Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 / Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XIX/74/2020 Rady Gminy Pruszcz Gdański z dnia 23 lipca 2020 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 1 Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 SPIS TREŚCI Rozdział I WPROWADZENIE ……………………..…………………….………………………………… 3 Rozdział II PODSTAWA PRAWNA …………………………..…………….…………………………..… 5 Rozdział III ANALIZA SYTUACJI I DIAGNOZA POTRZEB W ZAKRESIE PROBLEMATYKI UZALEŻNIEŃ……………..………………………………………………………….……….6 1. Charakterystyka gminy Pruszcz Gdański……………………………...……………..……………6 2. Diagnoza problemów uzależnień na terenie gminy Pruszcz Gdański………………….7 3. Analiza SWOT………………………………………………………………………………………………….8 4. Rekomendacje…………...…………………………………………………………………………………. 11 Rozdział IV INSTYTUCJONALNE ZASOBY GMINY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ…………………………..………………..…… 15 1. Instytucjonalne zasoby na terenie gminy Pruszcz Gdański…………………...………. 15 2. Instytucjonalne zasoby poza granicami Gminy Pruszcz Gdański………..………….. 15 3. Zadania gminnych podmiotów i instytucji zajmujących się rozwiązywaniem problemów uzależnień……………………………………………………………………………….. 16 4. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim ………………………………………………………………………………………………….. 17 5. Samodzielne stanowisko Pełnomocnika Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim ds. rozwiazywania problemów alkoholowych.................................................................................................................................... 20 6. Partnerzy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim….…………………………………………………………………………………... 22 Rozdział V ŹRÓDŁA I ZASADY FINANSOWANIA PROGRAMU………………….………... 24 1. Zasady finansowania Gminnego Programu……………………………………...…………… 24 2. Źródła finansowania ……………………………………………………...………….………………... 24 3. Budżet na rok 2020……………………………………………………….…………………………….. 24 4. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pruszczu Gdańskim……………………………………………………………. 25 5. Koszty działań profilaktycznych……………………………………………………..…………….. 26 2 Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 Rozdział VI GRUPA DOCELOWA……………………………………………….………………………….. 27 Rozdział VII CEL GŁÓWNY I CELE SZCZEGÓŁOWE ……………………...……………….……….. 29 1. Cel główny……………………………………………………………………………………………………. 29 2. Cele szczegółowe………………………………………………………………………………………….. 30 Rozdział VIII ZADANIA PROGRAMU, DZIAŁANIA I SPOSOBY ICH REALIZACJI…….. 32 1. Zadania dla gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański… 32 2. Działania zwiększające dostępność pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej poprawiające dobrostan psychiczny społeczeństwa (ZADANIE I)…..……………….. 33 3. Działania w zakresie udzielania pomocy psychospołecznej i prawnej rodzinom, w których występują problemy alkoholowe oraz pomoc w rodzinie (ZADANIE II)………………………………………………………………………………………………….35 4. Działania w zakresie prowadzenia profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej (ZADANIE III).………………….…………………………...…………………………. 39 5. Działania wspomagające działalność instytucji publicznych i organizacji pozarządowych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych i prowadzeniu profilaktyki (ZADANIE IV) ….………………………………………………..… 45 6. Działania związane z podejmowaniem interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13¹ i 15 w Ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. Działania bieżące GKRPA,wynagrodzenie GKRPA, pełnomocnika, biegłych sądowych, opłaty sądowe, szkolenia(ZADANIEV)..……………………………………………………….................. 47 7. Działanie związane z objęciem szkół wsparciem systemowym w zakresie realizacji Szkolnych programów wychowawczo-profilaktycznych (ZADANIE VI)………………………………………………………………………………………………………………. 49 Rozdział IX PLAN I HARMONOGRAM REALIZACJI DZIAŁAŃ ……………………….………. 54 Rozdział X MONITORING I EWALUACJA ………….…………………...………..…………………... 65 TELEFONY ZAUFANIA…………………………………………………………………………………………..... 66 LITERATURA ŹRÓDŁOWA ………………………………………………………..…………………………… 66 3 Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 Rozdział I WPROWADZENIE Polski system profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii oparty jest na trzech różnych poziomach administracji – rządowej, samorządów wojewódzkich oraz samorządów gminnych. Na każdym poziomie realizowany jest na podstawie wzajemnie uzupełniających się programów: narodowego programu zdrowia i odpowiednio: wojewódzkich i gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz programów przeciwdziałania narkomanii. Działania w ich ramach finansowane są m.in. z dochodów z opłat za wydane zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Nadużywanie alkoholu i używanie substancji psychoaktywnych często prowadzi nie tylko do uzależnienia, powoduje też szereg problemów psychicznych i fizycznych, społecznych i gospodarczych. Dlatego tak istotna jest szybka reakcja na zjawiska oceniane jako szkodliwe i niepożądane. By jednak profilaktyka przyniosła wymierne efekty, musi być prowadzona przede wszystkim w oparciu o rzetelne, rekomendowane programy i działania o potwierdzonej naukowo skuteczności dla sprofilowanych grup docelowych. Od 2010 r. w Polsce działa system rekomendacji programów profilaktycznych, w ramach którego oceniane są programy promocji zdrowia psychicznego, profilaktyki uzależnień i profilaktyki innych zachowań problemowych dzieci i młodzieży. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli - Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Krajowe Biuro do spraw Przeciwdziałania Narkomanii, które współtworzą ten system rzetelnie wywiązywały się ze swoich zadań. Razem z Instytutem Psychiatrii i Neurologii oraz Ośrodkiem Rozwoju Edukacji przyczyniły się do rozwinięcia systemu i poszerzenia oferty programów profilaktycznych o potwierdzonej skuteczności. Budowanie kompleksowej i spójnej strategii przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym na terenie gminy Pruszcz Gdański oparte jest na konsekwentnym inicjowaniu i wdrażaniu skutecznych programów profilaktycznych, informacyjno - edukacyjnych oraz rehabilitacyjnych. Uwzględniają one obowiązujące przepisy ustawowe oraz system rekomendacji Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Działania jednostki samorządu gminy dotyczące 4 Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 przedmiotowego obszaru prowadzone są na podstawie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii, uchwalanego corocznie przez radę gminy oraz stanowiącego podstawę do praktycznej realizacji zadań wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, dostosowanych do potrzeb lokalnych w oparciu o przeprowadzoną diagnozę stanu, zasobów i potrzeb mieszkańców gminy. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020, zwany dalej „Gminnym Programem”, w układzie dokumentów strategicznych i operacyjnych gminy i województwa pomorskiego jest dokumentem dziedzinowym, szczegółowo określającym założenia kierunkowe w zakresie problematyki uzależnień i przemocy oraz sposoby ich realizacji. Jednym z elementów tworzenia skutecznych programów profilaktycznych na poziomie lokalnym jest konieczność zadbania o to, aby ich założenia były spójne z przepisami wynikającymi z ustaw i innych programów na poziomie krajowym oraz aby wpisywały się w koncepcję programów strategicznych obowiązujących w regionie. Powiązanie Gminnego Programu z przepisami aktów prawnych na poziomie krajowym dotyczy głównie Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz Narodowego Programu Zdrowia 2016-2020, i Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020. Cele i zadania Gminnego Programu szczegółowo odnoszą się również do obszarów problemowych wskazanych w przeprowadzonej diagnozie oraz są zgodne z dokumentami strategicznymi i operacyjnymi gminy. Dzięki koordynacji interdyscyplinarnych działań, zastosowaniu rozwiązań systemowych, wprowadzeniu innowacyjnych i wielopoziomowych rozwiązań, zabezpieczeniu odpowiednich środków finansowych oraz zasobom instytucjonalnym i osobowym, Gminny Program 2020 posiada znaczny potencjał realizacyjny i został w dużej mierze oparty na dostępnych zasobach osobowych i rzeczowych, przy uwzględnieniu ewaluacji programu, nastawionej na regularny monitoring prowadzonych działań i bieżącą analizę osiąganych wskaźników. 5 Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Pruszcz Gdański na rok 2020 Rozdział II PODSTAWA PRAWNA ➢ Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2019 r.,