The Investigation of Effect of Diagenetic Processes on the Jurassic Dolomitized Carbonate Rocks Hosting the Ahvanu Pb-Zn Deposit, North of Damghan, Iran
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ﭘﺘـــﺮوﻟﻮژي، ﺳﺎل دوم ﻢﺘﺸﻫ، ﺷﻤﺎره ، زﻣﺴﺘﺎن 1390، ﺻﻔﺤﻪ 98-85 ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ : 11/11/1389 ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش: 1390/12/17 ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ آﻓﺮ ﻳﻨﺪﻫﺎي دﻳﺎژﻧﺰ ﺑﺮ روي ﺳﻨﮓﻫﺎي آﻫﻜﻲ دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲﺷﺪه ژوراﺳﻴﻚ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻛﺎﻧﺴﺎر ﺳﺮب و روي آﻫﻮاﻧﻮ، ﺷﻤﺎل داﻣﻐﺎن، اﻳﺮان ﺳﻮداﺑﻪ ﻓﺘﺤﻲ 1 و ﺣﺴﻴﻦ ﻣﺼﺪق 2* 1 داﻧﺸﻜﺪه زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ، ﭘﺮدﻳﺲ ﻋﻠﻮم، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان، ﺗﻬﺮان، اﻳﺮان 2 داﻧﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم زﻣﻴﻦ، داﻧﺸﮕﺎه داﻣﻐﺎن، ﺳﻤﻨﺎن، اﻳﺮان ﻴﭼﻜ ﺪه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺘﺮوﮔﺮاﻓﻲ ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻛﺮﺑﻨﺎﺗﻪ ﺑﻪ ﺳﻦ ژوراﺳـﻴﻚ (ﺳـﺎزﻧﺪﻫﺎي دﻟﻴﭽـﺎي و ﻻر ) در ﻣﻨﻄﻘـﻪ آﻫﻮاﻧـﻮ (ﺷـﻤﺎل داﻣﻐـﺎن ) ﺑـﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺗﻔﻜﻴﻚ ﭘﻨﺞ ﻧﻮع دوﻟﻮﻣﻴـﺖ ﺷـﺎﻣﻞ : -1 دوﻟﻮﻣﻴـﺖ ﻫـﺎي ﺷـﻜﻞ دار، ﭘﺮاﻛﻨـﺪه در ﻣـﺎﺗﺮﻳﻜﺲ (Rd1) -2 دوﻟﻮﻣﻴـﺖ ﻫـﺎي ﻣﻮزاﻳﻴﻜﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻠﻮر ﺷﻜﻞ دار (Rd2) -3 دوﻟﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎي رﻳﺰ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻠﻮر ﺑﺪونﺷﻜﻞ (Rd3) -4 ﺳﻴﻤﺎن دوﻟـﻮﻣﻴﺘﻲ درﺷـﺖ ﺑﻠـﻮر ﺷﻜﻞ دار ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﻞ دار (Cd1) -5 ﺳﻴﻤﺎن دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲ درﺷﺖ ﺑﻠﻮر زﻳﻦ اﺳﺒﻲ (Cd2) ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪه اﺳـﺖ . دوﻟﻮﻣﻴـﺖ ﻫـﺎي ﺗﻴـﭗ Rd1، Rd2 و Rd3 از ﻧﻮع ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ و دوﻟﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎي ﺗﻴﭗ Cd1 و Cd2 از ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘـﺎﻃﻊ ﻧـﺎزك، ﺻـﻴﻘﻠﻲ و 18 ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ،ﺻﺤﺮاﻳﻲ دوﻟﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﺗﻴﭗ Rd3 ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻧﻬﺸﺘﻪﻫﺎي ﺳـﺮب و روي اﺳـﺖ . اﻳـﻦ دوﻟﻮﻣﻴـﺖ ﻫـﺎ ﺣـﺎوي δO 39 -5/ ﺗﺎ 85 -4/ درﺻﺪ (ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 34 -5/ درﺻﺪ ) و δO18 33 -2/ ﺗﺎ 86 1/ درﺻﺪ ( ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 437 0/ درﺻﺪ) ﻫﺴﺘﻨﺪ. در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از داده ﻫﺎي اﻳﺰوﺗﻮپ ﻫﺎي ﭘﺎﻳﺪار ﺑﺮاي ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي دﻳﺎژﻧﺘﻴﻜﻲ درﻳﺎﻳﻲ، ﺟﻮي و ﺗﺪﻓﻴﻨﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺮ اﺳﺎس آن در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻛﺮﺑﻨﺎﺗﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻛﺎﻧﺴﺎر ﺳﺮب و روي آﻫﻮاﻧﻮ، ﺗﺄﺛﻴﺮ دﻳﺎژﻧﺰ ﺟـﻮي ﻏﺎﻟـﺐ اﺳـﺖ . در ﺿـﻤﻦ از ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻓﺮﻋـﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻛﺎﻧﻲﺷﻨﺎﺳﻲ اوﻟﻴﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻛﺮﺑﻨﺎﺗﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻧﻲ اوﻟﻴﻪ آنﻫﺎ ﻛﻠﺴﻴﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ. واژه يﻫﺎ ﻛﻠ يﺪﻴ : دوﻟﻮﻣﻴﺖ، ﭘﺘﺮوﮔﺮاﻓﻲ، ﭘﺎراژﻧﺰ، اﻳﺰوﺗﻮپﻫﺎي ﭘﺎﻳﺪار، ﺳﺮب و روي آﻫﻮاﻧﻮ، ﺷﻤﺎل داﻣﻐﺎن ﻣﻘﺪﻣﻪ دارﻧﺪ (رﺑﻴﻌﻲ، 1387). ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺘﺮوﮔﺮاﻓـﻲ ﻛﺎﻧﺴـﺎرﻫﺎي در ﻛﺎﻧﺴﺎرﻫﺎي ﺳﺮب و روي ﺑﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﻛﺮﺑﻨﺎﺗـﻪ ارﺗﺒـﺎط ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن اﻳﻦ ﻛﺎﻧﺴﺎرﻫﺎ واﺿﺤﻲ ﺑﻴﻦ ﻛﺎﻧﺴﺎر و ﺳﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن وﺟـﻮد دارد . در اﻳـﻦ از ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧـﻮر دار اﺳـﺖ . در رﺧﺴـﺎره ﻫـﺎي ﻛﺎﻧﺴﺎرﻫﺎ رﺧﺴﺎره ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑـﺮاي ﺣﺮﻛـﺖ و ﭼـﺮﺧﺶ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷـﺪه ﻢ، ﻳﻜـﻲ از ﻣﻬـ ﺗـﺮﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎي دﻳـﺎژﻧﺰي، ﺳﻴﺎﻻت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻮاﺣﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻧﻔﻮذﭘـﺬﻳﺮي ﺑـﺎﻻﻳﻲ دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲ ﺷﺪن اﺳﺖ. دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲﺷﺪن ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺤﻠﻲ، ﺑـﻪ از * [email protected] 86 ﭘﺘـــﺮوﻟﻮژي، ﺳﺎل دوم، ﺷﻤﺎره ﻫﺸﺘﻢ، زﻣﺴﺘﺎن 1390 ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اوﻟﻴﻪ و در ﻣﻮاردي ﺳﺒﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻴﻼ)، رﺳﻮﺑﺎت درﻳﺎﻳﻲ ﻛﻢ ﻋﻤﻖ ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﺑـﺎﻻﻳﻲ ﺗﺨﻠﺨﻞ ﺳﻨﮓ، ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﭼﻨـﻴﻦ ﺷـﺮاﻳﻄﻲ (ﻋﻀﻮﻫﺎي 1-3 ﺳﺎزﻧﺪ ﻣﻴﻼ)، ﻧﻬﺸﺘﻪﻫﺎي ﺗﻮرﺑﻴﺪﻳﺘﻲ ﺷﻴﺐ دوﻟﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﻨﮓ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺳﺮب و ﻗﺎره اي (ﻋﻀﻮﻫﺎي 4 و 5 ﺳﺎزﻧﺪ ﻣﻴﻼ) و رﺳﻮﺑﺎت ﺳـﺎﺣﻠﻲ روي و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻠـﻲ ﻣﺘـﺎلﻫـﺎي ﺑـﺰرگ ﻣﻘﻴـﺎس ﮔﺮدﻧـ ﺪ ﺗﺎ درﻳﺎﻳﻲ ﻋﻤﻴﻖ دوﻧـﻴﻦ ﺗـﺎ ﭘـﺮﻣﻴﻦ (ﺳـﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺟﻴـﺮود (Maqueen, 1979; Shen et al., 1987; Wu et al., ,Chen and Gao, 1988; Han and Hatchinson ;1987 (ﺧﻮش ﻳﻴﻼق)، ﻣﺒﺎرك، درود و روﺗﻪ) را ﺷﺎﻣﻞ ﻣـﻲ ﺷـﻮد . (Chen et al., 1998 ;1990. ﻣﺰوزوﺋﻴــﻚ در ﺑــﺮ دارﻧــﺪه رﺳــﻮﺑﺎت دوﻟــﻮﻣﻴﺘﻲ ﺗﺮﻳــﺎس ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ دوﻟﻮﻣﻴـﺖ ﻫـﺎ ﻣـﻲ ﺗـﻮان اﻃﻼﻋـﺎت ﭘﻴﺸﻴﻦ - ﻣﻴﺎﻧﻲ، ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻫـﺎي رودﺧﺎﻧـﻪ اي - دﻟﺘـﺎﻳﻲ رﺗـﻮ - - ﻣﻬﻤﻲ در ﻣﻮرد ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎﻻت ﺣﻮﺿـﻪ اي، ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑـﻞ ﻟﻴﺎس و رﺳﻮﺑﺎت درﻳﺎﻳﻲ ﻛﻢ ﻋﻤﻖ و ﻳـﺎ ﺗـﺎ ﺣـﺪي ﻋﻤﻴـﻖ ﺳﻨﮓ و ﺳﻴﺎل در ﻃﻮل ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي دﻳﺎژﻧﺰ و ﻛـﺎﻧﻲ ﺳـﺎزي ژوراﺳﻴﻚ ﻣﻴﺎﻧﻲ - ﺑﺎﻻﻳﻲ اﺳﺖ. در اﻳـﻦ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺑـﺮﺧﻼف ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴـ ﺄﻟﻪ ﺑـﻪ ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖ ﺑﻬﺘـﺮ ﻣﺮاﺣـﻞ ﺑﺨــﺶ ﺷــﻤﺎﻟﻲ ﺳــﻤﻨﺎن (ﺑﺎزرﮔــﺎﻧﻲ ﮔﻴﻼﻧــﻲ و ﻓﺮاﻣــﺮزي، اﻛﺘﺸﺎف و ﻣﻌـﺪن ﻛـﺎري ﻛﻤـﻚ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ ,Chen et al) 1386) ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﺑـﺎ ﺳـﻦ ﻛﺮﺗﺎﺳـﻪ از رﺧﻨﻤـﻮن ﺧـﻮﺑﻲ (2004. ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺖ. رﺳﻮﺑﺎت ﺳـﻨﻮزوﺋﻴﻚ در ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ در اﻟﺒــﺮز ﻣﺮﻛــﺰي و ﺷــﺮﻗﻲ ﺳــﻨﮓ ﻫــﺎي ﻛﺮﺑﻨﺎﺗــﻪ ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻫﺎي درﻳﺎﻳﻲ ﻛـﻢ ﻋﻤـﻖ و رﺳـﻮﺑﺎت آواري ﺧﺸـﻜﻲ (ﻣﺨﺼﻮﺻ ًﺎ دوﻟﻮﻣﻴـﺖ) زﻳـﺎدي وﺟـﻮد دارﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻣﻴﺰﺑـﺎن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳـﻨﮓ ﻫـﺎي وﻟﻜﺎﻧﻮژﻧﻴـﻚ اﺳـﺖ . ﺳـﺎزﻧﺪ آﻫﻜـﻲ ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻫـﺎي ﺳـﺮب و روي ﻫﺴـﺘﻨﺪ (ﺑﺎزرﮔـﺎﻧﻲ ﮔﻴﻼﻧـﻲ و دﻟﻴﭽﺎي (ژوراﺳﻴﻚ ﻣﻴﺎﻧﻲ) ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻧﻬﺸﺘﻪﻫﺎي ﺳﺮب و ﻓﺮاﻣﺮزي، 1386). ﻧﻬﺸـﺘﻪ ﻫـﺎي ﺳـ ﺮب و روي آﻫﻮاﻧـﻮ ﺑـﺎ روي ﺑﻮده ﺑﺎ ﻳﻚ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﺮ روي ﺳـﺎزﻧﺪ ﺷﻤﺸـﻚ ﻣﺨﺘﺼــﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴــﺎﻳﻲ ً 39,3 َ 13 ْ 36 ﺗــﺎ 14,3ً َ 12 ْ 36 ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺪرﻳﺠﻲ ﺑﻪ ﺳﺎزﻧﺪ آﻫﻜﻲ ﻻر ﻣﻨﺘﻬـﻲ ﻋــﺮض ﺷــﻤﺎﻟﻲ و ً 56,3 َ 10 ْ 54 ﺗ ــ ﺎ 38,3ً َ 10 ْ 54 ﻃــﻮل ﻣﻲﺷﻮد ( ﺷﻜﻞﻫﺎي 1و .)2 ﺷﺮﻗﻲ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎﺳﺖ. ﻫﺪف اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺑـﺮ روي ﻓﺮآﻳﻨـﺪ روش اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ دوﻟﻮﻣﻴﺖ زاﻳﻲ ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻛﺮﺑﻨﺎﺗﻪ ژوراﺳﻴﻚ ﺷﻤﺎل داﻣﻐﺎن اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺳﺖ، ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠـﻒ دوﻟ ﻮﻣﻴـﺖ، ﺑﺮرﺳـﻲ ﺗـﺄﺛﻴﺮ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ و آﻧﺎﻟﻴﺰ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﺑﺘﺪا ﻓﺮآﻳﻨــﺪﻫﺎي دﻳــﺎژﻧﺰ ﺑـﺮ رويـ دوﻟﻮﻣﻴــﺖ ﻫــﺎي ﻣﻨﻄﻘــﻪ ﺑــﺎ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ، دو ﺑﺮش اﻧﺘﺨﺎب و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑـﺮداري اﺳــﺘﻔﺎده از اﻳﺰوﺗــﻮپ ﻫــﺎي ﭘﺎﻳــﺪار و ﻣﺸــﺨﺺ ﻛــﺮدن ﺷﺪ (ﺷﻜﻞ 2). از ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي ﺑﺮداﺷـﺖ ﺷـﺪه، 5 ﻣﻘﻄـﻊ ﻛﺎﻧﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ اوﻟﻴـﻪ آن ﻫـﺎ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از داده ﻫـﺎي ICP ﺻﻴﻘﻠﻲ و 125 ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎزك ﺟﻬﺖ دار ﺗﻬﻴـﻪ ﺷـﺪ . ﭘـﺲ از اﺳﺖ. رﻧﮓ آﻣﻴﺰي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎزك ﺑﺎ آﻟﻴﺰارﻳﻦ - رداس و ﻓﺮوﺳﻴﺎﻧﻴﺪ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺑـﻪ روش Dikson (1965) و Hitzman (1999 )، ) زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎت ﭘﺘﺮوﮔﺮاﻓــﻲ ﺑ ــ ﻪ ﻣﻨﻈــﻮر ﺗﺸــﺨﻴﺺ ﻛﻠﺴــﻴﺖ از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺷﻤﺎل داﻣﻐﺎن و ﺷـﺮق اﻟﺒـﺮز دوﻟﻮﻣﻴﺖ و ﻛﻠﺴﻴﺖ آﻫﻦدار از ﻧﻮع ﺑﺪونآﻫﻦ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﻣﺮﻛﺰي ﻗﺮار داﺷﺘﻪ و در ﺑﺮ دارﻧﺪه ﺗﻮاﻟﻲ ﻫﺎي ًﻧﺴﺒﺘﺎ ﻛﺎﻣﻠﻲ ﭘﺲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎزك، 11 ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺳﻨﮓ ﻫـﺎي از ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﭘﺎﻟﺌﻮزوﺋﻴـﻚ ﺗـﺎ ﻧﺌـﻮژن اﺳـﺖ . ﺳـﻨﮓ ﻫـﺎي ﻛﺮﺑﻨﺎﺗﻪ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ دﮔﺮﺳﺎﻧﻲ واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ، ﭘﺎﻟﺌﻮزوﺋﻴﻚ در ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺗﻔﺮﻣﻲ ﻛـﻢ ﻋﻤـﻖ و ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ و اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي اﻳﺰوﺗﻮپ ﻫﺎي ﭘﺎﻳﺪار اﻛﺴﻴﮋن و ﻛﺮﺑﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ. ﺧﺸﻜﻲ ﻛـﺎﻣﺒﺮﻳﻦ زﻳـﺮﻳﻦ (ﺳـﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺑـﺎروت، زاﮔـﻮن و ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ آﻳﻨﺪﻫﺎي دﻳﺎژﻧﺰ ﺑﺮ روي ﺳﻨﮓﻫﺎي آﻫﻜﻲ دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲ ﺷﺪه ژوراﺳﻴﻚ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻛﺎﻧﺴﺎر ﺳﺮب و روي آﻫﻮاﻧﻮ، ﺷﻤﺎل داﻣﻐﺎن، اﻳﺮان 87 ﺷﻜﻞ -1 ﺑﺨﺸﻲ از ﻧﻘﺸﻪ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ آﻫﻮاﻧﻮ (ﻋﻠﻮي و ﺻﺎﻟﺤﻲ، 1368) ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎﻧﺴﺎر ﺳﺮب و روي BB´ AA´ آﻫﻮاﻧﻮ و ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﻫﺎي و ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﺪه ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. ﺷﻜﻞ 2 - ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﭼﻴﻨﻪﺷﻨﺎﺳﻲ ﺳﺎزﻧﺪ دﻟﻴﭽﺎي و ﻻر؛ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﺘﻮنﻫﺎ در ﺷﻜﻞ 1 ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ. 88 ﭘﺘـــﺮوﻟﻮژي، ﺳﺎل دوم، ﺷﻤﺎره ﻫﺸﺘﻢ، زﻣﺴﺘﺎن 1390 ﻫﻨﮕﺎم ﭘﻮدرﻛﺮدن ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ، ﺳﻌﻲ ﺷﺪ ﭘـﻮدر ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﺑـﺎ PDB و ﺑــﺮاي اﻛﺴــﻴﮋن ﺑــﺎ اﺳــﺘﺎﻧﺪارد SMOW ﮔــﺰارش رﮔﻪ ﻛﻠﺴﻴﺘﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻨﮓ ﻣﺨﻠﻮط ﻧﮕـﺮدد و از ﺑـﺮوز ﺷﺪهاﻧﺪ. ﺧﻄﺎ در ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد. ﭘﻮدر ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳـﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﻪﻛﻤﻚ رواﺑﻂ زﻳﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﻳﺰوﺗﻮﭘﻲ اﻛﺴﻴﮋن و ﻛﺮﺑﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ داﻧﺸـﮕﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ (Coplen et al., 1983): 18 18 ارﻻﻧﮕﻦ - ﻧﻮرﻧﺒﺮگ آﻟﻤﺎن ارﺳـﺎل ﺷـﺪ . ﭘـﻮدر ﻛﺮﺑﻨـﺎت در δ O (SMOW) = 1.03091 δ O (PDB) + 30.01 و دﺳﺘﮕﺎه Thermo Finnigan 252 ﺑﺎ اﺳﻴﺪ ﻓﺴﻔﺮﻳﻚ 100 δ18O (PDB) = 0.97002 δ 18 O (SMOW) - 29.98 درﺻﺪ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ Watcher and Hayes, 1985) 1,9)، در دﻣــﺎي C°75 واﻛــﻨﺶ داده ﺷــﺪه اﺳــﺖ. ﺗﻤــﺎم ﻣﻘــﺎدﻳﺮ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ و ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﻋﻨﺎﺻـﺮ اﺻـﻠﻲ، ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑـﺮ ﺣﺴـﺐ ﻗﺴـﻤﺖ در ﻫـﺰار (PPm) و ﺑـﺮ ﻓﺮﻋﻲ و ﻛﻤﻴﺎب ﺑ ﻪروش ICP-ES/MS دوازده ﻧﻤﻮﻧﻪﺳﻨﮓ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد NBS19 ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻘـﺪار اﻧﺘﺨﺎب و ﭘﺲ از ﭘـﻮدرﻛﺮدن ﺑـﻪ آزﻣﺎﻳﺸـﮕﺎه ACME در 13 δ C ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه، ﻋـﺪد 95/1 درﺻـﺪ اﺿـﺎﻓﻪ ﻛـﺮده و Vancover ﻛﺎﻧﺎدا ارﺳﺎل ﺷﺪ. در اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ از ﻋﻨﺎﺻـﺮ δ18 ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از ﻣﻘﺪار O ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه 2/2- درﺻـﺪ ﻛـﻢ ﻓﺮﻋﻲ، ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻛـﺎﻧﻲ ﺷﻨﺎﺳـﻲ اوﻟﻴـﻪ ﻛﺮﺑﻨـﺎت ﻫـﺎ 18 13 ﻛﺮده ﺗﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮδ C و δ O ﺑـﺮ ﺣﺴـﺐ PDB ﺑـﻪ دﺳـﺖ اﺳــﺘﻔﺎده ﺷــﺪ، ﺑﻨــﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺘــﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻــﻞ از اﻳــﻦ ﺗﺠﺰﻳــﻪ آﻳﺪ. دﻗﺖ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي در ﺣـﺪ 1σ± اﺳـﺖ. در ﺟـﺪول 1 ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻣﻌﺪودي از ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻣﺎﻧﻨـﺪ Fe ،Na و داده ﻫﺎي اﻳﺰوﺗﻮﭘﻲ ﺑﺮاي ﻧﺴﺒﺖ ﻫـﺎي ﻛـﺮﺑﻦ ﺑـﺎ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد Sr در ﺟﺪول 2 ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺟﺪول -1 دادهﻫﺎي اﻳﺰوﺗﻮپ ﻛﺮﺑﻦ و اﻛﺴﻴﮋن دوﻟﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﺪول 2- داده ﻫﺎي ICP دوﻟﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي دﻟﻴﭽﺎي و ﻻر در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺘﺮوﮔﺮاﻓﻲ و Geregg و Sibley (1987) و ﻧﻴــﺰ ﺑــﺮ اﺳــﺎس ﻣــﺮز ﺑــــﺎ ﺗﻮﺟــــﻪ ﺑــــﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌــــﺎت Fridman (1965 )، ﺑﻴﻦ ﺑﻠﻮرﻫـﺎ و ﺻـﻔﺤﻪ اي ﻳـﺎ ﻏﻴﺮﺻـﻔﺤﻪ آناي ﺑـﻮدن ﻫـﺎ، Geregg و Gawthorpe ،(1984) Sibley (1987) ﭘﻨﺞ ﻧـﻮع دوﻟﻮﻣﻴـﺖ ﺗﺸـﺨﻴﺺ داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ در ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي دﻳﺎژﻧﺰ ﺑﺮ روي ﺳﻨﮓﻫﺎي آﻫﻜﻲ دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲ ﺷﺪه ژوراﺳﻴﻚ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻛﺎﻧﺴﺎر ﺳﺮب و روي آﻫﻮاﻧﻮ، ﺷﻤﺎل داﻣﻐﺎن، اﻳﺮان 89 ﮔــــﺮوه دوﻟﻮﻣﻴــــﺖﻫــــﺎي ﺣﺎﺻــــﻞ ﺟﺎﻧﺸــــﻴﻨﻲ و ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﺪ ﻛـﻪ ﻣـﺎده ﻣﻌـﺪﻧﻲ در اﻳـﻦ ﻧـﻮع دوﻟﻮﻣﻴـﺖ دوﻟﻮﻣﻴﺖ ﻫـﺎي ﭘﺮﻛﻨﻨـﺪه ﻓﻀـﺎ ( ﺳـﻴﻤﺎن) ﺑـﻪﺻـﻮرت زﻳـﺮ ﻗﺮار دارد (ﺷﻜﻞ -3 ج و ه). ﻗﺮار دارﻧﺪ: ﺳﻴﻤﺎن دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲ )1 دوﻟ ﻮﻣﻴﺖ ﺷﻜﻞﻫﺎي دار ﭘﺮاﻛﻨﺪه در ﻣﺎﺗﺮﻳﻜﺲ (Rd1) )1 دوﻟﻮﻣﻴــﺖﻫــﺎي ﻧــﻮع Cd1: از ﺑﻠﻮرﻫــﺎي ﺷــﻜﻞدار )2 دوﻟﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﻮزاﻳﻴﻜﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂﺑﻠﻮر ﺷﻜﻞ دار (Rd2) ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﻞ دار ﺑـﺎ اﻧـﺪازه 0/2 ﺗـﺎ 1 ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﺗﺸـﻜﻴﻞ )3 دوﻟﻮﻣﻴﺖﻫﺎي رﻳﺰ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻠﻮر ﺑﺪون ﺷﻜﻞ (Rd3) 4) ﺳﻴﻤﺎن دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲ درﺷﺖ ﺷﻜﻞﺑﻠﻮر دار ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﻞ دار ﺷــﺪه اﺳــﺖ ﻛ ــ ﻪ داراي زونﺑﻨــﺪي ﻫﺴــﺘﻨﺪ و ﺧﺎﻣﻮﺷــﻲ (Cd1) دارﻧــﺪﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ . اﻳــﻦ ﺑﻠﻮرﻫــﺎ ﺗﻮﺳــﻂ اﻧــﺪازه درﺷــﺖ و )5 دوﻟﻮﻣﻴﺖﻫﺎي درﺷﺖﺑﻠﻮر زﻳﻦاﺳﺒﻲ (Cd2) ﺷﻜﻞ دروﻏﻴﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ (ﺷﻜﻞ -3 د و ه .) دوﻟﻮﻣﻴـــﺖﻫـــﺎي ﺗﻴـــﭗ Rd2 ،Rd1 و Rd3 از ﻧـــﻮع )2 دوﻟﻮﻣﻴـــﺖ ﻫـــﺎي ﻧـــﻮع Cd2: دوﻟﻮﻣﻴـــﺖﻫـــﺎي ﺟﺎﻧﺸــﻴﻨﻲ و دوﻟﻮﻣﻴــﺖ ﻫــﺎي ﺗﻴــﭗ Cd1 و Cd2 از ﻧــﻮع درﺷــﺖ و ﺧﻤﻴــﺪه ﺑ ــ ﺎ ﺧﺎﻣﻮﺷــﻲ ﻣــﻮﺟﻲ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻛ ــ ﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﻧــﺪازه آن ﻫ ــ ﺎ از 100 ﻣﻴﻜــﺮون ﺗ ــ ﺎ 1 ﻣﻴﻠــﻲ ﻣﺘــﺮ ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﻣ ــ ﻲﻛﻨــﺪ. اﻳــﻦ دوﻟﻮﻣﻴــﺖ ﻫ ــ ﺎ ﻛ ــ ﻪ ﺑ ــ ﻪ ﺻــﻮرت ﺳــﻴﻤﺎن دوﻟﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﭘﺮﻛﻨﻨــﺪه ﻓﻀــﺎﻫﺎي ﺧــﺎﻟﻲ ﻫﺴــﺘﻨﺪ، در ﻣﺮاﺣــﻞ ﭘﺎﻳــﺎﻧﻲ )1 دوﻟﻮﻣﻴﺖ ﻫـﺎي ﻧـﻮع Rd1: اﻳـﻦ ﻧـﻮع دوﻟﻮﻣﻴـﺖ ﻫـﺎ دﻳــﺎژﻧﺰ و در درﺟــﻪ ﺣــﺮارت ﺑــﺎﻻ ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﻣــﻲ ﺷــﻮﻧﺪ از ﺑﻠﻮرﻫــﺎي ﺧﻮدﺷــﻜﻞ ﺑ ــ ﺎ ﺧﺎﻣﻮﺷــﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ ﺗﺸــﻜﻴﻞ (ﺷﻜﻞ -3 و و ه). ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛـﻪ در زﻣﻴﻨـﻪ ﻛﻠﺴـﻴﺖ ﺷـﻨﺎور ﻫﺴـﺘ ﻨﺪ.