Gratë Dhe Burrat Në Shqipëri, 2021” “Women and Men in Albania, 2021” Gjuha E Librit: Shqip – Anglisht Autori: INSTAT
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
20 GRATË DHE BURRAT NË SHQIPËRI 21WOMEN AND MEN IN ALBANIA Gratë dhe Burrat në Shqipëri Women and Men in Albania 2021 Drejtor Botimi / Director of Publication: Elsa Dhuli / PhD © Copyright INSTAT 2021 Botimi: “Gratë dhe Burrat në Shqipëri, 2021” “Women and Men in Albania, 2021” Gjuha e librit: Shqip – Anglisht Autori: INSTAT Ndalohet riprodhimi i këtij botimi apo transmetimi i tij në cilëndo formë, pa autorizimin paraprak me shkrim të mbajtësit të së drejtës së autorit. No part of this publication can be reproduced or transmitted in any form or by any means without the prior written permission of the copyright holder. INSTITUTI I STATISTIKAVE Blv. “Zhan d’Ark”, Nr.3, Tiranë / Albania Tel: + 355 4 2222411 / 2233356 Fax: + 355 4 228300 E-mail: [email protected] Web: www.instat.gov.al 2 Gratë dhe Burrat në Shqipëri, 2021 GRATË DHE BURRAT NË SHQIPËRI WOMEN AND MEN IN ALBANIA 2021 Parathënie dhe falënderime “Burrat dhe Gratë në Shqipëri, 2021” “Burrat dhe Gratë në Shqipëri” është një publikim me periodicitet vjetor, i cili paraqet të dhëna në fusha të ndryshme të jetës të ndara sipas gjinisë, me qëllim reflektimin e problematikave të shoqërisë në kuadër të arritjes së barazisë gjinore. Kapitujt e përfshirë në këtë botim, pasqyrojnë fusha të ndryshme të të dhënave me bazë gjinore të cilat janë përpunuar dhe vendosur në kontekst nga stafi i INSTAT duke i bërë ato më të lehta dhe të kuptueshme për publikun e gjerë. Statistikat dhe treguesit e prezantuar në këtë publikim do t’u shërbejnë politikëbërësve, botës akademike, shoqërisë civile dhe përdoruesve të ndryshëm për të analizuar në një kontekst të gjerë zhvillimet gjinore në Shqipëri. Qëllimi kryesor i publikimit është të paraqesë të dhëna të ndara sipas gjinisë, duke synuar që statistikat jo vetëm të mblidhen, analizohen dhe prezantohen sipas gjinisë, por dhe të reflektojnë problematikat e shoqërisë për monitorimin e politikave ndër-sektoriale mbi arritjen e barazisë gjinore dhe arritja e objektivave të zhvillimit të qëndrueshëm. Risi në publikimin e këtij viti janë treguesit nga mbojtja sociale ku përfshihen të dhëna për punëkërkues të papunë të regjistruar që përfitojnë pagesë papunësi, ndihmë ekonomike si dhe qendrat sociale për të moshuarit, si dhe disa tabela të reja nga Anketa e të Ardhurave. Publikimi gjithashtu përmban Indeksin e Pabarazisë Gjinore dhe Setin Minimal të Treguesve Gjinorë, i cili përfshin 52 tregues të përcaktuar nga Komisioni Statistikor në bashkëpunim me UN Women për matjen e treguesve gjinore, nga të cilët 22 janë tregues të Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm. Për të arritur në këtë publikim kaq të plotë të treguesve gjinorë dua të falënderoj të gjithë stafin e INSTAT. Elsa Dhuli, PhD Drejtor i Përgjithshëm i INSTAT Preface and acknowledgements “Men and Women in Albania, 2021” “Men and Women in Albania” is an annual publication, which presents data on different areas of life divided by gender, in order to reflect the problems of society in terms of achieving gender equality. The chapters included in this publication reflect different areas of gender-based data that have been processed and placed in context by INSTAT staff making them easier and more understandable to the general public. The statistics and indicators presented in this publication will serve policy makers, academia, civil society and various users to analyze in a broader context the gender developments in Albania. The main purpose of the publication is to present gender data, aiming to not only collect, analyze and present statistics by gender, but also to reflect the society’s problems in monitoring cross-sectorial policies on achieving gender equality and achieving sustainable development objectives. New in this year’s publication are data from social at conferring including data on registered unemployed persons who receive unemployment benefit, social assistance and social centers for the elderly, as well as some new tables from Survey of Income. The publication also contains the Gender Inequality Index and the Minimal Set of Gender Indicators, which includes 52 indicators by the Statistical Commission in collaboration with UN Women to measure gender indicators, 22 of those indicators are of Sustainable Development Goals. To achieve this full publication of gender indicators I want to thank all the staff of I NSTAT. Elsa Dhuli, PhD General Director of INSTAT Tabela e përmbajtjes 14 38 54 68 90 Popullsia Shëndeti Arsimi Tregu i Punës Statistikat e Population Health Education dhe Mbrojtja krimeve dhe Sociale drejtësisë Labour Market and penale Social Protection Crime and Criminal Justice Statistics Statistikat e popullsisë Statistikat e shëndetit Statistikat e arsimit Statistikat e tregut të Statistikat e krimeve paraqesin situatën, paraqesin të dhëna paraqesin të dhëna mbi punës ofrojnë një pamje dhe drejtësisë penale trendet gjinore të detajuara mbi pjesëmarrjen e vajzave të pozicionit që mbajnë të prezantuara në këtë të popullsisë, si diferencat gjinore në dhe djemve, duke filluar burrat dhe gratë në kapitull pasqyrojnë të dhe statistika mbi lidhje me shëndetin nga arsimi parashkollor tregun e punës. Ky dhëna të disagreguara komponentët kryesorë dhe faktorët që deri në arsimin e këndvështrim është në bazë gjinore duke u të saj: lindjet, vdekjet ndikojnë në shëndet, lartë, të atij publik shumë i rëndësishëm fokusuar kryesisht në dhe martesat. si shkaqet e vdekjeve, dhe jo publik, si dhe për rritjen ekonomike çdo hallkë të sistemit sëmundshmërinë nga stafet mësimdhënëse dhe produktivitetin të drejtësisë; polici, HIV/AIDS, abortet etj. sipas niveleve që ekonomik të një vendi, prokurori, gjykatë, dhe parashikohen nga si dhe për mirëqënien burgje. sistemi zyrtar në vend e individëve dhe të për arsimin. familjeve të tyre. Population statistics The health display Education statistics Labour market Crime and criminal show the situation detailed data on sex present data on girls statistics provide justice statistics of gender trends of differences regarding and boys, as well an overview of the presents gender the population, and health, such as: as academic staff gender situation in disaggregated data, statistics on its main abortions, causes participation from the labour market. focusing mainly on components: births, of death, HIV/AIDS pre-school education This perspective is each stage of the deaths and marriages. morbidity etc. to higher education, very important for Justice System, police, in both formal and both a country’s prosecution, court and informal, according to economic growth prison. the levels foreseen by and productivity, as the official education well as for the life of system in the country. individuals and their families. Popullsia Shëndeti Arsimi Tregu i punës dhe Krimi dhe Statistikat e popullsisë paraqesin situatën, trendet gjinore të Statistikat e popullsisë paraqesin situatën, trendet gjinore të Statistikat e popullsisë paraqesin situatën, trendet gjinore të popullsisë, si dhe statistika mbi komponentët kryesorë të saj: popullsisë, si dhe statistika mbi komponentët kryesorë të saj: popullsisë, si dhe statistika mbi komponentët kryesorë të saj: lindjet, vdekjet dhe martesat. lindjet, vdekjet dhe martesat. lindjet, vdekjet dhe martesat. mbrojtja sociale drejtësia penale 6 Gratë dhe Burrat në Shqipëri, 2021 Table of Contents 104 126 144 152 156 Gratë në Tregues social Të Drejtat Indeksi i Seti minimal vendimmarrje nga Anketat e Njeriut Pabarazisë i treguesve Women in në Familje Human Rights Gjinore gjinorë Decision-making Social Indicators Gender Minimal Set of from Households Inequality Index Gender Indicators Surveys Pjesa e parë përmban Ky kapitull paraqet të Statistikat mbi të drejtat Indeksi i Pabarazisë Publikimi përmban të dhëna administrative dhëna të disagreguara e njeriut pasqyrojnë të Gjinore (IPGJ), është Indeksin e Pabarazisë nga Kuvendi i sipas gjinisë dhe është dhëna sipas gjinisë mbi një tregues i përbërë, i Gjinore dhe Setin Shqipërisë, Drejtoria e konceptuar në disa ankesat për pretendime modeluar në mënyrë të Minimal të Treguesve Përgjithshme e Policisë pjesë bazuar në llojin shkeljeje të të drejtave, tillë që të paraqesë nga Gjinorë, i cili përfshin së Shtetit, Forcat e e anketës nga janë të trajtuar nga Avokati i ana sasiore humbjen 52 tregues të Armatosura etj. Pjesa e siguruar të dhënat. Popullit, sipas llojit të së në zhvillimin njerëzor të përcaktuar nga dytë përfshin të dhëna drejtës. mundshëm në një vend, Komisioni Statistikor në nga Banka e Shqipërisë si rezultat i pabarazive bashkëpunim me UN dhe Regjistri i Biznesit gjinore. Women për matjen e për gratë të cilat janë treguesve gjinorë, nga të pronare ose drejtojnë cilët 22 janë tregues të një biznes. Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshem. The first part contains This chapter presents Human rights The Gender Inequality The publication also administrative data disaggregated statistics reflect Index (GII) is an index contains the Gender from the Parliament, gender-based data gender-based data for measurement Inequality Index and General Directorate and is conceived in on complaints of of gender disparity the Minimal Set of of State Police, Armed several parts based alleged violations of in terms of human Gender Index, which Forces, etc. The on the type of survey rights, handled by the development of a includes 52 indicators second part includes from which the data People’s Advocate, country, as a result of by the Statistical data from the Bank of were provided. according to the type gender inequalities. Commission in Albania and Business of right. collaboration with UN Register for