Bart De Wever
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
COVERVERHAAL “We moeten brains naar de stad lokken” Bart De Wever • °Mortsel, 21 december 1970 • Kandidaat in de Geschiedenis (1992), Licentie Geschiedenis (KU Leuven) • Sinds 2004 partijvoorzitter van de Nieuw-Vlaamse Alliantie • Sinds 2013 burgemeester van Antwerpen • Getrouwd, heeft vier kinderen en woont in Deurne 6 MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 09.2013 COVERVERHAAL “Ik dacht dat ik voor het academische leven in de wieg was gelegd, maar ik denk dat ik me vergist heb.” Burgemeester zijn daarentegen geeft Bart De Wever wel veel voldoening. In die hoedanigheid probeert hij burgerschap en identiteit met elkaar te verzoenen, vecht hij tegen de problemen eigen aan een grootstad en probeert hij brains van buitenaf naar Antwerpen te lokken. TEKST KATRIEN VERREYKEN FOTO JESSE WILLEMS MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 09.2013 7 COVERVERHAAL n zijn boek If Mayors Ruled the elkaars platformen gebruiken. Een goed betrekken: klusjeswoningen, cascopan- World dat dit najaar verschijnt, stelt initiatief vond ik het verkiezingsdebat in de den voor jongeren die niet al te veel luxe- de Amerikaanse politieke filosoof Aula Rector Dhanis waarop heel de acade- behoeften hebben. Als ze hier goedkoop I Benjamin Barber dat burgemees- mische top aanwezig was. Zo’n democra- kunnen wonen, blijven ze misschien een ters vandaag al de wereld besturen. Tegen tisch scharniermoment is ook voor de uni- paar jaar. Met wat geluk vinden ze hier een 2050 woont 80 procent van onze wereldbe- versiteit belangrijk. fijne job, een partner, denken ze aan kind- volking in steden. Burgemeesters hebben jes. Als de symbolische kaap van de 30 is niet de luxe om vijandbeelden te cultiveren In uw bestuursverklaring staat er: “Met gerond en ze zijn dan nog hier, is de kans volgens Barber, ze moeten zoveel mogelijk een goede marketing en communicatie groot dat ze blijven. burgers engageren in een democratische mikken we op de 4 B’s: bewoners, bedrij- Antwerpen kampt met het drama van de dialoog. ven, bezoekers en brains.” Wat bedoelt u stadsvlucht. De stadsbevolking neemt “Een analyse die steekhoudt”, vindt Ant- met die brains? toe, maar de betere verdieners trekken werps burgemeester Bart De Wever (N-VA). weg uit de stad en worden vervangen door Hij beseft dat hij als burgervader pragmatisch De marketing van Antwerpen is onder mijn een ander profiel mensen dat qua oplei- en creatief aan de slag moet, want de proble- voorganger sterk en goed uitgebouwd, maar ding veel lager zit. Het is belangrijk dat men dienen zich zeer concreet aan. “Je fietst was een vrij intern gebeuren. Antwerpen die sterke component ook fysiek in de er voorbij, je staat er met de auto in stil. Maar werd gecommuniceerd aan de Antwer- stad aanwezig is. Als de behoeften van ook in een stad is er plaats voor ideologie: penaar, om hem een beter gevoel en een de randbewoner fundamenteel anders welke stadsgemeenschap wil ik? Wat zijn de sterke identiteit te geven. Ik heb dat altijd beginnen liggen dan die van de stadsbe- spelregels? Mensenrechten heeft iedereen, 100 procent gesteund, omdat ik nadenken woner, dan krijg je bepaalde zaken niet maar burgerrechten moet je verwerven. Met over identiteit heel belangrijk vind. Identi- meer democratisch opgelost. Dan moet 172 nationaliteiten vormt Antwerpen een van teit is lasagne, je hebt verschillende lagen. je bezoekers, bedrijven en brains naar je de meest multiculturele steden ter wereld. Een sterke lokale identiteit is een belang- stad aantrekken. Als je geen eisen stelt op het vlak van sociale rijke bouwsteen om deel uit te maken van normen, taal en cultuur, kom je tot een ver- een grotere gemeenschap. De A-campagne Die brains worden momenteel wel wat edelde vorm van stedelijke apartheid.” was een goed uitgewerkt verhaal. Maar op overbevraagd. Eind augustus schreven een bepaald moment moet je de schaarse een aantal academici een open brief om Waar wilt u als burgervader naartoe met middelen die je hebt, heroriënteren naar de te klagen over de overdreven prestatie- Antwerpen als universiteitsstad? drie andere B’s die belangrijk zijn voor een en publicatiedruk. stad: bezoekers, bedrijven en brains. Met Het probleem zit al in de vraagstelling. Is die brains bedoel ik iedereen die van bui- Ik was heel gelukkig met die brief. Mijn eer- Antwerpen een universiteitsstad of een stad tenaf kan komen studeren én werken om ste parlementaire tussenkomsten, in 2003 met een universiteit? Ik denk het laatste. onze economie te versterken. al, gingen exact over diezelfde materie. Leuven en Gent zijn universiteitssteden. Als Binnenkort wordt een bureau geselecteerd Het is goed dat academici blijvend worden je in Leuven de brouwerij en de universiteit dat - weliswaar met een bescheiden buget geresponsabiliseerd tijdens hun loopbaan, sluit, dan heb je Leuven gesloten. Antwer- - zal gevraagd worden om Antwerpen als maar je moet opletten dat die kwaliteitsme- pen bestond tien jaar geleden nog uit een studiestad, als shoppingstad, als onderne- ting geen foute effecten veroorzaakt. Ik heb archipel van allerlei instellingen. Dat is mende stad onder de aandacht te brengen toen al gezegd op te letten met die focus ondertussen verteerd, maar ik denk wel in ons hinterland: Nederland, Frankrijk, op de A-publicaties, want dat leidt ertoe dat de Universiteit Antwerpen nog aan haar Nordrhein-Westfalen… Het is in het belang dat wetenschappers hun topics kiezen in identiteit als één instelling moet werken. van de stad dat buitenlandse studenten functie van de publiceerbaarheid. Dingen Maar ze heeft alle kansen en potentieel om naar hier komen en hier blijven. die heel maatschappelijk en dienstbaar dat te doen. zijn maar geen punten opleveren, raken zo Wij als stad kunnen daar ook op inspelen, Studenten lokken is één ding, maar hoe ondergesneeuwd. Ik heb er zelf ervaring door veel meer synergie met de universi- denkt u die brains in Antwerpen te houden? mee gehad. Als assistent schreef ik 150 taire wereld te ontwikkelen en een beroep artikels voor de nieuwe Encyclopedie van te doen op de expertise die er is. We kun- We denken na over goedkope huisves- de Vlaamse Beweging. Die publicaties zijn nen elkaar zeker nog meer ontmoeten en ting die studenten na hun studie kunnen van generlei waarde in het huidige systeem. 8 MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 09.2013 COVERVERHAAL “Identiteit is lasagne, je hebt verschillende lagen”, stelt Bart De Wever. Als ik in plaats daarvan een ingewikkeld en vertrouwen in zijn burgemeesters heeft. doorwrocht artikel over pakweg nationa- Een reden om ook ná 2014 te blijven? lism and exclusion in the Belgian case had geschreven voor een Engels A-tijdschrift Het voordeel is dat burgemeesters onmid- dat geen hond leest, had ik geweldig aca- dellijk op de werkelijkheid ingrijpen, terwijl demisch werk geleverd. Maar ik heb 150 nationale wetgevers op de trein der traag- artikels in een naslagwerk geschreven heid zitten. Wat ze doen, staat veraf van de Kritische waakhond waarvan duizenden exemplaren verkocht burgers, is abstract en gaat niet vooruit. Het Voor Bart De Wever moet de worden, dat ook standaard op elke kranten- gebeurt dat ik hier ’s morgens een mail met universiteit haar rol als kriti- redactie terug te vinden is en waar veelvul- een probleem binnenkrijg en dat ik ’s avonds sche waakhond spelen, ook dig uit geciteerd wordt. aan de burger kan melden dat het opgelost voor het lokale beleid: “Het Je kan de exacte en humane wetenschap- is. Burgemeester zijn geeft enorm veel vol- unieke aan een universiteit pen niet op dezelfde leest schoeien, de doening. Ik was aan het begin van mijn car- is dat, als het goed gaat en publicatiedrift van de ene kan de andere rière zeer abstract en theoretisch met poli- ze met haar twee voeten in niet bijbenen. Dan krijg je allerlei scheef- tiek bezig. Ik kon me toen niet inbeelden dat de samenleving staat, ze trekkingen. Dit systeem werkt ook enorme ik ooit lokaal aan politiek zou doen, op het onafhankelijk tegenover die fraude in de hand, want ‘het loont’. niveau van de verkeersdrempel zeg maar. Ik samenleving staat en haar op ben in 2006 als gemeenteraadslid gekozen die manier kritisch kan ont- Dan toch maar liever de burgemeester- en heb snel gevoeld dat dit een bijzonder leden. De universiteit heeft stoel. Barber stelde vast dat het ver- aantrekkelijk niveau is. En voor ik het wist, daarvoor de expertise in huis trouwen in de overheid historisch laag is, zat ik hier tussenkomsten te houden over die en kan de maatschappij zo maar dat drievierde van de bevolking wel spreekwoordelijke verkeersdrempel. een spiegel voorhouden.” MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 09.2013 9 COVERVERHAAL de ideeën die die jonge assistent geschiede- nis heeft verworven. De totstandkoming van de N-VA is het meest toegepaste onderzoek dat je kan vinden. Wat deed u concreet de stap van de uni- versiteit naar de politiek zetten? De drang om iets met mijn ideeën te doen, werd jaar na jaar groter. De ergernis over wat ik zag, werd zo mogelijk nog groter. Aan het einde van de jaren negentig zag ik twee ontwikkelingen die in mijn ogen fout waren: ik zag een bepaalde vorm van identiteits- denken in Vlaanderen naar zijn electoraal hoogtepunt gaan, en ik zag het verkeerde antwoord daarop: de totale verwerping van die identiteit, want de toekomst was aan de global citizen, het individu in de wereld. Maar wie gaat er democratie en solidari- teit organiseren tussen al die individuen als daar geen gemeenschap tussenzit die gedragen wordt door identiteit? Wat is bur- gerschap nog als je daar geen identitaire invulling aan geeft? Wel, die invulling is het partijprogramma van de N-VA. Moest mijn politieke carrière ooit stoppen, dan zou ik het maatschappelijk wel verant- woord vinden om daarvan een stukje aan de “We moeten bewoners, bedrijven, bezoekers en brains naar de stad lokken.” studenten terug te geven. Ik wil niet meer terug naar het vorsen en artikels schrij- ven, maar lesgeven heb ik altijd heel graag Nooit spijt dat u geen lange academische publica te volgen en dus de zee op te gaan, gedaan.