Klasyka Foto: J

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. www.wochenblatt.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Nr 19 (1205), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202 8 – 14 V 2015, cena 2,40 zł (VAT 5%)

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Zu viel Schlesien im Schlesischen Museum? LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensVor gut zwei Jahrenuntersagt. kam es zum Eklat um die Position des Direktors des Schlesischen Museums in Ein Stück Steiermark Kattowitz. Der damalige Leiter Leszek Jodliński musste gehen. Hintergrund war die politisch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.aufgeheizte Diskussion um die Inhalte in der Dauerausstellung LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensüber die Region untersagt. Oberschlesien. Jetzt in Oppeln schildert Jodliński im Interview mit dem Wochenblatt seine Sicht der Dinge. Darin kritisiert er auch die deutsche Minderheit. Lesen Sie auf Seite 4 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensNanu? untersagt. Seit 2013 ist Dr. Thomas Buchsbaum östereichischer Botschafter in Warschau. Klasyka Foto: J. Stemplewski edług najnowszych danych Ww Niemczech mieszka coraz LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.więcej Polaków i wszystko wskazuje LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensna to, że liczba untersagt. ta w najbliższych kilku latach zdecydowanie się powięk- szy. Powodem jest to, że rynek pracy nad Renem notuje duże deficyty rąk do pracy, z czego cieszą się Polacy, dla których Niemcy to najbardziej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.atrakcyjny i popularny kierunek emigracji zarobkowej. Najdobitniej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensświadczy o tym untersagt. fakt, że dzisiaj Po- lacy są jedną z najliczniejszych grup imigrantów w RFN, liczącą prawie 675 tys. osób. Najczęściej kierunek niemiecki wybierają polscy lekarze, opiekuno- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.wie osób starszych i dzieci, pracownicy budowlani, ślusarze, pracownicy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensprodukcyjni i hydraulicy.untersagt. Skąd zatem tak duża popularność niemieckiego rynku pracy wśród polskich pracow- ników, która według badań Work Service stale rośnie? Przede wszystkim wysokie pensje. Średnia miesięczna LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.w Niemczech jest czterokrotnie wyż- Der österreichische Botschafter Dr. Thomas Buchsbaum sza niż w Polsce, a minimalna stawka LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenswynagrodzenia untersagt. za godzinę pracy musste bei seinem Besuch in Oppeln einen straffen Zeitplan od niedawna wynosi 8,5 euro brutto, einhalten. Neben seinen Pflichten als Diplomat ließ er es sich a zatem ok. 34 zł. Ale poza godziwym wynagrodzeniem do Niemiec przy- jedoch nicht nehmen, einen Vortrag über seine Heimat, ciąga też najniższy od 20 lat poziom die Steiermark, zu besuchen. Lesen Sie S. 11 bezrobocia oraz bliskość geograficzna. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Co to oznacza? Łatwo przewidzieć – w nagrodę za danie sąsiadom LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WerbungLARES: / Reklama Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensszansy pracy, untersagt. rozwoju, perspektyw i godnego życia prawdopodobnie usłyszymy niebawem wzrost żądań pod adresem niemieckich władz, by Bernard Czok warsztat Poszukujemy te uznały Polaków za mniejszość, l mechanika pojazdowa a jeśli tego nie uczynią, to zapewne pracowników fizycznych ze znajomo- l części używane ścią języka niemieckiego do prac: spadnie na nie porcja krytyki – we- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wl lakiernictwo jakikolwiek sposób zabronione. n magazynowych dług klasyki. l blacharstwo LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. n recyclingowychLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Krzysztof Świerc n na produkcji Oferujemy: l wynajem samochodów oraz specjalistów z j. niemieckim: n atrakcyjne wynagrodzenie ISSN 2082-8195 elektryków, spawaczy, kierowców n zakwaterowanie na terenie 46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b       tel./fax: 77 456 86 58 C+E, ślusarzy, operatorów koparek Niemiec CENTRUM kom. 602 369 462 (A4) i ładowarek n opiekę polskiego biura 661 333 777 7963 POMOCY 604 963 702 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ZainteresowanychLARES: Niniejszy prosimy materiało wysyłanie służyCV wyłącznieDROGOWEJ do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. www.autoczok.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES:na e-mail: Diese [email protected] Materialien lub sind tel. lediglich 32 279 96 80 zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens7877    untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

2 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum M Leseneinun gbereitgestellt.en opinie Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8. – 14. Mai 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Afryka wzorem do naśladowania? Śląsku,LARES: ojczyznoNiniejszy materiał moja! służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. onieważ ludobójstwo nie ulega przedawnieniu, kilka dni temu przed LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenTrybunałemP bereitgestellt. Federalnym stanął OnesphoJegliche- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Vorbild Afrika? re Rwabukombe, azylant z Ruandy, któ- rego Wyższy Sąd Krajowy we Frankfurcie nad Menem skazał na 14 lat pozbawienia a Völkermord juristisch nicht ver- die den Europäern als archaisch galten. wolności za współudział w popełnieniu jähren kann, stand dieser Tage Dorfgerichte unter dem Vorsitz akzep- zbrodni ludobójstwa na co najmniej 450 DOnesphore Rwabukombe vor dem tierter Dorfälteste tagen seither. Männer, osobach pochodzenia Tutsi. I oto w dale- Bundesgerichtshof. LARES:Das Oberlandes Niniejszy- die als materiałLehrer ihre Schüler służy umbrachten, wyłącznie kich Niemczech do czytania. trzeba będzie Powielanie rozstrzy- w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gericht Frankfurt am Main hatte den sitzen dann mit ihren Nachbarn, den gnąć kwestię wiarygodności sprawców AsylbewerberLARES: aus Diese Ruanda Materialienwegen der trauernden sind Eltern, lediglich in einer Runde zum und Lesen i ofiar, bereitgestellt. gdyż obrońcy oskarżonego Jegliche twier- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Beihilfe am Völkermord an mindestens sind gezwungen, aus ihrer Sicht zu erläu- dzą, że zachodzi tu przypadek „zrozu- 450 Tutsi zu 14 Jahren Haft verurteilt. tern, wie sie zu Bestien wurden und wie miałego ze względów czysto ludzkich, Und im fernen Deutschland geht es dann sie mit dieser inneren Pein fertig werden. jednak z prawnego punktu widzenia fa- auf einmal in der Wiederaufnahme um Am Ende bleiben die Täter, die sich vor talnego sprzymierzenia ofiar”. Wymiar die Glaubwürdigkeit von Tätern und dem ganzen Dorf offenbaren, Nachbarn. sprawiedliwości w Niemczech, działając Opfern, da die Verteidigung von einem Die ruandische Gesellschaft baut darauf, w duchu tradycji prawa europejskiego, „menschlich nachvollziehbaren,LARES: rechtlich Niniejszy dass man materiał sich überhaupt służy wieder wyłącznie in die podjął do zatem czytania. próbę dokładnego Powielanie zrekon- w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

aber fatalen Bündnis von Opfern“ aus- Augen schauen kann, dass man sich nicht struowania winy i przede wszystkim wy- Sznejweis Andrzej Rys. geht. Die Justiz in Deutschland versucht juristisch windet um ein Strafmaß prä- mierzenia kary, która będzie przestrogą also ganzLARES: in der europäischen Diese Materialien Rechtst- zise zu sind justieren, lediglich sondern Trauerarbeit zum Lesen dla innych. bereitgestellt. Kto bowiem popełnia Jegliche prze- za archaiczne. Vervielfältigung Odtąd obradują sądy ist wiej strengstens- funkcjonować jako untersagt. wewnętrzna postawa. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. radition Schuld exakt zu rekonstruieren möglich macht. Das Trauma des Völker- stępstwo, powinien za to odpokutować. skie pod przewodnictwem zaakceptowa- Ktoś, kto zna kraje Afryki, może jedynie und vor allem ein Strafmaß zu finden, mordes hat aus Ruanda lange Jahre ein Podobnie jak większość dawnych kolo- nych sołtysów. Mężczyźni, którzy będąc zachwycać się lśniącymi czystością ulica- das am Ende vor allem Exempel sta- Boomland Afrikas gemacht, in der Ge- nii, niewielka Ruanda przejęła część tra- nauczycielami, zabijali swoich uczniów, mi w Ruandzie. Ludobójstwo stworzyło tuiert. Wer ein Verbrechen begeht hat sellschaft auf einmal als innere Haltung dycji prawnych mocarstw kolonialnych. siadają w kręgu ze swoimi sąsiadami, nową mentalność. dafür zu sühnen. funktioniert. Wer andere afrikanische Co jednak począć po tym, jak w ciągu którymi są pogrążeni w żałobie rodzice, W sytuacji Niemców i Polaków tego Das kleine Ruanda hat wie die meisten Länder kennt, schwärmt über Ruandas trzech miesięcy zradykalizowani Hutu i są zmuszeni wyjaśnić ze swojego punktu rodzaju podejście do historii jest możliwe ehemaligen KolonienLARES: juristische TraditiNiniejszy- blitzblanke materiał Straßen. Der służy Völkermord wyłącznie hat wycięli do w pień czytania. około 800 000 Powielanie Tutsi oraz widzenia, w jakikolwiek jak stali się bestiami sposób i jak radzą zabronione.w znacznie bardziej ograniczonym za- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. onen der Kolonialmächte übernommen. eine neue Mentalität geschaffen. współplemieńców, którzy odmówili sobie z wewnętrzną udręką, która ich kresie, gdyż w 1945 roku ich sąsiedztwo Doch was,LARES: wenn inDiese drei Monaten Materialien im Für Deutschesind lediglich und Polen bietet zum sich ein Lesen udziału bereitgestellt. w masakrze? Biorąc pod Jegliche uwagę, trapi. Vervielfältigung Na koniec sprawcy, którzy wyznająist strengstens zostało zniszczone untersagt. poprzez oddzielenie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Eilverfahren radikalisierte Hutu zirka solcher Umgang mit Geschichte nur noch że kraj liczy obecnie 11 milionów miesz- swoje winy na oczach wszystkich miesz- od siebie obu narodów. Wyjątek stanowi 800.000 Tutsi und Stammesgenossen, die partiell. 1945 wurde die Nachbarschaft kańców, nietrudno zgadnąć, że mamy kańców wioski, pozostają sąsiadami. Ru- Górny Śląsk. Gdy podczas wspólnych spo- nicht mitmachen wollten, niedermetzeln? durch die Trennung der beiden Natio- tu do czynienia z traumatyzacją całe- andyjskie społeczeństwo stawia na to, by tkań umiejscawiamy cierpienie po obu Bei heute 11 Millionen Einwohnern kann nen zerstört. Ausnahme: Oberschlesien. go społeczeństwa. Ludzie w Ruandzie ludzie znów mogli w ogóle patrzeć sobie stronach w kontekście historii, uzmy- sich jeder ausrechnen, dass sich hier eine Wenn wir zusammensitzen, das Leid uważają, że tego rodzaju czyny prak- nawzajem w oczy, by nie nurzać się w za- sławiamy sobie, że właściwą drogą jest ganze Gesellschaft traumatisiert hat. In auf beiden Seiten in den Kontext der tycznie nie mogą stanowić przedmiotu kamarkach prawa celem precyzyjnego uwolnienie duszy. Nie jest to droga łatwa Ruanda denkt man,LARES: dass solche Niniejszy Taten Geschichte materiał stellen, lernen służy wir, wyłączniedass der rozstrzygnięcia do czytania. sądowego, jeżeli Powielanie chce się ustalenia w jakikolwiek wymiaru kary, lecz sposób stworzyć zabronione.dla nikogo, bowiem rozliczenie z historią LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nicht wirklich justiziabel sind, will man eigentliche Weg die Befreiung der Seele w ogóle przywrócić społeczeństwu zdol- warunki do autentycznego przeżywania to nie tylko oczyszczające przeżywanie die Gesellschaft überhaupt wieder lebens- ist. Das fordert allen viel ab. Denn Auf- ność do przeżycia. W Ruandzie wybrano smutku. Trauma ludobójstwa sprawiła, własnego smutku, lecz także bicz samo- fähig machen.LARES: In Ruanda Diese ging Materialien man den arbeitung sind ist neben lediglich der eigenen zum Trauer Lesen drogę oparciabereitgestellt. się na własnych tradycjach, Jegliche że Ruanda Vervielfältigung przez długie lata przeżywa ist strengstens- krytyki. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Weg, auf eigene Traditionen zu bauen, auch Selbstkritik. które w oczach Europejczyków uchodziły ła boom, a społeczeństwo naraz zaczęło Till Scholtz-Knobloch

Die Gedanken sind frei LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieProsto w jakikolwiek z sposób Sejmu zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:Koniec Diese Materialien wojnysind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Poseł Ryszard Galla a kilka dni mija rocznica zakończe- UdSSR verschleppt oder in Gefängnisse Znia II wojny światowej, którą wywo- gesteckt, tausende Frauen und selbst Decydujcie łał reżim hitlerowski i która kosztowała Kinder wurden vergewaltigt, in Lagern życie i cierpienia milionów istnień ludz- gefoltert, sie mussten wie Sklaven arbei- minionym tygodniu województwo Sie entscheiden! kich. Świat, a zwłaszcza Europa przeżyła ten, wodurch sie oft zu Tode kamen. Für opolskie wizytował kandydat na ie Woiwodschaft Oppeln besuchte kataklizm, który to, coLARES: budowano Niniejszy przez materiał służy wyłączniedutzende do von czytania. Jahren wurde Powielanie ein totali- prezydentaW w jakikolwiek Rzeczypospolitej sposób Polskiej, a zabronione.vergangene Woche Polens Staats- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tysiące lat, w ciągu kilku lat, miesięcy czy täres Regime durch ein anderes ersetzt. jednocześnie obecny prezydent Broni- präsidentD Bronisław Komorowski, der minut LARES:obracał wniwecz. Diese Jednak Materialien wiemy sind lediglich zum LesenDieses bereitgestellt. Regime, der Kommunismus, Jegliche wie sław Vervielfältigung Komorowski, który w trakcie ist swojej strengstens am 10. Mai erneut untersagt. für das Amt kandi- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. coraz jaśniej, że majowa rocznica końca auch das vorherige hat die Demokratie wizyty w regionie opolskim spotkał się diert. Er traf sich in der Region auch mit wojny ma raczej charakter symboliczny und Freiheit bekämpft, es kannte nur również z przedstawicielami mniejszości Vertretern der deutschen Minderheit i jest bardziej rocznicą kapitulacji nazi- Foto: VdG das Gesetz der Stärke, hat die Würde des niemieckiej, zabiegając o jej głosy. My- und warb für ihre Stimmen. Im Rück- stowskich Niemiec niż dniem zapanowa- Menschen mit Füssen getreten und hat ślę, że w kontekście tego, że również w blick darauf, dass wir ihn auch voriges nia pokoju. W tej części Europy wiemy istnieniu Niemców na Śląsku, Pomorzu auch oft blutige Rache nicht gescheut. ubiegłym roku gościliśmy go w jednej Jahr bei uns – beim DFK Proskau – zu doskonale, że pokój to nie jest tylko brak czy Mazurach. Dobrze, że wielu histo- In Polen starben die Märtyrer dieses z naszych placówek, konkretnie w DFK Gast hatten, scheint das diesjährige wojny. Tutaj cierpieniaLARES: i śmierć czasemNiniejszy ryków materiałpolskich odważnie służy nam wyłączniepomaga, Regimes do noch czytania. vor 30 Jahren. Powielanie Prószków, w jakikolwiek tegoroczne spotkanie sposób bardzo zabronione.Treffen sehr klar darauf hinzudeuten, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. się dopiero zaczynały. Miliony ludzi ale widzimy, jak jednocześnie wielu in- Man kann heute kühl darüber spre- wyraźnie wskazuje na to, że prezydent dass Präsident Komorowski die deut- traciłyLARES: ojczyznę, domy, Diese język Materialien i kulturę nych polityków, sind lediglich naukowców, a zumzwłaszcza Lesen chen, bereitgestellt. dass viele von denen, dieJegliche nach Bronisław Vervielfältigung Komorowski dostrzega ist strengstens i sche Minderheit untersagt. und unsere Verdienste LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ojczystą, dziesiątki tysięcy zesłano do dziennikarzy z poświęceniem godnym dem Krieg ihre Angehörigen verloren docenia mniejszość niemiecką oraz bei der Mitgestaltung des öffentlichen ZSRR i więzień, tysiące cywilów, także lepszej sprawy broni wizji historii wy- haben, in den Gedanken ersticken, dass widzi zasługi, jakie wnosimy w życie Lebens würdigend wahrnimmt. kobiet i dzieci, poddano gwałtom, tor- tworzonej w PRL. die Siegermächte des Westens bewusst publiczne. Bei dieser Gelegenheit möchte ich turom obozowym, pracy niewolniczej, die Bewohner Osteuropas geopfert ha- Korzystając zatem z okazji, chciał- somit ganz stark an alle Leser des Wo- a nawet śmierci. Na dziesiątki lat jeden Ende des Krieges ben. Diese Mächte waren nur auf dem bym bardzo mocno zaapelować do chenblatts und insbesondere an die system totalitarny zastąpiono innym, Teil Europas, den sie besetzt haben, mit wszystkich czytelników „Wochen- Angehörigen der deutschen Minder- który tak samo tępił LARES:demokrację Niniejszy i wol- chon materiał in einigen Tagensłuży ist wyłącznie der 70. dem Frieden do czytania. zufrieden. Geopfert Powielanie wur- blatt.pl”, w jakikolwiek do przedstawicieli sposóbmniejszo- zabronione.heit appellieren, an der bevorstehenden LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ność, uznawał tylko prawo siły, deptał SJahrestag des Endes des Zweiten den hingegen die Bewohner Europas, die ści niemieckiej, aby w zbliżających się Präsidentschaftswahl, bei der die Wahl- godnośćLARES: osoby ludzkiej Diese i Materialienczęsto nie Weltkrieges. sind Dieser lediglich Krieg wurde zum vom Lesen vom Baltikum bereitgestellt. bis ans Mittelmeer Jegliche lebten, wyborach Vervielfältigung prezydenckich, w którychist strengstens beteiligung vermutlich untersagt. wie üblich am LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. uciekał od krwawej zemsty. W Polsce Hitlerregime entfacht und hat Millionen deren Würde mit Füßen getreten wurde. frekwencja w Polsce na ogół jest naj- höchsten sein wird, teilzunehmen und męczennicy totalitaryzmu ginęli jeszcze Menschenleben gekostet. Die Welt hat In diesem Jahr möchten wir genau die- większa, wziąć udział, zagłosować i mit der eigenen Stimme darüber mitzu- 30 lat temu. eine Katastrophe erlebt, die das, was sen Opfern gedenken. Erst seit 25 Jah- swoim głosem zadecydować, kto po- entscheiden, wer Polen in den nächsten Można z chłodnym obiektywizmem man über tausende Jahre aufgebaut hat, ren können wir über viele Verbrechen winien reprezentować Polskę w na- fünf Jahren repräsentieren soll. Ich sehe dzisiaj o tym mówić, a jednak wielu z innerhalb von Jahren, Monaten oder so- gegen die Menschlichkeit sprechen, stępnych pięciu latach, co uważam za dies als sehr wichtig für das öffentliche tych, którzy po wojnie tracili bliskich gar Minuten vernichtete. Doch wir wis- aber wie kompliziert das ist, zeigt die rzecz bardzo ważną w życiu publicznym Leben im Lande. i deptano ich godność, ucisza w sobie sen immer genauer, dass der Jahrestag Tatsache, mit welchen Schwierigkeiten kraju. Im Zuge des Präsidentschaftswahl- myśl, że zwycięskie siłyLARES: Zachodu Niniejszy świa- im Mai materiał immer mehr einen służy symbolischen wyłącznie wir das do Wissen czytania. über die Verfolgung Powielanie der Przy w okazjijakikolwiek trwającej kampanii sposób wy- zabronione.kampfs kommen nun übrigens auch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. domie poświęciły mieszkańców ziem Charakter hat, es ist mehr ein Jahrestag Deutschen nach dem Krieg in Schlesi- borczej rozmachu zaczynają nabierać Debatten über die Rolle des polnischen EuropyLARES: od Bałtyku Diese po Morze Materialien Śródziem- der Kapitulation sind lediglich Nazideutschlands, zum alsLesen en, Pommern bereitgestellt. oder Masuren ans Jegliche Tages- także Vervielfältigung rozmowy nad rolą prezydenta ist strengstens Präsidenten zunehmend untersagt. auf. Diese ist, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ne na wschód od Łaby i zadowoliły się ein Tag, in dem tatsächlicher Frieden licht bringen. Gut, dass viele polnischen RP. Wiemy, że jest ona obecnie trochę wie wir wissen, derzeit etwas größer owocami pokoju jedynie na tym skraw- etabliert wurde. In diesem Teil Europas Historiker uns mutig dabei helfen, aber większa od tej, jaką ma prezydent RFN als beim deutschen Bundespräsidenten ku kontynentu, który zajęli. W tym roku wissen wir genau, dass Frieden nicht nur wir sehen, dass zur gleichen Zeit viele Joachim Gauck, ale też jest zdecydowa- Gauck, aber auch mit Abstand geringer chcemy pamiętać o tych wszystkich ofia- bedeutet, dass es keinen Krieg gibt. Hier Politiker, Wissenschaftler, aber vor al- nie mniejsza od tej, jaką pełni w USA als die des US-Präsidenten Obama. Die rach. Dopiero od 25 lat możemy o wielu begannen manchmal Leid und Tod erst lem Journalisten mit Hingabe, die einer prezydent Barack Obama. Jest to więc Diskussion darüber ist somit zukunfts- faktach mówić, ale jak bardzo jest to mit dem Ende des Krieges. Millionen besseren Sache würdig ist, die Sichtwiese istotna dyskusja, ponieważ rola pre- weisend, da die Rolle des polnischen trudne, świadczy trudność,LARES: z jaką Niniejszy sami von Menschen materiał haben ihresłuży Heimat, wyłącznie ihren der Geschichte, do czytania. die in der Volksrepublik Powielanie zydenta w jakikolwiek RP w życiu politycznym sposób jest zabronione.Präsidenten im politischen Leben des LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. przebijamy się z wiedzą o powojennych Besitz, ihre Muttersprache und Kultur Polen Bestand hatte, verteidigen. bardzo ważna – wszak jest on zwierzch- Landes sehr wichtig ist – ist er doch prześladowaniach,LARES: Diese a nawet Materialien o samym verloren, sind abertausende lediglich wurden zum in die Lesen bereitgestellt.Bernard Jegliche Gaida nikiem Vervielfältigung sił zbrojnych, ma swój udział ist strengstens w Oberbefehlshaber untersagt. der Streitkräfte, hat LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. polityce zagranicznej Polski, a swoim seinen Anteil an Polens Außenpolitik podpisem wprowadza ustawy, które und setzt Gesetze, die vom Sejm und Wie wenig wir wissen, erkennen wir, wenn unsere Kinder anfangen zu fragen. podejmowane są przez Sejm i Senat! Senat beschlossen werden, mit seiner Nie powinno zatem być obojętne dla Unterschrift in Kraft! Es sollte den Aus Afrika obywateli Polski, w tym także dla przed- Bürgern Polens, darunter auch denen stawicieli mniejszości niemieckiej, kto aus der deutschen Minderheit, daher Gdy naszeLARES: dzieci Niniejszy zaczynają zadawać materiał pytania, służy uświadamiamy wyłącznie sobie, do czytania.jak niewiele wiemy.Powielaniebędzie w reprezentował jakikolwiek Polskę sposób w najbliż- zabronione.nicht gleichgültig sein, wer Polen in den LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Z Afryki szych pięciu latach. kommenden fünf Jahren repräsentiert. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche VervielfältigungNotował Krzysztof ist Świerc strengstensNotiert untersagt. von Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 19/1205LARES: Diese Materialien sind P olilediglichtik und zum Gesellsch Lesen bereitgestellt.aft Poli Jeglichetyka i spoVervielfältigungłeczeństwo ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 3 Z Vaterlandu Warschau: Ein bisher wenig bekannter Politiker wird neuer Justizminister LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wzajemne prawa zwierzchnie wielomilionowych wydatków na woj- Im Ministerium weht ein neuer Wind LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. NiemcyLARES: i Czechy Diese zawarły Materialien nowe skową sindstację telewizyjnąlediglich BW-TV, zum bo Lesen- Bis zu bereitgestellt. den Parlamentswahlen Jegliche in Polen dauert Vervielfältigung es nicht mehr lange, ist wes strengstens- untersagt. porozumienie w sprawie współpracy wiem w okresie od 2002 roku koszt halb keiner an große Personalveränderungen in der Regierung gedacht służb policyjnych, zgodnie z którym programów nadawanych dla żołnierzy funkcjonariusze odbywający wspólne biorących udział w różnego rodzaju hätte. Doch manchmal macht ein amtierender Minister etwas dummes, patrole otrzymają prawa egzekwowania operacjach wyniósł co najmniej 50 mi- was erst kurz vor den Wahlen herauskommt und man ihm deshalb die władzy po obu stronach granicy. Będą lionów euro. Trybunał zaleca minister- „rote Karte“ zeigen muss. Und dann muss ein Neuer her. Im Justizminis- oni mogli m.in. kontrolować persona- stwu likwidację stacji oraz ekonomicz- lia czy też tymczasowo zatrzymywać ne dostarczanie żołnierzom informacji terium wird nun in den letzten Monaten dieser Legislaturperiode ein LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. podejrzane osoby, LARES:dzięki czemu Niniejszy or- za pomocą materiał medium telewizji służy i internetu. wyłącznie Oberschlesier do czytania. regieren. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gany policji z Saksonii i Bawarii będą Z kolei ministerstwo oświadczyło, że dla LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. mogłyLARES: bezpośrednio Diese komunikować Materialien się kanału sind telewizyjnego lediglich Bundeswehry zum „nie Lesen er bereitgestellt. bisherige Justizminister Jegliche Cezary VervielfältigungDer Justizminister aus ist strengstens untersagt. z czeskimi kolegami bez konieczności ma żadnej alternatywy”. Grabarczyk hat sein Rücktrittsge- Oberschlesien spielte włączania w prowadzone sprawy Fede- suchD bei Premierministerin Ewa Kopacz ralnego Urzędu Kryminalnego. Umowę Likwidacja szkoły Odenwaldschule eingereicht und es war das Klügste, was bislang nur in der muszą jeszcze zatwierdzić parlamenty er in dieser Situation tun konnte. Denn zweiten politischen w Berlinie i Pradze, co będzie raczej vor kurzem kam heraus, dass er vor ei- formalnością. nigen Jahren illegal einen Waffenschein Liga. Seine Ernennung LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłączniebekommen do czytania. hat und als Gegenleistung Powielanie wwar jakikolwiek eine Überraschung. sposób zabronione. Spotkanie niemieckich szkół für das Stück Papier versprach er einen Viel Zeit zum beweisen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zagranicznychLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenlukrativen bereitgestellt. Job im Staatsdienst. WennJegliche er Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Czy niemiecki system kształcenia noch etwas von seinem guten Ruf wah- bleibt ihm nicht. zawodowego ma potencjał, by stać się ren wollte, war der Rücktritt das einzige eksportowym szlagierem? Czego szkoły Mittel, um sich schnellstmöglich aus działające za granicą mogą nauczyć się Budynek szkoły Odenwaldschule Foto: Armin Kübelbeck der Schusslinie zu bringen. Inwieweit od pracowników międzynarodowych Wkrótce nastąpi likwidacja dotkniętej dies gelungen ist, ist eine andere Sache, was Kopacz in ihrer Antrittsrede als przedsiębiorstw? Jakie będą dalsze losy kryzysem szkoły Odenwaldschule. Jak genauso wie die Tatsache, dass neben Premierministerin im Bereich Justiz LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ustawy o szkołach zagranicznych?LARES: Niniejszy Oto poinformowała materiał dyrekcja służy znanej wyłączniew całych Grabarczyk do czytania. sich auch noch Powielanie andere für versprochen w jakikolwiek hat. Viel Zeit bleibt sposób nicht zabronione. pytania, które znalazły się w centrum Niemczech placówki mieszczącej się dieses Vergehen verantworten werden und die Versprechen, vor denen er nun Der neue Justizminister ist kein Popstar unter den LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. uwagiLARES: uczestników Diese sympozjum Materialien zor- w Heppenheim, sind lediglich nie udało się zumzapewnić Lesen müssen. bereitgestellt. Jeglichesteht, Vervielfältigung sind alles andere als leicht. ist So sollstrengstens Politikern. untersagt.Foto: Adrian Grycuk ganizowanego 24 kwietnia w Berlinie jej finansowania na kolejne lata działal- Doch nun war die Premierministe- er eine kostenfreie Rechtsberatung für przez Światowy Związek Niemieckich ności. „Szkoła będzie funkcjonowała rin gefragt, die auf die Schnelle einen finanziell schwache Bürger auf den Weg plattform gewesen, mit denen sie kaum Szkół Zagranicznych (WDA). W trakcie do końca roku szkolnego” – oświadczył Ersatz als Justizminister finden musste. bringen, um nur ein Versprechen Ko- Kontakt hatte? sesji doszło do spotkania przedstawicieli jeden z przedstawicieli placówki, której Und es fand sich auch einer – der Ab- paczs zu nennen. Diese Panne wurde schnell überspielt, szkół z całego świata z politykami oraz prywatny internat ma za sobą bogatą geordnete der Bürgerplattform aus der Die Premierministerin lobt ihren doch ein Nachgeschmack bleibt, denn ekspertami z zakresu ekonomii, oświaty przeszłość, mieściła się w nim bowiem Woiowdschaft Schlesien Borys Budka. neuen Minister in den höchsten Tönen, man fragt sich nun, ob die Wahl wirk- i kultury. Sympozjum było częścią Kon- szkoła reformacka. W 2010 roku wyszła Bislang galt der 37-Jährige nicht wirk- was verständlich ist, da sie ihn nun ja lich durchdacht vorgenommen wurde LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ferencji WDA 2015,LARES: w ramach Niniejszy której na jaw materiał zatuszowana uprzedniosłuży wyłącznie sprawa lich als do Kandidat czytania. für die erste Powielanie Liga der promoten w jakikolwiek muss, als ihre gut sposób durch- zabronione.oder er der einzige war, der sich auf die odbyło się też doroczne zgromadzenie wykorzystywania seksualnego, którego Politik, doch nach seiner Ernennung dachte Entscheidung. Doch am Rande Schnelle bereiterklärt hat, das Amt kurz LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. członkówLARES: tej globalnie Diese funkcjonującej Materialien ofiarą sindpadło co najmniejlediglich 132 zum uczniów. Lesen ist er bereitgestellt.mitten drin bei den großen Jegliche Fi- der Vervielfältigung Präsentation gab es dann beiist Ewa strengstens vor den Wahlen untersagt. anzunehmen. Für ihn sieci placówek. Dalsze informacje: www. W ślad za tymi rewelacjami liczba schen der Politik. Zwar ist er Jurist, pro- Kopacz ein faux pas, denn sie wusste ist es auf jeden Fall politisch ein Sprung- auslandsschulnetz.de. uczniów zaczęła spadać, co sukcesywnie movierter Wirtschaftswissenschaftler nicht ganz recht, wie denn der Vorna- brett, doch für die Regierung kann er zmniejszyło dochody szkoły. Do zna- und Hochschullehrer, hat Erfahrung me ihres neuen Justizministers lautet: schnell einer der Steine werden, die das Federalny Trybunał Obrachunkowy skarcił nych dawnych uczniów placówki zali- in der kommunalen sowie parlamen- Borys oder doch Borysław. Sie hat sich ganze Schiff nach unten ziehen, wenn telewizję Bundeswehry czają się m.in. pisarz Klaus Mann, autor tarischen Politik, doch hat sich seine für das letzter entschieden und lag damit er nicht gute Ergebnisse abliefert. Aber Federalny Trybunał Obrachunkowy książek dla dzieci Max Kruse (Urmel) Abgeordnetentätigkeit bislang nicht in falsch. War es nur Nervosität, oder ist kann man das überhaupt in knapp ei- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wystosował naganę podLARES: adresem Niniejszy Mini- czy też materiał przedsiębiorczyni służy rodem wyłącznie z Prus den Medien do czytania. durchgesetzt. Und Powielanie nun soll der Ministerw jakikolwiek für sie bislang sposób nur einer zabronione.nem halben Jahr? LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sterstwaLARES: Obrony Narodowej Diese Materialien z powodu Wschodnich sind Beatelediglich Uhse. zum qLesener in wenigenbereitgestellt. Monaten das erreichen, Jegliche von Vervielfältigung vielen Abgeordneten der Bürgerist strengstens- untersagt.Rudolf Urban

Adana: Vorboten des armenischen Genozids LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. DeutscheLARES: Niniejszy Schutzengel materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Der türkischeLARES: Völkermord Diese Materialien an den sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheeine Vervielfältigung besondere menschliche Großtat ist strengstens Lepsius (1858-1926), untersagt. der schon früh -S A 3.0 christlichen Armeniern ist derzeit Y hervor. Er rettete etwa 100 armenische von der Armenier-Verfolgung erfuhr Verfolgte, indem er sie in sein Haus auf- und daraufhin 1896/97 das „Armeni- wieder häufiger ein Thema für Poli- nahm, das er und ein paar Kollegen mit sche Hilfswerk“ gründete. Er half durch tik und Medien (siehe z.B. den Kom- Waffen verteidigten. Bei dieser Aktion Spendensammlungen, die Errichtung mentar in der vorherigen Ausgabe setzte der Deutsche sein eigenes Leben von Flüchtlingslagern und durch die für andere aufs Spiel – ähnlich wie Oskar Veröffentlichung zahlreicher Publi- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. des Wochenblatts).LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieSchindler w jakikolwiek für Juden in Polen sposób oder John zabronione.kationen über das Schicksal der getö- 1915/16, also vor 100 Jahren, hatte Rabe für Chinesen bei der japanischen teten oder vertriebenen Christen im LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der GenozidLARES: mit derDiese Tötung Materialien von über sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheInvasion Vervielfältigung Nankings. ist strengstensdamaligen Osmanischen untersagt. Reich. 2011 eine Millionen Menschen seinen Höhe- Während die Hilfsleistung Heubuschs wurde zu seinen Ehren in Potsdam das oto: Bundesarchiv, Bild 137-012595 / Dr. Klinghardt / CC-B Klinghardt Bild 137-012595 / Dr. Bundesarchiv, oto: F punkt. Er begann jedoch schon mit Po- Der Bahnhof von Adana 1913. Entlang der Bagdadbahn finden sich nur Bahnhöfe im deutschen Baustil der Kaiser- von 1909 in Vergessenheit geraten Lepsiushaus eingeweiht. Die türkische gromen in den Jahrzehnten davor. Eines zeit. Viele Bahnhöfe hatten gar ihr baugleiches Pendant in Deutschland. ist, wurde zumindest einem anderen Regierung, die den Völkermord an den der schrecklichsten vorangegangenen Deutschen, der sich fast ein Leben Armeniern bis heute leugnet, versuchte Massaker geschah 1909 in der südtür- der Provinz viele Deutsche auf, die dort jagden auf Armenier und schwebten lang für Armenier und Armenien ein- die Einweihung der Gedenkstätte zu be- kischen Provinz Adana. Etwa 17.000 die sogenannte „Bagdadbahn“ bauten. selbst in Lebensgefahr. Der Ingenieur setzte, in Potsdam eine Gedenk- und hindern. Weitere Informationen: www. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Armenier wurden dabeiLARES: von Türken Niniejszy Die deutschen materiał Eisenbahningenieure służy wyłącznie und Emil Heubuschdo czytania. tat sich nach Powielanie neuesten Forschungsstätte w jakikolwiek gewidmet. sposób Es ist der zabronione.lepsiushaus-potsdam.de ermordet. Zu dieser Zeit hielten sich in -arbeiter gerieten teils direkt in die Hetz- Forschungen in dem Gemetzel durch Orientalist und Theologe Johannes IMH/mts LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WerbungLARES: / Reklama Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

* KOMPUTEROWY LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekDOBÓR sposób OPRAW zabronione.  Diagnostyka  Protetyka LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind  Profilaktykalediglich zum Lesen  Higiena bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.7033  Somatologia  Biżuteria nazębna zachowawcza  Zabiegi WOCHENBLATT.pl i estetyczna w narkozie zaprasza do odwiedzania strony internetowej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał  Implantologia służy wyłączniew pełnym do czytania. zakresie Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. www.tanczak.pl, Opole, ul. Orląt Lwowskich 51/1 www.wochenblatt.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8116 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 7709

4 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Ak Lesentuelles bereitgestellt. Ak Jeglichetualnoś Vervielfältigungci ist strengstens untersagt. 8. – 14. Mai 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Zu vielLARES: NiniejszySchlesien materiał służy wyłącznie im doSchlesischen czytania. Powielanie w jakikolwiek Museum? sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Mit LeszekLARES: Jodliński, Diese Materialien von 2008 bis 2013sind Direktor lediglich des zum Schlesischen Lesen bereitgestellt. Museums Kattowitz, Jegliche sprach Vervielfältigung Dawid Smolorz ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Weshalb leiten Sie das Schlesische nowska im Dezember 2012 im Auftrag zdaniem mądrą. Mówiły, że wystawa, Museum in Kattowitz nicht mehr? des damaligen Kulturministers einen z której chcemy być dumni, powinna Offiziell, weil im März 2013 mein Brief bezüglich der Ausstellung und uwzględniać najnowszy stan badań nad Vertrag als Direktor abgelaufen war. bezeichnete hierbei dieses Projekt und Górnym Śląskiem, że powinna być no- Natürlich gibt es da auch einen zweiten unser Handeln als vorbildlich. Außer wym otwarciem z sąsiadami. Grund. Ich hatte eine Ausstellung oder der Schlesischen Autonomiebewegung Czy nie znalazła się żadna siła poli- eigentlich einen AusstellungsentwurfLARES: Niniejszy und teilweise materiał der PO służygab es so wyłącznie gut wie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.tyczna, która powiedziałby „ręce precz LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zur Geschichte Oberschlesiens konzi- keine Unterstützer. od wystawy, pozwólmy muzeum robić piert. DieserLARES: sorgte Diese für eine Materialien Hysterie Noch sind eines lediglichmöchte ich hier zum erwäh Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensswoją robotę”? untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. unter konservativ Denkenden in der nen: Ich bin etwas enttäuscht, dass die Na pewnym etapie takim środowi- Woiwodschaft Schlesien. Die Ausstel- deutsche Minderheit nicht eine deut- skiem była część Platformy Obywatel- lung wurde ganz schnell als antipolnisch lich prinzipiellere Position bezogen skiej. Na przykład w grudniu 2012 roku und ich zum Hauptschuldigen erklärt. hat. Stimmen der Unterstützung kamen w imieniu ówczesnego ministra kultury Ich hatte danach keine Chance mehr, erst, als ich nicht mehr Direktor war. i dziedzictwa narodowego list w sprawie als Direktor wiedergewählt zu werden. Sie waren menschlich wichtig und ich wystawy wystosowała obecna minister Der StellenwettbewerbLARES: im Juni 2013 Niniejszy war bedankte materiał mich dafür. służyIm Rückblick wyłącznie auf do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Małgorzata Omilanowska, która uznała LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. eine Farce. die Gestaltungsdebatte kamen sie aber ten projekt i nasze działania za wzor- WelcheLARES: Inhalte Diese waren besondersMaterialien zu spät. sind In dem lediglich Streit ging eszum ja auch Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenscowe. Poza Ruchem untersagt. Autonomii Śląska LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. umstritten? darum, welchen Platz in der Ausstellung i częścią PO głosów wsparcia właściwie Da gab es mehrere. Lassen Sie mich zur Geschichte Oberschlesiens die deut- nie było. aber mit etwas anderem, für mich em- sche Volksgruppe, deutsche Geschich- Jest jeszcze jedna rzecz, o której pörenden beginnen. Beim Aufbau des te, Tradition und Sprache bekommen chciałbym wspomnieć przy okazji tej neuen, heiß ersehnten Schlesischen Mu- würden. Ich weiß nicht, ob letztlich rozmowy. Przyjmuję z pewnym rozcza- seums in Kattowitz hatte man nicht an politische Korrektheit oder politisches rowaniem, że środowisko mniejszości eine DauerausstellungLARES: zur Geschichte Niniejszy Interesse materiał die Oberhand służy gewannen. wyłącznie Ich do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.niemieckiej nie zajęło postawy zdecy- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Oberschlesiens gedacht. Als ich Direk- denke, diese Stimme hätte stärker zum dowanie bardziej pryncypialnej. Głosy tor wurde,LARES: änderte Diese ich das funktionelMaterialien- Ausdruck sind kommen lediglich müssen. zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenswsparcia przyszły, untersagt. gdy przestałem być LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. le Museumsprogramm und legte dem Sie sprachen früher von Anrufen mit dyrektorem muzeum. W sensie ludzkim Woiwodschaftsvorstand eine solche der Forderung zu Änderungen an der były one ważne i za nie podziękowa- Ausstellung nahe. Zwangsläufig musste Ausstellung. Auf Sie wurde also Druck łem. Ale z punktu widzenia dyskusji sie also auf „wiedergewonnene“ Fläche ausgeübt? o kształcie wystawy pojawiły się zbyt beschränkt sein und sich auf Exponate Ja, es gab Druck. Der schwerwie- późno. Przecież w tym sporze chodziło des Museums aus dem 19. und 20. Jahr- gendste kam vom Marschall der Woi- m.in. także o to, jakie miejsce w wysta- hundert stützen. Professionelle Untersu- wodschaft Schlesien, Adam Matusie- wie o historii Górnego Śląska będzie chungen auch außerhalbLARES: Oberschlesiens Niniejszy wicz, dermateriał mir unverhohlen służy mit wyłącznie einem do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.miała niemiecka społeczność, niemiecka LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. haben gezeigt: Wenn an der Geschichte Hinauswurf drohte, sollte ich das historia, tradycja oraz język. Nie wiem, der RegionLARES: etwas Diese heikel und Materialien unver- Ausschreibungsverfahren sind lediglich nicht zum stop Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensczy górę wzięła untersagt.poprawność polityczna, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ständlich ist, so ist dies nicht die etwa pen. Hinzu kamen andere Formen des czy interes polityczny. Uważam, że ten „verbrauchte“ Zeit der Piasten, sondern Drucks, so die rechtswidrige Einset- głos powinien był wybrzmieć mocnej. eben die beiden letzten Jahrhunderte. zung eines Marschallsbeauftragten für Mówił pan kiedyś o naciskach, o te- Welche Vorwürfe gab es? das Schlesische Museum. Dieser sollte lefonach od osób, które domagały się Ein Vorwurf galt eben einer unzurei- ein Super-Zensor des Projekts sein und zmian w wystawie. chenden Darstellung der Piasten-Periode. die Geschichtsaufstellung gestalterisch Były takie naciski. Ten najważniejszy Vor allem deshalb hießLARES: es, die Ausstellung Niniejszy beaufsichtigen. materiał In meinem służy einzigenwyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.i główny przyszedł ze strony marszałka LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dürfe in dieser Form nicht das Tageslicht Gespräch mit dem Beauftragten hörte województwa śląskiego Adama Matusie- erblicken.LARES: Aber niemand Diese von Materialien denen, die ich, um sind welche lediglich Elemente die zum Ausstel Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenswicza, który jednoznacznie untersagt. zagroził mi LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. diese Vorwürfe erhoben, war aktiv gewe- lung unbedingt ergänzt werden müsste. wyrzuceniem z pracy, jeśli nie wstrzy- sen, als eine Ausstellung zur Geschichte Diese waren kleinkariert und verrieten mam postępowania konkursowego Schlesiens gefordert wurde! Wir wollten ein totales Unverständnis dafür, was ein w sprawie wystawy. Do tego doszły inne Foto: Privatsammlung von L. Jodliński von Privatsammlung Foto: uns von der klischeehaften, dem volks- modernes Museumsprojekt ist. Leszek Jodliński bei der Eröffnung der Ausstellung „Oberschlesien im Objektiv“ im Haus der B-P Geschichte 2008. formy nacisku, np. niezgodne z prawem polnischen Topos nachempfundenen Machen wir nun einen Schwenk von powołanie pełnomocnika marszałka Schilderung eines zu Polen zurückge- schlesischer Geschichte zu Ihrer Person. Leszek Jodliński: „zużyte” czasy piastowskie, ale właśnie do spraw Muzeum Śląskiego, który miał kehrten OberschlesiensLARES: distanzieren. Niniejszy Viel Womit materiał befassen Sie sich służy derzeit wyłącznie beruf- do czytania. Powielaniewydarzenia w jakikolwiek ostatnich dwóch sposób stuleci. zabronione.być supercenzorem projektu i sprawo- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. anziehender und universeller finde ich lich? Wie Sind Ihre Pläne? „Außer der Schlesischen Jeden z zarzutów związany był wła- wać pieczę nad kształtem wystawy o hi- das NarrativLARES: von einerDiese modernen Materialien und Seit sindeinem Jahrlediglich bin ich im zum Schlesi Lesen- bereitgestellt.Autonomiebewegung Jegliche śnie Vervielfältigung z brakiem szerszego przedstawie ist strengstens- storii regionu. W jedynej untersagt. rozmowie, jaką LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sich modernisierenden Gesellschaft. Ein schen Museum in Troppau. Ich bin dort und teilweise der nia w wystawie okresu piastowskiego. odbyłem z pełnomocnikiem, usłyszałem, weiterer Vorwurf war, dass wir unsere zuständig für Kontakte zu polnischen To głównie z tego powodu mówiono, o jakie elementy jego zdaniem należy Ausführungen mit der frühen Industriali- Partnern und für grenzüberschreiten- PO gab es so gut wie że wystawa w takim kształcie nie może koniecznie uzupełnić wystawę. Były one sierungsphase und dem Schlesien-Besuch de Kooperationsprojekte. Mein Vertrag keine Unterstützer.“ ujrzeć światła dziennego. Ale nikt z tych, małostkowe i zdradzające kompletny Goethes beginnen wollten. Dieser war dort läuft diesen Sommer aus. Wie es którzy takie zarzuty podnosili, nie był brak zrozumienia dla tego, czym jest bekanntlich gekommen, um die erste dann weiter geht, werden wir sehen. aktywny na etapie postulowania utwo- nowoczesny projekt muzealny. Dampfmaschine auf LARES:dem Kontinent Niniejszy zu Vielleicht materiał finde ich meinen służy Platz wyłącznie in einer do czytania. Powielanierzenia w wystawy jakikolwiek o historii Śląska!sposób My zabronione.Przejdźmy od historii Śląska do Pana LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sehen. Was früher war, wollten wir gerafft Gedenk- oder Kultureinrichtung oder in chcieliśmy odejść od stereotypowego, osoby. Czym zajmuje się Pan w tej chwi- wiedergeben,LARES: in sogenannte Diese Zeitkapseln.Materialien einem sindähnlichen lediglich außerinstitutionellen zum Lesen Oficjalnie bereitgestellt. dlatego, że w marcu Jegliche 2013 zbudowanego Vervielfältigung na narracji PRL-owskiej ist strengstens li zawodowo? Jakieuntersagt. ma Pan plany? LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sehr bedauerlich waren in der Dis- Bereich. Und ich hoffe, wieder in Polen roku skończyła mi się umowa na spra- toposu powrotu Górnego Śląska w ob- Ostatni rok spędziłem w Muzeum kussion die antideutschen Akzente. zu arbeiten. wowanie tej funkcji. Oczywiście spra- ręb państwa polskiego. Moim zdaniem Śląskim w Opawie. Jestem tam odpowie- Diese zeigten, dass im Sinne politischer Bei den inzwischen einige Jahre wa ma także drugie dno. Mianowicie o wiele atrakcyjniejszy, bardziej uni- dzialny za kontakty z polskimi partnera- Beziehungen, zum Beispiel einst der zurückliegenden heftigen Debatten przygotowałem wystawę, czy właściwie wersalny jest wątek nowoczesnego, mo- mi oraz za przygotowywanie projektów Suche nach einem Verbündeten in un- über die Ausstellung sprachen sie den projekt wystawy, poświęconej historii dernizującego się społeczeństwa. Inny związanych ze współpracą transgranicz- serem Bemühen um die EU-Aufnahme, für mich ergreifenden Satz aus: „Wie Górnego Śląska. Wzbudził on histerię z zarzutów dotyczył tego, iż początkiem ną. Latem tego roku kończy mi się ten Deutschland und deutscheLARES: Kultur Niniejszy der großartig materiał und einmalig służy ist doch wyłącznie die Ge- środowisk, do czytania. które są konserwatywne Powielanie narracji w jakikolwiekmiała być wczesna sposóbfaza indu- zabronione.kontrakt. Co będzie dalej, zobaczymy. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. richtige und erwünschte Partner war. schichte einer Region, deren Erkunden w swym myśleniu o Śląsku. W warun- strializacji i wizyta Goethego na Śląsku, Być może znajdę swoje miejsce w jakiejś AndersLARES: als bei einem Diese Vergangenheits Materialien- die Kenntnis sind vonlediglich mindestens zum drei der Lesen kach takiejbereitgestellt. nagonki wystawa ta bardzo Jegliche który, Vervielfältigung jak wiadomo, przyjechał tu,ist żeby strengstens instytucji działającej untersagt. w sferze pamięci LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. konsens, den wir vehement gegenüber hier gebrauchten Sprachen voraus- szybko została okrzyknięta antypolską, zobaczyć pierwszą maszynę parową czy kultury albo w podobnych dzia- der Ukraine, Weißrussland, Russland setzt.“ Ihre familiären Wurzeln liegen a mnie uznano za głównego winowajcę. na kontynencie. To, co było wcześniej, łaniach pozainstytucjonalnych. Mam und Litauen einfordern. im früheren Ostpolen. Was ist für Sie Nie było więc szans na mój ponowny chcieliśmy pokazać w skrócie, w tzw. nadzieję, że będę pracował w Polsce. Wer fühlte sich so sehr entrüstet? War dann Oberschlesien? wybór na stanowisko dyrektora Muzeum kapsułach czasu. Przed kilkoma laty, podczas burz- es die weit gefasste Öffentlichkeit oder Eine große und mitunter nicht erwi- Śląskiego. Konkurs, który miał miejsce Bardzo smutne były pojawiające się liwych dyskusji o wystawie, o której eher die Politik? derte Liebe. Deshalb tut es auch manch- w czerwcu 2013 roku, był jego farsą. w tej dyskusji akcenty antyniemieckie. tyle dziś mówiliśmy, wypowiedział Pan Ich glaube, es waren Politiker, die mal so sehr weh und bringt einen dazu, Jakie treści wywołały tak duże kon- Dowiodły one, że w sensie relacji poli- wzruszające dla mnie zdanie: „Jak wy- hinter den oft unüberlegtenLARES: Handlun Niniejszy- sich irrational materiał zu verhalten. służy Ich wyłącznie hoffe, trowersje? do czytania. Powielanietycznych, w jakikolwiek np. kiedyś poszukiwania sposób so- zabronione.bitna i jak niepowtarzalna jest historia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gen und nervösen Reaktionen stan- dass auch diese Liebe Schlechtes in Gu- Było kilka takich elementów. Ale jusznika, który wsparłby nasze starania regionu, do której dobrego poznania den. DieserLARES: Ausstellung Diese war Materialien es nicht tes verwandeln sind lediglich kann. Ich denke zum an diese Lesen zacznijmy bereitgestellt. od innej, bulwersującej Jegliche dla o przyjęcie Vervielfältigung do UE, Niemcy i kultura ist strengstens niezbędna jest untersagt.znajomość co najmniej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. einmal vergönnt, in die Skriptform zu Region als an etwas sehr Eigenes, aber mnie sprawy. Budując nowe, wymarzo- niemiecka były partnerem właściwym trzech używanych tutaj języków”. Ko- gelangen. Man hatte sie ja bereits in der nicht in dem Sinne, dass ich sie mit nie- ne Muzeum Śląskie w Katowicach, nie i pożądanym. Nie jest tak jednak, gdy rzenie Pańskiej rodziny są na Kresach. Phase des Wettbewerbs diskreditiert. Es mandem teilen will. Ich hoffe, dass ich pomyślano o tym, aby miało ono wysta- chodzi o znalezienie konsensusu w spra- Czym więc jest dla Pana Górny Śląsk? war keine Kritik am Skript, sondern an einmal wieder die Genugtuung erfahre, wę stałą poświęconą historii Górnego wie przeszłości, o który tak bardzo do- Wielką i czasami nieodwzajemnioną dessen Konzeption, die meines Erach- die ich beim Aufbau des Museums hatte. Śląska. Dopiero po objęciu stanowiska pominamy się w kontaktach z Ukrainą, miłością. Tak bywa z miłościami, dlatego tens klugerweise ausdrücklich besagte, Eine Genugtuung beim Anblick einer dyrektora dokonałem zmian w progra- Białorusią, Rosją i Litwą. to czasami tak boli i dlatego czasami dass eine Ausstellung,LARES: auf die wir Niniejszy stolz Region, materiał die sich weiterentwickelt. służy wyłącznie Hier mie funkcjonalnym do czytania. muzeum Powielanie i zapropo- Kto w poczuł jakikolwiek się tak bardzo sposóboburzony? zabronione.człowiek tak nieracjonalnie się zacho- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sein möchten, den neuesten Stand der sehe ich auch meine berufliche Zukunft. nowałem zarządowi województwa, by Czy była to szeroko pojęta opinia pu- wuje. Mam nadzieję, że także ta miłość Oberschlesien-ForschungLARES: Diese berücksichti Materialien- sind lediglich zum Lesentakowa bereitgestellt. powstała. Siłą rzeczy musiała Jegliche ona bliczna Vervielfältigung czy kręgi polityczne? ist strengstenspotrafi zamienić untersagt. rzeczy złe w dobre. My- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gen und eine neue Öffnung für unsere Za dużo Śląska w Muzeum Śląskim? być ograniczona, gdyż dysponowała tyl- W mojej ocenie to politycy byli ślę o tym regionie jako o czymś bardzo Nachbarn sein sollte. ko „odzyskaną” powierzchnią i musiała sprawcami nieprzemyślanych często własnym, ale nie w znaczeniu, że nie Gab es denn keine politische Kraft, Z Leszkiem Jodlińskim, który w latach się opierać na określonych obiektach, działań, nerwowych ruchów. Tej wy- będę się nim z nikim dzielił. Mam na- die gesagt hätte: „Hände weg von der 2008–2013 był dyrektorem Muzeum którymi muzeum dysponuje, czyli eks- stawie nie dano nawet szansy przejścia dzieję, że kiedyś znów będę miał ten Ausstellung, lassen wir das Museum Śląskiego w Katowicach, rozmawia ponatach z XIX i XX w. Jak wykazały do formy scenariusza. Przypomnijmy, rodzaj satysfakcji, jaki miałem, budując doch seine Arbeit tun!“? Dawid Smolorz profesjonalne analizy, także przepro- że zdyskredytowano ją już na etapie kon- muzeum. Chciałbym odczuwać satys- Zeitweise waren esLARES: Teile der Bürger Niniejszy- materiał służy wyłączniewadzone do poza czytania. Górnym Śląskiem, Powielanie jeśli kursu w na scenariusz. jakikolwiek Nie była sposób to krytyka zabronione.fakcję, patrząc, jak region się rozwija, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. plattform (PO). So verfasste die jetzige Dlaczego nie jest Pan już dyrektorem w historii regionu jest coś kłopotliwe- scenariusza, ale założeń do niego, które i znaleźć w nim także zawodowo miejsce KulturministerinLARES: DieseMałgorzata Materialien Omila- Muzeum sind Śląskiego lediglich w Katowicach? zum Lesengo i niezrozumiałego, bereitgestellt. to nie są to nieco Jegliche wyraźnie Vervielfältigung mówiły jedną rzecz, ist moim strengstens dla siebie. untersagt. q LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Pommern: St. Marien in Stralsund zeigt „Backsteinarchitektur des Ostseeraums“ LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. AusLARES: Diese Mangel Materialien sind lediglich an zum Lesen Naturstein bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Der Raumeindruck der westlichen Vorhalle der Stralsunder St. Marienkir- Bei der Eröffnungsveranstaltung in che in Vorpommern ist stets überwältigend. Jedem Eintretenden zieht St. Marien am 10. April gaben der Bau- forscher Dr. Tilo Schöfbeck (Schwerin) es den Blick sofort hoch zu den von großen Fenstern hell erleuchteten und der Kunsthistoriker Prof. Dr. Herr- gotischen Gewölben, welche die schmale Halle in schwindelerregender mann Einblicke in ihre aktuelle Arbeit, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Höhe überspannen.LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.beleuchteten sie die mittelalterliche Back- steinarchitektur aus gänzlich unterschied- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. enktLARES: man den Blick Diese wieder Materialien nach un- Diesind Backsteingotik lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenslichen Winkeln, untersagt. zum einen anhand von ten, so stößt man dort zurzeit auf zu prägt bis heute den Materialanalysen, zum anderen anhand DreieckstelenS zusammengestellte Tafeln, der Auseinandersetzung mit den überlie- deren blaue Grundfarbe sich von dem südlichen Ostseeraum ferten Schriftquellen. Zwar entzauberten warmen Rot der aus dem blassen Putz von Lübeck über die sie dabei in der Kunstwissenschaft ver- hervorbrechenden Backsteine effektvoll breitete Mythen, wie etwa die des roten abhebt: Die Kulturstiftung der deutschen mecklenburgische, Backsteins als eines königlich-imperialen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Vertriebenen präsentiertLARES: in St. MarienNiniejszy materiałpommersche, służy west- wyłącznie und do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Symbols, doch vertieften sie bei den Zu- im Mai ihre Ausstellung „Backstein- ostpreußische Küste hörern das Verständnis für die historische LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. architekturLARES: im Ostseeraum Diese Materialien – Neue sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensEinordnung der untersagt. außerordentlichen Bau- Perspektiven der Forschung“. Dass St. und ihr Hinterland bis ten, deren besonderer ästhetischer Reiz Marien, selbst herausragendes Beispiel weit ins Baltikum. sich nicht zuletzt dann entfaltet, wenn dieser Architekturform, als erste Stati- sie, wie St. Marien bei der Eröffnungsver- on der 36 großformatigen Tafeln der anstaltung, von der tiefstehenden Sonne Ausstellung gewonnen werden konnte, angestrahlt wird. erscheint als wahrer Glücksfall. europäische Kulturlandschaft ist da- Die Ausstellung wird an weiteren Zeugnisse sakraler und profaner bei heute keineswegs nur touristischer Orten in Deutschland und in einer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. BacksteinarchitekturLARES: prägen bis Niniejszy heute Anziehungspunkt, materiał vielmehr służy auch wyłącznie we- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.polnischsprachigen Version unter dem die Landschaften der südlichen Ostsee sentlicher Bestandteil der gemeinsa- Titel „Architektura ceglana na pobrżezu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in besonderemLARES: Maße Diese – von Materialien Lübeck men kulturellen sind lediglich Identität der zum Bewoh Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensBałtyku – Nowe untersagt. perspektywy badań“ über die mecklenburgische, pommer- ner. Spätestens seit der Wende von in Polen präsentiert werden. Nächste sche, west- und ostpreußische Küste 1989/90 macht ihre wissenschaftliche Station ist von Anfang Juni bis Ende und ihr Hinterland bis weit hinauf ins Erforschung so auch nicht mehr an den August 2015 das Kulturzentrum Ost- Baltikum, aber auch in Dänemark und neuzeitlichen nationalen Grenzen halt, preußen im Deutschordensschloss des Schweden. Ab der zweiten Hälfte des sondern erweist sich als ein intensi- fränkischen Ellingen. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 12. Jahrhunderts errichteteLARES: man Niniejszy in der ves völkerverbindendes materiał służy Bemühen wyłącznie von do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Eine Broschüre mit den Ausstel- Region, der es an geeignetem Naturstein Kunsthistorikern, Bauforschern und Die St.-Marien-Kirche im pommerschen Stralsund ist derzeit Ausstellungsort, ehe die Ausstellung nach Ellwangen lungstafeln zum Preis von 4,80 € sowie mangelte, monumentale Bauten aus rot Historikern. kommt. Foto: Darkone/Wiipedia ein reich bebilderter Katalog mit acht LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bis gelbLARES: gebranntem Diese Kunststein, Materialien perfekti- Gerade sind letzterer lediglich Aspekt istzum für die Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensergänzenden Aufsätzen untersagt. zum Preis von onierte diese Technik bei der Errichtung Kulturstiftung der deutschen Vertrie- nun aktuell durch die Ausstellung, die Technologie wird dabei exemplarisch 24,95 € sind an den Ausstellungsorten, künstlerisch ambitionierter Kathedralen, benen, die sich der Pflege und Weiter- einen Einblick in die aktuelle Forschung das ganze Spektrum der sakralen und im Buchhandel oder direkt über die Kloster-, Stifts- und Pfarrkirchen, aber entwicklung des Kulturerbes des histo- zur Backsteinarchitektur in Deutsch- profanen Bauten vorgeführt, werden Kulturstiftung der deutschen Vertrie- auch Burgen, Wehranlagen und Bürger- rischen deutschen Ostens verschrieben land, Polen und weiteren Ländern bie- Fragen der Bauorganisation und -finan- benen, Kaiserstraße 113, D-53113 Bonn, häusern. Man schuf damit eine Traditi- hat, wesentlicher Beweggrund für die ten soll. Erarbeitet wurde sie unter der zierung sowie der Innenausstattung, erhältlich. Weitere Informationen samt on, die bis ins 19. und 20. Jahrhundert seit Jahren betriebene Beschäftigung mit wissenschaftlichen Leitung von Prof. nicht zuletzt auch die Problematik der Einblicken in die Ausstellung bietet die LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. fortdauerte und immerLARES: noch nachwirkt. Niniejszydieser materiałThematik in Formsłuży international wyłącznie Dr. Christofer do czytania. Herrmann (Danzig) Powielanie und Denkmalpflege w jakikolwiek bzw. der heutigen sposób kirch- zabronione.Internetseite kulturportal-west-ost.eu/ Die Backsteinlandschaft des süd- besetzter Symposien und entsprechen- Prof. Dr. Matthias Müller (Mainz). Ne- lichen, touristischen oder kulturellen kulturstiftung. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. lichenLARES: Ostseeraums Diese als hochrangige Materialien der Publikationen. sind lediglich Ergänzt zumwird dies Lesen ben grundlegenden bereitgestellt. Informationen Jegliche zu Nutzung Vervielfältigung behandelt. ist strengstens untersagt.Dr. Ernst Gierlich

6 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Pu Lesenblizis bereitgestellt.tik Pu Jeglicheblicysty Vervielfältigungka ist strengstens untersagt. 8. – 14. Mai 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Medien: Jiddischsprachige Zeitungen und Zeitschriften in aller Welt LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. InLARES: Niederschlesien Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche fing Vervielfältigung istalles strengstens untersagt. an LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Jiddisch lebt! In der Komischen wurden sie von Uri Faybesch Halevi. chentlich, sind in Brooklyn beheima- Oper Berlin wird momentan eine Halevi zählte nicht nur zu den führen- tet und haben Auflagen von weit über den jüdischen Druckern und Verlegern 10.000 Exemplaren. Darüber hinaus jiddischsprachige Operette vorbe- Europas. Amsterdam war zur damaligen werden noch zahlreiche Zeitschriften reitet, die SchauspielerLARES: der New Niniejszy Yor- Zeit das materiał Zentrum des służy hebräischen wyłącznie und do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.und Mitteilungsblätter herausgegeben: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ker Folksbiene/Volksbühne feiern in jiddischen Buchdrucks. Die „Kuran- ein säkulares Kulturmagazin namens LARES: Diese Materialienten“ erschienen sind lediglich nur ein paar zum Monate Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens„Afn Shvel/Auf untersagt.der Schwelle“ sowie über LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. diesem Jahr den 100. Geburtstag lang. Bis die nächsten Zeitungen in der zehn orthodoxe Veröffentlichungen. Un- ihres jiddischen Theaters und eine „Mameloschn“ der Juden entstanden, ter ihnen sind die Zeitschriften „Der junge kanadische Regisseurin hat verging fast ein Jahrhundert. 1771 er- Blick“, „Kindlein“, „Yidisher Tribune“, blickte die „Dyhernfurther Privilegierte „Moment“, „Der Blitz“, „Der Stern“, kürzlich einen Kinofilm komplett Zeitung“ (Dyhernfurt heißt polnisch „Tzeitshrift/Zeitschrift“, „Der Shpaktiv“ auf Jiddisch abgedreht. Brzeg Dolny) in Niederschlesien das oder „Maalos“ und sogar ein tägliches LARES: NiniejszyLicht der materiał Welt. Sie gilt służy als erste jiddischwyłącznie- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Mitteilungsblatt mit dem Titel „Luach LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. iddisch ist eine rund tausend Jahre sprachige Zeitung im deutschen Sprach- Hatzibur“. Das „Algemeiner Journal“, alte Sprache, die von vielen Juden in raum. Eine regelrechte Gründungswelle das noch kürzlich zu den führenden J LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenKlezmer bereitgestellt.ist eine jüdische Volksmusiktradition Jegliche in jiddischer Sprache. Vervielfältigung Im israelischen Natāniyā erinnert dieses ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. weiten Teilen Europas gesprochen und von Zeitungen und Zeitschriften auf Denkmal an diesen Musikstil. Foto: Avishai Teicher jiddischsprachigen Publikationen in geschrieben wurde und von einigen ih- Jiddisch gab es ab dem 19. Jahrhun- den Vereinigten Staaten gehörte, wird rer Nachfahren bis heute benutzt wird. dert - insbesondere in Osteuropa. Aber 1771 erblickte in zwei Gründe: Einerseits sprechen immer mittlerweile fast gänzlich in Englisch Nach allgemeiner Meinung liegen ihre auch in den USA wurden zahlreiche mehr Juden Englisch, und andererseits publiziert. Wurzeln im Mittelhochdeutschen, wobei Publikationen aus der Taufe gehoben, Niederschlesien mit wurde mit der Gründung des Staates Neben New York ist in Nordamerika hebräische, romanische und slawische weil hunderttausende osteuropäischer der „Dyhernfurther Israel das Hebräische als Alltagssprache das kanadische Montreal ein Zentrum Elemente aufgesogenLARES: wurden. NiniejszyJuden ausmateriał Armutsgründen służy dorthin wyłącznie aus- doPrivilegierten czytania. Powielaniewiederbelebt. w jakikolwiek Heute gibt es sposób viele, die zabronione.des Jiddischen. Deshalb erscheint dort LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ein Zeichen ihrer noch lebendigen wanderten. Jiddisch passiv beherrschen. Sie haben das bilinguale Wochenblatt „Der Mo- KulturLARES: sind auch die Diese weltweit Materialien über fünf- Allein sind in New lediglich York sollen zumzwischen Lesen bereitgestellt.Zeitung“ die erste Jeglichedie VervielfältigungSprache an Hochschulen neu ist gelernt strengstens ment/The Moment“. untersagt. In Europa existie- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zig Druckmedien in jiddischer Spra- 1885 und 1914 über 150 jiddischspra- jiddische Zeitung in oder als Kinder Gespräche von Eltern ren noch zwei beachtenswerte Magazine che. Sie wenden sich an die bis zu zwei chige Mitteilungsblätter, Jahrbücher, oder Großeltern mitbekommen. in London und Paris. Die einst bedeu- Millionen Menschen, die dieses früher Zeitschriften, Tages-, Wochen- und Mo- Deutschland überhaupt Im Alltag wird die einstige jüdische tendste Wochenzeitung Israels in jiddi- meist einfach „Judendeutsch“ genannte natszeitungen erschienen sein. In diese das Licht der Welt. Lingua Franca Mittel- und Osteuropas scher Sprache, die „Letzte Nayes/Letzte Idiom noch beherrschen beziehungs- Zeitspanne fällt auch das Gründungsda- fast nur noch von den ultra-orthodoxen Neuigkeiten“, ging vor wenigen Jahren weise im Alltag sprechen. Ihren Anfang tum des „Forverts/Vorwärts“. Die erste Juden verwendet. Sie lesen allerdings ein. Im Osten Russlands erscheint noch nahm die jiddischsprachige Presse im Ausgabe kam 1897 an die Kioske der nicht den liberalen, säkularen „Vor- immer der „Birobidschaner Stern“. Er 17. Jahrhundert. NachdemLARES: man Niniejszy 1605 amerikanischen materiał Metropole. służy Er wyłącznieexistiert aktualisierte do czytania. zweisprachige InternetseitePowielanie wärts“, w sondernjakikolwiek haben in sposóbNew York zabronione.wurde 1930 als Tageszeitung für den LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. in Straßburg die erste Zeitung der Welt bis heute und ist damit die älteste noch www.forward.com. Für den Verleger eigene Zeitungen wie „Der Blatt“, „Der autonomen jüdischen Bezirk in Sibi- gedrucktLARES: hatte, die Diese deutschsprachige Materialien erscheinende sind lediglichZeitung auf Jiddisch. zum InLesen Sam Norichbereitgestellt. ist das Internetangebot Jegliche Yid“ Vervielfältigung und „Di Tzeitung/Die Zeitung“. ist strengstens rien gegründet. untersagt. Heute ist er eine bunte LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Relation“, verspürten auch immer seiner Blütezeit verkaufte der als Ta- mittlerweile das Hauptprodukt der Re- Letztere erscheint seit 1988 und hat Publikation mit weitgehend russischem mehr Juden in Mittel- und Osteuropa geblatt gegründete „Vorwärts“ bis zu daktion. Damit kann man Leser in aller eine eigene Internetseite (www.ditzei- Inhalt. den Wunsch nach einem Medium in der 250.000 Exemplare. Heute erscheint er Welt erreichen. Die Seite enthält Nach- tung.com), was bei den konservativen Auch wenn die Zahl der säkula- eigenen Muttersprache. So kam es, dass nur noch alle 14 Tage mit einer Aufla- richten, Blogs, Videos und Podcasts von Publikationen eine Seltenheit ist. „Der ren jiddischsprachigen Druckmedien um 1686 in Amsterdam die „Diens- gehöhe von etwa 2.000. Korrespondenten aus Jerusalem, Buenos Yid“ wurde 1953 von Dr. Aaron Ros- schwindet, so nimmt zumindest die tagische und Freitagische Kuranten“ Um weiter existieren zu können, Aires oder Moskau. marin gegründet. „Der Blatt“ kam im Menge der Internetseiten in der „Mame- gegründet wurden. LARES:Sie waren die Niniejszy ers- publiziert materiał der Verlag służyschon seit wyłącznie langer Dass do Jiddisch czytania. in der amerikanischen Powielanie Jahr w2000 jakikolwiek auf den Markt und sposób hat nach zabronione.loschn“ stark zu. Auch Radioprogramme LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ten zeitungsähnlichen Publikationen in Zeit eine zusätzliche englischsprachige Gegenwart nicht mehr die gleiche Rol- eigenen Angaben Leser in aller Welt. entstehen neu. Jiddisch.LARES: Herausgegeben Diese und Materialien gedruckt Ausgabe, sind den „Forward“,lediglich und diezum täglich Lesen le wie bereitgestellt. früher spielt, hat vornehmlich Jegliche Alle Vervielfältigung drei Zeitungen erscheinen ist wö strengstens- untersagt.Björn Akstinat (IMH) LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Publizistik: Neue Bücher zur deutschen Sprache Waszyngton: 50 milionów niemieckich Amerykanów EdelsteineLARES: Niniejszy der materiał Muttersprache służy wyłącznie do czytania. PowielanieNiemieckie w jakikolwiek sposób zabronione. USA LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. WelcheLARES: Schatztruhe Diese die Materialiendeutsche sind lediglich zum Lesenschen bereitgestellt.Antibabypille. „Er hat zusammen Jegliche Osoby Vervielfältigung niemieckiego pochodzenia ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sprache darstellt und wie bedeu- mit dem Produkt, das er beschreibt, das stanowią największą grupę ludności Verhältnis der Geschlechter zueinander tend sie weltweit ist, zeigen zwei grundlegend verändert.“ zamieszkującą Stany Zjednoczone. neue Werke auf dem Buchmarkt. Ebenfalls vertreten sind bewegen- Das rund 1.300 Seiten umfassende de Briefe und berühmte Reden, auch edług danych ostatniego spisu po- grundlegende Werke der Physik wie Wwszechnego, jaki przeprowadzo- Buch „Die StellungLARES: der deutschen Niniejszy materiał służy wyłącznieEinsteins do Relativitätstheorie czytania. Powielanie oder der no w w USA, jakikolwiek około 50 mln osób sposób podało, zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sprache in der Welt“ (DeGruyter- Mathematik wie der Gödelsche Unvoll- że ma niemieckich przodków – czyli o ständigkeitssatz. Wichtig dabei ist die 6 mln więcej niż w poprzednim spisie.

Verlag)LARES: vom Germanistik-Professor Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Siebbi/Wikipedia Foto: LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Ulrich Ammon liefert einen breiten deutsche Sprache und nicht die deut- Powodem takiego przyrostu nie jest Leonardo DiCaprio w 2010 roku na premierze filmu sche Staatsangehörigkeit, auch Werke bynajmniej nasilenie zjawiska imigracji, „Shutter Island” zaprezentowanego w ramach 60. Überblick über die Lage der deut- des großen Psychologen Siegmund lecz fakt, iż Amerykanie niemieckiego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie schen Sprache und deren Geschichte. Freud aus Österreich und Carl Gustav pochodzenia, osiadli z dziada pradziada Jung aus der Schweiz werden erwähnt. w USA, wypełniając ankietę, stawiali założony w 1854 roku, którego redakcja er Autor vergleicht das Deutsche Komplettiert wird diese Perlenkette der krzyżyki bardziej świadomie pod wzglę- mieści się w stanie Michigan. Nie aż tak mit konkurrierendenLARES: internatio Niniejszy- materiał służy wyłączniedeutschsprachigen do czytania. Geistesgeschichte Powielanie dem whistorycznym. jakikolwiek Poniższe zestawieniesposób zabronione.dawno temu (1902 wzgl. 1922) powstały: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nalenD Sprachen und untersucht die Si- durch große Mediziner, Politiker und pokazuje, jak wyraźnie przodują oni dwutygodnik Sasów Siedmiogrodzkich tuationLARES: im Wirtschafts-, Diese Wissenschafts-, Materialien sind lediglich zum LesenPhilosophen. bereitgestellt. Jeglicheobecnie Vervielfältigung na liście najbardziej znacząist strengstens- „The Saxon News untersagt. Volksblatt” z siedzibą LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diplomatie-, Tourismus-, Bildungs-, Und natürlich Martin Luther als einer cych grup etnicznych w USA. Osoby w Cleveland oraz tygodnik „Eintracht” Kultur- und Medienbereich. Ausführlich der Giganten der deutschen Sprachge- pochodzenia niemieckiego to ok. 50 wydawany w Chicago. Bogaty w tradycję Foto: Immanuel Giel Foto: geht er auf die Bedeutung der deutsch- „Wir plagen uns so wacker, wir armen Panzerknacker, schichte. Denn seine Bibelübersetzung mln, irlandzkiego – ok. 35 mln, mek- „Eintracht” jest adresowany zwłaszcza sprachigen Auslandsmedien ein. Und doch unsre ganze Kunst, die war umsunst“, steht auf einer gilt vielen als die eigentliche Geburts- sykańskiego – ok. 31 mln, a angielskiego do licznej rzeszy Amerykanów niemiec- er veranschaulicht, welche Vorteile die Installation vor dem Gefängnis in Krems an der Donau. stunde des modernen Deutschen über- to ok. 27 mln kiego pochodzenia zamieszkujących na starke internationale Stellung einer Spra- haupt. Außer den üblichen literarischen Około 10% osób niemieckiego pocho- północnym zachodzie USA. che für ihre Sprecher hat. Sein Fazit ist Die lutherische Verdächtigen wie Goethe, Schiller und dzenia włada językiem niemieckim lub Do „młodzieży” wśród periody- unter anderem, dassLARES: das Deutsche Niniejszy zu materiał służy wyłącznieHölderlin do sind czytania. hier auch Karl Powielanie May oder go rozumie w jakikolwiek – wśród nich takie sposób sławy jak zabronione.ków zaliczają się założone dopiero w LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. den fünf wichtigsten Weltsprachen ge- Bibelübersetzung gilt Erika Fuchs, die Texterin der deutschen Sandra Bullock, Henry Kissinger czy Le- drugiej połowie XX wieku tygodniki hört, aberLARES: von der Diesedeutschen Materialien Bundesre- alssind die lediglich eigentliche zum LesenMicky-Maus-Hefte, bereitgestellt. vertreten. „DasJegliche blei- onardo Vervielfältigung DiCaprio. Z myślą o tej ist grupie, strengstens „Amerika-Woche” untersagt. z wybrzeża wschod- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gierung nicht gebührend gefördert wird. Geburtsstunde des bende Verdienst von Erika Fuchs ist, aus liczącej około 5 milionów osób, istnieją niego oraz „Neue Presse” z Kalifornii. Das Buch „Edelsteine - 107 Sternstun- einem Heft für Kinder eine neue Kunst- w USA liczne media niemieckojęzycz- „Amerika-Woche” jest bodaj jedną z den deutscher Sprache“ von Max Beh- modernen Deutschen form geschaffen zu haben“, schreibt der ne, w tym ponad sto gazet, czasopism, największych publikacji, zwłaszcza od land, Reiner Pogarell und Walter Krämer überhaupt. hannoversche Germanistikprofessor informatorów parafialnych oraz biulety- czasu połączenia jej pod koniec lat 90. z (IFB-Verlag) taucht tief in „Edelsteine“ Wolfgang Sauer. nów informacyjnych, a także około stu „Freie Zeitung” (z 1858 r.) i „Washington unserer Sprache ein – sozusagen ihre An moderneren Autoren findet man lokalnych rozgłośni radiowych i około Journal” (z 1859 r.). W gronie licznych Kronjuwelen. Aber esLARES: sind Kronjuwelen Niniejszy materiał służy wyłącznieKafka, do Hesse, czytania. Thomas Mann Powielanie oder Gün- 20 okienek w jakikolwiek programowych w sposób lokalnych zabronione.czasopism warto wspomnieć „German LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. in einem anderen als dem hergebrach- ter Grass. Die Vorgangsweise ist dabei telewizjach. World”, założony w 2002 roku z myślą o ten Sinn,LARES: es sind Texte, Diese die „durchMaterialien ihre er steht sind für eine lediglich zentrale Epoche zum der Lesen in allen bereitgestellt. Stichwortartikeln ähnlich: Jegliche Im Godne Vervielfältigung szczególnej uwagi jest ist także strengstens młodych ludziach untersagt. mówiących językiem LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sprachliche Eleganz bestechen, … die europäischen Geistesgeschichte und er Mittelpunkt steht der Originaltext, von to, że w USA ukazują się najstarsze na niemieckim i uczących się tego języka, Epoche ihrer Entstehung widerspiegeln hat die europäische Literatur maßgeb- den Rezensenten in aller Regel liebe- całym świecie tygodniki wydawane ilustrowane czasopismo dla kobiet „Das und … die Gesellschaft, die Kultur, die lich mitgeprägt“. Daneben offenbaren voll, seltener auch kritisch, aber immer w języku niemieckim, wśród których Fenster” wydawane w stanie Georgia Wissenschaft, die Technik oder die Poli- sich dem erstaunten Leser aber auch ohne Fachjargon dargeboten. Dieser najstarszy jest tygodnik „New Yorker (zał. w 1904 r.) czy też wysokonakłado- tik nachhaltig mitgestalten“, heißt es im juristische Texte wie der Sachsenspiegel weitgehende Verzicht auf Gelehrten- Staats-Zeitung” (od 1834 r.) który w powy magazyn turystyczny „Florida Sun” Vorwort. Natürlich erfüllen nicht alle oder das Bürgerliche Gesetzbuch, auch Selbstbeweihräucherung, die man sonst czątkowym okresie istnienia zaliczał się (zał. w 1999 r.), które unaoczniają dużą Werke wie etwa GoethesLARES: Faust Niniejszy diese eher technische materiał Dokumente służy wie wyłącznie die Pa- in solchen do Sammelwerkenczytania. findet, Powielanie macht do największych w jakikolwiek gazet w Stanach. sposób Po- zabronione.witalność i potencjalnie przyszłościowy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ansprüche in gleicher Weise. „Der Text“, tentanmeldung des ersten Automobils die Lektüre zum Vergnügen. dobnie wiekowy jak nowojorska gazeta charakter rynku mediów niemieckoję- so ist zuLARES: lesen, „ist Diese sprachlich Materialien gewaltig, oder der sind Beipackzettel lediglich zur ersten zum deut Lesen- bereitgestellt.IMH/cba/Heiner Schäferhoff Jeglichejest Vervielfältigung„Nordamerikanische Wochen-Post”, ist strengstens zycznych w USA. untersagt. IMH LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

r. miasto wizytował cesarz Napoleon, późnomanierystyczny czenia ojcowizny. Pod koniec lat 50. XX wymagały odrestaurowania. Konieczna schnell-und-steiner.de Foto: który zajął plebanię ówczesnego super- ołtarz główny w. parafia liczyła prawie 3000 wiernych, była naprawa klawiatury. – Usterka po- und Schwestern, nach dem großen Papst LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. intendenta Paula Sonnenberga.LARES: Niniejszy materiałz 1673 r. i prospekt służy wyłączniez czego do w Pasymiu czytania. i okolicy Powielanie 1100. Dziś wodowała w jakikolwiek rozstrój dźwięków sposób – tłuma- zabronione.Johannes Paul II. haben die Herrn Kardi- W tamtych czasach parafia obejmo- parafia liczy 200 wiernych. czy ks. Twardzik. Na szczęście dzięki näle mich gewählt, einen einfachen und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wała ziemięLARES: pasymską, Diese a jej członkowieMaterialien organowysind lediglich z 1705 r. zum LesenW niezmienionym bereitgestellt. kształcie Jegliche kościół projektowi, Vervielfältigung który parafia realizowała ist strengstens untersagt. mieszkali w 19 okolicznych wioskach. przetrwał do dnia dzisiejszego. Czas od jesieni 2014 roku, organy zostały od- bescheidenen Arbeiter im Weinberg des Duchowni byli opłacani z kasy miej- jednak robi swoje. Stąd od kilkunastu restaurowane. Projekt był sfinansowany Herrn. Mich tröstet die Tatsache, dass der skiej. Nabożeństwa w parafii odbywały lat prowadzone są w nim remonty. – ze środków UE i kosztował ponad 30 Herr auch mit ungenügenden Werkzeu- się w językach polskim i niemieckim. stowski ruch religijny w niemieckim Każdego roku mamy co robić. Od dłuż- tys. zł. Prace zakończyły się w połowie gen zu arbeiten und zu wirken weiß. Vor Po polsku odprawiane były do lat 30. protestantyzmie, istniejący w latach szego czasu skupiamy się na renowacji marca. Teraz muzyka brzmi czysto, allem vertraue ich mich euren Gebeten XX w. Na przełomie XIX/XX w. parafia 1932–1945. zewnętrznych murów – mówi pastor a instrument jest w pełni przygotowa- an. In der Freude des auferstandenen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. liczyła 5500 wiernych.LARES: NiniejszyBył materiałto bardzo trudny służy okres wyłącznie dla pa- Witold do Twardzik, czytania. proboszcz Powielanie parafii. ny do kolejnych w jakikolwiek koncertów, sposóbtakże tych zabronione.Herrn und im Vertrauen auf seine immer- W latach 30. i 40. XX w. niektórzy symskich ewangelików. W 1945 r. ostat- Ostatnia konserwacja dotyczyła dwóch w 2016 roku, w którym to roku parafia währende Hilfe gehen wir voran. Der Herr LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. parafianieLARES: wystąpili Diese z Kościoła, Materialien przyłą- ni niemiecki sind proboszcz,lediglich pastor zum Ernst Lesen ścian wieży.bereitgestellt. Podczas prac wzmocniono Jegliche ewangelicko-augsburska Vervielfältigung będzie istświęto strengstens- wird uns helfen, untersagt. und Maria, seine aller- czając się do frakcji Niemieckich Chrze- Burdach, po klęsce Niemiec w II wojnie strukturę cegieł i zapraw, oczyszczono wała 625-lecie kościoła. seligste Mutter, steht uns zur Seite. Dan- ścijan (Deutsche Christen) – pronazi- światowej opuścił swą parafię. Przemie- ściany, a miejsca spękań zabezpieczono Alfred Czesla/kan ke“, so lautete die erste Ansprache von Papst Benedikt XVI. am Dienstag, 19. April 2005, dem Tag seiner Papstwahl. Pf. Bronisław Żuchowski Zum 10. Jahrestag der Wahl von Benedikt Wort zum Sonntag XVI. hält dieses Buch, an dem zahlreiche LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 6. Ostersonntag LARES: Niniejszyauch materiałseine Macken und służy Fehler wyłącznie aushal- Ich interessiere do czytania. mich für dich. Powielanie Ich kann sympathisch? w jakikolwiek Mag ich ihn? Ist sposób er mir zabronione.Autoren mitgearbeitet haben, das blei- 10.05.2015 ten kann. So langsam wächst dann der dich gut leiden.“ wichtig?“, „Möchte ich mehr mit ihm bende Werk dieses Papstes in Bild und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese MaterialienWunsch, sind sich lediglich wieder zu treffen, zum mehr Lesen Jesus bereitgestellt. sagt: „Ich habe zu dir Vertrauen, Jegliche erleben Vervielfältigung und unternehmen? Soll er ist mir strengstens Wort fest. untersagt. 1. Lesung: Apg Dinge gemeinsam zu unternehmen. Eine ich traue dir etwas zu, ich verlasse mich im Leben zur Seite gehen?“, „Möchte ich 10,25-26.34-35.44-48 Freundschaft wächst von gemeinsamen auf dich.“ mich auf ihn verlassen können 2. Lesung: 1 Joh 4,7-10 Erfahrungen und Erlebnissen. Das trägt Jesus sagt: „Ich Eine Freundschaft und ihm vertrauen?“ QQPriester auf Rädern: 60 Geist- Evangelium: Joh 15,9-17 „so habe ich und schweißt zusammen. Und so er- möchte mit dir im wächst durch Und schließlich: „Möchte liche aus Deutschland, Frankreich und auch euch geliebt...“ möglicht das Vertrauen auch das Ge- Gespräch bleiben, gemeinsame auch ich mit ihm im Gespräch anderen Ländern starten am 7. Mai in der spräch in einer Freundschaft und das ich möchte dir sa- Erfahrungen und bleiben? Was ihn bewegt, das nordfranzösischen Region Le Perche zu ei- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ch halte es für einesLARES: der schönsten Niniejszy gegenseitige materiał Zuhören. służy Ein Gespräch, wyłącznie gen können, do czytania. was Erlebnisse. Powielanie Das wsagt jakikolwiek er mir immer wieder sposób in zabronione.ner Renn-Rund-Etappe von 52 Kilometern IWorte, die Jesus gesagt hat: „Ich das aufbaut, berät, tröstet, ermutigt, mich bewegt, und schweißt zusammen der Heiligen Schrift, aber auch sowie einen Tag darauf zu einem Zeit- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nenneLARES: euch Freunde“. Diese Freund Materialien – das ist das im sind Guten lediglich zurechtweist oderzum liebe Lesen- ich möchte bereitgestellt. erfah- und ermöglicht Jegliche das Vervielfältigungdurch andere Menschen. Möch ist -strengstensfahren von 12 untersagt.Kilometern. Veranstalter für mich ein kostbares Wort. Ich nenne voll Kritik bringt. Da erfahre ich, dass ren, was dich be- Vertrauen. te auch ich ihm sagen, was ist in diesem Jahr Silouane Deletraz, mit nicht jeden meinen Freund. Damit ich Freundschaft auf Gegenseitigkeit beruht. wegt.“ Er nennt mich bewegt – im Gebet?“ Jesus 30 Jahren jüngster Priester der Diözese jemanden meinen Freund nenne, sind Es gibt Zeiten, wo ich mehr gebe, und mich Freund. Aber Freundschaft lebt nennt mich seinen Freund. Sein Angebot für mich ganz bestimmte Dinge wichtig: es gibt Zeiten, wo ich mehr empfange. nur, wenn sie auf Gegenseitigkeit besteht. Aus der Erfahrung menschlicher Chartres und Pfarrer in Saint-Lubin-du- Ich habe manchen Freund eher zufällig All das gehört für mich dazu, damit ruht. Damit die Freundschaft zwischen Freundschaft weiß ich, dass das Wort Perche. Er gewann 2009 das Zeitfahren kennengelernt. Man ist ins Gespräch ge- ich einen anderen Menschen meinen mir und Jesus leben kann, ist es wichtig, stimmt: „Mit einem Freund an der und war Zweiter der Rundfahrt. Am Ende kommen und hat gemerkt: Wir sind uns Freund nennen kann. Und jetzt sagt dass ich sie erwidere, dass auch ich Jesus Hand ist kein Weg zu lang!“ Wie viel der geistlichen „Tour de France“ findet LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sympathisch. SympathieLARES: heißt auch:Niniejszy Ich Jesus: materiał „Ich habe dich służyFreund genannt!“ wyłącznie meinen do Freund czytania. nenne. Darum Powielanie kann ich mehr wmuss jakikolwiek das erst gelten, wenn sposób ich zabronione.ein Gottesdienst mit dem Bischof von LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kannLARES: den andern Diese so gut leiden, Materialien dass ich Jesus sindsagt: „Du lediglich bist mir sympathisch. zum Lesen diese Fragenbereitgestellt. auch umdrehen: „Ist Jegliche er mir Jesus Vervielfältigung zum Freund habe! istq strengstensChartres, Michel untersagt. Pansard, statt. kan

8 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich Au szum den Lesen Regionen bereitgestellt. Z reJeglichegionów Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8. – 14. Mai 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Seehesten: Ein Spaziergang durch ein Dorf mit lebendiger Geschichte LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. DerLARES: Diese letzte Materialien sind lediglichMohikaner zum Lesen bereitgestellt. Jegliche von Vervielfältigung Seehesten ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. In kaum einem Ort im ehemaligen Ostpreußens trifft man noch auf Menschen, die schon vor dem Zweiten Weltkrieg dort lebten. Der 79-jährige AdolfLARES: Bajohr Niniejszyist ei- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ner derLARES: letzten „Ureinwohner“ Diese Materialien von sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Seehesten (Szestno). Auch wenn er mittlerweile in Sensburg wohnt, bleibt er seinem Geburtsort treu und nimmt das Wochenblatt mit auf einen Spaziergang.LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. n SensburgLARES: (Mrągowo) Diese wohnt Materialien er jetzt, sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. doch in Seehesten ist er immer noch zuI Hause. Adolf Bajohr fährt oft in das kleine Dorf acht Kilometer nördlich von Sensburg. Kaum hat er die Stadtgrenze passiert, beginnt Adolf Bajohr zu er- zählen: „Direkt hier fängt Seehesten an. Dieser Park gehörteLARES: Klugkist, Niniejszy dem materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Adolf Bajohr wohnt zwar jetzt in Sensburg, ist aber LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Gutsherrn von Seehesten. Er hat ihn Seehestener im Herzen. beim KartenspielLARES: Dieseverloren, Materialiensagt man.“ sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Der erste Asphalt auf dieser Straße sei aufgebracht worden, als seine Mutter mit neun Jahren zum Religionsunter- richt nach Sensburg ging, ergänzt er. Das muss gegen Ende des I. Weltkriegs gewesen sein. Vorbei geht der Weg am Juno-See und Katzensee, hinter SeehestenLARES: liegen Niniejszy noch materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. der Kersten-See und den Reuschendor- fer See.LARES: Eine leicht Diese zu verteidigende Materialien Die Kirche sind von Seehesten lediglich war früher evangelisch, zum heute Lesen werden dort bereitgestellt. katholische Gottesdienste abgehalten. Jegliche Adolf Bajhohr hat Vervielfältigung als Junge den Blasebalg für die Orgel bedient. ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Lage, an der bereits die Pruzzen ihre Wehrburgen angelegt haben, wie ein Hügel zwischen dem Großen und dem Kleinen Salent-See beweist. In Seehesten will Adolf Bajohr in die Kirche: „Den Schlüssel können wir im Geschäft ge- Nur noch schwer zu entziffern: Der königlich Preußische genüber abholen.“ DortLARES: hatte vor Niniejszy dem materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Vermessungspunkt an der Kirchenfront. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Krieg Adolf Schlomm sein Gasthaus, sogar eineLARES: Tankstelle Diese gab es. Materialien Die Erin- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensniej razem z paroma untersagt. chłopakami pocią- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nerungen sprudeln aus Bajohr heraus. gałem za miech organów i pomagałem Entlang der Straße wohnten Polizei- sąsiadowi bić w dzwon”. meister Dallkuss, Pfarrer Pfister, und Do 1960 roku pracował między in- weiter hinten der zweite Wirt Schwarz. nymi jako traktorzysta w folwarku. „Es gab bei den Wirten zwei Tanzsäle. Od tamtego czasu Adolf Bajohr miesz- Wir hatten einen Fleischer hier, einen ka w Mrągowie. Będąc robotnikiem Bäcker, zwei Stellmacher,LARES: die Feuerwehr Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.budowlanym, brał udział w budowie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. und einen Tischler. Seehesten, das war wielu obiektów w Mrągowie i Szestnie. früherLARES: der Kreis, undDiese Sensburg Materialien ein Fi- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensUczestniczył też untersagt. w renowacji młyna, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. scherdorf“, erklärt Adolf Bajohr. z którego nie zostało wiele więcej niż Auf der Straße grüßen ihn die Men- ruina. Do jego eksploatacji używano schen, man kennt sich. Bajohr ist in turbiny, w którą po 1945 roku cztery, Seehesten geboren und aufgewachsen, pięć razy dziennie zaplątywały się wę- und hat ab 1943 die Grundschule neben gorze. „Wtedy było tyle ryb, że ledwie der Kirche besucht. Der Lehrer Salz war im wody starczało. Przy jeziorze Salęt auch Organist. Am Kirchturm sieht man Mały były kraty, które miały trzymać LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób Hahnkamp Uwe Fotos: zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. noch die heute zugemauerte Tür zum Nur noch ein paar Reste und ein Turmfragment sind von der Ordensburg übrig, an der Freiwillige das Unterholz roden. ryby z dala, ale one je wyrwały – stąd AufgangLARES: zur Empore, Diese über Materialien die er die sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensproblemy” – opowiada untersagt. Adolf Bajohr. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Orgel erreichen konnte. „Wir hatten einen bei dem Wasser im Graben um die Burg Mijamy jezioro Juno i jezioro Czos, Majątku rodziny Klugkistów Bajohr Die Kirche ist eine der ältesten der müsste man mit der Mauer ganz tief za Szestnem znajdują się jeszcze jeziora nie może już odwiedzać. Udaje się więc Region, war ursprünglich mit Schilf Fleischer hier, runter gehen.“ Von den Resten der Mau- Kiersztanowskie i Ruskowiejskie. Łatwa w kierunku zamku Zakonu Niemieckie- gedeckt und wurde nach einem Brand einen Bäcker, zwei er der Burg wirft Adolf Bajohr noch ei- do obrony lokalizacja, w której już Pru- go względnie tego, co po nim zostało. 1639 wieder aufgebaut. „Ich habe 1944 Stellmacher, die nen letzten Blick auf die Ruinen. Dann sowie zakładali kasztele, czego dowodzi Widać jeszcze kilka murów fundamen- an Weihnachten noch Gedichte in der kehrt er ihr den Rücken: „Nach Hause, jedno ze wzgórz położone między jezio- towych, pozostałości jednej z wież, Kirche aufgesagt“, erinnertLARES: sich Niniejszy Adolf materiałFeuerwehr und służy einen wyłącznie nach Sensburg.“do czytania. Powielanierami w Salęt jakikolwiek Wielki i Salęt Mały. sposób W Szest- zabronione.szkielet jakiejś kamiennej konstrukcji. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bajohr, „später habe ich mit ein paar Tischler. Seehesten, nie Adolf Bajohr oświadcza, że pójdzie Z ruin zamku zakonnego Adolf Bajohr Jungs LARES:den Blasebalg Diese für die Materialien Orgel be- sind lediglich zum LesenSzestno: bereitgestellt. Spacer po wsi z żywą historią Jegliche – do kościoła: Vervielfältigung „Klucz możemy odebrać ist strengstens spogląda na budynek, untersagt. w którym urzą- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dient und dem Nachbarn beim Glo- das war früher der Ostatni Mohikanin z Szestna w sklepie naprzeciwko”. Przed wojną dzono garaże. „Tam był kiedyś browar ckenläuten geholfen.“ Kreis, und Sensburg Adolf Schlomm miał tam oberżę, była z wysokim kominem w narożniku. Zbu- Bis 1960 arbeitete er unter anderem ein Fischerdorf.“ ało jest miejscowości w byłych nawet stacja benzynowa. Bajohr sypie rzyli go, a budynek spłonął za czasów als Traktorist auf dem Gutshof. Seit Prusach Wschodnich, gdzie moż- wspomnieniami. Przy tej ulicy mieszka- rosyjskich” – wspomina. damals lebt Adolf Bajohr in Sensburg. naM jeszcze spotkać ludzi, którzy miesz- li: policmajster Dallkuss, ks. proboszcz Fakt, że z zamku zakonnego w ogóle Als Bauarbeiter hat er Sensburg und kali w nich już przed II wojną świato- Pfister, a dalej z tyłu drugi oberżysta, można znów cokolwiek zobaczyć, należy Seehesten mit aufgebaut. Und er hat die wą. 79-letni Adolf Bajohr jest jednym Schwarz. „U oberżystów były dwie sale zawdzięczać przyjaciołom gminy Szes- Mühle mit renoviert.LARES: Von ihr ist Niniejszy kaum abgebrochen, materiał und das służy Gebäude wyłącznie ist zur z ostatnich do czytania. „rdzennych mieszkańców” Powielanie taneczne. w jakikolwiek Mieliśmy tu rzeźnika, sposób pieka- zabronione.tno. Bajohr wchodzi akurat w momen- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mehr als eine Ruine geblieben. Betrie- russischen Zeit abgebrannt“, erinnert Szestna (Seehesten). Chociaż obecnie rza, dwóch stelmachów, straż pożarną cie, gdy wspólnie ze strażakami z OSP ben wurdeLARES: sie mit Dieseeiner Turbine, Materialien in die er sich. sind lediglich zum Lesenmieszka bereitgestellt. on w Mrągowie, pozostaje Jegliche oraz Vervielfältigung stolarza. Szestno to był wcześniej ist strengstens usuwają zarośla untersagt. z pozostałości zamku. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sich nach 1945 vier- bis fünfmal am Tag Dass von der Ordensburg überhaupt wierny swojej rodzinnej miejscowości, powiat, a Mrągowo było wioską rybac- „Cieszy mnie, że oni tak się tu angażują” Aale verwickelten. „Es gab damals fast wieder etwas zu sehen ist, ist den Freun- po której oprowadził wysłannika „Wo- ką” – wyjaśnia Adolf Bajohr. – mówi. „Na szczycie wieży było zawsze mehr Fische als Wasser. Am Kleinen den der Gemeinde Seehesten zu ver- chenblatt.pl”. Ludzie na ulicy pozdrawiają go, gniazdo bocianie. Piwnice niestety się Salent-See waren Gitter, um die Fische danken. Bajohr kommt gerade dazu, als Obecnie mieszka w Mrągowie (Sens- wszyscy go znają. Bajohr urodził się zawaliły, po wojnie trzymano w nich abzuhalten, die haben sie herausgeris- die mit der freiwilligen Feuerwehr das burg), jednak w Szestnie nadal jest i wychował w Szestnie, a od 1943 roku ziemniaki i warzywa, a potem przez całe sen – daher die Probleme“, weiß Adolf Unterholz an den Burgresten wegräu- w domu. Adolf Bajohr często jeździ uczęszczał do szkoły podstawowej, która lata nie robiono nic” – dodaje Adolf Ba- Bajohr. LARES: Niniejszymen. „Esmateriał freut mich, służydass sie sichwyłącznie hier do tej doniewielkiej czytania. wsi położonej Powielanie w od- mieściła w jakikolwiek się obok kościoła. Nauczycielsposób zabronione.johr, wzruszając ramionami. Legendę LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Das Gut der Familie Klugkist kann so einsetzen“, sagt er. „Oben auf dem ległości ośmiu kilometrów na północ Salz był też organistą. Przy wieży ko- o tym, że istniało ponoć przejście łą- BajohrLARES: nicht mehr Diese besuchen. Materialien Er macht Turm warsind immer lediglich ein Storchennest. zum Die Lesen od Mrągowa. bereitgestellt. Ledwie minął granicę Jegliche mia- ścielnej Vervielfältigung widać jeszcze zamurowane ist dziś strengstens czące zamek z kościołem, untersagt. uważa raczej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sich auf den Weg Richtung Deutsch- Keller sind leider eingebrochen, nach sta, Adolf Bajohr zaczyna opowiadać: drzwi prowadzące do wejścia na emporę, za fikcję: „Są co prawda schodki, które ordensburg. Oder das was davon noch dem Krieg wurden dort Kartoffeln und „Tu zaraz zaczyna się Szestno. Ten park poprzez którą mógł dojść do organów. pozwalają coś przypuszczać, ale biorąc steht. Ein paar Grundmauern sind noch Gemüse aufbewahrt, dann wurde jahre- należał do Klugkista, właściciela majątku Kościół jest jednym z najstarszych pod uwagę, że w fosie okalającej zamek zu sehen, der Rest eines Turm, ein stei- lang nichts gemacht“, zuckt Adolf Bajohr w Szestnie. Powiadają, że przegrał go w regionie, był pierwotnie kryty trzci- była woda, trzeba byłoby postawić mury nernes Gerippe. Von den Ruinen der mit den Schultern. Den unterirdischen w karty”. O ile pamięta, pierwszy asfalt ną, a po pożarze, jaki wybuchł w 1639 bardzo nisko”. Z pozostałości murów Deutschordensburg blickt Adolf Ba- Gang, den es angeblich zwischen der położono na tej ulicy, gdy jego matka, roku, został odbudowany. „W 1944 roku Adolf Bajohr ostatni raz rzuca okiem johr auf ein Garagengebäude.LARES: „Da Niniejszy war Burg und materiał der Kirche służygegeben wyłączniehat, hält mając dodziewięć czytania. lat, chodziła Powielanie na religię jeszcze w w świętajakikolwiek Bożego Narodzenia sposób zabronione.na ruiny, po czym staje do nich plecami LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. früher eine Brauerei mit einem hohen er für unwahrscheinlich: „Es gibt zwar do Mrągowa. Musiało to być pod koniec deklamowałem w kościele wiersze” – i mówi: „Do domu, do Mrągowa”. SchornsteinLARES: an der Diese Ecke. Den Materialien haben sie Stufen, sind die etwas lediglich vermuten lassen, zum aber Lesen I wojny bereitgestellt. światowej. Jeglichewspomina Vervielfältigung Adolf Bajohr i dodaje: ist „Póź strengstens- untersagt.Uwe Hahnkamp LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 19/1205LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenSchlesien bereitgestellt. śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 9 Lubiąż: Otwarcie wystawy w Domu Kultury Pazurkiem Kotysia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. DrogaLARES: Diese Materialien w nieznane sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensAtrakcyjne untersagt. Dwujęzyczna wystawa w Lubiążu Otwarcie wystawy zorganizowana przez Haus Schle- odbędzie się sien w Bonn-Königswinter i Mu- Niemcy 10 maja w Domu iemiecki urząd statystyczny zeum Archeologiczno-Historyczne Kultury w Lubiążu, w Głogowie będzie przedstawiała Nopublikował dane dotyczące LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wul. jakikolwiek Willmanna 12. sposób zabronione.migracji. Wynika z nich, że nasi losy Niemców wypędzonych w latach zachodni sąsiedzi w ostatnich latach LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 1945–1947LARES: oraz Diese Polaków Materialien osiedlo- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensodzyskali impet untersagt. w pozyskiwaniu nych na Śląsku. nowych obywateli. W 2013 roku również przeszłość sąsiedniego kraju, raz z zakończeniem II wojny będzie możliwe porozumienie. nad Renem i Łabą osiedliło się 1108 światowej rozpoczęła się nie- Teksty dwujęzycznej wystawy dotyczą- tysięcy cudzoziemców, za granicę wy- znanaW dotychczas w takim wymiarze ce wypędzeń Polaków powstały w Mu- jechało 798 tysięcy osób, co daje do- Kolumna uciekinierów z Biskupowa, marzec/kwiecień 1945. Foto: Zbiory Haus Schlesien migracja ludności w środkowej i środ- zeum Archeologiczno-Historycznym datnie saldo w wysokości prawie 429 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kowo-wschodniej Europie.LARES: Przymuso Niniejszy- Mimo materiał że wydarzenia służy te rozgrywały wyłącznie bezpośrednio do czytania. po wojnie oraz Powielanie przeżyć w Głogowie w jakikolwiek i odzwierciedlają sposób publiczną zabronione.tysięcy. Ostatni taki okres prosperity we wysiedlenia i przesunięcia granic się mniej lub bardziej równocześnie związanych z wypędzeniami. i naukową dyskusję na ten temat w Pol- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dotknęłyLARES: szczególnie Diese Polaków Materialien i Niem- i odnosiły sind się lediglichdo tego samego zum obszaru Lesen Nicola bereitgestellt. Remig, dyrektor Centrum Jegliche Do- sce. Vervielfältigung Natomiast teksty o ucieczce isti wypę strengstens- Niemcy przeżyły untersagt. w latach 1991– ców. Wiele milionów Niemców i Pola- geograficznego, to jeszcze po 70 latach kumentacyjno-Informacyjnego w Haus dzeniu Niemców zostały napisane w Haus 1993, co miało związek z upadkiem ków uciekło lub zostało wypędzonych traktuje się je i wspomina przeważnie Schlesien, wyjaśnia: Chcemy przedstawić Schlesien w Königswinter i nawiązują muru berlińskiego. Najgorzej było ze swoich stron ojczystych. Ludzie ci oddzielnie. I właśnie wystawa ta może publiczności własną historię, ale przede do publicznej i naukowej dyskusji, jaka w 2008 i 2009 roku, kiedy odnotowa- musieli budować swoją egzystencję stanowić przyczynek do wspólnego wszystkim historię sąsiada. Bo tylko wte- się toczy na ten temat w Niemczech. no ujemne saldo migracyjne. na nowo w obcym dla nich otoczeniu. przedstawienia historii dziejącej się dy, gdy oprócz naszej własnej poznamy Bernadett Fischer / jr Zdecydowanymi liderami LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.w osiedlaniu się w RFN są Polacy. – W 2013 roku stanowili oni aż 16,1% LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Siebleben:LARES: Gustav-Freytag-Jubiläumsjahr Diese Materialien sind lediglich eröffnet zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenswszystkich przybyłych, untersagt. wyprzedzając Rumunów (11%) oraz Włochów, Bułgarów i Węgrów (po ok. 5%). Zdaniem analityków, na niemieckim Freytags Widersprüche rynku pracy będzie wkrótce brako- Anlässlich des 120. Todestages Gustav Freytags wurde in Gotha-Siebleben wać pięciu milionów fachowców. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. feierlich das Gustav-Freytag-JahrLARES: Niniejszy eröffnet. materiał Bis zum 200.służy Geburtstag wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Praktycznie wszystkie siły polityczne Freytags im nächsten Jahr, soll es zahlreiche Veranstaltungen zu Ehren są zgodne co do tego, że należy przy- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. des SchriftstellersLARES: Diese geben. Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensgotować nową untersagt. ustawę migracyjną. Na wzór Kanady niemieckie pasz- or 120 Jahren starb in Wiesbaden „Die Ahnen“ (1872-1880) sowie „Soll porty mieliby otrzymywać najlepsi VGustav Freytag, der zu den wich- und Haben“, der 1855 erschien und fachowcy z całego świata, na podsta- tigsten Vertretern des bürgerlichen 1924 unter der Regie von Carl Wilhelm wie systemu punktowego, uwzględ- Realismus der deutschen Literaturge- verfilmt wurde. Zu einer zweiten Ver- niającego ich wiek, znajomość języka schichte gehört. Die Feierlichkeiten im filmung des Romans kam es nicht, da LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Jubiläumsjahr, die vomLARES: Heimatverein Niniejszy Freytag materiał nach dem Zweiten służy Weltkrieg wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.i oczywiście najbardziej pożądane Siebleben initiiert werden und mehrere wegen seiner angeblich antisemitischen kwalifikacje na rynku pracy. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Lesungen,LARES: Vorträge, Diese Symposien Materialien sowie Tendenz sind zusehends lediglich kritisiert wurde. zum Ein Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Józef Kotyś Theateraufführungen am Gustav-Frey- geplantes Filmprojekt des WDR 1977 mit tag-Gymnasium in Siebleben umfas- dem Regisseur Rainer Werner Fassbin- sen, begannen am 30. April mit einer der wurde letztendlich nach einer heftig Kranzniederlegung am Grab Freytags geführten Debatte aufgegeben. in Siebleben und einem Festvortrag im Auf den angeblichen Antisemitismus, SiegwartFotos: Wohlleben Der Gothaer Landrat Konrad Gießmann bei seiner Letzte Pavillon im Gustav-Freytag-Park. Unter der Freytag vorgeworfen wird, kam auch Gustav Freytags Grab in Siebleben Ansprache. Rechts im Bild Prof. Jochen Schröder. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. den zahlreichen BesuchernLARES: und GästenNiniejszy der Sprachwissenschaftler materiał służy Prof. wyłącznie Jochen do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. der Gedenkveranstaltung waren unter Schröder (Gotha) in seinem Vortrag zu mit dem später rassisch konstruierten zeige sich darin, dass Freytag beispiels- Gelegenheit LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. anderemLARES: die Nachkommen Diese desMaterialien Bruders sprechen. sind Der lediglich Referent wies aufzum einige Lesen Antisemitismus bereitgestellt. der Nationalsozialisten Jegliche weise Vervielfältigung zu den polnischen Nachbarn ist eine strengstens Kurzentschlossene untersagt. Experten kön- Gustav Freytags Reinhold, die Familie Widersprüche in den Werken Freytags vergleichbar. Gustav Freytag weist u.a. eigenartige Beziehung habe – er glaube nen sich noch in der kommenden Löffler-Schönwald anwesend sowie der hin. Ein Widerspruch ergebe sich aus nach, dass die Juden über Jahrhunderte an die deutsche Ordnung und Gemüt- Gothaer Landrat Konrad Gießmann, der der Beziehung zum erstarkten deutschen in Deutschland unterdrückt wurden und lichkeit. Die Polen (Katholiken) wären Woche als Referenten für das 20. die Schirmherrschaft für das Gustav- Bürgertum, denn der große Traum der dass man sie oft als Fremde im eigenen anders, und das führe bei Freytag (ein Schlesienseminars zum großen Freytag-Jahr übernahm. Deutschen nach 1813 (Befreiungskriege Land betrachtete. Freytag versteht die Protestant und Preuße) zu einer Art Themenblock „Vergangenheit in Ge- Gustav Freytag, der am 13. Juli 1816 gegen Napoleon) ein vereintes Deutsch- Juden auf Grund seiner Freiheitsidee, Überheblichkeit gegenüber dem Nach- genwart und Zukunft – Modelle zur LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. in Kreuzburg (Kluczbork)LARES: geboren Niniejszy land zu materiał gründen, erfühlte służy sich erstwyłącznie 1871 aber von do seiner czytania. nationalen Powielanie Gesinnung barvolk. w jakikolwiek Daraus ergebe sich sposób ebenfalls zabronione. wurde, verließ früh seine Heimatstadt. und so lange es um Deutschland ging, her hat er Vorbehalte. In meinen Augen ein Gegensatz, den er zum Ausdruck Geschichtsbewältigung im östlichen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Er besuchteLARES: das GymnasiumDiese Materialien in Oels verzeihe sind Gustav lediglich Freytag Strömungen, zum Lesen ist er keinbereitgestellt. Antisemit“, sagte der Referent.Jegliche bringen Vervielfältigung wolle. Gustav Freytag wäre ist aber strengstens Mitteleuropa untersagt. seit 1989“ anbieten. (Oleśnica), studierte in Breslau und Ber- die ihm nicht gefallen aber der Einigung Ein anderer Widerspruch im Schaf- kein Nationalist, der die Deutschen ge- lin und war nach seiner Habilitation von nützen. „Die Gleichberechtigung der fen Freytags ergab sich aus seiner na- gen die Polen ausspielen wolle. „Freytag as Haus der Deutsch-Polnischen 1839 bis 1844 Dozent in Breslau. Nach Juden in der preußischen Gesellschaft tionalliberalen Grundgesinnung. Das unterliegt dadurch einer Hauptströmung Zusammenarbeit (HDPZ) organi- mehreren Wohnortwechseln zog er 1851 zu Freytags Zeit in Breslau stand nur Nationale einerseits und das Liberale im 19. Jahrhundert, man denke an Kul- siertD dieses gemeinsam mit Partnern im nach Siebleben: In der „guten Schmiede“, auf dem Papier – die Tradition war an- auf der anderen Seite mussten zu Wider- turkampf Bismarcks und die versuchte Zeitraum vom 23. bis 25. September 2015 wie Freytag sein Wohnhaus bezeichnete, tijüdisch, aber nicht antisemitisch. Sie sprüchen führen, denn die Betonung der Germanisierungspolitik ganz speziell im wieder im Schloss zu Groß Stein. Anmel- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. verfasste er die meistenLARES: seiner Werke,Niniejszy richtete materiał sich gegen die służy religiös-jüdisch wyłącznie Nationalität do czytania. schließe einen unbedingtenPowielanie Posener w jakikolwiekGebiet“, sagte Prof. sposóbSchröder. zabronione.dungen oder weitere Informationen bitte unter anderen die bekanntesten Romane gebundenen Menschen, ist aber nicht Freiheitswillen aus. Dieser Widerspruch Johannes Rasim per E-Mail an [email protected] LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensoder telefonisch untersagt.unter: 0048 77 402 51 05. Kondolenzen / Kondolencje Einen zentralen Platz in der so ge- nannten Gedächtniskonkurrenz innerhalb Europas nehmen bis heute Kontroversen zwischen der geschicht- Zarząd, Der Vorstand, der Geschäftsführer lichen Wissensüberlieferung West- und Dyrektor Generalny und die Mitarbeiter Osteuropas – vor allem die mensch- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.lich verursachten Katastrophen des 20. oraz pracownicy des Hauses der Deutsch-Polnischen Jahrhunderts betreffend – ein. Abseits der Bedeutung von Geschichte im öf- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES:Domu Diese Współpracy Materialien Polsko-Niemieckiej sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.Zusammenarbeit Jegliche sprechen Vervielfältigung ihre tiefe ist strengstensfentlichen Raum untersagt. und bei politischen Zwistigkeiten zwischen verschiedenen z głębokim żalem żegnają Betroffenheit über den Tod von Ländern kämpfen West- und Osteuropa noch heute um die Verbreitung ihrer je- weiligen Gedächtniskultur. Im Rahmen des 20. Schlesienseminars werden vor śp. Helenę Buchner, Helena Buchner, diesem Hintergrund folgende Themen- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.bereiche behandelt: Modelle der Ge- dächtniskultur im familiären und schu- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialienśląską pisarkę, sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.schlesische Jegliche Schriftstellerin, Vervielfältigung ist strengstenslischen Umfeld, untersagt. in Politik, in Wirtschaft, autorkę niezapomnianej „Hanyski”, Autorin der unvergesslichen „Hanyska“, Kirche und Glauben, im öffentlichen Raum, der lokalen Geschichtsaufberei- nominowanej do nagrody Mosty Dialogu Nominierte zum Preis Brücken des Dialogs tung sowie in Museen. Das Programm des diesjährigen Schlesienseminars wird 2013 w kategorii „Ludzie”. 2013 in der Kategorie „Menschen“, aus. bis Ende Mai 2015 zusammengestellt. Das HDPZ plant, wie in den Vorjahren, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:Niech spoczywa Niniejszy w materiał pokoju służy wyłącznie do czytania.Möge Powielanie sie in Frieden w jakikolwiek ruhen sposób zabronione.im Anschluss an das Seminar auch wie- 8164 8163 der einen Tagungsband herauszugeben. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.HDPZ/S-K

10LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenSchlesien bereitgestellt. śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8. – 14. Mai 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Czieschowa/Königshütte: Erfundene Friedhofsschändungen TERMINE QQKloster RaudenLARES:: Im Rahmen Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. des Europatages in der Bildungsstätte Der Fall Hinrich Wilhelm Kopf der DiözeseLARES: Gleiwitz Diese im ehemaligen Materialien Zis- Das kleine sind Dorf lediglich Czieschowa zum (Cieszo Lesen- bereitgestellt. Jeglicheschen Vervielfältigung 1939 und 1943 kommen ist bereits strengstens den alle sterblichen untersagt. Überreste, die sich LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. terzienserkloster Rauden (Rudy) wird wa) bei Koschentin (Koszęcin) war im Zusammenhang mit dem angebli- auf dem Friedhof weniger als 40 Jahre am 8. Mai um 18:00 Uhr die vom HAUS chen Verkauf von jüdischen Grabsteinen befanden, exhumiert und umgebettet SCHLESIEN konzipierte Wanderausstel- lange Zeit berühmt, da dort die der Friedhöfe Czieschowa und Königs- und der Friedhof in Königshütte wurde lung „Klosterdämmerung“ eröffnet. einzige Schrothholzkirche Ober- hütte (Chorzów) auf. Am 16. November liquidiert.“ schlesiens stand, die der jüdischen 1942 schrieb Kopf in seiner Funktion als Auch der Regionalhistoriker Jan QQGliwice: MuzeumLARES: Gliwice zaprasza Niniejszy Gemeinde materiał als Gotteshaus służy diente. wyłącznie do czytania. Powielanie„Treuhänder“: w jakikolwiek „Ich habe für sposób die Steine zabronione.Myrcik aus Koschentin, der 2011 in LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. na wystawę archeologiczną w Zamku in Königshütte und Czieschowa zusam- seiner Publikation alle 78 verbliebenen Piastowskim pt. „Przeszłość powiatu gli- men 5.500 Reichsmark (RM) zuzüglich Grabsteine des jüdischen Friedhofs von LARES: Diese Materialienor sind über einem lediglich Jahr wurde zum das 300 Lesen bereitgestellt. Jegliche500 Vervielfältigung RM Verwaltungskostenbeitrag ist strengstens = Czieschowa verzeichnete untersagt. und beschrieb, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wickiego. Vademecum archeologiczne”. Seelen zählende Dorf unfreiwillig 6.000 RM erhalten.“ Diese Aussage, auf zeigt sich sehr verwundert: „Der jüdi- Wystawa jest dla zwiedzających dostęp- zumV Politikum. Den Stein ins Rollen die sich auch Teresa Nentwig beruft, sche Friedhof von Czieschowa, der na do 30 czerwca. brachte die Dissertationsarbeit der Göt- ist aber falsch. Denn beide Friedhöfe schon seit über 100 Jahren nicht mehr tinger Historikerin Teresa Nentwig, die überdauerten die Jahre von 1939 bis genutzt wird, hat die Zeit des National- QQBreslau: Die 16. Breslauer Bienna- den ersten Ministerpräsidenten Nieder- 1945 unversehrt! sozialismus vollkommen unbeschadet le für Medienkunst findet vom 13. bis 17. sachsens, Hinrich Wilhelm Kopf (SPD), Renata Skoczek vom Museum in überdauert. Erst nach Kriegsende wur- Mai unter dem Titel „TLARES:est Exposure” statt. Niniejszy in ihrer materiał Arbeit als einen służy Friedhofsschän wyłącznie- do czytania. PowielanieKönigshütte w jakikolwiek ist von der Aussage sposób Kopfs zabronione.den viele Grabsteine zunächst durch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Gezeigt wird moderne Kunst an den ver- der entlarvte. Die Auswirkung war, überrascht: „Der jüdische Friedhof in Vandalismus und dann 2008 durch schiedenstenLARES: und Diese ungewöhnlichsten Materialien neben sinddem politischen lediglich Denkmalsturz zum Lesen bereitgestellt. JeglicheKönigshütte Vervielfältigung überdauerte die Zeitist desstrengstens einen Orkan zerstört. untersagt. Ich ging bis heu- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Orten in Breslau. Es wird Projektionen, Kopfs, die Umbenennung des Hinrich- Johannes Rasim Foto: Nationalsozialismus unbeschadet und te davon aus, dass ausgerechnet der Wilhelm-Kopf-Platzes in Hannover. Die Die Grabsteine auf dem jüdischen Friedhof in Czie- wurde von den Mitgliedern der jüdi- Treuhänder Kopf sich für die Erhal- Installationen, Performances, Konzerte, schowa tragen hebräische und deutsche Inschriften. Workshops, Konferenzen und ein Kinder- prestigeträchtige Adresse, wo sich der schen Gemeinde noch bis 1954 genutzt. tung dieses Friedhofes einsetzte, denn niedersächsische Landtag befindet, trägt seinem vorschnellen Urteil verstimmte. Danach wurde der Friedhof geschlos- als Vermögensverwalter konnte er seine programm geben. nun seit dem 2. April 2015 den Namen Schließlich ist die Sachlage im Fall Kopf sen und verfiel zusehends. Nach immer schützende Hand über den Friedhof QQ Hannah-Arendt-Platz. Für die Umbe- alles andere als eindeutig und lässt viele häufigeren Diebstählen wurden in den halten beziehungsweise gegenüber den Opole: BibliotekaLARES: Wojewódzka Niniejszy nennung materiał machte sich służy vor allem wyłącznie auch Fragen do offen. czytania. Powielanie60er-Jahren w jakikolwiek alle wertvollen sposób Grabstei- zabronione.NS-Behörden eine Verzögerungstaktik LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zaprasza 15 maja o godz. 18.00 do czy- Niedersachsens Ministerpräsident Ste- Erste Zweifel über die Rolle Kopfs als ne aus Granit und Marmor von den verfolgen, damit der Friedhof erhalten telni LARES:przy ul. Piastowskiej Diese 18 na Materialien promocję phan Weil sind stark, lediglich selbst ein SPD-Mann, zum Lesen Verwalter bereitgestellt. enteigneter jüdischer Jeglicheund pol- Stadtbehörden Vervielfältigung an private Personen ist strengstens bleibt.“ untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. reprintu książki „Das Lebensbild meiner der allerdings viele Parteigenossen mit nischer Vermögen in Oberschlesien zwi- verkauft. Anfang der 70er-Jahre wur- Johannes Rasim Mutter Lucie Lehnsgräfin von Haugwitz- -Hardenberg-Reventlov, geb. Prinzess zu Schönaich-Carolath” oraz jej tłumaczenia na język polski, poświęconej żonie jednego Jemielnica: IV Święto Rodziny i V Jarmark Cysterski Breslau: Wettbewerb „Schönstes deutsches Wort“ z właścicieli zamku w Rogowie Opolskim. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQTost: Am 16. Mai findet eine Ge- Rycerze, rodzina i św. Józef Libelle und Habseligkeiten denkveranstaltungLARES: fürDiese die Opfer Materialien des vor 70 sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheDer Vervielfältigung Begriff Habseligkeiten ist hat strengstens es untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Jahren entstandenen NKWD-Lagers Tost schon einmal geschafft. Er wurde statt. Um 12 Uhr findet an der Gedenkstät- 2011 das schönste deutsche Wort. te eine zweisprachige Gedenkstunde und Das suchen jetzt auch das Institut um 15:30 Uhr eine ökumenische Andacht für Auslandsbeziehungen (ifa) und in der St. Barbara Kapelle auf dem katho- lischen Friedhof in Tost statt. der Deutsche Akademische Aus- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanietauschdienst w jakikolwiek (DAAD) in Breslau sposób in zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQChorzów: Towarzystwo Społecz- einem polenweiten Wettbewerb. no-KulturalneLARES: Niemców Diese Województwa Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Śląskiego zaprasza 24 maja w kompleksie ,,Sztygarka” na uroczystość 25-lecia po- er Wettbewerb wendet sich an all wstania towarzystwa. diejenigen in Polen, die Deutsch lernenD oder Deutsch sprechen. Gesucht wird nach einem deutschen Wort, wel- QQBreslau: Das Institut für Verwal- ches der Einsender oder die Einsenderin Häbich / pixelio.de Egon Foto: Welches ist Ihr schönstes deutsches Wort? tungswissenschaftenLARES: an der Fakultät Niniejszy für Rycerze podczas materiał turnieju służy wyłącznie do czytania. PowielanieFoto: Piotr Smykała besonders w jakikolwiek gern mag. Das kann sposób eines mit zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Rechts-, Verwaltungs- und Wirtschafts- einem besonderen Klang sein oder einer Besonders wichtig ist wissenschaftenLARES: der Diese Universität Breslau Materialien Jarmark sind Cysterski lediglich w połączeniu zum Lesen miłowania. bereitgestellt. Podczas święta patronalnego Jegliche bestimmten Vervielfältigung Bedeutung. ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. lädt für den 29. Mai zu einer internatio- z Diecezjalnym Świętem Rodziny biskup przyjął do Bractwa św. Józefa 67 Besonders wichtig ist auch die Be- auch die Begründung nalen wissenschaftlichen Konferenz ein: nowych członków. Bractwo liczy więc gründung für die Wahl. Die muss je- für die Wahl des Wortes. „Europäische territoriale Zusammenarbeit co roku przyciąga coraz większe rze- już 549 osób. der Teilnehmer in einem kleinen, kre- für die Entwicklung des deutsch-polnisch- sze zwolenników. Również w tym Sam Jarmark Cysterski zaoferował jak ativen und persönlichem Text von 50 tschechischen Grenzraums“. J. Rasim roku mimo złej pogody przybyło zwykle cały wachlarz atrakcji, począwszy bis 200 Wörtern aufschreiben. Ruben wielu wiernych i zwiedzających. od uroczystej parady rycerskiej, poprzez Gallé, Kulturmanager des Instituts für QQOpole: JeszczeLARES: do 18 maja można Niniejszy materiał służy wyłączniepokazy do walk czytania. średniowiecznych Powielanie rycerzy, Auslandsbeziehung w jakikolwiek bei der sposób Deutsche zabronione.Eine Altersbeschränkung gibt es in LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. w opolskim ratuszu oglądać wystawę pokazy artyleryjskie, turniej łucznictwa, Sozial-Kulturellen Gesellschaft in Bres- dem laufenden Wettbewerb nicht. Aus LARES: Diese Materialienwiętowanie sind lediglich rozpoczęła uroczystazum Lesen pokazy bereitgestellt. rzemiosła dawnego i Turniej Jegliche Ry- lau Vervielfältigungist Mitinitiator für den Wettbewerb. ist strengstens den Einsendungen untersagt. plus Begründungen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rzadkich zdjęć dawnego Opola ze zbiorów msza św. celebrowana przez biskupa cerski o Miecz Wójta Gminy Jemielnica. Er nennt ein Beispiel aus einem ähn- wollen die Initiatoren ein Buch zusam- Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków AndrzejaŚ Czaję. Biskup opolski, promo- W charytatywnym „Biegu po dyszkę” lichen Wettbewerb: „Ein Beitrag den menstellen. Auf der Internetseite scho- oraz Archiwum Państwowego. Wysta- tor rodziny, podczas homilii powiedział brali udział m.in. wicemarszałek woje- ich ganz schön fand, das war in der ensteswort.wordpress.com findet man wę można zwiedzać w godzinach pracy m.in.: – Zapominamy, że to nie miłość wództwa opolskiego dr Roman Kolek Kinderkategorie das Wort Libelle. Da ein Formular und mehr Informationen. urzędu miasta. jest bogiem, ale Bóg jest miłością! Trze- oraz wójt Jemielnicy Marcin Wycisło. war die Begründung, wenn ich mich Einsendeschluss ist der 15. Juni 2015. ba wznosić się na wyższy poziom miło- Wybiegane 1102 okrążenia, czyli ponad richtig erinnere: „Der Mensch, der für Die Gewinner werden Ende September, QQKattowitz: AmLARES: 10. Mai wird inNiniejszy die ści darzącej, materiał ofiarnej służy – i podkreślił, wyłącznie że 660 km, do oznacza czytania. 11 020 złotych Powielanie na rzecz dieses w Tier jakikolwiek das Wort Libelle entschieden sposób zabronione.in der Woche des Europäischen Spra- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Schlesischen Philharmonie in Kattowitz Pan Bóg wpisał w nasze serce podwójne Diecezjalnej Fundacji Ochrony Życia hat, der muss aber richtig nett gewesen chentages, im Deutschen Generalkon- zu einemLARES: Konzert unter Diese dem Titel Materialien „Orgela- pragnienie: sind Boga lediglich i drugiego człowieka, zum Lesen a w Opolu. bereitgestellt. Jeglichesein, Vervielfältigung denn er hätte es ja auch ganz ist anstrengstens- sulat Breslau ausgezeichnet. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bend“ eingeladen. Im Programm sind powołanie do małżeństwa rodzi zadanie Johannes Rasim ders nennen können.“ jp u.a. Werke von Johann Sebastian Bach. Beginn ist um 17:00 Uhr. Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer durchs Land und berichtet von seinen Abenteuern QQOpole: Od 27 kwietnia można zgłaszać się do konkursu Muzeum Wsi Opolskiej pod tytułemLARES: „Zabytkowa archiNiniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tekturaLARES: wsi opolskiej”. Diese W ramach Materialien konkursu Holzklopfen sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. im JeglichePuppentheater Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. należy wysłać organizatorowi od 3 do 10 zdjęć zgodnych z tematem. Prace przysy- b als riesengroßer Baum oder kleiner Splitter, Möbelstück oder Papier - Holz łać można jeszcze do września. umgibt uns überall. Am 9. Mai untersuchen ein Puppenspieler und ein Musiker auf der kleinen Bühne des Oppelner Puppentheaters (ul. Augustyna Kośnego QQOppeln: Das Museum des Oppelner O Schlesiens lädt am 12. Mai um 17:00 Uhr 2a) um 10:00 und 11:30 Uhr, Möglichkeiten, die Holz bietet. Sie erschaffen Figuren, zum musikalisch-literarischenLARES: Treffen Niniejszy un- Situationen materiał und służy Episoden, wyłącznie Gegenstände do und czytania. Werkzeuge Powielanie und nehmen diew jakikolwiekkleinen sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ter dem Titel „Schlesien, das nicht mehr und großen Zuschauer mit auf eine Entdeckungsreise in eine Welt der hölzernen existiert“LARES: ein. Im Programm Diese ist eineMaterialien Buch- Klänge sind und lediglich Bilder. zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. vorstellung sowie ein klassisches Konzert. „Holzklopfen“ heißt es und Herzklopfen macht es! Auf einer dicken Schicht Späne stehen Hölzer. Im Späneschaum raschelt es, im Späneschaum bewegt sich was - Hui, QQOppeln: Noch bis zum 14. Mai kann man sich für die Sommerakademie da schießt eine Stäbchen-Raupe aus den für Lehrer der Deutschen Bildungsgesell- Gegenstand, der, -stände – przedmiot hölzernen Wogen. schaft (DBG) anmelden, die dieses Jahr Lebewesen, das, die – żywa istota Das Stück „Holzklopfen“ wird vom Helios Späne, die – wióry Michael Lurse zaubert eine vom 6. bis zum 10. JuliLARES: stattfindet. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania.Theater aus HammPowielanie gezeigt, geleitet w jakikolwiek von sposób zabronione.magische Welt aus Holz. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Woge, die, -n – fala Foto: helios-theater.de LARES: Diese MaterialienŁukasz Biły sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.Michael Lurse und Jegliche Barbara Kölling. Vervielfältigung q ist strengstens untersagt. Klaudia Kandzia Konzept: LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ein StückLARES: Niniejszy Steiermark materiał służy wyłącznie in do czytania. Oppeln Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Oppelner LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die SteiermarkLARES: Diese hat ihn Materialien aus der polnischen sind lediglich Hauptstadt zum nach Lesen Oppeln bereitgestellt. gelockt. Der österreichische Jegliche Vervielfältigung Botschafter ist strengstensNachrichten untersagt. Dr. Thomas Buchsbaum kam als Schirmherr zur Kooperationsbörse „Steiermarktage“ und zum 15. Österreichischen Frühling. In der Österreich-Bibliothek besuchte er trotz engem Zeitplan den Vortrag über die Steiermark, seine QQZinterpretują flagę fotogra- ficznie: Uczniowie Klubów Odkrywców Heimat. Über Heimweh und das Leben in einem fremden Land sprach er mit Marie Baumgarten. Niemieckiego, których inicjatorem jest Herr Botschafter, Sie sind seit 2013 Minderheiten zu trennen. Wenn eine przypadł Prusom. Czy Pan też żywi DWPN, włączyli się w akcję „SchwarzRot- Botschafter in Warschau. Wie fühlen nationale Minderheit ein anderes Land sentymentalne uczucia wobec Śląska? Gold”. Autorem akcji jest Norbert Niesłony LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sie sich dort? LARES: Niniejszyals Schutzmacht materiał hat und służy eine ethnische wyłącznie do czytania. PowielanieMożliwe, w jakikolwiek że Austria była najmilszym sposób zabronione.– górnośląski fotograf, który przedstawia Mein Leben ist wunderschön! Ich Minderheit nicht, verstößt das gegen die z okupantów Polski, ale nie była to nie- zdjęcia, których głównym akcentem są LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. fühle michLARES: in Warschau Diese wie Materialien zu Hau- europäischen sind Konventionen.lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichepodległość. Vervielfältigung W regionie fascynują ist mnie strengstens kolory flagi niemieckiej. untersagt. Do udziału zapro- se. Es ist wichtig, dass ich mir auch im Die deutsche Sprache ist vor allem zamieszkujące go mniejszości. Przez cale szono również uczniów szkół, w których Ausland ein Zuhause schaffe, in dem durch die deutsche Minderheit in der życie zajmowałem się prawami człowie- DWPN założył swoje kluby odkrywców. ich mich wohlfühle, sonst könnte ich Oppelner Region sehr präsent. Vermit- ka i prawami mniejszości, stąd ciekawi Zdjęcia, które wykonają uczniowie, mają diesen Job nicht machen. Aber auch als telt Ihnen das ein Stück Heimat? mnie tematyka związana z mniejszo- ich nicht in Europa gelebt habe, bin ich Ich würde nicht sagen Heimat, son- ścią niemiecką, i nie tylko tą, lecz także być możliwie nowatorskie i niekonwen- mindestens zwei Mal im Jahr nach Hau- dern Vertrautheit. Dieser Teil Polens ist Ruchem Autonomii Śląska. Niemniej cjonalne. Na zaproszenie szybko odpo- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. se gekommen, nach LARES:Österreich. Niniejszymir vertraut, materiał weil er Österreich służy wyłącznie ähnlich do czytania. Powielaniejestem w przeciwny jakikolwiek stosowaniu sposób podziału zabronione.wiedzieli uczniowie PSP Prószków oraz Schlesien ist geschichtlich eng mit ist. Uns verbindet ein gemeinsames Mit- na mniejszości narodowe i etniczne. Je- Gimnazjum im. św. Jacka Odrowąża w LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ÖsterreichLARES: verbunden. Diese Unter Materialien Maria teleuropa: sind wir essen,lediglich trinken und zum singen Lesen bereitgestellt. Jeglicheżeli Vervielfältigung bowiem mniejszość narodowa ist mastrengstens Izbicku. Pierwsze untersagt. zdjęcia z motywami Theresia blühte die Region auf. Bei fast das selbe, wir haben die gleichen In- Thomas Buchsbaum Foto: J. Stemplewski za protektora inny kraj, a mniejszość niemieckiej flagi można już oglądać na der Herrscherin flossen die Tränen, als stitutionen und wir denken gleich. Auch etniczna nie ma takiego protektora, to www.haus.pl. Akcja potrwa jeszcze do Schlesien schließlich an Preußen fiel. die geografische Nähe trägt dazu bei. Jest Pan ambasadorem w Warszawie jest to sprzeczne z postanowieniami 15 maja tego roku. Haben Sie auch sentimentale Gefühle od 2013 roku. Jak się Pan tam czuje? konwencji europejskich. für Schlesien? Odrobina Styrii w Opolu Żyje mi się wspaniale! Czuję się w Język niemiecki jest szeroko obec- QQDeutsche aus Oppeln verab- Österreich mag vielleicht der netteste Warszawie jak w domu. Dla mnie to ny na Opolszczyźnie, a to głównie za schieden Bartoszewski: Die deutsche LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Besatzer Polens gewesenLARES: sein, aberNiniejszy es Styria materiałprzyciągnęła go służy ze stolicy wyłącznie Polski ważne, do aby czytania. będąc za granicą, Powielanie stworzyć sprawą w jakikolwiekmniejszości niemieckiej. sposób Czy zabronione.Minderheit hat Prof. Władysław Barto- war keine Unabhängigkeit. Was mich do Opola. Ambasador Austrii dr Tho- sobie dom, w którym będę się dobrze dostrzega Pan w tym jakąś cząstkę LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. an derLARES: Region fasziniert Diese sind Materialien die Min- mas Buchsbaum przybył sind lediglich jako zum honoro Lesen- czuł, wbereitgestellt. przeciwnym razie nie mógłbym Jegliche ojczyzny? Vervielfältigung ist strengstens untersagt. derheiten. Ich habe mich mein Leben wy patron na giełdę kooperacyjną „Dni wykonywać tej pracy. Ale nawet gdy nie Może nie ojczyzny, ale odczuwam tu lang mit Menschenrechten und Min- Styrii” oraz na obchody XV Austriac- mieszkałem w Europie, przynajmniej pewną swojskość, także dlatego, że ta derheitenrechten beschäftigt. Daher kiej Wiosny. W Bibliotece Austriackiej dwa razy w roku przyjeżdżałem do część Polski jest podobna do Austrii. ist die deutsche Minderheit, aber nicht pomimo napiętego harmonogramu domu, do Austrii. Łączy nas wspólna Europa Środkowa – nur diese, sondern auch die schlesi- wysłuchał wykładu poświęconego jego Śląsk ma bliskie więzy historyczne jemy, pijemy i śpiewamy prawie to samo, sche Autonomiebewegung für mich ojczystej Styrii. O tęsknocie za rodzin- z Austrią. Pod rządami Marii Teresy mamy jednakowe instytucje i myślimy ein spannendes Thema. Ich bin aller- nymi stronami i życiu w obcym kraju region ten przeżywał rozkwit. Wład- jednakowo, do czego przyczynia się też LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dings dagegen, nationaleLARES: und ethnische Niniejszy rozmawiał materiał z Marie Baumgarten. służy wyłącznieczyni roniłado czytania. łzy, gdy Śląsk Powielanie ostatecznie geograficzna w jakikolwiek bliskość. sposóbq zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Hohe Politik erinnert an Bartoszewski – Rafał Restaurant „Orlik“ in Wahlstatt Bartek, Vizemarschall Roman Kolek und Stadt- präsident Wiśniewski (vlnr) Foto: VdG szewski gedacht. Am 30. April fand in Oppeln ein Gedenktreffen statt, das an LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. DerLARES: Niniejszy Tatar materiał und służy wyłącznie der do gutherzige czytania. Powielanie w jakikolwiekMönch sposób zabronione.den großen Politiker erinnert hat. Wäh- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Auf demLARES: halben Diese Weg von Materialien Görlitz sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichemahltes Vervielfältigung Geflügelfleischkotelett“ ist als strengstensKin- rend des Treffens untersagt. zeigte man einen Film- nach Oberschlesien liegt direkt an dermenü, aber auch „Piroggen Schüssel ausschnitt seiner Rede im Bundestag, wo vom gutherzigen Mönch“. Ob damit die er offen über die Vertreibung der Deut- der Autobahnausfahrt Wahlstatt Benediktiner aus dem Kloster Opatowitz schen aus Breslau oder Stettin sprach. Er (Legnickie Pole) das Restaurant und in Ostböhmen gemeint sind, kann mir wusste darüber und hat das Leid aner- Motel „Orlik“. Ein lohnenswerter die Bedienung nicht sagen. Den Bezug kannt, dem die Deutschen ausgesetzt Zwischenstopp, auch aus histori- zur Wahlstattschlacht kann auch der waren, die in Anbetracht des Zweiten „Steak Tatar gehackt“ (Befsztyk tatarski Weltkrieges ihre Heimat verloren haben. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. scher und religiöserLARES: Sicht. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniesiekany) w jakikolwiek nicht herstellen. Dennoch sposób ist zabronione.Es freute ihn aber, dass man heute darü- der „Orlik“ mit seinen günstigen Prei- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES:o genau die Diese Schlacht Materialien zwischen sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichesen Vervielfältigung und netter Bedienung an ist einem strengstens ber sprechen kann, untersagt. ohne Angst um den dem schlesischen Ritterheer und geschichtsträchtigen Ort immer einen Frieden in Europa zu haben. derW heranstürmenden „Goldenen Hor- Zwischenstopp wert. de“ der Mongolen stattfand, ist bis heute Johannes Rasim QQW Gogolinie nabożeństwa ma- nicht bekannt – die Bezeichnung „Leg- jowe po niemiecku: Tradycyjnie jak co roku w Gogolinie mniejszość niemiec- nickie Pole“ also das Liegnitzer Schlacht- Das Restaurant und Motel „Orlik“ direkt an der A4 Foto: Johannes Rasim Unsere Bewertung feld ist jedenfalls irreführend. Lediglich ka we współpracy z parafią organizuje LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. die Stelle, wo der gefalleneLARES: Piastenher Niniejszy- Besuch materiał der barocken służyKlosterkirche wyłącznie der erreichbar do czytania.ist und sich laut Powielanie Eigenwer- w jakikolwiekAmbiente sposób zabronione.nabożeństwa majowe dla wszystkich, zog Heinrich der Fromme aufgebahrt Benediktiner, die von der Witwe Hein- bung auf polnische Küche spezialisiert. którzy chcą modlić się w języku serca. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wurde,LARES: ist bekannt, Diese denn an dieserMaterialien Stelle rich des sind Frommen, lediglich Anna von zum Böhnen Lesen Die zweisprachige bereitgestellt. polnisch-deutsche Jegliche VervielfältigungAuswahl ist strengstensNabożeństwa untersagt.majowe odprawia się w ließ seine Mutter, die Heilige Hedwig, (Anna Přemyslovna), nach Wahlstatt Karte enthält so manche Überraschung, Kościele katolickim ku czci Matki Bożej. eine Kapelle errichten, die heute das geholt wurden. Doch zurück zum Res- denn neben einem Schnitzel „Orlik“ und Bedinung Odmawia się lub odśpiewuje podczas Museum der Schlacht von Wahlstatt taurant „Orlik“, das von der Autobahn „Szwajcar“ (mit Speck und Käse, bzw. beherbergt. Ebenfalls lohnenswert ist ein nur aus westlicher Richtung sehr schnell eingerollt), finden wir hier ein „Ein ge- niego Litanię loretańską oraz modlitwę „Pod Twoją Obronę”. Nabożeństwa w Go- golinie będą odprawiane każdej majowej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.niedzieli o godz. 16.00 przy kapliczce na Breslau, Kattowitz: Kino und Film im Rahmen der Kulturhauptstadt łąkach niedaleko autostrady A4. Dojazd ulicą Bagienną. Nabożeństwa już w ze- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensszłym roku cieszyły untersagt. się dużym zaintere- sowaniem. Łukasz Biły Die Stadt als Held QQKonzert und Jubiläum: Das Einen Film über Breslau innerhalb 25. April gekürt. Der Jury gehörten u.a. Blasorchester der Freiwilligen Feuerwehr von 48 Stunden zu drehen sowie das der Filmregisseur Wiesław Saniewski in Himmelwitz gab am 3. Mai ein Konzert und Roman Gutek, der das „Internatio- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Festival „MIASTOmovie:Wro“LARES: Niniejszy sind materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanienale wFilmfestival jakikolwiek Warschau“ sposób(Warszaw- zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zwei InitiativenLARES: Diese im Rahmen Materialien des sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheski MiędzynarodowyVervielfältigung Festiwal Filmowy) ist strengstens untersagt. Filmprogramms der Kulturhaupt- ins Leben rief, an. Die Idee für den Wettbewerb hatte stadt Europas. der amerikanische Filmproduzent Mark Ruppert. „48HFP“ wird seit 14 Jahren eim Festival „MIASTOmovie:Wro“ in 130 Städten weltweit organisiert. Im wurden vom 16. bis 19. April nicht Mai kommt „48HFP“ nach Kattowitz. nurB Dokumentationen zum Thema Städ- Die Teilnahmegebühren betragen 130 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tebau gezeigt, sondernLARES: es gab auch Niniejszy die Stadt im Wandel:materiał Ein Beispiel aus służy den Teilnehmerbeiträgen wyłącznie do czytania.Screenshot: Powielanie miastomovie.pl bis 210 w Złotyjakikolwiek und die Anmeldung sposób läuft zabronione.zu Ehren des Schutzheiligen St. Florian. Möglichkeit, an Debatten und Treffen in drei Phasen vom 4. bis 29. Mai. Für das kommende Jahr planen die Him- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. teilzunehmen,LARES: die sichDiese mit Veränderun Materialien- „MIASTOMovie:Wroc“ sind lediglich fand zum der er Lesen- ren. Der bereitgestellt. Held war dabei stets dieJegliche Stadt VervielfältigungFabian Lindner, Johannes ist Rasim strengstensmelwitzer Feuerwehrmänner untersagt. für das gen der Stadt beschäftigen. So waren gänzende internationale Wettbewerb Breslau! Der Held musste in irgendeiner erste Maiwochenende ein großes Fest auch Filme von deutschen Autoren zu „The-48-Hour-Film-Project Wroclaw Form vorkommen, sei als eine Stadtan- zum 90-jährigen Bestehen ihrer Feuer- sehen, wie z.B. über Immobilien-Ghettos (48HFP)“ statt. Die 27 angemeldeten sicht oder auf einer Ansichtskarte. Zum Weitere wehr. Johannes Rasim in Köln. Teams erarbeiteten sich eigene Drehbü- Drehen konnte man Kameras, Fotoap- Infos: Neben Gästen gab es außerdem ein cher, drehten und schnitten ihre vier- bis parate oder Handys verwenden. Vom www.48hour- interessantes Kunstprojekt. Bei „VOID“ siebenminütigen Werke. Alles musste 21. bis zum 23. April wurden alle Filme film.com/pl/ Oppelner Nachrichten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. geht es um Orte, dieLARES: im Zweiten Niniejszy Welt- innerhalb materiał von 48 Stunden służy erfolgen. wyłącznie Jede im Breslauer do czytania. Kino „Nowe PowielanieHoryzonty“ katowice/ w jakikolwiek sposób zabronione.war eine Zeitung, die von 1895 bis krieg ihre Identität verloren und nicht Produktion musste ein Requisit, einen gezeigt. Jeder Zuschauer konnte seinen 1935 im Oppelner Land erschien. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wiederLARES: gefunden Diese haben. ParallelMaterialien zu Drehtext sind und einenlediglich Helden thematisie zum Lesen- Favoriten bereitgestellt. wählen. Der Sieger wurde Jegliche am Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

12LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenRAtgeber bereitgestellt. Por Jeglicheady Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8. – 14. Mai 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Porady: Wynagrodzenie w Niemczech za czas niezdolności do pracy w pierwszym dniu choroby LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ToLARES: Diesemusisz Materialien sind lediglich zumwiedzieć! Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Osoba, która z powodu choroby ku chorobowego istnieje od początku nie może w Niemczech wykonywać leczenia szpitalnego tudzież leczenia w ośrodku rehabilitacyjnym, w pozosta- swoich obowiązków służbowych, ma łych przypadkach – od dnia następują- prawo do otrzymywaniaLARES: wynagro Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.cego po tym, w którym lekarz stwierdził LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dzenia przez okres sześciu tygodni, niezdolność do pracy. Nawiązanie do LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdnia następującego untersagt. po tym, w którym LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. a ustawowy okres uprawniający została stwierdzona przez lekarza nie- do dalszej wypłaty pensji przez zdolność do pracy, niesie ze sobą pewną pracodawcę w przypadku choroby ważną konsekwencję. Ubezpieczony, wynosi 6 tygodni. któremu wyczerpało się już prawo do dalszej wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę i który wielokrotnie jest rzy ustalaniu tegoLARES: okresu należyNiniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.niezdolny do pracy z powodu tej samej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Pjednak wziąć pod uwagę, czy nie- choroby tylko przez jeden dzień (np. zdolnośćLARES: do pracy Diesenastąpiła podczasMaterialien lub sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensz powodu chemioterapii untersagt. lub pewnych LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. po rozpoczęciu świadczeniu pracy czy form dializy), nie będzie miał prawa do przed rozpoczęciem świadczenia pracy. zasiłku chorobowego. Nie jest to jednak Jeśli jednak pracownik już przystąpił do prawidłowe, ponieważ w takim przy- swoich czynności służbowych, rozpo- padku ubezpieczony regularnie musi częty dzień pracy nie jest wliczany do rezygnować ze świadczeń pieniężnych wymienionego wyżej okresu 6 tygodni, zastępujących utracone dochody, które bo zaczyna się dopieroLARES: następnego Niniejszy dnia, materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.przysługiwałyby mu, gdyby był leczony LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. a za pozostałą część dnia, w którym na- stacjonarnie. Luka ta ma zostać usunięta stąpiłoLARES: zachorowanie, Diese pracownik Materialien otrzy- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens(poprawiona) przezuntersagt. odpowiednie ure- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. muje jeszcze pełne wynagrodzenie. Te gulowania w ustawie o wzmocnieniu za- informacje i szereg innych, które zawarte bezpieczenia społecznego, która została zostały w tym tekście, każdy z pracują- uchwalona w grudniu 2014 roku przez cych nad Renem wiedzieć musi. rząd federalny. Po zajęciu stanowiska w tej sprawie i zgłoszeniu szeregu popra- Decydujący czynnik wek przez Bundesrat ustawa ma wejść Jeśli jednak pracownik powiadomi w życie w lecie 2015 roku. o zachorowaniu przedLARES: rozpoczęciem Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dnia pracy,LARES: pierwszy Diese dzień niezdolności Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Sznejweis Andrzej Rys. Rubryka untersagt. jest tworzona przez LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. do pracy zostanie wliczony do 6-tygo- Po upływie lejnych 6 tygodni tylko wtedy, gdy do chorobowego ze swojej kasy chorych. Krzysztofa Świerca dniowego okresu, w związku z czym ponownego zachorowania i niezdolności Prawo to przysługuje ubezpieczonym oraz firmę Smuda Consulting. prawo do wynagrodzenia skończy się 6-tygodniowego okresu do pracy doszło po upływie co najmniej zawsze wtedy, gdy są niezdolni do pracy wraz z upływem 42. dnia choroby. Gdy wypłaty wynagrodzenia 6 miesięcy. Ponowne prawo do wyna- lub podlegają leczeniu stacjonarnemu w Zachęcamy również do odwiedzenia niezdolność do pracy rozpoczyna się w przez pracodawcę grodzenia za maksymalnie kolejnych 6 szpitalu bądź ośrodku rehabilitacyjnym strony www.intertax24.com dniu wolnym, decydującym czynnikiem tygodni w przypadku tej samej choroby na koszt kasy chorych. Prawo do zasił- oraz www.smuda-consulting.com. jest, czy wynagrodzenie wyliczane jest pracownik ma prawo przysługuje również wtedy, jeśli przed na podstawie dni pracyLARES: czy dni Niniejszykalen- materiałdo zasiłku chorobowego służy wyłącznie początkiem do czytania. ponownej niezdolności Powielanie do w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. darzowych. W przypadku wyliczania pracy dobiega końca okres 12 miesięcy. na podstawieLARES: dni pracy,Diese 6-tygodniowy Materialien zesind swojej lediglich kasy chorych. zum LesenOkres bereitgestellt. 12 miesięcy rozpoczyna Jegliche się każ- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. okres rozpoczyna się w następnym dniu, dorazowo wraz z niezdolnością do pracy, Podane na tacy rawo do otrzymywania wynagrodze- tem wczorajsi, stańcie się w którym pracownik byłby zobowiązany o ile w momencie jej rozpoczęcia nie Pnia za pracę w Niemczech powinno praktyczni i na czasie dla do świadczenia pracy. Z kolei jeśli wyli- istnieją wcześniejsze okresy niezdolności być pierwszą rzeczą, z jaką zapoznają się swojego dobra oraz bez- czenie następuje na podstawie dni ka- będzie dalsza wypłata wynagrodzenia do pracy wskutek tej samej choroby. Do wszyscy, którzy decydują się na zarob- pieczeństwa i poznajcie K. Świderski Foto: lendarzowych, wyżej wymieniony okres za pełne 42 dni kalendarzowe. tego 12-miesięcznego okresu nie jest kowanie nad Renem, a jak wiemy, są to wszelkie kruczki prawne Ryszard Galla rozpoczyna się wraz z danym dniem zaliczany dzień rozpoczęcia pierwszej ogromne rzesze ludzi; wśród nich nie bra- dotyczące czasu trwania wypłaty wyna- kalendarzowym. PonieważLARES: prawo Niniejszy do Czas trwania materiał wypłaty wynagrodzenia służy wyłącznie niezdolności do czytania. do pracy wskutek Powielanie tej samej kuje w też jakikolwiek takich, którzy w tej kwestii sposób mają zabronione.grodzenia chorobowego lub na przykład LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dalszej wypłaty pensji przez pracodaw- chorobowego choroby. Jeśli jednak tego dnia praca nie spore zaległości. Czas najwyższy zatem je planowanych zmian ustawowych. Szansę cę w przypadkuLARES: choroby Diese zawsze Materialien musi Sześciotygodniowy sind lediglich okres uprawniazum Lesen- była już bereitgestellt. świadczona, okres 12 miesięcyJegliche nadrobić, Vervielfältigung bo jak uczy dzisiejsza ist lektura, strengstens macie zatem olbrzymią, untersagt. bo w powyższym LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. obejmować pełne 6 tygodni, wynagro- jący do dalszej wypłaty wynagrodzenia rozpoczyna się już w tym momencie. ale także doświadczenia pracujących w tekście otrzymaliście wszystko, co nie- dzenie wyliczane na podstawie dni pra- obejmuje daną chorobę tylko jeden raz. RFN, z którymi często się spotykam – ta zbędne, a zostało to podane do „połknię- cy wypłacane będzie w dalszym ciągu Jeśli pracownik po raz kolejny będzie Planowane zmiany ustawowe wiedza na pewno nie boli, a bez wątpie- cia” na łamach „Wochenblatt.pl” niemal przez pełne 30 dni pracy. W przypadku niezdolny do pracy wskutek tej samej Po upływie 6-tygodniowego okresu nia w bardzo wielu przypadkach okazuje na tacy. wyliczania na podstawie dni kalenda- choroby, zachowa on prawo do wyna- wypłaty wynagrodzenia przez praco- się niezwykle przydatna. Nie bądźcie za- Notował Krzysztof Świerc rzowych pracownikowiLARES: przysługiwać Niniejszy grodzenia materiał przez okres służy maksymalnie wyłącznie ko- dawcę do pracownik czytania. ma prawo Powielanie do zasiłku w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Oppeln: Kooperationsbörse „Steiermarktage“ Was lange währt… Die KooperationsbörseLARES: „Steiermark Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Dolmetscher: „Das macht die Gespräche LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tage“ lockte zwischen dem 30. April persönlicher, das ist sehr wichtig. Und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdie Herrschaften untersagt. waren sehr zufrieden.“ LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. und dem 1. Mai eine Delegation aus Doch die Region habe noch viel mehr der Steiermark in die Oppelner Woi- zu bieten, betont der steirische Unter- wodschaft. Während der zweitägi- nehmer Manfred Kainz, der vier Firmen in Polen hat und bereits vor Jahren einen gen Kooperationsbörse stellten sich Kooperationsvertrag mit der Oppelner beide Regionen vor, mit dem Ziel, Woiwodschaft geschlossen hat. gemeinsame Projekte zu realisieren „Da es hier Universitäten und Hoch- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.schulen gibt und interessante Unterneh- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. und Investoren zu gewinnen. men, sehe ich sehr große Möglichkeiten. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensIch sehe das als untersagt. eine Chance, dass wir LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. irtschaftlich sei man ähnlich gemeinsam hochinnovative Produkte strukturiert: eine ähnlich hohe mit den modernen Möglichkeiten der Bevölkerungszahl,W ein starker Mittel- Technik entwickeln.“ Der Unternehmer stand, sehr gute Familienbetriebe, Hand- ist Gründer von TCM-International mit werk und Landwirtschaft, das verbinde 33 Niederlassungen weltweit, fünf davon beide Regionen, sagt der Mitorganisator in Polen. Er hat außerdem Firmen in LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Marie Baumgarten Fotos: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. der „Steiermarktage“, Roland Kulig. Aus Referate zu Kooperationspotenzialen an der Technischen Hochschule in Oppeln Face-to-Face-Gespräche. „Die Chemie stimmt“, sagt der Veranstalter. Australien, China, Russland, Tschechien, diesem Grund sei das Kooperationspo- Brasilien, Frankreich und Deutschland. tenzialLARES: hoch. „Die LeuteDiese finden Materialien gut zuei- Überzeugungsarbeit sind lediglich leisten. Zuletzt zum war Lesen be am bereitgestellt. Anfang skeptisch waren „HastJegliche du darauf, Vervielfältigung dass sich steirische Betriebe ist hier strengstens „Mein Arbeitsplatz untersagt. ist die Welt, dazu ge- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nander, die Chemie stimmt“, stellt Kulig es ein Programm zu Förderung der du- nichts anderes zu tun, als uns Praktikan- niederlassen. hört auch Oppeln“, sagt Kainz. Er wolle bei den Face-to-Face-Gesprächen fest. alen Ausbildung, mit dem die Oppelner ten aus Polen zu schicken?“, musste sich Einen Standortvorteil verschaffe sich seinen steirischen Landsleuten nun die Eine Zusammenarbeit zwischen Region punkten konnte. 250 Schüler Brambauer anhören. „Trotzdem haben die Oppelner Region vor allem durch Oppelner Region schmackhaft machen. der Oppelner Woiwodschaft und der und Praktikanten aus Polen haben in die Betriebe den Versuch gewagt und die hiesige deutsche Minderheit, be- Die Kooperationsbörse fand in der Steiermark besteht seit über 15 Jahren. steirischen Betrieben erste praktische waren erstaunt über die gute Ausbildung tont Christoph Mutz, Bürgermeister Polytechnischen Hochschule in Oppeln Doch eine Kooperationsbörse von dieser Erfahrungen gesammelt. Die Evaluie- der jungen Leute. Das war imagemäßig von Tarnau. Von steirischer Seite habe sowie in umliegenden Ortschaften wie Größe fand zum erstenLARES: Mal statt. Niniejszy Dafür rung des materiał Programms służy hat gezeigt, wyłącznie dass für Oppeln do czytania.eine gute Sache.“ Powielanie Nun wolle man wsich jakikolwiek von den zweisprachigen sposób Orts- zabronione.Rosenberg, Guttentag und Krascheow LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mussten Roland Kulig und sein Kollege vor allem die Oppelner Region sehr gut man steirische Praktikanten auch in die schildern überrascht gezeigt, erzählt er. statt. auf steirischerLARES: Seite, Diese Erich Brambauer,Materialien abgeschnitten sind lediglichhabe. Obwohl diezum Betrie Lesen- Oppelner bereitgestellt. Region holen und hoffe Jegliche auch Auch Vervielfältigung die Korrespondenz verlief ist ohne strengstens untersagt.Marie Baumgarten LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 19/1205LARES: Diese Materialien sind lediglich zum W Lesenirtsch bereitgestellt.aft Gospod Jeglicheark Vervielfältigunga ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 13 Gospodarka: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA Oddział Elektrownia Opole zapraszają LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. NajwiększyLARES: Diese Materialien sind lediglich plac zum Lesen bereitgestellt. budowy Jegliche Vervielfältigung w Polsce ist strengstens untersagt. Już za niecałe dwa tygodnie (14–15 maja) w ramach XI Dni Otwartych PGE Górnictwo w Elektrowni Opole, które organizuje PGE Górnictwo i Energetyka Kon- i Energetyka wencjonalna SA Oddział Elektrownia Opole, będzie można zobaczyć naj- Konwencjonalna jest LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. większy energetycznyLARES: plac budowy Niniejszy w Polsce, materiał na którym służy powstają wyłącznie dwa do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.liderem w branży bloki energetyczne. Nadarzy się także okazja, by zapoznać się z procesem wydobywczej węgla LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wytwarzaniaLARES: energii Diese elektrycznej Materialien i ciepła. sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensbrunatnego. untersagt. Udział hętnych do zorganizowania dla Otwartych będą mogły wejść wyłącznie tej spółki w rynku siebie i swoich bliskich takiej wy- w towarzystwie swoich rodziców lub w Polsce wynosi cieczkiC jest bardzo dużo, ale niestety opiekunów, jeśli ci mają do tego prawną nie każdy zdoła wejść na plac budowy. zgodę. Poza tym z uwagi na duże za- ponad 78 procent. Stąd wszyscy chętni już dzisiaj powinni interesowanie tym przedsięwzięciem, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. pomyśleć o możliwościLARES: zapisania Niniejszy się a jednocześnie materiał ograniczone służy możliwości wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. na tę wycieczkę, bo warto. Warto tym przyjęcia zainteresowanych przez orga- Elektrownia Opole nocą Foto: Piorog/Wikipedia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bardziej,LARES: że zgodnie Diese z programem, Materialien wszy- nizatorów, sind o czasie lediglich i terminie zum zwiedza Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenszaspokaja ponad untersagt. 37 procent krajowego scy zwiedzający będą mieli możliwość nia decydować będzie kolejność zapisu. Elektrownia Opole, to jeden z koncer- GiEK jest liderem w branży wydobyw- zapotrzebowania, a na rynki lokalne zobaczenia z bliska najważniejszych A te przyjmowane są od poniedziałku nów należących do Polskiej Grupy Ener- czej węgla brunatnego, bo jej udział dostarcza blisko 18,5 mln GJ ciepła. instalacji energetycznych i urządzeń. do piątku do 12 maja bieżącego roku getycznej, która zajmuje się wydobywa- w rynku wydobywczym tego surowca PGE GiEK zatrudnia obecnie prawie w godzinach 8–14, stąd apelujemy – niem węgla brunatnego, wytwarzaniem w Polsce wynosi ponad 78 procent. 17,5 tysiąca pracowników i nie wyklucza Należy się pośpieszyć wszyscy, których ten temat interesuje, energii elektrycznej oraz ciepła i składa Spółka jest też największym w Polsce zwiększenia zatrudnienia Mowa między innymi o centralnej powinni się pośpieszyć. się z 12 oddziałów, w tym centrali spółki, wytwórcą energii elektrycznej, który Johann Engel LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nastawni elektrowni, LARES:turbogeneratorach, Niniejszy materiał służy wyłączniektóra znajdujedo czytania. się w Bełchatowie. Powielanie Wspo- w jakikolwiek sposób zabronione. kotłach energetycznych bądź chłodniach 17,5 tysiąca pracowników mniane oddziały tej firmy rozlokowane Dla zainteresowanych: Żeby zwiedzić Elektrownię Opole, należy się zgłosić do LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kominowych,LARES: co dla Diese fascynatów Materialien tech- Dla sindpodkreślenia lediglich potęgi i siłyzum tego Lesen są na terenie bereitgestellt. aż dziewięciu województw, Jegliche 12 Vervielfältigung maja (tylko w dni robocze, wist godzinach strengstens 8–14) pod nr. untersagt.telefonu 77 423 50 26. niki może być olbrzymim przeżyciem. przedsiębiorstwa warto przypomnieć, a mowa o elektrociepłowniach, elek- Można się też kontaktować pod adresem e-mail: [email protected]. Więcej W tym miejscu należy jednak zaznaczyć, że PGE Górnictwo i Energetyka Kon- trowniach konwencjonalnych i kopal- informacji w sprawie organizacji wycieczek znajduje się na stronie internetowej że dzieci oraz niepełnoletnia młodzież wencjonalna Spółka Akcyjna (PGE niach węgla brunatnego. Na podkre- www.elopole.pgegiek.pl. na teren Elektrowni Opole w trakcie Dni GiEK SA), w skład którego wchodzi ślenie zasługuje też fakt, że spółka PGE

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Gospodarka: WLARES: niemieckojęzycznych Niniejszy materiał miastach służy żyje wyłącznie się najlepiej do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wrocław jest OK! Brytyjski portal uk.mercer.com, któ- wał się na 6. miejscu, a Frankfurt nad Z polskich aglomeracji Warto być wysoko ry jest też liderem w kwestii doradz- Menem (Hesja) na 7. Zaskoczeniem jest Władze miast, które nie znalazły się w LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznienatomiast do to,czytania. że w pierwszej Powielanie dziesiątce wbrytyjski jakikolwiek portal docenił sposób zabronione.tym rankingu lub zostały odnotowane, twa biznesowego, co roku publikuje nie znalazło się najbogatsze niemieckie tylko dwa miasta – ale na bardzo niskiej pozycji, czasami LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. listę lokalizacjiLARES: zDiese najlepszymi Materialien per- sind lediglich zum Lesenmiasto bereitgestellt. – Hamburg, choć bardzo Jegliche często VervielfältigungWarszawę, która zajęła ist strengstenstwierdzą, że zajęcie untersagt. wysokiej lub niskiej spektywami do życia i obiektywną tam bywało, oraz stolica Badenii i Wir- lokaty w rankingu portalu uk.mercer. tembergii, siedziba Porsche i Mercedesa 79. miejsce na 200, com nie ma w ogóle znaczenia. Czy to ocenę jakości życia w poszczególnych – Stuttgart, który od lat należy do najza- i stolicę Dolnego Śląska prawda? Nie sądzę, to zdecydowanie ma metropoliach na świecie. możniejszych miast nie tylko RFN. Nie znaczenie, bo wysoka lokata w tej klasy- było natomiast zaskoczenia na pierwszej – Wrocław, któremu fikacji zwraca uwagę międzynarodowych łównymi kryteriami branymi pod pozycji, zwyciężył – jak wspomnieliśmy przypadło miejsce 100. przedsiębiorców i inwestorów, co może LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. uwagę są międzyLARES: innymi: działanie Niniejszy materiał służy wyłączniena początku do czytania. – Wiedeń, który Powielanie wyprzedził w jakikolwiek sposób zabronione.jeszcze bardziej polepszyć atrakcyjność służbG miejskich, transportu, dostępność szwajcarski Zurych oraz nowozelandz- poszczególnych metropolii. Jednak LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dóbr konsumenckich,LARES: Diese ale nie Materialien bez zna- sind lediglich zum Lesenki Auckland. bereitgestellt. Pozostałe miasta Jegliche spoza Vervielfältigung ist strengstensutrzymać się na untersagt. topie nie jest łatwo, bo czenia jest także sytuacja społeczno- Starego Kontynentu to 5. kanadyjskie ne oraz jest dostrzegalna dostępność nie wszystko jest uzależnione od władz -polityczna. W opublikowanej niedawno Vancouver i 10. australijskie Sydney, towarów konsumpcyjnych. Czy zatem poszczególnych metropolii. Czynników przez ten portal liście miast, w których a pozostałe europejskie metropolie w dwa miasta z prawie 40-milionowego jest bowiem bardzo dużo i nawet lekkie żyje się najlepiej, najwygodniej, naj- dziesiątce to 8. Genewa i 9. Kopenhaga. narodu w pierwszej setce to sukces czy zachwianie sytuacji polityczno-gospo- dostatniej i najbezpieczniej, w gronie Na uwagę zasługuje brak w pierwszej porażka? Różnie można to interpreto- darczej w danym kraju może natych- ponad 200 aglomeracji z całego świata, Mpulka1/Wikipedia Foto: dziesiątce miast ze Stanów Zjednoczo- wać, ale wiele europejskich państw nie miast skutkować mniejszą atrakcyjno- Wrocław to nie tylko piękne zabytki, ale także archi- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. które wzięto tym razemLARES: pod lupę, Niniejszy więk- tektura nowoczesna, materiał co jeszcze służyzwiększa atrakcyjność wyłącznie nych, Anglii,do czytania. Francji, Norwegii, Powielanie Japonii, reprezentuje w jakikolwiek w pierwszej setce, sposób a nawet zabronione.ścią danego miasta. Doskonałym tego szość znajduje się w Europie, ale... Od stolicy Dolnego Śląska i m.in. na tej podstawie jej awans Szwecji, Holandii czy Belgii. dwusetce żadne miasto. Stąd można przykładem jest stolica Irlandii – Dublin, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 6 lat lideremLARES: tego Dieserankingu Materialienjest stolica o 7 pozycji sind w rankingu lediglich uk.mercer.com nie dziwi.zum Lesen bereitgestellt. Jeglicherzec: Vervielfältigung nie jest tak źle. Tym bardziej ist strengstensże który w 2012 roku untersagt. wskutek szeregu nie- Austrii – Wiedeń, która szczyci się boga- Wrocław 7 pozycji w górę europejskimi miastami, które dostały szczęść, typu wzrost przestępczości, po- tym życiem kulturalnym, dobrą opieką górę lub w dół. Wspomniana pierw- Z polskich aglomeracji brytyjski por- najmniej głosów, są: stolica Ukrainy – wodzie, spadła w rankingu aż o dziewięć zdrowotną, umiarkowanymi kosztami sza dziesiątka zdominowana jest przez tal docenił tylko dwa miasta: Warszawę, Kijów, który zajął 176. miejsce (jeszcze pozycji w ciągu zaledwie roku. Dodajmy, mieszkaniowymi i licznymi instytucjami metropolie europejskie, jest ich aż 7. Na która zajęła 79. miejsce na ponad 200, 3 lata temu był na 158. miejscu) oraz że najgorszymi zachodnioeuropejskimi kulturalnymi. uwagę zasługuje też fakt, że w pierwszej i Wrocław, któremu przypadło miejsce stolica Albanii Tirana (180.) i stolica miastami okazały się Belfast (Irlandia dziesiątce najwięcej miast jest z Niemiec, 100. A zatem stolica Dolnego Śląska Białorusi Mińsk (189.), ale... W mia- Płn.), który zajął 63. miejsce i Ateny LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Europa górą LARES: Niniejszykonkretnie materiał trzy. W tymsłuży roku wyłącznie najlep- zanotowała do czytania. awans o 7 pozycji Powielanie w po- stach w Europy jakikolwiek Środkowej i Wschodniej sposób zabronione.(Grecja) – 85. Warto też podkreślić, że Jak wspomnieliśmy na wstępie, w szym niemieckim miastem okazało się równaniu z rokiem ubiegłym. Jest to są też metropolie, które uplasowały się największą rozpiętość standardów życia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rankinguLARES: pod lupę Diese wzięto ponadMaterialien 200 Monachium, sind które lediglich uplasowało zum się na Lesen4. duża nobilitacjabereitgestellt. dla tej metropolii. Jegliche W wyżej Vervielfältigung od Wrocławia i Warszawy. ist Mowa strengstens odnotowano w Azji:untersagt. najlepszym do życia miast, ale pierwsza dziesiątka od wielu lokacie, choć w kilku poprzednich latach uzasadnieniu, dlaczego portal uk.mer- o stolicy Czech – Pradze, która zajęła miastem na tym kontynencie okazał się lat jest stosunkowo ustabilizowana, a stolica Bawarii była już wyżej i szła łeb cer.com docenił właśnie te polskie grody, 68. miejsce, stolicy Węgier i Słowenii – Singapur, 25. na liście, zaś najgorszym – poszczególne aglomeracje w zasadzie w łeb z Wiedniem. Z kolei Düsseldorf, można przeczytać: dlatego, że kwitnie w Budapeszcie i Lublanie, które wspólnie Duszanbe w Tadżykistanie (214.) tasują się między sobą – pozycję w stolica Nadrenii Płn.-Westfalii, uplaso- nich środowisko kulturalne i społecz- uplasowały się na 75. miejscu. Krzysztof Świerc

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieSchlesische do czytania. Wirtschaftsschau Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Neue BrauereiLARES: in Kupferberg Diese Materialien(strohfarben), sind lediglich Rudawskie (rotfarbiges zum Lesen zer Sonderwirtschaftszone bereitgestellt. einzusteigen. Jegliche scheren Vervielfältigung Herstellung des Eises derist Sor strengstens- koscherer Eishörnchen untersagt. in der Namslau- Im kleinen niederschlesischen Dorf Malzbier, leicht mit Hopfen gewürzt) Neapco hat inzwischen eingeräumt, dass te KitKat wachte Polens Oberrabbiner er Fabrik beaufsichtigt hat. Wo es nötig Kupferberg bei Hirschberg haben zwei und Górnik (dunkles Weizenmalzbier). ein Hallenbau in Rosenberg tatsäch- Michael Schudrich. Wann sind Lebens- war, prüfte er dabei auch die Herkunft Breslauer, der Brauer Jarosław Kądziela Es sind leichte Biere mit jeweils 5 bis 5,5 lich erwogen wird. Firmeninternen mittel nun koscher? Ganz allgemein der Urprodukte für die Eisprodukti- und seine Lebensgefährtin Ewa, das Prozent Alkohol. Gewerkschaftlern zufolge hat Neapco- gesagt dann, wenn sie aus von der Thora on. „In der Praxis zeigte sich, dass alle Brauhaus Miedzianka gegründet. Die Vorstandschef Kenneth Hopkins noch zugelassenen Inhaltsstoffen hergestellt Elemente der Fertigungslinie ebenfalls beiden bauten dort nach eigener Aussa- Rosenberg will Amerikaner im März dieses Jahres Investitionsflä- sind, wobei auch die Herstellungsme- von jeglichen Überresten einer nicht- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ge „inmitten von BergenLARES: und Wäldern Niniejszy Der materiałus-amerikanische służy Automobilzu wyłącznie- chen indo Rosenberg czytania. besichtigt. Powielanie Doch thode w eine jakikolwiek große Rolle spielt. sposób „Wenn zabronione.koscheren Produktion befreit werden eine moderne Scheune“, bestehend aus lieferer Neapco klagt über Platzmangel obwohl seit dem Besuch bereits über im Speiseeis nämlich Milchpulver ent- mussten. Dies war bei einigen Schoko- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. einem LARES:Hotel mit vier Diese Zweibettzimmern Materialien für einen sind Ausbau lediglich seiner Betriebsstätte zum Lesen ein Monat bereitgestellt. vergangen ist, habe Jegliche er noch halten Vervielfältigung ist, so ist zu prüfen, wo ist dieses strengstens ladenerzeugnissen untersagt. sehr umständlich, und einem Gastronomieteil mit Res- in Praschkau und spielt deshalb mit dem immer keine Entscheidung in der Sa- hergestellt und wie es getrocknet wird. insbesondere weil eine Reinigung der taurant, Pub und Brauerei. Man kön- Gedanken, an einen anderen Standort che getroffen. Der Grund sei, dass er Und wenn die verwendete Molke ein Anlagen mit Wasser nicht empfohlen ne bei uns frisches Bier trinken, essen zu wechseln. Eine Gelegenheit, die noch einige weiter Optionen ins Auge Abfallprodukt bei der Herstellung von wird. Wir mussten uns somit richtig und spazieren gehen, da es rundherum nun Rosenberg nutzen will. Die Stadt gefasst habe. Käse ist und dieser auf der Basis von Mühe geben, um am Ende das Zertifi- schöne Besuchsorte gibt, sowie auch leidet seit vielen Jahren unter hoher tierischem Labferment entsteht, so sind kat zu bekommen“, sagte Dariusz Put, übernachten, sagt Jarosław Kądziela, der Arbeitslosigkeit und einer damit ver- Koscheres Speiseeis aus Namslau der Käse und die Molke nicht koscher“, Produktionsleiter bei Nestlé Namslau. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. früher zuhause BierLARES: braute. Das Niniejszy Brau- bundenen materiał Entvölkerung. służy Man wyłącznie will das In der do Namslauer czytania. Nestlé-Fabrik Powielanie hat erläuterte w jakikolwiek Rabbi Michael Schudrich, sposób der zabronione.Die Fabrik will ihr koscheres KitKat-Eis haus Miedzianka hat inzwischen drei Unternehmen somit dazu bringen, in die Produktion von koscherem Speiseeis an den Vorbereitungen teilgenommen auch nach Israel exportieren. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. BiersortenLARES: hergestellt: Diese Cycuch Materialien Janowicki der Rosenberger sind lediglich Teilzone der zumKattowit Lesen- begonnen. bereitgestellt. Über die Einhaltung Jegliche der ko- und Vervielfältigung die Produktion der ersten ist Partie strengstens untersagt.Krzysztof Świerc

14LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Spor bereitgestellt.t Spor Jeglichet Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8. – 14. Mai 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Piłka nożna: Półfinały piłkarskiego Pucharu Niemiec LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. WolfsburgLARES: Diese Materialien sind lediglich – zum LesenDortmund bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung w ist strengstensfinale! untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W finale piłkarskiego Pucharu Nie- był na pozycji spalonej. Tymczasem temu w 31. min Luiz Gustavo strzałem miec, który zostanie rozegrany 30 za to zagranie Langerak powinien był głową podwyższył na 2-0 i praktycz- otrzymać czerwoną kartkę, a nie jedynie nie rozstrzygnął losy rywalizacji. Od maja na stadionie olimpijskim w Ber- żółtą, bo „Lewy” po jego interwencji tego momentu bielefeldczycy częściej linie, zmierzą się BorussiaLARES: Dortmund Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniedoznał w wstrząsu jakikolwiek mózgu, złamania sposób nosa i zabronione.byli przy piłce, ale tylko dlatego, że LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i VfL Wolfsburg. Pierwsi w półfinało- szczęki, a po meczu nie pamiętał nawet, ekipa Dietera Heckinga na to pozwa- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheże strzeliłVervielfältigung w tym meczu gola! Ostatecz ist strengstens- lała, koncentrując untersagt. się na destrukcji i LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wej batalii po serii rzutów karnych nie dogrywka nie przyniosła rozstrzy- „dowiezieniu” korzystnego wyniku do pokonali w Monachium obrońców gnięcia i... końca meczu. Po zmianie stron, kiedy tego trofeum – Bayern, a „wilki” roz- Arminia postanowiła jeszcze odważniej Jedenastki dla Borussii zaatakować, „volkswageny” 2-krotnie biły w Bielefeld rewelację tej edycji, O awansie do finału musiały zadecy- boleśnie ją ukąsiły. W 51. min akcję Ca- trzecioligową Arminię 4-0. dować rzuty karne, ale i w tym elemen- ligiuriego na trzecią bramkę zamienił LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniecie piłkarskiego w jakikolwiek rzemiosła za sposób faworyta zabronione.Perisic, a 4 min później po kolejnym LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ajwięcej emocji towarzyszyło kon- uchodzili gospodarze, którzy właśnie w zagraniu Caligiuriego Arnold ustalił frontacjiLARES: w stolicy Diese Bawarii, Materialien bo po- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichetakich Vervielfältigung okolicznościach w ćwierćfinale ist strengstens wynik na 4-0 dlauntersagt. Wolfsburga. Dzięki LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. jedynkiN pomiędzy Borussią Dortmund Pucharu Niemiec okazali się lepsi na temu ekipa z Dolnej Saksonii po raz a Bayernem Monachium zawsze do- BayArena od Bayeru 04 Leverkusen. drugi w swojej historii wystąpi w finale starczały mnóstwa emocji i zwykle są Do tego Bayern w swoich szeregach ma Pucharu Niemiec i patrząc na to, jak w zacięte. Nie inaczej było tym razem, a najlepszego bramkarza świata Neuera tym sezonie prezentuje się w Bunde- do tego mecz tych ekip zakończył się oraz wybitnych specjalistów od strze- slidze i rozgrywkach pucharowych, w niespodzianką, bo skazywani na pożar- lania jedenastek. Tym razem jednak pojedynku z Borussią Dortmund nie Foto: Tim.Reckmann/Wikipedia Foto: cie podopieczni JürgenaLARES: Kloppa Niniejszy wyszli Bramka Pierre-Emerickamateriał Aubameyanga służy pozwoliła wyłącznie Borussii Dortmund do doprowadzić czytania. do dogrywki w półfinałowymPowielanie wykonawcy w jakikolwiek rzutów karnych sposób w ekipie zabronione.będzie na straconej pozycji. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. z tej batalii zwycięsko, choć przez 3/4 meczu Pucharu Niemiec z Bayernem Monachium i zwycięskich, jak się okazało, dla BVB rzutów karnych. mistrzów Niemiec zawiedli na całej li- Krzysztof Świerc spotkaniaLARES: w normalnym Diese czasie Materialien gry oraz sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichenii. Vervielfältigung Pierwszego nie wykorzystał ist Lahm, strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. w dogrywce nic na to nie wskazywało. Rewelacja tej edycji min wcześniej (za słabego w tym me- który poślizgnął się i posłał piłkę nad Bayern bowiem, mimo że grał w stosun- czu Thiago). Okazało się jednak, że jego bramką, w takich samych okoliczno- Dokumentacja półfinałów kowo rezerwowym składzie, błyskawicz- Pucharu Niemiec, powrót na murawę był zbyt wczesny, ściach do siatki nie trafił Xabi Alonso, Bayern Monachium – Borussia Dortmund 1-1 nie przejął inicjatywę, zepchnął BVB do trzecioligowa Arminia gwiazdorowi Bayernu odnowiła się bo- strzał Götzego z kolei sparował Lan- (1-0), rzuty karne 0-2 obrony i raz po raz pod bramką gości z Bielefeld, pomimo wiem kontuzja i... nie zagra już do końca gerak, a Neuer trafił w poprzeczkę! Po Bramki: Lewandowski (29.) – Auba- Westfalii robiło się gorąco. bieżącego sezonu! A mecz Bayernu z stronie Dortmundu ze skutecznością meyang (75). LARES: Niniejszy materiałgry przed własną służy wyłącznieBVB w do normalnym czytania. czasie gry Powielanie zakończył było wlepiej, jakikolwiek bo do „świątyni” sposób Bayernu zabronione.Bayern Monachium: Neuer – Bena- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Pierwszy efekt publicznością nie się remisem 1-1. Pomimo tego i tragedii trafili Guendogan i Kehl i choć intencje tia, J. Boateng, Rafinha – Xabi Alonso Golkiper przyjezdnych, Langerak, z Robbena, paniki w obozie Bawarczyków Hummelsa wyczuł Neuer, to Borussia – Weiser, Lahm, Thiago (68. Robben, 84. atakamiLARES: miejscowych Diese i ich Materialien strzałami miałasind najmniejszychlediglich zum Lesennie było. bereitgestellt. Monachijczycy wciąż Jegliche byli bo- Dortmund Vervielfältigung po raz 4. z rzędu zagraist strengstens w Götze) Bernat untersagt.– Lewandowski, Müller LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. długo radził sobie bardzo dobrze, kon- szans z wiceliderem wiem przekonani o swojej przewadze i berlińskim finale, rewanżując się przy (76. Schweinsteiger). kretnie do 29. min. Wtedy to Kagawa Bundesligi – VfL o tym, że w dogrywce udowodnią swoją okazji monachijczykom za dwie porażki Borussia Dortmund: Langerak – Durm, przed polem karnym Bayernu zagrał wyższość na tle przeciętnie grającego z rzędu w finale krajowego pucharu – w Sokratis, Hummels, Schmelzer – Błasz- piłkę wprost pod nogi Benatiego, który Wolfsburg, ulegając 0-4. rywala. 2014 roku przegrała po dogrywce 0-2, czykowski (83. Kampl), S. Bender (91. natychmiast długim dośrodkowaniem a w 2013 uległa 0-1. Ale zdecydowanie Kehl), Guendogan – Aubameyang, Ka- posłał futbolówkę do Lewandowskiego, Dramat „Lewego” większą stratą i bólem dla FCB są urazy, gawa (70. Mkhitaryan), Reus. a ten nie pilnowanyLARES: przez defensorów Niniejszy materiał służy wyłącznieNadzieje do czytania. monachijczyków Powielanie zwięk- jakie w w tym jakikolwiek meczu nabawili sięsposób Robben zabronione.Widzów 75 000 (komplet). LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gości znalazł się oko w oko z australij- (56. min) w polu karnym Borussii. Do szał fakt wejścia na murawę w 76. min i Lewandowski, co przy wcześniejszych Żółte kartki: Rafinha, Xabi Alonso, skim bramkarzemLARES: Diese Borussii. Materialien Pierwsze tego monachijczycy sind lediglich nadal nie zum potrafili Lesen Schweinsteigera, bereitgestellt. który w 102. min Jegliche mógł urazach Vervielfältigung Ribery’ego, Alaby, Badstubera ist strengstens Benatia (wszyscy untersagt. Bayern Monachium) LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. uderzenie „Lewego” wylądowało na odnaleźć skuteczności z poprzednich zdobyć być może zwycięskiego gola dla i dopiero wracających do gry po wie- oraz Sokratis, Langerak i Kampl (wszyscy słupku bramki Borussii, ale dobitka spotkań, bo z najbliższych odległości swojej drużyny, ale w dogodnej sytuacji lomiesięcznym leczeniu Martineza (9 Borussia Dortmund). pomimo ostrego kąta była już celna. W od bramki BVB seryjnie pudłowali, w trafił w spojenie słupka z poprzeczką miesięcy bez gry) sprawia, że Bawar- Czerwona kartka: Kampl (Borussia Dortmund). tym momencie dominująca na placu gry tym Müller, Thiago czy Bernat. W tej bramki Borussii. Pomimo tego niepo- czykom w półfinale Ligi Mistrzów z FC Sędziował: Peter Gagelmann (Brema). ekipa Pepa Guardioli uzyskała jeszcze sytuacji przyjezdni od 70. minuty za- wodzenia wydawało się, że miejscowi Barcelona nie będzie łatwo udowodnić większą przewagę, ale skuteczność po- częli śmielej atakować, szukając swojej zdołają jednak zdobyć zwycięską bram- swoją wyższość, tak jak w 2013 roku, Arminia Bielefeld – VfL Wolfsburg 0-4 (0-2) zostawiała wiele do LARES:życzenia. Do Niniejszy tego szansy materiał głównie w kontratakach służy wyłącznie i licząc kę. Tym do bardziej czytania. że w 108. Powielanie min drugą kiedy w w jakikolwiekpółfinale Champions sposób League zabronione.Bramki: Arnold (8. i 55.), Luiz Gustavo LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sędzia tego meczu, Peter Gagelmann, nie na błyskotliwość, najszybszego piłkarza żółtą i w efekcie czerwoną kartkę ujrzał wygrali na Camp Nou 3-0, a u siebie 4-0! (31.), Perisic (51.). miał najlepszegoLARES: dnia,Diese nie widząc Materialien fauli w Bundeslidze sind lediglich – Aubameyanga zum i... oka Lesen- rozgrywający bereitgestellt. Dortmundu Kampl, Jegliche któ- Vervielfältigung ist strengstensArminia Bielefeld: untersagt. Szwolow – Dick, Bo- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dortmundczyków w ich polu karnym. zja się nadarzyła. Konkretnie w 75. min ry został wprowadzony do gry dopiero Koniec pięknego snu Arminii erner (46. Hornig), Salger, Schuppan Między innymi nie dostrzegł ewident- gry, kiedy to Błaszczykowski idealnie w 83. min. Po zejściu tego piłkarza z W drugim półfinale nie było już tyle – Junglas, Schütz – Hemelein, Mast – nego faulu w szesnastce BVB na szarżu- dograł górą piłkę do Mkhitaryana, który boiska mistrzowie Niemiec jeszcze bar- emocji. Rewelacja tej edycji Pucharu C. Müller (65. Ulm) – Klos (76. van der jącym Weiserze, za co Bayern powinien zagrał do nadbiegającego Aubameyanga, dziej poczuli szansę na wygraną i jeszcze Niemiec, trzecioligowa Arminia Biele- Biezen). był egzekwować rzut karny. a ten doprowadził do remisu! Od tego ostrzej natarli. Efekt? W 114. min strzał feld pomimo gry przed własną publicz- VfL Wolfsburg: Benaglio – Vierinha, momentu team Jürgena Kloppa przejął głową Schweinsteigera z najwyższym nością nie miała najmniejszych szans w Naldo, Klose, Rodriquez (73. Schaefer) Ta 75. minuta LARES: Niniejszyinicjatywę materiał i w 80. oraz służy 82. min wyłącznie tylko w trudem do obronił czytania. Langerak, który Powielanie 120 sek. konfrontacji w jakikolwiek z wiceliderem Bundesligisposób zabronione.– Arnold, Luiz Gustavo – Perisic (69. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Po zmianie stron obraz gry nie uległ sobie wiadomy sposób golkiper mona- później staranował skaczącego do piłki – VfL Wolfsburg, ulegając 0-4. „Wilki” Schürrle) , De Bruyne (54. Guilavogui), zmianie.LARES: Nadal stroną Diese atakującą Materialien był chijczyków sind Neuer lediglich obronił uderzenia zum Lesen Lewandowskiego. bereitgestellt. Arbiter nie dopatrzył Jegliche od Vervielfältigungpierwszych minut spotkania ist prze strengstens- Caligiuri – Dost. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bayern, ale arbiter spotkania wciąż Mkhitaryana i Reusa. Do tego w 84. min się jednak przewinienia zawodnika gości jęły inicjatywę i już w 8. min po akcji Widzów: 26 135 (komplet). się mylił na niekorzyść gospodarzy, z murawy musiał zejść Robben, który i nie podyktował jedenastki, twierdząc Caligiuriego i trafieniu Arnolda objęły Żółte kartki: De Bruyne (VfL Wolfsburg). nie widząc zagrania ręką Schmelzera został wprowadzony do gry zaledwie 16 po meczu, że „Lewy” chwilę wcześniej prowadzenie i nadal atakowały. Dzięki Sędziował: Tobias Welz (Wiesbaden).

Eishockey-WM:LARES: In zwei Niniejszy Spielen holt materiał das deutsche służy Team wyłącznie drei Punkte do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LichtLARES: Diese und Materialien Schatten sind lediglich zum Lesen zum bereitgestellt. WM-Start Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die deutsche Eishokey-National- ersten Drittels mit einem schönen Tor in dann schon ein wenig „sanfter” und be- mannschaft hat in den ersten bei- Führung und setzte damit ein Zeichen. gnügten sich am Ende mit einem 10:0. Dann ruhten sich die Deutschen zu sehr Zur Entschuldigung von Trainer Cortina den Vorrundenspielen der Welt- auf dieser Führung aus. Dies hatte zur Fol- spricht das Pech, dass er aus verschie- meisterschaft in TschechienLARES: bereits Niniejszy ge, dass materiał der Torwart Dennis służy Endras wyłącznie nun do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.denen Gründen gleich 20 Spieler nicht LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Höhen und Tiefen erfahren. Am ständig unter Beschuss der einfallsreich für die WM berufen konnte. Damit ist LARES: Diese Materialienagierenden sind Franzosen lediglich stand. Mittenzum imLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensder WM-Kader untersagt. überaus löchrig. Zum LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Samstag hatten sie mit einem fu- letzten Drittel brachte der Dauerbeschuss Wehklagen gibt es jetzt aber ohnehin riosen 2:1 Frankreich besiegt, einen den zwischenzeitlichen Ausgleich. Dies keine Zeit, denn innerhalb von sieben Tag später unterlagen sie Kanada. beflügelte die Équipe Tricolore, die nun- Tagen stehen nun fünf Gruppenspiele mehr auf eine Entscheidung in der regulä- an. Ein echtes Eishockey-Karussell: Am s war eine der verheerensten Nieder- ren Spielzeit setzte. Es geschah jedoch das Donnerstag dann Schweden, am Freitag lagen der Schützlinge von Pat Corti- genaue Gegenteil: In der Schlussminute Lettland, am Sonntag Tschechien und naE in Prag in einem WM-Spiel,LARES: am Niniejszy Ende gelangte materiał den Deutschen, służy die nach wyłącznie einem do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.schließlich am nächsten Montag Ös- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. stand es 0:10. Dennoch sind die bislang Foul an Yannic Seidenberg in Überzahl terreich. Die Plätze eins bis vier bedeu- erzieltenLARES: drei Punkte Diese für den Materialien Moment spielten, sind der entscheidende lediglich Treffer. zum LesenGe- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensten den Einzug untersagt. ins Viertelfinale. Nach LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zufriedenstellend. Am Dienstagabend troffen hatte der Stürmer der Nürnberg zwei Runden liegen die Kanadier mit musste das deutsche Team gegen die Ice Tigers Patrick Reimer. Das Spiel en- einer kompletten Punkteausbeute (6) Nach der Schlappe gegen Kanada hatte der Trainer der deutschen Eishockey-Nationalmannschaft, Pat Cortina, eine Schweiz ran. Das Ergebnis stand jedoch dete 2:1 (1:0, 0:0, 1:1). vorn, gefolgt von Schweden (5 Punkte), unsichere Miene. Foto: Pimpauge/wikipedia bei Redakionsschluss noch nicht fest. Gastgeber Tschechien (4), Schweiz (4), Zweitstellige Klatsche gegen Kanada führten die amtierenden Olympiasieger wie gelähmt schien. Kanada hingegen Deutschland (3), Österreich (2) sowie Gelungener Endspurt Der nächste Gegner war aber ein 4:0. Dabei hatten eigentlich schon die nutzte fast jede sich bietende Gelegen- den jeweils punktlosen Franzosen und Nach einem durchwachsenenLARES: Spielbe Niniejszy- ganz anderes materiał Kaliber, wassłuży die deutschen wyłącznie ersten dozwei czytania.Tore, die innerhalb Powielanie von Se- heit ausw jakikolwiekund brachte anschließend sposób eine zabronione.Letten. Der Weg in die heißersehnte LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ginn brachte Mannschaftskapitän Michael Eishockeyspieler schmerzvoll erfahren kunden fielen, die deutsche Mannschaft regelrechte Demontage von 9:0 herbei. Pokalphase ist somit noch lang. Wolf dieLARES: Deutschen Diese in der 13. Materialien Minute des mussten. sind Bereits lediglich nach dem ersten zum Drittel Lesen zu Boden bereitgestellt. gestreckt, so dass diese Jegliche danach Im Vervielfältigungletzten Drittel wurden die Kanadier ist strengstens untersagt.Witold Wolak LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 19/1205LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Spor bereitgestellt.t Spor Jeglichet Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 15 Bundesliga: 31. seria spotkań LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. CharakternyLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Paderborn bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Walczący o pozostanie w Bundesli- Werder bliżej Europy Pomimo tego team z Leverkusen nie dze beniaminek bieżącego sezonu SC Dwa oczka w walce o grę w LE stracił odzyskał trzeciej lokaty w tabeli, bo Augsburg, który tylko bezbramkowo Borussia M’gladbach też wygrała – w Paderborn nieoczekiwanie pokonał zremisował u siebie z Kolonią, dla któ- Berlinie z Herthą 2-1. Dzięki temu po- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. na wyjeździe 2-1 SCLARES: Freiburg, Niniejszy a za- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanierej jest w to jakikolwiek 9. bezbramkowy remis sposób w tym zabronione.wróciła na trzecie miejsce, gwarantujące tem zespół, który też broni się przed sezonie! Stroną dominującą było FCA bezpośredni awans do Ligi Mistrzów. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche(63 Vervielfältigung procent posiadania piłki, ist16-6 strengstens w Mecz w stolicy untersagt.Niemiec toczył się przy degradacją. Dzięki temu skazywana strzałach na bramkę), ale grało niesku- miażdżącej przewadze gości i kiedy w przed sezonem na pewny spadek tecznie lub napotykało na fantastycznie 11. min Kruse wyprowadził „źrebię- do 2. Bundesligi ekipa z Westfalii dysponowanego golkipera „geissbocke” ta” na prowadzenie, wydawało się, że – Horna. Borussia wygra łatwo. Jednak chwila zwiększyła swoje szanse na pozosta- W przeciwieństwie do Augsburga dekoncentracji sprawiła, że już 120 nie w piłkarskiej elicie nad Renem. ważne 3 punkty w wyścigu o występy sek. później Stocker wyrównał, a Her- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniew kolejnej w jakikolwiek edycji Ligi Europy sposób wywal- zabronione.tha ustawiła tzw. autobus pod własną ługo jednak nic nie wskazywało czył Werder, który po dobrym meczu bramką. Sprawiedliwości jednak stało LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. naLARES: to, że Paderborn Diese wyjedzieMaterialien z sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichepokonał Vervielfältigung u siebie Eintracht Frankfurt ist strengstens się zadość 5 min untersagt. przed końcem potyczki, BadeniiD choćby z punktem. Freiburg 1-0. Gola na wagę wygranej zdobył Selke kiedy to Traore strzelił dla Nadreńczy- bowiem od początku spotkania miał w 66. min. Wcześniej jednak i później ków zwycięskiego gola. To 12. z rzędu inicjatywę, zepchnął przyjezdnych do oba teamy stworzyły mnóstwo okazji do mecz M’gladbach bez porażki! głębokiej defensywy i na 5 min przed zdobycia goli, grały jednak nieskutecz- Krzysztof Świerc przerwą objął zasłużone prowadzenie, nie. Jest to pierwsza wygrana bremeń- kiedy akcję Schmida na gola zamienił czyków z Frankfurtem od 9 pojedynków, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Petersen. A po zmianieLARES: stron podopiecz Niniejszy- Lukas Rupp, materiał bohater konfrontacji służy Freiburga zwyłącznie Paderborn. do czytania.Foto: Boorusse86/Wikipedia Powielaniekonkretnie w jakikolwiek od 13.05.2009 r. sposób zabronione. ni Andre Breitenreitera długo nie byli Dwa oczka w wyścigu o LE straciły Dokumentacja kolejki LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. w stanieLARES: odwrócić Diese losów pojedynku, Materialien Wsind najciekawszym lediglich zum Lesenco w 51.bereitgestellt. min skończyło się zdobyciem Jegliche natomiast Vervielfältigung TSG Hoffenheim i istBorussia strengstens Schalke 04 – Stuttgartuntersagt. 3-2 (1-1) wciąż bowiem dominowali miejscowi. drugiej bramki przez gości (Kostić) i Dortmund, które zremisowały z sobą Wolfsburg – Hanower 2-2 (2-0) meczu 31. kolejki dopiero w tym momencie przebudzili w Sinsheim 1-1. W 33. min Volland Augsburg – Kolonia 0-0 Hoffenheim – Dortmund 1-1 (1-1) Wejście Ruppa się miejscowi, ruszyli do szaleńczego wyprowadził TSG na prowadzenie, ale Bayer 04 Leverkusen Brema – Frankfurt 1-0 (0-0) Zwrot nastąpił w 64. min, kiedy to na zasłużenie pokonał szturmu, który w 78 min zakończył się już 120 sek. później Hummels głową Freiburg – Paderborn 1-2 (1-0) murawie w miejsce Lopeza pojawił się strzeleniem wyrównującego gola (Hun- wyrównał. Od tego momentu oba teamy, u siebie Bayern Leverkusen – Monachium 2-0 (0-0) Rupp, który już 6 min później wyrównał telaar). Schalke jednak nie zamierzało grając otwarty futbol, seryjnie zaczęły Mainz 05 – Hamburg 1-2 (0-1) na 1-1, a w 80. min strzelił dla Pader- Monachium 2-0. poprzestać na remisie 2-2, nadal parło do stwarzać okazje bramkowe, ale Auba- Hertha BSC – M’gladbach 1-2 (1-1) LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. born zwycięską bramkę.LARES: Zwycięską, Niniejszy bo materiał służy wyłącznieprzodu do i na czytania.minutę przed końcem Powielanie meczu meyang, w jakikolwiek Mkhitaryan i Immobile sposób (BVB) zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. pomimoLARES: że do końca Diese spotkania Materialien pozo- sind lediglich zum Lesenpo akcji bereitgestellt. K.-P. Boatenga defensor Jegliche VfB oraz Vervielfältigung Modeste i Firmino (Hoffenheim) ist strengstens Tabela untersagt. stawało jeszcze 10 min, to miejscowi Klein wepchnął piłkę do własnej bramki raz po raz przegrywali pojedynki sam 1. Monachium...... 31...... 76...... 77-15 atakowali zbyt chaotycznie, by zaskoczyć i Schalke wygrało pierwszy raz od 6 spo- na sam z bramkarzami. 2. Wolfsburg...... 31...... 62...... 65-34 dobrze dysponowaną defensywę SCP. była fatalna, co wykorzystali miejscowi, tkań i utrzymało miejsce gwarantujące Goście dzięki temu wygrali 2. mecz z 10 którzy w 24. min (Dost) i w 45. min start w Lidze Europy, a VfB wykonało „Źrebięta” w galopie 3. M’gladbach...... 31...... 60...... 47-23 ostatnich i zrewanżowali się rywalom za (Perisić) umieszczali piłkę w siatce go- poważny krok w kierunku... 2.BL. A w najciekawszym meczu 31. kolejki 4. Leverkusen...... 31...... 58...... 59-32 jesienną porażkę 0-1 u siebie. Freiburg z ści. Jednak po zmianie stron obraz gry W przeciwieństwie do Stuttgartu Bayer 04 Leverkusen zasłużenie pokonał 5. Schalke 04...... 31...... 45...... 41-36 kolei jest od 4 kolejek bez zwycięstwa, a uległ zmianie, gospodarze zaczęli grać szanse utrzymania się w BL zwiększył u siebie Bayern Monachium 2-0. Na- 6. Augsburg...... 31...... 43...... 38-40 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. za tydzień wybiera sięLARES: do też walczącego Niniejszy zachowawczo, materiał a team Michaelasłuży wyłącznieFrontzc- w minionej do czytania. serii Hamburger Powielanie SV, który leży wjednak jakikolwiek zwrócić uwagę sposóbna fakt, że zabronione. 7. Brema...... 31...... 42...... 47-59 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. o ligowyLARES: byt Hamburga. Diese Paderborn Materialien rów- ka odważnie sind nacierałlediglich i już w zum 47. min Lesen zwyciężył bereitgestellt. w Mainz 2-1! Gospodarze Jegliche goście Vervielfältigung wystąpili w mocno rezerwowym ist strengstens 8. Hoffenheim ...... untersagt.31...... 41...... 46-49 nież stanie przed trudnym zadaniem, Briand zdobył kontaktowego gola, a 11 optycznie przeważali, ale częściej i cel- składzie określanym przez media garni- 9. Dortmund...... 31...... 40...... 41-38 podejmie bowiem Wolfsburg. min później S. Sane wyrównał. niej na bramkę strzelało HSV. Jednak turem „C”, co wymusiła plaga kontuzji, Miniona seria jednak pokazała, że ze pierwszy gol dla teamu Brunona Lab- a poza tym kilku piłkarzy trener Bawar- 10. Moguncja 05...... 31...... 37...... 43-43 wspomnianym Wolfsburgiem można Stuttgart bliżej spadku badii padł po trafieniu samobójczym czyków oszczędzał przed czekającym ich 11. Kolonia...... 31...... 36...... 30-36 nawiązać walkę, co udowodnił także Porażki doznał z kolei VfB Stuttgart, Baumgartlingera. Moguncji udało się pierwszym półfinałowym meczem Ligi 12. frankfurt...... 31...... 36...... 51-60 zagrożony spadkiem Hannover 96, któ- który uległ na wyjeździe FC Schalke 2-3 jednak doprowadzić do remisu na kwa- Mistrzów z FC Barcelona. Jak pokazała 13. Berlin...... 31...... 34...... 35-48 ry w roli najsłabszej drużyny wiosny i spadł na ostatnie miejsce w tabeli. W 9. drans przed końcem meczu, kiedy to do praktyka, nie są to jeszcze piłkarze mo- 14. Hamburg...... 31...... 31...... 21-47 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zremisował w derbachLARES: Dolnej Saksonii Niniejszy min Huntelaar materiał trafił służydo siatki wyłącznieSzwabów siatki HSVdo czytania. trafił Malli, ale Powielanie decydujący gący wstawić jakikolwiek czoło solidnej ekipie sposób Rogera zabronione. 15. Paderborn...... 31...... 31...... 29-59 na Volkswagen-Arena 2-2, ale pozostał i wydawało się, że kolejne bramki dla cios wykonali goście, a konkretnie Kacar Schmidta, dla której do siatki trafiali 16. freiburg...... 31...... 30...... 32-43 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. jedynymLARES: zespołem Diese w BL, który Materialien w 2015 Schalke sind są już lediglichtylko kwestią czasu, zum ale... Lesen na 180 bereitgestellt. sek. przed końcem potyczki Jegliche i Calhanoglu Vervielfältigung (z rzutu wolnego) w ist55. min strengstens 17. Hanower...... untersagt.31...... 30...... 35-53 roku nie odniósł zwycięstwa. Pierw- w 22. min Harnik wyrównał. Bramka Hamburg katapultował się na bezpieczną i Brandt w 81. min. To 10. z rzędu mecz sza odsłona w wykonaniu Hanoweru ta zszokowała team Roberto di Matteo, 14. lokatę w tabeli. „aptekarzy” bez ligowej porażki! 18. Stuttgart...... 31...... 27...... 36-58

2.Bundesliga: 31. seria spotkań LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. KaiserslauternLARES: Diese Materialien sind lediglich zumpoległo Lesen bereitgestellt. w Jegliche Darmstadt Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Pierwszej porażki od 8 kolejek doznał dotychczasowy wicelider tabeli 1.FC minut inicjatywę mieli miejscowi, którzy Kaiserslautern, który w szlagierze minionej kolejki uległ w Darmstadt 2-3. w 19. min objęli prowadzenie, po strzale Dokumentacja kolejki Mugosy. Od tego momentu goście rzu- Brunszwik – Frankfurt 2-0 (0-0) Dzięki temu rewelacyjny beniaminek z Hesji pozostaje w walce o awans cili się do ataku i w 71. min po strzale Darmstadt – Kaiserslautern 3-2 (3-1) LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. do Bundesligi. A okazjiLARES: wskoczenia Niniejszy na drugie materiał miejsce w służy tabeli wyłącznienie wy- do czytania. PowielanieTorresa w jakikolwiek wyrównali. Ale odpowiedź sposób zabronione.Fürth – Düsseldorf 3-0 (1-0) korzystało Karlsruhe, które poniosło nieoczekiwaną porażkę 1-3 w Aue. miejscowych była miażdżącą dla KSC. TSV 1860 M. – 1.FC Union 0-3 (0-1) LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheW 75.Vervielfältigung min Mugosa ponownie istwypro strengstens- St. Pauli – Lipsk untersagt. 1-0 (1-0) rzed konfrontacją SV Darmstadt Wygrana Darmstadt wadził Erzgebirge na prowadzenie, a 10 Aalen – Bochum 2-4 (0-2) P96 z 1. FC Kaiserslautern faworyta min później Fandrich postawił kropkę Sandhausen – Heidenheim 2-2 (0-0) upatrywano w gościach, choć zdawano jest tym cenniejsza, nad „i”, zdobywając trzeciego gola dla Aue – Karlsruhe 3-1 (1-0) sobie sprawę z faktu, że miejscowi od że sensacyjnej porażki teamu Tomislava Stipica. Trafienie to Ingolstadt – Norymberga 1-1 (0-0) początku rozgrywek plasują się w ścisłej 1-3 w Aue doznało sprawiło, że Karlsruhe poniosło pierw- czołówce tabeli i jeśli przegrają ten mecz, szą porażkę od 12 spotkań (konkretnie Tabela mogą stracić szansę walki o awans, bo Karlsruhe S.C. od 16.12. 2014 r., kiedy przegrało 0-2 z LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kolejkę wcześniej ulegliLARES: w Lipsku Niniejszy 1-2 materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie1.FC w Union jakikolwiek Berlin) i spadło sposóbna 4. miej- zabronione. 1. Ingolstadt...... 31...... 60...... 49-27 i do potyczki z „kaisersami” byli od 3 sce w tabeli, które nie gwarantuje nawet 2. K’lautern...... 31...... 54...... 44-28 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. spotkańLARES: bez wygranej. Diese Samo Materialien spotkanie sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichebaraży Vervielfältigung o wejście do BL. ist strengstens 3. Darmstadt...... untersagt.31...... 53...... 42-25 z dumą Nadrenii-Palatynatu także nie nie cofnęli się pod własne pole karne, Przegrane Kaiserslautern i Karlsruhe 4. Karlsruhe...... 31...... 52...... 42-25 rozpoczęło się dla teamu Dirka Schus- by bronić korzystnego wyniku, lecz wykorzystał ubiegłoroczny spadkowicz 5. Brunszwik...... 31...... 50...... 43-34 tera pomyślnie, bo już w 13. min bez- niesieni dopingiem kompletu (16 150 z Bundesligi Eintracht Brunszwik, któ- 6. Lipsk...... 31...... 47...... 36-25 pośrednim uderzeniem z rzutu rożnego widzów) nadal atakowali, bombardując ry na finiszu sezonu odzyskał wysoką Demirbay wyprowadził przyjezdnych bramkę rywali, a to w 40. min przekuło formę. Potwierdził to w minionej serii, 7. Düsseldorf...... 31...... 41...... 44-47 Lennart Thy strzelił zwycięskiego gola dla FC St. Pauli na prowadzenie. się w zdobycie 3. bramki, którą strzelił ogrywając u siebie FSV Frankfurt 2-0. 8. 1.FC Union...... 31...... 41...... 40-48 w meczu z RB Lipsk. Foto: Northside/Wikipedia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: NiniejszyBehrens. materiał Po zmianie stronsłuży SVD wyłącznie cofnęło do czytania. PowielanieDo przerwy w jakikolwiek mecz był nudny sposób i wyrów- zabronione. 9. Heidenheim...... 31...... 39...... 40-40 Historyczna wygrana się pod własne pole karne i koncen- rze Niemiec, pierwszą z Darmstadt od nany, zwrot nastąpił po zmianie stron, 10. Norymberga...... 31...... 39...... 36-43 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. StrataLARES: gola podziałała Diese na Materialien miejsco- trowało sind się na lediglich rozbijaniu ofensywnych zum Lesen 29.09.1979 bereitgestellt. r. Jeglichekiedy Vervielfältigung to miejscowi z werwą rzucili ist strengstenssię 11. Bochum...... untersagt.31...... 38...... 49-49 wych jak zimny prysznic. Z miejsca zapędów rywali. A że te były czytelne do ataku i w 59. min Berggreen wypro- 12. Sandhausen...... 31...... 38...... 28-35 bowiem ruszyli do ataku i już 7 min i schematyczne, defensywa Darmstadt Sensacja w Aue wadził team z Dolnej Saksonii na pro- później po faulu (wątpliwym) bramka- bez trudu zażegnywała niebezpieczeń- Wygrana Darmstadt jest tym cenniej- wadzenie, a 10 min później ponownie 13. frankfurt...... 31...... 36...... 37-47 rza gości Muellera na Hellerze w polu stwa – aż do 88. min, kiedy to bezpo- sza, że sensacyjnej porażki 1-3 w Aue, trafił do siatki i ustalił wynik spotkania 14. fürth...... 31...... 34...... 33-37 karnym Kaiserslautern arbiter podykto- średnim uderzeniem z rzutu wolnego które do tej kolejki zajmowało ostatnie na 2-0. Oznacza to, że ekipa znad Menu 15. St. Pauli...... 31...... 31...... 33-49 wał rzut karny, który na wyrównującego Stoeger zdobył drugą bramkę dla „ka- miejsce w tabeli, doznało Karlsruhe SC. czeka na pierwszą, historyczną wygraną 16. aue...... 31...... 31...... 28-44 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gola zamienił Bregerie,LARES: a już 120 sekundNiniejszy isersów”, materiał ale i tak ich służy porażka wyłączniestała się Badeńczycy do czytania. podeszli do tego Powielanie meczu w z Brunszwikiem, w jakikolwiek który włączył sposób się do zabronione. 17. tSV 1860...... 31...... 30...... 38-48 później Koenig wyprowadził gospoda- faktem i jest, licząc mecze tych drużyn roli trzeciej drużyny w tabeli i zdecy- walki o powrót do Bundesligi LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rzy na LARES:prowadzenie. Diese Miejscowi Materialien jednak w Bundeslidze, sind lediglich 2. Bundeslidze zum i Pucha Lesen- dowanego bereitgestellt. faworyta, ale od pierwszych Jegliche VervielfältigungKrzysztof ist Świerc strengstens 18. aalen...... untersagt.31...... 28...... 29-40

16LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Allerlei bereitgestellt. Róż Jeglicheności Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8. – 14. Mai 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schwarz Rot Gold Pinnwand LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieQ wQEs jakikolwiek gibt kein Schönheitsideal sposób: zabronione.QQDurch Tanzen abgenommen: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. BUNTE.de sprach mit dem Berliner Star- Die Teilnahme bei Let´s Dance, soll angeb- Schnauze!LARES: Diese MaterialienWertarbeit sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheDesigner Vervielfältigung Guido Maria Kretschmer istüber dasstrengstens lich eine gute Diät untersagt. sein. Bestätigt hat es LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. er diesjährige Sackler Center die 50-jährige Fernsehmoderatorin Katja DFirst Award, ein renommierter Burkard. Dank dem harten Training hat sie Frauenrechtspreis des Brooklyn- in den letzten Wochen schon sechs Kilo abgenommen. Zwar hat sie es in der Sendung Museums New York, ist vergeben. nicht weitergeschafft, aber für ihre Figur hat Die diesjährige PreisträgerinLARES: ist Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.sie sehr viel getan. Jetzt will sie weiterhin LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. allerdings eine ordentliche Nervensä- Sport treiben, um fit zu sein. ge undLARES: hält ihr Äußeres Diese für Materialien wichtiger sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. als das, was aus ihrer Schnauze QQOffiziell getrennt: Die 45-jährige rauskommt. Schnauze? Das ist Liz Baffoe, die durch ihre Rolle in der „Lin- jedoch nicht frauenfeindlich, denn denstraße“ bekannt geworden ist, heirate- die Preisträgerin ist keine geringere als „Miss Piggy“ aus der Muppet Show. Die Ehrung geht jeweils an Frauen, die GeschlechtsbarrierenLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Foto: Philipp Meinwelt Philipp Foto: durchbrochenLARES: und Diese in ihrer MaterialienBranche sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheSchönheitsideal Vervielfältigung und ob es das seiner ist Mei strengstens- untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bedeutende Beiträge geleistet haben. nung nach überhaupt gibt und wie es aus- Die Messlatte hängt also tief, denn sehen sollte. Laut vielen Männern soll eine bereits „Frau“ geht schon nicht auf. ideale Frau schlank, blond, durchtrainiert Zur Preisverleihung am 4. Juni und groß sein. Doch laut Kretschmer ist das erscheint auch Piggys Chef und vom Auge des Betrachters abhängig. Für ihn Angebeteter – FroschLARES: Kermit. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniesind w vor jakikolwiek allem die inneren Werte sposób des Men- zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Till Scholtz-Knobloch schen das Wichtigste. Der Modedesigner LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Norbert Nieslony Foto: will Vervielfältigung mit dieser Aussage allen Frauen ist Mut strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. machen, sich in ihren Körpern wohl zu füh- Raimond SpekkingFoto: Werbung / Reklama len und so zu sein, wie sie sind und vor allem te ihren Ehemann Jens Krieger erst vor drei wie sie sein wollen. Jahren. Jetzt ist es offiziell, die Beiden haben sich getrennt. Liz sagte der Bild- Zwrot podatku – QQBeziehungsglück: Die Moderatorin Zeitung, dass sie schon seit längerer Zeit Sonya Kraus ist mit ihrem Partner schon seit nicht mehr ineinander verliebt sind. Es hat LARES:Niemcy, Niniejszy Austria, materiał Holandia służy wyłącznie Miejscedo czytania. Powielanie über w 20 jakikolwiek Jahren zusammen. Sie sposób haben auch zabronione.einfach nicht mehr gepasst. Warum sie sich LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. schon zwei gemeinsame Kinder und das getrennt haben, wollte sie nicht sagen. Es LARES: DieseRozliczanie Materialien niemieckichsind lediglich rent zum Lesen bereitgestellt. Jeglichewar Vervielfältigung eigentlich alles, was man bisher ist über strengstens gibt jedoch Gerüchte, untersagt. die darauf deuten, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. na Twoją sie wusste. Jetzt hat sich Sonya dafür ent- dass die vielen beruflichen Verpflichtungen i emerytur schieden, der Gesellschaft offen zu sagen, der Schauspielerin ihrem Mann einfach zu wie glücklich sie und ihr Partner sind. Wer viel waren. Pomoc prawna reklamę der Partner ist weiß man weiterhin nicht. Sie liebt ihn so wie er ist. Seine Art, seinen QQ„Herbstblond“: ist der Titel der vor na terenie Niemiec Charakter und vor allem seinen Humor. Sie kurzem veröffentlichten Autobiographie von LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieWięcej do czytania. informacji Powielanie hat w auch jakikolwiek zugegeben, dass er nicht sposób Shoppen zabronione.Thomas Gottschalk, dessen Vater aus Oppeln LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Kancelaria „EURO” tel. 77 550 69 64, 661 363 991 gehen mag, aber immer für alles bezahlt, das kommt. In dem Buch schreibt er so, wie er LARES: Diese MaterialienWalce (Dom Kultury) sindwww.zwrot-euro.pl lediglich zum Lesenpod bereitgestellt. numerem telefonu Jegliche nutzt Vervielfältigung sie aus und kauft ein. Das alles ist hat strengstens sie ist: offen, munter untersagt.und heiter. Er erzählt auch LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 7895 neulich in der Sendung „Nachtcafe“ des SWR verschiedene Anekdoten aus seiner jahr- 7919 Fernsehens bekanntgegeben. zehntelangen Karriere. Thomas berichtet Usługi 77 4 546 556 auch wie er es vom Radio bis zum Fernsehen QQStadl-Zweierbesetzung: Endlich geschafft hat und wie er die Zeit bei „Wetten Pogrzebowe ist bekannt wer Andy Borg im Musikanten- das…?“ erlebte. Er berichtet auch über die LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniestadl w ab jakikolwiek September nachfolgen sposób wird. Die zabronione.Zusammenarbeit mit Dieter Bohlen, die für LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sprowadzanie ihn leicht war. „Zwei Show-Titanen an einem LARES: Diese Materialienzmarłych sind lediglich z zagranicy zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensTisch, das passt einfach untersagt. nicht zusammen.“ LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Der jetzige „Back to school“-Moderator ist Załatwianie formalności ein glücklicher Mensch, wenn er so auf sein Transport mebli Leben zurückblickt. Usługi transportowe, przeprowadzki Opieka nad grobami Niemcy – Polska Machnik N. QQEin musikalisches Comeback: Für Polska – Niemcy die Fans der Gewinnerin des „Eurovision Ozimek, Schodnia Nowa, 1765 Walce, województwoLARES: opolskie Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. www.machnik.ozimek.pl Song Contest“ vom vorrigen Jahr wird es

nr LARES:tel. 77 Diese 46 60 Materialien 158 Tel./fax: sind lediglich (077) 46−52−45 zum6 Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Thomas RamstorferFoto: untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8102 Befürchtungen des Moderators und Schla- gersängers sind wahr geworden. Es wird nicht eine Person sein, sondern gleich zwei: Francine Jordi und Alexander Mazza. Laut dem neuen Konzept sollen die Beiden den LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieStadl w verjüngen. jakikolwiek Francine ist Schlagersänsposób- zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gerin aus der Schweiz, Alexander dagegen, Oferujemy:LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichehatte Vervielfältigung bislang mit Schlager nichts ist am Hut, strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. doch moderiert hat er schon viele Sendun- gen, vor allem mit Boulevard-Charakter. Die Moderatorenmischung soll neuen Schwung in die Sendung bringen.

QQÜberraschend Schwanger: Ailura/Wikipedia Foto: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieDas w frühere jakikolwiek DSDS-Sternchen sposób und jetzige zabronione.am 15. Mai endlich so weit sein. Die Wie- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Radiomoderatorin Lisa Wohlgemuth ist nerin produziert ihr erstes Album, was von LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheschwanger. Vervielfältigung Wer der Vater ist will istsie nicht strengstens vielen Fans schon untersagt. sehnsüchtig erwartet LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. verraten. Die Sängerin gibt offen zu, das die wird. Kürzlich veröffentlichte sie eine Sin- Schwangerschaft nicht geplant war, aber gle, die ebenfalls in das Album aufgenom- freuen tut sie sich trotzdem. Bei Facebook men wird: „You Are Unstoppable“ und ein teilte sie mit, das sie jetzt in der 15. Schwan- Video. In dem Video zeigt sie sich mit freiem gerschaftswoche ist. Und obwohl sie noch Oberkörper, eher männlich als weiblich. Das LARES:46-070 Niniejszy Osiny materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieeine w Weile jakikolwiek auf das Baby warten sposób muss, freut zabronione.ganze Video wurde schwarz-weiß aufge- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ul. Opolska 3a 77 400 98 01, 607 312 555 sie sich jetzt schon auf ihre Rolle als Mutter. nommen. Karolin Trela LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche8114 Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Redaktionsanschrift: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, E-Mail: sw@ Adres redakcji: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, e-mail: Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o., Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000 WOCHENBLATT.pl wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna [email protected]. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole. Nr indeksu 368202. 0005 7800 0577 Impressum / Stopka redakcyjna Durecka: „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“, „Wirtschaft“; Anna Durecka – „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”, „Gospodarka”; Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090 Juliane Preiß (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia Kandzia: Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”; Klaudia Kandzia Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska 2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP. Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung „Kirche und Gesellschaft”. Übersetzung: Andrzej Szypulski. Korrektur: – „Kościół i społeczeństwo”. Tłumaczenia: Andrzej Szypulski. Korekta: des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Nakład/Auflage: 5850 Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen. des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich. Mokrzycka, [email protected]. Vertrieb, Marketing: Agnieszka Szotka, Mokrzycka, [email protected]. Sprzedaż, marketing: Agnieszka Szotka, Kontakt: Biuro redakcji/Redaktionsbüro: tel./faks +48 77 45 46 556 Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie Zrealizowano dzięki dotacji MinistraLARES: Administracji i Cyfryzacji Niniejszy [email protected]. materiał służy wyłą[email protected]. do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą) Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA, prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie MinisterstwaLARES: Spraw Zagranicznych Diese Republiki Federalnej Materialien Niemiec. Homepage :sind www.wochenblatt.pl, lediglich Onlineredakteur: Julianezum Preiß LesenStrona internetowa bereitgestellt.: www.wochenblatt.pl, redaktor: Juliane Jegliche Preiß Ruch S AVervielfältigung, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00 ist strengstenszwracamy. Redakcja nie odpowiada untersagt. za treść ogłoszeń. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.