Concert Info Orkesten Op Zaterdag
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
concert info orkesten op zaterdag Prokofjev en Tsjaikovski Konzerthausorchester Berlin zaterdag 8 februari 20.15 uur | Grote Zaal programma zaterdag 8 februari Een Russische avond Sergej Prokofjev (1891-1953) Romeo en Julia, op. 64 Suite nr. 2, op. 64ter De Montagues en de Capulets Julia als meisje Suite nr. 1, op. 64bis Maskers De dood van Tybalt Pjotr Iljitsj Tsjaikovski (1840-1893) Rococo-variaties voor cello en orkest, op. 33 Var. I Tempo della Thema Var. II Tempo della Thema Var. III Andante Var. IV Allegro vivo Var. V Andante grazioso Var. VI Andante Var. VII Andante sostenuto Var. VIII e Coda Allegro moderato con anima pauze Tsjaikovski Symfonie ‘Manfred’, op. 58 I Lento lugubre II Vivace con spirito III Andante con moto IV Allegro con fuoco Konzerthausorchester Berlin Dimitrij Kitajenko dirigent Anastasia Kobekina cello Einde concert circa 22.30 uur Voorgesprek om 19.15 uur in de Van Cappellen Zaal toelichting Een Russische avond Een Russisch programma vanavond! Het Konzerthausorchester Berlin staat onder leiding van hun Russische gastdirigent Dimitri Kitaenko en met het tevens uit Rusland afkomstige jonge talent Anastasia Kobekina op cello. Zij spelen delen uit de prachtige balletpartituur van Prokofjev, gecombineerd met het symfonische epos van landgenoot Tsjaikovski en zijn Rococo-variaties. Romeo en Julia Pravda (De Waarheid) over zijn De totstandkoming van het ballet ‘bedriegelijke’ libretto voor het ballet Romeo en Julia met muziek van The Limid Stream van Sjostakovitsj. Sergei Prokofjev ging niet zonder Een jaar later werd Piotrovsky als slag of stoot. Al in 1935 had Pro- staatsvijand bestempeld door het kofjev een eerste partituur gereed Volkscommissariaat voor Binnen- voor het zogenaamde gedrama ti- landse Zaken, gearresteerd en seerd ballet, waarin het verhaal en de neergeschoten. karakters een grotere rol speelden dan de choreografie. De productie De eerste versie van het ballet zal stond gepland voor het Kirov Ballet door al deze consternatie in eigen (of Mariinski Ballet in het Mariinski- land, in eerste instantie in première theater) met dramaturgie van Adrian gaan in Tsjechië (1938). Prokofjev kon Piotrovsky en in regie van Sergey zelf de première niet bijwonen, Radlov. Radlov werd echter ontslagen omdat hij het land niet mocht bij het Kirov Ballet, waardoor het hele verlaten. Wel nam hij in 1938 zelf de feest in eerste instantie niet door leek muziek op met het Philharmonisch te gaan. Maar kort daarop werd een Orkest van Moskou. Nadat het ballet nieuwe overeenkomst gesloten bij flink herzien was, met nieuwe het Bolsjojtheater in Moskou, zonder choreografie van Leonid Lavrovsky, Radlov maar nog steeds in regie van verscheen het ballet alsnog in het Poitrovsky. oorspronkelijk geplande Mariinsky Theater. Deze laatste versie werd In de Sovjet-Unie werd iedere nadien het bekendst, vele malen kunstuiting uitgebreid beoordeeld bewerkt onder andere als orkest- door een commissie van kunstzaken. suite, en overal ter wereld uitgevoerd. Piotrovsky had voor het ballet – in tegenstelling tot het einde in het Rococo-variaties oorspronkelijke verhaal van Anastasia Kobekina heeft een Shakespeare – gekozen voor een uitdagende partij in de Rococo- goede afloop tussen de geliefden. variaties voor cello en orkest van Deze aanpassing viel niet in goede Tsjaikovski. Waar de meeste cello - aarde bij de commissie, waarna het concerten de solist enige rust Bolsjoj besloot de première uit te gunnen in de tutti orkestdelen, moet stellen. In 1936 kwam Piotrovsky ook de solist in dit concert op een thema nog eens in een kwaad daglicht te met acht variaties alsmaar door- staan vanwege de publicatie van het spelen, voornamelijk in het hoge artikel ‘Balletleugen’ van het dagblad register van de cello. Konzerthausorchester Berlin © Marco Borggreve Tsjaikovski componeerde de variaties De geesten kunnen echter geen voor de Duitse cellist en collega aan verlossing bieden, omdat zij het het conservatorium van Moskou, verleden niet kunnen veranderen. Wilhelm Fitzenhagen. De première Het lot weerhoudt Manfred in eerste vond plaats in 1877. Het thema instantie om zelfmoord te plegen, waarop de variaties gebaseerd zijn is maar aan het einde verkiest hij toch in de Rococo stijl. Deze periode in de de dood boven de bovennatuurlijke muziekhistorie kenmerkt zich door krachten van de geesten. intieme kamermuziek met verfijnde versieringsvormen. De Rococo- Deze symfonie is de grootste die variaties is gecomponeerd voor een Tsjaikovski schreef, zowel in lengte kleine kamerorkestbezetting, als instrumentatie. Door zijn com- typerend voor deze periode in de plexiteit wordt het werk niet vaak achttiende eeuw. uitgevoerd in de concertzaal. Het idee – net als dat van de fantasie- We horen echter ook iets van Mozart ouverture Romeo en Julia – werd terug, Tsjaikovski’s rolmodel, die aangedragen door de nationalisti- muziekhistorische gezien de klassieke sche componist Mily Balakirev. periode inluid. Op zeer geraffineerde Tsjaikovski volgde echter niet wijze maakt Tsjaikovski in de variaties klakkeloos de instructies van gebruik van de structuren die Mozart Balakirec, maar componeerde de ook inzette in soortgelijke werken. symfonie in zijn eigen stijl. Manfred In het eerste deel loopt Manfred door Het tweede werk van Tsjaikovski op de Alpen, geplaagd door schuld- het programma vanavond is zijn gevoelens en de pijnlijke herinnering Symfonie ‘Manfred’. De bijnaam van aan zijn geliefde vrouw Astarte. In het de symfonie komt van het gedicht tweede deel verschijnt een geest van Lord Byron waarop de program- voor Manfred. Het derde deel toont matische symfonie gebaseerd is. In een zorgeloos leven in de bergen. In het gedicht is het personage het slotdeel ontstaan een climax, Manfred in de ban van een mysteri- waar de geesten verschijnen. In het eus schuldgevoel, dat iets te maken midden van een groots bacchanaal heeft met de dood van zijn geliefde. verschijnt ook de geest van Astarte In zijn zoektocht om het verleden te voor Manfred. Zij vergeeft hem en vergeten roept hij zeven geesten aan. Manfred vindt eindelijk rust. Tonight, a Russian programme with Manfred Konzerthausorchester Berlin, the The Manfred Symphony by is a Russian conductor Dimitri Kitaenko, programmatic symphony composed and one of the most promising by Pyotr Ilyich Tchaikovsky. It is talents of her generation, Anastasia based on the poem Manfred written Kobekina on cello. by Lord Byron in 1817. It is the largest of Tchaikovsky’s symphonies both in Romeo and Juliet length and in instrumentation. Romeo and Juliet is a ballet by Tchaikovsky wrote the Manfred Sergei Prokofiev based on William Symphony at the behest of the Shakespeare’s play Romeo and nationalist composer Mily Balakirev. Juliet, produced for the Bolshoi Theatre in Moscow. The ballet’s production was postponed when the staff of the Bolshoi was overhauled at the behest of the Committee on Arts Affairs. The ballet’s failure to be produced within Soviet Russia until 1940 may also have been due to the increased fear and caution in the musical and theatrical community in the aftermath of the two notorious Pravda editorials criticising Shosta- kovich and other ‘degenerate modernists’. Variations on a Rococo Theme The Variations on a Rococo Theme for cello and orchestra consists of a theme and eight variations. Part of the difficulty of the piece lies in this continuous and prolonged format, devoid of the usual extended orchestral tuttis allowing the soloist to rest for a few moments. The style was inspired by Mozart. However, the Theme is original and in the Rococo style. Tchaikovsky wrote this piece for and with the help of Wilhelm Fitzenhagen, a German cellist and fellow-professor at the Moscow Conservatory. biografieën Dimitri Kitaenko © Klaus Rudolph Konzerthausorchester Berlin Konzerthausorchester Berlin Konzerthausorchester Berlin wil Konzerthausorchester Berlin brings de muziek dichter naar het publiek music closer to the audience. The brengen. Ze ontwikkelen daarvoor musicians use newly developed nieuwe formats. Befaamd is hun pro- formats, such as the hugely popular gramma ‘Right in the Middle’, waarbij ‘Right in the Middle’, where the audi- het publiek op het podium naast ence sits directly next to orchestral de orkestmusici plaatsneemt. Het musicians. Founded in 1952, the orkest bestaat sinds 1952 en groeide Konzerthausorchester achieved onder leiding van Kurt Sanderling recognition and international acclaim (1960-1977) uit tot een internationaal under chief conductor Kurt Sander- geprezen orkest. Ze zijn gehuisvest ling (1960 – 1977). The orchestra has in het Schauspielhaus Berlin aan het its own venue at Schauspielhaus Gendarmenmarkt plein. Berlin on Gendarmenmarkt square. www.konzerthaus.de www.konzerthaus.de Dimitri Kitaenko, dirigent Dimitri Kitaenko, conductor Dimitri Kitaenko is sinds 2012 chef Since 2012 Dimitri Kitaenko has also gastdirigent van het Konzethausor- been principal guest conductor of chester Berlin. De in St. Petersburg the Konzerthausorchester Berlin. geboren Kiaenko studeerde aan Born in St Petersburg, Dimitri Kitae- de Glinka School of Music en het nko studied at the famous Glinka Rimsku-Korsakov Concervatorium, School of Music and the Rims- voordat hij in Moskau en Wenen ky-Korsakov Conservatory before verder studeerde bij Leo Ginzburg, leaving to study with Leo Ginzburg in Hans Swarowky en Karl Österreicher. Moscow as well as Hans Swarowsky In 1969 won hij eerste prijs op het and Karl Österreicher in Vienna. Herbert von Karajan Conducting In 1969 he won a prize at the first Competition. Daarna was