Dziennikarskie Blogi Odmedialne W Przestrzeni Internetowej Polskich Nadawców Radiowych – Opis Zjawiska

67 Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców radiowych – opis zjawiska

Anna Jupowicz-Ginalska

logosfera, z jej ró ĪnorodnoĞci ą, bogac- skich nadawców radiowych. Zosta áy w nim po- Btwem formy i tre Ğci oraz powszechno Ğci ą stawione nast Ċpujące pytania: ju Ī od dawna pozostaje istotnym elementem • Jak zde [ niowa ü termin „dziennikarski blog wspó áczesnej komunikacji 1. Dzi Ċki interaktyw- odmedialny”? no Ğci, mo Īliwo Ğci pozyskania grupy lojalnych • Czym charakteryzuje si Ċ zjawisko odme- odbiorców, globalnemu zasi Ċgowi, a jednocze- dialnych blogów dziennikarskich w prze- Ğnie personalizacji publikowanych komunika- strzeni internetowej nadawców radiowych? tów, przenikn Ċá a do wielu bran Ī i Ğrodowisk. • Jaka jest rzeczywista eksploatacja odme- Sta áa si Ċ tak Īe szans ą dla przedsi Ċbiorstw medialnych blogów dziennikarskich? dialnych, które uruchomi áy nanowydawnictwa, Tekst zmierza tak Īe do wery [ kacji tezy mó- (projekty agreguj ące blogi, np. Blox.pl Agory wi ącej o tym, Īe dziennikarskie blogi odme- SA). Niektóre Ğrodki przekazu utworzy áy plat- dialne s ą: 1) popularne i ch Ċtnie eksponowane, formy blogowe z my Ğlą o swoich pracownikach w zwi ązku z tym: 2) mog ą by ü u Īyteczne dla (np. RMF FM). Czy w pe áni wykorzysta áy sytu- nadawców, pod warunkiem spe ánienia kryte- acj Ċ, w której pracownik pisze bloga w obr Ċbie riów odnosz ących si Ċ do specy [ ki tych blogów przestrzeni medialnej, „nale Īą cej” do praco- (np. ulokowania ich w przestrzeni internetowej dawcy? A mo Īe jednak pisanie tego typu blo- mediów, sposobu prowadzenia, aktualizacji, gów oraz ich promowanie to rzadkie zjawiska, interaktywno Ğci, spójno Ğci wizualnej i tre Ğcio- znajduj ące si Ċ na peryferiach wielow ątkowej wej, ekspozycji dziennikarzy-blogerów i repre- aktywno Ğci wspó áczesnych Ğrodków przekazu? zentowanych przez nich audycji). Problemem badawczym zaprezentowanym Zainteresowanie si Ċ radiem w omawianym w tek Ğcie jest specy [ ka i wyst Ċpowanie blogów temacie ma kilka powodów. Po pierwsze – ze dziennikarskich w przestrzeni internetowej pol- wzgl Ċdu na ograniczon ą multimedialno Ğü tra-

1 ĝwiadczy o tym raport pt. „Badanie. Polska blogosfera 2014”, w którym przeanalizowano 2871 blogów zagre- gowanych na serwisie zBLOGowani i podzielonych na 22 kategorie badawcze, http://zblogowani.pl/raport/2014/ blogosfera2014.pdf [dost Ċp: 18.03.2015]. Natomiast M. Bulaszewska podaje 21 typów blogów w podziale na 6 kategorii, zob. M. Bulaszewska , Blog to... blog. Analiza poj Ċcia w kilku wybranych perspektywach [w:] E-gatunki. Dziennikarz w nowej przestrzeni komunikowania , red. W. Godzic, Z. Bauer, Warszawa 2015, s. 142. 68 Anna Jupowicz-Ginalska dycyjnej wersji tego Ğrodka przekazu 2. Po dru- obszerniejszego zjawiska, jakim jest dzienni- gie – chodzi áo o kompleksowe zbadanie ca áej karstwo internetowe (przy okazji nadal budz ąc branĪy medialnej z wykorzystaniem bada Ĕ ryn- dyskusje o charakterze de [ nicyjnym). Bo skoro kowych odnosz ących si Ċ zarówno do mediów wyró Īnikami takiego dziennikarstwa s ą m.in. krajowych, jak i regionalnych (wybór pad á na informacyjny charakter, dost ĊpnoĞü w sie- zestawienia przygotowywane dla Komitetu Ba- ci i celowe przygotowywanie wypowiedzi na da Ĕ Radiowych). Po trzecie – radio, które pod- rzecz internetu 6, to czy wobec tego za dzien- lega obecnie procesowi cyfryzacji (a wi Ċc i hy- nikarstwo internetowe nale Īy uzna ü wszystkie brydyzacji), jest znakomitym przedmiotem ana- formy aktywno Ğci internautów spe ániaj ące po- liz koncentruj ących si Ċ na ró Īnych aspektach wy Īsze za áoĪenia? Czy mo Īe powinno si Ċ tak wspó áczesnej aktywno Ğci komunikacyjnej 3. okreĞla ü wy áą cznie dzia áania ludzi mediów udzielaj ących si Ċ w sieci? Odpowied Ĩ na drugie Dziennikarskie blogi odmedialne – pytanie brzmi – moim zdaniem – nie. Wybór tej próba zde [ niowania zjawiska opcji podwa Īyáby przecie Ī ide Ċ dziennikarstwa Blogi zaliczaj ą si Ċ do internetowych gatunków obywatelskiego, gdzie ka Īdy ma szans Ċ zosta ü dziennikarskich 4. Ta obserwacja dotyczy tak Īe nadawc ą tre Ğci. By ü mo Īe s áuszny w kontek- sprecyzowanej grupy blogów dziennikarskich Ğcie tekstu jest postulat Marka Jele Ğnia Ĕskiego, (profesjonalnych i obywatelskich), gdzie „blog który proponuje podzieli ü dziennikarsk ą blo- dziennikarski si áą rzeczy staje si Ċ nowym ga- gosfer Ċ na dwa typy: amatorski i profesjonal- tunkiem – prymarnie internetowym, a dopiero ny 7? Zdecydowa áam si Ċ przyj ąü ów punkt wi- sekundarnie – dziennikarskim” 5. dzenia i odnie Ğü do zawodowej odmiany bloga Na potrzeby artyku áu przyj Ċto termin „dzien- dziennikarskiego (tym bardziej, Īe podzia áowi nikarski blog odmedialny”. Jest on wypadkow ą przychylna jest bran Īa medialna, np. maga- dwóch okre Ğle Ĕ: „blog dziennikarski” i „blog zyn „Press” przeprowadzi á analiz Ċ 29 blogów medialny”. To pierwsze odnosi si Ċ do blogów dziennikarskich, z których ka Īdy by á tworzony tworzonych przez dziennikarzy (realnych lub przez zawodowego dziennikarza, a nie obywa- tak si Ċ okre Ğlaj ących), i lokuje je w kontek Ğcie tela-amatora czy anonimow ą osob Ċ)8.

2 Podstawowym zmys áem, dzi Ċki któremu odbiera si Ċ radio, jest nadal s áuch. Jednak dzi Ċki rewolucji internetowej zyska áo ono wymiar wizualny – ju Ī pierwsze strony WWW, nawet te najprostsze, wzbogaci áy radio o obraz i po áą czy áy sfer Ċ audio z wideo. Przeprowadzone badanie mia áo sprawdzi ü, czy tak ą uatrakcyjniaj ącą, multimediaty- zuj ącą rolĊ peáni ą blogi dziennikarskie. 3 I. Sudak, Ju Ī za kilka lat twoje radio tra [ na Ğmietnik. Rusza cyfryzacja radia – komu jest potrzebna ? http:// wyborcza.biz/biznes/1,100896,14365797,Juz_za_kilka_lat_twoje_radio_tra [ _na_smietnik__Rusza.html [dost Ċp: 8.03.2015]. 4 Por. M. Kawka, Blog jako gatunek dziennikarski – ewolucja i transgresja [w:] Internetowe gatunki dziennikarskie , red. K. Wolny-Zmorzy Ĕski, W. Furman, Warszawa 2010, s. 61–70; K. Wolny-Zmorzy Ĕski, A. Kaliszewski, W. Furman, Gatunki dziennikarskie. Teoria, praktyka, j Ċzyk , Warszawa 2006, s. 82; J. Grzenia , Komunikacja j Ċzy- kowa w Internecie, Warszawa 2007, s. 150–152. W ostatnim przypadku autor analizuje termin „internetowe gatunki tekstu”, by [ nalnie zaliczy ü blogi do genologii internetowej. 5 K. Szymoniak, Mi Ċdzy gazet ą a Internetem – nowe gatunki dziennikarskie, paragatunki czy hybrydy? [w:] „J Ċ- zyk. Komunikacja. Informacja”, red. P. Nowak, P. Nowakowski, t. III, Pozna Ĕ 2008, s. 136. 6 Por. L. Olsza Ĕski, Dziennikarstwo internetowe , Warszawa 2006. 7 M. Jele Ğnia Ĕski, De [ nicja dziennikarstwa internetowego – [ naá, Eredaktor.pl, http://eredaktor.pl/teoria/de [ nicja-dziennikarstwa-internetowego- [ nal/ [dost Ċp: 8.03.2015]. 8 A. Todorczuk, Top 10 blogów dziennikarskich , Press.pl, http://www.press.pl/newsy/internet/pokaz/11831,Top- 10-blogow-dziennikarskich [dost Ċp: 8.03.2015]. Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców... 69

Jak nale Īy rozumie ü wspomniany wcze Ğniej cjonuj ącego zarówno w eterze, jak i w sieci). Po termin „blog medialny”? Z tym sformu áowaniem trzecie – zatrudnienie autorów blogów w danym spotka áam si Ċ sporadycznie, lecz zawsze wi ąza áo medium 10 . Po czwarte – bezpo Ğrednia narracja, si Ċ ono z opisywaniem Ğrodków przekazu, prowa- niebudz ąca w ątpliwo Ğci, czy dana posta ü jest dzeniem medioznawczych analiz czy krytyk ą me- faktycznie autorem wpisów (warunkiem by áy diów (np. „Medioznawca.com – istota komunika- wpisy dokonywane w pierwszej osobie liczby cji” czy te Ī „Blog medialny” Jakuba àoginowa 9). pojedynczej / mnogiej: nie za Ğ wpisy bezosobo- W tym kontek Ğcie sformu áowanie „blog me- we i bezokolicznikowe) 11 . I wreszcie – po pi ąte dialny” nawi ązuje do zawarto Ğci tematycznie – jednoznaczne potwierdzenie medium, Īe wpisy koncentruj ącej si Ċ na Ğrodkach przekazu. Moim to faktycznie blog, a nie np. zestaw archiwalnych celem nie by áo jednak badanie blogów po Ğwi Ċ- audycji, zbiór fragmentów wyemitowanych pro- conych mediom, lecz blogów pisanych przez gramów czy ich autoreklama. ludzi mediów, zatrudnionych w tych mediach i korzystaj ących z ich przestrzeni internetowej. Dziennikarskie blogi odmedialne – Powy Īsze rozumienie terminu pozwoli áo upra- opis przeprowadzonych bada Ĕ womocni ü ulokowanie dziennikarskiego bloga Przy opisywaniu zjawiska blogów odmedial- odmedialnego w bran Īy Ğrodków przekazu. nych przyj Ċto nast Ċpujące za áoĪenia: Termin „dziennikarski blog odmedialny” • Obserwacji zosta áy poddane wszystkie sta- sáuĪy wyró Īnieniu i doprecyzowaniu analizowa- cje wymienione w badaniu rynku radio- nego obszaru blogosfery. Jak okre Ğli ü jego pod- wego w Polsce (RadioTrack, realizowane stawowe cechy? Po pierwsze – osadzenie bloga przez Millward Brown SMG/KRC na zle- w bran Īy medialnej. Po drugie – jego medialna cenie Komitetu Bada Ĕ Radiowych, za okres proweniencja (od-medialno Ğü , rozumiana jako X–XII 2014 12 ). To umo Īliwi áo analiz Ċ blo- internetowa ods áona tradycyjnego medium, funk- gowej aktywno Ğci odmedialnej 54 rozg áoĞni

9 http://www.medioznawca.com/blogi/blog-medialny, http://www.porteuropa.eu/portal/blog-medialny/1132-blo- g-medialny [dost Ċp: 8.03.2015]. 10 Z. Bauer, Gatunki dziennikarskie w Sieci. Co si Ċ zmieni áo i jak bardzo [w:] E-gatunki. Dziennikarz w nowej przestrzeni komunikowania , red. W. Godzic, Z. Bauer, Warszawa 2015, s. 142. Takie doprecyzowanie de [ nicji niwe- luje s áuszne zastrze Īenia, jakie wskazywa á Zbigniew Bauer, pisz ąc: „(…) w ątpliwo Ğci mo Īe budzi ü, i Ī dziennikarze prowadz ą blogi (…), pozostaj ąc pracownikami konkretnych mediów. Konkretnych, a wi Ċc tak Īe zde [ niowanych ideologicznie. Powstaje wi Ċc pytanie: po co profesjonalnemu dziennikarzowi prowadzenie odautorskiego bloga? Czy nie jest to sygna á, i Ī w swojej macierzystej redakcji nie ma mo Īliwo Ğci na wypowiedzenie si Ċ szczere i nie- skr Ċpowane jakim Ğ korporacyjnym gorsetem?” Jak wida ü, w áaĞnie w tym przypadku chodzi o analiz Ċ blogów bez- sprzecznie osadzonych w przestrzeni internetowej konkretnych pracodawców. To w áaĞnie odró Īnia je od generalne- go sformuáowania „dziennikarski blog”. 11 Por. M. Bulaszewska, Blog to... blog. Analiza poj Ċcia.... , dz. cyt. s. 128–130. Nale Īy zaznaczy ü, Īe w kontek Ğcie niniejszego artyku áu zosta áo przyj Ċte stanowisko Marii Cywi Ĕskiej-Milonas rozpatruj ącej blog z perspektywy komunikacyjnej, w której bloger jest i nadawc ą, i odbiorc ą (podobnie zreszt ą jak internauta), a sam blog nie mo Īe istnie ü bez czytel- ników. To prze áą czanie ról – b Ċdące kwintesencj ą interaktywno Ğci – pozostaje fundamentaln ą cech ą blogów. Por. M. Cy- wi Ĕska-Milonas, Blogi. Uj Ċcie psychologiczne [w:] Liternet. Literatura i Internet , red. P. Marecki, Kraków 2002, s. 95. 12 http://www.radiotrack.pl/index.php/wyniki.html [dost Ċp: 17.02.2015]. Fala s áuchalno Ğci za okres X 2014–XII 2014 (N: 21 079). Podstaw ą przeprowadzonej analizy by á ranking ogólnopolski: stacje, które w nim wskazano, zbadano w pierwszej kolejno Ğci. Nast Ċpnie zosta áy zbadane stacje wskazane w rankingach regionalnych/miejskich (Warszawa, aglomeracja Ğląska, Trójmiasto, Kraków, Pozna Ĕ, àód Ĩ, Woc áaw). Okaza áo si Ċ, Īe cz ĊĞü stacji si Ċ po- wtarza. By áy to m.in. RMF FM, Radio ZET, stacje Polskiego Radia SA. (Jedynka, Trójka, Czwórka), ZET Chilli, TOK FM i Radio Maryja. W zwi ązku z tym takich duplikuj ących si Ċ stacji nie poddano analizie, m.in. dlatego, Īe posáugują si Ċ niezmienn ą stron ą internetow ą, bez wzgl Ċdu na miejsce nadawania. 70 Anna Jupowicz-Ginalska

ze wzgl Ċdu na udzia á rozg áoĞni w rynku oraz eksponowane na pro [ lach dziennikarzy, podejmowan ą tematyk Ċ i zasi Ċg (ogólno- je Īeli nie zosta áy wyeksponowane np. krajowy, i w podziale na siedem obszarów na stronie g áównej); ilo Ğü odnalezionych geogra [ cznych, tj. Warszaw Ċ, aglomeracj Ċ blogów odmedialnych 13 . Ğląsk ą, Kraków, Trójmiasto, Wroc áaw, àód Ĩ, Szczegó áowy – dane zosta áy pogrupowa- Pozna Ĕ). ne w trzy podkategorie tematyczne, któ- • Po dokonaniu analizy 54 stron interneto- re prezentuje tabela nr 1. wych nadawców radiowych wyodr Ċbniono • àą cznie, na wszystkich stronach WWW dwa obszary, istotne dla dalszych bada Ĕ blo- nadawców radiowych, znaleziono 86 blo- gów odmedialnych: gów, w tym 52 odmedialne i 34 trudne do Generalny – odnosz ący si Ċ do miejsca jednoznacznej kwali [ kacji. Analiza odszu- prezentacji blogów na stronach interneto- kanych blogów odnosi áa si Ċ do okresu 1 IX– wych nadawców radiowych oraz do ilo- 19 XII 2014 r. Ğci odnalezionych blogów. Tutaj zosta áy • Zrezygnowano z blogów dziennikarskich przyj Ċte nast Ċpuj ące kryteria: ekspozycja prowadzonych poza strukturami badanych blogów odmedialnych na stronie g áów- przedsi Ċbiorstw medialnych, poniewa Ī nie nej WWW nadawcy; ekspozycja blogów chodzi áo o prze Ğledzenie kompleksowej blo- odmedialnych w inny sposób ni Ī na stro- gerskiej aktywno Ğci pracowników Ğrodków nie g áównej nadawcy; ilo Ğü pro [ li dzien- przekazu, lecz o wspólny obszar blogowy nikarzy na stronach WWW nadawców przedsi Ċbiorstwa medialnego i zatrudnio- (sprawdzenie, czy jakiekolwiek blogi s ą nych tam osób. Tabela 1. Podkategorie szczegó áowej analizy dziennikarskich blogów odmedialnych (DBO) w Polsce (radio) Podkate- Cechy Rola podkategorii goria • podanie nazwiska autora w nazwie • identy [ kacja autora i przybli Īenie go bloga internautom • notka o autorze (na blogu lub przez • nadanie twarzy autorowi – osoba znana áatwe do znalezienia przekierowanie, dotąd z eteru pokazuje, Īe stoi za ni ą nie np. link) tylko g áos, ale i okre Ğlony wygl ąd • zamieszczenie zdj Ċcia autora • nawi ązywanie interakcji z odbiorcami – (na g áównej ods áonie bloga przeáamanie bariery niedost ĊpnoĞci mi Ċdzy lub po jakimkolwiek przekierowaniu, dziennikarzem a odbiorc ą np. na wpisy autora) • wsparcie innych autorów dziennikarskich • kontakt z autorem na blogu lub áatwe blogów odmedialnych przekierowanie do takiego kontaktu Ta podkategoria mo Īe nie Ğü ze sob ą elementy (np. link do pro [ lu autora) promocji nadawcy radiowego przez ekspozycj Ċ (humanocentryczna) • uĞredniona cz Ċstotliwo Ğü wpisów marek spersonalizowanych (przy za áoĪeniu, Īe

Eksponowanie autora bloga Eksponowanie na blogu aktywno Ğü blogerska jest systematyczna, inte- • wskazanie innych wpisów autora raktywna i bezpo Ğrednia, a autor nie ucieka od • wskazanie innych blogerów na danej przynale Īno Ğci do medialnego Ğwiata danego stronie bloga pracodawcy) 14 .

13 Szczegó áowej analizie poddano wy áą cznie blogi prowadzone aktualnie. Za blog archiwalny uznano taki, który w ci ągu przyj Ċtego okresu badawczego nie by á aktualizowany ani razu. 14 Por. A. Jupowicz-Ginalska, Kreowanie ambasadorów marki medialnej [w:] Media, Biznes, Kultura – Pomorze 2010, red. J. Kreft, R. Stopikowski, tom III, Gda Ĕsk 2012, s. 82–91. Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców... 71

• wskazanie w nazwie bloga tytu áu • identy [ kacja audycji (oferty programowej) audycji autora nadawcy i powi ązanie jej z postaci ą autora • wskazanie pory emisji audycji autora bloga • zgodno Ğü tre Ğci blogowych z tre Ğci ą • zach Ċcanie odbiorcy do podj Ċcia konkretnej audycji akcji przez wskazanie np. daty i czasu emi- • notka o audycji na blogu sji audycji • wzmiankowanie w blogu o audycji / • poszerzenie tre Ğci bloga o zawarto Ğü audycji pracodawcy / innych pracownikach i podkre Ğlenie zwi ązków bloga z ofert ą pro- • lokowanie logo pracodawcy w blogu duktow ą nadawcy odmedialnym • utrzymanie i ekspozycja spójno Ğci wizerun- • lokowanie dodatkowego logo w inny kowej – podkre Ğlenie zwi ązku mi Ċdzy sta- sposób na blogu cj ą a autorem bloga Szerzej: promocyjne w áaĞciwo Ğci w zakresie wspierania produktów medialnych (umieszcza- zywanie audycji radiowej do (programocentryczna) ą nie fragmentów audycji, zapowiedzi kolejnych programów, cytaty, linki do artyku áów prezen- Nawi reprezentowanej przez autora bloga reprezentowanej towanych w ramach witryny nadawcy), innych przedsi Ċwzi Ċü (konkursów, akcji dla s áuchaczy) i dziennikarzy – je Īeli tylko systematycznie wzmiankuje si Ċ o nich na blogu. • sprz ĊĪ enie z mediami spo áeczno Ğcio- • wykorzystywanie mediów spo áeczno Ğcio- wymi wych w budowaniu zasi Ċgu blogów (np. ko- • mo Īliwo Ğü komentowania wpisów mentowanie na pro [ lach spo áeczno Ğciowych, (forum) przez internautów polubienia, Ğledzenia wpisów etc.) • nawigacja (kalendarz wpisów / najpo- • budowanie interaktywno Ğci (komentarze na pularniejsze wpisy) forum bloga), rozpoznawanie preferencji od- • tagi biorców • uáatwianie korzystania z bloga i poruszania si Ċ po blogosferze odmedialnej w celu zazna-

zania techniczne jomienia si Ċ z blogow ą aktywno Ğci ą autora ą Pe áne wykorzystanie mo Īliwo Ğci technologicz- (technocentryczna) nych niesie ze sob ą elementy promocyjne w ob- Rozwi szarze kreacji marek medialnych (spersonalizowanych, produktowych), jak równie Ī umo Īliwia poszerzanie blogowego Ğwiata o dodatkowe ka- na áy dystrybucji tre Ğci. ħródáo: opracowanie w áasne

Dziennikarskie blogi odmedialne sposobu ekspozycji blogów, udzia áu rozg áoĞni nadawców radiowych w Polsce – w rynku, ich zasi Ċgu i tematyki (zob. o [ cjal- uj Ċcie generalne badania ny wykaz koncesji i decyzji KRRiT 15 ). Wyniki przedstawia tabela 2. Jedynie sze Ğü rozg áoĞni Opis i wnioski radiowych ulokowa áo blogi na swojej g áównej Podstaw ą doboru rozg áoĞni radiowych by áy stronie internetowej, przy czym: wspomniane badania Radio Track. Dzia áalno Ğü • o jednoznacznej ekspozycji blogów mo Īna wykazanych tam stacji odniesiono do kategorii mówi ü w przypadku:

15 http://www.krrit.gov.pl/dla-nadawcow-i-operatorow/koncesje/wykaz-koncesji-i-decyzji/results,1,1,0,0,0,1,0,0. html [dost Ċp: 17.02.2015]. 72 Anna Jupowicz-Ginalska 0 Ilo Ğü DBO 0 kacji, kacji, [ Ilo Ğü blogów [ nych 1 archiwalny 16 aktualnych w klasy w w klasy w i braki archiwal-

Ilo Ğü pro [ li pracowników

Ekspozycja DBO poza gáówn ą stron ą WWW rozg áoĞni Ekspozycja DBO na g áównej 0 0 24 0 0 0 (?) TAK 21 problematyczne 0 00 0 0 TAK 0 54 2 2 stronie WWW TAK 0 104 1 1 rozg áoĞni (?)TAK 0 13 problematyczny ych á y Ī czne 0 0 68 0 0 [ Tematyka odzie á styczny eczno-religijny á odych doros á wo-muzyczny muzyczno-literacki spo i m muzyczno-kulturalny informacyjno-publicy- informacyjno-bizneso-

ZasiĊg medium radiowa uniwersalny 0 0 25 0 0 ü ciu generalnym Polsce w (radio) Ċ

Udzia á w rynku lipiec 2014– 0,50% ogólnopolski specy 0,50% ogólnopolski dla m 6,70% ogólnokrajowy uniwersalny 0 0 120 0 0

grudzie Ĕ 2014 10,70% ogólnokrajowy uniwersalny 0 0 75 0 0

Stacja radiowa PolskiegoRadia Polskiego Radia Polskiego Radia Polskiego Radia

Ranking Warszawa Radio ESKA 7,10% sie ogólnopolski CHILLI ZET 0,40% lokalny wyspecjalizowany, ogólnopolski– Program Dwójka 2 ogólnopolski– Czwórka Program 4 ogólnopolski CLASSIC1 RMF 1 ,20% ponadregionalny wyspecjalizowany, ogólnopolskiogólnopolski FM VOX Radio Maryja 1,70% 3,60% ogólnokrajowy ponadregionalny wyspecjalizowany, uniwersalny 0 TAK 15 7 archiwalnych 0 ogólnopolski FMTOK Radio 1,20% ponadregionalny wyspecjalizowany, ogólnopolski– Program 3 Trójka ogólnopolskiogólnopolski Radio FM RMF ogólnopolski– Jedynka Program 1 Radio ZET 24,10% ogólnokrajowy 14,40% uniwersalny ogólnokrajowy uniwersalny 0 0 TAK 92 0 27 19 27 0 0 Ogólnopolski Radio Muzo.fm 0 , 10% ponadregionalny wyspecjalizowany, Tabela 2. Dziennikarskieblogi odmedialne uj w (DBO) Tabela Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców... 73

Ilo Ğü DBO 0 - [ Ilo Ğü blogów kacji, 8 blogów 8 w klasy w

Ilo Ğü pro [ li pracowników

Ekspozycja DBO poza gáówn ą stron ą WWW rozg áoĞni Ekspozycja DBO na g áównej 00 0 TAK 66 15 0 1 0 1 0 07 0 0 00 00 16 00 0 0 12 0 0 0 0 0 stronie WWW 0 TAK 25 2 0 rozg áoĞni

Tematyka muzyczny eczno-religijny 0 0 17 0 0 eczno-religijny 0 0 21 0 0 eczno-religijny 0 0 24 0 0 akademicki á á á motoryzacyjny kulturalno-muzyczny muzyczno-kulturalny adresowany do dzieci tematyczno-muzyczny

ZasiĊg medium

Udzia á w rynku lipiec 2014– 0,40% lokalny wyspecjalizowany, 1,10% lokalny wyspecjalizowany, 0,10% lokalny spo 1,80% lokalny uniwersalny TAK TAK 27 7 7 1,80% lokalny uniwersalny 0 0 15 0 0 1,50% lokalny spo grudzie Ĕ 2014 4,30% lokalny wyspecjalizowany,

ą ą odzi Stacja radiowa à ote Przeboje FM á dzy Ċ MAXXX 103,7 FM Warszawa a Warszaw a Radio Kampus Mi Pogoda 100,1 FM

Ranking Warszawa Akademickie WarszawaWarszawa Radio BajkaVictoria Radio 0,30% lokalny wyspecjalizowany, Warszawa Gold Radio ZET 1 ,10% lokalny uniwersalny 0 (?) TAK 12 problematyczne Warszawa Radio RMF WarszawaWarszawa Radio Eska RockWarszawaNostalgia Radio 4,00%WarszawaWAWA Radio 3,10%Warszawa Radio Plus ponadregionalny 2,50% 2,70% uniwersalny lokalny lokalny lokalny wyspecjalizowany, 0 spo wyspecjalizowany, 0 18 0 0 Warszawa AntyRadio 94 FM 2,30% lokalny wyspecjalizowany, Warszawa Radio Kolor 103 Warszawa Radio WarszawaWarszawa Polskie– Radio RDC 1,20% Rock Radio regionalny uniwersalny 0 0 91 0 0 Warszawa Radio Z 74 Anna Jupowicz-Ginalska

Ilo Ğü DBO 0 0 Ilo Ğü blogów 0 0

Ilo Ğü pro [ li pracowników infor- strony WWW macji o zespole Ekspozycja DBO poza gáówn ą stron ą WWW rozg áoĞni Ekspozycja DBO na g áównej stronie WWW 0 0 brak rozg áoĞni

Tematyka eczno-religijny 0 0 21 0 0 eczno-religijny 0 0 brak akademicki á á

ZasiĊg medium

Udzia á w rynku lipiec 2014– 3,70% lokalny uniwersalny 0 0 54 0 0 0,70% lokalny uniwersalny 0 0 8 0 0 1,00% lokalny spo 8,20% regionalny uniwersalny TAK TAK 55 5 5 grudzie Ĕ 2014 4,90% regionalny uniwersalny TAK TAK 38 9 9 sk Stacja radiowa Ĕ FM Gda Kraków Katowice 107,6 FM Radio eM Radio Fest 5,00% lokalny uniwersalny 0 0 23 0 0 Radio CCM 1,90% lokalny uniwersalny 0 0 2 0 0 Radio Silesia 0,30% lokalny spo Radio 90 FM 0,50% lokalny uniwersalny 0 0 11 0 0 Polskie Radio Radio Piekary 7,20% lokalny uniwersalny 0 0 12 0 0 Radio Bielsko 0,20% lokalny uniwersalny 0 0 11 0 0 Radio Express ska ska ska ska ska ska ska ska Ranking ska ą ą ą ą ą ą ą ą ą l l l l l l l l l Ğ Ğ Ğ Ğ Ğ Ğ Ğ Ğ Ğ Kraków Polskie Radio KrakówKraków fm Radio KRK Radiofonia 0,90% 0,40% lokalny lokalny uniwersalny wyspecjalizowany, 0 0 28 0 0 Trójmiasto Polskie Radio Trójmiasto Radio Kaszebe 1,40% lokalny uniwersalny 0 0 0 0 0 aglomeracja aglomeracja aglomeracja aglomeracja aglomeracja aglomeracja aglomeracja aglomeracja aglomeracja Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców... 75

Ilo Ğü DBO

Ilo Ğü blogów 0 0

Ilo Ğü pro [ li pracowników informacji o zespole Ekspozycja DBO poza gáówn ą stron ą WWW rozg áoĞni Ekspozycja DBO na g áównej 0 0 198 0 0 0 0 28 0 0 0 0 49 0 0 stronie WWW 0 0 187 0 0 rozg áoĞni

Tematyka ni radiowych Ğ muzyczny eczno-religijny 0 0 22 0 0 eczno-religijny 0 0 3 0 0 eczno-religijny 0 0 17 0 0 akademicki akademicki akademicki á á á o á

ZasiĊg medium ównych WWW rozg WWW ównych á

Udzia á w rynku pnych stron g

lipiec 2014– Ċ 6,60% regionalny uniwersalny 0 0 48 0 0 0,70% lokalny uniwersalny 0 0 1 0 0 0,20% lokalny spo 0,40% lokalny wyspecjalizowany, 3,60% regionalny uniwersalny 0 0 66 0 0 0,10% lokalny spo 3,60% lokalny wyspecjalizowany, 0,70% lokalny spo grudzie Ĕ 2014 0,40% lokalny wyspecjalizowany, ak Ĕ Ĩ ĩ

Stacja radiowa ód à Radio asne na podstawieasne na dost Pozna Rodzina á 89,8 FM Emaus – Emaus Merkury FM 103,4 FM Radio MC RadioMC 2,30% lokalny uniwersalny 0 0 brak Studenckie Radio Blue Radio LUZ Radio AferaRadio 0 ,50% lokalny wyspecjalizowany, Radio Parada 4,40% lokalny uniwersalny 0 0 0 0 0 Polskie Radio Polskie Radio Niepokalanów Katolickie Radio Ĕ Ĕ Ĕ Ĕ Ĕ aw Katolickie Radio aw Radio RAM aw Akademickie Ĩ Ĩ Ĩ Ĩ á á á ód ód ód Ranking ód o: opracowanie w à à à à á Pozna Pozna Pozna Pozna Pozna Wroc Wroc Wroc ród ħ

76 Anna Jupowicz-Ginalska

Czwórki Polskiego Radia SA („Blog TOK FM – autorem mo Īe zosta ü ka Īdy, [ lmowy Czwórki. B áaĪej Hrapkowicz” nie tylko dziennikarze stacji 18 . Po spraw- i „Muzyczny blog Czwórki”) – bannery dzeniu wszystkich dost Ċpnych aktyw- blogów wyró Īniaj ą si Ċ wizualn ą spójno- no Ğci blogowych i pro [ li pracowników Ğci ą z witryn ą radia; medium odnaleziono jednego autora Polskiego Radia Gda Ĕsk – nadawca bloga odmedialnego – Adama Ozg Ċ19 . przygotowa á platform Ċ blogow ą tak Īe Interesuj ące dla badacza wydawa áo si Ċ, Īe je- dla osób spoza stacji, wi Ċc w module dynie ok. 11% badanych stacji radiowych za- „Blogi RG” pojawiaj ą si Ċ najnowsze mie Ğci áo informacj Ċ o blogach dziennikarskich wpisy ró Īnych blogerów, a nie tylko na stronie g áównej. Aby zwery [ kowa ü te dane, dziennikarzy; ka Īda z witryn zosta áa przeszukana pod k ątem Polskiego Radia Kraków – dzia á „Blogi wyszukiwarek i pro [ li pracowników. àą cznie dziennikarzy”, na który sk áada si Ċ sze Ğü poddano analizie 1858 pro [ li / opisów pracow- blogów [ rmowanych nazwiskami auto- ników. W ten sposób odnaleziono blogi w prze- rów, ich fotogra [ ami i fragmentami naj- strzeni internetowej: nowszych wpisów; dzia á jest spójny wi- • VOX FM, AntyRadia 94 FM (adekwatnie zualnie z ca áą stron ą WWW nadawcy; 7 i 2) – nie zosta áy poddane dalszej analizie, RMF Classic – blog „Moja walka. Mimo poniewa Ī mia áy archiwalny charakter; wszystko” trudno podda ü ocenie, gdy Ī • Radia Bajki (blog zosta á w áą czony w szcze- Gabriela Sta Ĕczuk (nieb Ċdąca dzienni- gó áow ą analiz Ċ); kark ą stacji, lecz Īon ą dziennikarza Da- • RMF FM – krakowska rozg áoĞnia nie ekspo- riusza Sta Ĕczuka), która opisywa áa swoj ą nuje blogów na stronie www.rmf.fm, lecz na chorob Ċ nowotworow ą, zmar áa w lipcu portalu informacyjnym www.rmf24.pl. Tam 2014 r. Blog wci ąĪ jest dost Ċpny jako te Ī, w zak áadce „Tylko w RMF 24”, dzia áaj ą „Blog Gabrysi Sta Ĕczuk, bliskiej nam „Blogi i felietony”, podzielone na dwie cz ĊĞ ci: osoby”, lecz z uwagi na jego archiwalny „Felietoni Ğci i blogerzy” (pisz ą osoby z ze- charakter nie w áą czy áam go do analizy 16 . wn ątrz, np. Jacek Majchrowski, Tomasz Ter- • Zapowiedzi blogów zamie Ğci áy: likowski) i „Dziennikarze RMF FM” (pisz ą Radio Kolor – blogow ą aktywno Ğü pracownicy radia). Z oczywistych przyczyn dziennikarzy pogrupowano pod k ątem przeanalizowano drugi dzia á (27 blogów 20 ). albo najnowszych wpisów, albo auto- W przypadku ZET Gold i ZET Chilli pojawi áy si Ċ rów (drugie rozwi ązanie jest przejrzyste zastrze Īenia dotycz ące jednoznacznego zakwali- i przyjmuje form Ċ estetyczn ą, osadzon ą [ kowania istniej ących wpisów do odmedialnych w barwach stacji) 17 . blogów dziennikarskich, poniewa Ī21 :

16 http://mojawalka.mimowszystko.org/ [dost Ċp: 11.03.2015]. 17 http://radiokolor.pl/blogi/ [dost Ċp: 8.03.2015]. 18 http://www.tokfm.pl/blogi#TRNavSST [dost Ċp: 8.03.2015]. 19 http://www.tokfm.pl/blogi/ozga [dost Ċp: 8.03.2015]. 20 http://www.rmf24.pl/tylko-w-rmf24/blogi [dost Ċp: 8.03.2015]. 21 Podobne problemy wyst Ċpowaáy jeszcze na pocz ątku lutego 2015 r. w trakcie analizy strony Radia ZET. W po- áowie tego miesi ąca nadawca zmieni á witryn Ċ i uporz ądkowaá sfer Ċ blogow ą (czy te Ī blogopodobn ą): obecnie to okreĞlenie nie pojawia si Ċ ani w przypadku „Ludzi radia”, ani przy audycjach, ani przy adresach pojedynczych wpisów na temat programów. Mo Īna je znale Ĩü w wyszukiwarce, ale wy Ğwietlane linki albo nie dzia áaj ą, albo s ą archiwalne, albo kieruj ą do spisu programów Radia ZET. Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców... 77

Tabela 3. Dziennikarskie blogi medialne a za- Tabela 4. Dziennikarskie blogi medialne a te- si Ċg geogra[ czny stacji radiowych w Polsce matyka stacji radiowych w Polsce ZasiĊg rozg áoĞni Ilo Ğü blogów Tematyka medium Ilo Ğü blogów Stacje lokalne 8 Uniwersalny (28 rozg áoĞni, w tym 48 (36 stacji, 1 z blogiem) 4 z blogiem ) Stacje ponadregionalne 1 Spo áeczno-religijny (9 rozg áoĞni, 0 (5 stacji, 1 z blogiem) w tym 0 z blogiem) Stacje regionalne 14 (5 stacji, w tym 2 z blogiem) Wyspecjalizowany (muzyczny, 4 spo áeczny, kulturalny, Sie ü (1 stacja, 0 z blogiem) 0 motoryzacyjny, informacyjny, Ogólnokrajowe (7 stacji, 29 biznesowy, dla dzieci/m áodzie Īy) – w tym 2 z blogiem) 18 rozgáoĞni, w tym 3 z blogami ħródáo: opracowanie w áasne ħródáo: opracowanie w áasne

• Przy informacjach o pracownikach nie ma Bior ąc pod uwag Ċ te wszystkie zastrze- odniesie Ĕ do ich dzia áalno Ğci blogowej, nie Īenia szczegó áowej analizie nie poddano ak- ma ich równie Ī na stronach internetowych tywno Ğci ZET Gold i ZET Chilli. Po blogi nadawców. nie si Ċgn Ċá y tak Īe Jedynka, Dwójka i Trójka • Teoretycznie ka Īdemu z programów radio- (Polskie Radio SA), Radio Maryja i radio wych obydwu rozg áoĞni przyporz ądkowano Muzo.fm. blog, ale Īaden z nich nie by á tak okre Ğlony Podsumowuj ąc t Ċ cz ĊĞü bada Ĕ, mo Īna sfor- w nag áówkach stron WWW 22 . S áowo „blog” mu áowa ü pierwszy wniosek: dziennikarskie pojawi áo si Ċ w adresach WWW audycji, ale blogi odmedialne nie s ą popularne. Na 1858 pod warunkiem wpisania go w wyszukiwar- wery [ kowanych osób odnaleziono jedynie ki albo po osobnym wej Ğciu do konkretnych 86 autorów blogów (co stanowi áo zaledwie ok. wpisów (w innym przypadku adresy WWW 4,7%). Po dalszej wery [ kacji (odrzuceniu blo- programów nie zawiera áy s áowa „blog”). gów trudnych w jednoznacznej klasy [ kacji i ar- Sam nadawca nie dookre Ğla á, czy faktycznie chiwalnych), ten wynik jeszcze zmala á – zosta áy chodzi áo o blog, czy mo Īe o inn ą form Ċ in- 52 blogi (2,7%), z czego a Ī 27 mo Īna znale Ĩü terakcji ze s áuchaczem. Identy [ kacj Ċ utrud- w przestrzeni internetowej RMF FM. nia á te Ī brak kalendarza wpisów, áatwego Drugi wniosek: nadawcy nie eksponowali dostĊpu do archiwum wiadomo Ğci, rankin- blogów na stronach g áównych, nie de [ niowali gu najch Ċtniej czytanych / komentowanych ich jako blogi, albo z nich rezygnowali. Aktual- notatek czy chmury tagów. ne dziennikarskie blogi odmedialne przedstawi- • Istnieje prawdopodobie Ĕstwo, Īe za znacz ą- áy tylko Czwórka Polskiego Radia SA, Polskie cą cz ĊĞ ci ą wpisów stali anonimowi pracow- Radio Gda Ĕsk i Polskie Radio Kraków. nicy, a nie ci, którzy swoj ą twarz ą [ rmuj ą Kolejne wnioski, odnosz ące si Ċ do general- dane programy. W przedstawianych wypo- nego uj Ċcia bada Ĕ, dotycz ą: wiedziach blogowych przewa Īaáa liczba • zasi Ċgu medium – omawiany rodzaj blogów mnoga. Regu áą by áy wypowiedzi bezosobo- jest ma áo popularny w ka Īdej kategorii me- we lub wyliczenia rankingowe. diów (tabela 3.);

22 http://www.zetgold.pl/Programy, http://www.zetchilli.pl/Radio/Programy [dost Ċp: 23.12.2014]. 78 Anna Jupowicz-Ginalska

• programów – uniwersalna tematyka me- zasi Ċgu: Radio Kolor i Polskie Radio Gda Ĕsk. dium mo Īe mie ü pozytywnie prze áoĪenie W zakresie skutecznie prowadzonej aktywno Ğci na dzia áalno Ğü blogow ą, natomiast Īadnego blogowej wyró Īni áo si Ċ radio publiczne, które zainteresowania blogosfer ą nie przejawiaj ą w zestawieniu pojawi áo si Ċ trzykrotnie. Jak jed- stacje o charakterze religijnym (tabela 4.). nak wida ü – suma wyników rozg áoĞni publicz- nych jest mniejsza od rezultatu jednej stacji ko- Dziennikarskie blogi odmedialne mercyjnej. nadawców radiowych w Polsce – A jak przedstawia áy si Ċ wyniki analizy uj Ċcie szczegó áowe szczegó áowej w ka Īdej z trzech podkatego- Opis badania i wnioski rii (humanocentrycznej, programocentrycznej Spo Ğród 52 dziennikarskich blogów odme- i technocentrycznej)? Odpowiedzi na to pytanie dialnych dalszej analizie poddano 37 z nich pokazuj ą wykresy 2, 3 i 4. (72,5%). Nieuwzgl Ċdniona w uj Ċciu general- W podkategorii humanocentrycznej po- nym ró Īnica wynika st ąd, Īe pozosta áa cz ĊĞü nownie wyró Īnia si Ċ RMF FM, które uzyska- blogów nie spe áni áa kryterium systematyczno- áo po 51,4% w wi Ċkszo Ğci z analizowanych Ğci i aktualizacji wpisów (w przyj Ċtym okresie zagadnie Ĕ (wykres 2.). Polskie Radio Gda Ĕsk analizy blogi albo nie funkcjonowa áy, albo nie zbli Īyáo si Ċ do lidera rankingu jedynie w przy- zamieszczono w nich Īadnego wpisu). W takiej padku „Notki o autorze”. Nie wszystkie roz- grupie odrzuconych znalaz áy si Ċ blogi RMF gáoĞnie poda áy kontakt do autora lub jego zdj Ċ- FM (7), Polskiego Radia Gda Ĕsk (1) i Polskie- cie, a przecie Ī brak takich informacji mo Īe go Radia Kraków (6). Udzia á pozosta áych stacji utrudnia ü identy [ kacj Ċ dziennikarza, przez co radiowych w dziennikarskiej blogosferze me- promocyjny potencja á podkategorii wydaje si Ċ dialnej przedstawia wykres 1. os áabiony. W ka Īdym z analizowanych blogów Liderem (niemal 53% udzia áu) w ilo Ğci znalaz áo si Ċ natomiast odniesienie do innych analizowanych blogów jest RMF FM. Dru- wpisów tego samego autora. Takie rozwi ązanie gie i trzecie miejsce zaj Ċá y stacje o mniejszym ma szans Ċ na uwypuklenie ci ągáoĞci narracyj-

TOK FM (2,6%) Radio Kolor (15,8%)

Radio Bajka (2,6%)

Polskie Radio Gdańsk (10,5%) RMF FM (52,6%)

Polskie Radio Kraków (7,9%)

Czwórka PR SA (5,3%)

Wykres 1. Udzia á stacji radiowych w dziennikarskiej blogosferze medialnej (w proc.) ħródáo: opracowanie w áasne Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców... 79

54,1 10,8 Wskazanie innych blogerów na danej stronie bloga 2,7 54,1 16,2 2,7 10,8 8,1 5,4 TOK FM Inne wpisy autora RMF FM Kontakt z autorem na blogu 2,7 54,1 2,7 10,8 5,4 2,7 lub łatwe przekierowanie Radio Kolor 2,7 Zamieszczenie zdjęcia autora 54,1 16,2 10,8 5,4 lub przekierowanie na wpisy autora Radio Bajka Zamieszczenie zdjęcia autora 2,7 54,1 16,2 10,8 8,1 5,4 (na głównej odsłonie bloga) Polskie Radio Gdańsk 2,7 10,8 2,7 Notka o autorze (na blogu lub poprzez łatwe Polskie Radio Kraków do znalezienia przekierowanie, np. link) 2,7 54,1 16,2 2,7 10,8 8,1 5,4 Czwórka PR SA Podanie nazwiska autora w nazwie bloga

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0

Wykres 2. Podkategoria humanocentryczna a dziennikarskie blogi odmedialne (radio) ħródáo: opracowanie w áasne nej bloga, ale pod warunkiem, Īe wpisy s ą re- odmedialne odnosz ą si Ċ do oferty produktowej gularne 23 . Niestety, okaza áo si Ċ, Īe bardzo du Īą nadawcy (wykres 3.). uĞrednion ą regularno Ğci ą wpisów cieszy si Ċ Wszystkie rozg áoĞnie si Ċgn Ċá y po „Lokowanie zaledwie 5 blogów (w tym 2 z RMF FM i po logo pracodawcy w blogu odmedialnym”, co jest 1 z Czwórki PR SA, Polskiego Radia Gda Ĕsk oczywistym dzia áaniem promocyjnym zmierzaj ą- i Polskiego Radia Kraków 24 ); du Īą – 6 blogów cym do sta áej ekspozycji elementów sk áadaj ących (3 z RMF FM, po 1 z Polskiego Radia Gda Ĕsk, si Ċ na wizualn ą identy [ kacj Ċ [ rmy. Równie popu- Radia Bajki, Czwórki PR SA 25 ); przeci Ċtn ą – larna (80% blogów) by áa zgodno Ğü tre Ğci audycji 5 blogów (4 z RMF FM, 1 z TOK FM 26 ); spora- i tre Ğci blogowych (tzn. autor porusza á si Ċ w ob- dyczn ą – 8, a znikom ą – 13. Jak z tego wynika, szarze tematycznym, w którym realizowa á si Ċ wzgl Ċdnie cz Ċsto notk Ċ zamieszcza áo zaledwie od strony zawodowej, np. dziennikarze sportowi 16 dziennikarzy, co nie stanowi áo nawet 50% Kacper Merk, Patryk Serwa Ĕski, Robert Silski pi- badanej ilo Ğci blogów. sali w swoich blogach w áaĞnie o sporcie). W drugiej podkategorii, programocentrycz- Wyja Ğnienia wymaga tak Īe kryterium nej, zbadano, jak i czy dziennikarskie blogi „Lokowanie dodatkowego logo” – chodzi áo

23 Wszystkie wpisy w ci ągu badanego okresu zosta áy policzone i umiejscowione w skali tygodniowej. Przyj Ċto, Īe okre Ğlenie „bardzo du Īa systematyczno Ğü ” oznacza Ğrednio dwa i wi Ċcej wpisów na tydzie Ĕ, „du Īa systematyczno Ğü ” to Ğrednio jeden wpis na tydzie Ĕ, „przeci Ċtna systematyczno Ğü ” to Ğrednio jeden wpis raz na dwa tygodnie, „sporadyczna systematyczno Ğü ” to Ğrednio jeden wpis raz na miesi ąc, a „znikoma systematyczno Ğü ” to pojedyncze wpisy (jeden na kwarta á, na dwa miesi ące, w ci ągu badanego okresu). 24 Z RMF FM – Patryk Serwa Ĕski i Bogdan Zalewski; z Polskiego Radia Gda Ĕsk – Leszek Szmidtke; z Polskiego Radia Kraków – Beata Penderecka; z Czwórki PR SA – „Muzyczny Blog Czwórki”. 25 Z Czwórki PR SA – B áaĪej Hrapkowicz; RMF FM – Tomasz Skory, Konrad Piasecki, Katarzyna SzymaĔska- -Borginon; Radia Bajka – „Psychoblog”; Polskiego Radia Gda Ĕsk – W áodzimierz Machnikowski. 26 Z RMF FM – Przemys áaw Marzec, Kacper Merk, Maciej Nycz, Malwina Zaborowska; z TOK FM – Adam Ozga. 80 Anna Jupowicz-Ginalska

5,4 2,7 Lokowanie dodatkowego logo 2,7 Lokwanie logo pracodawcy 2,7 54,1 16,2 2,7 10,8 8,1 5,4 TOK FM w blogu odmedialnym RMF FM Wzmiankowanie w blogu o audycji/ 2,7 35,1 2,7 2,7 2,7 pracodawcy/innych pracownikach Radio Kolor 2,7 Notka o audycji na blogu Radio Bajka 45,9 10,8 2,7 8,1 5,4 Zgodność treści blogowych Polskie Radio Gdańsk z treścią audycji 5,4 2,7 Wskazanie pory emisji audycji autora Polskie Radio Kraków Wskazanie w nazwie bloga 2,7 Czwórka PR SA tytułu audycji autora

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0

Wykres 3. Podkategoria programocentryczna a dziennikarskie blogi odmedialne (radio) ħródáo: opracowanie w áasne tu o umiejscowienie logo nadawcy poza ob- Z analizy podkategorii technocentrycznej szarem bezpo Ğrednio okalaj ącym wpis (czyli (wykres 4.) wynika, Īe wszystkie media zosta- np. w tle portretu dziennikarza, jako kostka áy sprz ĊĪ one z mediami spo áeczno Ğciowymi: na mikrofonie, zdj Ċcie ze studia radiowego w ka Īdym z blogów pojawia si Ċ Facebook. etc.). W przyj Ċtym okresie badawczym z ogra- Nieco mniej popularny by á Tweeter (ponad niczon ą cz Ċstotliwo Ğci ą si Ċga áo po t Ċ form Ċ 90% blogów) i Google+, Pinterest czy Wykop. RMF FM (5,4%), Radio Bajka i Polskie Radio pl. Oko áo 97% nadawców umo Īliwia áo inter- Gda Ĕsk. nautom komentowanie wpisów autora bloga. Wa Īną kategori ą – ze wzgl Ċdu na wzmac- Niektóre stacje radiowe zrezygnowa áy jednak nianie popularno Ğci produktu / postaci medial- z takiej mo Īliwo Ğci i nie umie Ğci áy forów pod nej – jest wzmiankowanie w blogu o w áasnej wpisami blogerów (np. „Blog [ lmowy Czwór- audycji (albo o pracodawcy lub audycjach in- ki” czy „Psychoblog” Radia Bajka). To roz- nych pracowników). Tak w áaĞnie post Ċpowa- wi ązanie niespotykane – ju Ī Paul Levinson áy RMF FM (54,1%), TOK FM, Radio Kolor, pisa á, Īe „blog bez komentarzy jest jak ptak Polskie Radio Gda Ĕsk i Polskie Radio Kraków. pozbawiony skrzyde á: mo Īe zawiera ü cenne Te zabiegi nierzadko przybiera áy formy linko- informacje, albo dawa ü autorowi satysfakcj Ċ, wania do materia áów dziennikarskich nadawcy, ale b Ċdzie mu brakowa áo jednej z podstawo- umieszczania plików audio, [ lmów i zdj Ċü ze wych cech »nowych nowych mediów«: inte- studia radiowego, fragmentów programów czy raktywno Ğci” 27 . wypowiedzi kolegów dziennikarzy. Najmniej Nadawcy nie u áatwili tak Īe poruszania si Ċ popularne kryteria, spe ániane przez tylko Radio po blogach dziennikarzy – zestawienie naj- Bajk Ċ, to „Notka o audycji na blogu”, „Wska- popularniejszych wpisów lub ich kalendarz zanie pory emisji audycji autora” i „Wskazanie zamie Ğci áo jedynie RMF FM, dzi Ċki czemu w nazwie bloga tytu áu audycji autora”. dystrybuowanie tre Ğci blogowych by áo o wiele

27 P. Levinson, Nowe nowe media , Kraków 2010, s. 42. Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców... 81

TOK FM

RMF FM Tagi Radio Kolor Nawigacja (kalendarz wpisów/ 54,1 najpopularniejsze wpisy) Radio Bajka 2,7 54,1 16,2 10,8 10,8 2,7 Możliwość komentowania wpisów (forum) Polskie Radio Gdańsk 2,7 54,116,22,7 10,8 8,1 5,4 Sprzężenie z mediami społecznościowymi Polskie Radio Kraków Czwórka PR SA

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0

Wykres 4. Podkategoria technocentryczna a dziennikarskie blogi odmedialne (radio) ħródáo: opracowanie w áasne

áatwiejsze ni Ī w przypadku pozosta áych rozg áo- Īego nak áadu pracy. Jednocze Ğnie potencja á Ğni, które ogranicza áy si Ċ do wskazywania in- promocyjny dla audycji nie zosta á wykorzy- nych artyku áów tego samego autora. Wszyscy stany, poniewa Ī nie wszyscy nadawcy po- analizowani nadawcy ca ákowicie zrezygnowali dawali np. godziny emisji programów (nie z chmur tagów. wspominaj ąc ju Ī o informacji o programach Podsumowuj ąc ten etap bada Ĕ, mo Īna za- czy bezpo Ğrednim powi ązaniu dziennikarza uwa Īyü, Īe najlepsze wyniki w obr Ċbie ka Ī- z jego audycj ą). dej podkategorii zyska áy zagadnienia najmniej • Technocentrycznej – w badanych blogach skomplikowane w realizacji. Elementy wyma- funkcjonowa áy oczywiste rozwi ązania gaj ące wi Ċcej czasu i pracy odautorskiej by áy technologiczne: sprz ĊĪ enie z mediami spo- wykorzystywane rzadziej. áeczno Ğciowymi i komentowanie wpisów. Przedstawia si Ċ to nast Ċpująco w przypadku Zastanawia brak u áatwie Ĕ nawigacyjnych, subkategorii: káopotliwy dla osób chc ących przeczyta ü • Humanocetrycznej – do aktywno Ğci me- wi Ċcej wpisów danego autora – umieszcza- chanicznych nale Īaáoby wliczy ü lokowanie nie wszystkich najnowszych na wspólnej zdj Ċü autorów, podawanie nazwisk blo- stronie blogowej (tak jak w Radiu Kolor) gerów, wskazywanie innych wpisów tego jest chaotyczne i mo Īe budzi ü zniecierpli- samego twórcy. Warto zauwa Īyü, Īe notka wienie odbiorcy. o autorze i kontakt do niego nie pojawia áy si Ċ u wszystkich nadawców, a jedynie w ok. Dziennikarskie blogi odmedialne – 38% i 78% przypadków. Równie problema- na przyk áadzie RMF FM tyczny by á brak regularno Ğci wpisów skut- RMF FM wyst Ċpuje w wi Ċkszo Ğci z analizo- kujący de [ cytem bliskich relacji z internau- wanych kryteriów, dlatego dzia áalno Ğü kra- tami, a wi Ċc prawdopodobnym brakiem ich kowskiej rozg áoĞni zosta áa zbadana dok áadniej. lojalno Ğci wobec autora bloga lub nawet Chodzi áo równie Ī o odpowied Ĩ na pytanie, czy niewiedz ą, Īe taki autor istnieje. lider rynku radiowego mo Īe by ü punktem od- • Programocentrycznej – najcz ĊĞ ciej nadaw- niesienia dla konkurencji. Wnioski, pogrupo- cy si Ċgali po lokowanie logo, co tak Īe mia áo wane w przyj Ċte wcze Ğniej podkategorie, pre- automatyczny charakter i nie wymaga áo du- zentuje tabela 5. 82 Anna Jupowicz-Ginalska

Tabela 5. Dziennikarskie blogi odmedialne na przyk áadzie RMF FM Podka- Cechy podkategorii RMF FM tegoria Nazwiska autora w nazwie Tak, w ka Īdym blogu. bloga i zdj Ċcia. Niektóre blogi (16) wzmiankuj ą o autorze, przy czym nadawca ogranicza si do informacji na temat redakcji, w której pracuje Notka o autorze. Ċ dziennikarz. W mniejszo Ğci s ą opisy przedstawiaj ące dziennikarza (np. o Tomaszu Skorym czy Macieju Nyczu).

Cz ĊĞü blogów (18) oferuje mo Īliwo Ğü kontaktu z autorem, Kontakt z autorem a trzech dziennikarzy poszerza mo Īliwo Ğü interakcji o klik- na blogu. ni Ċcie w ich prywatny pro [ l na Twitterze (Marta Kiermasz, Maciej Nycz, Tomasz Skory).

Niektórzy blogerzy niemal zarzucili dzia áalno Ğü w przyj Ċtym okresie badawczym (np. Grzegorz Kwolek, Maja Dutkie- wicz, Marta Kiermasz, Aneta àuczkowska i Edyta Bie Ĕczak). Pozytywnym rekordzist ą byá Bogdan Zalewski, za nim za Ğ UĞredniona cz Ċstotliwo Ğü – Grzegorz Jasi Ĕski, Katarzyna Szyma Ĕska-Borginon, Kon- i regularno Ğü wpisów rad Piasecki, Kacper Merk, Przemys áaw Marzec i Malwina (humanocentryczna) na blogu. Zaborowska. Pozosta áe osoby zamie Ğci áy mniej ni Ī 10 wpisów, Eksponowanie autora bloga autora Eksponowanie a zatem – przyzwyczajaj ąc odbiorców do braku aktywno Ğci – nie mogli wzbudza ü dyskusji czy zgromadzi ü znacznej ilo Ğci komentarzy.

Wskazanie innych wpisów Zawsze jest zamieszczany dzia á z innymi wpisami autora autora. (z rankingiem najpopularniejszych i najnowszych wpisów).

Wskazanie innych Przy ka Īdym blogu zawsze zamieszczano belk Ċ blogerów na danej stronie „Dziennikarze”, umo Īliwiaj ącą wybór bloga innego autora bloga. z RMF FM. Wskazanie w nazwie bloga tytu áu audycji /pory emisji, Brak aktywno Ğci tego typu. notka o audycji.

Zgodno Ğü bloga z tre Ğci ą Zgodno Ğü w 17 blogach (np. reporterzy regionalni pisali audycji. gáównie o swoich miastach i wydarzeniach lokalnych). Autorzy powo áywali si Ċ na pracĊ kolegów redakcyjnych, doniesienia RMF FM, wypowiedzi goszcz ących w rozg áoĞni polityków. Zdarza o im si zamieszcza linki do informacji na Wzmiankowanie w blogu á Ċ ü www.rmf.fm lub www.rmf24.pl, wstawia fragmenty audycji o audycji / pracodawcy / ü i zdj cia z pracy, publikowa ankiety czy organizowa konkur- innych pracownikach. Ċ ü ü sy dla internautów. Bogdan Zalewski dba á o to, by internauci zywanie audycji radiowej do (programocentryczna)

ą nie nastawali na krakowsk ą rozgáoĞni Ċ – gdy tak si Ċ dzia áo, dziennikarz ko Ĕczy á dyskusjĊ28 . Nawi reprezentowanej przez autora bloga reprezentowanej Lokowanie logo Wszystkie blogi opatrzono logiem RMF24.pl, a ka Īdy wpis (we pracodawcy. wszystkich blogach) zamyka logo RMF FM.

28 Blog Bogdana Zalewskiego, www.rmf24.pl/tylko-w-rmf24/bogdan-zalewski/blogi [dost Ċp: 23.12.2014]. Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców... 83

Ka Īdy z wpisów na wszystkich blogach jest powi ązany z me- Sprz ĊĪ enie z mediami diami spo áeczno Ğciowymi – nadawca zamie Ğci á wtyczki do spo áeczno Ğciowymi. Facebooka, Twittera, Wykop.pl, Google+, Delicious czy Sfory (tak Īe 100% blogów jest wzbogacone o RSS). Ka Īdy wpis mo Īna skomentowa ü na forum, oceni ü, a nawet Mo Īliwo Ğü komentowania wydrukowa ü. CzĊstotliwo Ğü wpisów prze áoĪyáa si Ċ te Ī na wpisów przez internautów. reakcj Ċ internautów: ci, którzy zamie Ğcili najwi Ċcej notek,

zania techniczne zyskali najwi ksz liczb komentarzy, np. B. Zalewski 29 .

ą Ċ ą Ċ

(technocentryczna) Kalendarz / Tak, zawsze. Rozwi najpopularniejsze wpisy. Tagi. Brak.

ħródáo: opracowanie w áasne na podstawie http://www.rmf24.pl/tylko-w-rmf24/blogi [dost Ċp: 23.12.2014].

Z pewno Ğci ą mo Īna stwierdzi ü, Īe nadawca tak Īe i dziennikarskich blogów odmedialnych. zatroszczy á si Ċ o techniczny i wizualny aspekt Na razie jednak nie zas áuguje jeszcze na to miano, blogowego dzia áu, cho ü prawdopodobnie lepiej chocia Ī ma ku temu najwi Ċkszy potencja á. zrealizowa áby swoje cele (tzn. dawa á szans Ċ na dok áadniejsze poznanie dziennikarzy, zbu- Podsumowanie dowanie relacji z odbiorcami), gdyby autorzy Nieca áe dwa lata temu magazyn „Press”, opra- pisywali cz ĊĞ ciej i bardziej systematycznie pró- cowuj ący rankingi blogów dziennikarskich, bowali utrzyma ü kontakt z publiczno Ğci ą. Szan- zauwa Īyá: „Sza á pisania blogów przez ludzi sa na stworzenie rozbudowanej platformy ko- mediów powoli mija, ale za to przy tej formie munikacyjnej mi Ċdzy blogerami a internautami komunikowania si Ċ z odbiorcami pozostali naj- wydaje si Ċ niewykorzystywana, a nieregularna bardziej wytrwali i do Ğwiadczeni. Bo sie ü szyb- aktywno Ğü blogowa zmniejsza jej skuteczno Ğü . ko wery [ kuje, czy kto Ğ ma rzeczywi Ğcie co Ğ do Jedynie nieliczni potra [ li zachowa ü regular- powiedzenia” 30 . To zdanie mo Īe by ü pierwszym ne tempo pisarskiej aktywno Ğci, a tym samym wnioskiem wie Ĕcz ącym badania blogów odme- osi ągn ąü konkretne efekty, czego dowodem blog dialnych na polskim rynku radiowym. Nale Īa- Bogdana Zalewskiego. By ü mo Īe dobrym roz- áoby podkreĞli ü, Īe i nadawcy, i dziennikarze wi ązaniem by áaby likwidacja blogów nieaktuali- nie doceniaj ą potencja áu blogosfery, co w prak- zowanych? Mog ą one szkodzi ü wizerunkowi ra- tyce objawia si Ċ: dia, które przecie Ī z zasady opiera si Ċ na bie Īą cej • ca ákowitym zaniechaniem prowadzenia blo- informacji. Uporz ądkowanie blogowej agory po- gosfery; zwoli áoby z jednej strony na zredukowanie ilo Ğci • eksponowaniem blogów niedzia áaj ących, niemych blogów, a z drugiej – na silniejsze wy- archiwalnych, niezwi ązanych z radiem; eksponowanie tych, którzy wyró Īniali si Ċ aktyw- • brakiem umieszczania blogów lub bezpo- no Ğci ą i cieszyli zainteresowaniem czytelników. Ğrednich odniesie Ĕ do nich na swoich g áów- Wówczas RMF FM mog áoby sta ü si Ċ liderem nych stronach internetowych;

29 Analizuj ąc komentarze pod wszystkimi blogami w RMF FM (3181 áą cznie), znalaz áam 437 odpowiedzi odau- torskich, w tym a Ī 428 – Bogdana. 30 A. Ucha Ĕska, Top blogów dziennikarskich 4/2013 , Press.pl, http://www.press.pl/platny-dostep/miesiecznik- press/pokaz/2832,Top-blogow-dziennikarskich [dost Ċp: 19.03.2015]. 84 Anna Jupowicz-Ginalska

• brakiem narz Ċdzi upraszczaj ących porusza- datkow ą aktywno Ğü zawodow ą? Nadawcy, któ- nie si Ċ w blogosferze odmedialnej i swo- rzy nie potra [ ą ich odpowiednio zmotywowa ü bodne przechodzenie od jednego bloga do lub zapewni ü du Īej swobody wypowiedzi? drugiego; A mo Īe rozg áoĞnie uwa Īaj ą, Īe multimediatyza- • pobie Īną prezentacj ą autorów bloga i/lub cja radia jest wystarczaj ąca, równie Ī w zakresie reprezentowanych przeze Ĕ audycji (nawi ą- interaktywno Ğci i relacji z odbiorcami? By áoby zywanie do tre Ğci programów nie ma ci ą- to za áoĪenie b áĊ dne, poniewa Ī w przypadku gáego charakteru i nie przek áada si Ċ na sta áe analizowanych rozg áoĞni to w áaĞnie eter nadal powiązanie blogera z audycj ą); wydaje si Ċ priorytetowy, cho ü pozbawiony sfe- • brakiem systematycznych wpisów blogerów, ry wizualnej. T Ċ zapewniaj ą mu przecie Ī m.in. którzy unikaj ą – poza nielicznymi wyj ątka- blogi. Co wi Ċcej, w áaĞciwie zarz ądzana blogos- mi – kontaktu z internautami, co skutkuje fera odmedialna mog áaby mie ü istotny wp áyw zanikiem bli Īszych relacji z publiczno Ğci ą. na kompleksow ą aktywno Ğü marketingow ą Wydaje si Ċ, Īe nawet dobre przygotowanie przedsi Ċbiorstw medialnych. Na przyk áad przez techniczne (np. sprz ĊĪ enie z mediami spo- rozbudowywanie i personalizowanie tre Ğci po- áeczno Ğciowymi) i wizualne (ekspozycja logo ruszanych w eterze; sprawniejsz ą i skuteczniej- nadawcy i fotogra [ i dziennikarzy) nie zniwelu- sz ą dystrybucj Ċ (blogi sta áyby si Ċ dodatkow ą, ją wykazanych braków, je Īeli nadawcy (i auto- interaktywn ą drog ą rozpowszechniania tre Ğci rzy) nie zmieni ą metod zarz ądzania swoj ą blo- medialnych wzmacniaj ącą ich zasi Ċg); lepsze gosfer ą. Co ciekawe, na stronach WWW niemal kalkulowanie kosztów (przygotowanie oferty 90,5% analizowanych rozg áoĞni przedstawia reklamowej dedykowanej konkretnym blogom swoich pracowników (zdj Ċcie, kontakt, krót- odmedialnym 31 ) czy promocj Ċ (tu blogi mog áy- ka notka). Jeszcze wi Ċcej stacji opisuje ofert Ċ by wesprze ü marki poszczególnych nadawców programow ą (ramówk Ċ, pasma lub audycje). oraz oczywi Ğcie – pracowników mediów). Wszyscy nadawcy wi ąĪą te Ī swoje tre Ğci z pro- Niestety, obecnie sporym problemem wyda- [ lami na Facebooku. je si Ċ samo przekonanie mediów o u Īyteczno Ğci Dlaczego wi Ċc w obszarze blogosfery rozg áo- dziennikarskiej blogosfery odmedialnej. Nale Īy Ğnie nie dzia áaj ą z pe ánym rozmachem? Czy nie stwierdzi ü, Īe niniejszy artyku á, odpowiadaj ąc jest tak, Īe niewielka aktywno Ğü autora przeczy na wszystkie pytania badawcze, jednocze Ğnie idei blogowania? Czy taki twórca potra [ zbudo- nie zwery [ kowa á pozytywnie postawionej tezy, wa ü wi ĊĨ z internaut ą i zach Ċci ü go do odwiedza- która brzmia áa: dziennikarskie blogi odmedial- nia nie tylko swojego bloga, ale tak Īe i innych ne s ą: 1) popularne i ch Ċtnie eksponowane, blogów odmedialnych? Czy radio – które reakcj Ċ w zwi ązku z tym: 2) mog ą by ü u Īyteczne dla na bie Īą ce zdarzenia ma niejako wpisane w cha- nadawców, pod warunkiem spe ánienia kryteriów rakter dzia áania – powinno eksponowa ü co Ğ, co odnoszących si Ċ do specy [ ki tych blogów. nie jest aktualizowane na bie Īą co? Po pierwsze – okaza áo si Ċ, Īe badane zjawi- Kto ponosi odpowiedzialno Ğü za taki stan sko nie jest powszechne w Ğród rozgáoĞni radio- rzeczy? Autorzy, którzy nie maj ą czasu na do- wych. Po drugie – cechuje je niewielka skala

31 Jak podaje serwis Technorati.com, w jednym z bada Ĕ a Ī 29% respondentów uzna áo blogi za najbardziej wia- rygodne Ĩródáo informacji, a 31% osób stwierdzi áo, Īe blogi najbardziej wp áywaj ą na sprzeda Ī (J. Swartz, Research: Bloggers, reviews pushing needle in gadget buys, Technorati.com, http://technorati.com/research-bloggers-reviews- pushing-needle-in-gadget-buys/ [dost Ċp: 19.03.2015]. Gdyby wiarygodno Ğü i wp áywowo Ğü blogów po áą czy ü z auto- rytetem bloguj ących dziennikarzy, to skuteczno Ğü takiej reklamy mog áaby wzrosn ąü . Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców... 85 wyst Ċpowania i brak jednoznacznych dowodów nadania swojej dzia áalno Ğci nowoczesnej formy na to, Īe rozg áoĞnie potra [ ą spojrze ü na blogos- technologicznej i komunikacyjnej, co wymaga- fer Ċ odmedialn ą pragmatycznie, widz ąc w niej áoby jednak du Īych nak áadów pracy ze strony obiecuj ące Ĩródáo korzy Ğci wizerunkowych, [ - pracowników mediów. Bo to w áaĞnie ich zaan- nansowych i mi Ċdzyludzkich. ga Īowanie ostatecznie przes ądzi áoby o sukcesie Wydaje si Ċ, Īe móg áby to by ü trend za któ- albo o pora Īce Ğrodków przekazu w obszarze rym media powinny pod ąĪąü , pod warunkiem dziennikarskich blogów odmedialnych.