DOCSLIB.ORG

Ardahan İli Damal İlçesi Düz Dokumalarından Örnekler

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Ardahan İli Damal İlçesi Düz Dokumalarından Örnekler Ardahan İli Damal İlçesi Düz Dokumalarından Örnekler Examples of Flat Weaving From Damal District of Hurisel HATİPOĞLU* Ardahan ÖZET ABSTRACT Doğu Anadolu bölgesinin kuzeydoğusunda Damal, which is located in the north-eastern yer alan Ardahan iline bağlı bir ilçe olan Da- part of Eastern Anatolia Region and is the dis- mal, Orta Asya’dan Avrupa’ya göç eden Türk trict of Ardahan, is the migration route of the boylarının göç güzergahı olmuştur. Turkish tribes who migrated from Middle Asia Türkmen olan yöre halkı, Orta Asya Oğuz to Europe. Türklerinden bu yana gelen zengin bir kültüre Turkoman local residents have a rich culture sahiptir.Bu zenginliğin başında, yöre halkı- inherited from Middle East Oğuz Turks. In this nın günlük ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla abundance, firstly, comes the plain woven yaptıkları düz dokuma örnekleri gelmektedir. which is made in order to meet the daily re- Damal’da bundan yaklaşık on beş yıl kadar quirements of the local residents. While there önce evlerde dokuma tezgahı bulunup ,doku- has been a weaving loom in the houses of ma yapılırken hayvancılığın azalması, hatta Damal and being made weaving in almost fif- yok olmasıyla birlikte dokumacılıkta unutul- teen years ago, with the disappearance of cat- maya yüz tutmuştur. tle breeding, weaving has also inclined to fall. Bu bildiride düz dokuma kültürünün unutul- In this paper, plain woven samples are to be maya başladığı yörelerimizden biri olan, Ar- introduced as a result of the research being dahan ili Damal ilçe merkezi ve köylerinde ya- done in the villages and the centre of Damal, pılan araştırma sonucunda tespit edilen düz dokuma örnekleri tanıtılacaktır.Tespit edilen province of Ardahan, which has a tendency dokuma örneklerinin, düz dokumacılık litera- to forget the culture of plain woven. That the türüne kazandırılması desen, kompozisyon ve examples of weaving determined are gained teknik özelliklerinin verilmesi ile bu konuda into the weaving culture and given the pattern, yapılacak bilimsel çalışmalara katkıda bulu- composition and the technical features will be nulması sağlanmış olacaktır. provided to contribute to the following sicien- Anahtar Kelimeler :Düz Dokuma, Damal, tific studies to be held. Türkmen, Tezgah, Köy. Keywords: Flat weaving, Damal, Turkomen, Loom, Village I. Giriş ise Posof ile çevrili olup; yöre, tarih boyunca, Orta Ardahan iline 51 km. uzaklıkta yer alan Damal,, Asya’dan göç eden Türk boylarının geçiş güzerga- güneyde Hanak, doğuda Çıldır ve Gürcistan, kuzeyde hı olmuştur. (Gündoğdu 2000:6) Bölge, Medlerin, Perslerin, Romalıların ve Bizanslıların, daha sonraki * Okutman, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Gele- yıllarda da Gürcülerin, Ermenilerin ve Rusların iş- neksel Türk El Sanatları Bölümü, Halı-Kilim ve Eski Kumaş De- gallerinde kalmıştır.(Konukçu 1999:15),(Hallaçoğlu senleri ASD / ERZURUM [email protected] 42 arış I X / 2 0 1 3 Examples of Flat Weaving From Damal District of Ardahan Hurisel HATİPOĞLU Foto. 1 Tarak,Eski Kılıç Köyü, H.Hatipoğlu, 2010 1991:350) Tarihte, Posof Sancaklarına bağlı, Kur’a köylerine sahiptir. Bu bildiride, 2010 Haziran ayında yada Meşe Ardahan adı ile anılan yöre, 1064 yılında Damal ilçe merkezi ve köylerinde yaptığımız araştır- Alparslan tarafından Selçuklu topraklarına katılmış- mada tespit edilen düz dokuma örneklerinden on ta- tır.(Kırzıoğlu 1953:29) Akkoyunlu Uzun Hasan dö- nesi tanıtılacaktır. neminde, Maraş yöresinden gönüllü olarak getirilip Yörede küçükbaş hayvancılığın azalmasıyla bir- bölgeye yerleştirilen Dulkadurlu – Ulusu topluluğun- likte, yaklaşık on beş yıldır dokuma olarak küçük el dan Türkmenler, kendi gelenek ve göreneklerini bura- tezgahlarında halı yastık veya heybe dokuduklarını da sürdürmüşlerdir.(Sümer 1999:194) tespit etmiş bulunmaktayız. Eskiden dokumacılık Ardahan Kanuni Sultan Süleyman devrinde Os- yönünden çok zengin olan yörede, halı, kilim, cicim, manlı topraklarına katılmış ve Erzurum eyaletine bağ- sumak tekniğinde dokumalar yapılmıştır. Yöredeki lı bir sancak merkezi haline getirilmiştir.(Konukçu kadınlar, yaklaşık 12 yaşından itibaren dokuma yap- 1999:54),(Aydın 1998:272) Yakın tarihlere kadar, Kars’a maya başladıklarını ve evlendiklerinde çeyizlerinde bağlı bir ilçe merkezi olan Ardahan’ın, 1992 yılında il ol- bu dokumaları da beraberlerinde getirdiklerini ifade masıyla, kasaba statüsünde olan Damal da ilçe olmuş- etmişlerdir. Dokuma ustalarının çoğunluğunun ha- tur.(Gündoğdu 2000:4) Yörenin geneli Hüseyni-Bektaşi yatta olmamasından dolayı, şu an hayatta olan sayılı olan Alevilik inancına sahiptir. Engebeli bir arazi ya- dokumacı ve yakınlarından aldığımız bilgiler doğrul- pısına sahip Damal’ın etrafı tepelerle çevrili olup yılın tusunda derleme yapılmıştır. yedi ayı karlarla kaplıdır. Yaz aylarında arpa, buğday, Eski dokuma örneklerini tespit etmeye çalışırken çavdar yem bitkisi olarak ekilmekte olup Ağustos-Eylül yıllar önce halı tüccarlarının kamyonlarla yöreden aylarında hasat edilmektedir. (Ardahan 1992:8) dokumaları topladıklarını, yerine ise makine halı- Damal. İlçe merkezi ile Eski Kılıç, Burmadere, sı, kap kacak verdiklerini öğrenmiş bulunmaktayız. Dereköy, Tepeköy, Otağlı, Seyit ören, İkizdere, Obur- Özellikle düz dokumalara daha fazla rağbet göster- cak, Üçdere ve sonradan mahalle olan Yukarı Gündeş mişler, halılardan daha az almışlardır. arış I X / 2 0 1 3 43 Ardahan İli Damal İlçesi Düz Dokumalarından Örnekler Hurisel HATİPOĞLU nı son 20 yıldır sentetik boya kullandıklarını belirtmişler- dir. Hatırlanılan doğal boyar maddelerden birinin yörede yetişen mavi renkli kara kazan bitkisinin olduğu bundan siyah rengin elde edildiği belirtilmiştir. Toplanılan kara kazan bitkisi ile yünler Çıldır gölünden çıkarılan yeşil renkli çamurla bir hafta bekletildikten sonra su ile kayna- yan kazanın içine atılmış bu yünler ile kara kazan bitkisi- de içinde kaynatılarak siyah renk elde edilmiştir. Doku- malarında kullandıkları kırmızı rengi Şavşat bölgesinden getirdikleri kök boya bitkisi ile boyamışlar. Sarı ve bej tonlarını da soğan kabuğuyla boyadıklarını belirtmişler- dir. Canlı bir sarı elde etmede sadece soğan kabuğunu kullanmışlar, ceviz kabuğu rengine yakın bir ton elde et- mek için ise kök boya bitkisi ile soğan kabuğunu karıştır- mışlardır. Koyunun kahverengi ve beyaz yünü de boyan- madan kendi doğal rengiyle kullanılmıştır. Foto. 2 Tarak,Dereköy, H.Hatipoğlu, 2010 Foto. 4 Demir Kirkit,Eski Kılıç Köyü, H.Hatipoğlu, 2010 Dokumaların da çözgüye uzatma, eriş, atkıya da argeç demişlerdir. Kilim, sumak ve cicim dokumada renkli ipleri küçük yumaklar yapmışlar, bu yumaklara menik adını vermişlerdir. Çözgülerini bahçeye çaktıkları ah- şap bazen de demir kazıklarda hazırlamışlardır. Tüm dokumalarında, demir kirkit (Foto 4) veya girgene (Foto 5) diye adlandırdıkları geyik boynuzundan çeşitli bo- yutlarda yaptıkları kirkitleri kullanmışlardır. Yörede kurulu durumda tezgaha rastlanmamıştır. Tezgahların depolarda, yüklüklerde atıl durumda ol- duklarını belirtmişlerdir. Ağaç ve ip ağacı adını verdikleri Foto. 3 İğ ve Ağırşaklar , Yukarı Gündeş Köyü, H.Hatipoğlu, 2010 büyük boyutlu ıstar tezgahlarında halı, cicim, sumak ve kilim dokumuşlardır. Tezgah parçalarından gücüye kücü Bölgede dokumalarda atkı ve çözgüde yün bazen de keçi ağacı, varangelene tartı, çitileme çubuğuna tırtı çubuğu, kılı kullanılmıştır. Bu kullandıkları yünleri kendileri ko- alt mazı ve üst mazı demişlerdir. Diğer kullandıkları tez- yunlardan kırkmış, temizledikleri yünleri taraktan (Foto gah çeşidi culfalık dedikleri çulfalık tezgahtır. Eskiden bu 1-2) geçirip , iğ ve ağırşak (Foto 3) ile eğirmişlerdir. Eski- tezgahta erkekler için çuha, şal kadınlar içinde kuşak ve den yörede iplerini kendilerinin kök boyayla boyadıkları- boz kilimlerini dokuduklarını belirtmişlerdir. 44 arış I X / 2 0 1 3 Examples of Flat Weaving From Damal District of Ardahan Hurisel HATİPOĞLU topu(tavşan gözü) dur. Dokuyucuların çoğunluğunun hayatta olmamasından dolayı çok az sayıda motif is- mine ulaşılmıştır. Foto. 6 Kilim Yaygı, 183x323 cm.Seyit Ören Köyü, H.Hatipoğlu, 2010 II. Örnekler Örnek 1. Seyit ören köyünde tespit edilen kilim yaygı, 35 yıl önce Fato Aydın ( hayatta değil) tarafından dokun- muştur. (Foto 6-7) Yaygı 183x323 cm. boyutların- dadır. Yörede örnekli, cıcıklı diye isimlendirdikle- Foto. 5 Geyik Boynuzundan Girgeneler (Kirkit), Eski Kılıç Köyü,, H.Hatipoğlu, 2010 ri dokumaları , ilikli kilim tekniğindedir. (Balpınar Yörede tespit edilen düz dokumalar, kullanım alanla- 1982:47) Atkı ve çözgüsü yündür. Koyunun doğal yün rına göre heybe, çuval ve yaygıdan oluşmaktadır. Ci- rengi ve doğal boya ile sentetik boya karışık olarak cim, kilim, sumak tespit edilen düz dokuma teknikleri- kullanılmıştır. Siyah kilim zemini ende iki, boyda altı, dir. .Zili dokuma ve diğer düz dokuma tekniklerine bütününde on iki altıgen alanın bölünmesiyle oluş- rastlanmamıştır. Desenli kilimi cıcıklı, örnekli diye muştur. Altıgenlerin içlerine kıvrım (çengel) motifi isimlendirmişler, sumak ve cicim dokumalarına da ev- yerleştirilmiştir. Dişeme (tarak) motifiyle bordür ve dime adını vermişlerdir. Çözgü çiftine desen ipini zemin alanı ayrılmış bordür motifi olarak yine kıvrım sarma işlemine inne demişlerdir. Tespit edilen örnek- motifi kullanılmıştır. ler arasında desenli kilim dokumaları ilikli kilim tekni- ğinde, sumak dokumaları atkısız düz sumak ve çapraz alternatif sumak tekniğinde, cicim dokumaları da sey- rek motifli cicim tekniğindedir. Boz kilim ismini ver- dikleri dokumalarını bezayağı dokuma tekniğinde ıstar tezgahında büyük tek parça olarak, culfalık tezgahta ise iki parça olarak dokumuşlardır.
Load more

Recommended publications
  • Life with Turkcell
    Life with Turkcell ANNUAL REPORT 2009 CONTENTS Operational and Financial Data Summary 01 Our Vision / Strategic Priorities / Our Values 02 Message from the Chairman 06 Board of Directors 08 Message from the CEO 12 Management Team 14 Managers of Turkcell Group Companies 16 First in Technology 24 First in Advantages 36 First in Service 64 Mobile Communications Sector 68 2009 Operational and Financial Review 77 Investor Relations 81 Corporate Governance Compliance 97 Independent Auditors’ Report and Consolidated Financial Statement 168 Dematerialization of the Share Certificates of the Companies that are Traded on the Stock Exchange 170 The Board of Directors’ Dividend Distribution Proposal 172 Abstract of Auditor's Report to General Assembly of Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş. OPERATIONAL AND FINANCIAL DATA SUMMARY 2008 2009 Change % Turkcell Turkey Total Subscribers (Million) 37.0 35.4 (4.3) Post-paid Subscribers 7.5 9.4 25.3 Pre-paid Subscribers 29.5 26.0 (11.9) Average Revenue per User (ARPU) Blended (TRY) 18.4 18.5 0.5 Churn Rate (%) 23.8 32.6 8.8 pp Average Minutes of Usage (MoU) per Sub. Blended 95.9 134.3 40.0 Turkcell Group (TRY Million) Revenue 8,845 8,936 1.0 EBITDA 3,255 2,978 (8.5) Net Profit 2,297 1,702 (25.9) Note: The financial figures in this report are based on Consolidated IFRS financial statements in TRY. TURKCELL ANNUAL REPORT 2009 1 OUR VISION To ease and enrich the lives of our customers with leading communication and technological solutions. STRATEGIC PRIORITIES As a Leading Communication and Technology Company: •
    [Show full text]
  • Wherever You Touch Life
    Wherever you touch life... Annual Report 2016 General Information Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi Mediterranean Regional Branch Black Sea Regional Branch 2016 Annual Report Konyaaltı Cad. No: 78 Karşıyaka Mah. 4 Nolu Sok. No: 479 Muratpaşa 07050 Antalya Ortahisar 61040 Trabzon Corporate Title Tel: +90 850 744 0 744 Tel: +90 850 744 0 744 Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi Fax: +90 850 744 0 752 Fax: +90 850 744 0 751 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Website www.anadolusigorta.com.tr Western Anatolia Regional Branch Marmara Regional Branch Atatürk Cad. No: 92 Odunluk Mah. Akademi Cad. Anadolu Sigorta Trade Registration No Anadolu Sigorta Binası 2 Zeno İş Merkezi A Blok No: 10/5 4593/557 Pasaport Konak 35210 İzmir Nilüfer 16110 Bursa Tel: +90 850 744 0 744 Tel: +90 850 744 0 744 Directory Fax: +90 850 744 0 747 Fax: +90 850 744 0 748 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Head Office Rüzgarlıbahçe Mah. Kavak Sok. No: 31 Middle Black Sea Regional Branch Turkish Republic of Northern Cyprus Branch Kavacık 34805 İstanbul Kılıçdede Mah. Ülkem Sok. No: 8-A/7 Memduh Asaf Sok. 8 Tel: +90 850 744 0 744 İlkadım 55060 Samsun Köşklüçiftlik Lefkoşa / TRNC Fax: +90 850 744 0 745 Tel: +90 850 744 0 744 Tel: +90 92 227 95 95 E-mail: [email protected] Fax: +90 850 744 0 750 Fax: +90 392 227 95 96 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] İstanbul Regional Branch Beytem Plaza Büyükdere Cad.
    [Show full text]
  • 2147-6152 Yıl 10, Sayı 25, Ocak 2021
    Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi e-ISSN: 2147-6152 Yıl 10, Sayı 25, Ocak 2021 Makale Adı /Article Name Serhat İllerinin Rekreasyon Evaluation of Recreation Resources of Kaynaklarının Değerlendirilmesi: Serhat Provinces: The Case of Tripadvisor Örneği Tripadvisor Yazar Nilgün DEMİREL Dr. Öğr. Gör., Iğdır Üniversitesi, Iğdır Meslek Yüksekokulu [email protected] ORCID: 0000-0003-2407-9932 Koray ÇAMLICA Dr. Arş. Gör., Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Turizm Fakültesi [email protected] ORCID:0000-0003-0746-285X Yayın Bilgisi Yayın Türü: Araştırma Makalesi Gönderim Tarihi: 07.11.2020 Kabul Tarihi: 10.01.2021 Yayın Tarihi: 29.01.2021 Sayfa Aralığı: 574-597 Kaynak Gösterme Demirel, Nilgün; Çamlıca, Koray (2021). “Serhat İllerinin Rekreasyon Kaynaklarının Değerlendirilmesi: Tripadvisor Örneği”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 25, s. 574-597. (Bu makale, yazar beyanına göre, TR DİZİN tarafından öngörülen “ETİK KURUL ONAYI” gerektirmemektedir.) Serhat İllerinin Rekreasyon Kaynaklarının Değerlendirilmesi: Tripadvisor Örneği Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi ÖZ ABSTRACT Araştırmanın amacı Serhat illerinin The aim of the research is to evaluate the (TRA2 Bölgesi: Ağrı, Ardahan, Iğdır, Kars) recreation areas of Serhat provinces rekreasyon kaynaklarının turist deneyimi (TRA2 region: Ağrı, Ardahan, Iğdır, Kars) doğrultusunda değerlendirilmesidir. in line with the tourist experience. In Tripadvisor seyahat platformu üzerinde comments shared on the Tripadvisor paylaşılan yorumlarda rekreasyon travel platform, recreation areas were alanları iller bazında, etkinlikler ve turlar, evaluated on a provincial basis, with sub- müzeler, açık hava aktiviteleri, doğa ve themes of events and tours, museums, parklar, turistik ve simgesel mekanlar, outdoor activities, nature and parks, olumsuz yönler alt temaları ile touristic and symbolic locations, negative değerlendirilmiştir. Araştırmada nitel aspects.
    [Show full text]
  • Kars Ve Ardahan Türkmenlerinin Dünü Ve Bugünü (Millî Mücadeledeki Yerleri)
    KARS VE ARDAHAN TÜRKMENLERİNİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ (MİLLÎ MÜCADELEDEKİ YERLERİ) Derleyen: Kutluay ERDOĞAN* Düzenleyen: Tazegül DEMİR** Özet Kars ve Ardahan yöreleri tarihi süreç içinde, sosyoekonomik ve sosyokültürel açıdan farklı yapılar göstermiştir. Bu yapılara bağlı olarak toplumsal düzende geçmişten günümüze önemli değişimler gerçekleşmiştir. Bu çalışmada milli mücadeleden günümüze kadar Kars ve Ardahan Türkmenlerinin yaşadıkları, sonuçları itibarıyla ele alınarak günümüz açısından değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Kars, Ardahan, Alevilik, Türkmen, inanç. PAST AND PRESENT OF KARS AND ARDAHAN’S TURKMENS (PLACES OF NATIONAL STRUGGLE) Abstract Kars and Ardahan regions in the historical process, socio-economic and socio-cultural perspective has different structures. Significant changes from past to present social order based on these structures was. In this study, Kars and Ardahan Turkmens live up to the present from national struggle, as the results will be evaluated by examining the present-day terms. Keywords: Kars, Ardahan, Alevism, Türkmen, Faith. Giriş Kars ve Ardahan Türkmenlerinden bahsetmeden önce “Türkmen” kelimesi üzerinde durmak gerekir. Zeki Velidi Togan, “Umumi Türk Tarihine Giriş” adlı eserinde, “Oğuz’un arsızı Türkmen’in delisine benzer.” diye bir darb-ı mesel kullanır. Bu tabir, Türkmenlerin Oğuzlara göre daha terbiyeli ve medeni olduğunu ifade eder. Oğuz’un genellikle konargöçer, Türkmen’in de yerleşik olması, yukarıda ifade edilen atasözünden de yola çıkılarak Türkmen’e aynı zamanda Oğuz da denildiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca Oğuz’un Müslüman olanına Türkmen denildiği de bilinmektedir. Neşri Tarihi’nde, Arapların Müslümanlığı kabul eden * Tarihçi - yazar ** Arş. Gör., Gazi Üniversitesi TÜRK KÜLTÜRÜ ve HACI BEKTAŞ VELİ ARAŞTIRMA DERGİSİ / 2011 / 58 191 Kutluay ERDOĞAN - Tazegül DEMİR Oğuzlara “Türk-i iman” yani “İmanlı Türk - Müslüman Türk” dedikleri ifade edilmektedir.
    [Show full text]
  • Ardahan-Brosur--Ingilizce-Sikistirildi
    ARDAHAN: REALM OF HIGH LANDS Ardahan, the realm of highlands, has a distinct geography that of- fers the glories of the past and treasures of the nature together. It is also an undiscovered tourism center with its steep mountains, up- lands covered with endemic flowers, glacial lakes on the foothills of majestic peaks, yellow pine forests, castles and towers, churches, mysterious border towns, and a cultural wealth that reflects the mo- saic of its diversity. Ardahan involves the borders with Georgia and Armenia in the north and northeast, with Kars and Erzurum in the south and southeast, and with Artvin in the west. Most significant elevations are Kısır, Keldağı, Akbaba, Cin, Ilgar, Ahaşen, Uğurlu and Yalnızçam Mountains. On the foothills of these high mountains are the uplands that huddle all kinds of colors within the nature into one place and emerge as orchards. Almost all of the villages in Ardahan have upland, and their dwellers migrate to these high- lands in company with their herds as of June. Certainly one of the most prominent rivers of Ardahan is Kura River. Posof, Karaçay, Değirmendere, Hanak, Kayınlıkdere, Türkmenderesi and Ölçek can be listed as the other local rivers with various sizes. Lake Çıldır, which is the tenth biggest lake in the country and second biggest lake of Eastern Anatolia Region in terms of acreage, and Aktaş river on Georgia border, are among the significant lakes of the province. HISTORY Ardahan region, which was used as a migration way from Caucasus to Anatolia, has a rich historical and cultural background. Especially the castles and towers laying on or nearby deep, long and succes- sive valleys created by Kura River are among the most significant details that convey the traces of the past to present.
    [Show full text]
  • Additionality and Offset Programmes Cip, Eip
    10 ADDITIONALITY AND OFFSET PROGRAMMES- CIP, EIP, OFFSET AND OTHER INITIATIVES BTC CIP involved in upgrades to Ranjbar Hospital (Azerbaijan) Clinic construction at Topal Hasali - part of CIP (Azerbaijan) 1010 ADDITIONALITY AND OFFSET PROGRAMMES – CIP, EIP, OFFSET AND OTHER INITIATIVES Execution of the Additionality and Offset programmes are based on a series of regional and community-based projects. These projects are designed to promote and conserve biodiversity, deliver local, sustainable and long term benefits, and empower local communities to solve their own problems. Details of the individual projects were presented in the Q1 and Q2 reports. Information presented in this section the Q3 report does not repeat this information but instead concentrates on new projects that were added to the two programmes, and changes that were recorded to existing projects over the quarter. Some contextual information is retailed where appropriate to minimize the need to refer to previous quarterly reports. 10.1 OFFSET AND EIP Table 10.1 outlines the offset projects and additionality (EIP) projects in each country. The information is the same as presented in previous quarterly reports except that the implementation stage has advanced for three projects. These changes have been highlighted. 10-1 Table 10.1: BTC Offset and EIP Projects Country Project Offset EIP Implemen- (additionality) tation Stage* Cross Country Caucasus biodiversity project P Strategic Environmental & Cultural Management Plan for Proposed Gobustan National Park / I Gobustan Cultural
    [Show full text]
  • Damal) Alevilerinde “Hakk’A Yürüme Erkâni”: Ölümle Ilgili Inaniş Ve Uygulamalar
    folklor/edebiyat, cilt:19, sayı:76, 2013/4 ARDAHAN YÖRESİ (DAMAL) ALEVİLERİNDE “HAKK’A YÜRÜME ERKÂNI”: ÖLÜMLE İLGİLİ İNANIŞ VE UYGULAMALAR Zeki Uyanık* - Arif Kala** Giriş enel olarak halkbilimin konusu olan geçiş aşamaları (doğum, evlilik ve ölüm) aynı zamanda sosyolojinin de çalışma alanına girmektedir. Bu sosyal olgular, Gkültürlerin dokusu hakkında bilgi vermekle birlikte sosyal yaşamla ilgi tutum, algı ve tepkilerin de ana nedenleri olarak, kültürel yapıdaki farklılaşmaların güncel hayatta ne gibi pratikler aracılığı ile yansıdığını göstermesi bakımından önemlidir. Kaçınılmaz ve geri dönüşü olmayan bir sosyal olgu olan ölüm, doğum ve evlenme ile birlikte insan haya- tının en önemli dönüm noktalarından birini oluşturmaktadır. Diğer dönüm noktalarında ol- duğu gibi ölüm olgusu etrafında da uygulan/gözetilen bir dizi adet, ayin ve törenlerin varlığı bilinmektedir. Örnek’in (1979:11) “geçiş” olarak adlandırdığı bu dönüm noktaları etrafında yoğunlaşan ayin ve adetlerin amacı insanın bu yeni durumunu kutlamak/kutsamak, aynı za- manda da bu sırada yoğunlaştığına inanılan tehlikelerden ve zararlı etkilerden korunmaktır. Bu tür “geçiş” aşamalarında yerine getirilen uygulamalar, törenler ve ayinler toplumsal grup- ların kültürel yapılarının önemli bir boyutunu meydana getirmektedir. Ölüme ve cenaze törenine dair, hemen hemen bilinen tüm kültürlerin kendilerine has kuralları ve normları olagelmiştir. Buradan hareketle, bu çalışmada Ardahan Alevilerinde ölümün algılanışı, ölünün defne hazırlanması, defnedilmesi ve defin sonrası adet ve uygu- lamaları ele alınacaktır. Sosyal normların ve pratiklerin büyük bir kısmında şahit olduğu- muz, modernitenin değiştirici ve dönüştürücü etkisini ölüme ilişkin algılarda, normlarda ve * Yrd. Doç. Dr. Ardahan Üniversitesi İİBF’de Öğretim Üyesi olarak çalışmaktadır. ** Öğr. Gör. Arif KALA Ardahan Üniversitesi İBEF’de Öğretim Görevlisi olarak çalışmaktadır. 163 folklor / edebiyat pratiklerde de gözlemlemek mümkün olabilmektedir.
    [Show full text]
  • Ardahan Il Özel Idaresi 2006-2008 Stratejik Plani
    ARDAHAN İL ÖZEL İDARESİ 2006-2008 STRATEJİK PLANI İÇİNDEKİLER SAYFA GİRİŞ 2 SUNUŞ 3-5 KAMU YÖNETİMİ REFORMU SÜRECİNDE İL ÖZEL İDARELERİ 6-7 YASAL YETKİ VE YÜKÜMLÜLÜKLER 8-11 ARDAHAN İL ÖZEL İDARESİ ( Kuruluşu, Mevcut Durumu ve Misyon – Vizyon ) 12-13 KIRSAL ALT YAPI HİZMETLERİ 14-22 -Mevcut Durum 14-15 -Yatırım İhtiyacı ve Gerekçesi 16-20 -Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler 20-22 TARIM HİZMETLERİ 23-29 -Mevcut Durum 23-25 -Yatırım İhtiyacı ve Gerekçesi 25-26 -Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler 27-29 KÜLTÜR VE TURİZM HİZMETLERİ 30-31 -Mevcut Durum 30 -Yatırım İhtiyacı ve Gerekçesi 30-31 -Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler 31 SAĞLIK HİZMETLERİ 32-46 -Mevcut Durum 32-42 -Yatırım İhtiyacı ve Gerekçesi 42-43 -Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler 44-46 EĞİTİM HİZMETLERİ 47-63 -Mevcut Durum 47-51 -Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler 51-63 SOSYAL HİZMETLERİ 64-66 -Mevcut Durum 64-65 -Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler 65-66 SİVİL SAVUNMA HİZMETLERİ 67-68 -Mevcut Durum 67 -Yatırım İhtiyacı ve Gerekçesi 68 -Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler 68 ÇEVRE VE ORMAN HİZMETLERİ 69-80 -Mevcut Durum 69-76 -Yatırım İhtiyacı ve Gerekçesi 76-77 -Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler 78-80 GENÇLİK VE SPOR HİZMETLERİ 81-85 -Mevcut Durum 81-83 -Yatırım İhtiyacı ve Gerekçesi 83-84 -Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler 84-85 1 GİRİŞ ARDAHAN’IN TARİHÇESİ Kür ırmağı başları bölgesi,çağımızdan 3000 yıl önce Kafkasların kuzeyinden Kür-Aras- Çoruh ırmağı boylarına yerleşen SAKA (İSKİT) adlı atlı göçebe Türklerin Gögar Boyunun yerleştiği bir yurttur. Ardahan yaklaşık 3000 yıllık bir tarihe sahiptir.Tarihi Urartulara uzanır.M.Ö.
    [Show full text]
  • The Status of Diurnal Birds of Prey in Turkey
    j. RaptorRes. 39(1):36-54 ¸ 2005 The Raptor ResearchFoundation, Inc. THE STATUS OF DIURNAL BIRDS OF PREY IN TURKEY LEVENT TURAN 1 HacettepeUniversity, Faculty of Education, Department of BiologyEducation, 06532 Beytepe,Ankara, Turkey ABSTRACT.--Here,I summarize the current statusof diurnal birds of prey in Turkey This review was basedon field surveysconducted in 2001 and 2002, and a literature review.I completed661 field surveys in different regionsof Turkey in 2001 and 2002. I recorded37 speciesof diurnal raptors,among the 40 speciesknown in the country In addition, someadverse factors such as habitat loss, poisoning, killing, capturingor disturbingraptors, and damagingtheir eggswere seen during observations. KEYWORDS: EasternEurope,, population status; threats;, Turkey. ESTATUSDE LASAVES DE PRESADIURNAS EN TURQUiA RESUMEN.--Aquiresumo el estatusactual de las avesde presa diurnas en Turquia. Esta revisi6nest2 basadaen muestreosde campo conducidosen 2001 y 2002, yen una revisi6nde la literatura. Complet• 661 muestreosde campo en diferentesregiones de Turquia en 2001 y 2002. Registr• 37 especiesde rapacesdiurnas del total de 40 especiesconocidas para el pals. Ademfis,registra algunos factores ad- versoscomo p•rdida de hfibitat, envenenamiento,matanzas, captura o disturbiode rapacesy dafio de sus huevos durante las observaciones. [Traducci6n del equipo editorial] Turkey, with approximately454 bird species,has servations of diurnal raptors collected during a relatively rich avian diversity in Europe. Despite 2001-02 from locationsthroughout Turkey. recognized importance of the country in support- METHODS ing a significantbiodiversity, mapping of the avi- fauna has not occurred and there are few data on Turkey is divided into sevengeographical regions (Fig. the statusof birds in Turkey. 1; Erol et al. 1982) characterizedby variable landscape types,climate differences,and a rich diversityof fauna Among the birds of Turkey are included 40 di- Field data were obtained from surveysconducted in all urnal birds of prey and 10 owls.
    [Show full text]
  • Ardahan Ve Çevresindeki Urartu Yazıtları Işığında Bölgenin M.Ö. I
    KAFDAĞI Cilt:1, Sayı:1, Aralık 2016,40-50 Gönderim Tarihi: 13.07.2016 Kabul Tarihi: 12.10.2016 ARDAHAN VE ÇEVRESİNDEKİ URARTU YAZITLARI IŞIĞINDA BÖLGENİN M.Ö. I. BİNDEKİ SİYASAL DURUMU The Polıtıcıal Sıtuatıon At B.C. 1000 Of In The Lıght Of Ardahan And Its Surroundıng Urartıan Inscrıptıons Gökhan KALMIŞ Doktorant, Adnan Menderes Mah. Seyda Sok. Binton İnşaat 4B Blok, Palandöken/ERZURUM [email protected] Çalışmanın Türü: Araştırma Öz Ardahan, Doğu Anadolu bölgesinin Erzurum-Kars bölümü sınırları içerisinde yer almaktadır. Anadolu’yu Kafkaslar’a bağlayan önemli kavşak noktalarından birini oluşturmaktadır. Kafkaslar’dan Çıldır’a gelen yol, Ardahan-Göle-Oltu-Tortum yolu ile Erzurum’a ulaşmaktadır. Ardahan- Erzurum arasındaki tarihi yollardan biri de Ardahan- Göle-Oltu-Narman-Tortum-Erzurum yoludur. Bu yol güzergâhları, eskiçağdan itibaren kullanılmıştır. Bölge, M.Ö. IV. binden itibaren Karaz Kültürü’nün hâkimiyeti altındadır. M.Ö. I. binde Ardahan ve çevresinde Diauehi Krallığı’nın egemen olduğu görülmektedir. Yine M.Ö. I. binde (M.Ö. 9-6. yüzyıl) bölgede önemli bir güç haline gelen Urartular, Diauehi Krallığı üzerine seferler düzenlemişlerdir. Bu seferler hakkındaki bilgileri, Urartuların bölgede inşa ettirmiş olduğu yazıtlardan edinmekteyiz. Çalışmamızda, bu yazıtlar ışığında bölgenin M.Ö. I. bindeki durumu incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Ardahan, Urartu, Urartu Yazıtları, Transkafkasya, Siyasi Tarih Abstract Ardahan is located with in the boundaries of the Erzurum-Kars section of eastern Anatolia region. It forms one of the important intersection point connect to Anatolia to Caucasian. The way from the Caucasian to the Çıldır reaches to Erzurum with Ardahan-Göle-Oltu- Tortum. One of the historical ways between Ardahan and Erzurum is route Ardahan-Göle- Oltu-Narman-Tortum-Erzurum to.
    [Show full text]
  • Final Version External Evaluation of LEAP.Pdf
    External Evaluation Linking Eastern Anatolia to Progress Programme (LEAP) TUR 98 002 March 2006 Hanna Ruszczyk Consultant Executive Summary of External Evaluation for the LEAP Programme Introduction Turkey is undergoing a remarkable period of change. The economy grew by almost 26% over a three year period, growth reaching 10% in 2004, putting Turkey among the fastest growing countries in the world. According to the UNDP’s Global Human Development Index for 2005, Turkey is part of the Medium level Human Development Group (number 94 out of 177 countries). Absolute poverty in Turkey is low but there are significant regional disparities. Almost 28% of the population is living close to the food and non- food poverty line. Poverty among women is also a significant problem. Description of the evaluation methodology For the purpose of this external evaluation of the LEAP Programme for the period 2000 - 2005, a desk review of documents was conducted. Field visits to three provinces (Erzurum, Kars and Ardahan) were conducted on February 12 - 18, 2006. All other meetings were held in Ankara on February 20 – 23, 2006. Analysis of the environment Regional disparities and poverty are issues that the Turkish Government is addressing as a national development challenge. In the 8th Five-Year Development Plan (2001 – 2005), they incorporated poverty reduction into national planning. Alleviation of the significant regional disparities has been part of the national development goals for forty years. In recent years, research on the income levels of different regions has broadened the focus on regional disparity beyond southeastern Anatolia. While 33.9% of the population in the Eastern Anatolian region was employed in agriculture in 2003, the share of the sector in Gross National product was only 12.6%.
    [Show full text]
  • Ardahan Posof'un Eskiçağ Tarihine Bir Bakiş
    Cilt:3, Sayı:2, Aralık 2018, 71-93 Gönderim Tarihi: 21.07.2018 Kabul Tarihi:10.10.2018 ARDAHAN POSOF’UN ESKİÇAĞ TARİHİNE BİR BAKIŞ A View on the Ancient History of Ardahan Posof Murat ÇİFTÇİ Doktorant, Atatürk Üniversitesi Tarih Bölümü [email protected] Çalışmanın Türü: Araştırma Öz Posof ilçesi, Erzurum-Kars Platosu’nun en kuzeydoğu ucunda yer alır. Su kaynakları, hayvancılık ve çayırlık alanları bakımından zengin olan bölge, iklim olarak çevre coğrafyalarda görülen karasal iklim özelliklerinin aksine daha ılıman bir yapıya sahiptir. Posof tarihin her döneminde siyasi ve ticari amaçlı işlev görmüş Sivas-Erzincan-Erzurum- Kars tarihi yolunun geçiş güzergâhında bulunmaktadır. Bu yol sistemi Kars-Ardahan üzerinden hareketle Kafkaslara açılmaktadır. Geçiş güzergâhında yer almasından dolayı Posof, Tunç Çağı’ndan itibaren yerleşim gören bir bölge olmuştur. Kars-Ardahan Platosunda birkaç Paleolitik merkezle birlikte en erken yerleşmeler Tunç Çağ’ından itibaren ortaya çıkar. Tunç Çağ’ından sonra bölgede dağınık halde yaşayan boylar Uruatri-Nairi Konfederasyonları döneminden sonra Urartu Devleti adı altında birleşmişlerdir. Çalışmamızda bölgenin Tunç Çağ’ından itibaren yerleşim gören bir bölge olmasındaki sebepler çevre kültürler kapsamında tarihsel ve arkeolojik açıdan ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Posof, Kafkasya, Urartu, Kimmer, İskit. Abstract Posof district is located at the northeastern tip of Erzurum-Kars Plateau. The region, which is rich in water resources, livestock and meadow areas, has a more temperate structure in contrast to the continental climate in the surrounding geographies. Posof is located on the transit route of the Sivas-Erzincan-Erzurum-Kars historic road, which has been functioning for political and commercial purposes in all periods of history.
    [Show full text]