NETWORK TOPLUMUNDA KENT: KADIKÖY, FATİH Ve SULTANBEYLİ ÖRNEKLERİ’ Başlıklı Tezini, Aşağıda Imzaları Olan Jüri Önünde Başarı Ile Sunmuştur
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ NETWORK TOPLUMUNDA KENT: KADIKÖY, FATİH VE SULTANBEYLİ ÖRNEKLERİ VEDİA DERDA TAŞAR MİMARLIK ANA BİLİM DALI LİSANSÜSTÜ PROGRAMI DOKTORA TEZİ MARDİN-2018 MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ NETWORK TOPLUMUNDA KENT: KADIKÖY, FATİH VE SULTANBEYLİ ÖRNEKLERİ VEDİA DERDA TAŞAR 13251301 MİMARLIK ANA BİLİM DALI LİSANSÜSTÜ PROGRAMI DOKTORA TEZİ DANIŞMAN: PROF. DR. BÜLENT DİKEN DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL İBRAHİM DÜZENLİ MARDİN-2018 TEZ ONAY SAYFASI Mardin Artuklu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü'nün 13251301 numaralı Doktora öğrencisi, Vedia Derda TAŞAR, ilgili yönetmeliklerin belirlediği gerekli tüm şartları yerine getirdikten sonra hazırladığı ‘NETWORK TOPLUMUNDA KENT: KADIKÖY, FATİH ve SULTANBEYLİ ÖRNEKLERİ’ başlıklı tezini, aşağıda imzaları olan jüri önünde başarı ile sunmuştur. Tez Danışmanı: PROF. DR. BÜLENT DİKEN Üye: PROF. DR. ZEYNEP SAYIN Üye: DR. ÖĞR. ÜYESİ SITKI KARADENİZ Üye: DOÇ. DR. EDA ÜNLÜ YÜCESOY Üye: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP ATAŞ ONAY: Bu tezin kabulü; Enstitü Yönetim Kurulu’nun ………………tarih ve …………..sayılı kararı ile onaylanmıştır. …./…./2018 Enstitü Müdürü DOÇ. DR. Yusuf DOĞAN Teslim Tarihi: Savunma Tarihi: ÖNSÖZ Bu tezin hazırlanmasında doktora danışmanlığımı yürütmüş olan Prof. Dr. Bülent Diken ve Dr. Öğr. Üyesi Halil İbrahim Düzenli’ye öncelikli olarak teşekkürlerimi sunmak isterim. Tez konusunun belirlenmesinden, tezin tamamlanmasına kadar her safhada beni olumlu şekilde destekledikleri, büyük bir sabır ve özveri ile tezi yürütmüş oldukları için kendilerine minnettarım. Eğer yönlendirmeleri ve disiplinli yürütücülükleri olmasaydı bu tez asla ortaya çıkmazdı. Tezimin her aşamasında kendileri ile çok faydalı akademik tartışmalar yapabilme imkanı bulduğum Prof. Dr. Zeynep Sayın ve Dr. Öğr. Üyesi Sıtkı Karadeniz’e gerek destekleri gerekse de yardımları için çok teşekkür ederim. Ayrıca Doç. Dr. Eda Ünlü Yücesoy ve Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Ataş’a değerli görüş ve önerileri için teşekkürü borç bilirim. Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Ağırakça’ya doktora tez süresince sağlamış olduğu araştırma imkanları için çok teşekkür ederim. Tez süresince desteklerini esirgemeyen babam Prof. Dr. Şinasi Gündüz ve annem Gülten Gündüz’e, kardeşlerim Erkam, Ahmet ve Ömer Faruk’a her zaman yanımda oldukları için teşekkür etmek isterim. Son olarak eşim Arş. Gör. Emin Selçuk Taşar ve tezimle birlikte büyüyen oğlum Ali Bera’ya özverilerinden ve göstermiş oldukları sabırdan ötürü gönülden teşekkür ederim. Vedia Derda Taşar Mardin, 2018 i İÇİNDEKİLER LİSTESİ ÖNSÖZ ........................................................................................................................ i İÇİNDEKİLER LİSTESİ .......................................................................................... ii ŞEKİLLER LİSTESİ ............................................................................................... iv ÖZET .......................................................................................................................... v SUMMARY ............................................................................................................. viii GİRİŞ .......................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM: NETWORK TOPLUMU ............................................................... 17 1.1. Networkte Teknoloji ve Üretim İlişkileri Bağlamında Toplum .......... 22 1.2. Networkte Toplumsal Uzamın Dönüşümü ............................................ 27 1.3. Network Toplumunda Kültür ................................................................. 32 1.4. Network Toplumunda İktidar İlişkileri ................................................. 37 2. BÖLÜM: NETWORK KENTİ ....................................................................... 41 2.1. Networkte Kentsel Mekanın Niteliği ve Yer İlişkisi ............................. 51 2.2. Network Mimarisi .................................................................................... 59 2.3. Network Kenti Aktörleri ......................................................................... 61 2.4. Network Kentinde Gündelik Hayat ....................................................... 67 2.5. Network Kentinde Üretimin Uzamsal Yapılanması Bağlamında Ağın Mekansal Analizi .................................................................................................. 75 3. BÖLÜM: NETWORKTE YAKINLIK İLİŞKİLERİ .................................. 80 3.1. Networkte Fiziksel Yakınlık İlişkileri .................................................... 88 3.2. Networkte Sosyal Yakınlık İlişkileri .................................................... 104 3.3. Networkte Yeni Uzam ilişkileri ............................................................. 113 4. BÖLÜM: ALAN ARAŞTIRMASI: NETWORK ve YAKINLIK İLİŞKİLERİ ........................................................................................................... 118 4.1. NETWORKÜN İÇİNDE OLMAK: KADIKÖY ÖRNEĞİ ............... 119 4.1.1. Kadıköy İlçesi Genel Verileri ve Çalışma Alanı Tanımı ................. 121 4.1.2. Network Kentinde Yakınlık İlişkileri: Seçkin Kimlik Bağlamında Kadıköy 133 ii 4.1.3. Network Kentinde Toplumsallığın Görünümleri: Kadıköy’de Özel Mekanlar 149 4.1.4. Network Kentinde Tüketim İlişkileri: Moda Caddesi’nde Teknoloji ve Kentsel Mekan Kullanımı ................................................................................ 154 4.2. NETWORKTE ARADA KALMAK: FATİH ÖRNEĞİ .................... 164 4.2.1. Fatih İlçesi Genel Verileri ve Çalışma Alanı Tanımı ...................... 166 4.2.2. Network Kentinde Yakınlık İlişkileri: Meşrulaştırıcı Kimlik Bağlamında Fatih ............................................................................................. 171 4.2.3. Network Kentinde Toplumsallığın Görünümleri: Fatih’te Cemaatler ve Marjinal Ağlar ............................................................................................. 182 4.2.4. Network Kentinde Tüketim İlişkileri: Fevzipaşa Caddesi ve Vodina Caddesi’nde Teknoloji ve Kentsel Mekan Kullanımı ...................................... 204 4.3. NETWORKÜN DIŞINDA OLMAK: SULTANBEYLİ ÖRNEĞİ .... 214 4.3.1. Sultanbeyli İlçesi Genel Verileri ve Çalışma Alanı Tanımı ............ 216 4.3.2. Network Kentinde Yakınlık İlişkileri: Dışlanma Bağlamında Sultanbeyli ....................................................................................................... 228 4.3.3. Network Kentinde Toplumsallığın Görünümleri: Sultanbeyli’de Yeniden Kimlik ................................................................................................ 252 4.3.4. Network Kentinde Tüketim İlişkileri: Fatih Bulvarı’nda Teknoloji ve Kentsel Mekan Kullanımı ................................................................................ 258 5. TARTIŞMA ve SONUÇ ................................................................................ 272 KAYNAKLAR ....................................................................................................... 292 iii ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1Kadıköy İlçesi Konum ve Ulaşım Haritası ................................................... 122 Şekil 2 Kadıköy Caferağa ve Osmanağa Mahallelerinin Yıllara Göre Yerleşimin Gelişimi .................................................................................................................... 123 Şekil 3 Kadıköy İlçesi Çalışma Alanları .................................................................. 126 Şekil 4 Moda Semti Günlük Kiralık Dairelerin Dağılımı ........................................ 161 Şekil 5 Moda Semtinde Tüketim Alanlarının Dağılımı ve Fotoğraf Paylaşım Oranları .................................................................................................................................. 162 Şekil 6 Fatih İlçesi Konum ve Ulaşım Haritası ....................................................... 166 Şekil 7 Fatih İlçesi Çalışma Alanları ....................................................................... 169 Şekil 8 Fatih’te İktidar Bağlantılı Kent Projeleri ..................................................... 180 Şekil 9 Fatih İlçesi Günlük Kiralık Dairelerin Dağılımı .......................................... 188 Şekil 10 Fatih Fevzipaşa Caddesi Tüketim Alanlarının Dağılımı ve Fotoğraf Paylaşım Oranları .................................................................................................................... 207 Şekil 11 Balat Vodina Caddesinde Tüketim Alanlarının Dağılımı ve Fotoğraf Paylaşım Oranları .................................................................................................................... 209 Şekil 12 Sultanbeyli İlçesi Konum ve Ulaşım Haritası ........................................... 216 Şekil 13 Sultanbeyli İlçesi Yıllara Göre Yerleşimin Gelişimi ................................. 218 Şekil 14 Sultanbeyli İlçesi Çalışma Alanları ........................................................... 221 Şekil 15 Abdurrahmangazi ve Mehmet Akif Mahalleleri ........................................ 233 Şekil 16 Sultanbeyli Fatih Bulvarı Tüketim Alanları ve Fotoğraf Paylaşım Oranları .................................................................................................................................. 259 Şekil 17 Sultanbeyli İlçesi Günlük Kiralık Dairelerin Dağılımı .............................. 262 iv ÖZET Bu çalışmada network, kentleşme pratiklerine ve toplumsal yapıya yeni bir bakış açısı sunmaktadır. Network perspektifinden toplumsal ve kentsel yapıyı ele almak,