Sterrekundewoordeboek Dictionary of Astronomy
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Sterrekundewoordeboek Dictionary of Astronomy Afrikaans – Engels Opmerkings: 1. Hierby aangeheg is die Afrikaans-Engels-gedeelte van die Sterrekundewoordeboek in elektroniese vorm. Geniet dit as ʼn klein bydrae tot die handhawing van Afrikaans. 2. Die Engels-Afrikaans-gedeelte van die Sterrekundewoordeboek is tans in die proses van elektroniese voorbereiding. Dit sal binnekort ook beskikbaar wees. 3. In die teks word na Bylaes verwys. Dit is nie op die oomblik in rekenaarformaat beskikbaar nie. Inligting daaromtrent kan by ondergenoemde verkry word. 4. Indien foute in die teks teëgekom word – veral ook foute wat kon ontstaan het in die elektroniese omskakelingsproses – laat weet ondergenoemde asseblief by die gegewe e-posadres. Johan de Klerk (voorsitter) [email protected] ooooooooooooooooooooo AAAA aandhemel : evening sky aandrywing : propulsion aandrywingsmeganisme (dryfmeganisme) : driving clock aandster {Venus} : evening star (Venus) aandwydte (westerwydte) {hoek tussen punt van opkoms of ondergang en wespunt, langs horison gemeet} : western amplitude (angle between rising or setting point and west point, measured along horizon) aangroei (akkreteer) : accrete aangroei-as (akkresie-as) : accretion axis aangroeiende ster (akkresiester) : accreting star aangroeiing (akkresie) {materievangs deur 'n sterrekundige voorwerp} : accretion (capture of matter by an astronomical object) aangroeiskyf (akkresieskyf) {materiaal gevange geneem deur gravitasieveld} : accretion disc (material being captured by gravitational field) aangroeistroom (akkresiestroom) : accretion stream aangroeitempo (akkresietempo) : accretion rate, rate of accretion aangroeiteorie (akkresieteorie) : accretion theory aanjaagvuurpyl : booster rocket aanraking (kontak) : contact aantrek : attract aantrekking : attraction aantrekkingsfeer (sentrosfeer) : attraction sphere, centrosphere aantrekkingskrag : attractive force aantrekkingspunt : centre of attraction aantrekkingsvermoë : attractive power aanvangsbaan (aanvangswentelbaan) : initial orbit aanvangsnadering : initial approach aanvangsnelheid : initial velocity aanvangstemperatuur : initial temperature aanvangswentelbaan (aanvangsbaan) : initial orbit aanwas (groei, toeneem) : wax aard- : earth aard- : terrestrial aard- (telluries) : telluric aardagtige planeet : earthlike planet aardas (Aarde se as) : axis of Earth, Earth's axis aardaswenteling (aardrotasie) : earth's rotation aardatmosfeer : Earth's atmosphere, terrestrial atmosphere aardatmosfeer- (atmosfeer-, atmosferies, telluries) : atmospheric, telluric aardatmosfeerband (atmosfeerband) {atmosferiese band in spektrum van hemelliggaam} : telluric band (atmospheric band in spectrum of celestial object) aardatmosfeerlyn (atmosfeerlyn) {atmosferiese lyn in spektrum van hemelliggaam} : telluric line (atmospheric line in spectrum of celestial object) aardbaan (Aarde se baan, aardwentelbaan) : Earth's orbit, orbit of Earth aardbewing : earthquake aardbewingsgolf (seismiese golf) : seismic wave aardbewingsleer (seismologie) : seismology aardbol (aardsfeer) : terrestrial sphere aardbol : globe, terrestrial globe aardbreedte (breedte op die aarde) : terrestrial latitude aarddinamiese tyd <vide Bylae 2.4> (TDT) : terrestrial dynamical time <vide Appendix 2.4> TDT aarde {algemeen} : earth (general) Aarde {derde planeet van Son} : Earth (third planet of Sun) Aarde-baannaastepunt (perigeum) {die punt naaste aan die Aarde in die baan van die Maan of enige satelliet om die Aarde} : perigee (the point nearest to the Earth in the orbit of the Moon or any satellite around the Earth) Aarde-baanverstepunt (apogeum) {die verste punt vanaf die Aarde in die baan van die Maan of enige satelliet om die Aarde} : apogee (the point farthest from the Earth in the orbit of the Moon or any satellite around the Earth) aardekwator (aardewenaar) : terrestrial equator aarde-maanstelsel : earth-moon system Aarde se as (aard-as) : axis of Earth, Earth's axis Aarde se baan (aardbaan, aardwentelbaan) : Earth's orbit, orbit of Earth aardewenaar (aardekwator) : terrestrial equator aardgety : earth tide aardkors : earth's crust aardkromming : curvature of earth aardkunde (geologie) : geology aardlengte (lengte op die aarde) : terrestrial longitude aardlig : earth light aardmagneties (geomagneties) : geomagnetic aardmagnetisme : geomagnetism, terrestrial magnetism aardmeetkunde (geodesie) : geodesy aardmeetkundig (geodeties) : geodetic aardmeridiaan : terrestrial meridian aardomloop (aardwenteling) : earth's revolution aardplaneet : terrestrial planet aardpool : terrestrial pole aardrotasie (aardaswenteling) : earth's rotation aardsatelliet : earth satellite aardsfeer (aardbol) : terrestrial sphere aardskadu (aardskaduwee) : earth's shadow aardskaduwee (aardskadu) : earth's shadow aardskrammer {planetoïed wat naby Aarde kan kom} : earthgrazer (minor planet that can come near Earth) aardskyn {sonlig weerkaats vanaf Aarde op Maan} : earth-shine (sunlight reflected from Earth onto Moon) aardstraal : earth's radius aardstraling : terrestrial radiation aardteleskoop : terrestrial telescope aardveld : terrestrial field aardwentelbaan (aardbaan, Aarde se baan) : Earth's orbit, orbit of Earth aardwenteling (aardomloop) : earth's revolution Abenezra {krater op Maan} : Abenezra (crater on Moon) aberrasie (afwyking) {skynbare verplasing van 'n voorwerp weens sy beweging en dié van die Aarde} : aberration (apparent displacement of an object due to its motion and that of the Earth) aberrasie {fout in beeld} : aberration (defect in image) aberrasie-ellips : aberrational ellipse aberrasiehoek {hoek waardeur 'n voorwerp skynbaar verplaas word weens aberrasie} : angle of aberration (angle by which an object is apparently displaced due to aberration) aberrasiekoëffisiënt : coefficient of aberration aberrasiekonstante {= 20,495 5 boogsekondes} : aberration constant, constant of aberration (= 20,495 5 arc seconds) aberreer : aberrate abnormale newel : abnormal nebula abnormale ster : abnormal star absolute eiebeweging : absolute proper motion absolute fout : absolute error absolute kalibrering (absolute yking) : absolute calibration absolute liggewendheid (absolute luminositeit) : absolute luminosity absolute luminositeit (absolute liggewendheid) : absolute luminosity absolute magnitude {magnitude soos op 'n afstand van 10 parsek} : absolute magnitude (magnitude as at a distance of 10 parsec) absolute nulpunt (absolute sero, absolute zero) {= 0 K = -273,15°C} : absolute zero (= 0 K = -273,15°C) absolute sero (absolute nulpunt, absolute zero) {= 0 K = -273,15°C} : absolute zero (= 0 K = -273,15°C) absolute temperatuur : absolute temperature absolute visuele magnitude : absolute visual magnitude absolute yking (absolute kalibrering) : absolute calibration absolute zero (absolute nulpunt, absolute sero) {= 0 K = -273,15°C} : absolute zero (= 0 K = -273,15°C) absorbeer : absorb absorbeervermoë (absorpsievermoë) : absorbing power, absorptive power, absorptivity absorberende wolk : absorbing cloud absorbering (absorpsie) : absorption absorpsie (absorbering) : absorption absorpsieband : absorption band absorpsie-indeks : absorption index absorpsiekoëffisiënt {astrofisika} : opacity (astrophysics) absorpsiekoëffisiënt : absorption coefficient absorpsielyn {donker lyn in spektrum} : absorption line (dark line in spectrum) absorpsielynspektrum : absorption-line spectrum absorpsielynster : absorption-line star absorpsiespektrum : absorption spectrum absorpsieverhouding : absorption ratio absorpsievermoë (absorbeervermoë) : absorbing power, absorptive power, absorptivity absorptansie <vide absorbeervermoë> : absorptance <vide absorbing power> Abulfeda {krater op Maan} : Abulfeda (crater on Moon) Acamar {ζ¹ Eridani} : Acamar (ζ¹ Eridani) Achernar {α Eridani} : Achernar (α Eridani) Achird {δ Cassiopeiae} : Achird (δ Cassiopeiae) achondriet {tipe steenmeteoriet sonder chondrules} : achondrite (type of stony meteorite lacking chondrules) achromaat (achromatiese lens) {lens sonder eerste-orde kleureffekte} : achromat, achromatic lens (lens without first-order colour effects) achromaties : achromatic achromatiese lens (achromaat) {lens sonder eerste-orde kleureffekte} : achromat, achromatic lens (lens without first-order colour effects) achromatiese lensstelsel : achromatic lens system achromatiese okulêr <vide Bylae 8.3> (achromatiese oogstuk) : achromatic eyepiece <vide Appendix 8.3>, achromatic ocular achromatiese oogstuk <vide Bylae 8.3> (achromatiese okulêr) : achromatic eyepiece <vide Appendix 8.3>, achromatic ocular achromatiese teleskoop : achromatic telescope achromatisme : achromatism Acrab (Graffias) {β Scorpii} : Acrab, Graffias (β Scorpii) Acrux {α Crucis} : Acrux (α Crucis) Acubens {α Cancri} : Acubens (α Cancri) Adams <vide Bylae 1.4> : Adams <vide Appendix 1.4> Adeona {planetoïed} : Adeona (minor planet) Adhafera {δ Lyrae} : Adhafera (δ Lyrae) Adhara <ook Adara> {ε Canis Majoris} : Adhara <also Adara> (ε Canis Majoris) Adhil {μ Andromedae} : Adhil (xi Andromedae) adiabaties {sonder enige warmte-oordrag} : adiabatic (without any heat transfer) adiabatiese afkoeling : adiabatic cooling adiabatiese ewewig : adiabatic equilibrium adiabatiese gaswet : adiabatic gas law adiabatiese proses : adiabatic process adiabatiese teorie : adiabatic theory adiabatiese verandering : adiabatic change adiabatiese vergelyking : adiabatic equation Adib (Thuban) {α Draconis} : Adib, Thuban (α Draconis) Adjena (Agena, Β Centauri, Hadar) {β Centauri} : Agena, Β Centauri, Hadar (β Centauri) Adonis {planetoïed} : Adonis (minor planet)