67 Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców radiowych – opis zjawiska Anna Jupowicz-Ginalska logosfera, z jej ró ĪnorodnoĞci ą, bogac- skich nadawców radiowych. Zosta áy w nim po- Btwem formy i tre Ğci oraz powszechno Ğci ą stawione nast Ċpujące pytania: ju Ī od dawna pozostaje istotnym elementem • Jak zde [ niowa ü termin „dziennikarski blog wspó áczesnej komunikacji 1. Dzi Ċki interaktyw- odmedialny”? no Ğci, mo Īliwo Ğci pozyskania grupy lojalnych • Czym charakteryzuje si Ċ zjawisko odme- odbiorców, globalnemu zasi Ċgowi, a jednocze- dialnych blogów dziennikarskich w prze- Ğnie personalizacji publikowanych komunika- strzeni internetowej nadawców radiowych? tów, przenikn Ċá a do wielu bran Ī i Ğrodowisk. • Jaka jest rzeczywista eksploatacja odme- Sta áa si Ċ tak Īe szans ą dla przedsi Ċbiorstw me- dialnych blogów dziennikarskich? dialnych, które uruchomi áy nanowydawnictwa, Tekst zmierza tak Īe do wery [ kacji tezy mó- (projekty agreguj ące blogi, np. Blox.pl Agory wi ącej o tym, Īe dziennikarskie blogi odme- SA). Niektóre Ğrodki przekazu utworzy áy plat- dialne s ą: 1) popularne i ch Ċtnie eksponowane, formy blogowe z my Ğlą o swoich pracownikach w zwi ązku z tym: 2) mog ą by ü u Īyteczne dla (np. RMF FM). Czy w pe áni wykorzysta áy sytu- nadawców, pod warunkiem spe ánienia kryte- acj Ċ, w której pracownik pisze bloga w obr Ċbie riów odnosz ących si Ċ do specy [ ki tych blogów przestrzeni medialnej, „nale Īą cej” do praco- (np. ulokowania ich w przestrzeni internetowej dawcy? A mo Īe jednak pisanie tego typu blo- mediów, sposobu prowadzenia, aktualizacji, gów oraz ich promowanie to rzadkie zjawiska, interaktywno Ğci, spójno Ğci wizualnej i tre Ğcio- znajduj ące si Ċ na peryferiach wielow ątkowej wej, ekspozycji dziennikarzy-blogerów i repre- aktywno Ğci wspó áczesnych Ğrodków przekazu? zentowanych przez nich audycji). Problemem badawczym zaprezentowanym Zainteresowanie si Ċ radiem w omawianym w tek Ğcie jest specy [ ka i wyst Ċpowanie blogów temacie ma kilka powodów. Po pierwsze – ze dziennikarskich w przestrzeni internetowej pol- wzgl Ċdu na ograniczon ą multimedialno Ğü tra- 1 ĝwiadczy o tym raport pt. „Badanie. Polska blogosfera 2014”, w którym przeanalizowano 2871 blogów zagre- gowanych na serwisie zBLOGowani i podzielonych na 22 kategorie badawcze, http://zblogowani.pl/raport/2014/ blogosfera2014.pdf [dost Ċp: 18.03.2015]. Natomiast M. Bulaszewska podaje 21 typów blogów w podziale na 6 ka- tegorii, zob. M. Bulaszewska , Blog to... blog. Analiza poj Ċcia w kilku wybranych perspektywach [w:] E-gatunki. Dziennikarz w nowej przestrzeni komunikowania , red. W. Godzic, Z. Bauer, Warszawa 2015, s. 142. 68 Anna Jupowicz-Ginalska dycyjnej wersji tego Ğrodka przekazu 2. Po dru- obszerniejszego zjawiska, jakim jest dzienni- gie – chodzi áo o kompleksowe zbadanie ca áej karstwo internetowe (przy okazji nadal budz ąc branĪy medialnej z wykorzystaniem bada Ĕ ryn- dyskusje o charakterze de [ nicyjnym). Bo skoro kowych odnosz ących si Ċ zarówno do mediów wyró Īnikami takiego dziennikarstwa s ą m.in. krajowych, jak i regionalnych (wybór pad á na informacyjny charakter, dost ĊpnoĞü w sie- zestawienia przygotowywane dla Komitetu Ba- ci i celowe przygotowywanie wypowiedzi na da Ĕ Radiowych). Po trzecie – radio, które pod- rzecz internetu 6, to czy wobec tego za dzien- lega obecnie procesowi cyfryzacji (a wi Ċc i hy- nikarstwo internetowe nale Īy uzna ü wszystkie brydyzacji), jest znakomitym przedmiotem ana- formy aktywno Ğci internautów spe ániaj ące po- liz koncentruj ących si Ċ na ró Īnych aspektach wy Īsze za áoĪenia? Czy mo Īe powinno si Ċ tak wspó áczesnej aktywno Ğci komunikacyjnej 3. okreĞla ü wy áą cznie dzia áania ludzi mediów udzielaj ących si Ċ w sieci? Odpowied Ĩ na drugie Dziennikarskie blogi odmedialne – pytanie brzmi – moim zdaniem – nie. Wybór tej próba zde [ niowania zjawiska opcji podwa Īyáby przecie Ī ide Ċ dziennikarstwa Blogi zaliczaj ą si Ċ do internetowych gatunków obywatelskiego, gdzie ka Īdy ma szans Ċ zosta ü dziennikarskich 4. Ta obserwacja dotyczy tak Īe nadawc ą tre Ğci. By ü mo Īe s áuszny w kontek- sprecyzowanej grupy blogów dziennikarskich Ğcie tekstu jest postulat Marka Jele Ğnia Ĕskiego, (profesjonalnych i obywatelskich), gdzie „blog który proponuje podzieli ü dziennikarsk ą blo- dziennikarski si áą rzeczy staje si Ċ nowym ga- gosfer Ċ na dwa typy: amatorski i profesjonal- tunkiem – prymarnie internetowym, a dopiero ny 7? Zdecydowa áam si Ċ przyj ąü ów punkt wi- sekundarnie – dziennikarskim” 5. dzenia i odnie Ğü do zawodowej odmiany bloga Na potrzeby artyku áu przyj Ċto termin „dzien- dziennikarskiego (tym bardziej, Īe podzia áowi nikarski blog odmedialny”. Jest on wypadkow ą przychylna jest bran Īa medialna, np. maga- dwóch okre Ğle Ĕ: „blog dziennikarski” i „blog zyn „Press” przeprowadzi á analiz Ċ 29 blogów medialny”. To pierwsze odnosi si Ċ do blogów dziennikarskich, z których ka Īdy by á tworzony tworzonych przez dziennikarzy (realnych lub przez zawodowego dziennikarza, a nie obywa- tak si Ċ okre Ğlaj ących), i lokuje je w kontek Ğcie tela-amatora czy anonimow ą osob Ċ)8. 2 Podstawowym zmys áem, dzi Ċki któremu odbiera si Ċ radio, jest nadal s áuch. Jednak dzi Ċki rewolucji interne- towej zyska áo ono wymiar wizualny – ju Ī pierwsze strony WWW, nawet te najprostsze, wzbogaci áy radio o obraz i po áą czy áy sfer Ċ audio z wideo. Przeprowadzone badanie mia áo sprawdzi ü, czy tak ą uatrakcyjniaj ącą, multimediaty- zuj ącą rolĊ peáni ą blogi dziennikarskie. 3 I. Sudak, Ju Ī za kilka lat twoje radio tra [ na Ğmietnik. Rusza cyfryzacja radia – komu jest potrzebna ? http:// wyborcza.biz/biznes/1,100896,14365797,Juz_za_kilka_lat_twoje_radio_tra [ _na_smietnik__Rusza.html [dost Ċp: 8.03.2015]. 4 Por. M. Kawka, Blog jako gatunek dziennikarski – ewolucja i transgresja [w:] Internetowe gatunki dzienni- karskie , red. K. Wolny-Zmorzy Ĕski, W. Furman, Warszawa 2010, s. 61–70; K. Wolny-Zmorzy Ĕski, A. Kaliszewski, W. Furman, Gatunki dziennikarskie. Teoria, praktyka, j Ċzyk , Warszawa 2006, s. 82; J. Grzenia , Komunikacja j Ċzy- kowa w Internecie, Warszawa 2007, s. 150–152. W ostatnim przypadku autor analizuje termin „internetowe gatunki tekstu”, by [ nalnie zaliczy ü blogi do genologii internetowej. 5 K. Szymoniak, Mi Ċdzy gazet ą a Internetem – nowe gatunki dziennikarskie, paragatunki czy hybrydy? [w:] „J Ċ- zyk. Komunikacja. Informacja”, red. P. Nowak, P. Nowakowski, t. III, Pozna Ĕ 2008, s. 136. 6 Por. L. Olsza Ĕski, Dziennikarstwo internetowe , Warszawa 2006. 7 M. Jele Ğnia Ĕski, De [ nicja dziennikarstwa internetowego – [ naá, Eredaktor.pl, http://eredaktor.pl/teoria/de [ ni- cja-dziennikarstwa-internetowego- [ nal/ [dost Ċp: 8.03.2015]. 8 A. Todorczuk, Top 10 blogów dziennikarskich , Press.pl, http://www.press.pl/newsy/internet/pokaz/11831,Top- 10-blogow-dziennikarskich [dost Ċp: 8.03.2015]. Dziennikarskie blogi odmedialne w przestrzeni internetowej polskich nadawców... 69 Jak nale Īy rozumie ü wspomniany wcze Ğniej cjonuj ącego zarówno w eterze, jak i w sieci). Po termin „blog medialny”? Z tym sformu áowaniem trzecie – zatrudnienie autorów blogów w danym spotka áam si Ċ sporadycznie, lecz zawsze wi ąza áo medium 10 . Po czwarte – bezpo Ğrednia narracja, si Ċ ono z opisywaniem Ğrodków przekazu, prowa- niebudz ąca w ątpliwo Ğci, czy dana posta ü jest dzeniem medioznawczych analiz czy krytyk ą me- faktycznie autorem wpisów (warunkiem by áy diów (np. „Medioznawca.com – istota komunika- wpisy dokonywane w pierwszej osobie liczby cji” czy te Ī „Blog medialny” Jakuba àoginowa 9). pojedynczej / mnogiej: nie za Ğ wpisy bezosobo- W tym kontek Ğcie sformu áowanie „blog me- we i bezokolicznikowe) 11 . I wreszcie – po pi ąte dialny” nawi ązuje do zawarto Ğci tematycznie – jednoznaczne potwierdzenie medium, Īe wpisy koncentruj ącej si Ċ na Ğrodkach przekazu. Moim to faktycznie blog, a nie np. zestaw archiwalnych celem nie by áo jednak badanie blogów po Ğwi Ċ- audycji, zbiór fragmentów wyemitowanych pro- conych mediom, lecz blogów pisanych przez gramów czy ich autoreklama. ludzi mediów, zatrudnionych w tych mediach i korzystaj ących z ich przestrzeni internetowej. Dziennikarskie blogi odmedialne – Powy Īsze rozumienie terminu pozwoli áo upra- opis przeprowadzonych bada Ĕ womocni ü ulokowanie dziennikarskiego bloga Przy opisywaniu zjawiska blogów odmedial- odmedialnego w bran Īy Ğrodków przekazu. nych przyj Ċto nast Ċpujące za áoĪenia: Termin „dziennikarski blog odmedialny” • Obserwacji zosta áy poddane wszystkie sta- sáuĪy wyró Īnieniu i doprecyzowaniu analizowa- cje wymienione w badaniu rynku radio- nego obszaru blogosfery. Jak okre Ğli ü jego pod- wego w Polsce (RadioTrack, realizowane stawowe cechy? Po pierwsze – osadzenie bloga przez Millward Brown SMG/KRC na zle- w bran Īy medialnej. Po drugie – jego medialna cenie Komitetu Bada Ĕ Radiowych, za okres proweniencja (od-medialno Ğü , rozumiana jako X–XII 2014 12 ). To umo Īliwi áo analiz Ċ blo- internetowa ods áona tradycyjnego medium, funk- gowej aktywno Ğci odmedialnej 54 rozg áoĞni 9 http://www.medioznawca.com/blogi/blog-medialny, http://www.porteuropa.eu/portal/blog-medialny/1132-blo- g-medialny [dost Ċp: 8.03.2015]. 10 Z. Bauer, Gatunki dziennikarskie w Sieci. Co si Ċ zmieni áo i jak bardzo [w:] E-gatunki. Dziennikarz w nowej przestrzeni komunikowania , red. W. Godzic, Z. Bauer, Warszawa 2015, s. 142. Takie doprecyzowanie de [ nicji niwe- luje s áuszne zastrze Īenia, jakie wskazywa á Zbigniew Bauer, pisz ąc: „(…) w ątpliwo Ğci mo Īe budzi ü, i Ī dziennikarze prowadz ą blogi (…), pozostaj ąc pracownikami konkretnych mediów. Konkretnych, a wi Ċc tak Īe zde [ niowanych ideologicznie. Powstaje wi Ċc pytanie: po co profesjonalnemu dziennikarzowi prowadzenie odautorskiego bloga? Czy nie jest to sygna á, i Ī w swojej macierzystej redakcji nie ma mo Īliwo Ğci na wypowiedzenie si Ċ szczere i nie- skr Ċpowane jakim Ğ korporacyjnym gorsetem?” Jak wida ü, w áaĞnie w tym przypadku chodzi o analiz Ċ blogów bez- sprzecznie osadzonych w przestrzeni internetowej konkretnych pracodawców. To w áaĞnie odró Īnia je od generalne- go sformuáowania „dziennikarski blog”. 11 Por. M. Bulaszewska, Blog to... blog. Analiza poj Ċcia.... , dz. cyt.