Plaats en datum ACCB Gemeentehuis , Handelslei 167 - 2980 Zoersel Een organisatie van Dinsdag 28 april 2009, van 9u30 tot 16u30

Wegbeschrijving Met de bus Vanuit Antwerpen: Neem aan het NMBS-station Antwerpen-Centraal de lijnbussen 410 (Antwerpen - Wijnegem - - - ) of 412 (Antwerpen - Wijnegem - - Sint-Job-in-'t-Goor). Stap af aan halte Sint-Antonius A. Vesaliuslaan. Wandel 75 m terug en je bent ter plaatse.

Met de wagen Vanuit Antwerpen: Neem op de R1 de afrit E313/E34/A13 en neem de afslag nr. 18 (Wijnegem-). Je komt op de R11 (Autolei) terecht, die overgaat in de N12. Dit is de Turnhoutsebaan. Volg deze gedurende 12 km over Schilde tot in Zoersel-Sint-Antonius. Je komt op de Handelslei.

Inschrijving Door middel van bijgevoegde inschrijvingsstrook vóór 17 april terug te zenden naar het Natuurpunt vzw tav. Iris Lauwaert, Coxiestraat 11, 2800 of te faxen 015/424921. Je inschrijving is pas definitief van zodra we de betaling van het deelnamegeld (10 euro) ontvangen op rekeningnummer 001-1475409-18. Vermeld “studiedag trage wegen” bij je overschrijving.

Inschrijven kan ook via de website: www.tragewegen.be/intgroen > Inschrijven.

Inbegrepen in de prijs: de studiedag, broodjeslunch en drank - studiedag Met de steun van bovendien krijgt elke deelnemer de referatenmap. Trage wegen Nog vragen? Secretariaat Trage Wegen vzw Natuurpunt vzw tav. Steven Clays tav. Iris Lauwaert in ´t groen Vooruitgangstraat 323/10 Coxiestraat 11 1030 Schaarbeek 2800 Mechelen 28 april 2009 - Zoersel 02/204 09 73 015/29 72 62 [email protected] [email protected] Trage wegen in ´t groen Programma Workshops Een wegberm met greppelsprinkhaan, een haag met 09:00 - 09:30 Onthaal met koffie en thee 13:30 - 14:30: 1ste reeks sleedoornpage, een geelgors aan het roepen vanuit een meidoornbosje. Kleine landschapselementen bieden voor tal 09:30 - 09:50 Trage wegen: de gezamenlijke noemer van 1. Natuurontwikkeling op en langs trage wegen laten van soorten een laatste toevluchtsoord. Heel wat van die kleine mobiliteit, natuur en recreatie. Erik Grietens (voorzitter vzw samengaan met recreatieve voorzieningen. Vanuit een landschapselementen kan je bij ons terugvinden langs trage Trage Wegen) heet ons welkom en schetst de unieke positie gevalstudie van de West-Vlaamse heuvels, gaan we de wegen. De wegen zelf zijn óók een habitat en tegelijk corridor. van trage wegen voor het verweven van functies op lokaal mogelijkheden voor gemeenten na. Xavier Vlaemynck Waren de wegbermen niet het grootste natuurgebied van niveau. (Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels) Vlaanderen? De jongste jaren nam de aandacht voor trage 09:50 - 10:20 Een fijnmazig, groen netwerk. Kris Decleer 2. De ontwikkeling van het R-Pad (Dirk Sturtewagen): Sinds wegen enorm toe. Verschillende gemeenten ontwikkelden een (INBO) geeft een wetenschappelijk pleidooi voor natuurlijke enkele jaren werkt Centrum Waerbeke, vanuit het hart van het trage-wegenplan of zijn ermee bezig. Het netwerk krijgt een trage wegen. Stiltegebied Dender-Mark, als Vlaams inspiratie-, expertise- opknapbeurt, nieuwe wegen worden aangelegd. Goed voor en impulscentrum rond stilte en leefkwaliteit. In deze 10:20 - 10:45 Het langste natuurgebied van het land! onze natuur dus? workshop verkennen de deelnemers de ontwikkeling van het Wim Veraghtert (Natuurpunt Educatie) toont ons de R-Pad – waarbij R staat voor rust, ruimte, resonantie... – zowel Verbinden van natuur, verweven van functies verbluffende natuur op en rond de trage wegen. in de buitenruimte als in de innerlijke ruimte. Toch is het niet allemaal rozegeur en maneschijn. Door het 10:45 - 11:10 Gemeenten aan de slag: 3. Ervaringen van vrijwilligers. Natuurpunt Lanaken bouwde toenemend gebruik van wegen in het buitengebied, stijgt ook Natuur – en landschapsontwikkeling langs trage wegen. een mooie ervaring op wat betreft natuur op trage wegen. Dat de vraag naar betere recreatie-infrastructuur. Op de heel Inge Dooremont (Regionaal Landschap Zenne, Zuun en leidde tot verbluffende resultaten. In deze workshop schetst onduidelijke scheiding tussen stad en platteland worden trage Zoniën) en Wim Deroo (Pro Natura) tonen de goede praktijken Bart Hoelbeek de mogelijkheden. wegen in gebruik genomen voor functioneel fietsverkeer. en succesverhalen van gemeenten in het Pajottenland Comforteisen duiken op, en de verweving van functies maakt 14:30 - 15:30: 2de reeks plaats voor een eenzijdige benadering. Met als gevolg dat onze 11:10 - 11:25 Pauze 1. Trage wegen ecologisch inrichten en beheren. Pieter laatste mooie onverharde wegen overgoten worden met een 11:25 - 12:20 Trage wegen: natuur verweven met andere Roovers (Arcadis) hangt een integraal verhaal op waarbij laag asfalt, met alle gevolgen voor fauna en flora. functies - of toch maar scheiden? materiaalkeuze samenhangt met gebruik en onderhoud én met Een panelgesprek met lokale bestuurders, onderzoekers en Studie en debat, workshops en excursies een meerwaarde voor natuur en landschap. sectorvertegenwoordigers over de kansen en valkuilen van In de voormiddag situeren we de ecologie op en langs trage trage wegen in ’t groen. 2. Sarah Van Geit (Provincie Vlaams-Brabant) bekijkt met ons wegen. We debatteren met verschillende actoren over trage de archeologie, de patronen en de historiek van het trage- Moderator: Bob Van De Voorde (kabinet Schepen Tom wegen als dé kans voor fijnmazige natuurverbinding. wegennet. Balthazar, stad Gent) Posters tijdens de middagpauze tonen wat er nu al gebeurt 3. Over biodiversiteit en ecologie op en langs trage wegen en vooral: door wie het gebeurt. Ons doelpubliek: 12:20 - 13:30 Middagmaal valt nog heel wat te ontdekken. Het Instituut voor Natuur- vrijwilligers, ambtenaren, studiebureaus, iedereen die 13:30 – 15:30 Excursies per fiets en Bosonderzoek legt de hiaten bloot. met inrichting en beheer van trage wegen in aanraking komt. ´s Namiddags trekken we het thema open. Op Excursie 1: Op de Brechtse Heide verkennen we de ecologische 15:45 - 16:00 Slotwoord door Député Jos Geuens (Provincie excursies leer je te velde de ecologische waarde van trage waarde op en langs onverharde trage wegen. De zandige paden Antwerpen), gevolgd door receptie wegen kennen. Workshops leggen de vinger op de pols zorgen voor een heel bijzonder habitat. inzake thema's als inrichting, beheer en stilte. Doorlopend: postersessie Excursie 2: De natuurverbinde waarde van trage wegen. www.tragewegen.be/intgroen De organiserende partners tonen op posters de verwevende Ook planten en dieren verplaatsen zich langs trage wegen. waarde van trage wegen voor natuur, landschap en recreatie. Op deze excursie zien we –op het terrein- hoe dat gebeurt. Antwoordkaart fax 015/424921

Studiedag trage wegen in´t groen tav. Iris Lauwaert Coxiestraat 11 2800 Mechelen

Voornaam: Achternaam:

Organisatie: Dienst of afdeling & functie:

Straat & huisnummer:

Postcode: Gemeente:

E-mail adres:

Telefoonnummer waarop je overdag te bereiken bent:

schrijft zich in voor de studiedag ‘Trage Wegen in ’t groen’ op dinsdag 28 april 2009 in het gemeentehuis (Administratief Centrum) van Zoersel, Handelslei 167.

O Ik wens een aanwezigheidsattest met betalingsbewijs te ontvangen. Dit aanwezigheidsattest ontvang je op de studiedag.

Ik stort 10 euro inschrijvingsgeld op rekeningnummer 001-1475409-18 met vermelding van naam + ‘inschrijving studiedag trage wegen’. Ik wens volgende workshops in de namiddag bij te wonen (ofwel één excursie aankruisen ofwel één workshop per tijdsblok aankruisen)

13u30 tot 15u30: Excursies per fiets O Excursie 1: Natuur langs trage wegen (Brechtse Heide) O Excursie 2: Natuurverbindende waarde van trage wegen

OF

13u30 tot 14u30: Workshop reeks 1 O Workshop 1: Natuurontwikkeling op en langs trage wegen O Workshop 2: Rust en stilte O Workshop 3: Als vrijwilliger aan de slag rond natuur en trage wegen 14u40 tot 15u45: Workshop reeks 2 O Workshop 4: Inrichting en onderhoud in functie van ecologisch beheer trage wegen O Workshop 5: Historiek van trage wegen en tragewegenplannen O Workshop 6: Het belang van wetenschappelijk onderzoek: waar liggen de hiaten

Inschrijven kan tot 17 april 2009. Je bent pas definitief ingeschreven na ontvangst van het inschrijvingsgeld