CZŁOWIEK BEZ PRZESZŁOŚCI

Mies vailla menneisyyttä /

RE ŻYSERIA AKI KAURISMÄKI

W KINACH OD 21 MARCA 2003

DYSTRYBUCJA W POLSCE

ul. Zamenhofa 1, 00-153 Warszawa tel.: (+4822) 636 25 00, 636 25 02, fax: (+4822) 635 20 01 e-mail: [email protected] http://www.gutekfilm.com.p

CZŁOWIEK BEZ PRZESZŁOŚCI

scenariusz i re żyseria Aki Kaurismäki

zdj ęcia Timo Salminen

monta ż Timo Linnasalo

dźwi ęk Jouko Lumme Tero Malmberg

scenografia Markku Pätilä Jukka Salmi

kostiumy Outi Harjupatana

efekty wizualne Robert Lang

wyst ępuj ą Markku Peltola M (nomen nescio) Kati Outinen Irma Juhani Niemelä Nieminen Kaija Pakarinen Kaisa Sakari Kuosmanen Anttila Esko Nikkari człowiek, który napadł na bank Outi Mäenpää urz ędniczka w banku Pertti Sveholm policjant Aino Seppo była żona M Janne Hyytiäinen Ovaskainen oraz Annikki Tähti, Elina Salo, Anneli Sauli, Marko Haavisto, Joona Karastie, Aarre Karén, Risto Korhonen, Vesa Mäkelä, Liisa Mustonen, Matti Pellonpää, Anton Peltola, Sulevi Peltola, Antti Reini, Jouni Saarnio, Silu Seppälä, Jukka Teerisaari, Jyrki Telilä, Panu Vauhkonen, Peter von Bagh, Tom Wahlroos, Matti Wuori producent Aki Kaurismäki

kierownik produkcji Ilkka Mertsola

film wyprodukowany przez Sputnik Oy z udziałem YLE TV-1 współprodukcja Pandora Film Pyramide Productions ZDF/ARTE Network Movie Arte France Cinema Canal+ Centre National de la Cinématographie

w filmie wykorzystano utwory Do the Shake wyk. Salvation Army Choir & wyk. The Renegades Poutahaukat

Bandoneon Serena wyk. Antero Jakoila wyk. Antero Jakoila

Lokki Älä unhoita minua wyk. Tapio Rautavaara wyk. Tapio Rautavaara

That Crawlin' Baby Blues On jumalan lähteessä wyk. Blind Lemon Jefferson wyk. Marko Haavisto & Poutahaukat

Symphony n°3 in A major op.55 Pieni sydän wyk. Oulu Symphony Orchestra wyk. Annikki TäHti & Poutahaukat

Paha vaanii Su Cara wyk. Marko Haavisto & Poutahaukat wyk. Antero Jakoila

Hawaii No Yoru Via Vitae wyk. Crazy Ken Band wyk. Jousikvartetti Sputnik

Veto Muistatko Monrepos'n wyk. Antero Jakoila wyk. Anniki Tähti & Poutahaukat

Valkoiset linnut My Heart Must Do The Crying wyk. wyk. Markus Allan The Renegades

Kansanlaulu Motto Wasabi wyk. Matti Rantanen wyk. Masao Onose Stay Mä ystävän löysin wyk. Marko Haavisto & Poutahaukat

festiwale Cannes 2002 Moskwa 2002 Karlowe Vary 2002 Telluride 2002 Toronto 2002 San Sebastián 2002 Chicago 2002 Flanders 2002 Palm Springs 2003

nagrody MFF Cannes 2002 – Grand Prix, nagroda jury ekumenicznego i nagroda dla najlepszej aktorki (Kati Outinen) MFF Flanders 2002 – nagroda Golden Spur dla Aki Kaurismäkiego Dni Filmów Nordyckich Lubeka 2002 – nagroda publiczno ści dla Aki Kaurismäkiego MFF San Sebastián 2002 – nagroda FIPRESCI Nagrody fi ńskiego przemysłu filmowego Jussi 2003 dla najlepszego filmu, za najlepsz ą re żyseri ę i scenariusz, dla najlepszego aktora (Markku Peltola) i aktorki (Kati Outinen), za zdj ęcia i monta ż MFF Palm Springs 2003 – nagroda FIPRESCI

Finlandia/Niemcy/Francja rok produkcji: 2002 czas trwania: 97 minut kolor – Dolby Digital – 1: 1,85 Człowiek bez przeszło ści to najnowsze dzieło Aki Kaurismäkiego – nazywanego fi ńskim Jarmuschem – twórcy Leningrad Cowboys jad ą do Ameryki i Total Balalajka Show .

Film zyskał du że uznanie na mi ędzynarodowych festiwalach, zdobywaj ąc liczne nagrody, w śród których znalazły si ę m.in. nagroda FIPRESCI na mi ędzynarodowym festiwalu w San Sebastián 2002 i Palm Springs 2003 oraz 6 nominacji do Europejskich Nagród Filmowych. Film był równie ż do ostatniej chwili głównym faworytem do Złotej Palmy na zeszłorocznym festiwalu w Cannes. Ku zaskoczeniu wielu krytyków, rywalizacj ę przegrał z Pianist ą Pola ńskiego, zdobywaj ąc jednak Grand Prix, nagrod ę jury ekumenicznego i nagrod ę dla najlepszej aktorki, Kati Outinen. Człowiek bez przeszło ści jest równie ż fi ńskim kandydatem do Oscara, konkuruj ąc tym razem w kategorii najlepszy film zagraniczny z Edim Piotra Trzaskalskiego. Ta rywalizacja zapowiada si ę wyj ątkowo ciekawie, poniewa ż filmy te s ą do siebie pod wieloma wzgl ędami podobne.

Film Aki Kaurismäkiego, który tworzy osobiste i oryginalne kino, to pełna surrealistycznego humoru, ironii, a zarazem melancholii opowie ść o szcz ęś ciu, jakie mo że przynie ść utrata pami ęci. Ta skromna, optymistyczna historia o łagodnych i dobrych ludziach jest niezwykle gł ębokim filmowym prze życiem, pokazuj ącym, że we współczesnym świecie jest miejsce na dobro ć i miło ść . Opis zwyczajno ści w filmie Kaurismäkiego jest pełen godno ści, dowcipu, wiary w człowieka, przywodz ącej na my śl nastrój niektórych filmów Chaplina. Ta wzruszaj ąca i zabawna historia, jest jednocze śnie powa żną refleksj ą na temat stosunków mi ędzyludzkich i społecznych.

Męż czyzna, który przyjechał do Helsinek w poszukiwaniu pracy, pada ofiar ą bandyckiego napadu, na skutek którego traci pami ęć i ze strz ępków zapami ętanych informacji stara si ę zrekonstruowa ć swój świat. Rozpoczyna życie od pocz ątku, zakochuj ąc si ę i odkrywaj ąc najwa żniejsze warto ści.

GŁOSY PRASY

Był [na MFF Cannes 2002] jeden wa żny film – czarny ko ń tego festiwalu, nagrodzony Grand Prix – który pogodził gusty krytyki, publiczno ści i dał co ś, na co wszyscy czekali: Człowiek bez przeszło ści Aki Kaurismäkiego (…). Rys chaplinowski jest w tym filmie bardzo wyra źny. Człowiek bez Przeszłości, jak Chaplin, jest w tym świecie elementem zb ędnym, a zarazem zwyci ęskim, korzystaj ącym z łaski, zdobywaj ącym miło ść . W filmowej przypowie ści Kaurismäkiego jest wiele aluzji ewangelicznych, uj ętych w nawias lekkiej ironii, poniewa ż cytatami z ewangelii operuj ą zarówno dobrzy, jak i źli (…). Canne ński sukces Kaurismäkiego wskazuje, jak wielki potencjał kryje si ę w małych, niskobud żetowych filmach narodowych. I jak wielka jest ciekawo ść takiego kina. Tadeusz Sobolewski, „Gazeta Wyborcza” 27.05.2002

Kaurismäki mistrzowsko rysuje postaci rodem ze Steinbecka czy filmów Chaplina. Nie maj ą nic, a zarazem maj ą wszystko: wielkie serce i godno ść . Wra żenie robi surrealistyczne poczucie humoru fi ńskiego re żysera i oryginalno ść – w pewnym momencie to przeszło ść znajduje bohatera, a nie on j ą, co działa mocniej ni ż freudowska psychodrama. Kaurismäki (…) zrobił film z lirycznym happy endem. Gra żyna Torbicka, „Wprost” 2.06.2002

[Człowiek bez przeszło ści to] ciepły, pełen naiwnej wiary w odrodzenie duchowe człowieka upadłego, bajkowy film. Janusz Wróblewski, „ Życie Warszawy” 27.05.2002

W filmie Kaurismäkiego krytycy [na MFF Cannes 2002] wprost zakochali si ę (…). Jest to historia nieprawdopodobnie optymistyczna. Kaurismäki opowiada o podnoszeniu si ę z dna, budowaniu życia od nowa. Jego bohater, pobity przez chuliganów, nie ma niczego. Jest biedakiem bez pamięci, przeszło ści, nawet imienia. I w śród ludzi, którzy maj ą niewiele ni ż on – mozolnie pnie si ę w gór ę. Spotyka osoby żyj ące w n ędzy, czasem nawet bezdomne, ale ciepłe, lojalne, godne szacunku (…). Kaurismäki pokazuje, że wierzy w sił ę życia i że z dna mo żna si ę wyrwa ć. Że w ka żdym momencie mo żna zacz ąć od nowa. I stworzy ć swój własny, warto ściowy świat. Mo że dlatego ta surowa przypowie ść tak bardzo si ę wszystkim spodobała? Barbara Hollender, „Rzeczpospolita” 24.05.2002

Człowiek bez przeszło ści nale ży znowu do dzieł fascynuj ących. Ma sił ę emocjonaln ą przenikaj ącą opis walki bezimiennego bohatera o zbudowanie sobie to żsamo ści. Jest optymistyczny w obrazie solidarno ści tych, którzy mu pomagaj ą. Ujmuje dyskretnym urokiem. Ludzie u Kaurismäkiego znajduj ą zadowolenie w czynieniu dobra. Stopniowo nabieraj ą przekonania, że jest to postawa skuteczna i zwyci ęska. W finale bohater, który odzyskał ju ż swoj ą przeszło ść i zaprojektował sobie przyszło ść , staje si ę znowu ofiar ą napadu. Ale natychmiast wokół zbiera si ę tłum przypadkowych przechodniów i z powodzeniem staje w jego obronie. Trudno o lepsze podsumowanie. Jerzy Pła żewski, „Kino”7/8/2002

(...) Kaurismäki to prorok rzeczywisto ści tu i teraz. Słycha ć tu echa Becketta i głos mówi ący: „upadłe ś, a za chwil ę ponownie upadniesz". I zawsze dla złagodzeniea cierpienia humor i zrozumienie dla niewygórowanych oczekiwa ń. Człowiek bez Przeszło ści pyta m ęż czyzn ę, który mu pomógł „Jak ci si ę mog ę odwdzi ęczy ć?" W odpowiedzi słyszy: „Kiedy mnie kiedy ś znajdziesz le żą cego twarz ą do ziemi w rynsztoku, odwró ć mnie na plecy". Czasami licz ą si ę nawet najmniejsze gesty. Simon Louvish, „Sight and Sound” 12/2002

Rozbrajaj ąco zabawna opowie ść Kaurismäkiego zdobyła nagrod ę jury na ostatnim festiwalu w Cannes. Cho ć niespieszne tempo oraz subtelne i absurdalne poczucie humoru z pewno ści ą nie trafi ą w gust masowej publiczno ści, to wielbiciele Jarmuscha z pewno ścia b ędą zachwyceni. Najwi ększe wra żenie, poza świetnymi kreacjami kreacjami aktorskiemi wywiera sposób opowiadania. Re żyser zupełnie zrezygnował z tradycyjnego wprowadzenia, pozwalaj ąc wszystkim, najmniejszym nawet szczegółom mówi ć za siebie. Człowiek bez przeszło ści zawiera oczywi ście komentarz społeczny. W żaden jednak sposób nie osłabia to siły i naturalno ści tej komedii, komedii opowiadanej tak śmiertelnie powa żnym tonem, że nawet Inaczej ni ż w raju Jarmuscha pozostaje daleko w tyle. Trudno oczekiwa ć czego ś wi ęcej od kina. Adam Nayman, Eye Weekly„ Eye Weekly” 9.05.2002

Kaurismäki, jako jeden z niewielu re żyserów na świecie potrafi w ciepły i pełen humoru sposób opowiada ć o ludziach z nizin społecznych. Film stanowi kontynuacj ę tematów podj ętych w Kauas pilvet karkaavat (ang. tytuł Drifting Clouds) - jednego z najlepszych europejskich filmów o bezrobotnych. Oglądamy histori ę człowieka, któremu odebrano pami ęć , a wraz z ni ą całe dotychczasowe życie. Musi on zacz ąć wszystko od pocz ątku, na nowo odnale źć miło ść , zbudowa ć szacunek do samego siebie i odnale źć własne miejsce w świecie. W Człowieku bez przeszło ści re żyser doskonale ł ączy elementy klasycznego melodramatu z charakterystycznym dla siebie śmiertelnie powa żnym, a przez to jak że zabawnym stylem (...). Niezwykle śmieszna, a tak że podnosz ąca na duchu historia bardzo wiele zawdzi ęcza odtwórcom głównych bohaterów - Marrkowi Peltoli, który po raz pierwszy pojawił si ę u Kaurismäkiego w niemym filmie Juha , i Kati Outinen która regularnie gra w jego filmach (...). Estetyka filmu przywodzi na my śl klasyczne dzieła Hollywoodu. Autorem znakomitych zdj ęć jest na stałe współpracuj ący z Kaurismäkim Timo Salminen. Przejaskrawione kolory to echo starych filmów robionych w technikolorze. Gł ębokie i ostre kontrasty oraz niesamowity wygl ąd nieba nadaj ą bohaterom i krajobrazom niezwykł ą godno ść i sił ę. Jak zwykle w filmach Kaurismäkiego bardzo wa żną rol ę pełni muzyka. Ście żka dźwi ękowa jest niezwykle zró żnicowana - są tam pełne melancholii melodie grane na akordeonie, utwory orkiestrowe i muzyka rockowa (...). David Rooney, „Variety” 27.05.-2.06.2002

Jak zwykle u Kaurismäkiego, scenariusz nie jest zbytnio rozbudowany. Spawacz (Marrku Peltola) wyje żdza do du żego miasta w poszukiwaniu pracy. Zostaje tam pobity, na skutek czego traci pami ęć . Z pomoc ą kobiety o czułym sercu (Kati Outinen) powoli na nowo buduje swoje życie w śród społeczno ści bezdomnych. Re żyser solidaryzuje si ę z lud źmi odrzuconymi i pokrzywdzonymi przez los. W Człowieku bez przeszło ści charakterystyczny dla Kaurismäkiego manierystyczny, śmiertelnie poważny styl nabrał emocjonalnej gł ębi. Z filmu emanuje melancholia podszyta miło ści ą i współczuciem. Gavin Smith, „Film Comment” 7/8/2002

MÓWI AKI KAURISMÄKI

Człowiek bez imienia przybywa do miasta i od razu zostaje pobity na śmier ć. Tak wła śnie zaczyna si ę ten epicki dramat, film czy mo że raczej sen samotnych serc z pustymi kieszeniami, żyj ących pod wielkim niebem naszego Boga, a mo że raczej niebem ptaków. Mój ostatni film był niemy i czarno-biały, co chyba jasno dowodzi, że jestem człowiekiem oszcz ędnym. Nast ępnym logicznym krokiem na tej drodze byłoby zrobienie filmu bez obrazu. Co by wtedy pozostało? Tylko cie ń. Dlatego wi ęc, jako człowiek zawsze gotowy do kompromisu, postanowiłem zrobi ć co ś wr ęcz przeciwnego. Nakr ęciłem film pełen dialogów i ró żnych kolorów, nie wspominaj ąc ju ż o jego innych walorach komercyjnych. Musz ę przyzna ć, że gdzie ś gł ęboko w mojej pod świadomo ści, decyzja ta była wyrazem nadziei, że zostan ę uznany za normalnego. Mam te ż nadziej ę, że w filmie tym widzowie odnajd ą moje pogl ądy na temat społecze ństwa, polityki, moralno ści i miło ści. materiały promocyjne producenta

TWÓCY FILMU

AKI KAURISMÄKI Rich Little Bitch (1987) Urodzony 4 kwietnia 1957 roku w Thru the Wire (1987; Finlandii. Zanim został re żyserem imał krótkometra żowy) si ę ró żnych zaj ęć – był m.in. Hamlet liikemaailmassa / Hamlet listonoszem, pomywaczem i krytykiem Gets Business (1987) filmowym. Ze swoim starszym bratem Ariel (1988) Mik ą zało żył firm ę produkcyjn ą i Likaiset kädet (1989; TV) dystrybucyjn ą. Obaj, Aki i Mika Tulitikkutehtaan tyttö (1989) zdominowali fi ński przemysł filmowy Leningrad Cowboys jad ą do we wczesnych latach 80. Filmy Akiego Ameryki / Leningrad Cowboys Go to ekscentryczne parodie wielu America (1989) gatunków (filmu drogi, filmu noir, Wynaj ąłem płatnego morderc ę / I musicali rockowych). W latach 90. Hired a Contract Killer (1990) nakr ęcił w Wielkiej Brytanii film pt. These Boots (1992; krótkometra żowy) Wynaj ąłem płatnego morderc ę, a we Those Were the Days (1992; Francji – Życie cyganerii , nagrodzone krótkometra żowy) na MFF w Berlinie 1992 nagrod ą Życie cyganerii / La Vie de boheme FIPRESCI. Jego najbardziej znany film (1992) to Leningrad Cowboys jad ą do Leningrad Cowboys spotykaj ą Ameryki, o którym sam mówi, że jest to Moj żesza / Leningrad Cowboys Meet najgorszy film w historii kina, je śli nie Moses (1993) bra ć pod uwag ę filmów Sylwestra Total Balalajka Show (1994; Stallone'a. Film Kauas pilvet karkaavat dokumentalny) przyniósł mu na MFF w Cannes 1996 Pidä huivista kiinni, Tatjana (1994) nagrod ę specjaln ą jury ekumenicznego Kauas pilvet karkaavat / Drifting oraz na MFF w São Paulo 1996 Clouds (1996) nagrod ę publiczno ści. Filmem Juha Juha (1999) (MFF Berlin 1999 – nagroda Człowiek bez przeszło ści / Mies C.I.C.A.E.) dowiódł że jest znakomitym vailla menneisyyttä / The Man obserwatorem i portrecist ą pogranicza, Without a Past (2002) obszaru mi ędzy miastem a wsi ą, ludzi 10 minut pó źniej: Tr ąbka / Ten zabł ąkanych gdzie ś pomi ędzy klas ą Minutes Older: The Trumpet (2002; uprzywilejowanych i skazanym na re żyseria jedngo z epizodów) anonimowo ść fi ńskim marginesem. Jest re żyserem w pełni świadomych TIMO SALMINEN swych fi ńskich i europejskich korzeni, Urodzony w 1952 roku. Operator. który tworzy niezwykle osobiste i Współprac ę z Kaurismäkim rozpocz ął oryginalne filmy. w 1981 roku i od tej pory jest autorem zdj ęć do wszystkich filmów tego Filmografia re żysera. Został nagrodzony na Camerimage 1999 za zdj ęcia do filmu Saimaa-ilmiö (1981) Juha . Rikos ja rangaistus / Crime and Punishment (1983) Filmografia Calamari Union (1985) Rocky VI (1986; krótkometra żowy) Saimaa-ilmiö (1981; re ż. Aki Varjoja paratiisissa / Shadows in Kaurismäki, Mika Kaurismäki) Paradise (1986) Arvottomat (1982; re ż. Mika 10 minut pó źniej: Tr ąbka / Ten Kaurismäki) Minutes Older: The Trumpet (2002; Rikos ja rangaistus (1983; re ż. Aki re ż. Kaige Chen, Víctor Erice, Werner Kaurismäki) Herzog, Jim Jarmusch, Aki Kaurismäki, Tulitikkutehtaan tyttö (1989; re ż. Aki Spike Lee, Wim Wenders) Kaurismäki) Człowiek bez przeszło ści / Mies Paperitähti (1989; re ż. Mika vailla menneisyyttä / The Man Kaurismäki) Without a Past (2002; re ż. Aki Klaani - tarina Sammakoitten Kaurismäki) suvusta (1984; re ż. Mika Kaurismäki) Honey Baby (2003; re ż. Mika Rosso (1985; re ż. Mika Kaurismäki) Kaurismäki) Calamari Union (1985; re ż. Aki Kaurismäki) MARKKU PELTOLA Rocky VI (1986; re ż. Aki Kaurismäki) Urodzony w 1956 roku. Od 1978 roku Varjoja paratiisissa (1986; re ż. Aki wyst ępował w wielu przedstawieniach Kaurismäki) teatralnych i muzycznych. Zało żył te ż Hamlet liikemaailmassa (1987; re ż. własn ą grup ę teatraln ą. Rola w Aki Kaurismäki) Człowieku bez przeszło ści jest jego Tilinteko (1987; re ż. Veikko Aaltonen) pierwsz ą główn ą rol ą. Ariel (1988; re ż. Aki Kaurismäki) Filmografia Leningrad Cowboys jad ą do Ameryki / Leningrad Cowboys Go Espanjankävijät (1980; re ż. Mikael America (1989; re ż. Aki Kaurismäki) Wahlforss) Cha Cha Cha (1989; re ż. Mika Painija / The Wrestler (1985; re ż. Kaurismäki) Matti Ijäs) Wynaj ąłem płatnego morderc ę / I Tuhlaajapoika (1992; re ż. Veikko Hired a Contract Killer (1990; re ż. Aki Aaltonen) Kaurismäki) Merisairas (1996; re ż. Veikko Tuhlaajapoika (1992; re ż. Veikko Aaltonen) Aaltonen) Kauas pilvet karkaavat (1996; re ż. Klassikko (2001; re ż. Kari Väänänen) Aki Kaurismäki) Życie cyganerii / La Vie de boheme Saari (1998; re ż. Mikko Mattila) (1992; re ż. Aki Kaurismäki) Juha (1999; re ż. Aki Kaurismäki) Amazon (1990; re ż. Mika Kaurismäki) Sen taytyy tapahtua (1999; re ż. Jan Leningrad Cowboys spotykaj ą Ijäs) Moj żesza / Leningrad Cowboys Meet Kekkosen kaveri (2000; re ż. Jukka Moses (1993; re ż. Aki Kaurismäki) Mäkinen) The last border - viimeisellä rajalla Człowiek bez przeszło ści / Mies (1993; Mika Kaurismäki) vailla menneisyyttä / The Man Iron Horsemen (1994; re ż. Gilles Without a Past (2002; re ż. Aki Charmant) Kaurismäki) Pidä huivista kiinni, Tatjana (1994; 10 minut pó źniej: Tr ąbka / Ten re ż. Aki Kaurismäki) Minutes Older: The Trumpet (2002; Kauas pilvet karkaavat / Drifting re ż. Kaige Chen, Víctor Erice, Werner Clouds (1996; re ż. Aki Kaurismäki) Herzog, Jim Jarmusch, Aki Kaurismäki, Vaiennut kylä (1997; re ż. Kari Spike Lee, Wim Wenders) Väänänen) Juha (1999; re ż. Aki Kaurismäki) KATI OUTINEN Highway Society (2000; re ż. Mika Urodzona 17 sierpnia 1961 roku w Kaurismäki) Finlandii. Aktorka. W filmie zadebiutowała w 1980 roku, b ędąc Cinéma de notre temps: Aki jeszcze w szkole aktorskiej. Po Kaurismäki (2001; re ż. Guy Girard) studiach grała tak że w teatrze w Człowiek bez przeszło ści / Mies Helsinkach. Wyst ąpiła w 7 filmach vailla menneisyyttä / The Man wyre żyserowanych przez Without a Past (2002; re ż. Aki Kaurismäkiego. Za rol ę w filmie Kaurismäki) Tulitikkutehtaan tyttö zdobyła nagrod ę Dream, Dream, Dream (2002; re ż. Jussi w 1991 roku dla najlepszej Ann Alix) aktorki. Sotalapsen tarina (2002; re ż. Kirsti Tulonen) Filmografia Hurja joukko (2002, serial TV; re ż. Titta Karakorpi) Täältä tullaan, elämä! (1980; re ż. 10 minut pó źniej: Tr ąbka / Ten Tapio Suominen) Minutes Older: The Trumpet (2002; Prinsessa joka nukkui 100 vuotta re ż. Kaige Chen, Víctor Erice, Werner (1981; re ż. Per-Olof Strandberg) Herzog, Jim Jarmusch, Aki Kaurismäki, Aikalainen (1984; re ż. Timo Spike Lee, Wim Wenders) Linnasalo) Nude, Descending... (2002; re ż. C.S. Painija / The Wrestler (1985; re ż. Leigh) Matti Ijäs) Varjoja paratiisissa (1986; re ż. Aki Kaurismäki) Kuningas lähtee Ranskaan (1986; re ż. Anssi Mänttäri) Hamlet liikemaailmassa (1987; re ż. Aki Kaurismäki) Kaikki pelissä (1994; re ż. Matti Kassila) Pidä huivista kiinni, Tatjana (1994; re ż. Aki Kaurismäki) Kauas pilvet karkaavat / Drifting Clouds (1996; re ż. Aki Kaurismäki) Tulitikkutehtaan tyttö (1989; re ż. Aki Kaurismäki) Sairaan kaunis maailma (1997; re ż. Jarmo Lampela) Eros ja Psykhe (1998; re ż. Timo Linnasalo) Vägsjälar (1998, serial TV; reż. Titte Törnroth) Säädyllinen murhenäytelmä (1998; re ż. Kaisa Rastimo) History Is Made at Night (1999; re ż. Ilkka Järvi-Laturi) Juha (1999; re ż. Aki Kaurismäki) Erakkorapu (1999; re ż. Kai Lehtinen) Ilmalaiva Finlandia (2000; re ż. Pekka Ruohoranta) Pako punaisten päämajasta (2000; re ż. Olli Soinio)