Stockmarr (Geological S11rvey of Demnark)

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Stockmarr (Geological S11rvey of Demnark) RETROGRESSI VE FOREST DEVELOPMENT, AS REFLECTED IN A MOR POLLEN DIAGRAM FROM MANTINGER BOS, DRENTHE , THE NETHERLANDS ]. Stockmarr (Geological S11rvey of Demnark) , CONTENTS PREFACE AIM OF THE INVESTIGATION SOIL FORMATION . ABSOLUTE DATING 44 POLLEN DIAGRAM . 44 The mu/L phase . 45 First human interference 4 5 The amphimull Jorest 4 5 Second human interf erence . 45 Third human interference 47 CONCLUSION 47 REFERENCES 47 APPENDIX H. T. Waterbolk: The human occupation of rhc Mantingerbos area . J. STOCKMARR PREFACE bleached sand was a former mull. At the transition from sand to mor Querrns and Betula usually In 1970, Johs. Iversen and H. T. Waterbolk visited increased at the expense of Alnus, Tilia and Cory­ the small forest Mantingerbos in central Drenthe, Lus (plus Ulmus when the transition was old the Netherlands (fig. l ) , which is known as an enough). The present lower mor, which contains a almost pure !lex grove. Iversen discovered that the considerable amount of sand, should be explained soil was a mor "thicker than a pencil is long" and, as a former amphimull (see below). therefore, could be excellent for pollen analysis. In Iversen described five important events in the 1971, I visited the forest and collected material for mor diagrams. The first was the neolithic land­ pollen analysis. nam, probably 4,500 B.P. It was followed by weak Unfortunately, Iversen never saw the total pol­ traces of local clearings and catt!e browsing. The len diagram, and after his death in 1971 I decided next event was the re-immigration of !lex. In to publish it. Draved, !lex was found in Atlantic time, and after The pollen analytical work has been carefully an absence, for still unknown reasons, during a done by Mr. C. Vang Nielsen. Dr. Waterbolk and period of l ooo to l 5 oo years, it returned in la te Dr. van Zeist assisted in the interpretation, and Subboreal time. Iverseri estimated that the climate Dr. Waterbolk has been very hospitable during my perhaps was unsuitable for !lex in the intervening visits to the Netherlands. Kirsten Andersen made period. However, it is also clear that in the late the drawings. My sincere thanks are due to them. Iron Age !lex was favoured by catt!e browsing. The third event was the Iron Age clearing (1800- AIM OF THE INVESTIGATION 1900 B.P.), which favoured the expansion of the recently immigrated Fagus. The greatest clearing It is now more than 2 5 years since Iversen found ( the fourth event) was the Viking Age one ( l l oo that the Draved area in S. Jutland contains some B.P.). Parts of the forest were clear-cut and they of the most original mixed deciduous woods of became covered by grasses or Calhma. It took a Denmark. Draved is situated in a isolated area and long time before the forest was able to take pos­ was originally surrounded by moorlands. Except session again of the cleared areas ( the fifth change for some minor areas, human activity in the forest in the diagrams). has been rather low until the last centuries. During the work at Draved, Iversen got an in­ The soils in the forest are almost unchanged by timate knowledge of the forest dynamics, of which human activity. In some parts very thick mor he published only a minor part before his untimely layers (> 30 cm) were discovered. Iversen (1964) death. has demonstrated that mor layers are suitable for The study of the Mantingerbos soil was started pollen analysis. ci·1 determinations suggest that because Iversen hoped that by tracing !lex back to the fossil mor in Draved is very old, more than the Atlantic or at least to early Subboreal time, it 6000 radiocarbon years (Iversen 1969). During the could help to elucidate the phenomenon of the past 20 years many mor profiles have been ana­ early Subboreal absence of the tree in Draved. lysed, elucidating the vegetational history of Dra­ The Mantingerbos (bos= forest) is only 400 m ved forest (Iversen 1958, 1964, 1967, 1969, 1973), in diameter and lies on the fringe of the old village The diagrams give a very local picture, but the fields. Today, the forest consists of a ringshaped same type of vegetational development may be expected in other places where thick mor layers are present. In Draved Iversen worked on prob­ Fig. r. The location of Mantingerbos in Drenthe, the Nether­ lems concerning the soil development and es­ lands. The scale of the map is r : 30.000. The arable fields pecially on the interplay of soil, vegetation and are situated t0 the south of Mantinge, and between Gar­ human activity. minge and 13alinge. Mantingerbos (Mantinger Bosch) is standing on rhe fringc of the pasture area (with ditches). Iversen demonstrated that in the bleached sand See also fig. 6. Thc position of the section, from which below the mor Tilia and Corylus were the most thc samples of thc pollen diagram wcrc takcn, is indicated common tree pollen types, indicating that the by a white dot. Retrogressive forest development, as reflected m a mor pollen diagram ' ( . pc=:ø ) / "' 0 20 l V' " . I I . I ;' \ " . I '\ I \ \ km. · · I . · ,_ ... .... - I :,; ' . '<:' ' () i ""' ' , . " . .; ' " :·r ( ' \ .... '\ • ' ·' .... \ I Assen I ;.. I ' '\ / -.. ..._ / I 1 / _ I / l· ..... ......, , ' X ) Mantingerbos• , ,.I ( , • . " ...... Meppel....._ -- Emmen Ii """'"""\ f' ''<.-·-·--·....... • -.. --1 . ' ,-• 39 J. STOCKMARR llex forest with 3 or 4 great old Fagus trees and 5 5 - 70 cm dark brown humus pan some old Quercus trees. It is from this part of the 70 ->85 cm red- and yellow-brown humus forest that the pollen diagram is made. The central hard pan, not penetrated. part of the forest consists of middle-aged Quercus The words copromor and mycomor, which are trees with some Sorbus and a few young !lex trees. adopted from Iversen's unpublished notes, re­ This part is surrounded and intersected by dikes fer to mor dominated by arthropod droppings and and ditches. When this area went into forest is fungal hyphae respectively. unlmown. To explain the soil profile it is first necessary !lex is one of the most shade-tolerant trees in to describe the development of a forest podsol. northwestern Europe, but it is very susceptible P. E. Miiller (1879) writes that the biologically to cold winters (Iversen 1944). In closed forest active layers, the mul! and the "upper ground" it grows as a shrub with many suckers and mo­ (the submull), are usually 0.5-1.0 m, and same­ derate flowering. It could be a terrible weed in the times even l.5 m thick. When a mull changes into 19th century forest (Vaupell 1863). !lex has a a mor these layers become a pod sol (Miiller l 8 8 4, poor pollen dispersal and its pollen is not com­ Havinga 1963, 1968). monly found in lake and bog sediments, but in In the mul! stage the litter on the soil surface mor deposits it may be found in small amounts. is mixed with material from lower layers, frag­ !lex is susceptible to fire, but suckers will rise mentated and digested mainly by earthworms. Also quickly in great amounts if the soil was not heated nematods, protozoa, bacteria and fungi play an too much. Also forest clearing, especially when it important role in the decomposition of the organic is followed by cattle grazing, seems in some cases matter both befare and after digestion by worms. to favour !lex, and then it may become a tree of Even the pollen exine, the outer part of the pollen medium height. wall, which forms the basis for the pollen analysis, is decomposed. In time the soil becomes more and SOIL FORMATION more acid because of the high production of car­ bon dioxide, during the decomposition of organic Mantingerbos stands on holocene brooksand (Geo!. matter. Carbon dioxide in aqueous solution is acid map of the Netherlands no. 17, III, l: 50,000) at and together with the organic acids, it dissolves an elevation of approximately l 5 m above sea first lime, and later other minerals. level, and its topography is very smooth. In the When the mull becomes too acid the earthworms forest a profile was opened up alongside a low disappear, first the larger species and later the bank from where the following description was small ones. The more superficially working arthro­ made on moist material (see also fig. 4). pods take over the main role in the rotation of the upper soil. The other mull fauna and flora is o - 4. 5 cm mycomor, brown partly replaced by enchytraids and new fungi 4. 5- 9. 5 cm fossil mycomor, chocolate brown species, while the remaining bacteria are not able 9.4- 14·5 cm fossil mor, brown with sparse to break down the pollen exines. This is the tran­ sand, transition from fossil cop­ sitional stage from mull to mor, called amphimull romor to mycomor (Lafond 1952). The change may go faster if man 14.5- 22.5 cm fossil copromor with some sand, helps by cutting, burning and cropping the wood dark brown without manuring or fertilizing. 22.5- 29.5 cm greasy humus sand or fossil cop­ During the degradation, the submull at a deeper romor with sand, blackish brown level is isolated and mineralized, and through 29.5- 35.5 cm humus sand, grey-blackish leaching it will change into bleached sand. In the brown amphimull stage the organic debris is not totally 35.5- 39·5 cm sand, grey with !ittle humus (up­ mineralized and some insoluble humus will remain per bleached sand) in the soil. Also the pollen exines begin to remain 39.
Recommended publications
  • Uitnodiging Van De Werkgroep Wandelnetwerk Midden-Drenthe: Online Bijeenkomst 11 November 19.30 Uur Over De Werving Van Lokale Vrijwilligers
    UITNODIGING VAN DE WERKGROEP WANDELNETWERK MIDDEN-DRENTHE: ONLINE BIJEENKOMST 11 NOVEMBER 19.30 UUR OVER DE WERVING VAN LOKALE VRIJWILLIGERS Doel van deze bijeenkomst is de contactpersonen uit de dorpen voor het wandelen te informeren over het werven van lokale vrijwilligers voor het controleren van het nieuwe wandelnetwerk. Het Recreatieschap Drenthe start met het werven van vrijwilligers voor het nieuw aanlegde wandelnetwerk in Midden-Drenthe (fase 1). Het is de bedoeling deze vrijwilligers zoveel mogelijk lokaal te werven, via de contactpersonen uit de dorpen of Verenigingen van Plaatselijk belang. Tijdens de bijeenkomst wordt de werkwijze om lokale vrijwilligers te werven toegelicht. Ook wordt er verteld wat Recreatieschap Drenthe verwacht van de vrijwilligers, welke werkzaamheden zij verrichten en hoe u vrijwilligers uit uw dorp of omgeving kunt aanmelden. Wanneer De bijeenkomst vindt plaats op woensdag 11 november vanaf 19.30 uur. Let op: het is een online bijeenkomst. De link naar de bijeenkomst wordt vooraf gestuurd aan de personen die zich hebben aangemeld. Voor wie - Contactpersonen voor het wandelen uit de dorpen en/of bestuursleden van Verenigingen voor Dorpsbelangen in het gebied waar het wandelnetwerk onlangs is aangelegd. - Denk aan de Broekstreek, Bruntinge, Drijber, Elp-Zuidveld, Eursinge (Westerbork), Holthe/Lieving, Nieuw Balinge, Smalhorst, Spier, Orvelte, Wijster, Witteveen, Zwiggelte en Westerbork. - Eén evt. twee personen per dorp kunnen zich aanmelden. Aanmelden U kunt zich aanmelden voor deze bijeenkomst door een bericht te sturen naar Ingeborg de Groot, onder vermelding van uw naam en het dorp dat u vertegenwoordigt. Het e-mailadres is: [email protected]. Voor vragen kunt u ook een bericht sturen of bellen op T.
    [Show full text]
  • Jaarstukken 2013
    Jaarstukken 2013 Jaarstukken 2013 - 1 - Gemeente Midden-Drenthe Jaarstukken 2013 - 2 - Gemeente Midden-Drenthe Inhoudsopgave Bladzijde Aanbiedingsbrief ...................................................................................................................................... 4 Bestedingsplan 2013 ....................................................................................................................... 10 Jaarverslag ............................................................................................................................................ 19 Programmaverantwoording ................................................................................................................... 21 Burger en Bestuur ................................................................................................................................. 22 Lokale democratie .............................................................................................................................. 23 Dienstverlening .................................................................................................................................. 25 Werk en inkomen ................................................................................................................................... 28 Werkgelegenheid ............................................................................................................................... 29 Inkomen en Reintegratie ...................................................................................................................
    [Show full text]
  • Mooi Op Eigen Kracht”
    Overzicht projecten “Mooi op Eigen Kracht” Inzender Omschijving project 1 Dorpsbelangen Hooghalen, Speeluitdaging in nieuwbouwbuurt Brootacker, Laaghalen, Laaghalerveen Een uitdagende speelomgeving te realiseren, voor alle kinderen, jong en oud. Daarbij speelwaarde bieden in passende speeltoestellen, sporttoestellen en speelaanleiding in de natuur versterken. Een bestaand bosje en een ven worden opgewaardeerd. 2. Plaatselijk Belang de Wachtruimte bij bushalte aan Schiphorsten Broekstreek 3. Stichting Zomerfeest Nieuw Nieuw “Podium” dorpsplein Nieuw Balinge Balinge Het realiseren van een podium in het dorp welke breed inzetbaar is. Kan door elke organisatie of vereniging gebruikt kan worden. Het heeft een culturele functie, voor muziek, kunstuitingen, evenementen, activiteiten en officiële gelegenheden. 4. Stichting het Buurthuis Toegangspoort plaatsen bij buurthuis Klatering Beilen Klatering Beilen 5. buurtvereniging Woltingshof, Groots opgezette bbq met live muziek ter ere van het 25 jarig bestaan Beilen van de buurtvereniging Woltingshof. 6. Stichting Buurthuis Uitbreiding buurthuis Holthe, Lieving, Makkum HotheLievingMakkum en deelnemende verenigingen 7. Actietafel Dorpsplein Van schoolplein (voormalige school De Morgenster in Witteveen) naar dorpsplein -> directe buitenomgeving wordt dorpsplein, onderdeel jeu de boulebaan 8. Stichting Dorpshuis de Tille Dorpshuis: Plaatsen openslaande deuren vanuit de dorpshuiskamer (dorpshuis) 9. Werkgroep dorps-huis-kamer Dorpshuis: Ophangsysteem voor foto’s van alle dorpsbewoners 10. Nieuw grijs
    [Show full text]
  • Stoer Buitenspelen! De Drentse Natuur Is Één Drenthe.Nl
    De stoerste Drenthe.nl Benieuwd naar wat er nog meer speeltuin te doen is in Drenthe? Kijk dan op Stoer buitenspelen! De Drentse natuur is één drenthe.nl. Je vindt hier een schat Zuidwest-Drenthe grote speeltuin. Achter elke aan informatie over dagjes uit, boom schuilt een nieuw leuke musea of waar je lekker avontuur. Kom lekker ravotten kunt slapen. Slaap bijvoorbeeld en spelen. Klim in bomen, eens in een boomhut of in een slinger aan een touw over het huisje in de natuur. water of bouw een gave hut. Ga samen op avontuur en En vergeet niet de evenementen- maak mooie herinneringen. kalender te bekijken, zodat je Drenthe is ervoor gemaakt. niets mist van de stoerste evenementen in Drenthe. Gebruik deze kaart om de leukste plekken te vinden waar je buiten kunt spelen in de Oerprovincie van Nederland. Vink jij ze allemaal af? Gratis speellocaties Kinderboerderijen 1. Kinderboerderij De Baander Oosterboerweg 35b, Meppel Zuidwest-Drenthe 2. Kinderboerderij de Beestenbult Korenstraat 47, Hoogeveen 3. Hoeve Sonneclaer Fluitenbergseweg 94 (tussen Echten en Fluitenberg) Speelbossen, speeltuinen en belevingspaden 4. Speeltuin ‘t Hunebed Havelte Van Helomaweg 47, Havelte 5. Speeltuin Oens Speulplekkie Lhee 6. Roekpad / Speelbos Kraaienbos Zuidwolderweg 2a, Echten Parkeren bij informatiepunt Huus met de Belle 7. Natuurspeelplaats OERRR Benderse 22, Ruinen Parkeren bij bezoekerscentrum Dwingelderveld 8. IpadWEG Veeningen Dorpshuisstraat 43, Veeningen Parkeren bij ‘t Markehuus 9. Belevingsbos Kerkenveld Jan Haarstraat 28, Kerkenveld Parkeren bij OBS de Bosrand 10. Struunpad Koekangerveld Ruinerweg 24a, Koekangerveld Parkeren bij dorpshuis De Veldhoek 11. Belevingspad Hoogersmilde Bospad 23, Hoogersmilde Met de Nationale Parken het Drents Friese Wold en het Dwingelderveld barst Zuidwest- 12.
    [Show full text]
  • Local Identities       
    Local Identities Editorial board: Prof. dr. E.M. Moormann Prof. dr.W.Roebroeks Prof. dr. N. Roymans Prof. dr. F.Theuws Other titles in the series: N. Roymans (ed.) From the Sword to the Plough Three Studies on the Earliest Romanisation of Northern Gaul ISBN 90 5356 237 0 T. Derks Gods,Temples and Ritual Practices The Transformation of Religious Ideas and Values in Roman Gaul ISBN 90 5356 254 0 A.Verhoeven Middeleeuws gebruiksaardewerk in Nederland (8e – 13e eeuw) ISBN 90 5356 267 2 N. Roymans / F.Theuws (eds) Land and Ancestors Cultural Dynamics in the Urnfield Period and the Middle Ages in the Southern Netherlands ISBN 90 5356 278 8 J. Bazelmans By Weapons made Worthy Lords, Retainers and Their Relationship in Beowulf ISBN 90 5356 325 3 R. Corbey / W.Roebroeks (eds) Studying Human Origins Disciplinary History and Epistemology ISBN 90 5356 464 0 M. Diepeveen-Jansen People, Ideas and Goods New Perspectives on ‘Celtic barbarians’ in Western and Central Europe (500-250 BC) ISBN 90 5356 481 0 G. J. van Wijngaarden Use and Appreciation of Mycenean Pottery in the Levant, Cyprus and Italy (ca. 1600-1200 BC) The Significance of Context ISBN 90 5356 482 9 Local Identities - - This publication was funded by the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO). This book meets the requirements of ISO 9706: 1994, Information and documentation – Paper for documents – Requirements for permanence. English corrected by Annette Visser,Wellington, New Zealand Cover illustration: Reconstructed Iron Age farmhouse, Prehistorisch
    [Show full text]
  • Samen Op Weg Naar Snel Internet in Drenthe
    Coöperatie De Kop Breed Matsloot • Pilot Sandebuur • 580 witte adressen Coöperatie Glasvezel Noord 1 DKB Eelderwolde • Netwerk aangelegd in 2017 Leutingewolde Roderwolde Samen op weg naar • 1.005 witte adressen / • Financier: provincie Foxwolde Peize 610 grijze adressen Nietap Paterswolde • Aanleg gereed per 1 oktober 2018 Roden snel internet in Drenthe • Financier: provincie Eelde Altena CGN1 Glasvezel Buitenaf/RE-NET i.s.m. Drents Glasvezel Collectief Bunne Lieveren De Punt • 2.347 witte adressen / 6.279 grijze adressen Yde Midlaren De Groeve Roderesch • Verwachte start aanleg: voorjaar 2019 • Doel: snel internet voor alle witte adressen* beschikbaar Alteveer Zuidlaarderveen Steenbergen Zuidlaren • Financiering in voorbereiding Donderen • Totaal: 24.500 witte adressen Amerika TYNAARLO Oud - Annerveen Langelo Tynaarlo Westlaren Annerveensche- • Aangelegd eind 2018: bijna 9.000 witte adressen kanaal Een ECO Oostermoer Verbindt CGN1 CGN2 Schuilingsoord Spijkerboor Vries • Pilot Schipborg • Rol provincie: faciliteren en financier Norg Zeegse • 75 witte adressen Coöperatie Glasvezel Noord 2 Eexterveen Westervelde Zeijen Oudemolen Annen Bareveld • Netwerk aangelegd in 2016 • Rol Breedbandplatform VerbindDrenthe: ondersteuning + Oosterduinen Eexterzandvoort • 1.375 witte adressen / Anloo • Financier: provincie NOORDENVELD Taarlo DGC initiatieven in brede zin 1.092 grijze adressen Zuidvelde ECO Veenhuizen Ubbena Gasteren Gieterzandvoort • Verwachte start aanleg: • Inmiddels ook meerdere marktpartijen actief: RE-NET, Gieterveen voorjaar 2019
    [Show full text]
  • BUURTOMMETJE HOLTHE LIEVING MAKKUM Routebeschijving & Informatie 1 DE BOUW VAN HET BUURTHUIS HET TREFPUNT
    BUURTOMMETJE HOLTHE LIEVING MAKKUM Routebeschijving & informatie 1 DE BOUW VAN HET BUURTHUIS HET TREFPUNT Het buurthuis in Holthe is tot stand gekomen, doordat de vijf actieve verenigingen uit onze buurt hun krachten hebben gebundeld en op 19 november 1990 een Stichting hebben opgericht met als doel de bouw en exploitatie van een buurthuis voor leden van deze vereni- gingen en bewoners van Holthe, Lieving en Makkum. Met het verdwijnen van de horeca uit onze buurt was er dringend behoefte aan een eigen onderkomen. Deze verenigingen zijn: Buurtvereniging HLM, Vrouwen van Nu, Toneelvereniging de Kring, ‘IJsvereniging Holthe e.o. en de Boermarke. Door het voeren van acties, zoals rommelmark- ten, een sponsorloop, de verkoop van kerstbro- den, het verzamelen van statiegeldflessen en de verkoop van snert werd geld ingezameld. Een ander deel van de financiering werd bij- eengebracht door diverse fondsen, plaatselijke sponsors en de gemeente Midden-Drenthe. Na drie jaren van acties en voorbereidingen kon in mei 1993 met de bouw worden gestart. Deze bouw is geheel met vrijwilligers uit de buurt uitgevoerd en heeft menige zweetdrup- pel gekost. In december 1993, vlak voor de kerstdagen, werd het fonkelnieuwe gebouw geopend en vanaf dat moment hadden de ver- enigingen uit onze buurt een passend onder- komen voor hun activiteiten tot op de dag van vandaag. 2 MELKFABRIEK ‘DE EENDRACHT’nu Holthe 61 Op 1 april 1890 is de coöperatieve handkracht melkfabriek ‘de Eendracht’ in Holthe opgericht door boeren van Holthe, Makkum en Terhorst. Het doel van de fabriek was het maken van roomboter. Voor de stichting van de fabriek was een kapitaal van f.
    [Show full text]
  • Ecology and Biological Control of Verticillium Dahliae by L
    Ecology andBiologica l Controlo f Verticillium dahliae Promotor: prof, drM.J . Jeger hoogleraar in deecologisch e fytopathologie Co-promotor: drA.J . Termorshuizen universitair docentbi j deleerstoelgroe p biologische bedrijfssystemen Propositions 1. With Arabidopsis thaliana, microsclerotia of Verticillium dahliae can be quantified down to 1microsclerotiu m g'1 soil. {This thesis). 2. Rather than direct detection methods such as plating techniques, bioassays integrate information on multiple soil factors leading to infection by Verticillium dahliae. {This thesis). 3. The dynamics of formation of microsclerotia of Verticillium dahliae in senescent host tissue is the result of a complex interaction between weather, host growth, number of root infections, and host senescence rate. {This thesis). 4. In quantifying microsclerotia of Verticillium dahliae in soil it should be taken into account that the amount of recoverable microsclerotia may change in time. {This thesis). 5. Consistency of biological control can be improved by applying compatible combinations of antagonists. {This thesis). 6. Biological control of plant pathogens will improve the quality of the environment. 7. Absence of above-ground symptoms of Verticillium dahliae does not exclude the presence of a pathogenic interaction below-ground. 8. Educating farmers in farmer's schools improves management of plant diseases and therefore leads to more sustainable agriculture. 9. Wisdom is knowing when to speak your mind and when to mind your speech. When we are filled with pride, we leave no room for wisdom {Our Daily Bread, RBC Ministries, Grand Rapids, Michigan, 1999). 10. We may not complain about so many thorns on roses but we should be thankful for the roses among thorns.
    [Show full text]
  • T H E M a L E W I T C H . an Essay on the Meaning of Seventeenth-Century
    T h e m a l e w i t c h . An essay on the meaning of seventeenth-century witchcraft insults Willem de Blécourt In 1595, at the goorspraak in Emmen, the neighbours (buren) of that place brought forward that in the past year there were rumours of witchcraft (toeverije) about Lambert Huizinge. This man showed up at the meeting in person and declared himself innocent of the crime. Five years or so ago, he told the neighbours and the sheriff, the same thing had happened to him. At that time he had ‘presented his neck body and goods’ and had filed request after request, but justice had been refused. (His case had in fact been referred to the ecclesiastical court, which can indeed be interpreted as a delaying tactic, since according to both the law and the judicial practice, witchcraft rumours should be brought before secular sessions). On this occasion he again ‘presented his neck, body and goods’ and, moreover, allowed the sheriff to have him examined - which he did not have to, as his opponents should collect sufficient indications before they could even demand an examination. But, as Huizinge said, people who are suspected of witchcraft ought to be examined, and if I am found to be guilty, my opponents are free, but if nothing is found, I leave it to the sheriff to consider about how justice should be applied. (Although he did not say it in so many words, in the latter case his opponents would get the punishment that went with the crime). The sheriff’s answer is not written down (it was not important anyway, since this official had an mainly executive task) and it sufficed for the scribe to note that Huizinge complained that Marten Wulveringe had insulted him.
    [Show full text]
  • Orvelte-K4.Pdf
    ROUTE K4 Knapzakroute Orvelte 17 km wandelen door onbekend Drenthe FOTO: SAKE ELZINGA Welkom in Orvelte gaat wandelen in en rond het monumen- U tendorp Orvelte. Slenter over de keien- straatjes van het dorp en maak in het informatiecentrum kennis met de geschiedenis van Orvelte. Bekijk de oude boerderijen met hun ouderwetse boerenerven en prachtige dorpsweitjes. Maar liefst zeventien Orvelter boerderijen staan op de monumentenlijst. De omgeving van Orvelte is minstens zo interessant, omdat daar net als in het dorp ook de moderne tijd grotendeels aan voor- bijgegaan lijkt. U merkt het op de Noordes van FOTO: SAKE ELZINGA SAKE FOTO: Orvelte met z’n kleine akkers en aan de rand van het dorp bij de groenlandjes die omzoomd zijn door houtwallen. Aan de overkant van het Oranjekanaal voelt u op het Orvelterzand en rond de Meeuwenplassen nog iets van de ongereptheid van het voormalige Ellertsveld. U komt op de plaats waar eens het dorp Orvelterveen gelegen moet hebben en u wandelt kilometers door een weinig bezocht deel van de Staatsbossen. START 2 KAART Start Tik op de nummers voor informatie Algemene informatie 4 Hoe werkt het? Uitleg over de route en praktische zaken 5 Routekaart + beschrijving 6 Orvelte, om te beginnen... 16 Het landschap van Orvelte 19 Informatie onderweg 24 De pdf geeft de beste gebruikservaring in Acrobat Reader of iBooks. START 3 KAART Algemene informatie Startpunt Café Warmolts, Schoolstraat 2, 9441 PE Orvelte. Auto (betaald) parkeren op één van de twee parkeerplaatsen aan de rand van het dorp. U kunt allen met pinpas betalen. Routebeschrijving Google naar de parkeerplaats.
    [Show full text]
  • Groenbeleidsplan 2016-2025 Bijlagen Definitief Februari 2016
    Groenbeleidsplan Uitwerkingen per kern Groenbeleidsplan 2016-2025 Bijlagen Definitief februari 2016 Groenbeleidsplan Uitwerkingen per kern 2016-2025 Inhoud Toelichting .................................................................................................................................. 3 Hoeveelheden ......................................................................................................................... 3 Kaarten toelichting ................................................................................................................. 4 Dorpen en landschap in Midden-Drenthe .............................................................................. 6 Beilen .......................................................................................................................................... 8 Westerbork ............................................................................................................................... 21 Smilde ....................................................................................................................................... 26 Bovensmilde ............................................................................................................................. 28 Hoogersmilde............................................................................................................................ 30 Hooghalen ................................................................................................................................. 31 Wijster
    [Show full text]
  • Beeldkwaliteitplan De BROEKSTREEK
    September 2012 Beeldkwaliteitplan De BROEKSTREEK 8 BEELDKWALITEIT IN HET ALGEMEEN 1. Algemeen We hebben in onze openbare ruimte met een aantal belevingsaspecten te maken waarin vooral geldt dat men zijn of haar leefomgeving als plezierig ervaart als deze ruimte goed georganiseerd is. Dit is door een aantal hoofdzaken te realiseren en zijn archetypisch voor iedere opzet van ruimtelijke ordening. De mens heeft behoefte aan parallelle lijnen en een helderheid in de gekozen materialisatie. De sport voor een ontwerper is dit te bewerkstelligen. Om echter niet in een soort saaiheid terecht te komen is het noodzakelijk dissonanten in het geordende stelsel aan te brengen. De maat waarop deze dissonanten of elementen daar voorkomen is een nauwkeurig ontwerpspel en verdient de nodige aandacht. Mocht u een plan gaan ontwikkelen of in de toekomst binnen dit plangebied wijzigingen willen aanbrengen neem dan contact op met uw ontwerper en de gemeente om tot een goede oplossing te komen. 2. Duurzaamheid We willen speciaal duurzaam bouwen onder de aandacht brengen. Dat we zuinig met energie moeten omgaan is als thema duurzaamheid bij velen bekend, echter duurzaamheid in de vorm van materiaal en zorgvuldig ontwerpen is veelal een ondergeschoven kindje. Denk bij uw ontwerp aan een gezond binnenklimaat, een flexibele plattegrondindeling, materiaalkeuze en -toepassing. Let op recycling (Cradle to Cradle) en de levensduur. 3. De uitgangspunten van een beeldkwaliteitplan U dient met uw bebouwing rekening te houden met uw omgeving en u kunt dit doen door aan de basis uitgangspunten te voldoen. Hoe dichter de bebouwing, hoe nauwkeuriger de beoordeling op de Beeldkwaliteit. Naarmate de bebouwing verder uit elkaar ligt, hoe meer vrijheid in de vormgeving, echter altijd met respect naar de omgeving, cultuurhistorie, toekomst en de situatie.
    [Show full text]