Gminny Program Profilaktyki I Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Oraz Przeciwdziałania Narkomanii Dla Gminy Pruszcz Gdański Na Rok 2020

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

/ Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XIX/74/2020

Rady Gminy Pruszcz Gdański

z dnia 23 lipca 2020 r.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

SPIS TREŚCI

Rozdział I WPROWADZENIE ……………………..…………………….………………………………… 3

Rozdział II PODSTAWA PRAWNA …………………………..…………….…………………………..… 5

Rozdział III ANALIZA SYTUACJI I DIAGNOZA POTRZEB W ZAKRESIE PROBLEMATYKI UZALEŻNIEŃ……………..………………………………………………………….……….6 1. Charakterystyka gminy Pruszcz Gdański……………………………...……………..……………6 2. Diagnoza problemów uzależnień na terenie gminy Pruszcz Gdański………………….7 3. Analiza SWOT………………………………………………………………………………………………….8 4. Rekomendacje…………...…………………………………………………………………………………. 11

Rozdział IV INSTYTUCJONALNE ZASOBY GMINY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ…………………………..………………..…… 15 1. Instytucjonalne zasoby na terenie gminy Pruszcz Gdański…………………...………. 15 2. Instytucjonalne zasoby poza granicami Gminy Pruszcz Gdański………..………….. 15 3. Zadania gminnych podmiotów i instytucji zajmujących się rozwiązywaniem problemów uzależnień……………………………………………………………………………….. 16 4. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim ………………………………………………………………………………………………….. 17 5. Samodzielne stanowisko Pełnomocnika Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim ds. rozwiazywania problemów alkoholowych...... 20 6. Partnerzy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim….…………………………………………………………………………………... 22

Rozdział V ŹRÓDŁA I ZASADY FINANSOWANIA PROGRAMU………………….………... 24 1. Zasady finansowania Gminnego Programu……………………………………...…………… 24 2. Źródła finansowania ……………………………………………………...………….………………... 24 3. Budżet na rok 2020……………………………………………………….…………………………….. 24 4. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim……………………………………………………………. 25 5. Koszty działań profilaktycznych……………………………………………………..…………….. 26

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

Rozdział VI GRUPA DOCELOWA……………………………………………….………………………….. 27

Rozdział VII CEL GŁÓWNY I CELE SZCZEGÓŁOWE ……………………...……………….……….. 29 1. Cel główny……………………………………………………………………………………………………. 29 2. Cele szczegółowe………………………………………………………………………………………….. 30 Rozdział VIII ZADANIA PROGRAMU, DZIAŁANIA I SPOSOBY ICH REALIZACJI…….. 32 1. Zadania dla gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański… 32 2. Działania zwiększające dostępność pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej poprawiające dobrostan psychiczny społeczeństwa (ZADANIE I)…..……………….. 33 3. Działania w zakresie udzielania pomocy psychospołecznej i prawnej rodzinom, w których występują problemy alkoholowe oraz pomoc w rodzinie (ZADANIE II)………………………………………………………………………………………………….35 4. Działania w zakresie prowadzenia profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej (ZADANIE III).………………….…………………………...…………………………. 39 5. Działania wspomagające działalność instytucji publicznych i organizacji pozarządowych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych i prowadzeniu profilaktyki (ZADANIE IV) ….………………………………………………..… 45

6. Działania związane z podejmowaniem interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13¹ i 15 w Ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. Działania bieżące GKRPA,wynagrodzenie GKRPA, pełnomocnika, biegłych sądowych, opłaty sądowe, szkolenia(ZADANIEV)..………………………………………………………...... 47 7. Działanie związane z objęciem szkół wsparciem systemowym w zakresie realizacji Szkolnych programów wychowawczo-profilaktycznych (ZADANIE VI)………………………………………………………………………………………………………………. 49

Rozdział IX PLAN I HARMONOGRAM REALIZACJI DZIAŁAŃ ……………………….………. 54

Rozdział X MONITORING I EWALUACJA ………….…………………...………..…………………... 65

TELEFONY ZAUFANIA…………………………………………………………………………………………..... 66

LITERATURA ŹRÓDŁOWA ………………………………………………………..…………………………… 66

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 Rozdział I

WPROWADZENIE

Polski system profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii oparty jest na trzech różnych poziomach administracji – rządowej, samorządów wojewódzkich oraz samorządów gminnych. Na każdym poziomie realizowany jest na podstawie wzajemnie uzupełniających się programów: narodowego programu zdrowia i odpowiednio: wojewódzkich i gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz programów przeciwdziałania narkomanii. Działania w ich ramach finansowane są m.in. z dochodów z opłat za wydane zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Nadużywanie alkoholu i używanie substancji psychoaktywnych często prowadzi nie tylko do uzależnienia, powoduje też szereg problemów psychicznych i fizycznych, społecznych i gospodarczych. Dlatego tak istotna jest szybka reakcja na zjawiska oceniane jako szkodliwe i niepożądane. By jednak profilaktyka przyniosła wymierne efekty, musi być prowadzona przede wszystkim w oparciu o rzetelne, rekomendowane programy i działania o potwierdzonej naukowo skuteczności dla sprofilowanych grup docelowych. Od 2010 r. w Polsce działa system rekomendacji programów profilaktycznych, w ramach którego oceniane są programy promocji zdrowia psychicznego, profilaktyki uzależnień i profilaktyki innych zachowań problemowych dzieci i młodzieży. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli - Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Krajowe Biuro do spraw Przeciwdziałania Narkomanii, które współtworzą ten system rzetelnie wywiązywały się ze swoich zadań. Razem z Instytutem Psychiatrii i Neurologii oraz Ośrodkiem Rozwoju Edukacji przyczyniły się do rozwinięcia systemu i poszerzenia oferty programów profilaktycznych o potwierdzonej skuteczności. Budowanie kompleksowej i spójnej strategii przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym na terenie gminy Pruszcz Gdański oparte jest na konsekwentnym inicjowaniu i wdrażaniu skutecznych programów profilaktycznych, informacyjno - edukacyjnych oraz rehabilitacyjnych. Uwzględniają one obowiązujące przepisy ustawowe oraz system rekomendacji Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Działania jednostki samorządu gminy dotyczące

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 przedmiotowego obszaru prowadzone są na podstawie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii, uchwalanego corocznie przez radę gminy oraz stanowiącego podstawę do praktycznej realizacji zadań wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, dostosowanych do potrzeb lokalnych w oparciu o przeprowadzoną diagnozę stanu, zasobów i potrzeb mieszkańców gminy. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020, zwany dalej „Gminnym Programem”, w układzie dokumentów strategicznych i operacyjnych gminy i województwa pomorskiego jest dokumentem dziedzinowym, szczegółowo określającym założenia kierunkowe w zakresie problematyki uzależnień i przemocy oraz sposoby ich realizacji. Jednym z elementów tworzenia skutecznych programów profilaktycznych na poziomie lokalnym jest konieczność zadbania o to, aby ich założenia były spójne z przepisami wynikającymi z ustaw i innych programów na poziomie krajowym oraz aby wpisywały się w koncepcję programów strategicznych obowiązujących w regionie. Powiązanie Gminnego Programu z przepisami aktów prawnych na poziomie krajowym dotyczy głównie Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz Narodowego Programu Zdrowia 2016-2020, i Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020. Cele i zadania Gminnego Programu szczegółowo odnoszą się również do obszarów problemowych wskazanych w przeprowadzonej diagnozie oraz są zgodne z dokumentami strategicznymi i operacyjnymi gminy. Dzięki koordynacji interdyscyplinarnych działań, zastosowaniu rozwiązań systemowych, wprowadzeniu innowacyjnych i wielopoziomowych rozwiązań, zabezpieczeniu odpowiednich środków finansowych oraz zasobom instytucjonalnym i osobowym, Gminny Program 2020 posiada znaczny potencjał realizacyjny i został w dużej mierze oparty na dostępnych zasobach osobowych i rzeczowych, przy uwzględnieniu ewaluacji programu, nastawionej na regularny monitoring prowadzonych działań i bieżącą analizę osiąganych wskaźników.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 Rozdział II

PODSTAWA PRAWNA

➢ Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2277) zmiana od 19.11.2019 r. ➢ Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2019 r., poz. 852) ➢ Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 506 ze zm.) ➢ Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2018r. poz. 1878 ze zm.), ➢ Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2019 r., poz. 511 ze zm.) ➢ Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2019 r., poz. 688 ze zm.) ➢ Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019r. poz. 1843) ➢ Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1507 ze zm.) ➢ Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1373 ze zm.), ➢ Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1390 ze zm.) ➢ Ustawa z dnia 29 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.) ➢ Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r., poz. 2190 ze zm.) ➢ Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz. U. z 2018 r., poz. 1492 ze zm.) ➢ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 (Dz. U. z 2016 r., poz. 1492)

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

➢ Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r.,poz. 374, 567, 568, 695, 875) ➢ Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1086) Rozdział III

ANALIZA SYTUACJI I DIAGNOZA POTRZEB W ZAKRESIE PROBLEMATYKI UZALEŻNIEŃ

1. Charakterystyka gminy Pruszcz Gdański Pruszcz Gdański to gmina wiejska w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim. Gmina w całości znajduje się w aglomeracji trójmiejskiej. W skład gminy wchodzi 31 sołectw: Arciszewo, Będzieszyn, Bogatka, Borkowo, Borzęcin, Bystra, Bystra-Osiedle, Cieplewo, Dziewięć Włók, Goszyn, Jagatowo, Juszkowo, Krępiec, Lędowo, Łęgowo, Mokry Dwór, Przejazdowo, Radunica, Rekcin, Rokitnica, Roszkowo, Rotmanka, Rusocin, Straszyn, Świńcz, Wiślina, Wiślinka, Wojanowo, Żukczyn, Żuława, Żuławka. Powierzchnie wynoszącą 142,70 km² zamieszkuje 28 861 osób, z czego 48,9% to kobiety, a 51,1% mężczyźni ( GUS 2018). Gmina Pruszcz Gdański graniczy z następującymi Gminami: Kolbudy, Trąbki Wielkie, Pszczółki, Suchy Dąb, Cedry Wielkie, Miasto Pruszcz Gdańsk oraz Miasto Gdańsk. Gmina Pruszcz Gdański położona jest na obszarze dwóch krain geograficznych. Część wschodnia to Lewobrzeżne Żuławy Wiślane zwane również „Gdańską Holandią”, natomiast zachodnia część tzw. wyżynna graniczy z Pojezierzem Pomorskim. W gminie Pruszcz Gdański równorzędne znaczenie ma rolnictwo, przemysł i działalność usługowa. Funkcje przemysłowe, usługowe i mieszkalne przeważają w zachodniej części gminy zaś rolnicze we wschodniej (żuławskiej). Ma to związek z obecnością na tym terenie żyznych gleb, sprzyjających uprawie warzyw, zbóż i roślin przemysłowych. Gmina ma doskonałe położenie – przebiegają przez nią ważne szlaki komunikacyjne. Drogi krajowe- numer 7 łącząca Wybrzeże z Warszawą oraz droga numer 91 umożliwiającą dojazd na południe Polski, obwodnica Trójmiasta, a także linia

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 kolejowa E-64 Gdynia – Warszawa, oraz swój początek ma autostrada A-1. Gmina Pruszcz Gdańsku dynamicznie się rozwija i odnotowuję zarówno przyrost migracyjny mieszkańców, którzy decydują się na zamieszkanie na terenie atrakcyjnie położonej gminy, jak i przyrost naturalny, który w ostatnim dziesięcioleciu w gminie Pruszcz Gdański jest niezwykle dynamiczny i ma charakter dodatni.

2. Diagnoza problemów uzależnień na terenie gminy Pruszcz Gdański

Diagnoza problemów uzależnień i innych problemów społecznych gminy Pruszcz Gdański przygotowana została przez Ośrodek Badań Społecznych INDEKS z Poznania na podstawie przeprowadzonych badań w 3 kwartale 2019 r. i przedstawiona w publikacji Diagnoza problemów uzależnień i innych problemów społecznych występujących na terenie gminy Pruszcz Gdański, która stanowi załącznik nr 1 do Gminnego Programu . Z uwagi na to, iż problemy społeczne są bardzo złożone, należy je zbadać poprzez równoległe użycie różnych metod. W związku z tym oraz w celu uzyskania jak najbardziej obiektywnych wyników, badania zostały przeprowadzone przy zastosowaniu triangulacji metodologicznej, polegającej na wykorzystaniu w toku badań różnych metod, technik oraz źródeł pozyskiwania informacji tj. analizy dokumentów zastanych, ankietowania kilku grup odbiorców, wywiadów środowiskowych. Badania zostały zrealizowane przy użyciu techniki PAPI (bezpośrednie wywiady kwestionariuszowe przeprowadzane przez ankieterów z mieszkańcami gminy na temat problemów społecznych, w tym problemów uzależnień występujących na terenie gminy oraz wskazania możliwości ich rozwiązania). Dodatkowo wykorzystano jako technikę wspomagającą ankietę internetową CAWI, która umieszczona została na stronach Urzędu Gminy Pruszcz Gdański, profilu społecznościowym Urzędu Gminy, Ośrodka Pomocy Społecznej oraz innych podmiotów. Ankieta on-line wypełniana była przez mieszkańców gminy Pruszcz Gdański. Powstała diagnoza jest wyrazem komplementarnego i zintegrowanego planowania społecznego, którego celem jest identyfikacja i ukazanie problemów społecznych, w tym przede wszystkim problemów uzależnień i innych zagrożeń społecznych, jakie występują w gminie Pruszcz Gdański oraz podjęcie próby

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

wskazania metod ich rozwiązania, zgodnie z możliwościami jakie wynikają z zadań nałożonych na samorząd gminny.

3. Analiza SWOT

Analiza SWOT jest jedną z najczęściej stosowanych metod analizy strategicznej. Polega na analizie silnych i słabych stron organizacji danego obszaru badań oraz szans i zagrożeń które się pojawiają. Pozwala na możliwość pełnego wglądu w stan zasobów, toczących się procesów społecznych i organizacji obszaru działań, jak również pozwala na pełną integrację wokół celu jakim jest dalszy rozwój tego obszaru badawczego. Analiza SWOT została wykonana w ramach przeprowadzonej diagnozy uzależnień i innych problemów społecznych gminy Pruszcz Gdański.

MOCNE STRONY SŁABE STRONY ✓ Skuteczne zajmowanie się szeroko ✓ Działania profilaktyczne w szkołach rozumianą profilaktyką i w zakresie uświadamiania rozwiązywaniem problemów problemów związanych z alkoholowych, w tym także uzależnieniami i z przemocą interwencją i pomocą rodzinom, w domową. których dochodzi do przemocy ✓ Rozpropagowanie informacji przez Gminną Komisję w zakresie form pomocy rodzinom Rozwiązywania Problemów z problemem uzależnień i przemocy Alkoholowych. domowej. ✓ Gotowość kadr, które działają ✓ Zwiększenie działań fundacji, w obszarach dotyczących stowarzyszeń i organizacji przeciwdziałaniu uzależnieniom pozarządowych oraz przemocy domowej do w obszarze przeciwdziałania dalszego kształcenia się i rozwijania przemocy domowej. swoich kompetencji. ✓ Zwiększenie udziału wolontariuszy ✓ Szeroka współpraca instytucji w realizacji działań z obszaru w zakresie przeciwdziałania problemu uzależnień oraz innych uzależnieniom oraz innym problemów społecznych.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

problemom społecznym. ✓ Zgłoszenia przemocy domowej na ✓ Szeroki zakres form pomocy poziomie 57 Niebieskich Kart w skierowanych do osób 2018 r. uzależnionych. ✓ Negatywne stereotypy dotyczące ✓ Spadek liczby osób korzystających ofiar przemocy domowej. z pomocy społecznej. ✓ Brak opieki socjoterapeutycznej dla ✓ Wykwalifikowana kadra Gminnego młodzieży szkolnej i brak funduszy Ośrodka Pomocy Społecznej w na dodatkowych socjoterapeutów Pruszczu Gdańskim z siedzibą w dla tej grupy młodzieży. Cieplewie. ✓ Zbyt niska aktywność mieszkańców ✓ Bardzo dobra znajomość wsi uniemożliwiająca realizację środowiska lokalnego przez wszystkich programów. pracowników Gminnego Ośrodka ✓ Nie w pełni dobrze Pomocy Społecznej w Pruszczu zagospodarowana Gdańskim z siedzibą w Cieplewie. ✓ przestrzeń publiczna dla celów ✓ Świadczenia i programy integracji społecznej. realizowane przez Gminny Ośrodek ✓ Mała liczba miejsc publicznych Pomocy Społecznej sprzyjających integracji w Pruszczu Gdańskim z siedzibą w mieszkańców gminy Cieplewie.

SZANSE ZAGROŻENIA ✓ Funkcjonowanie ustawy ✓ Osamotnienie rodzin z problemem o wychowaniu w trzeźwości alkoholowym i słabe umiejętności i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z pozyskiwania wsparcia. dnia 26 października 1982 r. z późn. ✓ Osamotnienie rodzin zagrożonych zm. przemocą i słabe umiejętności ✓ Wprowadzenie ustawy pozyskiwania wsparcia. o przeciwdziałaniu przemocy w ✓ Skala problemów alkoholowych. rodzinie z dnia 29 lipca 2005r. ✓ Niechęć do ujawniania ✓ Przyjęcie Krajowego Programu występowania problemów Przeciwdziałania Przemocy w alkoholowych i zachowań Rodzinie przemocowych w rodzinie.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

✓ Ustawowy obowiązek corocznego ✓ Poczucie bezkarności u sprawców tworzenia i przyjmowania przemocy. gminnych programów profilaktyki i ✓ Negatywne stereotypy dotyczącej rozwiązywania problemów ofiar przemocy domowej alkoholowych ✓ Brak poczucia bezpieczeństwa u ✓ Ustawowy obowiązek tworzenia osób zgłaszających przypadki gminnych systemów przemocy domowej przeciwdziałania przemocy w ✓ Niewystarczająca wiedza społeczna rodzinie dotycząca funkcjonowania instytucji ✓ Zmiany w prawie idące w kierunku i podmiotów działających w lepszej ochrony ofiar przemocy. obszarze przeciwdziałania ✓ Zwiększenie ilości podmiotów uzależnieniom mogących wszczynać procedurę i przemocy w rodzinie. „Niebieskiej Karty” ✓ Zmiany modelu życia – rozbijanie ✓ Ustawowy obowiązek powoływania więzi rodzinnych i społecznych. Zespołów Interdyscyplinarnych ds. ✓ Bezradność rodzin w Przeciwdziałania Przemocy w rozwiązywaniu własnych Rodzinie. problemów. ✓ Współpraca pomiędzy instytucjami ✓ Ograniczanie wysokości środków i organizacjami w sprawach finansowych przeznaczonych z dotyczących pomocy społecznej. budżetu centralnego na pomoc ✓ Tworzenie stowarzyszeń, fundacji społeczną. i organizacji pozarządowych. ✓ Zbyt duża liczba rodzin ✓ Systemowe rozwiązania z zakresu przypadająca na jednego polityki społecznej. pracownika socjalnego, co ✓ Wzrost świadomości społeczeństwa uniemożliwia efektywną opiekę nad w zakresie problemów społecznych rodzinami. i zaangażowanie w ich ✓ Postępujący problem uzależnień, w rozwiązywanie. tym szczególnie uzależnień wśród ✓ Realizacja nowych programów młodzieży. aktywizacji obszarów wiejskich. ✓ Trudność w diagnozowaniu ✓ Sprzyjająca polityka regionalna problemu uzależnień wśród nastawiona na rozwój obszarów młodzieży.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

wiejskich. ✓ Niezadowalający poziom współpracy pomiędzy szkołą a rodziną. ✓ Niedostateczna oferta spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież.

4. Rekomendacje

Rekomendacje do realizowania i finansowania działań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zostały przygotowane przez Ośrodek Badań Społecznych INDEKS z Poznania i stanowią zalecenia do realizacji zadań z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych ujętych w Gminnym Programie. W publikacji Diagnozy zostały omówione możliwe sposoby realizacji potrzeb mieszkańców wynikające z konieczności podjęcia działań profilaktycznych, przeciwdziałąjących rozszerzaniu się problematyki uzależnień na terenie gminy Pruszcz Gdański. Dodatkowo od września do listopada 2019 roku odbywały się konsultacje społeczne, moderowane przez specjalistę, mające na celu zyskanie opinii, stanowisk, propozycji itp. od instytucji i osób, którzy bezpośrednio lub pośrednio są realizatorami działań profilaktycznych lub terapeutycznych. Konsultacje społeczne nie ograniczały się do przedstawienia i opiniowania gotowych planów, lecz były procesem, w którym wypracowywane były wspólne propozycje rozwiązania potrzeb w badanym obszarze. Istotą tych konsultacji było poznawanie perspektyw i potrzeb różnych stron i wspólny namysł nad konkretnymi rozwiązaniami i działaniami, które pozwolą zrealizować ich zróżnicowane potrzeby, w największym stopniu realizujące zasadę dobra wspólnego w społeczności mieszkańców gminy Pruszcz Gdański. Na podstawie dokonanej diagnozy stwierdzić można, iż w gminie Pruszcz Gdański rekomendowane jest podjęcie następujących działań: ▪ Prowadzenie systematycznego monitoringu i ewaluacji w zakresie procesu oraz wyników wszelkich działań profilaktycznych podejmowanych na terenie gminy Pruszcz Gdański

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

▪ Finansowanie długoterminowych programów rekomendowanych przez instytucje centralne (PARPA, KBPN, ORE) oraz o udowodnionej skuteczności – z przewagą programów adresowanych do kadry pedagogicznej oraz rodziców uczniów ▪ Jednym z najlepszych sposobów rozwiązywania problemów uzależnień jest skuteczna profilaktyka. Dlatego konieczne jest dalsze kontynuowanie wszelkich działań w zakresie profilaktyki szkolnej w oparciu o programy wykorzystujące aktywność uczniów, przy czym istotne jest objęcie szkolnych programów profilaktyczno-wychowawczych rozwiązaniami systemowymi, wspólnymi dla wszystkich szkół ▪ Wyniki badań wskazały, iż konieczne jest poszerzenie profilaktyki uzależnień młodzieży o tematykę związaną z cyberprzemocą oraz uzależnieniem od Internetu. Zarówno uzależnienie od Internetu oraz cyberprzemoc jest powszechnym problemem społecznym, który dotyka bardzo dużego odsetka młodzieży. Zasadne wydaje się ukierunkowanie działań profilaktycznych uwzględniających te formy przemocy i uzależnień ▪ Programy profilaktyczne powinny obejmować również zagadnienia kształtujące kompetencje osobowościowe młodych ludzi oraz ich zdolności interpersonalne, niezbędne dla satysfakcjonującego funkcjonowania wśród rówieśników bez pomocy alkoholu, papierosów i narkotyków ▪ Programy profilaktyczne powinny obejmować także młodsze grupy wiekowe, ponieważ wiek inicjacji alkoholowej i tytoniowej jest bardzo niski – stąd jednym z ważniejszych zadań jest dotarcie do młodszych uczniów szkół podstawowych, ponieważ w późniejszym wieku zaczyna się zdecydowany wzrost niepożądanych zachowań alkoholowych ▪ Niezwykle istotne jest poszerzenie programów o zagadnienia podnoszące świadomość w zakresie zdrowotnych, psychologicznych i społecznych konsekwencji nadużywania alkoholu. Podwyższenie poziomu wiedzy jest bowiem niezbędne do podejmowania odpowiedzialnych decyzji dotyczących picia alkoholu i palenia papierosów oraz zażywania narkotyków ▪ Zwiększenie ilości programów profilaktycznych nastawionych na wzmacnianie czynników chroniących (np. dotyczących wyboru przyszłej ścieżki kształcenia i

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

rozwoju zawodowego, zdrowego stylu życia czy budowania dobrych relacji interpersonalnych) przy jednoczesnej redukcji ilości programów bazujących na informowaniu o negatywnych konsekwencjach podejmowania działań niepożądanych ▪ Konieczne jest ułatwienie dostępności programów edukacyjnych dla osób dorosłych dotyczących problemów związanych z używaniem alkoholu i innych substancji psychoaktywnych, przeciwdziałających przemocy, promujących zdrowy tryb życia poprzez programy profilaktyczne w szkołach także dla rodziców ▪ Podejmowanie profilaktycznych działań alternatywnych, wskazujących na możliwość atrakcyjnego spędzania wolnego czasu, promowania prozdrowotnego stylu życia ▪ Organizowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu pozalekcyjnego np: świetlice środowiskowe, tańce dla najmłodszych ▪ W związku z różnorodnością działań ryzykownych podejmowanych przez młodzież, a także szeroką skalą innych zagrożeń wskazane jest tworzenie oddziaływań edukacyjnych i prewencyjnych dotyczących różnych środków odurzających, czy też adekwatnych sposobów zachowania się w sytuacjach przemocowych ▪ Należy prowadzić stały medialny system informacji o działaniach podejmowanych na terenie gminy Pruszcz Gdański w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień - stworzenie strony internetowej ▪ Konieczne jest edukowanie i szkolenie sprzedawców w zakresie zakazu sprzedaży osobom niepełnoletnim: alkoholu i papierosów, ponieważ w świetle badań przeprowadzonych w gminie Pruszcz Gdański docierają sygnały, iż taka sprzedaż miała miejsce niejednokrotnie ▪ Dalsze i szczegółowe prowadzenie kontroli sprzedaży alkoholu oraz papierosów na terenie gminy ▪ Powierzenie realizacji części zadań gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii organizacjom pozarządowym na podstawie Ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

▪ Koordynacja lokalnych struktur w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w gminie Pruszcz Gdański. ▪ Wykorzystanie lokalnych instytucji, organizacji, fundacji, stowarzyszeń, osób prywatnych do stworzenia platformy wspólnych działań w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych w gminie Pruszcz Gdański. ▪ Wspieranie ruchów trzeźwościowych i samopomocowych ▪ Stworzenie sieci wsparcia (grup wsparcia/grup samopomocowych) dla osób dotkniętych problemem alkoholowym i przemocą w rodzinie ▪ Aktywne działania w obszarze procedury Niebieskiej Karty oraz koordynacja lokalnych instytucji w tym zakresie ▪ Udzielanie pomocy dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym: konsultacje psychologiczne, współtworzenie i dofinansowanie świetlic środowiskowych organizowanie wypoczynku letniego ▪ Organizowanie i finansowanie zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci stwarzających trudności wychowawcze z rodzin zagrożonych problemami społecznymi ▪ Wzmocnienie kompetencji instytucji i osób odpowiedzialnych za realizację zadań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych poprzez realizację wysokiej jakości szkoleń – przede wszystkim o charakterze warsztatowym i treningowym ▪ Całoroczne prowadzenie na terenie gminy zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci i młodzieży z możliwością uzupełniania ich poprzez obozy socjoterapeutyczne w okresie zimowym i letnim.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 Rozdział IV

INSTYTUCJONALNE ZASOBY GMINY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ

1. Instytucjonalne zasoby na terenie gminy Pruszcz Gdański

Na terenie gminy Pruszcz Gdański działają następujące podmioty i instytucje zajmujące się rozwiązywaniem problemów alkoholowych, problemów przemocy oraz uzależnień wśród mieszkańców gminy Pruszcz Gdański: 1) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim ul. Wojska Polskiego 30, 83-000 Pruszcz Gdański 2) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pruszczu Gdańskim siedzibą w Cieplewie ul. Długa 20 a, 83-031 Łęgowo 3) Punkt Konsultacji Psychologicznej w Cieplewie (Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Cieplewie) ul. Długa 20 a, Łęgowo 4) Punkt Konsultacji Psychologicznej w Straszynie (MEDIATEKA) ul. Dworcowa 6a, Straszyn 5) Straż Gminna Gminy Pruszcz Gdański ul. Spacerowa 8, 83-031 Łęgowo

2. Instytucjonalne zasoby poza granicami gminy Pruszcz Gdański

Problemami uzależnień i innymi zagrożeniami społecznymi zajmują się także inne instytucje mające swoją siedzibę poza granicami gminy Pruszcz Gdański, ale które swym zasięgiem i jurysdykcją obejmują także sprawy mieszkańców gminy Pruszcz Gdański i są to: 1) Komenda Powiatowej Policji w Pruszczu Gdańskim ul. Wita Stwosza 4, 83-000 Pruszcz Gdański 2) Prokuratura Rejonowa w Pruszczu Gdańskim

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

ul. Wojska Polskiego 7 B, 83-000 Pruszcz Gdański 3) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pruszczu Gdańskim, ul. prof. Mariana Raciborskiego 2a, 83-000 Pruszcz Gdański 4) Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Pruszczu Gdańskim ul. Wojska Polskiego 2, 83-000 Pruszcz Gdański 5) Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień w Gdańsku ul. Zakopiańska 37 , 80-142 Gdańsk 6) Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Oliwska 62, Gdańsk 80-542

3. Zadania gminnych podmiotów i instytucji zajmujących się rozwiązywaniem problemów uzależnień

Zadania instytucji i podmiotów gminnych, które zajmują się problemami alkoholowymi, problemami przemocy oraz uzależnieniami od narkotyków i innych substancji psychoaktywnych wśród mieszkańców gminy Pruszcz Gdański: A. Do zadań Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych, problemów przemocy oraz uzależnień przeciwdziałania przemocy w rodzinie należy w szczególności: ➢ Podejmowanie działań ukierunkowanych na aktywizację, integrację oraz edukację grup oraz społeczności lokalnych, w szczególności zagrożonych uzależnieniami od alkoholu, narkotyków i substancji psychoaktywnych ➢ Prowadzenie działań przewidzianych w ustawie w ramach Gminnego Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie ➢ Organizacja działań Zespołu interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym: ▪ integrowanie i koordynowanie działań podmiotów uprawnionych do interwencji i pomocy w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz specjalistów działających w tej dziedzinie ▪ uruchamianie i realizowanie procedury „Niebieskiej Karty” ▪ zapewnienie obsługi organizacyjno – technicznej Zespołu Interdyscyplinarnego

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

B. Do zadań Punktu Konsultacyjnego w Cieplewie (Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Cieplewie) i Punktu Konsultacji Psychologicznej w Straszynie należy w szczególności: ➢ Prowadzenie działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień i przemocy w rodzinie. ➢ Udzielanie osobom i rodzinom konsultacji oraz porad terapeutycznych, socjalnych i profilaktycznych w sprawach uzależnień i przemocy. ➢ Motywowanie osób współuzależnionych do ewentualnego podjęcia psychoterapii w zakładach lecznictwa odwykowego. ➢ Wspomaganie osób pijących ryzykownie i szkodliwie w podjęciu decyzji w sprawie zmiany szkodliwego wzoru picia. ➢ Motywowanie osób uzależnionych od alkoholu do podjęcia leczenia odwykowego oraz psychoterapii w zakładach lecznictwa odwykowego. ➢ Udzielanie wsparcia osobom po zakończonej psychoterapii poprzez rozmowy podtrzymujące lub udział w grupach wsparcia. ➢ Inicjowanie interwencji w przypadku rozpoznania zjawiska przemocy w rodzinie poprzez udzielenie stosownego wsparcia i informacji o możliwościach uzyskania pomocy i powstrzymania przemocy. ➢ Gromadzenie aktualnych informacji o miejscach pomocy oraz kompetencjach służb i instytucji z terenu gminy, zajmujących się systemową pomocą dla rodziny. ➢ Współdziałanie z innymi podmiotami zajmującymi się rozwiązywaniem problemów uzależnień oraz przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. ➢ Punkt Konsultacyjny nie prowadzi działań w zakresie: psychoterapii osób uzależnionych, indywidualnych świadczeń zapobiegawczo – leczniczych i rehabilitacyjnych osobom uzależnionym od alkoholu i członkom ich rodzin.

4. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim

A. Charakterystyka GKRPA W siedzibie GKRPA można uzyskać pomoc w rozwiązaniu szeroko pojętych problemów związanych z nadużywaniem alkoholu przez osoby uzależnione i osoby

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

z najbliższego otoczenia, przede wszystkim w zakresie procedury sądowego zobowiązania do leczenia odwykowego. Osoby uzależnione i wyrządzające swoim piciem poważne szkody społeczne, a niechcące dobrowolnie poddać się leczeniu odwykowemu mogą być zgłoszone do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w celu wszczęcia procedury sądowej zobowiązującej do leczenia. Wnioski w przedmiotowej sprawie składają osoby fizyczne, komisariaty, GOPS, sądy, prokuratura oraz inne instytucje (szkoły, organizacje). W przypadkach, gdzie z powodu niespełniania przesłanek ustawowych - nie ma zastosowania procedura zobowiązania do leczenia, oferowana jest także pomoc w zmotywowaniu osoby nadużywającej alkoholu do podjęcia terapii (bez sądowego zobowiązania). Komisja inicjuje działania dotyczące realizacji Programu Profilaktycznego, współpracuje z podmiotami realizującymi zadania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz prowadzi działalność informacyjną, służącą rozwiązywaniu problemów alkoholowych.

B. Zakres działania GKRPA: 1) Podejmowanie działań mających na celu zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych, współuzależnionych, w tym dokonywania analizy potrzeb. 2) Udzielanie osobom uzależnionym i członkom ich rodzin pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie: ▪ przyjmowanie wniosków o zastosowanie leczenia lub objęcie terapią, ▪ motywowanie i zobowiązywanie do podjęcia leczenia odwykowego, ▪ kierowanie do biegłych w przedmiocie orzekania o uzależnieniu, ▪ kierowanie spraw do sądu o wydanie orzeczenia o zastosowaniu wobec osób uzależnionych obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego, ▪ podejmowanie działań zmierzających zapobieganiu przemocy w rodzinie, ▪ kierowanie osób uzależnionych i uwikłanych w przemoc domową do specjalistów i instytucji świadczących usługi specjalistyczne, ▪ inicjowanie działań zmierzających do animacji i aktywizacji środowiska lokalnego w niesienie pomocy osobom z problemem alkoholowym i problemem przemocy,

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

▪ inicjowanie i organizacja szkoleń, debat i konferencji w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień i przemocy w rodzinie, ▪ organizowanie pomocy dzieciom ze środowisk zagrożonych marginalizacją, ze szczególnym uwzględnieniem problemów alkoholowych. 3) Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania przemocy: ▪ inicjowanie działań na rzecz rozwiązywania problemów uzależnień, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży, ▪ inicjowanie i prowadzenie kampanii informacyjnych skierowanych do społeczności lokalnej, ▪ poodejmowanie działań o charakterze edukacyjnym ze szczególnym naciskiem na promocję zdrowego stylu życia, kierowanych do dzieci i młodzieży, ▪ wspieranie realizacji pozalekcyjnych programów sportowych, opiekuńczo- wychowawczych i socjoterapeutycznych. 4) Podejmowanie działań na rzecz ograniczenia dostępności alkoholu: ▪ prowadzenie działań edukacyjnych skierowanych do sprzedawców napojów alkoholowych, ▪ podejmowanie działań wobec firm prowadzących reklamę napojów alkoholowych ▪ w sposób niezgodny z przepisami, ▪ podejmowanie działań informacyjnych i profilaktycznych skierowanych do kierowców pojazdów mechanicznych, ▪ prowadzenie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych pod kątem zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaż alkoholu, ▪ wydawanie opinii w formie Postanowień dot. punktów sprzedaży napojów alkoholowych pod kątem zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie gminy Pruszcz Gdański Uchwała nr XLIV/72/2018 z dnia 6 września 2018 r. i ustalenia maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na terenie gminy Pruszcz Gdański zgodnie z Uchwałą XLIV/71/2018 z dnia 6 września 2018 r. 6) Współpraca z instytucjami, organizacjami pozarządowymi i osobami fizycznymi w rozwiązywaniu problemów uzależnień i przemocy w rodzinie:

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

▪ organizacja i współorganizacja szkoleń, debat, konferencji i imprez profilaktycznych, ▪ prowadzenie działań o charakterze interdyscyplinarnym w zakresie przeciwdziałania i usuwania skutków problemów uzależnień i przemocy. 7) Realizacja zadań wynikających z Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2019 r., poz. 852 ze zm.)

5. Stanowisko Pełnomocnika Gminnej Komisji Rozwiązania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim ds. rozwiązywania problemów alkoholowych

Stanowisko powoływane zarządzeniem Wójta Gminy Pruszcz Gdański zgodnie z art. 4. 1 ust. 2 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2018 r., poz. 2137 ze zm.). Do zadań Pełnomocnika GKRPA ds. rozwiązywania problemów alkoholowych należy: 1) Prowadzenie i koordynacja realizacji zadań gminy wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 2) Przeprowadzanie analizy problemów alkoholowych i stanu zasobów w dziedzinie ich rozwiązywania na terenie gminy Pruszcz Gdański 3) Nadzór nad realizacją zadań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii i wydatkowaniem środków publicznych w ramach wyżej wymienionego Programu 4) Współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Pruszczu Gdańskim w ramach realizacji zadań wynikających z Programu 5) Udział w posiedzeniach Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 6) Przygotowanie wspólne z Komisją i przedkładanie Wójtowi Gminy Pruszcz Gdański: ▪ projektu Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

▪ projektu planu dochodów i wydatków w zakresie realizacji Programu ▪ sprawozdania merytorycznego i finansowego z realizacji Programu 7) Przeprowadzanie otwartych konkursów ofert lub organizowanie trybu tzw. małych zleceń – z pominięciem procedury konkursowej na realizację zadań określonych w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii 8) Współpraca z dyrektorami jednostek oświatowych i ośrodków sportowych i specjalistami zatrudnionymi w tych placówkach w zakresie prowadzenia dla dzieci i młodzieży profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej dotyczącej rozwiązywania problemów alkoholowych i problemów narkomanii 9) Sprawowanie kontroli merytorycznej wykonywanych zadań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii- współpraca w tym zakresie z pracownikiem gminy obsługującym Komisję 10) Współpraca z instytucjami, organizacjami pozarządowymi i osobami fizycznymi działającymi w sferze profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i problemów narkomanii 11) Współpraca z pełnomocnikiem wojewody ds. rozwiązywania problemów alkoholowych w celu uzyskania pomocy merytorycznej, materialnej na realizację gminnego programu 12) Wdrażanie i przeprowadzanie na terenie Gminy Pruszcz Gdański ogólnopolskich i regionalnych kampanii profilaktyczno-edukacyjnych w zakresie profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii. 13) Inicjowanie i wspieranie lokalnych inicjatyw z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień 14) Przygotowywanie projektów zarządzeń, projektów uchwał i ich realizacja 15) Udzielanie informacji osobom potrzebującym pomocy 16) Kierowanie wniosków do Sądu w sprawie o orzeczenie wobec osoby nadużywającej alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu 17) Prowadzenie dokumentacji dot. zajęć w świetlicach wiejskich w zajęciach opiekuńczo – wychowawczych.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

6. Partnerzy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim 1) Ośrodek Kultury, Sztuki i Biblioteka Publiczna Gminy Pruszcz Gdański ul. Długa 20A, Cieplewo 83- 031 2) Ośrodek Sportu i Rekreacji Gminy Pruszcz Gdański z siedzibą w Łęgowie 3) MEDIATEKA w Straszynie filia Biblioteki Publicznej Gminy Pruszcz Gdański ul. Dworcowa 6a, 83-010 Straszyn 4) Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Grudnia 70 w Łęgowie ul. Szkolna 9, 83-031 Łęgowo 5) Szkoła Podstawowa im. Ignacego Krasickiego w Straszynie ul. Starogardzka 48, 83-010 Straszyn 6) Szkoła Podstawowa im. Karola Wojtyły w Rotmance Aleja Piłsudskiego 37, 83-010 Straszyn 7) Szkoła Podstawowa im. prof. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Przejazdowie ul. Jesionowa 7, 83-021 Wiślina, Przejazdowo 8) Szkoła Podstawowa im. Orła Białego w Wiślince ul. Szkolna 10, 83-011 Wiślinka 9) Szkoła Podstawowa im. Danuty Siedzikówny "Inki" w Wiślinie ul. Mostowa 5, 83-021 Wiślina 10) Szkoła Podstawowa im. Romualda Traugutta w Wojanowie Wojanowo, ul. Parkowa 4, 83-000 Pruszcz Gdański 11) Zespół Szkolno-Przedszkolny w Borkowie Borkowo, ul. Akacjowa 280-180 Gdańsk 12) Świetlica opiekuńczo - wychowawcza w Bystrej ul. Ogrodowa 3, 83-021 13) Świetlica opiekuńczo - wychowawcza w Cieplewie ul. Lotnicza 11, 83-031 Cieplewo 14) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Jagatowie ul. Żurawia 27, 83-010 Jagatowo 15) Świetlica opiekuńczo - wychowawcza w Lędowie ul. Szkolna 5, 83-021 Lędowo 16) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Łęgowie ul. Spacerowa 8A, 83-031 Łęgowo

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

17) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Rokitnicy ul. Bałtycka3C, 83-021 Rokitnica 18) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Żuławie ul. Lipowa 11, 83-010 Żuława 19) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Żuławce ul. Myśliwska 1G, 83-041 Żuławka 20) Świetlica opiekuńczo - wychowawcza w Będzieszynie ul. Będzieszyn 1C, 83-000 21) Świetlica opiekuńczo - wychowawcza w Bogatce ul. Bogatka 11, 83-011 Bogatka 22) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Goszynie ul. Wybickiego 12, 83-010 Goszyn 23) Świetlica opiekuńczo - wychowawcza w Juszkowie ul. Sportowa 10 A, 83-000 Juszkowo 24) Świetlica opiekuńczo - wychowawcza w Mokrym Dworze ul. Mokry Dwór 5C, 83-021 Wiślina 25) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Rekcinie ul. Spacerowa 7, 83-010 Rekcin 26) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Roszkowie ul. Lipowa 2, 83-000 Roszkowo 27) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Straszynie ul. Dworcowa 6a, 83-010 Straszyn 28) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Świńczu ul. Świńcz 7a, 83-000 Pruszcz Gdański 29) Świetlica opiekuńczo – wychowawcza w Wiślinie ul. Słoneczna 4, 83-021 Wiślina 30) Świetlica opiekuńczo - wychowawcza w Wiślince ul. Sportowa 2B, 83-011 Wiślinka 31) Świetlica opiekuńczo - wychowawcza w Żukczynie ul. Gdańska 32a, 83-031 Żukczyn

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 Rozdział V

ŹRÓDŁA I ZASADY FINANSOWANIA PROGRAMU

1. Zasady finasowania Gminnego Programu

Zasady finansowania poszczególnych zadań określają Rekomendacje do realizowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2020 roku opublikowane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (Wydanie I Warszawa 2019) oraz wytyczne Krajowego Biura Do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii.

2. Źródła finansowania

Realizacja zadań w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2020 dla Gminy Pruszcz Gdański finansowana będzie ze środków własnych Gminy pochodzących z opłat za wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Dodatkowym źródłem finansowania mogą być Fundusze Unii Europejskiej i inne środki, pozyskiwane zarówno przez Gminę, jak też realizatorów i partnerów zdobytych w wyniku zawartych porozumień lub w wyniku zlecenia realizacji zadań publicznych w formie otwartych konkursów ofert lub wspierania realizacji zadania publicznego z inicjatywy własnej, zgodnie z ustawą o finansach publicznych i ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

3. Budżet na rok 2020 Budżet na realizację wszystkich zadań pochodzący z dochodów Gminy z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych zaplanowano na kwotę: 1.193.484 zł i 14.000 zł środków własnych na narkomanię. Podzielono go na dwa rozdziały: ➢ 85154 - ochrona zdrowia - przeciwdziałanie alkoholizmowi - kwota: 1.193.484 zł ➢ 85153 - ochrona zdrowia – przeciwdziałanie narkomanii - kwota: 14.000 zł

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

4. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim

1) Członkom Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim przysługuje wynagrodzenie zgodnie z uchwałą podjętą przez Radę Gminy Pruszcz Gdański w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2020. 2) Przewodniczącemu Komisji przysługuje wynagrodzenie w wysokości 140 zł brutto za niżej wymienione czynności: A. za udział w posiedzeniu Komisji, B. za udział w czynnościach kontrolnych punktów sprzedaży alkoholu. 3) Członkom Komisji nie będącym pracownikami Urzędu Gminy Pruszcz Gdański oraz jednostek organizacyjnych Gminy Pruszcz Gdański przysługuje wynagrodzenie w wysokości 95 zł brutto za niżej wymienione czynności: A. za udział w posiedzeniu Komisji, B. za udział w czynnościach kontrolnych punktów sprzedaży alkoholu. 4) Członkom Komisji będącym pracownikami Urzędu Gminy Pruszcz Gdański oraz jednostek organizacyjnych Gminy Pruszcz Gdański, jeżeli posiedzenie Komisji odbywa się poza godzinami ich pracy, przysługuje wynagrodzenie w wysokości 95 zł brutto za niżej wymienione czynności: A. za udział w posiedzeniu Komisji, B. za udział w czynnościach kontrolnych punktów sprzedaży alkoholu. 5) Członkom Komisji przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową na zasadach określonych w rozporządzeniu w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfer budżetowej w tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, przy uwzględnieniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu niebędącego własnością pracodawcy, dotyczących pracowników Urzędu Gminy Pruszcz Gdański, z zastrzeżeniem, iż podróżą służbową jest wykonywanie zadań przez członków Komisji określonych w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2020 r.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

5. Koszty działań profilaktycznych Koszty działań są zróżnicowane i zależą od poziomu oddziaływania prewencyjnego – relatywnie najniższe są w przypadku profilaktyki uniwersalnej, ponieważ często są związane jedynie z przygotowaniem materiałów (ulotek, broszur lub programów multimedialnych) i ich dystrybucją, a mogą być wykorzystywane przez nauczycieli, wychowawców, asystentów rodziny oraz instytucje współpracujące z gminą przy realizacji programu profilaktycznego. Działania profilaktyki selektywnej i wskazującej powinny być realizowane przez osoby kompetentne, co oznacza, że koszty będą związane zarówno z przygotowaniem obszernych materiałów, jak i przeszkoleniem kadry. Nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy i psychologowie szkolni oraz pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych i asystencji rodziny powinni wykonywać działania w zakresie profilaktyki uniwersalnej, psychologowie i pedagodzy szkolni, specjaliści w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, a także wykwalifikowani realizatorzy programów profilaktycznych (w tym również nauczyciele, wychowawcy, asystenci rodziny) – w zakresie profilaktyki selektywnej, natomiast terapeuci zatrudnieni w ośrodkach terapii uzależnień i w punktach konsultacyjnych – w zakresie profilaktyki wskazującej. Wynagradzanie osób związanych z prowadzeniem profilaktyki oraz kalkulacja kosztów opierać się będzie na stawkach rekomendowanych przez PARPA, w odniesieniu do dostępności danych usług na rynku, a także kompetencji i posiadanych kwalifikacji osób zaangażowanych w realizację zadań Gminnego Programu.

Rozdział VI

GRUPA DOCELOWA

Grupą docelową Gminnego Programu są mieszkańcy gminy Pruszcz Gdański – dzieci, młodzież, dorośli w tym seniorzy. Gminny Program zwraca szczególną uwagę na rodziny doświadczające przemocy i osoby uzależnione od alkoholu lub substancji psychoaktywnych. Zaplanowane działania skierowane są: ▪ do osób pijących alkohol i używających substancji psychoaktywnych w sposób ryzykowny i szkodliwy,

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

▪ do osób uzależnionych, którzy wymagają leczenia (działania terapeutycznokorekcyjne), ▪ do osób utrzymujących abstynencję i współuzależnionych (działania wspierające i reintegrujące), ▪ do dzieci i młodzieży narażonej na uzależnienia (działania profilaktyczne, edukacyjne i informatyczne), ▪ do rodziców/ opiekunów wychowujących dzieci (działania wspierające) ▪ do ofiar przemocy w rodzinach z problemem alkoholowym (dzieci i dorośli) ▪ do osób dorosłych narażonych w wyniku rozwoju społecznego i gospodarczego na uzależnienia i choroby cywilizacyjne ▪ do instytucji, stowarzyszeń i fundacji służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych jako wspomaganie ich działalności ▪ do gminnych placówek oświatowych (rozwiązania systemowe w realizacji i ewaluacji Szkolnych Programów Wychowawczo-Profilaktycznych) Działania z zakresu profilaktyki uniwersalnej adresowane są głównie do całej populacji – czyli do wszystkich mieszkańców gminy, bez względu na stopień indywidualnego ryzyka występowania problemów związanych ze stosowaniem substancji psychoaktywnych lub zaburzeń psychicznych. Dotyczą zagrożeń znanych, rozpowszechnionych w znacznym stopniu typu przemoc rodzinna, picie alkoholu, używanie substancji psychoaktywnych. Ich celem jest przeciwdziałanie podejmowania pierwszych prób i wczesnej inicjacji w podejmowaniu zachowań ryzykownych, wzmacnianie czynników chroniących jednostkę, redukcja czynników ryzyka oraz zapobieganie nowym przypadkom. Działania uprzedzające z zakresu profilaktyki selektywnej skierowane są do jednostek lub grup zwiększonego ryzyka, które ze względu na swoją sytuację społeczną, rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne, narażone są na większe od przeciętnego niebezpieczeństwo wystąpienia problemów związanych z uzależnieniami i przemocą. Działania powstrzymujące z zakresu profilaktyki wskazującej skierowane są do jednostek lub grup demonstrujących wczesne symptomy związane z uzależnieniem i polegają na dostarczaniu informacji i uczeniu najważniejszych umiejętności życiowych, uwzględniając specyfikę problemów jednostki lub grupy. Działania z zakresu profilaktyki wskazującej skierowane są do jednostek, których zachowania zaczynają być wysoce ryzykowne i mamy sygnały, że pojawiają

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 się już poważne problemy związane z ich zachowaniem. Działania te wymagają specjalistycznego przygotowania i mają charakter interwencyjny, instytucjonalny przygotowany do prowadzenia specjalistycznej pomocy psychologicznej lub medycznej. Działania z zakresu promocji zdrowia to wszelkie działania mające na celu polepszenie jakości życia i dobrostanu psychicznego całej populacji zamieszkującej gminę Pruszcz Gdański, w tym również osób z problemami zdrowia psychicznego i ich opiekunów (rodzin, przyjaciół, bliskich) poprzez angażowanie w działania promujące zdrowy styl życia, aktywność fizyczną, integrację społeczną.

Rozdział VII

CEL GŁÓWNY I CELE SZCZEGÓŁOWE

1. Cel główny

Gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii w gminie Pruszcz Gdański na rok 2020, określa gminną strategię w zakresie profilaktyki skierowanej dla mieszkańców z obszarów promocji zdrowia psychicznego, profilaktyki uzależnień w tym profilaktyki narkomanii i profilaktyki problemów alkoholowych oraz programów profilaktyki innych zachowań problemowych (ryzykownych) dzieci i młodzieży. Program strukturalizuje także działania podejmowane przez gminę Pruszcz Gdański w zakresie minimalizowania szkód społecznych i zdrowotnych, wynikających z używania alkoholu i narkotyków.

Cele operacyjne Gminnego Programu uwzględniają cele operacyjne dotyczące profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, określone w Narodowym Programie Zdrowia 2016-2020 tj: ▪ poprawę sposobu żywienia, stanu odżywienia oraz aktywności fizycznej społeczeństwa ▪ profilaktykę i rozwiązywanie problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, uzależnieniami behawioralnymi i innymi zachowaniami ryzykownymi

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

▪ profilaktykę problemów zdrowia psychicznego i poprawę dobrostanu psychicznego społeczeństwa.

Celem głównym Gminnego Programu jest zapobieganie uzależnieniom od alkoholu i substancji psychoaktywnych, zapobieganie uzależnieniom behawioralnym i przeciwdziałanie innym zachowaniom ryzykownym poprzez podniesienie poziomu wiedzy i świadomości mieszkańców gminy na temat szkodliwości uzależnień, a także ograniczenie szkód zdrowotnych, społecznych oraz zaburzeń życia rodzinnego, będących następstwem spożywania alkoholu i substancji psychoaktywnych poprzez udostępnienie specjalistycznej pomocy lekarskiej i terapeutycznej. Cel główny Gminnego Programu realizowany będzie na trzech poziomach wsparcia: ✓ systemowym - profilaktyka, terapia, interwencja, rehabilitacja, działania edukacyjne, opiekuńcze, animacyjne i wspierające – osób z problemami alkoholowymi, ich rodzin oraz środowisk lokalnych ✓ indywidualnym - profilaktyka wskazująca, terapia, interwencja, rehabilitacja, aktywizujące usługi społeczne ✓ grupowym -edukacja i profilaktyka uniwersalna, profilaktyka selektywna, badania, szkolenia, działania nakierowane na ograniczenie dostępności fizycznej napojów alkoholowych oraz ograniczenie przypadków naruszeń prawa w związku z alkoholem

Realizacja powyższego celu przełoży się na zwiększenie jakości życia związanej ze zdrowiem, długości życia mieszkańców gminy Pruszcz Gdański oraz wpłynie na zrównoważenie rozwoju w sferze społecznej poprzez ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez podjęcie skoordynowanych działań lokalnych w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień, a także wprowadzenie ujednoliconych rozwiązań systemowych. Program zawiera działania dobrane pod kątem spełnienia najwyższych standardów profilaktyki, w tym szczegółowych wymagań odnoszących się do jakości programu jako całości, a także poszczególnych etapów jego realizacji, tj. etapu diagnozy sytuacji, konsultacji społecznych, oceny potrzeb, wyboru grupy docelowej, planowania celów i sposobów ich

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 realizacji, zapewnienia jakości realizacji oraz monitorowania i oceny efektów programu w trakcie ewaluacji.

2. Cele szczegółowe

Do osiągnięcia celu głównego przyczyni się realizacja następujących celów szczegółowych: 1) Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania narkomanii, przeciwdziałaniu uzależnieniom behawioralnym, podejmowaniu zachowań ryzykownych i przemocy w rodzinie 2) Wspieranie działań promujących trzeźwy i bezpieczny sposób spędzania czasu przez rodziny, dzieci i młodzież. Wzmacnianie czynników chroniących i motywujących do większej aktywności w życiu społecznym 3) Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i fundacji, służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych, narkomanii i przemocy w rodzinie. Współpraca z organizacjami pozarządowymi i innymi jednostkami pożytku publicznego w obszarze profilaktyki i rehabilitacji uzależnień 4) Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych, spożywających alkohol ryzykownie i szkodliwie lub używających substancji psychoaktywnych oraz członków rodzin osób z problemami wynikającymi z używania alkoholu i substancji psychoaktywnych, a także dotkniętych przemocą w rodzinie 5) Udzielanie osobom uzależnionym oraz członkom ich rodzin wsparcia psychologicznego, społecznego i prawnego. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i integrowanie ze społecznością lokalną 6) Zapewnienie działania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim 7) Ograniczanie dostępu do alkoholu i reklam promujących jego używanie.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 Rozdział VIII

ZADANIA PROGRAMU, DZIAŁANIA I SPOSOBY ICH REALIZACJI

Zadania i poszczególne działania określone przez cel główny Gminnego Programu i doprecyzowane przez cele szczegółowe zostały dobrane do zdiagnozowanych potrzeb, mając na celu zaspokojenie tych potrzeb zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, w korelacji z dostępnością istniejących zasobów osobowych i instytucjonalnych oraz możliwościami finansowymi, jakimi dysponuje samorząd gminny.

1. Zadania dla Gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

Zadania są zbieżne z katalogiem zadań wymienionych w art. 4 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz określone w Narodowym Programie Zdrowia na lata 2016–2020. Zadania przewidziane w/w dokumentami należą do zadań własnych gminy i polegają w szczególności na: I. Zwiększaniu dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych oraz poprawę dobrostanu psychicznego społeczeństwa II. Udzielaniu rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie III. Prowadzeniu profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

IV. Wspomaganiu działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych V. Podejmowaniu interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13¹ i 15 w Ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. Działania bieżące GKRPA, wynagrodzenie GKRPA, pełnomocnika, biegłych sądowych, opłaty sądowe VI. Objęciu gminnych placówek oświatowych wsparciem systemowym w zakresie realizacji szkolnych programów wychowawczo-profilaktycznych oraz gminnych jednostek pomocowych realizujących gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.

2. Działania zwiększające dostępność pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej, poprawiające dobrostan psychiczny społeczeństwa (ZADANIE I)

W Polsce działa ponad 2 tys. punktów konsultacyjnych, które udzielają pomocy osobom uzależnionym i członkom rodzin z problemem alkoholowym. Powinny być one tworzone w tych gminach, w których nie ma placówek leczenia uzależnienia od alkoholu lub dostęp do nich jest utrudniony, np. ze względu na dużą odległość lub skomplikowany dojazd. Warto podkreślić, że priorytetem Gminnego Programu jest wspieranie w pierwszej kolejności rozwoju profesjonalnych programów terapii uzależnienia w placówkach leczniczych, a dopiero później tworzenie punktów konsultacyjnych. Punkty konsultacyjne pełnią ważną rolę w lokalnym systemie pomocy, jednak do ich zadań nie należy prowadzenie psychoterapii osób uzależnionych. Gminna oferta Punktów Konsultacji Psychologicznych w Cieplewie i w Straszynie jest bardziej interdyscyplinarna, a ich zadaniem jest zdiagnozowanie problemów całej rodziny i zaplanowanie pomocy dla wszystkich jej członków (dorosłych i dzieci). W przypadku podejrzenia występowania uzależnienia właściwą formą pomocy jest skierowanie do odpowiedniej placówki leczenia uzależnień- np. Wojewódzkiego Ośrodka Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia w Gdańsku i innych. Rekomendowanym przez PARPA rozwiązaniem jest zatrudnienie na kilka godzin

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 w tygodniu specjalisty psychoterapii uzależnień lub instruktora terapii uzależnień, który zwiększy możliwości dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej. Badania potwierdzają, że skuteczność pomocy terapeutycznej zależy nie tylko od realizowanych programów, stosowanych metod, technik i strategii, ale także od stopnia indywidualizacji oferty terapeutycznej. Bardzo ważne jest, aby w leczeniu, poza terapią grupową, zagwarantować pacjentom systematyczne sesje psychoterapii indywidualnej. Rekomendowanym standardem są cotygodniowe spotkania pacjentów z terapeutą prowadzącym ich leczenie. Rozmowa terapeutyczna pomaga uświadomić sobie, z czego wynikają aktualne kłopoty, dostrzec powtarzające się schematy oraz utrudniające życie przekonania i zastanowić się, czy chcemy je zmienić i w jakim kierunku mają iść te zmiany. Realizacja tego standardu poprzez pilotażowe zatrudnienie przez gminę Pruszcz Gdański certyfikowanego psychoterapeuty może w istotny sposób poprawić efekty leczenia osób uzależnionych i wspomóc osoby współuzależnione. Psychoterapeuta będzie przygotowany do udzielania wsparcia w kryzysie (np. ofiarom przemocy), a jego dostępność dla rodzin zagrożonych przemocą i udział rodziny w terapii systemowej może w znaczący sposób wpłynąć na modelowanie tych rodzin i w efekcie doprowadzić do istotnej zmiany. Dzięki porozumieniu z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Pruszczu Gdańskim, która udostępni swój lokal na terenie Poradni, zostanie sfinansowane 100 godzin terapeutycznych do dyspozycji mieszkańców gminy. Skorzystać z psychoterapeuty będą mogły osoby potrzebujące, w tym dzieci i młodzież, które otrzymają skierowanie do psychoterapeuty od specjalisty szkolnego lub psychologa dyżurującego w Punktach Konsultacyjnych w Straszynie lub Cieplewie.

Utworzenie dla mieszkańców gminy Pruszcz Gdański dostępności specjalistów z dziedziny zdrowia psychicznego będzie miało oddziaływanie profilaktyczne w zakresie problemów zdrowia psychicznego. Dzięki możliwości uzyskania fachowej pomocy i wsparcia wpłynie na poprawę dobrostanu psychicznego społeczeństwa.

3. Działania w zakresie udzielania pomocy psychospołecznej i prawnej rodzinom, w których występują problemy alkoholowe oraz przemoc w rodzinie (ZADANIE II)

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

Na podstawie badań naukowych określono, iż w Polsce 943 tys. dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat ma rodziców z problemami wynikającymi z picia. Populacja ta stanowi ok. 13% tej grupy wiekowej. Odsetek ten waha się od 11% wśród dzieci do 12 roku życia do prawie 15% w grupie wiekowej 13–17 lat. Dzieci te stanowią grupę ryzyka – ze względu na kumulację czynników ryzyka (obciążenia genetyczne, niekorzystne środowisko rozwoju, zaniedbania wychowawcze ze strony rodziców, normy oraz wzorce rodzinne i środowiskowe) dzieci te są szczególnie narażone na podejmowanie zachowań ryzykownych, w tym wczesną inicjację alkoholową i ryzykowne spożywanie alkoholu. Bardzo istotną formą pomocy tej grupie dzieci jest włączenie ich w program realizowany w opiekuńczych i specjalistycznych (realizujących program socjoterapeutyczny) placówkach wsparcia dziennego oraz na zajęciach socjoterapeutycznych i rozwojowych, prowadzonych przez samorządy lokalne. Do zadań własnych gminy należy udzielanie wsparcia członkom rodzin osób uzależnionych od alkoholu, w tym dzieciom (art. 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi). Pomoc ta może mieć różną formę, odbywać się w kontakcie indywidualnym lub mieć formę zajęć grupowych. Zgodnie z prawem pomoc udzielana dzieciom może odbywać się w placówce wsparcia dziennego lub mieć formę programu realizowanego podczas zajęć. Na terenie gminy Pruszcz Gdański praca z dziećmi prowadzona jest w miejscach, które nie są placówkami wsparcia dziennego. Miejsca te nazywane są wiejskimi świetlicami opiekuńczo-wychowawczymi, lecz od strony formalnej są zajęciami. Zajęcia te mogą być realizowane nawet kilka godzin dziennie, dowolną ilość razy w tygodniu i być uzupełnione o kontakt z rodzinami, pracę indywidualną z dziećmi, kontakty z innymi instytucjami. Świetlice opiekuńczo- wychowawcze stanowią skuteczny instrument wspierania rodzin, szczególnie tych, które doświadczają trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych i świadczą pomoc adekwatną do potrzeb dzieci. Mimo skromnych warunków, w jakich funkcjonują, realizują prawidłowo swoje zadania, a ich praca przynosi wymierne pozytywne efekty w zakresie rozwoju osobowości dziecka, postępów w nauce oraz kształtowania relacji społecznych opartych na wzajemnej pomocy. Pozytywny wpływ na dzieci uczęszczające do świetlicy wywiera możliwość identyfikowania się z miejscem, do którego regularnie przychodzą. W ramach Gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii w zakresie udzielania pomocy psychospołecznej rodzinom, w których występują

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 problemy alkoholowe oraz przemoc- wspierane jest funkcjonowanie świetlic opiekuńczo- wychowawczych dla dzieci i młodzieży. Programy realizowane w świetlicach, działających w 7 wsiach należących do gminy Pruszcz Gdański (Jagatowo, Cieplewo, Lędowo, Rokitnica, Łęgowo, Bystra, Żuława) zapewniają dzieciom pomoc w odrabianiu lekcji, dożywianie, zajęcia plastyczne, muzyczne, teatralne i rekreacyjno- sportowe. Poprzez realizowane w świetlicach programy opiekuńczo wychowawcze wzmacniana jest u dzieci i młodzieży asertywność, jak również umiejętność radzenia sobie z agresją i konfliktami. Świetlice dają dzieciom możliwość zaspokojenia potrzeb zarówno socjalnych, edukacyjnych, jak również psychicznych. Aby wzmocnić kompetencje osób sprawujących funkcje opiekuńczo-wychowawcze w świetlicach wiejskich zaplanowane zostało dla nich szkolenie w zakresie opieki nad dziećmi, którego ramowe założenia programowe obejmują zakres: elementów psychologii rozwojowej, pracy z dzieckiem z trudnościami, elementami pedagogiki, gry i zabaw, dietetyki i żywienia dziecka, profilaktyki zdrowotnej oraz udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Szkolenie zakończone będzie uzyskaniem zaświadczenia o ukończeniu i uzupełnieniu przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji w formach pozaszkolnych. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie to przede wszystkim pomoc prawna i wsparcie psychologiczne, które można uzyskać w Punktach Konsultacji Psychologicznej w Cieplewie, w Straszynie i od pracowników GOPS-u, a także pomoc i działanie w ramach pracy Zespołu Interdyscyplinarnego oraz Grup Roboczych. Do końca 2018 r. prace Zespołu Interdyscyplinarnego i Grup Roboczych dotyczyły 57 Niebieskich Kart: ▪ 21 Niebieskich Kart to kontynuacja procedury z lat poprzednich ▪ 36 Niebieskie Karty założone w 2017r. w tym: - 12 procedur wszczęli pracownicy socjalni, - 19 procedur wszczęli przedstawiciele policji - 5 procedur wszczęli pedagodzy i psychologowie szkolni - 0 procedur wszczętych przez służbę zdrowia Do prowadzenia działań w ramach procedury Niebieskiej Karty w okresie sprawozdawczym zostały powołane 34 grupy robocze, 20 grup roboczych to kontynuacja z lat poprzednich. W 2018r. odbyło się 178 spotkań grup roboczych.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

Nieodpłatna pomoc prawna skierowana jest do osób szukających ochrony swych praw i fachowej pomocy przy rozwiązywaniu problemów prawnych. Bezpłatną pomoc prawną będzie można uzyskać na terenie gminy w Punkcie Konsultacyjnym w Cieplewie oraz w Straszynie, a także w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Pruszczu Gdańskim po uprzednim telefonicznym ( 58 773 20 85) umówieniu terminu spotkania, Udostępnienie bezpłatnej pomocy prawnej dla mieszkańców gminy Pruszcz Gdański to przede wszystkim podjęcie działania dostosowanego do indywidualnej sytuacji osoby w potrzebie, zmierzające do podniesienia świadomości tej osoby o przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach oraz wsparcia w samodzielnym rozwiązywaniu problemu, w tym, w razie potrzeby, sporządzenia wspólnie planu działania i pomoc w jego realizacji. Istotnym działaniem jest również wsparcie rodzin, w których występuje przemoc, a także podjęcie czynności z zakresu profilaktyki przeciw przemocy, poprzez prowadzenie działań informacyjnych dzięki zwiększeniu aktywności w zakresie prowadzenia edukacji publicznej m.in. poprzez: ▪ prowadzenie lokalnych działań informacyjno-edukacyjnych na temat zjawiska przemocy w rodzinie, w tym przemocy wobec dzieci (czym jest przemoc, jakie są jej mechanizmy, jakie niesie ze sobą konsekwencje itp.), a także możliwości uzyskania pomocy – przede wszystkim bezpłatnej – i miejsc, które taką pomoc świadczą ▪ włączanie się w ogólnopolskie akcje promujące życie rodzinne bez przemocy ▪ prowadzenie i finansowanie programów profilaktyki przemocy w rodzinie i programów rozwijających umiejętności wychowawcze i pozytywne relacje rodzinne ▪ prowadzenie lokalnych diagnoz na temat zjawiska przemocy w rodzinie, np. skali problemu, postaw wobec problemu oraz włączanie się w ogólnopolskie projekty badawcze itp. W związku z powyższym Gminny Program oferuje rodzinom, w których występuje zjawisko przemocy kompleksową i długofalową pomoc: psychologiczną, terapeutyczną (indywidualną i grupową) i socjalną. Zapewnia dostępność specjalistów przygotowanych do pracy z członkami rodzin z problemem przemocy – dorosłymi i dziećmi, wdrażanie i finansowanie metod pracy z osobami doznającymi przemocy w

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 rodzinie, mających na celu zwiększenie umiejętności i możliwości radzenia sobie z przemocą (programy, warsztaty itp.), przygotowanie i upowszechnianie informacji na temat lokalnej oferty pomocy dla członków rodzin z problemem przemocy, w szczególności z problemem alkoholowym (ulotki, informatory, strony internetowe, ogłoszenia w mediach lokalnych). W 2020 roku Gminny Program zakłada również realizację działań skierowanych do rodzin z dziećmi w których występuje problem z uzależnieniami, bądź rodzina jest zagrożona wystąpieniem tego problemu. Rodziny do programu będą rekrutowane przez pracowników socjalnych i asystentów rodziny z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pruszczu Gdańskim z siedzibą w Cieplewie. Program zakłada cykl 10 cotygodniowych spotkań (warsztaty dla dorosłych oraz równocześnie dla dzieci), 1 spotkanie podczas którego dzieci wystawiają przedstawienie dla rodziców oraz 1 spotkanie podsumowujące (integracyjne), którym będzie wspólne wyjście do teatru. W ramach tego działania odbędą się warsztaty dla dorosłych prowadzone przez wykwalifikowaną kadrę według rekomendowanego programu „SZKOŁA DLA RODZICÓW” oraz warsztaty dla dzieci „MAM PRAWO I NIE ZAWAHAM SIĘ GO UŻYĆ” Program dla rodziców ma na celu zwiększenie ich umiejętności wychowawczych oraz zmianę postaw wychowawczych rodziców na takie, które by zapobiegały lub minimalizowały wystąpienie zachowań problemowych/ryzykownych wśród dzieci i młodzieży. Program Szkoła dla Rodziców opiera się na teorii systemowego ujęcia rodziny i podstawach psychologii komunikacji interpersonalnej, kładąc nacisk na poznanie dynamiki relacji międzyludzkich i świadomości intencji, kształtowanie umiejętności komunikowania się i dialogowego traktowania dziecka, kształtowanie postaw rodzicielskich opartych na miłości i akceptacji, szacunku do siebie, poszanowania innych oraz stawianie jasnych wymagań i granic – rodzicielstwa dojrzałego, odpowiedzialnego i satysfakcjonującego wszystkich członków rodziny. Jednocześnie program wzmacnia podstawowy czynnik chroniący dzieci przed zachowaniami ryzykownymi (np. agresją i przemocą, przedwczesną inicjacją seksualną, zażywaniem substancji psychoaktywnych) jakim jest silna więź emocjonalna z rodzicami. Celem warsztatów dla dzieci jest wypracowanie postawy szacunku wobec praw człowieka, nabycie umiejętności komunikacyjnych i nauka asertywności. Realizacja warsztatów planowana jest w świetlicach wiejskich na terenie gminy Pruszcz Gdański w dwóch cyklach. W związku z zagrożeniem epidemiologicznym COVID-19 realizacja prawie wszystkich szkoleń/warsztatów odbywa się online. Uzasadnionym

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 staje się zakup sprzętu komputerowego/laptopy, tablety, kamery internetowe itp./ umożliwiającego skorzystanie z takiej formy realizacji w/w zadań. Sprzęt ten byłby użyczany uczestnikom szkoleń.

4. Działania w zakresie prowadzenia profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej (ZADANIE III)

Podstawowym działaniem w zakresie zaprojektowania w Gminnym Programie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej jest zróżnicowanie metod i sposobu przekazu istotnych z punktu zaistnienia oczekiwanej zmiany w stosunku do grupy docelowej. Najważniejszym działaniem będzie realizowanie programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży oraz warsztatów szkoleniowych dla rodziców, specjalistycznych szkoleń dla nauczycieli – wychowawców i specjalistów szkolnych, szkolenia dla innych grup zawodowych związanych z profilaktyką oraz kampanie informacyjne dla całej populacji gminy. Uczenie umiejętności służących zdrowemu i trzeźwemu życiu oraz informowanie o szkodliwości alkoholu, nikotyny, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych, a także innych zagrożeń cywilizacyjnych mających wpływ na zdrowie i dobrostan człowieka – jest najważniejszym założeniem Gminnego Programu przyjętym do realizacji. Praktyka profilaktyczna wskazuje na rosnące zapotrzebowanie na ofertę zajęć psychoedukacyjnych dla młodzieży sięgającej po alkohol lub inne substancje szkodliwe i psychoaktywne. Picie alkoholu przez młodych ludzi jest najczęstszym zachowaniem ryzykownym i należy o tym pamiętać przy ustalaniu priorytetów w działaniach profilaktycznych. Spożywanie alkoholu przez osoby niepełnoletnie prowadzi często do podejmowania innych zachowań ryzykownych i – jak podkreślają specjaliści – zaburza proces rozwojowy. Wśród szkód można wymienić np. upośledzenie czynności poznawczych: koncentracji uwagi, zapamiętywania, uczenia się, kontroli emocji. Wyniki najnowszych ogólnopolskich badań realizowanych w 2018 roku przez Instytut Matki i Dziecka w Warszawie wskazują, iż inicjację alkoholową miała za sobą co trzecia badana osoba (34,6%). W grupie 11-latków odsetek tych, którzy mają już inicjację alkoholową za sobą wynosił 11,4%, w grupie 13-laktów – 28%, a w grupie 15-latków – ponad 63%. W najstarszej badanej grupie przy uwzględnieniu płci okazało się, że to dziewczęta pija więcej niż chłopcy.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

Substancje psychoaktywne zażywane są głównie przez młodzież oraz młodych dorosłych, którzy próbują ich dla towarzystwa lub w ramach eksperymentu. Długotrwałe przyjmowanie może prowadzić do uzależnienia, które często nazywane jest też narkomanią czy toksykomanią. Dla człowieka uzależnionego narkotyk staje się najważniejszy, a wszystkie inne sprawy schodzą na drugi plan. Każdy kontakt z narkotykami jest niebezpieczny, ponieważ niektóre uzależniają szybciej i silniej niż inne. Substancje te wpływają na centralny układ nerwowy i mogą wywoływać m.in. zmianę świadomości, określony nastrój czy ekstremalne doznania. Powodują też w różnym stopniu zmiany psychiczne (np. euforię) oraz fizyczne (np. wzrost ciśnienia krwi). Programy dla dzieci i młodzieży muszą być dostosowane do ich wieku rozwojowego oraz stopnia zagrożenia ryzykiem wystąpienia uzależnień, nie tylko od alkoholu lub substancji psychoaktywnych i narkotyków, ale również od uzależnień behawioralnych. Większość pijących alkohol czy biorących narkotyki młodych ludzi nie jest uzależniona, a sięgnięcie po używki jest sposobem na zaistnienie w grupie lub drogą poszukiwań w okresie „kryzysu tożsamości”. Dlatego młodzież wymaga innego podejścia, uwzględnienia w programie faktu używania różnych substancji psychoaktywnych, specyfiki wieku rozwojowego, konstruktywnego zagospodarowania wolnego czasu, poczucia przynależności i uczestniczenia w grupach rówieśniczych. Pożądane jest, aby szkolenia odbywały się nie tylko w formie wykładowej, ale także przy zastosowaniu technik aktywizujących uczestników (warsztaty, ćwiczenia), tak aby osoby biorące w nich udział miały możliwość nabycia praktycznych umiejętności. W roku 2020 Gminny Program zakłada sfinansowanie realizacji we wszystkich gminnych szkołach rekomendowanego przez PARPA programu profilaktycznego „UNPLUGGED”. Program skierowany do uczniów w wieku 12-14 lat oraz ich rodziców i nauczycieli jest programem profilaktycznym opartym na strategii Wszechstronnego Wpływu Społecznego (CSI). Podstawy teoretyczne wywodzą się z teorii uodparniania postaw McGuire, teorii uzasadnionego działania Ajzena i Fishbeina oraz teorii społecznego uczenia się Bandury. Teorie te opierają się na założeniu, że zachowanie człowieka determinowane jest przez wpływ takich czynników jak: postawy, normy społeczne, modelowanie, presja grupy. W myśl tych teorii ludzie decydując się na określone zachowania kierują się subiektywnymi przekonaniami na

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 temat tego, co myślą i w jaki sposób się zachowują inni członkowie grupy. Strategie działań profilaktycznych w „UNPLUGGED” obejmują: rozwijanie umiejętności życiowych uczniów, korygowanie błędnych przekonań normatywnych (edukacja normatywna) oraz przekazywanie wiedzy o konsekwencjach używania substancji psychoaktywnych. Program uwzględnia także wiedzę o czynnikach chroniących młodzież przed okazjonalnym i problemowym używaniem środków psychoaktywnych oraz odwołuje się do wiedzy z psychologii rozwojowej, która konieczna jest w ustalaniu celów oddziaływań profilaktycznych adresowanych do młodzieży. Celem głównym programu jest ograniczenie używania substancji psychoaktywnych (alkohol, tytoń, narkotyki) przez młodzież w wieku 12-14 lat poprzez skuteczną zmianę postaw i opinii wobec używania substancji psychoaktywnych i nabycie przez dzieci umiejętności chroniących przed używaniem substancji psychoaktywnych. Dzięki realizacji programu zwiększają się kompetencje wychowawcze rodziców biorących udział w programie, a nauczyciele zdobywają wiedzę i umiejętności przygotowujące do realizacji programów rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji. Program obejmuje 18 godzin dydaktycznych dla trenerów, realizatorów programu ( po 2 osoby z każdej szkoły), 6 godzin zajęć dla rodziców oraz 12 godzin zajęć warsztatowych dla dzieci.

Zgodnie z rekomendacjami PARPA gmina powinna dofinansowywać szkolenia terapeutów/ specjalistów odbywających się w ramach zdobywania i podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników placówek publicznych oraz w ramach inwestowania w własne zasoby ludzkie. Gminny Program zakłada zorganizowanie i sfinansowanie szkoleń obejmujących zagadnienia dotyczące skutecznych strategii profilaktycznych dla psychologów, pedagogów szkolnych zatrudnionych w gminnych placówkach oświatowych, asystentów rodziny i pracowników socjalnych zatrudnionych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej oraz trenerów prowadzących na terenie gminy zajęcia sportowe z różnych dyscyplin dla dzieci zamieszkałych na terenie gminy Pruszcz Gdański. Specjaliści ci zajmują bardzo ważne miejsce w systemie profilaktyki, gdyż ich zadaniem jest praca z osobami w kryzysie, dokonywanie pogłębionej diagnozy psychologicznej lub społecznej, podejmowanie interwencji kryzysowych oraz udzielanie pomocy psychologiczno- pedagogicznej i społecznej w codziennej pracy, a także kształtowanie pożądanych

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 postaw u dzieci i młodzieży. Ważną umiejętnością tych specjalistów jest skuteczne motywowanie klientów/uczniów do zmiany szkodliwych zachowań. Metodą godną polecenia z racji dowiedzionej naukowo skuteczności jest Dialog Motywujący, oparty na technice pracy z osobą, która służy wzmacnianiu motywacji do zmiany zachowania. Metoda ta została zakwalifikowana do tak zwanych Evidence Base Practises (praktyki o potwierdzonej naukowo skuteczności). Znajduje szerokie zastosowanie w różnych obszarach pracy terapeutycznej, psychologicznej oraz pedagogicznej i jest pomocna w leczeniu uzależnień, motywowaniu pacjentów do zażywania leków, zmiany trybu życia. Sprawdza się również w pracy z młodzieżą podejmującą zachowania ryzykowne. Wyniki badań pokazują również jej efektywność w pracy z pacjentami z zaburzeniami lękowymi i afektywnymi, a także z osobami chorującymi na zaburzenia psychotyczne. Dialog motywujący jest sprawdzoną metodą zarówno pod względem naukowym (korzystne wyniki badań) jak i klinicznym – korzyści odnoszone przez klientów/pacjentów. Obecnie metoda te jest wprowadzana do terapii różnych grup pacjentów, nie tylko osób uzależnionych od alkoholu. Zaplanowane szkolenie z Dialogu Motywacyjnego na 25 godzin treningowych zakończone zostanie uzyskaniem przez specjalistów szkolnych, trenerów i asystentów rodziny oraz pracowników socjalnych certyfikatem uprawniającym do stosowania tej metody. Z terapeutycznego punktu widzenia w pracy z młodymi ludźmi ważne są wyjazdy terapeutyczne, turnusy rehabilitacyjne, zajęcia treningowe, zajęcia sportowe. Aktywność fizyczna i prawidłowe odżywianie pozytywnie wpływają na zdrowie człowieka w każdym wieku. W ich trakcie przyśpieszają praca serca i oddech, ale korzysta na tym również ludzki mózg. Najnowsze badania kliniczne wykazały związek pomiędzy aktywnością fizyczną, a plastycznością mózgu, w tym zmianami siły połączeń pomiędzy neuronami, tworzeniem się nowych synaps i co za tym idzie rozwojem mózgu i możliwości poznawczych człowieka. Zwiększenie aktywności fizycznej i jej regularne podtrzymywanie jest sposobem na poprawę zdrowia mózgu, zarówno u pacjentów z zaburzeniami neuropsychiatrycznymi, jak i w populacji ogólnej, a także ma niewyobrażalne znaczenie dla prawidłowego rozwoju oraz wzrostu dzieci i młodzieży. Uprawianie sportu w młodości buduje pozytywne nawyki, które sprzyjają zachowaniu zdrowego stylu życia również w późniejszych latach. Stymulacja fizyczna w młodym wieku wspomaga rozwój:

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

▪ fizyczny (wzrost, rozwój mięśni, dotlenienie organizmu), ▪ psychiczny (nauka przyjmowania sukcesów, radzenie sobie z porażkami i zmęczeniem, pokonywanie trudności), ▪ społeczny (rozwój relacji z rówieśnikami oraz nauka współpracy), ▪ dostosowuje organizm do zmian temperatury (hartowanie), ▪ równoważy czas spędzony w bezruchu w szkole i w domu (siedzenie w ławce, zajęcia komputerowe, oglądanie telewizji), ▪ pomaga zapobiegać i leczyć wiele schorzeń, (otyłość, cukrzyca, wady postawy, choroby układu ruchu). W ramach Gminnego Programu dofinasowane będą zajęcia z nauki pływania na basenie dla dzieci z wszystkich 8 gminnych szkół – 1 godzina tygodniowo- oraz zajęcia z tenisa stołowego, które cyklicznie odbywać się będą w Zespole Szkolno – Przedszkolnym w Borkowie, pod okiem wykwalifikowanego trenera w ilości 2 godzin w tygodniu. Zwieńczeniem treningu dzieci będzie zorganizowanie Turnieju Tenisa Stołowego im. Tomasza Słupeckiego. W II półroczu roku szkolnego 2017/2018 z zajęć skorzystało 210 uczniów, oraz w I połowie roku szkolnego 2018/2019 również 210 uczniów(wsumie251 godzin). Uczestnictwo w zajęciach z nauki pływania na basenie będzie integralną częścią założeń szkolnych programów profilaktyczno- wychowawczych W ramach profilaktyki uniwersalnej Gminny Program zakłada wykorzystanie w celach upowszechniania profilaktyki uniwersalnej dużych imprez sportowych propagujących aktywność fizyczną, ale również aktywizujących całe rodziny i integrujących mieszkańców gminy: VII Wojewódzki Bieg Żuławski Brzegiem Motławy oraz IX Wojewódzki Bieg Doliną Raduni. Obie imprezy są adresowane dla całych rodzin od 3 roku życia bez ograniczeń górnej granicy wiekowej, w związku z czym stanowią doskonałą, dużą grupę odbiorców do skierowana jest profilaktyka przeciwdziałania uzależnień i zachowań ryzykownych. Stanowią możliwość na uruchomienie aktywności fizycznej, spotkania z innymi ludźmi oraz sposobność przeprowadzenie podczas trwania imprezy- rekomendowanej kampanii profilaktyczno-edukacyjnej „NIE TRUJ SIĘ”. Kampania informacyjna dotyczyć będzie zapobiegania uzależnieniom, przedstawienia szkód zdrowotnych i społecznych spowodowanych piciem alkoholu i paleniem papierosów, ale również zwrócenie uwagi na ryzyko związane z obecnością tych substancji w codziennym życiu oraz ich "chemiczną naturę". W ramach akcji

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 sfinansowane zostaną kampanijne ulotki oraz plakaty i materiały promocyjne, które zostaną rozdystrybuowane wśród uczestników imprezy. Ważnym elementem profilaktyki i promowania zdrowego stylu życia są organizowane i dofinansowane podczas wakacji półkolonie. Podczas ferii dzieci aktywnie spędzają czas podczas zabaw na wolnym powietrzu oraz zajęć rozwijających funkcje poznawcze. Aktywność fizyczną można zaliczyć do zachowań higienicznych, uznaje się ją jako profilaktykę dla zachowania stanu homeostazy. Półkolonie dają dzieciom możliwość uczestniczenia w zajęciach o charakterze sportowym oraz edukacyjnym. Kwalifikacje oraz umiejętności prowadzących zajęcia trenerów pozytywnie wpływają na wyrabianie właściwych nawyków spędzania wolnego czasu oraz kształtowanie prawidłowych postaw społecznych wśród uczestników wypoczynku. Celem organizacji takiego wypoczynku jest profilaktyka i przeciwdziałanie uzależnieniom, wsparcie rodzin w procesie wychowawczym, rozwój zainteresowań i właściwych nawyków spędzania czasu wolnego przez dzieci oraz ochrona i promocja zdrowia. Dofinasowanie otrzymają dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, w których występuje problem z uzależnieniami, rodzin zagrożonych uzależnieniem lub rodzin zagrożonych przemocą. Dzieci, które zostaną objęte dofinasowaniem wytypują pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Oferta półkolonii powinna być również skierowana dla wszystkich pozostałych chętnych dzieci przy 100% odpłatności, gdyż stanowiłoby to pożądany element integracji i pozwoliłoby na uniknięcie stygmatyzacji dzieci z rodzin dysfunkcyjnych. Jako podsumowanie Gminnego Programu zorganizowana zostanie konferencja, podczas której przedstawione zostanie sprawozdanie z realizacji założeń programowych połączone z wykładami uznanych autorytetów w dziedzinie profilaktyki. Uczestnicy będą mogli posłuchać na temat najnowszych metod profilaktyki i reagowania na zachowania ryzykowne. Konferencja skierowana jest do dyrektorów szkół i przedstawicieli instytucji współpracujących z gminą w zakresie profilaktyki, psychologów, pedagogów, pracowników socjalnych, przedstawicieli samorządu oraz wszystkich zainteresowanych problematyką zagrożeń związanych z uzależnieniami od alkoholu, narkotyków i substancji psychoaktywnych oraz profilaktyką podejmowania przez dzieci i młodzież zachowń ryzykownych. Konferencja da możliwość spotkania z wybitnymi specjalistami, a tym samym poszerzenia i usystematyzowania wiedzy w zakresie prewencji uzależnień.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

W związku z zagrożeniem epidemiologicznym COVID-19 realizacja prawie wszystkich szkoleń/warsztatów/konferencji odbywa się w formie online. Szkolenia realizowane w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 umożliwią uczestnikom szkoleń np. pedagogom i psychologom szkolnym po ich odbyciu samodzielne realizowanie programów profilaktycznych dot. uzależnień (szkolenie „Unplagged”) w szkołach oraz podczas nauki zdalnej. Uzasadnionym staje się więc zakup sprzętu komputerowego/laptopy, tablety, kamery internetowe itp./ umożliwiającego skorzystanie z takiej formy realizacji w/w zadań. Sprzęt ten byłby użyczany uczestnikom szkoleń oraz nauczycielom prowadzącym zajęcia online.

5. Działania wspomagające działalność instytucji publicznych i organizacji pozarządowych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych i prowadzeniu profilaktyki (ZADANIE IV)

W ramach wspomagania działalności instytucji publicznych Gminny Program zakłada ogłoszenie otwartych konkursów ofert w terminie czerwiec – wrzesień na wykonanie zadania publicznego realizującego określone cele, spójne z założeniami Gminnego Programu. Z punktu widzenia zasad finansowania zadań z Gminnego Programu profilaktyki najważniejsza jest Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz.U. z 2018 r., poz. 1492 ze zm.), w której wskazano, że jednym z zadań z zakresu zdrowia publicznego jest profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych, co nakłada na samorząd obowiązek stosowania zapisów tej ustawy. Ustawa ta przewiduje odrębny tryb zlecania zadań określony w art. 14 ust. 1, tj. otwarty konkurs ofert. Na podstawie art. 14 ust. 4 ww. ustawy wskazano, że do wyboru realizatorów zadań nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych oraz przepisów o prowadzeniu działalności pożytku publicznego (rozdział 2, dział III). W myśl ustawy o zdrowiu publicznym, w konkursach mogą brać udział podmioty wymienione w art. 3 ust. 2, czyli: podmioty, których cele statutowe lub przedmiot działalności dotyczą spraw objętych zadaniami z zakresu

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 zdrowia publicznego określonymi w art. 2 ustawy, w tym organizacje pozarządowe i podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, spełniające kryteria wyboru wskazane w ogłoszeniu o konkursie oraz spełniające dodatkowe kryteria formalne określone przy opisie poszczególnych zadań konkursowych. W przypadku powierzania realizacji zadań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych podmiotom zewnętrznym, będą zastosowane tryby i zasady określone w ustawie o zdrowiu publicznym (z wyłączeniem ustawy prawo zamówień publicznych i ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – rozdział 2, dział III). Wspieranie wykonywania zadań publicznych, wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji (część kosztów pokrywana jest z dotacji a część przez organizację, gdzie kosztem realizacji zadania jest również wycena pracy społecznej członków i wolontariuszy) jest uzasadnione z punku widzenia komplementarności Gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii na rok 2020 z Rocznym Programem Współpracy Gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 z organizacjami pozarządowymi. Gminny Program ma charakter ściśle zadaniowy, a gmina realizując poszczególne zadania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii nie finansuje podmiotów (realizatorów poszczególnych zadań), tylko same zadania, które wpisują się w zakres tego programu.

Zasady udziału podmiotów w realizacji Gminnego Programu z uwzględnieniem odrębnych przepisów dotyczących dofinansowania/ finansowania realizowanych przez nie zadań, są takie same jak w przypadku organizacji pozarządowych. Należy przy tym podkreślić, że wspomaganie przez gminę Pruszcz Gdański działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych nie jest tożsame tylko i wyłącznie z udzielaniem wsparcia finansowego. Oznacza bowiem nawiązanie współpracy służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, również bez przekazywania środków finansowych. We współpracy gmina będzie kładła nacisk na wymianę informacji, konsultacje, wspólne inicjatywy na rzecz profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii, w szczególności na rzecz promocji i realizacji działań w tym zakresie czy organizowaniu konferencji, seminariów, szkoleń i

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 narad. Zakres i udział poszczególnych podmiotów, fundacji, stowarzyszeń i osób fizycznych będzie zależał od potrzeb Gminy Pruszcz Gdański.

6.Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13¹ i 15 w Ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. Działania bieżące GKRPA, wynagrodzenie GKRPA, pełnomocnika, biegłych sądowych, opłaty sądowe, szkolenia (ZADANIE V)

W Gminie Pruszcz Gdański działania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi realizowane są przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w oparciu o Gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W Gminnym Programie realizowane są następujące zadania: 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, 2. Udzielenie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci i młodzieży, 4. Wydawania opinii w sprawie zgodności lokalizacji punktu sprzedaż oraz w sprawie ustalenia na terenie gminy liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych, 5. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń oraz osób fizycznych biorących udział w rozwiązywaniu problemów alkoholowych, 6. Występowanie z wnioskami o leczenie osób uzależnionych, 7. Udzielanie informacji osobom o możliwości uzyskania różnych form pomocy dla osób uzależnionych, 8. Wprowadzanie na bieżąco zmian i uzupełnień do programu profilaktyki. W 2018 roku odbyło się 15 posiedzeń komisji. Do komisji wpłynęło 26 nowych wniosków o wszczęcie postępowania w stosunku do osoby nadużywającej alkoholu. Komisja na swoje posiedzenie zaprosiła 30 osób. Jednocześnie skierowała na badanie przez biegłych sądowych w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 i wskazania zakładu leczniczego 23 osoby oraz skierowała 14 wniosków do sądu. Cztery osoby z zaproszonych podjęły leczenie odwykowe „dobrowolnie”. Należy podkreślić, że procedurą ustawową objęte są osoby, które zostały zgłoszone do Komisji również w latach poprzednich. Często osoby te są wielokrotnie zapraszane na posiedzenie Komisji oraz na badania przez biegłych sądowych. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2018 roku podjęła działania w celu wydania opinii w przedmiocie wydania decyzji na zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych. Wydano 38 opinii:14 zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% zawartości alkoholu oraz piwo, 13 –powyżej 4,5 % do18 % zawartości alkoholu (z wyjątkiem piwa),11 –powyżej 18 % zawartości alkoholu. W gminie Pruszcz Gdański zostały wydane 52 zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości do 4,5 % oraz piwo, 49 - o zawartości powyżej 4,5 % do 18 % z wyjątkiem piwa i 49 – o zawartości powyżej 18 % zawartości alkoholu przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży oraz wydane 26 zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości do 4,5 % oraz piwo, 17 - o zawartości powyżej 4,5 % do 18 % z wyjątkiem piwa i 15 – o zawartości powyżej 18 % zawartości alkoholu przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży. Gmina Pruszcz Gdański zawarła umowy zlecenia z dwoma biegłymi sądowymi w zakresie psychologii i psychiatrii. W 2018 roku Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych skierowała na badanie do biegłych sądowych (psychologa i psychiatry) 23 osoby, część z tych osób wielokrotnie. Do biegłych sądowych Komisja kieruje osobę na podstawie art. 25stawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego. Na badanie zgłosiło się 9 wezwanych osób. W związku z powyższym biegli sądowi (psycholog i psychiatra) wydali 9 opinii, w których stwierdzili, czy osoby są uzależnione od alkoholu i jeśli tak to jakie leczenie będzie odpowiednie dla badanej osoby. W kolejnym roku nadal będą kontynuowane działania związane z podejmowaniem interwencji w związku z naruszeniem przepisów o ustawie w wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ustawodawca w art. 41 ust. 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wprowadził wymóg, aby osoby wchodzące w skład

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych posiadały odpowiednie przeszkolenie z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, w związku z tym Gminny Program dofinansuje szkolenie dla członków GKRPA „Trudny Klient w urzędzie. Jak sobie radzić w trudnych sytuacjach? ”. Szkolenie adresowane jest do osób zajmujących się obsługą klienta w wyspecjalizowanych działach lub jednostkach, które są narażone na liczne konflikty i trudności w kontaktach z klientami. Celem szkolenia jest nabycie umiejętności mniej stresującej i bardziej skutecznej obsługi trudnych klientów – radzenia sobie z emocjami, asertywnego komunikowania się i porozumiewania się, umożliwiającego skuteczne osiąganie celów zawodowych.

6. Działanie związane z objęciem gminnych placówek oświatowych wsparciem systemowym w zakresie realizacji szkolnych programów wychowawczo- profilaktycznych oraz gminnych jednostek pomocowych realizujących gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych (ZADANIE VI)

Gminne placówki oświatowe są naturalnym miejscem do realizacji działań profilaktycznych z dziećmi i młodzieżą, najlepszym partnerem gminy i odpowiednim miejscem do ich wdrażania. Wiele zagadnień z tego obszaru jest podejmowanych w ramach zaplanowanej pracy wychowawczej lub edukacyjnej. Szkoły zgodnie z: ▪ Ustawą z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2019 r. poz. 1148 ze zm.) ▪ Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015r. poz. 1249) ▪ Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. 2018 poz. 214) ▪ Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356). ▪ Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2017 r. poz. 649) mają obowiązek realizować działania zgodnie z własnymi, szkolnymi programami profilaktyczno - wychowawczymi, przy założeniu ustawodawcy, że działalność wychowawcza szkoły jest jednym z podstawowych celów polityki edukacyjnej państwa, a proces wychowania jest zadaniem realizowanym w rodzinie i w szkole, która w swojej działalności musi uwzględniać zarówno wolę rodziców, jak i priorytety edukacyjne państwa. Każda placówka oświatowa ma obowiązek opracować własny i niepowtarzalny program wychowawczo-profilaktyczny. Uchwala go rada rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną. Ważne jest, aby był to zaplanowany i spójny zestaw działań wychowawczo-profilaktycznych podejmowanych w celu podniesienia jakości pracy szkoły. Od tego roku program wychowawczo-profilaktyczny powinien być opracowany na podstawie wyników corocznej diagnozy w zakresie występujących w środowisku szkolnym potrzeb rozwojowych uczniów, w tym czynników chroniących i czynników ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych. Program wychowawczo-profilaktyczny musi obejmować: 1) treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów 2) treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w danej społeczności szkolnej, skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

Dyrektor szkoły musi uwzględnić takie działania i procedury związane z opracowywaniem programu, aby w proces zaangażowani byli wszyscy nauczyciele, jak i przedstawiciele całej społeczności szkolnej. Należy przy tym podkreślić szczególną rolę wychowawcy, który jest odpowiedzialny za realizację zadań wychowawczo- profilaktycznych szkoły podczas zajęć z uczniami, a także fachową pomoc specjalistów szkolnych- pedagoga i psychologa- wspierających uczniów i nauczycieli. W programach profilaktyczno – wychowawczych konieczne jest uwzględnienie wzajemnego przenikania się treści nauczania z celami wychowawczymi i kształtowaniem postaw uczniów w toku całej edukacji. Obszary oddziaływań określone w programie są wspólne dla wszystkich grup wiekowych, natomiast cele i zadania wychowawcze oraz oddziaływania profilaktyczne na poszczególnych etapach edukacji powinny być różne. Przyjęty do realizacji program wychowawczo-profilaktyczny powinien stanowić ukierunkowanie pracy szkoły we wszystkich formach jej działalności. Zintegrowanie zadań dydaktycznych, profilaktycznych i wychowawczych powinno być zadaniem wszystkich nauczycieli i pracowników szkoły, z uwzględnieniem potrzeb konkretnego zespołu uczniów rozpoznanych przez wychowawcę i działań realizowanych podczas godzin wychowawczych, a także w ramach koordynowania przez niego pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Konieczne jest również aktywizowanie uczniów oraz włączenie rodziców, zarówno w zakresie kreowania stabilnego, jednolitego środowiska wychowawczego, jak i działań profilaktycznych kierowanych do tych podmiotów. W ustaleniu czy program wychowawczo-profilaktyczny prowadzi do oczekiwanych efektów konieczna jest jego ewaluacja. Niezbędne jest kontrolowanie przebiegu podejmowanych działań wychowawczo-profilaktycznych w szkole i ich wyników. Ewaluację wyników należy przeprowadzić pod koniec każdego roku szkolnego i opracować wnioski do pracy wychowawczo-profilaktycznej na następny rok szkolny.

Rekomendacje do Szkolnych programów wychowawczo-profilaktycznych na rok 2020: 1) działania profilaktyczne i procedury z uwzględnieniem zagrożeń związanych z używaniem narkotyków, substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

2) działania w zakresie bezpieczeństwa cyfrowego, przeciwdziałania cyberprzemocy i różnego typu przestępczości w Internecie, w tym również przeciwdziałanie wobec uzależnieniom behawioralnym z tym związanych 3) profilaktyka uzależnień od smartfonów 4) działania w zakresie zagrożeń wewnętrznych: przemocy, kradzieży, agresji

Szczególny nacisk należy położyć na uzależnienie od Internetu oraz uzależnienie dzieci i młodzieży od smartfonów – tzw. nomofobii lub inaczej fonoholizmu (Nomofobia nie istnieje jako termin medyczny w Diagnostycznym i Statystycznym Podręczniku Zaburzeń Psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, został on jednak zaproponowany jako „specyficzna fobia”, oparta na definicjach podanych w DSM-4. Nazwa pochodzi od skróconej wersji angielskiego "no mobile phobia", czyli strachu przed brakiem telefonu) . Uzależnienie to polega na nerwowości i lęku za każdym razem, gdy nie ma się pod ręką takiego urządzenia. Najnowsze badania pokazują, że nie jest to tylko problem behawioralny - uzależnienie od Internetu czy smartfonu może doprowadzić do niekorzystnych zmian w ludzkim mózgu. Sam mechanizm uzależnienia od telefonu lub Internetu i trudności z wychodzeniem z niego są podobne do innych nałogów. Korzystanie z telefonów komórkowych i smartfonów jest w dzisiejszych czasach zupełnie naturalnym elementem funkcjonowania w społeczeństwie. Z jednej strony służą nam do komunikacji, stanowią źródło rozrywki i umożliwiają dostęp do ogromnych zasobów informacji, z drugiej jednak – mogą stwarzać zagrożenie, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży, którzy są najbardziej narażeni na niebezpieczeństwa występujące w cyberprzestrzeni. Z raportu przeprowadzonego przez CBOS wynika, że „bycie w sieci” jest dla młodzieży czymś powszechnym i naturalnym. 97 proc. badanych korzysta z sieci bezprzewodowo (smartfon, tablet, laptop) spędzając online przeciętnie 4 godziny na dobę. To o godzinę dłużej w stosunku do badań przeprowadzonych 3 lata wcześniej. Z badań przeprowadzonych wśród uczniów szkół podstawowych (11-13 lat) wynika, że około 3,5 proc. spośród nich ma problem z uzależnieniem od telefonu komórkowego, przy czym uzależnienie od Internetu odnotowuje się na poziomie 35 proc. Wskazano również zależność pomiędzy uzależnieniem od telefonów komórkowych i Internetu oraz wyższym poziomem depresji. Korzystanie z telefonu przekłada się również na inne problemy zdrowotne uczniów. Prawie do czwarty uczeń zaznacza, że w ostatnim roku

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 szkolnym korzystał z pomocy lekarskiej, bo pogorszył mu się wzrok. Co dziesiąty korzystał z pomocy lekarskiej bo miał problemy z kręgosłupem. Gminny Program rekomenduje uwzględnienie w szkolnych programach wychowawczo – profilaktycznych wzięcie udziału w kampanii społecznej adresowanej do młodzieży, rodziców i nauczycieli mającej na celu podejmowanie działań na rzecz przeciwdziałania nadmiernemu użytkowaniu telefonu komórkowego przez młodzież. Samorząd gminy Pruszcz Gdański w roku 2020 wspierając jednostki oświatowe w dziedzinie profilaktyki zamierza sfinansować zadania ściśle związane z celami określonymi w gminnym programie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, czyli realizację działań profilaktycznych poprzez sfinansowanie: 1. realizację zajęć profilaktyczno-edukacyjnych poprzez wdrożenie programu UNPLUGGED o potwierdzonej skuteczności rekomendowanej przez PARPA obejmującego dzieci, młodzież, rodziców, nauczycieli 2. szkolenie i podnoszenie kompetencji specjalistów zatrudnionych w szkołach- pedagogów i psychologów z Dialogu Motywacyjnego zakończone certyfikatem potwierdzającym nabycie skutecznych umiejętności, przydatnych w pracy profilaktycznej 3. szkolenie kadry zarządzającej placówkami oświatowymi- dyrektorów i wicedyrektorów z aktualizacji wiedzy nt. obowiązującego prawa oświatowego i prawa karnego z zakresu problematyki uzależnień, procedur bezpieczeństwa chroniących placówki oświatowe przed negatywnymi skutkami wpływu uzależnień, sposobów reagowania w przypadkach, które wiążą się z pojawiającymi się w szkole kryzysami dotyczącymi zarówno szkoły jako instytucji, jak również poszczególnych osób - uczennic/uczniów, nauczycielek/nauczycieli i rodziców 4. dofinasowanie szkolnych konkursów profilaktycznych poruszających tematykę uzależnienia od smartfonów i Internetu w postaci zakupu nagród dla laureatów 5. zakup sprzętu komputerowego do pracy zdalnej w związku z zagrożeniem epidemiologicznym COVID-19 realizacja prawie wszystkich szkoleń/warsztatów/konferencji odbywa się w formie online. Uzasadnionym staje się więc zakup sprzętu komputerowego/laptopy, tablety, kamery internetowe itp./ umożliwiającego skorzystanie z takiej

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

formy realizacji w/w zadań. Sprzęt ten byłby użyczany uczestnikom szkoleń oraz nauczycielom prowadzącym zajęcia online.

W ramach objęcia tym samym wsparciem gminnych placówek oświatowych w zakresie realizacji szkolnych programów wychowawczo-profilaktycznych utworzono Gminny Zespół Specjalistów ds. Pomocy Pedagogiczno-Psychologicznej, w skład którego weszli zatrudnieni w placówkach oświatowych specjaliści- pedagodzy i psycholodzy oraz przedstawiciel GOPS-u. Na czele zespołu stanął Lider, wyłoniony z grupy specjalistów, który czuwać będzie nad moderacją tematyki do dyskusji, terminowością spotkań ( co dwa miesiące 2 godzinne spotkania) oraz dokumentowaniem pracy zespołu. Podstawą do utworzenia zespołu było przyjęcie tezy polegającej na postrzeganiu pedagogów i psychologów szkolnych, jako inspiratorów i koordynatorów działań profilaktycznych szkoły oraz autorów opracowywanych corocznie szkolnych programów wychowawczo-profilaktycznych, po dokonaniu bardzo dokładnej diagnozy sytuacji.

Rozdział IX

PLAN I HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ

Realizacja zadań objętych Gminnym Programem została zaplanowana na okres od stycznia do grudnia 2020 r. Przedmiotowe zadania mają charakter długoterminowy oraz systemowy i stanowią kontynuację zadań z lat ubiegłych przewidzianych do realizacji w wieloletniej perspektywie budżetowej oraz są odpowiedzią na rekomendacje wynikające z diagnozy uzależnień i innych problemów społecznych występujących na terenie gminy Pruszcz Gdański. Proces wdrażania Gminnego Programu polega przede wszystkim na systematycznej realizacji działań w nim ujętych, promocji i społecznej komunikacji (np. z wykorzystaniem Biuletynu Informacji Publicznej), a także inicjowaniu i prowadzeniu konsultacji społecznych, monitoringu oraz ewaluacji programowej.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

ZADANIE I Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych oraz poprawę dobrostanu psychicznego społeczeństwa ZADANIA SZCZEGÓŁOWE MIERNIKI OSIĄGANIA REALIZATORZY TERMIN CELU ZADAŃ Prowadzenie poradnictwa -liczba osób objętych -Punkt Konsultacji I- XII 2020 psychologicznego w pomocą psychologa Psychologicznej w Punktach Konsultacyjnych i -liczba wykwalifikowanej Cieplewie finansowanie pomocy kadry - Punkt Konsultacji psychologicznej dla: -czas oczekiwania na wizytę Psychologicznej w -osób uzależnionych, u psychologa Straszynie spożywających alkohol - liczba osób korzystających ryzykownie i szkodliwie z porad w punktach –osób używających konsultacyjnych substancji psychoaktywnych - ilość udzielonych porad - członków rodzin osób z problemami wynikającymi z używania alkoholu i substancji psychoaktywnych - osób dotkniętych przemocą - dzieci i młodzieży

Finansowanie pomocy -liczba osób objętych - Zadanie zlecone II-VI 2020 psychoterapeutycznej dla: pomocą certyfikowanego wyspecjalizowanej IX- XII 2020 - dzieci i młodzieży psychoterapeuty instytucji lub osobie zagrożonej uzależnieniami -liczba wykwalifikowanej z wymaganymi behawioralnymi kadry kompetencjami na - dzieci i młodzieży z -czas oczekiwania na wizytę terenie Poradni zaburzeniami zachowania u psychoterapeuty Psychologiczno- -rodzaje programów Pedagogicznej w terapeutycznych Pruszczu Gdańskim

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

-liczba godzin terapii

Finansowanie pomocy - liczba osób objętych - Zadanie zlecone II-VI 2020 psychiatry pomocą psychiatry wyspecjalizowanej IX- XII 2020 - czas oczekiwania na instytucji lub osobie wizytę u psychiatry z wymaganymi kompetencjami na terenie Poradni Psychologiczno- Pedagogiczna w Pruszczu Gdańskim

Monitorowanie liczby osób - liczba osób skierowanych - GKRPA I- XII 2020 korzystających z usług do podmiotów leczniczych - GOPS specjalistów i jakości -liczba osób, udzielanych świadczeń rozpoczynających terapię -liczba osób, która zakończyła program terapeutyczny -liczba osób, które skierowano do innych form pomocy - liczba osób kolejny raz rozpoczynających terapię

ZADANIE II Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie Realizowanie - Liczba opracowanych - GKRPA I- XII 2020 zorganizowanych zajęć programów zajęć - Świetlice profilaktycznych dla dzieci i opiekuńczo- opiekuńczo młodzieży oraz ich rodzin w wychowawczych wychowawcze w:

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 wiejskich świetlicach - Liczba zatrudnionych w - Jagatowie opiekuńczo wychowawczych, świetlicach opiekunów - Cieplewie dostarczanie pozytywnych - Liczba dzieci - Żuławce wzorców spędzania wolnego uczęszczających do - Lędowie czasu świetlicy - Bystrej - Rokitnicy - Łęgowie (liczba świetlic może ulec zmianie) Sfinansowanie szkolenia w -liczba osób które odbyły -Realizator III- VIII 2020 zakresie opieki nad dziećmi szkolenie wyłoniony w drodze dla opiekunów - liczba uzyskanych zapytania zatrudnionych w świetlicach zaświadczeń o ukończeniu ofertowego opiekuńczo-wychowawczych szkolenia Przeciwdziałanie przemocy - Liczba spotkań Zespołu - GOPS I-XII 2020 w rodzinie, udzielanie Interdyscyplinarnego - Zespół pomocy i wsparcia osobom - Liczba rodzin, którym Interdyscyplinarny szukającym ochrony udzielono wsparcia - Liczba założonych Niebieskich Kart - Liczba akcji promujących życie rodzinne bez przemocy

Realizacja programu - Liczba zrealizowanych - GOPS III- XI 2020 edukacyjno - cykli warsztatowych dla profilaktycznego dla rodziców i dzieci rodziców i dzieci objętych - Liczba osób dorosłych pomocą i wsparciem GOPS biorących udział w „SZKOŁA DLA RODZICÓW” warsztatach - Liczba dzieci biorących udział w warsztatach

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

Objęcie szczególną opieką - Liczba zrealizowanych - GOPS III- XI 2020 psychologiczną i socjalną cykli warsztatowych dla dzieci wychowujących się rodziców i dzieci w rodzinach alkoholowych i - Liczba dzieci biorących udział w warsztatach „MAM udział w warsztatach PRAWO I NIE ZAWACHAM GO SIĘ UŻYĆ”

Prowadzenie konsultacji - Liczba udzielonych porad - Punkt I- XII 2020 prawnych (udzielanie prawnych Konsultacyjny w informacji prawnych - Liczba rodzin, które Cieplewie zarówno dla osób będących skorzystały z pomocy - Punkt w terapii jak i poza nią, prawnej Konsultacyjny w mających problemy z Straszynie uzależnieniami i/lub - PCPR w Pruszczu przemocą związaną z Gdańskim uzależnieniami oraz innych osób potrzebujących wsparcia prawnika)

Zakup sprzętu do pracy -liczba zakupionych -Realizator VIII-XII 2020 zdalnej(laptopy, tablety, urządzeń wyłoniony w drodze telefony komórkowe, art. 6 ustawy z dn. 2 słuchawki, mikrofony , marca 2020 r. o oprogramowanie, itp.), praca szczególnych informatyków ,którzy rozwiązaniach przygotują stanowiska do związanych z pracy zdalnej zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r.,poz. 374, 567, 568, 695, 875)

ZADANIE III Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo- wychowawczych i socjoterapeutycznych ZADANIA SZCZEGÓŁOWE MIERNIKI OSIĄGANIA REALIZATORZY TERMIN CELU ZADAŃ Realizowanie - liczba szkół, które -GKRPA IV- XII 2020 rekomendowanego zrealizowały program -Realizator programu profilaktycznego rekomendowany wyłoniony w drodze UNPLUGGED dla uczniów - liczba uczniów, którzy zapytania gminnych szkół oraz wzięli udział w programie ofertowego warsztatów szkoleniowych i - liczba nauczycieli, którzy konferencji dla rodziców, wzięli udział w programie nauczycieli- wychowawców, - liczba rodziców, którzy specjalistów szkolnych wzięli udział w programie (pedagogów/psychologów) - liczba specjalistów szkolnych, którzy wzięli udział w programie Finansowanie - liczba pedagogów, którzy -GKRPA I- XII 2020 certyfikowanego szkolenia z uzyskali certyfikat -Realizator Dialogu Motywacyjnego- -liczba psychologów, którzy wyłoniony w drodze podwyższające kompetencje uzyskali certyfikat zapytania zawodowe pedagogów, - liczba asystentów rodziny, ofertowego psychologów szkolnych oraz którzy uzyskali certyfikat asystentów rodziny i

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 pracowników socjalnych w celu wypracowania standardów i zasad dla realizatorów programów profilaktycznych Organizacja wypoczynku - Liczba dzieci, które wzięły - GKRPA I 2020 letniego dla dzieci udział w feriach zimowych - organizator VII- VIII 2020 i młodzieży z rodzin na sportowo, na terenie wypoczynku dotkniętych problemem świetlic opiekuńczo- alkoholowym, a także wychowawczych pochodzących - Liczba dzieci, które wzięły z rodzin zagrożonych udział w półkoloniach patologią oraz wszystkich innych chętnych dzieci (w ramach społecznej integracji) w formie półkolonii, kolonii bądź obozów

Prowadzenie konsultacji z - Liczba przeprowadzonych - GOPS I- XII 2020 pracownikiem socjalnym w konsultacji celu zorganizowania - Liczba przeprowadzonych adekwatnej pomocy prac socjalnych

Upowszechnianie aktywności - Liczba dzieci biorących - GKRPA I- XII 2020 fizycznej oraz dofinasowanie udział w lekcjach pływania - Organizatorzy zajęć sportowych dla dzieci i na basenie imprez sportowych młodzieży a także - Liczba przeprowadzonych - Koordynatorzy dofinasowanie kampanii godzin z lekcji pływania realizacji zajęć profilaktycznych podczas - Liczba dzieci biorących sportowych dla imprez sportowych udział w zajęciach dzieci propagujących aktywność treningowych z tenisa fizyczną dla mieszkańców stołowego - Liczba przeprowadzonych

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

kampanii profilaktycznych - Liczba osób, które wzięły udział w kampanii podczas imprez sportowych promujących aktywność fizyczną -Liczba rozdanych ulotek -Liczba wydrukowanych plakatów Informowanie o dostępności - Liczba programów - GKRPA I- XII 2020 usług terapeutycznych i /kampanii społecznych - Inne organizacje pomocowych dla osób - Liczba odbiorców, lub instytucje uzależnionych i ich rodzin -Liczba wykonanych służące oraz prowadzenie materiałów, rozwiązywaniu powszechnej edukacji w -Liczba zakupionych problemów zakresie wiedzy o materiałów uzależnień szkodliwości alkoholu, - Liczba eventów - Instytucje gminne narkotyków i innych - Liczba dofinasowanych - Jednostki substancji uzależniających konkursów o tematyce oświatowe oraz zagrożeniu związanej z profilaktyką uzależnieniami behawioralnymi. Udział w ogólnopolskich oraz lokalnych kampaniach i akcjach informacyjnoedukacyjnych, skierowanych do różnych grup odbiorców (konferencje, szkolenia, warsztaty, eventy); wykonanie i zakup materiałów profilaktycznych: prasa i książki specjalistyczne, broszury,

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 plakaty, druki ulotne, nagrody w konkursach i zawodach oraz inne materiały informacyjne, edukacyjne i promocyjne Konferencja, seminarium - Liczba zorganizowanych - GKRPA XI- XII 2020 naukowo-szkoleniowe z konferencji (seminariów) zakresu rozwiązywania - Liczba odbiorców problemów uzależnień, - Liczba publikacji po podsumowujące realizację konferencyjnych Gminnego Programu

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

ZADANIE IV Wspomaganie działalności instytucji publicznych i organizacji pozarządowych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych Ogłoszenie konkursów - Liczba ogłoszonych - GKRPA VI- IX 2020 otwartych na realizację celów konkursów Gminnego Programu - Liczba zrealizowanych zadań publicznych - Liczba sprawozdań z realizacji i wydatkowania dotacji celowych - Liczba odbiorców zrealizowanych zadań publicznych

ZADANIE V Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13¹ i 15 w Ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. Działania bieżące GKRPA, wynagrodzenie GKRPA, pełnomocnika, biegłych sądowych, opłaty sądowe, szkolenia

Dokonywanie analizy potrzeb - liczba dokonanych diagnoz - GKRPA I- XII 2020 pomocy terapeutycznej i indywidualnych - GOPS rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i współuzależnionych

Przyjmowanie wniosków o - Liczba przyjętych i - GKRPA I- XII 2020 zastosowanie leczenia lub rozpatrzonych wniosków objęcie terapią osób

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 uzależnionych Motywowanie i - Liczba przeprowadzonych - GKRPA I- XII 2020 zobowiązywanie do podjęcia prze komisję rozmów leczenia odwykowego motywacyjnych i zobowiązujących - Liczba osób, wobec których zostały podjęte działania Kierowanie do biegłych w - Liczba orzeczeń biegłych - GKRPA I- XII 2020 przedmiocie orzekania o - Liczba kierowanych spraw uzależnieniu do biegłych

Kierowanie spraw do sądu o - Liczba spraw - GKRPA I- XII 2020 wydanie orzeczenia o skierowanych do sądu zastosowaniu wobec osób - Liczba osób skierowanych uzależnionych obowiązku przez sąd na przymusowe poddania się leczeniu w leczenie zakładzie lecznictwa odwykowego, Kierowanie osób - Liczba skierowań do - GKRPA I- XII 2020 uzależnionych i uwikłanych specjalistów w przemoc domową do - Liczba osób skierowanych specjalistów i instytucji do specjalistycznych świadczących usługi instytucji specjalistyczne, Prowadzenie kontroli - Liczba przeprowadzonych - GKRPA I- XII 2020 punktów sprzedaży napojów kontroli alkoholowych pod kątem - Liczba protokołów zasad i warunków pokontrolnych korzystania z zezwoleń na sprzedaż alkoholu

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

Wyciąganie konsekwencji - Liczba cofniętych - GKRPA I- XII 2020 naruszenia zakazów zezwoleń na sprzedaż związanych z reklamą i napojów alkoholowych promocją napojów alkoholowych

Działania bieżące GKRPA - GKRPA I- XII 2020 - pełnomocnik Szkolenia GKRPA i - Liczba szkoleń - GKRPA I- XII 2020 - pełnomocnik pełnomocnika -Liczba osób przeszkolonych

ZADANIE VI Objęcie gminnych placówek oświatowych wsparciem systemowym w zakresie realizacji szkolnych programów wychowawczo-profilaktycznych oraz gminnych jednostek pomocowych realizujących gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych Dofinansowanie, koordynacja - Liczba szkolnych - GKRPA I- XII 2020 oraz nadzór i kontrola programów wychowawczo- - gminne szkoły realizacji programów profilaktycznych podstawowe profilaktyczno- - Liczba sprawozdań z wychowawczych w szkołach realizacji programu - realizacja profesjonalnych profilaktyczno- programów profilaktyczno- wychowawczego wychowawczych we wszystkich szkołach podstawowych

Dofinasowanie szkolenia dla - Liczba dyrektorów, którzy - GKRPA VIII-XII 2020 kadry zarządzającej odbyli szkolenie - gminne szkoły placówkami oświatowymi- -Liczba zaświadczeń o podstawowe dyrektorów i odbyciu szkolenia wicedyrektorów z

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 aktualizacji wiedzy nt. obowiązującego prawa oświatowego i prawa karnego z zakresu problematyki uzależnień i procedur bezpieczeństwa

Koordynowanie spotkań - Liczba pedagogów i - GKRPA I- XII 2020 Gminnego Zespołu psychologów pracujących w - gminne szkoły Specjalistów ds. Pomocy zespole podstawowe Pedagogiczno- - Liczba Psychologicznej udokumentowanych listą obecności spotkań - Liczba protokołów - Liczba sprawozdań wraz z rekomendacjami Zakup sprzętu do pracy -liczba zakupionych -Realizator VIII-XII 2020 zdalnej(laptopy, tablety, urządzeń wyłoniony w drodze telefony komórkowe, art. 6 ustawy z dn. 2 słuchawki, mikrofony , marca 2020 r. o oprogramowanie, itp.), praca szczególnych informatyków ,którzy rozwiązaniach przygotują stanowiska do związanych z pracy zdalnej zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r.,poz. 374, 567, 568, 695, 875)

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

Zakup środków ochrony -Realizator V-XII 2020 osobistej, które wykonują wyłoniony w drodze prace w ramach gminnego art. 6 ustawy z dn. 2 programu profilaktyki i marca 2020 r. o rozwiązywania problemów szczególnych alkoholowych, związaną z rozwiązaniach bezpośrednimi kontaktami z związanych z innymi osobami lub z zapobieganiem, obecnością w urzędzie lub przeciwdziałaniem i innych jednostkach zwalczaniem COVID pomocowych 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r.,poz 374)

ROZDZIAŁ X MONITORING I EWALUACJA

Gminny Program został skonstruowany zgodnie z logicznym modelem programów profilaktycznych, a przeprowadzenie badań ewaluacyjnych jest obowiązującym standardem w profilaktyce. Monitoring realizacji zaplanowanych działań i ewaluacja Gminnego Programu umożliwią nie tylko udoskonalenie programu i kontrolę osiąganych rezultatów, ale również są wyrazem troski i szacunku dla jego odbiorców. Badania ewaluacyjne będą obejmować:

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

➢ ewaluację formatywną, której celem jest optymalizacja ewaluowanego programu – podniesienie jakości, doskonalenie, wybór rozwiązań ocenianych za najwłaściwsze. Ewaluacja tego typu pozwoli na ulepszenie zasad przygotowania, a zwłaszcza wdrażania realizowanego Gminnego Programu oraz przyszłych programów. W ramach kwartalnej ewaluacji formatywnej Rada Gminy Pruszcz Gdański otrzyma od ewaluatora, którym jest Pełnomocnik GKRPA ds. rozwiązywania problemów alkoholowych , informacje na temat stwierdzonych nieprawidłowości, utrudniających osiągnięcie założonych celów wraz z propozycjami rozwiązań, które mają na celu usunięcie lub zminimalizowanie trudności.

➢ ewaluację procesu, która dokumentuje, co się wydarzyło w trakcie realizacji programu w postaci papierowej, elektronicznej, fotograficznej archiwizacji danych

➢ ewaluację wyników, która sprawdza, czy osiągnięto zamierzone cele. Ewaluacja Gminnego Programu w postaci przeprowadzenia ankiet próbki badawczej wytypowanej z grupy docelowej pozwali na zebranie informacji na temat jakości i adekwatności osiągniętych wyników. To najlepszy sposób na to, aby sprawdzić, czy projekt odpowiadał na faktyczne potrzeby danej grupy osób i został zrealizowany poprawnie. Ewaluacja wyników pomoże również podnieść jakość przyszłych inicjatyw. W trakcie badania bowiem będzie można również zidentyfikować najsłabsze punkty, by w przyszłości je ulepszyć lub zmodyfikować.

TELEFONY ZAUFANIA Narkomania - 800 199 990 - czynny codziennie w godz. 16:00 -21:00 Uzależnienia behawioralne - 801 889 880 - czynny codziennie w godz. 17:00-22:00 Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży - 116 111- czynny całodobowo Telefon Zaufania Anonimowy Przyjaciel–58 301 00 00– czynny codziennie 16:00- 06.00 Ofiary przemocy w rodzinie - 800 120 002 – czynny całodobowo Pierwsza Pomoc Psychologiczna - 22 425 98 48 - czynny pn.-pt. 15:00 -18:00

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

LITERATURA ŹRÓDŁOWA: 1. PARPA, „Rekomendacje do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2020 r.” , (Warszawa 2019) 2. Sochocki M., „Ewaluacja jako dyskurs – wybrane aspekty ewaluacji projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe”, (Trzeci Sektor, nr 7, 2006 ) 3. Raport Najwyższej Izby Kontroli, „Funkcjonowanie placówek wsparcia dziennego dla dzieci” z 2016 roku (KPS.410.007.00.2016, nr ewid. 24/2017/P/16/040/KPS) 4. Międzynarodowe badania nad zachowaniami zdrowotnymi młodzieży szkolnej HBSC – (Health Behaviour in School-aged Children10, 2018) 5. Seligman M. , Walker E., Rosenhan D., „Psychopatologia” (Poznań 2017) 6. Prof. dr hab. Rybakowski F., „Wpływ aktywności fizycznej na funkcjonowanie mózgu”, Uniwersytet Medyczny, (Poznań 2019) 7. Warzecha K., „Charakterystyka zjawiska ryzykownego i problemowego korzystania z Internetu i telefonów komórkowych przez młodzież szkół podstawowych”, Uniwersytet Śląski, (Katowice 2018) 8. Guerreschi C., „Nowe Uzależnienia” , Wydawnictwo Salwator, (Kraków 2005) 9. De Barbaro B., (red.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, (Kraków 1999) 10. Gordon T., Wychowanie bez porażek, Instytut Wydawniczy Pax, (Warszawa 2002)

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020

Załącznik Nr 1 do Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii

Harmonogram wydatków związanych z realizacją Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2020

Wyszczególnienie Kwota w zł Zadanie I Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych oraz 135.000 zł poprawę dobrostanu psychicznego społeczeństwa Zadanie II Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w 185.000 zł rodzinie Zadanie III Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania 260.000 zł dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo- wychowawczych i socjoterapeutycznych Zadanie IV Wspomaganie działalności instytucji publicznych i organizacji 200.000 zł pozarządowych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych Zadanie V Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13¹ i 15 w Ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. 205.000 zł Działania bieżące GKRPA, wynagrodzenie GKRPA, pełnomocnika, biegłych sądowych, opłaty sądowe, szkolenia

Zadanie VI Objęcie gminnych placówek oświatowych wsparciem systemowym w 222.484 zł zakresie realizacji szkolnych programów wychowawczo-profilaktycznych oraz gminnych jednostek pomocowych realizujących gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych Razem 1.207.484 zł