<<

Årsrapport 2017 og budsjett 2018 – vassområde

www.vannportalen.no/ryfylke

INNHALD 1. Om vassområde ...... 3

Innleiing ...... 3

Vassområdeutvalet ...... 3

Arbeidgruppa og vasskoordinator ...... 4

1.2 Korleis har vassområde jobba i 2017 ...... 5

Tiltaksgjennomføring...... 5

Overvaking og problemkartlegging ...... 5

Vasskraft og revisjon ...... 7

Møteverksemd ...... 8

1.3 Økonomi ...... 8

Vasskoordinator ...... 8

Prosjektregnskap ...... 9

Prosjektbudsjett 2018 ...... 9

Vedlegg ...... 10

side 2

1. OM VASSOMRÅDE

Innleiing Ryfylke vassområde består hovudsakleg av kommunane Kvitsøy, Rennesøy, Finnøy, , Strand, , , , og deler av og Odda. Mindre deler av , , Sirdal og kommune ligg og innanfor vassområdet.

I tråd med vassforskrifta skal vassområde arbeide for å «…sikre helhetlig beskyttelse og bærekraftig bruk av vannforekomstene» (§-1). Vidare skal ein sikre at alle vassførekomstar minst skal oppretthalde eller oppnå god økologisk og god kjemisk tilstand. Dette krevje aktiv samordning og målretta prioritering av tiltak og verkemiddel mellom berørte sektorar og myndigheter.

Hovudpåverknad i vassområde er sur nedbør, vasskraftregulering og avrenning frå landbruk. I svært mange vassførekomstar er miljøtilstanden vurdert utan basis i faktiske data, men i stor grad basert på opplevd tilstand eller ei påverknadsanalyse. Innhenting av kunnskap er difor høgt prioritert i noverande tiltaksfase for å betre kunnskapsgrunnlaget.

Det er satt miljømål for alle vassførekomstar fram mot 2021. Standard miljømål etter vassforskrifta er enten «god tilstand» eller «svært god tilstand». Ein del vassførekomstar har fått utsett frist til anten 2027 eller 2033, då det ikkje ses som mogleg å oppnå eit minimum av «god tilstand» innan 2021. Miljøtilstand, miljømål og tiltaksstatus går fram av vedlegg 1: «Tiltaksstatus i Ryfylke vassområde».

Vassområdeutvalet Vassområdeutvalet utgjer styringsgruppa for prosjektet har det overordna ansvaret for å leie og koordinere arbeidet, syte for nødvendig politisk avklaring og fastsette dei årlege rammene for aktivitetane. Noverande vassområdeutval blei konstituert i 2017. Leiar er Lin-Veronica Jacobsen.

side 3

Oversikt Ryfylke vassområdeutval

Kommune: Representant Vara Finnøy kommune Henrik Halleland Kai Petter Flesjå Forsand kommune Bjarte Sveinsvoll Dagestad Tore Hans Mikkelson Gjesdal kommune Harald Bernt Dirdal Jan Andreassen Hjelmeland kommune Bjørn Laugaland Sven Gil Westersjø Kvitsøy kommune Jon Kristian Sande Torhild Djup Odda kommune Nils Petter Rabbe Lars O. Seim Rennesøy kommune Eva Jakobsson (nestleiar) Dagny S. Hausken fylkeskommune Lin-Veronica Jacobsen (leiar) Bjørn Ove Hersdal Rogaland fylkeskommune Trine Danielsen Knut Atle Seim Sauda kommune Geir Bjarne Tveit Tor Andreas Michalsen Strand kommune Karl Stokka

Suldal kommune Magne Langeland Klara Holmestad Nerheim

Arbeidgruppa og vasskoordinator Denne gruppa består av administrative fagfolk frå kvar av kommunane i vassområdet. Fleire av kommunane har berre mindre areal/utfordringar i vassområde og stiller på møte ved behov. Arbeidsgruppa utarbeider framlegg til tiltak og arbeidsoppgåver som skal gjennomførast på vassområdenivå. Viktig er og å skaffe faglege informasjon. Arbeidsgruppa rapporterer til vassområdeutvalet.

Jarle Lunde er vasskoordinator og driftar vassområdet. Stillinga er på 50% og blei oppretta hausten 2016. Stillinga er finansiert gjennom eit spleiselag mellom kommunane og fylkeskommunen (50 %). Koordinator er tilsett av Suldal kommune og har kontorstad på .

Oversikt over medlemmer i arbeidsgruppa

Bykle kommune Sigrid Bjørgum Finnøy kommune Silke Ullrich Forsand k. Rune Idsøe Gjesdal kommune Asgeir Kleppa Hjelmeland kommune Torborg Kleppa Kvitsøy kommune Anne Marit Eikeland Odda kommune Torstein Backer-Owe Rennesøy kommune Geir Helge Rygg Sauda kommune Øyvind Ljung Stavanger kommune Kristin Bringedal

side 4

Strand kommune Trond Leirflåt Suldal kommune Ole Martin Dahle Vinje kommune Dorthe Huitfeldt Ørjan Simonsen Fylkesmannen i Rogaland Nono Dimby Fylkesmannen i Rogaland Jarle Lunde Vasskoordinator

Mandat og arbeidsoppgåver i vassområde blei vedteke i arbeidsutvalet 12.juni -2017 (last ned her).

1.2 KORLEIS HAR VASSOMRÅDE JOBBA I 2017

Tiltaksgjennomføring Regionalt tiltaksprogram viser kva som må gjerast for å sikre tilstrekkeleg høg økologisk og kjemisk tilstand i vassførekomstar som står i fare for å ikkje nå miljømåla. Dei delar av tiltaksprogrammet som kommunane har ansvar for gjeld i hovudsak ureining av elvar og innsjøar frå landbruk og avløp. For dei fleste av desse vassførekomstane er kunnskapsgrunnlaget for mangelfullt til å velje effektive avbøtande tiltak. I desse tilfella er det problemkartlegging som er tiltaket. Tiltaksstatus i Ryfylke vassområde er vedlagt.

Overvaking og problemkartlegging I regi av vassområde/kommunane er følgjande tilstandsovervaking gjennomført. Resultata frå undersøkingane har styrka kunnskapsgrunnlaget og vil bli nytta i vassområda sitt vidare arbeid for å betre den økologiske tilstanden i vassførekomstane.

Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet I ei felles overvaking har Ryfylke og Haugalandet vassområde fått utført ei undersøking av fire innsjøar og 35 stasjonar i elver/bekkar.

Målet med undersøkinga har vore å avdekke den økologiske tilstanden i vassførekomstar der ein har hatt mistanke om eutrofiering/organisk belastning. For Ryfylke sin del visar resultata at tiltak må til for å løfte vasskvaliteten til god økologisk tilstand i mange av lokalitetane.

side 5

Samla klassifisering av bekkar og elver ga 3 stasjoner med god økologisk tilstand, 9 stasjoner med moderat økologisk tilstand, 7 stasjoner med dårlig økologisk tilstand, og 5 stasjoner med svært dårlig økologisk tilstand. Av vatn blei Nattlandsvatn (Suldal) i Suldal undersøkt. Tilstanden blei her moderat.

Økologisk tilstand i elvene er basert på undersøkingar av påvekstalger (PIT) og botndyr. I innsjøane har fokus vore på planteplankton, men og vassplanter og fysisk-kjemiske kvalitetselement.

Det er Cowi som har utført overvåkinga på oppdrag frå Ryfylke og Haugalandet vassområde. Undersøkinga er finansiert av Fylkesmannen i Rogaland, Rogaland fylkeskommune og dei to vassområda. Vasskoordinator har vore feltassistent i innsjøovervakinga.

Innsjøar i Strand Det er gjennomført ei undersøking i Åsvatnet, Nordlandsvatnet og Nordvatnet i Strand kommune. Målet har vore å få kartlagt eventuelle effektar av organisk belastning og eutrofiering.

Hovudfokus for undersøkinga har vore på planteplankton i innsjøane, med mål om å skaffe tilstrekkeleg data for å kunne fastsette miljøtilstanden etter gjeldande klassifiseringssystem.

Totalt konkluderer rapporten frå undersøkinga å gi «god» økologisk tilstand i Åsvatnet og Nordvatnet, og «moderat» økologisk tilstand i Nordlandsvatnet.

IRIS har gjennomført undersøkinga for Strand kommune/Ryfylke vassområde med finansiering frå Rogaland fylkeskommune og Fylkesmannen i Rogaland.

Elvemusling i Hjelmelandsvassdraget Tidligare undersøking har vist at vasskvalitet er generelt er tilfredsstillande. Substratet i større parti i elva var likevel ganske dekket av elvemose og grøne trådalger. Tilstanden er eit sikkert teikn på næringstilførsel. Stadvis langs elva mangla kantvegetasjon som gir skygge og lågare temperaturar i vatnet, samt reduserer partikkelavrenning frå tilgrensande areal.

Det blir rekna for å vere ein totalbestand på mellom 4.000 og 8.000 av elvemuslingar. Rekruttering skjer, men openbart ikkje ofte.

Som tiltak foreslår rapporten mellom anna kantvegetasjon som gir verdifull skygge og bidrar til vasstemperaturen held seg lågare, og bidrar til redusert algevekst og tilslamming med partikler frå tilstøytane produksjonsareal.

side 6

Det er Kjell Sandaas (Naturfaglige konsulenttjenester) og Jørn Enerud (Fisk og miljøundersøkelser) som har gjennomført undersøkinga på oppdrag frå Fylkesmannen i Rogaland og Hjelmeland kommune.

Andre undersøkingar Det er gjennomført fleire andre aktuelle undersøkingar i vassområde i 2017. Det er mellom anna gjennomført fiskeribiologiske undersøkingar i Ulla og Førreåna (Statkraft), og basisundersøking i Suldalslågen.

Vasskraft og revisjon I regional plan for vassforvaltning1 blir vassdraga Ulla og Førreåna prioritert for vilkårsrevisjon. Røldalsvassdraget som må ha ny konsesjon frå 2022, blir prioritert for kartlegging i tiltaksperioden. Dette har vore viktige saker i vassområde i 2017, både i arbeidsgruppa og i vassområdeutvalet.

Revisjonskrav for Ulla-Førre I løpet av året har ein fått utarbeida «Revisjonskrav for Ulla-Førre». Dokumentet er politisk godkjent i dei tre kommunane konsesjonen ligg under (Bykle, Hjelmeland og Suldal) og sendt Norges vassdrag og energidirektorat. I prosessen har ein fått innspel og hatt dialog med myndigheter, organisasjonar og grunneigarar.

Ein krevje ei rekkje tiltak som vil kunne betre miljøtilstanden i dei regulerte vassdraga, bl a miljøtilpassa vassføring og biotopjusterande tiltak i Ulla, Førreåna og Tysso. Ein krevje og tiltak i Suldalslågen for å betre tilstanden for anadrom fisk.

Dialog med Hydro Odda og Suldal kommunar har oppmoda aktuelle grunneigarar, organisasjonar og myndigheiter om å koma med innspel til revisjon/ny konsesjon i Røldal–Suldal. Oppsummering av dette arbeidet viser blant anna at me i dag har for lite kunnskap om vassførekomstane. Ein må auka kunnskapen om dagens tilstand og utgreie tiltak for å kunne nå måla etter regional vassforvaltningsplan og vassforskrifta.

Kommunane ønskjer primært ein frivillig avtale med utbyggar med mål om å betra miljøvilkår ved ein ny konsesjon. Alternativet er ein miljørevisjon.

1 «Regional plan for vannforvaltning i vannregion Rogaland 2016-2021» side 7

Møteverksemd Det var ingen møte i vassområde i 2016. I 2017 blei vassområdeutvalet konstituert i møte 12.juni. Etter dette hadde vassområdeutvalet eit fellesmøte med arbeidsgruppa i september. Arbeidsgruppa hadde i tillegg to møter tidligare på året.

Referat og andre saksdokument frå møta er tilgjengelege på Ryfylke vassområde sitt område på 2 vannportalen.no . Vassområdeutvalet og arbeidsgruppa hadde fellesmøte i september. Her var det og lagt inn ei orientering i felt.

Vassdragskoordinator har delteke på følgjande samlingar /konferansar /seminar. Punkt 1 og 4 har dels vore i kraft av anna stilling.

1. Revisjonsseminar, LVK, 11.januar 2. Landbrukstiltak for elver og vatn på Jæren i vassforskriftsarbeidet, 2.-3. mai 3. Tiltaksseminar, Stavanger 4. mai 4. Vinje-Tokke synfaring, 28.-29. juni 5. Nasjonal vassområdesamling, Tromsø 29.-31. august

Hausten 2017 blei det sendt brev til dei mest sentrale kommunane der me inviterte oss sjølv inn i eit politisk møte for å fortelje om vassarbeidet. To kommunar responderte. Møta blir i 2018.

Vasskoordinator har vore i eit møte i vassregionutvalet der ein presenterte arbeidet i Ryfylke vassområde. Til møte blei det og laga eit to siders informasjonsark om Ryfylke vassområde (vedlegg).

Vasskoordinator har i tillegg deltatt på fleire møte for å drøfte organisering, prosess, arbeidsmåte og konkrete problemstillingar.

1.3 ØKONOMI

Vasskoordinator Avtale om arbeidsgivaransvar for vasskoordinator er inngått mellom Suldal kommune og Rogaland fylkeskommune. Gjeld 50 % stilling til og med utgongen av 2019. Kostnadsramma er 400 000,-. Stillinga

2 http://www.vannportalen.no/vannregioner/rogaland/vannomrader/ryfylke/motevirksomhet/2016/ side 8

finansierast i eit spleiselag mellom Rogaland fylkeskommune, staten ved Miljødirektoratet og kommunane i vassområde: Finnøy, Forsand, Hjelmeland, Rennesøy, Sauda, Strand og Suldal.

Prosjektregnskap Vassregionutvalet i Rogaland behandla 30.03.2017 sak om fordeling av statlige midlar. Det blei bestemt at kr. 290 000,- blir fordelt til kvart av dei fire vassområda i vassregionen. «Beløpet skal brukes til tiltak eller kartlegging (kunnskapsforbedring), som er prioritert i regionalplan og regionalt tiltaksprogram for vannforvaltning 2016-2021.»

Det blei nytta 163 450,- til supplerande undersøkingar av bekkeførekomstar i Hjelmeland, Finnøy og Rennesøy kommunar i 2017 (vedtak 5/17 i vassområdeutvalet). Etter søknad blei det løyvd 79 225,- til dette prosjektet frå Fylkeskommunen sine tiltaksmidlar.

Undersøkinga av bekkeførekomstane var ei supplering til begynt overvaking i Ryfylke og Haugalandet vassområde. Denne del av undersøkinga blei finansiert av Fylkesmannen i Rogaland. Som eigendel var vasskoordinator med som feltassistent i undersøkinga av Nattlandsvatnet.

Undersøkinga av innsjøar i Strand blei finansiert av Fylkesmannen i Rogaland og Strand kommune.

Inntekter 2017 Vassregionutvalet i Rogaland vassområde 290 000 Rogaland fylkeskommune, tiltaksmidlar (undersøking av 79 225 bekkeførekomstar Hjelmeland, Finnøy og Rennesøy kommunar) Rogaland fylkeskommune, tiltaksmidlar (undersøking av Nessavatnet, 117 500 Mosvatnet og Erekjeret /Høletjerna) Utgifter 2017 Undersøking av bekkeførekomstar Hjelmeland, Finnøy og Rennesøy -163 450 kommunar SUM 323 275

Prosjektbudsjett 2018 Etter søknad hausten 2017 blei det frå Fylkeskommunen gitt løyve på 117 500,- til tilstandsovervaking av Mosvatnet (Suldal), Nessavatnet (Hjelmeland) og Høletjernet/Eretjeret (Strand) i 2018. Det er tidligare gitt støtte for undersøking av Nessavatnet (20 000,-). Resten finansierast av vassområde (25%) og dei tre kommunane (25%) (vedtak i vassområdeutvalet, sak 11/17) . Prosjektet er sendt ut på anbod.

Andre prosjekt I samarbeid med vassområde og Fylkesmannen i Rogaland vil me få undersøkt ei rekkje sjølokalitetar som me i dag veit lite om. Følgjande lokalitetar er prioritert i Ryfylke vassområde: Bogsfjorden (Suldal), Fårasundet, Hidlesund nord, Hidlesund sør, Nådasundet (Finnøy), Klostervågen og Dysjalandsvågen (Rennesøy). Dette blir i utgongspunktet finansiert av statlege midlar, men det er mogleg anbodrunden vil vise at dette ikkje held heilt inn. Det foreslås difor ein utgiftspost i budsjettet som gir

side 9

vasskordinator i samarbeid med arbeidsgruppa rom til å nytte midler til dette og anna kunnskapsinnhenting.

Fylkesmannen planlegg undersøking av elvemusling i Ereviksbekken.

Arbeidsgruppa vil starte ei lokal kunnskapskartlegging av sjøaure i Ryfylke. Målet er å få ein oversikt over lokalitetar som er nytta, men og potensielle lokalitetar. Resultata frå denne interne statuskartlegginga vil vise om og kva grad det er ønskjeleg med ei større fagleg feltkartlegging av sjøaureproduksjon, vandringshinder og forslag til tiltak. Det er og ønskje om auka kunnskap om ål i vassdraga.

Inntekter 2018 Overført frå 2017 323 275 Kommunal eigendel til prosjektet Nessavatnet, Mosvatnet og Erekjeret 68 750 /Høletjerna Overført frå Hjelmeland kommune tidligare vedtekne midlar som skal 20 000 nyttast til Nessavatnet Utgifter 2018 Undersøking av Nessavatnet, Mosvatnet og Erekjeret /Høletjerna - 275 000 Miljøundersøking i Ryfylke vassområde - 137 025 Sum 0

VEDLEGG 1. Informasjonsark om Ryfylke vassområde 2. Tiltaksstatus for Ryfylke vassområde

side 10

Ryfylke vassområde Arbeid for betre vassmiljø i Ryfylke Me har mye godt vatn i Ryfylke. I kvardagen nyttar me det til blant anna drikke, matlaging, hygiene og nærings- verksemd. Og så likar me å fiske, bade, oppleve og vise tilreisande det spektakulære og fjellandskapet me har – med overflod av vatn. Det er nok likevel ikkje slik at alt vatn har ein slik kvalitet me ønskjer. Det vil me gjere noko med.

Ryfylke vassområde er eit av fire vassområde i vassregion Rogaland. Innafor området jobbar kommunane og regionale sektormyndigheter med I Ryfylke er kystvann, innsjø, elv og grunnvatn delt inn i totalt 627 tiltaksgjennomføring, overvaking vassførekomstar. Av desse er over 60 % i dag vurdert å ikkje ha og samarbeidsprosjekt. Formålet ein tilfredsstillande økologisk tilstand. Dette er dei viktigaste er betre vassmiljø i vassdrag og påverknadskjeldene: fjordar. Vasskraftregulering Ryfylke er særs viktig som leverandør av vasskraft. Kraftutbygging endrar tilstanden til naturen i og rundt vassdraga fordi dei fysiske Organisering av arbeidet og kjemiske forholda blir endra. Dette påverkar plante- og dyrelivet, både direkte og indirekte. Vassområdet blir leia av eit I dag ser me annleis på dette enn den gong dei store kraft- vassområdeutval med politisk utbyggingane blei vedteke. I samband med revisjon av valde representantar frå konsesjonsvilkår er det difor viktig å løfte fram eit godt vassmiljø. kommunane. Odda, Suldal, Sauda, Hjelmeland, Forsand, Strand, Sur nedbør Finnøy, Rennesøy, Kvitsøy og I indre og høgare strøk er påverknadene av sur nedbør ennå Gjesdal, samt Rogaland merkbar, men i betring. Fortsatt må me kalke enkelte vassdrag. fylkeskommune. Andre regionale sektormynde deltar etter behov. Avrenning frå landbruk Der det er landbruk er vatnet ofte påverka av næringsstoff- Organisasjonen har ei tilførsel. Dette gjeld særleg Ryfylkeøyane. Dette kan gi dårlegare administrativ arbeidsgruppe. levevilkår for artar som bor i og nær elvene, og det går utover vår Arbeidet i vassområdet blir drifta oppleving av vassdraga. av ein vassområdekoordinator Fleire tiltak kan gjennomførast for å redusere næringsbelastning. I som har kontorstad i Suldal. Rogaland har forvaltninga gode erfaringar med fokus på frivillige tiltak i landbruket, motivasjon og informasjonsarbeid. Andre påverknadar som treng merksemd og tiltak

• Avløp • Påverknad frå industri • Spreiing av framande skadelege artar • Øydelegging av habitat, t.d. bekkelukking og fjerning av kant-

vegetasjon Heimeside: www.vannportalen.no/ryfylke

Vassregion Rogaland Prioriteringar i vassområdet Rogaland fylkeskommune er vass- Påverknadane omtalt på førre side viser kor tiltaksfokus vil vere regionmyndighet, og har ansvar for innafor Ryfylke vassområde. å koordinera oppgåvene som følger av vassforskrifta innafor vassregion  Meir kunnskap, deretter tiltak Rogalan, og utarbeida ein regional I svært mange vassførekomstar er miljøtilstanden vurdert utan vassforvaltningsplan. basis i faktiske data. Dette er kunnskapsmanglar som vassforvaltningsplanen peikar på. Det er difor avgjørande at Vassforvaltningsplanen blei godkjent vitskapelege undersøkingar avklarar påverknad og miljøtilstand i 2016. Denne er utarbeida med i ein vassførekomst før ein setter inn tiltak. Innhenting av grunnlag i vassforskrifta, som er kunnskap er derfor høgt prioritert i den fasen me er i no. I 2017- basert på EUs vassrammedirektiv. 2018 blir det gjennomført undersøkingar i utvalde område i dei Arbeidet i vassområdet er direkte fleste kommunar. knyt til denne planen.

 Geografisk prioritering

Enkelte områder er utpekt til å ha større behov for tiltak/kart- legging enn andre. Prioriterte vassdrag og fjordområder for heilskapleg kartlegging eller tiltaksgjennomføring i Ryfylke vassområde mot 2021:

 Røldalsvassdraget (Odda og Suldal)  Ulla og Førre (Suldal og Hjelmeland)  Årdalselva, Steinslandselva, Jøsenfjorden og indre Årdalsfjorden (Hjelmeland)  Saudafjorden (Sauda)  Espedalselva, Leirangbekken og Erevikbekken (Forsand) Miljøtilstand i ditt vatn

Vann-nett (www.vann-nett.no) er kunnskapsdatabasen for arbeidet Vassmiljø i areal- og samfunnsplanlegginga med vassforskrifta. Tilgjengeleg informasjon om miljøtilstand, Vassforvaltningsplanen peikar og på behovet for førebyggande påverknad, risikovurdering, tiltak og arbeid i kommunane. Overordna areal- og samfunnsplanlegging miljømål for eit bestemt vatn, elv vil vere den billigaste og mest effektive måten for å bevare eit eller fjord finn du der. godt vassmiljø for framtida. Det er derfor viktig at mål- setningane i vassforvaltningsplanen blir innarbeida i kommuneplanar, og at ein aktivt beskyttar vassmiljøet.

Økonomisk støtte Vassområder, kommunar og andre kan søka om tilskot til tiltaksarbeidet. Les meir på: www.vannportalen.no/rogaland

Tiltaksstatus i 2017 for Ryfylke vassområde

(vedlegg 2 til Årsrapport 2017)

www.vannportalen.no/ryfylke

INNHALD 1. Innleiing...... 3

2. Ryfylke vassområde ...... 3

Om vassområdet ...... 3

Påverknad av vassmiljøet ...... 4

Miljøtilstand ...... 5

3. Status for kvart tiltaksområde ...... 7

Vassdragsområde Sauda (037) ...... 7

Vassdragsområda Suldalsvassdraget (036) og Ulla-Førre (035) ...... 8

Vassdragsområde Ryfylkeøyene (034) ...... 11

Vassdragsområde Jørpeland (032) ...... 15

Vassdragsområde Frafjorden (030) ...... 18

Kyst og fjord ...... 18

4. Framande artar ...... 20

5. Vedlegg ...... 22

side 2

1. INNLEIING «Regional plan for vannforvaltning i vannregion Rogaland 2016-2021» blei godkjent av Klima– og miljødepartementet i juli 2016. I tiltaksprogrammet, vedlagt regionalplanen, framkomme tiltaksprioriteringar. Statusoversikten i dette skrivet gjeld for vassførekomstar der kommunane i Ryfylke vassområde er ansvarlege.

Den nasjonale vassdatabasen Vann-nett har i lengre tid låge nede. Den er no lagt over i ny plattform. Alle sektorar, inkludert kommunane i Ryfylke vassområde, skal no vurdere og oppdatere informasjon på eksisterande tiltak kor dei sjølv er satt opp som ansvarleg myndigheit. Tiltaksmodulen skal vere oppdatert innan 1. september. Når databasen ligg føre i ny versjon, vil faktaark (og rapportar) for den enkelte vassførekomst med oppdatert informasjon om mellom anna påverknad, miljømål, tilstand og tiltak vere tilgjengeleg.

2. RYFYLKE VASSOMRÅDE

Om vassområdet Ryfylke vassområde består av følgande kommunar; Forsand, Strand, Hjelmeland, Rennesøy, Finnøy, Suldal, Sauda og store deler av Gjesdal og Odda. Mindre areal i Bykle, Sirdal og Vinje kommunar inngår også i vassområdet. Totalarealet er om lag 6500 km2, og er dermed det største vassområdet i vassregion Rogaland.

Ryfylke utgjør eit tverrsnitt av fylket, frå øyer, skjær, fjordar og dalar til høgfjell. Landskapet i austre del av Ryfylke er dominert av djupe, isolerte dalar med bratte fjordsider. Vassområdet er elles prega av ei rekke fjell til fjord-vassdrag. Dei fleste vassdraga har utspring i “skrinne” fjellområde med avgrensa bufferkapasitet mot forsuring.

side 3

Tabell: Registrerte vassførekomstar i Ryfylke vassområde. SMVF står for sterkt modifiserte vassførekomstar. Dette er regulerte vatn og vassdrag (vasskraft, drikkevatn) og bekkelukking (landbruk, busetnad). Kjelde: Vann-nett (mars -18)

Vasstype Tal SMVF Størrelse Kyst 43 0 842 km2 Grunnvatn 16 0 33km2 Innsjø 143 53 231 km2 Elv 419 169 9318 km2

Påverknad av vassmiljøet

Vasskraftregulering , sur nedbør og avrenning frå landbruket er dei tre største menneskapte påverknadane av vassmiljøet i Ryfylke.

Tabell: Her kan ein sjå dei største påverknadane på vassmiljøet i Ryfylke samanlikna med Rogaland elles. Påverknad er vist i rekkefølge frå størst til mindre del. Påverknad som har ein fordeling på >10% av vassførekomstane er vist med blå farge. Fordeling på 5-10 % er vist med lys blåfarge, og fordeling på <5% er vist med kvit farge. Kjelde: «Regional plan for vannforvaltning i vannregion Rogaland.»

Nr Vannregion Jæren Ryfylke Haugalandet Rogaland vannområde vannområde vannområde vannområde

1 Sur nedbør Avrenning fra Sur nedbør Fysiske inngrep Sur nedbør landbruk med vannførings endring 2 Fysiske inngrep Fysiske inngrep Fysiske inngrep Sur nedbør Avrenning fra med vannførings- med vannførings- med vannførings- landbruk endring endring endring 3 Avrenning fra Avløp fra spredt Avrenning fra Avrenning fra Avløp fra spredt landbruk bebyggelse landbruk landbruk bebyggelse 4 Avløp fra spredt Avrenning fra Punktutslipp fra Avløp fra spredt Avrenning fra bebyggelse byer/tette flater industri bebyggelse annen diffus kilde 5 Avrenning fra Punktutslipp fra Avløp fra spredt Fremmede arter. Fysiske inngrep byer/tette flater renseanlegg / avløp bebyggelse Punktutslipp fra med vannførings- renseanlegg / avløp endring 6 Avrenning fra industri 7 Punktutslipp fra renseanlegg/avløp

side 4

Vasskraftregulering

I Ryfylke er store delar av vassdragsnaturen nytta til vasskraft. Små kraftverk og større kraftutbyggingar endrar tilstanden til naturen i og rundt vassdraget fordi dei fysiske og kjemiske forholda blir endra. Dette påverkar plante- og dyrelivet, både direkte og indirekte.

Langtranportert forureining

Sur nedbør er ein av dei vesentlegaste påverknadane på vassmiljøet i Ryfylke. Lav pH i vassdrag medfører risiko for fiskedød og store endringar i økologisk miljøtilstand ved at artsamansetning av botndyr, zooplankton og vassplanter blir endra. Fleire stader blir det gjennomført kalking i nasjonal regi.

Tiltak for å redusere påverknad frå sur nedbør, må i stor grad løysast gjennom internasjonalt arbeid og avtaler om utslippsreduksjonar på tvers av landegrenser. Eksisterande tiltak for å redusere dei negative effektane av sur nedbør, prioriterast gjennom nasjonal handlingsplan.

Avrenning frå landbruk

Der det er landbruk er vatnet ofte negativt påverka. Jordbruksdrift fører til avrenning av næringsstoff og større tap av jord samanlikna med skog og utmark. Slik avrenning bidrar til auka næringsstofftilførsel, algeoppblomstring og tilslamming av elver og bekkar, som igjen påverkar leve- og oppvekstvilkår for fisk og andre artar i vassdraga. Plantevernmiddel som nyttast i jordbruket blir og funne i vassmiljøet, med ulik grad av giftighet og påverknad.

Anna påverknad som treng merksemd

• Avløp • Påverknad frå industri • Spreiing av framande skadelege artar • Øydelegging av habitat, t.d. bekkelukking og fjerning av kant-vegetasjon

Miljøtilstand Hovudformålet etter vassforskrifta er å beskytte og ha ein bærekraftig bruk av vatnet i Norge. Der tilstanden ikkje oppnår god i dag, er hovudregelen at miljøforbetrande tiltak skal vurderast og settast i verk. Der tilstanden er god, men står i risiko for å bli dårlegare, skal førebyggande og beskyttande tiltak vurderast.

Vassforskrifta har som mål at alle vassførekomstar minst skal oppretthalde eller oppnå god tilstand i tråd med standardiserte kriterier.

Økologisk tilstand er basert på tilstand til biologiske indikatorar, og deles inn i 5 tilstandsklasser frå svært god til svært dårlig, som vist i figur under.

side 5

Figur: Dei fem tilstandsklassane etter vassforskrifta.

Tabellen under viser økologisk tilstand for alle vassførekomstar i vassregion Ryfylke. Som ein kan sjå er det mange av førekomstane som er tilstandsklassifisert med middels eller lav pålitelegheit. Dette betyr at klassifiseringa er satt på bakgrunn av ein påverknadsanalyse, ikkje utifrå undersøking i felt. Vassforvaltningsarbeidet skal vere kunnskapsbasert. Det er difor avgjørande at det er avklart kva som er miljøtilstand og påverknad i ein vassførekomst før ein setter inn tiltak. I Ryfylke vassområde har difor kunnskapsoppbygging vore sentralt i den fasen me er i no.

Tabell: Økologisk tilstand i Ryfylke vassområde, alle overflatevatn. Data er henta frå vann-nett januar 2018, men er ikkje oppdatert med resultat frå undersøkingar frå 2016 og 2017.

75 % av vassførekomstane har miljømål om å oppnå god tilstand innan 2021. Resterande 25 % har fått utsett frist til 2022-2027 etter §9 i vassforskrifta (vann-nett).

Sterkt modifiserte vassførekomstar (SMVF) skal oppnå godt økologisk potensial. Status for økologisk potensial for SMVF i Ryfylke er gitt i tabell under. Også her kan ein sjå at potensiale er satt ut i frå ein påverknadsanalyse. For å finne det økologiske potensialet (GØP) blir det naudsynt med utgreiingar.

side 6

Økologisk potensiale i Ryfylke vassområde for alt overflatevatn som er sterkt modifiserte (SMVF). Data er henta frå vann-nett januar 2018.

3. STATUS FOR KVART TILTAKSOMRÅDE

Under er det gitt vassdragsvise samanstilling av vassførekomstar der kommunane i Ryfylke vassområde er ansvarlege for tiltak.

Vassdragsområde Sauda (037)

Dei største elvene i dette vassdragsområdet er Saudavassdraget og Nordelva. Begge renn ut i Sauda sentrum og i enden av Saudafjorden. Resterande er mindre elver og bekkefelt som renn ut på begge sider av Saudafjorden. Saudavassdraget består av to større elver, Slettedalselva og Storelva, som begge har sitt utspring på Røldalsfjellet i Odda kommune. Vassdraget er betydelig utbygd til vasskraftformål.

Det er gjennomført tilstandsundersøkingar referert i tabell nedanfor. Nordelva oppnår ikkje god tilstand. Tiltak må her settast inn i avløpssektoren, i første omgang ei nærare problemkartlegging. Fokus på informasjon, balansegjødsling og etablering av kantsoner kan være aktuelle tiltak der landbruket er årsak til påverknad.

Namn Økologisk Miljømål 2021 Påverknad/ Status for tiltak og Ansvar og Id. nr tilstand årsak overvaking kostnader Kommune (Påliteleg- heit) Nordelva/Åbøelva Dårleg Godt økologisk Avløp frå Tilstandsundersøking i Sauda k. 037-8-R Høg potensial spreidd forhold til Sauda busetnad eutrofiering/organisk (middels grad) belastning i 20171. To stasjonar:

1 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport. side 7

1. Espedalen-dårleg tilstand 2. Sentrum- moderat tilstand Svandalen Moderat God økologisk Avløp frå Undersøkt i 20172. Sauda k. 037-69-R Høg tilstand hytter (liten). Botnfauna= God tilstand. Sauda og Avrenning frå Påvekstalger= Moderat beite og eng tilstand (middels). Sur nedbør (middels).

Bekken innover God God økologisk Avrenning frå Undersøkt i 20173. Sauda k. Birkeland Høg tilstand fulldyrka, Endra tilstand frå 037-71-R beite og eng moderat tilstand og låg Sauda (middels). pålitelegheit til god tilstand og høg pålitelegheit.

Sauda sentrumsnære Moderat God økologisk Bekkelukking Undersøkingar må Sauda k. bekkar Lav tilstand gjennomførast for å 037-72-R §9 Utsatt frist finne tilstand for Sauda bekkelukking

Vassdragsområda Suldalsvassdraget (036) og Ulla-Førre (035)

Suldalsvassdraget ligg i Suldal og Odda kommune, og omfattar innsjøar, elver og bekkar med utløp i Hylsfjorden, Sandsfjorden og Lovrafjorden. Vassdragsområdet omfattar fleire vassdrag og sidevassdrag. Det mest kjente er Suldalsvassdraget, det mest vassrike vassdraget på Vestlandet.

Ulla-Førre anlegga blei ferdigstilt i 1976- 88. Utbygginga nyttar vasskrafta i vassdraga Ulladalsåna, Førreåna, Suldalsvassdraget og mange mindre elver og bekkar. Suldalslågen fekk nytt manøvreringsreglement i 2012.

Suldal, Hjelmeland og Bykle kommune har i 2018 stilt krav til NVE om vilkårsrevisjon av Ulla-Førre. Ein har mellom anna stilt krav om miljøtilpassa vassføring og biotopforbetrande tiltak i Ulla og Førreåna, mens ein har stilt krav om biotopforbetrande tiltak i Suldalslågen.

2 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport. 3 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport. side 8

Røldal-Suldal (Hydro) skal ha ny konsesjon innan 2022. Odda og Suldal kommunar har starta arbeidet med å sjå på kva krav ein skal stilla til miljøforbetringar, blant anna til Roalkvamsåna og Brattlandsdalselva. I første omgang må ein skaffe til veie kunnskap om vassførekomstane og det økologiske potensialet.

Det er gjennomført tilstandsundersøking i Nattlandsvatnet og i bekken ved Bergjord & Nerheim. Begge har ein moderat økologisk tilstand. Nattlandsvatnet oppnår god tilstand i forhold til planteplankton, undersøkinga viser at det er nivået av total fosfor som trekker vurderingane ned. Vatnet har dermed potensiale til å oppnå god økologisk tilstand ved å redusere tilførslar av næringssalter. Fokus på informasjon, balansegjødsling og etablering av kantsoner kan være aktuelle tiltak.

Namn Økologisk Miljømål 2021 Påverknad/ årsak Status for tiltak og Ansvar og Id. nr tilstand overvaking kostnader Kommune (Påliteleg- heit) Bergjord & Nerheim Moderat Godt økologisk Avrenning frå Tilstandsundersøking i Suldal k. 036-191-R Høg potensial fulldyrka mark 20174: Botndyr= god Suldal (middels grad). tilstand. Påvekstalger: §9 Utsatt frist Moderat tilstand. Bekkelukking (liten grad).

Mosvatn Moderat Godt økologisk Avløp Nytt reinseanlegg satt i Suldal k. 036-1872-L Middels potensial drift i 2017. Mange Suldal hytter er ikkje tilkopla. §9 Utsatt frist Tilstandsundersøking planlagt i 2018.

Nattlandsvatnet Moderat Godt økologisk Avrenning fulldyrka Tilstandsundersøking i Suldal kommune 035-24205-L Høg potensial mark (middels). 20175. Målingane viser Suldal at det er tot-P som §9 Utsatt frist Avløp frå spreidd trekker tilstanden ned. busetnad (middels) Elles god tilstand.

Førreåna nedre Moderat Godt økologisk Hydrologiske Det blir gjennomført 035-59-R Lav potensial endringar utan undersøkingar i Hjelmeland minstevassføring vassdraga etter pålegg §9 Utsatt frist (stor grad) frå Miljødirektoratet. Rapportering i 2018. Ulladalsåna nedre Dårleg Godt økologisk Hydrologiske 035-49-R potensial endringar utan Hjelmeland, Suldal minstevassføring Kommunane har i 2018 §9 Utsatt frist (stor grad) stilt krav om revisjon av konsesjonsvilkår.

4 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport. 5 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport. side 9

Hjelmelandsåna og Hetlandsåna

Steinslandsvatnet, Hetlandsvatnet og Riskadalsvatnet er etter undersøkingar gitt tilstanden god eller svært god økologisk tilstand.

Det er elvemusling i Husstølsåna og Fisteråna. Det er gjennomført ein statusundersking for begge i seinare år. I Husstølsåna er totalbestanden anslått til å ligge mellom 4.000 og 8.000 individ. Rekruttering skjer, men openbart ikkje ofte. Av lokale tiltak er det foreslått at ein må vurdere å hindre nedslamming av substratet og beskytte kantvegetasjon. I Fisteråna er det berekna å vere om lag 4000 individ. Av lokal tiltak blir det her foreslått betring av substratkvalitet for dei yngste og sikring av vassdekking for dei eldste muslingane.

I Fisteråna er det behov for å finne eigna tiltak mot kunstig fiskevandringshinder som fører til at fisk blir stoppa nær utløp

Namn Økologisk Miljømål 2021 Påverknad/ årsak Status for tiltak og Ansvar og Id. nr tilstand overvaking kostnader Kommune (Påliteleg- heit) Steinslandsvatnet Svært god GØT -avrenning landbruk Undersøkt i 2015: Hjelmeland k. Endra tilstand frå 035-22986-L Høg -renseanlegg moderat tilstand og låg (Hjelmeland) pålitelegheit til svært god tilstand og høg pålitlighet6.

Husstølåna Udefinert GØT Tiltak for å øke Undersøking av Miljødir. rekruttering av førekomsten av Hjelmeland 035-7-R elvemusling. elvemusling i 2017.7 kommune Hjelmeland Bestand av elvemusling ligger inne på kultiveringsanlegg.

Hetlandsvatnet God God økologisk Avrenning frå Undersøkt i 2015: Hjelmeland k. tilstand fulldyrka mark Endra tilstand frå 035-1859-L Høg §9 Utsatt frist (middels) moderat tilstand og låg Hjelmeland pålitelegheit til god tilstand og høg pålitlighet8.

6 Åge Molversmyr 2015: Overvåking av innsjøer i Strand og Hjelmeland kommuner i 2015. International Research Institute of Stavanger, rapport IRIS-2015/219 7 Sandaas, K. og Enerud, J. 2017. Utbredelse og bestandsstatus for elvemusling Margaritifera margaritifera i Hjelmelandsvassdraget 2017. Hjelmeland kommune, Rogaland fylke. Rapport, 14 sider. 8 Åge Molversmyr 2015: Overvåking av innsjøer i Strand og Hjelmeland kommuner i 2015. International Research Institute of Stavanger, rapport IRIS-2015/219 side 10

Diffus avrenning frå spreidd busetnad (liten) Vassinntak for fiskeoppdrett (liten)

Fisteråna Dårleg God økologisk Dammar, barriere Undersøking av status 035-1-R tilstand og sluser for anna for elvemusling.9 Lav (?) aktivitet (stor grad) §9 Utsatt frist Hydrologiske endringar med minstevassføring (middels)

Riskadalsvatnet Svært god. God økologisk Avrenning fulldyrka Tilstandsundersøkt i Hjelmeland k. 033-23044-L tilstand mark (liten) 2015: Endra tilstand frå Høg. moderat tilstand og låg pålitelegheit til svært god tilstand og høg pålitelegheit10.

Vassdragsområde Ryfylkeøyene (034)

Området omfattar øyane i Finnøy, Rennesøy og Hjelmeland kommunar. Eit bekkefelt frå Stavanger kommune er også omfatta. Kvitsøy kommune er ein del av vassdragsområdet, men der er ingen vassførekomstar i risiko.

Nedbørsfelta er i hovudsak små bekkefelt med avrenning direkte til sjø. Nokre av bekkefelta har innsjøar. Hovudpåverknad er vurdert å være avrenning frå landbruksareal, men og avløp frå spreidd busetnad.

Det har vore gjennomført tilstandsundersøkingar i ei rekkje lokalitetar dei siste åra. Generelt visar resultata at den økologiske tilstanden ikkje er tilfredsstilande. Tiltak må til. Det er behov for auka innsats for å hindre næringsavrenning frå landbruket, gjennom regionale tilskotsordningar. Det bør truleg fokuserast på større bredde på kantsonene og balansegjødsling. Behov for renseparkar eller andre hydrotekniske tiltak bør vurderast. Frivillige miljøavtalar.

9 Kålås, S. m.fl. 2014: Undersøking av elvemusling i Fisteråna i 2013. Rådgivende biologer rapport 1866.

10 Åge Molversmyr 2015: Overvåking av innsjøer i Strand og Hjelmeland kommuner i 2015. International Research Institute of Stavanger, rapport IRIS-2015/219 side 11

Rennesøy omfattast frå vekstsesongen 2018 av tilskotsordninga miljøvennlig spreiing av husdyrgjødsel (Regionalt miljøprogram). Ordninga vil kunne ha betydning i arbeidet med reduksjon av næringsavrenning. Finnøy bør og vere del i denne ordninga.

Nyleg lekkasje av husdyrgjødsel på grunn av svakhet i ein gjødselport aktualiserer behovet for status på det tekniske anlegget. Rennesøy kommune vil sjå på muligheiter for å gi tilbod til bøndene om sjekk av kvalitet på gjødselport.

Namn Økologisk Miljømål 2021 Påverknad/ årsak Status for tiltak og Ansvar og Id. nr tilstand overvaking kostnader Kommune (Påliteleg- heit) Kota Dårleg. §9 Utsatt frist Avrenning frå beite Tilstandsundersøking i Hjelmeland k. 034-25-R Høg. og eng 201711. To Hjelmeland prøvestasjonar, oppstrøms og nedstrøms Kotatjønn. Vatlandsvatnet, Moderat God tilstand Avrenning fulldyrka Tilstandsundersøking i Finnøy k. Kylevatnet og Høg mark forhold til Jørstadvatnet bekkefelt eutrofiering/organisk 034-23-R belastning i 201512. To Finnøy stasjonar. Bekk frå Moderat God tilstand Avrenning frå beite Tilstandsundersøking i Finnøy k. Nesheimsvatnet Høg og eng forhold til 034-11-R eutrofiering/organisk Finnøy belastning i 201513. Halsnøy bekkefelt Dårleg God tilstand Avrenning frå beite Tilstandsundersøking i Finnøy k. 034-14-R Høg og eng forhold til Finnøy Bekkelukking eutrofiering/organisk belastning i 201514. Kyrkjøy og Bjergøyna Dårleg God tilstand Avrenning frå beite Tilstandsundersøking i bekkefelt Høg og eng forhold til 034-16-R Bekkelukking eutrofiering/organisk Finnøy belastning i 201515. To stasjonar Talgje bekkefelt Svært God tilstand Avrenning frå beite Tilstandsundersøking i Rennesøy k. 034-17-R dårleg og eng forhold til Finnøy tilstand Bekkelukking eutrofiering/organisk Høg belastning i 201516. To stasjonar.

11 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport. 12 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 13 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 14 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 15 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 16 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport side 12

Fogn bekkefelt Moderat God tilstand Avrenning frå beite Tilstandsundersøking i Rennesøy k. 034-21-R tilstand og eng forhold til Finnøy Høg Bekkelukking eutrofiering/organisk belastning i 201517. To stasjonar. Bekk mellom Hanasand Botndyr gir §9 Utsatt frist Skytebane Tilstandsundersøking i Rennesøy og Eltarvåg god tilstand 201718. Botndyrindex kommune 034-29-R gir god tilstand. Det er Rennesøy likevel om lag 10 gangar høgare verdiar av bly og antimon i forhold til referansebekk i aust. Rennesøy og Austre Moderat til §9 Utsatt frist Middels: Tilstandsundersøking i Rennesøy Åmøy bekkefelt svært Avløp frå spreidd forhold til kommune 034-28-R dårleg. eutrofiering/organisk busetnad Rennesøy, Stavanger Høg belastning i 201519 (1-

Avrenning frå full- 4) og 201720 (5-7). Sju dyrka mark prøvestasjonar: Bekkelukking 1. Bekk ved Sørbø – dårleg tilstand 2. Bekk v/Vågedal – svært dårleg 3. Bekk v/ Hodne - moderat 4. Bekk v/Dale - moderat 5. Vikekleiva – moderat 6. Asmarvikstemmen – moderat 7. Hådnafjell – dårleg

Bekkefelt Finnøy, Moderat til §9 Utsatt frist Middels: Tilstandsundersøking i Finnøy Reilstad Nærland svært Avløp frå spreidd forhold til kommune 034-19-R dårleg. eutrofiering/organisk busetnad Finnøy Høg belastning i 201521 (1- 22 Avrenning frå 2) og i 2017 (3-7) . Sju prøvestasjonar: fulldyrka mark 1. Sævheim - dårlig 2. Nådatræ - moderat

17 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 18 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport. 19 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 20 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport 01- 2018 21 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 22 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport 01- 2018 side 13

Bekkelukking 3. Reilstad Nærland – svært dårleg tilstand 4. Utløp Lauvsnesvatn -moderat tilstand 5. Utløp Haukjevatn- dårleg tilstand 6. Flesjåbekken – dårleg tilstand 7. Hesbybekken – svært dårleg tilstand

Fiskeåna

Fiskåna er et lite vassdrag i Strand kommune. I tillegg omtales nærliggande bekk frå Holtavatnet. Det er funne elvemusling nedstrøms Vostervannet.

Strand fekk tidlig tilslutning frå fylkesmannen til prøvetaking i Vostervatnet 2013/2014, der konklusjonen var moderat tilstand, dvs. at vi må gjer tiltak for å minske avrenning til vassdraget. Tilstandsundersøking i 2016 viser framleis moderat tilstand. Tiltak her er å reparere ein reinsepark og ein fangdam på Voster, vidare må ein informere om spreiingssoner og tidspunkt for spreiing. Tiltak kan vere større gjødsellager på enkelt bruk, men også oppretthalde god beplanting rundt vatnet. Fleire reinseparkar kan vere aktuelle i tilløpsbekkar.

Holtavatnet er klassifisert til moderat tilstand. Her må ein informere om spreiingssoner og tidspunkt. Strand kommune ved landbruk må få Holtavatnet inn i RMP ordninga, slik at bøndene kan få kompensasjon. Beplanting vil her vere til stor nytte.

Namn Økologisk Miljømål 2021 Påverknad/ årsak Status for tiltak og Ansvar og Id. nr tilstand overvaking kostnader Kommune (Påliteleg- heit) Tilløpsbekker Moderat § 9 Utsatt frist Avrenning frå Tilstandsundersøking i Strand k. Vostervatnet Høg fulldyrka mark forhold til 033-116-R eutrofiering/organisk Strand belastning i 2015.23

Holtavatnet bekk Moderat § 9 Utsatt frist Avrenning frå Tilstandsundersøking i Strand k. 033-131-R Høg fulldyrka mark forhold til Strand

23 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport side 14

eutrofiering/organisk belastning i 2015.24 Vostervatnet Moderat God tilstand Liten grad: Tilstandsundersøking i Strand k 033-1679-L Høg Avrenning frå 201525 og 201626. Strand fulldyrka mark Avrenning frå spreidd busetnad

Vassdragsområde Jørpeland (032)

Vassdragsområdet omfattar i hovudsak Jørpelandselva, Tauelva og diverse bekkefelt mot sjø i Forsand og Strand kommunar.

Bekkefelt Tau (til Bjørheimsvatnet, Krossvatnet og Nordvatnet) er klassifisert til moderat tilstand. Her må ein informere om spreiingssoner og tidspunk. Bjørheimsvatnet vart i 2016 klassifisert til god tilstand, ein må her vere varsam med kva tiltak ein godkjenner, skal ein oppretthalde tilstanden. Godt informasjonsarbeid er viktig.

Norlandsvatnet, Åsvatnet og Nordvatnet vart i 2017 klassifisert i rapport frå IRIS. Nordlandsvatnet vart klassifisert til moderat tilstand, dei andre vatna kom ut i god tilstand. Nordlandsvatnet må ein inn med tiltak som beplanting, informasjon om spreiings soner og spreiings tidspunkt. Det er for fleire bruk godkjent eksternt gjødsellager for å auka kapasiteten og tilpassa spreiingstidspunkt, dette vil vere til stor nytte for arbeidet med avrenning til Nordlandsvatnet. Finansiert 50% av fylkesmannen i Rogaland og 50% av fylkeskommunen.

Skarbekken og Fjellsånå vart i 2017 klassifisert i rapport frå COWI. Skarbekken kom ikkje særleg godt ut, den vart klassifisert til dårleg. Her må ein inn å få kartlagt avløp frå bustader, det er ikkje avrenning frå landbruk som er hovudårsaken i dette vassdraget. Kartlegging er tiltak nr.1 som må utførast av kommunen, tiltak må inn i planarbeidet til IVAR. Det same gjeld for Fjellsånå, avløp er hovudutfordring også her.

Høletjørna og Erekjeret står for tur til å verte tilstandsvurdert, arbeidet startar våren 2018, rapport truleg ferdig i desember 2018.

Det er miljøtiltak for å hindre spredning og påverknad frå Ørekyt. Miljødirektoratet har tiltak for å auke rekruttering av elvemusling. Bestand av elvemusling ligg inne på kultiveringsanlegg.

24 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 25 Schartau, A.K. mfl. 2015: Utprøving av system for basisovervåking i henhold til vannforskriften. Resultater for utvalgte innsjøer 2014. Rapport Miljødirektoratet M-364 26 Schartau, A.K. m.fl. 2017. ØKOFERSK: Basisovervåking av utvalgte innsjøer 2016. Overvåking og klassifisering av økologisk tilstand iht vannforskriften. Rapport Miljødirektoratet M-758 | 2017, 175 s side 15

Namn Økologisk Miljømål 2021 Påverknad/ årsak Status for tiltak og Ansvar og Id. nr tilstand overvaking kostnader Kommune (Påliteleg- heit) Bekkefelt Tau Moderat God tilstand Avrenning fulldyrka Tilstandsundersøking i Strand 032-58-R Høg mark (middels) forhold til kommune Avløp frå spreidd eutrofiering/organisk busetnad (liten) belastning i 2015.27 Tre stasjonar: 1. Tauåna – moderat tilstand 2. Bekk frå Nordvatnet – moderat tilstand 3. Bekk frå Kvam til Bjøreimsvatnet – god tilstand Erekjeret og Høletjørna Moderat Utsatt frist §9 Avrenning frå Planlagt Strand 032-53-R Middels fulldyrka mark tilstandsundersøking i kommune Strand 2018. Bjøreimsvatnet Svært god Utsatt frist §9 Avrenning frå Undersøkt i 201528. Strand k. 032-1680-L Høg fulldyrka mark Strand Fremmede arter: Ørekyt og karpe (kilde?)

Nordvatnet God Utsatt frist §9 avrenning frå Undersøkt i 201729. Strand k. 032-23082-L Høg fulldyrket mark Strand NB. Jfr Vann-nett er det kjemisk tilstand svært dårleg (bly). Kjelde? Holtabekken God God tilstand Diffus avrenning frå Tilstandsundersøking i Strand k. 032-21-R Høg fulldyrket mark forhold til Strand (liten grad) eutrofiering/organisk belastning i 2015.30

Skarbekken Dårleg God tilstand Avrenning tettstad. Tilstandsundersøking i Strand k. 032-37-R Høg forhold til Fiskevandringshind er.

27 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 28 Åge Molversmyr 2015: Overvåking av innsjøer i Strand og Hjelmeland kommuner i 2015. International Research Institute of Stavanger, rapport IRIS-2015/219 29 Åge Molversmyr 2017: Overvåking av innsjøer i Strand kommune i 2017. International Research Institute of Stavanger, rapport – 2017/298. 30 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport side 16

eutrofiering/organisk belastning i 201731. Fjellsåna Moderat God tilstand Avløp frå spreidd Gjennomført Strand k. 032-39-R Høg busetnad. tilstandsundersøking i Framand art: forhold til Ørekyt eutrofiering/organisk belastning i 201732. Strandaåna God God tilstand Tilstandsundersøking i Strand 032-55-R Høg forhold til kommune Strand Nordlands- eutrofiering/organisk vatnet er del av belastning i 2015.33 Strandåna Statens vegvesen har i 2017 utbetra kulvert under RV13 for å betre fiskeoppgangen. Nordlandsvatnet Moderat Avrenning frå Tilstandsundersøking i 032-55-R Høg jordbruk forhold til Strand eutrofiering/organisk belastning i 201734 Bekker i Strand til sjø Moderat §9:Utsatt frist Avrenning frå Tilstandsundersøking i Strand k. 032-56-R Høg av tekniske jordbruk forhold til årsaker eutrofiering/organisk belastning i 2015.35 Tre stasjonar: 1. Fossabekken – god tilstand 2. Brekkebeken- moderat tilstand 3. Bekk Alsvik – moderat tilstand Åsvatnet God God tilstand Avrenning frå beite Tilstandsundersøking i Strand k. 032-23097-L Høg og eng. forhold til Strand Ørekyt. eutrofiering/organisk Anna pga belastning i 201736: ørekyt? Endra tilstand frå moderat tilstand og låg pålitelegheit til god tilstand og høg pålitlighet.

31 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport 01- 2018 32 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport 01- 2018 33 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 34 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport. 35 Kaurin, M. og Langelo, G.F. 2015: Problemkartlegging i landbrukspåvirkede elver i Rogaland. Rambøll miljørapport 36 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport. side 17

Leirangbekken God §9 Utsatt frist Avløp spreidd Tilstandsundersøkt i Forsand k. 032-29-R Høg busetnad (middels) 201737 i forhold til Fylkesmannen Avrenning frå eutrofiering. fulldyrka mark (middels) Treng statusoppdatering og tiltaksprioritering for elvemuslingsførekoms tar. Erevik Svært god God tilstand Diffus avrenning frå Uavklart 032-47-R Middels beite og eng (liten grad

Tiltak for å auke rekruttering av elvemusling

Vassdragsområde Frafjorden (030)

Namn Økologisk Miljømål 2021 Påverknad/ årsak Status for tiltak og Ansvar og Id. nr tilstand overvaking kostnader Kommune (Påliteleg- heit) Espedalsåna Udefinert God tilstand Fysisk endring Det er foreslått Uavklart 030-51-R Lav grunna anna problemkartlegging, ingeniørverksemd fysisk endring av (middels) elveløp (vann-nett) Sur nedbør (middels) Diffus avrenning frå beite og eng (middels)

Kyst og fjord Det er hovudsakleg dei meir innestengte fjordsystema som ikkje har tilfredsstillande miljøtilstand

37 Værøy, N. og Torgersen, P. m.fl. 2017: Overvåking av innsjøer og elver i Ryfylke og Haugalandet vannområder 2017. Cowi rapport. side 18

Namn Økologisk Miljømål 2021 Påverknad/ årsak Status for tiltak og Ansvar og tilstand overvaking kostnader Id. nr

Kommune (Påliteleg- heit)

Fårasundet Moderat §9:Utsatt frist av Stor: Planlagt Finnøy k. 0242020802-C tekniske årsaker -anna diffus kjelde tilstandsundersøking i Fylkesmannen Lav 2018 Finnøy

Hidlesund nord Moderat §9:Utsatt frist av Middels: Planlagt Finnøy k. 0242020801-1-C tekniske årsaker -spreidd avløp, tilstandsundersøking i Fylkesmannen Finnøy Lav hytter 2018 Liten: -avrenning landbruk

Hidlesund sør Moderat §9:Utsatt frist av Middels: Planlagt Finnøy k. 0242020601-2-C tekniske årsaker tilstandsundersøking i Fylkesmannen Finnøy Lav -spreidd avløp frå 2018 hytter

Nådåsundet Dårleg §9:Utsatt frist av Middels: Planlagt Finnøy k. 0242020602-2-C tekniske årsaker -avrenning landbruk tilstandsundersøking i Fylkesmannen -spreidd avløp 2018

Klostervågen Moderat §9:Utsatt frist av Middels: Planlagt Rennesøy k 0242010402-C Lav tekniske årsaker -avrenning tilstandsundersøking i Fylkesmannen landbruk, 2018 Rennesøy -spreiddd avløp

Dysjalandsvågen Moderat §9:Utsatt frist av Middels: Planlagt Rennesøy k. Lav tekniske årsaker -avrenning landbruk tilstandsundersøking i Fylkesmannen 0242010401-1-C 2018

Håsteinsfjorden mot Moderat §9:Utsatt frist av Liten: Fylkesmannen Kvitsøy tekniske årsaker -reinseanlegg Høy -fiskeoppdrett 0242010101-2-C

Kvitsøyfjorden Dårleg §9:Utsatt frist, Liten kjemisk uforholdsmessig - renseanlegg 0242010401-2-C tilstand kostnadskrevend e

Botnefjorden God God Middels grad: Strand k. 0242011102-C Høg - Diffus avrenning frå byer/tettsteder Strand - Punktutslipp frå industri

side 19

Årdalsfjord-indre Svært §9:Utsatt frist av Stor grad: Hjelmeland k. 0242020501-C dårleg tekniske årsaker Strand k. Høg -Diffus avrenning frå industri Fylkesmannen - Punktutslepp frå reinseanlegg 2000 PE

Bogsfjorden Moderat §9:Utsatt frist av Diffus avrenning frå Det er bygd Uavklart 0242030602-C Lav tekniske årsaker anna reinseanlegg. (terskelfjord) Suldal landbrukskjelde (middels) Planlagt tilstandsundersøking i Diffus avrenning frå 2018 spreidd busetnad (middels)

4. FRAMANDE ARTAR

Det er viktig at framande arter ikkje får spreie seg. Informasjon er eit viktig tiltak.

Hybridfrosk

Innført til Finnøy frå Polen i 2003. Er blitt talrik i mange lokalitetar. Er svartlista (høy risiko). Jfr artsdatabanken : «Så lenge hybridfrosken på Finnøy ikke spres av mennesker til fastlandet, representerer ikke arten noen trussel for norske amfibier.»

Les meir hjå artsdatabanken.

Bekkerøye

Finst i fleire lokalitetar i Sauda, Suldal, Hjelmeland, Strand, Forsand og Gjesdal etter tidligare utsettingar. Er ikkje svartlista (lav risisko). Arten er på landsbasis i tilbakegang. Det er forventa at nedgangen vil fortsette.

Kart og meir informasjon om lokalitetane finn du her (artsdatabanken). Les meir hjå artsdatabenken.

side 20

Karpe

Karpe er registrert i Bjøreimsvatnet i Strand kommune. I følgje artsdatabanken er dette ein «fremmed art som en antar reprodsuerte i Norge før 1800, og omfattes pr definisjon derfor ikke av Svartelisten for 2012».

Kart og meir informasjon om lokalitetane finn du her (artsdatabanken). Faktaark om karpe (artsdatabanken)

Ørekyt (regionalt framand)

Etter artskart (artsdatabanken) finst arten i Rødstjørna i Sauda og Dalavatnet og Åsvatnet i Strand. Kart og meir informasjon om lokalitetane finn du her (artsdatabanken). Faktaark om ørekyt (artsdatabanken).

Sørv (regionalt framand)

Funne i Bjøreimsvatnet og Krossvatnet i Strand kommune. Kart og meir informasjon om lokalitetane finn du her (artsdatabanken).

side 21

5. VEDLEGG

Kart over vasskvalitet.

side 22

Regionalt tiltaksprogram for Vannregion Rogaland (2016-2021)

D) Ryfylke vannområde

131

Regionalt tiltaksprogram for Vannregion Rogaland (2016-2021)

Tabell 16: Tiltak og kartlegging i vassdragene i Ryfylke vannområde

Vassdrag Område / Behov for tiltak / kartlegging Myndighet (vassdragsomr.) Vannforekomst 030, 031 Enkelte Kunnskapsinnhenting med fokus på Fylkesmannen innsjøvannforekomster pH og opprinnelig naturtilstand mht forsuring (se vedlegg 5 i regional plan)

Espedalsåna, (030) Hele Habitatforbedrende tiltak, 13 Miljødirektora prosjekter i små/større tet, FM sidebekker/sideløp er identifisert som kan rehabiliteres og få forbedret biotop/habitat spesielt for sjøørret

030-51-R (Espedalsåna) Problemkartlegging planlagt Miljødirektora m/usikker hjemmel. Se vedlegg 5 i tet regional plan. Dirdalselva, (030) 030-15-R (Dirdalsåna) Problemkartlegging Miljødirektora oppvandringshinder ved Giljajuvet - tet planlagt m/usikker hjemmel. Se vedlegg 5 i regional plan.

030-19666-l Informasjonstiltak bekkerøye – Kommune, (Tverråtjørn) hindre spredning av fremmed art Fylkesmannen 030-19639-l (Hunnevatn) Frafjordelva, (030) 030-35-R (Frafjordelva): Problemkartlegging planlagt Miljødirektora m/usikker hjemmel. tet Lysevassdraget, 031-58-R (Lyseåna): Problemkartlegging planlagt m/ Miljødirektora (031) hjemmel. Miljøtilpasset vannføring tet

031-30-R (Stølsåna) + Kunnskapsinnhenting / Se vedlegg 5 Miljødirektora 031-26-R (Lyseåna indre) i regional plan. tet + 031 -56-R bekk som møter Lyseåna) Eideåna, (031) 031-76-R (Eiaåna) + 031- Problemkartlegging planlagt Miljødirektora 88-R (Eidadalen) + 031- m/usikker hjemmel, Se vedlegg 5 i tet 19388-L (Eiavatn) + 031- regional plan. 77-R (Haukalivatnet utløpsbekk)

Jørpelandsåna, 032-15-R (jørpelandselva Problemkartlegging. Se vedlegg 5 i Miljødirektora (032) nedstrøms kraftstasjon) regional plan. tet 032-36-R (jørpelandselva fra dalavatn til utløp Dalen) Tauelva, (032) 032-23082-L Problemkartlegging (Bekker påvirket Strand (Nordvatnet) av avrenning fra fulldyrka mark) + kommune 032-1680-L oppfølging av gjeldende (Bjøreimsvatnet) landbruksregelverk 032-53-R (Erekjeret og Høletjørna) 032-58-R (Bekkefelt Tau)

132

Regionalt tiltaksprogram for Vannregion Rogaland (2016-2021)

Miljødirektora 032-44-R (Møllefossen) Se vedlegg 5 i regional plan. tet Kystfelt Forsand og 032-56-R (Bekker i Problemkartlegging (Bekker påvirket Strand Strand, (032) Strand til sjø) av avrenning fra fulldyrka mark) + kommune 032-55-R (Strandaåna) oppfølging av gjeldende 032-29-R landbruksregelverk (Leirangbekken)

032-29-R Tiltak for å øke rekruttering av Miljødirektora (Leirangbekken) + 032- elvemusling. Bestand av elvemusling tet 47-R (Erevik): ligger inne på kultiveringsanlegg.

032-55-R (Strandaåna) Utbedring av kulvert for å bedre Statens 032-37-R (Skarbekken) fiskeoppgang (Strandåna – pri 1, vegvesen Skarbekken - pri 2).

Kartlegging av tilstand i Skarbekken Strand med hensyn på påvirkninger kommune registrert; avrenning fra by og tettsted + flomverk og forbygninger.

032-34-R (Solheimsåna) Problemkartlegging knyttet til Miljødirektora vannkraftregulering Se vedlegg 5 i tet regional plan.

Informasjonstiltak ørekyt – hindre 032-39-R (Fjellsåna) Strand spredning av fremmed art. 032-23097- L (Åsvatnet) Kommune,

Fylkesmannen Årdalselva, (033) Den del av vassdraget Minstevannsføring – vilkårsrevisjon NVE som er påvirket av ferdig behandlet i 2015. Oppfølging vassdragsregulering av vilkår. (konsesjon)

033-123-R (Storåna Tiltak - Planlagt m/hjemmel: åpne Miljødirektora nedre) sideløp, gjenskape meandrering, tet forbedring av gyteplasser, utsetting av fisk i ulike stadier. Hjelmeland 033-71-R (Storåna) Informasjonstiltak bekkerøye – kommune, hindre spredning av fremmed art Fylkesmannen Fiskåna, (033) 033-116-R (Tilløpsbekker Problemkartlegging (Påvirket av Strand Vostervatnet) avrenning fra fulldyrka mark) + kommune 033-131-R (Holtavatnet oppfølging av gjeldende bekk) landbruksregelverk Ryfylkeøyene, 034-25-R (Kota) Problemkartlegging (Påvirket av Finnøy, (034) 034-11-R (Bekk fra avrenning fra fulldyrka mark) + Rennesøy og Nesheimsvatnet) oppfølging av gjeldende Hjelmeland 034-14-R (eller SMVF – landbruksregelverk kommuner Halsnøy bekkefelt) 034-16-R (Kyrkjøy og Frivillige tiltak i landbruket gjennom Bjergøyna bekkefelt) RMP og SMIL, ved behov 034-17-R (Talgje Bekkefelt) 034-21-R (Fogn

133

Regionalt tiltaksprogram for Vannregion Rogaland (2016-2021)

bekkefelt) 034-28-R (Rennesøy og Bekk i tillegg påvirket av spredt Rennesøy Austre Åmøy bekkefelt) avløp fra bebyggelse: behov for kommune kartlegging

034-19-R (Bekkefelt Oppfølging av gjeldende Finnøy Finnøy) landbruksregelverk + frivillige tiltak i kommune landbruket

Flere steder Der det er registrert Kommuner bekkelukkinger/fysiske inngrep, kan det være aktuelt å vurdere habitatforbedrende tiltak.

Problemkartlegging (skytebane) 034-29-R (Bekk mellom Rennesøy Hanasand og Eltervåg) kommune Hjelmelandsåna, (035-7-R (Husstølåna) + Tiltak for å øke rekruttering av Miljødirektora (035) elvemusling. Bestand av elvemusling tet ligger inne på kultiveringsanlegg.

035-22986-L Problemkartlegging (påvirkning Hjelmeland (Steinslandsvatnet) fra renseanlegg og avrenning fra kommune landbruket) Hetlandsåna, (035) 035-1859-L Problemkartlegging (avrenning fra Hjelmeland (Hetlandsvatnet) landbruk) + oppfølging av gjeldende kommune landbruksregelverk

035-1-R (Fisteråna) Problemkartlegging (Kunstig NVE, FM fiskevandringshinder fører til at fisk stoppes nær utløp – konsesjon til smolt) Hålandsåna, (035) 035-24205-L Problemkartlegging (avrenning fra Suldal (Nattlandsvatnet) landbruk, spredt avløp) + oppfølging kommune av gjeldende landbruksregelverk Ulla og Førreelva Ulla (anadrom strekning) Anadrom strekning i begge elvene NVE (035, 036) prioritert av vannregionen for Førreelva (anadrom vilkårsrevisjon. Se vedlegg 5 i Miljødirektora strekning) regional plan. tet Undersøkelser startet opp i 2014

Suldalsvassdraget, Røldalsvassdraget Røldalsvassdraget prioritert av NVE (036) vannregionen for vilkårsrevisjon.

Flere vannforekomster Flere vannforekomster i vassdraget Miljødirektora (14 elv, 8 innsjø) foreslått for kunnskapsinnhenting / tet, problemkartlegging. Enkelte ønskes fylkesmannen vurdert for fiskekultiveringstiltak (se vedlegg 5 i regional plan for detaljer).

036-199-R Foreslått tiltak: Variabel NVE (Tengesdalselva) miljøtilpasset vannføring

134

Regionalt tiltaksprogram for Vannregion Rogaland (2016-2021)

036-49-R Nyastølelva Vurdere MT37 Stabil NVE minstevannsføring og terskelbygging

036-109-R (Storelva) Utslipp fra renseanlegg føres ut i ny Odda utslippsledning til Røldalsvatnet kommune (2016).

036-191-R (Bergjord- Problemkartlegging (avrenning fra Suldal Nereim) landbruk) kommune

036-1872-l (Mosvatn) Problemkartlegging (renseanlegg + Suldal avløp fra spredt bebyggelse) kommune

Saudavassdraget, 037-44- R (Storelva) Problemkartlegging planlagt Miljødirektora (037) m/hjemmel (Storåna) (se vedlegg 5 i tet regional plan) Åbøeelva, (037) 037-8-R (Nordelva) Problemkartlegging planlagt Miljødirektora m/hjemmel: (Åbøelva) (se vedlegg 5 tet i regional plan) Bekker til 037-69-R (Svandalen) Problemkartlegging (avrenning fra Sauda og Etne Saudafjorden, 037-71-R ( Bekken landbruk) kommuner (037) innover Birkeland)

037-72-R (Sauda Problemkartlegging (bekkelukking) Sauda sentrumsnære bekker) kommune

Tabell 17: Tiltak og kartlegging i kyst- og fjordområdene i Ryfylke vannområde

Fjord - id Økologisk / Kjemisk Behov for tiltak /kartlegging Myndighet tilstand (pålitelighetsgrad) Saudafjorden Ø: Moderat (høy) Kildekartlegging. Kartlegging av Miljødirektoratet 0242030200-C K: Oppnår ikke god dumpeplasser langs fjordens vestside. Vurdere tildekking av sjøbunnen i indre del av fjorden utenfor punktkilde Industri– Eramet : pålegg om avbøtende tiltak knyttet til overvannsavrenning Årdalsfjord-indre Ø: Svært dårlig (middels) Problemkartlegging. (renseanlegg, Strand og Hjelmeland 0242020501-C K: Udefinert industri) kommuner Fylkesmannen Botnefjorden Ø: Moderat (middels) Strand kommune 0242011102-C K: Udefinert

Håsteinsfjorden Ø: Moderat (høy) Utfordring er knyttet til miljøgifter. , Kvitsøy mot Kvitsøy K: Oppnår ikke god Kilder uavklart. Tiltak ikke foreslått. og Rennesøy 0242010101-2-C Må løftes til nasjonalt nivå. kommuner

Kvitsøyfjorden Ø: Svært god (høy) 0242010401-2-C K: Oppnår ikke god

135

Regionalt tiltaksprogram for Vannregion Rogaland (2016-2021)

Klostervågen Ø: Moderat (lav) Rennesøy kommune 0242010402-C K: Udefinert

Dysjalandsvågen Ø: Moderat (lav) 0242010401-1-C K: Udefinert

Bogsfjorden Ø: Moderat (lav) Alle: Problemkartlegging - med Finnøy kommune 0242030602-C K: Udefinert årsak i antatt forurensning fra ulike Fylkesmannen typer diffuse kilder (landbruk, Hidlesund nord Ø: Moderat (lav) spredt avløp, andre diffuse kilder) 0242020801-1-C, K: Udefinert

Hidlesund sør Ø: Moderat (lav) 0242020601-2-C, K: Udefinert

Nådåsundet Ø: Dårlig (middels) 0242020602-2-C K: Udefinert

Fårasundet Ø: Dårlig (middels) 0242020802-C K: Udefinert

Høgsfjorden Ø: God (høy) Det er ikke foreslått tiltak på Miljødirektoratet 0242011201-C K: Oppnår ikke god regionalt nivå mhp miljøgifter i sjø, utover nasjonal handlingsplan for forurensa sjøbunn. Terskelfjorder: Avklare hva som er naturtilstand og Samarbeid mellom resipientkapasitet. Undersøkelser flere Bogsfjorden Ø: Moderat (lav) nødvendig. sektormyndigheter 242030602-C K: Udefinert nødvendig Terskelfjorder må løftes opp som Jøsenfjorden Ø: Moderat (middels) nasjonal problemstilling i 0242021000-C K: Udefinert direktoratsgruppa. Se regional plan, kap 6.6. Lysefjorden-indre Ø: Svært god (middels) 0242011402-C K: Udefinert

Årdalsfjord-indre Ø: Svært dårlig (middels) 0242020501-C K: Udefinert

136