Jazz Gonzalo Rubalcaba Trio woensdag 30 oktober 2002 Jazz . Seizoen 2002-2003 Brussels Jazz Orchestra . Maria Schneider Wallace Roney vrijdag 13 september 2002 Gonzalo Rubalcaba Trio woensdag 30 oktober 2002 Marilyn Crispell . Gary Peacock George Gruntz . Thierry Lang . Dino Saluzzi donderdag 7 november 2002 Het ICP Orkest . Misha Mengelberg vrijdag 6 december 2002 Wayne Shorter Quartet dinsdag 25 maart 2003 Brad Mehldau Trio dinsdag 1 april 2003 Twee Extra Concerten in het kader van Institute for Living Voice David Moss . Greetje Bijma woensdag 27 november 2002 Joan La Barbara . Sainkho Namtchylack zaterdag 30 november 2002 Gonzalo Rubalcaba Trio Gonzalo Rubalcaba piano Ignacio Berroa drums Armando Gola contrabas begin concert 20.00 uur pauze omstreeks 20.50 uur einde omstreeks 22.00 uur inleiding door Marc Van den Hoof . 19.15 uur . Foyer teksten programmaboekje Marc Van den Hoof coördinatie programmaboekje deSingel druk programmaboekje Tegendruk gelieve uw GSM uit te schakelen! Vijftig jaar pianotrio’s in de jazz In mei 1974 nam pianist en orkestleider Count Basie in het herhalen. Over die harmonisch-ritmische ondergrond speel- gezelschap van bassist Ray Brown en drummer Louie Bellson de de rechterhand dan de melodie in zo rijk en vol moge- de muziek op voor een Pablo-album dat de titel zou dragen lijke akkoorden. ‘For The First Time - The Count Basie Trio’. Het was inder- De uitvinder van de boogie was Jimmy Yancey; de meesters van daad voor het eerst in een carrière die al zo'n veertig jaar de (Harlem) stride waren James P. Johnson en Fats Waller. Maar duurde dat Basie zich manifesteerde als pianist in dat in de de vader van alle jazzspianisten werd Earl Fatha Hines die op jazz populaire trioformaat. In 1938 had hij weliswaar al eens het idee kwam met zijn rechterhand een enkelvoudige, niet- vijf stukken opgenomen met het piano/gitaar/bas/drums- geharmoniseerde melodie te spelen zoals blazers dat deden. kwartet dat toen de ritmesectie was van zijn big band. Maar De imitatie van of het wedijveren met de expressiviteit van eerder dan dat ze Basies talent als pianist illustreerden, de menselijke stem was natuurlijk iets dat niet tot de moge- maakten die opnamen duidelijk hoe die voor die tijd verras- lijkheden van de jazzpianist behoorde, maar heel de manier send nieuw klinkende en soepel swingende ritmesectie van fraseren met alle daarbij horende accenten en adempau- eigenlijk werkte. Duke Ellington, die andere pianist en zes en wat dies meer zij, was iets dat wel binnen zijn bereik orkestleider, had in oktober 1940 al een paar intussen klas- lag. Vanuit boogie, stride en Hines' trumpet style piano zal siek geworden opnamen gemaakt in duo met bassist Jimmy zich in de loop van de komende zeven, acht decennia de hele Blanton en een enkele opname in trio later in de jaren veer- jazzpianotraditie ontwikkelen, in evenveel varianten als er tig. Maar zijn eerste echte trio-album, Piano Reflections, grote jazzpianisten zullen zijn. De boogie is een apart genre dateert van 1953, een periode waarin het met het Ellington- geworden, met zijn eigen vertolkers en varianten, in Europa orkest niet zo goed ging. Het was nu eenmaal zo dat de pia- evenzeer als in de V.S. en met zijn eigen trouwe en enthousi- nist die zo'n big band aanvoerde niet zozeer piano als wel aste publiek. De al genoemde Basie en Ellington, en onder "orkest" speelde. En in de eerste decennia van de jazzge- meer via die twee een Thelonious Monk, zijn voortzetters van schiedenis was het pianistieke ideaal eigenlijk geweest dat de stride-traditie. De manier van Earl Hines werd verder ont- de pianist die geen orkest om zich heen had de piano deed wikkeld door de altijd weer elegant genoemde Teddy Wilson, klinken als een orkest. De linkerhand zorgde voor ritmische in de late jaren dertig de pianist in de succesvolle combo's continuïteit hetzij door, zoals in de stride, een basnoot op van Benny Goodman. Minder bekend maar niet minder de eerste en de derde tel af te wisselen met een akkoord op getalenteerd en gewaardeerd waren Billy Kyle, pianist van de tweede en de vierde tel, hetzij door, zoals in de boogie het John Kirby Sextet, en Mary Lou Williams, pianist, com- woogie, een sterk geaccentueerde baslijn voortdurend te ponist en arrangeur in het orkest van Andy Kirk, en wellicht nog altijd de belangrijkste vrouw in de geschiedenis van de één geheel. Dat inzicht en de wijze waarop Evans, LaFaro en instrumentale jazz. Allebei waren ze schakels tussen de Motian aan het idee gestalte wisten te geven, wordt het uit- middle jazz en de bop. En dan komt alles wat in de jazzge- gangspunt voor al wie na hen voor dezelfde trioformule schiedenis met de piano te maken heeft omstreeks het kiest. Chick Corea, Herbie Hancock, Keith Jarrett, Fred Hersh, midden van de jaren dertig samen in één figuur: Art Tatum. Kenny Werner ... Allen hebben ze tot vandaag de esthetiek Zijn buitengewone virtuositeit maakte ook, en misschien van het Bill Evans-trio verder uitgebouwd en verfijnd. vooral buiten de jazzwereld grote indruk. In bepaalde jazz- Bij de jongste generatie, die van een Brad Mehldau en van kringen wekte ze eerder achterdocht en werd ze min of een Bill Carrothers, hoort ook de Cubaanse pianist Gonzalo meer ervaren als een bedreiging voor de authenticiteit van Rubalcaba. Hij werd geboren in 1963 in een bijzonder muzi- het genre. In elk geval is vandaag de dag - zo'n vijfenveer- kale familie: zijn vader geniet bekendheid als pianist en zijn tig jaar na de dood van Tatum - virtuositeit de vanzelfspre- grootvader is de componist van een aantal erg geliefde dan- kende regel voor vrijwel elke jazz-pianist. Nat King Cole die zónes. Na zijn klassieke opleiding kiest Rubalcaba resoluut voornamelijk als crooner populair zou worden, maar aan- voor de jazz, onder meer onder invloed van Dizzy Gillespie vankelijk een schitterende jazzpianist was, combineerde als die, nadat hij Cuba al in 1977 had bezocht, in 1985 te gast eerste de trumpet style van Hines met de virtuositeit van is op het jazzfestival van Havanna en er met de jonge pia- Tatum. Maar het was Bud Powell die de synthese af maakte. nist samenspeelt. Een jaar later neemt bassist Charlie Haden Hij werd op zijn beurt de vader van alle boppianisten. Met met zijn Liberation Music Orchestra deel aan datzelfde festi- uitzondering dan van een Thelonious Monk, die de lijn John- val. Voor Rubalcaba is de ontmoeting met Haden een ware son/Ellington/Basie voortzette en geestesgenoten vond in revelatie: alsof ze altijd al voorbestemd waren geweest om Herbie Nichols, Randy Weston en John Lewis, en van een elkaar te ontmoeten en samen te musiceren. Zo is Rubalcaba Erroll Garner en een Ahmad Jamal, beide uit Detroit en één van de musici met wie Haden in 1989 concerteert tijdens voortzetters van een traditie waarin de piano het hele het festival van Montreal waar hij de centrale gast is. Nadat orkest kon zijn. hij ook nog albums heeft opgenomen in Montreux en in En dan ontwikkelt zich op het einde van de jaren vijftig een Japan debuteert de pianist in 1993 in het New Yorkse Lincoln nieuwe visie, niet zozeer op het pianospel als op het piano- Center. In 1996 besluit hij zich in de V.S. te vestigen waar hij trio, dat wil zeggen de combinatie piano, bas en drums. De intussen, vanuit de Dominicaanse Republiek, geregeld te blanke pianist Bill Evans maakt een tijdlang deel uit van het gast was geweest. De albums volgen elkaar op en meer en sextet waarmee Miles Davis in de jazz het gebruik introdu- meer ontpopt Gonzalo Rubalcaba zich als de perfecte go- ceert van modi in plaats van steeds ingewikkelder en onhan- between tussen de jazz en het eigen, ongemeen rijke delbaarder akkoordenschema's. Met zijn eigen trio, met de Cubaanse muzikale erfgoed. Op het onder de naam van verbluffend virtuoze bassist Scott LaFaro en drummer Paul Charlie Haden uitgebrachte album Nocturne, opgenomen in Motian, ontdekt Evans dat het mogelijk moet zijn in het de zomer van 2000, vertolken ze, behalve twee stukken van klassieke piano/bas/drums-trio iedereen een evenwaardige Haden en één van Rubalcaba, vijf Cubaanse bolero's en vier rol te bedelen. Het trio bestaat niet langer uit een pianist en Mexicaanse melodieën. Charlie Haden wou met dit album zijn begeleiders, maar uit drie musici die functioneren als allesbehalve een nostalgieke sfeerschildering maken, integendeel. Hij wilde de vitaliteit en de poëzie duidelijk we technologieën bij het produceren van geluidsconserven. maken van een veronachtzaamde tak van de Amerikaanse Het repertoire van Supernova omvat de muziek die Rubal- muziek. Wat de jazzspelers totnogtoe bijna uitsluitend heeft caba’s grootvader een eeuw geleden heeft gecomponeerd, geïnteresseerd in de Latijns-Amerikaanse muziek is haar uit- Mexicaanse en Venezolaanse melodieën, de remake, of is bundige ritmische vrolijkheid. Maar de bolero maakt met zijn het de terugkeer naar de authentieke versie van een tophit intimistische, dromerige karakter evenzeer deel uit van die uit de jaren dertig die toen ‘The Peanut Vendor’ heette en traditie. In Gonzalo Rubalcaba heeft Charlie Haden de ideale nu ‘El Manisero’, en zijn eigen muziek, die de ene keer voor- vertolker gevonden van deze muziek. En voor Rubalcaba is traast en de andere keer ontwapenend onthaast alle tijd van Haden met zijn openheid en ontvankelijkheid voor alle de wereld neemt. En over alles, ook over het uitbundigste, muziek ter wereld op zijn beurt de gedroomde partner. hangt een waas van zuiderse weemoed, "weemoed die des Supernova, de titel van Rubalcaba’s recentste album, ver- avonds komt en niemand kan verklaren". wijst naar een fenomeen dat voor de aardbewoners die we zijn met lichtjaren vertraging zichtbaar wordt.