Indir."3 Bunun Oldukça Sert Bir Dil Kullanımı Olduğunu Söyleyebiliriz
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Murray Bookchin DEVRiMCi HALK HAREKETLERi TARiHi Fransız Devriminden ikinci Enternasyonale (Üçüncü Devrim/Cilt 2) *dipnot yayınları Kitabın Özgün Adı The Third Revolution (Volurne Two): Popular Movements in the Revolutionary Era Continuum, 1998 © Murray Bookchin, 1996 ©Dipnot Yaymlan, 2011 Bu kitabın Türkçe yayın haklan Dipnot Yayınlan'na aittir. Dipnot Yayınlan 153 ISBN: 978-605-4412-55-6 (tk.) 978-605-4412-67-9 (2.c) Smifikn No: 14999 Editör: İbrahim Yıldız Çeviri: Deniz Keskin Kapak Tasarımı: Duysal Tuncer Son Okuma: Reha Alpay 1. Baskı: 2012 1 Ankara 2.Baskı: 20171 Ankara Baskı Öncesi Hazırlık: Dipnot Bas. Yay. Ltd. Şti. Baskı: SözkesenMatbaaalık (Sertifika No: 13268) İvedik O.S.B 1518. SokMat-Sit İş Merkezi No:2/40 Yenimahalle/ANKARA Tel: (0312) 395 21 10 Dipnot Yayınlan Selanik Cad. No. 82/24 Kızılay1 Ankara Tel: (O 312) 419 29 321 Faks: (O 312) 419 25 32 e-posta: [email protected] www.dipnotkitap.com Murray Bookchin Devrimci Halk Hareketleri Tarihi Frans1z Devriminden ikinci Enternasyonale İngilizceden çeviren Deniz Keskin *dipnot yayınları Torunum Katya'ya Murray Bookchin 14 Ocak 1921'de New York City'de Rus göçmeni olan Yahudi bir aileye doğdu. 1930'da Genç Ön cüler'e ve ardından Genç Komünist Birliği'ne girerek Komünist gençlik hareketine katıldı. 1939'da Komünistler 'Troçkist-anarşist sapmalan" nedeniyle onu uzaklaştırdılar. Troçkistlerin Sosyalist İşçi Partisi'ne katıldı. 1940'tan 1944'e kadar Bayorıne, New Jersey'de dökümhanede çalıştı, işçileri kitlesel endüstri işçileri sendikasına, Congress of lndustrial Organisations (CIO), girmeleri için ve onlan Troçkistlerin II. Dünya Savaşı'nın sonundakesinlikle gerçekleşeceğini düşündükleri prole tarya devrimiyolunda örgütlernek için çalıştı. 1944'ten sonra General Motors'da işe girdi, sonra United Aulo Workers'a (UAW), en radikal Amerikan sendikasına girdi. 1946'daki büyük General Motors grevine katıldı, bu grev işçiler için yalnızca küçük kazançlar sağladı. Fakat ı948' de GM yönetimi işyerinde huzur alınası karşılığında büyük stratejik imtiyazlar verdi; UAW arılaşmayı kabul etti. Bookchin, Marx'ın analizlerine ve beklentilerine karşın endüstriyel işçi sıruhnın doğası gereği devrimci olınadığını gördü. Mark sizm'i terk etti, fakat devrimi değil. 1950'1erde bir grup radikalle yakın bir ilişki halinde post Marksist, otoriter-alınayan bir komünizmin ne şekilde kurulacağına ilişkin arayışlara girdi. Bu grup Cmıteınporary Issues dergisini yayımladı, Bookchin (takma isimle) burada ilk makalelerini yazdı. 1952'de yazdığı uzun bir makale olan "Gıdadaki Kimyasal Maddeler Sorunu"nda, büyük ölçekli, endüstriyel tanmın getirdiği gıda koruyuculannı ve pestisitlerin insan sağlığı için muhte mel olumsuz etkilerini tartıştı. Bu sorunun çözümünün kent ve kın birleştiren, ölçek olarak küçük, yurttaş meclisleri tarahndan yönetilen küçük-ölçekli desantralizebir toplum olduğunu söyledi. 1962'de Bookchin Our Syııthefic E11viromneııt'ı (Sentetik Çevremiz) yayımladı, bu kanser dahil hastalıklann kaynağı olarak pestisitlerin, yiyeceklerdeki katkı maddelerinin araştıniması üzeri neydi. Crisis i11 Our Cities'de (1965), devasa şehirlerin aynlmaz bir parçası olarak fosil yakıtlarm kullanımının küresel ısınmaya yol açabilecek bir sera etkisi yaratacağı konusunda uyanda bulun du; bu krizi aşmak için toplumun fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçmek -ve desantralize olmak- zorunda olduğunu söyledi. Anarşizmi kucaklayarak, özgürlükçü ekolojik fikirlerini bir çok yenilikçi ve etkili makaleyle yaygmlaştırdı. "Ekoloji ve Devrimci Düşünce"(1964), radikal poli tik ekolojinin ilk manifestosuydu. "Towards a Liberatory Technology"(1965) alternatif, yenilenebi lir enerji kaynaklannın ve mikroteknolojilerin özgürlükçü toplumun altyapısı olarak kullarıılması çağnsında bulundu. "Forms of Freedom"da devrimci hareketlerde, 1793'teki devrimci Paris'in seksiyon meclislerinde olduğu gibi meclis demokrasisini geliştirdi. Bütün bu makalelerini genç radikalleri ekolojik anarşizm doğrulhısunda çok etkilemiş olan Post-Scarcity Aııarclıism (1971) adlı antolojide toplandı. 1970'lerin başında eka-anarşist fikirlerine "toplumsal ekoloji" adını verdi. 1974'te Plainfield, Vermont'ta Toplumsal Ekoloji Enstitüsü'nün kurucu ortağı ve yöneticisi oldu. Enstitü, toplumsal tepki, alternatif teknoloji ve organik tanm konusundaki üç aylık kurslan nedeniyle uluslararası bir itibar kazandı. Aynca 1974'te Ramapo College of New Jersey'de ders vermeyebaşladı, burada kı sa sürede profesör oldu. The Limits of the City (1974) kitabında radikal toplumsal düşüncede kenti keşfetti. TheSpaııish Aııarchists (1977), başlangıcından ı 930'lann ortalanna kadar İspanyol anarşist hareketinin bir tarihiydi. 1976-ı978 arasında Dimitrios Roussopoulos ile Montreal'deki sol özgür lükçü belediye hareketinin şekillendirilmesinde işbirliği yaph. 1977-78'de Seabrook (New Hampshire)'daki nükleer santrale karşı çıkınak için Clamshell Alliance'a katıldı. 1970'lerdeki ma kaleleri Taward an Ecologica!Society (1980) isimli antolojide toplandı. Büyük çalışması The Ecology of Freedom: The Emergence aııd Dissolutioıı of Hierarchy (1982)'de kabilesel "organik toplumu", hiyerarşinin ve devletin yükselişini ve ardından doğayı egemenlik altına alma düşüncesinin ortaya çıkışını sergiledi. Bu anıtsal çalışma politik, antropolojik, psikolo- jik ve bilimsel temalan iç içe işler. 77ıe Rio;e of Urlıaııizafioıı aııd flıe D<•cliııe of Cifiuııslıip (1986)'da, sivillerin kendilerini yönetmesini, meclis demokrasisini ve konfederalizmi anlahr. Bu tarihe kadar politik projesini, belediyede, kasabada ve mahallelerde halkın demokratik meclisleri ile sivil poli tik alanın yeniden yarahiması arayışındaki özgürlükçü belediyecilik olarak adlandırdı. Daha ge niş bölgelerde bu meclisler konfederasyon oluşturabilir ve güç kazandıklarmda merkezi ulus devlete meydan okuyabilirdi. Bu fikirlerin bazılan makalelerin bir araya getirildiği 77ıe Modem Crisis (1986)'de geliştirildi. 1983'te Ramapo'dan emekli olduktan sonra Burlington'a (Vermont) gitti. 1980'lerin ortalann da Avrupa'ya seyahat etti. Yeşillerin özgürlükçü belediyecilik ile desantralize bir ekolojik demok rasi yaratabileceklerini iddia etti. 1980'lerin sonunda Burlington Yeşilleri'ni kurdu ve kentin yö netim organlarnun demokratikleştirilmesi için çağnda bulunan bir yerel seçim kampanyasına kahldı. 1990'da Bookchin politik yaşamdan emekli oldu. Emekli yönetici statüsünde Toplumsal Ekoloji Enstitüsü'nde ders vermeye devam etti. 1987'de insandışı doğanın insaniann üzerinde olduğunu söyleyen doğa mistisizminin savu nan derin ekolojistlerle bir tartışma başlath. Bu gerici ideolojiye karşı seküler, humanisı ve top lumsal bir ekolojiyi savundu. 1994'te anarşizm içindeki mistik ilkelci eğilimlerin benzer bir eleşti risini Social Anarclzism or Lifest-yle Allarclzism?'de yaph. İki yıl sonra postrnodemizmin, hunıanizm karşıtlığırun genel bir eleştirisi olan Re-enclıaızfing Humaııity (1986)'yi yazdı. Destekleyici dünya görüşü ekolojik düşüncenin hizmetindeki bir diyalektik türüydü. Bu "diyalektik doğalolığı" 77ıc Plıilosoplıy of Social Ecology (1990, yeniden basım. 1994)' de geliştirdi. Bookchin, anarşisılerin özgürlükçü belediyecilik ile -anarşistler oy vermeye ve bütün seçim politikalarına karşıyd.ılar- ilgilenmediklerinin farkına vardı. Bireyden ziyade toplumsal özgürlüğe yönelen komünalizm lehine Anarşizmden zaman içinde koptu. 1992 ila 2003 arasında dört büyük ciltten oluşan, devrimci halk hareketleri tarihini anlathğı The71ıird Rı�vollltioll (1996-2005)'ı yazdı. Fikirleri hakkında daha fazla şey öğrenmek isteyenlere, her zaman giriş niteliğindeki Rema kiııg Society'yi (1989) ve Janet Biehl tarafından hazırlanan 77ıe Mıırray Bookclıiıı Reader (1997)'ı tav siye etti. 30 Haziran 2006'da Burlington'daki evinde kalp krizinden öldü. Türkçe Yayınlanan Kitaplan Geleceğiız Devrimi: Halk Meclisleri ve Doğrudan Demokrasi, Dipnot Yayınları. Köylü İsyaıı/arıızdaız fransız Devrimiızc, Dipnot Yayınları. Paris Komünüııden İkinci Eızternasyonale, Dipnot Yayınlan. 1905'1ell 1917'ye Rus Devrim/eri, Dipnot Yayınlan. Spartakistlerden İspanya İç Savaşma, Dipnot Yayınlan. Toplumsal Ekolojiııin Felsefesi, Sümer Yayınalık Toplumu Yeniden Kurmak, Sümer Yayınalık Özgürlüğüıı Ekolojisi, Sümer Yayınalık Kımtsiz Keıztleşme, Sümcr Yayınalık İçindekiler ÖNSÖZ ............... ........................... ............................... ...................... .............. ......11 1. KlSlM ZANAATKAR SOSYALiZMİNİN YÜKSELİŞİ l.BÖLÜM JAKOBENİZMDEN SOSYALİZME ................................................................. ....... 19 Devamlılıklar ve Kırılmalar .......................................................................... ....... 22 İngiltere' de İşçi Radikalizmi ..... ........................................................................... 27 Sanayi Devrimi: İngiltere ..................................................................................... 30 Fransa' da Sanayi Devrimi ... ......................... ........................................................ 33 İngiltere'nin Sosyalist Yörüngesi.................... .................................................... 35 Fransa'nın Sosyalist Yörüngesi ............................. ....................................... ....... 43 2.BÖLÜM RESTORASYONDAN DEVRİME ......................... ............................. ..................... 51 Cabet, Blanqui, Buchez, Blan c ve Proudhon .................................................... 54 Devrime Giden Yol .................... .................................................................... ....... 68 3.BÖLÜM 1830