No Line on the Horizon
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
NIEUWE CD U2 GLORIEUS, EXPERIMENTEEL EN VOL MUZIKALE MOTIEVEN MARIA BARNAS So n i s ch e Sporen ijn grootvader had een boot gekocht om mee te gaan vissen. Ter voorbe- reiding op de vis- ve r ke n n i n g e n M vangst vingen we wormen die mijn opa in een zijvakje van zijn vissershoed propte. We poet- an het firmament van de popmuziek is U2 Over de thematische inhoud van hun nummers, zegt de sten zijn vishengels en oefenden op de poolster. De band schijnt helderder, groep: „Veel muzikanten schrijven eerst liedjes over meis- zijn balkon hoe we aan het water standvastiger en betrouwbaarder dan ieder jes en eindigen bij liedjes over God. Bij ons ging het an- zouden gaan zitten. Wanneer ik de ander. Op U2 kun je bouwen als het gaat om dersom. Wij begonnen bij God en kwamen uit bij meisjes, vissershoed opzet, is de herinnering solide songs, prachtige arrangementen, on- oftewel: we ontdekten God in het meisje.” aan mijn grootvader bijna tastbaar. A geëvenaarde stadionconcerten en hier en En dat meisje woont in de stad, al sinds Achtung Baby. Op De hoed en de herinnering eraan zijn daar een avontuurlijke neiging. No Line On The Horizon, de vandaag verschijnende, twaalfde niet meer van elkaar te onderschei- In het hart van deze gigant sluimert tweedracht, al 32 cd van de band, is het stadsgevoel nog nadrukkelijker. No Li- den. Maar de wormen in het zijvakje jaar. En die draait niet om de frictie tussen de status van ne On The Horizon klinkt als een metropool, of eigenlijk: als van de hoed zijn meer dan bezielde rockster en die van wereldverbeteraar waar zanger/orakel de röntgenfoto van een metropool. Achter de gevels en on- objecten. Ze kruipen in mijn hoofd Bono de band mee opzadelt – al zijn er genoeg ruzies tus- der het plaveisel ratelen metro’s door hun tunnels, suizen wanneer ik het gezicht van mijn sen Bono en de drie andere muzikanten over zijn samen- data langs glasvezelkabels en brommen de elektrische tan- grootvader voor de geest probeer te werking met niet echt rock ‘n’ roll-waardig te noemen po- denborstels. Over deze pulserende en vibrerende onder- halen. Ze kronkelen achter mijn ogen litici als Bush en Blair. laag legden Bono, The Edge, Mullen en Clayton hun num- terwijl zijn gezicht me ontglipt. De echte onlust binnen U2 is muzikaal-ideologisch. Hij m e r s. „Spelen herinneringen zich af in draait om de tegenstelling tussen conventie en experi- No Line On The Horizon werd door de band aangekondigd het heden of in het verleden?”, vraagt ment, en hij verdeelt de band precies in tweeën: drummer als een terugkeer naar het experiment – na de conventio- Meret Oppenheim in de film The Larry Mullen en bassist Adam Clayton aan de ene kant, Bo- nelere stijl van All That You Can’t Leave Behind en How To Dis- Lunch in Fur/ Le Dejeuner en Fourrure no en gitarist The Edge aan de andere. De ritmesectie kiest mantle An Atomic Bomb. Tijdens de anderhalf jaar durende van Ursula Mayer (Oostenrijk, 1970). een gedegen rockgeluid, de anderen willen sonische ver- sessies voor de nieuwe cd in Marokko, New York, Dublin Merit Oppenheim, Dora Maar en Jo- kenningen doen. en Londen schreef de groep zo’n vijftig nieuwe nummers. sephine Baker, kopstukken van het Langs deze twee parameters heeft de muziek van U2 Het uiteindelijke aantal liedjes op de cd is elf. Het lijkt als- surrealisme, ontmoeten elkaar als zich in de dertig jaar sinds het verschijnen van het debuut of ze alle ideeën van die vijftig tracks hebben gehandhaafd; oude vrouwen. Ze spreken soms met B oy in 1980 ontwikkeld, met afwisselend het laatste No Line On The Horizon bulkt van de muzikale zijwegen. elkaar en lachen vriendschappelijk. woord aan het duo Mullen/Clayton of aan Bono/The Edge. Dat betekent dat de – vaak lange – nummers zwermen Maar ze praten vooral tegen zichzelf, Zo ontstond een mooie fluctuatie: iedere experimentele van motief naar motief en van instrumentale vondst naar of tegen het verleden. sprong voorwaarts – denk aan The Unforgettable Fire (1984), sonisch effect. Het herbeleven van het verleden Achtung Baby (1991) en Zooropa (1993) – liet zijn sporen na Het experiment zit hem niet in de toevoeging van dan- gebeurt natuurlijk in het nu, zodra ik in de veiliger periode die erop volgde (Joshua Tree (1987), ce-ritmes of maffe elektronica. Het zit in het oprekken van de hoed van mijn opa opzet, zou ik All That You Can’t Leave Behind (2000), How To Dismantle An de grenzen aan de muzikale informatie binnen één lied. Je Oppenheim kunnen antwoorden. Atomic Bomb (2004)). weet niet alleen, maar hóórt ook dat hier door drie produ- Maar waar zijn mijn gedachten wan- In dertig jaar heeft U2 op deze manier zigzaggend het cers (Brian Eno, Daniel Lanois en Steve Lillywhite) en vier neer ik mijn opa in de aarde zie wroe- accent verlegd. Begin jaren tachtig was het geluid van U2 muzikanten tegelijkertijd in drie verschillende studio- ten? Oppenheims vraag is een ontwij- synoniem met pastoraal; in panoramische vergezichten ruimtes werd geknutseld, en geluid gedubd, gelaagd, ge- kend antwoord op wat haar vriendin schilderde priester/misthoorn Bono zijn evangelie van splitst en strakgetrokken. Dora Maar wil weten: „Kunnen we hoop en liefde. Die arbeid leidde in nummers als ‘Breathe’ en de single slechts waarnemen wat al voorbij is?” ‘Get On Your Boots’ tot een soort über-bombast die zelfs Maar staat te kijken naar het portret de grootste U2-fan met de tanden doet klapperen. Hier is dat Picasso van haar maakte. Haar ge- sprake van informatie-overload. zicht is gespleten: het ene oog kijkt de toeschouwer direct aan en het an- H E T O N T S T A A N V A N Je kunt stellen: muzikale ideeënrijkdom is goed, dere staart in een verte, buiten het maar moet worden geschraagd door een melodie die die schilderij, in een andere tijd. ‘ N O L I N E O N T H E H O R I Z O N ’ rijkdom aankan. Ik kreeg het benauwd toen ik bij Daarvan staan er genoeg op No Line On The Horizon. Zoals galerie Juliette Jongma naar de film · Oktober 2006: U2 werkt in Amerika in de studio de beheerste Sturm und Drang van het prachtige titel- U2 werkte eind 2008 in de Olympic Studios in Londen aan het nieuwe album. Op bas Adam Clayton, achter de piano zanger Bono. Foto Kevin Davies zat te kijken. De sequentie van terug- met producer Rick Rubin (bekend van zijn opna- nummer. En ‘Unknown Caller’ waarin het beeld van een kerende beelden, zinnen die soms woestijnnacht beneveld door vuurvliegjes, wordt opge- door de een, dan weer door de ander men met Johnny Cash, Neil Diamond en Metalli- roepen, waarna het couplet aanvangt met typerende Bo- worden uitgesproken, druisen in te- ca). Er wordt een aantal nummers opgenomen no-kreten en een helder gitaarriff, het refrein zich ont- Zigzaggend heeft het geluid nen biografie van Brian Eno door David Sheppard (On So- gen de manier waarop ik gewend ben maar de samenwerking bevalt niet. Bono zegt: vouwt als een meerstemmig militaristische spreekzang: me Faraway Beach. The Life and Times of Brian Eno), dat hij af een verhaal, een film, maar ook mijn „Rick is verliefd op ‘het liedje’, maar voor ons ‘Shout it out/ Rise up/ Escape yourself,/ and gravity’, om en toe in de Berlijnse studio langskwam en het kaf van het eigen leven tot me te nemen. Mayer vervolgens een barokke transformatie te ondergaan – gi- van U2 zich in de afgelopen koren scheidde. peutert de vaste grond onder mijn draait het daar niet om. Wij willen iets maken dat taren worden hoornblazers worden klavecimbels worden Dat Achtung Baby een sensationeel album werd, was voeten vandaan en neemt me mee in je naar een andere wereld brengt.” orgels – waarvoor J.S.Bach zich niet had hoeven schamen. decennia ontwikkeld. Na vooral te danken aan co-producer Daniel Lanois. Lanois, een wereld die ik hoop nooit in wer- Zomer 2007: Sessies beginnen in Fez, Marokko, Glorieus is ook het 7 minuut 24 durende ‘Moment Of Sur- die als producer ook werkte met The Neville Brothers en Invitation to consign kelijkheid te betreden. · render’, met zijn couplet als van een soulballade, en de ver- twee conventionele platen is Emmylou Harris, heeft een herkenbare stijl: hij zorgt dat De film heeft de ijzige kwaliteit met de drie producers – Brian Eno, Daniel Lanois DUTCH DESIGN IN PARIS en Steve Lillywhite – die al sinds begin jaren tach- rassende koorzang in het refrein. En ‘FEZ-Being Born’, een band een ‘omgeving’ krijgt. Op het door hem gepro- van een nachtmerrie waarin aan de waarin de evocatieve klankbouwsels met verwaaiende stem- de nieuwe cd experimenteel, duceerde Yellow Moon bijvoorbeeld van The Neville Bro- Thursday, April 2ND, 2009 - 7:00 pm - Espace Tajan, Paris oppervlakte alles uiterst kalm ver- tig met U2 werken. Bono zegt: „We hadden ons men en een ritme van schurend ijzer doen denken aan de in- thers uit New Orleans, uit 1989, hóór je de bayou: de kre- loopt. De mooie vrouwen bewegen vertrouwde disfunctionele gezinnetje weer com- strumentale tracks die Eno in de jaren zeventig maakte met bulkend van de ideeën. kels, en de zwaar hangende waterdamp in de atmosfeer. FROM H.P.BERLAGE TO DROOG DESIGN zich gracieus, en in de zeventiger ja- pleet.” David Bowie, op zijn platen Low, Heroes en Station To Stati- Niet doordat hij moerasgeluiden in de opnamen verwerk- Amsterdam school, Michel de Klerk, ren, modernistische villa waarin ze on.