CONVENÇÕES

1. Siglas dos textos-fonte utilizados na constituição dos corpora

A Aparição, Vergílio Ferreira Al Alma, Alq O Alquimista, Paulo Coelho AR A Alma dos Ricos, Agustina Bessa-Luís C A Caverna, José Saramago CBD A Casa dos Budas Ditosos, João Ubaldo Ribeiro CD CN Cinco Dias, Cinco Noites, Manuel Tiago CID O Conto da Ilha Desconhecida, José Saramago CM Correio do Minho CP O Comércio do Porto CPó A Casa do Pó, Fernando Campos CS Cartas a Sandra, Vergílio Ferreira DE Dinossauro Excelentíssimo, José Cardoso Pires DM Diário do Minho EC Ensaio sobre a Cegueira, José Saramago EJC O Evangelho segundo Jesus Cristo, José Saramago EL Ensaio sobre a Lucidez, José Saramago Eq Equador, Miguel Sousa Tavares Es Estorvo, Ex Expresso FH Fora de Horas, Paulo Castilho FHL Felizmente Há Luar!, Luís de Sttau Monteiro G Gaibéus, Alves Redol HD O Homem Duplicado, José Saramago I O Independente IM As Intermitências da Morte, José Saramago IND In Nomine Dei, José Saramago JN Jornal de Notícias JT José do Telhado, Camilo Castelo Branco

HENRIQUE BARROSO xxx PARA UMA GRAMÁTICA DO A S P E C T O NO VERBO PORTUGUÊS

LC Levantado do Chão, José Saramago LD Livro do Desassossego, por Bernardo Soares, Fernando Pessoa M Mensagem, Fernando Pessoa MA Memorial de Aires, Machado de Assis MC O Monte Cinco, Paulo Coelho MI Matar a Imagem, Ana Teresa Pereira MM A menina do mar, Sophia de Mello Breyner Andresen NG Nome de Guerra, Almada Negreiros NN A noite de Natal, Sophia de Mello Breyner Andresen NPP Novos Poemas Póstumos, António Gedeão O Odes, Miguel Torga P Público Pa Pública Po , Miguel Torga POP Por Outras Palavras, Paulo Castilho PS A Ponte dos Suspiros, Fernando Campos Putos Os Putos, Altino do Tojal RT O Rio Triste, Fernando Namora SE Sinais Exteriores, Paulo Castilho TF Terra Fria, Ferreira de Castro TN Todos os Nomes, José Saramago TPBP Trabalhos e Paixões de Benito Prada, Fernando Assis Pacheco U Ursamaior, Mário Cláudio V Visão VF A Varanda do Frangipani, VP Visitas ao Poder, Maria Filomena Mónica

2. Siglas de revistas e de outras publicações similares referencia- das na bibliografia teórico-metodológica

ACIELB V Actas do V Colóquio Internacinal de Estudos Luso-Brasileiros. , 1966 ACILR IX Actas do IX Congresso Internacional de Linguística Românica (Lisboa, 31 de Março – 4 de Abril de 1959), 3 vols. Lisboa, 1960/1962 ACILFR XII Rosetti, Alexandru & Reinheimer-Rîpeanu, Sandra (eds.), Actele celui de al XII-lea Congres International de Lingvistic| Õi Filologie Romanic|, 2 vols. BucureÕti, 1970/1971 ACILPR XIII Boudreault, Marcel & Möhren, Frankwalt (eds.), Actes du XIIIe Congrès International de Linguistique et Philologies Romanes, tenu à l’Université

CONVENÇÕES xxxi

Laval (Québec, Canada), du 29 août au 5 septembre 1971, 2 vols. Québec, 1976 ACILFR XIV Vàrvaro, Alberto (ed.), Atti del XIV Congresso Internazionale di Linguistica e Filologia Romanza (Napoli, 15-20 aprile 1974), 5 vols. Napoli/Amsterdam, 1976-1981 ACILFR XIX Lorenzo, Ramón (ed.), Actas do XIX Congreso Internacional de Lingüística e Filoloxía Románicas, Universidade de Santiago de Compostela, 1989, A Coruña: Fundación “Pedro Barrié de la Maza, Conde de Fenosa”, 1992-1997 ACILPR XX Hilty, Gerold (ed.), Actes du XXe Congrès International de Linguistique et de Philologie Romanes, Université de Zurich (6.–11.4.1992), 5 vols. Tübingen/ Basel, 1993 AEAPL I Actas do I Encontro da Associação Portuguesa de Linguística (Lisboa, 2- 4 de Outubro de 1985), 1 vol. Lisboa, 1986 AEAPL VI Actas do VI Encontro da Associação Portuguesa de Linguística (Porto, 1 e 2 de Outubro de 1990), 1 vol. Lisboa: Colibri, 1991 AEAPL VII Actas do VII Encontro da Associação Portuguesa de Linguística (Lisboa, 7 e 8 de Outubro de 1991), 1 vol. Lisboa: Colibri, 1992 AEAPL VIII Actas do VIII Encontro da Associação Portuguesa de Linguística (Lisboa, 1-3 de Outubro de 1992), 1 vol. Lisboa: Colibri, 1993 AEILC I Vilela, Mário & Silva, Fátima (eds.), Actas do 1.º Encontro Internacional de Linguística Cognitiva (Porto, 29 e 30 de Maio de 1998), 1 vol. Porto, Faculdade de Letras do Porto, 1999 AENAPL IX Actas do IX Encontro Nacional da Associação Portuguesa de Linguística (Coimbra, Outubro de 1993), 1 vol. Lisboa: Colibri, 1994 AENAPL X Actas do X Encontro Nacional da Associação Portuguesa de Linguística (Évora, Outubro de 1994), 1 vol. Lisboa: Colibri, 1995 AENAPL XI Vol. I: Nascimento, M.ª F. Bacelar do & Rodrigues, M.ª C. & Gonçalves, J. B.; Vol. II: Faria, I. H. & Correia, M.; Vol. III: Duarte, Inês & Miguel, Matilde (eds.), Actas do XI Encontro Nacional da Associação Portuguesa de Linguística (Lisboa, Outubro de 1995). Lisboa: Colibri, 1996 AENAPL XII Castro, Ivo (ed.), Actas do XII Encontro Nacional da Associação Portuguesa de Linguística (Braga – Guimarães, 30 de Setembro a 2 de Outubro de 1996), 2 vols. Lisboa: Colibri, 1997 AENAPL XIII Mota, M.ª Antónia & Marquilhas, Rita (eds.), Actas do XIII Encontro Nacional da Associação Portuguesa de Linguística (Lisboa, 1-3 de Outubro de 1997), 2 vols. Lisboa: Colibri, 1998 AENAPL XIV Lopes, Ana C. M. & Martins, Cristina (eds.), Actas do XIV Encontro Nacional da Associação Portuguesa de Linguística (Aveiro, 28-30 de Setembro de 1998), 2 vols. Lisboa: Colibri, 1999

HENRIQUE BARROSO xxxii PARA UMA GRAMÁTICA DO A S P E C T O NO VERBO PORTUGUÊS

AENAPL XVI Correia, Clara N. & Gonçalves, Anabela (eds.), Actas do XVI Encontro Nacional da Associação Portuguesa de Linguística (Coimbra, 28-30 de Setembro de 2000). Lisboa: Colibri, 2001 AILC Anales del Instituto de Lingüística de la Universidad Nacional de Cuyo. Mendoza Alfa Alfa. Revista lingüística. Publicação da Universidade Estadual São- Paulista (UNESP). São Paulo ALHafn Acta Linguistica Hafniensia. Copenhagen Archivum Archivum. Revista de la Facultad de Filosofía e Letras. Universidad de Oviedo. Oviedo ASNS Archiv für das Studium der neueren Sprachen und Literaturen. Braunschweig/ Berlin/Bielefeld BF Boletim de Filologia. Lisboa BFUCh Boletín de Filología de la Universidad de Santiago de Chile. Santiago de Chile BGDDSL Beiträge zur Geschichte der deustschen Sprache und Literatur. Tübingen BH Bulletin Hispanique. Bordeaux Biblos Biblos. Revista da Faculdade de Letras da Universidade de Coimbra. Coimbra BJR Bulletin des Jeunes Romanistes. Strasbourg BRAE Boletín de la Real Academia Española. Madrid BSL(P) Bulletin de la Société de Linguistique de Paris. Paris CFS Cahiers Ferdinand de Saussure. Genève Confluência Confluência. Instituto de Língua Portuguesa. Rio de Janeiro Diacrítica Diacrítica. Revista do Centro de Estudos Humanísticos da Universidade do Minho (CEHUM). Braga DRLAV Documentation et recherche en linguistique allemande. Vincennes. Revue de linguistique de l’Université Paris VIII. Paris EClás Estudios Clásicos. Órgano de la Sociedad Española de Estudios Clásicos. Madrid EFil Estudios Filológicos. Universidad Austral de Chile. Valdivia ELing Estudos Lingüísticos. Anais dos seminários do GEL. Universidade de Mogi das Cruzes EspA Español Actual. Madrid FM Le français moderne. Revue consacrée à l’étude de la langue française du XVIe siècle à nos jours. Paris FoLi Folia Linguistica. Acta Societatis Linguisticae Europaeae. The Hague FrM Le français dans le monde. Paris

CONVENÇÕES xxxiii

H/Hispania Hispania. A Teacher’s Journal devoted to the interests of the teaching of Spanish and Portuguese. Baltimore/Mississippi (Miss.) et ali. IAP Ibero-Americana Pragensia. Anuario del Centro de Estudios de la Universidad Carolina de Praga. Praga IF Indogermanische Forschungen. Zeitschrift für Indogermanistik und allgemeine Sprachwissenschaft. Berlin JF Jornal de Filologia. Universidade de São Paulo. São Paulo JIL Journal of Italian Linguistics. Dordrecht JL Journal of Linguistics. London Langages Langages. Paris Language Language. Journal of the Linguistic Society of America. Baltimore LAnt Linguistica Antverpensia. Antwerpen LFr Langue Française. Paris LH Letras de Hoje. Universidade Federal do Rio Grande do Sul. Porto Alegre LingI Linguistic Inquiry. Cambridge (Mass.) Lingua Lingua. Amsterdam Linguistics Linguistics. The Hague Linguistique La Linguistique. Revue de la Société Internationale de Linguistique Fonctionnelle/Journal of the International Society of Functional Linguistics. Paris Littera Littera. Revista para professores de português e de literaturas de língua portu-guesa. Rio de Janeiro LLearning Language Learning. Language Learning Research Club at the University of Michigan. Malden (Mass.) LRL Holtus, Günter & Metzeltin, Michael & Schmitt, Christian (eds.), Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL). Tübingen, 1988-2003 LS/A Linguistische Studien, Reihe A. Arbeitsberichte der Akademie der Wissenschaften der DDR. Zentralinstitut für Sprachwissenschaft. Berlin LtS Letras Soltas. Secção de Linguística. Faculdade de Ciências Sociais e Humanas da Universidade Nova de Lisboa. Lisboa MLing Modèles linguistiques. Lille MLJ The Modern Language Journal. Ann Arbor (Michigan) MSS Münchener Studien zur Sprachwissenschaft. München Nós Nós. Revista da Lusofonia. Pontevedra/Braga NRFH Nueva Revista de Filología Hispánica. México NS Die Neueren Sprachen. N. F. Frankfurt am Main Orbis Orbis. Bulletin international de documentation linguistique. Louvain PFLE Presente y futuro de la lengua española. Madrid PhP Philologica Pragensia. Praha

HENRIQUE BARROSO xxxiv PARA UMA GRAMÁTICA DO A S P E C T O NO VERBO PORTUGUÊS

PICL IX Lunt, Horace G. (ed.), Proceedings of the IXth International Congress of Linguistics (Cambridge Mass., August 27-31, 1962). London: Mouton, 1964 R Romania. Revue consacrée à l’Étude des Langues et des Littératures Romanes. Paris RBF Revista Brasileira de Filologia. Rio de Janeiro RBPh Revue Belge de Philologie et d’Histoire. Bruxelles REF Revista Espanõla de Filología REL Revue des Études Latines. Paris REspL Revista Española de Lingüística. Órgano de la Sociedad Española de Lingüística. Madrid RF Romanische Forschungen. Vierteljahresschrift für romanische Sprachen und Literaturen. Erlangen/Frankfurt am Main RFE Revista de Filología Española. Madrid RFH Revista de Filología Hispánica. Buenos Aires RFLP/LL Revista da Faculdade de Letras «Línguas e Literaturas». Porto RH Revue Hispanique. Paris/New York RJb Romanistisches Jahrbuch. Hamburg/Berlin/New York RLA Revista de Lingüística Teórica y Aplicada. Publ. de la Facultad de Humanida-des y Arte, Universidad de Concepción, Chile. Concepción RLiR Revue de Linguistique Romane. Paris/Lyon Romanitas Romanitas. Rio de Janeiro RPFL Revue de Philologie Française (et de Littérature). Paris RPh Romance Philology. Berkeley/Los Angeles RRL Revue Roumaine de Linguistique. Bucarest RUM Revista de la Universidad de Madrid. Madrid SCL Studii Õi Cercet|ri Lingvistice. BucureÕti SILTA Studi Italiani di Linguistica Teorica e Applicata. Padova Sprachwissenschaft Sprachwissenschaft. Heidelberg StN Studia Neophilologica. A Journal of Germanic and Romanic Philology. Uppsala Synthese Synthese. Dordrecht/Boston TCLP Travaux du Cercle Linguistique de Prague. Prague ThBICC Thesaurus . Boletín del Instituto Caro y Cuervo. Bogotá TPhS Transactions of the Philological Society. London/Oxford TraLiLi Travaux de Linguistique et de Littérature, publiés par le Centre de Philologie et de Littératures romanes de l’Université de Strasbourg. Strasbourg UCPL University of California Publications in Linguistics. Berkeley/Los Angeles Verba Verba. Anuario Galego de Filoloxía. Santiago de Compostela

CONVENÇÕES xxxv

VKR Volkstum und Kultur der Romanen. Hamburg VR Vox Romanica. Annales Helvetici explorandis linguis Romanicis destinati. Zürich/Bern Word Word. Journal of the International Linguistic Association. New York ZfSL Zeitschrift für französische Sprache und Literatur. Oppeln/Jena/ Leipzig/Wiesbaden ZPaS Zeitschrift für Phonetik und allgemeine Sprachwissenschaft. Berlin ZrP Zeitschrift für romanische Philologie. Halle/Tübingen

3. Abreviaturas e outros símbolos

A./AA. autor(a)/autores(as) arg. ext. argumento externo arg. int. argumento interno cap./s. capítulo/s cf. confrontar/conferir ed./s. editor/es (ou organizador/es) esp. espanhola ex./s. exemplo/s flex. flexionado/a/s fs. fascículo/s ger. gerúndio inf. infinitivo n. nota O oblíquo OD objecto directo OI objecto indirecto p. ex. por exemplo p./p. página/s P1 1.ª pessoa do singular P2 2.ª pessoa do singular P3 3.ª pessoa do singular P4 1.ª pessoa do plural P5 2.ª pessoa do plural P6 3.ª pessoa do plural part. particípio PB português brasileiro PdOD predicativo do objecto directo PdS predicativo do sujeito

HENRIQUE BARROSO xxxvi PARA UMA GRAMÁTICA DO A S P E C T O NO VERBO PORTUGUÊS

PE português europeu PM português moçambicano PN pessoa(s)-número port. portuguesa pred. predicativo S sujeito SN Sintagma Nominal SP Sintagma Preposicional SV Sintagma Verbal tb. também trad. tradução v. ver vol./s. volume/s

[…] Texto não incluído, porque demasiado extenso e/ou desnecessário. […]1 Fonte de uma determinada ocorrência não incluída na bibliografia final, mas apenas em nota de rodapé.

4. Rol dos corpora

Corpus i : : 160-171 Corpus ii : : 187-193

Corpus iii : : 208-215 Corpus iv : : 224-226 Corpus v : : 232 Corpus vi : : 235-236

Corpus vii : : 243-254 Corpus viii : : 266-270 Corpus viii : : 280-283