Kraina Lessowych Wąwozów
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Kraina Lessowych Wąwozów Kraina Lessowych Wąwozów sku-sku- pia gminy położone w zachodniej częścięści województwa lubelskiego – Janowiec,wiec, Kazimierz Dolny, Nałęczów, Opole Lubel-ubbel- skie, Poniatową, Puławy (gmina i miasto),sto), Wąwolnicę i Wojciechów. Region ten wy-wy-y- różnia się największym w Europie sku-skkuu- piskiem lessowych wąwozów, gdzie nana 1 km² przypada niekiedy ok. 10 km wy-wwy- jątkowej piękności, wyrzeźbionych przezrzez naturę wąwozów, jarów i parowów. Na terenie tym usytuowanych jest kilka ro-ro- dzajów cennych przyrodniczo obszarów,rów, takich jak: parki krajobrazowe, rezerwatywaaty przyrody, obszary chronionego krajobra-braa- zu. Położenie w dolinie Wisły, z jej dopły-oppły- wami i rozlewiskami, urozmaicony i zróż-zróż- nicowany krajobraz, wspaniałe zabytkibytki architektury sprawiają, że Kraina Lesso-sso- wych Wąwozów jest niezwykle atrakcyjnayjna turystycznie. Dzięki bogatej ofercie pre-pre- zentowanej przez każdą z gmin znajdąajdą tu Państwo niewyczerpane źródło mocymocy duchowej, fi zycznej, intelektualnej. W gęstej sieci wąwozów spotkać moż-moż- na niesamowite dzieła sztuki wykonanenane przez Naturę. Mocarne korzenie drzewrzzewe o fantastycznych kształtach, zwisającychcyycch nad głową, sprawiają wrażenie niesamo-ammo-- witych, baśniowych stworów. Najpięk-pięk- niejsze wąwozy w Kazimierzu Dolnymnym to Korzeniowy Dół, Norowy Dół, Plebanibbani Dół, Wąwóz Małachowskiego (od nazwi-zzwwi- ska młodego ppłk. poległego podczasczas potyczki z wojskami rosyjskimi w 18311 r.)r.) W Nałęczowie najbardziej znany jest zaśzaś Wąwóz Łukoszyński. Skarbnica kultury SztukaSztuukak jestjest pojęciempojęciemem szerokimszerrokkim i wieloznacznym,wielelozznan czc nyym,m, zwyklezwyyklk e rozumianymrozumim ananyym jakojako dziedzinadzzieddziz na ludzkiejludzkiej działalnościdzdziałalności artystycznej,artrtysy ttyycznejj, wyróżnianawyróżniana ze względuwzględu na związanezwwiązane z niąnin ą wartościwartościi estetyczne.ests etyczne. IntencjąInttencją sztuki,szttuki, jejjjej celemcelem i na-naa- czelnączellnną wartościąwartością jestjest dążeniedążenie kuu pięknupięknu i doskonałości,dooskonałośści, działaniedziai łał nie naa Pałac w Niezdowie zmysły,zmmyysły, wywoływaniewywoływanie estetycznychestetycznych przeżyć,przzeżżyćy , zachwytuzaz chwytut i wzruszenia.wzrz uszeniia.a Na przestrzeni wieków pojawiały się coraz to inne teorie pojęcia sztu- Zapraszamy Państwa do odwiedzenia naszego regionu. Każda ki. Jedna z nich mówiła, że sztuka jest „sposobem uchwycenia tego, co z gmin zrzeszonych w Lokalnej Organizacji Turystycznej „Kraina Les- inaczej nie jest uchwytne, co przekracza ludzkie doświadczenie”. Sztuka sowych Wąwozów” jest inna, niepowtarzalna, atrakcyjna turystycznie. w tym rozumieniu jest wysiłkiem, podjętym po to, by odnaleźć, rozpo- Zamki, pałace i dwory, świątynie, miejsca kultu Maryjnego, muzea lite- znać rzeczy, których istnienia domyślamy się, a których inaczej uchwy- rackie i kolekcje sztuki świadczą o wspaniałej przeszłości tych ziem i jej cić nie umiemy. Tak więc sztuką możemy nazwać także umiejętność mieszkańców. Intelektualną mocą napełnią Państwa podróże do miejsc intelektualnych przeżyć w relacjach z wytworami artystycznymi. historycznych: do Kazimierza Dolnego uznanego za „perłę renesansu” Przeżycia estetyczne wymagają spokoju, kontemplacji, „dystansu psy- lub Puław zwanych „polskimi Atenami”. Ślady dawnej przeszłości odnaj- chicznego”. Tę formę odprężenia, wyciszenia wewnętrznego i relaksu dą Państwo także w Opolu Lubelskim. możemy nazwać „sztuką odpoczynku”, rozumianą jako obcowanie z hi- Kraina Lessowych Wąwozów to skarbnica kultury, a tradycje groma- storią i kulturą regionu, poznawaniem jego tradycji, zabytków i walorów dzenia pamiątek z przeszłości sięgają czasów budowy przez księżną turystycznych, aktywnym uczestnictwem w przedsięwzięciach kultural- Izabelę Czartoryską w 1801 r. Świątyni Sybilli, pierwszego muzeum nych. Sztuka odpoczynku w ujęciu fi lozofi cznym obejmuje również stra- w Polsce. Muzea to bogaty skarbiec dziedzictwa przeszłości i wiedzy tegię, taktykę oraz umiejętność korzystania z wytworów sztuki. Odkrywa- o regionie, szeroko otwarty dla turystów odwiedzających te strony. nie Krainy Lessowych Wąwozów, aktywne formy poznawania jej piękna W poszukiwaniu sił duchowych płynących z religii warto odbyć piel- są rękojmią estetycznych doznań i przeżyć duchowych. Inaczej mówiąc, grzymkę do sanktuarium Matki Bożej Kębelskiej w Wąwolnicy, odwiedzić obcowanie ze sztuką wyjątkową jest formą relaksu, terapii psychicznej, sanktuarium franciszkańskie w Kazimierzu Dolnym, zajrzeć do licznych sposobem na ładowanie wewnętrznych akumulatorów. świątyń i kościołów o średniowieczno-renesansowym rodowodzie, od- wiedzić jedyny w swoim rodzaju Domek Loretański w Gołębiu. Enklawy ciszy i spokoju znaleźć można w Nałęczowie, jedynym w tym regionie uzdrowisku kardiologicznym, a także w otulonej zielenią Poniatowej. W swoistą podróż w czasie zabiorą Państwa organizatorzy turniejów rycerskich na zamku w Janowcu, tradycje ludowe poznają Państwo na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dol- nym oraz na Ogólnopolskich Spotkaniach Kowali w Wojciechowie. Sztuka odpoczynku 1 Perły architektury Budowa zamków obronnych na wschodnich rubieżach Polski wyni- wościach obronnych, na wysokiej skarpie, w pobliżu wąwozu wzmocnio- kała z planów obronnych króla Kazimierza Wielkiego, który łańcuchem nego fosą. Fundatorem bastejowego zamku był znakomity ród Firlejów. fortyfi kacji pragnął osłonić te ziemie przed zbrojnymi najazdami wrogów. W latach późniejszych zamkiem władali Tarłowie i Lubomirscy. Przy bu- Pozostałości dawnych warowni z tego okresu znajdują się w Kazimierzu dowie i kolejnych przebudowach pracowali wybitni architekci i rzeźbia- Dolnym, Bochotnicy, Wąwolnicy. W Janowcu potężna warownia powsta- rze: Tylman z Gameren, Santi Gucci Fiorentino (pochodzący z Florencji ła w XVI w. za czasów króla Zygmunta Starego. Obiekty architektury najwybitniejszy z architektów i rzeźbiarzy działających w Polsce w dru- obronnej są dla turysty atrakcyjną pamiątką odległej przeszłości. Po- giej połowie XVI w.) oraz Giovanni Batista Falconi. łożone zwykle na wzgórzach, tchną tajemniczością, frapują legendami Pomimo swej wielkości zamek nie zdołał oprzeć się potędze szwedz- i opowieściami. kiej armii; zniszczony - popadał w coraz większą ruinę. W okresie mię- Zamek w Kazimierzu Dolnym – górujący nad miastem zamek dzywojennym zamek odkupił Leon Kozłowski, ale nie zdołał odrestau- obronny, zbudowany w połowie XIV w. i XIII-wieczna baszta to niewąt- rować budowli i w 1975 r. odsprzedał ją skarbowi państwa. Punktem pliwie najbardziej rozpoznawalne symbole Kazimierza nad Wisłą. Z za- zwrotnym w historii zrujnowanego zamczyska było przejęcie go przez chowanych murów opasujących dziedziniec można wydzielić niezbyt Muzeum Nadwiślańskie. Potężna budowla, osnuta legendą pojawiającej obszerną, piętrową część mieszkalną, usytuowaną od strony miasta. się Czarnej Damy, zwaliste mury, z których można oglądać przepiękną Podczas potopu szwedzkiego uległszy poważnym zniszczeniom i po- panoramę Małopolskiego Przełomu Wisły, jest miejscem niezwykle ma- zostawiony własnemu losowi – zamienił się w romantyczną ruinę. Cy- lowniczym, dlatego też, szukając natchnienia, często zaglądają tu adep- lindryczna baszta, tzw. górny zamek, zbudowana z kazimierskiej opoki, ci sztuk pięknych. ma wysokość 20 m i średnicę 10 metrów. Przed wiekami była siedzibą Ruiny zamku w Bochotnicy usytuowane na wzniesieniu, z którego straży celnej strzegącej przeprawy wiślanej, w nocy pełniła funkcję latar- roztacza się widok na przełomową dolinę Wisły i jej zachodni brzeg, ni rzecznej. Obecnie służy turystom jako taras widokowy, z rozległą pa- pocięty przez wielkie kamieniołomy opok i wapieni kredowych oraz ma- noramą na Kazimierz, Puławy i dolinę Wisły w jej środkowym przełomie. lowniczą dolinę rzeki Bystrej, to pozostałości dawnej warowni, gdzie, jak Przy dobrej widoczności można nawet dostrzec zarys Gór Świętokrzy- głosi legenda, król Kazimierz Wielki umieścił swą ukochaną, Żydówkę skich. Inny punkt widokowy to pobliska Góra Trzech Krzyży. o imieniu Esterka. Podobno odwiedzał ją potajemnie podziemnym kory- Zamek w Janowcu – widoczne z daleka na lewym brzegu Wisły tarzem prowadzącym z kazimierskiego zamku. Inna legenda mówi, że mury zamkowe to pozostałości jednej z najpotężniejszych niegdyś fortec miejsce to odwiedza duch późniejszej właścicielki zamku – Katarzyny Rzeczypospolitej. Wzniesiona została w miejscu o naturalnych właści- Zbąskiej, rozbójniczki napadającej ze swoją bandą na przejeżdżające 2 Sztuka odpoczynku Spichlerz w Kazimierzu Dolnym Kamienice Przybyłów Ruiny zamku w Bochotnicy szlakiem handlowym kupieckie karawany. Ponoć nadal pilnuje nagrabio- nych skarbów, ukrytych w podziemiach zamku. Szlaki handlowe wiodące przez region, dogodne warunki przyrod- Zamek w Janowcu nicze i terytorialne, sprzyjały powstawaniu osad i grodów, które prze- kształciły się później w zwarte zespoły urbanistyczne. Rozwój handlu powodował powstawanie dużych fortun, a więc i okazałych budowli. Wiek XVI i XVII to złoty wiek rozwoju Kazimierza nad Wisłą, epoka największego rozkwitu majątków mieszczan, bogacących się na handlu zbożem. Wzdłuż Wisły wzniesiono około 60 spichlerzy pełniących funk- cje magazynów i składów. Do naszych czasów zachowało się zaledwie kilka. W najlepszym stanie jest spichlerz Fejersteina, Kobiałki (dziś Dom Turysty), spichlerz Pod Wianuszkami, Pod Żurawiem oraz spichlerz Mi- kołaja Przybyły – zwanym także spichlerzem Ulanowskich. Zamożni kupcy kazimierscy wznosili