Powiat Kozienickipowiat
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
POWIAT KOZIENICKIPOWIAT POWIAT VEGA Studio Adv. JUXSD KOZIENICKI Powiat Kozienicki Powiat Kozienicki położony jest w południowo - Kozienice County is located in the south-east part wschodniej części województwa mazowieckiego. of Masovian Voivodeship. The county covers Powierzchnia powiatu wynosi 917 km2, zamieszkuje 917 km2 and is inhabited by over 61 000 people. na niej ponad 61 000 osób. Administracyjnie do From an administrative point of view, Kozienice powiatu kozienickiego należy jedna gmina miejsko- County includes one urban and rural commune called wiejska Kozienice, sześć gmin wiejskich: Garbatka- Kozienice, six rural communes: Garbatka-Letnisko, Letnisko, Głowaczów, Gniewoszów, Grabów n/Pilicą, Głowaczów, Gniewoszów, Grabów by the Pilica River, Magnuszew, Sieciechów. Powiat kozienicki leży Magnuszew, Sieciechów. Kozienice County is located w widłach rzek Wisły i Pilicy, która jest naturalną where the Vistula River and Pilica River fork and it granicą z powiatem grójeckim, a Wisła oddziela is a natural border with Grójec County, while the Vistula powiat kozienicki od powiatu garwolińskiego River separates Kozienice County from Gawrolin (województwo mazowieckie) oraz ryckiego County (Masovian Voivodeship) as well as from Ryki i puławskiego (województwo lubelskie). County and Puławy County (Lublin Voivodeship). JUXSDWydawca Położenie powiatu ma wpływ na jego powiązania The county location influences on its communication VEGA Studio Adv. Tomasz Müller 82-500 Kwidzyn, ul. Grunwaldzka 9 komunikacyjne. Przez miasto Kozienice, connections. Through Kozienice town, which www.grupavega.pl, e-mail: [email protected] zlokalizowane w centralnej części powiatu, przebiega is located in the centre of the county, runs from z północy na południe, wzdłuż Wisły droga krajowa the north to the south along the Vistula River national Tekst nr 79 Warszawa - Sandomierz - Kraków. Z zachodu road no 79 Warszawa - Sandomierz – Kraków. From Danuta Delekta na wschód przebiega droga krajowa nr 48 Tomaszów the west to the east runs national road no Mazowiecki – Białobrzegi - Kock. Oprócz połączeń 48 Tomaszów Mazowiecki – Białobrzegi – Kock. Tłumaczenie krajowych przez teren powiatu kozienickiego Except national connections through the territory Grzegorz Bednarczyk przebiegają drogi wojewódzkie, między innymi: of Kozienice County run regional roads, amongst - droga nr 737 Radom – Kozienice, droga nr 738 others: road no 737 Radom – Kozienice, road no 3 Zdjęcia M. Drapała, A. Molenda, A. Zieliński, G. Trynkiewicz Słowiki – Góra Puławska, droga nr 782 stacja 738 Słowiki – Góra Puławska, road no 782 Bąkowiec oraz archiwa: Starostwa Powiatowego, Urzędów Gmin, Szkół Ponagimnazjalnych, kolejowa Bąkowiec – Bąkowiec –Garbatka, droga railway station – Bąkowiec –Garbatka, regional road Elektrowni „Kozienice” S.A. wojewódzka nr 736 Warka – Magnuszew. no 736 Warka – Magnuszew. Przez powiat biegnie linia kolejowa Radom – Dęblin Through the county runs Radom – Dęblin – Puławy Opracowanie graficzne i przygotowanie do druku – Puławy - Lublin, zaś w Zajezierzu w gminie – Lublin railway line and in Zajezierz in Sieciechów Remigiusz Dalecki - Vega Studio Adv. Kwidzyn Sieciechów jest most drogowy i kolejowy przez Commune is a road and railway bridge on the Vistula Oferty gospodarcze firm: ELEKTROBUDOWA S.A., EP SERWIS, oraz F.H.U WIR S.J. Wisłę. River. zostały dostarczone przez zamawiających Wydano przy współpracy z Wydziałem Promocji i Kultury Starostwa Powiatowego w Kozienicach 1. ul. J. Kochanowskiego 28 Aleja Lipowa na trasie tel. (48) 611 73 42; fax. (48) 611 73 41 Brzóza - Sewerynów e-mail: [email protected] The avenue of lime on www.kozienicepowiat.pl Brzóza-Sewerynów route Książka ukazała się w ramach serii Wonderful Poland 2. Magnuszew Widok z lotu ptaka – droga krajowa nr 79 A bird’s-eye view – national road no. 79 1 2 VEGA Studio Adv. Wszelkie prawa zastrzeżone / All rights reserved Printed in Poland – Kwidzyn 2009 Przedruk i powielanie w jakiejkolwiek formie jest zabronione ISBN 978-83-89855-60-2 5 1 1. Kozienice Park Miejski Municipal Park 2. Kozienice ul. Konstytucji 3-go Maja Konstytucji 3-go Maja Street 3. Kozienice Al. I Maja I Maja Avenue 4. Kozienice ul. Kopernika Kopernika Street 5. Kozienice Siedziba Starostwa Powiatowego 2 3 4 5 The County Office 1. Stowarzyszenie Kawaleryjskie Imienia 22 Pułku Ułanów Podkarpackich z Garbatki-Letnisko The Cavalry Association of the 22nd Carpathian Uhlan Regiment from Garbatka-Letnisko 2. Pomnik Powstańców Styczniowych The January Uprising Statute 3. Kozienice Kolumna upamiętniająca narodziny Króla Zygmunta I Starego The column commemorated to birth of King Sigismund I the Old 2 3 7 Już od XI wieku wiadomo o początkach osadnictwa Since the 11th century it has been known about na terenach obecnej ziemi kozienickiej. Pierwsza the beginnings of settlement in territories of present wzmianka o grodzie Sieciecha znajduje się Kozienice land. The first note about Sieciech’s fortified w „Kronice” Galla Anonima z 1096 roku. town is in “the Chronicle” of the Anonymous Gaul from Obecnie Sieciechów jest jedną z gmin powiatu. 1096. At preset Siechiechów is one of the communes Ziemie wchodzące w skład dzisiejszego powiatu that belongs to the county. The lands that belong kozienickiego należały do dawnej dzielnicy to present Kozienice County belonged previously sandomierskiej. Puszcza wraz z osadami od roku to Sandomierz estate. Forests and settlements were 1447 była własnością królewską. Król Kazimierz since 1447 the royal property. King Kazimierz Jagiellończyk z powodu epidemii dżumy Jagiellończyk hid with his family in Kozienice because w Krakowie schronił się z rodziną w Kozienicach of the bubonic plague in Krakow and here on 1st i tutaj 1 stycznia 1467 roku urodził się przyszły król January 1467 was born a future king of Poland called Polski Zygmunt I Stary. Upamiętnia to wydarzenie Sigismund I the Old. This event is commemorated by okolicznościowa XVI wieczna kolumna. W roku the occasional column from the 16th century. In 1549 1549 syn Zygmunta Starego, król Zygmunt the son of Sigismund the Old, king Sigismund II August II August podniósł Kozienice do rangi miasta. gave Kozienice a town character. In Kozienice at W Kozienicach na przełomie roku 1409/1410 mistrz the turn of 1409/1410 master Jarosław conducted works Jarosław prowadził prace związane z budową connected with the construction of a pontoon bridge mostu pontonowego, który został spławiony that was floated down the Vistula River to Czerwieńsk. Wisłą do Czerwińska. Tam przeprawiły się wojska There the army of Władysław Jagiełło got across Władysława Jagiełły idące na wojnę z Krzyżakami. the river to fight against the Order of Teutonic Knights. 1 W okresie walk po powstaniu listopadowym, w lutym 1831 roku generał Dwernicki odniósł pod Mniszewem zwycięstwo nad armią rosyjskiego generała Geismara. W czasie powstania styczniowego Puszcze Kozienicka i Stromiecka były terenem walk wielu oddziałów powstańczych. Liczne mogiły powstańcze w lasach w okolicach Głowaczowa, Rozniszewa, Nowej Wsi są trwałymi śladami tamtych wydarzeń. Lasy Powiatu Kozienickiego były w czasie II wojny światowej terenem licznych walk. Pod Studziankami w sierpniu 1944 roku toczyła się bitwa o przyczółek warecko-magnuszewski, który Niemcy chcieli za wszelką cenę zlikwidować. W walkach tych brała udział polska I Brygada Pancerna, której dowódcą był generał Jan Mierzycan. Od sierpnia 1969 roku wieś nosi nazwę Studzianki Pancerne i znajduje się tam pomnik-mauzoleum, który przypomina wszystkim zacięte walki i bohaterstwo żołnierzy polskich i radzieckich. Na cokole, na wiecznej warcie stoi czołg T-34 jeden z tych, które pohamowały niemieckie „tygrysy” i „pantery”. Są także tablice przypominające tych, którzy w zaciętej walce z wrogiem oddali swoje życie. Na przyczółku magnuszewskim w Mniszewie został utworzony Skansen Bojowy I Armii Wojska Polskiego. W okresie okupacji na terenach Puszczy Kozienickiej działały i walczyły z Niemcami oddziały Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej. Powiat kozienicki należał do terenów 2 bardzo zniszczonych przez działania wojenne. During battles after the November Uprising, in February 1831, general Dwernicki defeated the Russian army commanded by general Geismar in the battle of Mniszew. During the January Uprising, Kozienice and Stromiec Forests were a place of battles for many uprising troops. Numerous uprising mounds in the forests near Głowaczow, Roznieszew, Nowa Wieś are long - lasting proves of those events. Forests of Kozienice County were during World War II a territory of numerous battles. Near Studzianki in August 1945 took place a battle for Warka and Magnuszowice bridgehead that Germans wanted to destroy at any cost. In those battles took part I Armoured Brigade commanded by general Jan Mierzycan. Since August 1969 the village has been called Studzianki Pancerne where is located a monument and mausoleum in one, what reminds everybody about fierce battles and the heroism of Polish and Russian soldiers. On the pedestal stands T-34 tank on eternal guard which is one of the tanks that stopped German “tigers” and “panthers”. There are also plagues that remind these who gave their life in the fierce battle with the enemy. On the bridgehead of Magnuszowice in Mniszów was established the Open-air Battle Museum of the First Army of Poland. During the period of occupation in the territories of the Kozienice Forest were active and fought troops of the Peasant’s Battalions and the Country’s Army. Kozienice County 1 3 was among areas that were considerably destroyed