

Konsumentem ogromnych ilości wody oraz producentem dużych ilości ścieków i innych odpadów poprodukcyjnych jest Soda Polska CIECH Zakład Produkcyjny JANIKOSODA. Zakłady te rozpoczęły swoją działalnośd w 1957r. Powstające odpady poprodukcyjne, zawierające chlorki sodu i wapnia były składowane w nieodpowiednio zabezpieczonych stawach odpadowych. Składowanie tych odpadów spowodowało degradację wód podziemnych, a także stworzyło zagrożenie dla komunalnych ujęd wód podziemnych w Janikowie i Pakości. Migracja zanieczyszczeo odbywa się przede wszystkim w kierunkach dominującego przepływu wód podziemnych, tj. w kierunkach północno - zachodnim i zachodnim. Obszar degradacji jakości wód podziemnych, spowodowany oddziaływaniem tych zakładów wynosi około 1050 ha. Wyniki badao wód podziemnych w rejonie składowisk Janikowskich Zakładów Sodowych wskazują, że utrzymuje się stopniowo zanikające zasolenie, pochodzące z czasów gdy eksploatowane były stare stawy odpadowe (do roku 1988). Wody podziemne są w znacznym stopniu chronione przed dopływem zasolonych wód powierzchniowych przez system barier drenażowych. Dla wyeliminowania tego zagrożenia od 1988 r. odpady poprodukcyjne są składowane w uszczelnionych stawach, a wprowadzone w 1990 r. zmiany technologiczne spowodowały, że nowopowstające odpady, zawierają znacznie mniej chlorków w wyniku oddania do użytku stacji wymywania chlorków w Zakładach Sodowych.

W celu ograniczenia migracji zasolenia w kierunku ujęcia komunalnego Janikowa w 1990 r. uruchomiono pierwszą, a w 1997 r. drugą barierę ochronną w Giebni. Jej celem jest zmniejszenie zagrożenia dla komunalnego ujęcia wód podziemnych w Pakości i ujęd znajdujących się w Dolinie Noteci, na kierunku spływu zanieczyszczeo.

W mieście Janikowie nastąpiło już 100% skanalizowanie ścieków sanitarnych z gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i jednostek publicznych. Wszystkie ścieki komunalne z tego obszaru poprzez pompownie przy ul. Powstaoców Wlkp. i ul. Słonecznej są kierowane do oczyszczalni ścieków zlokalizowanej na terenie Janikowskich Zakładów Sodowych. Ilośd ich utrzymuje się na poziomie 1000 m3/d - 42 m3/h i razem ze ściekami z zakładu daje ilośd ok. 48 m3/h ścieków sanitarnych. Po oczyszczeniu woda jest odprowadzana, w ramach udzielonego pozwolenia do rzeki Wisły. Ten sposób

69 odprowadzania ścieków ma ogromnie znaczenie dla czystości Jeziora Pakoskiego, gdyż duży ładunek chlorków zawarty w ściekach przemysłowych w przypadku odprowadzania do jeziora mógłby doprowadzid do całkowitej degradacji jego wód.

Pod pojęciem ścieków należy rozumied również wody opadowe lub roztopowe jeśli są ujęte w systemy kanalizacyjne i pochodzą z terenów utwardzonych, placów, ulic, parkingów i połaci dachowych. Problem tego rodzaju ścieków oraz ich jakości istnieje w szczególności na terenie miasta Janikowa i nie został jeszcze ostatecznie rozwiązany.

Na chwilę obecną ścieki z kanalizacji deszczowej są odprowadzane, bez oczyszczenia do Jeziora Pakoskiego. Powodem takiego stanu rzeczy jest brak dostatecznej powierzchni w pobliżu ujścia wód opadowych niezbędnej do wybudowania odpowiedniej oczyszczalni. Ze względu na znikomą ilośd takich ścieków w stosunku do ilości ścieków bytowo- gospodarczych z terenu gminy zrzucanych jeszcze do zbiornika oraz ze względu na mniejszą ich szkodliwośd zarówno dla środowiska jak i mieszkaoców gminy, likwidację tych drugich postanowiono potraktowad priorytetowo. Najpóźniej do 2010 roku cała gmina będzie skanalizowana i tylko niecałe 2% mieszkaoców będzie korzystad z indywidualnych systemów oczyszczania ścieków. Na terenie gminy Janikowo działają trzy oczyszczalnie ścieków: w Ludzisku, w Kołudzie Małej i w Zakładzie Doświadczalnym w Kołudzie Wielkiej. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest Noted Ludziska. Tabela 45. Sied kanalizacyjna w mieście Janikowo w 2007r. Zużycie wody z Sied Połączenia prowadzące do wodociągów rozdzielcza w Ścieki budynków mieszkalnych w gospodarstwach km odprowadzone domowych w dam³ Lata w na 1 kanalizacyjna kanalizacyjne dam³ mieszkaoca Rok 2007 23,4 500 322,6 35,4 255,1 Źródło: GUS w Bydgoszczy

W mieście Janikowo z sieci kanalizacyjnej wg stanu na 31.XII.2007 r. korzystało 8 985 osób. Wynosi to 97,50 % ogółu ludności miasta.

70 2.6.4. Gospodarka elektroenergetyczna

Energia elektryczna dostarczana jest z jednego źródła przez Grupę Energetyczną ENEA S. A. O/ Bydgoszcz, RE Inowrocław i RE Mogilno dla zachodniej części gminy. Obecnie nie występują zagrożenia w płynności dostaw elektryczności, zarówno dla dotychczasowych odbiorców jak i inwestorów. System wodociągowy w gminie posiada alternatywne źródło zasilania w energię i jest to agregat prądotwórczy, natomiast pompy ciśnieniowe w systemie kanalizacji sanitarnej zasilane są tylko energią pochodzącą z Grupy Energetycznej ENEA S. A. O/ Bydgoszcz. Istnieje potrzeba zabezpieczenia ciągłości pracy pomp ciśnieniowych systemu kanalizacji sanitarnej w razie przerwania dostaw energii z Zakładu Energetycznego poprzez zainstalowanie dodatkowego, awaryjnego źródła prądu elektrycznego lub też systemu monitoringu i reagowania, opierający się na przewożeniu w przypadku nagłej awarii ścieków wozami asenizacyjnymi.

2.6.5. Zaopatrzenie w ciepło

W Janikowie istnieje system ciepłowniczy oparty o zasilanie z Zakładów Sodowych obsługujący większośd budynków miasta. Pozostała częśd miasta jest ogrzewana z kotłowni lokalnych, w których niewielki odsetek posiada przyłącza gazowe, pozostałe są opalane węglem. Na terenie wsi przeważają kotłownie węglowe, szkoły ogrzewane są olejem opałowym. W Kołudzie Wielkiej, osiedle budynków wielorodzinnych jest zasilane w ciepło i ciepłą wodę z kotłowni Zootechnicznego Zakładu Doświadczalnego. Pozostałe miejscowości posiadają zabudowę jednorodzinną z ogrzewaniem indywidualnym lub jak w Głogówcu indywidualne kotłownie dla poszczególnych budynków.

2.6.6. Zaopatrzenie w gaz

Miasto Janikowo posiada sied gazowniczą średniego ciśnienia wybudowaną w latach 80-tych. W mieście zaopatrzenie w gaz ziemny jest dostateczne, wymagana jest jedynie rozbudowa przyłączy do poszczególnych części miasta – realizowana sukcesywnie przez

71 Zakład Gazowniczy w Bydgoszczy. Natomiast na terenie wiejskim brak jest możliwości przyłączenia odbiorców do sieci gazowniczej. Inicjatywa rozbudowy sieci przesyłowej na terenie wsi należy do Zakładu Gazowniczego w Bydgoszczy. Długośd gazociągu, ilośd przyłączy, ilośd odbiorców oraz zużycie gazu w Janikowie przedstawiają się następująco (dane na 31.12.2007 r.): . długośd czynnej sieci ogółem – 26,675 m, . długośd czynnej sieci przesyłowej – 8 158 m, . długośd czynnej sieci rozdzielczej – 18 517 m, . zużycie gazu w m³ - 769,30, . ilośd czynnych przyłączeo do budynków – 394, . ludnośd korzystająca z sieci gazowej – 8 233, . ilośd odbiorców ogółem – 2 672, w tym ogrzewających mieszkania gazem – 152.

2.6.7.Identyfikacja problemów ze względu na stan infrastruktury

- koniecznośd zwiększenia ulic o nawierzchni ulepszonej - poprawa parametrów technicznych ulic - potrzeba powiększenia terenów zieleni parkowej - potrzeba powiększenia terenów parkingów samochodowych - potrzeba remontów budynków mieszkalnych, w szczególności elewacji zewnętrznych i dachów - duże bezrobocie, mały rynek pracy - niesprecyzowany charakter miasta - niedostateczne wyposażenie terenu w urządzenia infrastrukturalne - niska konkurencyjnośd - zły stan dróg - niewielkie zainteresowanie inwestorów zewnętrznych (mała atrakcyjnośd inwestycyjna)

72 III. NAWIĄZANIE DO STRATEGICZNYCH DOKUMENTÓW DOTYCZĄCYCH ROZWOJU PRZESTRZENNO – SPOŁECZNO - GOSPODARCZEGO MIASTA I REGIONU

3.1. Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2020

Celem nadrzędnym Strategii Rozwoju Województwa Kujawsko – Pomorskiego jest poprawa konkurencyjności regionu i podniesienie poziomu życia mieszkaoców przy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Janikowo jest zgodny ze Strategią rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego w następujących priorytetach i działaniach: Priorytetowy obszar działao 1 – Rozwój nowoczesnej gospodarki Działanie 1.3. Promocja rozwoju turystyki Kujawsko - Pomorskie to region o wysokiej atrakcyjności turystycznej, niemniej jego walory i zasoby będące podstawą gospodarki turystycznej, nie są wykorzystywane we właściwym i możliwym stopniu. Konieczna jest poprawa w sektorze usług turystycznych, który rozwijając się winien różnicowad oferty, znacząco zwiększyd swój potencjał wykonawczy, uwzględniając przy tym struktury potrzeb potencjalnych gości województwa. W konsekwencji w strukturze oferty produktów turystycznych swój udział powinny zdecydowanie zwiększyd produkty turystyki specjalistycznej, jak np.: eksponujące unikatowe walory przyrody żywej i krajobrazy regionu, zasoby i możliwości lecznictwa uzdrowiskowego, aktywnej rekreacji w atrakcyjnym środowisku przyrodniczym. Priorytetowy obszar działao 2 - Unowocześnienie struktury funkcjonalno-przestrzennej Regionu Działanie 2.1. Wspieranie rozwoju sieci osadniczej Dobrze rozwinięta sied osadnicza wpływa na poziom jakości życia mieszkaoców. W Strategii zakłada się rozwój wszystkich węzłów sieci osadniczej, w szczególności w zakresie rozwoju ich funkcji obsługi mieszkaoców. Wysokie zużycie substancji materialnej i zaległości w remontach, zanik pierwotnych sposobów użytkowania niektórych terenów, wywołują potrzeby ich rewitalizacji urbanistyczno-architektonicznej, a nierzadko także ekonomiczno- społecznej. Zaległości te prowadzą do zaniżenia jakości warunków codziennej egzystencji ludności i są źródłem niepożądanych zjawisk społecznych. Wywołują one potrzebę działao

73 zmieniających ten stan, adaptujących tereny, ich zabudowę i zamieszkujące je społeczności lokalne do współczesnych potrzeb. Działanie 2.2. Rozwój infrastruktury technicznej Stan infrastruktury technicznej, w szczególności komunikacyjnej, w istotnej mierze decyduje o konkurencyjności województwa. Jej niedorozwój to trudniejsze warunki życia mieszkaoców, niekorzystne uwarunkowania aktywności gospodarczej, ale także niska atrakcyjnośd lokalizacyjna dla inwestycji gospodarczych. Istotnym aspektem rozwoju niektórych elementów infrastruktury technicznej jest ich korzystne oddziaływanie na poprawę jakości środowiska przyrodniczego regionu. Rozwój infrastruktury technicznej winien powodowad m. in. poprawę dostępności komunikacyjnej regionu z zewnątrz, zwiększenie spójności układów transportowych wewnątrz regionalnych, unowocześnienie infrastruktury komunalnej, energetycznej, przemysłowej, obniżenia kosztów eksploatacji, redukcji niekorzystnych oddziaływao na środowisko, zwiększenia atrakcyjności lokalizacyjnej. Działanie 2.3. Rozwój infrastruktury społeczeostwa informacyjnego Pojęcie społeczeostwa informacyjnego jest ściśle związane z rozwojem komunikacji elektronicznej. Dzięki połączonym możliwościom mediów telekomunikacji i informatyki, użytkownicy mają dostęp do szerokiego zakresu usług ułatwiających funkcjonowanie we współczesnym społeczeostwie, w tym szeroki, bezpośredni dostęp do wiedzy, co w zasadniczy sposób zmienia ich warunki życia i pracy. Województwo kujawsko - pomorskie, będąc wiodącym w zakresie budowania społeczeostwa informacyjnego, już dziś zapewnia sobie atrakcyjnośd i konkurencyjnośd pośród innych regionów w kraju w budowie podstaw nowoczesnej gospodarki. Działanie 2.4. Rozwój infrastruktury społecznej Niedostateczny poziom rozwoju infrastruktury społecznej, niezadowalający poziom świadczonych usług, ich ograniczona przestrzennie dostępnośd, obniża standard życia mieszkaoców oraz wpływa na ogólną atrakcyjnośd województwa jako miejsca zamieszkania. W Strategii postuluje się przedsięwzięcia ukierunkowane na poprawę jakości i dostępności świadczonych usług publicznych, w szczególności takich jak: ochrony zdrowia, edukacji, kultury, sportu, pomocy społecznej, innych. Działanie 2.5. Promocja dziedzictwa kulturowego

74 Dziedzictwo kulturowe jest znaczącym czynnikiem rozwoju w przyszłości. Aby dziedzictwo kulturowe mogło byd efektywnym instrumentem promocji regionu, winno mied odpowiednią, w pełni ukazującą jego walory prezencję. W odniesieniu do zabytków architektury i urbanistyki oznacza to dobry ich stan techniczny, w odniesieniu do zabytków ruchomych odpowiednio atrakcyjnie zaaranżowane ich kolekcje, zaś w odniesieniu do przejawów kultury duchowej, tradycji, odpowiednie ich atrakcyjne prezentacje. Działanie 2.6. Zachowanie i wzbogacanie zasobów środowiska przyrodniczego Walory i bogate zasoby środowiska przyrodniczego oraz zróżnicowanie krajobrazowe województwa kujawsko-pomorskiego postrzegane są jako cechy atrakcyjności obszaru, jako wyznaczniki jego konkurencyjności. System ekologiczny województwa zajmujący ponad 30% jego ogólnej powierzchni decyduje o warunkach zdrowotnych oraz wypoczynkowych mieszkaoców i jest istotny dla rozwoju ważniejszych sektorów gospodarki województwa – rolnictwa i turystyki wypoczynkowej w środowisku przyrodniczym. Jest to system ważny dla oceny atrakcyjności regionu. Dlatego też zaprzestanie dotychczasowego użytkowania terenów spowodowane na przykład: uwalnianiem terenów od zainwestowania przemysłowego należy łączyd z kształtowaniem nowych, bardziej korzystnych dla lokalnego środowiska stosunków wodnych i mikroklimatu. Priorytetowy obszar działao 3 - Rozwój zasobów ludzkich Działanie 3.2. Budowa kapitału społecznego Poprawie konkurencyjności województwa kujawsko-pomorskiego służyd będą również działania aktywizujące jego społeczeostwo, wzmacniające jego cechy jako społeczeostwa obywatelskiego. Zachęcad one winny mieszkaoców regionu do tworzenia i funkcjonowania w instytucjach życia obywatelskiego, samoorganizowania się w stowarzyszeniach, organizacjach, podejmowania inicjatyw obywatelskich i aktywności społecznej, do partnerskiego współdziałania organizacji społecznych z administracją publiczną w realizacji zadao publicznych, przy przestrzeganiu zasady pomocniczości (subsydiarności). Działanie 3.3. Promocja zatrudnienia osób pozostających bez pracy lub zagrożonych jej utratą W ramach działania szczególnie pożądane będą przedsięwzięcia lokalne zakładające zindywidualizowane podejście do problemów osób bezrobotnych oraz przedsięwzięcia zmierzające do rozwoju zatrudnienia w oparciu o wykorzystanie zasobów lokalnych.

75 Działanie ma na celu poprawę sytuacji osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy: osoby młode, niepełnosprawne oraz osoby długotrwale bezrobotne i zagrożone utratą pracy. Jednocześnie wspierane będą przedsięwzięcia dotyczące usprawnienia działalności publicznych instytucji rynku pracy, jak i niepublicznych podmiotów obsługi rynku pracy. Beneficjenci w ramach realizowanych szkoleo będą mogli nabyd nowe kwalifikacje zawodowe i uzyskad merytoryczną pomoc w zakresie podejmowania działalności gospodarczej. Działanie 3.4. Promocja i profilaktyka zdrowia Jednym z wyznaczników wysokiego poziomu życia mieszkaoców jest odpowiedni stan zdrowia. Ważnym aspektem wymienionym w Strategii mającym wpływ na ten stan jest ich aktywnośd sportowo-rekreacyjna. Służy ona nie tylko poprawie ogólnej kondycji zdrowotnej, regeneracji sił psychofizycznych, ale w przypadku młodego pokolenia mieszkaoców ogranicza ich podatnośd na zachowania. Dlatego też, wszelkie przedsięwzięcia zachęcające do aktywności sportowej i rekreacji, m.in. promocja tych kategorii zachowao, organizowanie się dla uczestnictwa w nich, rozwój związanego z nimi zagospodarowania technicznego, korzystnie będą służyd zdrowotności społeczeostwa. Działanie 3.5. Integracja społeczno-zawodowa i bezpieczeostwo ludności Strategia zakłada, że podnoszenie poziomu życia w województwie dotyczyd będzie ogółu jego mieszkaoców. Polaryzacja społeczeostwa według zamożności, szans zawodowych, a co za tym idzie szans życiowych, nakazuje podejmowanie działao ten proces ograniczających, przeciwdziałanie poszerzaniu sfer ubóstwa, marginalizacji niektórych grup ludności, działania na rzecz integracji społecznej i zawodowej. Niezbędne jest przeciwdziałanie ubóstwu i wykluczeniu społecznemu. Wśród przedsięwzięd temu służących można wymienid: wsparcie instytucjonalne i środowiskowe na rzecz ludzi starych, samotnych, bezdomnych, długotrwale korzystających ze świadczeo pomocy społecznej, poradnictwo, kompleksową terapię rodzin bezradnych w sprawach życiowych, aktywizowanie społeczności lokalnych i wspieranie procesów wychodzenia z kręgu pomocy społecznej. Ważne jest także wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych, któremu służyd mogą przedsięwzięcia zwiększające dostępnośd osób niepełnosprawnych do opieki i rehabilitacji leczniczej, do rehabilitacji zawodowej i społecznej.

76 3.2. Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007- 2013

Głównym celem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko- Pomorskiego na lata 2007-2013 jest tworzenie warunków dla poprawy konkurencyjności województwa oraz spójności społeczno-gospodarczej i przestrzennej jego obszaru, to jest stanowienie w nim warunków dla dynamicznego rozwoju społeczno - gospodarczego, wzrostu potencjału i efektywności gospodarowania, kreowanie zdolności do skutecznej gospodarczej rywalizacji z otoczeniem przy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju. Osiągniecie tego celu jest możliwe poprzez realizację poszczególnych działao. Lokalny Program Rewitalizacji zgodny jest z następującymi działaniami Regionalnego Programu Operacyjnego: Oś priorytetowa 1. Rozwój infrastruktury technicznej Oś priorytetowa realizuje cel szczegółowy RPO - „poprawa atrakcyjności regionu kujawsko-pomorskiego jako obszaru aktywności gospodarczej i społecznej”. Głównym celem priorytetu są inwestycje w infrastrukturę dla przyspieszenia społeczno-gospodarczego rozwoju regionu, poprawy jego atrakcyjności, dla zwiększenia zdolności konkurencyjnych. W ramach priorytetu wspierane będą działania ukierunkowane na rozbudowę i unowocześnienie infrastruktury transportowej, zintegrowanie regionalnego układu komunikacyjnego i zespolenie go z krajowym system komunikacyjnym. Oś priorytetowa 2. Zachowanie i racjonalne użytkowanie środowiska Walory przyrodnicze mają istotny wpływ na jakośd życia mieszkaoców, stanowią o atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej regionu. Zachowanie zasobów i walorów przyrodniczych dla przyszłych pokoleo wymaga nie tylko ochrony, ale i wzbogacania różnorodności biologicznej oraz szeroko rozumianej edukacji ekologicznej społeczeostwa. W ramach priorytetu będą wspierane między innymi działania z zakresu gospodarki wodno- ściekowej, gospodarki odpadami, poprawy jakości powietrza atmosferycznego, a także ochrony i promocji zasobów przyrodniczych. Oś priorytetowa 3. Rozwój infrastruktury społecznej Głównym celem tego priorytetu jest poprawa jakości i dostępności usług społecznych jako wyznaczników atrakcyjności zamieszkania poprzez inwestycje w infrastrukturę społeczną. W ramach osi priorytetowej, dla poprawy jakości kształcenia,

77 zakłada się wsparcie rozwoju i unowocześniania infrastruktury edukacyjno - wychowawczej, zdrowia oraz kultury. Oś priorytetowa 4. Rozwój infrastruktury społeczeostwa informacyjnego Głównymi celami osi priorytetowej są: zwiększenie dostępu do szerokopasmowej sieci informatycznej, a przy jej wykorzystaniu dostępu do światowych zasobów informacji, usług internetowych, usług multimedialnych oraz stosowanie w usługach publicznych i gospodarce technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Oś priorytetowa 5. Wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstw Konkurencyjnośd województwa kujawsko-pomorskiego winna byd bezpośrednią pochodną określonych cech jego gospodarki. Powinny ją charakteryzowad: zróżnicowanie strukturalne i dynamizm rozwoju, szeroko rozumiana innowacyjnośd, wysoka efektywnośd ekonomiczna, powinna byd gospodarką przyjazną dla środowiska przyrodniczego i absorbującą dyspozycyjne zasoby pracy. W ramach realizacji priorytetu jest przewidziany m.in. rozwój sektora usług turystycznych. Celem osi priorytetowej jest wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstw województwa kujawsko-pomorskiego, w tym wzrost ich potencjału ekonomicznego, innowacyjnego, wzrost przedsiębiorczości oraz zwiększenie zatrudnienia. Oś priorytetowa 6. Wsparcie rozwoju turystyki Celem osi priorytetowej jest wzrost znaczenia turystyki jako czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego województwa poprzez lepsze wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, wzbogacenie oferty usług turystycznych i poprawę ich jakości, rozwój nowych, zrównoważonych rodzajów turystyki. W ramach osi priorytetowej wspierany będzie rozwój infrastruktury turystycznej i uzdrowiskowej, usług turystycznych oraz promocja produktów turystycznych. Oś priorytetowa 7. Wspieranie przemian w miastach i innych obszarach wymagających odnowy Priorytet obejmuje wspieranie odnowy zdegradowanych części miast i innych osiedli, w tym rewitalizację najczęściej starej, zdegradowanej zabudowy zabytkowej, humanizację osiedli z wielkiej płyty, działania przywracające do współczesnego użytkowania i zagospodarowania tereny poprzemysłowe i powojskowe. Priorytet realizuje cel szczegółowy programu „wspieranie przemian w miastach”, w tym skierowanych na odbudowę urbanistyczną i ożywienie społeczno-gospodarcze”. Głównym celem priorytetu jest

78 inicjowanie przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych w zdegradowanych częściach miast i na innych tego rodzaju terenach, przyczyniających się do poprawy jakości życia mieszkaoców, przywrócenia ładu przestrzennego i do ożywienia społeczno- gospodarczego.

3.3. Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Celem głównym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki jest umożliwienie pełnego wykorzystania potencjału zasobów ludzkich, poprzez wzrost zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracowników, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeostwa, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz wsparcie dla budowy struktur administracyjnych paostwa.

Program będzie koncentrował wsparcie na następujących obszarach: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, a także na zagadnieniach związanych z rozwojem zasobów ludzkich na terenach wiejskich, budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli, wdrażaniem zasady dobrego rządzenia oraz promocją zdrowia zasobów pracy.

Wszelkie działania miękkie, planowane w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Janikowo, będą realizowane w oparciu o założenia PO KL, z możliwością pokrycia kosztów tych zadao ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Planowane do realizacji działania miękkie będą wpisywały się przede wszystkim w założenia PO KL zawarte w czterech poniższych priorytetach: Priorytet VI – Rynek pracy otwarty dla wszystkich Wsparcie w ramach Priorytetu VI będzie koncentrowało się przede wszystkim na wybranych grupach docelowych, które doświadczają największych trudności związanych z wejściem i utrzymaniem się na rynku pracy. Grupy te obejmują m.in. osoby młode, które nie posiadają doświadczeo zawodowych oraz kwalifikacji koniecznych do znalezienia zatrudnienia, kobiety, osoby starsze mające trudności z dostosowaniem się do wymogów modernizującej się gospodarki, a także osoby niepełnosprawne, poszukujące zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Ponadto, wsparcie w ramach Priorytetu będzie adresowane do

79 osób długotrwale bezrobotnych, których reintegracja z rynkiem pracy jest z reguły najbardziej czasochłonna i wymaga zastosowania różnorodnych instrumentów aktywizacyjnych. Priorytet VII – Promocja integracji społecznej W ramach Priorytetu VII podejmowane będą przede wszystkim działania zmierzające do ułatwienia dostępu do rynku pracy osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym oraz rozwijania instytucji ekonomii społecznej, jako skutecznej formy integracji społeczno – zawodowej. Priorytet VIII – Regionalne kadry Gospodarki Procesy przemian gospodarczych zachodzące w poszczególnych regionach i sektorach gospodarki wymuszają potrzebę elastycznego reagowania kadr zarządzających przedsiębiorstw. Koniecznośd zakooczenia procesów restrukturyzacyjnych oraz naturalne procesy zmiany profilu działalności przedsiębiorstw w regionach wymagają akceptacji przez ich pracowników, partnerów społecznych i gospodarczych oraz przez samych pracodawców. Niezbędne jest zatem zapewnienie szerokiego wsparcia dla przedsiębiorstw i osób objętych tymi procesami poprzez odpowiednie i profesjonalne przeszkolenie. Dlatego też w ramach Priorytetu VIII będą realizowane działania skierowane na ciągłe zwiększanie kompetencji pracowników i utrzymanie ich aktywności na rynku pracy. Priorytet IX – Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach W ramach Priorytetu realizowane będą działania obejmujące wsparcie kierowane do osób i placówek realizujących proces kształcenia, mające na celu wyrównywanie szans edukacyjnych w trakcie procesu kształcenia poprzez wysokiej jakości usług edukacyjnych. W szczególności wspierane będą te obszary i środowiska, które napotykają na najsilniejsze bariery w dostępie do wysokiej jakości usług edukacyjnych.

3.4. Strategia Rozwoju Powiatu Inowrocławskiego na lata 2007—2015

W Strategii Rozwoju Powiatu Inowrocławskiego określona została następująca misja „Poprawa jakości życia mieszkaoców poprzez partnerskie działania na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz spójności społeczno-gospodarczej i przestrzennej powiatu”. Misja ta będzie realizowana za pośrednictwem trzech celów strategicznych, z którym zgodny jest Lokalny Program Rewitalizacji:

80 Cel strategiczny 1: Poprawa poziomu i jakości życia mieszkaoców

Pierwszy cel strategiczny jest nierozerwalnie związany z nowoczesną infrastrukturą społeczną, w tym infrastrukturą ochrony zdrowia, edukacyjną kulturalną sportową i rekreacyjną. Wśród szczegółowych celów operacyjnych są m. in. działania na rzecz rozwoju sportu i rekreacji polegające na rozbudowie, modernizacji bazy sportowej jak również poszerzeniu oferty programowej w zakresie kultury fizycznej i sportu, co przyczyni się do zapewnienia mieszkaocom powiatu dostępu do nowych dyscyplin spożywczych oraz nowych obiektów sportowych. Cel strategiczny 2: Wzrost konkurencyjności lokalnej gospodarki i wykreowanie nowego wizerunku powiatu

O podniesieniu konkurencyjności lokalnej gospodarki decyduje wzrost atrakcyjności powiatu dla potencjalnych inwestorów oraz dynamicznie rozwijające się przedsiębiorstwa. Powiat inowrocławski dysponuje wysokim potencjałem turystycznym, historycznym i uzdrowiskowym. Z wykorzystaniem tych walorów wiążą się cele operacyjne m.in. podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej powiatu inowrocławskiego, wspieranie rozwoju instytucji okołobiznesowych oraz aktywizacja rozwoju gospodarczego powiatu poprzez rozwój turystyki. Cel strategiczny 3: Unowocześnienie struktury funkcjonalno-przestrzennej powiatu

Unowocześnienie struktury funkcjonalno-*przestrzennej powiatu realizowane będzie za pośrednictwem celi operacyjnych, wśród których znajdują się m. in. zachowanie i wzbogacanie zasobów środowiska przyrodniczego oraz ochrona i promocja zasobów przyrodniczych.

3.5. Program budowania lokalnego systemu opieki nad dzieckiem i rodziną w Powiecie Inowrocławskim na lata 2009 -2013 Program jest kierowany i uzgadniany z osiemnastoma placówkami z terenu powiatu inowrocławskiego. Jedną ze wskazanych placówek Jest Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janikowie. Rolę instytucji koordynującej pełni Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie.

81 Cel strategiczny lokalnego systemu nad dzieckiem i rodziną polega na: wypracowaniu spójnego systemu opieki nad dzieckiem i rodziną. Cel ten będzie realizowany poprzez następujące cele główne: 1. Wspomaganie potencjału rozwojowego rodziny 2. Rozwijanie profesjonalnych form pomocy rodzinie w środowisku 3. Rozwijanie zawodowych rodzin zastępczych i niespokrewnionych rodzin zastępczych 4. Reintegracja rodziny poprzez tworzenie warunków do powrotu dziecka do rodziny 5. Przygotowanie wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuoczo – wychowawczych do samodzielnego życia. Określone powyżej cele SA niezwykle istotne w kontekście wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji na terenie Miasta Janikowo.

3.6. Strategia Rozwoju Gminy i Miasta Janikowo do 2010 roku

Celem Strategii Gminy i Miasta Janikowo jest uzyskanie przewagi konkurencyjnej (priorytetowej) w określonej działalności (np. rolniczej, usługowej, wypoczynkowo - rekreacyjnej, magazynowo - składowej, produkcyjnej, itp.) w ramach realizowanych funkcji. Strategia jest spójna ze strategią dla województwa kujawsko – pomorskiego. Mając na względzie realnośd celu nadrzędnego, wyznaczone zostały następujące cele strategiczne:

I. Likwidacja bezrobocia i podniesienie poziomu wykształcenia mieszkaoców, II. Poprawa infrastruktury (gazyfikacja, kanalizacja, drogi, grunty wymagające rekultywacji itp.) III. Zagospodarowanie paostwowej ziemi IV. Wykorzystanie zasobów ludzkich V. Wykorzystanie zasobów pracy VI. Wykorzystanie walorów rekreacyjno – wypoczynkowych VII. Wykorzystanie rezerw produkcyjnych i wytwórczych miejscowych podmiotów gospodarczych i zwiększenie ich zasięgu. Strategia określa również kierunki wielofunkcyjnego rozwoju Gminy i Miasta Janikowo poprzez następujące funkcje: wypoczynkowo – rekreacyjną, mieszkaniową

82 (rezydencjalną) i pod budownictwo gospodarcze oraz tworzenia pozarolniczych miejsc pracy. Lokalny Program Rewitalizacji jest zgodny ze Strategią we wszystkich celach strategicznych.

3.7. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy i Miasta Janikowo

Plan Rozwoju Lokalnego jest kompleksowym dokumentem określającym strategię społeczno-gospodarczą gminy Janikowo na lata 2004 – 2006, a także wskazuje planowane działania w latach 2007 – 2012.

Ocena szeroko rozumianego rozwoju gospodarczego gminy i miasta, poprawa stanu środowiska oraz wzrostu standardu życia mieszkaoców dokonywana będzie poprzez następujące wskaźniki: Wskaźniki mierzalne: powierzchnia gminy zagospodarowana na cele inwestycyjne, długośd oddanych do użytku inwestycji liniowych (kanalizacja) i liczba przyłączonych odbiorców, liczba nowych użytkowników sieci teleinformatycznej, liczba gospodarstw agroturystycznych i innych podmiotów gospodarczych związanych z turystyką i rekreacją, ilośd nowych miejsc pracy utworzonych w wyniku wykonania inwestycji ujętych w planie rozwoju. Wskaźniki niemierzalne: poprawa warunków życia mieszkaoców gminy przez zmniejszenie kosztów odprowadzania ścieków, ulepszenie stanu dróg w gminie, dostępnośd do nowoczesnej bazy sportowo – rekreacyjnej, zwiększenie lokalnego potencjału rozwojowego przez osiągniecie standardów dostępności do infrastruktury technicznej jednakowej dla wszystkich lokalizacji w gminie, zmniejszenie dysproporcji rozwojowych między obszarami wiejskimi i miejskim, poprzez zapewnienie mieszkaocom dostępu do podstawowej infrastruktury technicznej i społecznej o równym standardzie,

83 poprawa stanu środowiska naturalnego, aktywizacja społeczna i gospodarcza mieszkaoców gminy, dostosowanie obszarów zagrożonych marginalizacją do nowych inicjatyw gospodarczych.

3.8. Studium Uwarunkowao i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Janikowa

Studium dla miasta Janikowa stanowi integralną częśd studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. określa główne cele rozwoju miasta Janikowa, jako długofalowy proces zmian w przestrzeni, wyznaczony przez uwarunkowania sprzyjające realizacji celów i ograniczające realizację celów, wynikające ze stanu istniejącego. Głównym celem rozwoju miasta zarówno przestrzennym, jak i ekonomicznym jest poprawa życia mieszkaoców. Dokument podkreśla fakt, że Janikowo jest młodym i nowoczesnym miastem, daleko odstającym od innych miast tej wielkości. Podkreśla się zarazem, że stopieo wyposażenia w infrastrukturę techniczną oraz duże rezerwy terenowe i położenie miasta pozwalają na: - utrzymanie równowagi między rozwojem miasta, a ochroną środowiska przyrodniczego i kulturowego, - wyodrębnienie przestrzenne uciążliwego przemysłu z terenów zurbanizowanych miasta, - zachowanie terenów ogrodów działkowych, jako zieleni izolującej funkcję mieszkaniową i usługi, od negatywnego stanu przemysłu, - wykorzystanie Jeziora Pakoskiego dla celów rekreacji wypoczynku i sportów wodnych, - oferowanie terenów pod nowe inwestycje i tworzenie rynku pracy, który będzie kołem zamachowym dla dalszego rozwoju miasta. Niniejsze Studium przyjmuje dalszy, systematyczny rozwój miasta, z utrzymaniem wiodących funkcji miasta: mieszkaniowej, administracyjnej, usługowej oraz przemysłowej. Funkcja mieszkaniowa realizowana będzie m. in. przez: - modernizację, porządkowanie oraz uzupełnienie istniejącej zabudowy w obrębie zwartych, zurbanizowanych przestrzeni, - realizację nowej zabudowy mieszkaniowej zgodnie z wyznaczonymi kierunkami rozwoju miasta.

84 Funkcja usługowa realizowana będzie m. in. przez: - uzupełnienie i koncentrowanie usług w obszarze śródmieścia, poprzez zwiększenie ich ilości oraz jakości ich świadczenia, - usługi uciążliwe i rzemiosło należy koncentrowad w terenach przeznaczonych pod taką działalnośd. Funkcja przemysłowa realizowana będzie przez: - utrzymanie dotychczasowych terenów przemysłowych, z możliwością lokalizacji innych zakładów w północnej części miasta, - wyłączenie przemysłu o dużym poborze i zrzutach wód poprodukcyjnych, w celu ochrony środowiska. Studium wskazuje również na potrzebę: - rozwoju sportu i rekreacji w oparciu o istniejącą bazę hotelową, przystao wodną, boisko sportowe i kryty basen, - wykorzystanie strefy przybrzeżnej (wielorodnośd funkcji, od mieszkaniowej, świadczenia usług, do terenów sportu, rekreacji i zieleni). Miasto nie posiada zbyt wielu zabytków, stąd te które pozostały, winny byd właściwie wyeksponowane i chronione. Obiekty lub zespoły zabytkowe zostały objęte strefami ochrony konserwatorskiej, stosownie do rangi zabytków (STREFA A, B i W).

3.9. Wieloletni Program Inwestycyjny Gminy i Miasta Janikowo na lata 2007 - 2010

Projekty zapisane w Lokalnym Programie Rewitalizacji zgodne są z założeniami WPI, gdzie przewidziano m. in.: - Rozbudowa bazy turystycznej wokół Jeziora Pakoskiego i budowa ścieżek rowerowych, - Budowa kanalizacji sanitarnej wokół Jeziora Pakoskiego, - Uzbrojenie terenu pod zabudowę mieszkaniową na rynku miejskim, - Budowa i modernizacja dróg gminnych i ulic, - Budowa targowiska miejskiego,

- Modernizacja systemu oświetlenia ulicznego,

- Rozbudowa sieci internetowej,

- Modernizacja urządzeo monitoringu.

85 3.10. Dokumenty dotyczące polityk w różnych sektorach społeczno - gospodarczych opracowanych dla Gminy i Miasta Janikowo

3.10.1. Wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy i Miasta Janikowo na lata 2007 - 2011

Program jest dokumentem planistycznym wspierającym samorząd w efektywnym i racjonalnym gospodarowaniu istniejącym zasobem mieszkaniowym. Zadania wynikające z niniejszego Lokalnego Programu Rewitalizacji bezsprzecznie wpisują się w założenia Wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy. Z uwagi na ograniczone środki finansowe w pierwszej kolejności podejmowane będą działania zmierzające do utrzymania oraz poprawy stanu technicznego istniejących zasobów mieszkaniowych. Rozbudowa, modernizacja lub budowa nowych budynków może nastąpid w miarę przeznaczanych na ten cel środków w budżecie Gminy. Mając na uwadze utrzymanie w stałej sprawności technicznej zasobów mieszkaniowych Gminy będą przeprowadzane systematyczne prace konserwacyjno - remontowe w oparciu o coroczne przeglądy techniczne budynków. Szczególna uwaga poświęcona zostanie sukcesywnej wymianie pokryd dachowych. Gmina sukcesywnie zleca inwentaryzację lokali mieszkalnych i budynków po przebudowie lub modernizacji. Gmina będzie sprzedawad lokale sukcesywnie po złożeniu wniosku przez najemców lokali komunalnych w budynkach przeznaczanych do sprzedaży. Nie podlegają sprzedaży lokale mieszkalne położone w budynkach użyteczności publicznej w tym w szkołach i strażnicy OSP oraz lokale socjalne. Należy zachowad zasadę aktualizacji wyceny lokali do ich wartości rynkowej szczególnie w budynkach poddanych termomodernizacji. Planuje się na zasadach dobrowolności pozyskiwanie lokali poprzez przekwaterowanie w inne miejsce dotychczasowego najemcy i sprzedaż pozyskanego lokalu na wolnym rynku w drodze przetargu z przeznaczeniem uzyskanych środków na adaptację i remonty pomieszczeo socjalnych lub zakup nowych lokali socjalnych.

W ramach niniejszego Programu określono roczne plany remontowe, co przyczyni się do zahamowania procesu degradacji obiektów.

86 Projekty zapisane w Lokalnym Programie Rewitalizacji są zgodne z zadaniami objętymi Wieloletnim Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy i Miasta Janikowo na lata 2007 – 2011.

3.10.2. Program Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami Gminy Janikowo na lata 2004-2008 z perspektywą do roku 2012

Program Ochrony Środowiska odnosząc się do zasad zrównoważonego rozwoju, wskazuje kierunki rozwoju, które doprowadzą do ograniczania emisji, poszanowania energii i zasobów wodnych oraz ograniczeniu materiałochłonności, poprawy jakości środowiska przyrodniczego, wzmocnienia struktur ekologicznych, rozwijania aktywności obywatelskiej i świadomości ekologicznej społeczeostwa. Zadania strategiczne planowane na poziomie gminy dotyczące ograniczenia ilości składowanych odpadów, objęcia zorganizowaną zbiórką wszystkich mieszkaoców gminy, rozszerzenia asortymentu zbieranych selektywnie i przekazywanych do odzysku i recyklingu odpadów, uzyskania planowanych zgodnie z przepisami poziomów odzysku są zgodne z zadaniami planowanymi na poziomie powiatu inowrocławskiego. Najważniejsze kierunki działao obejmują następujące zadania: a) zadania o charakterze ogólnym: - opracowanie gminnego planu gospodarki odpadami, - ewidencjonowanie i kontrolowanie wszystkich odpadów powstających na terenie gminy, - ewidencja firm zajmujących się zbiórką, transportem i odzyskiem odpadów – kontrola zezwoleo i funkcjonowania, - promowanie technologii małoodpadowych b)zadania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi: - przystąpienie do komunalnego związku celowego mającego zająd się gospodarką odpadami na terenie całego powiatu, - objęcie 100 % mieszkaoców zorganizowaną zbiórką odpadów, - zwiększenie kontroli posiadania przez właścicieli nieruchomości dokumentacji potwierdzających korzystanie z usług komunalnych w zakresie wywozu odpadów, - uzyskanie niezbędnych pozwoleo w istniejących obiektach gospodarki odpadami, uzyskanie pozwolenia zintegrowanego dla składowiska w Giebni (gmina Pakośd),

87 c)organizacja i doskonalenie działao gminy w zakresie selektywnej zbiórki odpadów: - zwiększenie asortymentu zbieranych selektywnie odpadów opakowaniowych, - tworzenie punktów odbioru odpadów niebezpiecznych przy sieci handlowej i usługowej (apteki, sklepy), w szkołach (baterie), - organizacja systemu odbioru odpadów wielkogabarytowych na terenie gminy, - utworzenie jednego punktu gromadzenia odpadów wielkogabarytowych, - właściwe zagospodarowanie odpadów zbieranych selektywnie, d)zadania w zakresie gospodarki odpadami biodegradowalnymi: - wspieranie budowy gminnej kompostowni odpadów na składowisku w m. Giebnia (gmina Pakośd), - propagowanie indywidualnego kompostowania odpadów organicznych powstających w gospodarstwach domowych i rolniczych, e)zadania w zakresie gospodarki odpadami budowlanymi: - udział w budowie systemu odbioru i recyklingu odpadów budowlanych, - zagospodarowanie odpadów budowlanych na terenie gminy, f)zadania w zakresie gospodarki osadami ściekowymi: - zwiększenie stopnia kontroli obrotu osadami ściekowymi, e) zadania w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi: - stworzenie systemu odbioru i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w ramach systemu wojewódzkiego, - utworzenie gminnego punktu zbiórki odpadów niebezpiecznych – w postaci kontenerów na poszczególne rodzaje tych odpadów, - udział w wojewódzkim programie likwidacji azbestu oraz koordynacja programu gminnego w tym zakresie, f) likwidacja dzikich wysypisk odpadów: - bieżąca likwidacja dzikich wysypisk odpadów na terenie całej gminy. g) podnoszenie świadomości ekologicznej – edukacja ekologiczna: - prowadzenie edukacji wśród osób odpowiedzialnych za planowanie i realizację gospodarki odpadami na terenie gminy, - prowadzenie akcji informacyjno - edukacyjnej wśród mieszkaoców. Przedstawione powyżej zadania są zgodne z projektami zapisanymi w Lokalnym Programie Rewitalizacji.

88

3.10.3. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Gminy i Miasta Janikowi w 2009r.

Podstawą prawną działao zawiązanych z rozwiązywaniem problemów alkoholowych jest ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 roku (Dz. U. 2007r. Nr 70 poz. 473 z późniejszymi zmianami).

Głównymi celami Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Gminy i Miasta Janikowo w 2009 roku są:

1. ograniczenie spożywania alkoholu przez dorosłych, eliminacja spożywania alkoholu przez osoby niepełnoletnie, 2. zwiększenie skuteczności egzekwowania prawa zakazującego sprzedaży napojów alkoholowych osobom małoletnim, 3. promowanie przekonao i postaw społecznych ważnych dla profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, i narkotykowych, 4. akceptacja społeczna dla działao zmierzających do ograniczenia spożycia alkoholu, 5. zmniejszanie rozmiarów szkód spowodowanych nadużywaniem alkoholu i zażywaniem narkotyków, 6. skuteczna informacja o możliwości uzyskania pomocy w przypadku występowania problemów alkoholowych, przemocy i narkomanii w rodzinie, 7. zapobieganie patologiom społecznym wśród dzieci i młodzieży poprzez organizowanie czasu wolnego oraz promowanie zdrowego stylu życia.

Adresatami niniejszego programu są wszyscy mieszkaocy Gminu Janikowa, a w szczególności dzieci i młodzież. Cele wskazane powyżej są zgodne z Lokalnym Programem Rewitalizacji i odnoszą się do popularyzowania zdrowego stylu życia wśród mieszkaoców Janikowa i gminy Janikowo (cel nr 7). Powyższy program jest spójny z Programem Rewitalizacji poprzez realizację celów nr 3 i 6 – profilaktyka i działalnośd informacyjna oraz edukacyjna w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie

89 pozalekcyjnych zajęd sportowych, a także działao na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuoczo – wychowawczych i socjoterapeutycznych.

3.10.4. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminny i Miasta Janikowo w latach 2005 - 2012

Misją Gminy i Miasta Janikowo jest:

Opracowanie i wdrażanie programów, na podstawie których zostaną skutecznie wyeliminowane problemy związane z: bezrobociem, zjawiskiem ubóstwa, bezdomności, uzależnieniami, przemocą w rodzinie, bezradnością w sprawach opiekuoczo - wychowawczych i prowadzeniem gospodarstwa domowego; wsparciem osób starszych i niepełnosprawnych pozbawionych możliwości samodzielnego funkcjonowania w społeczeostwie.

Lokalny Program Rewitalizacji jest zgodny z zawartymi w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy i Miasta Janikowo celami:

1. Cel strategiczny 1: Monitoring osób i rodzin długotrwale pozostających bez pracy

2. Cel strategiczny 2: Uaktywnienie zawodowe bezrobotnych

3. Cel strategiczny 4: Grupy wsparcia dla dzieci z rodzin dotkniętych problemem alkoholowym

4. Cel strategiczny 5: Praca wychowawcza z rodzinami niewydolnymi w sprawach opiekuoczo – wychowawczych i prowadzenie gospodarstwa domowego

5. Cel strategiczny 6: Uruchomienie świetlicy środowiskowej dla dzieci

6. Cel strategiczny 8: Usługi opiekuocze, jako element pomocy umożliwiający utrzymanie osób starszych i niepełnosprawnych w ich naturalnym środowisku

7. Cel strategiczny 9: Pomoc osobom bezdomnym

8. Cel strategiczny 10: Działania osłonowe zapobiegające wystąpieniu bezdomności

9. Cel strategiczny 11: Zajęcia profilaktyczno – rekreacyjno – sportowo – opiekuocze

10. Cel strategiczny 12: Wsparcie edukacyjne dla dzieci z rodzin dotkniętych bezrobociem lub innymi istotnymi problemami ograniczającymi ich szanse edukacyjne

90 11. Cel strategiczny 13: Rodzina – Rodzinie

12. Cel strategiczny 16: Pomoc, wsparcie – dzieciom specjalnej troski

13. Cel strategiczny 18: Motywowanie do leczenia osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków i substancji wziewnych

14. Cel strategiczny 19: Pomoc psychiatryczna dla osób uzależnionych, współuzależnionych od alkoholu, narkotyków, substancji wziewnych i ofiar GTH

15. Cel strategiczny 20: Pomoc prawna osobom uzależnionym i współuzależnionym

16. Cel strategiczny 21: Terapia after care

17. Cel strategiczny 22: Zatrudnienie socjalne osób po terapii szpitalnej z uzależnienia od alkoholu

Strategia rozwiązywania problemów społecznych została opracowana zgodnie z postawionymi celami wyznaczającymi zadania w przyjętej strategii rozwoju miasta i gminy oraz w oparciu o zapisy ustawy o pomocy społecznej, ustawy o samorządzie gminy, a także z innymi aktami prawnymi z dziedziny osłon socjalnych.

91 IV. ZAŁOŻENIA PROGRAMU REWITALIZACJI

4.1. Zasięg terytorialny rewitalizowanego obszaru

Z diagnozy stanu wyjściowego tj. raportu o sytuacji społeczno – gospodarczej miasta wynika, że Janikowo dzieli się na trzy dzielnice – zabudowy wielorodzinnej (Obszar I - objęty programem rewitalizacji), zabudowy jednorodzinnej (Obszar II) i „Stare Janikowo” (Obszar III). W dalszej części LPR stosowane będzie uproszczone nazewnictwo wyżej wymienionych obszarów, tj. Obszar I, Obszar II i Obszar III. Budowa miasta odbywała się na innych zasadach, niż powstawanie organizmów miejskich, które tworzone były przez szereg wieków. Założenia urbanistyczne Janikowa pozwalają na wyodrębnienie czytelnych funkcji poszczególnych terenów, dogodnego układu komunikacyjnego. Wskazane zalety miasta, dające poczucie nowoczesności, nie rekompensują braku starej części miasta, z centrum, dawnym rynkiem, atmosferą historycznych uliczek. Z diagnozy wynika również, że w Janikowie nigdy nie wydzielono dzielnic lub osiedli i nie nadawano im nazw. Stąd też obecnie nie funkcjonują oficjalne „geograficzne” czy też administracyjne części miasta. Jednak z historycznych i funkcjonalnych przyczyn wynika akceptowany i używany na co dzieo podział na tzw. „Stare Janikowo” związane z cukrownią i częściowo koleją PKP (dlatego, że mieszkaocy znajdowali zatrudnienie i mieszkanie z pomocą tych pracodawców) oraz tzw. „Osiedle” czyli stosunkowo nową zabudowę, funkcjonalnie związaną z budową Janikosody w latach 50 – tych. Później kontynuowano zabudowę osiedla o budynki blokowe z „wielkiej płyty” dla pracowników rozrastającego się zakładu oraz w latach 80 – tych i 90 – tych o budynki jednorodzinne i szeregowe. Jako obszar objęty programem rewitalizacji wskazano obszar zabudowy wielorodzinnej. Granice obszarów miasta i Obszaru I - objętego programem rewitalizacji przedstawione na poniższych zdjęciach oraz planie miasta w formie graficznej.

92

Mapa 3 – Granice obszarów miasta Janikowo

93

Mapa 4 – Granice obszaru objętego programem rewitalizacji

94

Mapa 5 – Mapa miasta Janikowo

4.2. Dane statystyczne obszarów miasta Janikowo

Tabela 47 – Ludnośd obszarów miasta Janikowo w podziale na mężczyzn i kobiety Stan na 31.12.2007r. Wyszczególnienie Ogółem Mężczyźni Kobiety Janikowo 9 215 4 452 4 763 Obszar I 7 391 3 560 3 831 Obszar II 1 102 539 563 Obszar III 722 353 369 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Urząd Gminy i Miasta Janikowo

95 Spośród 9 215 mieszkaoców Janikowa aż 7 391 osób zamieszkuje Obszar I, co stanowi 80,21% ogółu mieszkaoców miasta. Jest więc to najliczniej zamieszkały obszar miasta. Liczniejszą grupę na rewitalizowanym obszarze stanowią kobiety, co oddaje istniejącą sytuację w mieście i wszystkich jego obszarach. Procentowy udział kobiet w stosunku do mężczyzn na Obszarze I wynosi 51,83%. Tabela 48 - Ludnośd obszarów miasta Janikowo wg grup wiekowych Stan na 31.12.2007r. Wiek Wyszczególnienie Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny przedprodukcyjny Janikowo 1 656 6 112 1 447 Obszar I 1 240 4 944 1 207 Obszar II 237 726 139 Obszar III 179 442 101 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Urząd Gminy i Miasta Janikowo

Osoby w wieku poprodukcyjnym stanowią najmniej liczną grupę ogółu mieszkaoców miasta - 15,70%. Liczniejszą grupę osób stanowią osoby w wieku przedprodukcyjnym oraz najliczniejszą – osoby w wieku produkcyjnym. Sytuacja Obszaru I jest niekorzystna, zarówno stosunku do miasta, jak i do poszczególnych obszarów. Mieszkaocy w wieku przedprodukcyjnym, na Obszarze I, stanowią aż 16,33% ogółu mieszkaoców obszaru. Tabela 49 – Urodzenia i zgony mieszkaoców Janikowa z podziałem na obszary miasta Stan na 31.12.2007r. Wyszczególnienie Urodzenia Zgony Janikowo 89 38 Obszar I 66 28 Obszar II 16 6 Obszar III 7 4 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Urząd Gminy i Miasta Janikowo

Tabela 50 – Porównanie liczby rodzin z liczbą osób korzystających z pomocy społecznej w Janikowie w latach 2002 - 2007 (Obszary I, II i III)

Wyszczególnienie 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Liczba rodzin objętych pomocą 300 322 284 269 243 232 (Obszar I) Liczba osób w tych 903 917 847 798 705 588 rodzinach (Obszar I) Liczba rodzin objętych pomocą 14 20 21 20 16 18 (Obszar II) Liczba osób w tych 43 60 58 54 44 62

96 rodzinach (Obszar II) Liczba rodzin objętych pomocą 26 33 34 32 29 30 (Obszar III) Liczba osób w tych rodzinach (Obszar 71 88 81 70 57 60 III) Liczba rodzin objętych pomocą - 340 375 339 321 288 280 razem Liczba osób w tych 1 017 1 065 986 922 806 710 rodzinach - razem Źródło: Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janikowie

Obszar I zamieszkiwany jest przez 7 391 osób. Spośród nich aż 588 mieszkaoców korzysta z pomocy społecznej. Wynika z tego, że blisko 600 osób zamieszkujących obszar objęty programem rewitalizacji jest w ciężkiej sytuacji finansowej. Tabela 51 – Liczba postępowao eksmisyjnych i eksmisji z lokali mieszkalnych na terenie miasta i jego obszarach w latach 2005 - 2008 Stan na 31.12.2007 r. Liczba postępowao Rok eksmisyjnych i eksmisji z lokali 2005 2006 2007 2008 Razem mieszkalnych Obszar I 6 4 3 6 19 Obszar II 1 1 2 4 8 Obszar III 0 0 0 0 0 Janikowo 8 5 5 10 28 Źródło: Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej za 2008r. Do największej liczby eksmisji na terenie Janikowa doszło w roku 2008 – 10 eksmisji. Do eksmisji w ostatnich latach dochodzi wyłącznie na Obszarze I (2008 - 6 eksmisji) i II (2008 – 4 eksmisje).

97 Tabela 52 – Długotrwale bezrobotni mieszkaocy miasta Janikowa i Obszaru I

Wyszczególnienie Długotrwale bezrobotni Janikowo 346 Obszar I – podlegający 281 rewitalizacji Obszar II 38 Obszar III 27

Kolejny problem społeczny nękający mieszkaoców Janikowa, związany jest z poziomem przestępczości. W poniższej tabeli przedstawiono dane dotyczące popełnionych przestępstw i wykroczeo w poszczególnych obszarach miasta.

Tabela 53 – Poziom przestępczości i naruszeo prawa w mieście Janikowo w 2008 r.

Stan na 31.12.2008 r. Wyszczególnienie Przestępstwa i wykroczenia Janikowo 170 Obszar I – podlegający 150 rewitalizacji Obszar II 11 Obszar III 9 Źródło: Komisariat Policji w Janikowie

Z przedstawionych danych wynika, że ponad 88% przestępstw i wykroczeo dokonano na Obszarze I (rewitalizowanym). Bardzo niekorzystnie, dla Obszaru I, przedstawia się sytuacja w zakresie aktywności gospodarczej, tj. liczby podmiotów gospodarczych. Poniższa tabela obrazują aktywnośd gospodarczą mieszkaoców Janikowa na obszarze miasta i jego trzech obszarach.

98 Tabela 54 - Liczba podmiotów gospodarczych z podziałem na obszary miasta

Stan na 31.12.2007 r. Liczba podmiotów Liczba podmiotów Wyszczególnienie Liczba mieszkaoców gospodarczych na gospodarczych 1000 mieszkaoców Janikowo 9 215 375 40,69 Obszar I 7 391 264 35,72 Obszar II 1 102 82 74,41 Obszar III 722 29 40,17 Źródło: Dane UM w Janikowie na 31.10.2009

Różnica między danymi z GUS a danymi z Ewidencji Działalności gospodarczej Urzędu Miejskiego w Janikowie wynika z faktu, że w danych z GUS istnieją podmioty już wykreślone z Ewidencji Urzędu. Przedsiębiorcy powinni sami zgłaszad do Urzędu Statystycznego wyrejestrowanie swojej działalności lecz tego nie czynili i stąd ta duża różnica. Dopiero nowe przepisy zwalniają przedsiębiorców z przychodzenia do Urzędu Statystycznego i posługiwania się numerem REGON a informacje statystyczne będzie podawał Urząd Miasta. Liczba podmiotów działalności gospodarczej według Ewidencji Działalności Gospodarczej Urzędu Miejskiego w Janikowie jest liczbą podmiotów rzeczywiście prowadzących działalnośd na terenie miasta w danym okresie. Na terenie miasta, w jego poszczególnych obszarach zlokalizowane są działki, które w chwili obecnej nie są użytkowane. Łączna powierzchnia działek nie użytkowanych w mieście wynosi 60,86 ha, co stanowi 7,55% obszaru miasta – 805,85ha. Największa powierzchnia działek nie użytkowanych znajduje się na Obszarze II i wynosi 35,5 ha. Jednakże zważywszy na dużą powierzchnię łączną Obszar II (544,01 ha), tereny nie użytkowane stanowią 6,53%. Na obszarze III powierzchnia działek nie użytkowanych wynosi 15,0 ha, co stanowi 8% całkowitej powierzchni Obszaru III (187,44 ha). Na obszarze objętym programem rewitalizacji (Obszar I) działki nie użytkowane stanowią 10,36 ha. Łączna powierzchnia Obszaru I wynosi 74,40 ha, co sprawia, że powierzchnia działek nie użytkowanych stanowi aż 13,92% ogólnej powierzchni obszaru. Tym samym Obszar I charakteryzuje szczególnie zniszczonym otoczeniem i największą powierzchnią gruntów wyłączonych z użytkowania. Jest to wskaźnik wyższy zarówno od średniej dla miasta, jak i od średniej dla pozostałych dwóch obszarów miasta.

99 4.3. Analiza obszarów miasta Janikowa pod kątem spełnienia kryteriów rewitalizacyjnych

Wybór obszaru wsparcia określono na podstawie analizy dziesięciu poniższych kryteriów: A - Wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia B - Wysoki poziom długotrwałego bezrobocia C - Niestabilne (niekorzystne) trendy demograficzne D - Niski poziom edukacji, znaczące braki w umiejętnościach i wysoki odsetek osób porzucających szkołę E - Wysoki poziom przestępczości i naruszeo prawa F - Niski poziom aktywności gospodarczej G - Wysoki udział imigrantów, grup etnicznych i mniejszościowych oraz uchodźców H - Szczególnie zniszczone otoczenie I - Porównywalnie niższy poziom wartości zasobu mieszkaniowego J - Niski poziom wydajności energetycznej budynków

Zgodnie z Wytycznymi, wyznaczenie obszaru wsparcia następuje na podstawie mierzalnych wskaźników, które dla rewitalizowanego obszaru odbiegają negatywnie od średniej dla miasta. W związku z powyższym, dokonano analizy wszystkich obszarów miasta w celu określenia wartości wybranych wskaźników dla poszczególnych obszarów i odniesienia ich do wartości wskaźników dla miasta. Przeanalizowano najważniejsze wskaźniki: wysokiego poziomu ubóstwa i wykluczenia, wysokiego poziomu długotrwałego bezrobocia, niekorzystnych trendów demograficznych, wysokiego poziomu przestępczości i naruszeo prawa, niskiego poziomu aktywności gospodarczej oraz wskaźnik szczególnie zniszczonego otoczenia. Poniżej przedstawiono zestawienie w formie wykresów dla wybranych wskaźników. Każdy wykres zawiera dane dla dziewięciu obszarów miasta oraz wartośd wskaźnika dla miasta. Dane z wykresów będą miały swoje odzwierciedlenie w tabeli nr 55.

100 4.3.1. Analiza kryterium wysokiego poziomu ubóstwa dla miasta i wszystkich obszarów w mieście (kryterium A)

Obszar I 7,96 Obszar II 5,63 Obszar III 8,31 Miasto 7,70%

Z powyższego wykresu wynika, że najliczniejsza grupa osób korzystająca z zasiłków pomocy społecznej zamieszkuje Obszar III. Na 722 mieszkaoców Obszaru III, aż 60 osób korzysta z zasiłków pomocy społecznej. Wartośd wskaźnika dla tego obszaru wynosi 8,31%. W trudnej sytuacji finansowej znajdują się również mieszkaocy Obszaru I (wartośd wskaźnika: 7,96%). Na 7 391 mieszkaoców Obszar I - 588 z nich korzysta z zasiłków pomocy społecznej. Oba obszary posiadają wskaźnik wyższy niż dla miasta, który wynosi 7,70%. Jedynie Obszar II charakteryzuje się wskaźnikiem korzystniejszym w stosunku do miasta – 5,63%.

101 4.3.2. Analiza kryterium wysokiego poziomu długotrwałego bezrobocia dla miasta i wszystkich obszarów w mieście (kryterium B)

Obszar I 3,80 Obszar II 3,45 Obszar III 3,74 Miasto 3,75

Z największą liczbę bezrobotnych poszukujących pracy 13 m-cy i dłużej (na 1000 mieszkaoców) mamy do czynienia na Obszarze I (3,80%). Wynika to zapewne z faktu zamieszkiwania na tym obszarze największej liczby mieszkaoców oraz może mied związek z innymi problemami społecznymi, jakie zostały zdiagnozowane na Obszarze I. Wartośd wskaźnika dla miasta (3,75%) nie została przekroczona na pozostałych dwóch obszarach: Obszar II (3,45%) i Obszar III (3,74%).

102 Z powyższego wykresu wynika więc, że jedynie Obszar I posiada wartośd wskaźnika wyższą w stosunku do wskaźnika dla miasta, a tym samym jest w najgorszej sytuacji. 4.3.3. Analiza kryterium niestabilnych (niekorzystnych) trendów demograficznych (kryterium C)

Na terenie całego miasta, w 2007 r., odnotowano 1 447 osób w wieku poprodukcyjnym. W stosunku do łącznej liczby mieszkaoców (9 215), procent osób bezrobotnych wynosi 15,70%. Obszar II i III znajdują się w korzystniejszej sytuacji stosunku do miasta w zakresie niekorzystnych trendów demograficznych. Niekorzystnie przedstawia się sytuacja na terenie obszaru objętego programem rewitalizacji, gdzie liczba osób w wieku poprodukcyjnym jest wyższa, zarówno w stosunku do pozostałych obszarów, jak i w stosunku do miasta i wynosi 16,33%.

Obszar I 16,33 Obszar II 12,61 Obszar III 13,99 Miasto 15,70

103 4.3.4. Analiza kryterium wysokiego poziomu przestępczości i naruszeo prawa dla miasta i wszystkich obszarów w mieście (kryterium E)

Obszar I 2,03 Obszar II 0,99 Obszar III 1,25 Miasto 1,84

Z wykresu poniżej wynika, że na Obszarze I dochodzi do nieproporcjonalnie większej liczby przestępstw i wykroczeo (na 1000 mieszkaoców obszaru), w stosunku do pozostałych obszarów na terenie miasta. W 2007 r. doszło do 150 przestępstw, co w odniesieniu do liczby 7 391 mieszkaoców obszaru daje 2,03%. Na terenie całego miasta, w 2007 r., doszło do 170 przestępstw i wykroczeo na 9 215 mieszkaoców, co daje 1,84%. Tym samym spośród wszystkich przestępstw i wykroczeo w mieście aż 88,24% przypada na Obszar I. Dwa pozostałe obszary posiadają wskaźniki niższe (korzystniejsze) w stosunku do miasta a tym samym do Obszaru I. Wskaźnik dla Obszaru II wynosi – 0,99% a dla Obszaru III – 1,25%.

104 4.3.5. Analiza kryterium niskiego poziomu aktywności gospodarczej dla miasta i wszystkich obszarów w mieście (kryterium F)

Obszar I 35,72 Obszar II 74,41 Obszar III 40,17 Miasto 40,69

Na terenie miasta Janikowa działalnośd gospodarczą prowadzi 375 podmiotów gospodarczych. Liczba ta przypada na 9 215 mieszkaoców miasta, co daje średnią dla miasta 40,69%. Najwyższa aktywnośd gospodarcza obserwowana jest na Obszarze II – 74,41%. Aktywnośd gospodarcza na Obszarze III jest zbliżona do średniej dla miasta – 40,17%. Najniższa natomiast została odnotowana na Obszarze I - wskaźnik liczby zarejestrowanych podmiotów gospodarczych jest niższy niż dla miasta i wynosi 35,72%. Na Obszarze I na 7 391 mieszkaoców przypadają 264 podmioty gospodarcze.

105 4.3.6. Analiza kryterium szczególnie zniszczonego otoczenia – powierzchnia działek nie użytkowanych (kryterium H)

Na obszarze objętym programem rewitalizacji (Obszar I) działki nie użytkowane stanowią 10,36 ha. Łączna powierzchnia Obszaru I wynosi 74,40 ha, co sprawia, że powierzchnia działek nie użytkowanych stanowi aż 13,92% ogólnej powierzchni obszaru. Tym samym Obszar I charakteryzuje szczególnie zniszczonym otoczeniem i największą powierzchnią gruntów wyłączonych z użytkowania. Jest to wskaźnik wyższy zarówno od średniej dla miasta, jak i od średniej dla pozostałych dwóch obszarów miasta. Obszar I 13,92 Obszar II 6,53 Obszar III 8,00 Miasto 7,55

106 4.4. Podsumowanie analizy wybranych kryteriów w odniesieniu do miasta i wszystkich obszarów w mieście

Z przedstawionej powyżej analizy obszarów wynika, że w najmniej korzystnym położeniu znajduje się Obszar I. Posiada najsłabsze wartości wskaźników w stosunku do miasta i do pozostałych dwóch obszarów. Najgorsza sytuacja dla Obszaru I ma miejsce w zakresie w zakresie niskiego poziomu aktywności gospodarczej oraz wysokiego poziomu przestępczości i naruszeo prawa. W odniesieniu do obu tych kryteriów Obszar I posiada najniższe dla wszystkich obszarów miasta wartości wskaźników. Niewiele lepiej przedstawia się sytuacja obszaru w kwestii wysokiego poziomu długotrwałego bezrobocia. W tym kryterium obszar sytuuje się również w najgorszej sytuacji, co oznacza, że wartośd wskaźnika jest wyższa od wartości dla miasta i pozostałych dwóch obszarów. Jedynie w zakresie wysokiego poziomu ubóstwa (w odniesieniu do liczby osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej), Obszar I posiada nieco korzystniejsze wskaźniki od Obszaru III. Tym niemniej wartośd wskaźnika dla tego obszaru jest wyższa niż dla miasta, co oznacza, że obszar spełnia kryterium wysokiego poziomu ubóstwa. W sferze infrastrukturalnej, odnoszącej się do szczególnie zniszczonego otoczenia i obszarów wyłączonych z użytkowania działki nie użytkowane na Obszarze I stanowią 10,36 ha. Łączna powierzchnia Obszaru I wynosi 74,40 ha, co sprawia, że powierzchnia działek nie użytkowanych stanowi aż 13,92% ogólnej powierzchni obszaru. Tym samym na Obszarze I znajduje się największa powierzchnia gruntów wyłączonych z użytkowania. Jest to wskaźnik wyższy zarówno od średniej dla miasta, jak i od średniej dla pozostałych dwóch obszarów miasta. Na tle wszystkich obszarów miasta, to właśnie sytuacja na Obszarze I kształtuje się zdecydowanie na niekorzyśd jego mieszkaoców. Żaden z pozostałych obszarów nie boryka się z taką ilością i intensyfikacją negatywnych zjawisk, jak obszar objęty programem rewitalizacji. Mamy tam do czynienia z sytuacją kryzysową, opartą na analizie wskaźników, sfery społeczno – gospodarczej oraz infrastrukturalnej. 4.5. Cele Lokalnego Programu Rewitalizacji

Nadrzędnym celem rewitalizacji Obszaru I w Janikowie jest rozwój społeczno – gospodarczy obszaru objętego programem rewitalizacji oraz poprawa życia mieszkaoców

107 poprzez wielokierunkową rewitalizację zdegradowanych obszarów zlokalizowanych na terenie miasta. Realizacja celu, wynikająca z diagnozy problemów, wpłynie na poprawę wizerunku całego miasta i jego atrakcyjnośd: rozwój gospodarczy i społeczny, poprawa funkcji turystycznych, kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych. Cel główny będzie realizowany poprzez cele szczegółowe: - uporządkowanie „starej tkanki” urbanistycznej poprzez odpowiednie zagospodarowanie terenów wyłączonych z użytkowania w harmonii z otoczeniem, - utworzenie miejsca dla integracji społecznej, - wzrost liczby osób korzystających z nowej infrastruktury, z dostępem dla osób niepełnosprawnych, - zagospodarowanie zdegradowanej i wyłączonej z funkcji publicznych przestrzeni stanowiących obszar do lokalizacji obiektów: mieszkalnych, usługowych, kultury, wypoczynku i realizacji zadao publicznych w ramach nowej zabudowy, - poprawa efektywności energetycznej budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, - poprawa infrastruktury drogowej, - rozwój zasobów ludzkich poprzez wdrożenie programów edukacyjno – szkoleniowych dla dorosłych i młodzieży i ograniczenia zjawiska długotrwałego bezrobocia, - ograniczenie zjawiska ubóstwa.

Realizacja założonych dla Programu celów będzie wdrażana za sprawą przewidzianych dla Obszaru I projektów, współfinansowanych, zarówno ze środków przeznaczonych na działanie 7.1., w ramach innych działao RPO WK-P, jak również ze środków Unii Europejskiej i środków własnych w ramach innych programów operacyjnych na lata 2007 – 2013.

108 Tabela 55 – Cele Lokalnego Programu Rewitalizacji

Cele Wskaźnik Wartośd Wartośd Źródło wskaźnika wskaźnika danych w roku w roku bazowym docelowym (2009) (2015) Uporządkowanie Udział wydatków z budżetu „starej tkanki” miasta na ochronę dziedzictwa urbanistycznej kulturowego (w tym dotacje z poprzez Urzędu Marszałkowskiego) w Urząd Miasta odpowiednie wydatkach inwestycyjnych 0 2% Referat zagospodarowanie ogółem (%) Finansowy terenów wyłączonych z użytkowania w harmonii z otoczeniem Zagospodarowanie Udział wydatków z budżetu zdegradowanej i miasta na zagospodarowanie wyłączonej z wyłączonej z użytkowania Urząd Miasta funkcji publicznych przestrzeni publicznej w 0 1% Referat przestrzeni wydatkach inwestycyjnych Finansowy stanowiących ogółem (%) obszar do lokalizacji obiektów: mieszkalnych, usługowych, kultury, wypoczynku i realizacji zadao publicznych w ramach nowej zabudowy Utworzenie Liczba nowych miejsc z 0 1 Urząd Miasta miejsca dla przeznaczeniem na integrację Referat integracji społeczną w szt. Inwestycyjno- społecznej Techniczny

109 Rozwój funkcji Udział wydatków z budżetu turystycznych, miasta na rozwój funkcji Urząd Miasta kulturalnych, turystycznych, kulturalnych, Referat rekreacyjnych i rekreacyjnych i sportowych, 0 1% Finansowy sportowych, połączonych z działalnością połączonych z gospodarczą w wydatkach działalnością inwestycyjnych ogółem (%) gospodarczą poprzez zagospodarowanie terenów poprzemysłowych Poprawa stanu Liczba budynków objętych budynków termomodernizacją na obszarze 0 5 Urząd Miasta mieszkalnych i rewitalizowanym w szt. Referat użyteczności Inwestycyjno- publicznej Techniczny

Długośd zbudowanych/zmodernizowanych obwodnic/dróg/ulic w km 0 3,94 km Urząd Miasta oraz liczba wybudowanych Referat obiektów inżynieryjnych w szt. 0 1 szt. Inwestycyjno- Poprawa stanu Techniczny infrastruktury drogowej i zaplecza parkingowego Powierzchnia terenów 0 0,3 Urząd Miasta przeznaczonych na tereny Referat parkingowe (ha) Inwestycyjno- Techniczny

Rozwoju zasobów Liczba bezrobotnych PUP w ludzkich poprzez poszukujących pracy 13 m-cy i Inowrocławiu wdrożenie dłużej/1000 mieszkaoców 3,80% 2,90% Urząd Miasta programów Obszaru I edukacyjno – szkoleniowych dla dorosłych i Liczba korzystających z pomocy młodzieży oraz społecznej z powodu Miejsko- ograniczenia ubóstwa/1000 mieszkaoców 7,96% 6,54% Gminny zjawiska Obszaru I Ośrodek długotrwałego Pomocy bezrobocia i Społecznej w wykluczenia Janikowie społecznego

110 Wzrost liczby osób Liczba osób korzystających z 0 1000 Urząd Miasta korzystających z nowej infrastruktury kulturalnej, Referat nowej rekreacyjnej i wypoczynkowej Inwestycyjno- infrastruktury, z (liczba uczestników w ciągu roku) Techniczny dostępem dla osób niepełnosprawnych Poprawa Liczba projektów w zakresie 0 5 Urząd Miasta efektywności termomodernizacji Referat energetycznej Inwestycyjno- budynków Techniczny

4.6. Wyznaczenie obszaru objętego programem rewitalizacji

Obszar I został wyznaczony jako obszar objęty programem rewitalizacji ze względu na spełnienie kryteriów (w sferze społeczno – gospodarczej) wysokiego poziomu ubóstwa, wysokiego poziomu długotrwałego bezrobocia, niekorzystnych trendów demograficznych (duża liczba osób w wieku poprodukcyjnym), wysokiego poziomu przestępczości i naruszeo prawa oraz niskiego poziomu aktywności gospodarczej. W sferze infrastrukturalnej Obszar I spełnia kryterium szczególnie zniszczonego otoczenia, ze względu na bardzo dużą powierzchnię obszarów wyłączonych z użytkowania. Dokonanie dokładnej analizy wszystkich dziesięciu kryteriów nie jest w chwili obecnej możliwe z powodu braku danych. Problem ten odnosi się do kryterium: niskiego poziomu edukacji, znaczących braków w umiejętnościach i wysokiego odsetka osób porzucających szkołę, poziomu wartości zasobu mieszkaniowego i niskiej wydajności energetycznej budynków (w chwili obecnej brak audytu energetycznego dla miasta i jego obszarów). Kryterium G – wysoki udział imigrantów, grup etnicznych i mniejszościowych oraz uchodźców nie mogło byd przeanalizowane ze względu na brak wskazanych grup na terenie miasta. Poniższa tabela zawiera zestawienie wskaźników wynikających z diagnozy, na podstawie analizy których określono zasięg terytorialny rewitalizowanego obszaru.

111 Mapa 6 - Obszar objęty programem rewitalizacji z podziałem na obszary wsparcia wskazane do rewitalizacji

112 Tabela 56 - Zestawienie wskaźników, na podstawie których wyznaczono obszar do rewitalizacji

Odchylenie od Wartość wartości Kryterium Wskaźnik Definicja Źródło wskaźnika dla Uwagi referencyjnej miasta wskaźnika

Sfera społeczno – gospodarcza

Osoby, które zgodnie z ustawą

z 12 marca 2004 1. Liczba osób r. o pomocy Miejski 710 osób, co 588 osób, co korzystająca z zasiłków społecznej są Ośrodek stanowi 7,70% stanowi 7,96% pomocy społecznej na uprawnione do Pomocy ogółu mieszkaoców mieszkaoców 1000 mieszkaoców ubiegania się o Społecznej Janikowa Obszaru I obszaru przyznanie Wskaźniki dla świadczenia rewitalizowanego pieniężnego Wysoki poziom obszaru są wyższe niż A ubóstwa i dla miasta – obszar Ilośd postępowao wykluczenia spełnia kryterium eksmisyjnych i wysokiego poziomu eksmisji z lokali ubóstwa i wykluczenia 2. Liczba postępowao mieszkalnych tj. eksmisyjnych i eksmisja łącznie toczące Urząd Miasta 10 postępowao w z lokali mieszkalnych na się w sądzie Brak danych mieście 1000 mieszkaoców postępowania obszaru eksmisyjne, orzeczone przez sąd eksmisje wykonane

113 Wskaźnik dla rewita- lizowanego obszaru jest Liczba bezrobotnych Liczba osób 346 osób, co 281 osób, co Wysoki poziom wyższy niż dla miasta – poszukujących pracy 13 bezrobotnych stanowi 3,75% stanowi 3,80% B długotrwałego Powiatowy obszar spełnia m-cy i dłużej na 1000 poszukujących mieszkaoców mieszkaoców bezrobocia Urząd Pracy kryterium wysokiego mieszkaoców pracy 13 m-cy i Janikowa Obszaru I poziomu długotrwałego dłużej bezrobocia

1. Dynamika (spadku) liczby ludności w Wielkośd spadku Wydział wyniku odpływu i liczby ludności w meldunkowy Brak danych Brak danych zgonów na 1000 wyniku odpływu i Urzędu Miasta mieszkaoców obszaru zgonów

Odsetek osób w wieku Z uwagi na brak danych 1 447 osób w nie można określid czy Niestabilne poprodukcyjnym. 2. Liczba ludności w wieku obszar spełnia (niekorzystne) Wydział C wieku poprodukcyjnym Wiek poprodukcyjnym, kryterium trendy meldunkowy Brak danych na 1000 mieszkaoców produkcyjny co stanowi 15,70% niekorzystnych demograficzne Urzędu Miasta obszaru Mężczyźni 16-65 ogółu mieszkaoców trendów lat Janikowa demograficznych Kobiety 16-60 lat

Saldo migracji – Wydział 3. Saldo migracji na różnica pomiędzy meldunkowy 1000 mieszkaoców ludnością Urzędu Miasta Brak danych Brak danych obszaru napływająca a odpływającą

114 1. Udział osób w wieku 7-18 lat

niewypełniającyc h obowiązku szkolnego Ze względu na brak 2. Udział osób w danych dotyczących 1. Liczba młodzieży wieku 18-24 lata liczby młodzieży niekontynuująca nauki Powiatowy z wykształceniem Brak danych Brak danych niekontynuującej nauki Niski poziom na 1000 mieszkaoców co najwyżej Urząd Pracy oraz procentowego edukacji, obszaru gimnazjalnym, udziału bezrobotnych z znaczące braki w które nie wykształceniem umiejętnościach D kontynuuja nauki podstawowym w i wysoki odsetek i nie dokształcają ogólnej liczbie osób się, bezrobotnych obszaru, porzucających zarejestrowane nie można szkołę w Urzędzie Pracy jednoznacznie stwierdzid, czy obszar Liczba 216 osób z 2. Procentowy udział spełnia kryterium. bezrobotnych z wykształceniem bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym i wykształceniem podstawowym, Powiatowy poniżej, co stanowi Brak danych podstawowym w (niepełnym) lub Urząd Pracy 2,34% ogółu ogólnej liczbie gimnazjalnym i mieszkaoców bezrobotnych obszaru poniżej Janikowa

1. Liczba przestępstw i Ilośd przestępstw Wskaźnik dla wykroczeo i wykroczeo 170 150 rewitalizowanego Miejska Wysoki poziom stwierdzonych (poza stwierdzonych, przypadających na przypadających na obszaru jest wyższy niż Komenda E przestępczości i zdarzeniami nie obejmujących 9 215 7 319 dla miasta – obszar Policji naruszeo prawa drogowymi i zdarzeo mieszkaoców, co mieszkaoców, co spełnia kryterium przestępstwami drogowych oraz stanowi 1,84% stanowi 2,03% wysokiego poziomu gospodarczymi) w tym przestępstw przestępczości i

115 czyny karalne gospodarczych, z naruszeo prawa nieletnich na 1000 uwzględnieniem mieszkaoców obszaru czynów karalnych osób nieletnich tj. do 17-tego roku życia

Ilośd GUS z rejestru Wskaźnik dla zarejestrowanych REGON rewitalizowanego 1. Liczba podmiotów obszaru jest znacznie Niski poziom zarejestrowanych Urząd Miasta w gospodarczych w 40,69 na 1000 35,72 na 1000 niższy niż dla miasta – F aktywności podmiotów Janikowie przeliczeniu na mieszkaoców mieszkaoców obszar spełnia gospodarczej gospodarczych na 1000 1000 kryterium niskiego mieszkaoców mieszkaoców poziomu aktywności gospodarczej

Mniejszości W Janikowie nie Na etniczne i występują rewitalizowanym

narodowe mniejszości obszarze nie zgodnie z ustawą etniczne i występują o mniejszościach narodowe, mniejszości Z uwagi na brak Wysoki udział narodowych i definiowane etniczne i uchodźców obszar nie

imigrantów, grup Udział ludności etnicznych oraz o zgodnie z Ustawą o narodowe, spełnia kryterium etnicznych i narodowości języku Wydział mniejszościach definiowane wysokiego udziału G mniejszościowyc niepolskiej w ogóle regionalnym. meldunkowy narodowych i zgodnie z Ustawą o imigrantów, grup h oraz ludności polskiej Uchodźcy wg Urzędu Miasta etnicznych oraz o mniejszościach etnicznych i uchodźców Konwencji języku narodowych i mniejszościowych oraz Genewskiej i regionalnym. W etnicznych oraz o uchodźców Protokołu mieście nie języku Nowojorskiej występują także regionalnym. W (zgodnie z art. 13 uchodźcy wg mieście nie ustawy o Konwencji występują także udzieleniu Genewskiej i uchodźcy wg

116 cudzoziemcom Protokołu Konwencji ochrony na Nowojorskiego Genewskiej i terytorium Protokołu Rzeczpospolitej Nowojorskiego Polskiej)

Sfera infrastrukturalna

Powierzchnia działek nie

użytkowanych, tzw. Odłogów miejskich w Powierzchnia stosunku do Powierzchnia działek nie danego obszaru działek nie użytkowanych 1. Obszary wyłączone z lub ilośd użytkowanych Wskaźnik, powierzchni Urząd Miasta w wynosi 60,86 ha, co użytkowania budynków wynosi 10,36 ha, co obszarów wyłączonych Janikowie stanowi 7,55% zagrażających stanowi 13,92% z użytkowania, dla obszaru całego życiu i zdrowiu obszaru I rewitalizowanego miasta Szczególnie mieszkaoców obszaru jest znacznie H zniszczone oraz ilośd wyższy niż dla miasta – otoczenie budynków obszar spełnia wyłączonych z kryterium szczególnie eksploatacji zniszczonego otoczenia.

Powierzchnia przestrzeni

2. Obszary publicznych zdegradowanej zdegradowanych Urząd Miasta w Brak danych Brak danych struktury miejskiej i/lub Janikowie niezbędnych w danym obszarze (place, parki,

117 tereny rekreacyjno- wypoczynkowe, ciągi piesze i rowerowe itp.) liczba obiektów o funkcjach publicznych istniejących i/lub niezbędnych na danym obszarze (obiekty rekreacji i wypoczynku, turystyki, kultury i sztuki).

118 Obejmuje 1. Procentowy udział mieszkania, w

mieszkao bez instalacji których brak jest techniczno-sanitarnej wodociągu i/lub GUS Brak danych Brak danych w ogólnej liczbie centralnego mieszkao obszaru ogrzewania i/lub gazu z sieci

Stosunek liczby Z uwagi na brak danych budynków Porównywalnie obszar nie spełnia zagrożonych niższy poziom 2. Liczba kryterium niższego I wyburzeniem lub Inspektor wartości zasobu zdegradowanych poziomu wartości przeznaczonych Nadzoru Brak danych Brak danych mieszkaniowego obiektów w stosunku zasobu do wyburzenia Budowlanego do wszystkich obiektów mieszkaniowego do liczby budynków ogółem

3. Liczba mieszkao Wydział sprzed 1989 r. w Nieruchomości - Brak danych Brak danych stosunku do ogółu Narodowy Spis mieszkao Powszechny

Audyt przeprowadzony Ze względu na brak na drodze Brak audytu audytu Niski poziom energetycznego na 1. Wskaźnik wydajności ekstrapolacji na energetycznego, nie wydajności etapie składania J energetycznej podstawie wieku Brak danych można jednoznacznie energetycznej Lokalnego budynków i cech stwierdzid, czy obszar budynków konstrukcyjnych programu spełnia kryterium. budynków Rewitalizacji.

według wieku. Grupa budynków

119 wybudowanych po roku 1990,

przy czym w tej grupie budynków Badania własne nie mogły byd podejmowane żadne działania termomoderniza- cyjne dla budynków w przedziale wiekowym od 1980 do 1990 roku

120 4.7. Diagnoza obszaru wsparcia – odniesienie się do wskaźników bazowych

Szczegółowa charakterystyka obszaru wsparcia została zawarta w diagnozie opisanej we wcześniejszych rozdziałach, dlatego w tym miejscu przedstawiono jedynie skrót najważniejszych informacji, odnoszących się do wskaźników bazowych oraz przedstawiono charakterystykę obszaru. Jako obszar objęty programem rewitalizacji wskazano Obszar I, którego łączna powierzchnia wynosi 74,40 ha. Granice obszaru przebiegają wzdłuż ulic: Topolowej, Przemysłowej, Wilkooskiego, Północnej, Słonecznej, Klonowej, Głównej, Sportowej, Biskupa M. Kozala i Dworcowej. Obszar objęty programem rewitalizacji ma położenie centralne w stosunku do innych obszarów i obejmuje przede wszystkim tereny tzw. zabudowy wielorodzinnej. Graniczy on z pozostałymi obszarami miasta: od północy i centrum z Obszarem II i od południa z Obszarem III. Znaczna częśd obszaru obejmuje tereny centralne miasta, w której znajduje się największa ilośd obiektów użyteczności publicznej: Urząd Gminy i Miasta, Urząd Pracy, Miejski Komisariat Policji, Poczta, Szkoła, Bank, Restauracja, Apteka, Stadion Miejski oraz plaża miejska i przystao. W najbliższym otoczeniu obiektów administracji publicznej pomiędzy ulicami Dworcową a Przemysłową znajdują się dwa duże przedsiębiorstwa: Inochłod i Janipol Meble oraz sklep Polomarket. W okolicy szkoły zlokalizowane jest boisko Orlik, oddane do użytku w 2009 r. Jednocześnie znaczną częśd obszaru pomiędzy ulicami Dworcową a Przemysłową zajmuje nie użytkowany od dawna stary stadion sportowy. W chwili obecnej jest to pustostan, teren wyłączony z jakiegokolwiek użytkowania. Za ul. Przemysłową zlokalizowane jest duże osiedle przy ul. Wilkooskiego o zabudowie wielorodzinnej. Jego początki sięgają lat 50-tych, jako zabudowa mieszkalna funkcjonalnie związana z powstaniem i rozwojem Janikosody. Zabudowa osiedla była kontynuowana w oparciu o budynki z „wielkiej płyty” dla pracowników rozrastającego się zakładu. Na osiedlu przy ul. Wilkooskiego znajduje się również duży plac po dawnych barakach, budowanych bez planów urbanistycznych, stanowiących bazę noclegową dla siły roboczej zakładów sodowych. W chwili obecnej teren ten nie jest użytkowany.

121

Fot. 4. Obszar I – teren nie użytkowanego boiska sportowego i obecny plac targowiska miejskiego

Najbardziej wysunięty na południe fragment obszaru objętego programem rewitalizacji stanowią budynki przy ul. Topolowej. Ich powstanie jest bezpośrednio związane z budową cukrowni w Janikowie, w roku 1872 r. Są to najstarsze budynki mieszkalne na obszarze miasta, budowane z myślą o kadrze kierowniczej i robotniczej istniejącej cukrowni. Częśd Obszar I położona nad Jeziorem Pakoskim obejmuje plażę oraz przystao żeglarską. Jest to teren o przeznaczeniu typowo sportowym i wypoczynkowo – rekreacyjnym. Funkcja tego terenu ma charakter wybitnie turystyczny. W bezpośredniej bliskości plaży znajdują się pustostan w postaci rozpoczętej budowy budynku sprzed ponad 10 lat. Rozpoczętą budowę kupił wówczas prywatny inwestor, jednak budowa nigdy nie została zakooczona a stan budynków znacznie się pogorszył. W chwili obecnej Gmina ponownie odkupiła plac i budynki od inwestora z zamiarem zakooczenia budowy. Teren nad jeziorem zostanie wykorzystany na stworzenie pola namiotowego i kempingowego. Koniecznym jest przeprowadzenie prac kanalizacyjnych, doprowadzenie

122 energii itp. Wewnątrz budynku powstanie zaplecze dla plaży w postaci: kuchni, natrysków, wypożyczalni sprzętu itp. Przez Obszar I przebiega główny szlak tranzytowy wzdłuż ul. Przemysłowej. Przejeżdżające ciężkie ciężarówki niszczą infrastrukturę drogową i stwarzają niebezpieczeostwo zwłaszcza dla pieszych, którzy korzystają ze szkół, banków, sklepów, targowiska, infrastruktury sportowej i znajdujących się po drugiej stronie ul. Przemysłowej zakładów pracy. Sytuacja ta może ulec poprawie w chwili oddania do użytku obwodnicy miasta Janikowa w listopadzie 2010 r. Budowa obwodnicy o długości 2 613,53 m wraz z infrastrukturą drogową zostanie sfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, ze środków własnych Gminy Janikowo oraz ze środków budżetu Województwa Kujawsko – Pomorskiego. Całkowita wartośd inwestycji wynosi 21.203.883, 00 zł. Na obszarze rewitalizowanym, w ramach działania 7.1. realizowane będą trzy zasadnicze projekty: budowa bezpiecznego placu zabaw dla dzieci, budowa targowiska miejskiego z zapleczem socjalnym oraz wielofunkcyjne centrum miasta „Rynek”. Na Obszarze I znajduje się największa powierzchnia gruntów wyłączonych z użytkowania. Stąd też wyżej wymienione projekty w znacznej części będą realizowane na obszarach dotychczas wyłączonych z użytkowania. Odnosi się to przede wszystkim do projektu: wielofunkcyjne centrum miasta. Projekt zlokalizowany zostanie na terenie nie użytkowanego od dawna boiska piłkarskiego, które w chwili obecnej nie pełni żadnej funkcji. Dwa pozostałe projekty zostaną zrealizowane w bezpośredniej bliskości projektu wielofunkcyjnego centrum miasta „Rynek”. Stanowid będą zarazem uzupełnienie tego projektu. Budowa bezpiecznego placu zabaw dla dzieci zakłada urządzenie placu zabaw oraz przestrzeni dla zajęd plenerowych. Obiekt ma byd tak zaprojektowany i wykonany, aby spełniał wymagania dostępności dla osób niepełnosprawnych – zarówno opiekunów dzieci jak i samych dzieci. Niepełnosprawni będą mogli wspólnie z pozostałymi dziedmi i ich rodzicami organizowad czas wolny i korzystad z możliwości rekreacji i zabaw ruchowych. Zapobiegnie to wykluczeniu, pozwoli nawiązad kontakt nie tylko pomiędzy dziedmi, ale także dorosłymi. Wobec rosnących zagrożeo wandalizmem i coraz częstszymi przypadkami naruszenia porządku publicznego, szczególnie ze strony grup młodzieży należy przewidzied wyposażenie

123 placu zabaw w system zabezpieczeo, w tym dozór na czas funkcjonowania obiektu. Dodatkowo konieczna jest obserwacja obszaru przez system monitoringu wizyjnego działającego na terenie miasta. Znaczna wartośd urządzeo i wyposażenia oraz podatnośd na uszkodzenia mechaniczne stawia wymagania właściwego zabezpieczenia i nadzoru nad obiektem. Należy spełnid oczekiwania dotyczące standardu wykonania, trwałości, a przede wszystkim wymagania dotyczące bezpiecznego użytkowania – eliminacji zagrożeo dla dzieci korzystających z urządzeo rekreacyjnych i zabawek plenerowych. Uzasadnieniem dla realizacji projektu z zachowaniem najwyższych wymogów dotyczących bezpieczeostwa użytkowania, estetyki i funkcjonalności wyposażenia placu zabaw jest jego funkcja edukacyjno – poznawcza i integracyjna, nie tylko dla dzieci, ale także dla osób dorosłych. Plac zabaw zostanie usytuowany w centrum miasta i będzie uzupełnieniem realizacji projektu „Wielofunkcyjne centrum miasta „Rynek”. Obiekt będzie posiadał ogrodzenie i zostanie w pełni przystosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, eliminując w ten sposób ich marginalizację społeczną. Zostanie wyposażony w zaplecze sanitarne spełniające wymogi użytkowania dla wszystkich uczestników, także z dziedmi bardzo małymi np. niemowlętami. Bezpieczne użytkowanie zapewnią atestowane certyfikowane urządzenia i podłoże zapobiegające mogącym wystąpid urazom w wyniku upadków u dzieci korzystających z placu zabaw, dające gwarancję odpowiedniej trwałości i rozmieszczenie ich z zachowaniem odpowiednich bezpiecznych odległości. Nastąpi wyodrębnienie stref „ wiekowych” dla dzieci młodszych i starszych stanowiące ochronne przed potrąceniami i uderzeniami podczas zabawy i odpowiadające zainteresowaniom i preferencją wiekowym dzieci. Projekt będzie miał wpływ na wskaźniki: wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia, wysoki poziom przestępczości i naruszeo prawa i szczególnie zniszczone otoczenie /obszary wyłączone z użytkowania/. Budowa targowiska miejskiego z zapleczem socjalnym nawiązuje do tradycji targowania obecnej w miasteczku od lat 30 - tych ubiegłego wieku. Na obecnym targowisku brakuje zaplecza socjalnego (jest jedna toaleta, brak dostępu do wody i kanalizacji), to grozi zamknięciem obiektu. W miarę wzrostu liczby mieszkaoców i popularyzacji nabywania

124 nieprzetworzonych produktów bezpośrednio od producentów zaczyna brakowad miejsca na dotychczasowym placu. Sprzedawcy, którzy nie mają stałych miejsc ustawiają się przed wejściem na chodnikach i parkingu, co powoduje interwencje służb porządkowych oraz liczne konflikty. Podczas zbierania informacji ankietowych do LPR mieszkaocy podkreślali koniecznośd rozwiązania tego problemu. Czasowo złagodzono uciążliwośd przez wyznaczenie dodatkowego miejsca w innej części miasta, co jednak wywołuje protesty użytkowników tamtejszego parkingu. Miasto dysponuje terenem nadającym się a lokalizację targowiska, położonym w bezpośrednim sąsiedztwie centrum handlowego Polomarket i przystanku autobusowego komunikacji publicznej. Teren na którym przewidziana jest lokalizacja targowiska stanowi obecnie pustą przestrzeo nie realizującą żadnych funkcji społecznych i gospodarczych. Konieczne jest utwardzenie placu, ogrodzenie, wyposażenie w punkty poboru wody, toalety, możliwośd odprowadzenia ścieków i wody opadowej oraz miejsca składowania i odbioru odpadów z jednoczesnym zapewnieniem selektywnej zbiórki surowców wtórnych. Wyposażenie w oświetlenie, możliwośd bezpiecznego poboru prądu elektrycznego dla części stanowisk z żywnością wrażliwą na temperaturę oraz wzniesienie trwałych i estetycznych zamykanych pawiloników handlowych w części targowiska przeznaczonej dla stałych użytkowników. Istotnym elementem projektu będzie dostosowanie zagospodarowanego obszaru do potrzeb osób niepełnosprawnych. W celu zapewnienia bezpieczeostwa zostanie zainstalowany system monitoringu. Powstałe targowisko będzie stanowiło integralny element projektowanego w pobliżu „Rynku”. W szerszej perspektywie czasowej Projekt przyczyni się do wyrównania szans środowisk zmarginalizowanych, aktywizacji środowiska lokalnego , a także spadku bezrobocia, poprzez stworzenie miejsca do prowadzenia działalności gospodarczej. Projekt będzie miał wpływ na wskaźniki: wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia, wysoki poziom długotrwałego bezrobocia, wysoki poziom przestępczości i naruszeo prawa, niski poziom aktywności gospodarczej i szczególnie zniszczone otoczenie /obszary wyłączone z użytkowania/. Wielofunkcyjne centrum miasta „Rynek”, to projekt będący kolejną odpowiedzią na zidentyfikowane potrzeby mieszkaoców Janikowa. Miasto Janikowo powstało w dużej części bez opracowania założeo urbanistycznych i bez racjonalnego planowania zabudowy mieszkaniowej uzupełnionej o funkcje usługowe i publiczne. Budowano prowizoryczne

125 baraki dla pracowników powstającego przemysłu. W następnych latach uzupełniano zabudowę o trwałe obiekty lokalizowane w wolnych przestrzeniach tworząc tzw. ”blokowiska” bez konkretnych założeo zagospodarowania przestrzeni publicznej. Po rozbiórce baraków i uporządkowaniu terenu w wolnych przestrzeniach lokalizowano place i boisko sportowe, które bez odpowiedniego zaplecza (brak sanitariatów, szatni, parkingów, ogrodzenia) nie spełniały swojej roli i zbiegiem czasu następowała ich degradacja, a tym samym zanik funkcji jakie te obszary powinny spełniad. Dlatego konieczne jest ponowne, racjonalne zagospodarowanie tej części miasta tak, by zapewnid jego zrównoważony rozwój. Konieczności zagospodarowania tej pustej i zdegradowanej przestrzeni wynika także z ankiet przeprowadzonych wśród mieszkaoców Janikowa. Obszar znajduje się w samym centrum miasta co stwarza możliwości łatwej rozbudowy sieci zaopatrzenia we wszystkie media (w tym również w szerokopasmowy Internet na łączach światłowodowych). Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, opracowany jeszcze w 1999 roku przewiduje takie przeznaczenie terenu pod zabudowę rynku z funkcją mieszkalną i usługową. Wobec braku środków na zrealizowanie tego zamierzenia samorząd nie podejmował zadania inwestycyjnego. Dopiero wsparcie z RPO WK-P pozwala na jego realizację. Celem projektu jest zagospodarowanie zdegradowanej i wyłączonej z funkcji publicznych przestrzeni stanowiących obszar do lokalizacji obiektów: mieszkalnych, usługowych, kultury, wypoczynku i realizacji zadao publicznych w ramach nowej zabudowy. Obszar wsparcia o powierzchni 20 000 m2. Projekt obejmuje rozwój infrastruktury technicznej – likwidacja zagrożenia awariami, zapobieganie marnotrawstwu energii, wykorzystanie przepustowości sieci komunalnych, poprawa bezpieczeostwa, likwidację barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych, ożywienie gospodarcze i wzrost atrakcyjności turystycznej, oraz powstanie nowych funkcji użytkowania przestrzeni publicznej Celem projektu jest stworzenie wielofunkcyjnego centrum miasta stanowiącego przyjazną dla mieszkaoców przestrzeo publiczną, zaspokajającą potrzeby i integrującą mieszkaoców. Dla poprawy jakości życia mieszkaoców należy rozwijad przestrzeo publiczną odpowiednio zagospodarowaną i funkcjonalnie zorganizowaną, odpowiadającą potrzebom mieszkaoców. W koncepcji rynku przewidziano funkcje handlowe i usługowe, pozwolą one skierowad do użytkowników nową, bogatszą ofertę zaopatrzenia w towary i usługi, które obecnie są uzyskiwane w dużej mierze poza Janikowem – w Inowrocławiu, Mogilnie lub Bydgoszczy.

126 Dlatego mieszkaocy często tam dokonują zakupów i korzystają z usług. W Janikowie brak tradycji handlowych i usługowych dla ludności dlatego należy podejmowad działania stymulujące rozwój w tej dziedzinie. Trzeba stwarzad miejsca do lokalizacji nowych placówek dzięki temu poszerzona oferta wymusi konkurencję jakości i ceny, a to zapewni atrakcyjne dla klientów warunki korzystania. Dzięki temu możliwe stanie się zatrudnienie i podejmowanie działalności gospodarczej dla aktywnych mieszkaoców. Powstaje zatem efekt dźwigni gospodarczej: zagospodarowane przestrzenie są miejscami zatrudnienia, zatrudnienie poprawia sytuację materialną, lepsze zarobki generują dochody w handlu, usługach i poprawiają wpływy podatkowe, rosną możliwości inwestycji, poprawia się infrastruktura, rozwija się miejscowa gospodarka, wzrasta jakośd życia mieszkaoców. Planowana zabudowa rynku ma zapewnid lokalizację dla placówek kultury – w szczególności dla miejskiej biblioteki, która obecnie funkcjonuje w dwóch budynkach z tego jednym tymczasowym, wynajmowanym od spółdzielni mieszkaniowej. Połączenie księgozbiorów pozwoli na lepszą dostępnośd i wydłużenie czasu pracy oraz poprawi jakośd korzystania. Dodatkowym atutem będzie możliwośd rozszerzenia oferty o ekspozycje, organizację spotkao i dostęp do zasobów bibliotek informatycznych przez wykorzystanie łącza internetowego o wysokich parametrach. Zagospodarowanie i uporządkowanie terenu obecnie zaniedbanego pozwoli na wprowadzenie nadzoru poprzez monitoring miejski. Jednocześnie bardziej zwarty, oświetlony i wyposażony w wydzielone ciągi komunikacyjne obszar umożliwi skuteczniejsze przeciwdziałanie występującym obecnie wybrykom chuligaoskim. Trzeba też zwrócid uwagę na narastający problem zaniku przestrzeni publicznej w naszym mieście, spychanie na margines pieszych, rowerzystów, dzieci, ludzi starszych, inwalidów, którzy tak samo jak użytkownicy samochodów chcą korzystad z możliwości poruszania się. Kształtowanie otwartych przestrzeni w centrum miasta wpisad można w realizację idei zrównoważonego rozwoju. Umiejętnośd przemyślanego połączenia funkcjonalności budynków, wygody i dostępności ciągów komunikacji oraz estetyki otoczenia jest postrzegana jako wartośd środowiska naturalnego, które otacza nas każdego dnia. Dbamy o nią w tak, jak o zdrową wodę czy powietrze. Realizowanie potrzeb społecznych buduje trwałą wartośd tego terenu dla obecnych i przyszłych pokoleo. Poprzez tworzenie miejsc w których mieszkaocy chcą przebywad i o nie dbad, realizowany jest model integracji społecznej wokół lubianych symboli miasta. Kreacja przestrzeni publicznej terenów zieleni

127 miejskiej współtworzy obraz miasta, podnosząc jakośd życia w mieście. Zagospodarowanie terenu przeznaczonego na rynek zapewni właściwą gęstośd zabudowy. Obecnie rozproszenie budynków utrudnia racjonalną obsługę ich mieszkaoców w zakresie inżynierii komunalnej czy też komunikacji oraz ułatwia dalsze niekontrolowane procesy urbanizacyjne wobec braku wolnych terenów budowlanych wyłącza się z użytkowania działki rolne. Śródmieście każdego nawet niewielkiego miasteczka jest jego wizytówką, stanowi o postrzeganiu miasta przez przyjezdnych, pozostaje w pamięci jako symbol identyfikujący, jest znakiem rozpoznawczym. Dlatego mieszkaocy oczekują, aby było to miejsce o odpowiednim wyglądzie, charakterze, przemyślane i właściwie zaaranżowane pod względem funkcjonalności, stanowiące przestrzeo publiczną budującą istotę życia miejskiego. Takim miejscem ma byd planowany rynek w Janikowie. Plac, na którym powstaje rynek ze względu na odpowiednią powierzchnię i praktycznie brak zabudowy do której należałoby nawiązad stanowi wyzwanie dla kreatywności architektów. Obecny stan terenu położonego w samym centrum miasta powoduje dyskomfort estetyczny, jest przyczyną licznych uciążliwości dla mieszkaoców i wymaga pilnej zmiany. Projekt będzie miał wpływ na wskaźniki: wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia, wysoki poziom długotrwałego bezrobocia, wysoki poziom przestępczości i naruszeo prawa, niski poziom aktywności gospodarczej i szczególnie zniszczone otoczenie /obszary wyłączone z użytkowania/. Powyżej zostały opisane trzy kluczowe dla rewitalizacji projekty. Wskazane zostały również sytuacje kryzysowe i problemy z jakimi mają do czynienia mieszkaocy Janikowa: społeczne, gospodarcze i infrastrukturalne. Zaprezentowano jednocześnie, w jaki sposób zostaną rozwiązane najważniejsze problemy we wszystkich sferach dla miasta i dla obszaru. Istotnym atutem omówionych projektów jest fakt, że mieszkaocy Janikowa są ich współpomysłodawcami. Jednocześnie będą oni również uczestnikami realizowanych projektów, zarówno mieszkaocy Obszaru I, jak i pozostali mieszkaocy miasta. Mieszkaocy Janikowa zamieszkujący Obszar I będą również uczestnikami pozostałych projektów towarzyszącym projektom realizowanym ze środków przeznaczonych na działanie 7.1. RPO WK-P. Będą to projekty realizowane zwłaszcza ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Wszystkie projekty społeczne adresowane są w pierwszej kolejności do stałych mieszkaoców obszaru wsparcia.

128 Tym niemniej z myślą o tych mieszkaocach przewidziano do realizacji dodatkowe projekty w ramach RPO WK-P oraz w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Wskaźniki bazowe: Liczba mieszkaoców rewitalizowanego obszaru – 7 391 osób, Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym zamieszkujących rewitalizowany obszar – 1 240, Liczba osób w wieku produkcyjnym zamieszkujących rewitalizowany obszar – 4 944, Liczba osób w wieku poprodukcyjnym zamieszkujących rewitalizowany obszar – 1 207, Liczba osób korzystających z pomocy społecznej na rewitalizowanym obszarze – 588, Liczba długotrwale bezrobotnych na rewitalizowanym obszarze – 281, Liczba przestępstw na rewitalizowanym obszarze – 150, Liczba podmiotów gospodarczych funkcjonujących na rewitalizowanym obszarze – 264.

Fot. 5. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – budowa infrastruktury towarzyszącej turystyce nad Jeziorem Pakoskim

129

Fot. 6. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – budowa infrastruktury towarzyszącej turystyce nad Jeziorem Pakoskim

Fot. 7. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – miejsce budowy targowiska miejskiego z zapleczem (plac przed budynkiem sklepu PoloMarket)

130

Fot. 8. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – miejsce obecnego targowiska miejskiego

Fot. 9. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – teren przeznaczony na realizację projektu wielofunkcyjnego Centrum miasta „Rynek”

131

Fot. 10. Obszar wsparcia wskazany do rewitalizacji – teren przeznaczony na realizację projektu wielofunkcyjnego Centrum miasta „Rynek”

Wybór Obszaru I jako obszaru objętego programem rewitalizacji ma także poparcie społeczne, co wynika między innymi z przeprowadzonych badao ankietowych. Zestawienie badao ankietowych i przebieg konsultacji został zamieszczony w Załączniku nr 3 - Raport koocowy z konsultacji Lokalnego Programu Rewitalizacji.

4.8. Obszar wsparcia wraz z zadaniami inwestycyjnymi i społecznymi

W obrębie Obszaru I, wyznaczonego jako obszar objęty programem rewitalizacji, realizowanych będzie szereg zadao zarówno o charakterze społeczno – gospodarczym, jak i infrastrukturalnym.

Zadania te podzielono na: 1. zadania przewidziane do wsparcia w ramach Osi Priorytetowej „Wspieranie przemian w miastach i na obszarach wymagających odnowy”, działanie 7.1. RPO WK-P; zadania te to: a) Budowa bezpiecznego placu zabaw dla dzieci, b) Budowa targowiska miejskiego z zapleczem socjalnym,

132 c) Wielofunkcyjne centrum miasta „Rynek”. 2. zadania przewidziane do wsparcia w ramach innych działao RPO WK-P; zadania te to: a) Ograniczenie strat ciepła poprzez termomodernizację budynków Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej i Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury w Janikowie, b) Budowa obwodnicy miasta Janikowa, c) Ograniczenie strat ciepła poprzez termomodernizację budynków mieszkalnych, d) Budowa infrastruktury towarzyszącej nad Jeziorem Pakoskim, e) Rozbudowa hal produkcyjnych. 3. zadania przewidziane do wsparcia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; zadania te to: a) Nauka języka angielskiego oraz obsługa komputera kluczem do kariery zawodowej, b) Uwierz w siebie - kompleksowe szkolenie językowe i motywacyjne dla mieszkaoców gminy Janikowo, c) Poznaj Siebie-Inwestuj w Siebie (M-GOPS w Janikowie). 4. zadania rewitalizacyjne planowane w ramach innych środków (POIG); zadania te to: a) Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu mieszkaoców Gminy Janikowo poprzez rozwój dostępu do Internetu. Szczegółowe zestawienie zadao planowanych do realizacji na rewitalizowanym obszarze, zawierające wskazanie beneficjenta, wartośd całkowitą projektu, wartośd dofinansowania, okres realizacji oraz planowane do osiągnięcia wskaźniki, stanowi załączniki nr 1 i 2 do niniejszego Programu.

4.9. Kryteria wyboru projektów

Wybór zadao inwestycyjnych planowanych do realizacji na rewitalizowanym obszarze przeprowadzono w dwóch etapach: Etap I – w oparciu o analizę SWOT według poniższych kryteriów:

133 Mocne strony 1. Sfinansowanie przedsięwzięcia jest realne 2. Przedsięwzięcie ma szansę wsparcia z funduszy UE 3. Przedsięwzięcie generuje nowe miejsca pracy 4. Przedsięwzięcie posiada znaczącą akceptację społeczną 5. Przedsięwzięcie dodatnio wpływa na ochronę środowiska 6. Przedsięwzięcie podnosi walory regionu 7. Przedsięwzięcie rozwiązuje istotne problemy społeczne

Słabe strony 1. Brak realnego projektu finansowego 2. Słabe dopasowanie do priorytetów funduszy strukturalnych 3. Mały wpływ na likwidację bezrobocia 4. Słaby wynik analizy finansowej przedsięwzięcia 5. Mały wpływ na rozwiązywanie problemów społecznych 6. Negatywne oddziaływanie na środowisko 7. Negatywna ocena społeczna przedsięwzięcia

Etap II - Do dalszej oceny dopuszczono wyłącznie projekty posiadające co najmniej neutralny wynik analizy SWOT.

Dla celów hierarchizacji zadao i potrzeb w zakresie inwestycji gminnych wprowadzono kwantyfikację zadao w oparciu o poniższą skalę punktową: 1. Wpływ na rozwój gospodarczy i nowe miejsca pracy a. nie wpływa = 0 b. tworzy więcej niż 5 miejsc pracy lub warunki dla późniejszych inwestycji = 5 c. generuje 10 nowych miejsc pracy lub podnosi atrakcyjnośd inwestycyjną gminy = 12

2. Wpływa na rozwój edukacyjny, poziom zdrowia i sportu a. nie wpływa = 0 b. wpływa na poprawę istniejącej sytuacji = 3 c. wprowadza nowe możliwości i nową jakośd = 6

3. Wpływ na bezpieczeostwo mieszkaoców a. brak wpływu = 0 b. poprawia bezpieczeostwo = 3

134 c. wprowadza nową jakośd w poziom bezpieczeostwa = 6

4. Zgodnośd ze strategią gminy/powiatu oraz priorytetami RPO i PO KL a. niezgodne = 0 b. zgodne ze strategią albo priorytetem UE = 3 c. zgodne ze strategią i priorytetami UE = 6

5. Wpływ na środowisko naturalne a. ujemny = -3 b. neutralny = 0 c. dodatni = 3

6. Wpływa na poprawę wizerunku gminy a. nie wpływa = 0 b. ma słaby wpływ = 1 c. wpływa w sposób istotny = 3

7. Wpływa na budżet gminy a. negatywnie, istnieje koniecznośd finansowania po zakooczeniu inwestycji = -3 b. neutralnie = 0 c. dodatnio (podnosi dochody budżetu) = 3

8. Możliwośd finansowania poza budżetem a. kredyt niskooprocentowany (dofinansowanie zwrotne) = 1 b. dotacja z funduszy < 50% = 3 c. dotacja 50-75% = 6

9. Stopieo zaawansowania inwestycji a. nowa w fazie koncepcji lub planu wstępnego = 0 b. udokumentowana w części (studium wykonalności, projekt) = 1 c. zaawansowana (kolejny etap) = 3

Dokonawszy oceny projektów według powyższych kryteriów stworzono listę rankingową planowanych zadao. Do realizacji w ramach działania 7.1. RPO WK-P zaplanowano sześd projektów, które uzyskały najwyższą liczbę punktów. Pozostałe projekty inwestycyjne znalazły się na liście rezerwowej i będą realizowane w ramach innych środków niż te dostępne w ramach działania 7.1. RPO WK-P.

Zadania rewitalizacyjne planowane w ramach PO KL wskazano na podstawie wniosków wyciągniętych z diagnozy obszaru wsparcia. Tworząc programy „miękkie”, miano na względzie m.in.: Poziom bezrobocia,

135 Poziom ubóstwa, Poziom wykształcenia mieszkaoców, Skutecznośd zdawalności egzaminów koocowych w szkołach gimnazjalnych i średnich, Umiejętności i kwalifikacje pracowników przedsiębiorstw.

4.10. Oczekiwane wskaźniki osiągnięd

Realizacja każdego z planowanych projektów wiąże się z założeniem osiągnięcia planowanych wskaźników.

Poniżej przedstawiono zestaw planowanych wskaźników osiągnięd dla każdego z zadao planowanych do realizacji na rewitalizowanym obszarze. Tabela 57 - Zestaw zadao do realizacji na rewitalizowanym obszarze

Zadania planowane do realizacji ze wsparciem w ramach działania 7.1. RPO WK-P Zadanie Planowane wskaźniki osiągnięd Budowa placu zabaw i Liczba zbudowanych/przebudowanych/ targowiska miejskiego etap I w doposażonych obiektów, ramach programu rewitalizacji Liczba osób korzystających ze zrewitalizowanego miasta Janikowa obszaru, Powierzchnia nowej infrastruktury rekreacyjno – wypoczynkowej, Liczba systemów monitorujących (monitoringu wizyjnego) newralgiczne punkty na terenie miasta, - Powierzchnia uporządkowanego terenu Budowa targowiska miejskiego Liczba zbudowanych/przebudowanych/ etap II doposażonych obiektów, Liczba osób korzystających ze zrewitalizowanego obszaru, Powierzchnia uporządkowanego terenu, Liczba systemów monitorujących newralgiczne punkty na terenie miasta Wielofunkcyjne centrum miasta Liczba zbudowanych/przebudowanych/ „Rynek” doposażonych obiektów, Liczba osób korzystających ze zrewitalizowanego

136 obszaru, Liczba nowych miejsc pracy, Powierzchnia uporządkowanego terenu, Liczba systemów monitorujących (monitoringu wizyjnego) newralgiczne punkty na terenie miasta, Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie Janikowa

Zadania planowane do realizacji ze wsparciem w ramach RPO WK-P Zadanie Planowane wskaźniki osiągnięd Ograniczenie strat ciepła poprzez Liczba obiektów objętych termomodernizacją, termomodernizację budynków Liczba odnowionych obiektów, Miejsko Gminnego Ośrodka Liczba osób korzystających ze zrewitalizowanego Pomocy Społecznej i Miejsko obszaru, Gminnego Ośrodka Kultury w Janikowie

Budowa obwodnicy miasta Długośd przebudowanych obwodnic, Janikowa Długośd przebudowanych dróg gminnych, - Długośd przebudowanych dróg powiatowych, - Liczba wybudowanych/przebudowanych obiektów inżynieryjnych Ograniczenie strat ciepła poprzez Liczba obiektów objętych termomodernizacją, termomodernizacje budynków Liczba odnowionych obiektów, mieszkalnych Liczba osób korzystających ze zrewitalizowanego obszaru,

Budowa infrastruktury Liczba zbudowanych/przebudowanych/ towarzyszącej turystyce nad doposażonych obiektów, jeziorem pakoskim Liczba osób korzystających ze zrewitalizowanego obszaru, Liczba nowych miejsc pracy, Powierzchnia uporządkowanego terenu, Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie Janikowa, - Powierzchnia nowej infrastruktury rekreacyjno – wypoczynkowej i sportowej Rozbudowa hal produkcyjnych - Liczba zbudowanych/przebudowanych/doposażonych obiektów, - Liczba nowych miejsc pracy.

137 Zadania planowane do realizacji ze wsparciem w ramach PO KL Zadanie Planowane wskaźniki osiągnięd Nauka języka angielskiego oraz Liczba osób, które ukooczyły szkolenie i podniosły obsługa komputera kluczem do swoje kwalifikacje zawodowe, kariery zawodowej - podnoszenie Liczba osób, które wzięły udział w szkoleniach, kwalifikacji zawodowych Liczba edycji szkoleo, mieszkaoców miasta i gminy

Janikowo Liczba osób, które uzyskały fachowe wsparcie doradcze, Liczba osób, którzy uczestniczyły w projekcie Uwierz w siebie - kompleksowe Liczba osób, które ukooczyły szkolenie i podniosły szkolenie językowe i swoje kwalifikacje zawodowe, motywacyjne dla mieszkaoców Liczba osób, które wzięły udział w szkoleniach, gminy Janikowo - podnoszenie Liczba edycji szkoleo, kwalifikacji zawodowych Liczba osób, które uzyskały fachowe wsparcie mieszkaoców miasta i gminy Janikowo doradcze, Liczba osób, którzy uczestniczyły w projekcie Poznaj Siebie - Inwestuj w Siebie - Liczba osób, które podniosły swoje kwalifikacje, aktywizacja zawodowa Liczba uczniów, którzy podnieśli swoje umiejętności, bezrobotnych mieszkaoców Liczba osób, które uzyskały fachowe wsparcie Janikowa oraz usamodzielnienie doradcze, społeczne i zawodowe osób Liczba osób, które dzięki projektowi znalazły pracę, korzystających z pomocy społecznej, zagrożonych Liczba osób, które uzyskały fachowe wsparcie wykluczeniem społecznym i psychologiczne, marginalizacją. Liczba udzielonych porad, Liczba odbytych staży, Liczba osób, którzy uczestniczyły w projekcie Zadania planowane do realizacji z innych źródeł (POIG) Zadanie Planowane wskaźniki osiągnięd Przeciwdziałanie wykluczeniu - Liczba osób, które uczestniczyły w projekcie, cyfrowemu mieszkaoców Gminy - Liczba gospodarstw domowych, które uzyskały dostęp Janikowo poprzez rozwój dostępu do Internetu, do Internetu - Liczba osób niepełnosprawnych, które otrzymały dostęp do Internetu, - Liczba zakupionego sprzętu służąca do transmisji danych.

138 V. PLANOWANE DZIAŁANIA W LATACH 2009 - 2015

Niniejszy rozdział został poświęcony charakterystyce zadao planowanych do realizacji na rewitalizowanym obszarze. W kolejnych podpunktach zawarto zestawienie planowanych zadao według trzech zasadniczych typów: plan działao przestrzennych, plan działao gospodarczych i plan działao społecznych, ze wskazaniem czasu ich realizacji, podmiotów uczestniczących we wdrażaniu oraz nakładów do poniesienia.

Zadania o charakterze społecznym będą mogły starad się o dotację w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, jednak w ramach tego programu nie ma możliwości złożenia wniosku aplikacyjnego o dofinansowanie projektu realizowanego w okresie kilku lat. Wnioski należy składad co roku. Jednak nakłady do poniesienia wskazane w tabeli poniżej ujęto jako nakłady całkowite, przy założeniu realizacji projektów w okresie 6 lat.

5.1. Planowane działania przestrzenne na obszarze rewitalizowanym

Tabela 58. Zestawienie działao przestrzennych Instytucje i podmioty Nazwa planowanego Czas Nakłady do Lp. uczestniczące we działania realizacji poniesienia wdrażaniu Budowa placu zabaw i targowiska miejskiego Gmina Janikowo 1. etap I w ramach 2011-2011 3 659 759,69 programu rewitalizacji miasta Janikowa Budowa targowiska 2. miejskiego etap II 2011-2012 Gmina Janikowo 2 569 354,93

Wielofunkcyjne centrum 3. miasta „Rynek” 2011-2013 Gmina Janikowo 1.228.820,00

Ograniczenie strat ciepła poprzez termomodernizację budynków Miejsko Gmina Janikowo 4. Gminnego Ośrodka 2010-2010 336.565,06 Pomocy Społecznej i Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury w Janikowie

139 Budowa obwodnicy miasta Janikowa 5. 2009-2010 Gmina Janikowo 21.203.883,51

Ograniczenie strat ciepła poprzez Gmina 6. termomodernizacje 2011-2013 Janikowo/Wspólnota 714.000,00 budynków mieszkalnych Mieszkaniowa

Budowa infrastruktury 7. towarzyszącej turystyce 2011-2013 284.417,00 nad jeziorem pakoskim Gmina Janikowo

5.2. Plan działao gospodarczych na obszarze rewitalizowanym

Tabela 59. Zestawienie działao gospodarczych Instytucje i podmioty Nakłady do Nazwa planowanego Czas Lp. uczestniczące we poniesienia działania realizacji wdrażaniu ogółem Rozbudowa hal 1. 2009-2011 Janipol Meble sp. z o.o. 15.000.000,00 produkcyjnych

5.3. Plan działao społecznych na obszarze rewitalizowanym

Wszystkie wymienione poniżej projekty społeczne adresowane są w pierwszej kolejności do stałych mieszkaoców obszaru wsparcia, a nie do mieszkaoców całego miasta.

Tabela 60. Zestawienie działao społecznych Instytucje i podmioty Nakłady do Nazwa planowanego Czas Lp. uczestniczące we poniesienia działania realizacji wdrażaniu ogółem Nauka języka angielskiego oraz Perfekt S.C. M. 1. obsługa komputera 2009-2010 49.000,00 Świdzioski, T. Filipiuk kluczem do kariery zawodowej Uwierz w siebie - kompleksowe szkolenie 2. językowe i 2009-2010 Perfekt S.C. M. 49.000,00 motywacyjne dla Świdzioski, T. Filipiuk mieszkaoców gminy Janikowo

140 Poznaj Siebie - Inwestuj Gmina w Siebie Janikowo/Miejsko- 3. 2009-2010 Gminny Ośrodek 127.450,00 Pomocy Społecznej w Janikowie Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu mieszkaoców Gminy 4. 2010-2012 Gmina Janikowo 2.638.986,82 Janikowo poprzez rozwój dostępu do Internetu

141 VI. PLAN FINANSOWY REALIZACJI REWITALIZACJI – ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU REWITALIZACJI

Wartośd Wartośd w poszczególnych latach Nazwa projektu całkowita 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Budowa placu zabaw i targowiska miejskiego etap I w ramach 3 659 759,69 3 659 759,69 programu rewitalizacji miasta Janikowa Budżet JST 1 526 342,48 1 526 342,48 Budżet Paostwa Środki UE (RPO WK-P) 2 133 417,21 2 133 417,21 Środki prywatne Inne Budowa targowiska 2 569 354,93 2 569 354,93 miejskiego etap II Budżet JST 2 569 354,93 2 569 354,93 Budżet Paostwa Środki UE (RPO WK-P) - Środki prywatne Inne Wielofunkcyjne centrum 1.228.820,00 1.228.820,00 miasta „Rynek” Budżet JST 1 228 820,00 1.228.820,00 Budżet Paostwa Środki UE (RPO WK-P) - - Środki prywatne

Inne

Ograniczenie strat 336.565,06 336.565,06

142 ciepła poprzez termomodernizację budynków Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej i Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury w Janikowie Budżet JST 100.969,51 100.969,51 Budżet Paostwa Środki UE (RPO WK-P) 235.595,54 235.595,54 Środki prywatne Inne Budowa obwodnicy 21.203.883,51 4.240.776,70 16.963.106,81 miasta Janikowa Budżet JST 10.601.941,76 2.120.388,35 8.481.553,41 Budżet Paostwa Środki UE (RPO WK-P) 6.664.380,58 1.332.876,12 5.331.504,46 Środki prywatne Inne: budżet Województwa 3.937.561,17 787.512,23 3.150.048,94 Kujawsko-Pomorskiego Ograniczenie strat ciepła poprzez 740.000,00 246.666,66 246.666,66 246.666,66 termomodernizacje budynków mieszkalnych Budżet JST 170.000,00 56.666.66 56.666.66 56.666.66 Budżet Paostwa Środki UE (RPO WK-P) 570.000,00 190.000,00 190.000,00 190.000,00 Środki prywatne Inne Budowa infrastruktury 284.417,00 94.805,66 94.805,66 94.805,66

143 towarzyszącej turystyce nad jeziorem pakoskim Budżet JST 65.000,00 21.666,66 21.666,66 21.666,66 Budżet Paostwa Środki UE (RPO WK-P) 219.417,00 73.139,00 73.139,00 73.139,00 Środki prywatne Inne Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu mieszkaoców Gminy 2.638.986,82 879.662,27 879.662,27 879.662,27 Janikowo poprzez rozwój dostępu do Internetu Budżet JST 395.848,03 131.949,34 131.949,34 131.949,34 Budżet Paostwa 2.243.138,79 Środki UE (POIG) 747.712,93 747.712,93 747.712,93

Środki prywatne Inne Nauka języka angielskiego oraz obsługa komputera 49.000,00 24.500,00 24.500,00 kluczem do kariery zawodowej Budżet JST Budżet Paostwa Środki UE – EFS (w 49.000,00 24.500,00 24.500,00 ramach PO KL) Środki prywatne Inne Uwierz w siebie - 49.000,00 24.500,00 24.500,00 kompleksowe szkolenie

144 językowe i motywacyjne dla mieszkaoców gminy Janikowo Budżet JST Budżet Paostwa Środki UE – EFS (w 49.000,00 24.500,00 24.500,00 ramach PO KL) Środki prywatne Inne Poznaj Siebie - Inwestuj 127.450,00 63.725,00 63.725,00 w Siebie Budżet JST 13.382,00 6.691,00 6.691,00 Budżet Paostwa Środki UE – EFS (w 114.068,00 57.034,00 57.034,00 ramach PO KL) Środki prywatne Inne

Rozbudowa hal 15.000.000,00 3.000.000,00 8.000.000,00 4.000.000,00 produkcyjnych

Budżet JST 7.500.000,00 1.500.000,00 4.000.000,00 2.000.000,00 Budżet Paostwa Środki UE – EFRR (w ramach RPO WK-P, 7.500.000,00 1.500.000,00 4.000.000,00 2.000.000,00 Działanie 5.2.2.) Środki prywatne Inne

145 VII. SYSTEM WDRAŻANIA LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI

Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Janikowa będzie realizowany w oparciu o system wdrażania pomocy strukturalnej Unii Europejskiej. Gmina, korzystając z funduszy strukturalnych, jest zobowiązana przestrzegad zasad i procedur wspólnotowych, które zostały określone w Rozporządzeniu z dnia 21 czerwca 1999 r. Nr 1260/1999, wprowadzającym ogólne przepisy odnośnie funduszy strukturalnych oraz rozporządzeniach odnoszących się do poszczególnych funduszy strukturalnych. Poszczególne projekty będą wdrażane w oparciu o zasady wydatkowania środków według źródeł ich pochodzenia (krajowych i unijnych). Wdrażanie Lokalnego Programu Rewitalizacji Funkcję Instytucji Wdrażającej Lokalnego Programu Rewitalizacji będzie pełnił Burmistrz Miasta Janikowo. W jego imieniu prowadzeniem i wdrażaniem LPR zajmie się jednostka pomocnicza Burmistrza, jaką jest Urząd Miejski w Janikowie – Referat Finansowy i Referat Inwestycyjno – Techniczny. Za zapewnienie i dostarczenie środków finansowych pozwalających na funkcjonowanie i realizowanie zadao powierzonych Referatowi Finansowemu i Referatowi Inwestycyjno - Technicznemu Urzędu Miejskiego w Janikowie odpowiedzialna jest Rada Miejska, uchwalając coroczny budżet miasta i gminy. Natomiast Skarbnik miasta i gminy jest odpowiedzialny za wykonanie budżetu i przekazanie odpowiednich środków finansowych na realizację przedsięwzięd. Osobami odpowiedzialnymi za finansowe rozliczanie niniejszego projektu będą pracownicy zatrudnieni w Referacie Inwestycyjno – Technicznym oraz Referacie Finansowym, a także na Samodzielnym stanowisku ds. pozyskiwania środków unijnych Urzędu Miejskiego w Janikowie. Będą oni także osobami odpowiedzialnymi za kontakt z instytucją zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2007 – 2013 r. Referat Inwestycyjno – Techniczny pełni rolę Koordynatora wdrażania LPR. Współpracuje z nim zespół roboczy ds. rewitalizacji oraz pozostałe wydziały i referaty Urzędu Miasta oraz jednostki organizacyjne. Zakres zadao Koordynatora wdrażania LPR obejmuje m.in.: - zapewnienie zgodności realizacji LPR z poszczególnymi dokumentami programowymi wyższego rzędu, w tym w szczególności w zakresie zamówieo publicznych, zasad

146 konkurencji, ochrony środowiska, jak też zagwarantowanie przestrzegania zasad zawierania kontraktów publicznych, - zbieranie danych rzeczowych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz przebiegu realizacji projektów w ramach LPR niezbędnych do sporządzania rocznych sprawozdao z realizacji LPR (zgodnie z wytycznymi dot. opracowania LPR), - dokonanie oceny osiągnięcia celów, wskaźników programu – w układzie co trzy lata oraz przedkładanie Radzie Miasta Janikowo projektu uchwały w sprawie – odpowiednio zmiany LPR (np. w przypadku braku osiągania zakładanych celów lub zmian w harmonogramie rzeczowo – finansowym projektów - w oparciu o wyniki corocznych raportów) lub potwierdzenia jego aktualności, - opracowanie i składanie wniosków o dofinansowanie wraz z wymaganymi załącznikami dla projektów ujętych w LPR (w ramach działania 7.1 i 7.2 RPO WK-P), - bezpośrednią realizację działao przewidzianych w LPR, m.in. w zakresie przygotowania postępowao przetargowych, gromadzenia dokumentacji bieżącej, nadzoru nad wykonawcami pod kątem terminowości i jakości wywiązania się z zobowiązania, - zapewnienie informowania społeczeostwa o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów. Proces wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji jest postępowaniem kilkuetapowym. Wdrażanie rozpoczyna się od przygotowania kompletnych wniosków projektów umieszczonych w zatwierdzonym przez Radę Miejską Programie. Skompletowany wniosek składany jest do instytucji odpowiedzialnej za wybór projektów w danym programie. Następnym etapem jest realizacja projektów zatwierdzonych do współfinansowania z funduszy strukturalnych zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym oraz pozostałych projektów. Koocowym etapem wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji będzie ocena zamierzonych rezultatów poszczególnych projektów. W miarę potrzeb Lokalny Program Rewitalizacji będzie podlegał systemowi okresowej aktualizacji zgodnie z pojawiającymi się trendami społeczno-ekonomicznymi. Gmina oczekuje na propozycje projektów ze strony potencjalnych beneficjentów środków unijnych, ale również od osób prywatnych zainteresowanych wspomaganiem procesu rewitalizacji Janikowa.

147 Projekty zgłoszone do Lokalnego Programu Rewitalizacji będą wdrażane według kolejności ustalonej w rankingu hierarchii zadao. Kolejnośd ta może zostad zmieniona uwarunkowaniami budżetowymi lub terminami narzucanymi przez komitety sterujące programem RPO, itp. Zasadą jest maksymalizacja wykorzystania dotacji. Liczba projektów z Lokalnego Programu Rewitalizacji prowadzonych jednocześnie przez gminę uwarunkowana jest aktualną płynnością finansową. Z tego też warunku wynika, że nie jest możliwa jednoczesna realizacja kilku dużych przedsięwzięd. Planując wdrożenie całego Lokalnego Programu Rewitalizacji, należy uwzględnid wąskie gardła procesu, związane z nadmiernym obciążeniem wybranych zasobów przy skoncentrowanych w czasie działaniach, a organizacją terminarza składania wniosków o finansowanie jednocześnie kilku projektów. W przeciwnym razie może to skutkowad przeciążeniem zasobów gminy i w konsekwencji blokadą czasową wdrożenia.

148 VIII. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

8.1. Zestaw wskaźników do oceny wdrożenia Programu

Realizacja projektów zawartych w Lokalnym Programie Rewitalizacji będzie poddawana okresowej weryfikacji, dokonywanej na podstawie oceny uzyskiwanych wskaźników produktu i rezultatu. Poprzez powyższe wskaźniki rozumie się: Produkt – bezpośredni, materialny efekt realizacji przedsięwzięcia, mierzony konkretnymi wielkościami (np. długośd wybudowanej drogi, zwiększona nośnośd mostu, przepustowośd stacji uzdatniania wody, długośd gazociągu, oddana do użytku powierzchnia).

Rezultat – bezpośredni wpływ zrealizowanego projektu na otoczenie społeczno – ekonomiczne, uzyskany natychmiast po zakooczeniu realizacji danej inwestycji (np. skrócenie czasu dojazdu, zapewnie dojazdu do określonej liczby firm, zmniejszenie emisji lub zrzutu zanieczyszczeo, stworzenie określonej liczby nowych miejsc pracy).

8.2. Zasady monitorowania i aktualizacji Programu

Monitoring to proces systematycznego zbierania i analizowania wiarygodnych informacji finansowych i statystycznych dotyczących wdrażania projektów, którego celem będzie zapewnienie zgodności realizacji projektów i programu z wcześniej zatwierdzonymi założeniami do jego realizacji. Polegał on będzie na obserwacji procesów rozwoju Janikowa w celu możliwie szybkiego podejmowania działao, stanowiących reakcję na rozwój powyższych zjawisk. Wdrażanie programu rewitalizacji wymaga systematycznego monitorowania. Osiągnięciu tego celu służyd ma systematyczne zbieranie, raportowanie i interpretowanie danych opisujących postęp i efekty realizowanego zadania. W zależności od charakteru dostarczonych danych przeprowadzony będzie monitoring rzeczowy i finansowy. W ramach monitoringu rzeczowego zbierane będą informacje o postępie wdrażania programu rewitalizacji, przez co możliwa będzie ocena jego wykonania w odniesieniu do założonych celów.

149 Z kolei monitoring finansowy pozwoli na zebranie informacji o finansowych aspektach programu, co jest podstawą do oceny sprawności wydatkowania przeznaczonych na niego środków. Ważne są zatem wszelkiego rodzaju sprawozdania. W oparciu o uzyskane dane będą przygotowywane corocznie sprawozdania z realizacji LPR, na zasadach określonych w wytycznych dotyczących przygotowania Lokalnego Programu Rewitalizacji. Powyższe działania realizowad będzie Koordynator wdrażania LPR tj. wydział w urzędzie miasta zajmujący się sprawami inwestycyjnymi (Referat Inwestycyjno - Techniczny Urzędu Miejskiego w Janikowie). Osobami odpowiedzialnymi za finansowe rozliczanie niniejszego projektu będą pracownicy zatrudnieni w Referacie Inwestycyjno – Technicznym oraz Referacie Finansowym, a także na Samodzielnym stanowisku ds. pozyskiwania środków unijnych Urzędu Miejskiego w Janikowie. Będą oni także osobami odpowiedzialnymi za kontakt z instytucją zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2007 – 2013 r. Na podstawie sprawozdao rocznych dokonana zostanie ocena realizacji celów LPR. Będzie ona przeprowadzana raz na trzy lata a po jej wykonaniu dokument (LPR) zostanie zmodyfikowany a następnie przedłożony do zatwierdzenia Radzie Miasta Janikowo. W celu opracowania LPR powstał specjalny zespół roboczy, powołany Zarządzeniem nr 31/2007 Burmistrza Gminy Janikowo z dnia 23 listopada 2007 roku w sprawie powołania komisji ds. Rewitalizacji Miasta Janikowa. W składzie zespołu roboczego (Komisji ds. Rewitalizacji Miasta Janikowa) znaleźli się przedstawiciele trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego. Jednocześnie w prace włączyły się osoby odpowiadające za takie placówki, jak: MGOPS, MGOK, Powiatowy Urząd Pracy czy Środowiskowy Dom Samopomocy. Funkcję podmiotu zarządzającego Lokalnym Programem Rewitalizacji pełni Urząd Miasta Janikowo, poprzez Burmistrza Miasta Janikowo, który jest bezpośrednim zwierzchnikiem zespołu roboczego ds. Rewitalizacji Miasta Janikowo. Burmistrz miasta nadzoruje prace nad LPR i działania związane z jego realizacją. Burmistrz gwarantuje dostęp wszelkich informacji na temat programu dla mieszkaoców miasta. Zatwierdza on także listę projektów (zgodnie z Załącznikiem nr 1), które mogą starad się o dofinansowanie w ramach działania 7.1 RPO WKP. Ponadto Burmistrz poprzez Zarządzenia powołuje zespoły

150 zadaniowe i Komitet Monitorujący, które zapewniają monitoring LPR i sprawne jego wdrażanie. Burmistrz zapewnia także przeprowadzenie konsultacji społecznych programu. Monitoring Lokalnego Planu Rewitalizacji jest elementem koniecznym w celu aktywnej realizacji zapisów dokumentu. Umożliwia on stwierdzenie, czy program jest prawidłowo realizowany oraz czy założenia, na których go oparto, nie uległy zmianie. Pozwala poza tym na sprawne i elastyczne reagowanie na zmiany, ograniczając przy tym podejmowanie kroków intuicyjnych. Monitoring bieżącej realizacji LPR umożliwi porównywanie - w określonym przedziale czasu – rzeczywistych efektów z planami, co pozwoli stwierdzid, czy procesy realizacji zmierzają w sposób optymalny do osiągania założonych celów. Bazą będą tutaj podstawowe informacje o każdym aktualnie realizowanym przedsięwzięciu, takie jak: stopieo zaawansowania inwestycji, ilośd wyremontowanych obiektów, liczba nowych podmiotów gospodarczych, turystów itp. Lokalny Program Rewitalizacji jest dokumentem otwartym, tzn. będzie poddawany okresowej aktualizacji w miarę wdrażania kolejnych zadao i realizacji celów. Jednocześnie stworzona będzie możliwośd ujmowania nowych zadao, w odpowiedzi na zmieniającą się sytuację społeczno – gospodarczą i przestrzenną miasta.

8.3. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi

Ważnym, pozytywnym efektem opracowywania Lokalnego Planu Rewitalizacji było zainicjowanie współpracy pomiędzy lokalnymi władzami, a mieszkaocami gminy. Założono bowiem, że Plan ma wypracowad formy i środki współpracy wszystkich podmiotów działających na rzecz rozwoju miasta Janikowa oraz stymulowad spójnośd między działaniami tych podmiotów. Współpraca opierała się na konsultacjach władz ze społecznością lokalną, w skład której wchodzili przedstawiciele sektora publicznego, prywatnego oraz organizacji pozarządowych.

151 Zainicjowana współpraca władzy gminy ze społecznością lokalną będzie kontynuowana poprzez organizację systematycznych spotkao, na których prezentowane będą oceny wdrażania Lokalnego Planu Rewitalizacji. Technicznymi sposobami inicjowania komunikacji pomiędzy wszystkimi sektorami zaangażowanymi w realizację LPR będą: . środki komunikacji społecznej bezpośredniej: - spotkania mieszkaoców z urzędnikami, - spotkania burmistrza z mieszkaocami, - przesyłki pocztowe, - poczta elektroniczna, - rozmowy telefoniczne. . środki komunikacji społecznej pośredniej: - relacje za pośrednictwem prasy i telewizji lokalnej, - ulotki, - biuletyny, - informatory, - strona internetowa.

152 Załącznik nr 1 Wykaz projektów realizowanych w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji (zgodnie z Załącznikiem nr 3 do Wytycznych dotyczących przygotowania Lokalnego Programu Rewitalizacji)

Obszar wsparcia: Obszar I Działania rewitalizacyjne podstawowe w ramach działania 7.1 Wartość Źródła finansowania Okres Obszar Wskaźniki na jakie projekt Nazwa projektu beneficjent całkowita realizacji wsparcia oddziaływuje projektu własne EFRR inne projektu

1. Liczba osób korzystających z zasiłków Budowa placu zabaw i pomocy społecznej na 1 tys. mieszkańców obszaru. 2. Liczba postępowań targowiska miejskiego I kwartał 2011r. eksmisyjnych na 1 tys. mieszkańców Obszar I etap I w ramach Gmina Janikowo 3 659 759,69 1 526 342,48 2 133 417,21 0,00 - IV kwartał obszaru; 3. Liczba bezrobotnych programu rewitalizacji 2011 r. poszukujących pracy 13 miesięcy i dłużej na 1 tys. mieszkańców 4. Liczba miasta Janikowa przestępstw i wykroczeń 5. Obszary zdegradowanej struktury miejskiej

1.Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej na 1 tys. mieszkańców obszaru 2. Liczba postępowań Budowa targowiska I kwartał 2012 eksmisyjnych na 1 tys. mieszkańców Obszar I miejskiego etap II Gmina Janikowo 2 569 354,93 2 569 354,93 0,00 0,00 r. - IV kwartał obszaru 3. Liczba bezrobotnych 2012 r. poszukujących pracy 13 miesięcy i dłużej na 1 tys. mieszkańców 4. Liczba przestępstw i wykroczeń 5. Obszary zdegradowanej struktury miejskiej

1. Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej na 1 tys. mieszkańców obszaru. 2. Liczba postępowań IV kwartał 2011 Wielofunkcyjne centrum eksmisyjnych na 1 tys. mieszkańców Obszar I Gmina Janikowo 1 228 820,00 1 228 820,00 0,00 0,00 r. - IV kwartał obszaru; 3. Liczba bezrobotnych miasta „Rynek” 2013 r. poszukujących pracy 13 miesięcy i dłużej na 1 tys. mieszkańców 4. Liczba przestępstw i wykroczeń 5. Obszary zdegradowanej struktury miejskiej

Suma 1 7 457 934,62 5 324 517,41 2 133 417,21 0,00

153 Działania rewitalizacyjne społeczne w ramach PO KL

Wartość Okres Obszar Źródła finansowania Wskaźniki na jakie projekt Nazwa projektu beneficjent całkowita realizacji wsparcia oddziaływuje projektu własne EFS inne projektu

Nauka języka 1.Liczba osób korzystających z zasiłków angielskiego oraz Perfekt S.C. M. II kwartał 2009 pomocy społecznej na 1 tys. mieszkańców Obszar I obsługa komputera Świdziński, T. 49 000,00 0,00 49 000,00 0,00 r. - I kwartał obszaru. 2. Liczba postępowań eksmisyjnych na 1 tys. mieszkańców kluczem do kariery Filipiuk 2010 r. obszaru; 3. Liczba bezrobotnych zawodowej poszukujących pracy 13 miesięcy i dłużej na 1 tys. mieszkańców 4. Liczba przestępstw i wykroczeń.

Uwierz w siebie - kompleksowe szkolenie 1.Liczba osób korzystających z zasiłków Perfekt S.C. M. II kwartał 2009 pomocy społecznej na 1 tys. mieszkańców językowe i Obszar I Świdziński, T. 49 000,00 0,00 49 000,00 0,00 r. - I kwartał obszaru 2. Liczba postępowań motywacyjne dla eksmisyjnych na 1 tys. mieszkańców Filipiuk 2010 r. mieszkańców gminy obszaru; 3. Liczba bezrobotnych Janikowo poszukujących pracy 13 miesięcy i dłużej na 1 tys. mieszkańców 4. Liczba przestępstw i wykroczeń.

1.Liczba osób korzystających z zasiłków Miejsko-Gminny I kwartał 2009 pomocy społecznej na 1 tys. mieszkańców Poznaj Siebie - Ośrodek Pomocy Obszar I 127 450,00 13 382,00 114 068,00 0,00 r. - I kwartał obszaru 2. Liczba postępowań Inwestuj w Siebie Społecznej w eksmisyjnych na 1 tys. mieszkańców Janikowie. 2010 r. obszaru; 3. Liczba bezrobotnych poszukujących pracy 13 miesięcy i dłużej na 1 tys. mieszkańców 4. Liczba przestępstw i wykroczeń. Suma 2 225 450,00 13 382,00 212 068,00 0,00

154 Pozostałe projekty finansowane z RPO WK-P

Wartość Okres Obszar Źródła finansowania Wskaźniki na jakie projekt Nazwa projektu beneficjent całkowita realizacji wsparcia oddziaływuje projektu własne EFRR inne projektu Ograniczenie strat 1.Liczba obiektów objętych ciepła poprzez termomodernizacją; 2.Liczba odnowionych obiektów; 3. Liczba termomodernizację II kwartał osób korzystających ze zrewitalizowanego obszaru. budynków Miejsko Gmina 2010 r. Obszar I Gminnego Ośrodka Miasta 336.565,06 100.969,51 235.595,54 0,00 - III Pomocy Społecznej i Janikowo kwartał Miejsko Gminnego 2010 r. Ośrodka Kultury w Janikowie 1.Długość przebudowanych III obwodnic; 2. Długość kwartał Gmina przebudowanych dróg gminnych 3. Budowa obwodnicy 2009 r. Długość przebudowanych dróg Obszar I Miasta 21.203.883,51 10.601.941,76 6.664.380,58 3.937.561,17 miasta Janikowa - IV powiatowych; 4. Liczba Janikowo wybudowanych/przebudowanych kwartał obiektów inżynieryjnych. 2010 r. Gmina 1.Liczba obiektów objętych termomodernizacją; 2. Liczba Ograniczenie strat Miasta II kwartał odnowionych obiektów; 3.Liczba osób ciepła poprzez 2010 r. korzystających ze zrewitalizowanego Obszar I Janikowo/Ws termomodernizacje 740.000,00 170.000,00 570.000,00 0,00 - III obszaru. pólnota kwartał budynków Mieszkaniow 2010 r. mieszkalnych a 1.Liczba zbudowanych/przebudowanych/ Budowa infrastruktury I kwartał doposażonych obiektów; 2.Liczba towarzyszącej turystyce Gmina 2011 r. osób korzystających ze Miasta 284.417,00 65.000,00 219.417,00 0,00 - III zrewitalizowanego obszaru; 3. Liczba Obszar I nad jeziorem pakoskim nowych miejsc pracy; 4. Powierzchnia Janikowo kwartał uporządkowanego terenu; 5. Liczba 2013 r. nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie Janikowa; 6. Powierzchnia nowej infrastruktury

155 rekreacyjno – wypoczynkowej i sportowej.

1.Liczba III zbudowanych/przebudowanych/dopos kwartał Janipol ażonych obiektów; 2. Liczba nowych Rozbudowa hal 2009 r. miejsc pracy. Obszar I Meble sp. z 15.000.000,00 7.500.000,00 7.5000.000,00 0,00 produkcyjnych - III o.o. kwartał 2011 r.

Suma 3 37 564 865,51 18 437 910,76 15 189 392,58 3 937 561,17

Pozostałe projekty finansowane z innych źródeł POIG

Wartość Okres Obszar Źródła finansowania Wskaźniki na jakie projekt Nazwa projektu beneficjent całkowita realizacji wsparcia oddziaływuje projektu własne POIG inne projektu Przeciwdziałanie 1.Liczba osób korzystających z II kwartał wykluczeniu cyfrowemu zasiłków pomocy społecznej na 1 tys. 2010 r. mieszkańców obszaru 2. Liczba mieszkańców Gminy Gmina Obszar I 2 638 986,82 395 848,03 2 243 138,79 0,00 - IV postępowań eksmisyjnych na 1 tys. Janikowo poprzez Janikowo kwartał mieszkańców obszaru; 3. Liczba rozwój dostępu do bezrobotnych poszukujących pracy 13 2012 r. Internetu miesięcy i dłużej na 1 tys. mieszkańców 4. Liczba przestępstw i wykroczeń. Suma 4 2 638 986,82 395 848,03 2 243 138,79 0,00 Suma 1+2+3+4 43 446 122,33 19 730 550,79 19 778 009,37 393 561,17

156 Załącznik nr 3 Raport koocowy z konsultacji Lokalnego Programu Rewitalizacji

1. Wstęp Celem konsultacji społecznych jest zapoznanie miejscowej społeczności (mieszkaoców miasta i gminy, na której zlokalizowane będzie analizowane przedsięwzięcie) z planowaną inwestycją. Dzięki konsultacjom, mieszkaocy mogą zgłosid swoje uwagi i wnioski dotyczące programu rewitalizacji miasta Janikowo oraz wypowiedzied się w sprawie najkorzystniejszych i najmniej korzystnych według nich wariantów przebiegu rewitalizacji. Jest to szczególnie ważne na etapie wyboru priorytetowych celów projektu, tym bardziej, że mieszkaocy danego terenu mogą zwrócid uwagę na sprawy ważne z punktu widzenia okolicznej społeczności, a niemożliwe do stwierdzenia przez Projektantów. Wynikiem przeprowadzenia konsultacji jest pozyskanie dodatkowej wiedzy na temat potrzeb społeczności lokalnej, która może stanowid podstawę decyzji organów gminy, co do uwzględnienia ich w dokumentach planistycznych gminy oraz co do kolejności realizacji poszczególnych zadao przy wykorzystaniu środków z budżetu gminy. Uczestnictwo w procesie konsultacji społecznych powoduje także większe zaangażowanie społeczności lokalnej na etapie realizacji inwestycji wchodzących w zakres niniejszego programu rewitalizacji. Konsultacje społeczne przeprowadzono w oparciu o dwa narzędzia. Pierwszym były ankiety wypełniane przez mieszkaoców Janikowa. Drugim spotkania konsultacyjne z przedstawicielami miejscowych organizacji pozarządowych, przedsiębiorców oraz przedstawicieli mieszkaoców. W celu podsumowania przebiegu spotkao oraz zbilansowania ankiet i wniosków złożonych przez mieszkaoców, wykonany został niniejszy raport z konsultacji społecznych.

2. Geneza procesu rewitalizacji miasta Janikowo Zgodnie z punktem VI, podpunktem 8 „Wytycznych dotyczących Lokalnego Programu Rewitalizacji”, w procesie przygotowywania LPR konieczny jest udział przedstawicieli środowisk społecznych i gospodarczych, szczególnie z obszaru objętego wsparciem. W związku z powyższym obligatoryjne jest przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych Lokalnego Programu Rewitalizacji wraz z indykatywnym wykazem projektów do wsparcia w ramach danych obszarów rewitalizacji.

157 W punkcie III Wytycznych przedstawiona została tabela z alokacją EFRR dla poszczególnych miast wraz z maksymalnym udziałem środków RPO. Janikowo, ze względu na ilośd mieszkaoców miasta, znalazło się wśród miast w przedziale 5.000 – 10.000 mieszkaoców. Na podstawie zarządzenia nr 31/2007 Burmistrza Gminy i Miasta Janikowo z dnia 23 listopada 2007 r. w sprawie powołania komisji ds. Rewitalizacji Miasta Janikowa, powołana została 8 – osobowa komisja ds. Rewitalizacji Miasta Janikowo. Komisja od chwili jej powołania reprezentowana jest przez przedstawicieli różnych środowisk: administracji lokalnej, przedsiębiorców i mieszkaoców Janikowa. Do istotnych zadao komisji należy m. in. sporządzenie listy projektów do wsparcia w ramach danych obszarów rewitalizacji oraz przeprowadzenie szeroko rozumianych konsultacji społecznych poświęconych projektowi rewitalizacji miasta. Kontynuacją powyższych działao było przygotowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji na lata 2009 - 2015, który stanowi kompleksowy plan rozwiązywania problemów występujących na obszarze rewitalizowanym. W ramach realizacji LPR planuje się przeprowadzenie zespołu działao prowadzących do przywrócenie obszarowi rewitalizowanemu jego funkcji oraz rozwiązanie problemów społecznych występujących na tym obszarze. Kompleksowe podejście do problemu rewitalizacji przejawia się w idei synergicznego powiązania działao o charakterze inwestycyjnym oraz społecznym. Mają one oddziaływad na rozwiązywanie problemów w następujących obszarach: - stan obiektów zabytkowych, - stan przestrzeni miejskiej, - infrastruktura rekreacyjno- sportowa, - infrastruktura techniczna, - infrastruktura edukacyjna, - sytuacja na rynku pracy, - sytuacja społeczna.

3. Przebieg konsultacji społecznych

Konsultacje społeczne prowadzone były za pomocą dwóch instrumentów: - badao ankietowych przeprowadzonych wśród mieszkaoców,

158 - spotkao konsultacyjnych z reprezentantami środowisk lokalnych (u udziałem przedstawicieli organizacji pozarządowych, przedsiębiorców, przedstawicieli spółek komunalnych, jednostek samorządu terytorialnego). Przedmiotem opinii wyrażanych przez przedstawicieli społeczności lokalnej były następujące kwestie: 1) Ocena właściwości wyznaczenia obszaru objętego programem rewitalizacji, 2) Analiza silnych i słabych stron obszaru objętego programem rewitalizacji, 3) Określenie celów, jakim powinien służyd program rewitalizacji i hierarchizacja tych celów, 4) Ocena priorytetów w zakresie projektów realizowanych w ramach programu rewitalizacji w odniesieniu do następujących kategorii: a. Zadania związane z renowacją obiektów zabytkowych, b. Zadania związane z modernizacją obiektów użyteczności publicznej, c. Zadania związane z modernizacją zabudowy mieszkaniowej, d. Zadania związane z uporządkowaniem przestrzeni miejskiej, e. Inwestycje w infrastrukturę rekreacyjno - sportową, f. Inwestycje w infrastrukturę techniczną, g. Działania o charakterze społecznym.

4. Badania ankietowe. Charakterystyka respondentów Ankieta została opracowana na potrzeby Lokalnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Janikowo i rozprowadzona wśród mieszkaoców miasta. Na stronie urzędu Gminy i Miasta Janikowo (www.janikowo.com.pl) stworzono zakładkę zawierającą informacje dotyczące Lokalnego Programu rewitalizacji i konsultacji społecznych. Wskazano numer telefonu i adres pod którym można było otrzymad ankietę oraz zgłaszad uwagi. Wszystkie uwagi i sugestie co do wyznaczenia obszaru objętego programem rewitalizacji oraz listy projektów realizowanych na tym obszarze można było przesyład na adres e – mailowy: [email protected]. Na stronie internetowej zamieszczono następujące dokumenty: formularz ankiety, ogłoszenie Burmistrza Miasta Janikowo o rozpoczęciu konsultacji społecznych, dokument prezentujący podstawowe założenia programu rewitalizacji oraz mapę obszaru objętego programem rewitalizacji w mieści Janikowo. Jednocześnie podane zostały linki do RPO Rewitalizacja Województwa Kujawsko –

159 Pomorskiego. O trwających konsultacjach informowały również lokalne media: telewizja i prasa. Wypełnionych ankiet wróciło 160. Chcąc poznad zdanie mieszkaoców na temat potrzeby opracowania planu rewitalizacji, obszaru, który miałby on obejmowad, jak i działao na wskazanych terenach, poproszono w ankiecie wypełniające je osoby o udzielenie odpowiedzi na poniższe zapytania. Jej wyniki zostały przedstawione poniżej.

Charakterystyka osób biorących udział w badaniu ankietowym została określona w poniższej zbiorczej tabeli. Dane osób pochodzą z metryczki stanowiącej ostatni punkt ankiety.

METRYCZKA [wstawić „X” we właściwej kratce] 1. Płeć Kobieta Mężczyzna 88 72 2. Wiek 18-24 lata 25-35 lat 36-64 lat Powyżej 65 lat 55 22 49 34 3. Wykształcenie Podstawowe / zawodowe Średnie ogólne / zawodowe Wyższe 72 62 26 4. Grupa zawodowa Pracownik Pracodawca Sektor Publiczny Inne Bezrobotny

41 2 16 76 25 5. Czy jest Pan(i) mieszkańcem Janikowa ?

Tak 137 Nie 23 6. Jaki typ lokalu Pan(i) zamieszkuje? Własnościowy Dom Inny (np. najem Komunalny Spółdzielczy (wspólnota) jednorodzinny prywatny) 42 24 45 44 5

Przygotowana przez Urząd Miejski w Janikowie ankieta została wypełniona przez 160 osób. W grupie wypełniających było 88 kobiet – 55,0% i 72 mężczyzn – 45,0% ankietowanych. Osoby wypełniające ankietę zostały podzielone na cztery grupy wiekowe. Najliczniejszą grupę stanowiły osoby w wieku 18 – 24 lata (34,38%). Następną grupę stanowiły osoby wieku 36 - 64 lat – 30,62 % ankietowanych; osoby w wieku powyżej 65 lat – 21,25% ankietowanych i osoby w wieku od 25 do 35 lat – 13,75% ogółu ankietowanych..

160 Największą grupą respondentów były osoby posiadała wykształcenie podstawowe/zawodowe – 45,0%, następnie średnie ogólne/zawodowe – 38,75% i wykształcenie wyższe – 16,25%. Osoby z wykształceniem podstawowym/zawodowym stanowiły – 23,75%. Profil zawodowy respondentów przedstawiał się następująco: - osoby pracujące – 41 osób (25,63%), - osoby bezrobotne – 25 osób (15,63%) - osoby zatrudnione w sektorze publicznym – 16 osób (10,0%), - pracodawcy – 2 osoby (0,13%), - pozostali (inny profil zawodowy) – 76 osób (47,50%). Na pytanie dotyczące lokalu, jaki zamieszkuje respondent, 28,13% wskazało lokal własnościowy (wspólnotę), 27,50% dom jednorodzinny, następnie lokal komunalny 26,25%, spółdzielczy 15,0%. Pozostałe 5 osób (3,12%) wskazały inny typ zamieszkiwanego lokalu (np. najem prywatny). Graficzne zestawienie informacji na temat autorów ankiet przedstawia się następująco: Płed

KOBIETA – 88 MĘŻCZYZNA – 72

Wykres nr 4 - Wiek

Wykres nr 5 - Wykształcenie

161

Wykres nr 6 - Grupa zawodowa

Mieszkaniec Janikowa

TAK: 137

NIE: 23

Wykres nr 7 - Typ zajmowanego lokalu

Poniżej przedstawione zostały wyniki konsultacji społecznych odnoszące się do poszczególnych obszarów wraz z konkretnymi postulatami odnoszącymi się do tych obszarów wyrażonymi w samych ankietach oraz na spotkaniach konsultacyjnych.

162 Ocena potrzeb rewitalizacyjnych miasta Janikowa Wykres nr 1 - Czy Pana(i) zdaniem Miastu Janikowo potrzebne jest stworzenie Lokalnego Planu Rewitalizacji mającego na celu ożywienie gospodarcze i społeczne?

Zestawienie odpowiedzi, na pierwsze postawione w ankiecie, pytanie ilustruje powyższy wykres. Zdecydowana większośd udzielających odpowiedzi wypowiedziała się za stworzeniem Lokalnego Programu Rewitalizacji, którego celem jest ożywienie gospodarcze i społeczne miasta Janikowo.

Wykres nr 2 – Czy według Pana(i) obszar „Starego Janikowa”, ulicy Topolowej, Osiedla Wilkooskiego i ul. Przemysłowej wymaga rewitalizacji?

163 Zdaniem respondentów wskazane w pytaniu obszary miasta kwalifikują się do rewitalizacji i ujęcia ich w Lokalnym Planie Rewitalizacji. Jedynie jedna z osób wypełniających ankietę zaznaczyła odpowiedź „Zdecydowanie NIE” odnośnie wskazanych obszarów miasta.

Proszę określid problemy społeczno – gospodarcze i infrastrukturalne związane z jakością życia w mieście Janikowo?

NISKIE ŚREDNIE WYSOKIE WYSZCZEGÓLNIENIE BRAK ZAGROŻENIE ZAGROŻENIE ZAGROŻENIE PROBLEMU PROBLEMEM PROBLEMEM PROBLEMEM

UTRUDNIENIA KOMUNIKACYJNE I 28 51 54 27 BEZPIECZEOSTWO RUCHU PIESZEGO

BRAK TERENÓW WYPOCZYNKOWO – 3 20 63 74 REKREACYJNYCH I PLACÓW ZABAW DLA MAŁYCH DZIECI

NIEZAGOSPODAROWANE MIEJSCA NA TERENIE 13 45 57 45 MIASTA

DZIAŁANIA Z ZAKRESU ZAPOBIEGANIA 9 33 61 57 PRZESTĘPCZOŚCI (M. IN. MONITORING)

NIEDOSTATECZNY POZIOM 4 38 66 52 INFRASTRUKTURY DROGOWEJ

SŁABY ROZWÓJ INFRASTRUKTURY 7 62 66 25 HANDLOWO - USŁUGOWEJ

DOSTĘPNOŚD DO 12 47 46 55 INSTYTUCJI OCHRONY ZDROWIA

164 DOSTĘPNOŚD DO INSTYTUCJI KULTURALNO 8 44 68 40 - OŚWIATOWYCH

UŁATWIENIA W PORUSZANIU SIĘ W 24 57 59 20 PRZESTRZENI PUBLICZNEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

ZANIECZYSZCZENIE ŚRODOWISKA 7 55 56 42 NATURALNEGO

BRAK MIEJSC PRACY 3 23 56 78

BRAK CENTRUM ŻYCIA SPOŁECZNEGO 4 24 57 75

NIEWYKORZYSTANIE POTENCJAŁU 8 39 55 58 TURYSTYCZNEGO I SŁABA PROMOCJA MIASTA

NISKA ESTETYKA 43 66 42 9 OTOCZENIA

Za najwyższe zagrożenie związane z jakością życia w mieście Janikowo uznano brak miejsc pracy (78 odpowiedzi), brak centrum życia społecznego (75 odpowiedzi) oraz brak terenów wypoczynkowo – rekreacyjnych i placów zabaw dla małych dzieci (74 odpowiedzi). W następnej kolejności wskazywano problemy dotyczące: niewykorzystania potencjału turystycznego i słabej promocji miasta (58 odpowiedzi), zapobiegania przestępczości (m. in. monitoring) – 57 odpowiedzi, dostępności do instytucji ochrony zdrowia (52 odpowiedzi), niedostatecznego poziomu infrastruktury drogowej (22 odpowiedzi), niezagospodarowanych miejsc na terenie miasta (45 odpowiedzi) oraz dostępności do instytucji kulturalno – oświatowych (40 odpowiedzi). Wysokie zagrożenie problemem, zdaniem respondentów, w znikomym stopniu dotyczy zagadnieo: niskiej estetyki miasta (9 odpowiedź) i ułatwienia w poruszaniu się w przestrzeni publicznej osób niepełnosprawnych (20 odpowiedzi). Wynika to zapewne z licznych działao podejmowanych w ostatnich latach przez władze miasta na rzecz poprawy

165 estetyki przestrzeni publicznej. Na terenie miasta zostały zlikwidowane utrudnienia architektoniczne z myślą o osobach niepełnosprawnych, w latach 1993 – 1994. Wówczas było to pierwsze miasto w Polsce, które mogło poszczycid się takimi rozwiązaniami.

Które z wymienionych poniżej inwestycji uważa Pan(i) za celowe na rewitalizowanym obszarze miasta Janikowa? *proszę wtawid „X” we właściwych kolumnach+

TAK NIE

1. UTWORZENIE WIELOFUNKCYJNEGO „CENTRUM” 131 29 MIASTA

2. MODERNIZACJA ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH 124 36

3. PRZYGOTOWANIE UZBROJONYCH TERENÓW POD: - -

3.1. LOKALIZACJĘ NOWOCZESNEGO TARGOWISKA 116 44 MIEJSKIEGO

3.2. BUDOWĘ OBIEKTÓW HANDLOWO - USŁUGOWYCH 119 41

3.3. BUDOWĘ OBIEKTÓW INSTYTUCJI UŻYTECZNOŚCI 123 37 PUBLICZNEJ

3.4. UTWORZENIE BEZPIECZNEJ STREFY RUCHU PIESZEGO I 141 19 PLACÓW ZABAW DLA DZIECI

4. BUDOWA MIESZKAO SOCJALNYCH 131 29

Zdaniem osób ankietowanych za najbardziej celowe uznano inwestycje polegające na: utworzeniu bezpiecznej strefy ruchu pieszego i placów zabaw dla dzieci (141 odpowiedzi) oraz utworzeniu wielofunkcyjnego „centrum” miasta (131 odpowiedzi) i budowie mieszkao socjalnych (131 odpowiedzi). W dalszej kolejności za celowe inwestycje wskazano modernizację zasobów mieszkaniowych (124 odpowiedzi), budowę obiektów instytucji

166 użyteczności publicznej (123 odpowiedzi), budowę obiektów handlowo – usługowych (119 odpowiedzi) i lokalizację nowoczesnego targowiska miejskiego (116 odpowiedzi). Jak wynika z ankiety, zdecydowana większośd mieszkaoców uważa, że przedstawione w ankiecie propozycje inwestycji, zostały wyznaczone prawidłowo i celowo. Świadczy o tym ilośd udzielonych odpowiedzi „TAK”, pomiędzy 141 a 116 odpowiedzi, co daje od 88,13% do 72,50% odpowiedzi pozytywnych. Poniżej przedstawiono inne sugestie, które zostały zaproponowane przez mieszkaoców miasta i gminy Janikowo. Proszę wskazad inne sugestie dotyczące rewitalizacji miasta Janikowa

BUDOWA SZTUCZNEGO LODOWISKA 3

BUDOWA PARKINGÓW 4

Częśd ankietowanych uważa, że obszar objęty programem rewitalizacji powinien zostad rozszerzony. Pojawiające się propozycje rozszerzenia obszaru objętego programem rewitalizacji dotyczyły: budowy parkingów i sztucznego lodowiska. Z odpowiedzi powyższych wynika, że problemem staje się coraz większa liczba samochodów w mieście a tym samym brak dostatecznej ilości miejsc parkingowych. Częśd mieszkaoców zwróciła uwagę na potrzebę budowy sztucznego lodowiska na terenie miasta. 5. Informacje i artykuły Na temat trwających konsultacji społecznych informowała również lokalna prasa i portale internetowe: 1. www.janikowo.com.pl 2. 19.11.2007 r. Gazeta Pomorska „Miliony na Kujawach”; 3. 07.01.2009 r. Nowości „Centra za unijne miliony”, 4. 26.01.2009 r. Express Bydgoski „Janikowo doczeka się rynku”; 5. 19.02.2009 r. Express Bydgoski „Mieszkaocy Janikowa chcą mied rynek”; 6. 22.03.2009 r. Gazeta Pomorska „Na co wydad 570 tysięcy euro? Konsultacje w Janikowie”; 7. 31.03.2009 r. Express Bydgoski „Życzenia zamienią w rzeczywistośd”.

167 Załącznik nr 4

Informacja w sprawie konieczności przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko

Lokalne Programy Rewitalizacji (LPR) nie zostały wymienione w art. 46 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. nr 199, poz. 1227), gdzie wymienione są programy, dla których wymagane jest przeprowadzanie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. Jednakże, zgodnie z art. 47, obowiązek taki może zaistnied, gdy organ opracowujący projekt LPR, po uzgodnieniu z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska stwierdzi, że wyznacza on ramy do późniejszej realizacji przedsięwzięd mogących znacząco oddziaływad na środowisko i że realizacja LPR może spowodowad znaczące oddziaływanie na środowisko. Strategiczna Ocena Oddziaływania na środowisko (SOOŚ) to sformalizowany systemowy i kompleksowy proces oceny skutków środowiskowych polityk, planów i programów oraz ich wariantów, włącznie z przygotowaniem pisemnego raportu zawierającego wnioski z tej oceny oraz wykorzystania tych wniosków w publicznym procesie podejmowania decyzji. SOOŚ Jest procesem identyfikacji, analizy i oceny skutków środowiskowych, jakie mogą powstad w wyniku realizacji polityk, programów i planów. Głównym celem SOOŚ jest weryfikacja analizowanego dokumentu z punktu widzenia spełnienia wymogów zrównoważonego rozwoju. Szczególne znaczenie SOOŚ ma w procesach decyzyjnych gospodarki przestrzennej odpowiedzialnej za kształtowanie warunków zrównoważonego rozwoju i skupiającej dużą częśd zadao wynikających z projektowanych polityk strategii i programów. W związku z powyższym dla LPR może zostad przeprowadzona Strategiczna Ocena Oddziaływania na środowisko. W tym celu Gmina Miasta Janikowo w dniu 04.01.2010 r. wystąpiła do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy z wnioskiem o wydanie opinii czy którykolwiek z projektów ujętych w w/w Programie należy do przedsięwzięd, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska lub do przedsięwzięd, które mogą znacząco oddziaływad na obszar Natura 2000.

168 Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, działając na podstawie art. 47 oraz art. 57 pkt 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 4 stycznia 2010 r., znak: DŚ/7624/01/2010, uzgadnia odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu pn. „Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Janikowa” i uznaje, że realizacja postanowieo tego dokumentu nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko. Decyzja o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko została wydana 20 stycznia 2010 r. – RDOŚ-04.OO.6613-1/10/KB). Po zapoznaniu się z przesłanymi materiałami, stwierdzono, ze zapisy projektu odnoszą się do terenu położonego poza obszarami chronionymi w myśl ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.), a działania z niego wynikające mają charakter społeczno – kulturowy oraz infrastrukturalny. Celem LPR Miasta Janikowa jest odnowa przestrzenna, gospodarcza i społeczna obszaru w granicach miasta. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy wyraził opinie, że założenia LPR Miasta Janikowa wpisują się w „Strategię Rozwoju Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2007 – 2020”, która wskazuje na istotną rolę rewitalizacji i konieczności podejmowania tego typu działao w regionie. Korespondują także z nadrzędnym celem „Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko – Pomorskiego”, którym jest zbudowanie struktur funkcjonalno – przestrzennych podnoszących konkurencyjnośd regionu i jakośd życia mieszkaoców. Aspektem, który został uznany za pozytywny jest poprawa spójności społeczno – gospodarczej i przestrzennej obszaru województwa, w tym zwiększenie jego atrakcyjności. Na poziomie powiatu zapisy LPR Janikowa realizują ustalenia „Strategii Rozwoju Powiatu Inowrocławskiego” obligujące między innymi do unowocześnienia struktury funkcjonalno – przestrzennej tej jednostki samorządowej. Przedmiotowy projekt nawiązuje również do lokalnych opracowao. Biorąc pod uwagę uwarunkowania określone w art. 49 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, uzgodniono odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko LPR Miasta Janikowa.

169 W dniu 07.01.2010 r. Burmistrz Janikowa zwrócił się do Paostwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy o uzgodnienie możliwości odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla realizacji projektów ujętych w LPR Miasta Janikowa. Paostwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy w piśmie z dnia 19.01.2010 r. (Znak: N.NZ-400-In-1/10-1138/10), uznał, że przewidziane w programie działania nie spowodują zagrożeo dla środowiska naturalnego oraz dla zdrowia ludzi, a tym samym, że przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko nie jest konieczne. Program Rewitalizacji pozwala na osiągnięcie w pełnym zakresie celów środowiskowych, szczególnie w wyniku realizowanych projektów infrastrukturalnych, których istotnym elementem są zadania związane z ochroną środowiska. Program w zasadniczy sposób może przyczynid się do poprawy stanu środowiska naturalnego na terenie miasta w wyniku wielokierunkowych działao inwestycyjnych, mających na celu zrównoważony rozwój miasta. Przyjęte w opracowanym Lokalnym Programie Rewitalizacji Miasta Janikowa zadania są spójne z polityką ekologiczną kraju i województwa oraz ich realizacja nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko, a odstąpienie od obowiązku przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w istotny sposób przyspieszy działania zmierzające do realizacji planowanych przedsięwzięd.

170 ZAŁĄCZNIK nr 5 Opisy projektów (zgodnie z Załącznikiem nr 4 do Wytycznych dotyczących przygotowania Lokalnego Programu Rewitalizacji)

Działanie 7.1. RPO WK-P

Data sporządzenia opisu projektu 20.07.2011. Podmiot zgłaszający projekt Gmina Janikowo Nazwa projektu Budowa placu zabaw i targowiska miejskiego etap I w ramach programu rewitalizacji miasta Janikowa Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany 3 659 759,69 na podstawie: wstępnego kosztorysu szacunkowego Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 1 526 342,48 Środki RPO (EFRR):, 2 133 417,21 Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu: - Główne elementy składowe, wyróżniane fazy realizacji projektu, podprojekty itp. - Uzasadnienie realizacji projektu, zwłaszcza w kontekście jego wpływu na sytuację zdiagnozowaną w obszarze wsparcia, itp. - Powiązania z innymi projektami. Opis projektu (elementy składowe): Obiekt będzie sąsiadował z projektowanym targowiskiem. Powierzchnia zabudowy wyniesie 5500-6000 m2. Zaprojektowane urządzenia zabawowo rekreacyjne pozwolą na uczestnictwo jednocześnie dla 150 dzieci. Teren placu zostanie podzielony na strefy przystosowane dla dzieci w kategoriach wiekowych 2-5 lat, 6-11 lat i 12-15 lat. Zainstalowane urządzenia będą posiadały certyfikaty bezpieczeostwa użytkowania i będą znajdowały się na podłożu zapobiegającym urazom bawiących się dzieci. Teren będzie, ogrodzony, utwardzony i nadzorowany z kamer monitoringu miejskiego. Projekt przewiduje punktowe nasadzenia zieleni miejskiej. Wszystkie urządzenia zaprojektowane zostaną z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych. Budowa budynku zaplecza socjalno- sanitarnego oraz z techniczną infrastrukturą podziemną będzie realizowana jako i etap budowy targowiska miejskiego. Uzasadnienie: Podczas ankietowania mieszkaoców zdiagnozowano brak bezpiecznych i funkcjonalnych placów zabaw przeznaczonych szczególnie dla młodszych dzieci i postulowano urządzenie placu zabaw, przestrzeni dla zajęd plenerowych. Obiekt ma byd tak zaprojektowany i wykonany, aby spełniał wymagania dostępności dla osób niepełnosprawnych – zarówno opiekunów dzieci jak i samych dzieci. Niepełnosprawni będą mogli wspólnie z pozostałymi

171 dziedmi i ich rodzicami organizowad czas wolny i korzystad z możliwości rekreacji i zabaw ruchowych. Zapobiegnie to wykluczeniu, pozwoli nawiązad kontakt nie tylko pomiędzy dziedmi, ale także dorosłymi. Wobec rosnących zagrożeo wandalizmem i coraz częstszymi przypadkami naruszenia porządku publicznego, szczególnie ze strony grup młodzieży należy przewidzied wyposażenie placu zabaw w system zabezpieczeo w tym dozór na czas funkcjonowania obiektu. Dodatkowo konieczna jest obserwacja obszaru przez system monitoringu wizyjnego działającego na terenie miasta. Znaczna wartośd urządzeo i wyposażenia oraz podatnośd na uszkodzenia mechaniczne stawia wymagania właściwego zabezpieczenia i nadzoru nad obiektem. Należy spełnid oczekiwania dotyczące standardu wykonania, trwałości, a przede wszystkim wymagania dotyczące bezpiecznego użytkowania – eliminacji zagrożeo dla dzieci korzystających z urządzeo rekreacyjnych i zabawek plenerowych. Uzasadnieniem dla realizacji projektu z zachowaniem najwyższych wymogów dotyczących bezpieczeostwa użytkowania, estetyki i funkcjonalności wyposażenia placu zabaw jest jego funkcja edukacyjno – poznawcza i integracyjna, nie tylko dla dzieci, ale także dla osób dorosłych. Obecnie istniejące targowisko miejskie zlokalizowane jest na terenie przewidzianym do zabudowy w ramach projektu „rynek”. Ponieważ na targowisku brakuje zaplecza socjalnego (jest jedna toaleta, brak dostępu do wody i kanalizacji), to grozi zamknięciem obiektu. Tradycja targowania jest w miasteczku obecna od lat 30-tych ubiegłego wieku. W miarę wzrostu liczby mieszkaoców i popularyzacji nabywania nieprzetworzonych produktów bezpośrednio od producentów zaczyna brakowad miejsca na placu. Sprzedawcy, którzy nie mają stałych miejsc ustawiają się przed wejściem na chodnikach i parkingu, co powoduje interwencje służb porządkowych oraz liczne konflikty. Podczas zbierania informacji ankietowych do LPR mieszkaocy podkreślali koniecznośd rozwiązania tego problemu. Czasowo złagodzono uciążliwośd przez wyznaczenie dodatkowego miejsca w innej części miasta, co jednak wywołuje protesty użytkowników tamtejszego parkingu. Miasto dysponuje terenem nadającym się a lokalizację targowiska, położonym w bezpośrednim sąsiedztwie centrum handlowego Polomarket i przystanku autobusowego komunikacji publicznej. Teren na którym przewidziana jest lokalizacja targowiska stanowi obecnie pustą przestrzeo nie realizującą żadnych funkcji społecznych i gospodarczych. Konieczne jest utwardzenie placu, ogrodzenie, wyposażenie w punkty poboru wody, toalety, możliwośd odprowadzenia ścieków i wody opadowej oraz miejsca składowania i odbioru odpadów z jednoczesnym zapewnieniem selektywnej zbiórki surowców wtórnych. Wyposażenie w oświetlenie, możliwośd bezpiecznego poboru prądu elektrycznego dla części stanowisk z żywnością wrażliwą na temperaturę oraz wzniesienie trwałych i estetycznych zamykanych pawiloników handlowych w części targowiska przeznaczonej dla stałych użytkowników. Powiązania z innymi projektami: Plac zabaw i I etap budowy targowiska zostanie usytuowany w centrum miasta i będzie uzupełnieniem realizacji projektu II etapu budowy targowiska polegającego na montażu hal targowych i projektu „Wielofunkcyjne centrum miasta „Rynek”. Obiekt będzie posiadał ogrodzenie i zostanie w pełni przystosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, eliminując w ten sposób ich marginalizację społeczną. Zostanie wyposażony w zaplecze sanitarne spełniające wymogi użytkowania dla wszystkich uczestników, także z dziedmi bardzo małymi np. niemowlętami. Bezpieczne użytkowanie

172 zapewnią atestowane certyfikowane urządzenia i podłoże zapobiegające mogącym wystąpid urazom w wyniku upadków u dzieci korzystających z placu zabaw, dające gwarancję odpowiedniej trwałości i rozmieszczenie ich z zachowaniem odpowiednich bezpiecznych odległości. Nastąpi wyodrębnienie stref „wiekowych” dla dzieci młodszych i starszych stanowiące ochronne przed potrąceniami i uderzeniami podczas zabawy i odpowiadające zainteresowaniom i preferencją wiekowym dzieci. Fachowy dozór i prowadzenie placu zabaw z zachowaniem optymalnej liczby uczestników zapewni komfort użytkowania i bezpieczeostwo. Obserwacja właściwego użytkowania, reagowanie na naruszanie regulaminu korzystania z placu zabaw, kontrola stanu urządzeo, zapewnienie właściwej czystości i higieny użytkowania. Projekt będzie miał wpływ na wskaźniki ; wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia, wysoki poziom przestępczości i naruszeo prawa i szczególnie zniszczone otoczenie / obszary wyłączone z użytkowania/.

Podmiot zarządzający Gmina Janikowo Podmiot zarządzający projektowanym Gmina Janikowo przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu Harmonogram działao: 1. opracowanie koncepcji funkcjonalno – przestrzennej i architektonicznej zabudowy , elementów zieleni, infrastruktury publicznej, wraz z przystosowaniem obiektów dla osób niepełnosprawnych; 2. sporządzenie dokumentacji projektowej dotyczącej wyposażenia, uzbrojenia terenu, ciągów komunikacyjnych i obiektów użyteczności publicznej 3. wyłonienie wykonawców uzbrojenia i przygotowania terenu w drodze przetargu, zlecenie i wykonanie robót.

Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji 2011 projektu Przewidywany termin zakończenia realizacji 2011 projektu Osoba mogąca udzielić informacji na temat inż. Grażyna Derkowska projektu [email protected] tel. 0601665502

Działanie 7.1. RPO WK-P

Data sporządzenia opisu projektu 20.07.2011 r. Podmiot zgłaszający projekt Gmina Janikowo

173 Nazwa projektu Budowa targowiska miejskiego etap II Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany 2 569 354,93 zł na podstawie: wstępnego kosztorysu szacunkowego Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 2 569 354,93 zł Środki RPO (EFRR):, 0,00 Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu: - Główne elementy składowe, wyróżniane fazy realizacji projektu, podprojekty itp. - Uzasadnienie realizacji projektu, zwłaszcza w kontekście jego wpływu na sytuację zdiagnozowaną w obszarze wsparcia, itp. - Powiązania z innymi projektami. Opis projektu (elementy składowe): Powierzchnia zabudowy 2500 – 3000 m2. Planowane wybudowanie 80-100 stanowisk handlowych zadaszonych z dojazdami dla samochodów dostawczych. Stanowiska wyposażone w dostęp do sieci elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej. Teren oświetlony, w całości utwardzony, uzbrojony w sied wodno-kanalizacyjną, deszczową i elektryczną realizowanych w I etapie inwestycji. W celu kontroli ładu i porządku zainstalowane zostaną kamery podłączone do istniejącej sieci monitoringu miejskiego. Obiekt zostanie wyposażony w zaplecze socjalno-sanitarne z pomieszczeniami do prowadzenia działalności usługowej. Sanitariaty będą wspólne dla korzystających z targowiska i zlokalizowanego obok placu zabaw. Wszystkie urządzenia zaprojektowane zostaną z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych. Uzasadnienie: Istotnym elementem projektu będzie dostosowanie zagospodarowanego obszaru do potrzeb osób niepełnosprawnych. W celu zapewnienia bezpieczeostwa zostanie zainstalowany system monitoringu. Ze względu na wysokie koszty zadanie będzie realizowane dwuetapowo. II etap będzie obejmował budowę i instalacje hal targowych. Powiązania z innymi projektami: Powstałe targowisko będzie stanowiło integralny element projektowanego w pobliżu planowanego do realizacji projektu „Wielofunkcyjne centrum miasta Rynek” W szerszej perspektywie czasowej Projekt przyczyni się do wyrównania szans środowisk zmarginalizowanych, aktywizacji środowiska lokalnego , a także spadku bezrobocia, poprzez stworzenie miejsca do prowadzenia działalności gospodarczej. Projekt będzie miał wpływ na wskaźniki: wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia, wysoki poziom długotrwałego bezrobocia, wysoki poziom przestępczości i naruszeo prawa, niski poziom aktywności gospodarczej i szczególnie zniszczone otoczenie / obszary wyłączone z użytkowania/. Podmiot zarządzający Gmina Janikowo Podmiot zarządzający projektowanym Gmina Janikowo przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu Harmonogram działao:

174 1. opracowanie koncepcji funkcjonalno – przestrzennej i architektonicznej zabudowy , elementów zieleni, infrastruktury publicznej, wraz z przystosowaniem obiektów dla osób niepełnosprawnych; 2. sporządzenie dokumentacji projektowej sieci , uzbrojenia terenu, ciągów komunikacyjnych i obiektów użyteczności publicznej 3. wyłonienie wykonawców uzbrojenia i przygotowania terenu w drodze przetargu, zlecenie i wykonanie robót.

Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji 2012 projektu Przewidywany termin zakończenia realizacji 2012 projektu Osoba mogąca udzielić informacji na temat inż. Grażyna Derkowska projektu [email protected] tel. 0601665502

Działanie 7.1. RPO WK-P

Data sporządzenia opisu projektu 20.11.2009r. Podmiot zgłaszający projekt Gmina Janikowo Nazwa projektu Wielofunkcyjne centrum miasta „Rynek” Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany 1.228.820,00 na podstawie: wstępnego kosztorysu szacunkowego Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 1.228.820,00 Środki RPO (EFRR):, 0,00 Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu: - Główne elementy składowe, wyróżniane fazy realizacji projektu, podprojekty itp. - Uzasadnienie realizacji projektu, zwłaszcza w kontekście jego wpływu na sytuację zdiagnozowaną w obszarze wsparcia, itp. - Powiązania z innymi projektami. Opis projektu (elementy składowe): Obszar zabudowy wyniesie ok. 2,6 ha. Pierwszy etap prac zgodny z aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego terenu budownictwa mieszkaniowego i usług „Rynek” w Janikowie, obejmuje opracowanie koncepcji zabudowy terenu i zaprojektowanie, oraz wybudowanie infrastruktury technicznej. 1. Podziemna infrastruktura techniczna ma byd rozprowadzona do początku działek –

175 miejsc lokalizacji zabudowy. Zaopatrzenie w media będzie obejmowało przyłącza wodno – kanalizacyjne, energii elektrycznej i ciepłowniczej oraz gazu i telekomunikacyjne przewidujące dostęp do szerokopasmowego Internetu Na obszarze rynku zostanie zlokalizowana zabudowa szeregowa o minimalnej działki 9,0 m. Pomieszczenia usługowe będą lokalizowane w pierwszej kondygnacji, z możliwością powiększenia ich o drugą kondygnację. Obsługa kołowa terenu wyłącznie z ciągów pieszo-jezdnych z maksymalnym ograniczeniem ruchu kołowego. Prowadzona działalnośd usługowa wyłącznie o charakterze nieuciążliwym. Wysokośd kondygnacji parteru od 3,2 m do 3,5 m, dalszych kondygnacji od 2,7 m do 3,0 m. Wysokośd budynków cztery kondygnacje w tym poddasze użytkowe, dachy wysokie – kąt nachylenia 35º 10º. Na obszarze zaplanowano także obszary z zielenią parkową i miejscami parkingowymi, oraz jednym centralnym wjazdem od ulicy Przemysłowej. W celu zwiększenia bezpieczeostwa planowana jest instalacja kamer monitorujących, włączonych w system monitoringu miasta. 2. W ramach użytkowania budynków przewiduje się funkcje usługowo - handlowe, publiczne oraz mieszkalne na wyższych kondygnacjach. Uzasadnienie: Miasto Janikowo powstało w dużej części bez opracowania założeo urbanistycznych i bez racjonalnego planowania zabudowy mieszkaniowej uzupełnionej o funkcje usługowe i publiczne. Budowano prowizoryczne baraki dla pracowników powstającego przemysłu. W następnych latach uzupełniano zabudowę o trwałe obiekty lokalizowane w wolnych przestrzeniach tworząc tzw. ”blokowiska” bez konkretnych założeo zagospodarowania przestrzeni publicznej. Po rozbiórce baraków i uporządkowaniu terenu w wolnych przestrzeniach lokalizowano place i boisko sportowe, które bez odpowiedniego zaplecza (brak sanitariatów, szatni, parkingów, ogrodzenia) nie spełniały swojej roli i zbiegiem czasu następowała ich degradacja, a tym samym zanik funkcji jakie te obszary powinny spełniad. Dlatego konieczne jest ponowne, racjonalne zagospodarowanie tej części miasta tak, by zapewnid jego zrównoważony rozwój. Konieczności zagospodarowania tej pustej i zdegradowanej przestrzeni wynika także z ankiet przeprowadzonych wśród mieszkaoców Janikowa. Obszar znajduje się w samym centrum miasta co stwarza możliwości łatwej rozbudowy sieci zaopatrzenia we wszystkie media (w tym również w szerokopasmowy Internet na łączach światłowodowych). Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, opracowany jeszcze w 1999 roku przewiduje takie przeznaczenie terenu pod zabudowę rynku z funkcją mieszkalną i usługową. Wobec braku środków na zrealizowanie tego zamierzenia samorząd nie podejmował zadania inwestycyjnego. Dopiero wsparcie z RPO WKP pozwala na jego realizację. Cel: Zagospodarowanie zdegradowanej i wyłączonej z funkcji publicznych przestrzeni stanowiących obszar do lokalizacji obiektów: mieszkalnych, usługowych, kultury, wypoczynku i realizacji zadao publicznych w ramach nowej zabudowy. Obszar objęty rewitalizacją o powierzchni 20 000 m2. Projekt obejmuje rozwój infrastruktury technicznej – likwidacja zagrożenia awariami, zapobieganie marnotrawstwu energii, wykorzystanie przepustowości sieci komunalnych, poprawa bezpieczeostwa, likwidację barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych, ożywienie gospodarcze i wzrost atrakcyjności turystycznej, oraz powstanie nowych funkcji użytkowania przestrzeni publicznej Celem projektu jest stworzenie wielofunkcyjnego centrum miasta stanowiącego przyjazną dla mieszkaoców przestrzeo publiczną, zaspokajającą potrzeby i integrującą mieszkaoców. Dla poprawy jakości życia mieszkaoców należy rozwijad przestrzeo publiczną odpowiednio

176 zagospodarowaną i funkcjonalnie zorganizowaną, odpowiadającą potrzebom mieszkaoców. W koncepcji rynku przewidziano funkcje handlowe i usługowe, pozwolą one skierowad do użytkowników nową, bogatszą ofertę zaopatrzenia w towary i usługi, które obecnie są uzyskiwane w dużej mierze poza Janikowem – w Inowrocławiu, Mogilnie lub Bydgoszczy. Dlatego mieszkaocy często tam dokonują zakupów i korzystają z usług. W Janikowie brak tradycji handlowych i usługowych dla ludności dlatego należy podejmowad działania stymulujące rozwój w tej dziedzinie. Trzeba stwarzad miejsca do lokalizacji nowych placówek dzięki temu poszerzona oferta wymusi konkurencję jakości i ceny, a to zapewni atrakcyjne dla klientów warunki korzystania. Dzięki temu możliwe stanie się zatrudnienie i podejmowanie działalności gospodarczej dla aktywnych mieszkaoców. Powstaje zatem efekt dźwigni gospodarczej: zagospodarowane przestrzenie są miejscami zatrudnienia, zatrudnienie poprawia sytuację materialną, lepsze zarobki generują dochody w handlu, usługach i poprawiają wpływy podatkowe, rosną możliwości inwestycji, poprawia się infrastruktura, rozwija się miejscowa gospodarka, wzrasta jakośd życia mieszkaoców. Planowana zabudowa rynku ma zapewnid lokalizację dla placówek kultury – w szczególności dla miejskiej biblioteki, która obecnie funkcjonuje w dwóch budynkach z tego jednym tymczasowym, wynajmowanym od spółdzielni mieszkaniowej. Połączenie księgozbiorów pozwoli na lepszą dostępnośd i wydłużenie czasu pracy oraz poprawi jakośd korzystania. Dodatkowym atutem będzie możliwośd rozszerzenia oferty o ekspozycje, organizację spotkao i dostęp do zasobów bibliotek informatycznych przez wykorzystanie łącza internetowego o wysokich parametrach. Zagospodarowanie i uporządkowanie terenu obecnie zaniedbanego pozwoli na wprowadzenie nadzoru poprzez monitoring miejski. Jednocześnie bardziej zwarty, oświetlony i wyposażony w wydzielone ciągi komunikacyjne obszar umożliwi skuteczniejsze przeciwdziałanie występującym obecnie wybrykom chuligaoskim. Trzeba też zwrócid uwagę na narastający problem zaniku przestrzeni publicznej w naszym mieście, spychanie na margines pieszych, rowerzystów, dzieci, ludzi starszych, inwalidów, którzy tak samo jak użytkownicy samochodów chcą korzystad z możliwości poruszania się. Kształtowanie otwartych przestrzeni w centrum miasta wpisad można w realizację idei zrównoważonego rozwoju. Umiejętnośd przemyślanego połączenia funkcjonalności budynków, wygody i dostępności ciągów komunikacji oraz estetyki otoczenia jest postrzegana jako wartośd środowiska naturalnego, które otacza nas każdego dnia. Dbamy o nią w tak, jak o zdrową wodę czy powietrze. Realizowanie potrzeb społecznych buduje trwałą wartośd tego terenu dla obecnych i przyszłych pokoleo. Poprzez tworzenie miejsc w których mieszkaocy chcą przebywad i o nie dbad, realizowany jest model integracji społecznej wokół lubianych symboli miasta. Kreacja przestrzeni publicznej terenów zieleni miejskiej współtworzy obraz miasta, podnosząc jakośd życia w mieście. Zagospodarowanie terenu przeznaczonego na rynek zapewni właściwą gęstośd zabudowy. Obecnie rozproszenie budynków utrudnia racjonalną obsługę ich mieszkaoców w zakresie inżynierii komunalnej czy też komunikacji oraz ułatwia dalsze niekontrolowane procesy urbanizacyjne wobec braku wolnych terenów budowlanych wyłącza się z użytkowania działki rolne. Śródmieście każdego nawet niewielkiego miasteczka jest jego wizytówką, stanowi o postrzeganiu miasta przez przyjezdnych, pozostaje w pamięci jako symbol identyfikujący, jest znakiem rozpoznawczym. Dlatego mieszkaocy oczekują, aby było to miejsce o odpowiednim wyglądzie, charakterze, przemyślane i właściwie zaaranżowane pod względem funkcjonalności, stanowiące przestrzeo publiczną budującą istotę życia miejskiego. Takim miejscem ma byd planowany rynek w Janikowie. Plac, na którym

177 powstaje rynek ze względu na odpowiednią powierzchnię i praktycznie brak zabudowy do której należałoby nawiązad stanowi wyzwanie dla kreatywności architektów. Obecny stan terenu położonego w samym centrum miasta powoduje dyskomfort estetyczny, jest przyczyną licznych uciążliwości dla mieszkaoców i wymaga pilnej zmiany. Plan: Opracowanie koncepcji funkcjonalno – przestrzennej z planem lokalizacji i wielkości zabudowy umożliwi poprowadzenie infrastruktury podziemnej i rozplanowanie układu komunikacji kołowej i pieszej. W następnym etapie możliwa będzie budowa obiektów użyteczności publicznej finansowana przez samorząd i inne instytucje publiczne oraz budowa obiektów mieszkalnych z funkcją usług i handlu finansowana przez inwestorów prywatnych na zasadach koncesji lub PPP ew. innych mechanizmów zapewniających jednorodną, zgodną z założeniami zabudowę ukooczoną i oddaną do użytku w terminie. Projekt będzie miał wpływ na wskaźniki: wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia, wysoki poziom długotrwałego bezrobocia, wysoki poziom przestępczości i naruszeo prawa, niski poziom aktywności gospodarczej i szczególnie zniszczone otoczenie /obszary wyłączone z użytkowania/. Podmiot zarządzający Gmina Janikowo Podmiot zarządzający projektowanym Gmina Janikowo przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu Sposób realizacji: Wykonawca dokumentacji technicznej wyłoniony w drodze przetargu, na wykonawcę robót zakłada się ogłoszenie przetargu lub sprzedaż lokalizacji w drodze licytacji publicznej. Harmonogram działao: 1. opracowanie koncepcji funkcjonalno – przestrzennej i architektonicznej zabudowy ze szczególnym naciskiem na elewacje budynków i umieszczenie na rynku, elementów zieleni, infrastruktury publicznej, wraz z przystosowaniem obiektów dla osób niepełnosprawnych; 2. sporządzenie dokumentacji projektowej sieci magistralnych pod przyszłą zabudowę rynku, uzbrojenia terenu, ciągów komunikacyjnych i obiektów użyteczności publicznej 3. wyłonienie wykonawców uzbrojenia i przygotowania terenu w drodze przetargu, zlecenie i wykonanie robót 4. opracowanie i rozpoczęcie realizacji zabudowy w oparciu o wybrane mechanizmy finansowe i przez inwestorów wyłonionych w publicznym postępowaniu. Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji 2012 projektu Przewidywany termin zakończenia realizacji 2013 projektu Osoba mogąca udzielić informacji na temat Piotr Pełczyoski projektu [email protected] tel. 0523583622

178

RPO WK-P

Data sporządzenia opisu projektu 20.11.2009r. Podmiot zgłaszający projekt Gmina Janikowo Nazwa projektu Ograniczenie strat ciepła poprzez termomodernizację budynków Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej i Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury w Janikowie Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany 336.565,06 na podstawie: wstępnego kosztorysu szacunkowego Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 100.969,51 Środki RPO (EFRR):, 235.595,54 Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu Projekt pn. „Ograniczenie strat ciepła poprzez termomodernizację budynków Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej i Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury w Janikowie” przewiduje przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych - ocieplenie ścian zewnętrznych, dachu oraz wymianę stolarki drzwiowej w obiektach Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej i Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury w Janikowie. Wskaźnikiem produktu będzie - Liczba obiektów objętych termomodernizacją - 2szt. W wyniku przeprowadzonej inwestycji, miasto Janikowo zyska możliwośd korzystania z dwóch obiektów użyteczności publicznej – Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej i Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury, w których przeprowadzono prace termomodernizacyjne. Obiekty te razem posiadają całkowitą powierzchnię użytkową – 920,89m2, odpowiednio: MGOPS - powierzchnia użytkowa budynku 437,37m2, MGOK - powierzchnia użytkowa budynku 483,52m2. MGOPS i MGOK w Janikowie nie posiadają odpowiedniej termoizolacji budynków, przez co charakteryzują się większą utrata ciepła, wpływając jednocześnie na podwyższone koszty eksploatacyjne związane z ogrzewaniem obiektów. Dodatkowo budynki MGOPS i MGOK zlokalizowane w centrum miasta Janikowo na obszarze rewitalizacji, są nieestetyczne i wymagają przeprowadzenia koniecznych prac budowlanych. Stan istniejący: budynek MGOPS - wysokośd 4,5m, powierzchnia użytkowa 437,37m2, kubatura 1530,80 m3, budynek MGOK – wysokośd 8,00m, powierzchnia użytkowa 483,52m2, kubatura 2562,66 m3. MGOPS i MGOK - obecny współczynnik przenikania ciepła ścian zewnętrznych i stropodachu jest niewystarczający. Z dokonanych wyliczeo wskaźnika „E" wynika, że ściany zewnętrzne budynku należy docieplid warstwą styropianu gr. 18 cm, stropodach docieplid warstwą styropianu gr. 15cm. Planowany zakres prac do wykonania. •montaż rusztowao zewnętrznych.

179 •skucie luźnych tynków ścian i cokołu, •zmycie oczyszczenie powierzchni ścian przeznaczonych do docieplenia wodą pod ciśnieniem, •demontaż rynien, rur spustowych, opierzeo przyściennych, opierzeo gzymsów i podokienników zewnętrznych, •montaż nowych obróbek blacharskich z blachy stalowej ocynkowanej powlekanej warstwą poliestru, rynien i rur spustowych z PCV, •montaż podokienników zewnętrznych z blachy aluminiowej powlekanej, •wykonanie docieplenia ścian zewnętrznych i ościeży zewnętrznych metodą lekką mokrą w technologii „STO - ISPO", •malowanie ścian zewnętrznych i ościeży farbą - mikkrosilikonową samooczyszczającą się pod wpływem opadów atmosferycznych, •licowanie ścian cokołu płytkami typu gres na zaprawie klejowej wodo i mrozoodpornej, •izolacja stropodachu płytami styropianowymi EPS 200-036, •pokrycie dachu 2 x papą termozgrzewalną.

Przyjęte w niniejszym projekcie rozwiązania techniczne są najwłaściwsze dla tego typu inwestycji. Przedmiotowe przedsięwzięcie zostało szczegółowo przeanalizowane w audytach energetycznych budynków, w których rozpatrywano różne warianty I zakresy przedsięwzięcia termomodernizcyjnego. Celem przeprowadzonego audytu energetycznego było określenie możliwości i sposobów zmniejszenia strat ciepła i obniżenia kosztów ogrzewania obiektów oraz wybór optymalnego wariantu termomodernizacji analizowanych budynków. Rozważona została opłacalnośd docieplenia ścian zewnętrznych oraz dachu budynku Stwierdzono, że stan techniczny obiektów pod względem izolacyjności cieplnej jest niezadowalający. Przegrody zewnętrzne nie spełniają aktualnych norm i wymagao. Porównano współczynniki przenikania ciepła. W ramach audytu przeprowadzono optymalizację techniczno-ekonomiczną grubości ocieplenia i w obu przypadkach wskazano optymalny wariant realizacji - nr I. We wnioskach stwierdzono, że pod względem energetycznymi i ekologicznym najkorzystniejszy jest wariant pozwalający na największe zmniejszenie zużycia energii pierwotnej. Budynki Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej i Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury w Janikowie, w których planowane jest przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych nie są udostępniane podmiotom gospodarczym, posiadają wyłącznie charakter obiektów użyteczności publicznej, a także są i nadal będą udostępniane otwarcie na zasadach niedyskryminacyjnych wszystkim zainteresowanym.

Podmiot zarządzający Gmina Janikowo Podmiot zarządzający projektowanym Gmina Janikowo przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu Harmonogram działań Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji 04.2010 projektu Przewidywany termin zakończenia realizacji 06.2010 projektu

180 Osoba mogąca udzielić informacji na temat Piotr Pełczyoski projektu [email protected] tel. 0523583622

RPO WK-P

Data sporządzenia opisu projektu 20.11.2009r. Podmiot zgłaszający projekt Gmina Janikowo Nazwa projektu Budowa obwodnicy miasta Janikowa Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany na podstawie: wstępnego kosztorysu 21.203.883,51 szacunkowego Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 10.601.941,76

Środki RPO (EFRR):, 6.664.380,58 Budżet Województwa Kujawsko- 3.937.561,17 Pomorskiego Zwięzły opis projektu Projekt pn. „Budowa obwodnicy miasta Janikowa” przewiduje wybudowanie obwodnicy prowadzącej przez północną częśd miasta. Jej długośd wyniesie 2 613,53 m, a szerokośd 6,4 m. Będzie ona wykonana z betonu asfaltowego i będzie posiadad utwardzone pobocza. Ponadto w ramach budowy obwodnicy, zbudowany zostanie 3-przęsłowy wiadukt o długości 100,10 m nad torami kolejowymi. Początek i koniec obwodnicy stanowid będą ronda, zapewniające bezpieczne włączanie się do ruchu. Z jej realizacją związana jest budowa obwodnicy długości 2613,53 m, i infrastruktury drogowej łączącej ją z istniejącymi ulicami miasta, obejmujący budowę łącznika obwodnicy z ul. Przemysłową długości 592,13 m (w ciągu ulicy Działkowej), łącznika do ul. Wilkooskiego długości 138,01 m oraz przebudowa dróg powiatowych nr 2548C - ul. Przemysłowej na odcinku 126,70 m, nr 2553 C – ul. 1 Maja 221,25 m, 2561C – ul. Wiejska 80,00 m, nr 2558C – ul. Szkolna 116,91 m w celu połączenia z obwodnicą i dojazdu długości 61,08 m do przejazdu na bocznicy kolejowej. Wszystkie te działania inwestycyjne będą miały na celu połączenie nowoprojektowanej obwodnicy z drogami powiatowymi, stanowiącymi jej początek i koniec, oraz z układem komunikacyjnym miasta. Projektowana obwodnica będzie biec od drogi powiatowej nr 2548C – ul. Przemysłowej do drogi powiatowej nr 2558C – ul. Szkolnej przecinając drogi powiatowe nr 2553C – ul. 1 Maja i nr 2561C – ul. Wiejska oraz wiaduktem linię kolejową nr 353 Poznao Wschód – Skandawa w km 90+732 i bocznicę do zakładów chemicznych Soda Polska CIECH. Początkiem projektowanej obwodnicy będzie nowe skrzyżowanie z ul. Przemysłową w postaci ronda, zlokalizowane na północnym obrzeżu istniejących obecnie ogródków działkowych. Od tego miejsca obwodnica będzie biegła skrajem tych ogródków działkowych (jeden pas działek zostanie zlikwidowany) początkowo równolegle do ogrodzenia terenów

181 przemysłowych, następnie wzdłuż bocznicy kolejowej. Kolejne skrzyżowanie będzie stanowid podłączenie drogi usytuowanej wzdłuż południowej strony ogródków działkowych. W km 1+219 obwodnicy projektuje się budowę drogowego wiaduktu 3 – przęsłowego nad torami kolejowymi stacji Janikowo (km 90+732 linii kolejowej nr 353) i bocznicą Zakładów Sodowych w Janikowie. Ponadto projektowana obwodnica będzie krzyżowad się z ulicami 1 – Maja i Wiejską poza obszarem zabudowanym w jednym poziomie. Koocowy odcinek obwodnicy, wytrasowany po wschodniej stronie ogródków działkowych przy ul. Szkolnej, będzie się kooczyd nowowybudowanym skrzyżowaniem z ta właśnie ulicą. Projektowane skrzyżowania (ronda) w celu podniesienia poziomu bezpieczeostwa komunikacji będą skanalizowane. Ponadto w rejonie skrzyżowao (rond) projektuje się budowę oświetlenia. Powyższy projekt oprócz poprawy bezpieczeostwa ruchu drogowego, czy zwiększenia oszczędności czasu na przejazdach dla aut osobowych i ciężarowych ma jednak przede wszystkim za zadanie odciążenie miasta Janikowa od bardzo uciążliwego ruchu tranzytowego z i do zakładów przemysłowych. Przyjęte w niniejszym projekcie rozwiązania techniczne są najwłaściwsze dla tego typu inwestycji drogowych. Projekt budowlany przedmiotowej inwestycji zawiera rozwiązania techniczne obwodnicy uznane przez zespół biegłych projektantów, jako najbardziej optymalne. Poza tym rozwiązania te nie odbiegają od obecnie stosowanych rozwiązao w dziedzinie drogownictwa w praktyce krajowej. Trwałośd projektu ocenia się na 25 lat, zapewniając spełnienie norm i kryteriów obowiązujących w Unii Europejskiej. Jednocześnie przyjmuje się brak ograniczeo czasowych co do możliwości wykorzystywania obwodnicy, biorąc pod uwagę planowane wykonywanie w przyszłości wszystkich potrzebnych i zasadnych remontów i modernizacji. Dokładny opis działao realizacyjnych został przedstawniony w studium wykonalności. Ponadto, w powyższym projekcie dotyczącym transportu publicznego, nie występuje pomoc publiczna ponieważ tworzenie publicznej infrastruktury transportowej należy do zadao własnych paostwa lub samorządów. Powstała infrastruktura drogowa, w wyniku realizacji inwestycji, będzie ogólnodostępna dla wszystkich użytkowników na równych i niedyskryminujacych zasadach. Z tych też powyższych powodów dofinansowanie przedmiotowego projektu środkami Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko - Pomorskiego nie stanowi pomocy publicznej. Produktami dostarczonymi dzięki realizacji przedmiotowego projektu będą: - Długośd wybudowanych obwodnic, którego wartośd w 2010 r. wyniesie 2,61 km, - Długośd przebudowanych dróg gminnych, którego wartośd w 2010 r. wyniesie 0,79 km, - Długośd przebudowanych dróg powiatowych, którego wartośd w 2010 r. wyniesie 0,54 km, - Liczba wybudowanych/przebudowanych obiektów inżynieryjnych, którego wartośd w 2010 r. wyniesie 1 szt. Podmiot zarządzający Gmina Janikowo Podmiot zarządzający projektowanym Gmina Janikowo przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu Harmonogram działań Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji 09.2009 projektu

182 Przewidywany termin zakończenia realizacji projektu 12.2010 Osoba mogąca udzielić informacji na temat Piotr Pełczyoski projektu [email protected] tel. 0523583622

RPO WK-P

Data sporządzenia opisu projektu 20.11.2009r. Podmiot zgłaszający projekt Gmina Janikowo, Wspólnota mieszkaniowa Nazwa projektu Ograniczenie strat ciepła poprzez termomodernizacje budynków mieszkalnych Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany 740.000,00 na podstawie: wstępnego kosztorysu szacunkowego Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 170.000,00 Środki RPO (EFRR):, 570.000,00 Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu Budynki wielorodzinne przy ulicy Topolowej w Janikowie zostały wzniesione pod koniec XIX wieku jako miejsce zamieszkania dla fachowej kadry robotników powstającej Cukrowni Janikowo. Wybudowane solidnie z czerwonej licowej cegły, pokryte dachem pod papą bitumiczną przetrwały do dzisiejszych czasów bez generalnego remontu. Obecnie ich stan jest bardzo zły, szczególnie dotyczy to dachów i klatek schodowych oraz elewacji z wykruszonymi spoinami i zniszczonymi cegłami. Budynki zostały oddane na własnośd gminie przez KSC Polski Cukier S.A. po zaprzestaniu produkcji w Cukrowni Janikowo. Kompleks budynków mieszkalnych zlokalizowanych przy ulicy Topolowej stanowi pierwszy obszar zabudowy wielorodzinnej w Janikowie. Budowa wiązała się z powstaniem Cukrowni w Janikowie i stanowiła zaplecze mieszkaniowe dla jej pracowników. Od momentu powstania nie był w budynkach przeprowadzany remont kapitalny i z biegiem czasu budynki ulegały stopniowej degradacji. Projekt obejmuje termomodernizację budynków , modernizacje i remonty elementów wspólnych, instalacji grzewczych i elektrycznych, remont pokrycia dachowego. Planowane jest zagospodarowanie terenów wspólnych wokół budynków polegające na stworzeniu stref zieleni, chodników i budowę placu zabaw dla dzieci. Działanie ograniczy koszty eksploatacji budynków, podniesie estetykę otoczenia. Odrestaurowane domy mieszkalne i renowacja ich otoczenia zwiększy więź mieszkaoców z ich miejscem zamieszkania , stanie się czynnikiem wzrostu aktywności mieszkaoców w dbałości o środowisko swojego zamieszkania, zwiększy poczucie własnej wartości.

183

Podmiot zarządzający Gmina Janikowo Podmiot zarządzający projektowanym Gmina Janikowo przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu Sposób realizacji: Wykonawca dokumentacji technicznej wyłoniony w drodze przetargu, na wykonawcę robót zakłada się ogłoszenie przetargu lub sprzedaż lokalizacji w drodze licytacji publicznej. Harmonogram działao: 1. opracowanie projektu technicznego remontu budynków komunalnych w oparciu o sporządzony w 2009 roku audyt energetyczny; 2. rozpisanie przetargów na prace remontowe w częściach wspólnych budynków wielorodzinnych; 3. wykonanie remontów, zagospodarowanie terenu, urządzenie placu zabaw, zieleni wokół budynków. Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji 2011 projektu Przewidywany termin zakończenia realizacji 2013 projektu Osoba mogąca udzielić informacji na temat inż. Grażyna Derkowska projektu [email protected] tel. 0601665502

RPO WK-P

Data sporządzenia opisu projektu 20.11.2009r. Podmiot zgłaszający projekt Gmina Janikowo, Wspólnota mieszkaniowa Nazwa projektu Budowa infrastruktury towarzyszącej turystyce nad jeziorem pakoskim Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany 284.417,00 na podstawie: wstępnego kosztorysu szacunkowego Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 65.000,00 Środki RPO (EFRR):, 219.417,00 Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu Jezioro pakoskie dzieli gminę Janikowo na dwie części w osi północ – południe. Długośd linii

184 brzegowej w naszej gminie przekracza 15 kilometrów. Jest to znakomita okolicznośd do wykorzystania turystycznego, rekreacyjnego i sportowego tego akwenu. Istnieją dobre praktyki, na których można opierad zagospodarowanie i urządzanie infrastruktury. W Janikowie działa klub żeglarski Kormoran www.kz-kormoran-janikowo.org/, który niedawno obchodził 50 lat istnienia. Klub zrzesza wielu młodych adeptów żeglarstwa z gimnazjum i szkół średnich, członkowie klubu zachowali powszechny i niekomercyjny charakter stowarzyszenia co w czasach „elitarnego” charakteru wielu organizacji ma ogromne znaczenie. Klub korzysta z bazy pomieszczeo i hangarów użyczonej nieodpłatnie przez gminę, otrzymuje dodatkowo wsparcie finansowe w ramach projektów na działalnośd sportową i szkoleniową (posiada uprawnienia do szkolenia i nadawania patentów). W przystani ma swoją bazę Komitet Organizacyjny Zawodów Motorowodnych www.motorowodne.janikowo.com/, który organizuje corocznie zawody motorowodne i narciarstwa wodnego o randze mistrzostw świata, mistrzostw Europy oraz rywalizacji ogólnokrajowej. Ponadto przystao służy jako port dla statku wycieczkowego Janek, który swoimi rejsami po jeziorze propaguje piękno i historię okolic. W okresie wakacyjnym czynna jest plaża strzeżona. Działalnośd organizacji, funkcjonowanie plaży obarczone jest brakiem odpowiedniej infrastruktury i zaplecza lokalowego. Władze samorządowe w latach 90-tych podjęły budowę zaplecza sanitarno – gospodarczego dla plażowiczów i użytkowników pola campingowego. Jednak podczas prywatyzacji hotelu niedokooczoną budowę przejął prywatny przedsiębiorca nie wypełniając obietnic dokooczenia i uruchomienia inwestycji. W bieżącym roku udało się gminie przejąd ponownie nieruchomośd wraz ze zrujnowanym budynkiem. Jest to okazja do ponowienia starao o wzrost atrakcyjności turystycznej tego miejsca. Dodatkowymi okolicznościami są wpisanie budowy ścieżki rowerowej planowanej w okolicy przystani do Lokalnego Programu Rozwoju realizowanego przez LGD „ Czarnoziem na Soli” w ramach programu LEADER oraz znaczne zwiększenie ilości osób przyjeżdżających do Janikowa na rejsy statkiem i wypoczynek niedzielny w tym wędkowanie. Zagospodarowanie obszaru zwiększy zapotrzebowanie na usługi związane z turystyką, a tym samym przyczyni się do powstania nowych miejsc pracy. Podstawowym zadaniem przewidzianym do realizacji jest zakooczenie budowy zaplecza sanitarnego plaży wraz z infrastrukturą pozwalającą na lokalizację campingu – alternatywy dla noclegów w hotelu (gdzie cena noclegu wynosi około100 zł/dobę). Drugim pakietem działao jest: - modernizacja zaplecza już istniejącego w tym przebudowa slipu dla łodzi żaglowych, tak aby umożliwid łatwy dostęp do jeziora osobom przyjezdnym,

- rozbudowa pomostu żeglarskiego i dostosowanie do wymogów bezpieczeostwa w części użytkowanej przez pasażerów statku,

- poprawa funkcjonalności i estetyki pomieszczeo w tym racjonalizacja zużycia ciepła

- wyposażenie obiektów w nadzór monitoringu wizyjnego w celu poprawy bezpieczeostwa. Podmiot zarządzający Gmina Janikowo Podmiot zarządzający projektowanym Gmina Janikowo – jednostka organizacyjna przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu Ośrodek Sportu i Rekreacji w Janikowie Harmonogram działao: - opracowanie koncepcji rozbudowy i rozwoju bazy turystyczno – rekreacyjnej w

185 Janikowie z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury i budową nowych elementów 2010

- wykonanie projektów modernizacji istniejących i budowy nowych składników infrastruktury turystycznej nad jeziorem 2011

- rozpisanie przetargów i wybór wykonawców 2011/2012

- przeprowadzenie prac modernizacyjnych i budowlanych 2011/2013

- działania wdrożeniowe, promocyjne, organizacyjne dla prawidłowego wykorzystania efektów projektu 2012/2013 Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji 2011 projektu Przewidywany termin zakończenia realizacji 2013 projektu Osoba mogąca udzielić informacji na temat Jacek Duma projektu [email protected] tel. 0523514413

RPO WK-P

Data sporządzenia opisu projektu 20.11.2009r. Podmiot zgłaszający projekt Janipol Meble sp. z o.o. Nazwa projektu Rozbudowa hal produkcyjnych Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany 15.000.000,00 na podstawie: wstępnego kosztorysu szacunkowego Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 7.500.000,00 Środki RPO (EFRR):, 7.500.000,00 Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu Firma prowadzi działalnośd w zakresie produkcji mebli tapicerowanych, przeznaczonych w głównej mierze na rynek europejski. W celu zwiększenia zdolności produkcyjnych planowana jest rozbudowa zakładu. W I etapie budowana jest hala produkcyjno – magazynowa o powierzchni 4.400 m2 jako przygotowanie do dalszej rozbudowy firmy. Koszt całkowity inwestycji wyniesie 7.000.000 zł i realizowana jest w okresie sierpieo 2009 do maja 2010. II etap rozbudowy o wartości 8.000.000 zł obejmowad będzie budowę dwóch hal produkcyjnych wraz z infrastrukturą towarzyszącą i planowany jest do realizacji w

186 okresie sierpieo 2010 do sierpieo 2011. W wyniku rozbudowy powstanie 40 nowych miejsc pracy. W wyniku realizacji projektu powstaną nowe miejsca pracy, zwiększy się bezpieczeostwo pracy. Wzrośnie jakośd i konkurencyjnośd produktów oferowanych przez firmę. W celu zatrudnienia nowych pracowników prowadzona jest ścisła współpraca z PUP w Inowrocławiu w szkoleniu przyszłych pracowników w celu przygotowania do rozpoczęcia pracy. Projekt będzie miał wpływ na wskaźniki: wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia, wysoki poziom bezrobocia i szczególnie zniszczone otoczenie / obszary wyłączone z użytkowania/.

Podmiot zarządzający Janipol Meble sp. z o.o. Podmiot zarządzający projektowanym Janipol Meble sp. z o.o. przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu Harmonogram działao: 1. opracowanie koncepcji funkcjonalno – przestrzennej i architektonicznej zabudowy , sporządzenie dokumentacji projektowej sieci , uzbrojenia terenu, ciągów komunikacyjnych i obiektów użyteczności publicznej 2. wyłonienie wykonawców uzbrojenia i przygotowania terenu , zlecenie i wykonanie robót.

Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji 2009 projektu Przewidywany termin zakończenia realizacji 2011 projektu Osoba mogąca udzielić informacji na temat Renata Dubieniecka, Prezes Janipol Meble projektu sp. z o.o. [email protected] 052 35 43 100

POIG

Działanie 8.3.

Data sporządzenia opisu projektu 20.11. 2009r. Podmiot zgłaszający projekt Gmina Janikowo Nazwa projektu Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu mieszkaoców Gminy Janikowo poprzez rozwój dostępu do Internetu Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany na podstawie: wstępnego kosztorysu 2.638.986,82 szacunkowego

187

Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 395.848,03 Środki POIG: 2.243.138,79

Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu Głównym celem Projektu jest zapewnienie dostępu do Internetu dla mieszkaoców Gminy Janikowo zagrożonych wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji materialnej lub niepełnosprawności. Wsparciem objęte zostaną następujące grupy docelowe: - gospodarstwa domowe spełniające kryterium dochodowe upoważniające do otrzymania wsparcia w ramach systemu pomocy społecznej oraz świadczeo rodzinnych, - dzieci i młodzież ucząca się z rodzin w trudnej sytuacji materialnej i społecznej uprawniającej do uzyskania stypendiów socjalnych, typowana do otrzymania wsparcia we współpracy ze szkołą oraz/lub ośrodkami pomocy społecznej, - osoby niepełnosprawne ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub z orzeczeniem równoważnym. Projekt przyczynia się do realizacji celów Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, w tym celu Działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – eInclusion określonego jako „Zapewnienie dostępu do Internetu dla osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji materialnej lub niepełnosprawności”. Dzięki realizacji projektu 100 gospodarstw domowych uzyska dostęp do Internetu, poszerzając krąg odbiorców usług i treści cyfrowych. W tym w mieście 62 osoby z czego 52 na obszarze rewitalizowanym. W dłuższej perspektywie realizacja projektu wpłynie pozytywnie na rozwój ekonomiczny, społeczny i gospodarczy osób obecnie zagrożonych wykluczeniem cyfrowym, co przyczyni się do realizacji celu Priorytetu 8 określonego jako „Stymulowanie rozwoju gospodarki elektronicznej, poprzez zmniejszanie technologicznych, ekonomicznych i mentalnych barier wykorzystania eUsług w społeczeostwie”. Projekt obejmuje działania mających na celu dostarczenie Internetu mieszkaocom Gminy Janikowo zagrożonym „wykluczeniem cyfrowym”. Osoby rekrutują się z grup docelowych: - gospodarstwa domowe spełniające kryterium dochodowe upoważniające do otrzymania wsparcia w ramach systemu pomocy społecznej lub świadczeo rodzinnych, - dzieci i młodzież ucząca się, z rodzin w trudnej sytuacji materialnej i społecznej uprawniającej do uzyskania stypendiów socjalnych, - osoby niepełnosprawne ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub z orzeczeniem równoważnym. Grupa docelowa projektu liczy 100 gospodarstw domowych i została zidentyfikowana na podstawie danych otrzymanych z Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Janikowie. Ponadto z każdym wytypowanym uczestnikiem projektu przeprowadzono rozmowy indywidualne. Gospodarstwa domowe uczestniczące w projekcie nie posiadają komputerów i możliwości korzystania z Internetu. Możliwośd korzystania z technik teleinformatycznych przyczyni się do aktywizacji mieszkaoców zagrożonych wykluczeniem cyfrowym poprzez ich udział w edukacji prowadzonej przez Internet, a także aktywnego

188 poszukiwania pracy lub świadczenia pracy przez Internet. Z uczestnikami projektu zostaną podpisane indywidualne umowy określające prawa i obowiązki udziału w projekcie. W celu zapewnienia kontroli nad realizacją projektu oraz sposobu wykorzystania przez grupy docelowe powierzonego sprzętu zaplanowano regularny monitoring w postaci elektronicznej, jak i wizyt domowych. W przypadku niewłaściwego wykorzystania przez uczestnika Projektu powierzonego sprzętu, zostanie on przekazany innej osobie rekrutującej się ze wskazanej przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janikowie grupy docelowej z listy rezerwowej. Projekt ma na celu zapewnienie bezpłatnego dostępu do Internetu dla mieszkaoców Miasta i Gminy. W ramach inwestycji zaplanowano budowę infrastruktury radiowej, która gwarantuje odbiorcom Projektu nieodpłatny dostęp do Internetu w miejscu zamieszkania, udostępnienie sprzętu komputerowego, instalację w gospodarstwach domowych i realizację pozostałych działao w celu płynnego przeprowadzenia Projektu. Podmiot zarządzający Gmina Janikowo Podmiot zarządzający projektowanym Gmina Janikowo przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu Harmonogram działań Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji 03.2010 projektu Przewidywany termin zakończenia realizacji projektu 12.2012 Osoba mogąca udzielić informacji na temat Piotr Pełczyoski projektu [email protected] tel. 0523583622

PO KL

Działanie 9.5.

Data sporządzenia opisu projektu Styczeo 2009r. Podmiot zgłaszający projekt Perfekt S.C. M. Świdzioski, T. Filipiuk Nazwa projektu Nauka języka angielskiego oraz obsługa komputera kluczem do kariery zawodowej Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany na podstawie: wstępnego kosztorysu szacunkowego 49.000,00

Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 0,00

189 Środki PO KL (EFS):, 49.000,00 Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu Projekt realizowany będzie w ramach Działania 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na terenach wiejskich PO KL. Zasięgiem projekt obejmuje ludnośd w wieku produkcyjnym, która cechuje się niskim poziomem wykształcenia, nieaktualnymi kwalifikacjami spowodowanymi niewystarczającym dostępem do edukacji. Powoduje to brak konkurencyjności na rynku pracy oraz stanowi barierę rozwoju procesów społeczno gospodarczych. Przyczynia się to do bierności społeczeostwa i kształtuje niską samoocenę. Ważnym problemem społeczności lokalnej jest również brak popularyzacji kształcenia przez całe życie. Osoby w wieku produkcyjnym wymaga ciągłego dostosowywania swoich umiejętności do aktualnych potrzeb rynku pracy, dlatego ważne jest podnoszenie kwalifikacji i poszerzanie posiadanej wiedzy. Celem projektu jest podniesienie kwalifikacji mieszkaoców, świadomości korzyści płynących z kształcenia oraz motywacja do podejmowania nauki. Celem projektu jest poszerzanie zdolności adaptacyjnych pracowników, zwiększenie mobilności zawodowej mieszkaoców, podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz upowszechnienie dostępu do wiedzy poprzez inicjowanie i wspieranie kształcenia ustawicznego. Właściwa realizacja projektu przyczyni się do podwyższenia kwalifikacji zawodowych mieszkaoców miasta i gminy Janikowo, a to w efekcie zwiększy ich szanse na ustabilizowanie swojej pozycji w pracy, którą wykonują obecnie lub na znalezienie lepszego zatrudnienia. W ramach projektu przewidziano następujące działania:

1. Przygotowanie organizacyjne, podział zadao i koordynacja projektu

2. Organizacja akcji promocyjno – informacyjnej

3. Szkolenie z zakresu obsługi komputera

4. Szkolenie językowe.

Podmiot zarządzający Perfekt S.C. M. Świdzioski, T. Filipiuk Podmiot zarządzający projektowanym Po rzeczowo-finansowym zakooczeniu przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu projektu nie będzie potrzeby dalszego nim zarządzania Harmonogram działao Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji II kw. 2009 projektu Przewidywany termin zakooczenia realizacji I kw. 2010 projektu

190 Osoba mogąca udzielid informacji na temat Piotr Pełczyoski projektu [email protected] tel. 0523583622

Działanie 9.5.

Data sporządzenia opisu projektu Styczeo 2009r. Podmiot zgłaszający projekt Perfekt S.C. M. Świdzioski, T. Filipiuk Nazwa projektu Uwierz w siebie - kompleksowe szkolenie językowe i motywacyjne dla mieszkaoców gminy Janikowo Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany na podstawie: wstępnego kosztorysu 49.000,00 szacunkowego

Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 0,00 Środki PO KL (EFS):, 49.000,00 Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu Projekt realizowany będzie w ramach Działania 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na terenach wiejskich PO KL. Zasięgiem projekt obejmuje ludnośd w wieku produkcyjnym, która cechuje się niskim poziomem wykształcenia, nieaktualnymi kwalifikacjami spowodowanymi niewystarczającym dostępem do edukacji. Powoduje to brak konkurencyjności na rynku pracy oraz stanowi barierę rozwoju procesów społeczno gospodarczych. Przyczynia się to do bierności społeczeostwa i kształtuje niską samoocenę. Ważnym problemem społeczności lokalnej jest również brak popularyzacji kształcenia przez całe życie. Osoby w wieku produkcyjnym wymaga ciągłego dostosowywania swoich umiejętności do aktualnych potrzeb rynku pracy, dlatego ważne jest podnoszenie kwalifikacji i poszerzanie posiadanej wiedzy. Celem projektu jest podniesienie kwalifikacji mieszkaoców, świadomości korzyści płynących z kształcenia oraz motywacja do podejmowania nauki. Zorganizowanie zajęd motywacyjnych z psychologiem, uzmysławiających potrzebę dalszego rozwoju i samorealizacji, oraz edukacja w zakresie korzyści płynących z inwestowania w poszerzenie własnych umiejętności. Właściwa realizacja projektu przyczyni się do opracowania nowych programów dydaktycznych, które w efekcie doprowadzą do zwiększenia szans edukacyjnych mieszkaoców Janikowa. W ramach projektu przewidziani następujące działania:

191 1. Przygotowanie organizacyjne, podział zadao i koordynacja projektu

2. Organizacja akcji promocyjno –informacyjnej

3. Szkolenie motywacyjne z psychologiem

4. Szkolenie językowe.

Podmiot zarządzający Perfekt S.C. M. Świdzioski, T. Filipiuk Podmiot zarządzający projektowanym Po rzeczowo-finansowym zakooczeniu przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu projektu nie będzie potrzeby dalszego nim zarządzania Harmonogram działao Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji II kw. 2009 projektu Przewidywany termin zakooczenia realizacji I kw. 2010 projektu Osoba mogąca udzielid informacji na temat Piotr Pełczyoski projektu [email protected] tel. 0523583622

Działanie 7.1.

Data sporządzenia opisu projektu Grudzieo 2008r. Podmiot zgłaszający projekt Gmina i Miasto Janikowo/Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janikowie Nazwa projektu Poznaj Siebie - Inwestuj w Siebie Koszt całkowity projektu (w zł) oszacowany na podstawie: wstępnego kosztorysu 127.450,00 szacunkowego

Źródła finansowania projektu Środki własne (budżet beneficjenta) 13.382,00 Środki PO KL (EFS):, 114.068,00 Środki inne 0,00 Zwięzły opis projektu Projekt realizowany będzie w ramach Działania 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji PO KL. Projekt kierowany jest do osób bezrobotnych, poszukujących pracy, będących w wieku

192 aktywności zawodowej, które jednocześnie korzystają ze świadczeo pomocy społecznej. W projekcie przewidziano także spotkania integracyjne rodzin uczestników projektu mające na celu pozytywnych relacji pomiędzy uczestnikami a ich rodzinami. Celem głównym projektu jest usamodzielnienie społeczne i zawodowe osób korzystających z pomocy społecznej, zagrożonych wykluczeniem społecznym i marginalizacją. Pozostałe realizowane cele to samodoskonalenie się i rozwijanie umiejętności interpersonalnych oraz efektywne gospodarowanie własnym czasem, a także nabycie niezbędnych umiejętności do aktywnego poruszania się na rynku pracy, oraz uzyskanie nowych kwalifikacji zawodowych poprzez uczestnictwo w szkoleniach. Celem projektu jest zwalczanie patologii społecznych w celu przeciwdziałania trwałej marginalizacji pewnych grup społecznych. Właściwa realizacja projektu przyczyni się do tego, że osoby wykluczone społecznie, dzięki szkoleniom, poradom psychologicznym i stażom, staną się pełnoprawnymi obywatelami lokalnej społeczności.

Podmiot zarządzający Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janikowie Podmiot zarządzający projektowanym Po rzeczowo-finansowym zakooczeniu przedsięwzięciem po jego zrealizowaniu projektu nie będzie potrzeby dalszego nim zarządzania Harmonogram działao Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji I kw. 2009 projektu Przewidywany termin zakooczenia realizacji I kw. 2010 projektu Osoba mogąca udzielid informacji na temat Joanna Fabiszak projektu [email protected] tel. 052 351 44 34

193