LACERTA jubileumnummer nummer november-december 2002 T ijdschrift van de Nederlandse Vereniging voor H erpetologie en Terrariumkunde Lacerra iLACERTA ISSN 0023-7051 Jrg. 60 nr. 6, pag. 201-248 Hoofdredacteurlchief editor: J. ter Borg. E-mail: [email protected] Opmaak/Lay-out: J. ter Borg Redactie/editorial staff: H. Veldkamp, F. Fleminks, H. Vos, R. Zaremba, E. van Gelderop, T. Groot, Z. Haberham Redactiemedewerker/editorial co-worker: J. Bulthuis Ereleden/honorary members: E.F. Elzenga, B. Kruyntjens, P. Zwart. Copyright 2002 NVHT Lacerta Lacerta is de tweemaandelijkse publikatie van de Nederlandse Vereniging voor Herpetologie en Terrariumkunde. De vereniging heeft ongeveer 2000 leden, waarvan ruim 150 in het buitenland. Voor plaatsing komen in aanmerking artikelen over reptielen, amfibieën, terrariumtechniek, terrariumplanten en geleedpotigen. De voorkeur gaat uit naar artikelen over voortplanting, gedrag en ecologie. De vereniging en het tijdschrift hebben geen winstoogmerk. De medewerkers en auteurs ontvangen in principe geen honorarium, maar auteurs waarvan 20 pagina's aan artikelen, inclusief foto's, in Lacerta worden geplaatst, ontvangen het daar­ opvolgende verenigingsjaar een gratis lidmaatschap. Overname van artikelen, of delen daarvan, alleen na schriftelijke toestem­ ming van de hoofdredacteur. Internetaansluiting: http://www.lacerta.nl (gebruik deze site niet voor het inzenden van manuscip­ ten). AJie correspondentie betreffende het tijdschrift Lacerta via de hoofdredacteur. Uitgebreide aanwijzingen voor auteurs zijn te vinden in het eerste nummer van deze jaargang. Het lidmaatschap van de vereniging omvat onder meer een abonnement op Lacerta (zesmaal per jaar) en LacertActueel (elfmaall per jaar). Verenigingsjaar en jaargang lopen van oktober tot en met september. De contributie voor 2002 bedraagt Euro 32,25 (Nederland), Euro 34,75 (België), Euro 46,25 (Europa) of Euro 56,25 (rest van de wereld). Tevens kent de vereniging een jeugd­ lidmaatschap (Nederland, jonger dan 18 jaar: Euro 27,25) en een gezinslidmaatschap (zonder tijdschrift: Euro 10,75). Bij machtiging voor automatische incasso geldt een kortingsregeling. Adreswijzingen, aanmeldingen, of opzegging (dit laatste voor 1 december) bij de ledenadministratie. Ledenadministratie: P. de Koning, Nasahof 19, 3402 ZV IJsselstein. E-mail: [email protected] Disclaimer: NB: Bij het regelen van de auteursrechten van de illustraties wordt met grote zorgvuldigheid te werk gegaan. Mochten er niette­ min onvolkomenheden geconstateerd worden, dan zal de redactie daarvan graag op de hoogte worden gesteld. Copyright 2002 NVHT Lacena Lacerta is the bi-monthly publication of the Dutch Society for Herpetology and Terrarium keep ing. The society has approxima­ rely 2000 members, of which over 150 are living outside the Netherlands. Actieles considered for publication concern repriles, amphibians, terrarium technology, terrarium plants and arthropods. There is a preferenee for anides on reproduction, behaviour and ecology. Both the society and the journat are non-profit making. Authors and editors do nor receive a honorarium, however when anides with a total of 20 pages, illustrations induded, have been published in Lacerta, the author receives a free subscrip­ tion for the next subscription-year. Reproduetion of anides published in Lacerta, or parts thereof, is only allowed with the written con­ sent of the chief editor of Lacerta. All correspondence concerning the joumal Lacerta should be sent to the chief editor. Internet: http://www.lacerta.nl (please do not use this sitetosend manuscripts}. For comprehensive instructions for authors, please con­ sult the first issue of this year of publication. Memhership to the society automatically includes a subscription to Lacerta (six copies) and the information ncwsletter LacertActueel (eleven copies). Subscription-rare for 2002 is for the Netherlands Euro 32.25, for Belgium Euro 33.75, for Europe Euro 46.25, for the rest of the world Euro 56.25. Registration, change of address and cancellation (the latter before December I) should besent in writing to the memhership secretary. Memhership secretary: P. de Koning, Nasahof 19, 3402 ZV l]sselstein, the Netherlands. E-mail: [email protected] Disclaimer: The copyrights of the illustrations are handled with great care. However if inadequacies are observed, the editorial staff would like to be informed. Copyright 2002 NVHT Lacena Inhoudsopgave: Artikelen Het 60-jarig jubileum van Lacena, een vooruitblik B. Smoors, waarnemend voorzitter ........................................................................... 203 Het 60-jarig jubileum van Lacena, een terugblik J. ter Borg, hoofdredacteur ....................................................................................... 204 De slangen van de Guyana's. Deel 111 H. Ciaessen ............................................................................................................. 212 Het houden van insecten H. Ames .................................................................................................................. 221 De Wimperadder, Botriechis schlegelii (BERTHOLD 1948), in Parque Nacional Cahuita, Costa Rica R. Leysner ............................................................................................................... 229 Anolis sagrei sagrei D. Larnbcechts ......................................................................................................... 243 Bij de voorplaat: Wimperadder, Bothriechis schlegelii Tekening: Jasper Mur Roy Leysner Horst 26-47 8225 PA Lelystad [email protected] SYSTEMATIEK Klasse: Reptilia Orde: Squamata Suborde: Reptilia Familie: VIPERIDAE Subfamilie: CROTALINAE Genus : Botriechis Species: Botriechis schlegelii VERSPREIDING Midden-Amerika: Zuidelijk Mexico, Guatemala, Belize, Honduras, Nicaragua, Costa Rica en Panama. Zuid-Amerika; tot het westen van Ecuador en Venezuela. Lacerta 60(6) * 2002 201 BESCHRIJVING Korte, slanke slang, die meesral korter blij& dan 800 mm. Kan in veel kleurvormen voorkomen. Herkenbaar aan de vergrote en uitstekende schubben boven her oog, die doen denken aan wimpers. Op de voorplaat de gele vorm, die in Costa Rica 'Oropel' wordt genoemd, dit berekent letterlijk gouden huid. BIOTOOP Tropisch {laagland) regenwoud. Boom- en struikbewonend. Ook veel gevonden op koffieplantages. VOORTPLANTING Levendbarend. Tot 20 jongen per worp. VOEDSEL Kikkers, hagedissen, kleine zoogdieren en vogels. GEDRAG Overdag rustend tegen een boom, russen struiken of op een blad. 's Avonds in alerte S-houding, wachtend op een passerende prooi. Vertrouwt zo lang mogelijk op camouflage. Als hij zich bedreigd voelt kan hij zijn bek openen (met gifranden opgevouwen) en deze tonen aan de vijand. Her zijn geen bijtgrage slangen. Bijtincidenten doen zich meesral voor als iemand zijn hand op her dier plaatst of als her op een andere manier aangeraakt wordt. TERRARIUM Temperatuur 29-31 oe op de warmste plek, bovenin her terrarium. Lager in her terrarium moet her 5,5oC koeler zijn. Op deze manier kan de slang een geschikte temperatuur opzoeken. Twaalf uur licht per dag vol­ doet bijna het hele jaar. Een RV van 90 % wordt aangeraden. Om paringen te stimuleren moet men de geslachren scheiden en de belichringsduur met twee uur verkor­ ten. De RV verlagen naar 50% en de dagtemperatuur laren zakken tot 22-23°C. Behoud deze condities gedurende drie maanden, waarna men geleidelijk terug gaat naar de 'zomercondiries'. Na opwarming zul­ len de slangen actiever worden. Voer ze veel. Als de terrarium condities weer normaal zijn en de dieren goed doorvoed zijn, kan men her mannetje in her terrarium van her vrouwtje plaatsen. Paringen vinden meesral 's nachts plaats. De dracht varieert vanaf drie tot vijf maanden. Deze slangen zijn gi&ig! Daarom moeten er voor her verzorgen in gevangenschap extra voorzorgsmaatrege­ len genomen worden. LITERATUUR HUNZIKER, R., The guide to owning eyelash and temple vipers. TFH, Neprune City. LEYSNER, R., De wimperadder (Bothriechis schlegelii, BERTHOLD 1846) in Parque Nacional Cahuita, Cosra Rica. Deze uitgave. Lacerta 60(6) * 2002 202 Het 60-jarig jubileum van Lacerta, een vooruitblik. Beste Leden, In een jubileumnummer zoals dit hebben wij, Lacertaleden, altijd de neiging stil re staan bij wat er in het verleden binnen de vereniging is gedaan. Natuurlijk, hoor ik u zeggen, want dat is in zekere zin wat een jubileum is. Dubbellogisch wordt het, wanneer her een verleden betreft van een vereniging die al zestig jaar een belangrijke rol speelt in Nederland op het gebied van reptielen en amfibieën. Dar mag best een keer belicht worden. Toch wil ik in dirjubileumnummer niet alleen het blikveld naar achteren werpen, we moe­ ten immers vooruit en daarbij is vooral van belang war de roekomst ons gaat brengen. De afgelopen jaren zijn woelige jaren geweest, er is een fragmentatie opgetreden, waarbij de liefhebberij en het behoud van de inheemse en exotische fauna is verdeeld over vele kleine verenigingen en belangenorga­ nisaties. Belangrijke oorzaken hiervan zijn her oprukken van her bewustzijn dat het houden van dieren en het behoud van inheemse en uitheemse fauna elkaar op sommige vlakken kunnen bijren en de opkomende vraag voor een goede consrrucrieve wetgeving en vooral hoe deze vorm zou moeten krijgen. Na de éénwor­ ding van Europa en de verschuiving van deze discussies naar een meer internationaal vlak, lijkt er een ken­ tering re komen waarin verenigingen elkaar weer opzoeken. Voor Lacerta is de samenwerking met verschil­ lende