Partijblad van de Volkspartij voor Vrijheid & Democratie Richard Ellis ISSN: 0166 - 8498 International Property Consultants

Gebouw Hirsch Leidseplein 29 1017 PS Amsterdam Telefoon 020-626 26 91

OKTOBER 1991, NR. 1399 HOOFDREDACTEUR: RENY DIJKMAN CORRESPONDENTIE-ADRES WD, POSTBUS 30836, 2500 GV 'S-GRAVENHAGE

~- ~ INHOUDSOPGAVE VVD-voorzitter Didn van Leeuwen:

Dian van Leeuwen-Schut is de nieuwe voorzitter van de VVD. Op 4 oktober vond in Veldhoven de wisseling van de wacht plaats. Een verslag m.oet w-eer de van de overdracht van de voorzittershamer door Leen- dert Ginjaar en het "uitlui- den" van de oud-voorzitter met een mini-symposium, gezellige club worden toespraken en receptie op pagina's I, 5, 6, 7, 16.

Dian van Leeuwen hoopt van waar het zelfvertrouwen de VVD weer de gezellige club WO-voorzitter Dian van Leeuwen-Schut te maken, waar het zelfver- trouwen van afstraalt. Ken- nismaking met de nieuwe voorzitter. vanaf straalt Zie deze pagina. door RENY DIJKMAN, foto's: THEO MEIJER

Weerwerk van de VVD DEN HAAG- Ze straalt energie Verschil tijdens Algemene uit, zelfvertrouwen. Ze is di· Beschouwingen. rect in haar antwoorden en Zij ziet wel degelijk enige ver­ Zie pagina 3. vragen; terzake en efficiënt. schillen tussen het voorzitter­ Ze kan spontaan in de lach schap van de liberale partij en an­ schieten en houdt van humor. dere politieke partijen. "Liberalen Een eerste irr~pressie van mr. Bolkestein op partijraad: zijn van huis uit optimisten. E. J. J. E. (Dian) van Leeuwen­ Kabinet vervalt in fouten Daardoor werken ze wat losser Schut, die sinds 4 oktober de jaren zeventig. met elkaar en hebben ze in hun Zie pagina 4. nieuwe voorzitter van de VVD opvattingen een meer individuele is. benadering. Dat laatste kan soms een bezwaar zijn, namelijk indien Zij heeft er wel even over moe­ je daardoor het belang van het ge­ Een nadere verduidelijking ten nadenken, toen ze voor die heel een beetje gaat vergeten. In van het VVD-standpunt over functie werd benaderd, "want het feite moet je wel de individuele de WAO. is geen sinecure". Maar niet lang: benadering van problemen heb­ Zie pagina 13. "Je moet in het leven durven be­ ben, maar er moet ook dat stukje slissen, je kunt niet eindeloos collectiviteit inzitten van het sa­ blijven dubben". En daarbij - en men doen en samen ergens voor dat weet ze heel zeker - het li­ gaan staan. Dat alles zie ik het De Commissie Tweede Kamer beralisme zit in de lucht! liefst in een sfeer waar veel en zoekt talenten!! Dian van Leeuwen-Schut (51) graag wordt gelachen. Dat is iets Pagina 14. heeft na 15 augustus al heel wat wat je bijvoorbeeld in een PvdA gesprekken in kamercentrales, en mist. Daar is de toon wat star. De afdelingen en met VVD-ers ge­ mensen zijn wat anders. Maar in Afscheidsinterview met Henk voerd. Ze wil beslagen ten ijs ko­ een partij waar niet veel wordt Koning; een terugblik met men. gelachen gaat alles moeizamer." wat weemoed. (vervolg op pagina 2) Pagina 15. Doelstelling Haar doelstelling met het Het activiteitenschema voor voorzitterschap is "om van de 1992! Pakt u uw agenda er VVD weer een club te maken die Overdracht voorzitters- even bij? zelfvertrouwen uitstraalt. Een Pagina 18. partij die vindt dat zij - los van wat anderen van haar zeggen - ham.er door RENY DIJKMAN, foto's: THEO MEIJER VELDHOVEN- Voordat hij de een geheel eigen positie inneemt. voorzittershamer overdroeg Dat heeft met kracht te maken aan Dian van Leeuwen sprak De ( oud)voorzitterscolumn, en die kracht moet van binnenuit Leendert Ginjaar nog eenmaal pagina 3. komen." als voorzitter voor de volle Ze vervolgt: "De VVD moet ge­ zaal VVD-ers. Laatste mogelijkheid tot bruik maken van haar talenten en aanmelding themadag van de deskundigen die er zijn. "Ik wil niet op die vijf jaar te­ "Ontgroening- Vergrijzing" Daarnaast moet zij nieuwe talen­ rugblikken, maar vooruitkijken in pagina 7. ten aanboren. De VVD moet kun­ de toekomst. Voortdurend moet er nen functioneren als een zeer ef­ sprake zijn van ontwikkelingen in Nieuwe vergaderzaal feeste- ficiënt werkende organisatie. onze eigentijdse partij. lijk geopend, pagina 12. Maar wat ik heel belangrijk vind, De VVD is zich tot een profes­ het moet vooral weer een gezellige sionale partij aan het ontwik­ Partijraad op 26 oktober, club worden, waarin een ontzet­ kelen. De jaren van grote beroe­ pagina 19. tend 'wij' -gevoel heerst en waar ring liggen achter ons. De stil­ mensen graag bij willen horen." gevallen dialoog van leden en be­ Van A tot Z ... Dian zal ernaar streven de stuurderen en politici is weer op pagina 20. sfeer van die VVD van vroeger te­ gang gekomen. rug te brengen. "Op de algemene Wanneer mondiaal gezien zo­ vergaderingen was er toen altijd veel liberale standpunten ge­ een ontzettend gezellige sfeer. Na honoreerd zijn, zou men zich af afloop bleef je daardoor nog au­ tomatisch een tijdje plakken." Voorzitter Ginjaar tijdens zijn afscheidsspeech. (vervolg op pagina 15) OKTOBER 1991 2 zodat we dat gelijk krijgen. Die denktank vind ik noodzakelijk. VVD moet weer de gezellige club We moeten zaken concreet kun­ nen uitwerken en het er steeds met elkaar over kunnen hebben: zitten we nog op de goede lijn? En worden waar het zelfvertrouwen natuurlijk moeten we ons er nu ook in verdiepen wat onze punten zullen zijn als we straks weer in vanaf straalt (vervolg va~ pagina 1) een kabinet zitten." Rondtocht Hoedster Sinds 15 augustus, toen de­ finitief kwam vast te staan dat De soms fragiele scheidslijn zij de nieuwe VVD-voorzitter zou tussen "beroepspolitici" en be­ worden, trekt zij het land door. stuur omschrijft ze heel concreet. Oriënteert zij zich in persoonlijke "De politieke leiding ligt heel gesprekken en met Kamercentra­ duidelijk bij de fractievoorzitter Iebesturen op wat leeft binnen de van de Tweede Kamer; bij Frits VVD. Bolkestein dus. Daarin wil ik be­ slist niet de eerste viool spelen. Haar ervaringen vat Dian als Maar als het te maken heeft met volgt samen: "Onze leden willen de uitwerking van de liberale be­ graag praten over liberale begin­ ginselen denk ik dat ik wél mijn selen en de uitwerking daarvan. vinger mag opheffen. Dan vind ik De mensen willen dat onze partij van mezelf in mijn functie dat ik iets aan talent doet, dat de VVD de hoedster van het liberalisme gebruik maakt van de aanwezige hoor te zijn. Dat wil niet zeggen deskundigheid. Zij willen ook dat je daar meteen een sanctie­ graag dat die partij efficiënt beleid voor nodig hebt, want zo werkt. En allemaal wensen ze die moeten we niet met elkaar om­ interne ouderwetse gezelligheid gaan. Zodra ik zie dat met de li­ weer terug. berale b~ginselen een andere richting wordt ingeslagen dan is De sfeer is al aan het verbe· dat duidelijk een punt waarover teren. Je voelt dat de betrokken· je met elkaar moet gaan praten. heid groter wordt en het vertrou­ Ik stel ontzettend prijs op open wen in elkaar weer sterker. Dat maakt enthousiast. En vanuit en· communicatie en goede persoon­ 1 lijke relaties. Waar ik niet tegen thousiasme is een aantal zaken I kan, is als er dingen achter mijn veel gemakkelijker te realiseren. rug gebeuren. Daar spring ik on­ Vanuit de sfeer van: we doen het middellijk op in, want zo kan ik WO-voorzitter Dian van Leeuwen-Schut met elkaar; we zijn het eens met niet werken. Als je open staat voor elkaar en we hebben vertrouwen elkaars mening zijn er al heel wat handelingen. Ook werden onder­ van de kinderopvang en de belas­ werk zich even zo goed nog met in elkaar. Als die sfeer ontbreekt, barrières genomen." werpen als seksueel geweld uit de tingwetgeving? Wat zou er moeten een aantal andere zaken blijven kun je de mooiste dingen plannen, taboe-sfeer gehaald en werden gebeuren en wat gaat dat kosten?" bezighouden. maar dan loopt het gewoon niet!" Maatschappelijke aanzetten tot wetgeving gegeven. Zo'n scenario-opzet was nieuw. Zo hoeft de Landelijke Vereni­ • belangstelling Het betekende dat een begin kon ging Thuiszorg zich geen zorgen Het meest belangrijke uit die worden gemaakt met de uitvoe­ te maken dat zij dat voorzitter­ Dian van Leeuwen zit al 25 periode noemt zij het inspelen op ring door tegen de beleidsmakers schap op zal geven. "De fusie tus­ jaar in de politiek. Maatschappe­ de eis tot economische zelfstan­ met de gegevens in de hand te sen de Nationale Kruisverenigin­ lijke belangstelling, waaronder digheid van alle volwassenen. "De kunnen zeggen: "Kijk eens: dit gen en de Centrale Raad Gezins­ dus ook politieke interesse, is arbeidspositie van vrouwen is nog zijn de zaken die je moet opzetten verzorging is landelijk wel rond, haar als kind thuis in Arnhem steeds slecht. Al treden lang­ en dat moet je zó doen!" maar nu moet de integratie in de met de paplepel ingegoten. Het is zamerhand wel verbeteringen op. regio's en steden plaatsvinden. niet verwonderlijk dat zij - ko­ Dat, gecombineerd met de nood­ Eerste Kamer Daar is nog heel wat werk te ver­ mend uit een goed katholiek, zaak om in de jaren negentig richten." maar ook liberaal gezin - haar vrouwen meer te betrekken bij de Sinds 27 mei maakt Dian van Ook blijft zij voorzitter van de raadslidmaatschap in Rotterdam arbeidsmarkt, plus de invoering Leeuwen deel uit van de 12-kop­ Raad van Toezicht Centraal Bu­ voor de KVP bekleedde. Een partij van de eis van economische zelf­ pige VVD-fractie in de Eerste Ka­ reau Rijvaardigheidsbewijzen en Vrijheiden die zij na enige tijd toch als te standigheid die sinds 1990 voor mer. "Die combinatie met het lid van de Raad van Advies Post Democratie betuttelend ervoer. De overstap alle 18-jarigen is ingevoerd, heeft voorzitterschap is erg goed omdat en Telecommunicatie. naar de VVD maakte zij toen de geleid tot mijn laatste advies. Dat je heel dicht bij het politiek ge­ maandblad voor de Volkspartij voor Vrijheid & Democratie schijnwerpers op haar na de be­ betrof het ontwerpen van een beuren zit. Het is een heel prettige Dichter bij haar politieke baan eindiging van het raadslidmaat­ scenario "Arbeid" of te wel fractie. Voor mij heeft het als bij­ ligt weer haar functie als curator schap waren gedoofd. "emancipatie in macro-econo­ komend voordeel dat ik door de van de Teldersstichting. "Ik stel Nummer 1399 oktober 1991 Zij ontmoette de liberale Luigi misch perspectief'. Daarin wer­ senaat goed op de hoogte ben van mij voor om als ik straks aan de van Leeuwen - thans burgemees­ den een aantal pijlers gericht op wat er allemaal speelt. Daar zit je slag ga een soort denktank om me ter van Zoetermeer - trouwde met onderwerpen die voor de arbeids­ in een circuit waar je automatisch heen te verzamelen. De komende Hoofdredacteur: hem en kreeg een dochter en een participatie van vrouwen belang­ een aantal dingen hoort, waar je jaren zullen van essentieel belang Reny Dijkman zoon, die thans 19 en 17 zijn. rijk zijn. We hebben als Eman­ dan niet meer zelf achteraan zijn voor de invulling van de li­ Op de vraag of die het er moei­ cipatieraad tegen het Centraal hoeft. Dat werkt heel efficiënt." berale strategie, want we kunnen Redactie: lijk mee zouden hebben indien Planbureau gezegd: "Laten we wel gelijk hébben, maar we moe­ Hans de Bie eens kijken hoe de toestand nu is. Victor Hafkamp kritiek op het optreden van hun Thuiszorg ten het ook krijgen. Het gaat Jan van de Ven moeder komt, schiet ze in de lach. Wat gaat er bijvoorbeeld gebeuren erom dat wij die strategie leren te "Nee hoor! Dat hebben we thuis met het onderwijsbeleid het ko­ De nieuwe VVD-voorzitter zal vertalen in begrijpelijke taal en Redactiesecretariaat: wel afgeleerd!" mend decennium, met de omvang naast haar bestuurlijk liberale van een eigentijds jasje voorzien, Petra Beijersbergen, VVD, Postbus 30836, Dian had een volle baan bij 2500 GV 's-Gravenhage MENEBA en dook weer op in de Tel.: 070- 3613002 politiek in de VVD-statenfractie Fax:3608276 van Zuid-Holland. Daar beheerde Ledenadministratie: zij de portefeuilles Volksgezond­ 070 - 3613061 heid en Sociale Zaken en een deel Drie prominente VVD-ers van Financiën. Druk: Ten Brink Meppel b.v. Voorzitterschappen herdacht Vormgeving: Siem Willems Ze heeft vele voorzitterschap­ pen bekleed. "Besturen ligt mij. Op de algemene vergadering heeft laten prevaleren. Tot aan Mevrouw de Bruijne nam het ere­ Redactieraad: Mr. I.W. Opstelten, vz. Ik vind het leuk en ik denk ook in Veldhoven werden drie on­ het laatste toe actief, heeft hij in lidmaatschap en een boeket bloe­ W.J.A. van den Berg, secr. dat ik dat kan: besturen, zaken langs overleden prominente zijn leven een grote rol in de partij men in ontvangst. Drs. H.B. Eenhoorn organiseren." VVD-ers herdacht: Mr. Molly gespeeld." Ook het oud-Tweede Kamerlid H.F. Heijmans In het verleden is zij het meest Geertsema, erelid van de VVD, Zegering Hadders werd herdacht. H.A.M. Hoefnagels J. Kamminga naar buiten getreden als voorzit­ en Matty de Bruijne, beiden Oud-commissaris van de Ko­ Ginjaar memoreerde dat hoewel J. van Lier ter van de Emancipatieraad oud-commissaris der Konin­ ningin in Gelderland, Matty de de overledene allang uit de actie­ Ir. D. Tuijnman (1983-1989). Waar onder haar gin in Gelderland en ir. Ze­ Bruijne, werd door de vergadering ve politiek was zijn naam onder leiding een aantal onderwerpen gering Hadders, oud-lid van posthuum tot erelid van de VVD leden van zowel Eerste als Twee­ Advertentie­ exploitatie: als kinderopvang en arbeids­ de Tweede Kamer. benoemd. "Bescheiden niet aan de de Kamer nog voortleeft. "Wat Bureau van Vliet b.v. marktparticipatie van vrouwen weg timmerend en overtuigd li­ zou Zegering Hadders daarvan Postbus 20 op de politieke agenda zijn geko­ Voorzitter Ginjaar memoreer­ beraal", zo omschreef Ginjaar De hebben gezegd" is nog wel eens 2040 AA Zandvoort men. Wat betreft kinderopvang de mr. Geertsema als een "eigen­ Bruijne en hij memoreerde met onze reactie, als bepaalde politie­ tel.: 02507- 14745 heeft dat geresulteerd in het op­ zinnig liberaal in de goede zin van name zijn activiteiten in de Ver­ ke zaken die tot zijn specialisme nemen van dit onderwerp als nor­ het woord, die altijd het partijbe­ eniging van Staten- en Raadsle­ behoorden ter sprake komen", al­ maal onderdeel van CAO-onder- lang boven de eigen belangen den die hem na aan het hart lag. dus VVD-voorzitter Ginjaar. • OKTOBER 1991 3 Algemene Beschouwingen 1992 Frits Bolkestein: ,,Dit kabinet wist vanaf het begin niet wat het

wilde" door HANS HOOGERVOAST

mensnivellering is wel het laatste nen de ambtenarensalarissen op het politieke midden. waaraan wij behoefte hebben. meestijgen met de marktsector. De PvdA verhoogt de lasten - het Brandbrief Overlegcircuit CDA doet dat ook. De PvdA ni­ velleert - het CDA doet dat ook. De VVD-fractievoorzitter Frits Bolkestein ging uitvoerig Beide partijen zijn verantwoor­ waarschuwde er vervolgens voor in op de Nederlandse neiging om delijk voor dit beleid. Beide par­ de neiging om brandstofheffingen heikele problemen het overlegcir­ tijen zijn medeplichtig." • als oplossing voor alle problemen cuit in te schuiven. Daarbij noem­ te zien. De kosten van vrijwel het de hij in het bijzonder het functio­ totale milieubeleid worden afge­ neren van de Sociaal Economische wenteld op één type vervuiling, Raad rond het ziekteverzuim en namelijk brandstofverbruik. Een de WAO. Hij wees er op dat de keiharde voorwaarde voor mi­ sociale partners niet in staat wa­ lieuheffingen is dat zij de concur­ ren geweest zich los te weken van rentiepositie van de Nederland­ de belangen die zij behartigden. se industrie niet mogen schaden. Al het creatieve werk en de zake­ "Wij hebben er begrip voor dat de lijke oordeelsvorming kwamen voorzitters van zeven grote on­ voort uit de Kroonleden. Bolke­ dernemingen een brandbrief naar stein concludeerde: "Belangen­ het kabinet hebben gestuurd. Het behartiging en advisering zijn be­ kabinet zal wel weer denken dat langrijk. Maar zij moeten van el­ Het leek erop dat de Algemene Beschouwingen van ditjaar (die deze heren zwaar overdrijven. De kaar worden gescheiden. Advise­ bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet waren afgerond) regering sloeg immers verleden ring behoort plaats te hebben op een debat zonder lastige angels zouden worden. In het spoed­ jaar ook de waarschuwingen van grond van deskundigheid, niet Burgh-Haamstede 7 oktober 1991 debat dat de VVD-fractie begin september had aangevraagd, de heer Duisenberg in de wind. De van belangenbehartiging. De SER waren immers de WAO-problematiek en het inkomensbeleid al VVD-fractie dringt er op aan dat zou daarom uitsluitend moeten Aan de leden van de Volkspartij ~n grote lijnen afgehandeld. De regeringscoalitie wilde nu wel het kabinet deze waarschuwing bestaan uit Kroonleden die op ei­ voor Vrijheid & Democratie eens rust. wel ter harte neemt." gen titel worden benoemd. Dat Ten aanzien van het inko­ sluit niet uit dat ook specialisten Nu ik op .4 oktober jl. de voor­ VVD-fractievoorzitter Frits vernieuwing ondergesneeuwd mensbeleid raadde Frits Bolke­ uit de vakbonden en de werkge­ zittershamer overdroeg aan Dian Bolkestein vond het echter zo door de budgettaire problemen stein het kabinet aan de illusie versorganisaties worden be­ van Leeuwen heb ik er behoefte vroeg in het nieuwe politieke sei­ van het Rijk. Er wordt gesneden van koppeling niet langer op te noemd. Zij nemen dan echter zit­ aan mij nog met een enkel woord zoen nog veel te vroeg voor rust. in de subsidies. De uitkeringen houden. "De uitkeringsontvan­ ting op grond van hun deskundig­ tot u te richten. Hij begon zijn bijdrage aan de Al­ zijn ontkoppeld. De inkomens van gers in ons land hebben geen en­ heid." We hebben in de afgelopen ja­ gemene Beschouwingen met een bestaande WAO-ers gaan in het kele reden meer om welke uit­ ren roerige tijden gekend, met veel indringend betoog over de regel­ vriesvak. En het PvdA-congres spraak dan ook over ontvriezing, Taboe positieve, maar ook negatieve mo­ rechte afgang van de Nederlandse heeft dit zelfs als sociaal beleid koppeling of koopkrachtbehoud menten. Het is daarom goed te regering binnen de Europese Ge­ aanvaard. Dat was immers "Ge­ nog te geloven". Wel pleitte hij er Het derde hoofdthema van kunnen constateren dat de partij meenschap. Nede'rland had im­ woon een kwestie van kiezen of voor dat ruimte voor arbeidsvoor­ Frits Bolkesteins bijdrage aan het volop in herstel is en het enthou­ mers met hangende pootjes zijn delen". waarden van de ambtenaren de debat was een vervolg op zijn eer­ siasme is teruggekeerd. Er wordt voorstel voor een sterk federalis­ loonontwikkeling in de marktsec­ dere doorbreking van het minder­ hard gewerkt, de opiniepeilingen tische Politieke Unie moeten in­ Geen gatenkaas tor moest volgen. "De overheid hedentaboe. "Mijn fractie ziet het vertonen een gestage opgang, die slikken. De politieke leider van de moet als grootste werkgever in minderhedenprobleem als een veel vertrouwen geeft in een goede VVD had er bij eerdere gelegen­ Bolkestein erkende dat de staat blijven toppersoneel aan te van de grootste problemen van de uitslag bij echte verkiezingen. heden op gewezen dat het Neder­ Miljoenennota 1992 meer de­ nemen en vast te houden. Alleen komende tien of twintig jaar. Wie Graag wil ik daarbij mijn grote landse streven naar een sterke gelijkheid uitstraalt dan de vorige dan kunnen de afslankingsope­ ziet wat er gebeurt in de landen waardering uitspreken voor al vorm van centraal gezag in Euro­ editie. Toch had hij op veel punten raties met succes worden afgeslo­ om ons heen, houdt zijn hart vast diegenen - bestuurderen en politi­ pa meer was gebaseerd op idea­ kritiek. "Anders dan verleden ten". en hoopt dat zich dat niet in Ne­ ci - die zich met veel energie, tijd, lisme dan op realisme. "Het re­ jaar is deze Miljoenennota geen derland herhaalt. Zijn wij die lan­ creativiteit en opofferingen inzet­ geringsstreven naar een Europese gatenkaas. Maar hij smaakt nog Inflatiecorrectie den een oplossing vóór of zijn wij ten voor hun, voor onze WD. federatie is onverstandig want het steeds niet goed." De belangrijk­ hen een probleem achter?" (voor Grote dank ook voor de samen­ jaagt de Britten en de Fransen de ste grief van de VVD-leider was de De VVD-fractie liet het niet bij een uitgebreide weergave van het werking, medewerking en steun stuipen op het lijf." Frits Bolke­ wurgende greep van de collectieve kritiek alleen. Frits Bolkestein standpunt van de VVD-leider, zie die ik van zo velen gedurende mijn stein vond het helemaal onbegrij­ lastendruk: "In 1992 stijgt de col­ bood de Tweede Kamer een alter­ elders in dit blad, red.). voorzitterschap mocht ondervin­ pelijk dat het kabinet de duidelijk lectieve lastendruk met maar natief VVD-beleidspakket 1992 den. Vriendschappen voor het le­ afwijzende signalen uit de andere liefst 6 miljard gulden ten opzich­ aan, dat onder regie van financieel Hij sloot zijn betoog af met een ven zijn ontstaan. En uiteraard lidstaten had genegeerd. Hoe kon te van 1990. Daarmee wordt de woordvoerder Rudolf de Korte bespiegeling over de partijpolitie­ past daarbij een speciaal woord het gebeuren dat Nederland - als lastenverlichting in het kader van was opgesteld. Dit pakket bevat ke verhoudingen: "De Algemene aan het hoofdbestuur; gij waart mede-oprichter van de Europese de Oort-operatie royaal terugge­ krap 6 miljard aan ombuigingen Beschouwingen zijn altijd een be­ fantastisch om mee samen te wer­ Gemeenschap - zo amateuristisch draaid. De PvdA heeft dus toch in in 1994, die deels voortvloeien uit langrijk ogenblik in het par­ ken. te werk was gegaan? iets zijn zin gekregen." het VVD-correctiescenario op de lementaire jaar. Maar dit jaar Frits Bolkestein hekelde ver­ Frits Bolkestein hekelde in Tussenbalans van februari worden ze naar de kroon gestoken Mijn bijzondere waardering volgens het verschil tussen belofte scherpe bewoordingen de voorge­ jongstleden. Het gaat onder meer door het PvdA-congres van tien gaat ook uit naar de medewerkers en werkelijkheid in het re­ stelde stopzetting van de in­ om het VVD-Ziektewet/WAO­ dagen geleden. Daar behield de van het algemeen secretariaat voor geringsbeleid: "Dit kabinet wist flatiecorrectie. Hij ging daarbij pakket (zie ook elders in dit blad, PvdA zijn politiek leider, maar hun nimmer aflatende inzet. Vanaf het begin niet wat het wil­ niet zo ver als ex-minister Ruding, red.); en een forsere aanpak van verloor zij haar morele hoogmoed. In mijn herinnering zal ook de". Een deel van de coalitie was die sprak van een "gore belas­ de subsidies. De opbrengsten wil Elke WA O-er weet nu dat de so­ blijven voortleven de avond van hezuinigingsmoe, de andere helft tingmaatregel", maar veroordeel­ de VVD-fractie inzetten voor het ciaal democratie niet het alleen­ mijn vertrek: het bijzonder ge­ Was er niet aan toe. In het regeer­ de de stopzetting van de inflatie­ redden van de inflatiecorrectie; recht heeft op sociale rechtvaar­ slaagde symposium, de vele ca­ akkoord werd met geen woord ge­ correctie wel als "stiekeme dief­ verlaging van het hoogste BTW­ digheid. Minister Kok kreeg in deaus en de vriendelijke woorden; rept van een forse vermindering stal". Het kabinet laat immers de tarief met % %; en het ongedaan Nijmegen de steun van 80 % van dit alles wordt zeer gewaardeerd. van subsidies. Geen woord over inflatie beslissen over de belas­ maken varr de verhoging van het zijn partij. Maar hij heeft 40 % ingrepen in de sociale zekerheid. tingdruk, zonder dat er een po­ huurwaardeforfait en de ben­ van zijn electoraat verloren err er Tenslotte. Vol vertrouwen wens Nog bij de Statenverkiezingen litiek lastige tariefsverhoging zine-accijns. Al met al meer dan een bende van vier bijgekregen. ik Dian van Leeuwen alle succes 1991 voerde de PvdA de leus: hoeft plaats te hebben. Het voldoende om de stijging van de Het CDA is ogenschijnlijk on­ toe op de weg naar het verdere "Ook arbeidsongeschikten delen schrappen van de inflatiecorrectie collectieve lasten en de inko­ gedeerd gebleven. Toch heeft ook herstel van onze partij. mee in de groei van de welvaart". verscherpt bovendien de progres­ mensnivellering ongedaan te ma­ deze partij iets ingeleverd. Waar Dat was immers "gewoon een sie van ons belastingstelsel, ken. Bovendien kunnen in het de PvdA haar alleenrecht op de Het ga u allen goed! kwestie van eerlijk delen". waarmee we internationaal al VVD-alternatief de bestaande sociale rechtvaardigheid opgeeft, Halverwege de rit is de sociale zeer ongunstig afsteken. Inko- WAO-ers worden ontzien en kun- verliest het CDA zijn monopolie L. Ginjaar OKTOBER 1991 4 Bolkestein op partijraad: ,,Kabinet vervalt in fouten jaren zeventi~r~CTORHAFKAMP

UTRECHT - Politiek leider Frits Bolkestein ziet het huidige voorstel van de WRR (Weten­ doelde daarmee op de grote ver­ uit de zaal benadrukte Frits Bol­ CDA-PvdA-kabinet voortdurend vervallen in de fouten van de schappelijke Raad voor het Re­ warring in de gelederen van de kestein nogmaals dat hij af wil jaren zeventig. Door stopzetting van de inflatiecorrectie bevor­ geringsbeleid) om het minimum­ Partij van de Arbeid en de groei van de overlegstructuur, zoals die dert het kabinet de nivellering. De lesgeldmaatregel en de her­ loon af te stemmen op de indi­ van een partij zonder duidelijk nu binnen de Sociaal-Economi­ ziening van het gezondheidsstelsel staan voor de deur. De klok viduele burger in plaats van op gezicht, D66. Een beetje vreugde sche Raad (SER) bestaat. "Het wordt achteruit gezet. "Nivellering haalt de fut uit de maat­ het gezin." ontleende hij aan de lichte opgang SER-advies wordt ten dele ge­ schappij. Het neemt de prikkels weg tot extra prestatie. Daarom van de VVD. "Beter een langzame geven door hen die de belangen hebben we in de jaren tachtig de inkomensverschillen niet Migranten en gestage groei dan een snelle van hun achterban behartigen. verder verkleind. Maar ook deze fout van de jaren zeventig wil opgang die even snel weer in een We kunnen die adviserende taak het kabinet herhalen. De VVD wijst elke vorm van nivellering Bolkestein hield verder nog neergang kan worden omge­ niet aan belangenbehartigers af. Onze fiscale achterstand in Europa moet niet worden ver­ een pleidooi voor de harmonisatie bogen", was zijn opvatting. overlaten. De regering schuift de groot, maar verkleind," aldus Bolkestein bij de opening van de van het migrantenbeleid. Hij ver­ Zoals gebruikelijk werden de hete aardappels steeds toe naar de partijraad op 22 september in Utrecht. wees naar zijn toespraak in Lu­ aanwezigen op de partijraad weer SER in de hoop zelfbuiten schot te zern die in Nederland veel publi­ opgedeeld in groepen, die zich bo­ blijven. Het CDA wil helaas niet Hij wees er in zijn toespraak delen, wordt hij door zijn werk­ citeit trok. Kernpunt van zijn be­ gen over een aantal beleidsonder­ af van die overlegstructuur, maar op dat nog een andere kwestie gever gerold". toog voor de Liberale Internatio­ delen. de PvdA begint er afstand van te hem doet denken aan de jaren ze­ De VVD-fractie laat het overi­ nale was dat de minderheden in Ook vanuit de werkgroepen nemen", constateerde Bolkestein. ventig. "Op 16 september hebben gens niet bij kritiek alleen. Bol­ Nederland - moslims en niet­ klonk er forse kritiek op de re­ de voorzitters van zeven grote on­ kestein kondigde aan bij de Alge­ moslims - zich moeten integreren geringsplannen tot een energie­ Emancipatie dernemingen, waaronder Shell, mene Beschouwingen weer een in de Nederlandse samenleving. heffing. "Alders wil alleen maar AKZO en DSM, een brandbrief alternatief beleidspakket op tafel Het hele regeringsbeleid moet op het maximum aan heffingen bin­ Ir. David Luteijn, voorzitter naar het kabinet gezonden, waar­ te leggen. Een belangrijk onder­ die integratie zijn gericht en nenhalen in plaats van een maxi­ van de VVD-fractie in de Eerste in zij protesteren tegen de drasti­ deel daarvan is het WAO-plan, daarbij past geen vrijblijvendheid. mum aan energiebeleid", meldde Kamer, sloot de partijraad af met sche verhoging van de brandstof­ dat voorziet in een hardere aan­ "Kennis van het Nederlands en de rapporteur van de werkgroep de constatering dat de partij heffing. Het is de eerste maal dat pak van de uitvoeringsorgani­ van de Nederlandse samenleving Verkeer en Waterstaat namens spoedig een vrouwelijke voorzitter zoiets gebeurt sinds de fameuze saties dan het kabinet zich voor­ zijn daartoe onontbeerlijk. Tur­ zijn mede-groepsleden. De har­ zal hebben. Maar, de emancipatie brief van de negen toponder­ stelt. Anders dan de vakbeweging ken en Marokkanen die hier per­ tekreet van de verontruste indus­ binnen de partij moet verder nemers aan het kabinet Den Uyl en D66 vindt de VVD dat aan een manent willen wonen, moeten triëlen werd in die kringen als een voortschrijden, vindt hij en van­ in 1976". Volgens Bolkestein is er ingreep in de uitkeringsstructuur worden verplicht zich die kennis "topje van de ijsberg" beschouwd. daar zijn pleidooi ook eens vrou­ dan ook wel van een onrustbarend niet te ontkomen valt. De VVD eigen te maken. Tegenover het In de werkgroep Financiën en welijke rapporteurs in te schake­ feit sprake. Het kabinet gaat z.i. heeft gekozen voor een systeem recht op een uitkering staat die Economie werd de vrees geuit dat len bij de besprekingen op de par­ de brandstofheffing misbruiken dat in de richting gaat van een verplichting. Zonder die verplich­ dit soort maatregelen de belang­ tijraadsbijeenkomsten. En inder­ om zijn financiële problemen op te ministelsel. "Anders dan het ka­ ting betekent het ontvangen van rijke industrieën het land uit­ daad was het rapporteursgilde lossen. binet zijn wij van mening dat de een uitkering dat de afhankelijk­ jaagt. De milieuheffing werd ook ook dit maal weer geheel manne­ "Officieel gaan de heffingen de huidige WAO-ers moeten worden heid van de staat in stand wordt daar beschouwd als een middel lijk. Een lichtpuntje was toch het kosten van het milieubeleid dek­ afgeschermd. Zij kunnen zich im­ gehouden". Tenslotte ontstaan in om gaten in de begroting te stop­ feit dat zich ook twee jonge rap­ ken. Maar wie kan mij uitleggen mers niet meer aan de nieuwe si­ dat geval ghetto's met minder­ pen. "Veel geschreeuw zonder be­ porteurs hadden gemeld, wat de waarom de chemische industrie tuatie aanpassen door zich par­ heden die voor een groot deel van grenzing" Was de typering van het vergrijsde partijraad toch weer moet opdraaien voor de subsidies ticulier te verzekeren". uitkeringen leven, weinig of geen beleid van het ministerie van een sprankje jeugd bezorgde. aan Brabantse mestboeren? De Nederlands spreken, weinig con­ Verkeer en Waterstaat. En verder Luteijn constateerde verder industrie is misschien wel een Een ander voorstel dat de VVD tact met de Nederlandse samen­ was er groot ongenoegen over de dat het kabinet zich in de troon­ melkkoe, maar ze produceert ten­ naar voren zal brengen heeft be­ leving hebben en die op een cul­ wijze waarop de media het VVD­ rede weinig heeft geuit over de minste geen mest". Voor Bolke­ trekking op de individualisering tureel eiland wónen. Dat beeld is standpunt inzake de WAO-maat­ grote veranderingen in de wereld. stein is het zonneklaar: de heffing van het minimumloon. Het huidi­ schrikbarend," aldus Bolkestein regelen in de openbaarheid had­ Er is wel druk gediscussieerd over is een ordinaire belastingver­ ge is gebaseerd op het inkomen op de partijraadsbijeenkomst. den gebracht. De rapporteur van de vraag of en in welke Baltische hoging en dient alleen maar om dat een kostwinner met twee kin­ de discussiegroep "Welzijn en staten een Nederlandse ambas­ het schatkisttekort te dekken. deren nodig heeft om zijn gezin te Zorgelijk Volksgezondheid" moest een zeer sadeur zou moeten worden be­ Maar ondertussen wordt de con­ onderhouden. Volgens Bolkestein magere deelname aan de verga­ noemd, maar Oost-Europa en de currentiepositie van de Neder­ paste dat beeld in de jaren vijftig. De traditionele bijeenkomst op dering melden: "Vijf belangstel­ Sovjet-Unie met hun vele interne landse industrie ernstig op het "Nu past het niet meer. De jon­ de zaterdag na Prinsjesdag werd _lenden, van wie twee kamerleden, problemen zijn maar mondjes­ spel gezet. De politiek leider van gere generaties kiezen meer en geopend door voorzitter Leendert een specialist, een gepensioneerde maat aan de orde geweest. de VVD viel er minister Coos All­ meer voor het tweeverdiener­ Ginjaar die de politieke situatie en ikzelf'. Vanuit die groep kwam Hij zag in het kabinet een ver­ driessen van Economische Zaken schap. De VVD-fractie geeft daar­ op binnenlands gebied "in het al­ kritiek op de plannen tot bezui­ zameling marathonlopers die al fel op aan. "Ik snap niet dat hij om de voorkeur aan een recent gemeen zorgelijk" noemde. Hij nigingen op de bejaardenoorden. moe aan de start zijn gekomen en ermee akkoord heeft kunnen De rapporteur omschreef die sec­ halverwege blijken te zijn uitge­ gaan. Deze minister lijkt niet tor als "een uitgeknepen citroen" blust. Tenslotte uitte hij lof en meer mee te doen. Klaarblijkelijk en suggereerde bezuinigingen waardering in de richting van de wordt in Nederland ook al de po­ liever aan cultuur en sport op te scheidende partijvoorzitter Leen­ sitie van minister als VUT-rege­ leggen, waarmee - getuige de dert Ginjaar, die de partij in vijf ling gebruikt". reacties - niet iedereen in de zaal bewogen jaren heeft geleid. "In .. kon instemmen. een partij als de onze moet nuan­ Lastenverzwaringen cering in denken naar buiten Sociale vernieuwing kunnen komen. Jij hebt de verau­ Bolkestein legde de nadruk op woordelijkheid genomen waar dat de lastenverzwaringen die de in­ Degenen die zich bezighielden nodig was", zei hij tegen de voor­ dividuele burger als gevolg van de met het hoofdstuk "sociale ver­ zitter. "De laatste jaren heb je overheidsmaatregelen te wachten nieuwing" kwamen eenparig tot weer een buitengewoon positieve staan. Hij gaat meer betalen aan de conclusie dat dit boegbeeld van tijd meegemaakt. Je kunt met op­ premies, accijnzen, het huur­ het kabinet Lubbers-Kok aardig geheven hoofd de hamer overdra­ waardeforfait en het stopzetten is verbleekt. "Zij die in gemeenten gen. Ik heb de mens Leendert van de inflatiecorrectie. Als voor­ en provincie werken, merken er Ginjaar persoonlijk leren kennen beeld voerde hij de hoofdagent van weinig van", luidde de kritiek. Het en ik kan zeggen: dat heeft mijn politie, Pieterse, op. Hij woont met Tweede Kamerlid Jan-Kees Wie­ leven verrijkt", aldus Luteijn. vrouw en twee kinderen in een benga merkte bij een reactie op de In zijn dankwoord wees Gin­ doorzonwoning van 500 gulden rapportages dan ook op dat die jaar nog eens op de belangrijk rol per maand. Hij heeft een Volks­ ballori van het kabinet volkomen die de partijraad kan spelen. Het wagen Golf, waarmee hij jaarlijks is doorgeprikt. Van de 2.4 miljard is naar zijn constatering niet al­ 15.000 kilometer verrijdt. Hij gulden die het kabinet voorgaf te tijd gelukt om die rol ook naar verdient f 3.500,- bruto per willen investeren in de sociale buiten te brengen. De partijraad maand en daarvan houdt hij vernieuwing, is nog maar 600 leent zich naar zijn mening bij f 2.650,- over. Ondanks het feit miljoen gulden overgebleven. "Als uitstek voor het neerleggen en ter dat hij er f 200,- door contract­ je als Partij van de Arbeid-smal­ discussie stellen van bepaalde loonstijging bij krijgt, houdt hij er deel in het kabinet al zoveel im­ ideeën. De eerdere oproep van als gevolg van de inflatie nog maar populaire maatregelen moet slik­ Bolkestein tot discussie over de f 75,- van over. Maar als gevolg ken, dan zou je er toch veel aan kwestie van de buitenlanders en van huurverhoging en hogere gelegen moeten liggen dit speer­ de noodzaak tot integratie zou in benzine-accijns moet hij nog eens punt van het beleid goed van de de partijraad een goed gehoor f 100,- per maand inleveren. Per grond te laten komen. Locale be­ kunnen krijgen. De partijraad zoU saldo levert hij dus f 25,- per stuurders lopen er nu massaal te­ in dat opzicht ook als forum kun­ maand in. "Terwijl onze hoofd­ gen te hoop", zei Wiebenga. nen dienen, meent de scheidende agent bekeuringen staat uit te Bij een reactie op opmerkingen voorzitter. • OKTOBER 1991 5 De symposium-inleiders v.l.n.r. de heren Reijnders, Clarenburg, Ginjaar, sym­ posiumvoorzitter David Luteijn, Van Heel en Van Aardenne.

die z.i. alleen maar is bedoeld ter met twee van zijn mede-inleiders vulling van het gat in de rijksbe­ van mening over de energiehef­ groting. "Zo'n heffing zou ten bate fing die het kabinet de "onderne­ moeten komen van de kosten voor mersbrief' opleverde. De kritiek de ontwikkeling van alternatieve op de maatregelen van de regering energie," aldus Van Aardenne. Hij noemde hij niet terecht. "Neemt sloot af met woorden van lof aan men dat soort maatregelen niet, het adres van de scheide11de voor­ dan wordt het milieu aangetast", zitter dr. Ginjaar die "als minister was zijn mening. een enorme impuls heeft gegeven Prof. ir.Van Heel maakte zijn aan het scheppen van een milieu­ entree op het spreekgestoelte on­ vriendelijk Nederland. Nederland der de klanken van Peggy Lee's is weliswaar nog geen schoon Ne­ liedje "Hé big spender". Een van derland, maar hij heeft er wel het die "big spenders" is Nederland nodige aan gedaan," aldus Van dat als zodanig de plicht heeft de Aardenne. "know how" op milieugebied te exporteren naar de Derde Wereld, Recycling door hem "voorlanden" genoemd. "Cycle en recycle" zijn voor hem Prof. Lucas Reijnders had een toverwoorden, waarmee de wereld Ginjaar op mini-symposium: kort en bondig antwoord op de kan worden gered. Naar zijn me­ vraag, tevens motto van het mini­ ning zullen de ministeries van so­ symposium "Hoe ziet een milieu­ ciale, economische, buitenlandse vriendelijk Nederland eruit?" zaken en ontwikkelingssamen­ "Dat ziet er niet uit", was werking in de toekomst in één Reijnders' reactie. Hij onder­ groot ministerie zijn samenge­ Tijd voor nieuw­ streepte dat we in ons land zullen vloeid. Het gezicht van Nederland moeten streven naar een maxi­ zal in 2010 volgens Van Heel veel male efficiency bij het energiege­ meer van intern naar extern zijn bruik en naar volledige recycling gericht. Hoe dat gezicht eruit zal van grondstoffen. Hij complimen­ zien, maakte hij meteen duidelijk. Teldersrapport teerde Ginjaar met zijn inspan­ Want op dat moment verscheen ningen op milieugebied ten tijde het portret van de scheidende van zijn ministerschap. voorzitter op het projectiescherm. .1. Prof. Ciarenburg verschilde • m 1 1e u door VICTOR HAF KAMP, foto's: THEO MEIJER

VELDHOVEN - Het wordt wijzen op het gat in de ozonlaag, heraal beginsel. "In Oost-Europa wellicht tijd dat de Telders­ de vervuiling van de oceanen en is van milieubescherming totaal stichting, het wetenschappe­ de toename van de wereldbevol­ niets terecht gekomen. Daar zou lijk bureau van de VVD, komt king. De nationalen bezien alleen de overheid het wel allemaal re­ tot een nieuw rapport over de de eigen werkelijkheid. Leg ik die gelen'. De economische waarde milieuproblemen, waarin een op elkaar, dan kan ik een duide­ van een goed milieu zit volgens de liberale visie op deze proble­ lijke conclusie trekken: naarmate oud-minister niet in de prijs die matiek voor de komende eeuw de internationaliteit van de pro­ ervoor wordt gevraagd. Hij be­ wordt vastgelegd. blematiek groter wordt, verzwakt pleitte duidelijkheid in de richting dat de middelen de problemen te van de burger, van wie de prijs Met die conclusie sloot dr. bestrijden. De nationale belangen wordt gevraagd. "De burger moet Leendert Ginjaar op de laatste komen dan naar voren en de aan­ inzicht krijgen in de samenhang avond van zijn voorzitterschap dacht voor de milieuproblemen van de maatregelen van de over­ van de VVD een mini-symposium verslapt," zei hij. heid. Het onderwijs heeft hierin af dat kort voor de voorzitterswis­ een heel essentiële taak." seling was belegd. Ernstige situatie Hij constateerde dat er ook "Midden in de jaren zeventig voor wat betreft de voorlichting heeft de Teldersstichting het rap­ Ginjaar wees erop dat de si­ over het milieu van een zekere port 'Milieu, groei en schaarste' tuatie op milieugebied over de vervuiling sprake is. De discussie uitgebracht. Ik heb dat boekwerk hele wereld gezien heel ernstig is, over de milieuproblematiek moet nog eens nagelezen en gecon­ terwijl wij het in Nederland nog worden ontdaan van "oneigenlij­ stateerd dat de daarin vastgeleg­ nooit zo goed hebben gehad. Dat ke elementen". Evenals inleider de ideeën nog lang in het beleid beïnvloedt het oordeel over de prof. ir. Van Heel (als directeur hebben doorgeklonken. Misschien situatie ver af, omdat het aan de van Hoechst Vlissingen, een van wordt het eens tijd voor een ver­ dagelijkse ervaringen wordt aan­ de ondertekenaars van de groot volgrapport met een visie op het gepast. Voor wat betreft de pro­ industriëlen aan premier Lub­ milieubeleid voor de toekomst," blemen internationaal wees hij op bers) bekritiseerde Van Aardenne aldus Ginjaar in een reactie op de de enorme luchtvervuiling in de de door de regering in het voor­ inleidingen van de vier deskundi­ stad Mexico, het rioleringssys­ uitzicht gestelde energieheffing gen die voor het mini-symposium teem van een miljoenenstad als waren uitgenodigd: de profes­ Caïro, dat volstrekt onvoldoende soren L. Ciarenburg (milieukunde is, en de positie van de ontwik­ Utrecht), Lucas Reijnders (Am­ kelingslanden in het algemeen. sterdam) en Van Heel (hoogleraar "Wij hebben daar medeverant­ Initiatief-w-etsvoorstel kiesrecht milieutechniek) en drs. Gijs van woordelijkheid voor en moeten Aardenne, oud-minister van Eco­ bijdragen aan de oplossing van de nomische Zaken. problemen," aldus Ginjaar. Hij Nederlanders in het buitenland onderschreef de woorden van prof. Somberen en Geelhoed die ooit stelde dat in de De VVD-Tweede-Kamerleden de Nederlandse ambassades in taal-uitslag verwerkt. Dit, om te blijmoedigen toekomst ten bate van een beter Jan Kees Wiebenga en Frans het buitenland in verkiezingstijd voorkomen dat de buitenlandse leefmilieu verregaande vrijheicis­ Weisglas hebben een initia­ als (brief)stembureaus in te rich­ uitslagen bekend worden voordat Ginjaar plaatste in zijn reactie offers zullen worden gevraagd. tief-wetsvoorstel ingediend ten. Dit zou moeten gelden voor de Nederlandse stembureaus op de woorden van de inleiders om het stemmen door Neder­ alle landen waar meer dan 500 sluiten. twee groepen milieubetrokkenen Consumptiepatronen landers in het buitenland voor Nederlanders wonen plus voor de tegenover elkaar: de somberen die de Tweede-Kamerverkiezin­ Nederlandse Antillen en Aruba. Stimulans van mening zijn dat er heel ande­ Drs. Van Aardenne wees er in gen en het Europarlement re maatregelen dan nu moeten zijn bijdrage op het symposium op eenvoudiger te maken. Indien de wet het haalt, kun­ Beide indieners hopen dat door worden genomen, omdat anders dat een toekomstig milieuvrien­ nen de daar wonende Nederlan­ deze vereenvoudigde procedure onvermijdelijk catastrofe ons deel delijk Nederland niet per se ook In eerste instantie geldt het ders hun briefstembiljet naar de meer Nederlanders in het buiten­ zal zijn en de blijmoedigen. De een schoon Nederland hoeft te voorstel de niet-EG-landen, maar ambassade in hun woonland zen­ land gebruik zullen maken van laatste groep is optimistisch en zijn. De bevolkingsgroei in dit deel beide indieners sluiten de mo­ den. Thans is het nog zo dat de hun stemrecht. Bij de Tweede­ stelt dat er nog veel zal moeten van de wereld is onstuitbaar. Al gelijkheid niet uit dat ook de EG­ "buitenlandse" Nederlanders hun Kamer- en Euroverkiezingen in gebeuren, maar dat het met de groeit de eigen bevolking niet landen in deze wet kunnen wor­ briefstem naar hun gemeente in 1989 was de deelname van kiezers nodige inspanning wel zal lukken. meer zo snel, er is sprake van gro­ den meegenomen. V oor de vele Nederland moeten zenden en er in het buitenland teleurstellend. IIoe worden beide extremen ge­ te migratiestromen naar West­ Nederlanders in Canada, Austra­ een gigantische papieren romp­ Aan de eventuele invoering van Wogen? vroeg hij zich af. Europa. De grotere welvaart en de lië, de Verenigde Staten en andere slomp aan te pas komt. deze initiatiefwet zal de nodige Ook schetste Ginjaar de tegen­ daarmee samenhangende con­ verre oorden kan de realisatie een publiciteit moeten worden ge­ stelling tussen de "mondialen" en sumptiepatronen zijn niet meer verademing zijn. De ambassades die als brief­ geven. Wiebenga . en W eisglas de "nationalen" voor wat betreft terug te draaien. Hij wees in dit stembureaus fungeren zenden hopen dat de kieswet in deze zin de betrokkenheid op milieu­ verband op de verantwoordelijk­ Doelstelling daarop op de verkiezingsdag per zo snel mogelijk zal worden aan­ gebied. "De mondialen bekijken heid van de mens voor wat betreft fax de uitslagen naar de burge­ gepast. • de problemen op wereldniveau. Zij zijn leefmilieu, een typisch li- De beide Kamerleden wensen meester van Den Haag, die de to- OKTOBER 1991 6 -TOPS N TAFEL

VELDHOVEN- Vanuit haar motto: "Het moet weer gezellig worden binnen de partij", heeft de nieuwe WD-voorzitter Dian van Leeuwen-Schut bestaande en vroegere liberale coryfeeën bijeen weten te brengen in Veldhoven. Dankbaar werd aan haar uitnodiging gehoor gegeven. Met een borrel en een koud buffet werd de "reünie" gevierd. De tongen kwamen goed los en heel wat anecdotes vlogen over de tafels. Voor Leenderten Nell Ginjaar kwam het "Lang zullen ze leven ... " door zo velen bij hun binnenkomst in een aparte zaal in de Koningshof als een volslagen verrassing. En Dian zag een van haar eerste wensen in vervulling gaan: "Weer eenheid en gezelligheid in de partij." Zij had eer van haar werk. •

VVD-voorzitter Dian van Leeuwen-Schut: ,,Ik voel m.e gel steun en w-arm.te" door RENY DIJKMAN, foto's: THEO MEIJER

"Ik voel me gelukkig vanwege het door u allen geschonken vertrouwen, vanwege de vele vriendinnen en vrienden hier aanwezig, vanwege de aanwezigheid van partijprominenten uit verleden en heden, vanwege al die leden uit het gehele land die hierheen zijn gekomen en zonder welke onze partij en ook ik het niet redden en vanwege de aanwezigheid van de pers ... " Zo begon Dian van Leeuwen-Schut haar maidenspeech als nieuwe voorzitter van de VVD. "De VVD heeft illustere voorzitters gehad, 7 in getal. Ik ben daarvan de tweede vrouw. Mijn voorgangers pasten uitstekend in hun tijdsbeeld en ik hoop dat dat later ook van mij wordt gezegd."

Voetsporen Dian prees de verdiensten van haar voorganger Ginjaar. "Je hebt onze partij door een moeilijke periode geleid. Leendert, je hebt dat gedaan met inzet van je hele Zaalovatie na haar maidenspeech persoon, vaak wikkend en wegend welke beslissing je moest nemen, lang daarbij voorop zonder jezelf en dat zijn de vrouwen. Wij kun­ maar altijd stelde je het partijbe- te zoeken. Ik zal als nieuwe par­ nen daar als liberalen extra tijvoorzitter in de voetsporen van groeien." alle vroegere voorzitters en dus ook die van jou, de strijd voor de Verveling liberale zaak voortzetten." Dian brak een lans om de po­ "Sommige filosofen zeggen dat litiek weer dichter bij de mensen het liberalisme definitief de strijd te brengen. "Die burger, die indi­ tegen het communisme en het viduele mens, is van de politiek fascisme heeft gewonnen en dat vervreemd. Wij als politieke partij ons nu alleen nog maar verveling moeten de politiek weer voor de wacht. Niets is minder waar! De burgers toegankelijk maken. Het strijd voor de vrijheid moet nog liberaal idee dient bij nog meer iedere dag gestreden worden, in Nederlanders bekend te worden. het buitenland, maar ook hier." Twee groepen noem ik daarbij in het bijzonder, dat zijn de jongeren De nieuwe partijvoorzitter verzette zich in haar toespraak tegen de beknotting van die vrijheid door overheidsbetutte­ ling. "Stikker, onze eerste par· tijvoorzitter, waarschuwde ons al 7 PROGRAMMA VOOR DE THEMADAG "ONTGROENING EN VERGRIJZING" OP 9 NOVEMBER 1991 Plaats: Hotel "De Keizerskroon" Koningstraat 7 te Apeldoorn

10.00 - 10.30 uur: inschrijving en koffie

10.30- 10.40 uur: opening door de voorzitter van de werkgroep "Ontgroening en Vergrijzing", mevrouw C. van Berkestijn-Terlingen

10.40- 10.45 uur: korte inleiding door dagvoorzitter mevrouw S. Dekker

10.45- 11.15 uur: inleiding door J. Kamminga (arbeidsmarkt­ problematiek)

11.15- 11.30 uur: vragenronde

11.30 - 12.00 uur: inleiding door dr. C. G. M. Sterks (sociale ze­ kerheid)

12.00 - 12.15 uur: vragenronde

12.15 - 13.30 uur: lunch

13.30 - 14.00 uur: inleiding door prof. dr. J. M. Greep (zorgbeleid)

14.00 - 14.15 uur: vragenronde

14.15- 15.30 uur: discussie

15.30 - 15.45 uur: theepauze

15.45- 16.45 uur: plenaire bijeenkomst

16.45 uur: afsluiting

Stellingen voor de themadag "Ontgroening en Vergrijzing" op 9 november 1991 in "De Keizerskroon" te Apeldoorn

kunt u vinden in het septembernummer van Vrijheid en Demo­ cratie, op de eerste pagina van katern 2.

KORTINGSBON VOOR DEELNEMERS AAN DE THEMADAG "ONTGROENING EN VERGRIJZING" in 1968 voor een overheid die al zoeken, maar bijdragen aan het er aardigheid in hebben, bereiken Voor degenen die op 9 november a.s. de themadag Ontgroening en Vergrijzing maar in omvang toenam "maar in lenigen van de noden van an­ meer en hebben minder proble­ willen bijwonen, bestaat de mogelijkheid met korting het gelijknamige rap­ werkelijkheid impotent" is. Deze deren, hier en elders in de we­ men bij het aantrekken van nieu­ port van de prof. mr. E.M. Teldersstichting te ontvangen. De prijs voor waarschuwing is in de wind ge­ reld." we leden dan leden en een partij intekenaars van de themadag voor het verkrijgen van deze bundel is f 15,­ inclusief porti in plaats van de gebruikelijkef 20,-. slagen. Immers, de staatsschuld die alleen maar bitterheid en zorg is sindsdien vertienvoudigd en de ... "Ik kan het niet alleen, maar uitstralen." Inzenders van deze bon krijgen na storting op girorekeningnummer 3349769 collectieve sector legt thans beslag allemaal samen zouden wij het Dian van Leeuwen eindigde t.n.v. de prof. mr. E.M. Teldersstichting te 's-Gravenhage (adres: Koningin­ op bijna tweederde van het natio­ wel moeten kunnen. Meer liberale met: "Ik oen er trots op uw voor­ negracht 55a, 2514 AE) het rapport toegezonden. nale inkomen." kiezers, extra VVD-leden en een zitter te mogen zijn, voorzitter sterke VVD weer in het kabinet. van onze veerkrachtige Volks­ Naam Er is een strategie voor nodig om partij voor Vrijheid en Democra­ CDA-dominantie Adres onze pleidooien te vertalen in tie, een partij die weer stroomop­ Zij uitte stevige kritiek op het concreet beleid." waarts gaat!" • Postcode CDA dat in 1989 bij monde van ... "Het benoemen is één ding, Woonplaats premier Lubbers had verklaard maar ze realiseren is een ander. dat het tijd was om afscheid te Gelijk hebben is nog niet gelijk wil graag toezending van het geschrift "Ontgroening en Vergrijzing" voor de nemen van het kille bezuinigen. krijgen. Ik stel mij voor denktanks Mededelingen speciale intekenprijs van f 15,-. "Wat doet dit door het CDA te vormen van mensen die de po­ gedomineerde kabinet? Ze zijn litiek leider en mij voor diverse van het begonnen het huurwaardeforfait terreinen kunnen aangeven, hoe, uit te baten alsof het een rijks­ via welke stappenplannen, heel hoofdbestuur onroerendgoedbelasting is. De in­ concreet het papier gaat leven en BON THEMADAG flatiecorrectie op de inkomsten­ ons beleid wordt gerealiseerd." Samenstelling en vacatures belasting wordt door dit kabinet - hoofdbestuur 1992 "ONTGROENING EN vooral ten nadele van de midden­ Invulling VERGRIJZING" groepen en kleine zelfstandigen - voorzitterschap Het hoofdbestuur heeft in zijn verga­ afgeschaft, de benzinekwartjes dering van 7 oktober jl. besloten aan 9 november 1991, De Keizerskroon treffen vooral mensen met de In haar intentie de VVD terug de 45e Jaarlijkse Algemene Vergadering Koningstraat 7 kleine beurs. Er is aangekondigd, te brengen in het hart van de sa­ het voorstel te doen om te herkandide­ Apeldoorn dat de pensioenen waarvoor ie­ menleving zei de nieuwe par­ ren: dereen in dit land reeds jaar en tijvoorzitter: "Ik zal mij inzetten mevr. A. A. Aeyelts Averink-Winsemius Naam: te Krimpen a/d IJssel; de heer drs. dag flinke bijdragen heeft gele­ ten dienste van dat alles, tezamen M. A. J. Knip te Noord-Oostpolder en Adres: verd straks door de fiscus worden met een ge-olied partijsecre­ mevr. F. M. Roscam Abbing-Eos te Rijs­ aangepakt. Het CDA heeft de tariaat, functionerend als partij­ wijk. Postcode: ...... melkkoe weer van stal gehaald ... " actiecentrum, niet bureaucra­ Tevens wil het hoofdbestuur aan de al­ tisch, maar vooral met een klant­ gemene vergadering voorstellen de va­ Woonplaats: ...... Mondigheid vriendelijke antenne voor wat in cature Vogelenzang niet te doen vervul­ de partij leeft en wat er gewenst len, en zo het aantalleden terug te bren­ geeft zich op voor de themadag "Ontgroening en Vergrijzing'' die op 9 novem­ "De VVD is en wil een volks­ is." gen van 13 naar 12. ber a.s. wordt gehouden in hotel "De Keizerskroon" te Apeldoorn. De kosten partij zijn voor iedereen. De VVD Haar werkwijze omschetste zij van deze dag: 35 gulden, moeten aan de zaal worden voldaan. Het hoofdbestuur is van mening dat een is geen belangenpartij, maar een laconiek met: "Lange tenen moe­ kleiner hoofdbestuur doelmatiger en Inzenden mogelijk tlm 26 oktober 1991 aan: partij in het belang van allen! Wij ten bij mij worden ingeleverd en daarmee efficiënter kan werken, het­ Mevrouw M. J. Essers-Huiskamp, willen een samenleving waarin achterkamertjes blijven gesloten! geen de slagkracht ten goede komt. Emmalaan 2, :mondige mensen uit welbegrepen Laat die VVD ook een gezellige 7315 AK Apeldoorn eigenbelang niet alleen zichzelf partij zijn. Leden en een partij die De algemeen secretaris OKTOBER 1991 Frits Bolkestein: Nederlands EPU-voorstel 1 . e ..-e .,_._e~ang doorRENYDIJKMAN, Was Politl ~.1\.! i:l.l.~ I folo' THEO MEIJER

VELDHOVEN - "Het Nederlands EPU-voorstel is door de EG­ De VVD-fractievoorzitter in de nog op de een of andere manier af landen vernietigend van tafel geveegd. Een politieke afgang," Tweede Kamer hoopt dat de res­ te maken. De wereld kan zich aldus politiek leider Frits Bolkestein tijdens de buitengewone terende tijd van het Nederlands geen Saddam Hoessein met kern­ Frits Bolkestein algemene vergadering in Veldhoven. De liberale voorman is EG-voorzitterschap zal worden wapens veroorloven. Een nieuw van mening dat deze zaak door de minister-president en de gebruikt om een succes voor te systeem van toezicht op illegale De weinig indrukwekkende rol minister van Buitenlandse Zaken schromelijk is onderschat, te bereiden. "Het moet toch mogelijk wapenexport naar landen als Irak van de EG in de Golfcrisis en in laat is gepresenteerd en dat de opvattingen van de andere EG­ zijn op basis van zowel het moet dringend worden ontwik­ eerdere fasen van het Israëlisch­ landen verkeerd zijn beoordeeld. Luxemburgse als het Nederlandse keld," aldus Bolkestein. Arabische conflict zal de EG tot voorstel een alliantie van voor­ bescheidenheid moeten manen. "Ik heb het al eerder gezegd Democratische controle standers te vormen en het huidige Infame VN-resolutie "De twaalf EG-landen zouden dat het regeringsstreven naar een verbond van tegenstanders te twee constructieve dingen kun­ Europese federatie niet realis­ Binnen dat EG-verband moet overwinnen." Hij prees de Verenigde Staten, nen doen: het Amerikaans initia­ tisch is. Landen als Frankrijk en ieder beleidsterrein op het niveau die van het gewijzigde politieke tief actief steunen om de infame Engeland zullen de zeggenschap worden behartigd dat én het Saddam Hoessein klimaat in het Midden-Oosten VN-resolutie waarin zionisme ge­ over hun buitenlands beleid nooit meest doelmatig is én zo dicht gebruik hebben gemaakt door een lijk wordt gesteld met racisme van opgeven. Deze illusiepolitiek heeft mogelijk bij de burger ligt. "Elke Groot is zijn bezorgdheid over aanzet te geven tot oplossing van tafel te krijgen en in de tweede het aanzien van Nederland ge­ bevoegdheid die van nationaal het wangedrag van Saddam het Israëlisch-Arabische pro­ plaats de Arabische landen ertoe schaad." naar EG-niveau wordt overge­ Hoessein: de onderdrukking van bleem en de Palestijnse kwestie. bewegen de economische boycot Bolkestein ziet als beste toe­ dragen moet gepaard gaan met de Koerden en Shi'iten en de op­ "Waarschijnlijk zal binnenkort van Israël en van bedrijven die komst voor 9e EG veel meer in een democratische controle, wat bouw van zijn wapenarsenaal, een Midden-Oostenconferentie met Israël zaken doen te beëin­ confederatie, een statenbond, met slechts mogelijk is wanneer de waaronder waarschijnlijk kern­ van start gaan, gevolgd door bi­ digen. De PLO is in de ogen van een aantal federale trekken, bevoegdheden van het Europees wapens. laterale onderhandelingen van velen uitgespeeld. Arafat heeft vooral op economisch terrein. Parlement worden uitgebreid ... "Indien hij hiermee doorgaat, Israël met Syrië, Jordanië en Li­ zich door Saddam Hoessein als "Nederland moet zijn eigen iden­ Wij wensen liever geen verenigd in strijd met de resoluties van de banon, alsook met Palestijnen. loopjongen laten gebruiken. Te titeit - volkenrechtelijk en cul­ Europa dan een ondemocratisch Veiligheidsraad, zal er niets an­ Dat is een feit van historische be­ lang hebben landen als Frankrijk tureel- behouden." Europa." ders opzitten dan het karwei als- tekenis." hem gesteund." • Bolkestein wil inburgering migranten met

het verdedigen van onze cultuur uitkering dat de afhankelijkheid alle rechten en plichten ~~~y DIJKMAN tegen concurrerende aanspra­ van de staat in stand wordt ge­ ken. houden. Tenslotte ontstaan er dan Voor de tweede maal heeft de politieke leider van de VVD de naar onze wortels. Het liberalisme Maar wie de theorie van cul­ ghetto's met minderheden die van moed gehad de problematiek rond de stagnerende integratie heeft enkele fundamentele po­ turele relativiteit verwerpt, kan uitkeringen leven, die weinig of van minderheden in Nederland aan de orde te stellen. litieke principes voortgebracht, zeer wel tegelijkertijd cultureel slecht Nederlands spreken, die De eerste keer werd hij op 28 december 1990 na een lezing voor zoals de scheiding van kerk en pluralisme aanvaarden. Iedereen weinig contact met de Nederland­ de Vereniging voor Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen staat, de vrijheid van meningsui­ in Nederland mag doen, zeggen, se samenleving hebben en op een daarom aangeklaagd door een inwoner van Zeist en een van ting, tolerantie en non-discrimi­ eten en dragen wat hij of zij wil en cultureel eiland wonen. Dat beeld Doorn "wegens opzettelijk denigrerende uitlatingen over de natie. Wij houden staande dat de eigen religie belijden. Moslim­ is schrikbarend. Vandaar dat alle islamitische cultuur". Deze klacht werd door de Haagse Officier deze principes niet alleen opgaan meisjes mogen een hoofddoek zeilen moeten worden bijgezet om van Justitie ongegrond verklaard. voor Europa en Noord-Amerika, dragen als zij dat willen, hoewel dat isolement te doorbreken. Op 8 september 1992 stelde Frits Bolkestein deze kwestie te maar voor de hele wereld. Het li­ die hoofddoek voor veel meer staat Veel van de Turken en Marok­ Luzern opnieuw aan de orde tijdens een bijeenkomst van de beralisme kent universele waarde dan alleen maar een hoofdtooi. kanen in Nederland zullen hoofd­ Liberale Internationale. aan deze principes toe. Dit is de Maar moslim-meisjes in de zakelijk laaggeschoolde arbeid politieke visie van de liberalen. schoolgaande leeftijd moeten naar kunnen doen. Die arbeid wordt Daarna volgde een stroom van van de migranten in Nederland Daarover is geen compromis of school, ook als zij de puberteit hun onmogelijk gemaakt door dit publiciteit in kranten, op de radio uit Turken en Marokkanen. Velen gemarchandeer mogelijk. hebben bereikt. Onze wet zal hier kabinet dat minimumlonen ge­ en televisie (waaronder een toe­ van hen vestigden zich in mijn In grote delen van de islamiti­ moeten prevaleren boven isla­ forceerd heeft opgetild. Is de so­ lichtend artikel van Frits Bolke­ land in de jaren zestig, toen ar­ sche wereld worden deze prin­ mitische gebruiken. ciaal-economische positie van stein in de Volkskrant van 12 beidskrachten schaars waren. cipes niet gehonoreerd. De islam Dit zijn slechts enkele terloop­ minderheden belangrijk, hun september jl.). De discussie is nu Deze twee gemeenschappen zijn is niet alleen een godsdienst, het se opmerkingen over een groot en culturele positie is dat niet min­ op gang gekomen, vele adhesie­ sindsdien door gezinsuitbreiding is een manier van leven. In dit ingewikkeld probleem. Onze re­ der. Minderheden hebben recht op betuigingen, maar ook enkele ne­ en gezinshereniging gegroeid. opzicht staat de islam recht te­ laties met deze nieuwe migranten hun eigen identiteit en cultuur. gatieve reacties zijn bij de VVD Over enkele jaren zal Nederland genover de liberale scheiding van van een andere cultuur zullen de Dat staat niet ter discussie. Maar binnengekomen. V oor de tv viel ongeveer 400.000 moslims her­ kerk en staat. komende jaren zeer hoog op de zij moeten zich houden aan de éénmaal het woord "racisme". Dat bergen. Zo'n toevloed hebben we In veel islamitische landen is politieke agenda komen te staan. fundamentele normen van de Ne­ moge dan letterlijk "verering van nog nooit te verwerken gehad. En weinig vrijheid van meningsui­ Maximale flexibiliteit is van alle derlandse samenleving. Daar ligt het ras" b~tekenen; meestal wordt hiermee kom ik tot het thema van ting. De commotie rondom Sal­ betrokkenen vereist. Een prag­ de grens van onze multi-culturele het gebruikt in de vorm van "uit­ dit congres. Wat moet het re­ man Rushdie mag dan extreem matische benadering is noodza­ maatschappij. Een van die nor­ stoting van een ras". Bolkestein geringsbeleid zijn jegens deze zijn, maar geeft wel aan hoever de kelijk, maar wij moeten ook vast­ men is de gelijkwaardigheid van bepleit juist integratie van legale mensen die uit een andere cultuur liberale principes en de islam uit houden aan de liberale principes mannen en vrouwen. Dit betekent migranten en dat is letterlijk: afkomstig zijn en die voor het me­ elkaar liggen. Hetzelfde geldt voor die wezenlijk zijn." dat gedwongen huwelijken van "het maken tot of opnemen in een rendeel weinig of geen Neder­ tolerantie en non-discriminatie. Hindoe-meisjes uit den boze zijn geheel" (Van Dale). lands spreken? De manier waarop vrouwen wor­ Geen vrijblijvendheid en dat Moslimmeisjes op leer­ Frits Bolkestein hoopt met zijn Ons oorspronkelijk beleid den behandeld in de wereld van plichtige leeftijd naar school moe­ bijdragen het onderwerp uit de voerde het motto van "integratie de Islam is een smet op het In zijn toespraak tijdens de ten gaan." taboesfeer te halen, waarin het met behoud van ieders identiteit". blazoen van deze grote gods­ partijraad te Utrecht op 21 sep­ door de discriminerende tenden­ Alom wordt nu erkend dat deze dienst. tember jl. lichtte Bolkestein en­ Bezwaren sen van extreem-rechtse splin­ slogan een beetje te gemakkelijk kele passages uit zijn Luzern­ terpartijtjes is geplaatst. was. Als ieders culturele identiteit Essentiële geldigheid speech nog nader toe. Hij bepleitte Frits Bolkestein heeft er begrip "Deze zaak gaat ons allen aan ongeschonden mag blijven, zal de dat het gèhele regeringsbeleid op voor dat een dergelijke ingreep in en moet ge-depoliticeerd worden," integratie daaronder lijden. En Ik herhaal dat er op essentiële integratie moet zijn gericht. veel moslimgezinnen op emotio­ is zijn mening. Hieronder volgt integratie is noodzakelijk, want punten geen compromis mogelijk "Daarbij past geen vrijblijvend­ nele bezwaren stuit ... integraal de passage uit zijn Lu­ de aanwezigheid van Turken en is. Deze principes hebben geen heid." "Velen hebben nooit een be­ zernspeech over het migranten­ Marokkanen in Nederland blijkt relatieve waarde, .maar een we­ wuste keuze gemaakt voor inte­ beleid. van blijvende aard. Dit wordt nu zenlijke geldigheid. De Weten­ Nederlands gratie in onze samenleving. Maar door iedereen erkend. schappelijke Raad voor het Re­ nu hun aanwezigheid hier per­ Toevloed Maar wanneer het officiële be­ geringsbeleid bracht dit in 1979 Hij noemde kennis van het manent is, kan de keuze alleen leid is gericht op integratie, dringt als volgt onder woorden: "Zeer Nederlands en van de Nederland­ maar ten gunste van integratie "De onzekere situatie in Oost­ zich de vraag op welke culturele belangrijke aspecten van onze se samenleving voor migranten uitvallen." Europa heeft haar weerslag op waarden de overhand moeten westerse cultuur zoals vrijheid en onontbeerlijk. "Turken en Ma­ Bolkestein beloofde op de par­ West-Europa. Vooral Duitsland krijgen: die van de niet-islamiti­ gelijkheid van elk individu, wor­ rokkanen die hier permanent tijraad dat hij t.a.v. deze proble­ heeft een groot aantal vluchtelin­ sche meerderheid of die van de den door andere culturen op een willen wonen, moeten worden matiek zal pleiten voor een natio­ gen uit het Oosten opgenomen. De islamitische minderheid. soms militante wijze onder vuur verplicht zich die kennis eigen te naal debat en een nationale aan­ druk op Nederland van mensen genomen. Wanneer bij een botsing maken. Die verplichting staat te­ pak. "De discussie is inmiddels in die zich hier willen vestigen wordt Liberale principes van deze culturen een compromis genover het recht op een uitke­ de maatschappij op gang ge­ eveneens onverbiddelijk groter. in de praktijk niet mogelijk is, ring. Zonder die verplichting be­ komen. Nu is de politiek aan Momenteel bestaat het merendeel Hier moeten we teruggaan blijft er geen andere keus over dan tekent het ontvangen van een zet." • EUROPA OKTOBER 1991 9 Oost-Europa en de VVD Werkaan de

door GIJS DE VRIES, lid Europees Parlement WD

Van Vestdijk is ooit gezegd dat hij sneller schreef dan God kon lezen. Voor deze periode in de Europese geschiedenis geldt dat de veranderingen sneller gaan dan schrijvers kunnen bijhou­ den. Een staatsgreep in de Sovjet-Unie, en de mislukking daar­ van. De weigering van Frankrijk om Polen, Hongarije en Tsjechoslowakije bij te staan middels import van vlees en ande­ re produkten, en de opheffing - althans gedeeltelijk - van die blokkade. De presentatie van Nederlandse voorstellen over de hervorming van de EG, en de schielijke intrekking van die voorstellen. Het is maar een greep; de voorbeelden liggen voor het oprapen. Wat zal er de komende dagen gebeuren, waardoor dit artikel kan zijn achterhaald nog voor V&D bij u in de bus valt?

Een paar dingen staan wel hun minderheden kan van buiten vast. Het is de laatste tijd veiliger alleen worden aangemoedigd, niet geworden in West-Europa. De te­ afgedwongen. rugtrekking van het Rode leger uit grote delen van Oost-Europa Hol gepraat heeft de kans op een massale Russische verrassingsaanval Wat wij wel kunnen doen, is de een traditioneel spookbeeld van Oosteuropeanen uitzicht helpen Gijs de Vries de NAVO- sterk verkleind. West bieden op verbetering van hun le­ ONDER AUSPICIËN VAN DE LIB.-DEM. FRACTIE en Oost kunnen met veel minder vensomstandigheden. Overdracht worden gemaakt. De Sovjet-Unie kernwapens toe. De op land ge­ van westerse kennis en kunde is heeft zich hiertegen tot nu toe stationeerde, nucleaire korte-af­ daarbij tenminste zo belangrijk echter verzet. Ook een geassoci­ nen doen. Bijvoorbeeld via vrou­ brak of werd gecontroleerd door standswapens kunnen zelfs ge­ als overdracht van geld. Eh zon­ eerd lidmaatschap van de NAVO wen- of jongerenorganisaties, de staat. Dit soort tussenniveau is heel worden afgeschaft, zoals der verdere openstelling van onze en de EG kan de stabiliteit en de werkgeversorganisaties of vak­ essentieel in een echte democra­ president Bush heeft voorgesteld. markten voor Oosteuropese pro­ veiligheid van Oosteuropese lan­ bonden, milieugroeperingen of tie, met weerbare, mondige bur­ Russische en andere Sovjetleiders dukten, onder andere op land­ den vergroten. politieke partijen. In Oost-Europa gers. Werk te over dus, juist voor lijken bereid tot nadere afspraken bouwgebied, blijft alle gepraat is dringend behoefte aan hulp en liberalen; niet alleen via de VVD - ter voorkoming van de versprei­ over Europese solidariteit een­ Behoefte aan hulp ideeën over het opzetten van de Dettmeyerstichting is hiertoe ding van kernwapens, en ter be­ voudig hol. In de derde plaats zou maatschappelijke organisaties. opgericht - maar ook via de andere veiliging van nucleaire installa­ de CVSE, de Conferentie over Niet alle heil komt echter van Te lang bestond er alleen een al­ organisaties waarvan wij lid zijn. ties. Europese Veiligheid en Samen­ de overheid. Laten wij niet verge­ machtige staat en een machteloze Er is werkelijk dringend behoefte werking, slagvaardiger moeten ten wat wij als burgers zelf kun- burger. Een tussenniveau ont- aan. B · Cynisme En toch ... De politieke stabi­ lijkheidin deze bewust. De waak­ liteit in Oost-Europa is broos. Men zaamheid van de Europese bur­ hoeft geen zwartkijker te zijn om Europa, ons land nr. 8 gers die tenslotte deze parlemen­ onder de indruk te raken van wat tariërs hun mandaat moeten ge­ er daar mis kan gaan. N ationalis­ door DRS. JOOP DE BOER E:URO'PE!IE ~ ven laat nog zeer veel te wensen tische en etnische ressentimenten over. De leden van de Raad, de tieren welig, en niet alleen in Joe­ Ondanks alle kritiek die er op met de gewijzigde Sovjet-situatie 1lLl"RGE"Rff huidige ministers, worstelen te goslavië. De overgang naar een het verenigde Europa wordt gele­ oplosbaar lijkt) is er voor de ove­ veel met een eigen, korte termijn markteconomie verloopt tergend verd, oefent het een onweer­ rige landen geen formele reden landsbelang om veel vertrouwen langzaam en pijnlijk. In landen staanbare aantrekkingskracht uit deze het lidmaatschap te wei­ te kunnen stellen in hun wijsheid als Polen en Hongarije is het aan­ op andere landen. De grote mach­ geren. De recente verkiezingsne­ met betrekking tot een lange ter­ vankelijk enthousiasme van de ten in de wereldhandel zijn dui­ derlaag van de regeringspartij in mijn visie. De toekomst van onze bevolking voor de parlementaire delijk nerveus over de potentiële Noorwegen, die ook toetreding kinderen en kleinkinderen staat democratie omgeslagen in een kracht van deze economische overwoog betekent uitstel voor op het spel en eist van ons allen mengeling van teleurstelling, cy­ reus. De derde wereld koketteert onbepaalde tijd. Finland kijkt Toekomst­ de volle en kritische aandacht nisme en onverschilligheid. en zoekt naar verbetering van de naar zijn Scandinavische buren mogelijkheden voor de nu in gang zijnde proces­ toegang tot deze koopkrachtige en wacht af. Zwitserland is druk sen van verdieping en uitbreiding Wat te doen? Als de vonk in het markt. De Europese landen bui­ aan het rekenen of toetreding voor Daar het Europese Parlement van ONS LAND. B kruitvat slaat, zoals in Joego­ ten de Gemeenschap aarzelen: de Zwitsers zelf wel voldoende de zeggenschap heeft over toe­ slavië, is er weinig wat West-Eu­ samenwerken, toetreden, afhou­ voordelen oplevert. lating van nieuwe leden tot de ge­ ropa, de VS en Canada kunnen den? meenschap ligt de toekomst in zijn doen. Militair ingrijpen van bui­ De voormalige Sovjet-satel­ handen, en zo hoort het ook. Zodra tenaf, op verzoek dan wel op eigen Het grote Europa lietstaten en de deelrepublieken de nu in gang zijnde intergouver­ initiatief, heeft alleen zin als de van de Sovjet vormen een diver­ nementele conferenties over de omvang van het conflict beperkt De onderhandelingen om tus­ siteit op zichzelf. Ze hebben echter Economische Monetaire Unie en is, en de kans op stabiele verhou­ sen de landen van Europa de ban­ één ding gemeen, het zijn alle­ de Europese Politieke Unie hun ei dingen na het ingrijpen groot. Eén den nauwer aan te halen zitten op maal democratieën in de kinder­ hebben gelegd en dat ei krijgt de Ulster, zeggen de Engelsen, is al dit moment voor de zoveelste keer schoenen, voor zover ze de luiers goedkeuring van het Parlement, meer dan genoeg. muurvast. Vrije toegang tot el­ al zijn ontgroeid. De meningen zal het deksel van de Europese De kous is hiermee natuurlijk kaars nationale markten is dan over de door deze staten gewenste strooppot gaan en een zwerm niet af. Wij zullen de Serviërs te ook geen kleinigheid. Daaren­ toetreding tot de Gemeenschap vliegen komt aanzetten. Dan verstaan moeten geven, dat een boven vormen de onderhan­ zijn verdeeld. De liberalen, en met wordt het zaak dat Commissie, VLOOIEN IN HET gewapenderhand tot stand geko­ delingspartners een dusdanig di­ hen vele anderen in het E.P., zijn Raad en Parlement, gesteund EUROHEMD men Groot-Servië niet zal worden vers gezelschap dat het bereiken van mening dat zolang de demo­ door het dan beschikbare corset erkend. Dat Milosevic en de zijnen van resultaten heel moeilijk is. cratische stabiliteit in deze landen van een democratische Europese Het verdrag van Rome, de niet hoeven te rekenen op wester­ De Gemeenschap van de nog niet bewezen is van toetre­ Unie, hun ruggen recht houden. "grondwet" van ONS LAND, se economische hulp, laat staan Twaalf zelf is gepreoccupeerd met ding geen sprake kan zijn. Wel Zonder enige twijfel zullen de zegt: " ... vooruitgang van hun op volkenrechtelijke erkenning, het op orde brengen van zijn eigen zijn alle partijen het er over eens nieuwe potentiële leden om aller­ landen te verzekeren en daar­ en dat er voor een roversrijk geen huishouding, de grenzen van het dat met deze landen de samen­ hande overgangsregelingen vra­ toe de barrières die Europa plaats is in de Europese Gemeen­ communautaire beleid en de re­ werking moet worden versterkt. gen en er naar streven wél de verdelen te verwijderen", en schap. Tezelfdertijd zal aan geling van de interne democrati­ De eenzijdige gerichtheid van voordelen, maar niet de nadelen voorts: " ... het evenwicht in het Kroatië - en aan andere macht­ sche zeggenschap. Het buiten­ deze landen op het voormalige van het lidmaatschap te onder­ handelsverkeer en de eerlijk­ hebbers in Oost-Europa- moeten landse beleid van de Gemeen­ Sovjetblok als enige handelspart­ gaan. Alle toezeggingen tot extra heid in de mededinging te worden duidelijk gemaakt dat be­ schap is één van de onderwerpen ner moet worden omgebogen. Dit faciliteiten voor nieuwe leden waarborgen", maar ook: " ... de scherming van minderheden een van interne discussie en munt geldt nu des te sterker nu de Sov­ gaan echter ten koste van de hui­ achterstand van minder be­ wezenskenmerk is van de Eu­ daardoor niet uit in daadkracht jetunie zelf in grote economische dige lidstaten. De kans op verwa­ gunstigde gebieden te vermin­ ropese beschaving wier stempel en effectiviteit. moeilijkheden verkeert. Met fail­ tering van de nu bereikte rechten deren". zij zoeken. liete klanten kun je nu eenmaal en plichten van de lidstaten is dan Waarom zou er toch zoveel tijd De Europese Gemeenschap en Een aantal landen heeft for­ weinig zaken doen. levensgroot aanwezig. Een land worden verspild door met ie­ haar partners zijn beter toegerust meel het lidmaatschap van de EG Het laatste woord over toe­ waarin zelf opgelegde rechten en dere nieuwe lidstaat indi­ om een rol te vervullen ter voor­ aangevraagd. Dit zijn Turkije, lating is aan het Europees Par­ plichten niet of slecht worden na­ vidueel eindeloos te onderhan- koming van conflicten dan ter be­ Oostenrijk, Malta, Cyprus en lement. Gezien de genoemde pro­ geleefd, wordt door andere niet delen over de voorwaarden heersing of beslechting daarvan. Zweden. Voor Turkije gelden ge­ blemen in de eigen huishouding is meer serieus genomen en verliest voor toetreding? Het doel van Ook bij conflictvoorkoming zijn gronde bezwaren. Is het wel Eu­ daar besloten vóór 1995 geen zijn geloofwaardigheid. De Eu­ iedere lidstaat is toch hetzelf­ onze mogelijkheden overigens be­ ropa, is het wel een democratie, formele toelatingsonderhande­ ropese Commissie en de meeste de? perkt. Vreedzaam tezamen leven en dergelijke. Behalve enige pro­ lingen te starten, maar dat is héél Europarlementariërs zijn zich van de Oosteuropese volkeren en blematiek van neutraliteit (die dichtbij. terdege van hun verantwoorde- EUROPA OKTOBER 1991 10 Liberale Internationale '91: *** platform. voor Bolkestein t 5E ~ door HANS VAN BAALEN, secretaris UGN ** * ** Het congres van de Liberale Internationale '91 (6 en 7 septem­ cratische coalitie van de toen­ het algemeen en Chili in het bij­ ber jl.) heeft de positie van de VVD aanzienlijk versterkt. Frits malige oppositieleider Patricio zonder. Bolkestein wist de VVD vanuit het Zwitserse Luzern opnieuw Aylwin. te bevestigen als de enige liberale partij van Nederland. Zijn PAC bezet in de huidige re­ Themamiddagen LIGN key-note speech over minderheden beheerste vele dagen het gering-Aylwin een aantal stra­ politiek debat binnen en buiten het Binnenhof. Jan Dirk tegische posten (Infrastructuur, In 1991 organiseerde een sa­ Blaauw vestigde de aandacht op het Comité voor de Mensen­ Marine, Constitutionele en Presi­ menwerkingsverband tussen de rechten van de Liberale Internationale (LI). Mensenrechten als dentiële Zaken). Ook zijn een re­ Liberale Internationale-Groep kern van het liberalisme. Als gedachtengoed met een universele latief groot aantal liberalen als Nederland (LIGN), de JOVD en geldigheid. Tevens werd de Chileens~ liberale partij PAC als gouverneur of burgemeester de Stichting IDEALS drie Chili­ waarnemer tot de LI toegelaten. Een feit waaraan vele Neder­ geïnstalleerd. Tevens is German themamiddagen. Op 13 april jl. landse liberalen vanuit de VVD en de Liberale Internationale­ Riesco, erevoorzitter van PAC, hield Sari van Heemskerck in Groep Nederland hebben bijgedragen. Minderheden, mensen­ benoemd tot Chileens ambas­ Amersfoort een betrokken toe­ rechten, ondersteuning van nieuwe democratieën. De VVD wist sadeur in Londen (nummer twee spraak over particuliere ontwik­ zich in Luzern uitstekend te profileren. Hans van Baaien in de Chileense diplomatieke pik­ kelingsinitiatieven in Latijns­ orde). Amerika. Op 25 mei jl. spraken de Opbouw Sovjet-Unie Bolkestein bij het congresthema: mens de LI, de zitting van het VN­ voorzitter van het Holland-Chile minderheden. mensenrechtencomité in Genève Link Nederland-Chili Business Co-operation Commit­ Frits Bo,lkestein, vice-presi­ Zoals bekend, heeft met name bij. De Internationale Commissie tee Van Marken (lid van de Direc­ dent van de Liberale Internatio­ dit onderdeel van zijn key-note van Juristen en "special issue De VVD heeft zich het lot van tie van Pierson, Heldring & Pier­ nale, besteedde tijdens zijn key­ speech in Nederland veel aan­ NGOs' staan op de samenwer­ de Chileense liberalen nadrukke­ son) en ambassadeur Tapia in note speech aandacht aan de si­ dacht gekregen. Bolkestein stelde kingsagenda. Hernieuwd zal lijk aangetrokken. Sari van Eindhoven over het zakenleven in tuatie in de Sovjet-unie na de vast dat de beginselen van de li­ worden getracht om -met de we­ Heemskerck had reeds in 1987 in Chili en Zuid-Amerika. Op 1 juni mislukte coup, Midden- en Oost­ beraal-democratische rechtstaat reldorganisaties van Christen­ het kader van een parlementaire jl. wist Erika Terpstra in Amster­ Europa, veiligheid en samenwer­ een universeel karakter hebben. Democraten en Socialisten en met missie contacten gelegd. Hans dam de zaal te boeien met haar king èn minderheden. Op gebieden als vrijheid van me­ de Liberale Groep binnen de Raad Dijkstal was in 1989 als waar­ kennis van en ideeën over de mi­ ningsuiting, emancipatie, schei­ van Europa contacten op te nemer van de VVD bij de verkie­ lieuproblematiek in dit wereld­ Bolkestein stelde vast dat de ding van kerk en staat, vrijheid bouwen. Het LI Comité voor de zingen aanwezig en versterkte de deel. Via deze initiatieven werd de structurele armoede in de Sovjet­ van godsdienst, etc. kan geen Mensenrechten hoopt derhalve in bestaande banden. In 1990 be­ aandacht binnen VVD en JOVD Unie het gevolg is van het gebrek sprake zijn van compromissen de toekomst een rol te kunnen zocht de Internationaal Secretaris voor Chili en Latijns-Amerika aan een democratische traditie en met andersdenkenden. Immi­ spelen in de Raad van Europa, de van PAC Nederland om met de verstrekt. vrij ondernemerschap. Het Wes­ granten dienen deze liberale CVSE en binnen andere inter­ VVD-top kennis te maken en te ten kan de problemen in de Sovjet­ principes te respecteren. Voorts nationale fora. overleggen. De Chileense ambas­ Gracias Holanda Unie niet oplossen. Wel kan het pleit Bolkestein voor een over­ sadeur in Den Haag, Jorge A. Ta­ ondersteuning bieden in de vorm heidsbeleid van integratie. Met Slagvaardigheid pia V aldes, weet zijn weg naar De Chileense delegatieleider van de overdracht van Westerse dit laatste wordt erkend dat de onze volksvertegenwoordigers Pedro Montenegro dankte Frits management expertise, kennis en immigrant geen tijdelijke_gast is, Blaauw wil dat het Comité zich goed te vinden. Tapia stimuleert Bolkestein, Jan Dirk Blaauw en ervaring. Hiermee kunnen de maar een permanent en· gelijk­ slagvaardig opstelt. Beperking tot nadrukkelijk partij-politieke ,uit­ Tony Kröner (voorzitter van de volken van de SU een eigen ma­ wp.ardig lid van onze samen­ het uitoefenen van daadwerkelij­ wisselingen en sanienwerkii:tgs­ LIGN) voor de aandacht die Chili teriële èn immateriële infrastruc­ leving. Met gelijke rechten èn met ke invloed op speciale Ol)derdelen initiatieven. Jan Kees Wiebenga, en P AC in Nederland hebben ont­ tuur opbouwen. Logistieke orga­ gelijke plichten. Integratie be­ van de mensenrechtenproble­ die begin oktober een Tweede Ka­ vangen. De snelle toelating van nisatie, ondernemingsrecht en tekent een commitment van de matiek is gewenst. Niet het kiezen merdelegatie naar het jaarlijkse PAC als LI waarnemer, voorpor­ adequaat openbaar bestuur vor­ overheid tegen discriminatie. In­ van een breed, algemeen doel, congres van de Inter-Parliamen­ taal tot volledig lidmaatschap, men hiervan integrale onderde­ tegratie betekent dat de immi­ maar internationale taakspecia­ tary Union (IPU) in Santiago de wordt door de Chilenen als een len. Bolkestein meent dat de we­ grant zijn persoonlijke identiteit lisatie en samenwerking moeten Chile leidt, zal door PAC-be­ grote stap naar internationale er­ deropbouw van wat nu nog de als lid van onze samenleving ten de mensenrechtenbeweging ster­ windslieden worden ontvangen. kenning en contacten gezien. Sovjet-Unie heet nog lang op de volle zal kunnen beleven. ker en effectiever maken. Blaauw Hiernaast besteedt de LIGN veel Montenegro benadrukte in zijn politieke en economische agenda stelt voor dat er een internatio­ aandacht aan Latijns-Amerika in "acceptance speech" in Luzern van het Westen zal blijven staan. Blaauw naal LI mensenrechten-netwerk Korte termijn-oplossingen zijn er wordt opgezet met een centraal "Gracias Hofanda": PAC-delegatieleider Pedro Montenegro uit Chili bedankt Frits volgens hem niet. Tweede Kamerlid Jan Dirk bureau dat de informatiestromen Bolkestein voor de Nederlandse ondersteuning. Blaauw, internationaal secretaris coördineert. Geen extra bureau­ Marktmechanisme van de VVD, is lid van het Bureau cratie en geen uitbreiding van het Oost-Europa van de Liberale Internationale vergadercircuit. Iedereen be­ (het dagelijkse bestuur van de LI). schikt over een fax en een tele­ Ten aanzien van Midden- en In zijn hoedanigheid als voorzitter foon; dat moet voldoende zijn. Oost-Europa stelde Bolkestein van het Comité voor de Mensen­ Blaauw ziet het Comité voor de dat economische herstructurering rechten wees Blaauw er in Luzern Mensenrechten als een LI denk­ bepaald dient te worden door het op dat er nog veel werk te doen tank op het gebied van de men­ marktmechanisme. "Trade, not valt. De ineenstorting van het senrechten. Als een actieve speler aid must he our aim," aldus de communisme in Midden- en Oost­ op internationaal terrein. Als een VVD-leider. Midden- en Oost-Eu­ Europa en in de Sovjet-Unie is een visitekaartje van de LI. En, in de ropa dienen toegang te krijgen tot enorme overwinning voor de allereerste plaats, als een daad­ de EG-markt. Uiteindelijk moeten mensenrechtengroepen in deze werkelijke bijdrage aan de verbe­ deze landen tot de EG kunnen landen. Echter, het pleit is nog tering van de situatie van het toetreden. Bolkestein pleit in dit niet definitief gewonnen. Her­ vervolgde individu. kader voor versnelde onderhan­ nieuwd doemen er gevaren op: delingen over associatieverdragen anti-semitisme, extreem natio­ Chili en de introductie van een EG-lid­ nalisme, neo-nazisme. maatschap met bepaalde voor­ De Chileens liberale partij waarden. Maatwerk dus. Tevens Samenwerking Partido Alianza de Centra (PAC) wenst Bolkestein dat de Oost-Eu­ werd in Luzern tot de LI toegela­ ropa-Bank een actieve rol in de Blaauw wees erop dat het Co­ ten als waarnemer. Een directe herstructurering gaat spelen. mité voor de Mensenrechten van erkenning van de grote rol van de Bankdirecteur Jacques Attali de LI als Non-Governmental Or­ liberalen bij de democratisering in verwijt hij dominant en inflexibel ganization (NGO) actief deel­ Chili. management .. Nu is deze bank neemt aan de internationale PAC heeft de gegoede burgerij, vooral bekend vanwege haar luxe pressie voor de erkenning van de ondernemers en gematigde intel­ hoofdkwartier en de astronomi­ elementaire mensenrechten en de lectuelen tegen de dictatuur van sche onkostendeclaraties. Niet meest fundamentele vrijheden. generaal Pinochet verenigd. P AC vanwege slagvaardig beleid. De mobilisatie van de publieke was daarmee een invloedrijk on­ opinie ziet Blaauw als een effec­ derdeel van de oppositiebeweging Minderheden tief middel daartoe. Hij bepleit "Commando No". In het referen­ internationale samenwerking dum van 1988 werd een voortge­ Via een politieke tour d'horizon met de NGOs. zet presidentschap van Pinochet langs de inrichting van een nieu­ Het Comité heeft in dit kader mede door de inzet van de libera­ we Europese Gemeenschap en een contacten gelegd met het Inter­ len geblokkeerd. Het "No" won. In Europese veiligheidsdimensie nationale Rode Kruis, de Inter­ de verkiezingen van 1989 waren (NAVO-associatie voor de voor­ national Labour Organization de liberalen een matigende en malige Sovjet-satellieten in Mid­ (ILO) en de GATT. Dit jaar woon­ stabiliserende factor binnen de den- en Oost-Europa) arriveerde de Comité-voorzitter Blaauw, na- "Concertación", de brede demo- EUROPA OKTOBER 1991 11 dat Chili zich vreedzaam heeft Prize for Freedom woudstedenmeer reikte LI-voor­ LI-patron en VVD-Eerste Ka­ korte tijd worden uitgebracht. De ontworsteld aan 16 jaar militaire zitter Lambsdorff de Prize for merlid Henk Talsma, zijn echtge­ activiteiten getuigen van de op­ dictatuur. Hierbij hebben de de­ De Prize for Freedom werd dit Freedom aan senator Laino uit. note Wilma en oud-KC-voorzitter gedane contacten in Luzern en mocratische krachten de econo­ jaar gedeeld door Gitobu Imanya­ Gitobu Imanyara mocht Kenia Wiesje van Scherpenberg (Dor­ kunnen als aanloop gelden voor mische groei weten te continueren ra, hoofdredacteur van de Nairobi niet verlaten. Graaf Lambsdorff drecht) voelden zich dan ook als het volgende LI-congres dat begin en in korte tijd een stabiel politiek Law Monthly (Kenia), en senator zal hem derhalve deze hoogste li­ vissen in het internationale wa­ september 1992 in Mainz (BRD) bestel weten op te bouwen. Mon­ Domingo Laino uit Paraguay. berale onderscheiding persoonlijk ter. LIGN-voorzitter Tony Kröner wordt gehouden. tenegro wees op het belang van Beiden hebben een grote bijdrage in Kenia overhandigen. gebruikte al zijn tijd om relaties Minderheden. Mensenrechten. internationale samenwerking om geleverd aan de bevordering van te leggen en te versterken. Vooral Internationale samenwerking. de democratie veilig te stellen en de mensenrechten en de demo­ Nederlandse delegatie de situatie in Roemenië, Joego­ Voor de VVD vormde de Liberale uit te bouwen. De Liberale Inter­ cratie in hun land. Beiden zijn slavië en de Sovjet-Unie had zijn Internationale '91 een belangrijke nationale is hierbij een zeer be­ slachtoffer van repressie geweest De Nederlandse delegatie was speciale aandacht. bijdrage aan haar positionering langrijk plaform. en hebben zich grote persoonlijke 20 personen sterk. De meeste de­ als enige liberale partij van Ne­ offers moeten getroosten. Tijdens legatieleden hadden veel inter­ Het Jaarprogramma 1992 van derland. Een partij met een hoog een rondvaart over het Vier- nationale ervaring en contacten. de Groep Nederland zal binnen internationaal profiel. • Algemene congresgang In zeer korte vogelvlucht vol­ gen hierna enkele opmerkingen over de algemene congresgang van de LI in Luzern. Vredesproces Midden­ Herdenking Malagody

Het congres ving aan met de herdenking van Giovanni Ma­ lagodi uit Italië, oud-president Oosten: Kans op succes van de LI. "Grand Old Man" van de LI en een motor achter het in­ door FRANS W. WEISGLAS, WO Tweede-Kamerlid ** ** * ternationaal liberalisme. *EP* (Begin september bezocht Frans Weisglas met een Kamerdelegatie Syrië, Jordanië en *PE* Lambsdorff voorzitter Israël. Hieronder zijn conclusies na die reis.) *** Adolfo Suárez (CDS, Spanje) Na het einde van de Golfoorlog werd gesproken over een "win­ aandringt op het niet bouwen van Aanzet tot droeg het voorzitterschap van de dow of opportunity" voor de oplossing van het Israëlisch­ nieuwe nederzettingen. Het zou samenwerking Liberale Internationale over aan Arabisch/Palestijnse conflict. Israël was politiek versterkt uit echter eveneens goed zijn indien Otto Graaf Lambsdorff uit de die oorlog gekomen; Irak verzwakt, terwijl een coalitie was de EG ook op de Arabische landen Voorts zou het van groot belang Bondsrepubliek Duitsland. ontstaan van vrijwel alle belangrijke Arabische landen met de een matigende invloed zou trach­ zijn wanneer de vredesconferentie Lambsdorff is oud-minister van VS. Tenslotte had de PLO zichzelf in de Golfoorlog in een zeer ten uit te oefenen, onder meer zich niet zou beperken tot onder­ Economische Zaken en voorzitter verzwakte positie gebracht. Dit alles gaf de Verenigde Staten door op deze landen een beroep te handelingen over de politieke van de FDP. De LIkent het Troj­ mogelijkheden het vredesproces in het Midden-Oosten nieuwe doen om af te zien van de boycot conflicten tussen Israël en de ka-systeem, waarbij de afgetre­ impulsen te geven. Minister Baker heeft dat de afgelopen perio­ van ondernemingen die zaken Arabische wereld, maar ook, in den, de zittende en de komende de op knappe wijze gedaan. Ik ben er dan ook vrijwel van doen met Israël. De rol die de EG een vroeg stadium, een aanzet zou voorzitter gezamenlijk optreden. overtuigd dat de regionale vredesconferentie voor het Midden­ kan spelen in de vredesconferen­ geven voor toekomstige economi­ De Troijka bestaat thans uit: oosten in oktober a.s., wellicht in Den Haag, bijeen zal komen, tie staat of valt overigens met de sche samenwerking in de gehele Adolfo Suárez, Otto Graaf waarna spoedig bilaterale onderhandelingen tussen Israël interne eensgezindheid van de regio. Het tot wederzijds belang Lambsdorff en Sir David Steel enerzijds en respectievelijk Syrië, Libanon en een Jordaans­ twaalf EG-landen. Herhaling van doen samenwerken van onder (LDP, Groot-Brittannië). Palestijnse delegatie anderzijds zullen beginnen. Dat is van het verbrokkelde EG-optreden meer Israëlische expertise, historisch belang. Landen die drie-en-veertig jaar lang geen van tijdens de Golfoorlog zou fu­ Arabische olie, Arabische afzet­ Grote belangstelling LI woord met elkaar wensten te wisselen gaan nu met elkaar nest zijn, terwijl de EG in Minis­ markten en, niet in het minst, onderhandelen. Dat betekent een vorm van feitelijke erkenning ter Van den Broek juist nu een Turkse watervoorraden, zou de De Liberale Internationale van Israël door de Arabische landen en dat alleen al is een voorzitter heeft die op vertrouwen gehele regio ten goede komen. Zo­ mag zich de laatste jaren in een enorme doorbraak. kan rekenen in zowel Israël als in als dit na de Tweede Wereldoorlog sterk groeiende populariteit ver­ de Arabische landen. het geval was met de Europese heugen. Onder het voorzitter­ De onderhandelingen zullen onderhandelingen zal Jeruzalem Kolen- en Staalgemeenschap en schap van de Spaanse oud­ lang duren en uiterst moeilijk en zijn, dat Israël nooit zal willen op­ Ook de Verenigde Naties zou later de EG, zou een dergelijk re­ premier Adolfo Suárez werden ingewikkeld zijn. De uitgangspo­ geven als ongedeelde hoofdstad. een constructieve rol tijdens, gionaal economische samenwer­ veel Latijnsamerikaanse partijen sitie van Israël en van de Arabi­ Toch zijn ook daar afspraken voor maar vooral ná de conferentie kingsverband in het Midden-Oos­ lid. sche landen staan haaks op elkaar o.a. vrije toegang van allen denk­ kunnen spelen, door bij te dragen ten ook de decennia oude vijand­ Thans bestaat er zeer veel be­ en er is nog groot wederzijds wan­ baar. aan de implementatie van de schap en strijd tussen landen in langstelling uit Midden- en Oost­ trouwen. De Regering van Israël noodzakelijke veiligheidsgaran­ de regio kunnen overbruggen. Europa. Zo verkregen tijdens het denkt er thans niet aan om maar Tegen deze achtergrond is het ties. Daartoe is echter eerst nodig Ook hier is een rol voor de EG met congres te Luzerneengroot aan­ één vierkante centimeter van de weliswaar te begrijpen dat dat het vertrouwen van Israël in een "Van den Broek-plan voor re­ tal partijen de waarnemerstatus. sinds 1967 bezette gebieden op te Shamir thans niet bereid is het de Verenigde Naties wordt her­ gionale samenwerking in het Naast het Chileense PAC, de geven, terwijl de Arabische re­ bouwen van nieuwe nederzettin­ steld. Dat vertrouwen is terecht Midden-Oosten". Nueva Generación uit Venezuela geringen en ook gematigde Pales­ gen op met name de West-Bank te zeer beschaamd toen de Algemene en de Liberal Party uit Cyprus tijnen vinden dat Israël al die ge­ stoppen, maar tegelijkertijd is dit Vergadering van de Verenigde Tenslotte dienen goed te con­ waren dat: de Radical Demoeratic bieden moet opgeven. Toch geloof zeer te betreuren. Het staken van Naties in 1975 de infame resolutie troleren afspraken gemaakt te Party uit Bulgarije, de Liberal ik in uiteindelijk succes. Dit opti­ deze bouwactiviteiten zou een be­ aannam, waarin Zionisme wordt worden over wapenbeheersing in Demoeratic Party uit de Tsjecho­ misme is ingegeven door een mate tere sfeer aan het begin van de gelijk gesteld met racisme. Het de regio. Want het is verontrus­ Slowaakse Federatieve Repu­ van uiteindelijke compromis­ onderhandelingen bevorderen en zou zeer belangrijk zijn indien tend hoe aan de vooravond van de bliek, de Alliance of Free Demo­ bereidheid die wij aantroffen bij zou met name ook de zo cruciale deze resolutie in de huidige Alge­ Midden-Oostenconferentie, lan­ crats uit Hongarije en de National de meeste van onze gesprekspart­ verstandhouding tussen Israël en mene Vergadering van de VN for­ den als Syrië, Iran, Saudie-Arabië Liberal Party (PNL) uit Roe­ ners in Syrië, Jordanië en Israël de V.S. positief beïnvloeden. meel zou worden ingetrokken. en ook weer Irak hun wapenar­ menië. en ook bij de Palestijnen. Die President Bush heeft hiertoe in­ senalen weer snel aan het op­ Met deze laatste partij, de compromisbereidheid zou, na Eensgezindheid middels het initiatief genomen en bouwen en moderniseren zijn. PNL, onderhoudt de VVD nauwe lange onderhandelingen, kunnen Nederland moet dit als voorzitter Laat ons althans die les van de banden. Via de Dettmeijer Stich­ resulteren in een Jordaans-Pa­ Het is dan ook goed dat de EG van de EG actief ondersteunen. Golfoorlog geleerd hebben. • ting wordt de PNL materieel en lestijnse confederatie en in een moreel ondersteund. De Roe­ ten dele door Israël ontruimde Frans Weisglas meense oppositieleider Radu Golanhoogte. Essentieel daarbij is Campeanu (vice-president van de dat wederzijds een gevoel van Roemeense Senaat en PNL-voor­ veiligheid ontstaat en dat vereist zitter) bezocht in juni dit jaar op een gedemilitariseerde Westbank uitnodiging van de LIGN Neder­ en Golan en veilige, erkende en land. In Pulchri Studio debat­ gegarandeerde grenzen voor alle teerden Campeanu met Bolke­ staten in de regio. Ik geloof vooral stein en Blaauw tijdens een druk ook in een uiteindelijk succes van bezochte LIGN-Roemenië-avond. de onderhandelingen na een ana­ Ook mocht de LI een nieuw lid lyse van de positie van Premier in haar midden ontvangen: de Shamir. Die is thans keihard en Noordierse Alliance Party. lijkt tot geen compromis bereid. Dat zal hem bij de komende ver­ Social Affairs Committee kiezingen geen windeieren ople­ veren. Daarna staat hij politiek Om de sociale dimensie van het nog sterker dan thans en is tevens liberalisme meer inhoud te geven minder afhankelijk van ultra­ is in Luzern een Social Mfairs rechtse politiek-religieuze groe­ Committee opgericht. Dit comité peringen. De verleiding om · als zal zich internationaal manifes­ een tweede Begin de geschiedenis teren om binnen en buiten de LI in te kunnen gaan door het afslui­ deel te nemen aan de discussie ten van vredesakkoorden met Sy­ over sociale zekerheid, arbeids­ rië en Jordanië zal dan voor omstandigheden, emancipatie, Shamir heel groot worden. Groot­ etc. ste knelpunt tot het eind van de OKTOBER 1991 12 Emancipatieraad Te W"einig vrouwen in politiek

Op 3 september jl. was het zover: de Emancipatieraad bood het langverwachte advies: ,;Vrouwen in politiek en openbaar bestuur" aan staatssecretaris De Graaff-Nauta van Binnen­ landse Zaken aan. In dit advies wordt de conclusie getrokken en openbaar dat te weinig vrouwen actief zijn op dit terrein. Belangrijker nog dan deze conclusie zijn de aanbevelingen die de Emancipa­ tieraad doet ter verbetering van de politieke en bestuurlijke participatie van vrouwen. Ook de VVD kan deze aanbevelingen door JOAN VAN DIJK, WD-hoofdbestuurslid en lid Emancipatieraad niet negeren. bestuur

Cijfers Mwijzing tentiële kanshebsters bij degenen behoeften en wensen hebben als die de selectie uitvoeren niet be­ vrouwen, maken dat er relatief Cijfers spelen een belangrijke De reden waarom zich relatief kend zijn. Met andere woorden: weinig vrouwen in de politiek ac­ rol in dit advies. Die geven name­ weinig vrouwen in vertegenwoor­ vrouwen zijn onzichtbaar. De po­ tief zijn. Die cirkel kan alleen lijk op zeer beeldende wijze aan digende organen als Tweede en litieke partijen kunnen dit onder­ worden doorbroken wanneer meer hoe het met de bestuurlijke en po­ Eerste Kamer, Europees Par­ vangen door vrouwen niet alleen vrouwen deel gaan nemen aan het litieke deelname van vrouwen is lement, Gemeenteraden en Pro­ te scholen, maar ook door het op­ maatschappelijk en politiek cir­ gesteld. Enkele evidente voor­ vinciale Staten bevinden, ligt o.a. zetten van een databank. Een cuit. beelden: in 1991 wordt gemiddeld in het feit dat er nog steeds enkele dergelijke "kennis"-bank moet de De partij speelt daarbij een een kwart van de zetels in de ver­ partijen zijn die deelname van namen van de vrouwelijke leden, cruciale rol. Volgens de Eman­ tegenwoordigende organen be­ vrouwen in vertegenwoordigende hun specifieke deskundigheden cipatieraad zou bij de eerstvol­ kleed door vrouwen. Acht procent organen min of meer expliciet af­ en de wensen van die leden m.b.t. gende verkiezingen minstens van de burgemeesters is vrouw. wijzen of niet stimuleren. Daar­ het verrichten van politieke ac­ 30 % van de zetels door vrouwen Op dit moment is er geen enkele naast geldt natuurlijk dat te wei­ tiviteiten bevatten. Die gegevens moeten worden ingenomen. Bij de vrouwelijke Commissaris der Ko- nig vrouwen lid zijn van een po­ kunnen eenvoudig worden ver­ daarop volgende verkiezingen nigin. t litieke partij. kregen door middel van een en­ moet dat percentage oplopen tot Bij de VVD is 36,7 % van de quête. Minstens elke twee jaar tenminste 35 %, daarna 40 % en Van de gekozen leden in de leden van het vrouwelijk geslacht. moet deze databank worden bij­ Joan van Dijk eindigen op de helft van alle ze­ waterschappen is elf procent Bij de PvdA ligt dat percentage op gewerkt. tels. Uiteraard zijn dit gemiddel­ vrouw, terwijl 4% de functie van 40. Bij D66 rond de 40 en bij het Overigens heeft de Organisatie voldoen voor een functie binnen den. voorzitter vervult. In de externe CDA rond de 23 %. De VVD neemt Vrouwen in de VVD kortgeleden de partij, duidelijk worden aan­ Waar het op aankomt is maat­ adviesorganen heeft in 11 % van hier dus een aardige middenposi­ zo'n enquête onder de vrouwelijke gegeven door de benoemende in­ werk binnen iedere partij. Aparte de gevallen een vrouw zitting. tie in als het gaat om het partij­ leden gehouden. Het is goed te stanties en partijen. Onderzoek kandidatenlijsten van mannen en lidmaatschap. constateren dat op dit punt onze heeft namelijk uitgewezen dat vrouwen kunnen overigens ook Macht Indien echter geen duidelijke partij niet achterloopt. vrouwen eerder zullen kandide­ een bijdrage leveren aan de oplos­ maatregelen worden getroffen die ren wanneer werving en selectie sing van dit probleem, aldus de Ondanks het feit dat in de af­ zijn gericht op wijziging van het Mannelijke criteria via een open procedure verloopt Emancipatieraad. Het argument gelopen jaren in al deze publieke recruterings- en selectieproces zal met heldere criteria. "We kunnen geen vrouw vinden", organen sprake is van een posi­ de nagestreefde gelijke vertegen­ Een andere verklaring voor de is anno 1991 achterhaald, de in­ tieve ontwikkeling en de cijfers nu woordiging ook bij de VVD nog achterstand in politieke en be­ Vicieuze cirkel dividuele verschillen tussen beduidend hoger zijn dan de ver­ lang op zich laten wachten. stuurlijke participatie door vrou­ mannen en vrouwen worden gelijkbare percentages van tien wen moet worden gezocht in het Veel vrouwen met (jonge) kin­ steeds kleiner. Het probleem jaar geleden, is de achterstand ten Lidmaatschap feit dat criteria, zoals gehanteerd deren ambiëren geen politieke schuilt veel meer in de structurele opzichte van mannelijke verte­ bij recrutering en selectie van baan. De combinatie van een po­ belemmeringen die worden opge­ genwoordigers nog steeds groot. De Emancipatieraad stelt in kandidaten, toegeschreven zijn op litieke functie en een baan bui­ worpen. Juist het opruimen van Een vreemde ontwikkeling, zijn advies dat weliswaar veel de eigenschappen van mannelijke tenshuis (momenteel noodzake­ dergelijke hindernissen is bij uit­ aldus de Emancipatieraad, omdat vrouwen zich betrokken voelen bij kandidaten. Te weinig wordt re­ lijk om door de selectie heen te stek voor politieke partijen een vrouwen al geruime tijd gekozen een politieke partij, maar zij mel­ kening gehouden met verschillen komen) plus de gezinsverant­ taak. en benoemd kunnen worden in den zich onvoldoende als lid aan. in bezigheden. Bestuurlijke er­ woordelijkheid is vaak te zwaar. deze publieke functies en omdat Daardoor komen zij dus ook niet varing - vooral op lokaal niveau - Men kan hier dus spreken van Met het advies van de Eman­ de achterstand in opleiding op in aanmerking voor het vervullen die is opgedaan via vrijwilligers­ de bekende vicieuze cirkel. V er­ cipatieraad in de hand kunnen en mannen is ingelopen en veel meer van een bestuurlijke politieke werk zou even zwaar moeten we­ gadertijden, de lange duur van moeten op korte termijn concrete vrouwen zich tegenwoordig op de functie. gen als ervaring opgedaan in een vergaderingen, het ontbreken van beleidsmaatregelen worden ge­ arbeidsmarkt begeven. De ver­ Een belangrijke verklaring andere ambtelijke of politieke de mogelijkheid van vervanging nomen. Of de politieke partijen klaring voor de grote sekse-ver­ voor het ontbreken van voldoende functie. Bovendien is het aan te bij zwangerschap, problemen met zich daarvoor daadwerkelijk zul­ schillen moet dan ook niet zozeer vrouwelijke kandidaten op ver­ bevelen dat de maatstaven waar­ de kinderopvang plus het feit dat len inzetten, zal bij de volgende worden gezocht in het ontbreken kiesbare plaatsen zou zijn dat po- aan potentiële kandidaten moeten de meerderheid nog steeds uit verkiezingen moeten blijken. • van politieke wil, maar meer in het feit dat het proces zo lang­ zaam verloopt. Juist politieke partijen spelen daarbij een Opening nieu\Ve vergaderzaal door RENY DIJKMAN, foto's: THEO MEIJER cruciale rol. Ook de overheid kan een bijdrage leveren, met name in DEN HAAG, 23 september merd, funderingen verlegd, be­ langer meer hoeft het hoofdbe­ hadden doorstaan. Voorzitter de voorwaardenscheppende sfeer, 1991 - Ze waren er allemaal zo dradingen vernieuwd, de tuin­ stuur zich tijdens de avondverga­ Ginjaar prees het personeel dat maar het is aan de politieke par­ trots op! Ze hadden zo graag beplanting ging op één grote oude deringen bil aan bil in de te kleine onder de uiterst moeilijke om­ tijen om nu tot actie over te gaan. aan die 300 genodigden die beuk na geheel tegen de vlakte, de bovenzaal te persen of over de standigheden toen het de partij naar het Thorbeckehuis wa­ vloerbedekkingen moesten door grond te kruipen om een lampje slecht ging niet was weggelopen, VN-ver'd.rag ren getogen in alle rust die het hele pand vernieuwd wor­ aan te doen. De 300 gasten kwa­ maar gemotiveerd had door­ nieuwe vergaderzaal willen den... Kortom, het was geen tijd men in de stromende regen. Bui­ gewerkt. En... zo verzekerden zij Er lijkt overigens ruimte te laten zien. om fluitend naar kantoor te gaan. ten tussen de ijlings opgestelde beiden: "Het gaat weer goed met komen voor de aanbevelingen die parasols kon men het glas snel de VVD!" de Emancipatieraad doet om de De noeste werkers van de Ko­ En dan komt de grote dag! De met regenwater navullen, al liet deelname van vrouwen in politiek ninginnegracht hadden zes nieuwe vergaderzaal is gereed. En de catering daar weinig tijd toe. Die sfeer bleef, ondanks het feit en openbaar bestuur te bevor­ maanden in het stof en gruis ge­ wat voor een zaal! Met goede Maar de sfeer was fantastisch! dat men opgepakt in de nieuwe deren. De Nederlandse overheid zeten. Er werd gesloopt, getim- akoestiek en airconditioning. Niet zaal en in de koffiehoek moest zal zich namelijk door het ratifi­ Schetste algemeen secretaris staan. Alle provincies waren rij­ Het sprekerstrio: Ginjaar, Bolkestein en Van den Berg bij de maquette. ceren van de "Convention on the Wim van den Berg in kort bestek kelijk vertegenwoordigd. Het had Eliminati on of all forms of Dis cri­ de geschiedenis van het Thorbec­ iets weg van een ouderwets gezel­ mination Against W omen" (het kehuis, de lof en hulde van voor­ lige reünie. Voorzitter Ginjaar VN-verdrag tegen vrouwendis­ zitter Ginjaar en politiek leider onthulde de maquette, waarop de criminatie) verplichten om "alle Bolkestein gingen uit naar de­ geschiedenis van deze historische passende maatregelen te nemen genen die dit alles maandenlang dag was vastgelegd. om discriminatie van vrouwen in het politieke en openbare leven Heel veel cadeaus werden het pand in­ "Op 23 september 1991 heeft uit te bannen. Om vrouwen in het gedragen. De voorzitter van de Organi­ namens het hoofdbestuur van de bijzonder van het recht te verze­ satie Vrouwen in de WO, Monique de VVD voorzitter dr. L. Ginjaar, de Vries, overhandigde namens de Vrou­ keren om op gelijke voet met wen een groot pak aan de voorzitter. nieuwbouw van het Thorbec­ mannen deel te nemen aan de kehuis in gebruik gesteld.' vaststelling van het overheidsbe­ Nieuwbouw en renovatie zijn leid en aan de uitvoering daarvan; tot stand gekomen door de ar­ alsook openbare ambten te bekle­ chitect A. P. M. Runderkamp van den en alle openbare functies op bureau "Margreet van der Hoe­ alle overheidsniveaus aan te vul­ ven", het aannemersbedrijf len; deel te nemen aan niet-over­ "Morgenstond B.V.", de tuinar­ heidsorganisaties en verenigin­ chitect ing. J. S. C. Bloemsma en gen op het gebied van het open­ hoveniersbedrijf "Groenvoorzie­ bare en politieke leven. ning Ketel en Zn.". • OKTOBER 1991 13 Nadere verduidelijkingvan het -standpunt over de WAO

De WD heeft ili het verleden meermalen voorstellen gedaan in de WAO terecht komt heeft in Kortom, wij vinden het onjuist voor wijzigingen in de WAO. ieder geval wel de kan:s gekregen dat in de kabinetsvoorstellen de Onder andere bij de Tussenbalans is nog een concreet pakket om een beter loonniveau te be­ WAO-ers boven de 50 jaar buiten voorstellen voor de WAO- en Ziektewetproblematiek op tafel halen en zich bij te verzekeren c.q. beschouwing blijven. Hoewel de gelegd. een eigen reserve op te bouwen VVD het dus volledig met het Ka­ In de vorige aflevering van Vrijheid en Democratie is het voor calamiteiten. binet eens was dat er in de W AG­ Pieter Ressenaar regeling moest worden ingegre­ fractiestandpunt andermaal nog eens kort weergegeven. pen, zijn wij het met de keuze van Te kort blijkbaar, want uit de discussie in partijcommissie en de maatregelen bepaald niet eens. uit brieven van leden aan de redactie is gebleken dat er be- Ons pakket is consistenter en ' hoefte bestond aan verduidelijking van het standpunt van de rechtvaardiger, terwijl bovendien .WD. de vinger wordt gelegd op het Op de Partijraad van 21 september jl. is met name in de misbruik dat momenteel ten on­ discussiegroep Financieel Economische Zaken uitgebreid op rechte van de regeling wordt ge­ dit onderwerp ingegaan. maakt. Bovendien wordt in de De aanwezige leden van de WD-fractie hebben in de discussie Robin Linschoten Kabinetsplannen de taakstelling van het regeerakkoord noch qua met de partijraad het standpunt met betrekking tot de WAO­ zien te voorkomen dat mensen ar­ volume noch qua financiële doel­ problematiek nog eens duidelijk samengevat in een aantal beidsongeschikt worden en de re­ stelling gehaald. Het kabinet 1 punten, die ook in de rapportage tijdens het plenaire gedeelte geling moet minder aantrekkelijk haalt zijn eigen doelstelling dus van de partijraad zijn weergegeven en ieders instemming worden gemaakt om werknemers niet. De VVD echter ruimschoots. konden vinden. letterlijk in weg te werken. Het is natuurlijk algemeen bekend dat • De redactie heeft daarom aan het Kamerlid Robin Linschoten de regeling wordt misbruikt om en de voorzitter van de discussiegroep over Financieel Econo­ m.n. oudere werknemers met Koninklijke Leidse Studentenvereniging "Pro Patria" mische Zaken Pieter Ressenaar gevraagd om hierover in dit vervroegd pensioen te sturen. en blad verslag uit te brengen. Liberale Internationale- Groep Nederland (LIGN) De VVD vindt het echter niet organiseren redelijk om echte arbeidsonge­ PEACE-KEEPING en PEACE-ENFORCING Kort samengevat is het VVD­ gekomen die er eigenlijk niet in schikten, die nu in de regeling zit­ als standpunt over de WAO als volgt. thuis horen. Dit betekent dat de ten, sterk op hun uitkering te herkeuring van alle WAO-geval­ korten. Deze mensen hebben im­ NIEUWE UITDAGINGEN VOOR DE NEDERLANDSE KRIJGSMACHT 1. Alle WAO-ers worden her­ len natuurlijk niet op dezelfde mers geen kansen meer om maat­ keurd om vast te stellen of men manier moet plaatsvinden als tot regelen te nemen, om zich in de Actuele forumbijeenkomst al of niet terecht arbeidsonge­ nu toe het geval was. De huidige huidige situatie nog bij te verze­ met schikt is verklaard, waarbij keuringsinstanties, de huidige keren c.q. hun leven anders in te wordt nagegaan of de betrok­ regels en procedures en de Be­ richten. Vandaar ook onze voor­ MR. DRS. F. BOLKESTEIN (VVD) kene in een andere functie wel drijfsverenigingen die de regelin­ keur om juist voor de toekomst Vice-Admiraal Jhr. H. van Foreest (Kon. Marine) zou kunnen werken. Het be­ gen uitvoeren hebben duidelijk alle nieuwe gevallen met een Luitenant-Generaal M. J. Wilmink (Kon. Landmacht) grip passende arbeid wordt dus gefaald. Er zal dus een opzet moe­ minder vergaande WAO-regeling Luitenant-Generaal W. C. Louwerse (Kon. Luchtmacht) aanzienlijk verruimd. ten worden gecreëerd, waarbij te confronteren en daar ook geen H. J. A. Hofland (NRC Handelsblad) 2. De uitkeringen van degenen niet zo makkelijk als tot nu toe leeftijdsbarrière in aan te bren­ Prof. jhr. dr. F. A. l\11. Alting von Geusau (RU Leiden) die terecht arbeidsongeschikt mensen arbeidsongeschikt wor­ gen. onder leiding van zijn verklaard wordèn niet den verklaard en bovendien zal . Mr. drs. J. C. van Baaien aangetast. veel meer moeten worden ge­ Leeftijdscriterium (VVD-adviescommissie voor Buitenlandse Zaken) 3. Voor alle nieuwe gevallen keken naar alternatieven voor wordt de duur van de uitkering diegenen die voor bepaalde werk­ Het aanleggen van een leef­ Donderdag 7 november a.s., vanaf 20.15 uur op verkort overeenkomstig de zaamheden inderdaad arbeidson­ tijdscriterium is juridisch aan­ Sociëteit "Minerva" (Toneelzaal), Ereestraat 50 te werkloosheidswet. geschikt zijn. vechtbaar en kan ook zeer on­ Leiden 4. Een leeftijdsgrens voor nieuwe rechtvaardig uitpakken. Een jon­ - toegang vrij - introductie toegestaan - WAO-gevallen ·is onjuist. Ook Andere aanpak gere die vroeg gehandicapt is, is nieuwe gevallen boven de 50 nooit in staat geweest om een be­ Evt. informatie via Eduard van Lent, jaar vallen dus onder het nieu­ We zullen dus met een fun­ hoorlijk loon te verdienen en zich postbus 11245, 2301 EE Leiden (tel.nr.: 071-144372) we systeem. damenteel andere aanpak moeten bij te verzekeren voor een goed 5. Uiteindelijk staat de VVD een basisstelsel voor met de AAW als basis. Iedereen heeft dan de keuze om zich voor een hogere uitkering bij te verzekeren via Beter zicht op het "\Vereldnieuw-s particuliere verzekeringen, Keesings Historisch Keesings Historisch Archief, zoals zelfstandigen reeds doen Archief geeft u maandelijks een uniek Nederlands standaardwerk: of via CAO-regelingen. Inmid­ een overzicht van politieke, • Per jaar 12 maandelijkse edities van dels wil zelfs de vakbeweging sociale en economische wereld- tenminste 72 pagina's over een basisstelsel praten, gebeurtenissen. Gebaseerd op betrouw­ • Het wereldnieuws in overzichtelijke regio's maar het Kabinet heeft deze bare bronnen zoals dag- en weekbladen uit verdeeld. Binnen elke regio worden de landen kans voorbij laten gaan. binnen- en buitenland. Per land gerubri­ in alfabetische volgorde besproken 6. Voor nieuwe gevallen met ceerd, bie

zoekt de talenten doorRENYDIJKMAN, foto:THURINGBV.

In september is de door het hoofdbestuur ingestelde Commissie Tweede Kamer voor de eerste keer na haar -installatie in juli rond de tafel gaan zitten om haar werkwijze te bespreken. Deze commissie, onder voorzitterschap van drs. G. M. V. van Aardenne, is in het leven geroepen om het hoofdbestuur te adviseren over een kwalitatief zo goed mogelijke groslijst van VVD-kandidaten voor de Tweede Kamer.

Op basis van haar gefundeerde Bovendien vinden wij hun advies zal het hoofdbestuur de herkenbaarheid belangrijk. Her­ volgorde van de 'lijst samenstel- kenbaarheid voor de maatschap­ . len, waarna het laatste woord - pij, voor beroepsgroepen of regio­ zoals bij alle zaken binnen de naal. Wij zoeken mensen die het VVD - aan de algemene verga­ vertrouwen van een groep hebben. dering blijft. Ditmaal echter met Daarmee willen we weer de brug stemmingen waarin niet twee­ slaan over de bestaande afstand derde van het stemmental door­ politiek-maatschappij." slaggevend is, maar een gewone meerderheid al voldoende is. Ervaring Talentenjacht De commissie zal tijdens haar t speurtocht door de liberale ge­ Gijs van Aardenne, oud-vice­ lederen nog op andere zaken let­ De Commissie Tweede Kamer tijdens de installatie bijeen. premier en commissievoorzitter, ten. En natuurlijk staat daarbij v.l.n.r. Henk Vonhoff, Jet Sengers-van Gijn, Rolf Haafkens, Wim van den Berg, Leendert Ginjaar, Tineke Tangel, voorzitter Gijs licht de werkwijze van de com­ de affiniteit tot de liberale politiek van Aardenne en Els Veder-Smit. missie toe. "Het gaat erom tot een voorop. Volledigheidshalve: de algemeen secretaris en de oud-voorzitter maken geen deel uit van de commissie. Mevrouw Tangel treedt optimaal samengestelde kan­ "Mensen die voor de Tweede op als ambtelijk secretaris. didatenlijst te komen. Dat is erg Kamer kiezen moeten niet na een belangrijk in deze tijd waarin de paar jaar zeggen: 'Ik heb het wel het voorwerk, met de voorronden. commissie benaderen via het al­ die dossierkennis hebben of zich mensen meer en meer van de po­ gezien', want dat is niet de bedoe­ Tegen de tijd dat de groslijst er is gemeen secretariaat. Van Aar­ dat snel eigen kunnen maken. litiek vervreemden. Dat tij moe­ ling. Zij moeten zich niet alleen komen we in een stroomversnel­ denne: Het laatste woord blijft Maar vooral degenen die dergelij­ ten we keren. We moeten zorgen aangetrokken voelen tot het po­ ling. Dan is het moment aange­ aan de algemene vergadering. Wij ke kennis ook weten te gebruiken. dat de maatschappij zich weer in litiek bedrijf, ze moeten die taak broken waarop we heel hard aan komen met een onderbouwd ad­ Als er een interruptie komt, moet die politiek weerspiegeld ziet. ook aankunnen. Er zijn mensen het werk moeten. En natuurlijk vies bij het hoofdbestuur. Dat be­ men de interumpant het riet in Dat houdt echt niet in dat we die heel bekwaam zijn, maar in de komen we op tijd rond met ons tekent ook dat we niet gevoelig kunnen sturen. Al of niet met een alle oude en gebaande wegen ver­ politiek niet tot ontplooiing ko­ advies. De commissie-Nord ver­ zijn voor argumenten als: "Het is kluitje. Dat vereist een zekere laten. Zo hebben we een beroep men. gaderde ook elke week en som­ zo'n aardige jongen. Hij is zo veel­ gave. gedaan op alle kamercentra­ Wij zullen ook letten op de mige mensen uit die commissie belovend en hij zit al jaren in het En wat heel belangrijk is dat levoorzitters om het aanwezige maatschappelijke achtergrond. zitten ook in dit groepje." bestuur van de ondercentrale en de betrokkenen hun zelfbeheer­ talent in dekc's op te sporen. We Zowel maatschappelijke als po­ ziet er zo leuk uit." Aan dat soort sing weten te bewaren. Ten aan­ 'zullëiï' gäàii. jirätëri.. riiê'C dê ·ver~ litieke ervaring zijn van oelang: brie liJsten ·· · · ·· · · vër naren liêbo'èn\vë· n!èt vëér· · - :i:lèiï \ràri ae-ïrïëdiä 1s. bóös wórélé·n: eniging van Staten- en Raadsle­ Als je bijvoorbeeld in een beetje Om; gaat het erom e'chte li­ het domste wat je kunt doen. Dat den, met de Organisatie Vrouwen grote gemeenteraad het vak hebt Tegen die tijd wordt de com­ beralen te traceren met ervaring. zijn enkele van de psychologische in de VVD en met de leiding van geleerd en daar is al gebleken dat missie geacht drie lijsten uit te Maatschappelijke ervaring kan elementen, die wij bij de kandida­ de Haya van Somerenstichting, je dat goed doet, dan is dat voor brengen namelijk: even belangrijk zijn als politieke. ten moeten proberen eruit te ha­ die jaarlijks de topkadercursus­ ons een zwaardere kandidaat dan 1. De groep van kandidaten die Iemand die bijvoorbeeld loonon­ len." 11111 sen organiseert. We moeten echt een vergelijkbaar iemand die der­ beslist op de voorlopige kandida­ derhandelingen heeft gedaan, is gaan 'scouten', gaan inventari­ gelijke ervaringen mist. Daarom tenlijst hoort voor te komen; ook met een politiek spel bezig ge­ seren welke talenten in onze par­ zijn we ook zeer geïnteresseerd 2. De kandidaten die wellicht op weest. We zoeken mensen die in (zie ook het juni-nummer van tij aanwezig zijn. Dat zien we als in de bevindingen van de Haya die lijst kunnen worden geplaatst; een debat uit de voeten kunnen; Vrijheid & Democratie, pag. 8) onze eerste taak." van Somerenstichting. Men heeft 3. De groep kandidaten die be­ daar een groot aantal mensen zien slist niet in aanmerking komt De VVD zoekt ten behoeve van de VERENIGINGVAN Uitbreiding passeren en men weet waar het voor de voorlopige kandidaten­ STATEN- EN RAADSLEDEN een talent zit. Het gaat nu in eerste lijst. Van Aardenne denkt dat de instantie echt om het opsporen en Wat die laatste lijst betreft, is administratief medewerk(st )er commissie met behoorlijk veel inventariseren van de talentvolle dat niet in strijd met de Wet op de nieuwe namen moet komen. "We personen." Privacy? voor halve dagen (9. 00 - 13.00 uur) moeten uitgaan van een groei van "Daar hebben we uitvoerig de fractie en - indien we straks Ontspannen over gesproken. Te meer omdat in Wij bieden een zelfstandige en afwisselende functie in het Thorbec­ weer regeringsverantwoordelijk­ de toelichting staat dat wij kehuis, het administratieve hart van de partij-organisatie. De Ver­ heid zouden gaan dragen- van een De commissievoorzitter Twee­ anoniem werken en dat het eniging heeft tot doel het bevorderen van de kennis van het bestuur langere reeks kwalitatief goede de Kamer legt er de nadruk op dat hoofdbestuur de verantwoorde­ van provincies en gemeenten door o.a. het uitgeven van het kandidaten." de huidige VVD-fractie echt niet lijkheid overneemt. We kunnen verenigingsargaan Provincie & Gemeente, het organiseren van Vanzelfsprekend is natuurlijk hoeft te leven met de gedachte: het niet maken om in een gesprek studiebijeenkomsten en het verstrekken van informatie aan haar dat de gegadigden liberaal moeten "Ze zitten mi al naar ons te kij­ met een ongeschikte kandidaat, leden en aan organen van de VVD. zijn en affiniteit moeten hebben ken!" de betrokkene naar huis te laten met de liberale politiek. "Daar­ "Dat komt het werk in de frac­ gaan met het gevoel dat hij naar Tot de taken behoren: naast," vervolgt Gijs van Aarden­ tie niet ten goede," zegt Gijs van onze mening wél geschikt is. Dan - het up-ta-date houden van het overzicht van VVD-leden in pro-· ne, "is het van groot belang dat Aardenne. "Die fractie moet re­ loop je het risico dat de manl­ vinciale staten en gemeenteraden en het actief verzamelen van de groslijst evenwichtig wordt sa­ delijk ontspannen haar werk vrouw alle registers daarna gaat deze gegevens; mengesteld. We hebben weinig kunnen doen. We kijken nu niet ·opentrekken. We zullen dergelijke - het onderhouden van veelvuldige telefonische contacten met de aan tien financiële specialisten. naar de zittende fractie, die is een gesprekken met zeer veel tact leden van de Vereniging alsmede het verrichten van secretariaats­ Een beetje evenredige verdeling gegeven. We houden ons bezig moeten omkleden. Als iemand werkzaamheden; over de diverse disciplines is met talent-scouting buiten de werkelijk volstrekt ongeschikt is, - het voeren van de financiële administratie; noodzakelijk. Daarnaast bestaat fractie. Volgens onze taakstelling zullen wij moeten zeggen: "U - het organisatorisch begeleiden van congressen en bijeenkomsten; binnen de fractie behoefte aan ge­ zullen we tegen de verkiezingen kunt van ons geen positief advies - het notuleren van vergaderingen bij afwezigheid van de adjunct- neralisten. Natuurlijk zijn er ook met de fractieleden gaan krijgen.".En als de betrokkene er secretaris. vakken waarin dat specialisme praten, maar iedereen weet dat er vervolgens zelf niet over spreekt, belangrijk is, maar het is wel een toch altijd een verloop is en een hebben wij geen behoefte om er­ Deze taken dienen in nauwe samenwerking met de adjunct-secreta­ voordeel als men ook generalist aantal bij de voorlopige bereid­ gens een la te maken waar deze ris, de heer A.W. Dijk, te worden verricht. kan zijn. Om een voorbeeld uit verklaring al te kennen geeft niet namen in voorkomen. Moeilijker vele te noemen: het oud-Kamerlid in de Kamer terug te willen ke­ wordt het echter als zo iemand Van kandidaten wordt gevraagd een HAVO- en secretaresse-oplei­ Geurtsen was juridisch specialist, ren." toch wil doorzetten." ding (of gelijkwaardige ervaring) en bekendheid met WP 5.0, Dbase­ maar tegelijk ook generalist. Men III +en Queen ( eventeel Exact) alsmede een nauwkeurig gevoel voor hoeft niet op alle beleidsterreinen Tijdpad Gesprekken service; affiniteit met de doelstellingen van de VVD is noodzakelijk. allemaal de laatste details te ken­ De functie is geschikt voor een herintredende vrouw. nen. De werkwijze van de commis­ De commissie-Van Aardenne is Het salaris is afhankelijk van leeftijd en ervaring. Daarnaast verwachten wij van sie is heellogisch wanneer we uit­ thans nog niet in het stadium dat de aspirant kandidaten dat zij gaan van de geplande verkie­ zij met personen al "sollicitatie"­ Inlichtingen omtrent de functie kunnen worden ingewonnen bij de zich niet alleen tot het liberalisme zingsdatum, maar wat doet zij als gesprekken voert. Voorlopig in­ heer A. W. Dijk, telefoon 070-3613050. Sollicitaties kunnen vóór 7 en de politiek aangetrokken voe­ het kabinet voortijdig valt? Van ventariseert zij. november worden gezonden aan de heer W. J. A. van den Berg, len, maar ook dat zij bereid zijn Aardenne opgewekt: "Daarom Iedereen die namen wil noe­ algemeen secretaris VVD, Postbus 30836, 2500 GV 's-Gravenhage. daar een brede rol in te spelen. zijn we nu ook al begonnen met men, kan daarover schriftelijk de OKTOBER 1991 15 Mr. Henk Koning.:... Voorspelbaar gedrag belangrijkste voor politieke

vind ik dat het bestuur zo dicht deruit komen. Ik zag dat al aan mogelijk bij de burger moet staan. de hand van een aantal zaken die partij door RENY DIJKMAN Dat betekent dus onder meer ook ik op Binnenlandse Zaken moest dat de gemeenten hun eigen be­ doen. Dan springt vooral het gif­ lastingtarieven moeten kunnen schandaal van Lekkerkerk naar vaststellen." voren. In die zaak had ik de coör• DEN HAAG - Henk Koning is de laatste van de lichting VVD­ dinatie van de verschillende Kamerleden uit 1967. Per 1 november trekt hij een streep onder Staatssecretariaten daarbij betrokken departemen­ zijn actieve politieke carrière. Dan wordt hij lid van de Alge­ ten. Het ging ook om de financiële mene Rekenkamer. Twee staatssecretariaten (Binnenlandse In de twee verschillende gevolgen voor de gemeente Lek­ Zaken '77-'81) en Financiën ('82-'89), bijna 14 jaar Kamerlid­ staatssecretariaten (Binnenland­ kerkerk De toenmalige burge­ maatschap onder zes verschillende fractievoorzitters (Toxo­ se Zaken en Financiën) heeft hij meester van Lekkerkerk, Hans peus, Geertsema, Wiegel, Nijpels, Voorhoeve en Bolkestein) ... zich als een vis in het water ge­ Ouwerkerk, heeft die zaak uiter­ Die staat van dienst is nog uit te breiden met bestuurlijke VVD­ voeld. Beide lagen geheel in de mate kundig en verstandig opge­ functies in zijn geliefd Rotterdam, maar ook met het raadslid­ lijn van zijn specialismen op het pakt. Hij is nu dan ook burge­ maatschap in de Maasstad en het lidmaatschap van Provinciale gebied van de rijksbelastingen en meester _van Groningen gewor­ Staten in Zuid-Holland. zijn rechtenstudie. den. Met Hans Wiegel werd het een Lekkerkerk was de eerste ge­ Henk Koning vertrekt eind mingen: "Daardoor leer je veel vriendschap voor het leven. "Het meente in Nederland waar gif in deze maand. "Ik zal zeker nog wel mensen kennen. Mensen die op feit dat we eensgezind waren plus de bodem werd gevonden. Eigen­ op de officiële gedeelten van de een gegeven ogenblik op cruciale de omstandigheid dat Hans Wie­ lijk leefde toen bij de overheid nog algemene vergaderingen komen, punten in de partij zitten. Bur­ gel vice-premier was heeft naar de gedachte dat wel nergens el­ maar onder mijn actief politieke gemeesters zijn beroepsbestuur­ Mr. Henk Koning mijn gevoel het gewicht van Bin­ ders zulke stommiteiten werden bestaan trek ik nu een streep. Ja, ders en beroepsbestuurders kun­ nenlandse Zaken opgekrikt." uitgehaald als het dempen van wel met wat weemoed, maar aan nen natuurlijk voor de partij in Ook met CDA-minister Ru­ de andere kant krijgen mensen hun eigen gemeente niets doen, teraden en provinciale staten. ding, waarmee hij 7 jaar op fi­ (vervolg op pagina 18) zelden op hun 58ste nog de mo­ maar wel in regionaal verband. Overigens moeten die wel geba­ nanciën werkte, had hij een uit­ gelijkheid om een nieuwe carrière Dat geeft namelijk het skelet aan seerd zijn op afspraken over het stekende verstandhouding. Het te beginnen." de partij. Het is goed dat in het programma. Wat in Rotterdam feit dat beide heren met hun echt­ hoofdbestuur en in de kamercen­ Jongste gedurende een groot aantal jaren genotes de organisatie op zich na­ • Verjaardagen tralebesturen burgemeesters zit­ is gebeurd (een meerderheidscol­ men tot de grootse viering van Jongeren ten. Zij kennen het lokale bestuur legé) is schadelijk voor de stad ge­ Henks 50ste veijaardag spreekt Hij kwam kort voor Hans Wie­ en velen nemen op zeker moment weest. Gelukkig is men daar van­ boekdelen. betalen lagere gel in de Kamer. De lichting '67 belangrijke plaatsen in het partij­ af gestapt. De toenmalige meer­ Henk Koning kort en bondig contributie bestond verder uit Els Veder­ organisme in. Wat ik wel betreur derheidspartij, de PvdA, was zo over die laatste samenwerking. Smit, Henk Vonhoff, Hans de is dat niet iedere VVD-kandidaat arrogant om te denken dat zij het "Ruding en ik waren het over al­ Veldhoven - Jongeren van Koster en Koos Rietkerk. Na de die solliciteert naar het bur­ alleen konden. Sommige dingen les eens. Waar we het niet over 18 tot en met 23 jaar krijgen kabinetsformatie waarbij de gemeesterschap zich bij mij zijn daarbij goed gegaan, andere eens waren behoorde niet tot het een contributieverlaging VVD-fractie met haar 17 leden meldt. Dat is niet verstandig. We slecht. Juist in onze consensus­ beleidsterrein van Financiën." van f 30,-. Tijdens de hui­ bewindslieden leverde voor het moeten een overzicht hebben van democratie is op gemeentelijk en tengewone algemene ver­ kabinet-De Jong werd -de fractie de mogelijkheden. Kandidaterr die provinciaal vlak afspiegeling de Regelgeving -gadering van 4 en 5 oktober­ aangevuld door Hans Wiegel, niet worden benoemd, kunnen beste bestuursvorm." is besloten de VVD-contri­ Aart Geurtsen en Han Schlin­ weer geschikt zijn voor andere Van de intense pogingen - door butie voor hen van f 55,­ gemann. sollicitaties, waardoor je tot heel Voorts behoort Henk Koning de VVD-politici de laatste decen­ tot f 25,- terug te brengen. Henk Koning over die tijd. "Ie­ geschikte benoemingen kunt ko­ tot de notoire tegenstanders van nia ondernomen - om de regel­ Voor de 24- t/m 26-jarigen der had een grote eigen verant­ men." degenen die menen dat de ge­ geving te verminderen, is toch blijft het bedrag van f 55,­ woordelijkheid. De fractie was in meentelijke belastingtarieven als weinig terecht gekomen ... gehandhaafd. De contribu­ die tijd reuze gezellig. Er was al­ Koning deelt niet de kritiek dat een eenheidsworst door de over­ tie voor de ,jongste jonge­ tijd wel iemand 'jarig', waardoor door de VVD vaak te weinig wordt heid moeten worden opgelegd. "De natuur is sterker dan de ren" gaat al in voor 1992. in de fractie de flessen sherry bin­ ingespeeld op openvallende func­ "Geen twee gemeenten zijn het­ leer," zegt Henk Koning heel Het is hetzelfde bedrag dat nenkwamen. Dat gebeurt niet ties in het maatschappelijk mid­ zelfde, hebben eenzelfde bevol­ nuchter. "Op allerlei terreinen ook wordt betaald door ge­ meer. Verjaardagen worden nu denveld. "Dergelijke benoemin­ kingssamenstelling of voorzie­ wordt toch vaak om regelgeving zins- en aspirantléden. gevierd op goed burgerlijke wijze gen," zegt hij, "zijn niet te organi­ ningenpakket. Als goed liberaal gevraagd en kan men er niet on- met gebak." seren vanuit de partij. Dat ge­ beurt voor een groot deel door Zelf is hij degene, die misschien coöptatie (verkiezing van nieuwe wel de grootste verjaarspartij leden door de reeds aanwezige le­ Overdracht voorzittershmner heeft gehouden; georganiseerd den, red.). Daar is het CDA bui­ door de families Wiegel en Ruding tengewoon sterk in. Zelf heb ik Een hameroverdracht die van harte gebeurde (vervolg van pagina 1) ter gelegenheid van zijn 50ste. een aantal middenveldposities, kunnen vragen of er nog plaats is Het Rotterdamse' Hulskamp­ zoals het president-commissaris­ voor een partij als de VVD. Het gebouw puilde uit van de ruim 600 schap van de Daniël de Hoedkli­ antwoord daarop is: Ja. Nog veel gasten. Het bewijst hoeveel niek Daarvoor ben ik aangezocht beleidsmaatregelen op sociaal­ vrienden en goede kennissen en ben ik een CDA-er opgevolgd. economisch vlak, op het gebied Henk Koning heeft. van de volksgezondheid en het "Ik onderhoud veel contacten, Daarnaast heb je de benoe­ milieu en vele andere terreinen maar toch minder dan ik zou wil­ mingen bij de overheid. Met amb­ moeten worden getroffen. Daar­ len," vertelt hij. "Het meest zuinig telijke benoemingen moet je ui­ naast zullen wij zorg moeten dra­ ben ik op mijn oude vrienden van terst voorzichtig zijn. We behoren gen voor al diegenen die nog niet de lagere en middelbare school en een onkreukbaar ambtenarenap­ de vrijheid hebben, die zich nog vooral op de mensen aan de Rijks­ paraat te hebben en dat hebben bedreigd voelen. belastingacademie uit mijn se­ we ook. Politieke voorkeuren be­ naatstijd. In de politieke wereld horen daarbij niet in eerste in­ Toekomstgericht heb ik met name nog steeds uit­ stantie een rol te spelen. Wel is stekende contacten met Hans het gewenst dat evenwicht be­ De VVD is een toekomst­ Wiegel en zijn schoonfamilie. staat in politieke kleur, in maat­ gerichte partij, die oplossingen Maar ook met de overigen. Zo was schappelijke levensbeschouwin­ moet formuleren en initiatieven ik onlangs op de 70ste verjaardag gen. Als bewindsman heb ik ruim moet nemen in plaats van af te van Els Veder-Smit. Veel vrien­ tien jaar ervaring gehad met wachten. Initiatieven op het ge­ denbanden liggen voor mij in het voortreffelijke ambtenarentoppen bied van vergrijzing, van Europa Rotterdamse. Govert van Tets, met verschillende achtergronden en van het democratisch tekort. Jan Kerstholt, Wim Baggerman, die uitstekend adviseren, zo is Wij moeten, zoals Luteijn het zei, Jan en Ankie Verbeek en Karel mijn ervaring." idealisme combineren met realis­ Staab zie ik regelmatig." me. Wij willen een schoon land Afspiegelingscolleges en een goede toekomst voor onze Burgemeesters­ kinderen. benoemingen Het tot zijn recht komen van De keuze van Dian van Leeu­ de verschillende maatschappijbe­ wen-Schut tot voorzitter van de Dat Henk Koning zo thuis is schouwingen ziet Henk Koning VVD is een heel goede. Zij heeft in het partijcircuit komt volgens als een van de onderdelen van grote bestuurlijke en maatschap­ hem onder meer doordat hij ja­ goed bestuur. "Dat betekent dat pelijke kwaliteiten. De VVD kan renlang de fractiehobbyist is ge­ ik een groot voorstander ben van met haar vol vertrouwen de toe­ Weest voor burgemeestersbenoe- afspiegelingscolleges in gemeen- komst tegemoet gaan. • OKTOBER 1991 16 Financiële drempels voor REGIO arbeidsparticipatie van vrouwen in het bijzonder door LEN REMPT-HALMMANS DE JONGH, WO-Tweede-Kamerlid

De nog steeds gangbare opvattingen over de verzorgingsstaat, kent de financiële drempels voor treden. Ingeval de partner de gebaseerd op het kostwinnersmodel, staan volgens de VVD deze vrouwen. arbeidsmarkt kan betreden haaks op het streven naar economische zelfredzaamheid van maar hier niet zoveel voor voelt, vrouwen. Salarissen, sociale wetgeving, pensioenopbouw gaan Het Kabinet erkent echter wel dient volgens de VVD geen toe­ nog steeds uit van het vlak na de Tweede Wereldoorlog vorm­ dat dit mechanisme in werking slag respectievelijk subisidie te gekregen ideaal: moeder de vrouw moet thuis kunnen blijven treedt voor een alleen-verdiener worden verleend. en financieel toch goed verzorgd worden. met een minimumuitkering en Dit ideaal verwordt tot een regelrechte ramp voor de vrouw een aantal subsidies. Die voelt er Hiermee worden meerdere vlie­ zodra de leefeenheid wordt opgebroken. Bovendien veroor­ volgens de wetenschappelijke gen in een klap geslagen: · zaakt het door de steeds betere opleiding van vrouwen een Raad voor het Regeringsbeleid - enige financiële drempels voor aanzienlijk maatschappelijk verlies aan investering in kennis (WRR) niets voor om betaald werk toetreding tot de arbeidsmarkt en kunde. te verrichten voordat de beloning van vrouwen met een partner Betaalde arbeid van de gehuwde vrouw wordt nog altijd be­ zo'n veertien procent boven het worden geslecht schouwd als een soort luxe. Een bijverdienste om leuke dingen minimum ligt. De zgn. "poverty­ de "poverty-trap" voor uit­ te kunnen doen. De vraag dringt zich steeds verder op of de trap", waar het Kabinet niet al­ keringsgerechtigden op mi.: maatschappij zich deze luxe nog kan veroorloven. leen veel begrip voor opbrengt, nimurnniveau wordt doorbro­ Zelfs de vrije keuze of men wel of geen betaalde arbeid wenst maar er zich ook min of meer bij ken Vrijwilligers te verrichten komt langzamerhand in het geding. In ieder geval neerlegt. het draagvlak voor premie- en is de in de huwelijkswetgeving verankerde onderlinge zorg­ belastingheffing wordt verbreed gezocht plicht nu al de kapstok om bij het bepalen van inkomensafhan­ in principe komen alle vrouwen kelijke subsidies het inkomen van de vrouw, overigens terecht, tot 40 jaar zonder kinderen dan HET LIBERAAL ARCHIEF mee te rekenen. Maar we kunnen dat ook omdraaien. Ik kom wel met kinderen, waarvan de GRONINGEN daar nog dp terug. partner geen betaald werk ver­ de mr. H. S. Siebers en ir. A richt, daarvoor in aanmerking Voetstichting - Taak overnemen vrouwen met kinderen, waar­ vrouwen van de partner wel betaalde is in 1990 opgericht met als Laten we eens naar een WAO­ arbeid verricht zouden daarvan doel het verzamelen en bewaren er kijken. U weet wel, de drie let­ "vrijgesteld" kunnen worden van onder andere archieven van ters die grote oproer binnen vak­ totdat het jongste kind 4 jaar is liberale afdelingen in Nederland bonden en Partij van de Arbeid op en naar school gaat. De kin­ in het algemeen en van afdelingen hun geweten hebben. Maar daar deropvang speelt qan geen rol in de provincie Groningen in het gaat het nu niet om. Stel: hij is meer. Deeltijdarbeid moet bin­ bijzonder. Sindsdien heeft de kostwinner. Hij krijgt, als hij met Financiële nen de mogelijkheden liggen. stichting een aantal waardevolle zijn uitkering van 70 % van het onafhankelijkheid archieven mogen· ontvangen van laatst verdiende loon onder het (De VVD wijst er op dat het feno­ een aantal afdelingen en Onder­ sociaal minimum voor een "echt­ Welnu, dat doet de VVD, in meen van de zgn. "meewerkende centrales, alsmede van de Ka­ paar" zakt nog een toeslag als hij beide gevallen, niet. Het is drin­ vrouw" in midden- en kleinbedrijf, mercentrale Groningen. Deze ar­ een financieel van hem afhanke­ gend noodzakelijk deze financiële dan wel op de boerderij een van­ chieven zijn geordend en middels lijke partner heeft. We vragen ons barrières te doorbreken. Niet al­ zelfsprekende zaak is. V oor een een plaatsingslijst toegankelijk dan kennelijk nog niet af of die leen omdat de deelname van verbeterde rechtspositie van deze gemaakt. partner niet jong genoeg is, laten vrouwen aan de arbeidsmarkt van groep is de maatschap een goede Het bestuur van de stichting we zeggen onder de 40 jaar, om belang is om zichzelf financieel te rechtsvorm; het minimum aantal heeft het voornemen om in het zelf de handen betaald uit de kunnen redden. Vergroting van de te werken uren moet echter ver­ begin van 1993 een boek te publi­ mouwen te steken. Verzorging arbeidsparticipatie, ook van laagd worden.) ceren over de geschiedenis van de van kinderen moet geen probleem mannen, is van belang om het liberale stroming in de provincie zijn als hij thuis, en hopelijk nog draagvlak voor premie- en belas­ - van werkgevers mag worden Groningen. Daarvoor heeft het in staat is, om die taak over te tingheffing te vergroten. Op dit verwacht dat zij nog meer dan bestuur van de stichting een com­ nemen. moment staan tegenover honderd tot nu toe, met name voor moei­ missie ingesteld, die onderzoek Len Rempt-Halmmans de Jongh mensen die werken 87 mensen die lijk vervulbare vacatures in­ doet naar deze geschiedenis. Ech­ Alimentatie van een uitkering afhankelijk spelen op de behoefte aan deel­ ter, voor wat betreft de periode dan wel de verkeerde kant op zijn. Deze lasten zijn binnen af­ tijdarbeid en kinderopvang. Ze­ 1917-1970 is er onvoldoende ma­ Wie dè wenkbrauwen optrekt staan. De zogenaamde femini­ zienbare tijd niet meer te dragen. ker de gezfmdheidszorg moet in teriaal uit kleinere gemeenten in bij de suggestie dat een vrouw tot sering van de armoe is dan ook De WRR toont zich daar in "Wer­ deze richting denken in plaats de provincie Groningen voorhan­ 40 jaar alsnog de arbeidsmarkt nog steeds aan de orde van de dag. kend perspectief' buitengewoon van werkneemsters uit Polen den. zou kunnen betreden moet zich bezorgd over. aan te trekken. Het is goedkoper De commissie is dan ook op goed herinneren dat het Kabinet Financiële drempels Voor met name vrouwen zon­ goede voorzieningen voor werk­ zoek naar een aantal vrijwilligers in het kader van de nieuwe Na- der of met een verouderde oplei­ willende (herintredende) vrou­ die jaargangen van plaatselijke . bestaandenwet voorstelt een we­ Want laten we eerlijk zijn, "zij" ding, voor slecht opgeleide alloch­ wen te treffen. De gewenste kranten op aankondigingen en duwe tot 50 jaar en zonder kin­ zal zeker op het minimum niveau tonen en idem dito jongeren is het leeftijd moet niet te laag gesteld verslagen van vergaderingen wil­ deren onder de 18 jaar, geen recht geen aandrang tot werken heb­ dan van belang dat het mi­ worden! Menige vrouw boven de len controleren. Met nadruk op een verlengde basisuitkering te ben. Ze moet immers eerst de toe­ nimumloon geïndividualiseerd veertig wil graag de handen uit wordt hierbij aangegeven, dat er geven; ze kan volgens het Kabinet slag en het "verlies" van de aan wordt. Nu vrijwel alle kostwin­ de mouwen steken. Opsplitsing geen beloning anders dan vergoe­ dus best haar eigen brood verdie­ hem, als alleenverdiener, overge­ ners meer dan het minimumloon in geschoold en ongeschoold ding van onkosten gegeven kan nen. De VVD legt die grens overi­ hevelde belastingvrije voet over­ verdienen is het geen bezwaar om werk verdient aanbeveling. worden. gens bij 46 jaar. bruggen. En als daar dan nog eens de zogenaamde vergoeding voor - (om)scholingsplicht voor uit­ Vrijwilligers kunnen zich een verminderde huursubsidie en de niet-verdienende partner ad keringsgerechtigden, juist in (schriftelijk) melden bij de pen­ Ook een gescheiden vrouw idem dito studiefinanciering voor 30 % te schrappen. Met de WRR het kader van de ABW, die nog ningmeester van de stichting, de hoeft niet meer op eeuwigdurende de kinderen bovenop komt is de verwacht de VVD dat daarmede, niet te oud zijn om de arbeids­ heer W. Plaizier, van Moerker­ alimentatie te rekenen. Als zij in animo waarschijnlijk geheel ver­ met name binnen de dienstver­ markt te betreden. Bijzondere kenlaan 22, 9721 TB GRONIN­ dat geval niet van de Bijstand af­ dwenen. Ze moet bovendien nog lenende sfeer, arbeidsplaatsen Bijstand voor kinderopvang is GEN.• hankelijk wil worden moet zij tij­ zelf premie gaan betalen, terwijl gecreëerd zullen worden, waar­ de onlangs al ingevoerde rand­ dens haar huwelijk toch proberen zij anders voor niets meever­ voor het huidige minimumloon te voorwaarde. op de arbeidsmarkt actief te blij­ zekerd is. Dezelfde financiële hoog is. - afschaffen van de overdracht ven. Niet voor niets is 90 % van drempels gelden natuurlijk voor van de basisaftrek aan alleen­ de bijstandsgerechtigden van het de partner van een man die wel Dat bracht de WD, samenvat­ verdieners met evt. daaraan ge­ vrouwelijk geslacht en maar al te betaald werk verricht en op de­ tend, tot de volgende -opvattingen: koppeld een verhoging van de vaak de alleenstaande ouder met zelfde inkomensafhankelijke - een algehele verlaging van het kinderbijslag (uitwerking voor­ kinderen. Een uitzichtloze situa­ subsidies recht heeft. Het ontbre­ minimumloon met 30 % ineens, stel WRR) en een verhoging van tie. ken van kinderopvang of de kos­ waarbij wordt aangetekend dat het arbeidskostenforfait. De meeste vrouwen boven de ten daarvan kunnen in dat geval dit uiteraard niet geldt voor 65 beschikken slechts over een bijkomende hinderpalen zijn. lopende arbeidsovereenkom­ De minister van Sociale Zaken AOW-uitkering. En ook dat zal Zelfs vrouwen behoren tot de ca­ sten die voor wat betreft het en Werkgelegenheid heeft in het niet veel verbeteren als vrouwen tegorie "berekenende burgers"! overeengekomen loon veelal in desbetreffende debat van de niet zelf pensioenrechten op­ Vanuit dat oogpunt is het nog een guldens zijn afgesloten. Een en Tweede Kamer de opdracht ge­ bouwen. Bij het wetsvoorstel over wonder dat de overgrote meer­ ander van belang voor laagge­ kregen om deze en andere ideeën de verevening van pensioenrech­ derheid van werkende gehuwde schoolden, waaronder vrouwen te verwerken in een nieuwe noti­ ten na echtscheiding gaat het Ka­ vrouwen toch tevreden is met en allochtonen · tie over de vergroting van binet er al weer vanuit dat dit kleine deeltijdbaantjes. Het psy­ - de VVD is van mening dat alvo­ arbeidsparticipatie in het alge­ probleem t.z.t. vanzelf de wereld chisch inkomen, de lol van het rens inkomensafhankelijke meen en van vrouwen in het bij­ uitgaat als gehuwde vrouwen werken, heeft dan blijkbaar de subsidies c.q. toeslagen aan een zonder. Het nog te formuleren ka­ zelfredzaam worden. Het is dan overhand. Toch verricht de meer­ alleenverdiener worden toe­ binetsstandpunt over het onlangs wel jammer dat daar nog zo wei­ derheid van de gehuwde vrouwen gekend, gekeken moet worden uitgekomen rapport Stevens over nig van terecht komt. En dat fi­ met of zonder kinderen geen be­ of de niet-verdienende partner belastingvernieuwing moet daar nanciële prikkels zo gering zijn, taalde arbeid. Het Kabinet ont- alsnog de arbeidsmarkt kan be- eveneens rekening mee houden. 11 Jacques Hobbel gehuldigd

Peter van Vugt en Jacques Hobbel Jan van Heukelum overhandigt de Leendert Ginjaar zet voor zijn dank­ scheidende voorzitter een bronzpn woord het bronzen beeldje op de Rozenburg- Tijdens het 25-ja­ beeldje. hoofdbestuurstafel neer. rig bestaan van de afdeling Ro­ zenburg is de heer Jacques Hobbel door het VVD-hoofdbestuurslid Peter van Vugt namens het be­ stuur gehuldigd voor zijn vele werkzaamheden binnen onze li­ berale partij. De heer Hobbel is gedurende die 25 jaar VVD-fractievoorzitter geweest. Hij wist ook in moeilijke tijden de drie raadszetels voor de VVD te behouden. Na de receptie is het in Rozen­ burg een groot feest geworden on­ der leiding van feestcommissie­ voorzitter Piet Janse. R.D. 11 Ivo Opstelten: "De kritische pijlen wer­ Nel/ Ginjaar-Maas leefde met haar man den soms volstrekt ten onrechte op jou mee, zoals zij dat al die jaren heeft ge­ Zeister WO gericht." daan. de straat op

Met koffie, thee en limonade CDA-voorzitter Van Velzen kwam af­ voor de kinderen heeft de VVD­ scheid nemen van Ginjaar als WO­ Waardering voorzitter. afdeling Zeist op 14 september jl. "open VVD-kraam" gehouden. De Zeister afdeling wenst het contact sprekers persoonlijk gericht, deels met de burgers ook buiten verkie­ tot de zaal, benadrukte Leendert zingstijd stevig in stand te hou­ voor Ginjaar nogmaals dat de belang­ den. Elke drie maanden zal de af­ rijkste taak van de VVD is te zor­ deling op zaterdag van 10.00 tot gen dat de partij van de leden 16.00 uur in een VVD-kraam met blijft. Dat de opvattingen van de iedereen in discussie gaan die leden bepalend moeten zijn. "Be­ scheidende partij terug wilde geven aan haar stuurders en politici moeten zich daar behoefte toe voelt. De afde­ lingsvoorzitter W. J. M. den Heij­ leden. Dat is je gelukt." daarvan rekenschap geven; ieder er schreef de redactie dat de be­ binnen de eigen verantwoorde­ langstelling van het publiek tus­ Wat bezielt je? lijkheid. Het laatste woord blijft sen de 18 en de 80 jaar voor deze aan de algemene vergadering." open discussies groot was. voorzitter Kamercentralevoorzitter Jan Ginjaar gaf toe dat de achter "Voor de Zeister liberalen is dit van Heukelum begon met een op­ hem liggende periode "soms één van de methoden om te weten somming van alle functies die moeilijk" was... Lopen op het te komen wat onder de bevolking door RENY DIJKMAN, foto's: THEO MEIJER Ginjaar ooit. in de partij heeft be­ scherp van de snede ... Dat dragen leeft en hoe over bepaalde politie­ kleed, en vroeg daa:~;:na: "Als je van die verantwoordelijkheid zou ke besluiten wordt gedacht." VELDHOVEN- Met de uitreikingvan de Thorbeckepenning,- de dat allemaal gedaan hebt, als je niet mogelijk zijn geweest als de · De kraam was onder meer be­ eerste officiële daad van Dian van Leeuwen als VVD-voorzitter­ getrouwd bent met een staatsse­ VVD toch niet was en is wat zij mand door VVD-raadsleden, le­ drie speeches in de zaal en een uitbundige receptie met zeer cretaris wat bezielt je dan om 1s. Als het er echt op aan komt den van Provinciale Staten en het veel cadeaus heeft de VVD op 4 oktober afscheid genomen van voorzitter te worden. Geld? Nee! houden we elkaar allemaal vast." afdelingsbestuur. In het kader haar voorzitter Ginjaar. De lof en hulde gingen ook uit naar Eer? Nou, die krijg je in die functie van de door het hoofdbestuur in­ zijn echtgenote Nell, die hem door dik en dun heeft gesteund. niet. Carrière? die had je niet Hij prees de JOVD voor de gestelde werkgroep "Ledenwer­ meer nodig. functie die zij als onafhankelijke ving en ledenbehoud" blijkt dat In de zaal sprak als eerste de op jou gericht. De partij in al zijn Voor het partijvoorzitterschap jongerenorganisatie vervult: "De Zeist - en vermoedelijk ook andere vice-voorzitter van de VVD, mr. geledingen is onder leiding van heb je bezieling nodig. Je bent luis in de pels", maar ook "de VVD-afdelingen - als uitgangs­ Ivo Opstelten. Hij noemde Gin­ jou weer in gang gebracht. Het vervuld van het liberalisme en broedplaats van talent". Waar­ punt heeft dat het voeren van jaar: "Een partijman in hart en gaat weer goed met de VVD, dat is daarnaast met liefde voor de par­ dering uitte hij ook voor het bol­ campagnes zich niet moeten be­ nieren; door dik en dun. Het enige mede jouw verdienste. Leendert, tijleden. werk de Vereniging van Staten­ perken tot verkiezingen, maar een wat voor je telde was de partij. Je bedankt!" en Raadsleden en de Organisatie permanent proces horen te zijn. bezit een grote ervaring en kennis Bij je aantreden heb je gezegd: Vrouwen in de VVD. "Zij hebben R.D.II in en van de partij en die gaven Moed "Die partij behoort in de eerste nog steeds bestaansrecht." een garantie voor politiek ge­ plaats aan de leden. Die partij is Maar ook ging zijn dank naar De heer Den Heijer in gesprek met enke­ Als tweede spreker noemde van de leden." Dat citaat heb je le jongere belangstellenden. voel... Een vrijetijdsvoorzitter ... al die bestuurders van afdelingen, maar wel altijd bereikbaar. De Frits Bolkestein de grote ma­ in praktijk gebracht. Je was een oc's en kc's: "Mensen die al hun steun van het thuisfront, van N ell nagerskwaliteiten van Ginjaar. waardig voorzitter van de partij vrije tijd voor onze partij over­ dus, was voor jou van groot be­ "Vanuit de ene hoek van je oog in een buitengewoon moeilijke hebben." lang. Nell, bedankt!" zag je alles en met één oor hoorde periode. Je hebt het ook moeilijk Hij sloot af met: "Nu ik het heb Ivo Opstelten maakte de ba­ je aHes. Je luisterde in plaats van gehad; die partij heeft het je niet meegemaakt, zie ik het als een lans op van de vele veranderingen te spreken; je bestudeerde in gemakkelijk gemaakt. Al die kri­ heel bijzondere, onvergetelijke die de partij onder het voorzitter­ plaats van les te geven. Dat was tiek heb je aangehoord. Die was tijd. Mijn dank gaat uit naar het schap van Ginjaar heeft doorge­ je kracht." Retorisch vroeg hij de soms - ten onrechte - persoonlijk algemeen secretariaat, waarop in maakt. Om enkele zaken te noe­ zaal: "Was het een partijvoorzit­ getint, maar jou ging het altijd om moeilijke tijden alle pijlen waren men: het nieuwe, direct door de ter ooit gelukt dat de hoofdbe­ die achterban. Daarom wil ik min gericht en naar het hoofdbestuur. leden gekozen hoofdbestuur, de stuursleden in 1989 besloten of meer namens die achterban ex­ Dat is een club vrienden. Die verandering van de kandidaat­ zichzelf op te heffen om plaats te cuus aanbieden en je bedanken." vriendschap zal blijven. Ik dank stellingsprocedure, de vereen­ maken voor een bestuur-nieuwe­ Van Heukelum zorgde voor een jullie ongelooflijk voor jullie voudiging van reglementen, de stijl?" hilarische noot door voor Ginjaar's steun." discusies die weer op gang kwa­ nieuwe huis een grote VVD-affi­ men via Geurtsen's "Liberaal Be­ Bolkestein prees de moed van che met het cijfer 1 aan te bieden. Receptie stek", het program-Toxopeus, de de scheidende voorzitter. "Er was Het echte cadeau volgde: een "Ongebroken Lijnen van de com­ altijd tegenstand. Je nam de ri­ bronzen beeldje met de titel: "Het Daarop volgde in de wandel­ missie-Nord en de wijziging van sico's. Maar wie geen risico's wil groot overleg", gemaakt door gangen de receptie. Zeer veel le­ de in- en externe communicatie. lopen, neemt pas echt risico. Je Thekkie Kreuger. den, bestuurders en politici "Het hoofdbestuur moest lei­ hebt veel gedaan om van een maakten van de gelegenheid ge­ ding geven aan een partij in be­ kiesvereniging een politieke partij Dankwoord Ginjaar bruik om het echtpaar Ginjaar­ roering. De kritische pijlen wer­ te maken. In een van je eerste Maas nog even te spreken en te den soms volstrekt ten onrechte toespraken heb je gezegd dat je de In zijn dankwoord, deels aan de bedanken. 11 OKTOBER 1991 18 Voorspelbaar gedrag_ Activiteitenschem.a belangrijkste 1 januari - 31 december 1992 voor politieke partij 1januari Nieuwjaarsdag (algemeen secretariaat gesloten) 12juni - TV-uitzending (vervolg van pagina 15) 14januari - Vrijheid en Democratie 13juni bijeenkomst partijraad o.a. t.b.v. het vastleggen - publikatie beschrijvingsbrief 45ste jaarlijkse van conclusies themacongressen algemene vergadering sloten met gif. Vanaf die periode 15juni - LCJ-vergadering heb ik de regelgeving op het ter­ 16januari LPG-vergadering rein van het milieu zien opkomen. 16juni Vrijheid en Democratie Niemand zal nu nog in Nederland 20januari - hoofdbestuursvergadering zeggen dat - gelet op de vele er­ 22juni hoofdbestuursvergadering varingen - milieuregelgeving niet 22januari - TV-uitzending nodig is. Zo zijn er vele voorbeel­ 2 en 3juli - Congres ELD in Kopenhagen bezoek hoofdbestuur aan de KC Amsterdam den te noemen." 6juli hoofdbestuursvergadering 25januari periodiekoverleg HB/KC Voorspelbaarheid vóór 15juli - mededeling hoofdbestuur aan de besturen van 29januari - LCV-vergadering afdelingen en centrales met betrekking tot het Henk Koning heeft door al die periodieke aftreden van leden van het jaren heen zijn eigen - altijd goed 3 februari hoofdbestuursvergadering hoofdbestuur tijdens de 46ste jaarlijkse algemene gefundeerde - mening binnenska-· vergadering 1993 mers nimmer onder stoelen of 5 februari bezoek hoofdbestuur aan de KC Den Helder banken gestoken. Veel heeft hij 10 augustus - hoofdbestuursvergadering - LCJ-vergadering binnen de partij zien veranderen 10 februari 22.augustus - periodiekoverleg HB/KC en desgevraagd wil hij op de val­ 14 en 15 februari congres Organi~atie Vrouwen in de VVD in de Blije reep nog best een paar zaken Werelt te Lunteren 24 augustus - hoofdbestuursvergadering kwijt. "De VVD moet er zelf voor zor­ 17 februari hoofdbestuursvergadering 1-16 september - mededeling hoofdbestuur over plaats, tijd en gen zich rtiet te veel aan regel­ agenda van de 46ste jaarlijkse algemene geving over te geven. Dat past niet 18 februari - Vrijheid en Democratie vergadering 1993 bij een liberale partij. Ik vind dat onze verkiezingsprogramma's 19 februari bezoek hoofdbestuur aan de KC Rotterdam 2 september - LPG-vergadering veel te uitgebreid zijn. Die moeten 21 februari - '1;'V-uitzending 4 en 5 september congres Liberale Internationale te Mainz worden teruggebracht tot enkele hoofdlijnen. Want waartoe dient 2 maart - hoofdbestuursvergadering 7 september - hoofdbestuursvergadering een verkiezingsprogramma? Dat moet dienen als leidraad in een 11 maart bezoek hoofdbestuur aan de KC Dordrecht 8 september Vrijheid en Democratie verkiezingscampagne en vervol­ gens als leidraad in een coalitie­ - LPG-vergadering 15 september/ - hoofdbestuur en ledenvergadering van elke vorming. 15 december·· afdeling kunnen kandidaten stellen voor de We hebben onlangs in de frac­ 16maart - inlevering amendementen c.q. moties door vacatures in het hoofdbestuur (46ste jaarlijkse (tot 24.00 uur) afdelingen, centrales e.a. op de voorstellen in de algemene vergadering 1993) tie een discussie gehad, die resul­ beschrijvingsbrief 45ste jaarlijkse algemene teerde in het feit dat wij misschien vergadering 19 september - partijraadsvergadering over Troonrede én anders hebben gehandeld dan in Miljoenennota het verkiezingsprogramma van de 17 maart - Vrijheid en Democratie VVD staat, maar ons stemgedrag 21 september hoofdbestuursvergadering in de Kamer was volkomen over­ ·18 maart TV-uitzending eenkomstig het verwachtingspa­ bezoek hoofdbestuur aan de KC Friesland 5 okteber· - hoofdbestuursvergadering troon van onze achterban. Alles verandert voortdurend. Daar 23 maart hoofdbestuursvergadering 7 oktober LeV-vergadering moet je rekening mee houden. Na 28 maart - periodiekoverleg HB/KC 10 oktober periodiekoverleg HB/KC een regeerakkoord is een verkie­ zingsprogramma niet meer zo in­ 30 maart LCJ-vergadering 13 oktober - Vrijheid en Democratie teressant. 1 april bezoek hoofdbestur aan de KC 's-Gravenhage 19 oktober hoofdbestuursvergadering De eis die de leden en kiezers aan een politieke partij mogen 4 april - bijeenkomst partijraad o.a. ter advisering 45ste 26 oktober - LCJ-vergadering stellen is voorspelbaar gedrag. Als JAV men een bepaalde opstelling van 28 oktober LPC-vergadering 6 april hoofdbestuursvergadering de VVD Tweede-Kamerfractie ziet 31 oktober - themacongres (onderwijs) en men kent het verkiezingspro­ 8 april LCV-vergadering · gramma niet - en wie kent het 2 november - hoofdbestuursvergadering wel?- dan moet men kunnen zeg­ 11 april - Jaarvergadering Vereniging van Staten- en gen: 'Ja, dat is de VVD!' Met heer Raadsleden in het Jaarbeurs Congrescentrum te 6 en 7 november congres Vereniging Staten- en Raadsleden in de Bommel moet men kunnen zeg­ Utrecht Blije Werelt te Lunteren gen: 'Ik had het zelf kunnen zeg­ gen, Tom Poes!' en dan het liefst 14 april Vrijheid en Democratie 14 november - themacongres (grenzen aan de zorg) nog iets beter zodat bewondering publikatie aanvulling op de beschrijvingsbrief 45ste JAV met moties en amendementen 15 november sluitingsdatum indiening van voorstellen voor de naar voren komt over de wijze (tot 24.00 uur) 46ste jaarlijkse algemene vergadering (1993) door waarop het is gedaan. De voor­ 15 april bezoek hoofdbestuur aan de KC Drenthe de ledenvergaderingen van de afdelingen en de spelbaarHeid en de betrouwbaar­ centralevergaderingen van de centrales bij de heid zijn essentiële zaken. 17 april Goede Vrijdag (algemeen secretariaat gesloten) algemeen secretaris Binnen de VVD geldt daar­ naast dat men persoonlijke ruzies TV-uitzending 16 november - hoofdbestuursvergadering moet vermijden. Over de inhou­ delijke zaken is men het meestal 19 en 20 april - Pasen (algemeen secretariaat gesloten) 17 november - Vrijheid en Democratie wel eens. Persoonlijke ruzies die 27 april hoofdbestuursvergadering 28 november periodiekoverleg HB/KC naar buiten komen, zijn fnuikend voor de partij." 30 april Koninginnedag (algemeen secretariaat gesloten) 30november - hoofdbestuursvergadering Onderscheidingen 9mei - themacongres (Europa) 9 december - LPG-vergadering Henk Koning heeft in zijn po­ 11mei hoofdbestuursvergadering 12 december - bijeenkomst partijraad o.a. t.b.v. het vastleggen litieke carrière voor al zijn ver­ van conclusies themacongressen diensten twee hoge Koninklijke 12mei Vrijheid en Democratie en een hoge Pauselijke onder­ 14 december - hoofdbestuursvergadering 13mei - TV-uitzending scheiding gekregen. Zijn scherpe 15 december - Vrijheid en Democratie analyses, maar ook zijn bonhom­ 16mei periodiekoverleg HB/KC mie, zullen straks worden gemist 15 december - sluitingsdatum kandidaatstelling periodieke in de fractie en in de partij. Het 20mei LPG-vergadering (tot 24.00 uur) verkiezing leden hoofdbestuur (1993) door het vertrek van deze politicus met zijn hoofdbestuur en de ledenvergaderingen van de brede interessesfeer, die zeer vele 22 en 23 mei - 45ste jaarlijkse algemene vergadering in de Flint afdelingen spreekbeurten in het land heeft te Amersfoort vervuld en mee heeft geholpen 17 december - LCV-vergadering talloze afdelingen in Brabant van 25mei hoofdbestuursvergadeáng 25 t/m 31 december - Kerstmis (algemeen secretariaat gesloten) de grond te tillen, is een verlies 28mei Hemelvaartsdag (algemeen secretariaat gesloten) . voor de VVD. Maar iedereen gunt hem na al die jaren van toewijding 3juni LCV-vergadering, De reguliere radio-uitzendingen worden via het zendernet Radio 5 van 18.20 uur en inzet van harte een nieuwe tot 18.30 uur op maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag verzorgd. De VVD start bij de Rekenkamer. • 7 en8juni - Pinksteren (algemeen secretariaat gesloten) zendt iedere veertien dagen uit op de woensdag. OKTOBER 1991 19 Mededelingen Minderhedenbeleid in vanhet centrum van belangstelling

Op het terrein van het min­ teit van het Nederlands taalon­ derwijs ter discussie. Dit raakt de hoofdbestuur derhedenbeleid lijkt de maat­ derwijs voor migranten is een an­ kern van het probleem: opmer­ schappelijke discussie op te der voorbeeld. De veelgehoorde kingen over "gelijke rechten en laaien. Op zichzelf is dat ui­ roep om verplicht taalonderwijs plichten" voor minderheden teraard een positieve ontwik­ loopt dan ook vele stappen op de blijken vaak juist van tegenover­ 1. 45ste jaarlijkse voegd alsmede een schriftelijke keling. Minder positief zijn situatie vooruit. gestelde aard te zijn. Impliciet zijn algemene - bereidverklaring van de kan­ pleidooien voor snelle en het vaak pleidooien voor aanpas­ vergadering 1992 didaat de kandidatuur ook te "eenvoudige" oplossingen, Taalonderwijs sing of aanscherping van bijvoor- zullen aanvaarden bij verkie­ waarbij de nadruk sterk een­ Ter voldoening aan de bepalingen zing; zijdig op het aanscherpen van Er is geen enkele reden om het in statuten en huishoudelijk re­ plichten en bijvoorbeeld het uitgangspunt van eigen verant­ glement van de VVD deelt het - de namen van de door het afdwingen van integratie door woordelijkheid voor minderheden hoofdbestuur aan de besturen van hoofdbestuur te stellen kan­ de overheid. een andere invulling te geven, of afdelingen en centrales het vol­ didaten voor deze vier (eventu­ het uitgangspunt zelfs te laten gende mede: eel vijf) te vervullen plaatsen vervallen ten gunste van (niet ef­ zullen worden gepubliceerd in Minderhedenbeleid verdient fectieve) overheidsdwang. Als het . - de jaarlijkse algemene verga­ Vrijheid en Democratie van ok­ een zorgvuldige aanpak, waarbij onderwijs er in slaagt gelijke dering 1992 zal worden gehou­ tober a.s.; liberalen met name oog hebben kansen voor aansluiting bij de den op vrijdag 22 en zaterdag 23 voor individuele ontplooiing en maatschappij te creëren, onder mei 1992 in De Flint te Amers­ - in het hoofdbestuur hebben na verdraagzaamheid. andere door middel van goed foort; de ledenvergaderingen 4 oktober a.s. twee leden van de taalonderwijs en arbeidsmarkt­ van de afdelingen en de centra­ Staten-Generaal zitting, te we­ Geen kortlopend gerichte scholing, is dat op lange levergaderingen van de onder­ ten mevrouw Van Leeuwen­ project termijn de belangrijkste pijler van centrales en kamercentrales Schut en de heer Blaauw; het minderhedenbeleid. Het aan­ hebben de bevoegdheid tot 16 Dit betekent niet dat het Ne­ tal drop-outs onder jongeren uit november a.s. bij het hoofdbe­ - de volgende leden van het derlandse minderhedenbeleid op­ ethnische minderheidsgroeperin­ stuur voorstellen in te dienen, hoofdbestuur. zullen in 1993 aan timaal functioneert of dat een be­ gen zal moeten worden terugge­ die in deze jaarlijkse algemene de beurt van periodiek aftreden paald einddoel in zicht is. Eman­ drongen. Betere begeleiding in het vergadering dienen te worden zijn: cipatie van (ethnische) minder­ onderwijs zou geen overbodige behandeld; a. de ondervoorzitter, mr. I. W. heden is een langdurig proces en luxe zijn. Opstelten te 's-Gravenhage (re­ geen kortlopend project. En feite­ - de ledenvergaderingen van de glementair niet herkiesbaar); lijk staat het Nederlandse beleid Grondwettelijke afdelingen, de centraleverga­ b. de penningmeester, drs. P. nog in de kinderschoenen. Op de vrijheid beeld bestaande wetgeving, louter deringen vàn de ondercentrales Ressenaar te 's-Gravenhage blijvende aanwezigheid van grote gericht op minderheidsgroe­ en kamercentrales, de commis­ (reglementair niet herkies­ groepen ethnische minderheden Ook "andere" godsdiensten en peringen. sies van advies als bedoeld in baar); is heel laat gereageerd. Zo heeft dan met name de islam zijn veel­ artikel 60 hr. en de bijzondere c. de secretarissen voor de or­ minister d'Ancona pas zeer on- vuldig onderwerp van discussie. Nogmaas: de discussie op zich­ groepen als bedoeld in artikel ganisatie, J. D. Blaauw te Zeist langs maatregelen aangekondigd Deze discussie blijkt in feite voor zelf is zinvol en noodzakelijk. Ook 78.1 hr., zijn bevoegd amen­ (reglementair niet herkiesbaar) om zogenaamde nieuwkomers een deel te gaan over de lang ge­ de JOVD zal daar een bijdrage dementen op de voorstellen in en R. C. H. Verdijk te Nijmegen adequaat op te vangen, waarmee koesterde verzuiling: de kennelijk aan leveren. Een van beide hoofd­ de beschrijvingsbrief voor deze (reglementair herkiesbaar). erkend wordt dat diegenen die succesvolle integratie van de thema's van het JOVD-novem­ jaarlijkse algemene verga­ zich tot op heden hier vestigden istam in het Nederlandse verzuil­ bercongresjs dan ook het minder­ dering (die gepubliceerd wordt N.B. in lang niet alle gevallen de kans de onderwijssysteem stuit op be­ hedenbeleid. in Vrijheid en Democratie van Als de 87ste algemene verga­ hebben gekregen een eerste stap zwaren! Wie bezwaar maakt te­ januari 1992) tot en met 16 dering op 5 oktober a.s. tot wij­ te zetten op de weg naar integra- gen isiamitische scholen stelt de EDDY HABBEN JANSEN, 11 maart 1992 bij de a1gëmëèn sé~ ... zifiirii(in' statuten en huisiiöüde~ tie. De tëkörf sch1ëtën'Cië èäpaci~----·ÜrondwèÜelijke vrijheid van on~ poiftlêk~seErèfárls Jàvb -· - -- cretaris in te dienen; lijk reglement besluit (zie de be- schrijvingsbrief gepubliceerd in - de voorzitter van de partij, die Vrijheid en Democratie van juli door de 87ste algemene verga­ jl., bijlage blz. I) dan worden ver­ dering verkozen wordt ver­ kiezings- c.q. stemprocedure en klaard (mevr. Van_ Leeuwen­ zittingsduur in die zin gewijzigd Schut), zal onder de huidige dat per plaats wordt gestemd. statuten in 1992 aan de beurt ·Openbare van periodiek aftreden zijn 2. 88ste algemene (overigens reglementair her­ kiesbaar). Het hoofdbestuur vergadering partijraadsvergadering heeft echter aan de algemene vergadering een statutenwijzi­ De 88ste algemene vergadering (buitengewone algemene verga­ ging vóürgesteld om de zittings­ dering) wordt gehouden op 23 no­ duur bij tussentijdse benoe­ mingen te wijzigen. Stemt de vember a.s. in 't Spant te Bussum. 87ste algemene vergadering De beschrijvingsbrief is gepubli­ niet met de wijziging in dan zal ceerd in het september-nummer van Vrijheid en Democratie, bij­ de kandidaatstelling geschieden lage blz. V. De aandacht van de overeenkomstig de vigerende besturen wordt gevraagd voor het statuten. (Zie de hierna te geven Datum: zaterdag 26 oktober 1991. aanwijzing bij de overige kan­ feit dat het hoofdbestuur op die didaatstellingen); vergadering de behandeling heeft voorzien inzake de Richtlijnen GR. Voor de motieven daartoe Aanvang: 10.00 uur. - de leden van het hoofdbestuur, wordt verwezen naar de inleiding te weten vier secretarissen voor op voornoemde beschrijvingsbrief. de organisatie, dienen te wor­ Mdelingen en centrales krijgen Plaats: Congrescentrum Ouwehand, Grebbeweg 109 te den verkozen. Deze verkiezing uitstel tot 18 oktober .om alsnog betreft respectievelijk de func­ Rhenen~ moties c.q. amendementen op de ties van mevr. A. A. Aeyelts richtlijnen in te dienen. Averink-Winsemius te Krimpen Als eerder gesteld is, zal behou­ a/d IJssel (herkiesbaar); drs. M. Agenda dens onvoorziene omstandighe­ A. J. Knip te Emmeloord (her­ den de behandeling van concepten kiesbaar); mevr. F. M. Roscam voor nieuwe statuten en hr. wor­ Abbing-Bos te Rijswijk (her­ 1. Opening door mr. E. J. J. E. van Leeuwen-Schut. den verplaatst naar de 45ste jaar­ kiesbaar) en mr. 0. Vogelen­ lijkse algemene vergadering. • zang te Amsterdam. De laatste 2. Toespraak door mr. drs: F. Bolkestein, voorzitter VVD-Tweede­ is wel reglementair herkiesbaar Kamerfractie. maar de heer Vogelenzang heeft de wens te kennen gegeven niet 3. Definitieve besluitvorming inzake reglement van orde van de voor een volgende periode in partijraad (in uw bezit). aanmerking te willen komen; 4. Advisering 88ste algemene vergadering inzake voorstellen voor - de ledenvergaderingen van de Richtlijnen GR (zie Vrijheid en Democratie van juni 1991). afdelingen en het hoofdbestuur zijn bevoegd voor 16 december 5. Rondvraag. a.s. kandidaten te stellen voor 6. Sluiting door mr. E. J. J. E. van Leeuwen-Schut. de in de 45ste JAVin het hoofd­ bestuur te vervullen plaatsen. Bij een kandidaatstelling dient een korte levensbeschrijving van de kandidaat te zijn ge- OKTOBER 1991 2( Cultuur en rechtsorde senrechten! Een verheven taak die helaas "vredesmacht" moge bewijzen. Een Polemiek het vermogen van onze CDA-bewinds­ vrijage die onvermijdelijk zal leiden tot Bolkestein vindt dat in Nederland man te boven gaat, getuige zijn onver­ escalatie van het geweld in die regio en Minderheden tot grove schendingen van de mensen­ wonende moslims eenzelfde vrijheid van mogen om door de jaren heen ook maar Bijdrage tot de polemiek m.b.t. de et­ rechten, zoals elk weldenkend mens zo meningsuiting en verdraagzaamheid enige verlichting te kunnen brengen in nische minderheden uit "Schweizer langzamerhand beseft. behoren na te streven als wij. Dus geen de massale schendingen van de mensen­ Wirtschafts-Zahlen: Nederland 366 inw. doodvonnis over Rushdie en geen discri· rechten. Een tekortkoming die hem even­ Het is de hoogste tijd om "in het be­ 2 2 per km ; Japan 332 inw. per km ; West­ minatie van vrouwen en meisjes. Ook wel niet is kwalijk te nemen. lang van het algemeen" de heer Van den 2 Duitsland 252 inw. per km ; Frankrijk moeten moslimmeisjes de wettelijke leer­ Daarentegen is het ronduit ergerlijk Broek definitiefafte schieten "als minis­ 2 103 inw. per km , Spanje 77 iriw. per plicht naleven. Daarmee ben ik het van. om te zien en te horen hoe zijne excellentie ter". Daarna moet hem alle tijd en rust 2 km , etc. Waarom Nederland immigra­ gegund worden om een baan te zoeken harte eens. dit gebrek op kinderlijk doorzichtige tieland?" Op de laatste pag. van het septem­ wijze tracht te camoufleren door als die zijn vermogen niet te boven gaat, zo­ dat hij op positieve wijze zijn medewer­ bernummer van V&D lees ik echter: "Die hoofd van een volledig ongeloofwaardige A. Dirkzwager, king kan verlenen aan de totstand­ urijheidsgedachte, dat verlangen om te EG-trojka goede sier te maken met zijn 's-Heer Hendrikskinderen. denken, te zeggen en te zijn wie of watje vruchteloze uredesmissies van en naar koming van een rechtvaardige, gezonde wilt, is de kern van het liberalisme." Ook Joegoslavië. Ter beteugeling van het ge­ en daarmee vredelievende wereld. daarmee ben ik het van harte eens. weld aldaar gaat zijn hart daarnaast ten De redactie behoudt zich het Beide visies lijken met elkaar in onrechte uit naar militaire interventie, Wouter ter Heide, strijd. Toch is dat niet het geval. Vrijheid zoals ziJn vrijage met het idee van een Langenholte. recht voor brieven n~et te van meningsuiting en verdraagzaam­ plaatsen of in te korten. heid zijn verre van onbeperkt en moeten Plaatsing betekent niet dat de o.a. voldoen aan de fundamentele nor­ Bolder", Molenberg 13, Delfzijl. Aan­ derlanden, Torenstraat 1, Winschoten. redactie de inhoud onder­ men en waarden van onze eigen cultuur. vang 20.15 uur (openbare gedeelte). Aanva~g 20.00 uur. WAO-problematiek. schrijft. Op meningsuiting staat bij ons geen ·,-· .. ·· .. - j, Ontwikkelingen in het basisonderwijs in doodstraf en verdraagzaamheid tolereert -· - het algemeen, en de problematiek van PUTTE/WOENSDRECHT/OSSEN­ geen discriminatie van vrouwen en kleine scholen in het bijzonder. DRECHT EN HUYBERGEN · 18 no­ meisjes of het overtreden van onze wet· vember. De heer J. Franssen. Hotel ten. Wie terwille van het behoud van an­ . - . . GOES · 7 november. De heer J. Frans­ Rest. "De drie Zwaantjes", Antwerpse­ dere culturen in ons land zelfs onze fun- • '. ! c sen. Hotel Goes, Anthonie Fokkerstraat straat 4, Putte. Aanvang 20.00 uur. Ge­ . damentele normen en waarden verzaakt • WAO 100, Goes. Aanvang 20.15 uur. Oprich­ meentelijke herindeling. is, ili wezen, een gevaarlijk iemand die, In deze rubriek worden alleen tingsbijeenkomst ondercentrale Be­ Twee berichten trokken mijn aan­ bewust of onbewust, subversief bezig is aankondigingen opgenomen veland - spreekbeurt over liberale po­ ROLDE/GASSELTE/GIETEN/ dacht en geven mij aanleiding tot onder­ met de uitholling en uiteindelijke ver­ van openbare bijeenkomsten litiek. ANLOO· 28 oktober. Mr. H. E. Koriing. staande reactie. nietiging van de grondslagen van onze Café Hofsteenge, Hofstraat 23, Rolde. In de eerste plaats het bericht in V &D eigen cultuur en rechtsorde. (voor iedereen toegankelijk) waar landelijke VVD-politici GOUDA/VROUWEN IN DE VVD · 4 Aanvang 20.00 uur. Financiële aspecten nr. 1398 inzake het VVD-standpunt met november. Mevr. E. G. Terpstra. Socië­ van het kabinetsbeleid. betrekking tot de WAO, met name t.a.v. R. Bleeker, het woord voeren. teit "Ons Genoegen", Kolkmanstraat 1- werknemers ouder dan 50 jaar. Den Haag. 3, Gouda-noord. Aanvang 20.00 uur. De SINT MICHIELSGESTEL · 21 ok­ Als VVliJ-lid sluit ik mij volgaarne actieve vrouw, thuis en buitenshuis. tober. De heer H. F. DijkstaL Gemeen­ aan bij de uitspraak dat de VVD niet Reacties septembernr. schapscentrum "De Huif', Hortensia­ aan leeftijdsdiscriminatie doet (noch aan ALMELO · ·18 november. Mr. A. H. 'S-GRAVENHAGE · 25 oktober. De straat 2, Sint Michielsgestel. Aanvang andere vormen van discriminatie). Er is In V&D van september staan o.a. Korthals. "Theaterhotel", Hofstraat, heer H. F. DijkstaL "De Regenvalk", 20.00 uur. Actuele politiek. echter naar mijri oordeel een verschil twee artikelen die mijn speciale aan­ Almelo. Aanvang 20.00 uur. Actuele po­ Weimarstraat 69, 's-Gravenhage. Aan­ tussen discriminatie en ontzien van be­ dacht kregen. litiek. vang 20.00 uur. Actuele politiek. SINT OEDENRODE/SON EN NUE­ paalde groepen in de samenleving. Juist 1. Het VVD-standpunt inzake de WAO NEN- 11 november. De heer H. F. Dijk­ zij, die thans de leeftijd van 50 jaar zijn van Hans Hoogeruorst. AMERONGEN · 21 oktober. Mevr. E. 'S-GRAVENHAGE · 28. oktober. Me­ stal. Zalencentrum "De Beurs", Heuvel gepasseerd, waren in het algemeen vanaf 2. Communicatie met media geen een­ G. Terpstra. Gemeenschapsruimte van vrouwE. G. Terpstra. Paviljoen Richter, 44, Sint Oedenrode. Gemeentelijke het begin van de vijftiger jaren nadruk­ richtingverkeer, door Dominique Peters. het bejaardencentrum "De Ridderhof', President Kennedyl. 7. Aanvang 20.00 herindelingen en actuele Haagse zaken. kelijk bij de ontwikkeling van de Neder­ Conclusie die ik hieruit trek is deze: Postmeester 1, Amerongen. Aanvang uur. 55-Plus nog in tel? landse economie betrokken en hebben, zo zelfs in het eigen blad van de partij wordt 20.00 uur. Landelijk ouderenbeleid; SLEEN - 4 november. De heer P. M. geldt dit althans voor de meerderheid, wel een goed standpunt aangedragen subsidies nu en in de toekomst. GRONINGEN/VROUWEN IN DE Blauw. Hotel Rest. "Zwols", Sleen. Aan­ daarbij een positieve rol gespeeld. Thans voor de WAO, maar wordt geen alter­ VVD- 18 november. Mevr. A. Jorritsma­ vang 20.00 uur. Actuele politiek. zijn deze werknemers in een ten opzichte natief geplaatst hoe de VVD denkt, met AMSTERDAM · 21 november. De heer Lebbink. Rest. "De Radehoek", van de huidige maatschappij-ontwikke­ instandhouding van ons sociale-uerze· J. Franssen. Filmzaal, Stadhuis, Am­ Herebinnensingel 39, Groningen. Aan­ SLIEDRECHT • 21 oktober. Mr. J. G. ling relatieve kwetsbare positie geraakt keringsstelsel, toch tot een aanvaardbare sterdam. Aanvang 20.30 uur.. Ontwik­ vang 20.00 uur. Actuele politiek. C. Wiebenga. Rest. "Bellevue", Merwe­ en het zou met name de VVD niet mis­ maar wezenlijke bezuiniging te geraken. kelingen in het onderwijs. straat, Sliedrecht. Aanvang 20.00 uur. staan dit te erkennen en daaraan voor Wat betreft het artikel van Domini­ HAARLEMMERMEER/ Bestuurlijke reorganisatie. haar visie consequenties te verbinden. que Peters: dat de algemene media de ARNHEM/JOVD-VVD • 19 oktobèr. HOOFDDORP • 28 oktober. Mr. J. G. · Zou ook voor deze leeftijdscategorie bijgaande argumenten en/of alternatie­ Mr. A. J. Te Veldhuis. Jeugdherberg C. Wiebenga. "De Deining", Marktplein SPIJKENISSE . 21 oktober. Drs. D. J. de voorziene systematiek onverkort wor­ ven niet of anders overnemen is natuur­ "Alteveer", Diepenbroeklaan 27, Arn­ 92, Hoofddor.p. Aanvang 20.00 uur. Po­ D. Dees. Carlton Oasis Hotel, M. Curie­ den gehandhaafd dan houdt dat in dat, lijkjammer voor ons, maar in ons eigen hem. Aanvang 10.00 uur. Milieugrenzen litiezaken. weg 1, Spijkenisse. Aanvang 20.00 uur. gemeten naar de maatstaven van de WW blad verwacht ik die zaken eigenlijk wel. aan economische groei. Actuele zaken rondom de gezondheids­ en de daarbij vastgestelde uitkerings­ HEEMSTEDE· 21 oktober. De heer J. zorg. duur, een nu 50jarige die vanaf zijn G. H. Determeyer, ARNHEM/VROUWEN IN DE VVD F. B. van Reij. "De Pauwenhof', Achter­ 18de jaar heeft gewerkt een arbeidsver­ Eelde. 11 november. De heer R. L. 0. Lin­ weg 17, Heeinstede. Aanvang 20.00 uur. KC TILBURG/DEN BOSCH/BREDA leden heeft van 32 jaar. Dit levert hem schotèn. Rest. "Lourens Inn", Jans­ Introductiecursus liberalisme . . 2 november. De heer J. Franssen. Rest. een uitkeringsduur op van 3 jaar in wel­ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Naschrift redactie: in het maart­ straat 5, Arnhem. Aanvang 20.00 uur. "Bovigne", Bovignelaan 3, Breda. Aan­ ke periode de uitkeringshoogte 70 % van nummer heeft op pag. 4 in het arti­ De positie van de vrouw in het arbeids­ HEEZE- 21 oktober. Mr. A: H. Korthals. vang 10.00 uur. Themadag Nederlands het laatstgenoten salaris bedraagt. (met proces. "De Kopermolen", Dirk Heziuslaan 4, Staatsbestel. als maximum het verzekerde dagloon); kel "Tussenbalans" een passage over de VVD-alternatieven voor de Heeze. Aanvang 20.30 uur. Actuele po- · vervolgens maakt de betreffende werk­ BERKEL EN RODENRIJS • 4 novem­ litiek. THOLEN/ST. PHILIPSLAND/ST. nemer nog gedurende 1 jaar aanspraak WAO gestaan, maar ook elders in dit blad treft u een uitvoerige uiteen­ ber. Mevr. A. Jorritsma-Lebbink. Ker­ ANNALAND - 2 november. Mr. A. J. op de zgn. vervolguitkering ter hoogte zetting. kelijk Centrum "Rehoboth", Wilhel­ HENGELO • 28 oktober. Mevr. N. Te Veldhuis. Hotel Rest. "De Gouden van 70 % van het voor hem geldende mi­ Wat betreft de algemene voorlich­ minastraat 1, Berkel en Rodenrijs. Aan­ Rempt-Halmmans de Jongh. Recreatie­ Leeuw", Voorstraat 50, St. Annaland. nimumloon. ting. De hoeveelheid landelijk re­ vang 20.00 uur. VINEX versus TGV. centrum "De Waarbeek", Kwekkeier­ Aanvang 20.00 uur. Contact-Mossel­ Oneigenlijk gebruik, zoals het artikel weg 227, Hengelo. Aanvang 20.00 uur. avond. stelt, kan en moet naar mijn oordeel op levante politieke onderwerpen is te groot·om ·naast alle andere partij­ BLOEMENDAAL · 14 november. De Milieuproblematiek andere wijzen worden voorkomen. Voor activiteiten· alle in dit 10 x per jaar heer H. F. DijkstaL Gemeentehuis Bloe- VOORBURG • 28 oktober. Drs. F. W. het overige komt mij een aan de WW mendaal, Bloemendaalseweg 158, · HILVERSUM· 28 oktober. De heer H. Weisglas. "De Dekkershoeve", Ultra­ analoge systematiek zeker als juist voor. verschijnend ledenblad te kunnen plaatsen. We moeten steeds een se­ Overveen. Aanvang 20.00 uur. Actuele F. DijkstaL Hotel "Hof van Holland", marijnhof 8, Voorburg. Aanvang 20.00 Het tweede bericht betreft het voorstel lectie maken. Naast V&D bestaat er politiek. Kerkbrink, Hilversum. Aanvang 20.00 uur. Actuele buitenlandpolitiek. dat mevrouw Rempt blijkens een kran­ echter ook een wekelijks uitkomend uur. Criminaliteit. teartikel in de commissievergadering kaderblad waarÓp u zich kunt BREDA· 8 november. Drs. F. W. Weis­ WINTERSWIJK • 17 oktober. De heer over emancipatie zal doen. abonneren: De VVD-Expresse. Kos­ glas. Congrescentrum: "Het Turfschip", OC HOEKSE WAARD/WESTMAAS · J. D. Blaauw. Zalencentrum. Wooldse­ Aangenomen dat hetgeen mevrouw Chasseveld. Aanvang: 17.30 uur. Ac­ 28 oktober. Mr. A. J. Te Veldhuis. Café weg 71, Winterswijk. Aanvang 20.00 Rempt nafnens de VVD voorstaat enigs­ ten f 75,- per jaar. U kunt zich schriftelijk daarvoor opgeven (geen tualiteiten tijdens Liberale Borrel. Rest. "Viergever", Nieuwstraat 4, uur. Buitenlandse Handel. zins uit zijn verband is getrokken kan ik geld meezenden!) bij: VVD-Expres­ Westmaas. Aanvang 20.00 uur. Discus­ in dit verslag geen enkele VVD-gedachte se, VVD-fractie, Tweede Kamer der­ BUNNIK · 11 november. Mr. H. Th. sie over het· Nationaal Milieubeleids­ ZEEWOLDE · 4 november. Mr. drs. F. terugvinden, uitgezonderd de verlaging M. Lauxtermann. "Trefcentrum", Burg. plan. Bolkestein. Zalencentrum "Arcade", van het minimumloon. Staten-Generaal, Postbus 20018, 2500 EA Den Haag. Beijerstraat 2, Bunnik. Aanvang: 20.30 Raadhuisplein 19/20, Zeewolde. Aan­ Dwang om betaald werk te zoeken? uur. Bestuurlijke reorganisatie . HOEVELAKEN· 28 oktober. Dr. R. W. vang 20.15 uur. Inleiding n.a.v. 10-jarig Verplichting voor twee gehuwde of sa­ ...... ~ ...... de Korte. Centrum "De Stuw", Brink 10, bestaan afdeling over actuele politiek. menlevende partners om elk betaald Effectuering CAPELLE AID IJSSEL · 11 november. Hoevelaken. Aanvang 20.00 uur. Actue­ 1!11 werk te verrichten? Slechts een uitzon­ Mensenrechten Mevr. A. Jorritsma-Lebbink. Tennis­ le politiek. dering voor ouders met kinderen jonger park "De Hooghe Dorpspolder'', Groe­ dan 4jaar? Node heb ik in de Troonrede het nendijk 33, Capelle a/d IJssel. Aanvang HOOGEVEEN · 4 november. De heer En dat in een tijd en conjunctuur in voornemen van onze regering gemist om 20.00 uur. Verkeer en vervoer in de R. L. 0. Linschoten. Café "Cheers", een hoogontwikkeld land waar nog meer · zich op de 45ste zitting van de Algemene Randstad. Hoofdstraat 34, Hoogeveen. Aanvang dan 300.000 werkzoekenden leven? Vergadering van de VN sterk te maken 20.00 uur. Actuele politiek. Het zal mij niet verbazen wanneer de voor een fundamentele reorganisatie van EDE - 18 november. Drs. F. W. Weis­ rubriek "ingezonden brieven" in datzelf­ onze uolkerenorganisatie. Een reorgani­ glas. Congrescentrum "De Reehorst", MAASSLUIS • 4 november. De heer H. de dagblad de komende tijd slechts wordt satie die via grondige herziening van het Bennekomseweg 24, Ede. Aanvang F. DijkstaL "De Koningshof', Uiverlaan gevuld met - wat dacht u positieve? - VN-Handuest, waartoe artikel 109 uit­ 20.00 uur. Actuele buitenlandvraag­ 20, Maassluis. Aanvang 20.00 uur. Ac­ reacties van lezers. drukkelijk de mogelijkheid biedt, uitein­ stukken in het licht van Europa 1992. tuele politiek. Wanneer de VVD aan de weg wil delijk moet leiden tot de alom beoogde timmeren, dan komt mij deze manier van effectuering van de mensenrechten. "Het EELDE · 21 oktober. Mevr. A. Jorrit­ MONSTER · 11 november. Mr. A. J. publiciteit bepaald niet als de meest gemeenschappelijk door alle volkeren en sma-Lebbink. Rest. Airport Eelde, Burg. Te Veldhuis. Partycentrum "Poeldijk", wenselijke voor. naties te bereiken ideaal", zoals de Alge­ Legroweg 59, Eelde. Aanvang 20.00 uur. Voorstraat 2, Monster. Aanvang 20.00 mene Vergadering op 10 december 1948 Jubileumviering 25-jarig bestaan. uur. Visie toekomst Westland. J.Bol, bij de proclamatie van de Universele 's-Hertogenbosch. Ver.klaring plechtig heeft verklaard. EMMEN· 28 oktober. Mevr. drs. M. M. NIJKERK· 11 november. Mevr. E.G. Aan de verwerkelijking van dit mon­ H. Kamp. Hotel Ten Cate, Noordbarger­ Terpstra. Gebouw "Salentijn", Puttense •••••••••••••••••••••• diaal ideaal zal Nederland echter geen straat, Emmen. Aanvang 20.00 uur. Ac­ Straatweg, Nijkerk. Aanvang 20.30 uur. Redactie: elders in dit blad worden enkele bijdrage kunnen leveren, zolang tuele politiek. Actuele politiek. de intenties van mevrouw Rempt de heer Van den Broek minister van Bui­ letterlijk verwoord. tenlandse Zaken is. In diens portefeuille OC FIVELINGO/DELFZIJL · 21 ok­ OC OLDAMBTIWINSCHOTEN · De •••••••••••••••••••••• zit immers de beuordering van de men.- tober. De heer J. Ftanssen. Rest. "De heer R. L. 0. Linschoten. Hotel der Ne-