DOCSLIB.ORG

Johan De Witt En Zijn Tijd

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Johan De Witt En Zijn Tijd JOHAN DE WITT EN ZIJN TIJD DOOR H. S. M. VAN WICKEVOORT CROMMELIN JOHAN DE WITT EN ZIJN TIJD DOOR H . S. M . VAN WICKEVOORT CROMMELIN Wanneer een schip voorwint gaat bruisen [door de baeren . Dan wordt het licht gestuurt van een [gewoon verstand. Mfiaar kunst ist, als het ruischt en barrent [langs het strand . Als bugen near den toom van 't stuur to [lugstren weigren . Te houden sine streeck . VONDEL . UITGAVE VAN DE NEDERLANDSCHE ALGEMEENE MAATSCHAPPIJ VAN LEVENSVERZEKERING „CONSERVATRIX" TE AMSTERDAM 1 9 1 3 ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN . IIo VAN MARKENS DRUKKERIJ VENNOOTSCHAP • DELFT . VOOPWOOPD Wij zenden Crommelin's boek ter gelegenheid van bet 4o jarig bestaan onzer Maatschappij de wereld in, als een hulde aan den Grondlegger der Verzekeringswetenschap . Daarmede hopen wij niet alleen een leemte in de litteratuur aan to vullen, maar ook vakgenooten een dienst te bewijzen. Moge bet voor oogen gestelde doe! bereikt worden De Directie van „CONSER VA TRIX" . INLEIDING Een Franschman heef t een standaardwerk over Jan de Witt geschreven en een Engelschman begon ermee . Maar hoe uitgebreid ook de litteratuur over Ho'llands gouden eeuw is, er bestaat geen Nederlandsche levensbeschrijving van Nederlands grooten staatsman . De hand, die ons dit werk had willen en kunnen geven, is verstijfd. Maar Fruin had misschien twee maal zoo lang moeten leven, voor hij de tack had aanvaard ! Moet daarom het leven van Jan de Witt ongeschreven blijven ? Zal het onrecht van 20 Augustus 1672 door niets anders worden goedgemaakt, dan door een zegswijs, waar- mede De Witts nagedachtenis onsterfelijk voorth eft in ons yolk? Of zal een onzer eerste geschiedkundigen onverwachts voor den dag komen met het werk, dat hem naar Thorbeckes belofte, voor altijd een plaats onder de geschiedschrijvers verzekert ? Wij Nederlanders drijven het w a c h t en wel eens wat al to ver Dit boek wil niet een levensgeschiedenis, maar een beeld van Jan de Witt en zijn tijd geven in een reeks van dissolving views. Bijzonderheden kan men steeds opzoeken in de geschrif ten, in het register achter in dit werk opge- noemd. Het leek een begeerenswaardige tank, deze groote f iguur to schetsen in groote omtrekken, in de atmosf eer van zijn tijd, zonder dat de aandacht door veelheid van details werd of geleid en vermoeid . De levensverzekeringmaatschappij „Conservatrix", die haar 40-jarig bestaan wilde herdenken met een hulde aan den grondlegger der levensverzekeringwetenschap en hij, die sedert jaren bouwstof fen had verzameld voor dit werk kwamen tot elkaar . Laat mij aan de energieke Directie dezer onderneming dankbare hulde brengen voor haar on- bekrompen steun en medewerking ! DEN HAAG, Mei 1 9 1 3 . H. S. M. VAN WICKEVOORT CROMMELIN . - 5 INHOUD Voorwoord 3 Inleiding 5 I . De twee partijen 9 2 . Holland en de Unie I7 3 . Jan de Witt 25 4 . Macht en Onmacht , 43 5 Zede en Rede 57 6. Diplomaten ; Van Beuningen, Beverningk, P, de Groot, Wicquefort 67 7. Wordende vrijheid 87 8 . Kerk en Staat 99 9. Cromwells verbondsplannen 109 10. Vrede "9 II, De Trotsche Republiek 125 1 2 . Het Drievoudig Verbond 133 I3 . William Temple en zijn lastgever 139 14 . Tusschen machtige buren 153 I5 . De Vloot 163 I6 . De wind draait 171 17 . Rondom Versailles I8I I8. Struisvogelpolitiek 143 I9 . 1672 207 20. „De borgers houden 't landt" 217 2 I . „'t Swart Tooneelgordijn" 227 Besluit 239 Register 243 6 HOOFDSTUK I DE TWEE PARTIJEN De verrassing van Amsterdam door Willem II droeg haar gevolgen voor een geheel tijdvak. „De Prins is dood -- Mijn gaaf vergroot" : deze poli- tieke rijmelarij, in het kerkezakje gevonden, vertolkte wat een groot deel van bet yolk bij den dood van den 24-jarigen, toch zoo begaafden prins gevoelde. De bedreigde stads- bevolkingen ontstaken zelf s vreugdevuren en sloegen me- dailies. Een van die penningen vertoonde de afbeelding van een paard, dat over Amsterdam springt met bet randschrif t „Crimine ab uno disce omnes" i) . Op de keerzijde zag men den Vijverberg, waarin Phaeton uit de lucht komt tuimelen, met bet korte maar krachtige : M a g n i s e x c i d i t ausis.2) De Witt bad : „dat een zoo onverwachte gebeurtenis bijdragen mocht tot het algemeen welzijn ." Wel verkondigden eenige predikanten, zoo op den preekstoel als onder de gemeente, dat de Staat onthoof d was, dat er geen koning in Israel was en dat de Staat ,,in duigen zou vallen", maar Cats had bet bij bet rechte eind, toen hij, een paar dagen na Willems dood verklaarde, dat de pilaren van een Staatsgebouw niet gemist, maar dat een luchter, hoeveel licht hij ook verspreidde, gemakkelijk vervangen kon worden . Groen van Prinsterer stelt bet sterven van Willem II in de toenmalige omstandigheden en in een tijd toen per- i) Een enkele daad toont wad hij aeu kunhen . 2) Hij waagde meer dan hij kon . 9 soonlijk overwicht nog meer beteekende, met een omwente- ling gelijk. Aan zijn ternauwernood bedwongen tegenstanders verzekerde dit sterf geval een volkomen overwinning zonder al to harden strijd . De regenten kwamen nu in goeden doen ; in de stads- regeeringen richtten zij zich huiselijk in en verzekerden hun erf opvolging . Voor of tegen de toekomst der republikeinsche be- ginselen beteekenden de Oranjebewegingen van 1653 en 1654. met veel. Wanneer de zaken goed gingen, preen elk zijn eigen verstand en bekwaamheid, in slechte tijden weet ieder zijn ongeluk aan de mannen op wier schouders dat oogenblik de verantwoordelijkheid rustte . Verkeeren wij in de ellende, dan geven wij zon, maan en sterren de schuld . Herlevende Zoo sloeg het blad weer om, toen de eerste oppositie Engelsche oorlog hier to lande een algemeenen . stilstand van zaken en nooddruf t aan de groote menigte bracht. Nu had de regentenpartij het misdaan . Geschrif ten, alom verspreid brachten in herinnering, dat in de vijftiende eeuw Frankrijk van de Engelschen bevrijd was door een maagd. Was er minder to verwachten van de lief de voor een kind, welks voorvaderen de onaf hankelijkheid van het land gegrondvest en verdedigd hadden ? „Geheel Holland door," schreef Aitzema, „was 't meest alzoo : hoe men be- rooyder, ellendigher ende armer w'ierdt, hoe de gemeynte weer riep : „Vive le Prince en geen vrede met Engeland !" Een brief van De Witts oom Van Sypesteyn is een large verzuchting . „Ik kan u niet verhelen schrijft hij, dat wat ik dagelijks met groot verdriet verneem . Het is een algemeen zeggen en gevoelen, dat het land verraden is, alsof de Heeren van Loevestein het hadden overgeleverd . Het schijnt mij dat de oude geest van onlust of wel het spooksel van den over- leden prins opnieuw op aarde gezonden is om het geheele land in opstand to brengen. Het ongeluk komt ors waar- schijnlijk van hen, die juist het yolk tot orde en gehoor- zaamheid moesten opwekken. Wat drijft deze rotte van predikanten zonder geloof daartoe ? lk weet het niet. Zij durven openlijk van den kansel verkondigen, dat de Staten de zaken in de war sturen ; dat Hunne Edel Mogenden niets liever wenschen, dan dat de vloot den lands vernield worde, ten einde zich met Engeland to verstaan ; dat een oproer zal uitbreken, en meer dergelijke dingen . Ik geloof, dat Hun Edel Mogenden niet al'les weten wat het yolk fluistert en ik vrees dat de brand zal worden aangestoken, voor men het verwacht . De eenen zijn voor den prins, de anderen voor den Staat, maar de partij van den prins is thans de sterkste . " De Witt zelf geloof de 't, maar : „men tracht slechts to visschen in troebel water," schreef hij in Juli 1653 aan Van Beverningk „en aan het yolk den indruk to geven, dat het niet zonder meester kan zijn . Deze meening heeft zich zoo vastgeworteld, dat er nauwelijks een op de duizend inwoners is, die haar niet deelt ." Betoogingen, woelingen in alle steden gaven weldra het sein en de Staatsche regeering scheen haar einde nabij . Te Amsterdam dreigden muitende matrozen hun „soldij to snijden uit de huid der regenten." Te Rotterdam kon de regeering niet beletten, dat de wervingen voor de vloot geschiedden uit naam van den prins van Oranje ; to Delft werd een trommelslager, die weigerde dit to doen, in de gracht ge- worpen en zijn trommel stukgesneden. Bij den gewonen Pinksteroptocht in Dordt hadden vele burgers het wapen van den prins op den stormhoed of op een stuk wit papier in den vorm van een hart op de borst geplakt ; van den toren to Enkhuizen en to Middelburg wapperde de Oranjevlag. Terwijl aldus muiterij en tweedracht dreigen bet Staatsschip aan lij to doen vervallen, blijkt, dat een krach- tige hand bet roer gegrepen beef t . De Witt Als De Wit aan bet hoofd eerier Hollandsche deputatie naar Zeeland getrokken is, verklaart aan't roer. hem de burgemeester van Middelburg, dat de overheid niet in staat is, hem to beschermen en smeekt hem, zich aan de woede des yolks to onttrekken . Der deputatie zinkt reeds bet hart in de schoenen . Maar De Witt ant- woordt, dat hij uitgezonden is, om een mondeling onderhoud to hebben met de Staten en dat hij dien last zal uitvoeren, al was bet alleen . Het gemeentebestuur biedt flu aan, rondom de vergader- zaal predikanten op to stellen om bet gepeupel tot orde to prediken. De Witt weet een zekerder middel . In 't geheim ontbiedt hij uit de omringende garnizoensplaatsen eenige soldaten en of f icieren in Hollandschen dienst en met deze lijfwacht scbrijdt de deputatie tusschen de opgewonden menigte door en keert ongedeerd van de samenkomst terug . De regeering van Holland begon flu met Enkhuizen to tuchtigen, dat de prinsenvlag had geheschen en ging overal den veldtocht der oranjepartij met kracht to keer. Dat maakte indruk, ook in de andere gewesten en werkte de krachtige pogingen tot herstel der orde in de hand.
Load more

Recommended publications
  • The Dutch in the Early Modern World David Onnekink , Gijs Rommelse Frontmatter More Information
    Cambridge University Press 978-1-107-12581-0 — The Dutch in the Early Modern World David Onnekink , Gijs Rommelse Frontmatter More Information The Dutch in the Early Modern World Emerging at the turn of the seventeenth century, the Dutch Republic rose to become a powerhouse of economic growth, artistic creativity, military innovation, religious tolerance and intellectual development. This is the first textbook to present this period of early modern Dutch history in a global context. It makes an active use of illustrations, objects, personal stories and anecdotes to present a lively overview of Dutch global history that is solidly grounded in sources and literature. Focusing on themes that resonate with contemporary concerns, such as overseas exploration, war, slavery, migration, identity and racism, this volume charts the multiple ways in which the Dutch were connected with the outside world. It serves as an engaging and accessible intro- duction to Dutch history, as well as a case study in early modern global expansion. david onnekink is Assistant Professor in Early Modern International Relations at Utrecht University. He has previously held a position at Leiden University, and was a visiting professor at the College of William and Mary, Williamsburg, VA, and the University of California, Los Angeles. He has been a fellow at the Institute for Advanced Studies in Humanities at Edinburgh (2004), Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam (2016–2017) and the Netherlands Institute for Advanced Study (2016). He is the author of Reinterpreting the Dutch Forty Years War (2016), and edited volumes on War and Religion after Westphalia, 1648–1713 (2009) and Ideology and Foreign Policy in Early Modern Europe (1650–1750) (2011), also with Gijs Rommelse.
    [Show full text]
  • Holland and the Rise of Political Economy in Seventeenth-Century Europe
    Journal of Interdisciplinary History, xl:2 (Autumn, 2009), 215–238. ACCOUNTING FOR GOVERNMENT Jacob Soll Accounting for Government: Holland and the Rise of Political Economy in Seventeenth-Century Europe The Dutch may ascribe their present grandeur to the virtue and frugality of their ancestors as they please, but what made that contemptible spot of the earth so considerable among the powers of Europe has been their political wisdom in postponing everything to merchandise and navigation [and] the unlimited liberty of conscience enjoyed among them. —Bernard de Mandeville, The Fable of the Bees (1714) In the Instructions for the Dauphin (1665), Louis XIV set out a train- ing course for his son. Whereas humanists and great ministers had cited the ancients, Louis cited none. Ever focused on the royal moi, he described how he overcame the troubles of the civil war of the Fronde, noble power, and ªscal problems. This was a modern handbook for a new kind of politics. Notably, Louis exhorted his son never to trust a prime minister, except in questions of ªnance, for which kings needed experts. Sounding like a Dutch stadtholder, Louis explained, “I took the precaution of assigning Colbert . with the title of Intendant, a man in whom I had the highest conªdence, because I knew that he was very dedicated, intelli- gent, and honest; and I have entrusted him then with keeping the register of funds that I have described to you.”1 Jean-Baptiste-Colbert (1619–1683), who had a merchant background, wrote the sections of the Instructions that pertained to ªnance. He advised the young prince to master ªnance through the handling of account books and the “disposition of registers” Jacob Soll is Associate Professor of History, Rutgers University, Camden.
    [Show full text]
  • 'Wij Hebben Met Schade Ende Schande Geleerd, Dat Die Sigh In
    ‘Wij hebben met schade ende schande geleerd, dat die sigh in een schaep verandert vande wolven werd gegeten.’1 Staatse onderhandelingen met het Engelse Gemenebest en het Engeland van Karel II (1658- 1662). Leiden, 23 september 2020 1 Willem Nieupoort aan Johan de Witt, 25 december 1654. Nationaal Archief, Den Haag, Archief van Johan de Witt (hierna NA), 3.01.17, 1662. Inhoudsopgave Inleiding p. 2 Hoofdstuk 1: Bergen van Goud en IJzer. p. 8 Hoofdstuk 2: ‘Wy [wierden] voor boesem vrienden gehouden.’ p. 13 Het Traktaat van Marine p. 14 De Noordse Oorlog p. 18 Oranje en Stuart p. 24 Conclusie p. 29 Hoofdstuk 3: ‘Une pomme de discorde.’ p. 31 Navigatie, Commercie en Visserij p. 33 De vrede met Portugal p. 42 De educatie van Willem III p. 47 Conclusie p. 53 Conclusie p. 54 Bronnen p. 57 Bronnenuitgaven p. 57 Literatuur p. 59 1 Inleiding ‘On Tuesday May the 29. His Majesty [Karel II] made his Entrance into the City of London: and it is very remarkeable that Tuesdays are […] to be observed in our Almanacks. It was on a Tuesday that my late Lord King Charls, Father to this present King, was beheaded. It was on a Tuesday that this King was born. It was on a Tuesday that he received the intelligence at Brussells, that a way was made for his inauguration in England. It was on a Tuesday that he came from Brussells to Breda. It was on a Tuesday he was Proclaimed King.’2 De bovenstaande inleiding op een lofdicht voor koning Karel II geeft een kort overzicht van de gebeurtenissen die de weg plaveiden voor de Restauratie van de Engelse monarchie in 1660.
    [Show full text]
  • Wood Extract 'The Dutch Republic'
    Extract from Ellen Meiksins Wood: ‘The Dutch Republic’ Extract from Ellen Meiksins Wood: ‘The Dutch Republic’.1 In 1598 the Dutch child prodigy Huig de Groot, then barely fifteen years old, accompanied the Advocate of Holland, Johan van Oldenbarnevelt, on an extraordinary embassy from the States- General of the United Provinces to the French court. The purpose of the mission was to obtain whatever assistance it could from France against military threats to the Provinces' still precarious independence and stability as a free republic. Since William I (the Silent) of Orange had led a revolt of the Netherlands against Philip II of Spain in 1568, the Netherlands had been embroiled in more or less continuous conflict. Although the Dutch Republic was declared in 1588, the so-called Eighty Years' War with Spain would end only in 1648 with the Treaty of Westphalia; and throughout that period, which saw the Republic rise to extraordinary heights of economic and cultural success, its internal political life continued to be marked by intense civil strife. Oldenbarnevelt would play a central role in the formation of the Republic's political institutions and, as architect of the United East India Company, in its immense economic success, becoming effectively the leader of the Republic. Hugo Grotius, later known as the pioneer of international law and, according to some commentators, a major theorist of natural rights and even a founder of modern theories of natural law, began his precocious career as protege and then supporter of Oldenbarnevelt. While his close association with Oldenbarnevelt would … end badly when they fell victim to an especially ferocious factional dispute, his political ideas were rooted from beginning to end in the politics of the Dutch Republic, its civic conflicts and its vast commercial empire.
    [Show full text]
  • UCLA Electronic Theses and Dissertations
    UCLA UCLA Electronic Theses and Dissertations Title Righteous Citizens: The Lynching of Johan and Cornelis DeWitt,The Hague, Collective Violens, and the Myth of Tolerance in the Dutch Golden Age, 1650-1672 Permalink https://escholarship.org/uc/item/2636q95m Author DeSanto, Ingrid Frederika Publication Date 2018 Peer reviewed|Thesis/dissertation eScholarship.org Powered by the California Digital Library University of California UNIVERSITY OF CALIFORNIA Los Angeles Righteous Citizens: The Lynching of Johan and Cornelis DeWitt, The Hague, Collective Violence, and the Myth of Tolerance in the Dutch Golden Age, 1650-1672. A dissertation submitted in partial satisfaction of the requirements for the degree Doctor of Philosophy in History by Ingrid Frederika DeSanto 2018 ABSTRACT OF DISSERTATION Righteous Citizens: The Lynching of Johan and Cornelis DeWitt, The Hague, Collective Violence, and the Myth of Tolerance in the Dutch Golden Age, 1650-1672 by Ingrid Frederika DeSanto Doctor of Philosophy in History University of California, Los Angeles Professor Margaret C Jacob, Chair In The Hague, on August 20 th , 1672, the Grand Pensionary of Holland, Johan DeWitt and his brother Cornelis DeWitt were publicly killed, their bodies mutilated and hanged by the populace of the city. This dissertation argues that this massacre remains such an unique event in Dutch history, that it needs thorough investigation. Historians have focused on short-term political causes for the eruption of violence on the brothers’ fatal day. This work contributes to the existing historiography by uncovering more long-term political and social undercurrents in Dutch society. In doing so, issues that may have been overlooked previously are taken into consideration as well.
    [Show full text]
  • This Thesis Has Been Submitted in Fulfilment of the Requirements for a Postgraduate Degree (E.G
    This thesis has been submitted in fulfilment of the requirements for a postgraduate degree (e.g. PhD, MPhil, DClinPsychol) at the University of Edinburgh. Please note the following terms and conditions of use: This work is protected by copyright and other intellectual property rights, which are retained by the thesis author, unless otherwise stated. A copy can be downloaded for personal non-commercial research or study, without prior permission or charge. This thesis cannot be reproduced or quoted extensively from without first obtaining permission in writing from the author. The content must not be changed in any way or sold commercially in any format or medium without the formal permission of the author. When referring to this work, full bibliographic details including the author, title, awarding institution and date of the thesis must be given. JOHANNES SWARTENHENGST (1644-1711): A DUTCH CARTESIAN IN THE HEAT OF BATTLE ESTER BERTRAND PHD THESIS UNIVERSITY OF EDINBURGH & FREE UNIVERSITY OF BRUSSELS 2014 2 JOHANNES SWARTENHENGST (1644-1711): A DUTCH CARTESIAN IN THE HEAT OF BATTLE ESTER BERTRAND The painting on the title page, entitled The Stallion, is by the accomplished Dutch painter of equestrian scenes, Philips Wouwerman (1619-1668). In agreement with the Creative Commons Licence this copy was retrieved from the following website: http://www.wouwerman.org/ PHD THESIS UNIVERSITY OF EDINBURGH & FREE UNIVERSITY OF BRUSSELS JUNE 2014 Funded by the Research Foundation Flanders (FWO), the Free University of Brussels, and the University of Edinburgh I, Ester Bertrand, hereby certify that this thesis, which is approximately 95.000 words in length, has been written by me, that it is the record of work carried out by me and that it has not been submitted in any previous application for a higher degree.
    [Show full text]
  • 164238 Frans Grijzenhout.Pdf
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Between memory and amnesia: the posthumous portraits of Johan and Cornelis de Witt Grijzenhout, F. DOI 10.5092/jhna.2015.7.1.4 Publication date 2015 Document Version Final published version Published in Journal of Historians of Netherlandish Art Link to publication Citation for published version (APA): Grijzenhout, F. (2015). Between memory and amnesia: the posthumous portraits of Johan and Cornelis de Witt. Journal of Historians of Netherlandish Art, 7(1). https://doi.org/10.5092/jhna.2015.7.1.4 General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:23 Sep 2021 Journal of Historians of Netherlandish Art Volume 7, Issue 1 (Winter 2015) Between
    [Show full text]
  • Cultural Marketing of William III: a Religious Turn in Katharina Lescailje's Political Poetry
    Dutch Crossing Journal of Low Countries Studies ISSN: 0309-6564 (Print) 1759-7854 (Online) Journal homepage: https://www.tandfonline.com/loi/ydtc20 Cultural Marketing of William III: A Religious Turn in Katharina Lescailje's Political Poetry Nina Geerdink To cite this article: Nina Geerdink (2010) Cultural Marketing of William III: A Religious Turn in Katharina Lescailje's Political Poetry, Dutch Crossing, 34:1, 25-41, DOI: 10.1179/030965610X12634710163105 To link to this article: https://doi.org/10.1179/030965610X12634710163105 Published online: 18 Jul 2013. Submit your article to this journal Article views: 33 View related articles Full Terms & Conditions of access and use can be found at https://www.tandfonline.com/action/journalInformation?journalCode=ydtc20 dutch crossing, Vol. 34 No. 1, March, 2010, 25–41 Cultural Marketing of William III: A Religious Turn in Katharina Lescailje’s Political Poetry Nina Geerdink VU University Amsterdam, NL William III (1650–1702) and his wife Mary II (1662–1695) have been praised extensively by Dutch poets. One gets the impression that the government of the King-Stadholder was widely appreciated in the Dutch Republic, while in fact his position was not uncontested and this image was partly constructed in laudatory poems. The laudations for William were univocal in their praise and particularly religious in tone. The example of the Amsterdam female poet Katharina Lescailje (1649–1711) highlights both aspects of the poetry about William and Mary. The resounding praise for William, as well as the religious tone in the poems written during the 1680s, was in remarkable opposition to her earlier political poems, written in the 1670s.
    [Show full text]
  • Dit PDF Bestand Downloaden
    tntl 124 (2008) 187-200 Henk J.M. Nellen Over doornen en distels Het gebruik van brieven als een bron voor historisch onderzoek naar aanleiding van de biografie over Hugo Grotius Abstract – The correspondence of the Dutch humanist Hugo Grotius (1583-1645) is used here in a cautious attempt to characterize the status of the letter written as mail – and non-fictional in character – in the first half of the seventeenth century. It is demonstrated that, at the time, the letter played a specific role in the commu- nication process. It served as a personal, multifaceted and almost chameleonic doc- ument because, as a rule, the writer adapted subject matter, style, length and the use of polite phrases to match the relationship linking him to his correspondent. The level of confidentiality expressed in the letter varied as well, fluctuating be- tween the strict intimacy of private conversation and the openness of an official publication. Furthermore, the current article argues that the ephemeral, lapidary and often veiled information conveyed by the letter calls for an inter-textual ap- proach, i.e. a continuous confrontation with other relevant sources, particularly contemporary letters. Een veelzijdige briefwisseling De titel van deze bijdrage, ‘Over doornen en distels’, stamt uit een brief van Ma- ria van Reigersberch, de voorbeeldige echtgenote van Hugo Grotius. In deze brief beklaagde zich zij over de moeizame ballingschap die vooral op haar gezin had doorgewerkt.1 ‘De swaricheyt die de Hollanders ons hebben aenghedaen voelen wij meest in onse kinderen’, schreef ze een jaar eerder al in grote bitterheid,2 en die gemoedsgesteldheid, die veel van haar brieven kenmerkt, is maar al te goed te be- grijpen, want als de brieven van beide ouders de waarheid spreken waren hun kin- deren onopgevoed, eigenwijs, spilziek, dom en lui.
    [Show full text]
  • Acte Van Seclusie, Een Gesouffleerd Cromwell Initiatief?
    Acte van Seclusie, een gesouffleerd Cromwell Initiatief? Johan de Witt mogelijk betrokken Kees Olthof Deeltijdstudent Geschiedenis Studentnummer:3152855 Diplomatieke Praktijken in vroegmodern Europa Inhoudsopgave Inleiding bladzijde 3 Stadhouderschap van Frederik Hendrik bladzijde 5 Stadhouderschap van Willem II bladzijde 8 De “Ware” Vrijheid bladzijde 10 Positie van de Oranjes na Willem II bladzijde 13 Cromwell en de Eerste Engelse Oorlog bladzijde 15 Acte van Seclusie bladzijde 18 Conclusie bladzijde 24 Literatuurlijst bladzijde 27 2 Inleiding De zeventiende eeuw was voor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden een periode van economische welvaart. De Hollanders waren overal op de wereld handel aan het drijven. De Verenigde Oost-Indische Compagnie was een belangrijke handelsorganisatie en zorgde voor veel rijkdom in de Republiek. Later werd deze eeuw wel de “Gouden Eeuw” genoemd vanwege de economische voorspoed en het belang van de Republiek in de wereld. Echter de 17de eeuw was voor de Republiek niet alleen een periode van voorspoed. De eerste helft werd gekenmerkt door de Opstand tegen de Spanjaarden. In 1648 kwam deze tot een einde door de Vrede van Munster. Tijdens de Opstand was de eenheid binnen de Republiek nogal eens ver te zoeken. Vanaf het begin van de 17de eeuw tot aan de vrede bestond een spanningsveld tussen de regenten uit voornamelijk de Staten van Holland en het Huis van Oranje. Een hoogtepunt van dit spanningsveld was de executie van de landsadvocaat Oldenbarnevelt in 1619. Gedurende de periode van stadhouder Frederik Hendrik (1625-1647) kwam de stadhouder een aantal keren in botsing met de regenten. Na de Vrede van Munster bleef het spanningsveld tussen enerzijds de regenten en anderzijds de Oranjes bestaan met als voorlopig hoogtepunt de veldtocht van Willem II naar Amsterdam in 1650.
    [Show full text]
  • GRATIS Rampjaar 1672 Met Zijn Broer Cor- We Machtsverhoudingen Aan Het Mee De Republiek Banden Onder- V.D
    Heemstede AchteropLees het deze gemeentenieuwskrant het Gemeentenieuwsin deze krant de eemstederwww.heemsteder.nl | 0238200170 24 april 2019 In deze krant de 17de eeuws portret Adriaan Pauw STOMERIJ EN WASSERIJ H depot aangetroffen in gebouw van de Senaat SIGAREN SPECIAALZAAK PAUL MANS Heemstede - Op 12 april brach- Zandvoortselaan 157 - Heemstede - Tel. 023-5242809 ten leden van Probusclub Kenne- merland een georganiseerd be- zoek aan het Parlement in Den Haag en vond o.a. een rond- leiding plaats in de vergader- 2019: de warmste Koningsdag KONINGSDAG zalen van de Tweede Kamer en VAN 10.00 - 17.00 UUR de Eerste Kamer. Tot hun verras- ooit of niet? sing werd in het gebouw van de Heemstede - Vrijmarkten, mu- er een temperatuur van 19 gra- ZONDAG 28-04 Senaat een tot dan onbekend ziekoptredens en andere gezel- den voorspeld. De kans is daar- geschilderd portret aangetrof- lige activiteiten. Allemaal Ko- mee groot dat dit de warmste Ko- fen van raadpensionaris Adri- ningsdagactiviteiten die op 27 ningsdag ooit wordt sinds de in- aan Pauw die deze functie twee- april vaak buiten plaatsvinden. voering van Koningsdag in 2014. OPEN! maal vervulde, van 1630 tot 1636 Het weer op deze feestdag is dan Onlangs werd de voorspelling VAN 12.00 - 17.00 UUR en van 1651 tot zijn overlijden in ook een veelbesproken onder- echter bijgesteld naar 13 graden. 1653. werp. Kan Heemstede zich opma- Afwachten dus. De Heemsteder ken voor een warme en zonnige wenst in ieder geval iedereen een Vaak afgebeeld Konigsdag? Aanvankelijk werd mooie Koningsdag toe. Adriaan Pauw, die zich in het bui- tenland veelal liet aanpreken als ‘Heemstede’, is talrijke malen ge- Chinees Restaurant portretteerd.
    [Show full text]
  • Terugblik Op Alblasserdam
    Terugblik op Alblasserdam Deel II door Hennie van der Zouw Een tweede bundel van Columns eerder verschenen op www.alblasserdam.net Column 19 t/m 36 1 Hennie van der Zouw publiceerde al eerder onder het pseudoniem H.V. Anderz: Voetbal: Voetbalfinales Het Internationale Clubvoetbal Schaatsen: De Olympische Geschiedenis van het Langebaanschaatsen. Editie 2013 De Olympische Geschiedenis van het Langebaanschaatsen van 1924 t/m 2014 Onder eigen naam verscheen: Terugblik op Alblasserdam Deel I (Column 1 t/m 18) 2 Terugblik op Alblasserdam Deel II De verzamelde Columns van Hennie van der Zouw Deel II: Column 19 tm 36. Zoals eerder verschenen op www.alblasserdam.net Met dank aan het Internet en Fotosketcher. Bewerking omslag en andere afbeeldingen: Hennie van der Zouw. Eerste Druk. November 2016. Brave New Books. 3 Copyright © 2016 H.V. Anderz. Toestemming wordt verleend tot het kopiëren, verspreiden en/of wijzigen van dit document onder de bepalingen van de GNU Vrije Documentatie Licentie, versie 1.2 of iedere latere versie uitgegeven door de Free Software Foun- dation; met als Omslagteksten voor de Voorkant en met als Omslagteksten voor de Achterkant. Een kopie van de licentie is opgenomen in de sectie getiteld “GNU Vrije Documentatie Licentie”. 4 Voorwoord Vanaf januari 2013 doe ik vrijwilligerswerk bij het Papendrechtse internetbedrijf www.bezichtig.nu, wat sinds 2016 bekend is onder de naam www.avant.nl. Daar hou ik o.a. de nieuwswebsites van de Drechtsteden bij. Dit werken aan nieuwswebsites stimuleerde me om nog meer te gaan schrijven. Zo heb ik inmiddels onder pseudoniem al een viertal boekjes over schaatsen en voetbal gepubliceerd.
    [Show full text]