CENSUS OF 1991

SERIES 13..:.

PART IV B(i)(a) - C-Series LANGUAGE

Table C-7 State, Districts, Tehsils and Towns

DIRF.CTORATE OJ;' CENSUS OPERAnONS, MADHYA PRADESH Registrar General of India (In charge of the Census of India and vital statistics)

Office Address: 2-A, Mansingh Road, New Delhi 110011, India

Telephone: (91-11) 338 3761 Fax: (91-11) 338 3145 Email: [email protected] Internet: http://www.censusindia.net

Registrar General of India's publications can be purchased from the following:

• The Sales Depot (Phone: 338 6583) Office of the Registrar General of India 2-A Mansingh Road New Deihl 110 011, India

• Directorates of Census Operations in the capitals of all states and union territories in India

• The Controller of Publication Old Secretariat Civil Lines Delhi 110 054

• Kitab Mahal State Emporium Complex, Unit No.21 Baba Kharak Singh Marg New Delhi 110001

• Sales outlets of the Controller of Publication all over India

Census data available on the floppy disks can be purchased from the following:

• Office of the Registrar General, India Data Processing Division 2nd Floor, 'E' Wing Pushpa Bhawan Madangir Road New Delhi 110062, India

Telephone: (91-11) 6081558 Fax: (91-11)6080295 Email: [email protected] o Registrar General of India The contents of this publication may be quoted citing the source clearly PREFACE

This volume contains the data on language collected through the individual slip canvassed in the 1991 Census. The mother tongue figures were compiled and grouped under the relevant language for presentation of final table. In this publication the information is presented at the districtltehsil and town level for the state. Table C-7 has been divided in two parts - the first part is table C-7 (Part-A) in which all the scheduled language along with the mother tongues grouped under each language are presented at state/districtltehsil and town level. In second part table C-7 (Part-B) all those non-scheduled languages along with the mother tongues grouped under each languages is presented at state/districtJtehsil and town level. The Table C-7 - Language presented in this volume comes under part IV B (i) Social and Cultural Tables and gives the data down to tehsil/town level for Madhya Pradesh state. The presentation of the 1991 language data is based on the same principles as were adopted in the 1971, 1981 data. Besides, the figures in respect of individual mother tongues have also been presented now.

In this volume Table C-7 - language which gives the distribution by sex and by rural and urban residence were initially compiled at the Regional Tabulation Offices established to undertake the manual processing of the Census Schedules and for attending to few basic compilations on full count basis and further processing of the returns and preparation of the table were undertaken in this Directors under the able guidance of the Registrar General, India.

We must recode deepest sense of gratitude to Shri A.R.Nanda lAS, Dr. M.Vijayanunni lAS, former Resistrar General, India and Shri J.K.Banthia, the present Registrar General, India, S.P.Sharma, Consultant for their valuabie guidance in. preparing this publication. Dr. B.P.Mahapatra, Deputy Registrar General (Language), Shri A.K.Dutta, Joint Director, West Bengal Directorate of Census Operations who took over the additional charge of the office of the Deputy Registrar General (Language) thereafter and his colleagues deserves our thanks for patiently scrutising the voluminous language data.

In our own office, we received maximum co-operations and assistance at every stage from our staff who worked diligently and with devotion. The names of the officers under whose supervision and guidance the compilation were carried out in the Regional Tabulation Offices and the names of the officers and staff in the Directorate who processed language data and have rendered valuable assistance in bringing out this publication are given separately.

It is hoped that this publication will meet the requirements of linguistic scholars and researchers and will be of great use to many data users including State Governments and Local Bodies.

Bhopal Date

(pRABHAKAR DANSOD) Director of Census Operations, MADHYA PRADESH

iii

CONTENTS Page

Preface iii

General Note 1-2

Statement 1: p.i:::~;[!a~;t of Lar:guages and r,/lother Tongues E1I10 their strengths -1991 3-6

Statement 2: ;)istrib'ltion c'f ianguafjes (InclusiVC' of mother tongue;:; grouped lindei each) specified in Sch!~d!Jk~ I1Hl to th~; (;t)n:;tltution of India - '1991 7

Sla!e~nent 3: Distribution of r)()piJl;,!ion by Scileduied and r-.lol'),..scf~eduled U3ngu2nes of Macf1ya Praaesh clnC d;rt~:Gts - 1991 8

Statement 4: D:stribution or '10,000 p

Appendix-I Districtwise distribution of Scheduled Languages 12-13

Appendix-I! Districtwise distribution of Non-Sc.heduled Languages 14-18

Statement 5: Fifteen Numerically Biggest Languages in Descending order of Strength in Madhya Prade$h -- 1991 19

Statement 6: Fifteen Numerically Sjggest Mother Tongues in Descending order of Strength in Madhya Pradesh - 1991 20

C-7 PART A(i): Distribution of the 18 Scheduled languages State District, Tehsil and Town -1991 21-167

C-7 PART A(ii): Distribution of Mother Tongues (Grouped under each of the Languages Specified in Schedule VIII) with 10,000 or more speakers at India level State, District, Tehsil and Town - 1991 168-531

C-7 PART B(i): Distribution of the 62 Non-Scheduled languages - State, District, Tehsil and Town - 1991 532-574

C-7 PART 8{ji): Distribution of Mother Tongues (Grouped under each of the 45 Non­ Scheduled Languages) with 10,000 or more speakers at India level State, District, Tehsil and Town - 1991 575-630

Acknowledgement 631

GENERAL NOTE

Language is an important part of culture particularly in country like India. Where pluri lingual and pluri culture .

On the basis of above fact and the ethnic and linguistic composition of o.ur country two language questions were asked in 1991 Census one of them is" Mother tongue" and another is two other Languages known. These two questions along with other questions canvassed in each state and union territory equally.

Question six (6) regarding Mother tongue and Question seven (7) in respect of Two Other Language known by the individual were canvassed to facilitate the preparation of the C-7 table on full count basis manually from the Household Schedules, the item "Mother Tongue" was copied from the Individual Slips in the column ofthe Household Schedules.

The respondent as the instructions to the enumerator would show, was made to feel to return the name of his Mother 10ngue in reply to question 6 of the schedule and the same was recorded faithfully, by the enumerator.

This volume having mainly part A (1), C-7 Part A (ii) and C-7 Part B(i) and Part B(ii). Part A scheduled languages comprising of 18 languages and Part B Non-Scheduled languages comprising of 4S languages and the remaining "Total of other languages" Consequent upon the passing of the 71 st Amendment Act 1992 to the Constitution of India and in pursuance of Government of India Notification No. 55 dated 1.9.1992 three languages viz Konkani Manipuri, and Nepali were added to the list of eighteen scheduled languages.

Part A distribution of the 18 languages specified in the Eighth Schedule to the Constitution of India (Inclusive of languageslMother tongues grouped under each) Part B gives the speakers of the 45 languages not specified in the eighth schedule (Non-Scheduled languages) and the Mother Tongues included under each language. All other languages and Mother tongue falling under Part B and which returned less than 10,000 speakers each at the all India level other than those not identifiable on the basis of linguistic information available with us to date and included in the category 'others' occurring as the last entry in part B.

4. The number of Mother Tongue which returned 10,000 or more speakers at the all India level have been grouped under the languages in Part A and B have been listed out in the fly leaf Category 'others' included in each language all which returned less than 10,000 speakers each.

5. As adopted in 1971 and 1981 Census the presentation of data of 1991 Census is based on same principles in addition the speaker strength figures of all individual Mother tongue returned by 10,000 or more have also been given.

The fly leaf proceedings the main table explains all such details. 6. Some other summarized data also been presented m the following listed statements 1 to 6,

Statement 1: Part A·· Language specified in the Eight Scbedule (Scheduled Languages) and the Mother Tongues included under each Language.

Part B- Language not specified in the Eight Scheduie (Non Scheduled Languages) and the Mother Tongues included under each Language.

Statement 2: Gives the distribution of languages (inclusive of mother tongues grouped under each) specified in Schedule VIII to the constitution ofIndia - 1991

Statement 3: Gives the Distribution of the Population by Scheduled and Non Scheduled Languages- Madhya Pradesh and districts.

Statement 4: Give!> the distribution of 10,000 persons by language for Madhya Pradesh and districts-l 991

Statement 5: Presents the fifteen numerically biggest languages in descending order of strength in Madhya Pradesh - 1991.

Statement 6: Presents the fifteen numerically biggest mother tongues in descending f.mJer of strength in Madhya Pradesh - 1991. STATEMENT - 1 Part A- Language specified in the Eight Schedule ( Scheduled Languages) and mother tongues included under eath Language.

Name of Language and Number of Persons who Name of Language and Number of Persons who Mother Tongue(s) Returned the Language Mother Tongue(s) Returned the Language Included Under Each (and the Mother Tongues Included Under Each (and the Mother Tongues Language Included under each) as Language Included under each) as .. their Mother Tongue their Mother Tongue , 1 2 1 2 1. Assamese . 1,059 29. Nimadi 1.416,285 1. Assamese 1,059 30.Pahari 695 2. Bengali 250,791 31.·Panch Pargania 1 1. Bengali 98,937 32. Pawari/Powri 141,830 2. Chakma .. 3 33. Rajasthani 35,650 3. Others 151,854 34. Sadan/Sadri 306,363 3. Gujar~ti 198,397. 35. Sondwari 29,947 1. Gujarati 182.,894 36. Surguiia 1,044,973 2. GujraqlGujrau . 36 37. Others 179,258 3. Saurasll~ra/Saurashtri 56 5. Kannada 8,307 2. Others 15,411 1. Badaga 7 4. Hindi 56,619,090 2. Kannada 7,128 1. Awadhi 3,917 3. Others 1,172 2. Bagheli/BaghelKhandi 1,386,953 6. Kashmiri 886 , 3. £;Iagri Rajasthani 396 1. Kashmiri 883 4. Banjari 89,125 2. Others 3 5. Bhoj Purl 101,033 7. Konkani 924 6. Braj Bhasha 5995 1. Konkani 864 7. Bund.eli/Bundel Khandi 1,538,302 2. Others 60 8. ChhaltiSgarhi 10,398,816 8. Malavalam 80,759 9. Ga rhwa Ii 3,605 1. Malayalam 80,294 10. Harauti 163 2. Others 465 11. Ha,ysm/i 2,884 9. Manipurl 231 12. Hindi 37,063,114 1. Manipuri 231 13. Katigri 70 10. Marathi 1,283,977 14. Khortha/Khotta 17 1.Marathi 1,272,011 15. Kulvi 2 2. Others 11,966 16. Kumauni 1,023 11. Nepali 13,411 17. Kurmali Thar 4 1. Nepali 13,410 18. Labani 1,963 2. Others 1 .19. Lam~ni/Lambadi 33 12.0riya 721,348 20. Laria 2,959 1. Bhatri 153,978 21. LQdni 37,585 2.0riya 564,900 22. Magadhi/Magahi 4,709 3. Sambalpuri 90 23. Maithili 5,313 4. Others 2.380 24 •. Malvi 2,727,977 13. Punjabi 189,288 25.l\4arwari 57,104 1. Bagri 567 26. Mewsri 29,352 2. Bhateali 3 27. Mewati 924 3. Puniabi 182,886 28. Nagpuria 750 Continued

3

2-2 RGL'ND!2003 Name of Language and Number of Persons who Name of Language and Number of Persons who Mother Tongue(s) Returned the Language Mother Tongue(s) Returned the Language Included Under Each (and the Mother Tongues Included Under Each (and the Mother Tongues Language Included under each) as Language Included under each) as their Mother Tongue their Mother Tongue

1 2 1 2 4. Others 5,832 2. Tamil 37,618 14. Sanskrit 650 3. Others 678 1. Sanskrit 650 17. Telugu 162,645 15. Sind hi 322,074 1.Telugu 162,039 1. Kachehhi 1,959 . 2. Others 606 2. Sindhi 319,489 18. Urdu 1,227,672 3. Others 626 1. Urdu 1,225,035 16. Tamil 38,562 2. Others 2,637 1. Kaikadi 266

4 Part-B- Language not specified in the Eighth Schedule(Non Scheduled Languages) and Mother Tongues included under each Language.

Name of Language and Number of Persons who Name of Language and Number of Persons who Mother Tongue(s) Returned the Language Mother Tongue(s) Returned the Language Inciuded Under Each (and the Mother Tongues Included Under Each (and the Mother Tongues Language Included under each) as Language Included under each) as their Mother Tongue their Mother Tongue 1 2 1 2 1. Ao 29 5. Marla 13,698 1. Ao 29 6. Murla 15,744 2. Arabic/Arbi 1,858 7.0thers 1,952 1. Arabic/Arbi 1,858 14. Halabi 502,807 3. Bhili/Bhilodi 2,215,399 1. Halabi 502,341 1. Bhilli/Bhi!odi 1,250,144 2. Others 466 2. Saori 32 15. Ho 49 3. Barel 465,437 1. Ho 47 4. Bhilali 466,893 2. Others 2 5. Kokna!Kokni/Kukna 718 16. Khandeshi 21,952 6. Paradhi 685 1. Khandeshi 16,361 7. Pawri 2 2. Ahirani 4,037 8. Rathi 16,676 3. Others 1,554 9. Tadavi 3,816 17. Kharia 8,638 10. Others 10,996 1. Kharia 8,635 4. Bhotia 1 2. Others 3 1 Bhotia 1 18. Khasi 12 5. Bhumij 16 1. Khasi 10 1. Others 16 2. Others 2 6. Bishnupuria 4 19. Khond/Kondh 8 1. Others 4 1. KhondfKondh 3 7. Bodo/Boro 4 2. Kuvi 5 1 . Bodo/Boro 4 20. Kinnauri 49 8. Coorgi/Kodagu 17 1. Kinnauri 11 1. Coorgi/Kodagu 17 2. Others 38 9.Dimasa 1 21.Kisan 77 1. Dimasa 1 1. Kisan 77 ~. Dogri 1,807 22. Koda/Kora 2 1. Dogri 1,802 1. Others 2 2. Others 5 23. Konda 173 11. English 3,308 1. Kodu 171 1. English 3,308 2. Others 2 12. Garo 2 24. Korku 316,013 1. Garo 1 1. Korku 285,847 2. Others 1 2. Muwasi 28,672 13. Gondi - 1,481,265 3. Others 1,494 J:-~ondi 1,408,716 25. Korwa 24,044 2. Dorli 31,878 1. KOIwa 8,582 3. Ganda/Gando 6 2. Koraku 15,459 i-c--- --I-' 4. Kalari 9,271 3. Others 3 Contmued

5 Name of Language and Number of Persons who Name of Language and Number of Persons who Mother Tongue(s) Returned the Language Mother Tongue(s) . Return~d the Language Included Under Each (and the Mother Tongues Included Under Each (and the Mother Tongues Language Included under each) as Language Includep under each) as their Mother Tongue their Mother Tongue 1 2 1 2 26. Koya 1 37. Santali 3,535 1. Koya 1 1. Santali 551 27. Kui 148 2. Karmali 6 1. Kui 148 3. Others 2,978 28. Kuki 2 38. Savara 235 1. Kuki 2 1. Savara 235 29.Kurukh/Oraon 393,825 39. Serna 7 1 . Kurukh/Oraon 393,104 1. Serna 7 2. Others 721 40. Tangkhul 3 30. Lahnda 5,153 1. Tangkhul 3 1. Multani .4.978 41. Tangsa 1 2. Others 175 1. Others 1 31. Lushai/Mizo 41 42. Tibetan 1,359 1. Lushai/Mizo 41 1. Tibetan 1,352 32. Malto (Pahariya) 9 2. Others 7 1. Others 9 43. Tripuri 22 33. Mishmi 1 1. Tripuri 20 1. Others 1 2. Kokbarak 2 34. Munda 1,559 44. Tulu 43 1. Munda 1,468 1. Tulu 43 2. Kol 91 45. Vaiphei 1 35. Mundari 269 1. Vaiphei 1 1. Mundari 269 36. Parji 34,993 1. Dhurwa 34,929 2. Others 64

6 STATEMENT - 2

Distribution of languages (inclusive of mother tongues grouped under each) specified in Schedule VIII to the constitution of India - 1991

India Madhya Pradesh Language No. of Percentage No. of Percentage speakers @ speakers 1 2 3 4 5 Assamese 13,079,696 1.55 1,059 0.00 Bengali 69,595,738 8.22 250,794 0.41 Gujarati 40,673,814 4.81 198,397 0.32 Hindi 337,272,114 39.85 56,619,090 92.64 Kannada 32,753,676 3.87 8,307 0.01 Kashmiri @~ @ 886 0.00 Konkani 1,760,607 0.21 924 0.00 Malayalam 30,377,176 3.59 80,759 0.13 Manipuri 1,270,216 0.15 231 0.00 Marathi 62,481,681 7.38 1,283,977 2.10 Nepali 2,076,645 0.25 13,411 0.02 Oriya 28,061,313 3.32 721,348 1.18 Punjabi 23,378,744 2.76 189,288 0.31 Sanskrit 49,736 0.01 650 0.00 Sind hi 2,122,848 0.25 322,074 0.53 Tamil 53,006,368 6.26 38,562 0.06 Telugu 66,017,615 7.8 162,645 0.27 Urdu 43,406,932 5.13 1,227,672 2.01

@ The percentage of speakers of each language has been worked out on the total Population of India including the projected population for Jammu & Kashmir where the 1991 Census was not conducted due to disturbed conditions.

@ @ Full figures for Kashmiri language are not available as the 1991 Census was not conducted in Jummu & Kashmir due to disturbed conditions.

Source: Paper- 1 of 1997 Language, India & States( Table C-7).

7 STATEMENT - 3 Distribution of Population by Scheduled and Non- scheduled Languages- Madhya Pradesh and districts-1991 State/District Scheduled Language Non-Scheduled Total Population Languages 1991 Population Percent Population Percent Population Percent 1 I 2 3 4 5 6 7 Madhya Pradf:''ih t- 61,120,074 92 5,018,738 8 66,138,812 100 Morena t 1,719,027 100 543 0 1,710,570 100 Bhind -t 1.218,979 100 10 0 1,218,989 100 Gwalior i 1,411,836 100 663 0 1,412,499 100 Datia ... _.!-.-_ 386.305 100 3 0 396,308 100 Shivpuri L 1.132,807 100 77 0 1,132,884 100 Guna ~ 1.309.550 100 657 0 1,310,207 100 Tikamgarh ..._~=- ~O:7:-ff--- 100 33 0 940,812 100 ~:~~~arpur ---+'4~~:~1~ ~~~ ~; ~ 1,~~~:~:~ ~~~ Sagar --'---1;64"1.167 100 393 0 1,647,560 100 Damoh 897,984 100 105 0 89B,089 100 Satna 1,4·65,179 100 166 0 1,465,345 100 Rewa - -- '1,554,899 100 47 0 1,554,946 100 --'--- 1,729,737 100 7,695 0 1,737,432 100 Sid hi -,-1-- 1,355,720 99 17,556 1 1,373,276 100 Mandsaur --f-- 1,548,800 100 5,858 0 1,554,658 100 Ratlam . 860,S2!1 89 1 ii, 124 11 971,653 100 Ujjain 1,382,622 100 287 0 1,382,909 100 Shajapur C=--=1,_O3_~1.!,-::~14- ___1..".OO;.+ __...,..,,...,3:,.,;9,..;9+- __-=O-+-_.,-!1 ,~0;;,;32::-:'.;...8-:-::1 0::-+- __-,.1.;...00::-1 Dewas I 1,014,245 98 18,735 2 1,032,980 100 Jhabua - 176,602.+=------n; 952,848 84 1,129,450 100 Dhar - --=-=:~-+_'_ 69 417,939 31 1,367,048 100 Indore ____ ,_____ !&.32,~a3_+ 100 2,876 0 1,835,259 100 West Nimar 1,363,345 + ~ 655,413 32 2.,023,758 100 ~~st l';Jima::''

8

STATEMENT - 4 Distribution of 10,000 persons by languages

STATE {DISTRICTS TOTAL SCHEPULED LANGUAGES Assamese Bengali Gujarati Hindi Kannada Kashmiri Konkani Malayalam

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Madhya Pradesh 10,000 - 38 30 8,561 1 - - 12 Morena District 10,000 - 3 3 9,887 · - · 1 Bhind District 10,000 - 1 - 9,948 · -- 1 Gwalior District 10,000 1 20 5 9,364 3 1 - 18 Datia District 10,000 - 1 3 9,824 · - - 1 Shivp_uri District 10,000 - 1 5 9,850 - - - 2 Guna District 10,000 - 3 11 9,793 - -- 4 Tikamgarh District 10,000 - 1 1 9,912 - - - 1 Chhatarpur District 10,000 - 1 2 9,872 -- - 1 Panna District 10,000 - 84 1 9,882 --- 2 Sagar District 10,000 - 4 13 9,764 1 · - 7 Damoh District 10,000 - 2 11 9,856 - - - 2 Satna District 10,000 - 29 4 9,817 - -- 4 Rewa District 10,000 - 3 1 9,914 - · - 3 10,000 - 24 3 9,802 - -- 8 Sidhi District 10,000 - 13 - 9,809 - - - 9 Mandsaur District 10,000 - 16 64 9,542 1 - · 5 Ratiam District 10,000 - 2 88 8,099 1 -- . 5 Ujjain District 10,000 - 11 76 9,221 · -- 9 Shajapur District 10,000 - 2 17 9,599 --- 2 Dewas District 10,000 - 14 52 9,411 1 - - 8 Jhabua District 10,000 - - 93 1A29 -- - 3 Dhar District 10,000 - 2 58 6,661 - · - 5 Indore District 10,000 - 24 124 8,275 4 1 2 26 West Nimar District 10,000 - 4 173 6,261 1 - - 1 East Nimar (Khandw 10,000 - 5 156 5,955 2 - 1 4 Rajgarh District 10,000 - 1 9 9,747 -- - 2 Vidisha District 10,000 - 2 8 9,4011 1 - - 5 Bhopal District 10,000 2 67 25 7,107 9 2 - 118 Sehore District 10,000 - 4 13 9,448 -- - 3 Raisen District 10,000 - 3 2 9,391 1 - - 10 Betul District 10,DOO - 178 9 4,407 - - - 11 Hoshangabad Distric 10,000 - 27 23 9,162 2 · - 13 Jabalpur District 10,000 1 54 20 9,206 3 · 1 32 Narsimhapur District 10,000 - 2 3 9,947 - - - 1 Mandla District 10,DOO - 4 18 9,666 - · · 1 Chhindwara District 10,000 - 11 10 7,699 1 - · 4 Seani District 10,000 - 2 3 8,859 5 - - 2 Balaghat District 10,000 - 6 9 7,438 7 · - 4 Surguja District 10,000 - 102 5 8,948 - · - 7 Bilaspur District 10,000 - 44 12 9,662 1 - - 14 Raigarh District 10,000 - 43 6 7,497 - · - 3 Rajnandgaon District 10,000 - 9 23 9,479 - - - 3 Durg District 10,000 - 93 28 9,054 4 1 - 72 , · Raipur District 10,000 - 47 40 8,751 1 - - 8 Bastar District fO,DOO - 344 9 2,775 1 - - 14

10 _ State and Districts - 1991

Total of Total of Non 1--_-r------,r--,S-C-H-E-D-,U-L-E-D-LA-r--N-G-U-A-GrE-S-.--.-----.----t Scheduled Scheduled I..!r~~::.::~a:;;n.:J:i P..:;.u r~i t-M_a_ra_t_hi-;-N_e.._pa_Ii-t0~riY,-a-f_P_un__,_j_;.;ab_;.i t-s_a_;n_sk_ri---Jt t-S_;in_d_hi+T_;a_m_i+1T_e~1 u__.g,-u-j-U_rd_u---t La nguages La nguages Col. 3 to 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Col. 20

194 2 109 29 49 6 25 186 9,241 759 3 2 24 74 9,997 3 2 25 22 9,999 1 - 136 5 3 172 - 128 8 6 125 9,994 6 - 3 - - 7 - 88 3 - 70 9,999 1 .. 8 1.. 37 .. 1 1.. 93 9,998 2 .. 20 1 1 56 - 2 2 2 100 9,994 6 .. 1 1 - 2.. 8.. .. 73 9,999 1 .. 2.. .. 5.. 2 2 1 112 9,999 1 .. 2 1.. 1.. 1.. .. 25 9,999 1 .. 20 3 1 23 .. 45 5 4 107 9,997 3 .. 7 1 - 9.. 23 1 1 86 9,998 2 .. 5.. 3 10 - 75 1 2 48 9,998 2 .. 3 1 1 4 .. 25 1 5 39 9,999 1 .. 9 2 15 8 .. 32 2 12 39 9,955 45 .. 3 2 5 8 .. 4 2 3 15 9,871 129 .. 16 1 3 20 .. 50 2 1 239 9,962 38 .. 45 1 2 19 .. 40 3 1 551 8,856 1,144 .. 103 I 1 23 .. 69 4 10 468 9,997 3 ~. - 27 - 1 4 - 8 1 1 334 9,996 4 .. 99 1 2 14 .. 21 3 2 189 9,818 182 .. 12.. .. 1.. 2 1 1 20 1,564 8,436 .. 62 1 2 5 .. 4 1 1 139 6,943 3,057 .. 518 5 2 112 1 256 15 8 613 9,984 16 .. 103.. 1 12 .. 8 3 2 191 6,761 3,239 .. 1,350 1 2 19 .. 89 3 12 868 8,468 1,532 .. 7.. 2 3 .. 2.. 1 225 9,999 1 .. 22.. .. 7.. 14 3 1 534 9,998 2 - 453 21 10 97 1 359 65 26 1,624 9,984 16 1---_-+ 16 1 6 6 - 12 1 7 415 9,931 69 .. 9 1 18 21 .. 12 3 2 520 9,994 6 - 1,773 1 4 14 .. 9 3 7 48 6,464 3,536 .. 92 2 2 19 .. 47 6 5 99 9,498 502 .. 89 7 3 77 .. 121 27 32 315 9,986 14 .. 7.. 1 8 .. 20.. 1 9 9,999 1 .. 6.. .. 2.. 17 1 5 9 9,728 272 .. 1,330 2 2 17 .. 12 2 5 81 9,176 824 .. 279.. .. 1.. 16 1 2 148 9,318 682 ------. --7601 -·------10 9 - 33 1 6 23 9,245 '755 __ -=-_1-.__, - ~--:._-:::- ---=-=-r---:-::---I---+___;;":-+--=+--:-7-+--~:-+-~~-+-----::~ I___ .. _~} .. __~ __ .... _~ 75 16 - 3 2 '10 73 9,251 749 I , .. I 36 f 2 .-::'2=-'8:-+_..:::274+-_-_+-....:5~3+__:.5+_--'4-':-1+-_.....:3~3+_-_:_9.:..;,,9_:_53~-_~4:..:,.7_1 [- -:= I.. _-91," ~I"=-~~f-_~ __,,__ t--;:1-:-6 +--:1::+---:,-::-4+--::1-::-5 +---:8:-,-;.4::-::9:-:-O+-_.....;1-,-::,5:-=1:'-fO I .. I 18~ ~ 6 20 21 2 10 39 9,794 206 t~--'-:-l-~'-'-~S 141 90 ---- -_':'3::-:5=+-'2::-:2:-t--2=-1:-:3-+--6::-:5::-t---:9;.!C,9:-:8:-=9+---=.c11~ 1==-=-=:_l._:--65 L 2 826 33 .. -+--1::-::0=7-+--47t--:3::-:1:-t--:7==7=-+---=9-'-=,9-=91-:-+----::-fg L_-~ 2 751 12 - 13 6 226 21 4,228 5,772

11 APPENDIX -I 1991 DISTRICTWISE DISTRIBUTION OF SCHEDULED LANGUAGE

S.NO NAME OF DISTRICT ASSAMESE BENGALI GUJARATI HINDI KANNADA KASHMIRI KONKAN ·'MALAYAI..AM

1 2 3 4 1I b ( .tI _~ .~ r-~1~M~O~R~E~N~A~-----+--~----+-~4~3~3+----4~5~9~~1~,6~91~,~18~0~----~3;-----~3+-~~1~-----~ 2 BHIND 1 67 10 1.212,628 - 65 ~3~G~W~A~LI~O~R~ ____~ ____~1~82~~2~,8~0~04- ___ ~7~27~~1,~32~2~,6~5~24-___3~6~5~ ____q~.4~ 58 2,476 1- ·---..,.-+----"'-'-':":01 4 DATIA - 20 121 389,333 - ,,,_ - 1 41 5 SHIVPURI 1 120 544 1,115,863 5 -1n8rll--"-+---~202 6 GUNA 18 341 1,476 1,283,147 35 1~ '3' _ 513 7 TIKAMGARH - 50 92 932,558 26 - 5~_ 8 CHHATARPUR 1 165 221 1,143,199 8 - 91 9 PANNA 1 5,772 69 6"19,844 - _ 5 2 117 10 SAGAR 67 723 2,110 1,608,612 227 14 3 _~ 11 DAMOH • 183 997 885,154 14 -..j_ 7 172 12 SATNA - 4,212 642 1,438,588 67 -, 582 13 REWA 'I 432 82 l 1,541,586 37 _. --21----1 . 450 1-1::-:4;.+S;.;H,;A.,:;H,;.:D::.;O::.:L::...,___ ~ __--..:8<+---,4;..:,' 1;,;O:;O+ _ __;.4",68;+1 -,..:1'.;,.703,018 71 ~'l 1,342 15 SIOHI 13 1,l35 66 1,346,985 42 9 - 1,172 15 MANDSAUR 18 2,503 10,011 1,483,430 87 77· 752 r-1"':7::-t-;RA~T;':;LA::'::'MF---t---__;_t-_;;:':"218 8,569" 786,932 75" ":-";) 10 466 18 UJJAIN - 1,586 '10,474 1,275,232 69 17 51 1.205 19 SHAJAPUR - 170 1,779 991,480 :2 " " 220 20 DEWAS 5 1,423 5,395 972,152 91 4 24 825 21 JHABUA - 55 10,504 161,364 39 0_. 10 28~r 22 DHAR • 305 7,968 910,616 54 - • • 647 23 INDORE 88 4,380 22,7i'9 1,518,674 67it---·_ 126 369 4,797 1-2~4=-+-W~E::i::Si-,T~N~IMr.A-,,:R;-_-t-__~17~_...,8:::2~4+_3.;~5'-;:;7,093 1,267,078 i1

12 APPENDIX - I 1991 DlSTRICTWISE DISTRIBUTION OF SCHEDULED LANGUAGE

MANIPURI MARATHI NEPALI ORIVA PUNJABI SANSKRIT SINDHI TAMIL TELUGU URDU TOTAL

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 521 21 307 4,146 - 111 12 14 12,695 1}10,027 275 39 18 3,096 . 53· 12 2,715 1,21~.:~ 69 19,236 695 454 24,230 19 18,133 1,112 848 17,686 1,411,836 137 19 . 280 1 3,474 104 10 2,764 396,305 894 63 15 4,248 4 80 143 52 10,555 1,132,807 2,629 77 119 7,396 15 240 222 247 13,054 1,309,550 118 48 • 215 . 707 45 11 6,850 940,779 ~---._'---~194~ __~2~1~ ___~12~ __~5~6~0+- ____~7+- ___2~7~5~~1~9~1+- __~6~7~~1~3,~0~03~ __~l,~15~8M,On'~5 1----.-1----1106 46 3 98 . 60 31 25 1,739 687,918 ~--~1"1~'---3~~,3~30~--~56~7~--~2~44~~3~,7~2~2+-----~8+-~7,~40~6~~7~5~3+---~63~0~~1~7~,6~51~--~,~,6~47~,~'6~7~ 1 643 57 37 831 . 2,033 62 82 7,711 897,984 664. 37 417 1,502 5 10,918 195 331 7,019 1,465,179 ~. __4+-'_..-;;-53;-;2~t_ .. _",,,,9:::-' +_~1;:;:4;;:::1+_--::-"768::-:6rl-__-:14rl---;:3,-;:,8"="84;::-t-_-:;117.:':-t--:;~8;;:::'9::rl-_-:5;:-",9,,,96:-:rl _ _:,:-,:,5~54~.8'J;'99:rl 1,613 309 2.620 1.414 4 5.616 346 2.062 6,743 1.729,737 ____-7~~~~4~264-~2~2~5+_--~64~4~~1~.0~95~----_:'~~,,5~9~0+_~3~'4~ __~3~7~8+_--:;2~,~02~5~_~1~;3~5~5~.7~2~0 19 2/ ..,;.,~1+___:2::.,1,;,O+-_.;:52;.;9~---;3.!,;.1~30i+ __..,.9i+--:7""",8;.;3~3~--;:3,,,,3,,1 +_--,2",.2:72~--;:3",,7,~09~8+_~1'.;,54:.;8;.:.;,8~0;rl0 1----_~f--""74]'37 63 208 1,798 13 3,863 300 91 53,583 860,529 14.279 83 201 3.116 51 9,585 563 1.359 64,751 1.382,622 2.B17 44 53 464 3 821 78 64 34,476 1,032.471 1 10,230 100 178 1,457 51 2.197 326 217 19,564 1,014.245 r--.--'~~~~~--~~--~i+--~~----~+_~~~--~+_--~~--~~+---~~~1,363 40 52 137 3 203 133 105 2,309 176,602 8,497 144 314 634 2 544 201 172 19,011 949,109 26 95,039 855 378 20,496 110 46,911 2,732 1,386 112,585 1.832,383 20,824 45 159 2,370 6 1,696 673 496 38,627 1,368,345 2 191.861 85 350 2,730 23 12.682 377 1.649 123,389 1.203,304 671 17 189 264 26 246 38 58 22,288 992,708 2,134 29 17 702 15 1.371 260 123 51.846 970.246 1----5=-4ri-·--:61 ,196 2,876 1.339 13,074 71 48.436 8,824 3.507 219.375 1.348,727 1,334 57 465 514 4 980 81 621 34,885 835,156 "192 106 1,547 1.872 2 1,075 292 213 45,579 875,819 209,416 153 485 1,662 8 1.055 356 775 5,658 763,611 4 21 23.695 1,847 741 20.296 2 31,976 7.148 8.431 83.298 2,644,884 569 21 66 606 12 1,596 32 40 711 785,473 337 36 46 239 9 2,134 92 672 1,104 1,256,214 1 208.543 331 302 2,666 • 1.896 296 840 12,766 1.439,264 1-' _ 27:938 12 15 129 • 1.591 115 192 14,759 932,203 r-·-----~231~~--~6~1+-~1~,4~2~6+-~I,~25~7~----~1O+--.4~,4~5·1+-~19~5rl1---·7~96~--~3~,O~7~5;---:1~,2~6~1~,2~75M ~_-,-~1~.6~6~5.+_~5~54~_ri15~,6~5~O+_-3~.~32~8~--__:~5~~~5~72~~-~33~9~~2~,0~27~--ri'5~.2~178+_~1~,9~2~4.~~~ 1--. 4 13.569 691 10,597 9,012 98 19,96~ 1,729 15,508 12,514 3,775,099 - 1.572 107 '152,841 1.412 • 2.701 106 726 2,605 1,460,738 1-·----·orl--~7ri:;---~~~~+_~~+_--~~~~~--~~_.~;_--~~--~~~~3 26,156 67 846 2,879 6 3,086 281 1.463 5,617 1.410,174 2 39,570 1,292 33.813 21,642 20 8.411 5,359 51.159 15,485 2.;l93,!j~ S 25,374 600 322.666 12.711 18 41,675 1,534 12,197 30,062 3,901,510 - 12,275 366 170,585 2,754 4 2.971 1,420 51,359 4.663 960,061 231 1,283,977 13,411 721,348 189,288 650 322,074 38,562 162,645 1.227,672 61.120,074

13 APPENDIX -II 1991 DISTRICT WISE DISTRIBUTION OF NON SCHEDULED LANGUAGES

S.NO. NAME OF DISTRICT AO ARABIC/ARBI BHILI BHOTIA BHUMIJ BISHNU BODO COORGI /BHILODI PURIYA IBORO KODAGU 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 MORENA 14 520 2 BHIND 3 GWALIOR 2 161 6 4 DATIA 5 SHIVPURI 23 6 GUNA 536 52 7 TIKAMGARH 12 8 CHHATARPUR 9 PANNA- 4 10 SAGAR 16 4 5 11 DAMOH - - 21 r-~1~2~S~A=TN~A~------+----;------~3~6~----~1~2+------+------r---·--.-+------1--~------13 REWA - 1 4 14 SHAHDOL - 211 15 SIDHI 16 MANDSAUR - 17 2,862 17 RATLAM - 62 109,986 ~~1~8~U~J~JA~I~N~----____~_-~~-- ____~1~4~--~~12~4+----- __+- ___'__ r-____-~ ______- _+-______-~ 19 SHAJAPUR - 31 342 -- r-~2~O~D~E~W~A~S~~------+----;------~5~7~--~12~,6~4~O+----·--r----~'~1------+------'~------__:3 21 JHABUA - 8 952,820 t---=2~2-1-::D~H:-:"A~R;,,;...------+----;----~8::-:4-+----:-47:17::'":,7:;;5'74+------r------IJ'.---_--Ir-----_-t----.---- 1--=2:;;:.3+=IN~D;:...;O:..:R-:E:------+---::2+-----.....,..:10O-:2-+-----;..;.;1,-'-:,9:-::6.,:.2+-----f----.- "1"---.-1----_-+------1--=2~4~W~E~S~T~N~IM~A~R~----+----;------~18~5~~63~3~,5~7~7+----_--+-----+-----_--I-----.--r------, 25 EAST NIMAR - 33 75,233 - - 7 - - ~

I ____ ~=:~~~1:~~ID:~G~S::..:~=:=H======1==-~3~~======-1~2~~====~~28 BHOPAL 3 17 448:~====~==~==---~-;. - i ~- -t---:--+_~ I I---::~~~-I-::~-=E""~O-=-E=~=E-----+-~ -;-----~~~~-+---;5:-;,~::-~~~;+---~~1.-~:-- ~ ,-r-~---~~='

1---::3:-;:-1+.-B~E:':::TU.::_:L":_:_:~;::-:-:::__-._+_- -t______--::-1 __-;;-:2.~-_. _L_ - - _:_j___ . 1--=3~2~H;.,.;;O,:;.S~H;."A".;NG;::;A~B~A-;;:D=----_+--_I.------~-7-+--__ -3~ _:_j. - - I 1--~373+-:-:JA7:B;::-,A:::;L~PU':-iR7_:::::'7:::__-_t_-- -;_____ 2_6 -t ___,_13-;:8 --::__L_:_~ ___ :_:t--_-=I"t-t'=:=:- :3 j 34 NARSIMHAPUR - . 3 - t - --t--_ " 35 MANDLA - ----'-----.! - - - - - ~-=:t::=- -:-J ~~3~6~C~H~H~IN~D~W~A~RA~----_+--._I.------l~O~----~'1~24---.--__ I - - i -! . I ~-::3:-::-7-+--::S:-:,E~O~N,;,.,1-:-::-::::------+----1-,-----..:-- -.-~p----.--.:~.. - - .~:.=- _-.=:- =+===-8-- 1---:3,_,.8-j---,B"..A,-:-LA_G.;_,H,_.A..;_T____ +-_- ~1---'--'"",,- __.l~ --:.._ 4--- _,._. - ~_'_ - - +_____ :.._ !-....:,379+-=S.,:-UR:.:-G~U::7J::.::A:--___+_-= 10 3_~ ___.-_ +-.. _~ __ ~'_'.L.--" ._L _.____ ' 40 BILASPUR 19-1-' 47 9 . 7 - J --1. . 41 RAIGARH . . ii§;f ---.. ---.-i-'~'::-"i---: ! --~: 1 t---:4~2+:::RA;-,;.;.;:JN:;,;_A~N::.::D:..,G,..,A-:O,.,..N,----+---+-----21 ~67r------· ,------~ --- ~==:4~!5!~~B:AU:S~T::~A:RR~~======!==-=~======:=~~~- --y,- ==-3:--~~ '=-: ~--:~ ~ =;~ . 19 269 :-1 ~~4~6~M~A~D~H~Y~A~P~RA~D~E~SH:-:---+-~2~9~-----_~1.~85~a~~2,:-;:-2~15~!3~9~9'+-----1 L -__--!~~_'-_~---~~---~~~

14 APPENDIX - II 1991 DISTRICT WISE DISTRIBUT!ON OF NON SCHEDULED LANGUAGES

E OF DISTRICT S.NO.

2 1 RENA- t-.-~ NO--"----- 2, :A'uBR--' 3 IA 4 --,.. ,,-'"--_. VPUH: 5 NA 6 ,MGARH 7 ATARPUR 8 Jt.l;~ 9 -jAR 10 AOl-i-'"-- 11 ,-NA---- 12 ,~,~, 13" HeiOl 1"4 HI 15 NDSAUR 16 fLAM- 17 AIN _. '18 JNJUR -19 ,A.S 20 BUA 21 R 22 Of{E: .- I 23 51 NIMAR 24 'TNIMAR 25- IGAHH 26 TSHA" Ej ,PAl 2~ iORE SEN 30 'Ul. 31 .sh~~AB~~ __ 1--?~2 IAl,'UH m3:i ',SIMHAPUR- 34'

15 APPENDIX - II 1991 DISTRICT WISE DISTRIBUTION OF NON SCHEDULED LANGUAGES

S.NO. NAME OF DISTRICT KHONDI KINNAURI KISAN KODAI KONDA KORKU KORWA KOYA KUI KUKI KONOH KORA 1 2 - 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 -- 1 MORENA ------, , 1------BHIND , - , , - , , I;---; 2 - - 3 GWALIOR -- 1 - , - , 1 - , 1 ~, 4 DATIA , , - , , , , , 5 SHIVPUR-! - 4 - , , , , -----E , , , , , , , 6 GUNA - - 7 TIKAMG/\RH - , , , , . , 8 CHHAIARPUR ------~ PANNA ---_.. , - - 6 , - - - -- 10 SAG.A.R , , ------n - DAMOH --. ------12 SATNA - - , , , - - - 13 REWA , ------~. ,4 :----- SHAHDOL --,_._.. _. , - , - - - - ~ SlOHI .---.------, , - , .. , - 16 MANDSAUR - , . - 1 , - - - --'-~- 17 RATLAM , , - , - , - - 18 UJJAIN - - , .. - - .. - - - - 19 SHA:iAPUR .------, - - - - - f---._- 20 DEWAS---'-._ - , - 97 - , - - 1-' 21 JHABUA - - . - - - - - 22 DHAR - - - 20 - - ".~ ,~ - - - - __ W 23 INDORE r-'_ - 3 - - - 5 - - , - 24 WE,'STNIMAR --' - - - 1,441 1 - , - --" 1------25 EAST NIMAR - - - - - 128,211 - -- - ,26 RAJGARH ------" f---':2TV,OISHA .. --- .. - , , 5 - , - 28 BHOPAL --'- - . I - , 7 - - 15 2 , - - ~, --zg TEHOR"E'------~=·~ __ ..:1= , - - - - , - - - - 7 2 - ,. RAISEN _-_ - - F ;'.,1 BETUl ------,-+---=----+-- - - - 111,898 -- - , ~HANGAB.CJ==-~ - - - 43,119 - , - 1 - - - - - 145 - E_j_iBALPLJR -.--~=t.--- ..q , 6 , , 34 NAHSIMHAPUR - ~ - - - ,. - - - - , - ~:..:~ ~~~~~,,!~'UR "" - .' I " - .. 45 ~AsrAR---- __ --- ~--_,_... 1---, ~.--:;- ,------1 " 1 6 I 1 - L_ 46 L.~~~HYA_PRAE5'::II_I==I. ______~ _- 77 2 173 316,~13 24,044 ---'1 i 14~ J._...3j

16 APPENDIX -II '1991 DISTRICT WISE DISTRIBUTION OF NON SCHEDULED LA~GLJAGES

17 APPENDIX -II 1991 DISTRICT WISE DISTRIBUTION OF NON SCHEDULED LANGUAGES

S.NO. NAME OF DISTR~SA\lAR1'SEMA TANGKHUL. TANGSA TIBETAN TRIPURI TULU VAIPHEI TOTAL

1 2 -~-r= 40_ ,-4~"i~--~42~,,~r-~4~3,,--+-~44~-r--4~5~~~4~6-+--47.7~~--47.8~~ 1 MORENA " -" - 547 2 BHIND ,,6 --- -" " 18 3 GWALIOR __ --:.-t-:- - " 1 8" 1 675 4 DATIA . --t---:--+---''-+----+-----.."... ___"___,I-_" -I ___ -_If--___,1;.::9,..( ~ ~I~I~:URI _ :--t--"-i----~ -t---: -t__ - .. -3+--:-+--~-+---:-+----::6'::":~7-i ~·~7~T~I~~~~M-G~A~.R-'H------·-~"--·----r-----f------,,-f---_--+-----~r---_--+--,,-~--_--r---~6~1~ ~-~8~C~H~H~A~T~A=R=P~U=R------r------~"---"~~-----,,--1~---,,~~---,,--+-----_-4-_--+-----,,~----~5~7 9 PANNA ,,'" - " -" " 59 ~=~1~O~~S~A~G~A~R======~" _~j'+.===,,=~;=====-,,----+t------==~====,,==~====,,==~===~~====,,=~====~4~3~3 11 DAMOH .J..__:_"""""" 149

I---~~~~~~~~~~~,,~A~,----_-'~--~[f;_.-~:~,14 SHAH DOL ~_:'-..._""~-----:~---:~---:--r-----"-1+--:--+----:--+---~2~~:~ - "" - 7,751 15 SiDHI " " - "" - 17,616 16 MANDSAUR "" 2" " 5,922 17 RATLAM ,,-"",,"" 111,192 ~~1~8"~U~JJ~A~.lN~------~"------"--+------+----,,--r-----,,~-----,,·-i--~3+-----,,~----~3~5~9 -" 19 SHAJAPUR -" " " - -" - 475 r-~2~O~D~E~Vv~A~S~------+-----.~~-,,--+------+------+------~-----,,--r--,,~~------~~18~.~81~5~ 21 JHABUA """ - " 1 - 952,932 ~~2~2~D~H~A~R~.~ ______.+___ --"--r_--"-~------;_----"_+-----.~~---"--+_--~~------+_-4~1~8, ~0~27~ 23 INDORE ,,1 - " 2" 16 " 2,968 ~~2~4:~V~~E~S~T~N~I~M~A~R~----+------,,--r------,,--r----,,--r----,,--+------1~---3+------,~76S~5~,5~0~9 25 EAST NIMAR -- - 20,3· " " " ,,- - 217.738 --~~ =FlH . ~t--"-: ·+--:__,1-----:-1---:__,~---:-1-2+---~-1+-"-6+----~ ~-.::...:..:.2.!.;,~,-7~~~ L=-fmEH?R.5___ -=~~~_ -. -J-_:-,-:;::~~::-"-=-:~~~~"~:~::~~"~,::~~:,,~~;~_,,-_~-_-_-_- __-_-:f-_-_-:_-=-5.:..,,~9~3:7-11:-1 r 30! PAI;~EN . !. " " 4,," - 640 1_. -.:~:- ~I_UL____ ~ __t-_ -_ -.:=-r=-_~~=--=--=--=--_-,,' -t--,,-+---_-+---,,-+--,,--..,f---_ ~--:-41~7:-:i,8~15:::-1 ~. 32 H(;SH,,~AD .___ ~---_._":-",L,-·.--i~---Z-'. 1- ___"__,i- __10-+ ___ " ...,-f--2+- __-__ +-___;6~33"':::,,61=83=' -::-1S7 I 3'\ .IA8MPUf~ I" I -"--t----"o---I----"--+_----"~-----1+-" -4------ll-__;;;':":_;;_;...t r=1-,: ~~I~Ai?lJr( :3===~~~f~"-+---~-"+---"-+---:-l---~-+--~ ---1r----:--t---:=-35=-.-:-~::-::~:-l r-2h~I~!'iINb'lyAR~"_==C==~=-.,.=·---··--~+------~------~--!+_-_-___-_--_--!+_-_-_-_-_-_..,,62;::::,,:::::,,:~;::::-::;_::1~2~9~,--3~3,-1~ r- ~m~~Eb-.·HAT-----··,,-l-.. ~·-:_·-t· .. --=- - ~ ~ ~: ~ 1~~:~~~ r-'391 SiJilli;IT'A-----·... ·r-----:."-·!-·--+-----+----:-1 +--'7"1 ,-;:-31:-:5:+---,,--I--,,-If----,,-f_;_-:1~5~5,~79~O:-l t 40 BfC.ASPiJR--·-··-r--·-: .. -t--:'-+----+--,,__;_+--~-~f---,,-+--,,-If----,,-1-_;'::'11.:;.!,':"67=-=7~ t:~ ~!!:~;=~=t -·=~if=~~·-+---.-'-'+---~-+---:~~--:-.f--:--II---_:-r--2..,..~9."..:9:--~;=-~-I 43 DURG -.-1.~-.--::.-:_l_----:.-1_---"___:~--+--~1+- __" -::-t __9 +- ___" _+---=2~,8;:3-=51 _~::... !:J~iP,,~ ___,_, __-+- __, __ ~+---:-,~,---__ 1-,___ + __..c.5+-~_ •. g;-+ __" -=-+ ____+.,...,....,.;3~~~

.___...._~-"*~~~~~~A____ .;....,,P'RADESif-1--·--ffi+--·-;7::+----:3:--t-·--·--T ___. ___L.----'-'- __"- ..____ ..;..J. ___ ..L-._..:.;_...:...J'-- - 1,~59 _ _;;_~..I.______.. n ~~~. "1 -~~'r,:~;.ii._~

18 STATEMENT - 5 Fifteen Numerically Biggest Languages in Descending Order of Strength in Madhya Pradesh· 1991

Sr. Language Number of persons who returned the Language as their mother tongue No. Persons % to State Rural Urban Total Population Rural Urban 1 "L 3 4 _0_ 6 { tS 1 Hindi 56,619,090 85.55 44,024,774 12,594,316 77.76 22.24 2 Bhili/Bhilodi 2,215,399 3.35 2,183,739 31,660 98.57 1.43 3 Gondi 1,481,265 2.24 1,463,807 17,458 98.82 1.18 4 Marathi 1,283,977 1.94 . 748,044 535,933 58.26 41.74 5 Urdu 1,227,672 1.85 195,672 1,032,000 15.94 84.06 6 Oriya 721,348 1.09 598,962 122,386 83.03 16.97 7 Halabi 502,807 0.76 482,049 20,758 95.87 4.13 • 8 Kurukh/oraon 393,825 0.59 381,615 12,210 96.90 3.1 9 Sindhi 322,074 0.49 8,878 313,196 2.76 97.24 10 Korku 316,013 0.48 313,954 2,059 99.35 0.65 11 Bengali 250,794 0.38 128,773 122,021 51.35 48.65 12 Gujarati 198,397 0.3 69,294 129,103 34.93 65.07 13 Punjabi 189,288 0.29 39,111 150,177 20.66 79.34 14 Telugu 162.645 0.24 58,672 103,973 36.07 63.93 15 Malayalam 80,759 0.12 8,485 72.274 10.51 89.49 Other Languages .215,817 0.33 136,504 79,313 63.25 36.75 All Languages Tota 66,181,170 100.00 50,842,333 15,338,837 76.82 23.18

19 STATEMENT - 6 Fifteen Numerically Biggest Mother Tongues In Descending Order of Strength in Madhya Pradesh -1991

Sr. Mother Tongue Number of persons who returned the mother tongue as their mother No. Persons %to State Rural Urban Proportion To.tal Population Rural Urban 1 2 _3_ ~ ~ 6 1 8 1 Hindi 37,063,114 56.00 26,256.57 10,806,542 70.84 29.16 2 Chhattisgarhi 10,398,816 15.71 9,330,571 1,068,245 89.73 10.27 3 Malvi 2,727.977 4.12 2.596.432 131,545 95.18 4.82 4 Bundeli/Bundelkhandi 1.538,302 2.33 1.312.297 226,005 85.31 14.69 5 Nimadi 1,416.285 2.14 1,313,079 103,206 92.71 7.29 6 Gondi 1,408.716 2.13 1,391,583 17.133 98.78 1.22 7 Bagheli/Baghelkhandi 1,386.953 2.10 1,276,101 110,852 92.01 7.99 8 Marathi 1,272,011 1.92 736,485 535,526 57.9 42.1 9 Bhili/Bhilodi 1,250,144 1.89 1,225,404 24,740 98.02 1.98 10 Urdu 1,225,035 1.85 193,920 1,031,115 15.83 84.17 11 Surgujia 1,044,973 1.58 1,026,339 18,634 98.22 1.78 12 Oriya 564,900 0.85 447,726 117,174 79.26 20.74 13 Halabi 502.341 0.76 481,635 . 20,706 95.88 4.12 14 Bhilali 466,893 0.71 463,393 3,500 99.25 0.75 15 Barel 465,437 0.70 463.087 2,350 99.5 0.5 Other Mother Tongues 3,449,273 5.21 2327.709 1,121,564 67.48 32.52 Mother Tongues Total 66,181,170 100.00 50,842,333 15,338,837 76.82 23.18

20 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STAT!:, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban ------.. _------_ .... _.. _------_ .. ---_ ...... ------.... _------_ .... _... _--- .. _.. __ .. ------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 Assamese Madhya Pradesh 1.059 735 324 73 49 24 986 686 300 Bhind District Gohad Gwalior District 182 134 48 182 134 48 Gird 137 100 37 137 100 37 Gwalior(U.A.) 137 100 . 37 137 100 37 (A) Gwalior (M.C.) 77 56 21 77 56 21 (B) Morar (Cantt) 60 44 16 60 44 16 pichhore 45 34 11 45 34 11 Tekanpur (N.M) 45 34 11 45 34 11 Shivpuri District Shivpuri 1 Shivpuri (M) 1 Guna District 18 14 4 7 7 11 7 4 Raghogarh 18 14 4 7 7 11 4 Vijaypur (NM) 11 4 11 7 4 Chhatarpur District 1 Nowgong Nowgong (M) Panna District Panna 1 1 Sagar District 67 57 10 67 57 10 Sagar 67 57 10 67 57 10 Dhana (:NM) 3 3 3 Sagar (U.A) 64 54 10 64 54 10 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 64 54 10 64 54 10 Rewa District 1 Sirmour 1 Sirmour (M) 1 1 Shahdol District 4 4 8 4 4 Sohagpur 3 2 5 3 2 - (U.A.) 3 2 5 3 2 (A) Burhar (M) 1 3 6 3 3 (B)Dhanpuri-Nargada H.oafai (M) 3 2 3 2 (C) (NM) 1 2 3 2 Pasan (M) 2 3 2 Sidhi District 13 8 5 8 7 5 4 Rampur Naikin 1 1 1 1 Singrauli 12 7 5 7 6 5 4 Vindnya nagar (NM) 5 1 4 5 1 4 Mandsaur District 18 13 5 18 13 5 Neemuch 17 12 17 12 5 Neemuch (U.A.) 17 12 17 12 5 Garoth Shamgarh (M) 1 Dewas District 5 4 5 4 Dewas 5 4 5 4 1 Dewas(M.C) 5 4 5 4 1 Indore Dis1rict 88 48 40 88 48 40 Indore 32 18 14 32 18 14 Indore (U.A.) 32 18 14 32 18 14 Mhow 56 30 26 56 30 26 Mhow Cantt (UA) 56 30 26 56 30 26 West Nimar District 11 12 5 17 12 5 Barwaha 17 12 5 17 12 5 Barwaha (UA) 17 12 17 12 5 East Nimar (Khandwa) District 9 5 4 3 2 6 4 2 Khandwa 9 5 4 3 2 6 4 2 Khandwa (M.C) 6 4 2 6 4 2 Bhopal District 214 148 66 214 148 66

21 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE .18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Total Rural Urban

Stat~/ District! Tehsil/ Town Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Huzur 214 148 66 214 148 66 Bhopal (M.el 214 148 66 214 148 66 Sehore Distr,ct 6 4 2 6 4 2 Budni 6 4 2 6 4 2 Budni (M) 6 4 2 6 4 2 Betul District 29 13 16 29 13 16 Multai 29 13 16 29 13 16 Amla(M) 29 13 16 29 13 16 Hoshangabad Distnct 13 13 12 12 Itarsi 3 3 2 2 'Itarsi (U.A) 2 2 2 2 Itarsi 2 2 2 2 Piparia 10 10 10 10 Pachmarhi (UA) 10 10 10 10 (B) Pachmarhi Gantt(Gantt) 10 10 10 10 Jabalpur District 221 164 57 220 163 57 Vijay Raghavgarh 3 2 2 1 Kymore (UA) 2 1 1 2 Jabalpur 218 162 56 218 162 56 Jabalpur (U.A) 218 162 56 218 162 56 (Al Jabalpur 22 16 6 22 16 6 (B) Jabalpur Gantt. (Cantt) 191 142 49 191 142 49 (e) Khamaria 5 4 5 4 1 ehhindwara District Chhindwara Chhindwara (UA) Balaghat District Baihar Baihar (M) 1 1 Surguja District 13 7 6 12 6 6 Manendragarh Kurasia (UA) (B) N.C.P.H. Colliery (N.M) Lundra Sitapur 11 6 11 5 6 Bilaspur District 56 37 19 26 '7 9 30 20 10 Lormi 2 2 2 2 Katghora 19 14 5 19 14 5 Korba 21 16 5 21 16 5 Korba (NM) 21 16 5 21 16 5 Mungeli Mungeli (U.A.) Takhatpur 2 2 2 2 Bilaspur 5 3 2 5 3 2 Bilaspur (U.A) 5 3 2 5 3 2 (A) Bilaspur 3 2 5 3 2 Janjgir 6 2 4 3 2 3 2 Akaltara (M) 3 1 2 :3 1 2 Raigarh District 3 2 3 2 2 2 Bageecha 2 2 2 2 Kunkuri 1 Pathalgaon 2 2 2 2 PaUlalgaon (11.1) 2 2 2 2 Rajnandgaon District 3 2 3 2 Khairagarh 3 2 3 2 Khairagarh (M) 3 2 3 2 Durg District 40 30 10 2 2 38 28 10 Durg-Bhilai Nagar (UA) 32 23 9 32 23 9 Dhamdha 2 2 2 2 Durg 27 20 7 27 20 7 Durg-Bhilai Nagar (UA)Part-1 27 20 7 27 20 7 (b) Bhilai nagar 26 19 26 19 7

22 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsill Town Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(F) Jamul (NM) 1 Patan 5 3 5 2 Durg-Bhilainagar (U.A.) Part-If 5 3 2 5 2 (I) Ct:aroda •• 5 3 2 5 2 Sanjari Balod 6 5 6 5 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 5 .1 6 5 1 Raipur District 14 12 13 2 11 Raipur 14 2 12 13 2 11 Raipur (U.A.) i2 2 11 13 2 11 Bastar District 13 8 5 4 3 6 4 2 Bham;pratappur 2 Kanker 1 1 1

Kanker (U A.) 1 1 1 Dantewara 10 6 4 3 2 5 3 2 Kirandul (NM) 5 2 5 3 2

2 Bengali Madhya Pradesh 250,794 131,400 119,394 128,773 66,541 62,232 122,021 64,859 57,162 Morena District 433 221 212 388 199 189 45 22 23 PelSa 3 2 1 2 2 Porsa (M) 2 2 2 2 Morena 408 208 200 362 196 186 26 12 14 SamOf (UA) 12 7 12 7 5 Morena (M) 14 5 9 14 5 9 Ka'iaras 4 3 3 Sabalgarh Sabalgarh (U.A.l Bijeypur SheQPur 113 7 9 16 7 9 Sheopur Kalan (M.) 11 4 7 11 4 7 Baloda (M.l 5 2 5 3 2 Bhine District 67 42 ~5 22 15 7 45 27 18 Bhind 21 10 11 2 19 10 9 Shine (M) 19 10 9 19 10 9 Mehgaon 8 7 1 3 8 7 Mehg;;on (M) 8 7 1 8 7 Gol1ad 19 14 8 5 3 Gohad (M) 4 3 '" 4 3 1 Mau(Mi 4 2 2 4 2 2 Ron 1 Mihona 4 3 3 5 'lC 5 5 Lahar 10 ., lanar (M) 5 2 v 5 2 3 A:ampur(M) 5 3 5 3 2 Gwalioi Distrir::! 2.800 1,641 1.159 23 12 11 ~.777 1.629 1,148 Gird 2.418 1 327 1 :)91 10 5 2.408 1.322 1,086 Gwaiior(UA) 2,408 1,322 '.CS6 2,408 1.322 1.086 (A) Gwalior (M.C.1 1660 909 751 1.660 809 751 (9) Morar (CantO 748 413 335 748 413 335 Pichhore 361 302 59 2 2 357 300 57 Tekanpur (N.M) 318 277 41 318 277 41 Danca (M) 39 23 16 39 23 16 Bhilarwar 10 6 4 3 2 5 3 2 A'llari 1M) 1 1 Btlitarwar iM) 4 4 3 1 Bhander 11 6 4 7 4 3 Elhander (M) 7 4 7 4 3 Datii'! DIstrict 20 9 11 3 2 17 7 10 Seondha 6 2 4 ~ Ineer garh (M) 4 3 4 1 Dalia 14 "1 7 13 6 7 Dalia (M) 13 6 13 6 7

23 C·7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! TehSill Town Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shivpuri District 120 62 58 52 22 30 68 40 28 Pohri 5 5 5 Shivpuri 54 30 24 53 . 30 23 Shivpuri (M) 53 30 23 53 30 23 Narwar 2 2 1 1 Karera 14 6 7 2 5 7 4 3 Karera (U.A.) 7 4 7 4 3 Kolaras 27 17 10 19 11 8 8 6 2 Badarwas (M) 8 6 2 8 6 2 Pichhore 15 7 15 7 8 Khaniyadhana 3 1 2 3 1 2 Guna District 341 210 131 79 59 ~O 262 151 111 Isagarh 9 6 3 9 6 3 Chanderi 16 9 7 4 3 12 8 4 Chanderi (UA) 12 8 4 12 8 4 Guna 101 51 50 3 3 98 48 50 Guna (M.) 98 48 50 98 48 50 Ashok nagar 8 6 2 8 6 2 Ashok nagar (M.) 8 6 8 6 2 Raghogarh 185 125 60 56 44 12 129 61 48 Vijaypur (NM) 125 78 47 125 78 47 Raghogarh (M) 4 3 4 3 1 Mungaoli 13 7 5 4 8 3 5 Mungaoli (UA) 8 8 3 5 Kumbhraj 7 5 2 7 5 2 Kumbhraj (M) 7 5 2 7 5 2 Chachaura 2 1 2 Tikamgarh District 50 27 23 10 6 4 40 21 19 Niwari 6 4 2 5 3 2 Taricharkalan (M) 4 2 4 2 2 Niwari(M) 1 1 Prithvipur 12 6 11 5 6 Jeronkhalsa (M) 3 2 3 2 Prithvipur(M) 3 8 3 5 Jatara 12 5 4 4 4 3 Lidhora Khas (M) 4 1 4 3 Baldeogarh 4 3 4 3 Baldeogarh (M) 4 3 4 3 Tikamgarh 16 9 7 16 7 Tikamgarh (M) 13 8 5 13 5 Bada gaon (M) 3 1 2 3 2 Chhatarpur District 165 86 79 75 35 40 90 51 39 Gaurihar 2 2 1 1 1 1 Barigarh (M) 1 Laundi (M) 12 4 2 10 3 Laundi (M) 10 3 lD 3 Nowgong 67 27 40 42 15 27 25 12 13 Nowgong (M) 14 5 14 9 5 Garhi Malehra (M) 3 3 1 MaharaJPur (M) 8 7 Chhatarpur 50 29 21 45 26 19 Chhatarpur (U A) 45 26 19 45 26 19 Rajnagar 22 13 9 16 7 6 4 2 Khajuraho (NM) S 4 6 2 Bi;awar 12 7 9 6 3 2 Satai (M) 3 Panna District 5772 3012 2.760 4.573 2.393 2.180 1.199 619 560 Ajaigarh 15 9 6 4 2 2 11 7 4 Ajargarh (M ) 7 4 11 4 Panna 5.719 2.983 2.136 4,548 2.379 2.169 1,1"71 604 567 Panna IUA) 1.162 600 562 1,162 600 562 Devendra nagar 1M.) 7 2 7 2 5

24 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State! Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kakarhatr (M) 2 2 2 Gunnar 15 7 4 4 7 3 4 Amanganj (M) 7 3 4 7 3 4 Pawai 17 9 8 4 10 5 5 Pawai (N.A) 10 5 5 10 Shahnagar 6 4 2 6 4 Sagar District 723 451 272 47 30 17 676 421 255 Bina 20 11 9 3 2 17 10 7 Bina Etawa (UA) 17 10 7 17 10 7 (A). Bina Etawa (M) 6 5 1 6 1 (B). Bina Rly. Colony (NM) 11 5 6 11 6 Khurai 6 4 2 3 2 Khurai (UA) 1 1 Banda 25 16 9 16 12 4 9 4 5 Shahgarh (M) 4 3 4 1 3 Banda (M) 5 2 5 2 Sagar 655 411 244 18 12 6 637 399 238 Shahpur (M) Rahatgarh (M) 6 4 2 6 L 2 Dhana (NM) 42 29 13 42 29 13 Sagar (U.A) 588 365 223 588 365 223 (A) Sagar 259 146 113 259 146 113 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 329 219 110 329 219 110 Garhakota 7 2 5 4 3 2 Garha kola (M) 3 2 3 1 2 Deari 10 7 3 9 6 3 Denri (M) 9 6 3 9 6 3 Damoh District 183 103 80 62 34 28 121 69 52 Halla 5 2 3 5 2 3 Hatta (M) 5 2 3 5 2 3 Baliagarh 1 1 1 Patharia 50 29 21 37 20 17 13 4 Patharia (M) 13 9 4 13 4 Damoh 114 63 51 12 6 6 102 57 45 Damoh (U.A.) 102 57 45 102 57 45 Jabera 6 4 2 6 4 Tendukheda 7 4 3 6 3 Tendukheda (M) Salnil District 4,212 2,127 2,085 3,091 1,545 1,546 1.121 582 539 Raghurajnagar 1,001 519 482 79 41 38 922 478 444 (M.l 4 3 4 Satna (U.A.) 918 475 443 918 475 443 Nagod 2,756 1,379 1,377 2,693 1,346 1,347 63 33 30 Nagod (M) 51 28 23 51 28 23 Unchahara (M) 12 5 7 12 5 7 Rampur Baghelan 12 10 2 8 6 2 4 4 Kotar (M) 3 3 3 Rampur Baghelan (M) 1 Amarpatan 261 129 132 257 126 131 4 3 Amarpatan (M) 4 3 1 4 3 Maihar 182 90 92 54 26 28 128 64 64 Maihar (M) 128 64 64 128 64 64 Rewa District 432 254 178 104 59 45 328 195 133 Teonthar 10 5 5 3 2 7 4 3 Chakghal (~) 7 4 3 7 4 3 Sirmour 42 29 13 13 9 4 29 20 9 . Sirmaur (M) 18 15 3 18 15 3 Semaria (M) 7 2 7 2 5 Baikunthpur (M) 4 3 4 3 Hanumana 14 9 11 6 5 3 3 Hanumana (M) 3 3 3 3 Mauganj 14 7 7 14 7 7

25 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Total Rural Urban

Statel District! Tahsil/ Town Persons Males Females Persons Mllies Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Na:garhi (M) 4 4 5 Mauganj (M) 3 3 2 Huzur 335 196 139 61 36 25 274 160 114 Rewa (M.C.) 274 160 114 274 160 114 Raipur Karchulian 16 7 9 16 7 9 Gurh Gurh (M) 1 1 Shahdol District 4,100 2186 1,914 462 250 212 3.638 1,936 1,702 23 14 9 23 14 9 (M) 18 11 18 11 7 Beohari(M) 5 3 2 Jaysing nagar 6 4 2 2 4 3 Jaislng nagar (M ) 4 4 3 Bandhogarh 33U 182 148 40 23 17 290 159 131 Chandia (M) 6 2 4 6 2 4 (M) 97 58 39 97 58 39 (Khodargama) (M) 187 99 88 187 99 88 Sohagpur 1,904 999 905 116 67 49 1.788 932 856 Pali(UA) 96 49 47 96 49 47 Shahdol (UA) 786 406 380 786 406 3BO ia)Shahdol (M.) 466 230 236 466 230 236 (B) Bhuibandh (NM) 320 176 144 320 176 144 Burhar-Dhanpur; (U A) 906 477 429 906 477 429 IA) Burhar (M) 07 32 35 67 32 35 I,B)Dhanpuri-Nargada H Dafai(M) 442 224 218 442 224 218 Ie) Amlai (NM) 397 221 176 397 221 176 Kolma 365 207 158 365 207 158 Bljuri (M) 250 142 108 250 142 108 Kolma (M) 115 65 50 115 65 50 Anuppur 1,463 775 688 295 154 141 1,168 621 547 Oola (NM) 42 21 21 42 21 21 Kelhauri (Chachai) (NM) 92 52 40 92 52 40 Bangawan (NM) 333 173 160 333 173 160 Pasan (M) t,-i9 312 267 579 312 267 Anuppur (M,) 117 60 57 117 60 57 Janhari (M,) 5 3 2 5 3 2 Pusnparalgarh 9 5 9 5 4 Sidhr District ~ 018 /,., 780 447 333 955 571 384 Rampur Naikin 13 5 18 13 5 Churhat 10 7 17 10 7 Gooad banas 45 24 21 45 24 21 51dhl (M) 45 24 21 45 24 21 Sihawal 6 ~ 1 6 5 Ch:trangl 102 63 40 103 63 40 Deosar 7 8 7 Majholi 2 5 2 3 Kusmi ? 1 3 2 1 Singrauli ~ ,530 892 638 620 345 275 910 547 363 Morwa (NM) 336 197 139 336 197 139 Vindhya nagar (NM) 187 108 79 187 108 79 Jay ant nagar (NM) 158 94 64 158 94 64 Amlori Colliery i,NM) 154 86 68 154 Be 68 3aldhan (N MI /5 62 13 75 62 13 \1andsaur District 2.50:, 1 :;52 1,151 488 270 218 2,015 'i C'82 1>33 Jawad 120 69 51 116 68 48 4 ~\ jawad (M) 1 3 4 J Nemnuch 36e ~95 173 17'3 Neemuch (c.lA:' 36'i 19;'> 113 192 173 Jira:; (M) 3 3 Manasa iU 4 Rampura (M) "2 Manasa (M) 4 4 4

26 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Tolal ._------_._------Rural ------Urban Statel DistricV Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhanpura 1,550 824 726 7 5 2 1,543 819 724 Bhanpura (M) 14 11 3 14 11 3 Gandhi Sagar Hydel Colony (NM) 1,529 808 721 1,529 808 721 Malhargarh 6 6 6 6 Malhargarh (M) 3 3 3 3 Narayangarh (M) 3 3 3 3 Garoth 20 14 6 6 4 2 14 10 4 Garoth (U.A.) 7 5 2 7 5 2 Shamgarh (M) 7 5 2 7 5 2 Mandsaur 76 48 28 6 3 3 70 45 25 Mandsaur (M) 70 45 25 70 45 25 Sitamau 353 190 163 353 190 163 Ratlam District 218 125 93 12 9 3 206 116 90 Jaora 25 18 7 7 6 18 12 6 Jaora (U.A.) 10 6 4 10 6 4 Piploda (M) 4 3 4 3 Badawada(M) 4 3 4 3 AIoI 12 8 4 12 8 4 Alot(M) 4 3 4 3 1 Tal(M) 8 5 3 8 5 3 Bajna 5 3 2 5 3 2 Ratlam 176 96 80 176 96 80 Ratiam (U.A) 176 96 60 176 96 80 (A) Ratlam (M.e) 149 84 65 149 94 65 (8) Ratlam Rly Colony (NM) 27 12 15 27 12 15 UjJain District 1,586 828 758 50 31 19 1.536 797 739 Khacharod 281 144 137 8 4 4 273 140 133 Nagda (M) 260 132 128 260 132 128 Khacharod (M) 7 4 3 7 4 3 Unhel (M) 6 4 2 6 4 2 Mahidpur 19 11 8 12 7 5 7 4 3 Mahidpur (M) 7 4 3 7 4 3 Ghatiya 8 4 4 8 4 4 Tarana 21 16 5 12 10 2 9 6 3 Tarana (UA) 9 6 3 9 6 3 Vu ain 1.250 648 602 5 2 3 1,245 646 599 UUain (lJA) 1.245 646 599 1.245 646 599 Badnagar 7 5 2 5 4 2 Bad nagar (UA) 2 2 Shajapur District 170 104 66 67 42 25 103 62 41 Susner 16 9 7 15 8 7 Soyatkalan (M) 10 6 4 10 6 4 Susner (M) 5 2 3 5 2 3 Nalkheda 2 2 2 Nalkheda (M) 2 2 2 AgJr 20 12 8 10 6 10 6 4 Agar (M) 10 6 4 10 6 4 Shajapur 89 53 36 31 18 13 58 35 23 Shajapur (M) 26 12 14 26 12 .14 Maksi (M) 32 23 9 32 23 9 ShuJalpur 16 11 7 18 11 7 Shujalpur (M) 18 11 7 18 11 7 Kalapipal 25 17 8 25 17 8 Dewas District 1.428 761 667 45 27 18 1.383 734 649 Tonk Khurd 4 3 1 4 3 Sonkatch 12 6 6 4 3 8 3 5 Bhaurasa (M) 1 1 1 Sonkatch (M) 7 2 7 2 5 Dewas 1.377 732 645 16 11 5 1.361 721 640 Dewas(M.C] 1.361 721 640 1.361 721 640 Kannod 19 10 9 10 4 6 9 6 3 Kannod (UA)

27

:; -2 RGI/ND. 2eO] C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kanta phod (M) 3 2 3 2 Satwas (N.A) 5 4 5 4 Bagli 1 Khategaon 15 10 5 10 6 4 5 4 Khategaon (M) 5 4 1 5 4 Jhabua District 55 36 19 32 23 9 23 13 10 Thandla 9 6 3 9 6 3 Petlawad 7 6 5 4 2 2 Bamnia (N.A.) 2 2 2 2 Meghnagar 11 8 3 11 B 3 Jhabua 23 13 10 3 3 20 10 10 Jhabua (M) 20 10 10 20 10 10 Alirajpur 5 3 2 4 2 2 1 Alirajpur(M) 1 1 1 Dhar District 305 221 84 153 110 43 152 111 41 Badnawar 27 18 9 26 17 9 1 Badnawar(M) 1 1 Sardarpur 14 9 5 14 9 5 Dhar 205 156 47 75 61 14 130 97 33 Dhar(M) 53 29 24 53 29 24 Pithampur(NM) 77 66 9 77 68 9 Gandhwani 21 13 8 21 13 8 Kukshi 11 7 4 10 6 4 Bagh(NM) 3 2 1 3 2 Kukshi (M) 7 4 3 7 4 3 Manawar 6 3 3 2 3 2 Manawar(M) 3 2 1 3 2 Dharampuri 21 13 8 13 8 5 a 5 3 Dhamnod(M) 7 4 3 7 4 3 Dharampuri(M) 1 1 Indore District 4,380 2,506 1,872 74 44 30 4,306 2,464 1,842 Depalpur 20 18 2 1 1 19 17 2 Runji Gautampura (M) 3 3 3 3 Betma (M) 16 14 2 16 14 2 Sawer 16 9 7 12 7 5 4 2 2 Sawer(M) 4 2 2 4 2 2 Indore 3,933 2,237 1,696 61 36 25 3,872 2.201 1,671 Rau (M) 15 7 a 15 7 a Indore (U.A.) 3,857 2,194 1,663 3,657 2,194 1,663 Mhow 411 244 167 411 244 167 Mhow Cantt (UA) 382 225 157 362 225 157 Mhowgaon (M) 29 19 10 29 19 10 West Nimar District 824 464 340 612 323 289 212 161 51 Barwaha 145 124 21 11 7 4 134 117 17 Barwaha (U.A.) 130 114 16 130 114 1e Sanawad (M) 4 3 4 3 1 Maheshwar 28 15 13 13 8 5 15 7 e Maheshwar (NM) 9 4 5 9 4 5 Mandleshwar (M) 6 3 3 6 3 3 Kasrawad 1 1 Barwani 9 7 2 3 3 6 4 :2 Barwani (M) 6 4 2 6 4 2 Thikri 9 6 3 5 4 4 2 2 Anjad (M) 4 2 2 4 2 2 Rajpur 6 5 5 4 1 Rajpur (M) 5 4 4 1 Bhikangaon 2 3 2 3 Bhikangaon (M) 2 3 5 2 3 Khargone 30 16 14 2 25 13 12 (NM) 7 4 3 7 4 3 Khargone (M) 18 9 9 16 9 9 Pansemal 576 299 277 564 290 274 12 9 3

28 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DfSTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Total Rural Urban ------~:------' ...... Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males'- Females-- 2 3 4 567 B 9 10

Pansemal (M) 6 4 2 S 4 2 Khetia (M) 6 5 6 5 1 Sendhowa 10 6 4 4 3 6 3 3 Sendhwa (M) 6 3 3 6 3 3 Bhagwanpura 5 3 2 5 3 2 Jhiranya 5 3 2 5 3 2 East Nimar (Khandwa) District 740 375 365 195 107 88 545 268 2n Harsud 20 14 6 16 12 4 2 2 Harsud (M) 4 2 2 4" 2 2 Khandwa 509 258 251 171 91 80 338 167 171 Mundi (M) 5 2 3 5 2 3 Khandwa (M,C) 333 165 168 333 165 168 Burhanpur 211 103 108 8 4 4 203 99 104 Nepanagar (N.M) 168 79 89 168 79 89 Shahpur (M) 4 2 2 4 2 2 Burhanpur (M.C) 31 18 13 31 18 13 Rajgarh District 119 81 38 26 19 7 93 62 31 Jirapur 7 5 2 7 5 2 Jirapur (M) 7 5 2 7 5 2 Khilchipur 11 7 4 3 3 8 4 Khilchipur (M) 8 4 4 8 4 " Rajgarh 22 12 10 22 12 10" Rajgarh (M) 19 10 9 19 10 9 Khujner(M) 3 2 1 3 2 1 Biaora 23 16 7 23 16 7 Suthaliya (M) 3 2 3 2 1 Biaora (M) 20 14 6 20 14 6 Sarangpur 24 17 7 5 3 2 19 14 5 Pachore (M) 15 12 3 15 12 3 Sarangpur (M) 4 2 2 4 2 2 Narsingarh 32 24 8 18 13 5 14 11 3 Narsingarh (M) 6 5 6 5 Boda (M) 3 2 3 2 Talen (M) 5 4 1 5 4 Vidisha Dislnct 197 111 86 61 31 30 136 80 56 Lateri 1 1 1 Siron) 13 8 5 10 6 4 3 2 Slron)(M) 3 2 3 2 Kurwa' 25 14 11 8 5 3 17 9 8 Kurwa, (M) 17 9 8 17 9 8 Basoda 29 15 14 15 7 8 14 8 6 Basoda (M) 14 8 6 14 8 6 Nateran 8 3 8 3 5 Gyaraspur 7 4 3 7 4 3 Vidisha 114 66 48 12 5 7 102 61 41 Vidisha (M) 102 61 41 102 61 41 Bhopal District 9,024 4,838 4,186 25 13 12 8,999 4,825 4,174 Berasia 7 6 1 7 6 1 Berasia (M) 7 6 7 6 1 Hl,lzur 9,017 4,832 4,185 25 13 12 8,992 4,819 4,173 Bhopal (M C) 8,992 4,819 4,173 8,992 4,819 4,173 Sehore District 321 199 122 169 115 54 152 84 68 Sehore 74 45 29 14 8 6 60 37 23 Senore I, UA) 60 37 23 60 37 23 Ashta 19 15 4 8 6 2 11 9 2 Ashta (UA) 11 9 2 11 9 2 Ichhawar 17 9 8 11 8 3 6 5 Ichhawar (M) 6 5 6 5 Nasrullaganj 125 85 40 117 82 35 8 3 5 Nasrulla ganJ (M) 8 3 5 8 3 5 Budnl 86 45 41 19 11 8 67 34 33 Budn, (M) 62 31 31 62 31 31

29 C-' PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban ------_ .... -.. __ .. - ...... -_--.. _-... -_ Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females 234 5 6 7 B 9 10

Rehti(Mj 5 3 2 5 2 Raisen District 257 163 94 52 29 23 205 134 71 Raisen 26 17 9 22 16 6 4 1 3 Raisen(M) 4 3 4 Gairalganj 5 3 2 3 2 Begamganj 8 3 5 4 2 2 4 3 Begamganj{M) 4 1 3 4 1 3 GOharganJ 189 126 63 13 4 9 176 122 54 Mandideep{NM) 160 112 48 160 112 48 Obeduliaganj(M) 8 4 4 8 4 4 Sultanpur(M) 8 6 2 a 6 2 Baraily 21 10 11 20 9 11 Badi(M) 11 4 7 11 4 7 Baraily{M) 9 5 4 9 5 4 Silwani 3 1 2 3 1 2 Udaipura 5 3 2 4 2 2 Udaipura(M) 1 1 1 Betul District 21,007 10,799 10,208 17,107 8,779 8,328 3,900 2,020 1,880 Bhainsdehi 36 19 11 27 16 11 9 3 6 Bhainsdehi (M) 9 3 6 9 3 6 Betul 20,473 10,492 9,981 16,918 8,669 8,249 3,555 1,923 1,732 Sami (U.A. )•• 3,352 1,728 1,624 3,352 1,728 1.624 Betul (UA) 203 9S 108 203 95 108 Shahpur 132 75 -57 132 75 57 Mullai 366 213 153 30 19 11 336 194 142 Amla(M) 233 138 95 233 138 95 Mulla; (U.A.) 103 56 47 103 56 47 Hoshangabad District 3,404 1,838 1,566 165 99 66 3,239 1,739 1,500 Khirkiya 85 48 37 4 4 81 44 37 Khirkiya (M) 81 44 37 81 44 37 Harda 251 146 111 10 5 5 247 141 lOS Harda (NM) 247 141 106 247 141 106 Timarni 19 12 7 10 6 4 9 6 3 Timarni (M) 9 6 3 9 6 3 Seoni Malwa 13 10 3 9 7 2 4 3 1 Seoni MalWa (M) 4 3 4 3 1 Itarsi 1,633 859 774 76 40 36 1,557 819 738 'Ordnance Factory ltarsi(NMj 490 251 239 490 251 239 Ranipura{Tawanagar)INM) 46 26 20 46 26 20 lIarsi (U.A) 1,021 542 479 1,021 542 479 (A)ltarsi 984 520 464 984 520 464 (B) Bhilakhedi (NM) 37 22 15 , 37 22 15 Hoshangabad 779 429 350 20 14 s 759 415 344 Hoshangabad (M) 759 415 344 759 415 344 Babai 7 5 2 :3 3 4 2 2 Babai 1M) 4 2 2 4 2 2 Sohagpur 480 248 232 18 9 9 462 239 223 Sohagpur 1M) 462 239 223 462 239 223 Pipariya 120 72 48 4 2 2 116 70 46 Piparia (M) 28 18 10 28 18 10 Pachmarhi (U.A.) 8e 52 36 88 52 36 (A)Pacharnarhi (NM) 13 3 10 13 3 10 (B) Pachrnarhi Cantt(Cantt) 75 49 26 75 49 26 Bankhedi 11 9 2 11 9 2 Jabalp'Jr District 14,362 7,569 6,793 308 172 136 14,054 7,397 6,657 Murwara 1,322 709 613 79 44 35 1,243 665 578 Barhi(M) 6 5 1 6 5 1 Murwara (Katni )(M.C.) 1,237 660 577 1,237 660 577 Viiai raghavgarh 274 162 122 85 57 28 189 95 94 Kymore (U.A.) 186 93 93 186 93 93 Vijai raghavgarh (M) 3 2 1 3 2 1 Sihora 48 25 23 8 3 5 40 22 18

30 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Majholi 1M) 1 1 1 Sihora (M) 39 22 17 39 22 17 Patan 65 39 26 32 19 13 33 20 13 Katangi 1M) 2 1 1 2 1 1 Patan (M) 5 2 3 5 2 3 Shahpura (M) 26 17 9 26 17 9 Jabalpur 12,646 6,640 6,006 97 45 52 12,549 6,595 5,954 Panagar (M) 33 16 17 33 16 17 Barela (M) 7 6 7 6 Bargl (NM) 24 12 12 24 12 12 Jabalpur (U.A ) 12,485 6.561 5,924 12,485 6,561 5,924 (A) Jabalpur 5,445 2,811 2,634 5,445 2,811 2,634 (8) Jabal pur Cantt. (Cantl) 1,236 806 430 1,236 806 430 IC) Khamaria 1,750 897 853 1,750 897 853 (0) G.C.F. Jabalpur (NM) 1,639 828 811 1,639 828 811 (E) Bilpura (NM) 73 36 37 73 36 37 IF) Vehicle FacUabalpur (NM) 2,342 1 183 1,159 2,342 1,183 1,159 Kundam 7 4 3 7 4 3 Narsimhapur District 140 76 64 51 29 22 89 47 42 Gotegaon 29 16 13 9 5 4 20 11 9 Chhota Chhindwara (M) 20 11 9 20 11 9 Gadarwara 58 33 25 33 18 15 25 15 10 Gadarwara (M) 21 12 9 21 12 9 Chichali (NM) 4 3 1 4 3 1 Narsimhapur 49 26 23 9 6 3 40 20 20 Narsimhapur I UA) 40 20 20 40 20 20 Karell 4 1 3 4 3 Kareli (M) 4 3 4 3 Mandla District 452 237 215 76 43 35 374 194 180 Niwas 17 8 9 17 8 9 Shahpura 12 7 5 12 7 5 Shahpura (M) 12 7 5 12 7 5 Dinderi 23 12 11 18 10 8 5 2 3 Dindari (M) 5 2 3 5 2 3 Mandla 117 59 58 31 16 15 86 43 43 Mandla (UA) 48 23 25 48 23 25 Bamhani (M) 38 20 18 38 20 18 Nainpur 283 151 132 12 9 3 271 142 129 Nainpur (M) 271 142 129 271 142 129 Chhindwara District 1.755 926 829 360 214 146 1,395 712 683 Tamia 5 5 5 5 Amarwara 31 17 14 8 4 4 23 13 10 Harrai (M) 4 2 2 4 2 2 Amarwara (M) 19 11 8 19 11 8 Jamai 398 201 197 137 75 62 261 126 135 Jamai (M) 116 55 61 116 55 61 Panara (N.M) 7 5 2 7 5 2 Kali Chhapar (N.M) 75 35 40 75 35 40 DamlJa (N.M) 31 17 14 31 17 14 Pal chaural (N.M) 32 14 18 32 14 18 Parasia 616 319 297 115 67 48 501 252 249 Dlghawani (N.M) 10 4 6 10 4 6 Ambada (N.M) 14 8 6 14 6 6 Chikhli Kalan Par'!sia (L1.A.) 477 240 237 477 240 237 (A) Iklehra (N.M) 33 16 17 33 16 17 (8) Shamodi (N.M) 28 16 12 28 16 12 (C) Chandameta Butaria (M) 83 42 41 83 42 41 (0) Neuton Chikhli Kalan (M) 44 23 21 44 23 21 (E) Badkuhi (N.M) 62 32 30 62 32 30 (F) Jata Chhapar (N.M) 17 6 11 17 6 11 (G) Dongar Parasia (M) 210 105 105 210 105 105 Chhindwara 580 296 284 36 22 14 544 274 270

31 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban ------... ------.. _------_----- Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chhindwara (U.A.) 544 274 270 544 274 270 Sausar 62 60 22 52 37 15 30 23 7 Sausar (M) 30 23 7 30 23 7 Pandhurana 38 24 14 7 4 3 31 20 11 Pandhurna (M) 31 20 11 31 20 11 Chauraikhas 5 4 5 4 Chaurai Khas (M.) 5 4 5 4 Seoni District 186 102 84 82 45 37 104 57 47 Lakhnadon 40 22 18 28 17 11 12 5 Lakhnadon(M) 4 3 4 Dungariya Chhapara (NM) 8 4 4 8 4 4 Keolari 8 4 4 8 4 4 Seoni 127 70 57 43 22 21 84 48 36 Seoni(M) 84 48 36 84 48 36 Barghat 11 6 5 3 2 8 4 4 Barghat (N.A.) 8 4 4 8 4 4 Balaghat District 838 439 399 503 266 237 335 173 162 Katangi 69 37 32 21 12 9 48 25 23 Katangi (M) 1 1 1 Tirodi(N.M) 47 25 22 47 25 22 Waraseoni 32 16 16 22 12 10 10 4 6 Waraseoni(M) 10 4 6 10 4 6 Balaghat 269 141 128 71 38 33 198 103 95 Balaghat (UA) 198 103 95 198 103 95 Baihar 459 240 219 380 199 181 79 41 38 Baihar (M) 26 15 11 26 15 11 Ukwa (NM) 53 26 27 53 26 27 Lanji 9 5 4 9 5 4 Surguja District 21.172 11,093 10,079 12,094 6,268 5,826 9,078 4,825 4,253 Bharatpur 15 4 11 15 4 11 Pal 6,622 3,427 3,195 6,582 3,402 3,180 40 25 15 Ramanuj ganj (M) 40 25 15 40 25 15 Wadrafnagar 48 33 15 48 33 15 Pratappur 25 16 9 25 16 9 Baikunthpur 1,580 824 756 432 218 214 1,148 606 542 Charcha (N.M) 457 245 2t2 457 245 212 West Chirmiri (N.M) 187 99 88 187 99 88 Baikunth pur (M) 128 63 65 128 63 65 Karia Block (N.M) 376 199 177 376 199 177 Samri 42 23 19 42 23 19 Manendragarh 6,226 3,335 2,891 77 43 34 6.149 3,292 2,857 Manendragarh (M) 661 353 308 661 353 308 Khonga pani (N.M) 510 267 243 510 267 243 Jhagrakhand (M) 564 294 270 564 294 270 Kurasia (UA) 4,414 2,378 2,036 4,414 2,378 2,036 (A) Kurasia (NM) 1,494 795 699 1,494 795 699 (B) N.C P.H Colliery (N.M) 1,315 719 596 1.315 719 .596 (C) Gelha Pani (N.M) 122 61 61 122 61 61 (D) Doman Hill Colliery (N.M) 609 339 270 609 339 270 (E) Chirmiri 874 464 410 874 464 410 Surajpur 1,826 966 860 1,099 575 524 727 391 336 Suraj pur (M) 129 73 56 129 73 56 Vishram pur (N.M) 598 318 280 598 318 280 Ambikapur 4,721 2,428 2,293 3.707 1,917 1.790 1,014 511 503 Ambikapur (U.A) 1,014 511 503 1.014 511 503 Lundra 13 6 7 13 6 7 Sitapur 54 31 23 54 31 23 Bilaspur District 16.809 8,891 7,918 3,491 1,928 1 563 13.318 6.963 6.355 Pendra Road 209 111 98 98 55 43 111 56 55 Gaurella (U.A.) 101 52 49 101 52 49 Pendra (UA) 10 4 6 10 4 6 Pandaria 5 3 2 2 2

32 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban

Statel District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pandaria (M.) 2 2 2 2 Lormi 23 15 8 11 8 3 12 7 5 Lormi (M) 12 7 5 12 7 5 Kota 135 75 60 79 43 36 56 32 24 Ratanpur (M) 12 9 3 12 9 3 Kota (U.A.) 44 23 , 21 44 23 21 Katghora 2,634 1,449 1.185 2,212 1,211 1,001 422 238 184 Katghora (M) 27 17 10 27 17 10 Jail (NM) 76 44 32 76 44 32 Gajra (NM) 70 40 30 70 40 30 Mongra (NM) 249 137 112 249 137 112 Korba 3,611 1,905 1,706 228 128 100 3,383 1,777 1,606 Korba (NM) 3,383 1,777 1,606 3,383 1,777 1,606 Mungeli 39 21 18 24 13 11 15 8 7 Mungeli (U.A.) 15 8 7 15 8 7 Takhatpur 117 69 48 100 55 45 17 14 3 Takhatpur (M) 17 14 3 17 14 3 Bilaspur 9,152 4,762 4,390 502 277 225 8,650 4,485 4,165 Bilaspur (U.A) 8,650 4,485 4,165 8,650 4,485 4,165 (A) Bilaspur 5,340 2,738 2,602 5,340 2,738 2,602 (B) Bilaspur Rly Colony(NM) 3,225 1,693 1,532 3,225 1,693 1,532 (C) Sirgiti (NM) 85 54 31 85 54 31 Janjgir 395 216 179 175 99 76 220 117 103 Naila Janjgir (M) 74 40 34 74 40 34 Akaltara (M) 141 73 68 141 73 68 Shivr! Narayan (rvt) 5 4 4 Champa 278 156 122 20 14 6 258 142 116 Champa (M) 258 142 116 258 142 116 Sakti 139 68 71 14 8 6 125 60 65 Sakti (M) 90 43 47 90 43 47 Naya Baradwar (M) 35 17 18 35 17 18 Silha 50 29 21 2 47 27 20 Sodri (M) 14 9 14 9 5 BUha (M) 33 18 15 33 18 15 Pamgarh 10 5 5 10 5 Dabhra 12 7 5 12 7 5 Raigarh District 7,329 3,778 3,551 2,951 1,472 1,479 4,378 2,306 2,072 Bageecha 28 15 13 28 15 13 Jashpur 105 60 45 10 6 4 95 54 41 Jashpur nagar (M) 95 54 41 95 54 41 Kunkuri 72 45 27 72 45 27 Path alga on 109 69 40 27 17 10 82 52 30 Pathalgaon (M) B2 52 30 82 52 30 Udaipur ( Dharamjaigarh ) 4,275 2,113 2,162 2,605 1,256 1,349 1,670 857 813 Dharamjaigarh (rvt) 1,670 857 813 1,670 857 813 Gharghoda B4 50 34 68 42 26 16 8 8 Gharghoda (M) 16 8 16 8 8 Raigarh 2,422 1,287 1,135 93 63 30 2,329 1,224 1,105 Raigarh (U.A ) 2,329 1,224 1,105 2,329 1,224 1,105 Kharsia 187 111 76 22 13 9 165 98 67 Kharsia (U.A.) 165 98 67 165 98 67 Sarangarh 47 28 19 26 15 11 21 13 8 Sarangarh (U.A) 21 13 21 13 8 Rajnandgaon District 1,246 676 570 303 191 112 943 485 458 Kawardha 26 13 13 17 11 6 9 2 7 Kawardha (M) 9 2 9 2' 7 Chhuikhadan 20 10 10 10 5 10 5 5 Ganda! (M) 4 2 4 2 2 Chhuikhadan (M) 6 3 6 3 3 Khairagarh 37 19 18 3 3 34 19 15 Khairagarh (M) 34 19 15 34 19 15 Dongargarh 519 268 251 58 32 26 461 236 225

33 C-7 PART A(I): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel Districtl TehsiU Town Persons Mates Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Oongargarh (M) 461 236 225 461 236 225 Rajnandgaon 489 269 220 76 56 20 413 213 200 Rajnandgaon (M.C.) 413 213 200 413 213 200 Oongargaon 14 9 5 7 6 7 4 Dongargaon (M) 7 3 4 7 4 Mohla 127 78 49 127 78 49 Ambagarh 14 10 4 3 2 9 2 Ambagarh Chowki (M) 9 7 2 9 7 2 Durg District 22,265 11,807 10,458 349 204 145 21,916 11,603 10,313 Durg-Bhailaingar (U.A.) 19,858 10,539 9,319 19,858 10,539 9.319 Nawagarh 23 13 10 23 13 10 Bemetara 13 9 4 8 5 3 Bemetara (M) 5 4 1 5 4 I Saja 10 4 6 6 2 4 4 2 2 Khamharia (M) 4 2 2 4 2 2 Berla 8 3 5 8 3 5 Dhamdha 637 334 303 5 4 . 632 330 302 Dhamdha (M) 7 1 6 7 6 Ahiwara (M) 418 221 197 418 221 197 Kumhari (N.M) 207 108 99 207 108 99 Durg 17,594 9,365 8,229 96 64 32 17,498 9,301 8,197 Durg-Bhilai Nagar (V.A.H Part I ) 17,498 9,301 8,197 17.498 9,301 8.197 (a) Durg 1,934 1,030 904 1.934 1,030 904 (b) Bhalainagar 13,230 6,993 6,237 13.230 6,993 6,237 (e) Kohka 990 550 440 990 550 440 (D)Chhaoni (NM) 1,087 S87 500 1,087 587 500 (F) Jamul (NM) 257 141 116 257 141 116 Patan 2,454 1,287 1,167 92 48 44 2,362 1,239 1,123 Patan (M) 2 ·1 2 1 Durg-Bhalainagar (U.A,) ( Part II) 2,360 1.238 1.122 2,360 1.238 1122 (e) Charada •• 1,551 826 725 2,360 826 725 (G) Bhilai Kalan (NM) B09 412 397 809 412 397 Gunderdehi 19 11 8 19 11 8 Dondilohara 23 14 9 23 14 9 Sanjari balod 1,476 762 714 61 35 26 1,415 727 6S8 Balod (M) 53 26 27 53 26 27 Rajhara Jharan Dalli (N M) 1,349 695 654 1,349 695 654 Kumud Kalla (N M) 13 6 7 13 6 7 Gurur 8 5 3 8 5 3 Raipur District 18,379 9.266 9,113 8,524 4,111 4,413 9,855 5,155 4,700 62 28 34 45 16 29 17 12 5 Simga (M) 17 12 5 17 12 5 Bhatapara 222 123 109 29 12 17 203 111 92 Bhatapara(M) 2Q3 111 92 203 111 92 Baloda Bazar 201 108 93 148 82 66 53 26 27 Baloda Bazar(M) 53 26 27 53 26 27 Kasdol 49 20 29 49 20 29 Bilaigarh 23 10 13 23 10 13 Saraipali 65 37 28 15 10 6 49 27 22 Sarai pali(M) 49 27 22 49 27 22 Raipur 16,728 8.403 8,325 7,680 3,687 3,993 9,048 4,716 4,332 (M) 18 12 6 18 12 6 Gobranawa parCt(M) 66 32 34 66 32 34 Raipur (U AI 8,964 4,672 4,292 8.964 4.672 4.292 Mahasamund 479 247 232 120 121 238 127 tIl Pithors(M) 23 11 12 23 11 12 Mahasamund(M) 182 96 86 18~ 96 86 Bagbahara (M) 33 20 13 33 20 13 40 18 22 40 18 22 Kurud 20 11 9 14 6 8 6 t<:urud 1M) 6 5 6 Dhamtsri 200 117 83 59 33 26 14'1 57

34 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 language! Total Rural Urban State! District! Tehsill Town ------Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 234 5 6 7 8 9 10

Dhamtari(M) 141 84 57 141 84 57 Bindranawagarh (Gariaband) 61 33 28 46 26 20 15 7 8 Gariaband (NM) 15 7 8 15 7 8 Nagri 16 9 7 16 9 7 Tilda 203 102 101 118 62 56 85 40 45 Tilda newra(M) 85 40 45 85 40 45 Bastar District 78,170 40,268 ,902 70,575 36,419 34,156 7,595 3,849 3,746 Charama 48 21 27 48 21 27 BhanupralappLJr 391 210 181 391 210 181 Kanker 361 199 162 n9 84 55 222 115 107 Kanker (U.A.) 222 115 107 222 115 107 Antagarh 70 33 37 70 33 37 Keshkal 164 74 90 164 74 90 Pakhanjur 63,784 32,916 30,868 63,784 32,916 30,868 Narayanpur 1,078 560 518 1,078 560 518 Kondagaan 3,539 1,751 1,768 2,334 1,171 1,163 1,205 580 625 Kondagaon (M) 1,205 580 62~ 1,205 580 625 Jagdalpur 4,313 2,172 2,141 681 351 330 3,632 1.821 1,81 1 Jagdalpur (U.A.) 3,632 1,821 1,811 3,632 1,821 1,811 Bhopal Pattanam (maldand) 49 28 21 49 28 21 BIJapur B4 43 41 84 43 41 Dantewara 3,373 1,768 1,605 837 435 402 2,536 1,333 1,203 Bade Bacheli (NM) 1,455 755 700 1,455 755 700 Kirandul (NM) 1,081 578 503 1,081 578 503 Konta 916 493 423 916 493 423

3 Gujaratl Madhya Pradesh 198,397 101,768 96.629 69,294 35,591 33,703 129.103 66.177 62,926 Morena District 459 246 213 50 35 15 409 211 198 Morena 33 22 11 21 16 5 12 6 6 (I) Bamar (U.A.) 6 2 4 6 . 2 4 Morena (M) 6 4 2 6 4 2 Bijeypur 2 2 1 Sheopur 424 223 201 27 18 9 397 205 192 'Sheopur Kalan (M.) 392 202 190 392 202 190 Badola (M.) 5 3 2 5 3 :2 Bhind District 10 6 4 7 5 2 3 2 Ater 4 2 2 4 2 2 Bhind 1 Bhind (M) 1 1 Gohad 5 4 1 3 3 2 1 Gohad (M) 2 1 :2 1 Gwalior District 727 401 326 74 37 37 653 364 269 Gird 595 324 271 61 30 31 534 294 240 Gwalior(U.A. ) 534 294 240 534 294 240 IA) Gwalior IM.C.) 477 256 221 477 256 221 (B) Morar (Cantl) 57 38 19 57 38 19 Pichhore 132 77 55 13 7 6 119 70 49 Bilaua (M) 70 37 33 70 37 33 Tekanpur (N.M) 21 15 6 21 15 6 Dabra (M) 28 18 10 28 18 10 Datia District 121 66 55 100 56 44 21 10 11 Datia 121 66 55 100 56 44 21 10 11 Datia (M) 21 10 11 21 10 11 Sh;lIpuri Distnct 544 286 258 523 273 250 21 13 a Pohri 7 4 3 7 4 3 Shivpuri 125 69 56 104 56 48 21 13 8 Shillpuri (M) 21 13 6 21 13 8 Karera 26 13 13 26 13 13 Koiaras 3~6 200 186 386 200 186 Guna District 1.476 764 712 1.304 667 637 172 97 75 Isagarh

35

() ··2 RG[lNDI200J C-7 PART A(i~: DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel .. _...... --.. _.. __Total .. _-_ .. _.. _--- Rural Urban Statel Districll Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Guna 985 498 487 894 446 448 91 52 39 Guna (M) 91 52 39 91 52 39 Ashok nagar 161 87 74 137 76 61 24 11 13 Ashok nagar (M.) 24 11 13 24 11 13 Raghogarh 301 158 143 247 126 121 54 32 22 Vijaypur (NM) 48 27 19 46 27 19 Raghogarh (M) 8 5 3 8 5 3 Mungaoli 21 13 8 18 11 7 3 2 Mungaoli (U.A.) 3 2 3 2 Kumbhraj 1 1 1 Chachaura a 6 6 6 Tikamgarh District 92 45 47 60 26 34 32 19 13 Niwari 60 26 34 60 28 34 Tikamgarh 32 19 13 32 19 13 Tikamgarh (M) 32 19 13 32 19 13 Chhatarpur District 221 113 108 190 100 90 31 13 18 Nowgong 3 2 3 2 HarpaJpur (M) 3 1 2 3 1 2 Chhatarpur 27 11 18 27 11 18 Chhatarpur (U.A) 27 11 16 27 11 16 Rajnagar 1 Khajuraho (NM) 1 1 BiJawar 190 100 90 190 100 90 PaMa District 69 42 27 52 31 21 17 11 6 Ajaigarh 17 13 4 17 13 4 PaMa 41 21 20 35 18 17 6 3 3 Panna (U.A.) 6 3 3 6 3 3 Pawai 11 8 3 11 8 3 Pawai (N.A) 11 8 3 11 8 3 Sagar District 2.110 1,151 959 54 30 24 2,056 1,121 935 Bina 27 17 10 5 2 3 22 15 7 Bina Etawa (UA) 22 15 7 22 15 7 (AI. Bina Etawa (M) 22 15 7 22 15 7 Khurai 20 11 9 20 11 0 Khurai (U.A.) 20 11 9 20 11 9 Banda 13 7 8 13 7 6 Banda (M) 13 7 6 13 7 6 Sagar 2,015 1,093 922 45 26 19 1,970 1,067 903 Rahatgarh (M) 12 7 5 12 7 5 Dhana(NM) 3 3 3 3 Sagar (U.A) 1,955 1,057 898 1,955 1,057 898 (A) Sagar 1,804 945 859 1,804 945 859 (8) Sagar Cantt. (Cantt) 151 112 39 151 tl2 39 Garhakota 10 7 3 10 7 3 Garha kota (M) 10 7 3 10 7 3 Rehli 24 15 9 4 2 2 20 13 7 Rehli(M) 20 13 7 20 13 7 Deori 1 1 Deeri (M) 1 1 1 1 Oamoh Oistrict 997 511 486 457 248 209 540 263 2n Halla 152 72 80 19 11 8 133 81 72 Halta (M) 133 61 72 133 61 72 Batiagarh 8 3 5 8 3 5 Patharia 39 21 18 39 21 18 Oamoh 718 366 352 311 164 t47 407 202 205 Hindoria (N,A.) 14 7 7 14 7 7 Damoh (U.A.) 393 195 198 393 195 198 Jabera 57 37 20 57 37 20 Tendukheda 23 12 11 23 12 11 Satna District 642 333 309 52 24 28 590 309 261 Raghurajnsgar 504 261 243 11 4 7 493 257 238 Birsinghpur 1M) 3 3 3 3 C.7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kothi(M) 13 8 5 13 8 5 Jaitwara(M) 3 2 1 3 2 1 Satna (U.A.) 474 244 230 474 244 230 Nagod 38 20 18 38 20 18 Nagod (M) 18 7 11 18 7 11 Unchehara (M) 20 13 7 20 13 7 Arnarpatall 3 2 3 2 1 Amarpatall (M) 3 2 1 3 2 1 Maihar 97 50 47 41 20 21 56 30 26 Maihar(M) 56 30 26 56 30 26 Rewa District 82 52 30 12 7 5 70 45 25 Teonthar 7 4 3 7 4 3 Sirmour 2 2 2 2 Sirmour(M) 2 2 2 2 Huzur 73 46 27 5 3 2 88 43 25 Rewa (M.C.) 68 43 25 68 43 25 Shahdol Dist~ict 468 232 236 20 7 13 448 225 223 Beohari 1 Khand (M) 1 1 Bandhogarh 25 14 11 25 14 11 Umaria (M) 25 14 11 25 14 11 Sohagpur 316 154 162 315 153 162 Pali (U.A.) 21 10 11 21 10 11 Shahdol (UA) 140 69 71 140 69 71 (A) ShahOol (M.) 140 69 71 140 69 71 Bumar Dhanpur (UA) 154 74 80 154 74 80 (a) Burhar (M.) 90 42 48 90 42 48 (b)Dhanpuri Nargada-H.Dafai (M.) 10 5 5 10 5 5 (Amlai(NM) 54 27 27 54 27 27 53 26 27 53 26 27 (M) 5 4 5 1 4 Kotma (M) 48 25 23 48 25 23 Anuppur 72 37 35 18 5 13 54 32 22 Kelhauri (Chachai) (NM) 7 5 2 7 5 2 Bangawan (NM) 2 1 1 2 1 Pasan (M.) 13 9 4 13 9 4 Anuppur (M.) 24 12 12 24 12 12 (M.) 8 5 3 8 5 3 Pushparajgarh 1 1 1 Sidhi District 66 37 29 25 12 13 41 25 18 Gopad Banas 26 16 10 26 16 10 Sidhi(M) 26 16 10 26 16 10 Deosar 9 2 7 9 2 7 Singrauli 31 19 12 16 10 6 15 9 6 MOrWa (NM) 3 2 1 3 2 Vindhya nagar (NM) 6 4 2 6 4 Amlori Colliery (NM) 2 1 1 2 1 1 Baidhan (NM) 4 2 2 4 2 2 Mandsaur District 10,011 4,928 5,083 2,936 1,485 1,451 7,075 3,443 3;632 Jawad 1,973 935 1,038 1,062 519 543 911 416 495 Singoli (M) 2 2 2 2 Ratangarh (M) 586 265 321 586 265 321 Diken(M) Jawad (M) 322 148 174 322 148 174 Neemuch 1,371 697 674 9 5 4 1,382 692 670 Neemuch (U.A.) 1,223 624 599 1.223 624 599 Jiran (M) 139 68 71 139 68 71 Manasa 1,279 603 676 290 142 148 989 461 528 Rampura (M) 823 373 450 823 373 450 Manasa (M) 166 88 78 166 88 78 Bhanpura 1,251 635 616 763 406 357 488 229 259 Bhanpura (M) 488 229 259 48S 229 259

37 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel ------.------_,Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Malhargarh 104 47 57 20 13 7 84 34 50 Malhargarh (M) 16 8 B 16 B 8 Narayangarh (M) 29 11 18 29 11 18 Piplya Mandi (M) 39 15 24 39 15 24 , Garoth 253 126 127 23 14 9 230 112 118 Garoth (U.A.) 51 22 29 51 22 29 Shamgarh (M) 179 90 89 179 90 89 Mandsaur 2,864 1,422 1,442 10 4 6 2,854 1,418 1,436 Mandsaur (M) 2,854 1,418 1,436 2.854 1,418 1,436 Sitamau 916 463 453 759 382 377 157 81 76 Silamau (M) 157 81 76 157 81 76 Rallam District 8,569 4,378 4,191 336 186 150 8,233 4,192 4,041 Jaora 1,233 601 632 63 34 29 1,170 567 603 Jaora (U.A) 1.141 555 586 1,141 555 5~ Piploda (M) 29 12 17 29 12 17 Alol 153 75 78 43 26 17 110 49 61 Alol(M) 28 8 20 28 8 20 Tal(M) 82 41 41 82 41 41 Sailana 338 174 164 7 4 3 331 170 161 Sailana (U.A.) 331 170 161 331 170 161 Bajna 99 50 49 99 50 49 Ratlam 6,746 3,478 3,268 124 72 52 6,622 3,406 3,216 Namli(M) 4 3 1 4 3 1 Rallam (U.A) 6.618 3,403 3,215 6,618 3,403 3,215 (A) Rallam (M.C) 6,250 3,192 3,058 6,250 3,192 3,058 (B) Ratlam Rly Colony (N.M) 368 211 157 368 211 157 Ujjain District 10,474 5,313 5,161 284 147 137 10,190 5,166 5,024 Khacharod 752 397 355 24 11 13 728 386 342 Nagda (M) 338 189 149 338 189 149 Khachrod (M) 376 190 188 378 190 188 Unhel (M) 12 7 5 12 7 5 Mahidpur 102 48 54 14 7 7 88 41 47 Mahidpur (M) S8 41 47 88 41 47 Ghatiya 119 63 56 119 63 56 Tarana 114 61 53 3 3 111 58 53 Tarana (UA) 111 58 53 111 58 53 Unain S,669 4,390 4,279 27 12 15 8,642 4,378 4,264 Ujjain (U.A.) 8,642 4,378 4,264 8,642 4,378 4,264 Badnagar 718 354 364 97 51 46 621 303 318 Badnagar (U.A.) 621 303 316 621 303 318 Shajapur District 1,779 900 879 326 168 158 1.453 732 721 Susner 105 49 56 104 49 55 Susner (M) 104 49 55 104 49 55 Nalkheda 146 72 74 76 39 37 70 33 37 Nalkheda (M) 70 33 37 70 33 37 Badod 95 46 49 46 23 23 49 23 26 Badod (M) 49 23 26 49 23 26 Agar 43 24 19 43 24 19 Agar(M) 43 24 19 43 24 19 Shajapur 948 482 466 72 35 37 876 447 429 Shajapur (M) 777 393 .384 777 393 384 Maksi (M) 99 54 45 99 54 45 Shujalpur 365 195 190 74 39 35 311 156 155 Shujalpur (M) 293 146 147 293 146 147 Akodia (M) 18 10 8 18 10 Kalapipal 57 32 25 57 32 25 Dewas District 5.395 2,762 2,633 4,189 2,135 2,054 1,206 627 579 Tonk Khurd 8 4 4 8 4 4 Sonkalch 120 61 59 12 6 6 108 55 53 Bhaurasa (M) 41 22 19 41 22 19 Sonkatch (M) 67 33 34 67 33 34 Dewas 1,082 559 523 83 36 47 999 523 476

38 C·7 PART AU): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban ...... ---...... _-.. ---_ .. __ .. _-_ .. ---_ .. _-_...... -...... _-----_ ... _.... _----- ... -...... -----_ ..... -...... -.. ------_ ...... _------_ ... _--_ .. _--_ .. _------Stalel Distm;tI Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dewas(M.C) 999 523 476 991 519 472 Kannod 6 4 2 5 2 1 Kannod (U.A.) 1 1 Bagli 4,130 2,110 2,020 4,047 2,068 1,979 83 42 41 Hatpiplaya (M) 9 5 4 9 5 4 Bagli(M) 74 37 37 74 37 37 Khalegaon 49 24 25 18 16 15 6 9 Khalegaon (M) 15 6 9 15 6 9 Jhabua District 10,504 5,362 5,142 6,362 3,269 3,093 4,142 2,093 2,049 Thandla 396 203 193 218 122 96 178 81 97 Thaodla(M) He 81 97 178 81 97 Petlawad 362 202 160 189 107 82 173 95 78 Bamnia (NA) 114 68 46 114 68 46 pellawacl(U.A) 59 27 32 59 27 32 Meghnagar 1,179 626 553 1,179 626 553 Jhabua 736 384 352 461 239 222 275 145 130 Jhabua (M) 275 145 130 275 145 130 Bhabra 2,030 1,065 965 1,409 737 672 621 328 293 Bhabra(UA) 621 328 293 621 328 293 Jobal 580 305 275 424 226 198 156 79 77 Jobat(M) 156 79 77 156 79 77 Alirajpuf 4,927 2,423 2,504 2,358 1,142 1,216 2,569 1,281 1,288 Alirajpur(M) 2,569 1,281 1,288 2,569 1,281 1,288 Ranapur 294 154 140 124 70 54 170 84 86 Ranapur (M.) 170 84 86 170 84 86 Dhar District 7.968 4,105 3,863 5,575 2,850 2.125 2,393 1,255 1,138 Badnawar 234 117 117 75 41 34 159 76 83 Badnawar(M) 159 76 83 159 76 83 Sardarpur 611 321 290 416 209 207 195 112 83 Sardarpur-Rajgarh(M) 195 112 83 195 112 83 Dhar 2,740 1,432 1,308 2,177 1,109 1,068 563 323 240 Dhar (M) 502 273 229 502 273 229 Pilhampur(NM) 61 50 11 61 50 11 Gandhwani 21 11 10 21 11 10 Kukshi 2.950 1,506 1,444 1,975 1,018 957 975 488 487 Bagh(NM) 8 6 2 8 6 2 Kukshi (M) 96i 482 485 967 482 485 Manawar 1,275 651 624 877 445 432 398 206 192 Manawar (M) 398 206 192 398 206 192 Dharampuri 137 67 70 17 17 103 50 53 Dhamnod(M) 64 32 32 64 32 32 Dharampuri(M) 39 18 21 39 18 21 Indore District 22,779 11,609 11,170 937 484 453 21.842 11,125 10,717 Depalpur 565 286 279 312 158 154 253 128 125 Runji Gaulampura (M) 107 51 56 107 51 56 Depalpur (M) 54 30 24 54 30 24 Belma (M) 92 47 45 92 47 45 Sawer 46 24 22 41 21 20 5 3 2 Sawer(M) 5 3 2 5 3 2 Indore 20.591 10.511 10,OeO 412 215 197 20,179 10.296 9,883 Rau (M) 163 79 84 163 79 84 Indore (U.A.) 20,016 10,217 9,799 20,016 10,217 9,799 Mhow 1,577 788 789 172 90 82 1405 698 707 Mhow Cantt (U.A.) 1.332 661 671 1,332 661 671 Mhowgaon(M) 19 10 9 19 10 9 Manpur (N.A.) 54 27 27 54 27 2'7 West Nimal District 35,093 17,801 17,292 25,994 13,203 12,791 9,099 4,598 4,501 Barwaha 1,971 1,061 910 1,287 683 604 684 378 306 Barwaha (U.A.) 383 212 171 383 212 171 Sanawad (M) 301 166 135 301 166 135 Maheshwar 1,131 548 583 721 355 366 410 193 217 MaheShwar (NM) 319 146 173 319 146 173

39 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel ------Total ------Rural --_._--Urban State I District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mandleshwar (M) 91 47 44 91 47 44 Kasrawad 237 117 120 200 104 37 21 16 Kasrawad (M) 37 21 16 37 21 16 Barwani 3,324 1.613 1,711 2,199 1,106 1,093 1,125 5C7 618 Barwa", (M) 1125 507 618 1,125 507 618 Thikri 4,287 2,171 2,116 2,675 1,358 1.317 1,812 813 799 Anjad (M) 1,612 813 799 1,612 813 799 Rajpur 983 512 471 858 445 413 125 67 58 Rajpur (M) 125 67 58 125 67 58 Segaon 146 72 74 146 72 74 Bhikangaon 333 178 155 315 168 147 18 10 8 Bhikangaon (M) 18 10 8 18 10 8' Khargone 9.282 4.779 4.503 7.908 4.073 3.835 1.374 706 688 Khargone (1.1) 1.374 706 668 1,374 706 668 Pansemal 8,624 4,340 4.284 6.204 3.116 3,088 2,420 1,224 1,196 Pansemal (M) 577 295 282 577 295 282 Khetia (M) 1,843 929 914 1.843 929 914 Sendhawa 4,428 2,237 2,191 3.134 1.558 1.576 1,294 679 615 Sendhwa (M) 1,294 679 615 1,294 679 615 Bhagwanpura 86 45 41 86 45 41 Jhiranya 261 128 133 261 128 133 East Nimar (Khandwa) District 22,217 11,400 10,817 7,068 3,644 3,424 15,149 7,756 7,393 Harsud 55 27 28 39 20 19 16 7 9 Harsud (M) 16 7 9 111 7 9 Khandwa 5,770 2,941 2.829 2,994 1.536 1,458 2,776 1.405 1,371 Mundi (M) 117 49 68 117 49 68 Khandwa (M.C) 2,659 1,356 1,303 2,659 1,356 1,303 Pandhana 760 386 374 754 385 369 6 1 5 Pandhana (M) 6 5 6 5 Burhanpur 15,632 8.046 7.586 3.281 1.703 1,576 12,351 6.343 6,006 Nepanagar (N.M) 505 264 241 505 264 241 Shahpur (M) 65 38 27 65 38 27 Burhanpur (M.C) 11,781 6,041 5;740 11.781 6,041 5,740 Rajgarh District 916 479 437 730 379 351 186 100 86 Jirapur 9 5 4 9 5 4 Jirapur (M) 9 5 4 9 5 4 Khilchipur 170 87 83 166 86 80 4 1 3 Khilchipur (M) 4 1 3 4 1 3 Rajgarh 461 235 '"226 424 215 209 37 20 17 Rajgarh (M) 37 20 17 37 20 17 Biaara 164 92 72 94 50 44 70 42 28 Biaara (M) 70 42 28 70 42 28 Sarangpur 91 49 42 42 24 18 49 25 24 Pachore (M) 26 14 12 26 14 12 Sarangpur (M) 23 11 12 23 11 12 Narsingarh 21 11 10 4 4 17 7 10 Narsingarh (M) 12 6 6 12 6 6 Boda (M) 5 4 5 1 4 Vidisha District 799 394 405 602 304 298 197 90 107 Sironj 165 89 76 150 82 68 15 7 8 Sironj(M) 15 7 8 15 7 8 Basoda 125 52 73 48 19 29 77 33 44 Basoda (M) 77 33 44 77 33 44 Nateran 4 2 2 4 2 2 Gyaraspur 19 7 12 19 7 12 Vidisha 486 244 242 381 194 187 105 50 55 Vidlsha (M) 105 50 55 105 50 55 Bhopal District 3,425 1,815 1,610 10 6 4 3,415 1,809 1,608 Berasia 4 2 2 2 2 2 2 Berasia (M) 2 2 2 2 Huzur 3,421 1,813 1,608 8 4 4 3,413 1,809 1,604 Bhopal (MC) 3,413 1,809 1,604 3,413 1.809 1,604

40 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! TehsilJ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sehore District 1,078 544 534 952 477 475 126 67 59 SehOre 102 51 51 4 2 2 98 49 49 Sehore ( U.A.) 98 49 49 96 49 49 Ashta 12 8 4 2 10 7 3 Ashta (U.A.) 10 7 3 10 7 3 Ichhawar 97 55 42 91 52 39 6 3 3 Ichhawar (M) 6 3 ·3 6 3 3 Nasrullaganj 306 158 148 300 154 148 6 4 2 Narulla ganj (M) 6 4 2 6 4 2 Budni 561 272 289 555 288 287 6 4 2 Rehti (M) 6 4 2 6 4 2 Raisen District 144 78 88 102 56 48 42 22 20 Raisen 17 8 9 17 8 9 Begamganj 3 2 3 2 Begamganj(M) 3 2 3 1 2 Goharganj 29 14 15 21 9 12 8 5 3 Mandideep(NM) 2 2 2 2 Obedullaganj(M) 1 1 1 1 Sultanpur(M) 5 3 2 5 3 2 Baraily 88 51 37 63 38 25 25 13 12 Badi(M) 9 4 5 9 4 5 Baraily(M) 18 9 7 16 9 7 Udaipura 7 4 3 6 3 3 Uda;pura(M) 8 3 3 6 3 3 Betul District 1.081 573 508 263 149 114 818 424 394 Bhainsdehi 162 87 75 113 83 50 49 24 25 Bhainsdehi (M) 49 24 25 49 24 25 Betul 571 310 281 25 19 6 546 291 255 Sarai (U.A.) 57 30 27 57 30 27 BetuI (U.A.) 488 260 228 488 260 228 BetuI Bazar (M.) 1 I Shahpw 18 7 11 18 7 11 MuItai 330 189 181 107 60 47 223 109 114 AmIa(M) 102 49 53 102 49 53 Multa; (U.A.) 121 60 81 121 60 61 Hoshangabad District 2.883 1,499 1.384 1.376 722 654 1.507 777 730 Khirkiya 350 174 176 91 45 46 259 129 130 Khirkiya (M) 259 129 130 259 1'29 130 Harda 63'1 336 298 63 35 28 571 301 270 Harda (NM) 571 301 270 571 301 270 Timami 127 82 65 127 62 65 Seoni Malwa 987 520 467 977 516 461 10 4 6 Seon; Malwa (M) 10 4 6 10 4 6 Itarsi 462 242 220 30 19 11 432 223 209 Ordnance Factory ltars;(NM) 15 9 6 15 9 6 Itarsi (U.A) 417 -214 203 417 214 203 (A)ltarsi 409 209 200 409 209 200 (B) Bhilakhedi (NM) 8- 5 3 8 5 3 Hoshangabad 31 14 17 31 14 17 Hoshangabad (M) 31 14 17 31 14 17 Baba; 69 35 34 69 35 34 Sohagpur 16 8 8 7 4 3 9 4 5 Sohagpur (M) 9 4 5 9 4 5 Piparia 195 102 93 195 102 93 Pipria(M) 163 83 80 163 83 80 Pachmarhi (U.A.) 32 19 13 32 19 13 (B) PaChmarhi Cantt(Cantt) 32 19 13 32 19 13 Bankhedi 12 6 6 12 6 6 Jabalpur District 5.217 2,708 2.509 362 191 171 4.855 2.517 2.338 Murwara 586 302 284 325 171 154 261 131 130 Barhi (M) 6 3 3 6 3 3 Murwara (Katni I(M.C.) 255 128 127 255 128 127

41 C-7 PART Ali): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED .LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban _... - ...... _-_._------.... _... _- Slatel District! Tehsill Town Persons· Males Females -P;;.;o~-··--M;I-es----F-em-a-Ie; ----P-ers-on-s- Males Females 234 5 6 7 8 9 10

Vijay raghavgarh 287 150 137 287 150 137 Kymore (UA) 287 150 137 287 150 137 Sihora 51 28 23 25 13 12 26 15 11 Majholi (M) 10 5 5 10 5 5 Sihora (M) 16 10 6 16 10 6 Palan 24 15 9 3 2 21 13 8 Katangi (M) 15 9 6 15 9 6 Shahpura (M) 6 4 2 6 4 2 Jabalpur 4,269 2,213 2,056 9 5 4 4,260 2,208 2,052 Panagar (M) 10 4 6 10 4 6 Bargi (NM) 1 1 JabaJpur (U.A.) 4,249 2,204 2,045 4,249 2,204 2,045 (A) Jabalpur 3,850 1,958 1,892 3.850 1.958 1,892 (8) Jabatpur Cantt (Cantt) 158 116 42 158 116 42 (C) Khamaria 111 63 48 111 63 48 (D) G.C.F. JabaJpur (NM) 31 13 18 31 13 18 (E) Bilpura (NM) 36 19 17 36 19 17 (F)VehicleFacI.Jabalpur (NM) 63 35 28 63 35 28 Narsimhapur District 227 123 104 45 24 21 182 99 63 Gotegaon 25 13 12 18 9 9 7 4 3 ehhota ehhindwara (M) 7 4 3 7 3 Gadarwara 102 53 49 6 4 2 96 49 47 Gadarwara (M) 96 49 47 96 49 47 Narsimhapur 65 38 27 21 11 10 44 27 17 Narsimhapur ( UA) 44 27 17 44 27 17 Kareli 35 19 16 35 19 16 Kareli (M) 35 19 16 35 19 .16 Mandla District 2.291 1,145 1.146 2.093 1,046 1.047 198 99 99 Niwas 13 7 6 13 7 Shahpura 11 6 5 11 6 5 Shahpura (M) 11 6 5 11 6 5 Dindori 91 50 41 5C 29 21 41 21 20 Dindori(M) 41 21 20 41 21 20 Mandla 2.115 1,051 1.064 1,995 994 1,001 120 57 63 Mandla ( U.A.) 114 53 61 114 53 61 Bamhani (M) 6 4 2 6 4 2 Nainpur 61 31 30 35 16 19 26 15 11 Nainpur (M) 26 15 11 26 15 11 ehhindwara District 1,515 785 730 186 99 87 1,329 686 643 Tamia 3 2 1 3 2 1 Amarwara 2 Amarwara (M) 2 2 Jamai 229 113 116 62 29 33 167 84 83 Jamai (M) 9~1 43 50 93 43 50 Kali chhapar (N.M) 11 7 4 11 7 4 Damua (N.M) 13 7 6 13 7 6 Palachaurai (NM) 50 27 23 50 27 23 Parasia 125 64 61 125 64 61 ehikhli Kalan Parasia(U A.) 125 64 61 125 64 61 (e) Chandameta Bularia (M) 10 4 6 10 4 6 (D) Neuton Chikhli Kalan (M) 14 7 7 14 7 7 (G) Oongar Parasia (M) 101 53 48 101 53 48 Chhindwara 562 297 265 55 29 26 507 268 239 ChhinClwara (U.A.) 507 268 239 507 268 239 Sausar 148 84 64 63 38 25 85 46 39 Sausar (M) 79 42 37 79 42 37 Lodnl kJ1eda (M) 6 4 2 6 4 2 Pandhlirana 444 222 222 441 221 220 °3ndhurna (M) 441 221 220 44' 221 220 Chaurai 2 2 2 2 Chaurai Khas Uvl) 2 2 2 Seoni District 305 157 148 219 112 107 86 45 41

42 C-7 PART ACi): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Total Rural Urban Statel Districtl TehsiVTown Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Lakhnadon 6 2 4 6 2 4 Lakhnadon (M) 6 2 4 6 2 4 Keolari 7 4 3 7 4 3 Seoni 172 91 81 100 53 47 72 38 34 Seoni(M) 72 38 34 72 38 34 Barghat 120 60 60 112 55 57 8 5 3 Barghat (N.A.) 8 5 3 8 5 3 Balaghat District 1,212 628 584 353 178 175 859 450 409 Katangi 149 71 78 35 16 19 114 55 59 Katangi (M) 42 19 23 42 19 23 Tirodi(N.M) 72 36 36 72 36 36 Waraseoni 220 111 109 124 61 63 96 50 46 Waraseoni(M) 96 50 46 96 50 46 Balaghat 631 338 293 61 31 30 570 307 263 Balaghat (U.A.) 570 307 263 570 307 263 Baihar 133 69 64 54 31 23 79 38 41 Baihar (M) 50 22 28 50 22 28 Ukwa (NM) 29 16 13 29 16 13 Lanji 79 39 40 79 39 40 Surguja District 1,004 542 462 399 214 185 605 328 277 Bharatpur 55 26 29 55 26 29 Pal 46 28 18 30 18 12 16 10 6 Ramanuj ganj (M) 16 10 6 16 10 6 Wadrafnagar 30 16 14 30 16 14 Baikundhpur 76 45 31 11 8 3 65 37 28 Charcha (NM) 2 1 1 2 1 1 West Chirmiri (N.M) 36 20 16 36 20 16 Baikunthpur (M) 25 15 10 25 15 10 Koria Block (N.M) 2 1 2 1 Samri . 2 2 2 2 Manendragarh 552 300 252 184 99 85 368 201 161 Manendra garh (M) 139 76 63 139 76 63 Khonga pani (N.M) 4 2 2 4 2 2 Jhagrakhand [M) 13 8 5 13 8 5 Kurasia (U.A.) 212 115 97 212 115 97 (A)Kurasia (NM) 11 6 5 11 6 5 (8) N.C.P.H. Colliery (N.M) 83 45 38 83 45 38 (D) Doman Hill Colliery (N.M) 2 1 1 2 (E) Chirmiri 116 63 53 116 63 53 Surajpur 38 19 19 13 7 6 25 12 13 Sura) pur (M) 14 7 7 14 7 7 Vishrampur (N.M) 11 5 6 11 5 6 Ambikapur 205 106 99 74 38 36 131 68 63 Ambikapur (U.A) 131 68 63 131 68 63 Bilaspur District 4.739 2,446 2.293 1,309 648 661 3.430 1,798 1,632 Pendra Road 31 14 17 21 9 12 10 5 5 Gaurella (U.A.) 9 5 4 9 5 4 Pendra (U.A.) 1 1 Pandaria 63 31 32 63 31 32 Lormi 52 26 26 29 16 13 23 10 13 Lormi(M) 23 10 13 23 10 13 Kola 176 92 84 48 25 23 128 67 61 Ralanpur (M) 11 5 6 11 5 6 Kota (U.A.) 117 62 55 117 62 55 Katghora 678 346 332 636 324 312 42 22 20 Katghora (M) 10 5 5 10 5 5 Jail (NM) 28 14 14 28 14 14 Mongra (NM) 4 3 1 4 3 1 Korba 681 366 315 62 32 30 619 334 285 Korba (NM) 619 334 285 619 334 285 Mungeli 126 64 62 83 42 41 43 22 21 Mungeli (U.A.) 43 n 21 43 22 21

43

7-2 RGlIND/2003 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DiSTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Takhatpur 87 41 46 3 2 84 39 45 Takhatpur (M) 84 39 45 84 39 45 Bilaspur 2,319 1,204 1,115 123 62 61 2,196 1,142 1,054 Bilaspur (U.A) 2,196 1,142 1,054 2,196 1,142 1.054 (A) Bilaspur 2,138 1,106 1,032 2,138 1,106 1,032 (B) Bilaspur Rly Colony(NM) 53 33 20 53 33 20 (e) Sirgiti (NM) 5 3 5 3' 2 Janjgir 186 84 102 104 41 63 82 43 39 Balada (M) 27 14 13 27 14 13 Naila Janjgir (M) 26 12 14 26 12 14 Akaltara (M) 26 15 11 26 12 14 Shivri Narayan (M) 3 2 2 Champa 175 96 79 4 3 171 95 76 Champa (M) 171 95 76 171 95 76 Sakti 38 20 18 15 a 7 23 12 11 Sakti(M) 6 4 2 6 4 2 Naya Baradwar (M) 17 8 9 17 B 9 Bilha 9 7 2 9 7 2 Bilha(M) 9 7 2 9 7 2 Pamgarll 115 52 63 115 52 63 Dabhra 3 3 3 3 Raigarh District 1,023 520 503 64 35 29 959 485 474 Bageecha 4 3 4 3 1 Jashpur 11 6 11 6 5 Jashpur nagar (M) 11 6 11 6 5 Kunkuri 8 4 4 8 4 4 Pathalgaon 9 4 5 9 4 5 Pathalgaon (M) 9 4 5 9 4 5 Udaipur (Dharamjaigarh) 45 24 21 6 4 2 39 20 19 Dharamjaigarll (M) 39 20 19 39 20 19 Raigarh 715 367 348 14 13 6 701 359 342 Raigarh (U.A.) 701 359 342 701 359 342 Kharsia 203 99 104 27 14 13 176 85 91 Kharsia (UA) 176 85 91 176 85 91 Sarangarll 28 13 15 5 2 3 23 11 12 Sarangarll (U.A) 23 11 12 23 11 12 Rajnandgaon District 3,359 1,768 1,591 723 419 304 2,636 1,349 1,287 Kawardha 280 154 126 160 94 66 120 60 60 Kawardha (M) 120 60 60 120 fI(l 60 Chhuikhadan 124 75 4! 118 71 47 6 4 2 Gandai (M) 6 4 2 6 4 2 Khairagarh 184 109 75 82 49 33 102 60 42 Khairagarh (M) 102 60 42 102 60 42 Dongargarh 260 137 123 15 7 8 245 130 115 Dangargarh (M) 245 130 115 245 130 115 Rajnandgaon 2,306 1,175 1,131 167 94 73 2,139 1,081 1,058 Rajnandgaon (M.C.) 2,139 1.081 1,058 2,139 1,081 1,058 Dongargaon 110 64 46 101 59 42 9 5 4 Dongargaon (M) 9 5 4 9 5 4 Mohla 17 8 9 17 8 9 Ambagarh 78 46 32 63 37 26 15 9 6 Ambagarh Chowki (M) 15 9 6 15 9 6 Durg District 6,593 3,516 3,077 908 518 390 5,685 2,998 2,687 Ourg Bhilainagar (U.A.) 4,735 2,488 2,247 4,735 2,488 2,247 Navagarh 67 40 27 67 40 27 Bemetara 207 111 96 57 38 19 150 73 77 Bemetara (M) 150 73 77 150 73 77 Saja 59 33 26 18 8 10 41 25 16 Khamharia (M) 41 25 16 41 25 16 Berla 9 5 4 9 5 4 Dhamdha 428 247 181 53 31 22 375 216, 159 Dhamdha (M) 3 2 1 3 2 1

44 C·7 PART A(i): DISTRIBUTION Of THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban State! District! Tehsill Town ------Persons Males Females ------Persons Males Females --,------Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ahiwara (M) 31 17 14 31 17 14 Kumhari (N,M) 341 197 144 341 197 144 Durg 5.006 2,648 2,358 385 217 168 4,621 2,431 2,190 Durg-Bhilai Nagar (UA) part-I) 4,621 2,431 2,190 4,621 2,431 2,190 (Al Durg 1,694 866 828 1,694 866 828 (8) Bhilai nagar 2,039 1.090 949 2,039 1,090 949 (e) K()rba' 412 201 211 412 201 211 (D)Chhaoni (NM) 206 115 _ 91 206 115 91 (F) jamul (NM) 270 159 111 270 159 111 Patan 198 104 94 70 39 31 128 65 63 Patan (MJ 14 8 6 14 8 6 Durg Bhilainagar (UA)(Part-lI) 114 57 57 114 57 57 (E) Charoda •• 49 25 24 49 25 24 (G) Bhilai Kalan (NM) 65 32 33 65 32 33 Gunderdehi 24 13 11 24 13 11 Oondi:ohara 77 48 29 77 48 29 SanJari Balod 514 263 251 144 75 69 370 188 182 Balad (M) 212 107 105 212 107 105 Rajhara Jharan Dalli (N,M) 158 81 77 158 81 77 Gurur 4 4 4 4 Raipur District 15,761 8,181 7,580 1,091 604 487 14,670 1,577 7,093 Simga 177 88 89 13 7 6 164 81 63 Simga (M) 164 81 83 164 81 83 Bhatapara 341 187 154 13 9 4 32B 178 150 Bhatapara(M) 328 178 150 328 178 150 Balada Bazar 117 66 51 75 45 30 42 21 21 Baloda Bazar (M) 42 21 21 42 21 21 Bilaigam 24 11 13 24 11 13 Saraipali 185 97 88 84 44 40 101 53 46 Sarai Pali(M) 101 53 48 101 53 48 Raipuf 12,166 6,314 5,852 363 229 154 11,783 6,085 5,698 Arang(M) 59 33 26 59 33 26 Gobranawa para(M) 226 118 108 226 118 108 Raipur (VA) 11,498 5,934 5,564 11,496 5,934 5,564 Mahasamund 1.003 508 495 77 35 42 926 413 453 Pithora(M) 32 23 9 32 23 9 Mahasamund(M) 568 285 283 568 285 283 Bagbahara (M) 326 165 161 326 165 161 Kurud 142 83 59 107 65 42 35 18 17 Kurud (M) 35 18 17 35 18 17 Dhamtari 901 479 422 50 31 19 851 448 403 Dhamtari(M) 851 448 403 851 448 403 Bindranawagam (Gariaband) 370 191 179 96 46 50 214 145 129 Gariaband(NM) 274 145 129 274 145 129 Nagri 1 1 Deobhog 18 10 18 10 8 Tilda 316 146 170 150 11 79 166 75 91 Tilda newra{M) 166 75 91 166 75 91 Bastar District 1,952 1.024 928 520 281 239 1,432 143 689 Charama 21 11 10 21 11 10 Bhanlipratappur 31 19 12 31 19 12 Kanker 183 96 87 7 3 4 176 93 83 Kanker (1),,1\.) 176 93 83 116 93 83 Antagarh 18 9 9 18 9 9 Keshka! 187 93 94 167 93 94 Narayanpur 71 39 32 71 39 32 Kondagaon 266 143 123 15 11 4 251 132 119 Kondagaon (M) 251 132 119 251 132 119 JagdaJpur 1,053 547 506 98 56 42 955 491 464 JagdalplJf (U.A.) 955 491 464 955 491 464 Bhopal Pattanam 6 3 6 3 3 Bijapur 6 1- 6 5

45 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 languagel Total Rural Urban ------_------Statel District! Tehsill Town Persons MaleS Females ----Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dantewara 104 55 49 54 26 26 50 27 23 Bade Bacheli (NM) 14 8 6 14 6 Kirandu/ (NM) 36 19 17 36 19 17 Konta 6 4 2 6 4 2

4 Hindi Madhya Pradesh 29,419,611 27,199,479 44,024,774 22,743,891 21,280,883 12,594,316 6,675,720 5,918,59~ Morena District 1,691.180 926,820 764,360 13,520,006 740,682 611,324 339,174 186,138 153,036 Ambah 182.882 100.914 81.968 155,825 85.987 69,838 27.057 14,927 12,130 Ambah(M) 27,057 14.927 12,130 27,057 14,927 12,130 Porsa 167.169 91.362 75,807 144,171 76,741 65,430 22.998 12,621 10,377 Poraa (M) 22,998 12,621 10.377 22.998 12,621 10.377 Morena 369.301 206,292 163,009 203,951 114,917 88,974 165,350 91,315 74,035 Bamor (U.A.) •• 19,083 10,423 8.660 19.083 10,423 8.660 Morena (M) 148,267 60.892 65,375 146,267 BO,892 65,375 Joura 289,577 161,136 128,441 266,358 146.341 118,017 23.219 12,795 10,424 Joura (U.A.) 23,219 12,795 10.424 23.219 12,795 10,424 Kailaras 122,650 67,338 55,312 106,554 58,436 46,068 16,096 8,B52 7,244 Kailaras (M) 16,096 8,852 7.244 16,096 8,852 7,244 Sabalgarh 145,111 79,114 65,997 112,701 61,354 51,347 32,410 17,760 14,650 Jhundpura (M) 6,596 3,637 2,959 6,596 3,637 2,959 Saba/garh (U.A.) 25,814 14,123 11,691 25,814 14,123 11,691 Bijaypur 143,634 77,909 65,725 132,955 72.063 60.8$)2 10,679 5,645 4,833 Bijaypur (M) 10,679 5.846 4,833 10.679 5.846 4,833 Sheopur 270,856 142,755 128,101 229,491 120.733 108,756 41,365 22,022 19,343 Sheopur kalan (M) 29,220 15,651 13,569 29.nO 15,651 13,569 Badoda (M) 12,145 6,371 5,774 12,145 6,371 5,774 Bhind District 1,212,628 667,905 544,723 964,550 532,073 432,477 248.078 135,832 112,246 Ater 107,005 58,027 48.978 107,005 58,027 48,978 Bhind 359,141 196,335 162,606 234,054 128,041 106.013 125,087 68,294 56,793 Phuph Kalan(M) 7,202 3,944 3,258 7,202 3,944 3,258 Akoda (M) 9,818 5,496 4.322 9:818 5,496 4,322 Bhind (M) 108,067 58,854 49,213 106,067 58,854 49,213 Mehgaon 240,051 132.470 107.581 210,557 116,327 94.230 29.494 16.143 13,351 Gormi (M) 18,134 9,888 8,246 16,134 9.888 8,246 Mehgaon (M) 11,360 6,255 5,105 11.360 6,255 5.105 Gohad 218,400 122,752 95,648 173,449 97,818 75,631 44,951 24,934 20,017 Gohad (M) 31,223 17,103 14,120 31,223 17,103 14,120 Mau(M) 13,728 7,831 5,697 13.728 7,831 5,897 Ron 59,065 32,431 ~,634 59,065 32.431 26,634 Mihona 74,616 40,905 33,711 62,369 34,297 28.072 12.247 6,608 5,639 Mihona (M) 12,247 6,608 5,639 12,247 6,608 5,639 Lahar 154,350 84,985 69.365 116,051 65.732 52,919 36,299 19,653 16,446 Lahar (M) 18,239 10,047 8,192 18,239 10,047 8,192 Alampur(M) 7,663 4,111 3,552 7,663 4,111 3,552 Daboh (M) 10,397 5,695 4,702 10,397 5.695 4,702 Gwalior District 1,322,652 722,081 600,571 568,987 313,006 255,$81 753,665 409,075 344,590 Gird 857,538 467,693 389,845 208,774 116,235 92,539 648,764 351,458 297,306 Gwalior{U.A) 648,764 351,458 297,306 648,764 351,458 297,306 (A) Gwalior (M.C,) 627,238 338,869 288,369 627,238 338,869 288,369 (B) Morar (Cantt) 21.526 12.589 8,937 21,526 12.589 8,937 Pichhore 200,380 110,058 90,322 130,290 71,198 59,092 70,090 38,860 31,230 Bilaua (M) 10,184 5,490 4,694 10,184 5,490 4,694 Tekanpur (N.M) 8,231 5,435 2,790 8,231 5,435 2,796 Pichhore (M) 8,713 4,605 4,108 8,713 4,605 4,108 Oabra (M) 42,962 23.330 19,632 42.962 23.330 19,632 Bhitarwar 146.260 60,106 66,154 127,311 69,B99 57.412 16,949 10,207 8,742 Antari (M) 8,827 4,726 4,101 8,827 4,726 4,101 Bhitarwar (M) 10,122 5,481 4,641 10.122 5.461 4.641 Bhander 118,474 64,224 54,250 102,612 55,674 46,938 15.862 8,550 7,312 Bhander (M) 15.862 8,550 7.312 15.862 B.550 7.312 Datia District 389,333 210,879 178,454 306,782 166,719 140.063 82.551 44.160 38,391

46 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town ------Persons Males Females ------Persons Males Females ------Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Seondha 169,075 92,347 76,728 145,231 79,244 65,987 23,844 13,103 10,741 Seondha (M) 15,246 8,364 6,882 15,246 8,364 6,882 Inder garh (M) 8,598 4,739 3,859 8,598 4,739 3,859 Datia 220,258 118,532 101,726 161,551 87,475 74,076 58,707 31,057 27,650 Dalia (M) 58,707 31,057 27,650 58,707 31,057 27,650 Shivpuri District 1,115,863 603,660 512,203 955,563 517,020 438,543 160,300 86,640 73,660 Pohri 135,012 73,132 61,1180 135,012 73,132 61,880 Shivpuri 206,727 111,889 94,838 107,974 58,593 49,381 98,753 53,296 45,457 Shivpuri (M) 98,753 53,296 45,457 98,753 53,296 45.457 Narwar 127,762 70,038 57,724 127.762 70,038 57,724 Karera 151,954 82,875 69,079 134,798 73,183 61,615 17,156 9,692 7,464 Karera (UA) 17,156 9,692 7,464 17,156 9,692 7,464 Kolaras 214,583 115,346 99,237 189,746 102,151 87,595 24,837 13,195 11,642 Kolaras (M) 11,979 6,325 5,654 11,979 6,325 5,654 Badarwas (M) 8,615 4,595 4,020 8,615 4,595 4.020 Bijroni (M,) 4,243 2,275 1,968 4,243 2,275 1,968 Pichhore 129,427 69,520 59,907 118,328 63,577 54,751 11,099 5,943 5.156 Pichhore (M) 11,099 5,943 5,156 11,099 5,943 5,156 Khaniyadhana 150,398 80,860 69,538 141,943 76,346 65,597 8,455 4,514 3,941 Khaniyadhana (M) 8,455 4,514 3,941 8,455 4,514 3,941 Guna District 1,283,147 684,717 598,430 1,042,048 555,940 486,108 241,099 128,777 112,322 Isagarh 120,064 63,889 56,175 108,201 57,558 50,643 11,863 6,331 5,532 Isagarh (M) 11,863 6,331 5,532 11,863 6,331 5,532 Chanderi 103,756 55,230 48,526 85,680 45,720 39,960 18,076 9,510 8,566 Chanderi (UA) 18,076 9.510 8,566 18,076 9,510 8,566 Guna 330,199 175,335 154,864 236,162 125,287 110,875 94,037 50,048 43,989 Guna (M) 94,037 50,048 43,989 94,037 50,048 43,989 Ashok nagar 177,423 94,876 82,547 136,203 72,843 63,360 41,220 22,033 19,187, Ashok nagar (M,l 41,220 22,033 19,187 41,220 22,033 19,187 Raghogarh 154,992 82,959 72,033 132,565 70,664 61,901 22,427 12,295 10,132 Vijaypur (NM) 5,474 3,159 2,315 5,474 3,159 2.315 Raghogarh (M) 16,953 9,136 7,817 16,953 9,136 7,817 Mungaoli 144,185 77,527 66,658 129,061 69,350 59,711 15,124 8,177 6,947 Mungaoli (UAl 15,124 8,177 6,947 15,124 8,177 6,947 Kumbhraj 75,919 40,503 35,416 66,858 35,743 31,115 ,9,061 4,760 4,301 Kumbhraj (M) 9,061 4,760 4,301 9,OS1 4,7S0 4,301 Aron 90,785 48,826 4 ',959 76,204 41,033 35,171 14,581 7,793 6.788 Aron (Ml 14,581 7,793 -6,788 14,581 7,793 6,788 Chachaura 85,824 45,572 40,252 71,114 37,742 33,372 14,710 7,830 6,880 Chachaura-Binaganj (UA) 14,710 7,830 6,880 14,710 7,830 6,880 Tikamgarh District 932,558 498,500 434,058 781,452 418,340 363,112 151,106 80,160 70,946 Niwari 146,805 7B,645 68,160 126,605 67,863 58,742 20,200 10,782 9,418 Tarichar kalan (M) 5,198 2,785 2,413 5,198 2,785 2,413 Niwari(M) 15,002 7,997 7,005 15.002 7,997 7,005 Prithvipur 126,771 67,540 59,231 103047 54,950 48,097 23,724 12,590 11,134 Jeronkhalsa (M) 6,718 3,581 3,137 6,718 3,581 3,137 Prithvipur(Ml 17,006 9,009 7,997 17,006 9,009 7,997 Jalara 325,065 174,670 150,395 294,070 158,137 135,933 30,995 16,533 14,462 Lidhora Khas (M) 8.486 4,533 3,953 8,486 4,533 3,953 Palera (Ml 10,488 5,669 4,819 10,488 5,669 4,819 Jatara (M) 12,021 6,331 5,690 12,021 6,331 5.690 Baldeogarh 151,956 80,878 71,078 136,172 72,541 63,631 15,784 8,337 7,447 Khargapur (M) 9,833 5,229 4,604 9,833 5,229 4,604 Baldeogarh (M) 5,951 3,108 2,843 5,951 3,108 2,843 Tikamgarh 181,961 96,767 85,194 121,558 64,849 56,709 60,403 31,918 28,485 Kari(M) 6,649 3,522 3,127 6,649 3,522 3,127 Tikamgarh (M) 46,660 24,723 21,937 46,660 24,723 21,937 Baaa gaon (M) 7,094 3,673 3,421 7,094 3,673 3,421 Chhatarpur District 1,143,199 616,011 527,188 933,043 503,032 430,011 210,156 112,979 97,177 Gaurihar 131,217 71,39S 59,821 124,171 67,500 56,671 7,046 3,896 3,150 Barigarh (M) 7,046 3,896 3,150 7,046 3,896 3,150 laundi 133,757 72,525 61,232 113,440 61,453 51,987 20,317 11,072 9,245

47 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban -.. -----.. _------_.. _------.. ------.. ------State! DistricV Tehsilf Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Laundi (M) 12,403 6,724 5,679 12,403 6,724 5,679 Chandla (M) 7,914 4,348 3,566 7,914 4,348 3,566 Nowgong 192,517 103,674 88,843 130,574 70,600 59.974 61.943 33.074 28,869 Harpalpur (M) 10,472 5,651 4,821 10,472 5,651 4,821 Nowgong (M) 18,980 10,191 8.789 18,980 10,191 8,789 Garhi Malehra (M) 13,566 7,173 6,393 13,566 7,173 6,393 Maharajpur (M) 18,925 10,059 8,866 18,925 10,059 8.866 Chhatarpur 207,735 111,633 96,102 140,974 75,419 65,555 66,761 36,214 30,547 Chhatarpur (U.A) 66,761 36,214 30,547 66,761 36,2~4 30,547 Rajnagar 168,783 90,590 78, Hi3 162,417 87,155 75,262 6,366 3,435 2,931 Khajuraho (NM) 6,366 3.435 2,931 6,366 3,435 2,931 Bijawar 309,190 166,193 142,997 261,467 140,905 120,562 47,723 25,288 22,435 Satai (M) 6,457 3.440 3,017 6,457 3,440 3,01'7 Bijawar (M) 14,540 7,e77 e,B63 14,540 7,677 6.863 Bada MaJehra (M) 11,125 5,899 5,226 11,125 5,899 5,226 Ghuwara (M) 8,169 4,306 3,663 8,169 4,306 3,863 Baxwaha (M) 7,432 3,966 3,466 7,432 3,966 3,466 Panna District 679,844 358,508 321,336 592,271 311,618 280,653 87,573 46,890 40.683 Ajaigarh 115,235 61,833 53,402 103,006 55,224 47,782 12,229 6,609 5,620 Ajaigarh (M.) 12,229 6,609 5,620 12,229 6,609 5,620 Panna 163,081 86,553 76,528 105,374 55,703 49,671 57,707 30,850 26,857 Panna (UA) 40,726 21,874 18,852 40,726 21,874 18,852 Devendra nagar (M.l 11,074 5,817 5,257 11,074 5,817 5,257 Kakarhati (M) 5,907 3,159 2,748 5,907 3,159 2,748 Gunnor 140,910 73,673 67.237 132,687 69.284 63,403 8,223 4,389 3,834 Amanganj (M) 8,223 4,369 3,834 8,223 4.389 3,834 Pawai 136,757 72,051 64,706 127,343 67,009 60,334 9,414 5,042 4,372 Pawai (N.A) 9,414 5,042 4,372 9,414 5,042 4,372 Shahnagar 123,861 64,398 59,463 123,861 64,398 59,463 Sagar District 1,608,612 .854,228 754,384 1,165,135 618,545 546,590 443,47i 235,683 207,794 Bina 134,070 . 71,093 62.977 86,192 45,777 40,415 47,878 25,316 22,562 Bina Etawa (UA) 47,878 . 25,316 522,562 47,878 25,316 22,562 Bina Etawa (M) 39,418 20,793 18,626 39,418 20,792 18,626 (8). Bina Rly. Colony (NM) 8,460 4,524 3,936 8,460 4,524 3,936 Khurai 230,031 122,135 107,896 198,995 105,564 93,431 31,036 16,571 14,4.65 Khurai (UA) 31,036 16.571 14,465 31,036 16,571 14,465 Banda 233,796 124.195 109,601 198,095 105,421 92,674 35,701 18,774 16,927 Shahgarh (M) 16.039 8,395 7,644 16,039 8,395 7,644 Banda 1M) 19,6f52 10,379 ~. 9,283 19,662 10,379 9,283 Sagar 625,102 333,437 291,665 361,966 193,056 168,910 263,136 140,381 122,755 Shahpur(M) 10,102 5,284 4,818 10,102 5,284 4,818 Rahatgarh (M) 14,509 7,633 6,876 14,509 7,633 6,876 Dhana (NM) 7.050 4,124 2,~26 7,050 4,124 2,926 Sagar (U.A) 231,475 123,340 108,135 231,475 123,340 108,135 (A) Sagar 201,659 106,946 94,713 201,659 106,946 94,7'· (8) Sagar Cantt. (Cantt) 29,816 16,394 13,422 29,816 16,394 13,422 Garhakota 85,564 45.288 40,276 62,096 32,932 29,164 23,468 12,356 11,112 Garha kola (M) 23,468 12,356 11,112 23,468 12,356 11,112 Rehli 95,800 50,596 45,204 74,302 39,213 35,089 21,498 11,383 10,115 Rehli (M) 21,498 11,383 10,115 21,498 11,383 10,115 Deon 204,249 107,484 96,765 183,489 96,582 66.907 20,760 10,902 9,858 Deari (M) 20,760 10.902 9,858 20,760 10,902 9,858 Damoh District 885,154 464.621 420.533 733,701 384,61~ 349,086 151,453 80 006 71,447 Halta 196,643 103,649 92,994 173,949 91,63 62,318 22.694 12.018 10,676 ' Halta(M) 22,694 12,018 10,876 22,694 12,018 10.676 Batiagarl1 95,988 50,947 46,041 96,988 50,947 45,041 Patharia 120,364 63,466 56,a9g 106,082 55,911 50,171 14,282 7.555 G,727 Patharia (M) 14,282 7,55.5 6,727 14,282 7,555 6.727 Damoh 245,615 129,246 116,369 139,147 73.031 66,116 106,468 56,215 50.253 Hindoria (N.A.) 12,230 6.383 S.847 12,230 6,383 5,847 Damoh (U.A.) 94,238 49,832 44,406 94,238 49,832 44,405 Jabera 119,168 62,011 57,157 119,168 62,011 57,157

48 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Total Rural Urban -.---~------.... ------.. ------.------.. ----~------... ------_ .. _------State/ District/ Tehsil/ Town Persons· Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Tendukheda 106,376 55,302 51,074 98,367 51,084 47,283 6,009 4,216 3,791 Tendukheda (M) 8,009 4.218 3,791 8,009 4.218 3.791 Satna District 1 ,~38,580 749.947 688.641 1.171,596 607,302 564,294 266,992 142,645 124,347 Raghurajnagar 483,073 256,092 226,981 305.241 160,267 144.974 177.832 95,825 82.007 Birsinghpur (M) 9.873 5,227 4,646 9,873 5,227 4,646 Kothi (M) 11,174 5,797 5.377 11,174 5,797 5,377 Jaitwara(M) 11,210 5,850 5,360 11 ,210 5,850 5,360 Madhogarh (M) 3,688 1,933 1,755 3,666 1,933 1.755 Satna (U,A,) 141,887 77.018 64.869 141,887 77.018 64.869 Nagod 281.273 146,945 134,328 252.598 131,743 120,855 28,675 15,202 13,473 Nagod (M) 13.972 7,470 6,502 13,972 7.470 6,502 Unchahara (M) 14.703 7,732 6,971 14,703 7,732 6,971 Rampur Baghelan 184,432 94,712 89,720 162,460 63,275 79,185 21,972 11.437 10.535 Kolar (M) 9.811 5.098 4,713 9,811 5,098 4.713 Rampur Baghelan (M) 12,161 6,339 5,822 12,161 6,339 5,822 Amarpatan 263.837 135.040 128,797 248,997 127,289 121,708 14.840 7,751 7.089 Amarpatan (M) 14,840 7,751 7,089 14,840 7,751 7,089 Maihar 225,973 117,158 108,815 202.300 104,728 97.572 23,673 12,430 11,243 Maihar (M) 23,673 12,430 11,243 23,673 12,430 11,243 Rewa Dislrict 1,541,586 797,673 743,913 1,315,483 675,960 639,523 226,103 121,713 104.390 Teonthar 30i326 161.100 146.226 288,797 151.364 137.433 18.529 9,736 8.793 Chakghat (M) 6,463 3,486 2.977 6,463 3,486 2,977 Teonthar (M) 12.066 6,250 5,816 12,066 6,250 5.816 Sirmour 359.954 183.376 176.578 326,811 165,751 161.060 33,1"-3 17,625 15,5'18 Sirmour (M) 8.692 4,695 3.997 8,692 4,695 3,997 Semaria (M) 8,368 4,491 3.877 8,368 4,494 3.877 Baikunthpur (M) 7.034 3.683 3,351 7.034 3,683 3,351 Mangawan (M) 9.049 4.756 4.293 9.049 4.756 4.293 Hanumana 163,900 84,289 79,611 152,569 78,171 74,398 11,331 6,118 5,213 Hanumana (M) 11,331 6.118 5,213 11,331 6,118 5,213 Mauganj 239,563 121,865 117,698 215,187 109.303 105,884 24,376 12.562 11,814 Naigarhi (M) 7,236 3,711 3.527 7,238 3,711 3,527 Mauganj (M) 17,138 8,851 8,287 17,138 8,851 8.287 Huzur 283,452 151,171 132,281 155.489 81,003 74,486 127,963 70,168 57,795 Govindgarh (M) 8,428 4,471 3,957 8,428 4,471 3,957 Rewa (M.C.) WI,535 65.697 53,838 119,535 65,697 53,838 Raipur Karchulian 98,572 50,220 4B,352 98,572 50,220 4B.352 Gurh 88,819 45.652 43.167 78.058 40.148 37,910 10.761 5,504 5,257 Gurh (M) 10,761 5.504 5.257 10,761 5,504 5,257 Shahdol District 1.703,018 877.382 825,636 1.359.339 693.267 666,072 343.679 184,115 159,5$4 Beohari 152,198 78,301 73,897 129,068 65.678 63,390 23,130 12,623 10,507 Khand (M) 7,999 4,558 3,441 7,999 4,556 3;441 Beohari(M) 15,131 8.065 7,OS6 15.131 8,065 7,066 Jaysing nagar 131.490 67,692 63,798 124,701 64,025 60,676 6,789 3,667 3,122 Jaising Nagar (M,) 6.789 3.667 3.122 6,789 3,667 3.122 Bandhogarh 344,923 177,190 167,733 296,609 151,7C7 144,902 48,314 25,483 22,831 Chandia (M) 11,946 6,189 5,757 11,946 6,189 5,757 Umaria (M) 18,931 9,958 8,973 18,931 9,958 8,973 Nowrozabad (Khodargama) (M) 17,437 9.336 8,101 17,437 9,336 8,101 Sohagpur 542,531 280,965 261.566 394,313 201,454 192.859 148.218 79,511 68.707 Pali (U,A.) 19.013 10,070 8,943 19,013 10,070 8,943 Shahdol (U.A.) 54.682 29,610 25,072 54.682 29.610 25,072 Shahdol (M) 51,092 27,685 23.407 51,092 27,685 23.407 iB) Bhuibandh (NM) 3,590 1.925 1,665 3,590 1,925 1,665 Burhar Dhanpuri (UA) 74,523 39,831 34.692 74,523 39,831 34.692 (A) Bumar (M) 14,479 7,604 6,875 14.479 7,604 6.875 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai (M) 35.996 19,162 16,834 35.996 19,162 16,834 (C) Amlai (NM) 24.048 13.065 10.983 24,D48 13,065 10,983 Kotma 77.246 40,007 37.239 41,265 20,789 20,476 35,981 19,218 16,763 Bijuri (M) 16,134 8,574 7.560 16,134 8,574 7,560 Kotma (M) 19,847 10,644 9,203 19,847 10,644 9,203 Anuppur 296,430 153.456 142.974 215,183 109.84~ 105,340 81,247 43,613 37,634

49 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGE~ STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Total Rltral Urban Statel Districtl TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males ----Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Oola (NM) 8,233 4,385 3,848 8,233 4,385 3,848 Kelhauri (Chachai) (NM) 8,605 4,633 3,972 8,605 4,633 3,972 Bangawan (NM) 14,440 7,927 6,513 14,440 7,927 6,513 Pasan(M.) 23.763 13,028 10.735 23.763 13,028 10.735 AnupplJr (M.l 11,567 6,087 5,480 11,567 6,087 5,480 Jaithari (M.) 14,639 7,553 7,086 14,639 7,553 7.086 Pushparajgarh 158,200 79,771 78,429 158.200 79,771 78,429 Sidhi District 1,346,985 700,693 646,292 1,263,641 653,546 610,095 83,344 47,147 36,197 Rarnpur Naikin 133,891 68,834 65,057 133,891 68,834 65,057 Churha! 81,000 41,659 39,341 81,000 41,659 39,341 Gopad Banas 172,560 90,740 81,820 144,891 75,121 69,770 27,669 15,619 12,050 Sidhi(M) 27,669 15,619 12,050 27,669 15,619 12,050 Sihawal 166,703 85,539 81,164 166,703 85,539 81,164 Chitrangi 177,983 92,520 85.463 177.983 92,520 85,463 Deosar 175,829 91,148 84,681 175,829 91,148 84,681 Majholi 101,845 52,773 49,072 101,845 52,773 49,072 Kusrni 50,281 25,902 24,379 50,281 25,902 24,379 Singrauli 286,893 151,578 135,315 231.218 120,050 111.168 55,675 31,528 24,147 Morwa (NM) 12,879 7,379 5,500 12,879 7,379 5,500 Vindhya Nagar (NM) 16,001 9,214 6,787 16,001 9,214 6,787 Jayant Nagar (NM) 6,131 3,485 2,646 6,131 3,485 2,646 Amlori Colliery (NM) 10,301 5,644 4,657 10,301 5,644 4,657 Baidhan (NM) 10,363 5,806 4,557 10,363 5,806 4,557 Mandsaur District 1,483,430 762,508 720,922 1,174,362 602.009 572,353 3,090,060 160,499 148,569 Jawad 175,258 90,013 85,245 145,806 74,991 70,815 29,452 15,022 14,430 Singoli (M) 6.405 3.264 3,141 6,405 3,264 3,141 Ratangarh (M) 5,098 2,585 2,513 5,098 2,585 2,513 Diken (M) 5,892 2,973 2,919 5,892 2,973 2,919 Jawad (M) 12,057 6,200 5,857 12,057 6,200 5,857 Neernuch 206,996 106,911 100,085 122,258 62,473 59,785 84,738 44,438 40,300 Neernuch (U.A.) 75,752 39.864 35.888 75,752 39.864 35,888 Jiran(M) 8,986 4,574 4,412 8,986 4,574 4,412 Manasa 187,863 96,244 41,619 158,704 81,109 77,595 29.159 15,135 14,Q24 Rampura (M) 11,227 5,940 5,287 11,227 5,940 5,287 Manasa (M) 17,932 9.195 8,737 17.932 9.195 8,737 Bhanpura 100.139 51,709 48,430 82,214 42,527 39.687 17,925 9,182 8,743 Bhanpura (M) 13,248 6,781 6,467 13,248 6,781 6,467 Gandhi Sagar Hydel Colony (NM) 4,677 2,401 2,276 4,677 2.401 2,276 Malhargarh 151,618 77,377 74241 125,870 64,291 61,579 25,748 13,086 12,662 Malhargarh (M) 5,310 3,157 3,153 6,310 3,157 3,153 Narayangarh (M) 9,353 4,698 4655 9,353 468 4,655 Pipliya rnandi (M) 10,065 5,231 4854 10,085 5,231 4,854 Garoth 176.159 90,639 85.520 147,346 75,572 71,774 28.813 15,067 13,746 Garoth (UA) 12,428 6,433 5.995 12,428 6,433 5,995 Sharngarh (M) 16.385 8,634 7,751 16.385 8,634 7,751 Mandsaur 288,649 148,616 140,033 205,882 105,561 100.321 82,767 43,055 39,712 Mandsaur (M) 77,236 40,280 36,956 77,236 40.280 36,956 Nagri (M) 5.531 2.775 2.756 5,531 2,775 2,756 Sitamau 196,748 100,999 95,749 186,282 95,485 90,797 10,466 5,514 4,952 Sitarnau (M) 10,466 5.514 4,952 10,466 5,514 4,952 Ratlam District 786.932 405,Q96 381,836 545,919 279.864 266.055 241.013 125.232 115,781 Jaora 237,426 122,Ola 115,410 193,397 99363 94,034 44,031 22,655 2\,376 Jaora (U.A.) 32.168 16,550 15,618 32,168 16,550 15,618 Pip/oda (M) 5,974 3,049 2,925 5,974 3.049 2,925 Badawada(M) 5,889 3,056 2,833 5,889 3056 2,833 Alol 147,843 76.006 71,831 122,700 63.043 59,657 25,143 12.963 12,180 Alot(M) 16,639 8,648 7,991 16.639 8.648 7,991 Tal(M) 8,504 4,315 4.189 8.504 4,315 4.189 Sailana 53,447 27,153 26,294 42,896 21.667 21.229 10,551 5.486 5,065 Sailana (U.A.) 10,551 5,486 5,065 10,551 5.486 5065 Baina 9,293 4.907 4,386 9,293 4.907 4.386 Ratlam 338,921 175,012 163.909 177,633 90,884 86.749 161,288 84,128 77.160

50 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel Oistricti Tehsil! Town Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Namli(M) 6,631 3,383 3,248 6,631 3,383 3,248 Ratlam (U.A) 154,657 80,745 73,912 154,657 80,745 73.912 (Al Rallam (M,C) 144,265 75,18e 69,077 144,265 75,188 69,077 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 10,392 5,557 4,835 10,392 5.557 4,835 Uilain District 1.275,232 661,854 613,378 827,805 427,330 400,484 447,418 234,524 212,894 Khacharod 273,807 141,835 131,972 168,994 66.770 82,224 104.813 55,065 49,748 Nagda (M) 75,041 39,691 35,350 75,041 39.691 35,350 Khachrod (M) 21,871 11,257 10,614 21871 11,257 10,614 Unhel (M) 7.901 4.117 3.7B4 7,901 4,117 3,784 Mahidpur 165,419 85,982 79,437 148,676 77,196 71,480 16,743 8,786 7,957 Mahidpur (M) 16}43 8,786 7,957 16,743 8,786 7,957 Ghatiya 88,423 45,605 42,818 88.423 45,605 42,818 Tarana 174.431 90.427 84,004 158,265 81,948 76.317 16,166 8.479 7,6B7 Tarana (U.A.) 16.166 8,479 7.687 16,166 8.479 7,687 Ujjain 391,293 204,058 187,235 106,248 54,726 51,522 285,045 149,332 135.713 Ujjain (UAl 285.045 149,332 135,713 285.045 149,332 135,713 Badnagar 181,659 93,947 87,912 157,208 81,085 76,123 24,651 12.862 11,789 Bad nagar (U.A.) 24,651 12,862 11,769 24,651 12,862 11,789 Shajapuf Diskict 991.480 517,016 474,464 833.111 433.921 399.190 158,369 83.095 75,274 Susner 99,042 50.965 48.077 79,504 40,667 38,637 19.538 10,09S 9,440 Soyatkalan (M) 10,514 5,409 5.105 10,514 5,409 5,105 Susner (M) 9,024 4,689 4,335 9,024 4,689 4,335 Nalkheda e3,710 43,393 40,317 68,019 35.168 32,851 15,691 8,225 7,466 Nalkheda (M) 10,110 5.278 4,832 10,110 5.278 4,832 Badagaon (M) 5,581 2.947 2,634 5,581 2,947 2634 BadDd 91.024 47.D48 43.976 83.062 42,860 40.202 7.962 4,188 3.774 8adod (M) 7962 4,188 3.774 7,962 4.188 3.774 Agar 108,071 56,296 51}75 80.959 42,032 38,927 27.112 14,264 12,84B Agar(M) 20,747 10,897 9,850 20.747 10.997 9,850 Kanad(M) 6,365 3,367 2,998 6,365 3.367 2,996 Shajapur 329.069 172.128 156.941 283.619 148,097 135,522 45.450 24,03', 21,419 Shajapur (M) 31,689 16,748 14.941 31,689 16,748 14,941 Maksi (M) 13,761 7.2S3 6,478 13,761 7,283 6,478 Shujalpllr 151,837 79.562 72,275 109,221 57.273 51,948 42.616 22,259 20,327 Shujalpur (M) 25,734 13,524 12,210 25.734 13,524 12,210 Akodia (M) 8,046 4,131 3.915 8.046 4,131 ~ 915 Polay Kalan (M) 8.836 4.634 4,202 8,836 4,634 4,202 Kalapipal 128,727 67.624 61,103 128,727 67,624 51,103 Dewas District 972.152 505,648 466,504 741,091 383,691 357,400 231.061 121.957 109,104 Tonk Khurd 97587 50,632 46.955 97,587 50,632 46,955 Sonkatch 117.263 50.956 58.307 97.534 50.695 46.838 - 19.729 10,260 9,469 Bhaurasa (M) 7.634 3,938 3696 7,634 3,938 3,696 Sonkalch (M) 12.095 6.322 5,7.73 12,095 6,322 5,773 Dewas 288,510 151,227 137.263 154,646 80.1"11 74.475 133,864 71,056 62,808 Dewas(M.C) 133,864 71,056 62,808 133.864 71,056 62,80e Kannna 158,313 81.825 76,488 125,287 64.569 60.718 33.026 17.256 15,i70 Kannod (UA) 12.405 6,542 5,863 12,405 6,b42 5.863 Loharda (M) 6,034 3,1D4 2.930 6,034 3.104 2,930 KanIa ph cd (M) 7.165 3.708 3.457 7,165 3.708 3,457 Satwas (N.A) 7,422 3902 3,520 7,422 3.902 3,520 3agli 190,585 98,412 92.173 161.529 83.216 78313 29.056 15,196 13.860 rlaipip!aya (11.) ,2,665 6,"711 5,954 12,665 6.711 5,954 Karnawad (M) 8,065 4,191 3,374 8.085 4,191 3,874 Bag1i (M; 8,326 4,294 4.032 8,326 4294 4.032 Khategaor 119,894 62,596 57.298 104,508 54.407 50.101 15,386 8,ISS 7,197 Khategaon 1M) 15,386 8,189 i,197 15386 8.189 7,197 Jhabua District 161,364 84,698 76.666 88.876 46.651 42,225 72.488 35,047 34,441 rhar.dla 16,Q80 8,491 7.589 7.219 3843 3,376 8,861 4,648 4,213 Thandla(M) 8,861 4,648 4,213 8,861 4,648 4,213 Pellawad 45,264 23,490 21,774 33.414 !7,286 11,850 6,204 5,646 Bamnia (NAJ 2,799 1,521 1.287 2799 1,512 1,287 Petiawad(UA) 9,051 4,692 4,359 S,051 4,692 4,359

51 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban -----.. _-.. _----..------_-_----- ..... _... - .. _-- ---_.. _------_..... __ ...... _ .. _- Statel DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Meghnagar 13,312 7,002 6,310 13,312 7,002 6,310 Jhabua 36,132 18,916 17,216 17,668 9,214 8,454 18,464 9,702 8,762 Jhabua (M) 16,464 9,702 8,162 18,464 9,702 8,762 Bhabra 6,266 3,212 2,994 2,648 1,356 1,292 3,618 1,916 1,702 Bhabra(U .A.) 3,618 1,916 1,702 3,618 1,916 1,702 Jobat 11,121 5,809 5,312 3,830 2,010 1,820 7,291 3,799 3,492 Jobat(M) 7,291 3,799 3,492 7,291 3,799 3,492 Alirajpur 23,017 12,391 10,626 8,981 4,915 4,066 14,036 7,476 6,560 Alirajpur(M) 14,036 7.476 6,560 14,036 7,476 6,560 Ranapur 10,172 5,327 4,845 1,804 1,025 779 8,368 4,302 4,066 Ranapur (M) 8,368 4,302 4,066 8,368 4,302 4,066 Ohar District 910,616 470,254 440,362 756,633 388,946 367.687 153,983 81,308 72,675 Badnawar 151,080 77,054 74,026 138,032 70,311 67,721 13,046 6,743 6:305 Badnawar(M) 13,048 6,143 6,305 13,048 6,743 6,305 Sardarpur 147,009 75,323 71,686 130,810 66,912 63,698 16,199 6,411 7,788 Sardarpur-Rajgarh(M) 16,199 8.411 7.788 16,199 8,411 7,788 Dhar 238,700 125,127 112.973 180,699 94,474 86,225 58,001 31,253 26,748 Dhar(M) 47,621 24,809 22,812 47,621 24,809 22,812 Pithampur(NM) 10,380 6,444 3,936 10.380 6,444 3,936 Gandhwani 23,148 12,048 11,100 23,146 12,048 11,100 Kukshi 106.122 54.885 51.237 84.705 43,701 41.004 21,417 11,184 10.233 Bagh(NM) 5,594 2,939 2,655 5,594 2,939 2,655 Kukshi (M) 15,823 8,245 7,578 15,623 8,245 7,578 Manawar 150,048 76,318 73,730 132,105 66,896 65,209 17,943 9,422 8,521 Manawar (M) 17,943 9,422 8,521 17,943 9,422 8,521 Dharampuri 94.509 48,899 45.610 67,134 34,604 32,530 27.375 14,295 3,080 Dhamnod(M) 17,228 9,048 8,180 17,228 9,048 8,180 Dharampuri(M) 10,147 5,247 4,900 10,147 5,247 4,900 Indore District 1,518,674 798,334 720,340 547,445 285,227 262,218 971,229 513,107 458,122 Depalpur 159,025 82,427 76,590 132,254 16,521 63,733 2,671 13,906 Runji Gautampura (M) 8,768 4,517 4,251 8,768 4,517 4,251 Depalpur (M) 9,285 4,805 4.480 9,265 4.805 4,480 Belma (M) 8.718 4,584 4.134 8,718 4.584 4,134 Sawer 144,780 75,504 69,276 134,657 70,277 64,380 10,123 5,227 4,896 Sawer(M) 10,123 5,227 4,896 10,123 5,227 4,896 Indore 1,007,665 531,447 476,218 152,771 79,692 73,079 854,830 451.715 403,115 Hatod (M) 8,069 4,125 3,944 8,069 4,125 3,944 Rau (M) 11.656 5,993 5,663 11,656 5,993 5,663 Indore (U.A.) 835,154 441,626 393,526 835,154 441,628 393,526 Mhow 207,204 108.956 98,248 127,748 66,728 61,020 79,456 42.228 37,228 Mhowcantt (U.A.) 61,491 32,702 28,789 61,491 32,702 28,789 Mhowgaon (M) 10,882 5,827 5,055 10,882 5,821 5,055 Manpur (NA)' 7,083 3,699 3,384 7,083 3,699 3,384 West Nimar District 1,267,078 654,445 612,633 1,035,775 533,297 502,478 231,303 121,146 110,155 Sarwaha 230,814 120,024 110,790 187,571 97.014 90,557 43,243 23.010 20,233 Barwaha (U.A.) 21,498 11,463 10.0.5 21,498 11,463 10,03S Sanawad (M) 21,745 11,547 10,198 21,745 11,541 10,198 Maheshwar 136,835 70,B72 65.963 114.135 59,207 54,928 22,700 11,665 11.035 Maheshwar (NM) 13.676 6,982 6,693 13,675 6,982 6,693 Mandleshwar (M) 9,025 4,683 4,342 9,025 4,683 4,342 Kasrawad 141.571 73,104 68,467 128,285 66,280 62,005 13,286 6,824 6,462 Kasrawad (M) 13,286 6,824 6,462 13,286 6,824 6,462 Sarwani 83,119 42.857 40,262 52.351 26,651 25,700 30,768 16,206 14,562 Barwani (M) 30,768 16,206 14,562 30,768 16,206 14,562 Thikri 100,747 51,261 49,486 84,243 42,840 41,403 16,504 8.421 8,083 Anjad (M) 16,504 8,421 8,083 16,504 8,421 8,083 Rajpur 76,954 39,460 37,494 64,282 32,948 31,334 12,672 6.512 6,160 Rajpur (M) 12,672 6.512 6.160 12,672 6,512 6,160 Segaon 42,240 21,548 20.692 42.240 21,548 20,692 Bhikangaon 93.833 48,637 45,196 83,540 43,299 40,241 10,293 5,338 4,955 Bhikangaon (M) 10,293 5.338 4,955 10,293 5,338 4,955 Khargone 189.305 98,543 90,762 136,832 70,886 65,946 52,473 27,657 24,8'8

52 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 LanguageJ Total Rural Urban ------.. ----_ ..... _--.. __ ...... ---_.... _-_ .. _-- --...... _...... -_ ..... _--_.. _.. _------..... ----_ .. -----_ .... ------..... _.. --_ ..... ------_ ...... _.. --- Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Gogaon (NM) 5,275 2,699 2,576 5,275 2,699 2,576 Khargone (M) 47,198 24,958 22,240 47,198 24,958 22,240 Pansemal 21,288 10,929 10,359 13,315 6,704 6,611 7,973 4,225 3,748 Pansemal (M) 4.380 2,369 2,011 4,380 2,369 2,011 Khetia (M) 3,593 1,856 1,737 3,593 1,856 1,737 Sendhawa 35,696 18,787 16,909 14,305 7,497 6,808 21,391 11,290 10,101 Sendhwa (M) 21,391 11,290 10,101 21,391 11,290 10,101 Bhagwanpura 35,081 18,041 17,040 35,081 18,041 17,040 Jhiranya 79,595 40,382 39,21.3 79,595 40,382 39,213 East Nimar (Khandwa) District 646,143 440,412 405,731 666,856 346,408 320,448 179,287 94,004 85,283 Harsud 184,524 96,203 88,321 171,592 89,348 82,244 12.932 6,855 6,077 Harsud (M) 12,932 6,855 6,077 12,932 6,855 6,077 Khandwa 431,360 224,421 206,939 325,973 11>9,080 156,893 105,387 55,341 50,046 Mundi (M) 8,122 4,247 3,875 8,122 4,247 3,875 Khandwa (M.e) 97,265 51,094 46.171 97,265 51.094 46,171 Pandhana 81,989 42,504 39,485 73,783 38,170 35,613 8,206 4,334 3,872 Pandhana (M) 8,206 4,334 3,872 8,206 4,334 3,872 Burhanpur 148,270 77,284 70,986 95,508 49,810 45,698 52,762 27,474 25,288 Nepanagar (N.M) 13,901 7,355 6,546 13,901 7,355 6,546 Shahpur(M) 1,960 1,031 929 1,960 1,031 929 Burhanpur (M.C) 36,901 19,088 17,813 36,901 19,088 17,813 Rajgarh District 967,636 503,035 464,601 818,924 424,957 393,967 148,712 78,078 70,634 Jirapur 127,636 66,009 61,627 109,787 56,762 53,025 17,849 9,247 8,602 Machalpur (N.A.) 6,245 3,185 3,060 6,245 3,185 3,060 Jirapur (M) 11,604 6,062 5,542 11,604 6,062 5,542 Khilchipur 122,826 63,392 59,434 110,332 56,886 53,446 12,494 6,506 5.988 Khilchipur (M) 12,494 6,506 5,9S8 12,494 6,506 5,988 Rajgarh 151,559 78,609 72,950 128,551 66,552 61,999 23.008 12.057 10.951 Rajgarh (M) 16,236 8,568 7,668 16,236 8,568 7,668 Khujner(M) 6,772 3,489 3,283 6.772 3,489 3.283 Biaora 176,928 92,812 84,116 146,331 76,434 69,897 30.597 16,378 14,219 Suthaliya (M) 5,771 3,055 2,716 5,771 3,055 2,716 Biaora (M) 24,826 13,323 11,503 24,826 13,323 11,503 Sarangpur 167,318 86,760 80,558 136,937 70,771 66,166 30,381 15,989 14,392 Pachore (M) 13,678 7,257 6,421 13,678 7,257 6,421 Sarangpur (M) 16,703 8,732 7,971 16,703 8.732 7.971 Narsingarh 221,369 115,453 105,916 166,966 97,552 89,434 34,383 17,901 16,482 Narsingarh (M) 20,866 10,885 9,981 20,866 10,885 9,981 Boda (M) 6,518 3,387 3,131 6,518 3,387 3,131 Talen eM) 6,999 3,629 3,370 6,999 3.629 3,370 Vidisha DIstrict 912,208 487,348 424,860 746,790 399,105 347,685 165,418 88,243 77,175 Lateri 81,331 43,580 37,751 73,648 39,498 34,150 7,683 4,082 3,601 Lateri(N.A.) 7,683 4,082 3.601 7,683 4,082 3,601 Sironj 134,497 72,093 62,404 113,466 60,955 52,511 21,031 11,138 9,893 Sironj (M) 21,031 11,138 9,893 21,031 11,138 9,B93 Kurwai 104,312 55,495 48,817 97,418 51,870 45,548 6,894 3,625 3,269 Kurwai (M) 6,894 3,625 3,269 6,894 3,625 3,269 Basoda 181,975 97,203 84,772 137,263 73,319 63,944 44,712 23,884 20,828 Basoda (M) 44,712 23,884 20,828 44,712 23,884 20,828 Naleran 122,822 65,576 57,246 122,822 65,576 57,246 Gyaraspur 85,770 45,977 39,793 85,770 45,977 39,793 Vidisha 201,501 107,424 94,077 116,403 61,910 54,493 85,098 45,514 39,584 Vidisha (M) 85,098 45,514 39,584 85,098 45,514 39,584 Bhopal District 959,968 512,680 447,288 262,538 140,239 122.299 697,430 372,441 324,989 Berasia 156,548 83,693 72.855 141,751 75,820 65,931 14,797 7,873 6,924 Berasia eM) 14,797 7,873 6,924 14,797 7,873 6,924 Huzur 803,420 428,987 374,433 120,787 64,419 56,368 682,633 364,568 318,065 Bhopal (M,Cj 682,633 384,568 318,065 682,633 364,568 318,065 Sehore District 794,527 418,973 375,554 671,012 353,064 317,948 123,515 65,909 57,606 Sehore 251.219 133,036 118,183 192,672 101,823 90,849 58,547 31,213 27,334 Sehore ( UA) 58,547 31,213 27,334 58,547 31,213 27,334 Ash!a 220,339 115,420 104,919 196,573 102,845 93,na 23,766 12,575 11,191

53 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Languagel Total Rural Urban ---_ .. _...... ----...... -_ .. _-_ .. ------...... -_ .. ------_...... ---_...... __ ... _----_ .... --.. ------... _----_ .... --. __ ...... _-_.. _- ..... Statel DistrlcV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jawar (M) 5,196 2,701 2,495 5,196 2,701 2,495 Ash!a (U.A.) 18,570 9,874 8,696 18,570 9,874 ~,696 Ichhawar 98.S53 51,975 46,678 89,767 47,263 42,504 8,8B6 4,712 4,174 Ichhawar (M) 8,886 4,712 4,174 8,886 4,712 4,174 Nasruilaganj 123,958 65.184 58.774 111,172 58.301 52.871 12.786 6.883 5.903 Nasrulla ganj (M) 12,785 5,883 5,903 12,785 5,883 5,903 Budni 100,358 53,358 47.000 80.828 42.832 37.996 19,530 10.526 9,004 Budni (M) 12,822 6.927 5,895 12,822 6,927 5,895 Reh!i (M) 6,708 3.599 3,109 6,708 3.599 3,;09 Ralsen Distnct 823,009 438.253 384,756 713,742 378,938 334,804 109,267 59,315 49,952 Ralsen 132.002 70,308 61,694 113,969 60,704 53,265 1B.033 9,604 8,42(1 Raisen(M) 18.033 9.604 8.429 18.033 9,604 8.429 Gairatganj 78,285 41.763 36,522 74.061 39,534 34,527 4.224 2,229 1,995 Gairatganj(NM) 4,224 2,229 1,995 4.224 2,229 1,995 Begamganj 95.570 51.312 44,258 i8,68S 42,239 36,446 16.885 9,073 7,812 Begamganj(M) 16,885 9.073 7,812 16,865 9.073 7,81~ Goharganj 137,418 73.186 63,632 100,100 53.094 47,006 37,318 20,692 16.626 Mandideep(NM) 18,969 10,951 8,016 18,969 10,951 8,018 Obeduliaganj(M) 13.641 7,256 6,385 13,641 7,256 6,385 Sullanpur(M) 4.708 2,485 2,223 4,708 2,485 2,223 Baraily 170,032 90,757 79.275 146,657 78,129 68,528 23,375 12.628 10,747 Badi (M) 9,156 4,947 4,209 9,156 4,947 4,209 Baraily(M) 14,219 7,e8.1 6,538 14,219 7,681 6,538 Silwani 95,782 50,250 45,532 95.782 50250 45,532 Udaipura 113,920 60,077 53,843 104.488 54,988 49,500 9,432 5,089 4,343 UdaJPura(M} 9,432 5,089 4,343 9,432 5.089 4,343 Betul District 520,598 268,482 252,116 355,733 181.621 174,112 164,865 86,861 78,044 Bhainsdehi 61,550 32,050 30,019 52.920 27,250 25,670 9,149 4,800 4,349 Bhainsdehi (M) 9.149 4,800 4,349 9,149 4,800 4,349 Betul 216,703 112.916 103,787 97,655 50,104 47,551 119,048 62.812 56,236 Sarni (UA) 62.626 33,274 29,354 62,628 33,274 29,354 Betul (UA) 48,682 25.607 23,075 48,682 25,607 23,075 Belul Bazar(M) 7.738 3,931 3,80] 7,738 3,931 3,807 Shahpur 30,460 15,753 14,707 30,460 i5.753 14,707 Multai 211,885 108,019 103,SSEI 175,217 88,770 86,447 36,868 19,249 17,419 Amla(Ml 22.293 11,659 10,634 22,293 11.659 10,634 Multai (U.A.) 14,375 7,590 6,78S 14,375 7,590 6,785 Hoshangabad District 1,160,908 612.324 548,584 852,236 448,539 403.697 308,672 ;63,785 144,887 Khirkiya 90,787 47,393 43,394 76.869 39,968 36,701 14,118 7,425 6,693 Khirkiya (M) 14,118 7,425 -6,6g:) 14,118 7,425 8,693 Hard a 139,422 73.222 66.200 100,264 52,515 47.749 39,158 20.107 18.451 Harda (NM) 39,158 20,707 18,451 39,158 20.707 18,451 Timarni 95,931 50,233 45,6913 62199 42.939 39.260 13,732 7,294 6,438 Timarni (M) 13,732 7,294 6,438 13,732 7.294 6.438 Seoni Malwa 133,186 70,060 63,128 114.062 5&,884 54,176 19,126 10,176 B.950 Seoni Malwa (M) 19.126 10,176 8,950 19,126 10,176 B,9S0 Ilarsi 174,941 92,293 82,648 a6,483 46.700 41,783 86,458 45,593 40,865 Ordnance Factory IlarSi(NM) 8,226 4,368 3,858 8,226 4,368 3,858 Ranipura(Tawanagar)(NM) 4,234 2,293 1.941 4,234 2.293 1,941 Ilarsi(U.A) 73,996 38,932 35,066 73,998 38.932 35,066 (A)l1arsi 69,328 36,430 32.896 69,328 38,430 32,898 (6) 6hilakhedi (NM) 4670 2,502 2,168 4,670 2.502 2,166 Hoshangabad 120,689 64.377 56,312 55.800 29,785 26,015 64.889 34,592 30.297 Hoshangabad (M) 64,889 34,592 30,297 64,889 34,592 30,297 BabaJ 96.528 50,900 45,628 85,619 45,130 40,489 10,909 5,770 5,139 Babai (M) 10,909 5.770 5,139 10.909 s,no 5,139 Sohagpur 104,774 55,580 49,194 67,004 46,334 40.670 17,770 9,246 8,524 Sohagpur (M) 17,770 9.246 8,524 17,770 9,246 8,524 Piparia 121,554 64,691 56,e63 79,042 41.709 37,333 42.512 22,982 19,530 Piparia 1M) 31,481 16,643 14,838 31,481 16,643 14,838 Pachmarhi (U.A.) 11,031 6,339 4,692 11,031 6,339 4,692 (Al Pachmarhi (NM) 2,160 1,194 966 2,160 1,194 966 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Total Rurai Urban Statel Distnct/ Tehsil/ Town Persons Ma!es Females 2 4 5 6 7 8 9 10

(B) Pachmarhi Cantt(Cantt) 3,871 5,145 3,728 8,871 5,145 3,726 Bankhedi 83,094 43,575 :19.519 83094 43.~7~ 39.5'19 Jabalpur Distdct 2,438,138 1.272,27 6 1,105,862 1.439,3"76 742,379 696.997 998,7(;2 529,897 468,865 Murwara 442,593 229.330 213.263 297,317 152.809 144,508 145.276 76.521 68.755 Barhi (M) 8,OBl 4,264 3,827 8,081 4,254 3.827 MUlWara (Katni )(M.C.) 13? ,195 12,267 64.928 137,195 72,267 64,928 Vijay Raghavgari1 148,062 76,114 71,948 ~23.823 <)3,348 60.475 24,239 ;2,766 11.473 Kymore(UA) 18,355 9,735 6,620 18,355 9,735 8.620 Vijay Raghavgarh (M) 5,1l84 3,031 2.853 5,884 3.03, 2,853 Sihora 518,400 266,935 251.465 478,599 246,135 232.464 39,801 20,800 19,001 Majholi (M) 10,600 5,550 5.050 10,600 5,550 5,050 Sihora (M) 29,201 15,250 13,951 29,201 15,250 13,951 Patan 257,510 134,'77 123,333 2:l3,3~6 116,155 107,158 34,194 18,019 16,175 Katangi (M) 13.761 7, 17~~ 6.588 ;3,761 7,173 6.588 Patan (M) 10,973 5,836 5,13;' 10.973 5.830 5,137 Shahpura (M) 9,460 5,010 4,450 9460 5,010 4.450 Jabalpur 980,477 519,961 400,516 225,225 118.1;'0 107.055 755.252 401,791 353,461 Pan agar (M) 20,732 10.893 9,639 20.732 10,893 9,839 Barela (M) 8.!l35 4.684 4,251 8.935 4.684 4,251 Bargi (NM) 12,43:; 6,589 5,844 12.433 6,589 5.844 (A)Jabalpur (U.A.) 713,152 379.625 333,527 713,152 379,625 333,527 Jabalpur 618.481 326,981 291.500 61B.481 326.981 291,500 (8) Jabalpur Carott. (Cantl) 42,636 25,074 17,562 42,636 25,074 17,562 (e) Khamaria 20,793 11,113 9,680 20.793 11,113 9,680 (O) G.e.F. Jabalpur (NM) 14,022 7,408 6,614 14.022 7,408 6,614 (E) Bilpura (NMl 9.522 5.071 4,451 9,522 5,071 4,451 (F)Vehicle FacUaba!pur (NM) 7,698 3,978 3.720 7,698 3,978 3,720 Kundam 91,096 45,759 45,337 91,096 45,759 45,337 Narsimhapur District 781,354 408,526 372,828 668,012 34B,756 3 19.256 113,342 59.770 53.572 Gotegaon 145,205 75,33~ 69,870 126.521 65,494 61,027 18,684 9,841 8,843 Chhota ehhindwara (M) 18,684 9.841 8.843 18,684 9.841 8,843 Gadarwara 371,68"7 194,965 176,722 335.873 176089 159}84 35.814 18,876 16,936 Gadarwara (rA) 28;792 15,203 13,58S 28,792 15,203 13.589 Chichali (NM) 7,022 3,673 3,349 7,022 3.673 3.349 Narslmhapur 151,670 79,179 72,491 111.174 57819 53,355 40,496 21,360 19,136 Narsimhapur (UA) 40,496 21,360 19.136 40.496 21.360 19,136 Karel; 112,792 59,047 53,745 94,444 49,354 45,090 18,348 9,693 8,655 Kareli(M) 18,348 9,693 8,655 18.348 9,693 8.655 Mandla District 1.248,097 627,470 620,627 1.1:,4.282 578,893 575.389 93,815 48,577 45,238 Niwas 229,866 115,158 114,708 229,866 115,158 114.708 Sllahpura 97.524 4.9.172 48.352 87}63 44,133 43.630 9.761 5,039 4,722 Shahpura (M) 9.7el 5,039 4,722 9.761 5.039 4,722 Oindori 344.431 173,"790 170,641 331.596 167.022 164,574 12,835 6,766 6,067 Oindori(M) 12,835 6,768 6,067 12,835 6,768 6067 Mandla 465.642 233,941 231,701 412.567 206,509 206,058 53,O"l5 2{,432 25.643 Mand!a ( U.,c,.) 45,129 23.378 21.76i 45.129 23.378 21751 Bamhani (M) 7.946 4,054 3,892 7,946 4,054 3,8YZ l':Iainpur 110,634 55,409 55,225 92,490 413.071 18. ~44 9.338 8,806 Nainpur (M) 18,144 9,338 a,B06 18,144 ~.338 8,806 Chhindwara Distlic! 1.207,544 619.175 588,369 926.927 4;",504 455.423 280,617 147 ,67l 132.946 Tamia 76,126 38,445 37.681 76,126 38,445 37.581 AmarwarB 201.290 101,52S 99,764 184.806 92,e70 91,986 16.434 8,656 7.778 Harrai (MJ 7,483 3.908 3.575 7.483 3,905 3.575 Amarwara (M) 8,951 4.748 4,203 8.951 4.748 4,203 Jamal 161,712 83,007 78,705 105.724 53,627 52.097 55,98a 29,380 26,608 Jamai (M) 20.114 10,519 9,595 20,114 10.519 9,595 Panara (N.M) 4.197 2.145 2.049 4,197 2,148 2.049 Kali chhapar (N.M) 10,670 5.713 4,957 10.670 5}13 4,957 Oamua(N.M) 14,084 7.391 G 693 14,Ob4 7,391 6,693 Palachaurai (N.M) 6.923 3.609 3,314 6,923 3,509 3.314 Parasia 236,215 122.411 113,804 132,016 67.423 64,593 104.199 54,988 49,211 Dighawani (N.M) 8,096 4.518 3.578 8,096 4,518 3,578

55 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 languagel Total Rural Urban -_---.. _--.. _------_ ... - .. -- State! District! Tehsill Town Persons Males Females pers;;n~---Males -Fem~- --PefsOr);"-- Ma~-;--Fe~ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ambada (N.M) 6,971 3,744 3,227 6,971 3,744 3,227 Chikhli kalan Parasia (UA) 89,132 46,726 72,406 89,132 46,726 42,406 (A) Iklehra (N.M) 9,596 5,109 4,487 9,596 5,109 4,487 (8) Bhamodi (N.M) 5,083 2,711 2,372 5,083 2,711 2,372 (C) Chandameta Butaria (M) 15,463 7,990 7,473 15,463 7,990 7,473 (0) Neuton Chikhli Kalan (M) 12,275 6,483 5,792 12,275 6,483 5,792 (E) Badkuhi (N.M) 10,852 5,756 5,096 10,852 5,756 5,096 (F) Jata Chhapar (N.M) 4,790 2,547 2,243 4,790 2,547 2,243 (G) Dongar Parasia (M) 31,073 16,130 14,943 31,073 16,130 14,943 Chhindwara 286,589 147,342 139,247 208,432 106,243 102,189 78,157 41,099 37,058 Chhindwara (NM) 76,157 41,099 37,056 78,157 41,099 37,058 Sausar 65,574 33,944 31,630 54,357 28,170 26,187 11,217 5,774 5,443 Sausar (M) 6,287 3,288 2,999 6,267 3,288 2,999 Mohgaan (M) 1,908 970 938 1,908 970 938 lodhi Kheda (M) 3,022 1,516 1,506 3,022 1,516 1,506 Pandhurana 39,9D3 20,448 19,455 34,271 17,420 16,851 5,632 3,028 2,604 Pandhurna (M) 5,632 3,028 2,604 5,632 3,028 2,604 Chaurai 140,135 72,052 68,083 131,145 67,306 63,839 8,990 4,746 4,244 Chaurai Khas (M) 8,990 4,746 4,244 8,990 4,746 4,244 Seoni District 886,240 450,750 435,490 803,723 407,646 396,077 82,517 43,104 39,413 lakhadon 392,697 200,249 192,448 371,135 188,841 182,294 21,562 11,408 10,154 lakhnadon(M) 11,284 6,018 5,266 11,284 6,018 5,266 Oungariya Chhapara (NM) 10,278 5,390 4,888 10,278 5,390 4,888 Kealari 110}68 56,184 54,584 110,768 56,184 54,584 Seoni 274,692 140,527 134,165 221,001 112,564 108,437 53,691 27,963 25,728 Seoni(M) 53691 27,963 25,728 53,691 27,963 25,728 Barghat 108,083 33,790 100,819 50.057 50,762 51,243 7,264 3,733 3,531 Bargl1at (N A ) 7.264 3,733 3,531 7,264 3,733 3,531 Balaghat Distflct 1.014,613 509.065 505,548 902,127 450,775 451,352 112,486 58,290 54,196 Katangi 104,236 52,238 51,998 85.490 42,788 42,702 18,746 9,450 9,296 Katangi (M) 12,373 6,226 6,147 12,373 6,226 6,147 Tirodi(N.M) 6,373 3,224 3,149 6,373 3,224 3,149 Waraseoni 295,528 146,952 148,576 277,710 137,817 139,893 17,818 9,135 8,683 Waraseani(M) 17,818 9,135 8,683 17,818 9,135 8,683 Balaghat 266,775 134,981 131.794 208,205 104,273 103,932 58,570 30,708 27,862 Balaghat (U A.) 58,570 30,708 27,862 58,570 30,708 27,862 Baihar 252.975 12,722 125,750 235,623 118,228 717,395 17,352 8,997 8,355 Baihar (M) 12,801 6,676 6,125 12,801 6,676 6,125 Ukwa (NM) 4.551 2,321 2230 4,551 2,321 2,230 Lanji 95099 47,669 47,430 95,099 47,669 47,430 Surguja District 1 861 A01 951.582 909,819 1,646,940 836,873 810,067 214,461 114,709 99,752 Bl1aratpur 59.432 30.343 29,089 59,432 30,343 29,089 Pal 152137 78,079 74,058 144,614 74,035 70,579 7,523 4,044 3,479 Ramanuj ganj (M) 7523 4,044 3,479 7,523 4,044 3,479 Wadrafnagar 98411 50.508 47,903 98,411 50,506 47,903 Pratappur 89477 45,293 44,184 89,477 45,293 44,184 8aikunthpur 173,551 88,942 84,609 140,890 71,196 69,694 32,661 17,746 14,915 Charcha (N.M) 10,690 5,816. 4,874 10,690 5,816 4,874 West Chirmiri (N.M) 7.041 3,862 3,179 7,041 3,852 3,179 Baikunth pur (M) 7.260 3,919 3,341 7,260 3.919 3,341 Karia Block (1'1 M) 7.670 4,419 3,521 7,670 4,149 3,521 Samri 103.477 02,571 50,906 103.477 52,571 50,906 Manendragarh 233154 121.815 111,339 127,195 64,994 62,201 105,959 56,821 49,138 Manendra garh (M) 22,298 12,001 '0,297 22,298 12,001 10,297 Khonga pani (N.M) 13.522 7,375 6,147 13,522 7,375 6,147 Jl1agrakhanct (M) 13,116 6.908 6,20e 13,116 6,908 6,208 KurasI3 (UA) 57,023 30,537 26,48: 57,023 30,537 26,485 (A) Kurasia (NMj 11,461 6,165 5,296 11,461 6,165 5,296 (B) N.C PH. Coillery iN M) 1;.868 6,862 6.006 12,868 6,862 5,006 (C) Geiha panl IN.M) 4.487 2.462 2025 4,487 2,462 2,025 (0) Doman Hill Col!ery IN MI 11 ~:15 6.243 5,332 11,575 6,243 5.332 (E) Chirmiri 16,632 8,805 7,827 16,632 8,805 7,827

56 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban ~------.. ----.. ----.. ------.. _.. --.. _------_ .. -..... _.. _------_------... ------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Surajpur 418,816 212,694 206,122 397,624 201,436 196,188 21,192 11,258 9,934 Surajpur (M) 12,371 6,464 5,907 12,371 6.464 5,907 Vishrampur (N.M) 8,821 4,794 4,027 8.821 4,794 4,027 Ambikapur 346,880 177,192 169,688 299,754 152,352 147.402 47,126 24,840 22,286 Ambikapur (U.A) 47,126 24,840 22,286 47.126 24,840 22,286 Lundra 72,272 36,984 35,688 72.272 36.584 35,688 Sitapur 113,794 57,561 56,233 113,794 57,561 56,233 Bilaspur District 3,664,257 1,850,139 1,814,118 3,109,709 1,561,585 1,548,124 554,548 288.554 265994 PendraRoad 243,121 122,730 120,39.1 218,503 110.004 108,499 24.618 12,726 11.892 Gaurella (UA) 13,340 6,924 6,416 13,340 6.924 6.416 Pendra (UA) 11,278 5,802 5,476 11,278 5.802 5,476 Pandaria 161,594 81,453 80141 1,513,372 76,182 75.190 10,222 5,271 4,951 Panda ria (M.) 10,222 5.271 4,951 10,222 5,271 4,951 lormi 173,961 87,458 86,503 163,835 82,254 81.581 10.126 5.204 4.922 Lormi (M) 10,126 5,204 4,922 10,126 5.204 4,922 Kola 151,402 . 76,404 74,998 122,689 61,685 61,004 28,713 14.719 13,994 Ratanpur (M) 15,824 8,156 7,668 ',5,824 8.156 7,668 Kota (UA) 12,889 6,563 6,326 12,889 6.563 6,326 Katghora 455,011 232,637 222,374 421,128 214,836 206,292 33,883 17,801 16,082 Katghora (M) 13,999 7,240 6,759 13.999 7,240 6,759 Jail (NM) 4,101 2,201 1,900 4,101 2.201 1,900 Gajra (NM) 8,006 4,240 3,766 8,006 4,240 3,766 Mongra (NM) 7,777 4,120 3,657 7,777 4,120 3,657 Korba 330,668 169,114 161,554 224,200 112,624 111,576 106,468 56,490 49,978 Korba (NM) 106,468 56,490 49,978 106,468 56,490 49,978 Mungeli 271,083 137,228 133,855 246,551 124,674 121,877 24,532 12,554 11,978 Mungeli (U.A.) 24,532 12,554 11,978 24,532 12,554 11,978 Takhatpur 185,046 93,163 91,883 171,267 86,077 85,190 13,779 7,086 6,693 Takhalpur (M) 13,779 7,086 6,693 13,779 7,086 6,693 Bilaspur 509,909 260,637 249,272 333,248 167,833 165,415 176,661 92,804 83,857 Bilaspur (U.A) 176,651 92,804 83,857 176,661 92,804 83,857 (AI Bilaspur 154,026 80,919 73,107 154,026 80,919 13.107 (8) Bilaspur Rly Colony(NM) 14,629 7,634 6,995 14,629 7,634 6,995 (C) Sirgiti (NM) B,006 4,251 3,755 8,006 4,251 3,755 Janjgir 402,162 201,796 200,366 346,084 173,088 172,996 56,078 28,708 27,370 Baloda (M) 9,508 4,808 4,700 9,508 4,808 4,700 Naila Janjgir (M) 23,811 12,198 11,613 23,811 12,196 11,613 Akaltara (M) 16,651 8,594 B,057 16,551 8,594 8,057 Shivri Narayan (M) 6,108 3,108 3,000 6,108 3,108 3,000 Champa 134,321 66,864 67,457 106,746 52,946 53,800 27,575 13,918 13,657 Champa (M) 27,575 13,918 13,657 27,575 13,918 13,657 Sakti 330,992 163,929 1117,063 310,418 153,427 156,991 20,574 10,502 10,072 Sakti (M) 15,310 7,783 7,527 15.310 7,783 7,527 Naya Baradwar (M) 5,264 2,719 2,545 5.264 2,719 2,545 Bilha 86,889 43,526 43,363 73,297 36,656 36,641 13,592 6,870 6,722 BOOri (M) 7,240 3,610 3,630 7,240 3,610 3,630 Bilha (M) 6,348 3,258 3,090 6,348 3,258 3,090 Pamgarh 111,507 55,590 55,917 103,776 51,687 52,089 7,731 3,903 3,828 Kharod (M) 7,731 3,903 3,828 7,731 3,903 3,828 Oabhra 116,591 57,610 58,981 116,591 57,610 58,981 Raigarh District 1,289,794 647,467 642,327 1,152,298 575,603 576,695 137,496 71,864 65,632 Bageecha 121,983 51,738 60,245 121,983 61,738 60,245 Jashpur 63,899 32,631 31,26B 51.042 25,704 25,338 12,857 6,927 5,930 Jashpur nagar (M) 12,657 6,927 5,930 12,857 6,927 5,930 Kunkuri 123,514 62,306 61,208 123,514 62,306 61,208 Pathalgaon 95,616 47,918 47,698 88,179 43,913 44,266 7,437 4,005 3,432 Pathalgaon (M) 7,437 4,005 3,432 7,437 4,005 3,432 Udaipur (Dharamjaigam) 121,512 60,666 60,846 113,913 56,739 57,174 7,599 3,927 3,672 Dharamjaigarh (M) 7,599 3,927 3,672 7,599 3,927 3,672 Gharghoda 192,724 95,986 96,738 186,535 92,792 93,7<13 5,189 3,194 2,995 Gharghoda (M) 6,189 3,194 2,995 6,189 3,194 2,995 Raigam 223,978 114,096 109,882 147,m 74,133 73,639 76,206 39,963 36,243

57 C-7 PART A(i): DISTRiBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban -~-.-.-.. -----.------.... ~- .. ------.. -.. ------.. __ .. -.. _-_ .. _-_ ...... _.. _- Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajgarh (U A) 76.206 39.~63 36.243 76,206 39.963 36,243 Kharsia 104.579 51,830 52.749 90,577 44,683 4S,894 14.002 7,147 6,655 Kharsia (UA) 14,002 7147 6,855 14,002 7,147 6,855 Sarangarh 241,989 120296 121,693 228.783 113.595 115,188 13,206 6,7101 6,505 Sarangarh (U.A) 13,206 6.701 6,505 13.206 6,701 6.505 Rajnandgaon District 1 364,70(; 677,731 686.978 1. 167,6Q4 577,374 590,230 197,105 100,357 96.748 Kawatdha 348,287 173,858 174.429 325,353 162,145 163,208 22,934 11,713 11,221 K.awardha (M) 22,9:;4 11.713 11.221 22,934 11,713 11,221 Chhuikhadan 122.061 60}12 51,349 105,963 52,658 53,305 16098 8.054 8,044 Gandai (Mi 10.125 5.073 5,052 10.125 5,073 5,052 Chhuikhadao (M) 5.973 2.981 2,992 5.973 2,981 2.992 Khairagarh 12B}52 64,372 65.380 117,402 58.065 59,339 12,350 6,309 6,041 Khairagarh (M) 12.350 6309 (\.041 12,350 6,309 6.041 Dongargarh lJ7,17C :;7328 69.342 114,950 56.4138 58.462 22,220 11,340 10,880 Dcngargarh (M) :2,220 11340 10,880 22.220 11.339 10.880 R.ainandgaon 340.837 170,199 170.638 232,534 114,879 117,655 108,303 55,316 52,983 R"jnandgaon (M C.) 1C8,303 55.320 52.983 108.303 55.318 52.983 Dongargaon 108,0'31 5:,\,193 54868 99,114 48,659 5H55 8,947 4,534 4,413 Dongargaoil (M) 8,447 4.534 4,413 6,947 4,534 4,413 Mohla 51,819 53,388 105,207 51.819 53.388 Ambagarh 73.334 35}50 37,584 67,081 32,663 34.418 6,253 3,087 3,166 Ambagarh Chowki (M) 6253 3,GB7 . 3,166 6,253 3.087 3,166 Durg District 2,169,522 1,099,107 1.070,425 1,539,092 765.218 773,874 630,440 333,889 296.551 Durg Bilila! nagar (UA) 489.471 261098 228,373 489.47' 261,098 228,373 Nawagarh 130.010 64.747 65,263 130,010 64,747 65.263 Bemetara 139,156 69.397 69,759 121,474 5J,254 61,210 17.682 9,133 8,549 Bemetara (M) 17,68:1 9,133 8.549 17,682 9,133 8,549 Saja 134.535 66.802 67.733 128,461 63,747 64,714 6,074 3,055 3,019 Khamharia (M) 6.069 3,054 3015 6,069 3.054 3.015 Berla 123,568 61,329 62,239 123,568 61,329 62,239 Dhamdha 173.657 89,752 88.905 1,15668 73,645 13,023 32,989 17.107 15,882 Dhamdha (M) 7,425 3,696 3,729 7,425 3,696 3,729 Ahiwara (M) 15,652 8,167 7,485 15,652 8,167 7,485 Kumhari (N.M) 9,912 5,244 4,668 9,912 5,244 4.668 DUTg 6:;>1.969 327,351 294.618 153.271 77,344 75,927 468,698 250,007 218,691 Sirsa Khwd (N.M) 3,74~ 1,885 1.856 3,741 1,885 1.&56 Dundera iN.M; '3406 3.286 3,118 6,406 3,288 3.118 Durg-Bhilal Nagar (U A.l(part-I\ 4:38.551 244.834 213,717 458.551 244.834 213,717 (AI DUfg '38,753 7L926 66,827 138.753 71,926 66.827 (8) Bhilai na;:Jar 263.138 142,174 120,964 263.138 142.174 120.964 (C) Konka * 24,978 :3.366 11,612 24,978 13.366 ~ 1,612 (D)Chhaoni (NM) 18,063 10.109 7,954 18,063 10.109 7,954 (F) Jamul (NM) l3,619 7,259 6.360 13,619 7,259 6.360 Patan 211.302 107024 104,278 173,409 87,199 88,21() 37.893 19,825 18,068 Paian (M) 6.973 3,561 3.412 6,973 3,561 3.412 Durg Bhilai nagar (U.A.)(Part-ii i :3G,920 16.~64 14.656 30,920 15.264 14.556 Charoda ,. 12029 6,364 5.665 12,029 6,304 5,iJ65 IG) Bhiial Kalan (NM) :S.SQ1 9900 8.991 18,891 9.9ilO 8,991 Gunderdehi ~151,054 74,987 7<3067 151,054 74,937 76,067 Dondilonara '4:<,004 69.243 72,731 142,004 69,243 72.761 S ~njafi Balc)(:! 2:i9,59'3 114,94'1 114,646 162.484 80,184 82,300 67,109 3:.763 32,346 Balod (M) h~13 8,421 3,002 2 1 1'3.510 d,419 8,091 Rajhara jharan CaW ',N M) ·1'3741 24.359 22.332 46.741 24,359 22 ..382 KumlJd Katta (N M) 3,855 1.983 1.872 3,855 1,963 1.872 Gurur 1 D7 ,684 53.528 54,156 107684 53,528 M,15:3 Raipuf District 3.4~7.008 1,713.893 1,7Q3.115 2,B3~,Z22 1,413,724 1.421 598 581 ,085 300,169 2el,517 Simga 128.175 64,049 64,126 115.437 57,598 57,839 12.7;8 6,451 6,287 Simga (M) 1;> 738 6.451 6.287 12738 6,451 6.267 Bhatapara i ;.12253 :05.963 66,290 94,020 4S,5RO 47.440 38,~33 W3fl3 18,850 Bhatapara(M) 36,233 193B3 18,850 38.23:1 Hl.383 18,850 !3a!oda 3azar 298,J55 148,149 149.807 282.755 140,783 141,972 16,201 8.366 7,835 Salooa Bazar(M} 16.201 8.366 7,835 '6.201 ~,356 7.635

58 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban ------_ .. -..... ------.. _----- _.. _------.-.-- State! DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kasdol 151,958 75,376 76,582 151,958 75,376 76,582 Bilaigarh 157,808 78,266 79,542 149,220 73,928 75,292 8,588 4,338 4,250 Bhatgaon(M) 8,588 4,338 4,250 8,589 4,338 4,250 Saraipali 176,287 87,305 88,982 168,663 83,363 85,300 7,624 3,942 3,682 Sarai pali(M) 7.624 3,942 3.682 7,624 3,942 3,682 Raipur 884.672 453,779 430.893 534,975 271,105 263,870 349.697 182,674 167,023 Arang(M) 13,350 6,830 6,520 13,350 6,830 6,520 Gobranawa para(M) 17,213 8,708 8,505 17,213 8,708 8,505 RaipiJf (U.A.) 319,134 167,136 151,998 319,134 167,136 151,998 Mahasamund 442.115 219,808 222,307 390,661 193,473 197,188 51,454 26,335 25,119 Pithora(M) 7,646 3,937 3,709 7,646 3,937 3,709 Mahasamund(M) 32,108 16,507 15,601 32.108 16,507 15,601 Bagbahara (M) 11,700 5,891 5,809 11,700 5,891 5,809 Rajim 115,130 57,476 57,654 115,130 57,476 57,654 Kurud 152,232 75,732 76,500 138,900 69,062 69,838 13,332 6,670 6,662 Kurud (M) 13,332 6,670 6,662 13,332 6,670 6,662 Dhamtari 281,947 140,431 141,516 222,044 110,407 111.637 59,903 30,024 29,879 Dhamtari(M) 59,903 30,024 29,879 59,903 30,024 29,879 Bindranawagarh (Ganaband) 186,898 92,551 94,347 179,758 89,010 90,748 7,140 3,541 3,599 Gariaband (NM) 7,140 3,541 3,599 7.140 3,541 3,599 Nagri 141,900 70,440 71,460 141,900 70,440 71,460 Deobho9 9,560 4,842 4.718 9,560 4,842 4.718 Tilda 157,117 78,726 78,391 140,341 70,281 70060 16,776 8,445 8,331 Tilda Newra(M) 16,776 8,445 8,331 16,776 8,445 8,331 Bastar District 630,101 317,445 312,656 534,908 268.089 266,819 95,193 49,356 45.837 Charama 83,328 40,861 42,447 83,328 40,861 42.447 Bhanupratappur 93.976 46,723 47,253 93,976 46.723 47.253 Kanker 177,267 87,590 89,679 159,307 78,286 81,021 17.960 9,302 8,658 Kanker (U.A.J 17,960 9,302 8,658 17,960 9.302 8,658 Anlagarh 13,719 6,983 6,736 13,719 6,983 6,736 Keshka! 69,833 34,769 35.064 .6,983 34,769 35.064 Pakhanjur 9,711 4,997 4,714 9,711 4,997 4,714 Niirayanpur 15,160 7,807 7,373 15,180 7.807 7,373 Kondagaon 31.245 15.668 15,377 16,992 9,625 9.367 12.253 6,243 6,010 Kondagaon (M) 12,253 6,243 6,010 12,253 6,243 6,010 Jagdalpur 83,310 43,512 39,796 34,962 18,464 16,498 48,348 25,046 23,300 Jagdalpur (U P,.) 48,348 25,048 23,300 48.348 25,048 23,300 Bhopal Patianam (ma!dand) 4,552 2,574 1,978 4,552 2,574 1,978 Bijapur 8.217 4,514 3.703 8.217 4.514 3.703 Dantewara 29,340 15,935 13,405 12,708 7,172 5,536 16,632 8,763 7.869 Bade Bacheli (NM) 5,996 3,165 2,631 5,996 3.165 2,831 Kirandul (NM) 10,636 5.598 5,038 10,636 5,598 5,038 KOl1ta 10,423 5,294 5,129 10,423 5,294 5,129

5 K.annada Madhya Pradesh 8,307 4,681 3,626 2,537 1,317 1,220 5,770 3,364 2,406 Morena District 3 2 1 3 2 1 Sabalgarh 3 2 3 2 Sabalgarh(U.A. ) 3 2 3 2 1 Gwalior District 365 253 112 3 2 362 252 110 Gird 269 171 98 269 171 98 Gwalior(UA) 269 171 98 269 171 98 (A) Gwal:or (fl.' G i 172 103 69 172 103 69 (B) Morar (Cant!) 97 66 29 97 68 29 Pichhore 95 81 14 3 2 92 80 12 Tekanpur (N.M) 92 80 12 92 60 12 Bhitarwar 1 Bhitarwar (M) 1 1 1 1 Shivpuri District 5 5 5 5 Shivpuri 5 5 5 5 Shivpuri (M) 5 5 5 5 Guna Disiric1 35 23 12 9 a 26 15 11

59

'L2 RGI'!liD'200~ C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS. TEHSllS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban ------_------.... _-- ---.. _-----_--_ .. _---_------.------... _--.. -.. _------State/ District! Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chanderi 5 4 5 4 Guna 2 1 2 Guna (M) 2 1 2 Raghogarh 27 17 10 4 4 23 13 10 Vijaypur (NM) 23 13 10 23 13 10 Kumbhraj Kumbhraj (M) Tikamgarh District 26 18 8 26 18 B Tikamgarh 26 16 6 26 18 8 Chhalarpur District 8 5 3 8 5 3 Nowgong 2 2 Nowgong (M) 2 2 Chhatarpur Chhatarpur (U A) 1 1 1 Rajnagar 5 3 2 5 3 2 Khajuraho (NM) 5 3 2 5 3 2 Sagar District 227 162 65 227 162 65 Sagar 227 162 65 227 162 65 Dhana (NM) 123 96 27 123 96 27 Sagar (U.A) 104 66 38 104 66 38 (Al Sagar 21 10 11 21 10 11 (8) Sagar Cantt. (Cantt) 83 56 27 83 511 27 Damoh District 14 B 6 14 8 6 Patharia 14 B 6 14 6 6 Satna District 67 32 35 ~ 18 22 27 14 13 Raghurajnagar 30 14 1. 4 1 3 26 13 13 Satna (U.A.) 26 13 13 26 13 13 Amarpatan 36 17 19 36 17 19 Maihar 1 1 Maihar (M) 1 1 Rewa District 37 23 14 22 14 8 15 9 6 Sirmour 5 3 2 4 2 2 Sirmour(M) 4 2 2 4 2 2 Huzur 32 20 12 21 13 8 11 7 4 Rewa (M.e,) 11 7 4 11 7 4 Shahdol District 71 41 30 11 7 4 60 34 26 Bandhogarh 11 !5 6 11 5 6 Umaria (M) 11 5 6 11 5 6 Sohagpur 50 28 22 10 6 4 40 22 18 Pali (U,A.) 3 2 3 2 Shahdol (U,A.) 32 17 15 32 17 15 Shadol (M.) 18 9 9 18 9 9 (8) 8huibandh (NM) 14 8 6 14 8 6 (A) Burhar (M) 5 4 1 5 4 1 (8)Dhanpuri-Narga

60 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jawad 17 13 4 13 4 Neemuch 70 52 18 70 52 18 Neemuch (U.A.) 70 52 18 70 52 18 Ratlam District 75 38 37 75 38 37 ~aora 5 4 5 4 Jaora (UA) 5 4 5 4 Sailana Sailana (U.A.) Ratlam 69 36 33 69 36 33 Ratlam (U.A) 69 36 33 69 36 33 Ratlam (M.C.) 52 27 25 52 27 25 (B) Rallam Rly Colony (N.M) 17 9 8 17 9 8 Ujjam District 69 36 33 2 2 67 34 33 Khacharod 24 11 13 24 11 13 Nagda (M) 24 11 13 24 11 13 Ghatiya 1 UJjain 44 24 20 43 23 20 Ujjain (UA) 43 23 20 43 23 20 Shajapur District 2 Badod Badod (M) ShuJalpur 1 1 1 Dewas District 91 50 41 12 10 2 79 40 39 Dewas 79 40 39 79 40 39 Dewas(M.C) 79 40 39 79 40 39 Kannod 12 10 2 12 10 2 Jhabua District 39 24 15 10 3 7 29 21 8 Pet!awad 2 2 2 2 Bamnia (N A.) 2 2 2 2 Mcghnagar 1 1 1 1 Jhabua 12 3 7 2 5 5 4 Jhabua (M) 5 4 5 4 Bhabra Bhabra(UA) AliraJPur 21 17 4 21 17 4 AliraJPur(M) 21 17 4 21 17 4 Ranapur 2 2 2 Dilar District 54 35 18 23 16 7 31 20 11 Badnawar 1 Sardarpur 1 1 1 1 Dhar 31 23 6 6 25 17 B PithampurlN\I) 25 17 8 25 17 8 Gandhwani 14 8 6 14 8 6 Kukshi 3 2 3 2 Kukshi (M) 3 2 3 2 1 Dharamouri 4 1 3 2 Dhamnod(M) 1 2 3 2 Indore District 672 410 252 21 10 651 399 252 Depalpur 4 2 2 4 2 2 8etma (M) 4 2 4 2 2 Sawer 1 indore 470 268 202 20 10 10 450 258 192 Rau 1M) 2 3 2 1 Ilia or!' iU.A)· 447 256 191 447 256 191 i\~hovv' 197 139 58 197 139 58 i,'how Cantt (U A I 184 132 52 184 132 52 li1howg3D!l (M) . 3 2 3 2 1 f;1a1pur I~JA.) 10 5 10 5 5 I/'Jf?st Nimar Distri.:t 1'0 87 23 8 6 2 102 81 21 8arviaha 89 76 13 89 76 13 Barwaha (U.A.) 50 50 50 50 San;;wad \~.11 39 26 13 39 26 13

61 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS ANO TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urba(l Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Barwani 11 5 6 2 9 3 6 Barwan; (M) 9 3 6 9 3 6 Khargone 3 1 2 3 2 Khargone (M) 3 2 3 2 Pansemal 6 4 2 6 4 2 Sendhwa 1 Sendhwa 1M) 1 1 1 1 East Nimar (Khandwa) District 299 169 130 193 111 82 106 58 48 Harsud 17 13 _4 12 9 3 5 4 1 Harsud (M) 5 4 1 5 4 1 Khandwa 88 53 35 45 28 17 43 25 18 Khandwa (M.C) 43 25 18 43 25 18 Pandhana 4 3 1 3 3 1 Pandhana (M) 1 1 1 1 Burhanpur 190 100 90 133 71 62 57 29 28 Nepanagar (N.M) 37 20 17 37 20 17 Burhanpur (M.C) 20 9 11 20 9 11 Rajgarh District 18 10 8 7 4 3 11 6. 5 Rajgarh 6 4 2 6 4 2 Rajgarh (M) 6 4 2 6 4 2 Sarangpur 10 5 5 6 3 3 4 2 2 Sarangpur (M) 4 2 2 4 2 2 Narsingarh 2 Narsingarh (M) 1 1 Vidisha District 70 39 31 2 68 38 30 Sironj 2 2 2 2 Sironj (M) 2 2 2 2 Basoda 9 3 6 2 7 2 5 Basoda (M) 7 2 7 2 Vidisha 59 34 25 59 34 25 Vidisha (M) S9 34 25 59 34 25 Bhopal District 1,167 627 540 1.167 627 540 Huzur 1,167 627 540 1,167 627 540 Bhopal (M.C) 1,167 627 540 1,167 627 540 Sehore District 15 9 6 2 2 13 7 6 Sehore 10 5 5 lQ 5 5 Sehore ( U.A.) 10 5 5 10 5 Ashta Ashla (UA) 1 1 Budni 4 4 2 2 2 Budni (M) 2 2 2 2 Raisen District 47 23 24 31 14 17 16 9 7 Raisen 28 12 16 28 12 16 Goharganj 19 11 8 3 :.1 1 16 9 7 Mandideep(NM) 16 9 7 16 9 7 Belul District 52 24 28 2 2 50 22 28 Betul 28 12 16 2 2 26 10 16 Sami (U.A,) 15 8 7 15 8 7 Betul (U.A.) 11 2 9 11 2 9 Multai 24 12 12 24 12 12 Amla(M) 24 12 12 24 12 12 Hoshangabad District 195 128 67 30 4 165 102 63 Khirklya 1 1 1 Timarni 9 4 5 9 4 S Timarni (M) 9 4 5 9 4 5 lIarsi 55 29 26 3 2 52 27 25 Ordnance Factory ltarsi (NM) 25 13 12 25 13 12 Ilarsi (U.A) 27 14 13 27 14 13 (A)ltarsi 20 11 9 20 11 9 (8) Bhilakhedi (NM) 7 3 4 7 3 4 Hostlangabad 94 63 31 25 22 3 69 41 28 Hoshangabad (M) 69 41 28 69 41 28

62 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Towr Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pipans 35 30 5 35 30 5 Pipana (11,1) 4 2 2 4 2 2 Pachmarhl (UA) 31 28 3 31 28 3 (8) Pachmarhl Cantt,Cantt) 31 28 3 31 28 3 BanKhedi 1 1 1 Jaoa!pur District 710 428 262 114 55 59 596 373 223 Murwara 19 10 9 19 10 9 Murwara (Katni )(M.C.) 'i9 10 9 19 10 9 Vijay raghavgarh 40 21 19 3 2 37 19 18 Kymore (UA) 37 19 18 37 19 18 S!hora 11 6 5 11 6 5 Sihora (M) 11 6 5 11 6 5 Patan 111 53 58 111 53 58 Jabalpur 529 3~e 191 529 338 191 Panagar (M) 4 3 1 4 3 1 Bargl (NMj 23 21 2 23 21 2 Jabalpur (UAi 502 314 188 502 314 188 tAl Jabalpur 223 136 87 223 136 87 (B) Jabaipur Cantt (Gantt) 196 136 60 196 136 60 (Ci Khamaria '17 8 S 17 8 9 (D) G C.F. Jaba!pur (NM) 33 18 15 33 18 15 (F)Vehicie Fact.Jabalpur (NM) 33 16 17 33 16 17 Narsimhapur District 18 11 7 17 10 7 Gadarwara 17 10 17 10 7 Kareli Kareli 1M) Mandla District 11 9 2 3 8 6 2 Niwas 2 2 2 Dlndori 1 1 Manella 7 5 2 7 5 2 Mandla (UA) 7 5 2 7 5 2 Nainpur Nalnpur (M) 1 1 Chhindwara District 155 97 58 76 43 33 79 54 25 Tamia 10 5 5 HJ 5 5 Amarwara Amarwara (M) 1 1 Jarnal 4 3 2 2 Damua (N.M) 1. 1 Palchorai (N.M) 1 1 Parasia. 13 9 4 7 4 3 6 5 Chikhli parasla (LJ.A.) 6 5 6 5 (C) Chandameta Butaria (M) 1 (G) Dongar Parasia (MJ 4 5 4 Chhindwara 45 34 11 45 34 11 Chhindwara (U.!\) 45 34 11 45 34 11 Sausar 81 44 37 55 32 25 12 13 Sausar (M) 25 12 13 25 12 13 Seani District 545 274 271 540 272 268 5 2 3 Lakhnadon 5 3 2 5 3 2 Seoni 340 172 168 335 17J 165 5 2 3 Seoni(l\i1) 2 3 5 2 3 Barghat 200 99 101 200 99 101 Balaghat District 983 480 503 954 464 490 29 16 13 Katangi 604 294 310 603 294 309 1 Tirodi(N M) 1 1 1 Waraseoni 139 65 74 134 62 72 5 3 2 Waraseoni(M) 3 2 5 3 2 Balaghal 192 95 97 169 82 87 23 13 10 Balaghat (U.A.) 23 13 10 23 13 10 Balhar 48 26 22 48 26 22 SurguJa Distnct 57 21 36 28 9 19 29 12 17

63 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Ur!)an

Stale! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Pratappur 18 8 10 18 8 10 8aikunthpur 2 2 Charcha (N.M) 2 2 Manendragarh 11 6 5 11 6 5 Manendra garh (M) 1 Khonga pani (N.M) 3 2 3 2 Jhagrakhand (M) 1 1 1 1 Kurasia (UA) 6 3 3 6 3 3 (B) N.C.P.H. Colliery (N.M) 5 2 3 5 2 3 (D) Doman Hill Colliery (N.M) 1 1 SuraJPur 19 5 14 9 \ 1 8 10 4 6 Vishrampur (N.M) 10 4 6 10 4 6 Ambikapur 7 6 6 1 5 Ambikapur (U.A) 6 1 5 6 Bilaspur District 374 206 168 141 74 67 233 132 101 Pandaria 9 6 8 3 5 Pandaria (M.l Lormi 3 3 2 Kota 6 4 2 6 4 2 Kota (U.Al 6 4 2 6 4 2 Katghora 72 35 37 71 24 37 Jail (NM) 1 1 Korba 102 59 43 102 59 43 Korba (NM) 102 59 43 102 59 43 Takhatpur 7 1 6 Bilaspur 135 73 62 30 18 12 105 55 50 Bilaspur (U.A) 105 55 50 105 55 50 (A) Bilaspur 54 26 28 54 26 28 (8) Bilaspur Rly Colony(NM) 48 27 21 48 27 21 (C) Sirgiti (NM) 3 2 3 2 Janjgir 22 16 6 19 14 3 2 Akaltara (M) 3 2 2 Shakti 15 11 4 15 11 4 Naya Baradwa( (M) 15 11 4 15 11 4 Dabhra 3 2 1 2 Raigarh District 28 19 9 3 22 16 6 Jashpur 4 2 4 2 2 Jashpur nagar (M) 2 4 2 2 Pathalgaon 3 2 2 Pathalgaon (M) 3 2 2 Udaipur (Dharmjaigarh) 1 Raigarh 20 15 2 15 12 Raigarh 15 12 15 12 3 Rajnanc!gaon District 31 19 12 3 3 28 16 12 Dongargarh 5 4 2 2 3 2 Dongargarh (M) 2 Rajnandgaon 26 15 11 25 14 11 Rajnandgaon (M.C.) 25 14 11 25 14 11 Durg District 996 528 468 4 4 988 524 464 Durg Bhilai nagar (U A ) 949 504 445 949 504 445 Nawagarh 4 2 2 4 2 Berla ·1 1 1 Dhamdha 31 16 15 31 16 15 Ahiwara (M) 26 14 12 26 14 12 Kumhari (N.M) 2 5 2 3 Durg 938 496 442 3 2 935 494 441 Durg-Bhilainagar (U A.YPart-i ) 935 494 441 9'35 d£.!4 441 (A) Durg 1D3 08 d5 1e3 158 45 (B) Bhilai nagar 770 406 364 770 406 354 (e) Kohha • 19 9 10 19 10 (D)Chhaoni (NM) 17 10 7 F 1G -:' (F) Jamul (NM) 26 11 15 26 ~ 1 "' 5

64 C-7 PART Ali); DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban ------,..------State! Districtf Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Patan 14 10 4 14 10 4 Durg Bhilai nagar (UA) (part-II) 14 10 4 14 10 4 Charoda (NM) 9 7 2 9 7 2 (G) Bhilai Kalan (NM) 2 5 2 Sanjari Balod 4 4 8 4 4 Rajhara Jharan Dalll (N.M) 4 4 8 4 4 Raipur District 254 132 122 75 44 31 179 88 91 Bhalapara 4 2 2 4 2 2 Bhatapara(M) 4 2 2 4 2 2 Bilaigarh 3 2 3 2 Bhatgaon(M) 3 3 2 Saraipali 26 12 14 18 10 8 4 4 Saraipali (M) B 4 4 8 4 4 Raipur 175 87 88 18 11 7 157 76 81 Raipur (UA) 157 76 61 157 76 81 Mahasamund 7 4 3 7 4 3 Pithora(M) 4 2 2 4 2 2 Mahasamund(M) 3 1 3 2 Dhamlari 18 14 4 18 14 4 Bindranawagarh (Gariaband) 6 2 4 6 2 4 Nagri 11 6 5 11 6 Deobhog 4 3 1 4 3 Bastar Dlstnct 183 90 93 69 32 37 114 58 56 Bhanupratappur 15 4 11 15 4 11 Kanker 5 4 4 3 1 Kanker (UA) Narayanpur 1 Kondagaon 2 2 Kondagaon (M) 1 1 1 Jagdalpur 43 21 22 14 6 8 29 15 14 Jagdalpur (UA) 29 15 14 29 15 14 Bijapur 9 3 6 9 3 6 Oantewara 100 50 50 17 8 9 83 42 41 Bade Bacheli (NM) 26 12 14 26 12 14 Kirandul (NM) 57 30 27 57 30 27 Konta 8 7 7

6 Kashmiri Madhya Pradesh 881 566 320 42 31 11 844 535 309 Morena District 3 2 3 2 Sheopur 3 2 3 2 Sheopur(M) 3 2 3 2 Gwalior District 94 62 32 !M 62 32 Gird 66 36 30 66 36 30 Gwalior(U A.) 66 36 30 66 36 30 (Al Gwalior (\tC) 63 34 29 63 34 29 (B) Morar (Cantt) 3 2 3 Z 1 Pichhore 2B 26 2 28 26 2 Tekanpur (N M) 28 26 2 28 26 2 ShlVPUfi District 18 11 7 6 5 12 6 6 Shivpur, 11 6 5 11 6 5 Shivpuri (M) 11 6 5 11 6 5 Narwar 6 6 5 Karera Karera (U A.I Guna District 18 10 8 18 10 6 Guna 1 1 1 Guna (M) 1 1 Raghogarh 17 8 17 8 ViiaYPur (NM) 17 8 17 B Panna District 5 2 3 2 Panna 5 2 3 2

65 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban --~-. ~------... --.. ------.. -----.... -.... ------_------... _------.. _- Statel DistricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sagar District 14 12 2 14 12 2 Sagar 14 12 2 14 12 2 Dhana (NM) 1 Sagar (U.A) 13 11 2 13 11 2 Sagar 5 3 2 5 3 2 (8) Sagar Cantt. (Centl) 8 8 8 Rewa District 2 2 2 2 Huzur 2 2 2 2 Rewa (M.C.) 2 2 2 2 Sid hi District 9 6 9 6 3 Singrauli 9 6 3 9 6 Mandsaur Dlstrict 77 76 ?7 76 Neemuch 77 76 77 76 Neemuch (UA) 77 76 77 76 Ratlam District 3 2 3 2 Ratlam 3 2 2 Ratiam (U.A) 2 3 (A) Ratlam (M.e) 3 2 3 Ujjain Disllict 17 6 11 17 11 Khacharod 11 5 6 11 6 Nagda (M) 11 5 6 11 6 Ujjain 6 5 6 5 Ujjain (U.A.) 6 6 5 Dewils District 4 4 3 Dewas 4 3 4 3 Dewas(M.C) 4 3 4 1 Indore District 126 68 58 126 68 58 Indore (UA) 106 S9 47 106 59 47 Mhow 20 9 11 20 9 11 Mhow canli (U A.) 16 8 8 16 8 Mhowgaon (M) 4 1 3 4 3 East Nimar (Khancwa) District 17 15 2 11 11 6 4 2 Burhanpur 17 15 2 11 11 6 2 Nepanagar (N.Mj 4 3 .; 3 Bllrhanpur (M C) 1 2 BtlOpal District 219 1':5 104 219 115 04 Huzur 219 1"5 104 219 115 04 Bhopal (M C) 219 1 ~ 5 104 219 115 04 Rillsen District 6 3 3 6 3 3 Raisen Raisen\M) 1 Goharganj 2 3 5 2 3 Mandideep(NM) 5 2 3 5 2 3 Betul District 1 Murtal Amla(M) Hoshangabad District 14 6 8 14 6 8 !tarsi 7 2 5 7 2 5 Ordnance Factory I!arsi (NM) 1 Ilarsi (U.A) 6 2 6 2 4 (A)ltarsi 6 2 4 6 2 4 Hoshangabad 7 4 3 7 4 3 Hvshangabad (M) 7 4 7

66 C-7 PART A(I): DlSTRIBunON OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DlSTRIC,TS, TEHSILS ANO TOWNS - 1991 Language/ Total Rural Urban Statel Distridl Tehsill Town Persons Males Femalel Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chhindwara {U.A.} 3 2 3 2 Balaghat District 2 2 Baihar 2 2 Surguja Oistrict 2 2 Manendragalh 2 2 Khonga pan; (N.M) 2 2 1 BiIaSpUr DistllCt 30 15 15 7 3 4 23 12 11 Katghora Korba 23 12 11 23 12 11 Korba(NM) 23 12 11 23 12 11 Janjgir 6 3 3 6 3 3 Durg District 131 110 21 130 109 21 Durg Bhilainagar (U.A.) 130 109 21 130 109 21 Dtlamdha 1 Durg 130 109 21 130 109 21 Durg-Shilai Nagar (U.A.)(part-l) 130 109 21 130 109 21 Durg 1 1 1 (B) Shilai nagar 115 102 13 115 102 13 (C) Konka' 5 2 3 5 2 3 (D)Chhaoni (NM) 9 4 5 9 .. 5 Raipur District 30 15 15 29 14 15 Baloda Bazar Saraipali 24 12 12 24 12 12 Sarai pali{M) 24 12 12 24 12 12 Raipur 5 2 3 5 2 3 Raipur (U.A.) 5 2 3 5 2 3

7 Konkanl Madhya Pradesh 924 475 449 141 68 73 783 407 376 Morena District Morena Morena (M) Gwalior District 58 32 26 58 32 26 Gird 57 31 26 57 31 26 Gwalior(UA) 57 31 26 57 31 26 (A) Gwaiior (M.C.) 44 24 20 44 24 20 (B) Morar (Cantt) 13 7 6 13 7 6 Pichhor Tekanpur (N.M) Datia Districl Dalia Guna District 3 2 3 2 Raghogarh 3 2 3 2 Vijaypur (NM) 3 2 3 2 Panna District 2 2 Panna 2 2 Panna (UA) 2 1 2 1 Sagar District 3 2 3 2 Sagar 3 2 3 2 Sagar (U.A) 3 2 3 2 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 3 2 3 1 2 Damoh District 7 3 4 7 3 4 Damoh 7 3 4 7 3 4 Damoh (U.A.) 7 3 4 7 3 4 Rewa District Huzur , Rewa

67

11)·--2 RGIi;-,f) 201:)3 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ratlam 10 3 7 10 3 7 Ratlam (U.A) 10 3 7 10 3 7 (A) Ratlam (M.C) 5 5 5 5 (B) Ratlam Rly Colony IN.M) 3 2 5 3 2 Ujjain District 51 29 22 51 29 22 Khacharod 30 19 11 30 19 11 Nagda (M) 30 19 11 30 19 11 Uuain 21 10 11 21 10 11 Ujjain (U.A.) 21 10 11 21 10 11 Dewas District 24 14 10 23 13 10 Dewas 23 13 10 23 13 10 Dewas(M.C) 23 13 10 23 13 10 Kannod 1 1 Jhabua District 10 9 2 8 8 Jhabua 10 9 2 8 8 Jhabua (M) 8 8 8 8 Indore District 369 204 165 9 9 360 195 165 Sawer 5 5 5 5 Indore 287 166 121 287 166 121 Indore (U.A.) 287 166 121 287 166 121 Mhow 77 33 44 4 4 73 29 44 Mhow Cantt (UA) 73 29 44 73 29 44 West Nimar District 25 11 14 18 7 11 7 4 3 Barwah 7 4 3 7 4 3 Sanawad (M) 4 3 7 4 3 Pansemal 5 3 2 5 3 2 Sendhawa 13 4 9 13 4 9 East Nimar (Khandwa) District 99 44 55 94 43 51 5 4 Harsud 1 Khandwa 3 2 2 2 Khandwa (M.C) 2 2 2 2 Burhanpur 95 42 53 92 41 51 3 2 Nepanagar (N.M) 1 1 Burhanpur (M.C) 2 2 2 2 Bhopal District 15 10 5 15 10 5 Huzur 15 10 5 15 10 5 Bhopal (M.C) 15 10 15 10 5 Sehore District 4 4 4 4 Ashta 4 4 4 4 Ashta (U A) 4 4 4 4 Raisen District Gollarganj Mandideep{NM) 1 1 1 1 Betul District 5 3 2 5 3 2 Betul 3 2 3 2 Betu! (UA) 3 2 3 2 Multai 2 1 2 1 Amla{M) 2 1 1 2 1 1 Jabalpur District 158 72 B6 158 72 86 Murwara 4 3 1 4 3 1 Murwara (Katni )(M.C.) 4 3 1 4 3 1 Vijai raghavgarh 4 2 2 4 2 2 Kymore (UA) 4 2 2 4 2 2 Jabalpur 150 67 83 150 67 B3 Jabalpur (U.A.) 1S0 67 83 150 67 83 (A) Jabalpur 61 37 44 81 37 44 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 48 22 26 48 22 26 (e) Khamaria 8 3 5 8 3 5 (0) G.C.F. Jabalpur (111M) 9 4 5 9 4 5 (F)Vehicle.Fact.Jabalpur (NM) 4 3 4 3 Mandla District Dindori

68 C-7 PART A(i): DISTRiBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chhindwara District 12 5 7 12 7 Parasia 5 3 2 5 2 Chikhli kalan-parasia (U.A.) 5 3 2 5 3 2 (G) Dongar Parasia (M) 5 3 2 5 3 2 Chhindwara 7 2 5 7 2 5 Chhindwara (U.A) 7 2 5 7 2 5 Balaghat District 6 2 4 6 2 4 Baihar 6 2 4 6 2 4 Bilaspur District 4 3 4 3 Bilaspur 4 3 4 3 Bilaspur (U.A) 4 4 3 (A) Bilaspur 4 3 1 4 3 Raigarh District 7 1 6 7 6 Bageecha 4 3 4 3 Kunkuri 2 2 2 2 Udaipur (Dhannjaigam) 1 Rajnandgaon District . 9 5 4 I) 5 4 Rajnandgaon 9 5 4 9 5 4 Rajnandgaon (M.C.) 9 5 4 9 5 4 Raipur District 35 19 16 2 2 33 17 16 Bhatapara 1 1 Bhatapara(M) 1 1 1 Raipur 34 18 16 2 2 32 16 16 Raipur (U.A.) 32 16 16 32 16 16

8 Malayatam Madhya Pradesh 80,7. 44,1'5 36,574 8,- .....7 S,_ 71,274 SI,JIB n,... Morena District 121 62 59 6 4 2 115 58 57 Ambah 3 3 2 2 Ambah(M) 2 2 2 Porsa 2 2 2 2 Porsa (M) 2 2 2 2 Morena 79 41 38 3 2 76 :39 37 Bamor (U.A.) 16 12 4 16 12 4 Morena (M) 60 27 33 60 27 33 Joura 4 2 2 4 2 2 Joura (U.A.) 4 2 2 4 2 2 Kailaras 2 2 1 Sabalgarh 28 15 13 28 15 13 Sabalgarh(U.A.) 28 15 13 28 15 13 Bijeypur 1 Sheopur 2 2 Sheopur kalan (M) 2 2 Bhind District 65 46 19 40 31 9 25 15 10 Bhind 25 15 10 25 15 10 Bhind (M) 25 15 10 25 15 10 Gohad 40 31 9 40 31 9 Gwalior District 2,476 1,525 951 . 11 6 5 2,465 1,519 946 Gird 1,911 1,083 628 1,910 1,082 628 Gwalior(U .A.) 1,910 1,082 828 1,910 1,082 828 (A) Gwalior (M.C.) 1,632 896 736 1,632 896 736 (B) Morar (Cantt) 278 186 92 278 186 92 Pichhor 563 441 122 10 5 5 553 436 117 Tekanpur (N.M) 549 434 115 549 434 115 Dabra (M) 4 2 2 4 2 2 Bhander 2 2 1 Bhancler (M) 2 2 1 Dalia District 41 25 16 41 25 16 Datia 41 25 16 41 25 16 Dalia (M) 41 25 16 41 25 16 Shivpuri District 202 142 60 32 20 12 170 122 48 Pohri 12 8 4 12 6 4

69 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 languagel - Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females f 2 3 4 5 6 7 8 9 fO

Shivpuri 156 115 41 2 154 114 40 Shivpuri (M) 154 114 40 154 114 40 Narwar 15 10 5 15 10 5 Karera 13 7 6 2 11 6 5 Karera (U.A.) 11 6 5 11 6 5 Kolaras 5 2 3 5 2 3 Kolaras (M) 5 2 3 5 2 3 Khaniyadhana 1 1 Guna District 513 285 228 131 108 25 382 179 203 Isagarh 16 4 12 12 4 8 4 4 Isagarh (1.1) 4 4 .. .. Chanderi 12 10 2 10 8 2 2 2 Chanderi (U.A.) 2 2 2 2 Guna 208 91 115 3 3 203 91 112 Guna (M) 203 91 112 203 91 112 Ashoknagar 43 13 30 42 13 29 Ashok nagar (M.) 42 13 29 42 13 29 Raghogarh 224 161 63 102 92 10 122 89 53 V1jaypur (NM) 102 55 47 102 55 47 Raghogarh (M) 20 14 6 20 14 6 Mungaoali 3 2 2 2 Mungaoli (U.A.) 2 2 2 2 Kumbhraj 3 3 3 3 Kumbhraj (M) 3 3 3 3 Chachaura 6 4 2 2 2 4 2 2 Chachaura-Binaganj (U.A.) 4 2 2 4 2 2 Tikamgarh District 59 23 36 3 3 56 23 .0·33 Niwari 6 3 3 6 3 3 Niwari(M) 6 3 3 6 3 3 Jatara 2 Jatara (M) Baldeogarh Khargapllr (M) 1 1 Tikamgarh 50 19 31 2 2 48 19 29 Tikamgarh (M) 47 18 29 47 18 29 Bada Gaon (1.1) 1 1 1 1 Chhatarpur District 91 38 53 6 4 2 85 34 51 Nowgong 20 6 14 2 18 5 13 Nowgong (M) 18 5 13 18 5 13 Chhatarpur 42 23 '9 42 23 19 Chilatarpur (U.A) 42 23 19 42 23 19 Rajnagar 21 5 16 20 4 16 Khajuraho (NM) 20 4 16 20 4 16 Bijawar 8 4 4 3 2 5 2 3 Bijawar 1M) 5 2 3 5 2 3 Panna District 117 55 62 31 18 13 85 37 49 Panna 111 52 59 30 11 13 81 35 46 Panna (UA) 81 35 46 81 35 46 Pawai 6 3 3 5 2 3 Pawai (N.A) 5 2 3 5 2 3 Sagar District 1,089 688 401 81 33 48 1,008 1155 353 Bina 73 25 48 73 25 48 Bina Etawa (U.A.) 73 25 48 73 25 48 (A). Bina Itawa (M) 49 16 33 49 16 33 (B). Bins Rly. Colony (NM) 24 9 15 24 9 1S' Khurai 10 7 3 4 2 2 6 5 Khurai (U.A.) 6 5 6 5 Banda 14 5 9 6 3 3 8 2 6 Shahgarh (M) 8 2 6 8 2 8 Sagar 980 6<43 337 10 27 . 43 910 616 294 Ohana (NM) 249 196 53 - 249 196 53 Sagar (U.A) 661 420 241 681 420 241

10 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total ___ Rural Urban State! Oistrictl Tehsil! Town ------Persons Males Females- Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(A) Sagar 202 120 82 202 120 82 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 459 300 159 459 300 159 Gamakota 8 5 3 B 5 3 Garha kota (M) 8 5 3 8 5 3 Rehli 1 Rehli (M) 1 1 Oeori 3 2 2 1 Oeori(M) 2 1 1 2 1 1 Oamoh District 172 89 83 120 60 60 52 29 23 Halta 4 ·4 2 2 2 2 HattalMl 2 2 2 2 Batiagam 3 2 3 2 Patharla 89 44 45 89 44 45 Damoh 58 32 26 17 8 9 41 24 17 Oamoh (U.A.) 41 24 17 41 24 17 Jabera 9 7 2 9 7 2 Tendukheda 9 5 4 9 5 4 Tendukheda (M) 9 5 4 9 5 4 Salna District 582 321 261 73 33 40 509 288 221 Raghurajnagar 502 283 219 22 11 11 480 272 208 Satna (U.A.) 480 272 208 480 272 208 Nagod 9 4 5 9 4 5 Nagod (M) 3 1 2 3 1 2 Unchahara 1M) 6 3 3 6 3 3 Rampur Baghelan 19 6 13 18 6 12 Rampur Baghelan (M) Amarpatan 4 4 4 4 Maihar 48 24 24 29 12 17 19 12 7 Maihar(M) 19 12 7 19 12 7 Rewa District 480 277 203 166 124 42 314 153 161 Teonthar 2 2 2 2 Sirmour 20 13 7 19 12 7 Sirmour (M) 19 12 7 19 12 7 Hanumana 1 Huzur 451 261 190 157 120 37 294 141 153 Rewa (M.C.) 294 141 153 294 141 153 Raipur Karchulian 5 3 2 5 3 2 Gurh 1 1 Gum 1M) 1 1 1 Shahdol District 1,342 748 594 206 148 58 1,136 600 536 Beohari 43 26 17 43 26 17 Khand (M) 43 26 17 43 26 17 Jaising nagar 6 5 6 5 Jaising nagar (M.) 6 5 1 6 5 1 Bandhogarh 51 26 25 51 26 25 Chandia (M) 4 2 2 4 2 2 Umaria(M) 12 8 4 12 8 4 Nowrozabad (Khodargama) (M) 35 16 19 35 16 19 Shohagpur 656 370 286 139 108 31 517 262 255 PaN (U.A.) 30 18 12 30 18 12 Shahdol (U.A.) 182 78 104 182 78 104 Shahdol (M) 167 70 97 167 70 97 Bhuibandh (NM) 15 8 7 15 8 7 Bumar Ohanpuri (U.A.) 305 166 139 305 166 139 (A) Burhar (M) 305 166 139 305 166 139 (B)Dhanpuri.Nargada H.Dalai(M 180 95 85 180 95 85 (C) Amlai (NM) 124 70 54 124 70 54 Kotma 49 24 25 49 24 25 Bijuri (M) 42 21 21 42 21 21 Kotma(M) 7 3 4 7 3 4 Anuppur 534 295 239 64 38 26 470 257 213 Dola (NM) 21 8 13 21 8 13

71 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language/ Total Rural Urban Stater District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males - Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kelhauri (Chachai) (NM) 111 66 45 111 66 45 Bangawan (NM) 20 12 8 20 12 8 Pasan (M.) 312 169 143 312 169 143 Anuppur (M.) 4 1 3 4 3 Jaithari (M.) 2 1 2 Pushparajgarh 3 2 2 1 Sidhi District 1.172 636 536 462 245 217 710 391 319 Rampur Naikin 23 14 9 23 14 9 Churhat 6 4 2 6 4 2 Gopad banas 79 38 41 2 77 37 40 Sidhi (M) 77 37 40 77 37 40 Chitrangi 44 23 21 44 23 21 Deosar 12 4 8 12 4 8 Majhauli 5 5 5 5 Singrauli 1.003 553 450 370 199 171 633 354 279 Morwa (NMi 272 146 126 272 146 126 Vindhya nagar (NM) 94 56 38 94 56 38 Jayant nagar (NM) 155 93 62 155 93 62 Amlori Colliery (t~.M) 62 38 24 62 38 24 Baidhan(N.M) 50 21 29 50 21 29 Mandsaur District 752 458 294 203 135 68 549 323 226 Jawad 190 134 56 173 122 51 17 12 5 Ratangarh (M) 4 4 4 4 Diken (M) 2 2 2 2 Jawad (M) 11 8 3 ,1 8 3 Neemuch 377 230 147 377 230 147 Neemuch (UA) 377 230 147 377 230 147 Manasa 14 6 8 3 2 11 4 7 Rampura (M) 11 4 7 11 4 7 Bhanpura 32 15 17 22 10 12 10 5 5 Bhanpura (M) 2 2 2 2 Gandhi sagar Hydel Colony (N.M) 8 3 8 3 5 Malhargarh 9 8 2 7 7 Narayangarh (M) 2 2 2 2 Piplya Mandi (M) 5 5 5 5 Garoth 27 15 12 3 3 24 15 9 Garoth (U.A ) 1 1 1 Shamgarh (M) 23 14 9 23 14 9 Mandsaur 103 50 53 103 50 53 Mandsaur (M) 103 50 53 103 SO 5$ Ratlam District 466 249 217 8 5 3 458 244 214 Jaora 22 10 12 3 2 19 8 11 Jaora (UA) 19 8 11 19 8 11 Alot 5 4 2 2 3 2 Tal (M) 3 2 3 2 Ratlam 439 238 201 3 3 436 235 201 Ratlam (U.A) 436 235 201 436 235 201 Ratlam (M.C) 372 203 169 372 203 169 Ratlam Rly Colony (N.M) 64 32 32 64 32 32 Ujjain District 1.205 665 540 173 124 49 1,032 541 491 Khacharod 473 248 225 6 5 467 247 220 Nagda (M) 458 243 215 458 243 215 Khachrod (M) 9 4 9 ·4 5 Mahicipur 12 4 8 9 4 5 3 3 Mahidpur (M) 3 3 3 3 Ghatiya 86 86 B6 86 Tarana 17 8 16 7 9 Tarana (UA) 1 1 Ujjain 580 306 274 54 24 30 526 282 244 Ujjain (UA) 526 282 244 526 282 244 Badnagar 37 13 24 2 2 35 11 24 Badnagar (UA) 35 11 24 35 11 24

72 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 1B SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Total Rural Urban Language! ------Statel OislrictJ Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 234 5 6 7 8 9 10

Shajapur District 220 91 129 36 15 23 182 76 106 Susner 9 2 7 2 7 6 Susner(M) 7 6 7 6 8adod 8adod (M) 1 1 1 1 Agar 24 6 18 2 2 22 4 18 Agar (M) 22 4 18 22 4 18 Shajapur 120 63 57 13 6 7 107 57 50 Shajapur (M) 74 37 37 74 37 37 Maksi (M) 33 20 13 33 20 13 Shujalpur 57 15 42 12 2 10 45 13 32 Shujalpur (M) 45 13 32 45 13 32 Kalapipal 9 4 5 9 4 5 Dewas District 825 456 369 47 25 22 778 431 347 Sonkatch 50 49 49 49 Sonkatch (M) 49 49 49 49 Dewas 716 433 283 23 13 10 693 420 273 Dewas(M.C) 693 420 273 693 420 273 Kannod 10 6 4 9 4 Kannod (U.A.) 1 1 1 Bagli 44 14 30 14 6 8 30 8 22 Hatpiplaya (M) 10 2 8 10 2 8 Bagli(M) 20 6 14 20 6 14 Khateg30n 5 2 3 5 2 3 Khalegaon (M) 2 3 5 2 3 Jhabua District 285 156 129 162 104 58 123 52 71 Thandla 70 37 33 46 36 10 24 1 23 Petlawad 49 34 15 25 16 9 24 18 6 Bamnia (N.A.) 24 18 6 24 18 6 Meghnagar 70 44 26 70 44 26 Jhabua 71 35 36 17 8 9 54 27 27 Jhabua (M) 54 27 27 54 27 27 Jobal 1 1 Jobat(M) 1 Allrajpur 11 2 9 10 2 8 Alirajpur(M) 10 8 10 2 8 Ranapur 13 4 9 3 3 10 4 6 Dhar District 647 490 lS7 340 268 72 307 222 85 Badnawar 23 16 7 15 9 6 7 Badnawar(M) 7 Sardarpur 15 10 10 5 5 5 Sardarpur-Rajgarh(M) 5 5 5 5 Dhar 472 373 99 205 174 31 267 199 68 Ohar(M) 46 25 21 46 25 21 Pithampur(NM) 221 174 47 221 174 47 Gandhwani 69 62 7 69 62 7 Kukshi 10 5 5 10 5 5 Manawar 16 . 6 10 3 2 13 5 8 Manawar (M) 13 5 8 13 5 8 Dharampuri 42 18 24 28 12 16 14 6 8 Dhamnod{M) 13 5 13 5 8 Dharampuri(M) 1 1 1 1 Indore District 4.797 2.687 2.110 207 116 91 4.590 2.571 2,019 Oepalpur 14 9 14 9 5 Belma (M) 14 9 14 9 5 Sawer 4B 32 16 43 28 15 5 4 Sawer(M) 5 4 1 5 4 Indore 3,709 1,944 1,765 125 63 82 3,584 1,881 1,703 Rau(Ml 11 6 5 11 6 5 Indore (U.A.) 3,573 1,875 1,698 3.573 1.875 1,698 Mhow 1,026 702 324 39 25 14 987 677 310 Mhow Cantt (U.A.) 863 569 274 863 589 274

73 C-7 PART A(I,: DISTRIBUTION OF THE 18 SCHt:OULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS • 1991 Language/ Total RIlf8I Urban Statel District! TehsiV Town -P-e-rso-n-s--'Males-' --F-em-ale-s Persons MaJes Females Persons Mates Females 234 5 6 I 8 9 10

Mhowgaon (M) 123 88 35 123 sa 35 Manpur (N.A. i I 1 , West Mmar District 302 140 162 71 37 J4 231 103 128 Sarwaha 127 67 60 6 4 2 121 63 58 Sarwaha (U.A.) 60 45 15 60 45 15 Sanawad (M) 61 18 43 61 18 43 Maheshwar 29 20 9 21 14 7 8 6 2 Mandleshwar (M.) 8 6 2 8 6 2 Kasrawad 5 4 "3 "3 2 Kasrawad 1M) 2 1 I 2 1 1 Barwani 16 8 8 15 7 8 Barwani (M) 15 7 8 15 7 8, Thikri 7 4 3 7 4 3 Segaon 1 1 Bhikangaon 13 2 11 9 8 4 "3 Bhikangaon (U) 4 1 3 4 1 3 Khargone 56 26 30 7 4 3 49 22 21 Gogaon(NM) 2 1 2 1 1 Khargone (M) 47 21 26 47 21 26 Pansemal 3 2 2 1 PansemallM) 1 1 Sendhwa 39 35 8 7 31 3 28 Sendhwa (M) 31 3 28 31 3 28 Bhagwanpura 6 3 6 3 3 Easl Nimar (Khandwa) District 632 328 304 219 119 100 413 209 204 Harsud 21 9 12 19 7 12 2 2 Harsud (M) 2 2 2 2 Khandwa 394 208 186 181 ·106 75 213 102 111 Mundi (M) 8 3 5 8 3 5 Khandwa (M.C) 205 99 106 205 99 106 Pandhana 6 2 4 5 4 1 Pandhana (M) 1 Burhanpur 211 109 102 14 5 9 197 104 93 Nepanagar (N.M) 141 81 60 141 81 60 Burhanpur (M C) 56 23 33 56 23 33 Rajgarh District 222 92 130 51 13 38 171 79 92 Jirapur 11 3 8 11 3 8 Jirapur (M) '1 11 3 8 Khllchipur Khilchipur (M) 1 Rajgarh 53 17 36 2 2 51 17 34 Rajgarh (M) 51 17 34 51 17 14 Biaara 54 28 2€ 8 2 6 46 26 20 Suthaliya (M) 2 2 2 2 Biaera (M) 44 26 18 44 28 18 Sarangpur 46 20 26 10 2 8 36 16 18 Pachore (M) 4 4 4 4 Sarangpur (M) 32 14 18 32 14 18 Narsingarh 56 23 33 30 9 21 26 14 12 Narsingarh (M) 24 13 11 24 13 11 Boda (M) 2 1 1 2 1 1 Vidisha District 475 253 222 28 19 9 447 234 213 Laten 2 2 1 Lateri( N AI 2 2 1 1 Sirenj 31 9 22 31 9 22 SironJ (M) 31 9 22 31 9 22 Kurwai 1 1 Basoda 69 43 21 15 6 46 11 37 Basoda (M) 48 37 48 '1 37 Neteran 1 Gyaraspur 2 Vidisha 369 216 153 366 153

74 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Total Rural Urban Statal District! Tahsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Vldisna (M) 366 213 153 366 213 153 Bhopal District 15.943 6,399 7.544 30 11 19 15,913 B,386 7,525 BerBsia 10 8 2 2 2 8 6 2 Berasia (M) 8 6 2 8 6 2 Huzur 15,933 8,391 7,542 28 9 19 15,905 8,382 7,523 Bhopal (M.C) 15,905 8,382 7,523 15,905 8,382 7,523 Sahare District 264 161 103 19 12 7 245 149 96 Sehore 131 66 65 5 4 126 65 61 Sehore (U.A.) 126 65 61 126 65 61 Ashta 70 57 13 2 68 56 12 Ashta (U:A) 68 56 12 68 56 12 Ichhawar 15 12 3 9 6 6 4 2 fchhawar (M) 6 4 2 6 4 2 Nasrullaganj 4 2 2 4 2 2 Nasrullaganj (M) 4 2 2 4 2 2 Budnl 44 24 20 3 2 41 22 91 Budo! (M) 37 20 17 37 20 17 Rehtl (M) 4 2 2 4 2 2 Raisen District 877 431 446 368 174 194 509 257 252 Ralsen 150 58 92 55 35 20 95 23 72 Raisen(M) 95 23 72 95 23 72 Begamganj 54 5 49 53 4 49 Segamganj(M} 53 4 49 53 4 49 Goharganj 371 236 135 46 23 23 325 213 112 Mandldeep(NM} 285 196 89 285 196 89 Obeduflaganj(M) 23 7 16 23 7 16 Sultanpur(M) 17 10 7 17 10 7 Baraily 250 120 130 214 103 111 36 17 19 Badi(M) 20 9 11 20 9 11 Baraily(M) 16 8 8 16 e 8 Silwan; 52 12 40 52 12 40 Betul District 1,270 676 592 59 27 32 1,211 651 560 Bhainsdehi 15 B 7 7 3 4 8 5 3 Bhainsdehi (M) 8 5 3 8 5 3 Beluf 1,071 566 505 28 13 15 1,043 553 490 Sami(U.A.) 663 468 395 863 468 395 Salul (VA) 180 85 95 180 85 95 Shahpur 19 8 11 19 8 Il Muftai 165 96 69 5 3 2 160 93 67 Amla(M) 133 76 57 133 76 57 Multa! (UA) 27 17 10 27 17 10 Hoshangabad District 1,635 926 707 189 106 83 1,446 822 624 Khir1

75

11 .. 2 RGliND!2()03 C.7 PART A(I): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEOULED I.ANGUAGES STATE, DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS ·1991 languagel Total Rural .-...... __ ...... _-.__ ..... -_ ..... _ Urban Statei District! TehsU' Town Persons Males Females 234 5 6 7 8 9 10

Piparia 404 275 129 27 18 9 377 257 120 Piparia (M) 34 18 16 34 IS 16 Pachmarhi (U.A.) 345 239 104 343 239 104 (A) Pachmarhi (NM) 62 11 51 62 11 51 (a) Pachmarhi Canlt(ean!!) 281 228 53 281 228 53 Bankhedi 19 5 14 19 5 14 Jabalpur District 8.582 4.803 3.779 123 80 43 8.459 4,723 3,736 Murwsrs 415 222 193 27 17 10 388 205 183 Murwsrs (Katni )(M.C.) 388 205 183 388 205 183 Vijai raghavgarh 91 52 as 11 a 3 80 44 36 t

76 C·7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban .... _.... __ ._. .,--_ ... _-- Statel Districtl Tahsill Town Persons Males Females -P-ers-o-n-s-·...,M~ale:--s--F~e-m-a-Ie-s- Persons Males Females 2 3 4 567 8 9 10

Sausar(M) 9 5 4 9 5 4 Mohgaon (M) 2 2 2 lodhi kheda (M) 3 2 Pandhurna 24 14 10 23 13 10 Pandhurna (M) 23 13 10 23 13 10 Chaura! 7 5 2 5 4 2 1 1 Chaurai Khas (M) 2 1 2 1 1 Seoni District 176 BB 88 76 41 35 100 47 53 Lakhnadon 17 B 9 1 16 7 9 Lakhnadon(M) 11 4 7 11 4 7 Dungariya Chhapara (NM) 5 3 2 5 3 2 Keolari 18 11 7 18 11 7 Seani 140 69 71 56 29 27 84 40 Seoni(M) 84 40 44 84 40 Barghat 1 1 Balaghal District 497 279 218 374 213 161 123 S6 57 Kalan;li 12 9 3 6 4 2 6 5 1 Katangi (M) 2 2 2 2 Tirodi(N.M) 4 3 1 4 3 1 Balaghat 138 76 62 27 18 9 111 58 53 Balaghal (U.A.) 111 56 53 111 58 53 Baihar 347 194 153 341 191 150 6 3 3 Baihar (M) 6 3 3 6 3 3 Surguja District 1.537 790 747 319 163 156 1.218 627 591 Pal 4 4 4 4 Wadrafnagar 7 2 7 2 5 Pratappur 10 5 5 10 5 5 Baikunlhpur 317 184 133 102 53 49 215 131 84 Charcha (N.M) 114 69 45 114 69 45 West Chirmiri (N.M) 17 10 7 17 10 1 Baikunthpur (M) 48 33 15 48 33 15 Karia Block (N.M) 36 19 17 36 19 11 Samri 4 4 4 4 Manendragarh 381 224 157 8 8 373 216 151 Manendragarh (M) 72 40 32 72 40 32 Khonga pani (N.M) 11 7 4 11 7 4 Jhagrakhand (M) 35 20 15 35 20 15 Khurasia (U.A.) 255 149 106 255 149 106 Khurasia (NM) 59 35 24 S9 35 24 (8) N.C.P.H. Coliiery (N.M) 23 13 10 23 13 10 (C) Gelha pani (N.M) 2 1 2 1 1 (0) Doman Hill Colliery (N.M) 79 42 37 79 42 37 (E) Chirmiri 92 58 34 92 58 34 Surajpur 489 251 238 139 68 71 350 183 167 Surajpur (M) 13 7 6 13 7 6 Vishrampur (N.M) 337 176 161 337 176 161 Ambikapur 313 117 196 33 20 13 280 97 183 Ambikapur (U.A) 280 97 183 280 97 183 Lundra 1 1 1 Sitapur 11 3 8 11 3 8 Bilaspur Districl 5,147 2,845 2.302 1.773 1.029 744 3.374 1,816 1,558 Pendra Road 32 19 13 16 9 7 16 10 6 Gaurella (U.A.) 15 9 6 15 9 6 Pendra (U.A.) 1 1 1 Pandariya 2 2 1 Pandariya (M.) 2 I 1 2 1 Lormi 9 5 4 6 3 3 3 2 Lormi(M) 3 2 1 3 2 1 Kola 24 16 8 10 5 5 14 11 3 Kola (UA) 14 11 3 14 11 3 Katghora 1.587 925 662 1,264 745 519 323 180 143 Katghora (M) 27 16 11 27 16 11

77 C-7 PART A(i); DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS. TEHSllS AND TOWNS - 1991 languagel Total Rural Urban Statet DistricV TehsiV Town Persons Males 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jail (NM) 212 117 95 212 117 95 Gajra (NM) 27 17 10 27 17 10 Mongrs (NM) 57 30 27 57 30 27 Korba 1,955 1,097 858 102 77 25 1,853 1,020 833 Korba (NM) 1,853 1,020 833 1,853 1.020 833 Mungeli 15 8 7 15 8 7 Mungeli (U.A.) 15 8 7 15 8 7 Takhatpur 49 25 24 49 25 24 Bilaspur 1,166 560 586 183 96 87 983 464 499 Bilaspur (U.A) 983 484 499 983 484 499 (A) Bilaspur 691 327 364 691 327 364 (B) Bilaspur Rly Colony(NM) 268 142 126 268 142 126 (e) Sirgiti (NM) 24 15 9 24 15 9 Janjgir 216 128 88 103 59 44 113 89 44 Naila Janjgir (M) 28 19 9 28 19 9 Akaltara (M) 73 44 29 73 44 29 Shivri Narayan (M) 12 6 6 12 6 6 Champa 47 27 20 5 2 3 42 25 17 Champa (M) 42 25 17 42 25 17 Sakti 32 6 26 27 2 25 5 4 Sakti(M) 5 4 5 4 Bilha 5 :2 3 5 2 3 Bilha (M) 5 2 3 5 2 3 pamgarh 8 6 2 8 6 2 Raigarh District 482 231 251 158 75 83 324 156 168 Bageecha 33 9 24 33 9 24 Jashpur 25 13 12 3 2 22 12 10 Jashpur nagar (M) 22 12 10 22 12 10 Kunkuri 50 13 37 50 13 37 Pathalgaon 28 9 19 2 26 S 18 Pathalgaon (M) 26 8 18 26 8 18 Udaipur (Dharamjaigarh) 7 4 3 6 4 2 Dharamjaigarh (M) 6 4 2 6 4 2 Gharghoda 9 2 7 3 6 2 4 Gharghoda (M) 6 2 4 6 2 4 Raigarh 286 162 124 44 242 118 124 Rajgarh (U.A.) 242 118 124 242 118 124 Kharsia . 9 7 2 5 4 4 3 Kharsia (U.A.) 4 3 4 3 1 Sarangarh 35 12 23 17 3 14 18 9 9 Sarang:uh (U A) 18 9 9 18 9 9 Rajnandgaon District 413 238 175 92 56 36 321 182 139 Kawardha 26 15 11 11 7 4 15 e 7 Kawardha (M) 15 8 7 15 8 7 Chhuikhadan 7 4 3 7 4 3 Gandai (M) 3 2 1 3 2 Chhuikhadan (M) 4 2 4 2 2 Khairagarh 29 15 14 28 1~ 13 Khairagarh (M) 26 15 13 28 15 13 Dongargarh 48 29 19 12 8 4 36 21 15 Dongargarh (M) 36 21 15 36 21 15 Rajnandgaon 265 151 114 42 18 223 127 96 Rajnandgaon (M.C.) 223 127 96 223 127 96 Dongargaon 24 18 6 16 13 3 8 5 3 Dongargaon (M) S 5 3 8 5 Mohla 10 4 6 10 4 6 Ambagarh 4 2 2 2 Ambagarh Chowki (M) 4 2 4 2 Durg District 17,24G 9.271 7975 27D ~3S 134 16,976 9.135 7.841 Durg-Bhilai nagar (U.A.) 15.203 8,20B 6.995 15.203 a.208 6.995 Bemetara 2 1 1 Bemetara (M) 2 1 2

78 c-r PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel Districtl Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Berla 1 1 Dhamdha 519 245 274 19 9 10 500 236 264 Dhamdha (M) 2 1 2 1 1 Ahiwara (M) 362 166 196 362 166 196 Kumhari (N.M) 136 69 07 136 69 67 Durg 14.997 8,107 6,890 70 39 31 14.927 8.068 6.859 Dundera (N.M) 7 5 2 7 5 2 Durg-8hilai nagar (UAJ(Part-IJ 14.920 6.063 6,857 14,920 48,063 6,857 (A) Durg 1,19& 600 590 1,196 600 590 (B) Bhilai nagar 12.189 6.595 5,594 12.189 6,595 5,594 (C) Kohka • 567 300 267 567 300 267 (D)Chhaoni (NM) 792 455 337 792 455 337 (F) Jamul (NM) 176 107 69 176 107 69 Patan 295 147 148 7 7 288 147 141 5 ~. Patan (M) 5 2 3 3 Durg Bhilainagar(U.A.) (part-II) 283 145 138 283 145 138 Charoda •• 183 93 90 183 . 93 90 (G) Bhilai kalan (NM) 100 52 48 100 52 48 Gunderdehi 15 8 7 15 8 7 Dendilehara 5 2 3 5 2 3 Sanjari baled 1,411 759 652 152 76 76 1.259 683 576 Baled (M) 30 19 11 30 19 11 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 1227 662 565 1.227 662 565 Kumud-Katta (NMi 2 2 2 2 Gurur 1 1 Raipur District 3.183 1,709 1,474 472 241 231 2.711 1,468 1,243 Simga 7 4 3 4 2 2 3 2 1 Simga (M) 3 2 3 2 1 Bhatapara 43 25 18 12 7 5 31 18 13 Bhatapara(M) 31 18 13 31 18 13 Baloda Bazar 53 33 20 35 22 13 18 11 7 Balo

79 C-7 PART A(I): DISTRIBUTION OF THE tB SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 language! Total Rural Urban State! Dislrictl TehsiV Town Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kondagaon 157 75 82 29 14 15 128 61 67 Kondagaon (M) 128 61 67 128 61 67 Jagdalpur 919 502 417 288 168 120 631 334 297 Jagdalpur (U.A.) 631 334 297 631 334 297 Bhopal Pallnam (matdand) 13 10 3 13 10 3 Bijapur 61 32 29 61 32 29 Dantewara 1,698 966 732 219 135 84 1.479 831 648 Bade Bacheli (NM) 452 257 195 452 257 195 Kirandul (NM) 1,027 574 453 1,027 574 453 Konta 114 62 52 114 62 52

9111nlpurl Madhya Pradesh 231 166 65 3 2 228 164 64 Gwalior District 69 42 27 2 67 41 26 Gird 46 28 18 46 28 lB Gwalior(UA) 46 2B 18 46 26 I'B (A) Gwalior (M.C.) 21 9 12 21 9 12 (8) Morar (Cantt) 25 19 6 25 19 6 Pichhore 23 14 9 2 21 13 Tekanpur (N.M) 21 13 8 21 13 8 Sagar Districl 11 B 3 11 8 3 Sagar 11 11 B 3 Sagar (U.A) 11 11 8 3 (A) Sagar 3 1 3 2 (B) Sagar Cantt (Gantt) 8 7 8 7 Damoh District Patharia Rewa District 4 4 4 Huzur 4 4 4 4 Rewa (M.C.) 4 4 4 4 Mandsaur District 19 13 6 19 13 6 Neemuch 14 10 4 14 10 4 Neemuch (U.A.) 14 10 4 14 10 4 Manasa 5 3 2 5 3 2 Rampura(M) 5 2 5 2 Dewas District Dewas Dewas(M.C) 1 Indore District 26 17 9 26 17 9 Indore 12 9 3 12 9 3 Indore (U.A.) 12 9 3 12 9 3 Mhow 14 8 6 14 8 6 Mhow cantt (UA) 14 8 S 14 8 6 East Nimar (Khandwa) District 2 2 2 2 Burhanpur 2 2 2 2 Burhanpur (M.C) 2 2 2 2 Bhopal District 54 45 9 54 45 9 Huzur 54 45 9 54 45 9 Bhopal (M.C) 54 45 9 54 45 9 Hoshangabad Districl 4 4 4 4 Itarsi 3 3 3 3 Itarsi (U.A) 3 3 3 3 (AIKarsi 3 3 3 3 Piparia 1 Pachmarhi (UA) 1 (8) Pachmarhi Cantt(Cantt) 1 Jabalpur District 21 15 6 21 15 6 Jabalpur 21 15 6 21 15 6 Jabalpur (UA) 21 15 6 21 15 6 (A) Jabalpur 11 8 3 11 8 3 (8) Jabalpur Gantt. (Cantt) 10 7 3 10 7 3 Chhindwara District

80 C-7 PART A(i); DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEI-iSllS AND TOWNS -1991 Languagel Tolal Rural Urban -.. -.. -..... -.... ~------.. --..... ------.... ----..... -.... _.. _-_ .. _.... _.. ------.. --_...... _.... _---'"'_------_- Statel DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chhinawara Chhindwara (UA) 1 1 1 8ilaspur District 4 2 2 4 2 2 Korba 4 2 2 4 2 2 Korba (NM) 4 Z 2 4 2 2 Rajnandgaon District 3 3 3 3 Khairagarh 3 3 3 3 Khairagarh (M) 3 3 3 3 Durg District 2 2 2 2 Durg-Bltilai Nagar (UA) 2 2 2 2 Durg 2 2 2 2 Durg Bhilainagar (UA) (Part-I) 2 2 2 2 (B) Bhilainagr 2 2 2 2 Raipur District 9 7 2 9 7 2 Raipur 9 7 2 9 7 2 Raipur (U.A.) 9 7 2 9 7 2

10 Maratht Madhya Pradesh 1,283,977 652,765 631,212 748,044 376,943 37t,101 535,933 275,822 DO,111 Morena District 521 268 253 102 49 53 419 219 200 Ambah 14 8 6 14 8 6 Ambah(M) 14 8 6 14 8 6 Porsa 7 5 2 7 5 2 Porsa (M) 7 5 2 7 5 2 Morena 159 86 73 4 4 155 82 73 (I) Bamor (M) 48 26 22 48 26 22 Morena (M) 107 56 51 107 56 51 Joura 97 46 51 76 33 43 21 13 8 (I) Joura (M) 21 13 8 21 13 8 Kailara& 33 18 15 4 2 2 29 16 13 Sabalgarh 21 11 10 21 11 10 Subalgarh (U.A .. ) 21 11 10 21 11 10 Vijaypur 8 5 3 S 5 3 Sheopur 182 89 93 10 5 5 172 84 88 Sheopur(M) 172 64 88 172 64 88 Bhind District 275 146 129 16 13 3 259 133 126 Bhtnd 187 93 94 1 186 92 94 Bhtnd (M) 186 92 94 186 92 94 Mehgaon 4 2 2 4 2 2 Gormi(M) 2 2 2 2 Mehgaon (M) 2 2 2 2 Gohad 52 34 18 10 10 42 24 18 Gohad(M) 42 24 18 42 24 18 Roun 5 2 3 5 2 3 Mihona 4 2 2 4 2 2 Mihona(M) 4 2 2 4 2 2 Lahar 23 13 10 23 13 10 Lahar(M) 9 5 4 9 5 4 Alampur(M) 10 5 5 10 5 5 Daboh(M) 4 3 4 3 Gwalior District 19,236 10,034 9,202 82 38 44 19,154 9,996 9,158 Gird 18.702 9.696 9,006 29 13 16 18.673 9.683 8,990 Gwalior(U.A.) 18,673 9,683 8,990 18,673 9,683 8:990 (A) GWaiior (M.C.) 17,576 8,879 8,697 17,576 8.879 8,697 (B) Morar (Cantt) 1,097 804 293 1,097 804 293 Pichhore 413 283 130 33 18 15 380 265 115 Tekanpur (N.M) 213 In 36 213 177 36 Pichhore (M) 2 2 2 2 Dabra (M) 165 88 n 165 88 77 Bhttarwar 76 38 38 17 7 10 59 31 28 Antari(M) 1 1 1 1 Bhitarwar (M) 58 30 28 58 30 28

81 C-7 PART A(!): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Language/ Total Rural Urban .. _--_ ..... ___...... _-"'------_ .. __ ... -._...... _------.. _---_.. ------Stater District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhander 45 17 28 3 3 42 17 25 Bhander (M) 42 17 25 42 17 25 Datia District 137 65 72 4 3 133 64 69 Seondha 3 3 3 3 Seondha (M) 2 2 2 2 Inder garh (M) 1 1 Datia 134 62 72 3 130 61 69 Dafia(M) 130 61 69 130 61 69 Shivpuri District 894 475 421 220 119 101 674 354 320 Potu; 42 22 20 42 22 2IJ Shivpuri 617 327 290 15 9 6 602 318 284 Shivpuri (M) 602 318 284 602 318 284 Narwar 20 10 10 20 10 10 Karera 31 18 13 6 4 2 25 14 11 Karera (UA) 25 14 11 25 14 11 Kolaras 153 79 74 127 67 50 26 12 14 Kolaras (M) 11 5 6 11 5 6 Badarwas (M) 15 7 e 15 7 8 Pichhore 23 12 11 10 7 3 13 5 a Pichhore (M) 13 5 8 13 a Khaniyadhana 8 5 3 B 5 3 Khaniyadhana (M) 8 5 3 B 5 3 Guna District 2.629 1,344 1,285 1,145 5SG 559 1,484 758 726 Isagam 311 174 137 261 162 119 30 12 18 Isagam 1M) 30 12 18 30 12 18 Chanderi 55 28 Z7 37 18 19 18 10 8 Chandari (U.A.) 18 10 8 18 10 8 Guna 1.618 796 822 £03 285 318 1,015 511 504 Guna (M) 1.015 511 504 1,015 511 504 Ashok nagar 311 157 154 128 64 64 183 93 90 Ashok nagar (M.) 183 93 90 183 93 90 Raghogarh 208 126 82 54 35 19 154 91 63 Vijaypur (NM) 132 60 5. 132 80 52 Raghogarh 1M) 22 11 11 22 11 11 Mungaoali 64 27 37 12 4 8 52 23 29 Mungaoli (UA) 52 23 29 52 23 29 Kumbhraj 19 13 24 15 9 8 4 4 Kumbhraj (M) 8 4 4 8 4 4 Aron 7 3 4 6 3 3 Aron (M) 6 3 6 3 3 Chachaura 23 14 9 5 3 2 18 11 7 Chachaura-Binaganj tU .4.. ) 18 11 7 18 11 7 Tikamgarh District 118 sa 59 22 12 10 96 47 49 Niwari 3 3 1 2 2 Niwari(M) 2 2 2 Prilhvipur 4 3 3 2 Prrthvipur(M) 3 2 1 3 2 Jatara 18 7 11 15 5 3 2 1 Palera (M) 3 2 3 2 1 Baldeogarh 19 13 6 5 5 14 8 6 Khargapur (M) 9 5 4 9 5 4 Baldeogarh (M) ;, 3 2 Tikamgarh 74 33 41 74 33 41 Tikamgarh (M) 69 30 39 69 30 39 Bada gaon (M) 5 3 2 5 3 2 Chhatarpur District 194 101 93 12 S 6 182 95 87 Nowgong 49 22 27 1 1 48 21 27 Harpalpur (M) 7 5 2 7 6 2 Nowgong (M) 32 14 18 32 14 18 Gami Malhara (M) 9 9 2 7 Chhlj[arpur 107 59 48 le7 59 48 Chtoatarpur (U.A) 107 59 48 ')9 48

82 C-7 PART A(U: DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel ._------:----Total _._------Rural Urban Statel Districti Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females z 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajnagar 20 9 1 1 3 4 13 6 7 Khajuraho (NM) 13 6 7 13 6 7 Sijawar 18 11 7 4 2 2 14 9 5 Salai(M) 1 1 1 1 Bijawar (M) 3 2 1 3 2 Bada Malhara (M) 10 6 4 10 6 4 Panna District toe 63 43 53 30 23 53 33 20 Ajalgarh 2 2 1 1 1 Ajalgarh (M.) 1 1 1 1 Panna 66 39 27 28 15 13 38 24 14 Panna (U.A.) 38 24 14 38 24 14 Gunnor 15 9 6 14 8 6 Amanganj (M) 14 8 6 14 8 8 Pawai 2 2 1 Shahnagar 21 12 9 21 12 9 Sagar District 3,330 2.014 1.316 225 121 104 3,105 1,893 1.212 Bina 257 134 123 29 16 13 228 118 110 (A). Bina Etawa (M) 228 118 110 228 118 110 (8). Bina Rly. Colony (NM) 49 24 24 48 24 24 Khurai 119 51 68 65 28 37 54 23 31 Khurai (U.A) 54 23 31 54 23 31 Banda 26 18 8 2 2 24 16 8 Shahgarh (M) 12 8 4 12 8 4 Banda (M) 12 a 4 12 8 4 Sagar 2.773 1.723 1.050 93 54 39 2.680 1.669 1.011 Shahpur(M) 1 Rahatgarh (M) 4 3 4 3 Ohana (NM) 82 45 37 82 45 37 Sagar (U.A) 2,593 1.621 972 2.593 1.621 972 (AI Sagar 1,259 659 800 1.259 659 600 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 1,334 962 372 1,334 962 372 Garhakota 24 19 5 24 19 5 Gartlakota (M) 24 19 5 24 19 5 Rehli 21 11 10 5 3 2 16 8 8 Rehli(M) 16 8 e 16 8 8 Deori 110 58 52 31 18 13 79 40 39 Deori(M) 79 40 39 79 40 39 Damoh District 643 338 305 171 8a 83 472 250 222 Hatta 40 24 18 12 6 6 28 18 10 Hatta (M) 28 18 10 28 18 10 Baliyagarh 73 41 32 73 41 32 Patharia 34 19 16 19 10 9 15 8 7 Patharia (M) 15 8 7 15 8 7 Damoh 476 242 234 53 22 31 423 220 203 Hindoria (NA) 1 1 1 Damoh (U.A.) 422 220 202 422 220 202 Jal)era 8 6 :2 e 6 :2 Tendukheda 12 7 5 6 3 3 6 4 2 Tendukheda (M) 6 4 2 6 4 2 Satna District 664 344 320 183 94 69 481 25() 231 Raghurajnagar 365 189 178 19 9 10 346 180 166 Kothi (M) 1 1 Jaitwara(M) 8 5 3 8 S 3 Satna (U.A.) 337 174 163 337 174 163 NagO

83

i""') _ .,. D/1J~n/"(\n1 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsilf Town 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Maihar (M) 52 26 26 52 26 26 Rewa District 532 271 261 79 4D 39 453 231 222 Teonthar 11 8 3 5 4 1 6 4 2 Chakghat (M) 6 4 2 6 4 2 SirmQur 141 78 63 20 6 12 121 70 51 Sirmour(M) 55 30 25 55 30 25 Semaria (M) 6 3 3 6 3 3 Baikunthpur (M) 10 6 4 10 6 4 Mangawan (M) 50 31 19 50 31 19 Hanumana 4 2 2 4 2 2 Hanumana (M) 4 2 2 4 2 2 Mauganj 2 1 2 1 Mauganj (M) 2 1 1 2 Huzur 361 175 186 42 22 20 319 153 166 GOvindgarh (M) 4 3 7 4 3 Rewa (M.C.) 312 149 163 312 149 163 Raipur karchulian 7 3 4 7 3 4 Gurh 6 4 2 5 3 2 Gurh (M) 1 1 Shahdol District 1,613 870 743 350 185 165 1.263 685 578 Beohari 45 18 27 10 4 6 35 14 21 Khand (M) 30 12 18 30 12 18 Beohari(M) 2 5 2 3 Jaising Nagar 10 6 4 10 6 4 Jaising nagar (M) 10 6 4 10 6 4 Bandhogarh 136 72 64 33 17 16 103 55 48 Chandia (M) 6 4 2 6 4 2 Umaria(M) 44 23 21 44 23 21 Nowrozabad (Khodargama) (M) 53 28 25 53 28 25 Shohagpur 852 454 398 140 70 70 712 384 328 Pali(U.A) 19 11 8 19 11 8 Shahdol (U.A.) 422 228 194 422 228 194 (A) Shahdol (M) 284 155 129 284 155 129 (8) Bhuibandh (NM) 138 73 65 138 73 65 (A) Burhar (M) 107 59 48 107 59 48 Burhar-Dhanpuri (U.A.) 271 145 126 271 145 126 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai (M) 70 34 36 70 34 36 (e) Amla! (NM) 94 52 42 94 52 42 Kotma 106 61 45 106 61 45 Sijuri (M) 77 45 32 77 45 32 KOlrna (M) 29 16 13 29 16 13 Anuppur 440 247 193 143 82 61 297 165 132 Dola (NM) 9 5 4 '9 (j 4 Kelhauri (Chachai) (NM) 141 81 60 141 81 60 Bangawan (NM) 24 12 12 24 12 12 Pasan (M.I 63 33 30 63 33 30 Anuppur (M.) 50 26 24 50 26 24 Ja!thari (M.) 10 8 2 10 8 2 PUshparajgarh 24 12 12 24 12 12 Sidhi District 426 233 193 185 97 88 241 136 105 Rampur Naikin 18 10 8 18 jO Churhat 66 32 34 66 32 34 Gopad banas 62 31 31 62 31 31 Sidhi (M) 62 31 31 62 31 31 Sihawal 2 1 1 2 1 1 Chitrangi 14 7 7 14 7 7 Deosar 5 4 5 4 Kusmi 2 2 :2 2 Singrauli 257 146 111 78 41 37 179 105 74 Morwa (NM) 65 47 38 as 47 38 Vindhya nagar (NM) 56 35 21 56 35 21 Jayanl nagar (NM) 4 3 4 3

84 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Total Rural Urban Stater Districtl TehsilfTown Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Amlori Colliery (NM) 10 7 3 10 7 3 Baidhan{NM) 24 13 11 24 13 II Mandsaur District 2,541 1,308 1,233 361 207 154 2,180 1.101 1,079 Jawad 191 106 85 140 76 64 51 30 21 Singoli (M) 5 3 2 5 3 2 Ralangarh (M) 1 1 1 1 Diken (M) 5 3 2 5 3 2 Jawad (M) 40 24 16 40 24 16 Neemuch 740 409 331 18 9 9 722 400 322 Neemuch (UA) 719 398 321 719 398 321 Jiran (M) 3 2 '1 3 2 Manasa 138 69 69 24 19 5 114 50 54 Rampura (M) 82 36 46 82 36 46 Manasa (M) 32 14 18 32 14 18 Bhanpura 156 92 64 43 33 10 113 59 54 Bhanpura (M) 32 14 18 32 14 18 Gandhisagar Hydel Colony (N.M) 81 43 38 81 43 38 Mafhargarh 38 17 21 10 4 6 28 13 15 Mafhargarh (M) 13 8 5 13 8 5 Narayangarh (M) 2 2 2 2·' Piplya Mandi (M) 13 5 8 13 5 8 Garoth 134 66 68 39 18 21 95 48 47 Garoth (UA) 39 22 17 39 22 17 Shamgarh (M) 56 26 30 56 26 30 Mandsaur 1,013 485 528 41 19 22 972 466 506 Mandsaur (M) 972 466 506 972 466 506 Sitamau 131 64 67 46 29 11 85 35 50 Sitamau (M) 85 35 50 85 35 50 Ratlam District 4,337 2,183 2,154 122 67 55 4,215 2,116 2,099 Jaora 340 174 166 43 26 17 291 148 149 Jaora (UA) 296 148 148 296 148 148 Piploda (M) 1 1 1 1 AlaI 35 17 18 17 6 9 18 9 9 Alol(M) 14 6 6 14 6 6 Tal(M) 4 3 1 4 3 1 Sailana 43 16 27 8 3 5 35 13 22 SaHana (UA) 35 13 22 35 13 22 Bajna 25 14 11 25 14 11 Ratlam 3,894 1,962 1,932 29 16 13 3,865 1,946 1,919 Namli(M) 4 1 3 4 1 3 Ratlam (U.A) 3,861 1,945 1,916 3,861 1,945 1,916 ("-) Ratlam (M.C) 3,268 1,640 1,628 3,268 1,640 1,828 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 593 305 288 593 305 288 U~ain District 14,279 7,162 7,117 208 108 100 14,071 7,054 7,017 Khacharod 1,452 741 711 5 2 3 1,447 739 708 Nagda (M) 1,188 807 581 1,188 607 581 Khachrod (M) 178 95 63 176 95 83 Unhel(M) 81 37 44 81 37 44 Mahidpur 168 90 78 56 28 28 112 62 50 Mahidpur (M) 112 62 50 112 62 50 Ghatiya 18 9 9 18 9 9 Tarana 90 44 46 14 6 8 76 38 38 Tarana (UA) 76 38 38 76 38 38 Ulialn 12,183 6,087 6,096 33 19 14 12,150 6,068 6,082 Uliain(UA) 12,150 6,068 6,082 12,150 6,068 6,082 Badnagar 368 191 177 82 44 38 286 147 139 Badnagar (UA) 286 147 139 286 147 139 Shajapur District 2,817 1,466 1,351 773 401 372 2,044 1,065 979 Susner 155 77 78 31 16 15 124 61 63 Soy atka Ian (M) 51 24 27 51 24 27 Susner(M) 73 37 36 73 37 3& Nalkheda 51 27 24 16 9 7 35 18 17

85 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Stalel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Nalkheda (M) 35 18 11 35 18 17 Badod 58 30 28 23 11 12 35 19 16 Badod (M) 3S 19 16 3S 19 16 Agar 294 146 148 13 5 a 281 141 140 Agar (M) 251 130 121 257 130 127 Kanad(M) 24 11 13 24 11 13 Shajapur 1.086 S86 520 343 182 181 7"3 38.& 359 Shajapur (M) 582 294 288 582 294 288 Maksi (M) 161 90 71 161 90 71 Shujalpur 917 517 480 151 75 76 B26 4.&2 384 Shujalpur (M) 745 398 341 745 398 347 Akodia (M) 18 41 31 78 41 37 Polay kalan (M) 3 3 3 3 Kalapipal 196 103 93 196 103 93 Dewas District 10.230 5.258 4.972 562 288 274 9.688 4.970 4.698 Tonkkhurd 41 18 23 41 18 23 Sonkatch 234 128 108 22 10 12 212 118 98 Bhaurasa (M) 26 15 11 28 15 II Sonkalch (M) 186 101 85 186 101 85 Dewas 9.100 4.e83 4.417 175 96 79 8.925 4.587 ",338 Dewas(M.C) 8.925 4.587 4.338 8.925 . 4.587 4,338 Kannod 238 117 121 53 26 27 185 I'll 94 Kannod (U.A.) 140 68 72 140 68 72 loharda (M) 5 2 3 5 2 3 Kanta phod (M) 14 7 7 l4 7 7 Satwas (N.A) 26 14 12 28 14 12 BagN 216 99 117 103 46 57 113 53 80 Hatpipalia (M) 42 18 24 42 18 24 Kamawad (M) 6 3 3 8 3 3 Bagli(M) 65 32 33 65 32 33 Khategaon 401 215 186 168 92 76 233 123 lID Khalegaon (M) 233 123 110 233 123 110 Jhabua District 1.363 664 899 312 152 160 1.051 512 539 Thandla 41 20 21 10 3 7 31 17 14 Thandla(M) 31 17 14 31 17 14 PeUawad 135 73 62 9 5 4 126 68 58 Bamnia (N.A.) 25 16 9 25 16 Ii Petlawad(U.A) 101 52 49 101 52 49 Meghnagar 76 39 37 75 39 37 Jhabua 560 276 :284 55 29 26 505 247 258 Jhabua (M) 505 247 258 505 247 258 Bhabra 40 19 21 4 2 2 36 17 19 Bhabra(U.A.) 36 17 19 36 17 19 Jobat 82 38 4.& 28 12 16 54 28 28 Jobat(M) 54 26 28 54 26 28 Alirajpur 414 192 222 127 62 65 287 130 157 Alirajpur(M) 287 130 157 287 130 157 Ranapur 15 7 8 3 3 12 7 5 Ranapur (M) 12 7 5 12 7 5 [)har District 8.497 4.482 4.015 3.279 1.701 1.578 5.218 2.181 2.437 Badnawar 270 138 132 122 59 63 148 79 89 Badnawar(M) 148 79 89 148 79 69 Sardarpur 309 150 159 170 78 92 139 72 87 Sardarpur-Rajgarh(M) 139 72 67 139 72 67 Dhar 6.539 3.491 3.048 2.540 1.331 1.209 3.999 2.160 1.839 Dhar(M) 3.212 1.628 1.588 3.212 1.828 1.586 Pithampur(NM) 787 534 253 787 534 253 Gandhwani 121 63 58 121 83 58 Kukshi 326 164 162 103 53 50 223 111 112 Bagh{NM) 67 27 40 67 27 40 Kukshl (M) 156 84 72 156 84 72 Manawar 330 167 183 114 SO 54 216 107 109

86 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS. 1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females ------Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Manawar(M) 216 107 109 216 107 109 Dharampuri 602 309 293 109 57 52 493 252 241 Dhamnod(M) 462 239 223 462 239 223 Dharampuri(M) 31 13 18 31 13 18 Indore District 95,039 48,867 46.172 2,159 1,123 1,038 92.880 47,744 45,136 Depalpur 208 98 110 30 11 19 178 87 91 Runji Gautampura (M) 37 16 21 37 16 21 DepaJput(M) 57 27 30 51 27 30 Betma (M) 84 44 40 84 44 40 SIlWer 244 140 104 192 109 83 52 31 21 Sewer(... ) 52 31 21 52 31 21 Indore 91,225 46,854 44.371 1,528 791 737 69,697 46,063 43.634 Hatod (M) 35 16 19 35 16 19 Rau (M) 263 141 122 263 141 122 Indore (U.A.' 89,399 45,906 43,493 89,399 45,906 43.493 Mhow 3,362 1.775 1,5S7 409 212 197 2.953 1.563 1,390 Mhow Cantt (U.A.) 2,610 1.388 1.242 2.610 1.368 1.242 Mhowgaon (M) 302 176 126 302 176 126 Manpur(N.A.) 41 19 22 41 19 22 West Nimar District 20.824 10,455 10,369 8,819 4,307 4.312 12,205 6,148 6,057 Sarwaha 2,051 1.037 1,014 661 333 328 1.390 704 688 Sarwaha (U.A.) 377 355 322 677 355 322 Sanawad (M) 713 349 364 713 349 364 Maheshwar 877 428 449 877 428 449 Maheshwar (NM) 260 123 137 260 123 137 Mandleshwar (M) 188 94 94 188 94 94 Kasrawad 177 85 92 112 51 61 65 34 31 Kasrawad (M) 65 34 31 65 34 31 Barwani 431 221 210 93 47 46 336 174 164 Barwani (M) 338 174 164 338 174 184 Thikri 405 212 193 49 47 309 163 146 Anjad (M) 309 183 148 309 163 146 Rajpur . 549 200 253 444 221 223 105 45 60 Rajpur (M) lOS 45 60 105 45 60 Segson 164 85 79 164 85 79 Bhikangaon 1.123 582 541 766 399 367 357 183 174 Shikangaon (M) 357 183 174 357 ,e3 . 174 Khargone 2,616 1.323 1.293 729 346 383 1.887 977 910 Gogaon (NM) 31 17 14 31 17 14 Khargone (M) 1,856 960 898 1,656 960 898 Pansemal 3,560 1.764 1,798 1,493 746 747 2.067 1.018 1,049 Pansemal (M) 799 362 417 799 382 417 Khetia eM) 1,28S 63S 632 1,268 636 632 Sendhawa 8,145 4,094 4,051 2.906 1.461 1,445 5.239 2.633 2.606 Sendhwa (M) 5.239. 2.633 2,606 5.239 2.633 2,606 Shagwanpura 518 306 312 618 306 312 Jhiranya 108 52 56 108 52 56 East Nimar (Khandwa) District 191,861 98,381 93.480 116.976 59.894 57.082 74,885 36,487 36,398 Harsud 1.452 769 683 1.384 728 656 68 41 27 Harsud (M) 68 41 27 68 41 27 Khandwa 13.220 6.755 6.465 2.776 1.405 1.371 10.444 5.350 5.094 Mundi(M) 177 85 92 .177 85 92 Khandwa (M.C) 10.267 5.265 5.002 10.267 5.265 5.002 Pandhana 1.389 618 711 1.267 620 647 122 58 64 Pandhana (M) 122 58 64 122 58 64 Burhanpur 175.800 90.179 85.621 111.549 57.141 54.408 64.251 33.038 31.213 Nepanagar (N.M) 12.523 6,414 6.109 12.523 6.414 6.109 Shahpur(M) 11,623 5,970 5.653 11,623 5,970 5.653 Burhanpur (M.C) 40.105 20.654 19.451 40.105 20,654 19.451 Rajgarh District 671 350 321 80 39 41 591 311 280 Jirapur 17 11 6 16 11 5 Jlrapur (M) 16 11 5 16 11 5

87 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsili Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males females 2 3 4 5 6 7 a 9 10

Khilchipur 18 11 7 6 5 12 6 6 Khilchipur (M) 12 6 6 12 6 6 Rajgarh 198 90 108 198 90 108 Rajgarh (M) 190 87 103 190 87 103 Khujner(M) 8 3 5 8 3 5 Biaora 157 89 68 6 2 4 151 87 64 Suthaliya (M) 13 8 5 13 8 5 Blaora (M) 138 79 59 138 79 59 Sarangpur 177 100 77 35 19 16 142 81 61 Pachore (M) 53 33 20 53 33 20 Sarangpur (M) 89 48 41 89 48 41 Narsingarh 104 49 55 32 13 19 72 36 36 Narsingarh (M) 47 22 25 47 22 25 Boda (M) 11 6 5 11 6 5 Talen (M) 14 8 6 14 8 6 Vidisha District 2.134 1,111 1,023 224 liB 106 1,910 993 917 Lateri 20 12 8 19 12 7 Lateri(N.A.) 19 12 7 19 12 7 Sironj 28 18 10 4 23 14 9 Sironj (M) 23 14 9 23 14 9 Kurwai 67 36 31 14 8 6 53 28 25 Kurwai (M) 53 28 25 53 28 25 Basoda 247 136 111 51 29 22 196 107 89 Basoda (M) 196 107 89 196 107 89 Neteran 39 19 20 39 19 20 Gyaraspur 45 24 21 45 24 21 Vidisha 1,688 866 822 69 34 35 1,619 832 787 Vidisha (M) 1,619 832 787 1,619 832 787 Bhopal District 61,196 31,546 29,650 337 180 157 60,859 31,366 29,493 Berasia 143 78 65 109 59 50 34 19 15 Berasia (M) 34 19 15 34 19 15 Huzur 61,053 31,468 29,585 228 121 107 60,825 31,347 29,478 Bhopal (M.C) 60,825 31,347 29,478 60,825 31,347 29,478 Sehora District 1,334 705 629 396 212 184 938 493 445 Sehore 686 357 329 36 20 16 650 337 313 Sehore ( U.A.) 650 337 313 650 337 313 Ashta 104 50 54 30 12 18 74 38 36 Jawar (M) 1 1 Ashta (U.A.) 73 37 36 73 37 36 Ichhawar 42 24 - 18 40 23 17 2 1 Ichhawar (M) 2 1 2 1 1 Nasrullaganj 74 38 36 7 3 4 67 35 32 Nasrullaganj (M) 67 35 32 67 35 32 Budni 428 236 192 283 154 129 145 82 63 Budni (M) 113 67 46 113 67 46 Rehti (M) 32 15 17 32 15 17 Raisen District 792 437 355 150 79 71 642 358 284 Raisen 113 57 56 50 24 26 63 33 30 Raisen(M) 63 33 30 63 33 30 Gairatganj 18 10 8 13 7 6 5 2 Gairalganj(NM) 5 3 2 5 3 2 Begamganj 48 25 23 48 25 23 Begamganj(M) 48 25 23 48 25 23 Goharganj 532 303 229 70 39 31 462 264 198 Mandideep( NM) 253 149 104 253 149 104 Obedullaganj(M) 199 109 90 199 109 90 Sultanpur(M) 10 6 4 10 6 4 Baraily 67 34 33 7 3 4 60 31 29 Badi (M) 33 15 18 33 15 18 Baraily(M) 27 16 11 27 16 11 Silwani 7 4 3 7 4 Udaipura 7 4 3 3 2 4 2

88 C·7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban Statel District/ Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Udaipura(M) 4 2 2 4 2 2 Betul District 209,416 106,478 102,938 175,617 88,911 86,706 33,799 17,567 16,232 Bhainsdehi 49,119 24,997 24,122 45,332 23,059 22,273 3,787 1,938 1,849 Bhainsdehi (M) 3,787 1,938 1,849 3,787 1,938 1,849 Betul 53,752 27,516 26,236 32,241 16,311 15,930 21,511 11,205 10,306 Sami (UA) 11,162 5,772 5,390 11,162 5,172 5,390 Betul (U A) 1,819 961 858 1,819 961 858 Shahpur 1,339 708 631 1.339 708 631 Multai 105,206 53,257 51.949 96,705 48,833 47.872 8,501 4,424 4.077 Amla(M) 4,138 2,140 1,998 4,138 2,140 1,998 Betul Bazar(M) 8,530 4,472 4,058 8,530 4,472 4,058 Multai (U.A.) 4,363 2,284 2,079 4,363 2,284 2,079 Hoshangabad District 11,704 6,169 5,535 1,787 972 815 9,917 5.197 4,7:20 Khirkiya 314 171 143 199 109 90 115 62 53 Khirkiya (M) 115 62 53 115 62 53 Harda 1,681 882 799 248 138 110 1,433 744 689 Harda (NM) 1,433 744 689 1,433 744 689 Timarni 387 193 194 122 59 63 265 134 131 Timarni (M) 265 134 131 265 134 131 Seoni Malwa 528 277 251 400 217 183 128 60 68 Seoni Malwa (M) 128 60 68 128 60 68 Itarsi 6,171 3,268 2,903 612 348 264 5,559 2,920 2,639 Ordnance Factory Itarsi(NM) 691 362 329 691 362 329 Ranipura(Tawanagar)(NM) 728 381 347 728 381 347 Itarsi (U.A) 4,140 2,177 1,963 4,140 2,177 1,963 (A)ltarsi 2,566 1,348 1,218 2,566 1,348 1,218 (8) Bhilakhedi (NM) 1,574 829 745 1,574 829 745 Hoshangabad 1,791 914 877 61 32 29 1,730 882 848 Hoshangabad (M) 1,730 882 848 1,730 882 848 Babal 54 29 25 6 4 2 48 25 23 Babai (M) 48 25 23 48 25 23 Sohagpur 62 25 37 35 16 19 27 9 18 Sohagpur (M) 27 18 27 9 18 Piparia 669 388 281 57 27 30 612 361 251 Plparia (M) 383 206 177 383 206 177 Pachmarhi (U.A.) 229 155 74 229 155 74 (A) Pachmarhi (NM) 48 26 22 48 26 22 (B) Pachmarhi Cantt(Cantt) 181 129 52 181 129 52 Bankhedi 47 22 25 47 22 25 Jabalpur District 23,695 12,369 11,326 303 160 143 23,392 12,209 11,183 Murwara 737 391 346 20 12 8 717 379 338 8arhi (M) 28 15 13 26 15 13 Murwara (Katni )(M.C.) 689 364 325 689 364 325 . Vljay raghavgarh 218 110 108 54 32 22 164 78 86 Kymore (UA) 163 77 86 163 77 86 Vljai raghavgarh (M) Sihora 89 44 45 26 14 12 63 30 33 Majholi (M) 2 2 2 2 Sihora (M) 61 30 31 61 30 31 Patan 201 110 91 48 25 23 153 85 68 Katangi (M) 114 63 51 114 63 51 Patan (M) 3 2 1 3 2 1 Shahpura (M) 36 20 16 36 20 16 Jabalpur 22,436 11,707 10,729 141 70 71 22,295 11,637 10,658 Panagar (M) 12 7 5 12 7 5 Barela (M) 12 6 6 12 6 6 Bargi (NM) 324 162 162 324 162 162 Jabalpur (U.A.) 21,947 11,462 10,485 21,947 11,462 10,485 Jabalpur 17,984 9,260 8,724 17,984 9,260 8,724 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 1,255 809 446 1,255 809 446 (e) Khamaria 1,322 692 630 1,322 692 630 (D) G.C.F. Jabalpur (NM) 490 241 249 490 241 249

89 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total ------_._----Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Femaies Persons Males Femaies 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(E) Bilpura (NM) 205 103 102 205 103 102 (F)Vehicie FacUabalpur (NM) 691 357 334 691 357 334 Kundam 14 7 7 14 7 7 Narsimhapur District 569 295 274 245 122 123 324 173 151 Gotegaon 77 42 35 26 12 14 51 30 21 Chhota Chhindwara (;.1) 51 30 21 51 30 21 Gadarwara 143 72 71 113 56 57 30 16 14 Gadarwara (M) 30 16 14 30 III 14 Narsimhapur 279 139 140 86 43 43 193 96 97 Narsimhapur ( U.A.) 193 96 97 193 96 97 Kareli 70 42 28 20 11 9 50 31 19 Kareli (M) 50 31 19 50 31 19 Mandla District 637 439 398 209 120 69 628 319 309 Niwas 29 18 11 29 18 11 Shahpura 24 12 12 24 12 12 Shahpura (M) 24 12 12 24 12 12 Dindori as 45 43 56 31 25 32 14 18 Dindori (M) 32 14 18 32 14 18 Mandla 313 167 146 83 47 36 230 120 110 Mandla ( U.A.) 216 113 103 216 113 103 Bamhani (M) 14 7 7 14 7 7 Nainpur 383 197 186 41 24 17 342 173 169 Nainpur (M) 342 173 169 342 173 169 Chhindwara District 208.543 107,546 100,997 147.971 76,181 71,790 60,572 31,365 29.207 Tamia 296 153 143 295 153 143 Amarwara 258 140 118 69 37 32 189 103 86 Harrai (M) 28 12 16 28 12 16 Amarwara (M) 161 91 70 161 91 70 Jamai 3.943 1,997 1,946 1.762 879 883 2.181 1.118 1.063 Jamai (M) 1,006 5iO 496 1,006 510 496 Panara (N.M) ~2 14 18 32 14 18 Kafi chhapar (N.M) 315 166 149 315 166 149 Damua (N.M) 734 378 356 734 378 356 Palchorai (N.M) 94 50 44 94 50 44 Parasia 2,778 1.436 1,342 1.059 562 497 1,719 874 845 Dighawani (N.M) 44 20 24 44 20 24 Ambada (N.M) 18 9 9 18 9 9 ehikhi kalan-parasia (UA) 1,657 845 812 1,657 845 812 (A) Iklehra (N.M) 91 45 46 91 45 46 (B) Bhamodi (N.M) 82 45 82 45 . 37 (e) Chandameta Bularia (M) 276 148 128 .-. 276 148 128 (D) Neuton ehikhli Kalan (M) 110 63 47 110 63 47 (E) Badkuhi (N.M) 379 198 181 :379 198 161 (F) Jata Chhapar (N.M) 30 13 17 30 13 17 (G) Dongar Parasia (M) 689 333 356 689 333 356 Chhindwara 29.289 15,085 14.204 20,857 10,762 10.095 8,432 4.323 4,109 Chhindwara (U.A.) 8,432 4,323 4,109 8,432 4.323 4,109 Sausar 99,205 51,227 47,978 76,947 39.899 37,248 22,258 11.528 10.730 Sausar (M) 11.812 6,120 5692 11,812 6,120 5,692 Mohgaon (M) 5,960 3.066 2,894 .5,960 3,066 2.894 Lodhi Kheda (M) 4,486 2.342 2,144 4,486 2.342 2,144 Pandhurana 72,304 37,276 35028 46,668 23.932 22.736 25.636 13.344 12.292 Pandhurana (M) 25.635 13.344 12.292 25,636 13.344 12,292 Chaurai 470 232 238 313 157 156 157 15 82 Chaurai Khas (M) 157 75 82 157 75 82 Seoni District 27.938 13,747 . 14.191 26,660 13.076 13,584 1.276 611 607 Lakhanadol1 138 73 65 64 32 32 74 41 33 Lakhanadon(M) 47 25 22 47 25 22 Dungariya Chhapara (NM) 27 16 11 27 HI 11 Keolari 2.283 1.100 i ,'163 2,283 1,100 1.183 Seoni 10.264 5,124 5,140 9,546 4,754 4,792 718 370 348 SeOni(M) 718 370 348 -:'18 370 348

90 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Total Rural Urban State/ District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Barghat 15,253 7,450 7,803 14,767 7,190 7,577 486 260 226 Barghat (N,A,l 485 260 226 486 :160 226 ealaghat District 231,861 113,959 117,902 225,260 110,713 114,547 6,601 3,246 3,355 Katangi 55,483 27,086 28,397 53,980 26,366 27,614 1,503 720 783 Katangi (M) 394 187 207 394 187 207 Tirodi(N.M) 1.10~ 533 576 1,109 533 576 Waraseoni 65,270 31,897 33,373 63,874 31,213 32,661 1,396 . 61!4 712 Waraseoni(M) 1,396 684 712 1,396 611!4" 712 Baiaghat 55,377 27,309 28,068 52,656 25.942 26,714 2,721 1,367 1,354 Balaghat (UA) 2.721 1,367 1,354 2.721 1,367 1,354 Baihar 9,047 4,484 4,563 8.066 4,009 4,057 981 4?5,. ,506 Baihar (M) 307 149 158 307 149 158 Ukwa (NM) 674 326 348 674 326. "~~ Lanji 46,684 23,183 23.501 46,684 23,183 23,501 Surguja District 1,565 881 784 448 255 193 1,217 626 591 Bharatpur 30 19 11 30 19 11 Pal 24 18 6 13 11 2 11 7 4 Ramanuj gani (M) 11 7 4 11 7 4 Wadramagar 17 10 7 17 10 7 Pralappur 28 19 9 28 19 9 Baikunthpur 206 103 103 61 31 30 145 72 73 Charcha (N.M) 38 19 19 38 19 19 West Chirmiri (N.M) 18 10 8 18 10 8 Baikunthpur (M) 62 31 31 62 31 31 Koria Block (N.M) 27 12 15 27 12 15 Samri 12 8 4 12 8 4 Manendragarh 642 335 307 34 20 14 608 315 293 Manendragarh (M) 229 117 112 229 117 112 Khonga pani (N.M) 16 9 7 16 9 7 Jhagrakhand (M) 22 14 22 14 8 Kurasia (U.A.) 341 175 166 341 175 166 (A) Khurasia (NM) 33 18 15 33 18 15 (6) N.CP.H. Colliery (N.M) 148 70 78 148 70 78 (C) Gelha Pani (N.M) 11 6 5 11 B 5 (D) Doman Hill Colliery (N,M) 26 14 12 26 14 12 (El Chirmiri 123 67 56 123 67 56 Surajpur 243 133 110 108 61 47 135 72 63 Surajpur (M) 41 19 22 41 19 22 Vishrampur (N.M) 94 53 41 94 53 41 Ambikapur 371 185 186 53 25 28 318 160 158 Ambikapur (U.A) 318 160 158 318 160 158 Lundra 1 1 Silapur 91 50 41 91 50 41 Bilaspur District 13,569 6,903 6.666 3,636 1,874 1.762 9,933 5,029 4,904 Pendra Road 118 62 56 34 15 19 84 47 37 Gaurella (iJ,A.) 69 36 31 69 38 31 Pendra (U,A.) 15 9 6 15 9 6, Pandaria 185 87 98 181 84 97 4 3 1 Pandaria (M.) 4 3 4 '3 1 Lorm; 32 16 16 21 10 11 11 6 5 Lormi (M) 11 6 5 11 6 5 Kola 172 86 66 66 35 31 106 51 55 Ratanpur (M) 41 20 21 41 20 21 Kola (U.A.) 65 31 34 65 31, 34 Katghora 1,346 733 613 1,149 628 521 197 105 92 Katghora (M) 46 25 21 46 25 . 2.1 Jail (NM) 125 56 59 125 66 .59 Gajra (NM) 7 5 2 7 2 Mongra (NM) 19 9 10 19 9 10 Korba 1.77;) 927 843 216 119 97 1.554 80S 746 Korba (NM) 1.554 808 746 1.554 80S 746 Mungeli 115 62 53 38 21 17 77 41 36

91

11,--2 RGI"ND!2C103 C-7 PART A(i); DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mungell (U.A.) 77 41 36 77 41 36 Takhatpur 119 58 61 81 40 41 38 18 20 Takhatpur (M) 38 16 20 38 18 20 Bilaspur 7,565 3,795 3,770 388 201 187 7,177 3,594 3,583 Silaspur (U.A) 7,177 3,594 3,583 7,177 3,594 3,583 (A) Bilaspur 6,035 3,016 3,019 6,035 3,016 3,019 (B) Bilaspur Rly Colony(NM) 1,001 510 491 1,001 510 491 (e) Sirgfti (NM) 141 68 73 141 68 73 Janjgir 1,383 693 690 1,044 511 533 339 182 157 Saloda (M) 9 5 4 9 5 4 Nalla Janjgir (M) 95 52 43 95 52 43 Akaltara (M) 121 68 53 121 68 53 Shivri narayan (M) 114 57 57 114 57 57 Champa 203 109 94 64 35 29 139 74 65 Champa (M) 139 74 65 139 74 65 Sakli 186 93 93 60 33 27 126 60 66 Sakti(M) 103 49 54 103 49 54 Naya Baradwar (M) 23 11 12 23 11 12 Bilha 288 136 152 212 99 113 76 37 39 Bodri (M) 20 6 14 20 6 14 Bltha (M) 56 31 25 56 31 25 Pamgarh 34 22 12 29 19 10 5 3 2 Kharod (M) 5 3 2 5 3 2 Dabhra 53 24 29 53 24 29 Raigarh District 1,572 798 774 314 170 144 1,258 628 630 Bageecha 32 22 10 32 22 10 Jashpur 43 24 19 4 2 2 39 22 17 Jashpur nagar (M) 39 22 17 39 22 17 Kunkuri 24 14 10 24 14 10 Pathalgaon 78 36 42 15 9 6 63 27 36 Pathalgaon (M) 63 27 36 63 27 36 Dharmjaigarh (Udaipur) 49 24 25 29 15 14 20 9 11 Dharamjaigarh (M) 20 9 11 20 9 11 Gharghoda 13 7 6 13 7 6 Raigarh 1,036 522 514 28 14 14 1,006 508 500 Raigarh (U.A.) 1,008 508 500 1,008 508 500 Kharsia 114 54 60 5 3 2 109 51 58 Kharsia (U.A.) 109 51 58 109 51 58 Sarangarh 163 95 88 164 84 80 19 11 8 Sarangarh (U.A) 19 11 e 19 11 8 Rajnandgaon District :!6,156 12,788 13,368 13,270 6,445 6,825 12,886 6,343 6,543 Kawardha 290 158 132 142 81 61 148 77 71 Kawardha (M) 148 71 71 148 77 71 Chhuikhadan 239 120 119 118 62 56 121 58 63 Gandai (M) 52 25 27 52 25 27 Chhuikhadan (M) 69 33 36 69 33 36 Khairagarh 579 292 287 306 156 150 273 136 137 Khsiragarh (M) 273 136 137 273 136 137 Dongargarh 6,791 3,290 3,501 1,221 58S 635 5,570 2,704 2,866 Dongargarh (M) 5,570 2,704 2,866 5,570 2,704 2,866 Rajnandgaon 6,344 4,114 4,230 2,000 954 1,046 6,344 3,160 3,184 Rajnandgaon (M.C.) 6,344 3,160 3,184 6,344 3,160 3,184 Dongargaon 838 a88 450 596 271 325 242 117 125 Dongargaon (M) 242 117 125 242 117 125 Mohla 3,093 1,514 1,579 3,093 1,514 1,579 Ambagarh 5,962 2,912 3,070 5,794 2.821 2,973 188 91 97 Ambagarh Chowki (M) 188 91 97 188 91 97 Durg District 39,570 20,149 19,421 2,574 1,269 1,305 36,996 16,88Q 18,116 Durg Bhilainag3r (U.A.) 33,867 17,293 16,574 33.867 17,293 16,574 Nawagarh 100 47 53 100 47 53 Bemetara 221 107 114 14 7 7 207 100 107 Bemetara (M) 207 100 107 207 100 107

92 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Tolal Rural Urban -_ ...... ------_ ... _ Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 234 5 6 7 B 9 10

Saja 101 55 46 11 6 90 49 41 Khamharia (M) 90 49 41 90 49 41 Berla 110 51 59 110 51 59 Dhamdha 773 410 363 117 60 57 656 350 306 Dhamdha (M) 8 4 4 8 4 4 Ahiwara (M) 364 182 182 364 182 18.2 164 120 Kumhari (N.M) 284 164 120 284 Durg 32,349 16,496 15,853 918 476 442 31.431 16,020 15,411 9 5 4 Sirsa·Khurd (N.M) 9 5 4 Dundera (N.M) 13 8 13 5 8 Durg-Bhilai Nagar (U.A.)(Part-l) 31,409 16,010 15,399 31,409 16,010 15,399 3,589 Durg 7,201 3,612 3,589 7,201 3,612 20,470 10,458 10,012 (Ii) Risali Bhata (O.G.) 20,470 10,458 10,012 1,023 Kohka' 2,139 1,116 1,023 2.139 1,116 (D)Chhaoni (NM) 1,190 621 569 1,190 621 569 (F) Jamul (NM) 409 203 206 409 203 206 Patan 2,718 1,405 1,313 250 117 133 2,468 1,288 1,180 Patan (M) 10 5 5 10 5 5 Durg-Bhilai Nagar (U.A.)(Part-lI) 2,458 1,283 1,175 2,458 1,288 1,180 (I) Charoda (NM) 1,648 865 783 1,648 865 783 (G) Shilai Kalan (NM) 810 418 392 810 418 392 Gunderdehi 224 101 123 224 101 123 Dondilohara 194 95 99 194 95 99 Sanjari Balod 2,709 1,355 1,354 565 282 283 2,144 1,073 1,071 Balod (M) 146 73 73 146 73 73 Rajhara Jharan Da!1i (N.M) 1,942 970 972 1,942 970 972 Kumud Kalta (N.M) 56 30 26 56 30 26 Gurur 71 27 44 71 27 44 Raipur District 25,374 13,026 12,348 2,795 1,515 1,280 22,579 11,511 11,068 Simga 51 25 26 15 6 9 36 19 17 Simga (M) 36 19 17 36 19 17 Bhatapara 975 516 459 25 15 10 950 501 449 Bhalapara(M) 950 501 449 950 501 449 Baloda Bazar 203 118 85 125 79 46 78 39 39 Baloda Bazar(M) 78 39 39 78 39 39 Kasdol 52 34 18 52 18 Bilaigarh 2 1 2 1 Saraipali 157 75 82 63 34 29 94 41 53 Sara; Pali{M) 94 41 53 94 41 53 Raipur 20,035 10,326 9,709 1,301 736 565 18,734 9,590 9,144 Arang(M) 17 8 9 17 8 9 Gobranawa Para(M) 100 56 44 100 56 44 Raipur (U.A.) 18,617 9,526 9,091 18,617 9,526 9,091 Mahasamund 1,435 705 730 173 96 77 1,262 609 653 Pithora(M) 73 41 32 73 41 32 Mahasamund(M) 981 463 518 981 463 518 Bagbahara (M) 208 105 103 208 105 103 Rajim 148 74 74 148 74 74 Kurud 48 24 24 23 13 10 25 11 14 Kurud (M) 25 11 14 25 11 14 Dhamtari 1,161 595 566 309 160 149 852 435 417 Dhamtari(M) 852 435 417 852 435 417 Bindranawagarh (Gariaband) 589 281 308 191 91 100 398 190 208 Gariaband(NM) 398 190 208 398 190 208 Nagfl 44 20' 24 44 20 24 Deobhog 33 16 17 33 16 17 Tilda 441 216 225 291 140 151 150 76 74 Tilda newra(M) 150 76 74 150 76 74 Bastar District 12,275 6.220 6,055 9,548 4,805 4,743 2,727 1,415 1.312 Charama 1'113 443 470 913 443 470 Bhanupratappur 189 95 94 189 95 94 .Kanker 420 208 212 101 52 49 319 156 163

93 C-7 PART A(i); DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS· 1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsil/ Town Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kanker (U.A.) 319 156 163 319 156 163 Antagarh 8 3 5 3 5 Keshkal 166 93 93 186 93 93 Pakhanjur 74 37 37 74 37 37 Narayanpur 171 94 77 171 94 77 Kondagaon 553 309 244 241 133 108 312 176 136 Kondagaon (M) 312 176 136 312 176 136 Jagdalpur 1.902 950 952 565 257 308 1.337 693 644 Jagdalpur (U.A.) 1,337 693 644 1.337 693 644 Bhopal Paltanam (Modaband) 4.201 2,087 2,1.14 4,201 2.087 2.114 Bijapur 2,590 1,338 1,252 2,590 1,338 1.252 Dantewara 955 506 449 196 116 60 759 390 369 Bade Bacheli (NM) 260 124 136 260 124 136 Kirandul (NM) 499 266 233 499 266 233 Kanta 113 57 56 113 57 56

11 Nepali Madhya Pradesh 13,411 8,025 5,386 1,510 965 545 11,901 7,060 4,841 Morena District 21 17 4 4 4 17 13 4 Porsa 6 8 5 3 Porsa (M) 8 8 5 3 Morena 6 6 4 4 2 2 Bamar (U.A.) 1 Morena (M) I Kailaras 4 4 3 Kailaras (M.) 4 4 3 Shivpur 3 3 3 Shivpur Kalan (M) 3 3 3 Bhind District 39 24 15 38 23 15 Elhind 38 23 15 37 22 15 Bhind (M) 37 22 15 37 22 15 Lahar Lahar (M) Gwalior District 695 374 321 695 374 321 . Gird 513 278 235 513 278 235 Gwalior(U.A.) 513 278 235 513 278 235 (A) Gwalior (M.C.) 462 250 212 462 250 212 (B) Morar (Cantt) 51 28 23 51 28 23 Pichhor 176 94 62 176 94 82 Tekanpur (N.M) 166 88 78 166 88 78 Dabra (M) 10 6 4 10 6 4 Bhander 6 4 6 2 4 Bhander (M) 6 2 4 6 2 4 Datia District 19 12 7 19 12 7 Datia 19 12 7 19 12 7 Datia (M) 19 12 7 19 12 7 Shivpuri District 63 33 30 5 3 58 31 27 Shivpuri 23 18 5 23 18 5 Shivpuri (M) 23 18 5 23 18 5 Karera 35 13 22 35 13 22 Karera (U.A.) 35 13 22 35 13 22 Kh

Kumbhra) 3 3 2 Kumbhral (M) 3 3 2 Chachaura 5 2 3 5 2 3 Tlkamgarh Distnct ,48 25 23 13 7 6 35 18 17 Nlwan 18 12 6 13 7 6 5 5 Nlwan(M) 5 5 5 5 Tikamgarh 30 13 17 30 13 17 Tikamgarh (M) 30 13 17 30 13 17 Chhatarpur District 21 20 1 21 20 Chhatarpur 13 12 13 12 Chhatarpur (U,A) 13 12 13 12 Rajnagar 7 7 7 7 Khajuraho (NM) 7 7 7 Bijawar Buxwana (M) 1 1 Panna District 46 22 24 8 3 38 17 21 Panna 38 17 21 8 5 3 30 12 18 Panna (U,A,) 27 10 17 27 10 17 Devendra nagar (M,) 3 2 3 2 1 Gunnor 5 3 8 5 3 Amanganj (M) 5 3 8 5 3 Sagar District 567 330 237 10 8 2 557 322 235 Bina 8 4

95 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Languagel Total Rural Urban ... ~--.---.. - ... .--.. ",.. --...... --... -.. ---...... --..... --.. ------.. -...... --..... -...... --.... -,.~--...... --... --.... --... _...... -.. _--...... --_ .... -.... _- ...... _...... - .... _...... Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Khand (M) 12 10 2 12 10 2 Beohari(M) 1 Jaising nagar Jaising nagar (M.) 1 Bandhogarh 9 8 9 8 Umaria (M) 6 6 6 6 Nowrozabad (Khodargama) (M) 3 2 1 3 2 Shohagpur 191 120 71 23 19 4 168 101 67 Pal; (UA) 4 4 4 4 Shahdol (U.A.) 53 27 26 53 27 26 Shahdol (M) 26 14 12 26 14 12 (B) Bhuibandh (NM) 27 13 14 27 13 14 Burhar-Dhanpuri (U.A.) 111 70 41 111 70 41 (AI Burhar (M) 18 10 18 8 10 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai(M) 58 40 18 58 40 18 (e) Amlai (NM) 35 22 13 35 22 13 Kotma 26 20 6 26 20 6 Bijuri (M) 21 15 6 21 15 6 Kotma(M) 5 5 5 5 Anuppur 63 43 20 11 5 6 52 38 14 Dola (NM) 2 2 2 Kelhauri (Chachai) (NM) 11 11 6 5 Bangawan (NM) 3 3 3 3 Pasan (M.) 31 23 31 23 8 Anuppur (M.) 3 3 2 Jaithari (M.l 2 2 2 Pushparajgarh 5 3 2 Sidhi Dislrict 225 145 80 110 70 40 115 75 40 Rampur Naikin 65 42 23 65 42 23 Gopad banas 10 9 a Sid hi (M) 9 9 8 Chitrangi 6 5 1 6 5 1 Singrauli 144 90 54 38 23 15 106 67 39 Morwa (NM) 78 47 31 78 47 31 Vindhya nagar (NM) 4 3 1 4 3 1 Jayant nagar (NM) 16 10 6 16 . 10 6 Amlori Colliery (NM) 8 1 8 7 1 Mands8LJr District 210 118 92 45 27 18 165 91 74 Jawad 16 11 5 16 11 5 Neemuch 123 62 61 20 8 12 103 54 49 Neemuch (UA) 103 54 49 103 54 49 Manas" 3 3 :2 2 1 Rampura (M) 1 1 1 Bhanpura 7 2 7 5 :1 Bhanpura (M) 4 2 2 4 2 2 Gandhi sagar Hydel Colony (N.M) 3 3 3 3 Malhargarh s 4 4 4 4 Narayangarh (M) 2 2 2 Piplya Mandi (M) 6 2 4 6 2 4 Garoth itl 9 7 15 8 7 Garoth (UA) 9 5 4 5 .4 Shamgarh (M) 6 3 3 6 3 3 Mandsaur 30 18 12 30 18 12 Mandsaur (M) 30 18 12 30 18 12 Sitamau 7 6 6 Sitamau (M) 1 1 Ratlam District 63 44 19 3 3 60 41 19 Jaora 17 9 8 17 9 8 Jaora (U.A.) 17 9 17 9 8 Alol lal (M) Sail ana

96 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban ------.. ------~- --~--.. ------Statel Dis!rict/ Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bajna 2 2 2 2 Ratlam 42 31 11 42 31 11 Ratlam (U.A) 42 31 11 42 31 11 (A) Ratlam (M.C) 41 30 11 41 30 11 (B) Ratlam Rly Colony (N.M) 1 1 1 1 Ujjain District 83 53 30 2 2 81 51 30 Khacharod 17 11 6 17 II I) Nagda (M) 15 10 5 15 10 5 Unhel (M) 2 1 1 2 1 Mahidpur 1 1 Ujjain 64 40 24 64 40 24 Ujjain(UA) 64 40 24 64 40 24 Badnagar Shajapur District 44 30 14 9 8 3 35 24 11 Susner 2 2 2 2 Susner (M) 2 2 2 Nalkheda 2 2 2 Nalkheda 1M) Badagaon (M) Badod 4 2 4 2 2 Badod (M) 4 2 2 4 2 2 Agar 9 5 4 8 4 4 Agar(M) 4 2 2 4 2 2 Kanad(M) 4 2 2 4 2 2 Shajapur 13 9 4 12 8 4 Shajapur (11.1) 11 7 4 11 7 4 Maksi (M) 1 1 1 1 ShujaJpur 7 6 7 6 Shujalpur (M) 7 7 6 Kalapipal 7 4 3 7 4 3 Dewas District 100 64 36 5 3 2 95 61 34 Sonkatch 3 3 3 3 Sonkatch (M) 3 3 3 Dewas 91 57 34 5 3 2 88 54 32 Dewas(M.C) 86 54 32 86 54 32 Kannod 4 2 2 4 2 2 Kannod (UA) 4 2 2 4 2 2 Bagli 2 2 2 2 Bagli (11.1) 2 2 2 2 Jhabua District 40 23 17 21 14 7 19 9 10 Pellawad 2 2 2 2 Bamnia iN.A.) 2 2 2 2 Meghnagar 20 13 7 20 13 7 Jhabua 7 3 4 7 3 4 Jhabua (M) 7 4 7 3 4 Jobat 1 Alirajpur 8 5 8 3 5 AlirajpurlM) a 5 8 3 5 Ranapur 2 2 1 Ranapur (M) 2 1 1 2 1 1 Ohar District 144 108 36 49 38 11 95 70 25 Badnawar 3 3 2 2 Badnawar(M) 2 2 2 Sardarpur 8 5 3 8 5 3 Sardarpur-Rajgarh(M) 6 5 3 8 5 3 Ohar 112 66 26 32 28 4 80 58 22 Ohar(M) 1 1 Pithampur(NM) 79 57 22 79 57 22 Gandhwani 4 2 2 4 2 2 Kuj(shi 9 6 3 7 4 3 2 2 Kukshi (M) 2 2 2 2 Dharampuri 6 2 5 3 2 3 3

97 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF1"HE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Total Rural Urban -- .. ~~------.. -.. ------.... ------.. _------_ .. _------.. _------State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Fema!es Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dhamnod(M) 3 3 Indore District 85S 505 350 21 :1 10 834 494 340 Depalpur 1 1 Depalpur (M) Sawer 1 Indore 596 347 249 15 8 7 581 339 242 Rau (M) 13 6 7 13 6 7 Indore (UA) 568 333 235 568 333 235 Mhow 257 156 101 2 3 252 154 98 Mhow Cantt (UA) 239 144 95 239 144 95 Mhowgaon (M)' 13 10 13 10 3 West Nimar District 45 33 1:< 12 9 3 33 24 9 Barwaha 22 14 8 7 3 15 10 Barwaha (UA) 11 8 " 11 8 3 Sanawad (M) 4 2 2 4 2 2 Maheshwar I; 5 2 2 4 3 Maheshwar (NM) 1 1 1 1 Mandleshwar (M) 2 3 2 Barwani 1 Rajpur 2 Rajpur (M) 1 1 Khargone 3 3 3 Khargone (M) 3 3 3 Pansernal 5 3 8 5 3 Pansemal (M) 8 5 3 8 5 3 Sendhwa 3 3 2 2 Sendhwa (M) 2 2 2 East Nimar (Khandwa) District 85 57 28 20 12 8 65 45 20 Harsud 2 1 Harsud (M) 2 Khandwa 44 28 16 18 10 8 26 18 8 Khandwa (M.C) 26 18 8 26 18 8 Burhanpur 39 28 11 2 2 37 26 11 Nepanagar (N.M) 23 13 10 23 13 10 Burhanpur (M. C) '14 13 14 13 1 Rajgarh District 17 17 4 13 13 Khilchipur 1 1 1 Khilchipur 1M) 1 1 Rajgarh 4 4 3 Rajgarh (M) 2 2 2 2 Khujner(M) 1 1 Biaora 9 9 9 9 Biaora (M) 9 9 9 9 Sarangpur 2 2 2 2 Narsingarh 1 1 1 1 Vidisha District 29 19 10 23 18 10 Lateri 4 2 2 4 2 2 Lateri(NA) 4 2 2 4 2 2 Basoda 6 6 5 Basoda (M) 6 5 6 5 Nateran 1 Vidisha 18 11 7 18 11 7 Vidisha (M) 18 11 7 18 11 7 Bhopal District 2.876 1.744 1,132 16 10 2,860 1,734 1,126 Berasia 4 4 4 4 Berasia (M) 4 4 4 4 Huzur 2872 1.740 1,132 16 10 2,856 1,730 1,126 Bhopal (Me) 2,856 1,730 1,126 2,856 1)30 1.126 Sehore District 57 38 19 15 9 6 42 29 13 Sehore 27 20 7 7 3 4 20 17 3 Sehore (U.A.) 20 17 3 20 17 3 Ashta 22 12 10 22 12 lD

98 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS. HI91 Language! Total· Rural Urban -.. _-_ ... _...... -.. ------_.... _.. _------.. -----.. _------Statel District/Tehsili Town Persons Males· Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jawar (M) 1 1 1 Ashta(UA) 21 11 10 21 11 10 IC/lhawar 5 3 2 5 3 2 Budni 3 3 3 3 Raisen District 106 70 36 54 35 19 52 35 17 Raisen 35 22 13 30 19 11 5 3 2 Raisen(M) 5 3 2 5 3 2 Goharganj 60 42 18 19 15 4 41 27 14 Mandideep(NM) 28 21 7 28 21 7 Obed\l\lag8I1i(M) 11 4 7 11 4 7 Sultanpur(M) 2 2 2 2 Baraily 6 5 6 5 Badi (M) 1 Baraily(M) 5 4 1 5 4 Silwani 5 1 4 5 4 Bl3tul District 153 87 66 48 25 23 105 62 43 Bhainsdehi 2 2 2 2 Bhainsdehi (M) 2 2 2 2 Betul 111 65 46 32 16 14 79 47 32 Sami (UA) 57 33 24 57 33 24 Betul (UA) 22 14 8 22 14 B Shahpur 6 3 3 6 3 3 Multai 34 17 17 10 4 6 24 13 11 Amla(M) 16 8 8 16 8 8 Muttai(UA) 8 5 3 8 5 3 Ho$hangabad District 204 159 45 37 29 8 167 130 37 Khirkiya 2 2 2 2 Harda 15 15 7 7 8 8 Harda (NM) 8 8 8 8 Seoni MalWa 2 2 Seoni Malwa (M) 1 Itarsi 52 35 17 23 15 8 29 20 9 Ordnance Factory Itarsi(NM) 5 5 5 5 Ranipura(Tawanagar)(NM) 1 1 1 ltai'si (U.A) 23 14 23 14 9 (A)lIarsi 23 14 9 23 14 II Hoshangabad 14 7 7 14 7 T Hoshangabad (M) 14 7 7 14 7 7 Babai 1 1 Sohagpur 2 1 2 Sohagpur (M) 2 1 1 2 1 1 P1paria 114 94 20 113 93 20 Piparia (M) 3 3 3 3 . Pachmarhi (U.A.) 110 90 20 110 90 20 (A) Pachmarhi (NM) 22 17 5 22 17 '5 (B) Pachmarhi Cantl(Cantt) 88 73 15 88 73 15 Bankhedi 2 2 2 2 .Iabalpur District 1.847 1,084 763 74 43 31 1,773 1,041 132 Murwara 101 56 45 19 10 9 82 46 36 Barhi(M) 1 1 1 1 Murwara (Katni )(M.C.) 81 45 36 81 45 36 Vijai raghavgart. 95 52 43 4 4 91 48 43 Kymore (UA) 91 48 43 91 48 43 Sihora 6 3 3 3 2 3 2 Sihora (M) 3 1 3 Patan 18 8 10 18 8 10 Jabalpur 1,625 963 662 28 17 11 1.597 946 651 Panagar(M) 9 6 3 9 6 3 Barela (M) 6 6 6 6 Bargi (NM) 14 B 6 14 8 6 Jabalpur (UA) 1,568 926 642 1,568 926 642 (A) Jabalpur 968 567 401 968 567 401

99

14 -2 RGJ.'ND/2003 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State! Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Fem

(6) Jabalpur Gantt, (Gantt) 307 19B 109 307 198 109 (C) Khamaria 118 65 53 H8 65 53 (D) G,C,F, Jabalpur (NM) 100 56 44 100 56 44 (El Bilpura (NM) 7 3 4 7 3 4 (FlVehicle FactJabalpur (NM) 68 37 31 68 37 31 KUndam 2 2 2 2 Narsimhapur District 21 15 6 6 6 2 13 9 4 GOlegaon 8 6 4 2 2 2 Chhota Chhindwara (M) 2 2 2 Gadarwara 4 2 2 4 2 2 Gadarwara (M) 4 2 2 4 2 2 Narsimhapur 6 4 2 5 3 2 Narsimhapur ( UA) 5 3 2 5 3 2 Kareli 3 3 2 2 Kareli (M) 2 2 2 2 Mandla District 36 21 15 15 7 8 21 14 7 Niwas 15 7 8 15 7 8 Shahpura 2 1 2 Shahpura (M) 2 1 2 1 Dindofl 2 2 2 2 Dindori (M) 2 2 2 2 Mandla 11 3 11 6 3 Mandla (UA) 9 6 3 9 6 3 6amhani (M) 2 2 2 2 Nainpur 6 3 6 3 3 Ghhindwara District 331 192 139 47 32 15 284 160 124 Amarwara 4 2 2 4 2 2 Amarwara (M) 4 2 2 4 2 2 Jamai 23 14 9 12 8 4 11 6 5 Jamai (M) 4, 2 2 4 2 2 Panara (N,M) 2 2 1 Damua (N,M) 4 2 2 4 .2 2 Palchourai (N,M) Parasia 93 49 44 6 4 2 67 45 42 Chikhli kalan-Parasia (UA) 87 45 42 87 45 42 (A) Iklehra (N.M) 2 2 2 (8) Bhamodi (N,M) 8 5 8 5 3 (e) Chandameta Butaria (M) 4 2 2 4 2 2 (D) Neuton Chikhli Kalan (M) 9 4 9 4 5 (F) Jatachhapar (N.M) 6 2 4- 6 2 4 (G) Dongar Parasia (M) 58 30 28 58 30 28 Chhindwara 182 100 82 19 10 9 163 90 73 Chhindwara (UA) 163 90 73 163 90 73 Sausar 13 12 7 7 6 5 Sausar (M) 5 4 5 4 Lodhi Kheda (M) 1 1 Pandhurana 13 12 13 12 Pandhurna (M) 13 12 13 12 ehaurai 3 3 3 3 Seoni District 12 4 1 11 7 4 Lakhnadon 2 Dungariya Chhapara (NM) 1 Seani 10 6 4 10 6 4 Seoni(M) 10 6 4 10 6 4 Balaghat District 61 28 33 29 14 15 32 14 18 Katangi 1 Balaghat 26 12 14 4 2 z 22 10 12 Balaghat (UA) 22 10 12 22 10 12 Baihar 34 15 19 24 11 13 10 4 6 Baihar (M) 2 2 2 2 Ukwa (NM) 8 2 6 8 2 6 Surguja District 554 325 229 94 58 36 460 267 193

100 C-7 PART ACI): DISTRIBUTJON OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Ulban -----.. ------.------_ .. _------_--.. ------_ .. ------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Pelsons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhafatpuf 1 Pal 11 9 2 2 2 9 7 2 Rarnanuj ganj (M) 9 7 2 9 7 2 Wadrafnagar 6 3 3 6 3 3 Pratappur 8 3 3 6 3 3 Baikunthpur 100 59 41 19 12 7 81 47 34 Charcha (N.M) 24 18 8 24 18 6 West Chirmiri (N.M) 28 14 14 28 14 14 Baikunlhpur (M) 6 2 4 f! 2 4 Koria Block (N,M) 23 13 10 23 13 10 Samri 1 1 Manendragarh 275 156 119 2 2 273 154 119 Manendragarh (M) 33 15 18 33 15 18 Khonga Pani (N.M) 16 11 5 16 11 5 Jhagrakhand (M) 16 9 7 16 9 7 Kurasia (U.A) 20e 119 89 208 119 89 Kurasia (NM) 76 41 35 76 41 35 (6) N.C.P.H. Colliery (N.M) 25 11 14 25 11 14 (C) Gelha Pani (N.M) 29 18 11 29 18 11 (D) Doman Hm Collie'y (N.M) 59 38 21 59 38 21 (E) Chirmiri 19 11 B 19 11 8 Surajpur 66 37 29 7 4 3 59 33 26 Surajpur (M) 6 4 2 6 4 2 Vishrampur (N.M) 53 29 24 53 29 24 Ambikapur 82 53 29 44 27 17 38 26 12 Ambikapur (U.A) 38 26 12 38 26 12 Lumfra 1 1 1 Silapur 3 2 5 3 2 Bilaspur District 691 422 269 311 1904 117 380 228 152 PendraRoad 14 6 8 14 6 8 Gaurella (U.A.) 13 5 8 13 5 e Pendra (UA) 1 Lormi 1 Lormi(M) 1 1 Kola 5 2 3 S 2 3 Kota (UA) 5 2 3 5 2 3 Kalghora 183 112 71 164 100 64 19 12 7 Kalghora (M) 3 3 3 3 Jail (NM) 11 7 4 11 7 4 Gajra (NM) 3 2 3 2 Mongra (NM) 2 1 :2 1 1 Korba 230 146 84 55 39 16 175 107 68 Korba (NM) 175 107 68 175 ~O7 68 Mungeli Mungell (U.A.) Takhatpur 11 3 8 11 3 8 Bilaspur 174 107 67 47 31 16 127 76 51 Bilaspur (U,A) 127 76 51 127 76 51 (A) Bilaspur 86 54 32 86 54 32 (B) Biiaspur Rly COfony\NMj 38 20 16 38 20 18 (C) Sirgiti (NM) 3 2 3 2 1 Janjgir 49 33 16 25 16 9 24 17 7 Baloda (M) 2 2 2 2 Naila Janjgir (M) 4 4 4 4 Akallara 1M) 17 10 17 10 7 Shivri Narayan (M) 1 1 Chanpa 7 3 4 2 5 2 3 Champa (M) 5 2 3 5 2 3 Sakti 10 5 a 4 Sakti (M) 9 4 5 ~ 4 5 Pamgarh 4 1 4 1 3 Dabhra 2 2 2 2

101 C·7 PART A(1): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban ~~------..... ------~------.. ------_ .. _--_ ..... ------.. ------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females i 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raigarh District 107 70 37 21 18 3 86 52 34 Jashpur 8 6 2 7 5 2 Jashpur nagar (M) 7 5 2 7 5 2 Kunkuri 3 3 3 Pathalgaon 4 3 1 2 2 Pathalgaon (M) 2 2 2 2 Udaipur (Dharmjaigarh) 9 7 2 B 6 2 Dharamjaigarh (M) 8 6 2 8 6 2 Gharghoda 4 3 2 2 Gharghoda (M) 2 2 2 2 Raigarh 48 27 21 45 24 21 Raigarh (U.A.) 45 24 21 45 24 21 Kharsia 15 12 4 7 B 5 3 Kharsia (UA) 8 5 3 8 5 Sarangarh 15 9 5 14 8 6 Sarangarh (U.A) 14 5 14 8 6 Rajnandgaon District 67 45 22 23 16 7 44 29 15 Kawardha 2 2 1 1 1 Kawardha (M) Khairagarh Dongargarh 6 2 B 6 2 Dongargarh (M) B 6 2 8 6 2 Rajnandgaor 38 24 14 4 33 20 13 Rajnandgaon (M.C.) 33 20 13 33 20 13 Dongargaon 6 4 2 4 2 Mchla 3 2 1 2 Ambagarh 9 7 2 5 2 2 2 Ambagarh Chowki (M) 2 2 2 2 Durg District 1,292 720 572 30 17 13 1,262 703 559 Durg-Bhilai Nagar (UA) 1,095 606 490 1,096 606 490 Bemetara 4 2 2 4 2 2 Bemetara (M) 4 2 2 4 2 2 Dhamdha 102 55 47 101 55 4fr Ahlwara 1M) 55 29 25 55 29 26 Kumhari (N.M) 45 26 20 46 26 20 Durg 1.062 589 473 12 7 1,050 582 468 Durg-Bhi!ai Nagar (UA)(Panl) 1.050 582 468 1.050 582 468 (A) Durg 154 74 80 154 74 80 (8) Bhilainagar 633 345 288 633 345 288 (C) Kohka • 11 6 5 11 6 (D)Chhaoni (NM) 144 88 56 144 88 56 (F) Jamul (NM) 108 69 39 108 69 39 Patan 58 31 27 11 5 47 25 22 Patan (M) 1 Durg-Bhilainagar (U.A.) (pan-II) 46 24 22 46 24 22 (E) Charoda .. 28 14 14 28 14 14 (G) Bhilai Kalan (NM) 18 10 8 18 10 8 Gunderdehi 1 Sanjari balod 61 40 21 60 39 21 Balod (M) 1 1 1 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 56 36 20 56 36 20 Kumud Kallsa (N M) 3 2 1 3 2 1 Gurur 4 2 4 2 2 Raipur District 600 350 250 160 99 61 440 251 189 Bhatapara 30 18 12 29 17 12 Bhatapara(M) 29 ~ 1 12 29 17 12 8alodabazar 25 17 8 15 10 10 7 3 Balodabazar(M) 10 7 3 10 7 3 Kasdol 1 Saraipail 1 1 Ralpur 429 245 184 114 67 47 315 178 137 Arang(M)

102 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18' SCHEDULED LANGUAGES STATE, IltSTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Total Rural Urban -_ ... _------_ .... --.. ------.... _------_ ...... _------.. _...... ------State/ District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Gobranawa para(M) 7 4 7 4 Raipur(UA) 007 173 134 307 173 134 Mahasamund 89 49 40 16 11 73 38 ,35 Mahasamund(M) 71 36 35 71 36 35 Bagbahara (M) 2 2 2 Rajirn 1 1 Dhamtari 2 2 2 2 Dharnlari(M) 2 2 Bindranawagarh (Gai'iaband) 1 Gariaband(NM) Nagri 2 2 Tilda ~ 9 13 8 4 10 2 Tilda Newra(Mj ~ 0 8 2 10 2 Bastar District 366 LiG 156 86 57 29 280 153 127 Charama 1 BhanupratappUi 15 9 ',5 Kanker 1 Kanker (U.f;) Antagarh 4 ., 4 , Keshkal 2 2 L, PakhanJur Narayanpur 6 4 6 Kondagaon 40 12 22 39 17 22 Kondagaon 1M) 39 17 22 39 17 22 Jagdalpu r 92 55 37 18 '1 74 44 30 Jagdalpur (UA) 74 ,14 JO 74 44 30 Bhopal Pattnam (Matadand) 3 3 3 Bijapur 13 13 7 Dantewara 1'78 lao 78 12 9 166 91 75 Bade Bacheli (NM) 55 34 21 55 34 21 Kirandul (NM) 111 57 54 111 57 54 Kania 4 4 4 4

12 Oriya Madhya Pradesh 721,34& 362,412 >58,$36 59~,962 297,977 300,985 122,386 64,435 57,951 7 Morena District 307 174 ~ 33 JOG 1 ',)" ~j3 1 1 Morena 94 69 25 "0eo 68 25 Bamor(UA) Sheopur 213 105 :08 213 105 108 Bhind District 18 18 1R 18 Gohad 18 18 18 18 Gwalior District 454 288 166 454 288 166 Gird 421 265 156 421 265 156 Gwalior(U,A,) 421 255 156 421 265 156 (A) Gwalior (M C,) 250 140 110 250 140 110 (B) Morar (Ca'nlt) HI 125 46 !71 125 46 Pichhore 32 22 10 32 22 10 Tekanpur (N,M) 26 19 7 26 19 7 Dabra (M) 6 3 3 6 3 3 Bhitarwar Bhitarwar (M) Shivpuri District 15 7 8 10 2 8 5 Pohri 5 5 5 Shivpuri 4 4 4 4 Shivpuri (M) 4 4 4 4 Narwar 5 2 5 2 3 Karera Karera (U,A,) 1 Guna District 113 85 34 72 59 13 47 26 21 Guna 16 10 6 16 10 6 Guna (M) 16 10 6 16 10 6 Raghogarh 94 59 25 64 54 10 30 15 15

103 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES ,STATE. DISTRICTS, TEHS,ILS AND TOWNS - 1991 Languagel Total Rural Urban Statel Dlstrlctl Tehslli Town Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 ~9 10

Vijaypur (NM) 15 7 15 8 7 Raghogarh (M) 15 7 8 15 7 e Chachaura 9 6 3 8 5 3 1 Chachaura·Binaganj (UA) 1 1 1 1 Chhatarpur District 12 6 6 12 6 6 Chhatarpur 3 2 3 2 Chhatarpur (U,A) 3 2 3 2 Rajnagar 9 5 4 9 5 4 Khajuraho (NM) 9 5 4 9 5 Panna District 3 3 2 " Panna 3 2 3 2 Sagar District 244 163 81 24 14 10 220 149 71 Bina 2 1 1 2 1 Bina·Etawa (U,A,) 2 2 1 (8), Bina RIy, Colony (NM) 2 1 2 1 Khurai 3 2 3 2 1 (Ii) Muhali (O.G) 3 2 3 2 1 Sagar 228 151 77 24 14 10 204 137 67 Dhana (NM) 9 8 1 9 8 Sagar (U,A) 195 129 66 195 129 66 (A) Sagar 27 16 11 27 16 11 (8) Sagar Cantt. (Cantt) 168 113 55 168 113 55 Garhakota 10 2 10 8 2 Garha kota (M) 10 2 10 8 2 Deon 1 Deori (M) 1 Damoh District 37 16 21 26 12 14 11 4 7 Palharia 26 12 14 26 12 14 Damoh 11 ,4 7 11 4 7 Damoh (UA) 11 4 7 11 4 7 Sa Ina District 417 321 96 362 288 74 55 33 22 Raghurajnagar 100 61 39 45 :18 17 55 33 22 Kathi (M) 1 1 1 Salna (UA) 54 32 22 54 32 22 Rampur Baghelan 68 68 68 68 Amarpatan 133 132 133 132 1 Maihar 116 60 56 116 60 56 Rewa District 141 118 23 121 105 16 20 13 7 Teanthar 3 3 3 3 Sirmaur 72 68 4 65 63 2 7 5 2 Sirmour(M) 6 4 2 6 4 2 Mangawan (M) Mauganj 9 4 3 2 6 3 3 Naigarhi (M) 5 3 5 2 3 MaLiganj (M) Huzur 57 45 12 50 40 10 7 5 2 Rewa (M.C,) 7 5 2 7 5 2 Shahdal District 2,620 1,486 1,134 623 359 264 1,997 1,127 870 Beohari 2 2 2 2 Khand (M) 2 2 2 2 Bandhogarh 37 21 16 4 4 29 17 12 Umaria (M) 12 6 6 12 6 6 Nowrozabad (Khodargama) (M) 17 11 6 17 11 6 Sohagpur 1,253 702 551 331 193 138 922 509 413 Pali(UA) 16 9 7 16 9 7 Shahdol (U,A.) 246 134 112 246 134 112 (A) Shahdol (M) 97 52 45 97 52 45 (B) Bhuibandh (NM) 149 82 67 149 82 67 Burhar·Dhanpuri (UA) 660 356 294 660 366 294 (A) Burhar (M) 53 27 26 53 27 26 (B)Dhanpuri·Nargada H.Dafai(M 50 35 15 50 35 15 (C) Amiai (NM) 557 304 253 557 304 253

104 C-1 PARTA(I): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language' Total Rural Urban Statel District! Tahsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kotma 66 44 22 7 5 2 59 39 20 6ijuri (M) 46 29 17 46 2~ 17 Kotma(M) 13 10 3 13 10 3 Anuppur 1.213 691 522 228 129 99 985 562 423 Dola(NM) 465 250 215 465 250 215 Kelhaurl (Chachai) (NM) 1 1 1 Bangawan (NM) 17 12 5 17 12 5 Pasan (M.) 4B2 288 194 4B2 288 194 Anuppur (M.) 20 11 9 20 11 9 Pushparajgarh 49 28 21 49 28 21 Sidhi District 644 380 264 332 201 131 312 179 133 Rampur Naikin 52 4B 4 52 48 4 Churhat 5 3 2 5 3 2 Gopad Banas 3 3 2 Sldhi (M) 3 2 3 2 Chitrangi 34 19 15 34 19 15 Deosar 4 4 3 Kusmi Singrauli 545 307 23S 236 129 107 309 178 131 Morwa (NM) 114 60 54 114 60 54 Vindhya nagar (NM) 26 21 5 26 21 5 Jayant nagar (NM) 99 61 38 99 61 38 Amlori COlliery (NM) 63 33 30 63 33 30 Baidhan(NM) 7 3 4 7 3 4 Mandsaur District 529 314 215 310 179 131 219 135 84 Jawad 291 171 120 289 159 120 2 2 Jawad (M) 2 2 2 2 Neemuch 208 127 81 2 206 126 80 Neemuch (U.A.) 206 126 80 206 126 'SO' Manasa 5 2 3 5 2 3 Rampura(M) 5 2 3 5 2 :3' Malhargarh 18 8 10 18 10 Garoth 2 2 1 SlIamgarh (M) 1 1 1 1 Mandsaur 5 4 5 4 Mandsaur (M) 5 4 5 4 1 Ratlam District 208 114 94 99 60 39 109 54 55 Jaora 4 4 4 4 Jaora (UA) 4 4 4 4 Alot 9 4 5 4 2 2 5 2 3 Alot(M) 5 2 3 5 2 3 Ratlam 195 106 89 95 58 37 100 48 52 Ratlam(U.Al 100 48 52 100 48 52 (A) Ratlam (M.C) 22 12 10 22 12 10 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 76 ~6 42 78 36 42 Ujjain District 201 142 59 116 96 20 B5 46 39 Khacharod 48 27 21 48 27 21 Nagda(M) 48 27 21 48 27 21 Ghatiya 81 79 2 81 79 2 Ujjain 69 34 35 32 15 17 37 19 18 Ujjain (UA) 37 19 18 37 19 18 Badnagar 3 2 1 3 2 Shajapur District 53 49 4 45 44 B 3 Susner Susner(M) 1 Shajapur 51 48 3 44 44 7 4 3 Shajapur (M) 7 4 7 4 3 Shujalpur 1 1 Dewas District 17B 115 63 6 172 109 63 Sonkatch Sonkatch (M) Dewas 173 110 63 2 2 171 108 63

105 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban ------_.. -_ ..... - .. _------Statel District' Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dewas(M.C) 171 108 63 171 108 63 Kannod 2 ? 2 2 Bagli Khategaon Jhabua District 52 45 7 44 40 4 a 5 3 Thandla 25 25 25 25 Petlawad 12 10 2 10 9 2 , 1 Petlawad(U.A) 2 1 2 1 Meghnagar 6 2 8 6 Jhabua 3 2 5 3 2 Jhabua (M) 3 2 5 3 2 Alirajpur 1 1 1 Alirajpur(M} Ranapur Dhar District 314 279 35 258 241 17 56 38 18 Badnawar 3 2 1 3 2 1 Sardarpur 4 3 3 3 Sardarpur-Rajgarh(M) 1 1 Dhar 294 26£ 26 239 231 8 55 37 18 Pithampur(NM) 55 37 18 55 37 18 Gandhwani 4 4 4 4 Kukshi 4 2 2 4 2 2 Dharampuri 5 2 3 5 2 3 Indore District 378 234 144 23 13 10 355 221 134 Depalpur 6 5 1 5 4 1 1 1 Belma (M) 1 1 1 Indore 281 165 116 6 3 3 275 162 113 Indore (U.A.) 275 162 113 275 162 113 Mhow 91 64 27 12 6 6 79 58 21 Mhow cantt {U.A.} 78 57 21 78 57 21 Mhowgaon (MI West Nimar District 159 129 30 90 82 S 69 47 22 Barwaha 66 44 22 66 44 22 Barwaha (U.A.) 63 42 21 63 42 21 Sanawad (M) 2 1 3 2 l\'1aheshwar 5 4 8 4 4 Maheshwar (NM) 1 Kasrawad 8 5 3 8 3 Barwani 1 1 Segaon 73 73 73 73 Khargone Khargone (M) Sendhawa Sendhwa (M) East Nimar (Khandwa) District 350 17ll 174 330 166 164 20 10 10 Harsud 12 7 5 12 7 5 Khandwa 91 45 46 81 42 39 10 3 7 Khandwa (M.C) 10 3 7 10 3 7 Pandhana 14 6 8 14 6 8 Burhanpur 233 118 115 223 111 112 10 7 3 Nepanagar(N.M) 6 5 1 6 5 Burhanpur (M.C) 4 2 2 4 2 2 Rajgarh District 189 161 28 27 15 12 162 146 16 Rajgarh 9 5 4 9 5 4 Biaora 162 147 15 1 161 146 15 Suthaliya (M) 3 1 2 3 2 Biaora (M) 158 145 13 158 145 13 Sarangpur 11 5 6 11 5 6 Narsingarh 7 4 3 6 4 2 Narsingarh (M) 1 1 Vidisha District 17 10 7 17 10 7 Vidisha 17 10 7 17 10 7

106 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! ------_._------Total Rural Urban Statel Districtl Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Vidisha (M) 17 10 7 17 10 7 Bhopal District 1,339 788 551 119 75 44 1,220 713 507 Berasia 118 75 43 116 73 43 2 2 Berasia (M) 2 2 2 2 Huzur 1,221 713 508 3 2 1,218 711 507 Bhopal (M.C) 1,218 711 507 1,218 711 507 Sehore District 465 244 221 418 217 201 47 27 20 Sehore 42 20 22 33 15 18 9 5 4 Sahare ( U.A.) 9 5 4 9 5 4 Ashta Ashta (U.A.) 1 Nasrullaganj 59 35 24 34 21 13 25 14 11 Nasrulla ganj (M) 25 14 11 25 14 11 Budni 363 188 175 351 181 170 12 7 5 Budnl (M) 12 7 5 12 7 5 Raisen District 1,547 819 728 1,490 767 723 57 52 5 Raisen 25 17 8 24 16 8 Raisen(M) , 1 Gairatganj 321 170 151 321 170 151 Gaharganj 1.200 631 569 1,144 580 564 58 51 5 Mandideep(NM) 50 47 3 50 47 3 Obeduliaganj(M) 6 4 2 6 4 2 Baraily 1 1 1 1 Betul District 485 251 234 8 4 4 477 247 230 Bhainsdehi 5 3 2 5 3 2 Betul 439 224 215 439 224 215 Sami(U.A.) 431 218 213 431 218 213 Belul (UA) 8 6 2 8 6 2 Mullai 41 24 17 3 2 38 23 15 Amla(M) 29 17 12 29 17 12 Multai (U.A.) 9 6 3 9 6 3 Hoshangabad District 259 172 87 57 35 22 202 137 65 Harda 17 9 8 17 9 8 Seoni Malwa 11 6 5 5 3 2 6 3 3 Seani Malwa (M) 6 3 6 3 3 Itarsi 118 78 40 28 18 10 90 60 30 Ordnance FactoI)' Itarsi(NM) 26 21 5 26 21 5 Ilarsi (U.A) 64 39 25 64 39 25 (A)ltarsl 12 7 5 12 7 5 (B} Bhilakhedi (NM) 52 32 20 52 32 20 Hae.hangsbad 37 25 12 7 5 2 30 20 10 t-Ioshangilbad (M) 30 20 10 30 20 10 Babal 1 Bllbal(M) 1 1 1 Piparia 75 53 22 75 53 22 Piparia (M) 1 1 Pachmarhi (U.A.) 74 53 "'21 74 53 21 Pac:hmarhi (NM) 13 3 10 13 3 10 (B) Pachmarhi Cantl(Cantt) 61 50 11 61 50 11 Jabalpur District 741 486 255 95 50 45 646 436 210 Murwara 46 26 20 2 43 25 18 Barhi(M) 5 4 1 5 4 1 Murwara (Kalni )(M.C.) 38 21 17 36 21 11 Vijay raghavgari" 35 18 17 1S 9 7 19 9 10 Kymore (U.A ) 19 9 10 19 9 10 Sihora 42 23 19 42 <3 19 Jabalpur 618 419 199 34 17 17 584 402 182 Panagar (M) 3 2 3 2 Bargi (NM) 2 2 2 Jabalpur (U.A.) 579 398 181 579 398 181 (Al Jabalpur 135 74 61 135 74 61 (Bl Jabalpur Cantt. iCantt) 355 274 61 355 274 81

107 C-7 PART A(i): OIST~IBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagef Total Rural Urban Statel DistrictJ Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(C) Khamaria 42 21 21 42 21 21 (0) G.C.F. Jabalpur (NM) 25 15 10 25 15 10 (E) Bilpura (NM) 4 3 1 4 3 (F)Vehicle Fact.Jabalpur (NM) 18 11 7 18 11 7 Narsimhapur District 66 40 26 65 39 26 1 Gadarwara 7 4 3 7 4 3 Narsimhapur 59 36 23 58 35 23 Narsimhapur ( U.A.) 1 1 1 Mandla District 46 27 19 9 5 4 37 22 15 Niwas 4 3 1 4 Mandla 5 3 2 5 3 2 Mendla ( UA) 4 2 2 4 2 2 8amhani(M) 1 1 1 Nainpur 37 21 16 5 2 3 32 19 13 Nainpur (M) 32 19 13 32 19 13 Chhindwara District 302 184 118 140 88 52 162 96 66 Amarwara 15 10 5 15 10 5 Amarwara (M) 15 10 5 15 10 5 Jamai 158 92 66 114 61 47 44 25 19 Kali Chhapar (N.M) 5 2 3 5 :2 3 Damua (N.M) 25 16 9 25 16 9 Palachaurai 14 7 7 14 7 7 Parasla 62 40 22 8 6 2 54 34 20 Ambada (N.M) 22 14 8 22 14 8 Chikhli kalan-Parasia (U.A.) 32 20 12 32 20 12 (A) Iklehra (N.M) 1 (S) 8hamod; (N.M) 1 2 3 2 (e) Chandameta Butaria (M) 5 4 5 4 (0) Neuton Chikhli Kalan (M) 10 I} 4 10 6 4 (El Badkuhi (N M) 5 3 2 5 3 2 (G) Dongar Parasia (M) 8 5 3 6 5 3 Chhindwara 46 27 19 6 4 2 40 23 17 Chhindwara (UA) 40 23 17 40 23 17 Sausar 13 9 4 6 6 7 3 4 Sausar (M) 7 3 4 7 3 4 Pandhurna 5 3 2 3 2 2 Pandhuma (M) 2 1 2 Chaurai 3 3 3 3 Seoni District 15 9 6 1 5 2 8 4 4 Lakhnadon 5 2 3 5 2 3 Oungariya Chhapara (NM) 5 2 3 5 2 3 Keolar! 3 2 1 3 2 Seoni 7 5 2 4 3 2 Seoni(M) 3 2 1 3 2 8alaghat District 1,426 716 710 478 252 226 948 464 484 Katangi 86 40 46 6 5 80 35 45 Katangi (M) 70 29 41 70 29 41 Tirodi(N.M) 10 6 4 10 6 4 Waraseoni 10 5 5 2 8 4 4 Waraseoni(M) a 4 4 8 4 4 Balaghat 361 185 176 158 84 74 203 101 102 Balaghat (U.A.) 203 101 10:! 203 101 102 Baihar 916 459 457 259 135 124 657 324 333 Baihar (M) 2 1 1 2 1 1 Ukwa (NM) 655 323 332 655 323 332 Lanji 53 27 26 53 27 26 Surguja District 15.650 8,781 6,869 6,031 3,134 2,897 9,619 5,647 3,972 Bharatpur 13 10 3 13 10 3 Pal 10 3 10 7 3 Wadrafnagar 23 13 10 23 13 10 Pratappur 144 7B 66 144 78 66 Baikunthpur 2,245 1,348 897 97 65 32 2,148 1,283 865

10.8 C·7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 1.8 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .199,1 Languagel Tolal Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Charcha (N.M) 827 454 373 827 454 373 West Chirmiri (N.M) 901 563 338 901 563 338 Baikunth Pur (M) 17 8 9 17 8 9 Koria Block (N.M) 403 258 145 403 258 145 Samri 76 42 34 76 42 34 Manendragarh 7,015 4,098 2,917 24 11 13 6,991 4,087 2,904 Manendragarh (M) 382 197 185 382 197 185 Khonga Pani (N.M) 49 24 25 49 24 25 Jhagraknand (M) 44 20 24 44 20 24 Kurasia (U.A.) 6,516 3,846 2,670 6.516 3,846 2,670 (B) N.C.PH Colliery (N.M) 1,194 777 417 1,194 717 411 (C) Gelha pani (N.M) 4 3 1 4 3 (D) Doman Hill Coliery (N.M) 1,482 856 626 1,482 856 626 (E) Chirmiri 1,486 818 668 1,486 818 668 Surajpur 800 441 359 558 301 257 242 140 102 Surajpur (M) 24 15 9 24 15 9 Vishrampur (N.M) 216 125 93 216 125 93 Ambikapur 1,253 656 597 1,015 519 496 238 137 101 Ambikapur (U.A) 238 137 101 238 137 101 Lundra 1,391 714 677 1,391 714 677 Silapur 2,680 1,374 1,306 2,660 1,374 1,306 Bilaspur District 10,597 5,571 5,026 3,347 1,771 1,576 7.250 3,800 3,450 Pendra Road 557 276 281 496 246 248 61 28 33 Gaurella (UA) 54 25 29 54 25 29 Pendra (U.A.) 7 3 4 7 3 4 Pandariya 4 2 2 2 2 Pandariya (M.) 2 2 1 Lormi 2 1 2 , 1 Kola 125 71 54 54 34 20 71 37 34 Ratanpur (M) 39 18 21 39 16 21 (Iii)Rani Sagar (O.G.) 32 19 13 32 19 13 Katghora 1.636 900 736 1,026 563 463 610 337 213 Kalghora (M) 3 2 3 2 Jail (NM) 261 130 131 261 130 131 Gajra (NM) 78 44 34 78 44 34 Mongra (NM) 268 162 106 268 162 106 Korba 2,077 1.087 990 365 189 176 1,712 898 814 Korba (NM) 1,712 898 814 1,712 898 814 Mungali 24 17 7 14 11 3 10 6 4 Mungeli (U.A.) 10 6 4 10 6 4 Takhalpur 61 26 35 53 23 30 8 3 5 Takhalpur (M) 8 3 5 8 3 5 Bilaspur 2}96 1,515 1,281 354 206 148 2.442 1,309 1,133 Bilaspur (U.A) 2,442 1,309 1,133 2,442 1,309 1,133 (A) Bilaspur 765 411 354 165 411 354 (B) Bilaspur Rly Colony(NM) 1,571 836 735 1.571 836 135 (C) Sirgili (NM) 106 62 44 106 62 44 Janjgir 559 286 273 358 191 187 201 95 10S Naila Janjgir (M) 56 26 30 56 26 30 Akaltara (M) 144 69 75 144 89 15 Shivri Narayan (M) 1 Champa 1,025 527 498 25 20 5 1,000 507 493 Champa (M) 1,000 507 493 1,000 507 493 Sakli 1,077 545 532 24 9 15 1,053 536 517 Sakt; (M) 1,019 517 502 1,019 517 502 Naya Baradwar (M) 34 19 15 34 19 15 Bilha 104 56 48 25 14 11 79 42 37 Bodri(M) 13 8 5 13 e 5 8ilha (M) 66 34 32 66 34 32 Pamgarh 55 25 30 54 24 30 Kharod (M) , Dabhra 495 237 258 495 237 258

109 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULEO LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raigarh District 152.841 76,005 16,B36 146,836 72,914 73,922 6,005 3,091 2.914 Bageecha 6,201 3,190 3,011 6,201 3,190 3,011 Jashpur 630 355 275 386 209 177 244 146 98 Jashpur nagar (M) 244 146 98 244 146 98 Kunkuri 16,400 8,182 8,218 16,400 8,182 B,218 Pathalgaon 13,024 6,520 6,504 12,599 6,286 6,313 425 234 191 Pathalgaon (M) . 425 234 191 425 234 191 Udaipur (Dharmjaigarh) 5,913 3,016 2,695 5,554 2,830 2,724 359 188 171 Dharamjaigarh (M) 359 188 171 359 188 171 Gharghoda 18,738 9,279 9,459 18.274 9,035 9,239 464 244 220 Gharghoda (M) 464 244 220 464 244 220 Raigarh 52,683 26.216 26,461 48.751 24,226 24,525 3,932 1,990 1,942 Raigarh (UA) 3,932 1,990 1,942 3,932 1.990 1.942 Kharsia 252 125 127 118 61 57 134 64 70 Kharsia (U.A.) 134 64 70 134 64 70 Sarangarh 39,000 19,120 19,880 38.553 18,895 19,658 447 225 222 Sarangarh (U.A) 447 225 222 447 225 222 Rajnandgaon District 846 499 347 449 284 165 397 215 182 Kawardha 69 50 19 27 18 9 42 32 10 Kawardha (M) 42 32 10 42 32 10 Chhuikhadan 10 3 7 5 2 3 5 1 4 Chhuikhadan (M) 5 1 4 5 1 4 Khairagarh 23 12 11 15 7 8 8 5 3 Khairagarh (M) 8 5 3 8 5 3 Dongargarh 137 78 59 16 12 6 119 66 53 Dongargarh (M) 119 66 53 119 66 53 Rajnandgaon 530 318 212 308 208 100 222 110 112 Rajnandgaon (M.C.) 222 110 112 222 110 112 Dongargaon 4 3 3 2 Dongargaon (M) Mohla 63 31 32 63 31 32 Ambagarh 10 4 6 10 4 6 Durg District 33.813 17.781 16.032 4.967 2,568 2.399 28.846 15.213 n,633 Durg-Bhilai Nagar (U.A.) 26.136 13.770 12.3136 26.136 13.170 12.366 Nawagarh 3 2 1 3 2 Bemetara 7 5 2 3 2 4 3 Bemetara (M) 4 ., 1 4 3 Berla 106 53 53 106 53 53 Dhamdha 2.357 1,223 1.134 928 458 470 1.429 765 664 Dhamdha (M) 3 2 3 2 Ahiwara (M) 361 187 174 361 187 174 Kumhari (N·.M) 1.065 577 488 1.065 577 488 Durg 25,734 13.573 12.161 2.163 1,130 1.033 23.571 12.443 11.128 $irsa Khurd (N.M) 7 4 3 7 4 3 Dundara (N.M) 36 18 18 36 18 18 Durg-Bhilai Nagar (U.A.)(Part-l) 23.528 12.421 11.107 23.528 12.421 11:107 (A) Durg 3.636 1.857 1.779 3.636 1.857 1.779 Bhilai nagar 18.125 9,470 8.655 18.125 9.470 8.655 Kohka' 424 217 207 424 217 207 (D)Chhaoni (NM) 1,111 756 355 1.111 756 355 (F) Jamul (NM) 232 121 111 232 121 111 Patan 4,188 2,178 2.010 1,474 773 701 2.714 1.405 1.309 Patan (M) 106 56 50 106 56 50 Durg- Bhilainagar (UA) (part-II) 2.608 1,349 1.259 2.608 U49 1.259 (I) Charoda •• 2.093 1,091 1.002 2.093 1.091 1002 (G) Bhilai Kalan (NM) 515 258 257 515 258 257 Gunderdehi 28 15 13 28 15 13 Dondilehara 1 I Sanjari baled 1,388 730 658 260 133 127 1.128 597 531 Baled (M) 167 87 80 167 87 aD Rajhara Jharan Dalli (N.M) 932 494 438 932 494 438 Kumud Kalta (N M) 29 16 13 29 16 13

110 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural _;S:..:t.:.at:.:e;_iD.:..i:.:st.:.ri:.:ct;.:..I..;.Ti-e_ns .... iI_'.:..To.:..w_n __ __:P_:e:.:.rs~o:.:.l1:.:s _ _:;M:.:.:a~1e:..:s:..___:F-=e.:..rn...:a_l~e:...:s_...:P_e:..:r~so:..n...:s__ M_a-=-le...:s:..__F-=e:...:m,;;;a:..:le:.:s:..__:P.:..e:..r.:.so:..:n:.:s~ Males Fernales 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Gurur 1 1 , Raipur District 322.666 160,281 H;2.385 274,492 135,707 136,785 48,174 24,574 23.600 Simga 86 50 36 52 30 22 34 20 14 Simga(M) 34 20 14 34 ~O 14 Bhalapara 176 93 83 104 57 47 7:1 36 36 Bhalapara(M) 72 36 36 72 36 36 Balodabazar 340 11.17 153 2?S 127 99 114 eo 54 Baloda bazar(M) 114 60 , 54 114 60 54 Kasdol 3,051 1,462 1.589 3,051 1,462 1,589 Bilaigarh 281 149 132 255 136 119 26 13 13 Bhalgaon(M) 26 13 13 26 13 13 Saraipall 104,643 51,654 52,769 99,960 49,463 50,517 4,663 2.391 2,272 Saraipali(M) 4.663 2,391 2,272 4,663 2,391 2,272 Raipur 43,912 22.480 2.1.432 7,000 3,606 3,394 36,912 18,874 lS,036 Arang(M) 522 265 257 522 265 257 Gobranawa para(M) 1.720 861 859 1,720 851 659 Raipur (UA) 34,670 17,748 'i6.922 34,670 17.148 16,922 Mahasamund 57,053 28,130 28,923 51,427 25,329 25,096 5,626 2,801 2,825 Pithora(M) 528 291 237 528 291 237 Mahasamund(M) 3,035 I,4B9 1,546 3,035 1,489 1,546 Bagbahara (M) 2.063 1,021 1,042 2,063 1,021 1.042 Rajim 56 25 56 31 25 Kurud 65 30 35 24 B 16 41 22 19 Kurud (M) 41 22 19 41 22 19 Dhamtan 579 297 282 51 25 26 528 27'1 256 Dhamtari(M) 526 272 256 5'8 :272 256 Bindranawagarh (GARIABAND) 52,560 25,982 26,578 52,471 25,937 ;W,534 89 45 44 Gariaband (NM) 89 45 44 89 45 44 Nagri 16 45 31 76 45 31 Deobhog 59,532 29,345 30.187 59 5~2 29.345 30.187 Tilda 256 146 110 167 106 81 69 40 29 Tilda newra(M) 69 40 29 69 40 29 B"star District 170,585 8< 926 85.659 156,709 77,887 78,822 13,876 7,039 6,837 Charama 15 7 8 15 7 8 Bhanupralappur 68 51 37 8S 51 37 Kanker 61 32 29 2S 13 15 33 19 14 Kanker (U.A.) 33 19 14 33 19 14 Antagarh S8 52 46 98 52 46 Keshkal 118 68 50 118 S8 50 Pakhanjur 264 134 130 264 134 130 Narayanpur 750 380 370 750 360 370 Kondagaon 6,460 3.251 3,209 <,,841 2.~35 2.906 1319 31S 303 Kondagaon (M) 619 316 303 619 316 303 Jagdalpur 155,790 77,416 78.374 146,055 72,407 "3,588 9,735 494S 4,786 Jagdalpur (U.A.) 9,"35 4.949 4.786 9,735 4,949 4,786 Bhopal Pattanam (madond) 162 90 72 162 90 72 Bijapur 262 136 126 262 136 126 Dantewara 5.157 2,622 2,535 1.666 867 eo1 3,489 1.755 1,734 Bade Bacheli (NM) 1.368 685 681 1.366 885 681 Kirandul (NM) 2,123 1,070 1,053 2,123 1,070 1,053 Konta 1.360 687 673 1,360 687 673

13 Punjab! Madhya Pradesh 169,288 101,161 88,127 39,111 21,097 18,014 15~,177 !\(l,064 70,113 Morena District 4,146 2,235 ~ .910 ::.545 2.071 1.774 301 165 136 Ambah 5 3 2 5 3 2 Ambah (M) 5 3 2 5 3 2 Porsa 2 2 2 2 Porsa (M) 2 2 2 Morena 2'39 131 106 76 61 102 55 47 Bamor (UA) 41 24 17 41 24 17 Morena (M) 61 31 30 61 31 30

111 C·7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 'SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Languagel Total Rural Urban Statel Districtl Tehsil! Town Persons Males Females . Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Joura 39 22 17 6 2 4 33 20 13 Joura (M) 33 20 13 33 20 13 Kailaras 9 5 4 2 7 4 3 Kailaras (M) 7 4 3 4 3 Sabalgarh 41 24 17 19 11 8 22 13 9 Sabalgarh(U A) 22 13 9 22 13 9 Vijaypur 511 272 239 511 272 239 Sheopur 3.300 1.777 1,523 3,170 1,709 1.461 130 68 62 Sheopur kalan (M) 100 52 48 100 52 48 8adoda (M) 30 16 14 30 16 14 8hind District 3,096 1,658 1,438 2,825 1,519 1,306 271 139 132 Bhind 105 52 53 105 52 53 Bhi/ld 1M) 105 52 53 105 52 53 Mehgaon 39 20 19 39 20 19 Gormi(M) 26 13 13 26 13 13 Mehgaon (M) 13 7 S 13 7 ,6 Gohad 2.944 1,590 1,364 2,825 1,519 1,306 119 61 58 Gohad (M) 119 61 58 119 61 58 Lahar 8 6 2 8 6 2 Lahar (M) 3 2 , 3 2 Daboh (M) 5 4 1 5 4 Gwalior District 24,230 13,579 10,651 11,252 6,138 5,114 12,978 7,441 5,537 Gird 12,976 7,328 5,648 1,566 832 734 11,410 6,496 4,914 Gwalior(UA) 11,410 6,496 4,914 11,410 6,496 4,914 (A) Gwalior (M.e.) 9,391 4,965 4,426 9,391 4,965 4,426 (B) Morar (Cantl) 2,019 1,531 488 2,019 1,531 488 Pichhore 6,296 3,545 2,751 4.765 2,620 2,145 1,531 925 606 Bilaua (M) 4 3 1 4 3 1 Tekanpur (N.M) 582 446 136 582 446 136 Pichhote (M) 169 90 79 169 90 79 Dabra (M) 776 386 390 776 386 390 Bhitarwar 4,936 2,694 2,244 4,920 2,665 2,235 16 9 9 Antari(M) 6 4 2 6 4 2 Bhitarwar (M) 12 5 7 12 5 7 Bhander 20 12 a 19 11 8 Bhander (M) 19 11 a 19 11 8 Datia District 2BO 156 124 79 48 31 201 108 93 Seondha 55 29 26 55 29 26 Seondha (M) 10 4 6 10 4 6 Ineler 98rh (M) 45 25_ 20 45 25 20 Datia 225 127 98 79 48 31 146 79 67 Datia 1M) 146 79 67 146 79 67 Shivpuri District 4.248 2,338 1910 3,394 1,891 1,503 854 447 407 Pohri 77 42 35 77 42 35 ShivPUri 2.894 1,576 1316 2,163 1,202 961 731 374 357 Shivpuri (M) 731 374 357 731 374 357 Narwar 177 97 80 177 97 80 Karera 73 49 24 10 63 40 23 Karera (U.A.) 63 40 23 63 40 23 K()lar~s 962 534 42B 903 502 401 59 32 27 Kolaras (M) 7 4 3 7 4 3 Badarwas (M) 3 2 1 :3 2 1 Bijroni (M) 49 26 23 49 26 23 Pichhore 7 6 6 Pichhore (M) 1 1 Khaniyadhana 58 34 24 58 34 24 Guna District 7,396 3,689 3,707 6,102 3,011 3,091 1,294 678 616 Isagarh 2,136 690 1,246 2,026 828 1,198 110 62 48 Isagarh (M) 110 62 46 110 62 48 Chandeti 697 363 334 686 357 329 11 6 5 Chanderi (UA) 11 6 5 11 6 5 Guna 1,241 672 569 745 407 336 496 265 231

112 c·r PART A(i,: DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban State! DistricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Guna (M) 496 265 231 496 265 231 Ashok nagar 2.222 1.173 1.049 1.862 980 882 360 193 167 Ashok nagar (M.) 360 193 167 360 193 167 Raghogarh 288 145 143 50 31 19 238 114 124 Vijaypur (NM) 235 112 123 235 '12 123 Raghogarh (M) 2 1 3 2 1 Mungaoli 807 443 364 732 407 325 75 36 39 Mungaoli (U.A.) 75 36 ' 39 75 36 39 Arcn 1 1 Chachaura 4 2 2. 4 2 2 Chachaura-Binaganj (U.A) 4 2 2 4 2 2 Tikamgarh District 215 112 103 10 6 4 205 106 99 Niwan 5 4 1 5 4 1 Tikamgarh 210 108 102 5 2 3 205 106 99 Tikamgarrl (M) 205 106 99 205 106 99 Chhatarpur Distnct 560 319 241 42 29 13 518 290 228 Nowgong 46 29 17 4 42 26 16 Harpalpur (M) 21 13 21 13 8 Nowgong (M) 21 13 8 21 13 8 Chhatarpur 463 254 209 22 13 9 441 241 200 Chhatarpur (U.A) 441 241 200 441 241 200 Rajnagar 34 21 13 8 3 '26 16 10 Khajuraho (NM) 26 16 10 26 16 10 Bijawar 17 15 2 8 9 7 2 Bijawar (M) 1 1 1 Bada Malhara (M) 8 6 6 Panrla District 98 56 42 53 30 23 45 26 19 Ajaigarh 4 3 4 3 Ajaigarh (M.) 4 3 1 4 3 Panna 94 53 41 53 30 23 41 23 18 Panna (U.A.) 41 23 18 41 23 18 Sagar District 3,722 2,441 1.281 62 33 29 3.660 2.408 1,252 Bina 362 182 180 20 11 342 173 169 Bina- Etawa (VA) 342 173 169 342 173 169 (A). Bina Etawa (M) 302 155 147 302 155 147 (8). Bina Rly. Colony (NM) 40 18 22 40 18 22 Khurai 149 76 73 29 16 13 120 60 60 Khurai (VA) 120 60 60 120 60 60 Banda 11 5 6 11 5 6 Shahgarh (M) 8 4 4 8 4 4 Banda (M) 3 2 1 2 Sagar 3,199 2,177 1,022 12 7 5 3,187 2,170 1,017 Rahatgarh (M) 17 11 6 17 11 6 Dhana (NM) 1,070 844 226 1,070 844 226 Sagar (U.A) 2,100 1.315 785 2,100 1,315 785 Sagar 574 288 286 574 288 286 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 1,526 1,027 499 1,526 1,027 499 Deeri 1 1 1 1 Damoh District 831 445 386 71 41 30 760 404 356 Halta 34 19 15 34 19 15 Hatta (M) 34 19 15 34 19 15 Patharia 37 18 19 37 18 19 Damoh 729 38B 341 9 4 5 720 384 336 Damoh (U.A.) 720 384 336 720 384 336 Jabera 24 18 6 24 18 6 Tendukheda 7 2 6 5 TeAdukheda (M) 6 6 5 Satna District 1,502 814 688 56 37 19 1,446 777 669 Raghurajnagar 1,123 619 504 23 15 B 1,100 604 496 Satna (UA) 1,100 604 496 1,100 604 496 Nagod 29 22 7 6 4 2 23 16 5 Nagod (M) 15 10 5 15 10 5

113 Co 7 PART A(i): DISTRIBUTION Of THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 languagel Total Rural Urban Statel OistricV Tehsilf TOWll Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 3 4 5 6 7 8 9 10

Unchahara (M) 8 8 Rampur Baghelan 1 1 Amarpatan 11 10 8 8 3 2 Amarpatan (M) 3 2 3 2 Maihar 338 162 176 18 9 9 320 153 167 Maihar (M) 320 153 167 320 153 167 Rewa District 686 371 315 102 61 41 584 310 274 Teonthar 43 21 22 43 21 22 Chakghat (M) 4~ 21 22 43 21 22 Sirmour 14 9 5 14 5 Sirmour(M) 14 9 5 14 9 5 Hanumana 5 5 5 Hanumana (M) 5 5 5 Mauganj 4 4 4 4 Mauganj (M) 2 2 2 2 Huzur 617 330 287 97 57 40 520 273 247 Govindgarh (M) 1 1 1 1 Rewa (M.C.) 519 272 247 519 272 247 Raipur I

114 C-7 PART A(I): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Languagef Total Rural Urban -----...... ------_... _-_ .. _.. _--- .. -..... --_ .. ------...... -...... _.. __ ..... _...... _-- Statel DislrictlTehsill Town Persons Males Females Persons Male& Females Persons Males Females , 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jawad (M) 6 4 2 6 4 2 Neemuch 585 318 267 39 21 18 546 297 249 Neemuch (U.A.) 546 297 249 546 297 249 Manasa 830 437 393 40 28 12 790 499 381 Rampura (M) 165 86 79 165 86 79 Manasa (M) 625 323 302 625 323 ~ Bhanpura 669 338 331 168 81 87 501 257 244 Bhanpura (M) 443 228 215 443 228 215 Gandhi Sagar Hydel Colony (N.M 58 29 29 58 29 29 Malhargarh 10 8 2 3 3 7 5 2 Pipliya Mandi (M) 7 5 2 7 5 ·2 Garoth 433 219 214 4 2 2 429 217 212 Garoth (U.A.) 46 25 21 48 25 21 Shamgarh (1'.1) 383 192 191 383 192 . 191 Mandsaur 446 232 214 31 18 1.3 415 214 201 Mandsaur (M) 415 214 201 --' 416 214 201 Silamau 39 26 13 39 26 13 Ratlam District 1,79B 924 874 328 174 154 1,470 750 720 Jaora 199 105 94 31 19 12 188 86 ~ Jaora (UA) 167 85 82 167 85 82 Piploda (M) 1 1 1 1 Alo! 7 S 2 2 5 4 Alot(M) 5 4 1 5 4 Bajna 294 154 140 294 154 140 Ratlam 1,298 660 638 1,297 660 637 Ratlam (U.A) 1,297 660 639 1,297 860 63iI (A) Ratlam (M.C) 1,179 602 577 1,179 602 577 (8) Ratiam Rly Colony (N,M) 118 58 60 118 56 60 Ujjain District 3,116 1,585 1,531 195 95 100 2,921 1,49() 1,431 Khacharod 524 269 255 4 2 2 520 287 253 Nagda (M) 520 267 253 520 267 253 Mahidpur 219 112 107 105 51 54 114 61 53 Mahidpur (M) 114 61 53 114 61 53 Ghatiya 1 1 1 Tarana 192 95 97 59 29 30 133 66 67 Tarana (U.A.) 133 66 67 133 86 67 Ujjain 2.076 1,053 .1,023 7 4 3 2,069 1,04& 1,020 Ujjain (U.A.) 2,069 1,049 1,020 2,009 1,049 1,020 Badnagar 104 56 48 19 9 10 85 47 38 Badnagar (U.A.) 85 47 38 85 47 38 Shajapur District 464 238 226 143 72 71 321 166 155 Susner 87 44 43 79 39 40 B 5 3 Soyatkalan (M) 4 2 2 4 2 2 Susner (M) 4 3 1 4 3 1 Badod 5 2 3 5 2 3 Badod (M) 5 2 3 5 2 3 Agar 67 33 34 3 2 64 31 33 Agar(M) 64 31 33 64 31 33 Shajapur 76 40 36 24 12 12 52 28 24 Shajapur (M) 44 24 20 44 24 20 Maksi (M) 8 4 4 8 4 4 Shujalpur 192 100 92 192 100 92 Shujalpur (M) 186 98 88 186 98 88 Akodia (M) 6 2 4 e 2 4 Kalapipal 37 19 18 37 19 18 Dewas District 1,457 780 677 68 42 26 1,389 738 551 Sonkatch 79 43 36 3 3 75 4Q 36 Sonk.atch (M) 76 40 ~6 16 .40 36 Dewas 1,082 577 505 14 12 2 1,0611 565 503 Dewas(M.C) 1,008 565 503 1,068 (!QS 603 Kannod 244 130 114 34 16 18 210 114 96 Kannod (U.A.) ,

115

16-2 RGJ/ND!2003 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kanta Phod (M) 112 57 55 112 57 55 Satwas (MA) 97 56 41 97 56 41 Bagli 34 19 15 16 10 6 18 9 9 Hatplplaya 1M) 8 5 3 6 5 3 Bagli(M) 10 4 6 fa 6 Khategaon 18 11 7 17 10" 7 Khategaon 1M) 17 10 7 17 10 7 Jhabua District 137 82 55 43 30 13 94 52 42 Thandla 9 5 4 6 4 2 3 2 Thandla(M) 3 1 2 3 2 Petlawad 33 27 6 18 17 15 10 S Bamnia (N.A.) 3 2 3 2 1 Petlawad(U.A) 12 8 4 12 8 4 Meghnagar 3 2 3 2 1 Jhabua 64 33 31 11 5 6 53 28 2S Jhabua (M) 53 28 25 53 28 25 Bhabra 4 3 4 3 Bhabra(U.A.) 4 3 4 3 Joba! 3 2 3 2 Jobat(M) 3 2 1 3 2 Alirajpur 21 lQ 11 5 2 16 8 8 Alirajpur(M) 16 8 8 16 8 8 Dhar District 634 366 268 254 160 94 380 206 174 Badnawar 19 16 3 11 10 8 6 2 BadnawarlM) 8 6 2 8 6 2 Sardarpur 17 7 10 16 6 10 Sardarpur-Rajgarh(M) 16 6 10 16 6 10 Dhar 418 241 177 163 97 66 255 144 111 Dhar(M) 228 126 102 228 126 102 Pithampur(NM) 27 18 9 27 18 9 Gandhwani 12 10 2 12 10 2 Kukshi 24 15 9 23 14 9 Kukshi (M) .1 1 Manawar 59 25 34 19 9 10 40 16 24 Manawar (M) 40 16 24 40 16 24 Dharampuri 85 52 33 25 19 6 60 33 27 . Dhamnod(M) 60 33 27 60 33 27 Indore District 20,496 10,869 9,627 369 220 149 20,127 10,649 9,478 Depalpur 111 59 52 26 18 8 85 41 44 Depalpur 1M) 12 7 5 12 7 5 Betma (M) 73 34 39 73 34 39 Sawer 79 44 35 39 24 15 40 20 20 Sawer(M) 40 20 20 40 20 20 Indore 18,847 9,955 8,892 270 153 117 18,577 9,802 8,775 Hatod (M) 11 7 4 11 7 4 Rau (M) 73 39 34 73 39 34 Indore (U.A.) 18,493 9,756 8737 18,493 9,756 8,737 Mhow 1,459 811 648 34 25 1,425 786 639 Mhow cantl (UA) 1,393 768 625 1,393 768 625 Mhowgaon (M) 31 17 14 31 17 14 Manpur (N.A ) 1 1 1 West Nlmar District 2,370 1,257 1113 658 362 296 1,712 895 817 Sarwaha 935 486 449 57 30 27 878 456 422 8arwaha (U.A.) 631 326 305 631 326 305 Sanawad 1M) 247 130 117 247 130 117 Maheshwar 108 81 47 29 19 10 79 42 37 Maheshwar (NM) 58 29 29 58 29 29 Mandleshwar 1M) 21 13 8 21 13 8 Kasrawad 7 4 3 4 Barwani 182 96 86 179 95 84 Barwani (M) 179 95 84 179 95 84 Thikri 6 5 1

116 C-7 PART A(i): DISTRlBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajpur 88 48 40 72 38 34 16 10 6 Rajpur (M) 16 10 6 16 10 6 Segaon 5 4 4 1 Bhikangaon 26 16 10 6 4 2 20 12 8 Bhikangaon (M) 20 12 8 20 12 8 Khargone 324 169 155 9 4 5 315 165 150 Gogaon (NM) 1 1 1 1 Khargone (M) 314 165 149 314 165 149 Pansemal 67 38 29 56 31 25 11 7 4 Pansemal (M) 11 7 4 11 7 4 Sendhawa 251 129 122 37 21 16 214 108 108 Sendhwa (M) 214 108 106 214 108 106 Bhagwanpura 68 32 36 68 32 36 Jhiranya 303 169 134 303 169 134 East Nimar (Khandwa) District 2)30 1:407 1.323 698 369 329 2,032 1.038 994 Harsud 86 45 43 60 41 39 e 4 4 Harsud (M) 8 4 4 e 4 4 Khandwa 1,678 B64 614 280 145 135 1.398 719 679 Mundi (M) 32 14 18 32 14 18 Khandwa (M.C) 1,366 705 661 1,366 705 661 Pandhana 25 12 13 25 12 13 Burhanpur 939 486 453 313 171 142 626 315 311 Nepanagar (N M) 214 105 109 214 105 109 Burhanpur (M.C) 412 210 202 412 210 202 Rajgarh District 264 152 112 31 21 10 233 131 102 Rajgarh 38 21 17 2 2 36 19 17 Rajgarh (M) 36 19 17 36 19 17 Biaora 115 64 51 115 64 51 Biaora (M) 115 64 51 115 64 51 Sarangpur 72 45 27 29 19 10 43 26 17 Pachore (M) 13 10 3 13 10 3 Sarangpur (M) 30 16 14 30 16 14 Narsingarh 39 22 17 39 22 17 Narsingarh (M) 39 22 17 39 22 17 Vidisha District 702 375 327 68 37 31 634 338 296 lateri 2 ;> 2 2 Laleri(N.A.) 2 2 2 2 Sironj(M) 13 10 3 13 10 3 Sironj 13 10 3 13 10 3 Kurwai 25 11 14 11 5 6 14 6 8 Kurwai (M) 14 6 8 14 6 8 Basoda 79 41 38 7 4 3 72 37 35 Basoda (M) 72 37 35 72 37 35 Gyaraspur 17 9 8 17 9 8 Vidisha 566 302 264 33 19 14 533 283 250 Vidisha (M) 533 283 250 533 283 250 Bhopal District 13,074 6,842 6,232 32 22 10 13,042 6,820 6,222 Berasia 23 10 13 23 10 13 Berasia (M) 23 10 13 23 10 13 Huzur 13,051 6,632 6,219 32 22 10 13,019 6,810 6,209 Bhopal (M.C) 13,019 6,810 6,209 13,019 6,810 6,209 Sehore District 514 274 240 155 82 73 359 192 167/ Sehore 297 154 143 22 10 12 275 144 131 Sehore (UA) 275 144 131 275 144 131 Ashta 8 8 4 4 <4 4 Ashla (UA) 4 4 .. 4 Ichhawar 13 7 6 13 7 6 Ichhawar (M) 13 7 6 13 7 6 Nasrullaganj 6 4 2 6 4 2 Nasrullaganj (M) 6 4 2 6 4 2 Budni 190 101 89 129 68 61 61 33 28 Budni (M) 57 31 26 57 31 26

117 C-7 PART A{i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons MaleS Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rehti (M) 4 2 4 2 2 Raisen District 1,872 969 903 619 338 281 1,253 631 622 Raisen 165 83 82 130 67 63 35 16 19 Raisen'(M) 35 16 19 35 16 19 Gairatganj 9 9 9 9 Begamganj 4 5 4 Begamganj(M) 4 5 4 Gaharganj 892 460 432 245 134 111 647 326 321 Mandideep(NM) 75 42 33 75 42 J3 Obeduliaganj(M) 426 214 212 426 214 212 Sultanpur(M) 146 70 76 146 70 76 Baraily 794 408 386 228 123 105 566 285 281 Badi (M) 561 281 280 561 281 280 Baraily(M) 5 4 1 5 4 Silwani 6 4 2 6 4 2 Udaipura 1 Betul District 1,662 888 774 277 153 124 1,385 735 650 Bhainsdehi 23 12 11 17 10 7 6 2 4 Bhainsdehi (M) 6 2 4 6 2 4 Betul 1,059 563 496 197 108 89 862 455 407 Sarni (U A) 393 221 172 393 221 172 Betul (UA) 469 234 235 409 234 235 Shahpur 46 27 19 46 27 19 Multai 534 286 248 17 9 517 278 239 Am!a(M) 404 223 181 404 223 181 Multai (UA) 113 55 58 113 55 58 Hoshangabad District 2,418 1,315 1,103 199 112 87 2,219 1,203 1,016 Khirkiya 227 116 111 23 14 9 204 102 102 Khirkiya (M) 204 102 102 204 102 102 Harda 117 63 54 10 5 107 58 49 Harda (NM) 107 58 49 107 58 49 Timarni 35 18 17 34 17 17 Timarni (M) 34 17 17 34 17 17 Seani Malwa 48 23 25 47 22 25 Seani Malwa (M) 47 22 25 47 22 25 Itarsi 1,253 640 613 90 52 38 1,163 588 575 Ordnance Factory Itarsi(NM) 106 60 46 106 60 46 Itarsi (U.A) 1,057 528 529 1,057 528 529 (A)ltarsi 1,020 509 511 1,020 509 511 (B) Bhilakhedi (NM) 37 19 18 37 19 18 Hoshangabad 261 141 120 5 3 256 139 117 Hoshangabad (M) 256 139 117 256 '139 117 Babai 39 22 17 36 21 15 3 2 Babai (M) 3 2 3 1 2 Sohagpur 4 2 2 4 2 2 Sohagpur (M) 4 2 2 4 2 2 Piparia 430 288 142 29 14 15 401 274 127 Piparia (M) 155 74 81 155 74 81 Pachmarhi (UA) 246 200 46 246 200 46 (A) Pachmarhi (NM) 16 11 5 16 11 5 (B) Pachmarhi Cantt(Cantt) 230 189 41 230 189 41 Bankhedi 4 2 2 4 2 2 Jabalpur District 20,296 10.625 9,671 216 124 92 20,060 10,501 9,579 Murwara 1,482 778 704 25 14 11 1,457 764 693 Murwara (Katni )(M.C.) 1,457 764 693 1,457 764 693 Vijay Raghavgarh 325 175 150 66 31 35 259 144 115 Kymore (UA) 259 144 115 259 144 115 Sihora 50 23 27 4 2 2 46 21 25 Majholi (M) 6 3 3 6 3 3 Sihora (M) 40 18 22 40 18 22 Patan 36 17 19 24 12 12 12 5 7 Patan (M) 10 4 6 10 4 6

118 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban Statei DistricVTehsil1 Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Femilles 1 .' 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shahpura (M) 2 2 Jabalpur 18400 . 9,630 8.770 94 63 31 18.306 9.567 8.739 Panagar (M) 4 2 2 4 2 2 Bargi (NM) 38 22 16 38 22 16 Jabalpur (UA) 18,264 9,543 9,721 lB.264 9.543 8.721 (A) Jabalpur 15,075 7.705 7.370 15.075 7.705 7,370 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 1,788 1.113 675 1,788 1.113 675 (C) Khamaria 471 252 219 411 252 219 (D) G.C.F. Jabalpur (NM) 275 139 136 275 139 136 (El Bllpura (NM) 73 40 33 73 40 33 (F) Vehicle FactJabalpur (NM) 582 294 288 582 294 288 Kundam 3 2 1 2 Narsimhapur District 606 327 279 7 598 320 278 Gotegaon 37 22 15 4 4 33 18 15 Chhota Chhindwara (M) 33 18 15 33 18 15 Gadarwara 23 13 10 23 13 10 Gadarwara (M) 23 13 10 23 13 10 Narsimhapur 254 JJ8 116 3 2 251 136 115 Narsimhapur ( U A.) 251 136 115 251 136 115 Kareli 292 154 138 291 153 138 Kareli (M) 291 153 138 291 153 138 Mandla District 239 ;27 112 35 20 15 204 107 97 Niwas 18 11 7 18 11 7 Dindari 20 10 10 19 10· 9 Dindori (M) 19 10 9 19 10 9 Mandla 97 50 47 16 9 7 81 41 40 Mandla ( U.A.) 81 41 40 81 41 40 Nainpur 104 56 48 104 56 48 Nainpur (M) 104 56 48 104 56 48 Chhindwara District 2.666 1.420 1,246 192 102 90 2.474 1,318 1,156 Amarwara 5 2 5 2 Harrai (M) 2 1 2 1 Amarwara (M) 3 2 1 Jamai 438 217 221 80 36 44 358 181 171 Jamai (M) 124 62 52 124 62 62 Panara (N.M) 2 2 2 2 KaJichhapar (N.M) 15 8 7 15 8 7 Damua (N.M) 200 100 100 200 100 100 Pal chaurai (N.M) 17 9 8 17 9 Parasia 649 363 286 47 29 18 602 334 268 Dighawani (N.M) 12 8 4 12 8 4 Ambada (N.M) 3 2 Chikhli kalan-Parasl3 (Uk) 587 325 262 587 325 262 (A) Iklehra (N M) 23 14 23 14 (8) 8hamodi (N.M) 11 8 3 11 (C) Chandameta Butaria (M) 28 16 12 28 16 12 (0) Neuton Chikhli Kalan (M) 24 17 7 24 17 7 (E) Badkuhi (N.M) 9 5 4 9 5 4 IF) Jata Chhapar (N M) 12 6 6 12 IG) Dangar Parasla (M) 480 264 216 480 264 216 Chhindwara 1.159 615 544 51 26 25 1 108 589 519 Chhindwara (UA) 1,108 589 519 1.108 589 519 Sausar 87 45 42 10 7 77 38 39 Sausar(M) 77 38 39 77 38 39 Pandhurana 325 175 150 324 174 150 Pandhurna (M) 324 174 150 324 174 150 Chaurai 3 3 Seoni District 129 66 63 31 15 '16 98 51 47 Lakhnadon 39 20 19 21 11 10 18 9 9 Lakhanadan(M) 18 9 9 18 KeoJari 4 2 2 4 2 2 Seon; 81 41 40 2 4 75 39 36

119 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION Of THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Seoni(M) 75 39 36 75 39 36 Barghat 5 3 2 5 3 2 Barghat (N.A.) 5 3 2 5 3 2 Balaghat District 1,257 665 592 677 365 312 580 300 280 Katangi 36 22 14 5 _3 2 31 19 12 Katangi (M) 10 4 6 10 4 6 Tirodi(N.M) 21 15 6 21 15 6 Waraseoni 82 46 36 25 13 12 57 33 24 Waraseoni(M) 57 33 24 57 33 24 Balaghat 646 335 311 245 128 117 401 207 194 Balaghat (U.A.) 401 207 194 401 207 194 Baihar 467 248 219 376 207 169 91 41 50 Baihar (M) 84 37 47 84 37 47 Ukwa (NM) 7 4 3 7 4 3 Lanji 26 14 12 26 14 12 Surguja District 3,328 1,782 1,546 315 178 137 3,013 1,604 1,409 Bharatpur 4 2 2 4 2 2 Pal 2 1 3 2 Ramanuj ganj (M) 3 2 3 2 Wadrafnagar 1 1 1 1 Pratappur 2 2 2 2 Baikunthpur 417 226 191 34 20 14 383 206 177 Charcha (N.M) 103 60 43 103 60 43 West Chirmiri (N.M) 119 59 60 119 59 60 Baikunthpur (M) 107 58 49 107 58 49 Koria Block (N.M) 54 29 25 54 29 25 Samri 8 5 3 8 5 3 Manendragarh 1,086 593 493 18 12 6 1,068 581 487 Manendragarh (M) 494 263 231 494 263 231 Khonga pani (N.M) 3 2 1 3 2 1 Jhagrakhand (M) 17 9 8 17 9 8 Kurasia (U.A.) 554 307 247 554 307 247 Kurasia (NM) 182 101 81 182 101 81 (B) N.C.P.H. Colliery (N.M) 76 44 32 76 44 32 (e) Gelha Pani (N.M) 71 43 28 71 43 28 (D) Doman Hill Collery (N.M) 59 43 16 59 43 16 (E) Chirmiri 166 76 90 166 76 90 Surajpur 860 461 399 150 83 67 710 378 332 Surajpur (M) 28 16 12 28 16 12 Vishrampur (N M) 682 362 320 682 362 320 Ambikapur 929 480 449 80 43 37 849 437 412 Ambikapur (U.A) 849 437 412 849 437 412 Lundra 2 1 1 2 1 1 Sitapur 16 9 7 16 9 7 Bilaspur District 9,012 4,763 4,249 1,649 679 770 7,363 3,664 3,479 Pendra road 172 94 78 18 13 5 154 81 73 Gaurella (UA) 104 54 50 104 54 50 Pendra (UA) 50 27 23 50 27 23 Pandaria 207 107 100 113 56 57 94 51 43 Pandaria (M.) 94 51 43 94 51 43 Lormi 188 109 79 9 5 4 179 104 75 Lormi (M) 179 104 75 179 104 75 Kota 93 53 40 8 6 85 47 38 Ratanpur (M) 19 10 9 19 10 9 Kota (U A.) 66 37 29 66 37 29 Katghora 1,274 677 597 1,020 540 480 254 137 117 Katghora (M) 58 35 24 59 35 24 Jail (NM) n 9 14 23 9 14 Gajra (NM) 36 22 14 36 22 14 Mongra (NM) 136 71 65 136 71 65 Korba 2 311 1 258 1,053 76 43 33 2,235 1,215 1,020 Korba INMi 2.235 1.215 1,020 2,235 1,215 1,020

120 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STAT~ .. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Total Rural Urban Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mungeli 165 84 81 132 67 65 33 17 16 Mungeli (U.A.) 33 17 16 33 17 16 Takhalpur 261 137 124 16 8 245 129 116 Takhatpur (M) 245 129 116 245 129 116 Bilaspur 3.602 1.853 1.749 124 68 56 3,478 1.785 1,693 Bilaspur (U.A) 3.478 1,785 ,1.693 3.478 1.785 1,693 (A) Bilaspl,lr 3.077 1.579 1,498 3.077 1,579 1,498 (S) Bilaspur Rly Colony (NM) 164 82 82 164 82 82 CC) Sirgiti (NM) 237 124 113 237 124. 113 Janjgir 226 125 101 59 33 26 167 $2 75 Naila Janjgir (M.) 56 27 ·29 56 27 29 Akaltara (M) 99 58 41 99 58 41 Shivri Narayan (M) 12 7 5 12 7 5 Champa 101 53 48 101 53 48 Champa (M) 101 53 48 101 53 48 Sakti 41 26 15 41 26 15 Sakti(M) 28 17 11 28 17 11 Naya Baraclwar (M) 13 9 4 13 9 4 Bilha 311 155 156 14 8 6 297 147 150 Bodri (M) 44 21 23 44 . 21 2.3 Sillla (M) 253 126 127 253 126 127 Pamgarh 50 32 28 60 32 28 Raigarh District 1,412 744 668 213 119 94 1.199 625 574 Bageecha 15 8 7 15 8 7 Jashpur 43 21 22 24 11 13 19 10 9 Jashpur nagar (M) 19 10 9 19 10 9 Kunkuri 41 26 15 41 26 15 Pathalgaon 270 137 133 8 6 2 262 131 131 Pathalgaon (M) 262 131 131 262 131 131 Udaipur (Dharmjaigarh) 35 23 12 34 22 12 Dharamjaigarh (M) 34 22 12 34 22 12 Gharghoda 49 26 23 48 25 23 1 Gharghoda (M) 1 1 1 1 Raigarh 802 417 385 54 30 24 748 387 361 Raigarh 748 387 361 748 387 361 Kharsia 77 44 33 7 5 2 70 39 31 Kharsia (U.A.) 70 39 31 70 39 31 Sarangarh 80 42 36 15 7 8 65 35 30 Sarangarh (U.A) 65 35 30 65 35 30 Rajnandgaon District 2.879 1,521 1,358 322 189 133 2,557 1.332 1,225 Kawardha 86 42 44 16 8 8 70 34 36 Kawardha (M) 70 34 36 70 34 36 Chhuikhadan 22 15 7 22 15 7 Gandai (M) 12 7 5 12 7 5 Chhuikhadan (M) 10 2 10 8 2 Khairagarh 14 B 6 14 a 6 Khairagarh (M) 14 8 6 14 8 Dongargarh 1,518 777 741 211 113 98 1.307 664 643 Dongargarh (M) 1,307 664 643 1,307 664 643 Rajnandgaon 1,179 639 540 82 58 24 1,097 581 516 Rajnandgaon (M.C.) 1.097 581 516 1,097 581 516 Dongargaon 7 6 6 Dongargaon (1/1) 1 Mahla 6 3 3 6 3 3 Ambagarh 47 30 17 1 1 46 29 17 Ambagarh Chowki (M) 46 29 17 46 29 17 Durg District 21,642 11,459 10,183 686 385 301 20,956 i1.074 9.882 Durg-Bhi!ainagar (UA) 19,055 10,080 8,975 19,055 '.0,080 8,975 Nawagarh 224 123 101 224 123 101 Bemelara 430 212 218 430 212 218 Bemetara (M) 430 212 218 430 212 218 Saja 34 19 15 2 32 18 14

121 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban .... _-----... -.... ---.. _.. _...... -...... ----...... _...... -...... - --_ .. ------..... ----.. _.;--.. _--...... _...... -- _.. __ ...... -_ ...... -...... _-_ .. __ .. - Statel DistrictlTehsifl Town Persons Males Females Persons Males Females Person~. Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Khamhria 1M} 32 18 14 32 18 14 Berla 19 11 8 19 11 8 Dhamdha 597 305 292 56 26 30 541 279 ·262 Ohamdha (M) 10 4 6 10 4 6 ,A.hlwara (M) 380 196 184 380 196 184 Kumhari (N M) 151 79 72 151 79 '72 Durg 18,837 9,980 8,857 144 84 60 18,693 9.896 8,797 Sirsa Khurd (N.M) 2 2 2: 2 Dl,lndera (N.M) 3 2 1 :z 1 Durg-Bhilai Nagar (UA)(Part-l) 18,688 9.892 8.196 18,688 9.892 8,796 (A) Durg 2,883 1,518 1,365 2,883 1518 1,365 (B) Bhilainagar 12,752 6,783 5,969 12,752 6.783 5,969 (C) Kohka 2,108 .1,086 1,022 2,108 1086 1,022 (D)Chhaoni (NM) 708 379 329 708 378 329 (F) Jamul (NM) 237 126 l11 237 128 111 Patan 451 239 212 74 44 30 377 195 182 Patan (M) 10 7 3 10 7 3 Durg-Bhilainagar (UA) (parHI) 367 188 179 367 1BB 179 (E) Chroda ** 204 105 99 204 105 99 (G) Bhilal Kalan (NM) 163 83 80 163 83 80 Gunderdehi 23 13 10 23 13 10 DOlldilohara 1 1 1 Sanjari balod 1,012 549 463 129 75 54, 883 474 409 Balod (M) 55 30 25 55 30 25 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 815 438 377 815 438 377 Kumud Kalla (N.Mi 13 6 7 13 6 7 Gurur 14 . 7 7 14 7 7 Ralpur District 12,711 6,650 6,061 1,233 679 554 11,478 5,971 5,507 Simga 89 53 36 17 13 4 72 40 32 Simga (M) 72 40 32 72 . 40 32 Bhatapara 254 132 122 3 2 251 130 121 Bhatapara(M) 251 130 121 251 130 121 Balodabazar 117 71 46 44 33 73 38 35 Baloda bazar(M) 73 38 35 73 38 35 Kasdol 7 4 3 7 4 3 Saraipali 574 306 268 250 137 113 324 lS9 155 Sarai pali(M} 324 169 155 324 169 155 Raipur 9,158 4,773 4,385 452 252 200 8,706 4521 4,185 Arang(M) 40 18 22 40 18 22 Gobranawa para(M) 62 35 - 27 62 35 27 Raipur(UAi 8,604 4,468 4,136 Bf04 4,468 4,136 Mahasamund (M) 1,459 165 694 272 13? 135 1,187 628 559 Pithora(M) 283 150 133 283 150 133 Mahasamund(M) 587 315 272 587 315 272 BagbatJara (M) 317 163 154 317 163 154 Rajim 2 1 1 2 Kurud 3 2 1 2: Kurud (M) 3 2 2: Dhamtari 833 432 401 24 15 9 809 417 392 Dhamtari(M) 809 417 392 809 417 392 Bindranawagarh [Gariyaband] 75 38 37 47 25 22 28 13 15 Gariaband(NM) 28 13 15 28 13 15 Nagri 5 3 2 5 3 2 Deobhog 1 Tilda 134 69 65 109 56 53 25 13 12 Tilda newra(M) 25 13 12 25 13 12 Bastar District 2,754 1,477 1,277 459 254 205 2,295 1223 1,072 Charama 15 6 S 15 6 9 Bhanupralappur 131 76 55 131 76 55 Kanker 115 68 47 13 7 6 102 61 41 Kanker(UA) 102 61 41 102 61 41 Keshkal

122 C-7 PART A(I): DISTRIBUTION OF THE 18 SCH~DULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 languagel Total Rural Urban Statel Dislrictl Tehsill Town 2 3 .4 5 6 7 8 9 10

Pakanjur 34 19 15 34 19 15 Narayanpur 61 33 28 61 33 28 Kondagaon .409 217 192 60 33 27 349 184 .165 Kondagaon (M) 349 184 165 349 184 165 Jagdalpur 1.448 768 680 39 23 16 1,409 745 6ti4 Jagdalpur (UA) 1,409 745 664 1,409 745 664 Bijapur 5 3 2 5 3 2 Dantewara 504 272 232 69 39 3D 435 233 202 Bade Bacheli (NM) 188 100 88 188 100 .88 Kirandul (NM) 247 133 114 247 133 114 Konla 31 14 17 31 14 17

14 Sanskrit Madhya Il'radesh 650 394 256 81 52 28 U2 227 Gwalior District 19 10 9 ..19 10 9 Gird 19 10 9 19 10 9 Gwalior(LJ.A.) 19 10 9 19 10 9 (A) Gwalior (M.C.) 19 10 9 19 10 9 Datia District 1 Datia 1 1 Datia (M) 1 1 Shivpuri District 4 3 4 3 Shivpuri 4 3 4 3 Shivpuri (M) 4 3 4 3 Guna District 15 7 14 6 8 Guna 9 4 5 9 4 5 Guna (M) 9 4 5 9 4 5 Ashok nagar 6 3 3 5 2 3 Ashok nagar (M.) 5 2 3 5 2 3 Chhalarpur District 7 4 7 3 4 Laundi 7 3 4 7 3 4 Sagar District B 3 8 5 3 Sagar 8 3 B 5 3 Sagar (U.A) 8 5 3 8 5 3 (A) Sagar 8 3 8 5 3 Satna District 5 3 4 3 Amarpatan Maihar 4 3 4 1 3 Maihar(M) 4 3 4 1 3 Rewa District 14 6 8 14 6 8 Huzur 14 6 8 14 6 8 Rewa (M.e.) 14 6 8 14 6 8 Shahdol District 4 4 3 Anuppur 4 3 4 3 Anuppur (M.) 4 3 4 3 Sidhi District 1 Gopad banas 1 1 Mandsaur District 9 6 3 9 6 3 Jawad 5 4 5 4 Diken (M) 5 1 5 4 1 Neemuch 3 2 3 2 Jiran (M) 3 2 3 2 Sitamau Sitamau (M) 1 Ratlam District 13 6 7 3 2 10 5 5 Jaora 5 3 2 5 3 2 Jaora (U.A.) 5 2 5 3 2 Alat 3 2 3 2 Ratlam 5 2 3 5 2 3 Ratlam (U.A) 5 2 3 5 2 3 (A) Ratlam (M.C) 5 2 3 5 2 3 Ujjain District 51 36 15 2 49 35 14

123

17-2 RGI/ND/2003 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban --~.---.---.--- Statel District! Tehsill Town Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Tarana 7 3 4 7 3 4 Tarana (UA) 7 3 4 7 3 4 Utiain 42 32 10 42 32 10 UJjain (UA) 42 32 10 42 32 10 Badnagar 2 1 2 Shajapur District 3 3 2 2 Nalkheda Badagaon (M) Shajapur Shujalpur 1 Polay Kalan (M) 1 1 1 Dewas District 51 40 11 51 40 11 Sonflatch 14 I; 8 14 6 8 Sonkatch (M) 14 6 8 14 8 8 Dewas 37 34 3 37 34 3 Dewas(M.C) 37 34 3 37 34 3 Jhabua District 3 3 2 2 Jhabua 3 3 2 2 Jhabua (M) 2 2 2 2 Dhar District 2 2 Dhar Dhar (M) Kuksl1i 1 1 Indore District 110 60 50 110 80 50 Indore 102 58 44 102 58 44 Indore (UA) 102 58 44 102 58 44 MI10w 8 2 8 8 2 8 Mhow Cantt (U.A.) 6 2 6 8 2 6 West Nimar District 6 3 3 6 3 3 Bhlkangaon 1 1 1 1 Khargone 5 2 3 5 2 3 East Nimar (Khandwa) District 23 14 9 6 4 2 17 10 7 Khandwa 12 8 4 12 8 4 Mundi (M) 9 5 4 9 5 4 Khandwa (M.C) 3 3 3 3 Pandhana 6 4 2 s 4 2 Burhanpur 5 2 3 5 2 3 Nepanagar (N.M) 2 2 Burhanpur (M.C) 3 1 2 3 1 2 Rajgarh District 26 18 8 18 12 s 8 6 2 Jirapur 2 2 2 2 Machalpur (N.A.) Jirapur (M) Rajgarh 16 10 6 16 10 6 Sarangpur 8 6 2 Z 2 6 4 2 Sarangpur (M) 6 4 2 6 4 2 Vidisha District 15 5 10 15 5 10 Sironj 10 2 8 10 2 B Sironj(M) 10 2 8 10 2 8 Basada 5 3 2 5 3 2 Basoda (M) 5 3 2 5 3 2 Bhopal District 71 42 29 71 42 29 Huzur 71 42 29 71 42 29 Bhopal (M.e) 71 42 29 71 42 29 Sehore District 4 3 4 3 Ashta 4 3 4 3 Ashta (UA) 4 1 3 4 3 Raisen District 2 2 2 Z Silwani 2 2 2 2 Betul District 8 4 4 4 4 Multal 8 4 4 4 4 Multai (VA) 8 4 4 4 4

124 C-7 PART A(I): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language} Total Rllral Urban ---... Statel District! Tehsill Town Persons------Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jaba!pur District 2 2 Sihora Jabalpur Jabalpur (U.A.) (D) G.C.F. Jabalpur (NM) 1 1 Narsimhapur District 12 7 5 12 7 5 Glldarwara 12 7 5 12 7 5 Gadarwara (M) 12 7 5 12 7 S Mandla District 9 4 5 9 4 5 Mandla 9 4 5 9 4 5 Bamhani (M) 9 4 5 9 4 5 Balaghat District Baihar SurguJa District 5 4 5 4 Pal 5 4 5 4 Ramanujganj (M) 5 1 4 5 4 Bilaspur District 98 64 34 13 S 4 85 55 30 Katgnora 4 3 1 4 3 Mungeli 16 8 8 16 B B Mungeli (UA) 16 8 8 16 8 8 Takhatpur 8 5 3 8 5 3 Bilaspur 69 47 22 69 47 22 Bilaspur (U.A) 69 47 22 69 47 22 (A) Bilaspur 69 47 22 69 47 2~ Pamgarh 1 1 1 1 RaJnandgaon District 6 3 3 5 2 3 Kawardha 5 2 3 5 2 3 Khalragarh Khairagarh (M) . 1 1 1 Durg District 20 11 9 7 3 4 13 8 5 Durg-Bhilai Nagar (U.A.) 13 8 ~ 13 8 5 Durg 13 8 5 13 8 ·5 Durg-Bhilai Nagar (UA)(Part-l) 13 B 5 13 8 5 (a) Durg 10 5 5 10 5 5 (B) Bhllainagar 3 3 3 3 Dondilohara 7 3 4 7 3 4 Raipur District 18 11 7 17 10 7 Saraipali 1 1 Raipur 15 9 6 15 9 6 Raipur (U.A.) 15 9 6 15 9 6 Kurud 2 2 Kurud (M) 2 2 Bastar District 4 4 3 3 Jagdalpur 3 3 3 3 Dantewara Bade Bacheli (NM)

15 Sindhl Madhya Pradesh 322,074 165,140 1$6,934 8,818 4,812 4,086 313,196 IlO,m 10,'61 Morena District III 59 52 111 59 52 Morena Hl 8 8 16 8 8 (I) Bamor (U.A.) 2 2 1 Morena (M) 14 7 14 7 7 Sheopur 95 51 44 95 51 44 Sheopur kalan fM) 95 51 44 95 51 44 Bhind District 53 23 30 53 23 30 Bhind 53 23 30 53 23 30 Bhlnd (M) 53 23 30 53 23 30 Gwalior District 19,133 9.392 8}41 17 12 5 18,116 9,380 8,736 Gird 15.889 8,199 7.690 15,888 8.198 7,690 GwaILor(UA) 15.888 8.198 7.690 15.888 8,198 7,690 (A) Gwalior (M.G,) 15.879 B.193 7.686 15,879 8193 7,68S

125 C·7 PART A(i): OISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TeHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban Stille! District! Tehsil! Town Persons Males Females 2 3 4- 5 6 7 8 9 10

(8) Morar (Gantt) 9 5 4 9 5 4 Pichhore 2,147 1,144 1,003 16 11 5 2,131 1.133 998 BHaua (M) 11 6 5 11 6 5 Pichhore (M) 8 4 4 8 4 4 Dabra (M) f,112 1,123 989 2.112 1,123 989 Bhitarwar 46 25 23 46 ZS 23 Bhitarwar (M) 48 25 23 48 25 n Bhander 49 24 26 49 24 25 Bhander (M) 49 24 25 49 24 25 Dalia District 3,474 1,793 1,681 11 6 3.463 1,787 1,675 Seondl1a 126 73 53 126 73 53 Seondha (M) 81 41 34 81 47 34 Indergarh (M) 45 26 19 45 26 19 Dalla 3,346 1,720 1,626 11 6 5 3,337 1,714 1,62~ Dalia (M) 3,337 1,714 1,623 3.337 1,714 1,623 Shivpuri District 80 45 35 3 3 77 42 35 Shivpuri 52 30 22 52 30 22 Shivpuri (M) 52 30 22 52 30 22 Narwar 1 1 Karera 18 10 6 2 2 16 6 6 Karera (UA) 16 8 8 16 8 8 Pichhore 9 4 5 9 4 5 Pichhore (M) 9 4 5 9 4 5 Guna District 240 109 131 180 80 100 60 29 31 Isagarh 177 77 100 177 77 100 Ghanderr 5 2 3 5 2 3 Chanderi (U.A.) 5 2 3 5 2 3 Guna 39 17 22 39 17 22 Guna (M) 39 17 22 39 17 22 Ashok nagar 13 7 6 13 7 6 Ashok nagar (M.) 13 7 6 13 7 6 Raghogarh 2 2 2 2 Vijaypur (NM) 2 2 i 2 Kumbhraj 1 1 Kumbhraj (MJ 1 Aron 3 3 3 3 Tikamgarh District 707 365 342 707 365 342 Niwari 14 9 5 14 9 5 Niwari(M) 14 9 5 14 9 5 Tikamgarh 693 356 -. 337 693 356 337 Tikamgarh (M) 693 356 331 693 356 337 Chhatarpur District 275 137 138 3 2 272 135 137 Nowgong Nowgong (M) Chhatarpur 273 135 138 3 2 270 133 137 Chhatarpur (U.A) 270 133 • 131 270 133 137 Bijawar Bijawar (M) 1 Panna District 60 33 27 10 6 4 50 27 23 Panna 56 29 27 6 2 4 50 27 23 Panna (UA) 50 27 23 50 27 23 Shallnagar 4 4 4 4 Sagar District 7,406 3,849 3,557 18 9 9 7.388 3,840 3,548 Bina 1,402 721 661 11 5 6 1,391 716 675 Bina-Etawa (U.A.) 1,391 716 675 1,391 716 675 (A). Bina Etawa (M) 1.381 710 671 1,381 710 671 (B). Bina Rly. Colony (NM) 10 6 4 10 6 4 Khurai ' 708 366 340 6 4 2 700 362 338 Khurai (UA) 700 362 338 700 362 338 Banda 16 10 6 16 10 6 Banda (M) 16 10 6 16 10 6 Sagar 5,131 2.680 2,451 5,130 2,680 2,450

126 C-7 PART Ali): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE. OJSTRICT$, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Language! Total Rural Urban ... ---.... -...... _-...... _-_ .. _------.-- ... ---...... -.. -...... ~ .. -.... -...... --...... _------_ ...... --_ .. _... ---_ .... __ .. - .. - Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ohana (NM) Sagar (U.A) 5.129 2.679 2.450 5:,121{ 2,679 2,450 (A) Sagar 5,006 2,606 2,396 5,006 2,606 2,398 (8) Sagar Canll. (Cantl) 123 71 52 123 71 &2 Oarhakota 133 62 71 133 62 71 Oarhs kota (M) 133 62 71 133 62 71 Deari 18 10 8 16 10 6 Dear; (M) 18 10 B 18 lD 8 Damoh District 2,033 1,038 995 9 4 5 2,024 1,034- 990 Damoh 2,025 1,034 991 1 2,024 1.034 990 Hindoria (NA) 1 1 1 1 Damoh (U.A.) 2,023 1.033 990 2,023 1,033 gSa Jabera 8 4 4 B 4 4 Satna District 10,918 5,626 5,292 26 14 12 10,892 5,612 5,280 Raghurajnagar 9,634 4,968 4,666 9,634 4,968 4,666 Jaitwara(M) 118 68 50 liB 68 50 Madhogarh (M) 1 1 Salna (U.A.) 9,515 4,699 4,616 9,515 4,899 4,616 Nagod 117 61 56 117 61 56 Nagod (M) 117 51 56 117 51 56 Rampur Baghelaf'l 31 18 13 30 17 13 Rampur Baghelaf'l (M) 30 17 13 30 17 13 Maihar 1,136 579 557 25 1~ 12 1,111 566 545 Maihar (M) 1,111 566 545 1,111 566 545 Rewa District 3,884 2,040 1,844 3,8!l4 2,040 1,844 Sirmour 1 1 1 Semaria(M) 1 HUlur 3,683 2,039 1,844 3,883 2,039 1,844 Rewa (M.C.) 3,883 2,039 1,844 3,883 2,039 1,844 Shahdol District 5,616 2,864 2,752 10 7 3 5,606 2,857 2,749 Beohari 144 79 65 144 79 65 Knand(M) 57 35 22 57 35 22 8eohari(M) 87 44 43 87 44 43 Jaisingh nagar 4 2 2 4 2 2 Jaisingh nagar (M ) 4 2 2 4 2 2 8andhogarh 1,094 556 538 1,094 556 536 Chandia (M) 11 4 7 11 4 7 Umaria (M) 964 489 475 964 469 475 Nowrozabad (Khodargama) (M) 119 63 56 119 63 56 Sohagpur 3,759 1,910 1,849 3 2 3,756 1,908 1,848 Pali(UA) 309 158 151 309 158 151 Shahdol (UA) 2,043 1,034 1,009 2,043 1,034 1,009 (A) Shahdol (M) 2,037 1,031 1,006 2,037 1,031 1,006 (8) Bhuibandh (NM) 6 3 3 6 3 3 Burhar-Dhanpuri (UA) 1,404 716 688 1,404 716 688 (A) Burhar (M) 1,239 629 610 1,239 629 610 (B)Dhanpuri-Nargada H. Dafai (M) 82 44 38 82 44 38 (e) Amlai (NM) 83 43 40 83 43 40 Kotma 338 170 168 337 169 166 Bijuri (M) 35 16 19 35 16 19 Kotma (M) 302 153 149 302 153 149 Anuppur 277 147 130 6 4 2 271 143 128 Kelhauri (Chachai) (NM) 4 2 2 4 2 2 Bangawan (NM) 6 4 2 6 4 2 Pasan (M.) 12 6 6 12 6 6 Anuppur (M.) 145 78 67 145 78 67 Jaithari (M.) 104 53 51 104 53 51 Sidhi District 590 321 Z69 15 10 5 575 311 264 Gopad banas 505 270 235 505 270 235 Sldhi [M) 505 270 2.35 505 270 235 Oeosar 7 7 7 7 Singrauli 78 44 34 8 3 5 70 41 29

127 C-7 PART A(i): DISTRIBUtiON OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS.AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Morwa (NM) 12 7 5 12 7 5 Vindhya nagar (NM) 7 5 2 7 5 2 Amlori Colliery (NM) 5 2 3 2 3 Baidhan (NM) 46 27 19 46 27 19 Mandsaur DistriGt 7,~33 4,018 3,815 367 183 184 7,466 3,835 3,631 Jawad 132 67 65 59 26 33 73 41 32 Singoli (M) 3 2 1 3 2 1 Jawad (M) 70 39 31 70 39 31 NeemlJch 2,533 1,311 1,222 22 11 11 2,511 1,300 1,211 Neemuch (UA) 2,511 1,300 1,211 2,511 1,300 1,211 Manass 14 8 6 3 2 11 6 5 Manass (M) 11 6 5 11 6 5 Bhanpura 53 31 22 53 31 22 Malhargarh 246 119 127 67 33 34 179 86 93 Malhargarh (M) 2 2 2 Narayangarh (M) 3 1 2 1 2 Pipliya mal1di (M) 174 85 89 174 85 89 Garoth 14 7 7 14 7 7 Shamgarh (M) 14 7 7 14 7 7 Mandsaur 4,733 2,419 2,314 106 54 52 4,627 2,365 2,262 Mandsaur (M) 4,627 2,365 2,262 4,627 2,365 2,262 Sitamau 108 56 52 57 26 31 51 30 21 Sitamau (M) 51 30 21 51 30 21 Ratlam DistriGt 3,863 1,917 1,946 393 2Q9 184 3.470 1.70B 1.762 Jaora 1.142 567 575 23 13 10 1,119 554 565 Jaora (UA) 1,119 554 565 1,119 554 565 Alol 365 192 173 186 167 12 6 ,6 Tal(M) 12 6 6 12 6 ,.6 Sailana 6 2 4 6 2 4 Sailana (UA) 6 2 4 6 2 .4 Ratlam 2,350 1,156 1,194 17 10 7 2,333 1,146 1,187 Ratlarn (U.A) 2,333 1,146 1,187 2,333 1,146 1,187 {A) Ratlam (M.C) 2,137 1,054 1.083 2,137 1.054 1,083 (s) Ratlam Rly Colony (N M) 196 92 104 196 92 104 Ujjain District 9,585 4,909 4,676 58 38 20 9,527 4,871 4,656 Khacharod 212 108 104 212 108 104 Nagda.(M) 212 108 104 212 108 104 Mahidpur 13 7 6 11 6 2 1 1 Mahidpur (M) 2 2 Ghatiya Tarana 16 S 13 7 6 3 2 Tarana (U A.) 3 2 3 2 Ujjaln 9.142 4,679 4.463 6 4 2 9.136 ~.675 4.461 Ujjain (U,A.) 9,136 4,675 4461 9,136 4,675 4,461 Badnagar 200 105 95 26 19 174 86 88 Badnagar (U A.) 174 86 88 174 86 88 St "iapur District 821 441 380 98 58 40 723 383 340 5 ,ner 5 2 3 5 2 3 Nalkheda NalKheda (M) 1 1 Agar 19 11 18 7 11 Agar (M) 18 11 18 7 11 Shajapur 280 158 122 9 271 152 119 Shajapur (M) 254 142 112 254 142 112 Maksi (M) 17 10 7 17 10 Shujalpur 439 225 214 6 433 2~3 2'0 Shujalpur (M) 403 206 197 4C3 206 197 Akodia (M) 30 17 13 3D 17 13 Kalapipal 77 47 30 77 47 30 Dewas District 2,197 1,11~ 1,081 122 68 54 1.0~8 1,027 Sonkatch 12 6 6 6 6 Sonkatch (M) 12 6 6 6 6

128 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND ,TOWNS -1991 Language! Total ------Rural ------,---Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons, Males Females Persons, Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dewall 2,047 1,037 1,010 38 24 14 2,009 1,013 996 Dewas(M.C) 2.009 1,013 996 2,0'09 1.013 996 Kannod 56 30 26 52 26 26 4 4 Kannod (U.A,) 1 1 1 1 Kanla phod (M) 3 3 3 3 Sagli 80 41 39 32 18 14 48 23 25 Hatpiptaya (M) 16 8 16 8 8 Sagli(M) 32 15 17 32 15 17 Khategaon 2 2 2 2 Khategaon (M) 2 2 2 2 Jhabua District 203 103 100 31 17 20 166 86 80 Thandla 27 14 13 6 3 3 21 11 10 Thandla(M) 21 11 10 21 11 10 Petlawad 12 7 5 11 6 5 Bamnia (N,A,) 11 6 5 11 6 5 Meghnagar 21 11 10 21 11 10 Jhabua 58 26 32 58 26 32 Jhabua (M) 58 26 32 58 26 32 Bhabra 1 1 1 Bhabra(U,A.) 1 1 1 1 Jobat 6 3 3 6 3 3 Jobat(M) 6 3 3 6 3 3 Alirajpur 78 42 36 9 2 7 69 40 29 Alirajpur(M) 69 40 29 69 40 29 Dhar District 544 286 258 43 25 18 501 261 240 Badnagar 1 I BacJnagar (M) 1 1 Sardarpur 3 3 3 3 Sardarpur·Rajgarh(M) 3 .3 3 3 Dhar 285 151 134 32 19 13 253 132 121 Dhar(M} 226 118 108 .26 118 108 Pithampur(NM} 27 14 13 27 14 13 Gandhwani 4 3 4 3 Kukshi 23 13 10 7 3 4 16 10 6 Kukshi (M) 16 10 6 16 10 6 Manawar 45 25 20 45 25 20 Manawar (M) 45 25 20 45 25 20 Dharampuri 183 91 92 183 91 92 Dhamnod(M) 183 91 92 183 91 92 Indore District 46,911 24,059 22.852 1,658 848 810 45,253 23,211 22,042 Depalpur 95 51 44 9 5 4 86 46 40 Runji Gautampura (M) 72 39 33 72 39 33 Depalpur (M) 10 4 6 10 4 6 Selma (M) 4 3 1 4 3 Sawer 137 70 67 6 3 3 131 67 64 Sawer(M) 131 67 64 131 67 64 Indore 44,691 22,933 21,758 234 118 116 44,457 22,815 21,642 Halod (M) 4 2 2 4 2 2 Rau 1M) 11 5 6 11 5 6 Indore (UA) 44,442 22,808 21,634 44,442 22,808 21,634 Mhow 1,988 1,005 983 1.409 722 687 579 283 296 Mhow Canlt (UA) 573 281 292 573 281 292 Manpur (N.A.) 6 2 4 6 2 4 West Nimar District 1,696 877 819 1.264 650 614 432 227 205 Barwaha 150 79 71 10 5 5 140 74 66 Barwaha (UA) 41 22 19 41 22 19 Sanawad (M) 99 52 47 99 52 47 Maheshwar 89 49 40 67 36 31 22 13 9 Maheshwar (NMI 13 8 5 13 B 5 Mandleshwar (M) 9 5 4 9 5 4 Kasrawad 509 260 249 509 260 249 Barwani 43 23 20 42 22 20

129 C-1 PART A(i): DIST~II3Un()H OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES stATE. DISTRICTS. Tf:HSILS AND TOWNS· '1991 Language! iotal Rural Urban

Stat~1 Districtl Tehsill Town Persons Males Females p.;;.s~----Ma;e-s-F~males ---P;;on-;-----M;I~;---F~maies 2 4 5 6 7 8 9 10

Barwani (M) 42 22 20 42 22 20 Thikri 47 28 19 7 3 40 24 16 Anjad (M) 40 24 16 40 24 16 Rajpur 6 2 4 3 2 3 1 2 Rajpur(M) 3 1 2 3 1 2 Bhikangaon 15 10 5 15 10 5 Shikang

130 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Nasrullaganj (M) 5 2 3 5 2 3 Budni 188 97 91 17 12 5 171 85 86 Budni (M) 46 20 26 46 20 26 Rehti(M) 125 65 60 125 65 60 Raisen District 1,075 560 515 149 88 61 926 472 454 Raisen 184 98 86 20 13 7 164 85 79 Raisen(M) 164 85 79 164 85 79 Gairalganj 89 46 43 2 2 87 44 43 Gairatganj(NM) 87 44 43 87 44 43 Begamganj 13 7 6 13 7 6 Begamganj(M) 13 7 6 13 7 6 Goharganj 743 382 361 114 65 49 629 317 312 Mandideep(NM) 98 54 44 98 54 44 Obeduliaganj{M) 161 90 71 161 90 71 Sultanpur(M) 370 173 197 370 173 197 Baraily 40 24 16 7 2 33 19 14 Badi (M) 23 13 10 23 13 10 Baraily (M) 10 6 4 10 6 4 Silwani 6 3 3 6 3 Betul District 1,055 538 517 5 3 2 1,050 535 515 Bhainsdehi 67 37 30 66 36 30 Bhainsdehi (M) 66 36 30 66 36 30 Betlll 849 432 417 4 2 2 845 430 415 Sami (U.A,) 44 21 23 44 21 23 Betul (UA) 801 409 392 801 409 392 Multai 139 69 70 139 69 70 Amla(M) 125 62 63 125 62 63 Multai (U,A.) 14 7 7 14 7 7 Hoshangabad District 5,975 3,057 2,918 25 13 12 5,950 3.044 2.906 Khirkiya 30 17 13 30 17 13 Khirkiya (M) 30 17 13 30 17 13 Harda 965 518 447 965 518 447 Harda (NM) 965 518 447 965 518 447 Timarni 12 6 6 6 2 4 6 4 2 Timarni (M) 6 4 2 6 4 2 Seoni Malwa 5 3 2 5 3 2 Seoni Malwa (M) 5 3 2 5 3 2 Itarsi 2,334 1,179 1.155 2,334 1,179 1,155 Ordnance Factory Itarsi (NM) 20 10 10 20 10 10 Ranipura (Tawanagar) (NM) 3 1 2 3 2 Itarsi (LJ,A) 2,311 1,168 1.143 2,311 1,168 1.143 (A)llarsi 2,308 1.166 1,142 2,308 1,166 1.142 (8) Bhilakheci (NM) 3 2 1 3 2 Hosllangabad 2.071 1.040 1,031 2 2 2,069 1,038 I,Q31 Hoshangabad (M) 2,069 1,038 1,031 2,069 1.038 1.031 Babai 9 5 4 4 4 1 1 Sabai (M) 1 1 1 1 Sohagpur 46 30 16 45 29 16 Sohagpur (M) 45 29 16 45 29 16 Pipana 497 256 241 2 495 255 240 Piparia (M) 487 250 237 487 250 237 Pacllmarhi (UA) 8 5 3 6 5 3. (Al Pachmarhi (NM) 4 3 1 4 3 1 (B) Pachmarhi Cantt(Cantt) 4 2 2 4 2 2 Bankhedi 6 3 3 6 3 3 Jabalpur Dislrict 31,976 16,324 15,652 103 69 34 31,873 16.255 15.618 MUMara 18,114 9,231 8.883 58 37 21 18,056 9.194 8,862 Barhi (M\ 62 32 30 62 32 30 MUMara (Katni )IM.C,) 17,994 9.162 8.832 17994 9.162 8.832 Vijai raghallgarh 53 30 23 3 50 27 23 (I) Kymore (M) 48 26 22 48 26 22 Vijai ragha~garh [M) 2 2

131

111- 2 RGI/ND/20ll3 C-7 PART A{i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban ---- ... _.... _- ... _----_ ... _------_ .. ------_----_-_- .. _------.. _------.. ..- Slatel DistricV Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sihora 292 151 141 31 22 9 261 129 132 Sihora(M) 261 129 132 261 129 132 Jabalpur 13,515 6,910 6,605 9 5 4 13,506 6,905 6.601 Panagar (M) 445 229 216 445 229 216 Barela (M) 3 3 3 3 Bargi (NM) 28 14 14 28 14 14 Jabalpur (U,A.) 13,030 6,659 6,371 13,030 6,659 6,371 (A) Jabalpur 12,694 6,483 6,211 12,694 6,483 6,211 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 174 94 80 174 94 80 (e) Khamaria 51 24 27 51 24 27 (0) G.C.F. Jabalpur (NM) 57 33 24 57 33 24 (E) Bilpura (NM) 5 3 2 5 3 2 (F)Vehicle Fact.Jabalpur (NM) 49 22 27 49 22 27 Kundam 2 2 2 Narsimhapur District 1,596 815 781 22 6 16 1,574 809 765 Gotegaon 269 141 128 269 141 128 Chhota Chhindwara (M) 269 141 128 269 141 128 Gadarwara 430 235 195 22 £:I 16 408 229 179 GadalVlara (M) 408 229 179 408 229 179 Narsimhapur S67 423 444 867 423 444 Narsimhapur (VA) 867 423 444 867 423 444 Kareli 30 16 14 30 16 14 Kareli (M) 30 16 14 30 16 14 Mandla District 2,134 1,116 1,018 165 90 75 1,969 1,026 943 Niwas 26 12 14 26 12 1<1 Shahpura 56 26 30 10 9 46 t7 29 Shahpura 1M) 46 17 29 46 t7 29 Dindori 160 8S 75 10 6 .. 150 79 71 Dindori (M) 150 79 71 150 79 71 Mandla 1,532 802 730 100 56 50 1,426 746 680 Mandla(UA) 1,354 706 6048 1,354 706 648 Bamhani (M) 72 40 32 72 40 32 Nainpur 360 19l 169 13 7 6 3<47 184 163 Nainpur (M) 347 164 163 347 184 163 Chhindwara District 1,896 1,022 874 13 7 6 1,883 1,015 868 Jamal 202 114 88 202 114 88 Jamai (M) 201 113 88 201 113 88 Pal Chorai (N.M) 1 1 Parasia 180 99 81 180 99 81 Dighawani (N.M) 8 4 4 8 .. .. Chikhli kalan-Parasia (U.A.) 172 95 77 172 95 77 (B) Bhamodi (N.M) 7 4 3 1 4 3 (e) Chandameta Buttlria (M) 5 2 3 5 2 3 (G) Dongar Parasia (M) 160 89 11 160 89 71 Chhindwara 1,439 768 671 13 7 6 1.426 761 665 Chhindwara (U.A.) 1,426 761 665 1,426 761 665 Sausar 19 11 8 19 11 8 SalJsar (M) 19 11 8 19 11 8 Pal1dhurana 56 30 26 56 30 26 Pal1dhllrna (M) 56 30 26 56 30 26 Seoni District 1,591 817 774 2 3 1,586 815 771 Keolari 5 2 3 2 3 Seoni 1,584 814 770 I,S84 814 770 SeOl1i(M) 1,584 814 770 1,584 814 770 Barghat 2 2 Barghat (NA) 2 1 1 2 1 Balaghat District 4,451 2,315 2,136 392 228 164 4,059 2,081 1,972 Katangi 291 151 140 13 10 3 27a 141 137 Katangi (M) 239 118 121 239 118 121 Tirodi(N.M) 39 23 16 39 23 16 Waraseoni 852 439 413 227 126 101 625 313 312 Waraseoni(M) 625 313 312 625 313 312

132 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 languagel Total Rural Urban ------.------State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Balaghat 3,205 1,657 1,548 79 44 35 3,126 1,613 1,513 Balaghat (U.A.) 3,126 1,613 1,513 3,126 1,613 1,513 Baihar 89 60 29 59 40 19 30 20 10 Baihar (M) 27 17 10 27 17 10 Ukwa (NM) 3 3 3 3 Lanji 14 8 6 14 8 6 Surguja District 572 302 270 84 43 41 468 259 229 Bharalpur 50 27 23 50 27 23 Pal 1 1 Baikunthpur 38 20 18 37 19 18 Baikunthpur (M) 37 19 1B 37 19 18 Manendragarh 146 83 63 146 83 63 Manendragarh (M) 127 72 55 127 72 55 Jhagrakhand (M) 5 2 5 3 2 Kurasia (U.A.) 14 8 6 14 8 6 Kurasia (NM) 5 2 3 5 2 3 (D) Doman Hill Callery (N.M) 5 3 8 5 3 (E) Chirmiri 1 1 1 Surajpur 24 9 15 18 7 11 6 2 4 Surajpur (M) 5 2 3 5 2 3 Vishrampur (N.M) 1 1 1 Ambikapur 313 162 151 14 7 7 299 155 144 Ambikapur (U.A) 299 155 144 299 155 144 Bilaspur District 19,961 10,232 9,729 598 346 252 19,363 9,886 9,4n Pendra Road 459 233 226 17 9 8 442 224 218 Gaurella (U.A.) 170 88 82 170 88 82 Pendra (U.A.) 272 136 136 272 136 136 Pandariya 24 13 11 17 9 8 7 4 3 Pandariya (M.) 7 4 3 7 4 3 Lormi 13 7 6 5 4 8 3 5 lormi (M) 8 3 5 8 3 5 Kola 267 145 122 29 16 13 238 129 109 Ratanpur (M) 100 55 45 100 55 45 Kota (U.A.) 138 74 84 138 74 84 Katghora 520 273 247 211 114 97 309 159 150 Katghora (M) 287 147 140 287 147 140 Jail (NM) 11 6 5 11 6 5 Gajra (NM) 11 6 5 11 6 5 Korba 1,400 706 694 17 7 10 1,383 699 684 Korba (NM) 1,383 699 684 1,383 699 684 Mungeli 1,023 530 493 31 19 12 992 511 481 Mungeli (U.A.) 992 511 481 992 511 481 Takhatpur 489 256 233 73 42 31 416 214 202 Takhatpur (M) 416 214 202 416 214 202 Bilaspur 10,672 5,478 5,194 149 98 51 10,523 5,380 5,143 Bilaspur (U.A) 10,523 5,380 5.143 10,523 5,380 5,143 (A) Bilaspur 10,474 5,356 5,118 10,474 5,356 5,118 (e) Sirgiti (NM) 49 24 25 49 24 25 Janjgir 724 371 353 13 8 5 711 363 348 Naila Janjgir (M) 345 180 165 345 180 165 Akaltara (M) 341 167 174 341 167 174 Shivri narayan (M) 25 16 9 25 16 9 Champa 510 262 248 2 508 261 247 Champa (M) 508 261 247 508 261 247 Sakli 209 104 105 209 104 105 Sakli (M) 201 102 99 201 102 99 Naya Baradwar (M) 8 2 6 8 2 6 Bilha 3,634 1,845 1,789 17 10 7 3,617 1,835 1,782 Bedri (M) 3,203 1,621 1,582 3,203 1,621 1.582 Bilha (M) 414 214 200 414 214 200 Pamgarh 17 9 a 17 9 8 Ralgarh District 2,701 1,346 1,355 15 10 5 2,686 1,336 1,350

133 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jashpur 8 3 5 8 3 5 Jashpur nagar (M) 8 3 5 8 3 5 Pathalgaon 16 8 8 15 7 8 Pathalgaon (M) 15 7 8 15 7 8 Udaipur (Dharamjaigarh) 78 39 39 78 39 39 Oharamjaigarh (M) 76 39 39 78 39 39 Gharghoda 19 10 9 19 10 9 Gharghoda (M) 19 10 9 19 10 9 Raigarh 2,192 1.091 1,101 6 5 2,186 1,086 1.100 Raigarh (UA) 2,186 1,086 1,100 2.186 1,086 1,100 Kharsia 385 193 192 5 2 3 380 191 189 Kharsia (U.A.) 380 191 189 380 191 189 Sarangarh 3 2 3 2 1 Rajnandgaon District 3.086 1,562 1,524 64 29 35 3.022 1,533 1,489 Kawardha 30 17 13 20 10 10 10 7 3 Kawardha (M) 10 7 3 10 7 3 Chhuikhadan 56 30 26 56 30 26 Gandai (M) 56 30 26 56 30 26 Khairagarh 275 138 137 275 138 137 Khairagarh (M) 275 138 137 275 138 137 Dongargarl1 13 5 8 13 5 8 Oongargarh (M) 13 5 8 13 5 B Rajnandgaon 2.627 1.323 1.304 27 11 16 2.600 1.312 1,288 Rajnandgaon (M.C.) 2,600 1,312 1,288 2,600 1,312 1.286 Dongargaon 56 31 25 6 2 4 50 29 21 Dongargaon (M) 50 29 21 50 29 21 Mohla 3 2 3 1 2 Ambagarh 26 17 9 8 5 3 18 12 S Ambagarh Chowki (M) 18 12 6 18 12 6 Durg District 8.411 4,281 4,130 lS8 120 48 8,243 4,161 4.082 Durg-Bllilaj Nagar (UA) 6,770 3,419 3.351 6,770 3,419 3,351 Nawagarh 7 7 7 7 Beme!ara 450 Z19 231 6 4 2 444 215 229 Bemetara (M) 444 215 229 «4 215 229 Saja 1 1 1 Berta 11 9 2 11 9 2 Dhamdha 215 122 93 12 12 203 110 93 Dhamdha (M) 1 1 Ahiwara (M) 92 51 41 92 51 41 Kumhari (N.M) 110 58 52- 110 58 52 Durg 6,459 3,264 3,195 20 15 5 8,439 3,249 3,190 Sirsa Khurd (N.M) 10 5 5 10 5 5 Dundera (N.M) 3 3 3 3 Durg-Bhilai Nagar (U.A.)(part-l) 6,426 3.241 3,185 6.426 3,241 3.185 (A) Durg 3.871 1,5139 1.932 3,871 1,939 1.932 (B) Bhilainagar 1.521 775 746 1,521 775 748 (C) Kohka 833 424 409 833 424 409 (D)Chhaoni (NM) 193 96 97 193 96 97 (F) Jamul (NM) 8 7 1 8 7 Patan 347 181 166 3 3 344 178 168 Durg-8hilainagar (UA) (part-II) 344 178 166 344 178 166 (I) Charoda •• 65 34 31 65 34 31 (G) BhUai Kalan (NM) 279 144 135 279 144 135 Gunderdehi 4 4 4 4 Dondilohara 10 5 5 10 5 SanJari balod 879 446 433 66 37 29 813 409 404 Balod (M) 409 201 208 409 201 208 Rajhara jharan Dalli (N.M) 404 208 19S 404 208 196 Gurur 28 24 4 28 24 4 Ralpur District 41.675 21.259 20,416 1,418 765 653 40,257 20,494 19,763 Simga 104 65 39 21 17 4 83 48 35 Simga (M) 83 48 35 83 48 35

134 C-1 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural ------,-----Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhatapara 4,131 2.241 1,890 5 4 4.126 2.237 1,889 Bhatapara(M) 4,126 2.237 1,869 4,126 2.237 1,889 Baloda Bazar 647 335 312 58 46 12 589 289 300 Baloda Bazar(M) 589 289 300 589 289 300 Kasdol 36 27 9 36 27 9 Saraipali 245 123 122 205 102 103 40 21 19 Sarai pali(M) 40 21 19 40 21 19 Raipur 28,060 14.216 13.844 236 119 117 27.824 14,097 13,727 Arang(M) 135 67 68 135 67 68 Gobranawa para(M) 1,030 513 517 1,030 513 517 Raipur (U.A.) 26.659 13.517 13.142 26.659 13.517 13.142 Mahasamund 509 250 259 3 2 508 249 257 Pithora(M) 6 4 2 6 4 2 Mahasamund(M) 465 228 237 465 228 237 Bagbahara (M) 35 17 18 35 17 18 Rajim 134 67 67 134 67 67 Kurud 161 84 77 17 11 6 144 73 71 Kurud(M) 144 73 71 144 73 71 Dhamtari 3,807 1.885 1.922 19 14 5 3,788 1.871 1,917 Dhamtari(M) 3,788 1,871 1,917 3,788 1,871 1.917 Bindranawagarh (Gariabancl) 667 340 327 572 288 284 95 52 43 Gariaband (NM) 95 52 43 95 52 43 Nagri 46 23 23 46 23 23 Deobhog 13 7 6 13 7 6 Tilda 3,115 1.596 1.519 53 39 14 3,062 1.557 1,505 Tilda newra(M) 3,062 1.557 1,505 3,062 1.557 1.505 Bastar District 2,971 1.496 1,475 869 456 413 2,102 1.040 1,062 Charama 266 138 128 266 138 128 Bhanupratappur 299 158 141 299 158 141 Kanker 1,170 586 564 31 16 15 1,139 570 569 Kanker (U.A.) 1,139 570 569 1,139 570 569 Antagarh 10 6 4 10 6 4 Keshkal 68 39 29 68 39 29 Pakhanjur 13 5 8 13 5 8 Narayanpur 10 5 5 10 5 5 Kondagaon 74 33 41 1 73 32 41 Kondagaon (M) 73 32 41 73 32 41 Jagdalpur 944 464 480 81 38 43 863 426 437 Jagdalpur (U,A.) 863 426 437 863 426 437 Bijapur 63 36 27 63 36 27 Dantewara 54 26 28 27 14 13 27 12 15 Bade Bacheli (NM) 21 10 11 21 10 11 Kirandul (NM) 6 2 4 6 2 4

16 Tamil Madhya Pradesh 38,562 21,512 17,050 4,711 2,684 2,017 33,851 18,818 15,033 Morena District 12 4 8 1 11 3 8 Morena 6 5 6 5 Bamor (U.A.) 6 :; 6 5 Joura 1 Joura (UA) Kailaras Sheopur 4 3 4 3 Sheopur kalan (M) -4 3 -4 3 Gwalio( District 1,112 726 386 19 5 14 1,093 721 372 Gird 880 562 318 8BO 562 318 Gwalior(U,A.) 880 562 318 880 562 318 (A) Gwalior (M.C.) 677 410 267 677 410 267 (B) Morar (Cantt) 203 152 51 203 152 51 PiChhore 177 140 37 7 II 170 139 31 Tekanpur (N.M) 153 122 31 153 122 31 Dabra (M) 17 17 17 17

135 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 LanguageJ Total Rural Urban Statel DistrictJ Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhitarwar a 3 5 6 2 4 2 Bhitarwar (M) 2 1 2 Bhander 47. 21 26 6 2 4 41 19 22 Bhander (M) 41 19 22 41 19 22 Datia District 104 57 47 104 57 47 Seondha 11 5 6 11 6 Datia 93 52 41 93 52 41 ShivpUI1 District 143 94 49 94 58 36 49 36 13 Shivpuri 38 28 10 38 28 10 ShivpUI1(M) 38 28 10 38 28 10 Narwar 67 41 26 67 41 26 Karera 2 2 2 2 Karera (UA) 2 2 2 2 Kolaras 3 3 3 3 Kolaras (M) 3 3 3 3 Pichhore 6 3 3 6 3 3 Pichhore (M) 6 3 6 3 3 Khaniyadhana 27 17 10 27 17 10 Guns District 222 138 84 39 31 8 183 107 76 Chanden 17 10 7 14 7 7 :3 3 Chanderi (U.A.) 3 3 3 3 Guna 60 46 14 60 46 14 Guna (M) 60 46 14 60 46 14 Raghogarh 143 80 63 23 22 120 58 62 Vijaypur (NM) 76 36 40. 76 36 40 Raghogarh (M) 44 22 22 44 22 22 Mungao!i 1 Chachaura 1 1 Tikamgarh District 45 24 21 12 8 4 33 16 17 Tikamgarh 45 24 21 12 8 4 33 16 17 Tikamgarh (M) 33 16 17 33 16 17 Chhatarpur District 191 116 75 128 75 53 63 41 22 Gaurihar 54 26 28 54 26 28 Laundi 30 17 13 30 17 13 Laundi (M) 30 17 13 30 17 13 Nowgong 22 16 6 18 13 4 3 1 Garh; Malhara (M) 4 3 1 4 3 1 Chhatarpur 53 38 15 33 22 11 20 16 4 Chhatarpur (U.A) 20 16 4 20 16 4 Rajnagar 17 9 8 8 4 4 9 5 4 Khajuraho (NM) 9 5 4 9 5 4 Bijawar 15 10 5 15 10 5 Panna District 31 20 11 23 16 7 8 4 4 Panna 31 20 11 23 16 7 8 4 4 Panna (U.A.) 8 4 4 8 4 4 Sagar District 753 538 215 32 18 14 721 520 201 Bina 13 6 7 2 2 11 4 7 Bina-!:tawa (UA) 11 4 7 11 4 7 (A). Bina Etawa (M) 4 1 3 4 1 3 (B). Bina Rly. Colony (NM) 7 3 4 7 3 4 Khurai 2 1 2 Banda 19 8 11 11 5 6 8 3 5 Shahgarh (M) 4 2 2 4 2 2 Banda (M) 4 1 3 4 1 3 Sagar 701 512 189 701 512 189 Dhana (NM) 380 290 90 380 290 90 Sagar (U.A) 321 222 99 321 222 99 (Al Sagar 78 46 32 78 46 32 (8) Sagar Cantt. (CanU) 243 176 67 243 176 67 Garhakota Garha kota (1,1) RehiJ 17 10 7 17 10 7

136 C-l PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Total Rural Urban Statel Districtl TehsiflTown Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Damoh District 62 26 36 42 20 22 20 6 14 Hatta 4 1 3 4 1 3 Hatta(M) 4 3 4 1 3 Pathariya 39 18 21 39 18 21 Damoh 19 7 12 3 2 1 16 5 11 Damoh (UA) 16 5 11 16 5 11 Satna District 195 105 90 45 29 16 150 76 74 Raghurajnagar 153 79 74 5 4 148 75 73 Satna (U.A.) 148 75 73 148 75 73 Nagod 2 2 Nagod (M) 2 2 Rampur Baghelan Amarpatan 29 17 12 29 17 12 Maihar 10 7 3 10 7 3 Rewa District 111 70 41 53 31 22 58 39 19 Sirmour 9 7 2 9 7 2 Sirmour(M) 7 6 1 7 6 Semaria (M) 2 2 1 Huzur 102 63 39 53 31 22 49 32 17 Rewa (M.C.) 49 32 17 49 32 17 Shahdol District 346 200 146 109 64 45 237 136 101 Beohari 3 2 3 1 2 Beohari(M) 3 1 2 3 1 2 Bandhogarh 43 23 20 22 15 7 21 8 13 Chandia (M) 10 6 4 10 e 4 Umaria (M) 4 3 4 3 Nowrozabad (Khodargama) (M) 7 6 7 6 Sohagpur 230 132 98 71 42 29 159 90 69 Pali(U.A.) 17 9 8 17 9 8 Shahdol (U.A.) 89 52 37 89 52 37 (A) Shahdol (M) 58 35 23 58 35 23 (B) Bhuibandh (NM) 31 17 14 31 17 14 Burhar-Dhanpuri (UA) 53 29 24 53 29 24 (A) Burhar (M) 7 7 7 7 (B)Ohanpuri-Nargada HDafai (M) 21 10 11 21 10 11 (e) Amlai (NM) 25 12 13 25 12 13 Kotrna 5 4 5 4 1 Kotrna (M) 5 4 5 4 1 Anuppur 64 40 24 15 7 8 49 33 16 Kelhauri (Chachai) (NM) 15 10 5 15 10 5 Pasan (M.) 26 18 8 26 18 8 Anuppur (M.) 8 5 3 8 5 3 Pushparajgarh 1 Sidhi District 314 173 141 159 88 71 155 85 70 Rampur Naikin 12 8 4 12 8 4 Churhat 10 5 5 10 5 5 Gopad banas 10 6 4 9 5 4 Si!jhi(M) 9 5 4 9 5 4 Sihawal 13 ti 7 13 6 7 Chitrangi 19 11 8 19 11 Majholi 27 14 13 27 14 13 Kusmi 8 5 3 8 5 Singrauli 215 118 97 69 38 31 146 80 66 Morwa (NM) 63 36 27 63 36 27 Vindhya nagar (NM) 41 23 18 41 23 18 Jayant nagar (NM) )9 11 8 19 11 B Amlori Colliery (NM) 20 9 11 20 9 11 Baidhan (NM) 3 '2 3 1 2 Mandsaur District 331 192 1~9 42 33 9 289 159 130 Jawad 33 24 9 30 23 7 :3 '2 Singoli (M) 1 1 Jawad (M) 2 2

137 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! ------Total ------,------Rural ------Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 6 9 10

Neemuch 142 84 58 141 83 58 Neemuch (UA) 141 83 58 141 83 58 Bhanpura 16 8 8 16 8 8 Gandhi Sagar Hydel Colony (N.M) 16 8 8 16 8 8 Malhargarh 10 9 7 7 3 2 PipHya mandi (M) 3 3 2 Garoth 4 4 3 Shamgarh (M) 4 4 3 Mandsaur 122 62 60 122 62 60 Mandsaur (M) 122 62 60 122 62 60 Sitamau 4 2 2 4 2 2 Ratlam District 300 154 146 62 31 31 238 123 115 Jaora 12 5 7 6 3 3 6 2 4 Jaora (UA) 6 2 4 6 2 4 Alot 5 3 2 5 3 2 Alot(M) 2 5 3 2 Sailana 19 10 19 9 10 Rattam 264 137 127 37 19 18 227 118 109 Ratlam (lI,A) 227 118 109 227 118 109 (A) Ratlam (M,C) 133 72 61 133 72 61 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 94 46 48 94 46 48 Unain District 563 321 242 47 34 13 516 267 229 Khacharod 272 151 121 272 151 121 Nagda (M) 272 151 121 272 151 121 Ghatiya 15 12 3 15 12 3 Tarana 4 4 4 4 Unain 242 135 107 242 135 107 Ujjain (U,A.) 242 135 107 242 135 107 Badnagar 30 19 11 28 18 10 2 Badnagar (U)t) 2 1 1 2 1 Shajapur District 78 55 23 6 4 2 72 51 21 Agar 6 3 3 6 3 3 Agar(M) 6 3 3 6 3 3 Shajapur 64 47 17 6 4 2 58 43 15 Shajapur (M) 1 1 Maksi (M) 57 42 15 57 42 15 Shujalpur 8 5 3 6 5 3 Shujalpur (M) 8 3 6 5 3 Dewas District 326 173 153 77 33 44 249 140 109 Tonk Khurd 77 33 44 77 33 44 Dewas 232 130 102 232 130 102 Dewas(M.C) . 232 130 102 232 130 102 Kannod 13 . 7 6 13 7 6 Satwas (N,A) 13 7 6 13 7 6 Khategaon 4 3 4 3 Khategaon (M) 4 3 4 3 Jhabua District 133 80 53 114 64 50 19 16 3 Petlawad 85 49 36 82 46 36 3 3 Petlawad(U.P.,) 3 3 3 Meghnagar 27 14 13 27 14 13 Jhabua 9 7 2 9 7 2 Jhabua (M) 9 7 2 9 7 2 Bhabra Bhabra(U.A.) 1 1 1 1 Jobat 2 2 2 2 Jobat(M) 2 2 2 2 Alirajpur 6 5 3 2 3 3 Alirajpur(M) 3 3 3 3 Ranapur 3 2 2 2 Ranapur (M) 1 1 1 Dhsi District 201 130 71 91 58 33 110 72 38 Badnawar 16 11 5 10 7 3 6 4 2

138 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULEO LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban ------StateJ OistrictJ TehsiU Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Badnawar(M) 6 4 2 6 4 2 Dhar 101 70 31 35 23 12 66 47 19 Dhar(M) 1~ 9 7 16 9 7 Pithalllpur(NM) 50 38 12 50 38 12 Gandhwani e 6 8 8 Kukshi 21 13 8 9 6 12 7 5 Kukshi (M) 12 7 6 12 7 5 Manawar 6 3 3 2 4 2 2 Manawar(M) 4 2 2 4 2 2 Dharampuri 49 25 24 27 13 14 22 12 10 Dhamnod(M) 22 12 10 22 12 10 Indore District 2,732 1,629 1,103 85 51 34 2,647 1,576 1,069 Depalpur 4 2 2 4 2 2 Sawer 29 18 11 29 18 11 Indore 1,565 897 668 18 11 7 1,547 eS6 681 Hatod (M) 3 2 1 3 2 Rau (M) 6 2 4 6 2 4 Indore (U.A.) 1,538 882 656 1,538 862 lise Mhow 1,134 712 422 34 20 14 1.1!lO 692 408 Mhow cantt (UA) 1,087 665 402 1,081 685 402 Mhowgaon (M) 12 6 6 12 6 6 Manpur (N.A.) 1 1 1 1 West Nimar District 673 388 285 447 225 222 226 163 :13 Sarwaha 168 127 41 48 26 22 120 101 19 Barwaha (U.A.) 88 82 6 88 82 . 6 Sanawad (M) 32 19 13 32 19 13 Maheshwar 126 65 61 116 57 59 10 B 2 Mandleshwar (M) 10 8 2 10 B 2 Kasrawad 56 32 24 50 29 21 6 :3 3 Kasrawad (M) 6 3 3 6 3 :I Barwani Thikri 4 3 4 3 Anjad (M) 4 3 4 1 :I Rajpur 30 15 15 8 5 3 22 10 12 Rajpur (M) 22 10 12 22 10 12 Segaon 16 6 10 16 6 10 Bhikangaon 18 e 10 18 8 10 Khargone 193 99 94 178 90 88 15 9 6 Khargone (M) 15 9 6 15 9 6 Pansemal 50 27 23 12 3 9 38 24 14 Pansemal (M) 31 17 14 31 17 14 Khetia (M) 7 7 7 7 Sendhwa 11 7 4 11 7 4 Sendhwa (M) 11 7 4 11 7 4 East Nimar (Khandwa) District 371 203 174 122 63 59 255 140 115 Harsud 15 7 8 4 3 11 6 5 Harsud (M) 11 6 5 11 6 5 Khandwa 191 102 89 54 30 24 137 72 65 Khandwa (M.C) 137 n 65 137 72 65 Pandhana 21 7 14 5 4 16 6 10 Pa,ndhana (M) 16 6 10 16 6 10 Burhanpur 150 87 63 59 31 28 91 56 35 Nepanagar (N.M) 59 34 25 59 34 25 Burhanpur (M,e) 32 22 10 32 22 10 Rajgarh District 38 32 6 10 6 4 28 26 2 Rajgarh 18 17 17 16 Rajgarh(M) 1 1 Khujner(M) 16 16 16 16 Biaora 17 12 5 8 4 4 9 8 Biaora (M) 9 8 9 8 Sarangpur 2 2 2 2 Sarangpur 1M) 2 2 2 2

139

19-2 RGIJND i2003 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 languagel Total -- Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Narsingarh 1 1 1 Vidisha District 260 141 119 232 115 117 28 26 2 Sironj(M) 13 13 13 13 Sironj 13 13 13 13 Kurwai 86 45 41 86 45 41 Basada 145 69 76 145 69 76 Vidisha 16 14 2 15 13 2 Vidisha (M) 15 13 2 15 13 2 Bhopal District 8,824 4,714 4,110 60 43 17 8,764 ",671 4,093 Berasia 22 12 10 22 12 10 Huzur 8,802 4,702 ".100 38 31 7 8.764 4,871 ".093 Bhopal (M.C) 8.764 4,671 4.093 8.764 4.671 4.093 Sehore District 81 66 15 4 4 77 82 15 Sehore 44 36 B 44 36 8 Sehore (U.A.) 44 36 8 44 36 8 Ashta 16 14 2 15 13 2 Ashta (U.A.) 15 13 2 15 13 2 Ichhawar 2 2 2 2 Budni 19 14 5 18 13 5 Budni (M) HI 13 5 18 13 5 Raisen District 292 159 133 215 120 95 77 39 38 Raisen 216 119 97 197 109 88 19 10 9 Raisen(M) 19 10 9 19 10 9 Gairatganj 2 1 1 2 1 1 Goharganj 67 35 32 9 6 3 58 29 29 Mandideep(NM) 54 28 26 54 28 26 Obeduliaganj(M) 4 3 3 Baraily 7 3 7 4 3 " Betul District 356 232" 124 28 15 13 328 217 111 Belul 244 167 77 21 12 9 223 155 68 Sami (U.A.) 178 124 54 178 124 54 Belul (U.A.) 45 31 14 45 31 14 Shahpur 3 2 3 1 2 Mulla; 109 64 45 4 2 2 105 62 43 Amla(M) 97 57 40 97 57 40 Multai (U.A.) 8 5 3 8 5 3 Hoshangabad District 710 384 326 79 40 39 631 344 287 Khirkiya 5 4 3 3 2 1 Khirkiya (M) 2 1 2 1 1 Harda 18 10 8 18 10 8 Harda(NM) lB 10 -~. 8 18 10 B Seoni Malwa 5 2 3 4 1 3 Seoni Malwa (M) 4 1 3 4 1 3 Itarsi 520 268 252 74 36 38 446 232 214 Ordnance Factory Itarsi (NM) 265 139 126 265 139 126 Ranipura{Tawanagar) (NM) 7 3 4 7 3 4 Itarsi (U.A) 174 90 a.4 174 90 a.4 (A)ltarSi 142 78 64 142 78 64 (B) Bhilakhedi (NM) 32 12 20 32 12 20 Hoshangabad 71 36 35 71 36 35 Hoshangabad (M) 71 36 35 71 36 35 Sohagpur 2 2 S9hagpur (M) 2 1 1 2 1 1 Piparia 89 63 26 88 63 25 Piparia (M) 7 4 3 7 4 3 Pachmarhi (UA) 81 60 21 83 60 23 (B) Pachmarhi Cantt(Cantt) 79 58 21 79 58 21 Jabalpur District 7.148 3.796 3.352 68 47 21 7.080 3,749 3.331 Murwara 141 75 66 1 140 74 66 Murwara (Katni )(M.C.) 140 74 66 140 74 G6 Vijei raghavgarh 67 36 31 6 5 61 35 26 Kymore (UA) 61 35 26 61 35 26

140 C·7 PART A(i): DISTRIBUTION Of THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sihora 8 7 1 8 7 Patan 6 3 3 6 3 3 Shahpura (M) 6 3 3 6 3 3 Jabalpur 6,924 3,674 3,250 51 37 14 6,873 3,637 3,236 Panagar (M) 82 44 38 82 44 38 Barela (M) 1 1 1 Bargi (NM) 63 39 24 63 39 '24 Jabalpur (U.A.) 6,727 3,553 3,174 6,727 3,553 3,174 (A) Jabalpur 3,301 1,650 1,651 3,301 1,650 1.651 (8) Jabatpur Cantt. (Cantt) 1.974 1,166 808 1,974 1,166 808 (C) Khamaria 644 312 332 644 312 332 (0) G.C.F Jabalpur (NM) 335 180 155 335 180 155 (E) Bilpura (NM) 68 37 31 68 37 31 (F)Vehlde Fact.Jabalpur (NM) 405 208 197 405 208 197 Kundam 2 1 2 1 Narsimhapur District 32 20 12 2 2 30 18 12 Gotegaon Gadarwara 1 1 Narsimhapur 30 18 12 30 18 12 Narsimhapur ( U.A.) 30 18 12 30 18 12 Mandla District 92 55 37 40 28 12 52 27 25 Niwas 2 2 2 2 Shahpura 1 1 1 Dindon 22 20 2 12 11 10 9 Dindori (M) 10 9 1 10 9 Mandla 17 10 7 12 6 6 5 4 Mandla ( U.A.) 5 4 1 5 4 1 Nainpur 50 23 27 13 9 4 37 14 23 Nainpur (M) 37 14 23 31 14 23 Chhindwara District 296 183 113 63 35 28 233 148 85 Amarwara 7 3 4 7 3 4 Amarwara (M) 7 3 4 7 3 4 Jamai 58 27 31 26 12 14 32 15 17 Jamai (M) 22 11 11 22 11 11 Damua (N.M) 1 1 1 1 Palachorai (N.M) 9 3 6 9 3 6 Parasia 55 30 25 18 9 9 37 21 16 Dighawani (N.M) 3 2 , 3 2 Chikhli kaian-Parasis (U.A.) 34 19 15 34 19 15 (B) Bhamodi (N.M) 6 3 3 6 3 3 (C) Chandameta Butaria (M) 3 2 1 3 2 1 (E) Badkuhi (N.M) 4 1 3 4 1 ~ (G) Dongar Paras;a (M) 21 13 8 21 t3 8 Chhindwara 115 79 36 2 113 78 35 Chhindwara (U.A.) 113 18 35 113 78 35 Sausar 17 15 2 8 e 9 7 2 Sausar (M) 8 6 2 8 6 2 Mohgaon (M) 1 1 1 1 Pandhurna 36 26 10 2 2 34 24 10 Pandhurna (M) 34 24 10 34 24 10 Chaurai 8 ::I 5 7 3 4 1 1 Chaural Khas (M) 1 Seon; District 115 64 51 80 41 39 35 23 12 Lakhnadon 45 27 18 31 14 17 14 13 Lakhanadon(M) 6 5 6 5 Dungariya Chhapara (NM) 8 8 8 8 Keolari 2 2 2 2 Seoni 51 26 25 37 19 18 14 7 7 Seoni(M) 14 ·7 7 14 1 7 Barghat 17 9 8 10 6 4 7 3 4 Barghat (NA) 7 3 4 7 3 .. Balaghat District 195 127 68 131 86 45 84 41 23

141 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRiCtS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Language! Tolal Rural ------Urban Slate! DislricV Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Katangi 14 9 5 14 9 5 Katangi (M) 12 7 5 12 7 5 TIrodi(N.M) 2 2 2 2 Waraseoni 25 15 10 25 IS 10 Balaghat 66 47 19 33 29 4 33 18 15 Balaghat (U.A.) 33 18 15 33 18 15 Saihar 80 50 30 63 36 27 17 14 3 Saihar (M) 6 5 6 5 1 Ukwa (NM) 11 9 2 11 9 2 Lanji 10 6 4 10 6 4 Surguja Di&trict 339 175 164 149 78 71 97 93 Bharatpur 1 1 1 1 Pal Wadrafnagar Baikunthpur 49 30 19 24 12 12 25 18 7 Charcha (N.M) 12 9 3 12 9 3 West Chirrniri (N.M) 4 3 4 3 1 Baikunthpur (M) 9 6 3 9 6 3 Manendragarh 108 54 54 12 7 5 96 47 49 Manendragarh (M) 29 14 15 29 14 15 Khonga pani (N.M) 5 1 4 5 1 4 Jhagrakhand (M) 5 3 2 5 3 2 Kurasia (U.A.) 57 29 28 57 29 28 Kurasia (NM) 17 7 10 17 7 10 N.CP.H. Colliery (N.M) 5 3 2 5 2 Doman Hill Collery (N.M) 14 6 8 14 6 6 Chirmiri 21 13 8 21 13 8 Surajpur 100 49 51 63 34 29 37 15 22 Vishrampur (N.M) 37 15 22 37 15 22 Ambikaput 70 34 36 3S 17 21 32 17 15 Ambikapur (U.A) 32 17 15 32 17 15 Silapur 9 5 4 9 5 4 Bilaspur District 1,729 909 820 549 301 248 1,180 608 572 Pendra Road 22 12 10 11 7 4 11 5 6 Gaurella (U.A.) 11 5 6 11 S 6 Pandariya 3 3 3 Kola 6 2 4 6 2 4 Kola (UA) 6 2 4 6 2 4 Katghora • 463 259 204 401 220 181 62 39 23 Katghora (M) 13 8 5 13 8 5 Jail (NM) 38 24 14 36 24 14 Mongra (NM) 11 7 4 11 7 4 Korba 349 187 162 17 10 7 332 177 155 Korba (NM) 332 177 155 332 177 155 Mungeli 4 3 . 1 3 2 Mungeli (UA) 1 1 Takhatpur 17 8 9 15 7 8 2 Takhatpur (M) 2 1 1 2 Bilaspur 749 376 373 58 32 26 691 344 34-' Bilaspur (U.A) 691 344 347 691 344 347 (A) Bilaspur 346 168 178 346 169 i78 (B) Bilaspur Rly Col

142 C-7 PART A(i): DISTRiBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagef Total Rural Urban ------_ .. _---_ ...... --_ .. -.... -_...... _---_ ...... _--_ .. __ .. _...... ------_ .... _-_ ..... _---_.... _--- ... ------Statel Districtf Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bodri (M) BHha (M) 1 Raigarh District 106 73 33 53 37 16 53 17 Bageecha 3 2 3 2 1 Jashpur 2 1 1 1 Jashpur nagar (M) 1 Kunkuri 6 4 2 6 4 2 . Pathalgaon 6 3 3 6 3 3 Pathalgaon (M) 6 3 3 6 3 3 Gharghoda 5 4 4 '4 Gharghoda (M) 4 4 4 4 Raigarh 37 25 12 5 4 32 21 11 Raigarh (U.A.) 32 21 11 32 21 11 Kharsia 9 7 2 5 5 4 2 2 Kharsia (U.A.) 4 2 2 4 2 2 Sarangarh 38 27 11 32 21 11 6 6 Sarangarh (U.A) 6 6 6 6 Rajnandgaon District 281 145 136 50 30 20 231 115 116 Kawardha 13 10 6 2 4 7 6 Kawardha (M) 7 6 7 6 ChhuiKhadan 1 Khairagarh 12 6 6 4 3 a 3 5 Khairagarh (M) 8 3 5 8 3 5 Dongargarh 101 49 52 23 11 12 78 38 40 Dongargarh (M) 78 38 40 78 38 40 Rajnandgaon 140 78 62 12 9 3 128 69 59 Rajnandgaon (M.e.) 126 69 59 128 69 59 Dongargaon 10 5 5 9 4 5 Dongargaon (M) 9 4 9 4 5 Ambagarh 4 3 3 3 1 Ambagarh Chowki (M) 1 1 1 Durg District 5.359 2,986 2,373 73 45 28 5.286 2,941 2,345 Durg-Bhilai Nagar (U.A.) 4,985 2,774 2.211 4.985 2,774 2,211 Bemetara 9 5 4 2 7 4 3 Bemelara (M) 7 4 3 7 4 3 Saja 7 7 7 7 Dhamdha 135 72 63 134 71 63 Ahiwara (M) 115 62 53 115 62 53 Kumhari (N.M) 19 9 10 19 9 10 Durg 4,776 2,664 2,112 40 25 15 4,736 2,63~ 2,097 Dundera (N.M) 1 1 1 I Durg-Bhilai Nagar (U.A.)(Part-l) 4,735 2.638 2,097 4.735 2,638 2,097 (A) Durg 263 145 118 263 145 118 (B) Bhilainagar 4,076 2,278 1,798 4,076 2,278 1,798 (Cl Kohka 155 96 59 155 96 59 (D)Chhaoni (NM) 157 77 80 157 71 80 (F) Jamul (NM) 84 42 42 84 42 42 Patan 259 140 119 9 4 5 250 136 114 Durg-Bhilainagar (UAl (parNI) 250 136 114 250 136 114 (I) Charoda •• 194 102 92 194 102 92 (G) Bhilai Kalan (NM) 56 34 22 56 34 22 Dondilohara 1 Sanjari Balod 164 94 70 5 3 2 159 91 68 Balad (M) 5 3 2 5 3 2 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 154 88 66 154 88 66 Gurur 8 4 4 8 4 4 Raipur District 1,534 809 725 223 130 93 1,311 679 632 Bhatapara 9 4 5 9 4 5 Bhatapara(M) 9 4 5 9 4 5 Baloda Baza r 28 17 11 12 10 2 16 7 9 Balada Bazar(M) 16 7 9 16 7 9 Kasdol 10 4 6 10 4 6

143 C-7 PART A(i,: DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Saraipali 29 16 13 24 14 10 5 2 3 Saraipali(M) 5 2 3 5 2 3 Raipur 1,279 671 608 54 31 23 1,225 640 565 Arang(M) 1 1 1 Gobranawa para(M) 10 10 10 10 Raipur (U.A.) 1,214 629 585 1,214 629 585 Mahasamund 34 15 19 6 4 2 28 11 17 Pithora(M) 6 2 4 6 2 4 Mahasamund(M) 16 8 8 16 8 8 Bagbahara (M) 6 5 6 1 5 Dhamlari 60 33 27 45 23 22 15 10 5 Dhamlari(M) 15 10 5 15 10 5 Bindranawagarh (Gariaband) 32 17 15 28 16 12 4 3 Gariaband (NM) 4 1 3 4 3 Nagri 10 8 2 10 8 2 Deobhog 1 1 1 1 Tilda 42 23 19 33 19 14 9 .. 5 Tilda Newra(M) 9 4 9 4 5 Bastar District 1,420 826 594 649 394 255 771 432 339 Charama 48 25 23 48 25 23 Bhanupratappur 27 14 13 27 14 13 Kanker 103 62 41 23 19 4 80 43 37 Kanker (U.A.) 80 43 37 80 43 37 Antagarh 2 2 2 2 Keshkal 19 11 8 19 11 8 Pakhanjur 11 4 7 11 4 7 Narayanpur 34 20 14 34 20 14 Kondagaon 121 74 47 68 44 24 53 30 23 Kondagaon (M) 53 30 23 53 30 23 Jagdalpur 368 220 148 84 54 30 284 166 118 Jagdalpur (U.A.) 284 166 118 2~ 166 • 118 Bhopal pattnam (Matdand) 16 13 3 16 13 3 Bijapur 15 8 7 15 8 7 Dantewara 542 302 240 188 109 79 354 193 161 Bade Bacheli (NM) 99 49 50 99 49 50 Kirandul (NM) 255 144 111 255 144 111 Konta 114 71 43 114 71 43

17 Telugu Madhya Pradesh 162,645 84,881 77)64 58,672 30,022 28,650 103,973 54,859 49,114 Morena District 14 9 5 4 3 10 6 4 Ambah 9 5 4 3 2 6 3 3 Ambah (M) 6 3 3 6 3 3 Morena 2 2 Morena (M) 1 1 1 1 Sabalgarh 3 2 3 2 Sabalgarh (UA) 3 2 1 3 2 1 Bhind District 12 10 2 8 8 4 2 2 Bhind 2 2 Bhind (M) 2 2 Gohad 8 8 8 8 Lahar 2 1 2 Daboh (M) 2 2 Gwalior District 848 499 349 3 3 845 496 349 Gird 767 435 332 3 3 764 432 332 Gwalior(UA) 764 432 332 764 432 332 (A) Gwalior (M.C.) 585 317 268 585 317 268 (B) Morar (Cantt) 179 115 64 179 115 64 Pichhore 81 64 17 81 64 17 Tekanpur (N.M) 75 61 14 75 61 14 Dabra (M) 6 3 3 6 3 3 Datia District 10 7 3 10 7 3

144 C·7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban Statel Districtt Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Seondha 9 6 3 9 6 3 Inder garh (M) 9 G 3 9 6 3 Datia 1 1 Datia(M) 1 1 1 1 Shivpuri District 52 31 21 27 13 14 25 18 7 Shivpuri 17 16 17 16 Shivpuri (M) 17 16 17 16 Narwar 27 13 14 27 13 14 Karera 8 2 6 8 2 6 Karera (U.A.) 8 2 6 8 2 6 Guna District 247 147 100 101 63 38 146 84 62 Isa9arh Chanderl 81 43 38 81 43 38 Guna 24 17 7 24 17 7 Guna (M) 24 17 7 24 17 7 Ashok Nagar 4 3 4 3 " Ashok Nagar (M.) 4 3 1 4 3 Raghogarh 136 83 53 19 19 117 64 53 Vijaypur (NM) 113 63 50 113 63 SO Raghogarh (M) 4 1 3 4 1 3 Kumbhraj 1 1 Kumbhraj (M) 1 1 Tikamgarh District 11 8 3 5 4 6 4 2 Tikamgarh 11 8 3 5 4 6 4 2 Tikamgarh (M) 6 4 2 6 4 2 Chhatarpur District 67 46 21 28 18 10 39 28 11 Nowgong 30 27 3 8 8 22 19 3 Harpalpur (M) 2 2 2 2 Nowgong (M) 14 11 3 14 11 3 Garhi Malhara (M) 6 6 6 6 Chhatarpur 10 6 4 10 6 4 Chhatarpur (U.A) 10 6 4 10 6 4 Ralnagar 4 2 2 3 1 2 Khajuraho (NM) 3 1 2 3 1 2 Bijawar 23 11 12 19 9 10 4 2 2 Satai(M) 4 2 2 4 2 2 Panna District 25 10 15 13 6 7 12 4 8 Panna 25 10 15 13 6 7 12 4 8 Panna (U.A.) 12 4 8 12 4 8 Sagar District 630 394 236 14 8 6 616 386 230 Bina 32 17 15 32 17 15 Bina-Etawa (U.A.) 32 17 15 32 17 15 (A). Bina Etawa (M) 6 3 3 6 3 3 (B). Bina Rly. Colony (NM) 26 14 12 26 14 12 Khurai 4 3 4 3 1 Khurai(UA) 4 3 4 3 Banda 4 3 3 2 1 Banda (M) 1 1 1 Sagar 551 349 202 6 4 2 545 345 200 Dhana(NM) 240 160 80 240 160 80 Sagar (U.A) 305 185 120 305 185 120 (A) Sagar 97 55 42 97 55 42 (B) Sagar Cantt. (Canll) 208 130 78 208 130 78 Gamakota 34 20 14 34 20 14 Garha Kota (M) 34 20 14 34 20 14 Oeori 5 2 3 2 3 Damoh District 82 46 36 68 37 31 14 9 5 Halla 2 2 2 2 Halla (M) 2 2 2 2 Patharia 44 24 20 44 24 20 Damoh 16 8 8 4 3 12 7 5 Damoh (U.A.) 12 7 12 7 5

145 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jabera 19 11 8 19 11 8 Tendukheda 1 1 1 Satna District 331 193 138 215 129 86 116 64 52 Raghurajnagar 92 53 39 9 6 3 83 47 36 Satna (U.A.) 83 47 36 83 47 36 Nagod 20 9 11 20 9 11 Nagod (M) 20 9 11 20 9 11 Rampur Baghelan 8 6 2 8 6 2 Amarpatan 149 90 59 149 90 59 Maihar 62 35 27 49 27 22 13 8 5 Maihar(M) 13 8 5 13 8 5 Rewa District 819 490 329 722 444 278 97 46 51 Sirmour 468 288 160 439 273 166 29 15 14 Sirmour(M) 27 14 13 27 14 13 Semaria (M) 2 1 2 1 Huzur 349 202 147 282 171 111 67 31 36 Rewa (M.C.) 67 31 36 67 31 36 Gurh 2 2 Gurh (M) 1 1 Shahdol District 2,062 1,071 991 167 100 67 1,895 971 924 Beohari 31 18 13 6 3 3 25 15 10 Khand (M) 25 15 10 25 15 10 Jaisingh nagar 4 3 4 3 Jaising nagar (M.l 4 3 4 3 Bandhogarh 141 68 73 32 16 16 109 52 57 Umaria (M) 63 34 29 63 34 29 Nowrozabad (Khodargama) (M) 46 18 28 46 18 28 Sohagpur 1,281 664 617 48 34 14 1,233 630 603 Pali(U,A.) 81 34 47 81 34 47 Shahdol (U.A.) 824 424 400 824 424 400 Shahdol (M) 213 106 107 213 106 107 Bhuibandh (NM) 611 31B 293 611 318 293 Burhar-Dhanpuri (U.A.) 328 172 156 328 172 156 Burhar(M) 37 23 14 37 23 14 Dhanpuri.Nargada H Dafai (M) 96 47 49 96 47 49 Amlai(NM) 195 102 93 195 102 93 Kotrna 213 112 101 7 5 2 206 107 99 Bijuri(M) 149 79 70 149 79 70 Kolma (M) 57 28 29 57 28 29 Anuppur 388 204 184 70 40 3D 318 164 154 Dola (NM) 3 1 2 3 2 Kelhauri (Chachai) (NM) 82 44 38 82 44 38 Bangawan (NM) 26 16 10 26 16 10 Pasan (M.) 102 50 52 102 50 52 Anuppur (M,) 96 47 49 96 47 49 Jaithari (M,) 9 6 3 9 6 3 Pushparajgarh 4 2 2 4 2 2 Sidhi District 378 206 172 133 71 62 245 135 110 Rampur Naikin 2 2 2 2 Gopad Banas 49 29 20 49 29 20 Sidhi (M) 49 29 20 49 29 20 Chi!rangi 12 7 5 12 7 5 Deosar 1 1 1 Singrauli 314 167 147 118 61 57 196 106 90 Morwa (NM) 49 25 24 49 25 24 Vindhya nagar (NM) 82 45 37 82 45 37 Jayan! nagar (NM) 15 12 3 ,15 12 3 Amlori Colliery (NM) 24 11 13 24 11 13 Baidhan (NM) 26 13 13 26 13 13 Mandsaur District 222 146 76 81 48 33 141 98 43 Jawad 77 45 32 75 44 31 2 Jawad (M) 2 2

146 C-7 PART A(i): DJSTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Languagei Total Rural Urban St

Neemuch 110 77 33 110 77 33 Neemuch ('JA) 110 77 33 110 77 33 Manasa 3 2 1 3 2 Manasa (M) 3 2 3 2 Malhargarh 2 2 2 2 Malhargarh (11.1) Pipliya Mandl (M) Mand"aur 20 1:; 7 20 13 7 Mandsaur (M) 20 13 7 20 13 7 Silamau 10 7 3 6 4 2 4 3 1 ' Silamau (Mj 4 3 4 3 Raliam District 91 47 44 5 2 :; 86 45 41 Jaora 8 4 4 5 2 3 3 2 1 Jaora (UA) 3 2 3 2 Ratlam 83 43 40 83 43 40 Rallam (U.A) 83 43 40 .83 43 40 (Al Ratlam (M,C) 72 36 36 72 36 36 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 11 7 4 11 7 4 Ullain District 1,359 863 496 940 621 319 419 242 177 Khacharod 135 69 66 19 10 9 116 59 57 Nagda (M) 107 55 52 107 55 52 Khachrod (M) 6 3 3 6 :; 3. Unhel (M) 3 1 2 3 2 Ghatiya 920 611 309 920 611 309 Ujjain 304 183 121 303 183 120 Ujjai!l (UA) 303 183 120 303 .183 120 Shajapur District 64 35 29 6 4 2 58 31 27 Badod 1 Badod (M) Agar 7 4 3 7 4 3 Agar(M) 7 4 3 7 4 3 ShajapU! 28 14 14 6 4 2 22 10 12 Shajapur (Ml 3 2 3 1 2 Mallsi (M) 19 9 10 19 Ii 10 Shujalpur 28 16 12 28 16 12 Shujaipur (M) 23 13 10 23 13 10 Pclay Kalan (M) 5 3 2 5 3 2 Dewas District 217 117 100 24 16 8 193 101 92 SonKatcil 4 2 2 4 2 2 Sonkalch (M) 4 2 2 4 2 Oewas 187 98 89 187 98 89 Dewas(M,C) 187 98 89 187 98 89 Kannod 10 10 9 9 Kanl10d (UA) 1 I\hatigaon 16 7 9 15 7 B Khatigaon (M) 1 Jhabua District 105 63 42 63 3a 25 42 25 17 Thandla 9 3 6 9 ~ 6 Thandla(M) 9 3 6 9 3 6 Petlawad 18 11 7 7 4 3 11 7 4 Bamnia (N.A.) 5 4 1 5 4 1 Petlawad(U,A) 6 3 :; e 3 3 Meghnaga~ 43 21 22 43 21 22 Jhabua 9 6 3 1 8 5 3 Jhabua (M) 8 5 3 9 5 3 Jobal 5 3 2 5 3 2 Jobat(M) 3 2 5 3 2 Alirajpur 20 18 2 12 12 8 6 2 AliralPur(M) 6 2 6 2 ~anapur Ranapur (M) 1 Dilar District 172 11(1 62 105 65 40 67 45 22

147 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Badnawar 40 24 16 13 6 7 27 18 9 Badnawar(M) 27 18 9 21 18 9 Sardarpur 7 4 3 7 4 3 Dhar 52 36 16 33 23 10 19 13 6 Dhar(M) 1 Pithampur(NM) 18 12 6 12 6 Gandhwanl 40 21 19 40 21 19 Kukshi 9 7 2 2 2 7 5 2 Kukshi (M) 7 5 2 7 5 2 Manawar 12 8 4 6 s 6 2 4 Manawar (M) 6 2 4 6 2 4 Dharampuri 12 10 2 4 3 8 7 1 Dhamnod(M) 8 7 1 8' 7 Indore District 1.386 157 629 43 11 26 1,343 740 603 Depalpur 5 3 2 5 3 2 8etma (M) 5 3 2 5 3 2 Sawer 8 8 8 8 Indore 952 497 455 30 13 17 922 484 438 Hatod (M) 1 1 Rau (M) 4 3 4 3 1 Indore (UA) 917 480 437 917 480 437 Mhow 421 257 164 5 4 416 253 163 Mhow cantt (U.A.) 406 246 160 406 246 160 Mhowgaon (M) 8 6 2 8 6 2 Manpur (N.A.) 2 2 West Nimar District 496 308 168 235 146 89 261 16" 99 Barwaha 98 74 24 7 4 3 91 70 21 Barwaha (U.A.) 76 64 12 76 64 12 Sanawad (M) 15 6 9 15 6 9 Maheshwar 32 21 11 17 14 3 15 7 8 Mandleshwar (M) 15 7 B 15 7 8 Kasrawad 10 6 4 10 6 4 Barwani 26 14 12 20 11 9 6 3 3 Barwan! (M) 6 3 6 3 3 Thikri 4 3 4 3 Anjad (M) 4 3 1 4 3 Rajpur 59 38 21 59 38 21 Bhikangaon 22 14 18 11 7 4 3 Bhikangaon (M) 4 3 4 3 Khargone 48 25 23 12 7 5 36 18 18 Gogaon (NM) 5 2 3 5 2 3 Khargone (M) 31 16 15 31 16 15 Pansemal 93 49. 44 46 25 21 47 24 23 Pansemal (M) 41 19 22 41 19 22 Khetia (M) 6 5 6 5 Sendhawa 82 51 31 24 11 7 58 34 24 Sendhwa (M) 58 34 24 58 34 24 Bhagwanpura 6 4 2 6 4 2 Jhiranya 16 9 7 16 9 7 East Nimar (Khandwa) District 1.649 845 804 189 97 92 1,460 748 712 Harsud 60 35 25 35 20 15 25 15 10 Harsud (M) 25 15 10 25 15 10 Khandwa 1,356 696 660 100 49 51 1,256 647 609 Mundi (M) 17 11 6 17 11 6 Khandwa (M.C) 1,239 636 603 1,239 636 603 Pandhana 9 4 5 9 4 5 Burhanpur 224 110 114 45 24 21 179 86 93 Nepanagar (N.M) 135 64 71 135 64 71 Shahpur (M) 1 Burhanpur (M.C) 43 21 22 43 21 22 Rajgarh District 58 34 24 16 8 8 42 26 16 Jirapur 25 15 10 25 15 10

148 C-7 PART A(i): DlSTRIBUTfON OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State/ DistricU Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jirapur (M) 25 15 10 25 15 10 Rajgarh 5 3 2 5 3 2 Rajgarh (M) 5 3 2 5 3 2 Biaora 9 5 4 9 5 4 Biaora (M) 9 5 4 9 5 4 Sa rang pur 3 3 2 2 Sarangpur (M) 2 2 2 :2 Narsingarh 16 8 8 15 7 j Narsingarh 1M) 1 Vidisha District 123 64 59 3 3 120 61 59 Kurwai 1 1 Basoda Gyaraspur Vidisha 120 61 59 120 81 59 Vidisha (M) 120 61 59 120 61 59 Bhopal District 3,507 1,871 1,636 7 5 2 3,500 1,866 1.634 Huzur 3,507 1,871 1,636 7 5 2 3,500 1,866 1,634 Bhopal (M.C) 3,500 1,866 1,634 3,500 1.866 1.634 Sahare District 621 375 246 502 303 199 119 72 47 Sehare 88 58 30 13 11 2 75 47 28 Sehare ( U.A.) 75 47 26 75 47 28 Ashta 28 17 11 16 11 5 12 6 6 Jawar (M) 5 3 2 5 3 2 Ashta (U.A.) 7 3 4 7 3 4 Ichhawar 16 9 7 10 7 3 6 2 .. Ichhawar 1M) 6 2 4 e 2 4 Nasrulillganj 380 214 166 368 206 182 12 8 4 Nasrullaganj 1M) 12 8 4 12 8 4 Budni 109 77 32 95 68 27 14 9 5 Budni 1M) 8 7 1 8 7 1 RehtilM) 6 2 4 6 2 4 Raisen District 213 128 85 154 S2 62 59 36 23 Raisen 19 13 6 19 13 6 Gairalganj 4 2 2 4 2 2 Goharganj 187 110 77 131 77 54 56 33 23 Mandideep(NM) 48 30 18 48 30 le Obeduliaganj(M) 8 3 5 8 3 5 Baraily 3 3 3 3 Baraily(M) 3 3 3 3 Belul District 775 422 353 261 139 122 514 283 231 Bhainsdehi 186 97 89 165 96 89 1 1 Bhainsdehi (M) 1 1 1 1 Belul 425 240 185 42 22 20 383 218 165 Sami (U.A.) 239 135 104 239 135 104 Selul (U.A.) 144 83 61 144 83 61 Shahpur 22 14 8 22 14 8 Multai 142 71 71 12 7 5 130 64 66 Amla(M) 130 64 66 130 64 66 Hoshangabad District 5S9 332 257 108 58 50 481 274 207 Harda 17 11 S 5 3 2 12 8 4 Harda (NM) 12 6 4 12 8 4 Seoni Malwa 6 2 4 6 2 4 Seoni Malwa (M) 6 2 4 6 2 4 Itarsi 364 202 162 64 36 28 300 166 134 Ordnance Factory Itarsi (NM) 67 37 30 67 37 30 RanipuralTawanagar) (NM) 29 16 13 29 16 13 Itarsi (U.A) 204 113 91 204 113 91 (A)ltarsi 127 68 59 127 68 59 (B) Bhilakhedi (NM) 77 45 32 IT 45 32 Hoshangabad 72 41 31 6 5 66 36 30 Hoshangabad (M) 66 36 30 66 3G 30 Babai 54 24 30 32 13 19 22 11 11

149 C~7 PARrA(~): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 LangU?ge! Tolal Rural Urban State! District! Tehsil! Town PersOns Males Femaies Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Baba! (M) 22 11 11 22 11 11 Sohagpur 4 3 4 3 Sohagpur (M) 3 4 3 1 Piparia 72 49 23 71 48 23 Piparia (M) 15 7 15 8 7 Pachmarhi (U.A ) 56 40 16 56 40 16 (A) Pachmarhi (NM) 3 3 ·2 (B) Pachmarhi Cantt(Calltt) 53 38 15 53 18 15 Jabalpur District 8.431 4.479 3,952 112 46 8,319 4.413', '3.,906 Murwara 494 271 223 36 19 1; 458 252 2116 Barhi (M) 1 3 2 1 Murwara (Kalni )(M.C.J 455 250 205 455 ?SO , 205 Vijairaghavgarh 70 43 27 16 54 30 24 Kymore (UA) ~3 29 24 53 29 24 Vijai raghavgilfh (M) 1 1 Sihora 10 6 4 2 . 2 Sihora (M) 4 2 2 4 2 2 Patan 10 2 5 3 2 5 5 Shahpura (M) 5 5 5 Jabalpur 7,847 4,154 3,693 49 30 19 7798 4,124 3.674 Panagar (M) 52 33 19 52 33 19 Barela (M) 6 3 3 6 3 :) Bargi (NM) 17 10 7 17 10 7 Jabalpur (UA) 7,723 4,078 3.645 7,723 4,078 3,645 (A) Jabalpur 5,802 3,02Q 2782 5,80~ 3,020 2.7~2 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 9Sg 565 404 1)69 565 404 (C) Khamaria 393 204 189 393 204 189 (0) G.C.F. Jabalpur (NM) 257 129 128 257 129 128 (E) 8ilpura (NM) 80 42 38 80 42 38 (F)Vehicle FacUabalpur (NM) 222 118 104 222 118 104 Narsimhapur District 40 19 21 4 2 2 J6 17 19 Gotegaon 2 1 1 2 1 Narsimhapur 29 12 17 29 12 17 Narsimhapur ( U.A.) 29 12 17 29 12 17 Kareli 9 6 3 2 7 5 2 KareH (MJ 7 5 2 7 5 ~ 2 Mandla District 672 330 342 60 33 612 303 ·309 Niwas 5 2 3 5 2 3 Shahpura 16 7 11 6 5 3 .2 Shahpura (M) 5 2 5 3 2 Dindori '>1" 7 3 4 Mandla 90 41 49 13 19 58 28 . 30 Mandla (UA) 58 28 30 58 28 30 Nainpur 554 275 279 3 2 549 272 277 Nainpur (M) 549 272 277 549 '272 217 Chhindwara District 840 433 407 192 lOB 84 648 325 323 Amarwara 5 5 Amarwara (MJ 5 Jamai 134 72 62 22 12 10 112 61) 52 Jamai (M) 57 32 25 57 32 25 Kali chhapar (N.M) 27 15 12 2'1 15 12 Damua (N.M) 1 4 5 1 4 Palachorai (N.M) 23 12 11 23 12 11 Parasia 123 61 62 34 21 13 89 40 49 Dighawani (N.M) 10 5 5 10 5 5 Ambada (NM) 2 3 '2 Chikhli kalan-Parasia (UA) 76 34 42 76 34 42 (A) Iklehra (N 1.1) 4 3 4 3 (8) Bhamodi (N M) 8 4 4 8 4 4 (CJ Chanda meta ButanOl (M) 2 7 5 2 (0) Neuton Chikhlt Kalan (M) 4 4 2 2 (E) Badkuhi (N.Ml 20 8 20 e 12

150 C·7 PART-A(i): DISTRIBUTION·OF THE 18.SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 LanguageJ Tolal Rural Urban Statel District! Tehsll! Town Persons Males Fennales Persons Males F"emales Persons Males Females 2 345 678 9 10

(G) Dongar Paras!;; 1M' 33 12 21 12 21 Chhindwara 377 l~ 1M ro ~2 357 176 181 Chhir.dwara (U A ) 3~7 357 176 ·181 Sausar 84 45 39 55 3.2 23 29 13 16

Sausar (M) 13 I J 8 5 Mohgaol1 (M) 10 ;) 1C 3 Lodhi Kheda 1M) 6 2

151 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel District/ Tehsil/ Town Persons Males Females 3 4 5 6 7 8 9 10

Katghora (M) 27 16 11 27 16 11 Jail (NM) 96 48 48 96 48 48 Gajra (tiM) 13 5 13 8 5 Mongra (NM) 31 11 20 31 11 20 Korba 1.924 1.003 921 64 38 26 1,860 965 895 Korba (NM) 1.860 965 895 1.860 965 895 Mungeli 48 25 23 46 24 22 2 1 Mungeli (UA) 2 2 1 Takhatpur 81 44 37 70 38 32 11 S 5 Takhatpur (M) 11 6 5 11 6 5 Bilaspur 8.552 4.441 4.111 336 169 167 8,216 4.272 3,944 Bilaspur (U.A) 8,216 4.272 3.944 8,216 4.272 3.944 (A) Bilaspur 2.219 1.155 1.054 2.219 1.155 1,064 (B) Bilaspur Rly Colony (NM) 5,891 3,063 2,828 5,891 3,063 2,828 (e) Sirgiti 106 54 52 106 54 52 Janjgir 1,403 707 696 1.200 606 594 203 101 102 Naila Janigir (M) 60 31 29 60 3, ~9 Akaltara (M) 132 65 67 132 65 67 Shivri naraysn (M) 11 5 6 11 5 6 Champa 592 308 284 461 232 229 131 76 55. Champa (M) 131" 76 55 • 131 76 55 Sakli 523 255 268 441 217 224 82 38 44 Sakli (M) 63 27 36 63 27 36 Naya Baradwar (M) 19 11 8 19 11 S BHha 37 20 17 3 2 34 18 16 Bodri (M) 10 5 5 10 5 5 Bilha (M) 24 13 11 24 13 11 Pamgarh 532 260 272 532 260 272 Oabhra :2 1 1 2 1 Raigarh District 726 380" 346 172 96 76 554 264 270 BageechB 2 2 2 2 Jashpur 14 6 8 14 6 8 Jashpur nagar (M) 14 6 8 14 6 8 Kunkuri 5 4 5 4 Pathalgaon 20 14 6 20 14 6 Pathalgaon (M) 20 14 6 20" 14 6 Udaipur (Dharmjaigarh) 6 4 2 3 2 3 2 Dharamjaigarh (M) 3 2 3 2 1 Gharghoda 22 14 8 17 11 6 5 3 2 Gharghoda (M) 5 :3 2 5 3 2 Raigarh 565 292 273 57 35 22 508 257 251 Raigarh (U.A.) 508 257 251 508 257 251 Kharsia 36 22 16 37 22 15 Kharsia (UA) 1 1 Sarangarh 54 25 29 51 23 28 3 2 Sarangarh (U.A) 3 2 3 2 Rajnandgaon District 1,463 753 710 158 89 69 1.305 664 641 Kawardha 21 12 9 9 6 3 12 6 6 Kawardha (Mj 12 6 6 12 6 6 Chhuikhadan 5 4 1 4 3 Chhuikhadan (M) 4 3 1 4 3 1 Khairagarh 29 17 12 2 2 27 15 12 Khairagarh (MJ 27 15 12 27 15 12 Dongargarh 823 420 403 37 19 18 786 401 385 Dongargarh (M) 786 401 385 786 401 385 Rajnandgaon 519 260 259 55 28 27 464 232 232 Rajnandgaon (M.C.) 464 232 232 464 232 232 Dongargaon 15 8 7 4 2 2 11 6 5 OOl1gargaon (M) 11 6 5 11 6 5 Mohla 46 28 18 46 28 18 Ambagarh 5 4

152 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THe 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEttSlLS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State! DistricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Durg District 51,159 27,027 24,132 1,323 692 631 49,836 26,335 23,501 Bhilainagar (U.A.) 46,587 24,658 21,931 46,587 24,656 21,931 Nawagarh 15 7 15 B 7 Bemetara 17 7 10 5 2 3 12 5 7 Bemetara (M) 12 5 7 12 5 7 Saja 4 2 2 4 2 2 Barla 10 5 10 5 5 Dhamdha 1,346 683 663 51 26 25 1.295 657 638 Dhamdha(M) 2 2 2 Ahlwara (M) 657 329 328 657 329 328 Kumhari (N.M) 636 326 310 636 326 310 Durg 39,814 21,136 18,678 157 92 65 39,657 21,044 18,613 Oundera (N.M) 9 6 3 9 6 3 Durg-Bhilai Nagar (U.A.)(Part-l) 39,648 21,036 18,610 39,648 21,038 16,610 (A) Durg 1,468 770 698 1,468 770 698 (B) Bhilai nagar 36,239 19,230 17,009 36,239 19,230 17.009 (C) Kohka 669 370 319 689 370 319 (O)Chhaoni (NM) 904 486 418 904 486 418 (F) Jamul (NM) 348 182 166 348 162 166 Patan 7,775 4,054 3,721 635 435 400 6,940 3,619 3,321 Durg-Bhilainagar (U.A.) (part-II) 6,939 3,618 3,321 6,939 3,618 3,321 Patan (M) 1 1 1 (e) Charoda .* 5,668 2,945 2,723 5,668 2,945 2,723 (g) Bhilai Kalan (NM) 1,271 673 598 1,271 673 598 Gunderdehi 91 44 47 91 44 47 Dondilohara 5 2 3 5 2 3 Sanjari balod 2,078 1,084 994 146 74 72 1,932 1,010 922 BalOd (M) 129 53 76 129 53 76 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 1,799 955 844 1,799 955 844 Kumud Katta (N.M) 4 2 2 4 2 2 Gurur 4 2 2 4 2 2 Raipur District 12,197 6,393 5,804 2,347 1,301 1,046 9,850 5,092 4,758 Simga 44 26 18 41 23 18 3 3 Slmga (M) 3 3 3 Bhatapara 386 198 188 13 8 5 373 190 183 Bhalapara(M) 373 190 183 373 190 183 Baloda Bazar 218 108 110 154 76 78 64 32 32 Baloda 6azar(M) 64 32 32 64 32 32 Kasdol 396 191 205 396 191 205 BlIaigaft1 156 79 77 153 77 76 2 Bhatgaon(M) 3 2 1 3 2 Saraipali 27 12 15 5 2 3 22 10 12 Sarai Pali(M) 22 10 12 22 10 12 Raipur 9,557 5,039 4,518 1,009 613 396 8,548 4,426 4,122 Arang(M) 25 13 12 25 13 i2 Gobranawa para(M) 23 12 11 23 12 11 Raipur (U,A.) B,500 4,401 4,099 8,500 4,401 4,099 Mahasamund 527 290 237 127 7.0 57 400 220 180 Pithora(M) 7 5 2 7 5 2 Mahasamund(M) 332 178 154 332 17B 154 Bagbahara (M) 61 37 24 61 37 24 Rajim 2 2 2 Kurud 19 6 11 1 18 7 11 Kurud (M) lB 7 11 18 7 11 Dhamlar! 370 196 174 117 72 45 253 124 129 Dhamtari(M) 253 124 129 253 124 129 Bindranawagarh (Gariaband) 60 30 30 43 21 22 17 9 8 Gariaband (NM) 17 9 8 17 9 8 Nagri 8 4 4 8 4 4 Deobl1og 66 35 31 66 35 31 Tilda 361 175 186 212 106 106 149 69 80 Tilda newra(M) 149 69 80 149 69 80

153 C-l PART-AU): DISTRIBUTION OF THE'18 SCHEDULED LANGUAGES StATE; DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language( Total Rural Urban Statel Distncti Tehsil! Town Persons Ma!es FerMles Persons Mates Females Persons Males Females 2 -----3----~-4------5------6------7~--~~8~--~~9~--~10~ 1

Bastar District 51 35~ 25.761 25.598 44,523 22.200 22.323 6,836 3551 Charama e1 31 30 61 31 30 Bhanupratappur 222 111 111 222 111 111 ,. , Kanker 103 53 50 61 33 28 42 20 . ·22 Kanker (UA) 42 20 22 42 20 22 Antagarh 45 21 24 45 21 24 Keshkal 43 24 19 43 24 19 Pakhanjuf 54 30 24 54 30 24 Narayanpur 101 51 50 101 51 50 Kondagaon 315 168 147 66 39 27 249 129 120 Kondagaon (M) 249 129 120 249 129 no

Jagdalpur 4 1533 2,356 2,177 763 410 353 3,770 1,946 1,824 . Jagdalpur (UA) 3.770 1.946 1,824 3,770 1,946, 1;824 Bhopal pallnam (MatdanrJ) 31,713 15,694 16.019 31,713 15,694 16,019 Bijapur 5,639 2,843 2.796 5.639 2,843 2,796 Dantewara 3,539 1,884 1,655 764 418 346 2,775 ·1466 1:309 Bade Bacheli (NM) 1.086 557 529 1,086 557 " .529 Kfrandul (NMJ 1,689 909 780 l,68S 009 .'-,.7{!o- Konta . 4.991 2,495 2,496 4.991 2.495 2,495

18 Urdu Madhya Pradesh 1,227,672 &36,114 591,558 195,672 102,194 93,478 1,032,000 533,920 493,080 Morena District 12.695 6,569 6,126 2.378 1.239 1,139 10.317 5,330 4,987 Ambah l~O 101 89 2 1 188 WO 88 Ambah (M) 18e 100 88 188 100 88 Morena 591 324 267 591 324, 267 Morena (M) 591 324 267 591 324- 267 Joma 45 25 20 22 11 11 23 14 9 Joura (UA) 23 14 9 23 t4 9 Kailaras 2 1 1 2 1 1 Kailaras (M) 2 1 2 1 1 Sabalgarh 101 55 46 65 37 28 36 18 18 Sabalgarh (l.fA) 36 18 i8 36 18 18 Sheopu r 11.'(66 6.063 6.703 2.289 1.190 1,099 9,477 4.873 ·.4,604 Sheopur kalan (M) 9,045 4,652 4,393 9,045 4,652 4.~93 Badoda (M) 432 221 211 432 221 - 211 Bhind District 2.715 1.457 1.258 349 197 152 2,366 1,260 1,106 Bhind 1330 1397 633 71 38 33 1.259 659 :600 Bhind (M) ~ ,259 559 6qQ 1.259 659 600 Mehgaon 67 34 33 13 8 5 54 26 28 Gormi(M) 21 11 10 21 11 10 Mehgaon (M) 33 15 18 33 15 18 Gohad 280 160 120 199 113 86 81 4T 34 Gohad (M) 67 37 30 67 37 30 Mau(M) 14 W

154 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 ' Language! Total Rural Urban Statel Oislrk:tl Tehsill Town Perscns Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhltarwar 246 144 102 241 141 100 5 3 2' Antari(M) 5 3 2 5 3 2 Bhander 361 199 182 15 10 5 366 189 117 Bhander(M) 366 189 177 366 189 'C , 177 Dalia DIstrict 2,764 1,451 1,313 259 136 121 2,505 1,313 1,192 Seondha 471 249 222 24 12 12 447 237 210 Seondha (M) 34 19 15 34 19 c 15 Indergarh (M) 413 218 195 413 218 195 Datia 2,293 1,202 1,091 235 126 109 2,058 1,076 982 Dalia(M) 2,058 1,076 982 2,058 1.076 ., 98::-' Shivpuri District 10,555 5,529 5.026 867 451 416 9,688 5,078 4;610 Pohri 105 51 54 105 51 54 Shivpuri 7,788 4,105 3,683 36 18 18 7.752 4.087 '3,665 Shivpuri (M) 7,752 , 4,087 3,665 7.752 4,087 3;665 Narwar 400 219 181 400 219 181 Karera 213 117 96 123 84 59 90 53 37 Karera (UA) 90 53 37 90 53 'Sf Kolaras 341 169 172 146 70 76 195 99 96 Kotaras (M) 195 99 96 195 99 96 Pichhore 389 199 190 55 28 27 3304 171 163 Pichhore (M) 334 171 163 334 171 163 Khaniyadhana 1,319 669 650 2 1,317 668 649 Khaniyadhana (M) 1,317 668 649 1.317 668 ' 649 Guna District 13,054 6,741 6,313 3,357 1,771 1.586 9,m 4,970 4,7Z1 lsagarh 92 49 43 9 6 3 83 43 44) lsagarh (M) 83 43 40 83 43 40 Chanderi 1,430 729 701 174 88 1,2:16 . 643 613 Chanderi (UA) 1,256 643 613 1.256 643 613 Guna 4,306 2,232 2,074 528 244 3,n8 1,948 1,830 Guna(M) 3,778 1,948 1,830 3,ne 1,9C8 1,83C) Ashok nagar 874 452 422 596 307 218 145 tal Ashok nagar (M.) 278 145 133 278 145 133 c Raghogarh 1,230 612 61e 378 182 196 852 430 422 Vijaypur (NM) 46 23 23 46 23 23 Raghogarh (M) 806 407 399 806 4177 399 Mongao1i 4.120 2,133 1,987 1,365 725 640 2.755 1,408 1,347 Mungaoli (U.A.) 2,755 1,408 1,347 2,755 1,408 1,347 Kumbhraj 40 21 HI 40 21 19 Kumbhraj (M) 40 21 19 40 21 19 Aran 467 263 204 307 181 126 lIiO 8Z 78 Aron (M) 160 82 78 160 82 78 Chachaura 495 250 245 495 250 245 (!) Chachaura-Binaganj (M) 495 250 245 495 250 245 Tlkamgarh DIstrict 6,850 3,589 3,261 171 95 76 6,679 3,494 3;185 Niwari 32 19 13 19 12 7 13 7 6· Niwari(M) 13 7 6 13 7 6 Prithvipur 3 2 1 3 2 Prilhvipur(M) 3 2 1 3 2 1 Jalara 316 164 152 36 21 15 280 143 137 Palera (M) 2 2 2 2 Jatara (M) 278 141 137 278 141 131 Baldeogarh 1 TilIamgarh 6,498 3,403 3,095 115 61 6,383 3,342 3,041 TIkarngarh (M) 6,383 3,342 3,041 6.383 3,342 3.041 Chhatarpur District 13,003 6,846 6,157 991 528 463 12.012 6,318 5.694 Gaurihar 270 151 119 1~8 61 47 162 90 72 Barigarh (M) 162 90 72 162 90 72 Laundi 24 13 11 24 13 11 Leundi (M) 12 7 5 12 7 5 Chandla (M) 12 S 6 12 6 6 Nowgong 2,500 1,319 1,181 27 13 14 2,473 1,306 1.167 Harpalpur (M) 20 9 11 20 9 11

155

21-2 RGIIND!2003 C-l PART A(i):. DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 language! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 1D

Nowgong (M) 2.438 1,287 1.151 2,438 1.287 1,15t Garhi Malhara (M) 10 7 3 10 7 3 Maharajpur (M) 5 3 5 3 2 Chhalarpur 8,111 4,279 3,832 268 143 125 7,843 4.136 3,707 Chhatarpur (U.A) 7,843 4,136 3,707 7,843 4.136 3,707 Rajnagar 426 227 199 373 198 175 53 29 24 Khajuraho (NM) 53 29 24 53 29 24 Bijawar 1,672 857 815 215 113 102 1,457 744 713 Satai(M) 221 112 109 221 112 109 Bijawar (M) 1,220 621 599 1,220 621 599 Bada Malhara (M) 2 2 2 2 Baxwaha (M) 14 9 14 9 5 Panna District 1,739 886 853 1,267 635 632 472 251 221 Ajaigarh 907 456 451 869 434 435 38 22 16 Ajaigarh (M.) 38 22 16 38 22 16 Panna 567 299 26a 167 87 80 400 212 188 Panna (UA) 384 202 182 384 202 182 Devendra nagar (M.) 16 10 6 16 10 6 Gunnor 229 112 117 229 112 117 Pawsi 34 17 17 34 17 17 Pawai (N.A) 34 17 17 34 17 17 Shahnagar 2 2 2 2 Sagar District 17,651 9,232 8,419 535 290 245 17,116 6,942 8,174 Bina 264 130 134 36 18 18 228 112 116 Bina-Etawa (U.A.) 228 112 116 228 112 116 (A). Bina Etawa (M) 226 111 115 226 111 115 (8). Bina Rly. Colony (NM) 2 1 1 2 1 1 Khurai 526 282 244 18 9 9 508 273 235 Khurai (UA) 508 273 235 508 273 235 Banda 121 60 61 4 3 117 57 60 Shahgarh (M) 4 1 3 4 3 Banda (M) 113 56 57 113 55 57 Sagar 16,653 8,716 7,937 463 254 209 16,190' 8,462 7,72$ Rahatgarh (M) 5.403 2,875 2,528 5,403 2.B75 2,528 Dhana (NM) 2 2 2 2 Sagar (U.A) 10,785 5,585 5,200 10,785 5,585 5,200 (A) Sagar 8,506 4.418 4,088 8,506 4.418 4.088 (B) Saga~ Cantt. (Cantt) 2.279 1.167 1,112 2,279 1,167 1,112 Garhakota 14 5 9 11 4 7 3 1 2 Garha kota (M) 3 1 2 3 1 2 Rehli 10 8 _2 9 7 2 Rehli(M) 9 7 2 9 7 2 Deori 63 31 32 2 61 30 31 Deori (M) 61 30 31 61 30 31 Damoh District 7.711 4.025 3,686 318 163 155 7,393 3.862 3.531 Halta 134 74 60 104 58 46 30 16 14 Halla (M) 30 16 14 30 16 14 Batiagarh 3 2 1 3 2 Patharia 60 32 28 60 32 28 Damoh 7,399 3,863 3,536 36 17 19 7,363 3.846 3,517 Hindoria (NA) 350 177 173 350 177 173 Damoh (U.A.) 7,013 3.669 3.344 7,013 3,66S 3,344 jabera 103 46 57 103 46 57 Tendukheda 12 8 4 12 8 4 Salna District 7.019 3,678 3.341 342 168 174 6,677 3,510 3,167 Raghurajnagar 5.666 2,97B 2,688 178 86 92 5.488 2,692 2.596 Birsinghpur (M) 4 2 2 4 2 2 Kothi (M) 1 1 1 Madhogarh (M) 86 54 32 86 54 32 Satna (UA) 5.397 2.836 2.561 5,397 2.d36 2.561 Nagod 235 124 111 40 19 21 195 105 90 Nagod (M) 193 104 89 193 104 89

156 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Unchahara (M) 2 1 2 Rampur Baghelan 24 12 12 24 12 12 Amarpatan 169 85 84 2 2 167 83 64 Amarpatan (M) 167 83 84 167 83 64 Maihar 925 479 446 98 49 49 827 430 397 Maihar (M) 827 430 397 827 430 397 Rewa District 5,996 3,250 2,746 1,246 655 591 4,750 2.595 2,155 Teonthar 209 123 86 94 51 43 115 72 43 Chakghat (M) 57 40 17 57 40 17 Teonthar (M) 58 32 26 58 32 26 Sirmour 1,382 724 658 696 360 336 6B6 364 322 Sirmour(M) 9 8 9 8 Semaria (M) 253 138 115 253 138 115 Baikunthpur (M) 217 109 108 217 109 108 Mangawan (M) 207 109 98 207 109 98 Hanumana 154 60 74 151 77 74 3 3 Hanumana (M) 3 3 3 3 Mauganj 365 196 169 262 141 121 103 55 48 Mauganj (M) 103 55 48 103 55 48 Huzur 3.869 2,117 1.752 43 26 17 3,826 2,091 1.735 Govindgarh (M) 1 1 1 Rewa (M.C.) 3,825 2,090 1,735 3,825 2,090 1,735 Gurh 17 10 7 17 10 7 Gurh (M) 17 10 7 17 10 7 Shahdol District 6,743 3.614 3,129 1.176 629 547 5.567 2,985 2,582 Beohari 29 17 12 9 6 3 20 11 9 Khand (M) 20 11 9 20 11 9 Jaisingh nagar 21 12 9 21 12 9 Bandhogarh 297 148 149 179 84 95 118 64 54 Chandia (M) 4 3 4 3 Umaria (M) 81 40 41 81 40 41 Nowrozabad (Khodargama) (M) 33 21 12 33 21 12 So hag pur 4,207 2,267 1,940 764 420 344 3,443 1,647 1.596 Pali (UA) 35 16 19 35 16 19 Shahdol (UA) 442 224 218 442 224 218 (A) Shahdol (M) 375 188 187 375 188 187 (8) Bhuibandh (NM) 67 36 31 67 36 31 Burhar-Dhanpuri (U.A.) 2.966 1.607 1.359 2.966 1.607 1.359 (Al Burhar (M) 279 154 125 279 154 125 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai (M) 2,579 1,388 1,191 2,579 1,388 1.191 (e) Amlai (NM) 10e 65 43 lOa 65 43 Ketma 931 498 433 7 4 3 924 494 430 Bijuri (M) 233 130 103 233 130 103 Kotma (M) 691 364 327 691 364 327 Anuppur 1,232 657 575 170 88 82 1,062 569 493 DolalNM) 64 29 35 64 29 35 Kelhauri (Chachai) (NM) 98 49 49 98 49 49 Bangawan (NM) 45 25 20 45 25 20 Pasan (M.) 459 250 209 459 250 i09 Anuppur (M.l 383 210 173 383 210 173 Jarthari (M.) 13 6 7 13 6 7 Pushparajgarh 26 15 11 26 15 11 Sid hi District 2.025 1,138 887 662 349 313 1,363 789 574 Churhat 3 3 3 3 Gopad banas 167 91 76 25 12 13 142 79 63 Sidhi(M) 142 79 63 142 79 63 Sihawal 87 43 44 87 43 44 Chitrangi 283 156 127 283 156 127 Deosar 8 5 3 e- 5 3 Kusmi 2 2 2 2 Singrauli 1,475 838 637 254 128 126 1.221 710 511 Morwa (NM) 791 464 327 791 464 327

157 · C!"7 PART A(1): DISTRIBUTION OF THEt 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Vindhya nagar (NM) 33 18 15 33 18 15 Jayant Nagar (NM) 154 87 67 154 87 67 , Amlori Colliery (NM) 66 40 26 65 40 26 Baidhan (NM) 177 101 76 177 101 76 Mandsaur District 37,098 18,974 18,124 11,006 5,609 5,397 26.092 13,365 12,727 Jawad 2,437 1,258 1,179 297 163 134 , 2,140 1,095 1,045 Singoli (M) 190 100 90 190 100 90 Ratangarh (M) 103 58 45 103 58 45 Diken (M) 137 67 70 137 67 70 Jawad (M) 1,710 870 840 1,710 870 840 Neemuch 8.073 4.119 3,954 215 120 95 7.856 3.999 3,859 Neemuch (U.A.) 7,772 3,951 3,821 7,772 3,951 3,821 Jlran (M) 86 48 38 86 48 38 Manasa 3,990 2.075 1,915 357 191 166 3,633 1.884 1,749 Rampura (M) 3,527 1,833 1,694 3,527 1.833 1,694 Manasa (M) 106 51 55 106 51 55 Bhanpura 1,557 801 756 887 451 436 670 350 320 Bhanpura (M) 664 346 318 664 346 318 Gandhi Sagar Hydel Colony (N.M) 6 4 2 6 4 2 Malhargarh 1,484 747 737 904 467 437 580 280 300 Malhargarh (M) 288 142 146 286 142 146 Narayangarh (M) 170 76 94 170 76 94 Pipliya mandi (M) 122 62 60 122 62 60 Garoth 2,720 1,372 1,348 1,451 7'29 1,269 643 626 Garoth (UA) 808 412 396 80B 412 396 Shamgarh (M) 461 231 230 461 231 230 Mandsaur 15,064 7,718 7,346 5,810 2,963 2,847 9,254 4,755 4,499 Mandsaur (M) 9,237 4,745 4,492 9,237 4,745 4,492 Nagri(M) 17 10 7 17 10 1 Sitamau . 1,773 884 889 1,085 525 560 688 359 329 Sitamau (M) 688 359 329 688 359 329 Ratlam District 53,583 27,453 26.130 4,286 2,212 2,074 49,297 25.241 24.056 Jaora 23,743 12,080 l',6lia 2,487 1,286 1,201 21,256 10,794 10,462 Jaora (Ua) 20,983 10,657 10.326 2(),983 10.657 10,326 Piploda (M) 249 126 123 249 126 123 Badawada(M) 24 11 13 24 11 13 Alol 3,148 1,612 1,536 495 264 231 2,653 1,348 1,305 Alot(M) 938 488 450 938 488 450 Tal (M) 1,715 860 855 1,715 860 855 Sailana 176 92. 84 7 3 4 169 89 80 Sailana (UA) 169 89 80 169 89 80 Bajna 300 145 155 300 145 155 Rallam 26,216 13,524 12,692 997 514 483 25,219 13.010 12,209 Namli(M) 2 2 2 Z Ratlam (U.A) 25,217 13,010 12,207 25,217 13.010 12,207 (A) Ratlam (M.C) 24,891 12,830 12,061 24,891 12,830 12,061 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 326 180 146 326 180 '146 Ullain District 64,751 32,966 31,785 6,245 3,185 3,060 58,506 29,761 28,725 Khacharod (1,419 3,258 3,lSl 188 394 394 5,631 2,864 2,767 Nagda (M) 1,048 539 509 1,048 539 509 Khachrod (M) 2,698 1.362 1,336 2,698 1,362 1,336 Unhel (M) 1,665 963 922 '1,1185 963 922 Mahidpur 6,358 3,256 3,102 891 490 401 5,467 2,766 2,701 Mahidpur (M) 5,467 2.766 2,701 5,467 2,766 2,701 Ghaliya 1,070 553 517 1,070 553 517 Tarana 2,777 1,398 1,379 1,106 541 565 1,671 857 814 Tarana (UA) 1,671 857 814 1,671 857 814 Ujjain 43,522 22,156 21,366 587 302 285 42,935 21,854 21,081 Ujjain (UA) 42,935 21,854 21,OBl 42,935 21854 21,081 Badnagar 4,605 2,345 2,260 '1,803 905 89B 2,802 1,440 1362 Badnagar (U.A.) 2,802 1,440 1,362 2,802 1,440 1,362 Shajapur District 34,476 17,853 16,623 14,995 7.B09 7,186 19,481 iO 044 9,437

158 C·? PART A(I); DISTftIBUTION·OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 languagel Total Rural Urban Statel DistricV Tehsill Town .Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Susner 1,860 963 897· 352 178 174 1,508 785 723 Soyatkalan (M) 23 14 9 23 14 9 Susner(M} 1,485 771 714 1,485 771 714 Nalkheda 800 421 379 30 19 11 770 402 368 Nafkheda (M) 717 376 341 717 376 341 Badagaon (M) 53 2lJ 27 53 26 27 Badod 1,253 631 622 181 97 84 1.072 534 538 Badod (M) 1.072 534 538 1,072 534 538 Agar 2,799 1.451 1.348 280 142 138 2,519 1.309 1,210 Agar (M) 2,470 1,286 , ,184 2,470 1,286 1,184 Kanad(M) 49 23 26 49 23 26 Shajapur 14,315 7,407 6,908 5,481 2,864 2.617 8,834 4,543 4,291 Shajapur (M) 8,592 4,399 4,193 8,592 4,399 4,193 Maksi (M) 242 144 98 242 144 98 Shujalpur 6,946 3,555 3,391 2,168 1,084 1,084 4,778 2,471 2,307 Shujalpur (M) 4,612 2,376 2,236 4.612 2,376 2,236 Akodia (M) 150 86 64 150 86 64 Polay Kalan (M) 16 9 7 16 9 7 Kalapipal 6,503 3,425 3,078 6,503 3,425 3,078 Dewas District 19,564 10,156 9,408 2,578 1,343 1,235 16,986 8,813 8,173 Tonk Khurd 96 51 45 96 51 45 Sonkatch 1,395 1,242 1,153 200 111 89 2,195 1,131 1,064 Bhaurasa (M) 1,873 968 905 1,873 968 905 Sonkatch (M) 322 163 159 322 163 159 Dewas 14,872 7,711 7,161 882 453 429 13,990 7,258 6,732 Dewas(M,C) 13,990 7,258 6,732 13,990 7,258 6,732 Kannod 975 513 462 367 190 177 608 323 285 Kannod(UA) 72 39 33 72 39 33 Satwas (N.A) 536 284 252 536 284 252 Bagli 1,129 590 539 938 491 447 191 99 92 Hatpiplaya I.M) 185 96 89 185 96 89 Kamawad (M) 3 2 1 3 2 1 Bagli(M) 3 2 3 1 2 Khalegaon 97 49 48 95 47 48 2 2 Khalegaon (M) 2 2 2 2 Jnabua District 2,309 1,193 1,116 562 308 254 1,747 885 862 Thandla 288 138 150 89 45 44 199 93 106 Thandla(M) 199 93 106 199 93 106 Petlawad 167 96 71 19 12 7 148 84 64 8amnia (Na)* 125 73 52 125 73 52 Petfawad(U,A) 23 11 12 '23 11 12 Meghnagar 39 19 20 39 19 20 Jhabua 678 352 326 75 47 26 603 305 298 Jhabua (UA) 603 305 298 603 305 298 Bhabra 56 27 29 55 27 28 Bhabra(UA) 55 27 28 55 27 28 Jobat 324 169 155 86 47 39 238 122 116 Jobat{M) 238 122 116 238 1.22 116 Allrajpur 722 373 349 253 138 115 469 235 234 Al1rajpur(M) 469 235 23;4 469 235 234 Ranapur 35 10 16 35 19 16 Ranapur)M) 35 19 16 35 19 16 Ollar District 19,011 9,949 9,062 8,218 4,277 3,941 10,793 5,672 5,121 Badnawar 1,681 874 807 43 23 20 1,638 851 787 Badnawar(M) 1,638 851 787 1,638 851 787 Sardarpur 1,134 578 556 1,015 511 504 119 67 52 Sardarpur-Rajgarh(M) 119 67 52 119 67 52 Ohar 11,444 5,931 5,513 4,895 2,542 2,353 6.549 3,389 3,160 Dhar(M) 6,452 3,329 a,123 6,452 3,329 3,123 Pithampur(NM) 97 60 37 97 60 37 Gandhwani 48 26 22 48 26 22 Kukshi 1,656 867 771 644 346 298 1,014 541 473

159 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bagh(NM) 225 131 94 225 131 94 Kukshi (M) 789 410 379 789 410 379 Manawar 2,017 1,122 895 1,330 697 633 687 425 262 Manawar (M) 687 425 262 687 425 262 Dharampuri 1,029 531 498 243 132 111 786 399 387 Dhamnod(M) 94 46 48 94 46 48 Dharampuri(M) 692 353 339 692 353 339 Indore District 112,565 58,539 54.028 6,293 3,244, 3,049 106,272 55,295 50,977 Depalpur 4,598 2,299 2,299 963 489 474 3,635 1,810 1,825 Runji Gautampura (M) 1,163 573 590 1,163 573 590 Oepalpur (M) 1,896 946 950 1,896 946 950 Belma (M\ 576 291 285 576 291 285 Sawer 639 347 292 401 213 188 238 134 104 Sawer(M) 238 134 104 238 134 104 Indore 93,606 48,754 44,852 3,887 2,012 1,875 89,719 46,742 42,977 Hatod (M) 58 41 17 58 41 17 Rau (M) 944 478 466 944 478 466 Indore (Ua) B8,717 46,223 42,494 88,717 46,223 42,494 Mhow 13,722 7,139 6,583 1,042 530 512 12,680 6,609 6,071 Mhow cantt (UA) 12,649 6,596 6,053 12,649 6,596 6,053 Mhowgaon (M) 31 13 18 31 13 18 West Nimar District 38,627 20,013 18,614 4,334 2,285 2,049 34,293 17,728 16,565 Badwah 7,933 4,079 3,654 474 246 226 7,459 3,831 3,626 Barwaha (U.A.) 2,322 1,202 1,120 2,322 1,202 1,120 Sanawad (M) 5,137 2,629 2.508 5,137 2,629 2,508 Maheshwar 1,303 669 634 132 66 66 1,171 603 . 566 Maheshwar (NM) 976 511 465 976 511 465 Mandleshwar (M) 195 92 103 195 92 103 Kasrawad 262 127 135 188 BB 100 74 39 35 Kasrawad (M) 74 39 35 74 39 35 Barwani 803 414 389 42 27 15 761 387 374 Barwani (M) 761 387 374 761 387 374 Thikri 168 88 80 13 5 8 155 83 72 Anjad (M) 155 83 72 155 83 72 Rajpur 1,713 896 817 466 249 217 1,247 647 600 Rajpur (M) 1,247 647 600 1,247 647 600 Segaon 37 20 17 37 20 17 Bhikangaon 1,528 790 738 1,092 555 537 436 235 201 Bhikangaon (M) 436 235 201 436 235 201 Khargone 18,626 9,662 8,964 1,079 559 520 17,547 ll,103 8,444 Gogaon (NM) 2,122 1,092 1,030 2,122 1,092 1,030 Khargone (M) 15.425 8,011 7,414 15,425 8,011 7,414 Pansemal 471 289 182 246 169 77 225 120 105 Pansemal (M) 51 29 22 51 29 22 Khetia (M) 174 91 83 174 91 83 Sendhwa 5,306 2,723 2,583 88 43 45 5,218 2,680 2,538 Sendhwa (M) 5,218 2,680 2,538 5,218 2,680 2,538 BhagwanplJr8 321 171 150 321 171 150 Jhiranya 156 85 71 156 85 71 East Nimar (Khandwa) District 123,389 63,063 60,326 17,540 9,069 8,45j 105,849 53,974 51,875 Harsud 2,853 1,488 1,365 2,291 1,198 1,093 562 290 272 Harsud (M) 562 29C 272 562 290 272 Khandwa 29,513 15,184 14,329 4,021 2,084 1,937 25,492 13,100 12,392 Mundi (M) 372 198 174 J72 19B 174 Khandwa (M.C) 25,120 12,902 12.218 25,120 12,902 12,218 Pandhana 2,599 1,354 1,245 1,971 1,027 946 626 327 299 Pandhana (M) 626 327 299 626 327 299 Burhanpur 88,424 45,037 43,387 9,255 4,780 4,475 79,169 40,257 38,912 Nepanagar (N.M) 802 406 396 802 406 396 Shahpur (M) 1 397 702 695 1,397 702 695 Burhanpur (M.C) 76,970 39,149 37,821 76,970 39,149 37,821' Rajgarh District 222B8 11,520 10,76B 5,917 3,077 2,840 16,371 8,443 7,928

160 C-7 PART A(i): Dj$TRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Total Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jirapur 713 406 307 37 16 21 676 390 286 Machalpur (NA) 51 24 27 51 24 27 Jirapur (M) 625 366 259 625 366 259 Khilcl1ipur 188 103 85 34 18 16 154 85 89 Khilcl1lpur (M) 154 85 69 154 85 69 Rajgarh 3,084 1,613 1,471 72 41 31 3,012 1,572 1,440 Rajgarh (M) 2,140 1,119 1,021 2,140 1,119 1,021 Khujner(M) 872 453 419 872 45a 419 Biaora 3,396 1,727 1,669 240 134 106 .3.156 1,593 1,563 Suthaliya (M) 240 122 118 240 122 118 . Biaora (M) 2,916 1,471 1,445 2,916 1,471 1,445 Sarangpur 10,255 5,260 4,995 2,496 1,299 1,197 7,759 3,961 U9B Pachore (M) 413 202 211 413 202 211 Sarangpur (M) 7,346 3,759 3,587 7,346 3.759 3,587 Narsingarh 4,652 2,411 2,241 3,038 1,569 1,469 1,614 842 772 Narsingarh (M) 1,140 599 541 1,140 599 541 Boda (M) 116 57 59 116 57 59 Talen(M) 358 166 172 358 186 172 Vidisha District 51,846 27,197 24,649 27,163 14,338 12,825 24,683 12,859 11,624 Lateri 7,185 3,789 3,396 4,143 2,199 1,944 3,042 1.590 1,452 Lateri(NA) 3,042 1,590 1,452 3,042 1,590 1,452 Sironj 24,909 13,074 11,835 12,006 6,344 5,662 12,903 6,730 6,173 Sironj (M) 12,903 6,730 6,173 12,903 6,730 , 6,173 Kurwai 8,525 4,463 4,062 4,977 2,636 2,341 3,548 1,827 1.721 Kurwai (M) 3,548 1,827 1,721 3,548 1,827 1,721 8asoda 3,872 2,003 1,869 2,599 1,350 1,249 1,273 653 620 8asoda (M) 1,273 653 620 1,273 653 620 Nateran 787 418 369 767 416 369 Gyaraspur 1,360 733 627 1,360 733 627 Vidisha 5,208 2,717 2,491 1,291 658 633 3,917 2,059 1,858 Vidisha (M) 3,917 2,059 1,858 3,917 2,059 1,858 Bhopal District 219,375 112,931 106,444 7,301 3,788 3,513 212,074 109,143 102,931 Berasia 8,475 4,385 4,090 5,359 2,768 2,591 3,116 1,617 1,499 Berasia (M) 3,116 1,617 1,499 3,116 1,617 1,499 Huzur 210,900 108,546 102,354 1,942 1,020 922 208,958 107,526 101,432 Bhopal (M.C) 208,958 107,526 101,432 208,958 107,526 101,432 Sehore District 34,685 18,053 16,832 10,249 5,363 4,666 24,636 12,690 11,946 Sehore 16,767 8,725 8,Q62 5,303 2,780 2,523 11,484 5,945 5,539 Sehore (U.A) 11,484 5,945 5,539 11,484 5,945 5,539 Ashta 11,150 5,721 5,429 1,868 953 915 9,282 4,768 4,514 Jawar(M) 466 237 229 466 237 229 Ashta (UA) 8,816 4,531 4,285 8,816 4,531 4,285 Ichhawar 3,145 1,637 1,508 1,709 903 806 1,436 734 702 Ichhawar (M) 1,436 734 702 1,436 734 702 Nasrullaganj 2,684 1,397 1,287 921 492 429 1,763 905 858 Nasrullaganj (M) 1,763 905 858 1,763 905 858 Budni 1,119 573 546 448 235 213 671 338 333 Budni (M) 59 34 25 59 34 25 Rehti(M) 612 304 308 612 304 308 Raisen District 45,579 23,945 21,634 21,028 11,108 9,920 24,551 12,837 11,714 Raisen 11,472 6,080 5,392 5,719 3,067 2.652 5,753 3,013 2,740 Raisen(M) 5.153 3,013 2,740 5,753 3,013 2,74Q Gairatganj 4,265 2.257 2,006 2,102 1,123 979 2,163 1,134 1,029 Gairatganj(NM) 2,163 1,134 1,029 2,163 1,134 1,029 Begamganj 8,348 4,397 3,951 1,525 824 ~ 701 6,823 3,573 3,250 8egamganj(M) 6,823 3,573 3,250 6.623 3,573 3,250 Goharganj 8,149 4,268 3,881 5,147 2,694 2,453 3,002 1,574 1,426 Mandideep(NM) 306 162 144 306 162 144 Obeduliaganj(M) 943 497 446 943 497 446 Sultanpur(M) 1,753 915 838 1,753 ~15 836 Baraily 7,106 3,697 3.409 928 479 449 6.178 3,218 2,960 Badi(M) 1,843 947 896 1,843 947 .896

161 C-7 PART.A(i); DISTRIBUTION OF.THE ~8.SCHEDULEO I,.ANGUAGES STATE. DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS· 1991 Languaget Total Rural Urban Statel DistriCtf Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Baraily(M) 4,335 2,271 2064 4,335 2,271 2,064 Silwani 4,809 2,516 2,293 4,809 2,516 2,293 Udaipura 1,430 730 700 798 405 393 632 325 307 Udaipura(M) 632 325 307 632 325 307 Betul District 5,658 2,950 2,708 1,605 861 744 4,053 2,089 1,964 Bhainsdehi 527 298 229 455 255 200 72 43 29 Bhainsdehi (M) 72 43 29 72 43 29 Betut 3.290 1,725 1,565 148 88 60 3,142 1,637 1,505 Sarni (U.A.) 982 525 457 982 525 457 Betul (U.A.) 2,151 1.109 1,042 2,151 1,109 1.042 Betul Bazar (M) 9 3 6 9 3 6 Shahpur 111 61 50 111 61 50 Mullai 1,730 B66 864 891 457 434 839 409 430 Amla(M) 271 140 131 271 140 131 Mullai (U.A.) 568 269 299 568 269 299 Hoshangabad District 12,585 6.583 6,002 1,110 530 520 11,475 5,993 5,482 Khirkiya 297 149 148 222 115 107 75 34 41 Khirkiya (M) 75 34 41 75 34 41 Harda 5,985 3,132 2,853 123 62 61 5,862 3,070 2,792 Harda (NM) 5,862 J,070 2,792 5,862 3,070 2,792 Timarni 105 57 48 28 17 11 77 40 37 Timarni (M) 77 40 37 77 40 37 Seani Malwa 1,802 966 834 54 31 23 1,748 937 811 Seoni Malwa (M) 1,748 937 811 1,748 937 811 Itarsi 963 497 466 53 27 26 910 470 440 Ordnance Factory Itarsi (NM) 65 32 33 65 32 33 Rsnipura(Tawanagar) (NM) 87 38 49 87 38 49 Itarsi (U.A) 758 400 358 758 400 358 (A)ltarsi 712 376 336 712 376 336 (B) Bhilakhedi (NM) 46 24 22 46 24 22 Hoshangabad 639 344 295 9 6 3 630 338 . 292 Hoshangabad (M) 630 338 292 630 3Se ~92 Babai 30 10 20 30 10 20 Sohagpur 802 434 368 527 283 244 275 151 124 Sohagpur (M) 275 151 124 275 151 124 Piparia 1,921 967 954 23 14 9 1,898 953 945 Piparia (M) 1.784 893 891 1,784 893 891 Pachmarhi (UA) 114 60 54 114 60 54 (A) Pachmarhl (NM) 60 33 27 60 33 27 (B) Pachmarhi Cantt(Cantt) 54 27 27 54 27 27 Bankhedi 41 25 _16 41 25 16 Jabalpur District 83,298 43,808 39,490 266 143 123 83,032 43,665 39,367 Murwara 3,380 1,749 1,631 95 49 46 3,285 1,700 1,565 Murwara (Katni )(M.C.) 3,285 1,700 1,585 3,285 1,700 1,585 Vijairaghavgarh 345 187 158 10 6 4 335 181 154 Kymore (UA) 335 181 154 335 181 154 Sihora 465 239 226 17 8 9 448 231 217 Sihora (M) 448 231 217 448 231 217 Patan 1,297 689 608 21 10 11 1,276 679 597 Katangi (M) 1,266 676 590 1,266 676 590 PataA (M) 9 2 7 2 7 Shahpura (M) 1 Jabalpur 17,811 40,944 36.867 123 70 53 77,688 40,874 36,814 Panagar (M) ~ 23 15 38 23 15 Barela (M) fO 8 2 10 8 2 Bargi (NM) 89 46 43 89 46 43 Jabalpur (U.A.) 77,551 40,797 35,754 77,551 40,797 36,754 (A) Jabalpur 74,452 39,133 35,319 74,452 39,133 35,319 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 2,804 1,514 1,290 2.804 1,614 1,290 (C) Khamaria 83 40 43 83 40 43 (D) G.C F. Jabalpur (NM) 60 34 26 60 34 26 (E) Bllpura (NM) 15 7 8 15 7 8

162 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban -:-~--.--- .•...... __ .. -_ ..- Statel District! Tahsill Town Persons Males Females Persons _ Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(F) Vehicle FactJabalpur (NM) 137 69 68 137 69 68 Narsimhapur District 711 368 343 211 113 98 500 255 245 Gotegaon 176 90 86 165 84 81 11 6 5 Chhota Chhindwara (M) 11 6 5 11 6 5 Gadarwara 140 71 69 13 8 5 127 63 64 Gadarwara (M) 119 58 61 119 58 6t Chichali (NM) a 5 3 a 5 :3 Narsimhapur 378 201 177 33 21 12 345 180 165 Narsimhapur ( U.A) 345 180 165 345 180 165 Kareli 17 6 11 17 6 11 Kareli (M) 17 6 11 17 6 11 Mandla District 1,104 589 515 374 191 183 730 398 332 Niwas 126 68 58 126 68 58 Shahpura 25 13 12 2 1 1 23 12 11 Shahpura (M) 23 12 11 2a 12 11 Dindori 218 114 104 103 48 55 115 66 49 Dindori (M) 115 66 49 115 66 49 Mandla 464 253 211 68 38 30 396 215 181, Mandla ( VA) 392 213 179 392 213 179' Bamhani (M) 4 2 2 4 2 2 Nainpur 271 141 130 75 36 39 196 105 91 Nainpur (M) 196 105 91 196 105 91 Chhindwara District 12,766 6,595 6,171 2,207 1,176 1,031 10,559 5,419 5,140 Tamia 167 94 73 167 94 73 Amarwara 66 38 28 62 35 27 4 3 1 . AmalWara (M) 4 3 1 4 3 1 Jamai 605 320 285 133 75 58 472 245 227 Jamai (M) 43 24 19 4a 24 19 Panara (N.M) 11 7 4 11 7 4 Kali chhapar (N.M) 109 55 54 109 55 54 Damua(N.M) 309 159 150 309 159 150 Parasia 2,565 1,304' 1,261 231 130 101 2,334 1,174 1,160 Dlghawani (N,M) 82 45 37 62 45 37 Chikhafikalan-parasia (U.A.) 2,252 1,129 1,123 2,252 1,129 1,123 (A) Ikletua (N.M) 69 32 37 611 32 37 (8) Shamod! (N.M) 255 149 106 255 149 106 (C) Chandameta Sutaria (M) 761 394 367 761 394 367 (D) Neulan Chikh)i Kalan (M) 112 55 57 112 55 57 (E) Badkuhi (N.M) 83 39 44 83 39 44 (F) Jata Chhapar (N.M) 52 24 28 52 24 28 (G) Dongar Parasia (M) 920 436 464 920 436 484 . Chhinclwara 6,230 3,202 3,028 611 314 297 5,619 2,888 2,731 Chhindwara (U,A.) 5,619 2,888 2,731 5,619 2.888 2,731 Sausar 802 428 374 54 32 22 748 396 352 SauSar(M) 166 87 79 166 87 79 Mohgaon (M) 508 267 241 508 267 241 Lodhi Kheda (M) 74 42 32 74 42 S2 Pandhuma 2,251 1,166 1,085 913 475 438 1,338 691 647 Pandhuma (M) 1,338 691 647 1,338 691 647 Chaura; 80 43 37 36 21 15 44 22 22 Chaurai Khas (M) 44 22 22 44 22 22 Seoni District 14,759 7,474 7,285 6,447 3,248 3,199 8,312 4,226 4,086 Lakhnadon 576 289 287 552 274 278 24 15 9 Lakhnadon(M) 7 4 3 7 4 3 Oungariya Chhapara (NM) 17 11 6 17 11 6 Keolari 208 99 109 208 99 109 S80ni 10,781 5,442 5,339 2,701 1,343 1,358 8,080 4.0es 3,98t Seoni(M) 8,080 4,099 3,981 8,080 4,099 3,981 Barghat 3,194 1,644 1,550 2,986 1.532 1,454 208 112 96 Barghat (N,A.) 208 112 96 20e 112 96 B'aiaghal District 3,075 1,625 1,450 1,710 889 821 1.365 736 629 Katangi 208 104 104 55 29 26 153 75 78

163

22--2 ROI-ND'2003 C-7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS. TEHSfLS AND TOWNS • 1991 Language! ------Total Rural Urban-----_- State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Katangi (M) 95 48 47 95 48 47 TirodI(N.M) 58 27 31 5& 27 3f Waraseoni 1.119 572 547 814 423 391 305 149 158 Waraseonl(M) 305 149 156 305 140 158 Balaghat 1.299 127 572 520 277 243 no 450 320 Balaghat (U.A.) n9 4SO 32a m 450 32t BaiIlar 239 127 112 1ft 85 46 128 Q 48 BaiJtat 1M) 104 49 55 10e 49 15 Ukwa{NM) 24 13 11 24 13 11 Lanjl 210 95 115 210 95 115 Surguja District 15,218 8.132 7,086 8,832 4,835 4,197 9,_ 3,491 2,889 Bharatpur .. 4 4 4 Pal 1,741 905 636 1.594 833 761 141 12 75 Ramanujganj (M) 147 72 75 141 12 75 Wadrafnagar 121 66 55 121 66 55 Pratappur 140 84 56 140 84 56 Baikunthpur 2,371 1.257 1,114 575 302 273 1,796 955 841 Charcha (N,M) 818 438 380 818 438 380 West Chirmiri (N_M) 373 208 187 373 206 167 Baikunthpur (M) 441 225 216 441 225 216 Koria Block (N.M) 164 86 78 184 86 78 Samri 2,037 1.051 986 2,037 1,051 986 Manendragarh 1,966 1,130 836 126 86 40 1,840 1.044 798 Manendragarh (M) 348 203 145 348 203 145 Khongapani (N.M) 131 71 60 131 71 60 Jhagrakhand (M) 75 43 32 75 43 32 Kurasia (U.A,) 1,286 727 559 1,286 727 559 (A) Kurasia (NM) 81 49 32 81 49 32 (B) N,C.P.H. Colliery (N,M) 164 96 68 164 96 68 (C) Gelha pani (N,M) 197 108 89 197 108 89 (D) Doman Hill Colliery (N.M) 572 317 255 572 317 255 (E)Chirmiri 272 157 115 212 157 115 Surajpur 1,535 802 733 1,094 568 526 441 234 207 Surajpur (M) 298 153 145 298 153 145 Vishrampur (N.M) 143 81 62 143 81 62 Ambikapur 3,995 2,151 1,844 1,833 959 874 2.162 1,192 970 Ambikapur (U.A) 2,162 1,192 970 2.162 1,192 970 Lundra 1,044 536 508 1,044 536 508 Sitapur 264 146 118 264 146 118 Bilaspur District 12.514 6.544 5,970 2,206 1,170 1.036 10,308 5,374 4.934 Pendra Road 223 120 103 47 24 23 176 96 80 Gaurella (UA) 159 89 70 159 89 70 Pendra (U,A.) 159 89 70 159 89 70 Pandariya 216 116 100 185 101 84 31 15 16 Pandariya (M,) 31 15 16 31 15 16 Lormi 235 122 113 230 119 111 5 3 2 Lormi (M) 5 3 2 5 3 2 Kola 353 182 171 309 158 151 44 24 20 Ratanpur (M) 21 12 9 21 12 9 Kola (U.A.) 23 12 11 23 12 11 Katghora 1,068 578 . 490 544 300 244 524 278 246 Kalghora (M) 231 130 101 231 130 101 Jail (NM) 9 4 5 9 4 5 Gajra (NM) 102 44 58 102 44 58 Mongra (NM) 182 100 82 182 100 82 Korba 1,330 727 603 77 38 39 1,253 689 564 Korba (NM) 1,253 689 564 1,253 689 564 Mungeli 815 426 389 261 139 122 554 287 267 Mungeli (UA) 554 287 267 554 287 267 Takhalpur 268 135 133 140 68 72 128 67 61 Takhatpur (M) 128 67 61 128 67 61 Bilaspur 7,353 3,786 3,567 227 115 112 7,126 3,671 3,455

164 C-7 PART A(I): DISTRllimnON OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - .1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons . Males Females 2 3 4. 5 6 7 8 9 10

Bilaspur (U.A) 7,126 3,671 3,455 7.126 3,671 3,455 (A) Bilaspur 6,327 3,24t 3,086 6.327 3,241 3,086 (9) Bilaspur Rly Colony(NM) 515 278 237 515 278 237 (C) Sirgiti (NM) 264 152 132 284 152 132 Janjgir 361 195 166 112 66 46 249 129 ,120 Baloda (M) 7 2 5 7 2 '5 Naila Janjgir (M) 183 98 85 183 98 85 Akaltara (M) 59 29 30 59 29 30 Champa 169 93 76 53 29 24 116 64 52 Champa (M) 116 64 52 116 64 52 Sakti 51 26 25 51 . 26 25 Sakti (M) 37 20 17 37 20 17 Naya Baradwar (M) 14 6 B 14 , 6 8 Bilha 59 31 28 8 6 2 51 25 26 Bodri (M) 13 7 6 13 7 6 Bilha (M) 38 18 20 38 18 20 Pamgarh 2 2 2 2 Dabhra 11 5 6 11 5 6 Raigarh District 2,605 1,394 1,211 1,504 820 684 1,101 574 527 Bageecha 295 185 110 295 185 110 .. Jashpur 577 2BB 289 322 157 165 255 131 124 Jashpur nagar (M) 255 131 124 255 131 124 Kunkuri 742 389 353 742 389 353 '" Pathalgaon 62 40 22 12 8 4 50 32 .16 Udaipur (Dharmjaigarh) 94 61 33 73 45 26 21 16 6 Dharamjaigarh (M) 21 16 5 21 16 5 Gharghoda 40 17 23 9 5 4 31 12 .19 Gharghoda (M) 31 12 19 31 12 ,t9 Raigarh 708 371 337 43 25 18 665 346 311' Raigarh (UA) 665 346 319 665 346 319 Kharsia 47 22 25 6 4 2 041 18 23 Kharsia (U.A.) 41 18 23 41 18 23 Sarangarh 40 21 19 2 2 36 19 19 Sarangarh (U.A) 38 19 19 38 19 19 Rajnandgaon District 5,617 2,890 2,727 679 378 301 4,938 2,512 2,426 Kawardha 750 403 347 240 13B 102 510 265 245 Kawardha (M) 510 265 245 510 265 245 Chhuikhadan 126 65 61 125 64 61 Gandai (M) 15 6 9 15 ,6 9 Chhuikhadan (M) 110 58 52 110 58 52 Khairagarh 506 256 250 63 35 28 443 221 222 Khairagarh (M) 443 221 222 443 221 222 Dongargarh 514 260 254 21 9 12 493 251 242 Dongargarh (M) 493 251 242 493 251 242 Rajnandgaon 3,404 1,742 1,662 190 111 79 3,214 1,631 1,~3 Rajnandg80n (M.C.) 3,214 1,631 1,583 3,214 1,631 1,583 Dongargaon 112 54 58 80 38 42 32 16 16 Dongargaon (M) 32 16 16 32 16 16 Mohla 13 9 4 13 9 4 Ambagarh 192 101 91 71 37 34 121 64 57 Ambagarh Chowki (M) 121 64 . 57 121 64 57 Durg District 15,485 B,205 7,280 436 233 203 15,049 7,972 7,077 (U.A.) Durg-Bhilai Nagar 14,054 7.445 6,609 14,054 7,447 6,609 Nawagarh 29 19 10 29 19 10 Bemetara 100 41 59 4 96 38 58 Bemetara (M) 96 38 58 96 38 58 Saja 18 7 11 18 7 11 Berla 96 50 46 96 50 46 Dhamdha 413 226 187 46 33 13 367 193 174 Dhamdha (M) 4 2 2 4 2 2 Ahiwara (M) 167 93 74 167 93 74 Kumhari (N.M)· 196 98 98 196 98 98

165 C-7 PART A(i); DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban Statei District/ Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ourg 13,217 7,022 5.195 24 13 11 13,193 7,009 6,184 Sirsa Khurd (N.M) 21 11 10 .- 21 11 10 Durg-Bhilai Nagar (U.A.)(part-l) 13,172 6,998 6,114 13,172 6,998 6,174 (A) Durg 3,336 1,764 1,572 3,338 1,764 1,672 (B) Bhilainagar 8,533 4,553 3,080 8,533 4,553 3,980 (q Kahka 951 483 488 851 483 488 (D)Chhaoni (NM) 244 136 108 244 136 108 (F) Jamul (NM) 108 62 46 108 62 .018 Patan 953 481 472 51 25 902 455 447 Patan(M) 20 8 12 20 8 12 Bhilainagar (U.A.) (part-II) 882 441 435 882 447 435 (I) Charoda •• 293 147 146 293 147 148 (G) Bhilal Kalan (NM) 589 300 289 589 300 289 Gunderdehi 57 30 27 57 30 27 Dondilohara 34 15 19 34 15 19 Sanjari balod 537 301 236 46 24 22 491 277 214 Balad (M) 189 106 83 189 106 83 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 302 111 131 302 171 131 Gurur 31 13 18 31 13 18 Raipur District 30.062 15.412 14.590 2.963 1.542 1.421 27,099 13.930' 13,169 Simga 416 219 197 20 12 8 396 207 189 Simga(M) 396 207 189 396 207 189 Bhatapara 866 . 444 422 31 15 16 835 429 40S Bhatapara(M) 835 429 406 835 429 408 Balada Bazar 133\ 11 62 54 32 22 79 39 40 Baloda Bazar(M) 79 39 40 79 39 40 Kasdol 15 8 7 15 8 7 BHaigarh 27 16 11 8 3 5 19 13 6 Bhatgaon(M) 19 13 6 19 13 6 Saraipali 1,551 780 771 673 343 330 878 437 441 Sarai pali(M) 878 437 441 878 437 441 Raipur 22,295 11,496 10,799 603 325 276 21,692 11,171 10,521 Arang(M) 56 2& 30 56' 26 30 Gobranawa para(M) 528 273 255 528 273 255 Raipur (UA) 21,108 10,872 10,236 21,108 10,872 10.236 Mahasamund 1,334 667 667 573 287 286 761 380 381 Pithora(M) 26 14 12 '26 14 12 Mahasamund(M) 699 341 358 699 341 358 Bagbahara (M) 36 25 11 36 25 11 Rajim 31 18 13 31 18 13 Kurud 67 34 3:L 5 2 3 62 32 30 Kurud (M) 62 . 32 30 62 32 30 Dhamtari 2.146 1,105 1.041 85 45 40 2,061 1.060 1,001 Dhamtari{M) 2,061 1,060 1,001 2,061 1,060 1,001 Bindranawagarh (Gariaband) 772 401 371 495 254 241 277 147 130 Gariaband(NM) 277 147 1;30 277 147 130 Nagri 243 132 111 243 132 111 Deobhog 25 13 12 25 13 12 Tilda 141 68 73 102 53 49 39 15 24 Tilda Newra(M) 39 15 24 39 15 24 Bastar District 4,663 2,421 2,242 1,836 952 884 2,827 1.469 1,358 Charama 15 7 8 15 7 8 Bhanupratappur 74 40 34 74 40 34 Kanker 486 257 229 66 40 26 420 217 203 Kanker (UA) 420 217 203 420 217 203 Antagarh 10 5 5 10 5 5 Keshkal 167 100 67 167 100 67 Pakhanjur 18 9 9 18 9 9 Narayanpur 101 53 48 101 53 48 Kondagaon 192 103 89 37 21 16 155 82 73 Kondagaon (M) 155 82 73 155 82 73 Jagdalpur 1.973 1.028 945 133 71 62 1.840 957 883

166 C·7 PART A(i): DISTRIBUTION OF THE 18 SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban ------... _-----_ .... _- -.. ---.. --...... --.. ------~------...... _---_.. -_ .. _--- Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jagdalpui (U.A.) 1,840 957 883 1,840 957 883 Bhopal Patnnam (matdand) 158 71 87 158 71 87 Bijapur 58 25 33 58 25 33 Dantewara 662 352 310 250 139 111 412 213 ,199 Bade Bacheli (NM) aa 43 45 88 43 45 Kiranclul (NM) 324 170 154 324 170 154 Konta 749 371 37a 749 371 378

167 c·r PART A(ii)~ DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDUL.E VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA L.EVEL. SlATE; DISTRICTS, TEtiSILS AND TOWNS .1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ...... _--_ .. _...... __ .. _-,.--- .. -.. _-- ... - .. --.. - ---_.... __ ... _------... ------_ .. _.. -----_ .. _------_ .. ------_------Stilt!!!. DistrictL T!!l:1s)11 Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 Asaamese t. Assamese r.II8dhya Pra~esh 1,059 735 324 73 49 24 986 686 300 Bhirid District Gohad Gwalior District 182 134 48 182 134 48 Gird 137 100 37 137 100 37 Gwalior(U.A. ) 137 laO 37 137 100 37 (A) Gwalior (M.e.) 77 56 21 77 56 21 (B) Morar cantt (Cantt) 60 44 16 60 44 16 Pichhore 45 34 11 45 34 11 Tekanpur (N.M) 45 34 11 45 34 11 Shivpuri District 1 1 Shivpuri Shivpuri (M) 1 Guna District 18 14 4 7 7 11 4 Raghogarh 18 14 4 7 7 11 7 4 Vijaypur (N.M.) 11 4 11 7 4 Chhatarpur District Nowgong Nowgong (M) Panna District Panna Sagar District 67 57 10 67 57 10 Sagar 87 57 10 67 57 10 Dhana (N.M.) 3 3 Sagar (UA) 64 54 10 64 54 10 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 64 54 10 64 54 10 Rewa District Sirmour Sirmour(M) 1 Shahdol District 4 4 a 4 4 Sohagpur 2 2 (A) Burhar-Dhaqnpuri (UA) 2 2 (A) Burhar (M) (B)Dhanpuri-Nargada HDafai (M) 2 3 2 (C) Amlai (N.M.) 1 Anuppur 2 3 2 Pasan (M) 2 3 2 Sidhi District 13 8 7 5 4 Rampur Naikin 1 Singrauli 12 5 7 6 5 4 Vindhya Nagar (N.M.) 5 1 4 4 Mandsaur District 18 13 5 18 13 5 Neemuch 17 12 5 17 '2 5 Neemuch (U.A.) 17 12 5 17 12 5 Garoth Shamgarh (M)

168 C~7 PART A{ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPEIHINOER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE \1111) WITH 1ct,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS" 1991 Language/ Mother Tongue! Total Rural Urban ------... ----.. ----.. -.. ------~ ------_.. ----... _------.... _-_ .. _------_ .. - Statel DistricV Tehsill Town Persons Males Females Persons Males' Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dewas DistrIct 4 5 4 Dewas 4 5 4 Dewas(M,C) 4 5 4 Indore DI$triCt 88 48 40 88 48 40 Indore 32 18 14 32 18 14 Indore (U.A.) 32 18 1i1 32 f8 14 Mhow 56 30 26 56 30 26 Mhow cantt (UA) 56 30 26 56 30 '2$' West Nimar District 17 12 5 17 12 5 Badwaha 17 12 5 17 12 5 Barwaha (U.A.) 17 12 5 17 12 5 East Nimar (Khandwa) District 9 5 4 2 6 4 2 Khandwa 5 4 2 6 4 2 Khandwa (M.e) 6 4 2 6 4 2 Bhopal District 214 148 66 214 148 66 Huzur 214 148 66 214 148 66 Bhopal (M.C) 214 148 66 214 148 66 Sehore District 6 4 2 6 4 2 Budni 6 4 2 6 4 2 Budni (M) 6 4 2 6 4 2 Betu( District 29 13 16 29 13 16 Multai 29 13 16 29 13 16 Amla(M) 29 13 16 2~ 13 16 Hoshangabad District 13 13 12 12 Itarsi 3 3 2 2 Itarsi (U.A) 2 2 2 (a) lIarsi 2 2 2 2 Pipariya 10 10 10 10 Pachmarhi (UA) 10 10 10 10 (8) Pachmarhi Cantt(Cantt) 10 10 10 10 Jabalpur District 221 164 57 220 163 57 Vijay Raghavgarh 3 2 2 Kymore «UA) 2 2 1 Jabalpur 218 162 56 218 162 56 Jabalpur (UA) 218 162 56 218 162 56 (A) Jabalpur 22 16 6 22 16 6 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 191 142 49 191 142 49 (C) Khamaria 5 4 1 5 4 Chhlndwara District 1 Chhindwara Chhindwara (U.A.) Balaghat District Baihar Baihar (M) Surguja District 13 7 6 12 6 6 Manendragarh 1 Kurasia (UA) (B) N.C.PH Colli~ry (N.M)

169 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VI") WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Mother Tonguef Total Rural Urban -~-.... ------_ ... --.. _------Statel District! Tehsil! Town Persons Mates Females ------Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10-

Lundra 1 Sitapur 11 G 11 5 6 Bilaspur District . 56 37 19 26 17 9 30 20 10 Lormi 2 2 2 2 Katghora 19 14 5 19 14 5 Korba 21 16 5 21 16 5 Korba (N.M.) 21 16 5 21 16 5 Mungell 1 1 Mungell (U.A.) 1 Takhatpur 2 2 2 2 Bilaspur 5 3 ·2 5 3 2 Bilaspur (U.A) 5 3 2 5 3 2 (A) Bilaspur 5 3 2 5 3 2 Janjgir 6 4 3 2 3 1 2 Akaltara (M) 3 2 3 2 Raigarh District 5 2 3 1. 2 ;2 2 Bageecha 2 2 2 2 Kunkuri 1 Pathalgaon 2 2 ;2 2 . Pathalgaon (M) 2 2 2 2 Rajnandgaon District 2 3 2 Khairagarh 2 3 2 Khairagarh (M) 3 2 3 2 Durg District 40 30 10 2 38 28 10 Durg-Bhilainagar (U A.) 32 23 9 Dhamdha 2 2 2 Durg 27 20 7 27 20 7 Durg-Bhilai nagar (UA)(part-l) 27 20 7 27 20 7 (8) Bhilainagar 26 19 26 19 7 (F) Jamul ** r 1 Patan 5 3 2 Durg-Bhilainagar (U.A.,(part-lI) 5 ·3 2 (e) Charoda 5 :2 5 2 (H) Sanjari Balad 6 6 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 6 5 6 Raipur District 14 2 12 13 2 11 Raipur 14 12 13 2 11 RaipLJr (U.A.) 13 2 11 13 2 11 Bastar District 13 7 3 6 2 BhanuprataJ)pur 2 Kanker Kanker(UA)

Dantewada 10 4 2 3 2 Kirandul (N.M.) 5 5 3 2 2 Bengali 1. 8engall

Madhya Pradesh 98,937 52,944 45,993 19,423 10,347 S,076 79,514 42,597 36,917 Morena District 427 216 211 382 194 186· 45 22 23

170 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, I)ISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban .. ------...... ----_ .. ------.-.. -...... _..... --...... ------...... ------_ .... -...... _------...... --...... ---_ ...... --..... ------.. ------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 '5 6 7 8 9 10

Porsa 3 2 2 2 Porsa (M) 2 2 2 2 Morena 402 203 199 376 191 185 26 12 14 (!) Bamor (UA) 12 7 12 7 5 Morena (M) 14 5 9 14 5 9 Kailaras 4 3 1 4 Sabalgarh 1 Sabalgarh (U.A.) 1 Vijaypur Sheopur 16 7 9 16 7 9 Sheopur kalan (M) 11 4 7 11 4 7 Baloda (M) 5 3 5 3 2

Bhind District 54 37 17 18 14 4 36 23 1~ Bhind 17 8 9 2 2 15 8 7 Bhind (M) 15 8 7 15 8 7 Mehgaon 8 7 8 7 Mehgaon (M) 8 7 8 7 1 Gohad 23 19 4 15 14 8 5 3 Gohad (M) 4 4 3 1 Mau (M) 4 2 2 4 2 2 Roun 1 Lahar 5 3 2 5 3 2 Alampur(M) 2 5 3 2 Gwalior District 1,970 1,176 794 21 11 10 1,949 1,165 784 Gird 1,694 960 734 10 5 1,684 955 729 Gwalior(UA) 1,684 955 729 1,684 955 729 (1',) Gwallor (M.G,) 1,456 815 641 1.456 815 641 (8) Morar (Cantt) 228 140 88 228 140 88 Pichhor 259 207 52 257 206 51 Tekanpur (N.M) 224 lBG 3B 224 186 38 Dabra (M) 33 20 13 33 20 13 8hitarwar 6 5 2 1 Antari (M) 1 Bhander 11 6 5 4 2 7 4 B!1ander (M) 7 4 3 7 4 3 Dalia DiWict 14 5 9 13 4 9 Se<)ndha 4 3 4 3 Inder Gam (M) 4 4 , Dalia 10 4 6 9 :3 6 Dalia (M) 3 6 9 3 6 Shivpuri District 81 36 45 39 17 22 42 19 23 Shivpuri' 39 17 22 38 17 21 Shivpuri (M) 38 17 21 38 17 21 NarViar 2 1 2 , Karera 11 4 7 7 5- 4 2 2 Karera (UA) 4 2 4 2 2 Kolaras 14 7 7 14 7 Pichhore 12 6 6 12 6

171 C.;7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language} Mother Tonguel Total Rural Urban ------_.----- .. _------_ .. ------.. ------.. ---- Statel District! Tehsill Town Persons' Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Khaniyadhana 2 3 2 Guna District 269 159 110 !?2 38 14 217 121 96 Isagarh 5 4 5 4 Chanderi 4 3 2 3 2 Chanderi (U.A.) 2 2 Guna 101 51 50 3 3 98 48 50 Guna (M) 98 48 50 98 48 50 Ashok Nagar 6 2 8 6 2 Ashok Nagar (M) 2 6 Raghogarh 126 81 45 35 25 10 91 56 35 Vijaypur (N.M.) 88 54· 34 88 54 34 Raghogarh (M) 2 1 2 1 Mungaoli 13 6 5 4 3 5 Mungaoli (U.A.) 5 3 5 Kumbhraj 2 2 Kumbhraj (M) 2 7 5 2 Chachaura 2 1 1 2 Tikamgarh District 37 22 15 9 5 4 28 .17 11 Niwari 4 2 3 2 Tricharkalan (M) 2 2 4 2 2 Niwari(M) Prithvipur 2 Jeronkhalsa (M) 2 Jatara 8 4 4 8 4 4 Baldeogarh 4 3 Baldeogarh (M) 4 1 4 Tikilmgarh 16 7 16 9 7 Tikamgarh (M) 13 5 13 Bada Gaon (M) 3 2 3 2 Chhatarpur District 73 42 31 11 62 34 28 Gaurihar 1 Barigarh (M) 1 1 Laundi 10 3 10 7 3 Laundi (M) 10 3 10 7 3 Nowgong 20 11 20 9 11 Nowgong (M) 3 9 6 Garhi Malhara (M) 2 Maharajpur (M) 7 1 7 Chhatarpur 30 16 14 5 3 2 25 13 12 Chhatarpur (U.A) 25 13 12 25 13 12 Rajnagar 6 4 2 6 4 2 Khajuraho (N.M.) 6 2 6 4 Bijawar 4 5 4 Panna District 998 527 471 938 497 441 60 30 30 Ajaigarh 2 3 Ajaigarh (M) 5 2 5 3 2 Panna 970 511 459 918 486 432 52 25 27 Panna (UA) 46 23 23 46 23 23

172 C-7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban

State/ District/ Tehsil/ Town Persons Males Females Rersons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Devendra Nagar (M) 6 2 4 6 2 4 Gunnar 10 5 5 8 4 4 2 1 .1 Amanganj (M) 2 2 Pawai 8 5 7 4 Pawai (NA) Shahnagar 5 3 2 3 2 Sagar District 577 360 217 34 22 12 543 338 205 Bina 12 6 6 2 10 5 5 Bina Etawa (U ..I\.) 10 5 5 10 5 5 (A). Bina Itawa (M) 1 (B). Bina Rly. Colony (N.M.) 9 4 5 9 4 5 Khurai 1 1 Khurai (UA) 1 Banda 21 15 6 16 12 4 5 2 Banda (M) 5 2 5 2 Sagar 526 329 197 11 7 4 515 322 193 Dhana (N.M.) 37 26 11 37 26 11 Sagar (U.A) 478 296 182 478 296 182 'A) Sagar 217 120 97 217 120 97 B) Sagar Cantt (CanU) 261 176 85 261 176 85 3arhakota 7 2 5 4 1 ' 3 3 1 2 ;arha kota (M) 3 1 2 3 1 2 )eori 10 7 3 9 6 3 )eori (M) 9 6 3 9 6 3 lamoh District 145 85 60 33 19 14 112 66 46 iatta 5 2 3 5 2 3 iatta (M) 2 3 5 2 3 latiyagarh 1 'athariya 35 70 15 22 11 11 13 9 4 'athria (M) 13 9 4 13 9 4 lamoh 95 56 39 2 2 93 54 39 lamoh (UA) 93 54 39 93 54 39 labera 3 3 3 -endukheda 6 3 2 3 -endukheda (M) 1 ::atna District 1.008 514 494 B8 41 47 920 473 447 ~aghurajnagar 768 392 376 28 13 15 740 379 361 3irsinghpur (M) 4 4 3 1 Satna (UA) 736 376 360 736 376 360 Nagod 96 48 48 33 15 18 63 33 30 Nagod (M) 51 28 23 51 28 23 Unchahara (M) 12 5 7 12 5 Rampur Baghelan 10 8 8 6 2 2 2 . Kotar (M)

Rampur Baghelan (M) 1 Amarpatan 9 2 4 3 Amarpatan (M) 4 4 3 Maihar 125 61 64 14 5 111 56 55

173 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Maihar(M) 111 56 55 111 se 55 Rewa District 337 201 136 69 42 27 268 159 109 Teoolhar 7 3 4 6 3 3 Chakghat (M) 6 3 3 6 3 3 Sirmour 38 28 10 13 9 4 25 19 S Sirmour(M) 18 15 3 18 15 3 Semaria (M) 3 2 3 1 2 l3aikunthpur (M) 4 3 4 ;) Hanumana 5 4 1 5 4 Mauganj 13 7 6 13 7 6 Naigarhi (M) 9 4 5 9 4 5 Mauganj (M) 4 3 4 3 Huzur 265 156 109 42 27 15 223 129 94 Rewa (M.C.) 223 129 94 223 129 94· Raipur Karchuliyan 8 2 6 a 2 6 Gurh 1 Gurh (M) 1 Shahdol District 2,648 1,409 1,239 285 152 133 2,363 1,257 1,106 Beohari 16 10 S 16 10 6 Khand (M) 11 7 4 11 7 4 Beohari(M) 5 3 2 5 3- 2 Jaysing Nagar 4 3 4 3 Jaising Nagar (M) 4 3 4 3 Bandhogarh 167 90 77 13 6 7 154 84 70 Chandia (M) 6 2 4 6 2 4 Umaria (M) 47 29 18 47 29 18 Nowrozabad (Khodargama) (M) 101 53 48 101 53 48 Sohagpur 1,353 708 645 72 41 31 1,281 667 614 Pali (UA) 45 24 21 45 24 21 Shahdol (UA) 650 336 314 650 336 314

07 (A) Shahdo! (M) 376 187 rBS 376 1"' 189 (B) Bhuibandh (N.M.) 274 149 125 274 149 125 Burhar-Dhanpuri (UA) 586 307 279 586 307 279 (A) Burhar (M) 63 31 32 63 31 32

(B)Dhanpuri-Nargadaharidafai{M) 355 180 ~75 355 ~ 80 175 (C) Amla; (N.M) 168 96 72 168 96 72 Kotma 203 121 82 203 121 82 Bijuri (M) 123 75 48 123 75 48 Kotma (M) 80 45 34 80 46 34 Anuppur 903 475 428 198 103 95 705 372 333 Oola (N.M.) 9' 4 5 9 4 Kelhauri (Chachai) (N.M.) 63 37 26 63 37 26 Bangawan (N.M.) 118 58 60 118 58 60 Pasan (M) 410 218 192 410 218 '92 Anuppur (M) 104 55 49 104 55 49 Jaithari (M) Pushparajgarh 2 2 2 2 Siohi District 886 526 360 384 222 162 502 304 19B

174 C-7 PART A(i;): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tong Ute! Total Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rampur Naikin 7 3 4 7 3 4 Churhat 9 5 4 9 5 4 Gopad Banas 21 12 9 21 12 9 Sidhi(M) 21 12 , 9 21 12 9 Sihawal 6 5 6 5 1 Chitrangi 53 33 20 53 33 20 Deosar 1 1 Majhauli 5 2 3 5 2 Kusml 3 2 3 2 Singrauli .7B1 463 318 300 171 129 481 292 189 Morwa (N.M.) 172 101 71 172 101 71 Villdhya Nagar (N.M.) B9 50. 39 89 50 39 Jayant Nagar (N.M.) 66 44 22 66 44 22 Amlori Colliery (N.M.) 110 59 51 110 59 51 E!aidhan (N.M.) 44 38 6 44 38 6 Mandsaur District 643 357 286 123 74 49 520 283 237 Jawad 117 67 50 113 66 47 4 3 Jawad (M) 4 3 4 1 3 Neemuch 339 177 162 339 177 162 Neemuch (U.A.) 336 174 162 336 174 162 Jiran (M) 3 3 3 3 ,Manasa 10 6 4 10 6 Rampura (M) 2 2 2 2 " Manasa (M) 8 4 4 8 4 4 Bhanpura 94 50 44 87 45 42 Bhanpura (M) 14 11 3 14 11 3 Gandhi Sagar Hydel Colony (N.M 73 34 39 73 34 39 Malhargarh 6 (l 6 (l Malhargarh (1.1) 3 3 3 Narayangarl1 (M) 3 3 3 3 Garoth 6 4 2 6 4 2 Garoth (UA) 3 2 3 2 Shamgarh (1',1) 3 2 3 2 1 Mandsaur 69 45 24 68 44 24 Mandsaur (M) 68 44 24 68 44 24 Sitamau 2 Ratlam District 197 111 86 6 190 105 85 Jaora 21 15 6 6 14 9 5 Jaora (UAI 10 6 10 6 4 Badawada(M) 4 3 4 3 Ratiam 176 96 80 176 96 80 Ratlam (U.A) 176 96 80 176 96 80 (A) Ratlam (M C) 149 84 65 149 84 65 (8) Ratlam Rly Colo~y (N M) 47 12 15 27 12 15 Ujjain District 1.541 803 738 39 25 14 1.502 778 724 Khachrod 253 128 125 253 128 125 Nagda (M) 247 124 123 247 124 123 Unhel (M) 6 4 4 2

175 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOtHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10;000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urban

State/ District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mahidpur 19 11 12 5 7 4 Mahidpur (M) 3 7 4 3 Ghatiya 4 4 4 Tarana 18 14 4 9 9 6 3 Tarana (U.A.) 9 6 9 6 3 Unain 1,236 641 595 5 2 3 1,231 639 592 Una!n (U.A.) 1,231 639 592 1,231 639 592 Badnagar 7 2 4 2 Badnagar (U.A.) 2 2 Shajapur District 140 84 56 53 31 22 87 53 34 Susner' 13 12 7 Soyatkalan (M) 10 4 10 6 4 Susner (M) 2 2 Nalkheda 2 2 2 Nalkheda (M) 2 2 2 Agar 20 12 10 6 4 10 6 4 Agar(M) 10 6 4 10 6 4 Shajapur 72 42 30 20 10 10 52 32 20 Shajapur (M) 20 9 11 20 9 11 Maksi(M) 32 23 32 23 9 Shujalpur 11 6 11 6 5 Shujalpur (M) 11 11 6 Kalapipal 22 14 22 14 Dewas District 739 418 321 32 21 11 707. 397 310 Sonkatch 10 5 2 2 8 3 Bhaurasa (M) 1 Sonkatch (M) 7 2 7 2 Dewas 701 395 306 16 11 5 685 384 301 Dewas(M.C) 685 384 301 685 384 301 Kannod 12 8 4 2 9 6 Kannod (l,J.A.) 1 Kanta Phoa (M) 3 2 3 2 Satwas (NA) 5 4 5 4 Bagli 1 1 Khategaon 15 10 10 6 4 5 4 Khategaon (M) 4 5 4 Jhabua District 41 26 15 22 15 19 11 8 Thandla 6 9 6 Petlawad 4 4 2 2 2 2 Bamnia (NA) 2 2 2 2 Meghnagar 5 3 2 5 3 2 Jhabua 18 10 8 2 2 16 Jhabua (M) 16 8 16 8' Alirajpur 2 4 2 2 Alirajpur(M) 1 Dhar District 257 192 65 118 90 28 139 102 37 BadnBwar 21 14 7 21 14 7 Sardarpur 12 7 5 12 7

176 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSIL~ AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

State! District! Tehsil! Town 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dhar 169 137 32 48 46 2 121 91 30 Dhar(M) 45 24 21 45 24 21 Pithampur(N.M.) 76 67 76 67 9 Gandhwani 21 13 8 21 13 8 Kukshi 8 5 3 7 4 3 Kukshi (M) 7 4 3 7 4 3 Manawar 3 2 2 3 2 Manawar(M) 3' 3 2 Dharampuri 21 13 8 13 B 8 5 3 Dhamnod(M) 4 3 7 4 3 Dharampuri(M) 1 1 1 1 Indore District 4,256 2,431 1.825 55 30 25 4,201 2,401 1,800 Depalpur 11 10 10 9 Betma (M) 10 9 10 9 Sawer 12 6 6 8 4 4 4 2 2 SawerlM) 4 2 2 4 2 2 Indore 3,848 2,IS7 1,661 46 25 21 3,802 2,162 1,640 Rau 1M) 15 7 15 7 8 Indore (Ua) 3,787 2,155 1,632 3.787 2,155 1,632 Mhow 385 228 157 385 228 157 Mhow cantt (U A ) 356 209 147 356 209 147 Mhowgaon (M) 2~ 19 10 29 19 10 West Nimar District 179 117 62 47 33 14 132 84 48 Badwaha 73 52 21 11 7 4 62 45 17 Barwaha (U.A.) 58 42 16 58 42 16 Sanawad (M) 4 1 4 3 1 Maheshwar 28 15 13 13 15 7 8 Maheshwar (N.M.) 9 4 9 4 5 Mandleshwar (M) 6 6 3 Kasrawad Barwani 3 3 Thikri 6 3 4 4 2 2 Anjad (M) 2 2 4 2 Rajpur 5 5 4 Rajpur (M) 4 4 1 Bhikangaon 2 3 5 2 3 Bhikangaon 1M) 2 3 5 2 3 Khargone 26 14 12 25 13 12 Gogaon (N.M.) 4 7 4 3 Khargone (M) 18 9 18 9 9 Pansemal 15 11 4 2 12 9 3 Pansemal (M) 4 2 6 4 2 Khetia 1M) 6 1 Sendhawa 5 3 3 4 2 2 Sendhwa (M) 2 2 4 2 2 Bhagwanpura 3 2 5 3 East Nimar (Khandwa) District 684 345 339 186 101 85 498 244 254 Harsud 15 10 5 11 6 4 2 2

177 C-7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHBILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Stalel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Fe!T1ales Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Harsud (M) 4 2 2 4 2 2 Khandwa 496 251 245 167 89 78 329 162 167 Mundi (M) 5 2 3 5 2 3 Khandwa (M.e) 324 160 164 324 160 164 Burhanpur 173 84 89 8 4 4 165 80 85 Nepanagar (N.M) 131 61 70 131 61 70 Shahpur (M) 4 2 4 2 2 Burhanpur (M.e) 30 17 13 30 17 13 Rajgarh Distnct 102 72 30 25 18 7 77 54 23 Jirapur 7 2 7 5 2 Jirapur (M) 7 2 7 5 2 Khilchipur 7 2 2 2 5 2 Khilc:hipur (M) 2 3 2 Rajgarh 20 11 9 20 11 9 Rajgarh (M) 17 9 8 17 9 8 Khujner(M) 2 2 1 Biaora 20 15 5 20 15 5 Sulhaliya (M) 3 2 Biaora (M) 17 13 4 17 13 4 Sarangpur 19 14 5 5 3 2 14 11 3 Pachore (M) 10 9 1 10 9 Sarangpur (M) 4 2 2 4 2 2 Narsingarh 29 22 18 13 5 11 9 2 Narsingarh (M) 6 6 5 Talen (M) 5 4 5 4 Vidisha District 173 98 75 39 20 19 134 78 56 Sironj 9 5 4 7 4 3 2 1 Slronj(M) 2 :2 KUlwai 25 14 11 8 5 3 17 9 8 Kurwai (M) 17 8 17 9 8 Basoda 18 10 B 4 2 2 14 8 6 Basoda (1,,1) 14 8 6 14 8 6 Nateran 4 2 2. 4 2 2 Gyaraspur 2 4 2 2 Vidisha 113 65 48 12 5 7 101 3D 41 Vid'rsha (M) 101 60 101 SO 41 Bhopal District 7.544 4.084 3,460 18 10 8 7,526 4,074 3,452 Berasia 1 1 Berasia (M) 1

Hu~ur 7,543 4083 3,460 18 10 8 7,525 4,073 3,452 Bhopal (£'.1 C) 7525 4,073 3,452 7,525 4,073 3.452 Senore District 216 139 77 86 65 21 130 74 56

Sehore 60 38 22. 14 8 6 4~ 30 16 Sehere (UA) 46 30 16 46 30 16 Ashta l' 9 2 2 S B Ashta (U ..tI.) fi 8 9 8 1 Ichflawar 16 8 10 7 3 6 5 Ichhawar (M) 6 6 5

17B C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban Statel Districtl Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Nasrullaganj 56 45 11 54 44 10 2 Nasrullaganj (M) 2 1 1 2 1 Budni 73 39 34 6 5 67 34 33 Budni (M) 62 31 31 62 31 31 Rehti (M) 5 3 2 5 3 2 Raisen District 163 97 66 24 13 11 139 84 55 Ralsen 12 9 3 10 8 2 2 Raisen(M) 2 1 2 Gairatganj Begamganj 2 2 Begamganj(M) 2 Goharganj 137 82 55 13 4 9 124 78 46 Mandideep(N.M.) 118 74 44 118 74 44 Obeduliaganj(M) 2 3 2 Sultanpur(M) 2 3 2 1 Baraily 10 4 6 10 4 6 Badi (M) 5 2 3 5 2 Baraily(M) 5 2 3 5 2 Silwani Udaipura 1 Udaipura(M) 1 1 1 Betul District 4.728 2.467 2,261 2,306 1,230 1,076 2,422 1,237 1,185 Bhainsdehi 3\ 15 16 22 12 10 9 3 6 Bhainsdehi (M) 9 3 6 9 6 Bclul 4,324 2.241 2.083 2,163 1,147 1.016 2,161 1.094 1,067 Sami (U.A.) 1.999 1.01S 981 1.999 1.018 981 Betul (U.A.) 162 76 86 162 76 86 Shah pur 92 53 39 92 53 39 Multa; 281 158 123 29 18 11 252 140 112 Amla(M) 149 84 65 149 84 65 Multai (U A.) 103 56 47 103 56 47 Hoshangabao District 2.385 1,301 1.084 147 90 57 2.238 1,211 1,027 Khirkiya 16 11 5 4 4 12 7 5 Khirkiya (M) 12 7 5 12 7 Herda 239 133 106 5 2 3 234 131 103 Harda (N.M.) 234 131 103 234 131 103 Timarni 19 12 7 10 6 4 9 6 3 Timarni (M) 9 6 3 9 6 3 Secni Malwa 13 10 3 9 7 2 4 3· Seoni Malwa (M) 4 3 1 4 3 1 Itarsi 1.144 606 538 67 36 31 1.077 570 507 Ordnance Factory !tarsi (N.M ) 252 123 129 252 123 129 Ranipura (Tawa;)agar) (N.M.) 46 26 20 46 26 20 l.tarSi (U.A) 779 421 358 779 421 358 (A)ltarsi 744 400 344 744 400 344 (8) Bhilakhedi (N.M.) 35 21 14 35 21 14 Hoshangabad 863 371 292 20 14 6 643 357 286 Hoshangabad (M) 643 357 2SB 643 357 286

179

24--2 RG1ND2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Babai 2 2 2 Sohagpur 161 78 83 15 8 7 146 70 76 Sohagpur (M) 146 70 76 146 70 76 Piparia 117 69 48 4 2 2 113 67 46 Piparia (M) 26 16 10 26 16 10 Pachmarhi (UA) 87 51 36 87 51 36 (A) Pachmarhi (N.M.) 13 10 13 3 10 (B) Pachmarhi Cantt(Cantl) 74 48 26 74 48 26 Bankhedi 11 9 2 11 9 2 Jabalpur District 9,451 5,098 4,353 243 140 103 9,206 4,956 4,250 Murwara Tehsil 835 456 379 74 40 34 761 416 345 Murwara (Katni) (M.e.) 761 416 345 761 416 345 Vijairaghavgargh Teh. 253 140 113 83 55 28 170 85 '85 Kymore (U A.) 170 85 85 170 85 85 Vijairaghavgargh (M) Sihora 22 12 10 4 2 2 18 10 Majholi (M) 1 1 Sihora (M) 17 10 7 17 10 7 Patan 50 31 19 23 13 10 27 18 9 Katangi (M) 2 2 Palan (M) Shahpura (M) 24 16 24 16 8 Jabalpur 8,284 4,455 3,829 52 26 26 8,232 4,429 3,803 Panagar(M) 28 14 14 28 14 14 Barela (M) 5 4 5 4 1 Bargi (N.M.) 24 12 12 24 12 12 Jabalpur (U.A.) 8,175 4,399 3,776 8,175 4,399 3,776 (A) Jabalpur 4,084 2,125 1,959 4,084 2,125 1,959 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 1,108 743 365 1,1011 743 365 (C) Khamaria 1,148 603 545 1,1411 603 545 (0) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 697 342 355 697 342 355 (E) Bilpura (N.M.) 68 34 34 68 34 34 (F) Vehicle Fact. Jabalpur (N.M.) 1,070 552 518 1,070 552 518 (g) Kulldam 7 4 3 7 4 3 Narsimhapur District 112 63 49 36 20 16 16 43 33 Gotegaon 11 8 3 11 8 3 Chhota Chhindwara (M) 11 8 3 11 8 3 Gadarwara 52 29 23 27 14 13 25 15 10 Gadarwara (M) 21 12 9 21 12 9 Chichali (N.M.) 4 3 1 4 3 Narsimhapur 45 25 20 9 6 3 36 19 17 Narsimhapur ( U.A.) 36 19 17 36 19 17 Narsimhapur (U.A.) 36 19 17 36 19 17 Kareli 4 3 4 3 Kareli (M) 4 1 3 4 3 Mandla District 394 20G 188 53 27 26 341 119 162 Niwas 17 8 9 17 8 9 Shahpura 12 T 5 12 7 5

180 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shahpura (M) 12 5 12 7 5 Dindori 13 7 6 8 5 5 2 3 Dindori (M) 2 3 5 2 3 Mandla 99 51 48 28 14 14 71 37 34 Mandla ( VA) 38 18 20 38 18 29 Bamhani (M) 33 19 14 33 19 14 Nainpur 253 133 120 253 133 120 Nainpur (M) 253 133 120 253 133 120 Chhindwara District 1,569 827 742 319 188 131 1,250 639 611 Tamia 5 5 5 5 Amarwara 8 4 4 2 2 4 2 2 Harrai (M) 4 2 4 2 2 Jamai 366 182 184 118 63 55 248 110 129 Jamai (M) 103 48 55 103 48 55 Panara (N.M) 7 5 2 7 5 2 Kali Ghhapar (N.M) 75 35 40 75 35 40 Damua (N.M) 31 17 14 31 17 14 Palchorai (N.M) 32 14 18 32 14 18 Parasla 522 271 251 97 55 42 425 216 209 Dighawani (N.M) 10 6 10 4 6 Ambada (N.M) 14 6 14 8 6 Chikhli kafan-Parasia (U.A.) 401 204 197 401 204 197 (A) Ikuhra (N.M.) 33 16 17 33 16 17 (B) Bhamodi (N M) 28 18 12 28 16 12 (e) Ghandameta Butaria (M) 47 22 25 47 22 25 (D) Neulon ~hJj Kalan (M) 44 23 21 44 23 21 (E) Badkuhi (N.M) 22 16 6 22 16 6 (F) Jata Chhapar (N.M) 17 11 17 6 11 (G) Dongar Parasla (M) 210 105 105 210 105 105 Chhindwara 547 279 268 36 22 14 511 257 254 Chhlndwara (VA) 511 257 254 511 257 254 Sausar 78 58 20 52 37 15 2tl 21 5 Sausar (M) 26 21 5 2tl 21 S Pandhurana 38 24 14 7 4 3 31 20 11 Pandhurna (M) 31 20 11 31 20 11 Seani District 162 87 75 63 33 30 99 54 45 Chauraikhas 5 4 5 4 Chauraikhas (M) 5 6 4 1 Lakhnadon 27 13 14 15 8 7 12 5 7 Lakhanadon(M) 4 3 3 Dungariya Chhapara IN.M.) 8 4 "Il 4 4 Keolari 8 4 4 6 4 4 Seoni 121 67 54 37 19 18 84 48 36 Seoni(M) 84 48 36 84 48 36 Bar9hat 6 3 3 3 2 3 2 Barghat (N.A.) 3 1 2 3 1 2 Balagh::!! District 691 358 333 443 235 208 24S 123 125 Ka!angi 65 34 31 20 11 9 45 23 22

181 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Katangi (M) Tiradi(N.M) 45 23 22 45 23 22 Waraseoni 32 16 16 22 12 10 10 4 6 Waraseoni(M) 10 4 6 10 6 Balaghat 182 94 88 27 16 11 155 78 77 Balaghat (UA) 155 78 77 155 78 77 Baihar 403 209 194 365 191 174 38 18 20 Baihar(M) 13 8 13 a 5 Ukwa (N.M.) 25 10 15 25 10 15 Lanji 9 5 4 9 5 4 Surguja District 4.615 2,433 2,182 2.656 1,388 1,268 1,959 1,045 914 Bharatpur 12 2 10 12 Z 10 Pal 87 51 36 72 42 30 15 9 6 Ramanujganj (M) 15 9 5 15 9 6 Wadrafnagar 17 11 6 17 11 6 Pratappur 5 3 2 5 2 8aikunthpur 393 205 188 112 54 58 281 151 130 Charcha (N M) 100 53 47 100 53 47 West Chirmiri (N.M) 51 30 21 51 3D 21 Baikunthpur (M) 77 34 43 77 34 43 Karia Block (N.M) 53 34 19 53 34 19 Samri' 4 2 2 4 2 2 Manendragarh 1.023 554 469 10 1,013 547 466 Manendra garh (M) 180 102 78 180 102 7S Khonga pani (N.M) 199 105 94 199 105 94 Jhagrakhand (M) 26 13 13 25 13 13 Kurasia (U.A.) 60a 327 2S1 608 327 281 (A) Kurasia (N.M.) 171 89 82 171 89 82 (8) N.C.P.H. Colliery (N.M) 84 47 37 84 47 37 (G) Gelha Pani (N.M) 74 36 38 74 36 36 (D) Doman Hill Collery (N.M) 174 96 78 174 9S 78 (E)Chirmiri 105 59 46 105 59 46 Surajpur 1.274 673 601 1,036 539 497 238 134 104 Suraj Pur (M) 17 12 5 17 12 5 Vishram Pur (N.M) 221 122 99 221 122 99 Ambikapur 1.752 907 845 1.340 703 637 412 204 208 Ambikapur (U.A) 412 204 208 412 204 208 Lundra 2 1 1 2 1 Sitapur 46 24 22 46 24 22 Bilaspur District 10.658 5.677 4.981 2.151 1.200 951 8.507 4.477 4,030 Pendra Road 173 91 82 66 38 28 107 53 54 Gaurella (U.A.) 97 49 48 37 49 48 Pendra (U.A.) 10 4 6 10 4 6 Pandariya 3 3 3 3 Lormi 18 11 7 6 4 2 12 7 5 Lormi (M) 12 7 12 7 5 Kola 65 37 28 26 14 12 39 23 16 Ratanpur (M) 9 6 9 6 3

162 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 . Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kota (U.A.1 30 17 13 30 17 13 Katghora 1,448 797 651 1.245 687 558 203 110 93 Katghora (M) 5 2 3 5 2 3 Jail (N.M.) 55 32 23 55 32 23 Gajra (N.M.) 49 26 23 49 26 23 Mongra (N.M.) 94 50 44 94 50 44 Korba 1,933 1,030 903 228 126 100 1,705 902 803 Korba (N.M.) 1,705 902 803 1,705 902 803 Mungeli 25 13 12 20 11 9 5 2 3 Mungeli (UA) 5 2 3 5 2 3 Takhatpur 58 38 20 44 27 17 14 11 3 Takhatpur (M) 14 11 3 14 11 3 Bilaspur 6,378 3,348 3,030 405 219 186 5,973 3,129 2,844 Bilaspur (U.A) 5,973 3,129 2,844 5,973 3,129 2,844 (A) Bilaspur 3,865 2,007 1,858 3,865 2,007 1,858 (8) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 2,024 1,069 955 2,024 1,069 955 Ie) Sirgiti (N.M.1 84 53 31 84 53 31 Janjgir 231 139 92 80 53 27 151 86 65 Naila Janjgir (M) 70 39 31 70 39 31 Akaltara (M) 76 43 33 76 43 33 Shivri Narayan (M) 5 4 1 5 4 1 Champa 222 118 104 10 6 4 212 112 100 Champa (M) 212 112 100 212 112 100 Sakti 73 36 37 9 5 4 64 31 33 Sakli (M) 46 21 25 46 21 25 Naya Baradwar (M) . 18 10 8 18 10 8 Bilha 22 11 22 11 11 Bodri(M) 8 6 2 8 6 2 Bilha (M) 14 5 9 14 5 9 Pamgarh 5 3 2 5 3 2 Dabhra 4 2 2 4 2 2 Raigarh District 2,355 1,240 1,115 273 160 113 2,082 1,060 1,002 Bageecha 20 10 10 20 10 10 Jashpur 69 35 34 8 5 3 61 30 31 Jashpur Nagar [M) 61 30 31 61 30 31 Kunkuri 30 20 10 30 20 10 Palhalgaon 77 49 28 24 15 9 53 34 19 Pathalgaon (M) 53 34 19 53 34 19 Udaipur (Dharmjaigarh) 75 31 44 42 . 17 25 33 14 19 Dharamjaigarh [M) 33 14 19 33 14 19 Gharghoda 44 23 21 37 21 16 7 2 5 Gharghoda (M) 7 2 5 7 2 5 Raigarh 1.887 987 900 84 58 26 1,803 929 874 Raigarh (U.A.) 1,803 929 874 1.803 929 874 Kharsia 114 64 50 2 3 109 62 47 Kharsia (UA) 109 62 47 109 62 47 Sarangarh 39 21 18 23 12 11 16 9 7 Sarangarh (U.A) 16 7 16 9 7

183 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajnandgaon District 959 517 442 207 130 77 752 387 365 Kawardha 20 a 12 11 6 9 2 7 Kawardha (M) 9 7 9 2 7 Chhuikhadan 10 3 3 :1 7 4 3 . Gandai (M) 4 2 2 4 2 2 Chhuikhadan (M) 3 2 1 3 2 Khairagarh 21 11 10 3 3 16 11 7 Khairagarh (M) 18 11 7 18 11 7 Dongargarh 386 200 166 20 11 9 366 189 177 Dongargarh (M) 366 189 177 366 189 177 Rajnandgaon 403 221 182 58 43 15 345 178 167 Rajnandgaon (M.C.) 345 17B 167 345 178 167 Dongargaon 10 6 4 3 3 7 3 4 Dongargaon (M) 7 4 7 4 Mahla 109 64 45 109 64 45 Durg District 17,245 9,145 8,100 261 146 115 16,984 8,999 7,985 Durg-Bhilai Nagar lUA) 15,516 8,242 7,274 15,516 8,242 7,274 Nawagarh 14 6 14 8 6 Bemetara 8 3 3 2 5 4 Bemetara (M) 5 4 5 4 1 Saja 10 4 6 6 2 4 4 2 2 Khamharia (M) 4 2 2 4 2 2 Berla 6 2 4 6 2 4 Dhamdha 454 236 218 5 4 449 232 217 Dhamdha(M) 7 1 6 7 1 6 Ahiwara (M) 269 142 127 269 142 127 Kumhari (N.M) 173 89 84 173 89 84 Durg 14,114 7,517 6,597 72 46 26 14,042 7,471 6,571 Durg-Bhilai Nagar (U,A,) (part-I) 14,042 7,471 6,571 14,042 7,471 6,571 (a) Durg 1,751 937 814 1,751 937 814 (B) Bhilainagar 10,646 5,640 5,006 10,646 5,640 5,006 (e) Kohka 724 401 323 724 401 323 (D)Chhaoni (N.M,) 775 413 362 775 413 362 (F) Jamul (N.M.) 146 80 66 146 80 66 Patan 1,548 807 741 72 35 37 1,476 772 704 Patan (M) 2 1 1 2 1 Durg-Bhilainagar (U.A.) (part-II) 1,474 771 703 1,474 771 703 (e) Charoda 862 474 406 682 474 408 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 592 297 295 592 297 295 Gunderdehi 14 5 14 9 5 Dondilohara 9 4 9 5 4 Sanjari balod 1,060 547 513 52 29 23 1,008 518 490 Balad (M) 28 15 13 28 15 13 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 977 501 476 977 501 476 .Kumud Katta (N,M) 2 3 2 Gunur 3 8 5 3 Raipur District 9,633 4,943 4,690 2,413 1,144 1,269 7,220 3,799 3,421 Simga 24 12 12 11 3 8 13 9 4

184 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Tolal Rural Urban Sialel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Simga(M) 13 9 4 13 9 4 Bhalapara 180 97 83 27 11 16 153 86 87 Bhatapara(M) 153 86 67 153 86 67 Balodabazar 143 78 65 104 59 45 39 19 20 Baloda bazar(M) 39 19 20 39 19 20 Kasdol 25 9 16 25 9 16 Bilaigarh 9 3 6 9 3 6 Saraipali 56 32 24 10 7 3 46 25 21 Sarai Pali(M) 46 25 21 46 25 21 Raipur 8,343 4,267 4,076 1,765 626 959 6,556 3,441 3,117 Arang(M) 11 8 3 11 8 3 Gobranawa para(M) 49 27 22 49 27 22 Raipur (U.A.) fl,498 3,406 3,092 6,498 3,406 3,092 Mahasamund 417 219 198 212 109 103 205 110 95 Pilhora(M) 23 11 12 23 11 12 Mahasamund(M) 149 79 70 149 79 70 Bagbahara (Ml 33 20 13 33 20 13 Rajim 32 15 17 32 15 17 Kurud 10 6 4 10 6 4 Dhamlari 149 87 62 31 18 13 118 89 49 Dhamtari(M) 118 69 49 118 69 49 Bindranawagarh (Gariaband) 44 18 26 30 12 18 14 6 8 Gariaband (N.M.) 14 6 8 14 6 8 Nagri 9 4 5 9 4 5 Tilda 192 96 96 118 62 56 74 34 40 TIlda Newra(M) 74 34 40 74 34 40 Baslar District 16 7 9 16 7 9 Bastar 7,581 3,893 3,688 4,614 2,361 2,233 2,967 1,512 1,455 Charama 29 12 17 29 12 17 Bhanupralappur 155 91 64 155 91 64 Kanker ..a5-' 58 27 26 18 8 59 40 19 Kanker (U.A.l 59 40 19 59 40 19 Antagarh 18 11 7 18 11 7 Keshkal 24 11 13 24 11 13 Pakhanjur 1,521 783 738 1,521 783 738 Narayanpur 149 74 75 149 74 75 Kondagaon 1,794 913 681 1,640 829 811 154 84 70 Kondagaon(M) 154 84 70 154 84 70 Jagdalpur 2,368 1,189 1,179 203 101 102 2,165 1,088 l,on Jagdalpur (U.A.) 2,165 1,088 1,on 2,165 1,088 1 ,on Bhopal paltnam (Maid and) 40 23 17 40 23 17 BiJapur 59 31 28 59 31 28 Dantewara 954 494 460 365 194 171 589 300 289 Bade BacheJi (N.M.) 575 291 284 575 291 284 Klrandul (N.M.) 14 9 5 14 9 5 Konta 385 203 182 385 203 182

2. Chakma Madhya Pradesh 3 3 • 3 3

185 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MO-I'HER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE. LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban ----.. _------_------.... _---.. _------.. _------.... -----_ .. -----_... _ Statel DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3. Others Madhya Pradesh 151,854 78,453 73,401 109,350 56,194 53,156 42,504 22,259 20,245 Morena District 6 5 1 6 5 Morena 6 6 5 Bhind District 13 4 1 9 4 5 Bhind 4 2 2 4 2 2 Bhind (M) 4 2 2 4 2 2 Mihona 4 3 4 Lahar 5 2 3 5 2 :; Lahar (M) 5 2 2 :; Gwalior District 829 464 365 2 827 463 364 Gwahor Gird (a) Gwalior (UA) (b) morar Cantt ICantt) 1 1 JabaJpur District 2 2 Jabalpur (UA) 2 2 2 2 (a) Jabalpur 2 2 2 2 Gird 723 366 357 723 366 357 Gwalior(U.A.) 723 366 357 723 366 357 (Al Gwalior (M.C.) 204 94 110 204 94 110 (B) Morar (Ca:l\1) 518 272 247 519 272 247 Pichhore 102 95 7 2 100 94 S Tekanpur (N.M) 94 91 3 94 91 3 Dabra (M) 6 3 3 6 3 3 8hitarwar 4 3 4 3 Bhitarwar (M) 4 1 4 3 Datia District 6 4 2 2 4 3 Seondha 2 2 Dalia 4 3 4 3 Datia (M) 4 3 4 3 Shivpuri District 39 26 13 13 5 8 26 21 5 PolJri 5 5 5 5 Shivpuri 15 13 2 15 13 2 Shivpuri (M) 15 13 2 15 13 2 Karera 2 3 2 Karera (U.A.l 2 1 3 2 1 Kolaras 13 10 3 4 8 6 2 Badarwas (M) 6 2 8 6 2 Pichhore J 2 3 2 Guna District 72 51 21 27 21 6 45 30 15 Jsagarh 2 2 4 2 2 Chanderi 9 4 2 2 7 5 2 Chanden (UA) 7 2 7 5 2 Raghogarh 59 44 15 2~ 19 2 38 25 13 Vijaypur (N.M.) 37 24 13 37 24 13 Ragrogarh (M) 1 1 Tikamgarh District 13 5 12 4 B

186 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Prithvipur 9 4 (\ 8 3 5 PrithVipur(M) 8 3 5 8 3 Jatara 4 1 3 4 3 Lidhora Khas (M) 4 1 3 4 3 Chhatarpur District 92 44 48 64 27 37 28 17 11 Laundi 2 1 2 Nowgong 47 18 29 42 15 27 5 3 2 Nowgong (M) 5 3 2 5 3 2 Chhatarpur 20 13 7 20 13 7 Chhatarpur (U.A) 20 13 7 20 13 7 Rajnagar 16 9 7 16 9 7 Bijawar 7 3 4 4 2 2 3 2 Satai (M) 3 2 3 1 2 Panna District 4,774 2,485 2,289 3,635 1,896 1,739 1,139 589 550 Ajaigarh 10 S 4 4 2 2 6 4 2 AJaigarh (M) 6 4 2 6 4 2 Panna 4,749 2,472 2,277 3,630 1,893 1,737 1,119 579 540 Panna (UA) 1,116 577 539 1,116 577 539 Devendra Nagar (M) 1 Kakarhati (M) 2 2 2 2 Gunnar 5 2 3 5 2 3 Amanganj (M) 5 2 3 5 2 3 P~wai 9 4 5 9 4 5 Pawai(NA) 9 4 5 9 4 Shahnagar 1 Sagar District 146 91 55 13 8 5 133 83 50 Bina 8 5 3 7 5 Bina-Etawa (U.A.) 7 5 2 7 5 2 (A). Bina Etawa (M) 5 4 5 4 I (6). Bina Rly. Colony (N.M.) 2 1 1 2 Khurai 5 3 2 5 3 2 Banda 4 3 4 1 3 Shahgarh (M) 4 3 4 i 3 Sagar 129 82 47 7 5 2 122 7t' 45 Shahpur{M) 1 1 Rahatgarh (M) 6 4 2 6 4 Dhana (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Sagar (U.A) 110 69 41 110 69 41 (a) Sagar 42 26 16 42 26 16 (b) Sagar Cantt. (Cantl) 68 43 25 68 43 25 Damoh District 38 18 20 29 15 14 9 3 6 Pathariya 15 9 8 15 9 6 Damoh 19 7 12 10 4 6 9 3 S Damoh(UA) 9 3 9 6 Jabera 3 3 2 Tendukheda 1 1

Satna District 3,204 1,613 1.591 :1.003 ~.504 1.499 201 109 . 92 Raghurajnagar 233 127 106 51 28 23 182 99 83

187

25 -:: RGIfND/2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Salna (UA) 182 99 83 182 99 83 Nagod 2,660 1,331 1,329 2,660 1,331 1,329 Rampur Baghelan 2 2 2 2 Kotar(M) 2 2 2 2 Amarpatan 252 124 128 252 124 128 Maihar 57 29 28 40 21 19 17 s· 9 Maihar(M) 17 a 9 17 a 9 Rewa District 95 53 42 35 17 18 SO 36 24 Teonlhar 3 2 2 1 1 Chakghat 1M) 1 Sirrnour 4 3 4 3 Sirrnour (M) 4 1 3 4 3 Hanumana 9 5 4 6 2 4 3 Hanumana 1M) 3 3 3 Mauganj Mauganj(M) Huzur 70 40 30 19 9 10 51 31 20 Rewa (M.C.) 51 31 20 51 31 20 Raipur Karchu~yan B 5 3 8 5 3 ShaMol District 1,452 777 675 177 98 79 1,275 679 596 Beohari 7 4 3 7 4 3 Khand (M) 7 4 3 7 4 3 Jaisingh nagar 2 1 1 2 1 1 Bandhogarh 163 92 71 27 17 10 136 75 61 Umaria(M) 50 29 21 50 29 21 Nowrozabad (Khodargama) (M) 86 46 40 86 4B 40 Sohagpur 551 291 260 44 26 18 - 507 265 242 Pali(U.A.) 51 25 26 51 25 26 ShaMai (U.A.) 136 70 66 136 70 66 (A) ShaMol 90 43 47 90 43 47 (8) Bhuibamlh (N.M.) 46 21 19 4B 27 19 Burhar-Dhanpuri (U.A.) 320 170 150 320 170 1~ (a) Burhar (M) 4 1 3 4 1 3 (B)Dhanpuri-Nargadaharidafai(~ 87 44 43 87 44 43 (C) Amlai (N.M.) 229 125 104 229 125 104 Kotma 162 86 76 162 86 76 Bijuri (M) 127 67 60 127 67 60 Kotma (M) 35 19 16 35 19 16 Anuppur 560 300 260 97 51 46 463 249 214 Dola(N.M.) 33 17 18 33 17 18 Kelhauri (Chachai) (N.M.) 29 15 14 29 15 14 Bangawan (N.M.) 215 115 100 215 115 100 Pasan (M) 169 94 75 169 94 15 Anuppur(M) 13 5 8 13 5 8 Jailhari (M) 4 3 4 3 Pwhparajgarh 1 3 4 7 3 4 Sidhi Oiatrict 849 492 357 396 225 171 453 267 186 Rampur Naildn 11 10 1 11 10

188 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban

State/ DistncU Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Churhat 8 5 3 8 5 Gopad Banas 24 12 12 24 12 12 Sidhi (M) 24 12 12 24 12 12 Chitrangi 50 30 20 50 30 20 [)eosar 7 6 1 7 6 1 Singrauli 749 429 320 320 174 146 429 255 174 Morwa (N,M.) 164 96 68 164 96 68 Ylndhya Nagar (N,M.). 98 58 40 98 58 40 Jayant Nagar (N,M.) 92 50 42 92 50 42 Amlori Colliery (N.M,) 44 27 17 44 27 17 Baidhan(N.M.) 31 24 7 31 24 7 Mandsaur District 1,860 995 865 365 196 169 1,495 799 696 Jawad 3 2 3 2 Neemuch 29 18 11 29 18 11 Neemuch (UA) 29 18 11 29 18 11 Bhanpura 1,456 774 682 1.456 774 682 Gandhi Sagar Hydel Colony (N.M 1,456 774 682 1,456 774 682 Garoth 14 10 <4 6 4 2 8 6 2 Garoth (U.A.) 4 3 4 3 Shamgarh (M) 4 3 4 3 Mandsaur 7 3 4 5 2 3 ·2 Mandsaur (M) 2 2 Sitamau 351 188 163 351 188 163 Rallam Districl 21 14 7 5 3 2 16 11 5 Jaora 4 3 4 3 Piploda (M) 4 3 4 3 Alol 12 e. 4 12 8 4 Alot (M) 4 s 1 4 3 1 Tal(M) 8 5 3 8 5 3 Sajna 5 3 2 5 3 2 Ujjain District 45 25 20 11 6 5 34 19 15 Khacharod 28 16 12 8 4 4 20 12 8 Nagda (M) 13 8 5 13 8 5 Khachrod (M) 7 4 3 7 4 3 Tarana 3 2 1 3 2 Ujiain 14 7 7 14 7 7 UHal" (U.A.) 14 7 7 14 7 7 Shajapur District 30 20 10 14 11 3 18 9 7 Susner 3 2 3 1 2 Susner (M) 3 2 3 1 2 Shajapur 17 11 6 11 8 3 6 3 3 Shajapur (M) 6 S 3 8 3 3 Shujalpur 7 5 2 7 5 2 Shujalpur (M) 7 :1 7 5 2 Kalapipal 3 3 3 Dewas District 689 343 346 13 6 7 676 337 339 Tonk Khurd 4 4 3 Sonkatch 2 2

189 C-T PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ... ,__ .. -----_ .. -----_.. _------~------..._-... ------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dewas 676 337 339 676 337 339 Dewas(M.C) 676 337 339 676 337 339 Kannod 7 2 5 7 2 5 Jhabua District 14 10 4 10 6 2 4 2 2 Petlawad 3 2 1 3 2 Meghnagar 6 5 1 6 5 Jhabua 5 3 2 4 2 2 Jhabua (M) 4 2 2 4 2 2 Dhar District 48 29 19 35 20 15 13 9 4 Badnawar 6 4 2 5 3 2 Badnawar(M) 1 Sardarpur 2 . 2 2 2 Dhar 36 21 15 27 15 12 9 6 3 Dhar(M) 8 5 3 8 5 3 Pithampur(N.M.) Kukshi 3 2 3 2 Bagh(N.M.) 3 2 3 2 Manawar Indore District 124 77 47 t9 14 5 105 63 42 Oepalpur 9 B 9 8 Runji Gaulampura (M) 3 3 3 -,3 Betma(M) 6 $ 6 5 Sawer 4 3 4 3 Indore 85 50 35 15 11 4 70 39 31 Indore (U.A.) 70 39 31 70 39 31 Mhow 26 16 10 26 16 10 Mhow cantt (U.A.) 26 16 10 26 16 10 West Nimar District 645 367 278 565 290 275 80 77 3 Barwaha 72 72 72 72 Barwaha (U.A.) 72 72 72 72 Barwani 6 4 - 2 6 4 2 Barwani (M) 6 4 2 6 4 2 Khargone 4 2 2 4 2 2 Pansemal 561 288 273 561 288 273 Sendhawa 2 2 Sendhwa (M) 2 1 2 1 East Nimar (Khandwa) District 56 30 26 9 6 3 47 24 23 Harsud 5 4 1 5 4 1 Khandwa 13 7 6 4 2 2 9 5 4 f(handwa (M.C) 9 5 4 9 5 4 Burhanpur 38 19 19 38 19 19 Nepanagar (N.M) 37 18 19 37 18 19 Burhanpur (M.e) 1 Rajgarh District 17 9 8 16 8 8 Khilchipur 4 2 2 3 1 2 KhilCl1ipur (M) 3 2 3 2 Rajgarh 2 2 Rajgarh (M) 2 2

190 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------...... _--_ ..... _...... _.... ------.._- ..... -----..,--_..... --..... _------_.... _--...------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Biaora 3 2 3 2 Biaora (M) 3 1 2 3 2 Sarangpur 5 3 2 5 3 2 Pachore (M) 5 3 2 5 3 2 Narsingarh 3 2 3 2 Boda (M) 3 :2 3 2 Vidisha District 24 13 11 22 11 11 2 2 Lateri , Sironj 4 3 Sironj(M) Basoda 11 6 11 6 Neteran 4 3 4 3 Gyaraspur 3 2 Vidisha Vidisha (M) 1 1 1 Bhopal District 1.480 754 726 4 1.473 751 722 Berasia 6 5 1 6 5 Berasia (M) 6 5 6 5 Huzur 1,474 749 725 7 4 1,467 746 721 Bhopal (M.e) 1,467 746 721 1.467 746 721 Sehore District 105 60 45 83 50 33 22 10 12 Sehore 14 7 7 14 7 7 Sehore ( U.A.) 14 7 7 14 7 7 Ashta 8 6 2 6 2 Ashta (U.A.) 2 2 Ichhawar 1 Nasrullaganj 69 40 29 63 38 25 6 2 4 Nasrullaganj (M) 6 2 4 6 2 4 Budni 13 6 7 13 6 7 Raisen District 94 66 28 28 16 12 66 50 16 Raisen 14 8 6 12 8 4 2 2 Raisen(M) 2 2 2 2 Gairatganj .. 2 2 .. 2 2 Begamganj 6 3 3 2 2 2 Begamganj(M) 2 " 2 Goharganj 52 44 52 44 Mandideep(N.M.) 42 38 4 42 38 Obedullaganj(M) 5 2 5 2 "3 Sultanpur(M) 5 4 5 4 1 Baraily 11 6 5 10 5 5 Badi(M) 6 2 4 6 2 Baraily(M) 4 3 4 3 " Silwani 3 1 2 1 2 Udaipura 4 2 2 4 2 2 BetUI District 16,279 6,332 7,947 14,801 7,549 7,252 1,478 783 695 BhamsClehi 5 4 1 5 4 1 Betul 16,149 8.251 7,898 14,755 7,522 7,233 1,394 729 665 Sarni (UA) 1,353 710 643 1,353 710 643

191 C-7 PART "(ii): DISTRIBUTION OF 'tHE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DiStRICTS, TeHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ----_.. ---..... _------.. _-".------.. _--_ .. _--- .. ------Sialel Oistrict/ Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 6 9 10

Betul (U.A.) 41 1. 22 41 19 22 Shahpur 40 U 18 40 22 18 Mullai 85 s& 30 1 1 84 54 30 Amla(M) 84 S4 30 84 54 30 Hoshangabad District 1,019 537 482 18 1,001 528 473 Khlrklya 69 n 32 69 37 32 Khirkiya (M) 69 !7 32 69 37 32 Harda 18 13 5 5 2 13 10 3 Harda (N.M.) 13 10 3 13 10 3 Itarsi 489 253 236 9 4 5 480 249 231 Ordnance Factory Ilarsi (N.M.) 238 128 110 238 128 110 ltarsl (U.A) 242 121 121 242 121 121 (A)ltarsi 240 1~O 120 240 120 120 (8) Bhilakhedi (N,M.) 2 1 2 1 HoIhangabad 116 58 58 116 58 58 Hoshangabad (M) 116 58 58 116 58 58 Babal 5 3 2 4 2 2 Babai(M) 4 2 2 4 2 2 SOhagpur 319 170 149 3 2 316 169 147 Sohagpur (M) 316 169 147 316 169 147 Piparia 3 3 3 3 Piparia (M) 2 2 2 2 Pachmarhi (U.A.) Pacttmarhl Canlt(Cantt) 1 1 Jabalpur 4,909 2,469 2,440 65 32 33 4.644 2.437 2.407 Murwara 487 253 234 5 4 482 249 233 Barhi (MJ 8 5 1 8 5 1 Murwara (Katni I(M.C.) 416 244 232 476 244 232 Vljay Raghavgarh 21 12 9 2 2 19 10 9 Kymore(M) 16 a 8 16 8 e Vljal raghavgarh (MJ 3 2 3 2 Slhora 26 13 -'3 3 22 12 lQ Majt10ll (M) " Sihora (M) 22 12 10 22 12 10 Patan 15 8 7 9 6 3 6 2 4 Katangl (M) Patan(M) 4 3 4 3 Shahpura 1M) 2 1 2 1 Jabalpur 4,360 2.163 2.1n 45 19 26 4.315 2,164 2.151 Panagar(M) 5 2 3 5 2 3 Barela (M) 2 2 2 Bargi (N.M.) Jabalpur (U,A.) 4,308 2.160 2.148 4.308 2,160 2,148 (A) Jabalpur 1,359 684 675 1.359 684 675 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 128 63 65 128 63 65 (e) Khamaria 602 294 308 602 294 308 . (0) G.C.F. Jabalpur (N.M,) 942 486 456 942 486 4S6 (El Bilpura (N.M.) 3 5 2 3

192 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHI;R TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) wrrH.1D,OOO OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(F) Vehicle Fact.Jabalpur (N.M.) 1,272 631 641 1,272 831 641 Narslltlhapur District 28 13 15 15 9 6 13 4 9 Gotegaon 18 8 10 9 5 4 9 3 8 Chhota Chhindwara (M) 9 3 6 9 3 6 Gadllrwara 6 4 2 6 4 2 Narsimhapur 4 3 4 3 Narsimhapur ( UA) 4 3 4 3 M"ndla District 58 31 27 25 16 9 33 15 18 Dindori 10 5 5 10 5 5 Mandla 18 8 10 3 2 15 6 9 Mandla ( U.A.) 10 5 5 10 5 5 Bamhani (M) 5 4 5 1 4 Nainpur 30 18 12 12 9 3 18 9 9 Nainpur(M) 18 9 9 18 9 9 Chhindwara District 18a 99 87 41 26 15 145 73 72 Amarwara 23 13 10 4 2 2 19 11 8 Amarwara (M) 19 11 8 19 11 8 Jamai 32 19 13 19 12 7 13 7 8 Jamai (M) 13 7 6 13 7 8 Parasia 94 48 46 18 12 6 76 36 40 Chikhli kalan-Parasia (U.A.) 76 36 40 76 36 40 (a) Chandameta Bularia (M) 36 20 16 36 20 16 (b) Badkuhi (M) 40 16 24 40 16 24 Chhindwara 33 17 16 33 17 18 Chhindwara (U.A.) 33 17 16 33 17 16 Sausar . 4 2 2 4 2 2 Sausar(M) 4 2 2 4 2 2 Seeni District 24 15 9 19 12 7 5 3 2 Lakhnadon 13 9 4 13 9 4 Seoni 6 3 3 6 3 3 8arghat 5 3 2 5 3 2 Barghat (N.A,) 5 3 2 5 3 2 Balaghat District 147 81 66 60 31 29 87 50 37 Katangi 4 3 3 2 Katangi (M) 1 I rIfOdi(N.M) 2 2 2 2 Balaghat 87 47 40 44 22 22 43 25 18 Balaghat (U.A.) 43 25 18 43 25 18 Baihar 56 31 25 15 8 7 41 23 18 Bamar (M) 13 7 8 13 7 8 Ukwa (N.M.) 28 16 12 28 16 12 Surguja District 16.557 8.660 7.897 9.438 4.880 4,558 7,119 3.780 3.339 Bharalpur 3 2 3 2 Pal 6.535 3.376 3.159 8.510 3.360 3,150 25 18 II Ramanujganj (M) 25 16 9 25 18 II WBdrafnagar 31 22 9 31 22 9 Pfatappur 20 13 7 20 13 7 Baikunthpur 1.187 619 568 320 184 156 887 455 412

193 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------Statel Dislrictl Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Charcha (N.M) 357 192 165 357 192 165 West Chirmiri (N.M) 136 69 67 136 69 67 Baikunth Pur (M) 51 29 22 51 29 22 Koria Block (N.M) 323 165 158 323 165 158 Samri 38 21 17 38 21 17 Manendragarh 5,203 2,781 2,422 67 36 31 5,136 2,745 2,391 Manendra Gam (M) 481 251 230 481 251 230 Khonga Pani (N.M) 311 162 149 311 162 149 Jhagrakhand (M) 536 281 257 538 281 257 Kurasia (UA) 3,806 2,051 1,755 3.806 2,051 1.755 (a) Kurasia (N.M.) 1,323 706 617 1,323 706 617 (6) N.C.P.H. Colliery (N.M) 1,231 672 559 1.231 672 559 (e) Gelha Pani (N.M) 48 25 23 46 25 23 (D) Doman Hill Collery (N.M) 435 243 192 435 243 192 (E) Chirmiri 769 405 364 769 405 364 Surajpur 552 293 259 63 36 27 489 257 <32 Surajpur (M) 112 61 51 112 61 51 Vishrampur (N.M) 377 196 181 377 196 181 Ambikapur 2,969 1,521 1,448 2,367 1,214 1,153 602 307 295 Ambikapur (U.A) 602 307 295 602 387 295 Lundra II 6 II 5 6 Sitapur 1 8 7 Bilaspur District 6.151 3,214 2,937 1,340 728 612 4,811 2,486 2,a25 Pendra Road 36 . 20 16 32 17 15 4 3 Gaurella (UA) 4 3 4 3 Pandariya 2 2 2 2 Pandariya (M) 2 2 2 2 Lormi 5 4 4 Kota 70 38 32 53 29 24 17 9 8 Ratanpur(M) 3 3 3 Kota (U.A,) 14 6 8 14 6 8 Katghora 1,186 652 534 967 524 443 219 128 91 Katghora (M) 22 15 7 22 15· 7 Jail (N.M.) 21 12 9 21 12 9 Gajra (N.M.) 21 14 7 21 14 7. Mongra (N.M.) 155 87 68 155 87 68 Korba 1.678 875 803 1,678 875 803 Korba (N.M.) 1,678 875 803 1,678 875 803 Mungeli 14 6 4 2 2 10 6 4 Munger; (UA) 10 6 4 10 6 4 Takhatpur 59 31 28 56 28 28 3 3 Takhatpur (M) 3 3 Bilaspur 2774 1,414 .1,360 97 58 39 2.677 1,356 1,321 Bilaspur (U,A) 2,677 1.356 1,321 2,677 1,356 1,321 (Al Bilaspur 1,475 731 744 1,4;'5 731 744 (B) Bilaspur Rly Colony (N.M 1 1,20 1 624 577 1,201 624 577 (e) Sirgiti (N M) , 1 1 Jan)glt 164 77 87 95 46 49 69 31 38

194 C-7 PART A(ii): DlSTRIBUnO" OF. THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 1Q,OOO OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel DistricV Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Naila Janjgir (M) 4 3 4 3 AkaJtara (M) 65 30 35 65 30 35 Chanpa 56 38 18 10 8 2 46 30 16 Champa eM) 46 30 16 46 30 16 Shakit 66 32 34 5 2 61 29 32 Sakti(M) 44 22 22 44 22 22 Naya Baradwar (M) 17 7 10 17 7 10 Bilha 28 18 10 3 2 25 16 9 Bodri(M) 6 3 3 .~ 3 3 Bilha (M) 19 13 6 19 13 6 Pamgarh 5 2 3 5 2 3 Oabhra 8 5 3 8 5 3 Raigarh District 4,974 2,538 2,436 2,678 1,312 1,366 2,296 1,226 1,070 Bagicha 8 5 3 8 5 3 Jashpur 36 25 11 2 34 24 10 Jashpur Nagar (M) 34 24 10 34 24 10 Kunkuri 42 25 17 42 25 17 Pathalgaon 32 20 12 3 2 29 18 11 Pathalgaon (M) 29 18 11 29 18 11 Udaipur (Oharamjaigarh) 4,200 2,082 2,118 2,563 1.239 1,324 1.637 843 794 Dharamjaigarh (M) 1,637 843 794 1,637 843 794 Gharghoda 40 27 13 31 21 10 9 6 :3 Gharghoda (M) 9 6 3 9 6 3 Raigarh 535 300 235 9 5 4 526 295 231 Raigarh (U.A.) 525 295 231 526 295 231, Kharsia 73 47 26 17 11 6 56 36 20 Kharsia (U.A.) 56 36 20 56 36 20 Sarangarh 8 7 1 3 3 5 4 1 Sarangarh (U.A) 5 4 1 5 4 1 Rajnandgaon District 287 159 128 96 61 35 191 98 93 Kawardha 6 5 6 5 1 Chhuikhadan 10 3 7 7 2 5 3 2 Chhuikhadan (M) 3 1 2 3 1 2 Khairagarh 18 8 8 16 8 8 Khairagarh (M) 16 8 8 16 8 8 Dongargarh 133 68 65 38 21 17 48 Dongargarh (M) 95 47 48 -95 47 48 Rajnandgaon 86 48 38 18 13 5 68 35 33 Rajnandgaon (M.C.) 6a 35 33 68 35 33 Dongargaon 4 3 4 3 Mohla 18 14 4 18 14 4 Ambagarh 14 10 4 5 3 2 9 7 2 Ambagarh Chowki (M) 9 7 2 9 7 2 OUrg District 5,020 2,682 2,358 88 58 30 4,932 2,604 2,328 Durg-Shilal Nagar (U.A,) 4,342 2,297 2,045 4,342 2,297 2,045 Nawagarh 9 5 4 9 5 4 Bemetara 5 4 5 4 Berta 2 1 2

195

26-2 RGI!ND/2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10.000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS. TEHSllS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 4 5 6 7 8 9 10

Dhamdha 183 98 85 183 98 85 Dhamdha{M) Ahiwara (M) 149 79 70 149 79 70 Kumhari (N.M) '34 19 15 34 19 15 Durg 3,480 1,848 1,632 24 lB 6 3,456 I,B30 1,626 Ourg-6hilai Nagar (UA)(part-1) 3,456 1,630 1626 3,456 1,830 1,626

(a) Durg 183 93 90 183 93 ~o (b) Bhilainagar 2,584 1,353 1,231 2.584 1,353 1,231 (c) Kohka 266 149 117 266 149 117 (D)Chhaoni (N.M.) 312 174 138 312 174 138 (F) Jamul (N.M.) 111 61 50 111 61 50 Patan 906 480 426 20 13 7 886 467 419 Patan (M) Durg-Bhilainagar (UA)(part-ll) BBS 467 419 886 467 419 Charoda 669 352 317 669 352 317 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 217 115 102 217 115 102 Gunderdehi 5 2 3 2 3 Dondilohara 14 9 14 9 5 Sanjari Balod 416 215 201 9 6 3 407 209 198 Balad (M) 25 11 14 25 11 14 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 372 194 178 372 194 176 Kumud Katta (N.M) 10 4 6 10 4 6 Raipur District 8,746 4,323 4,423 6,111 2.967 3.144 2.635 1.356 1,279 Simga 38 16 22 34 13 21 4 3 1 Simga(M) 4 3 1 4 3 Bhatapara 52 26 26 2 1- 50 25 25 Bhatapara(M) 50 25 25 50 25 25 Balada Ba2ar 58 30 28 44 23 21 14 7 7 Baloda Ba2ar(M) 14 7 7 14 7 7 Kasdol 24 11 13 24 11 13 Bilaigarh 14 7 - 7 14 7 7 Saraipali 9 5 4 S 3 3 3 2 Sarai pali{M) 3 2 3 2 Raipur 8,385 4,136 4.249 5,895 2,861 3,034 2,490 1,275 1,215 Arang(M) 7 4 3 7 4 3 Gobranawa para(M) 17 5 12 17 5 12 Raipur (U.A.) 2,466 1,266 1,200 2,4613 1,266 1,200 Mahasamund 62 28 34 29 11 18 33 17 16 Pitflora (M) Mahasamund (M) 33 17 16 33 17 16 Bagbaha (M) Rlijim 3 5 8 3 5 Kurud 10 5 5 4 4 6 5 Kurud (M) 6 5 6 5 Dhamtari 51 30 21 28 15 13 23 15 8 Dhamtari{M) 23 15 8 23 15 9 Bindranawagarh (Gariaband) 17 15 2 16 14 2 Gariaband (N.M.)

196 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OFTHE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INotA LEVEL STATE, D1STRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Languagei Mother Tongue! Tolal Rural Urban ----.;..~~---- .. ------.. ------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 567 8 9 10

Nagri 7 2 7 5 2 Tilda 11 6 5 11 6 5 Tilda Newra(M) 11 6 5 11 6 5 Bastar District 70,599 36,375 ' 34,214 65,961 34,038 31,923 4,628 2,337 2,291 Charama 19 9 19 19 9 10 Bhanupratappur 236 119 117 236 119 117 Kanker 276 141 135 113 66 47 163 75 aa Kanker (U.A.) 163 75 88 ' 163 75 88 Antagarh 52 22 30 52 22 30 Keshkal 140 63 77 140 63 77 Pakhanjur 62.263 32,133 30,130 62,263 32,133 30,130 Narayanpur 929 486 443 929 486 443 Kondagaon 1,745 838 907 694 342 352 1,051 496 555 Kondagaon (M) 1,051 496 555 1,051 496 555 Jagdalpur 1.945 983 962 478 250 228 1,487 733 734 Jagda!pur (U.A.) 1.467 733 734 1,487 733 734 Bhopal pattnam (Matdand) 9 4 9 5 4 Bijapur 25 12 13 25 12 13 Dantewada 2,419 1,274 1,145 472 241 231 1,947 1,033 914 Bade Bacheli (N.M.) 880 464 416 880 464 "'6 Kirandul (N.M.) 1,067 569 498 1,087 569 ..98 Kanta 531 290 241 531 290 241

3 Gujaratl 1, Gujarati Madhya Pradesh 182,89" 93.967 88,927 56,766 29,284 27,82 1K,128 ",683 61,445 Morena District 459 246 213 50 35 15 409 211 198 Morena 33 22 11 21 16 5 12 6 6 Bamor (U.A.) 6 2 4 6 2 4 Morena (M) 6 4 2 8 4 2 Bijaipur 2 1 2 Sheopur kalan 1M) 392 202 190 392 202 190 Badoda (M) 5 3 2 5 3 2 Sheopur 424 223 201 27 18 9 397 205 192 Bhind District 7 4 ~ 5 3 2 2 Ater 4 2 2 4 2 2 Gohad 3 2 2 Gohad (M) 2 1 1 2 1 1 Gwalior District 723 398 325 70 34 36 653 36<1 269 Gird 591 321 270 57 27 30 534 2IW 240 Gwalicr(U,A,) 534 294 240 534 2IW 240 (a) GWalior (M.C.) 477 256 221 4n 256 221 (b) Morar (Cantt) 57 38 19 57 38 19 Pichhor 132 77 55 13 7 6 119 70 49 Bilaua (M) 70 37 33 70 37 33 Tekanpur (N.M) 21 15 6 21 15 S Dabra (M) 28 18 10 28 1. 10 Datia District 121 66 55 100 56 44 21 1tl 11

197 C~7 PART A(ji): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECifiED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORI: SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel Districtl Tehsill Town Persons Males 'Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Datia 121 66 55 100 56 21 10 11 Datia (M) 21 10 11 21 10 11 Shivpuri District 535 280 255 516 269 247 19 11 8 Shivpuri 123 67 56 104 56 48 19 11 8 Shivpuri (M) 19 11 8 19 11 8 Karera 26 13 13 26 13 13 Kolaras 386 200 186 386 200 186

Guna District 1.47~ . 764 712 1,304 667 637 172 97 75 Isagarh 1 1 Guna 985 498 487 894 446 448 91 52 39 Guna(M) 91 52 39 91 52 39 Ashok Nagar 161 87 74 137 78 61 24 II 13 Ashok Nagar (M) 24 11 13 24 II 13 Raghogarh 301 158 143 247 128 121 54 32 22 V~aypur (N.M.) 46 27 19 46 27 19 Raghogarh (M) 8 5 3 B 3 Mungawali 21 13 18 11 7 3 Mungaali (U.A.) 3 2 3 2 Kumbhraj Chachaura 6 6 6 6 Tikamgarh District 92 45 47 60 26 34 32 19 13 Niwari" 60 26 34 60 26 34 Tikamgarh 32 19 13 32 19 13 Tikamgarh (M) 32 19 13 32 19 13 Chhalarpur District 221 113 108 190 100 90 31 13 18 N~wgong 3 2 3 2 Harpalpur (M) 3 ,­ 3 1 2 Chhatarpur 27 II 16 27 11 16 Chhatarpur (U.A) 27 11 16 27 11 16 Rajnagar Khajuraha (N.M.) 1 Bijawar 190 100 90 190 100 90 Panna District 69 42 27 52 31 21 17 11 6 Ajaigarh 17 13 4 17 13 4 Panna 41 21 20 35 18 17 6 3 3 Panna (U.A.) 6 3 3 6 3 3 Pawai 11 e 3 11 8 3 Pawal (NA) 11 a 11 8 3 Sagar District 1,656 915 741 54 30 24 1,602 885 717 Bina 27 17 10 2 3 22 15 7 Bina Etawa (U.A,) 22 15 7 22 15 7 (a) Bina-Etawa Rly. Colony (M) 22 15 7 22 15 7 Khurai 20 11 9 20 11 9 Khurai (U.A.) 20 11 9 20 11 9 Banda 13 7 6 13 7 6 Banda (M) 13 7 6 13 6 Sagar 1,561 857 704 45 26 19 1.516 831 685 Rahatgarh (M) 12 12 7

198 C·7 PART A(li): DISTRIBUTION OF THE ~OTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN S~HEDULE WII) wn'li 10,000 OR MORE SPEAKERS' AT INDiA lEVEL STATE, DISTRICTS,.TEHSILS AND TOWNS,; 1991 languagel Mother Tongue! Total ._-_.Rural -----_._..,---Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males__ Females Persons MaleS' Females 2 3 4 5 ~.. 7 8 9 10

Dhana (N.M.) 3 3 3 3 Sagar (U.A) 1,501 821 fl80 1.501 821 680 (a) Sagar 1,350 709 641 1.350 709 641 (8) Sagar Cantt. (CanU) 151 112 39 151 112 39 Garhakota 10 7 3 10 7 3 Garhakota (M) 10 7 3 10 7 3 Rehli 24 15 9 2 2 20 13 T RehU(M) 20 13 7 20 13 7 Deori I Ceori (M) 1 Damoh District 996 510 486 456 247 209 540 263 277 Hatta 152 72 80 19 11 8 133 61 72 Halta (M) 133 61 72 133 61 72 Batiyagarh 6 3 5 8 3 5 Pathariya 38 20 18 38 20 18 Damoh 716 366 352 311 164 147 407 202 205 Hindoria (N.A.) 14 7 7 14 7 7 Damoh (U.A.) 393 195 198 393 195 198 Jabera 57 37 20 57 37 20 Tendukheda 23 12 11 23 12 11 Satna District 639 332 307 52 24 28 587 308 279 Raghurajnagar 501 260 241 11 4 7 490 256 234 Birsinghpur (M) 3 3 3 3: Kothi (M) 13 8 5 13 8 5 Jaitwara(M) 3 2 1 3 2 1 Satna (U.A.) 471 243 228 471 243 . '228 Nagod 38 20 18 38 20 18 Nagod (M) 18 7 11 18 7 11 Unchahara (M) 20 13 7 20 13 Amarpatan 2 3 2 Amarpatan (M) 3 2 3 2 Maihar 97 50 47 41 20 21 56 30 26 Maihar (M) 56 30 26 56 30 26 Rewa District 92 52 30 12 7 5 70 45 25 Teonthar 7 4 7 4 3 Sirrnour 2 2 2 Sirmour (M) 2 2 Huzur 73 46 27 3 2 68 43 25 Rewa (M.C.) 68 43 25 68 43 25 Shahdol District 362 182 180 20 7 13 342 175 167 Beohari 1 1 Khand (M) 1 Bandhogarh 9 6 Umaria (M) 9 6 3 9 6 Sonagpur 226 112 114 225 111 . 114 Pali(UA) 21 10 11 21 10 11 ShaMol (U.A.) 140 69 71 140 69 71 (a) Shahdoi (M) 140 69 71 140 69 71

199 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND 'TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue} Total Rural Urban Statel Districtl Tehsifl Town Persons Males Females Persons Males !=emales Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Burhar-Dhanpuri (U.A.) 64 32 32 64 32 32 (a) Burhar (M) (b) Dhanpuri Nargada H. Dafai (M 10 5 5 10 5 -(C) Amlsi (N.M.) 54 27 27 54 27 27 Kolma 53 26 27 53 26 27 Bijuri(M) 5 1 4 5 4 Kotma (M) 46 -25 23 48 25 23 Anuppur 72 37 35 18 5 13 54 32 22 Kelhauri (Chachai) (N.M.) 7 5 2 7 5 2 Bangawan (N.M.) 2 2 Pasan (M) 13 4 13 4 Anuppur(M) 24 12 12 24 12 12 Jaitharl (M) 8 5 3 a 5 3 Pushparajgarh Sidhi District 63 35 28 25 12 13 38 23 15 Gopad Banas 26 16 10 26 16 10 Sidhi (M) 26 16 10 26 16 10 8eosar 9 2 7 9 2 7 Singrauli 28 17 11 16 10 6 12 7 5 Morwa (N.M.) 3 2 3 2 Vindhya Nagar (N.M) 3 2 3 2 Amlori COlliery (N.M.) 2 1 2 1 Baidhan (N.M.) 4 2 2 4 2 2 Mandsaur District 10,006 4,924 5,082 2,936 1,485 1,451 7,070 3,439 3,631 Jawad 1,973 935 1,038 1,082 519 543 911 416 495 Singoli (M) 2 2 2 2 Ratangath (M) 586 265 321 586 265 321 Di~en (M) Jawad (M) 322 148 174 322 148 174 Neemuch 1,366 993 673 9 5 4 1,357 688 669 Neemuch (U.A.) 1,218 620 ~ 598 1,218 620 598 Jiran (M) 139 68 71 139 68 71 Manasa 1,279 603 676 290 142 14e 989 461 528 Rampura (M) 823 373 450 823 373 450 Manasa (M) 166 88 78 166 88 78 Bhanpura 1,251 635 616 763 406 357 488 229 259 Bhanpura (M) 488 229 259 488 229 259 Malhargarh 104 47 57 20 13 7 84 34 50 Malhargarh (M) 16 8 8 16 8 8 Narayaogarh (M) 29 11 18 29 11 18 Pipliya Mandi (M) 39 15 24 39 15 24 Garoth 253 126 127 23 14 9 230 112 118 Garoth (U.A.) 51 22 29 51 22 29 Shamgarh (M) 179 90 89 179 90 89 Mandsaur 2,864 1,422 1,442 10 4 6 2,854 1,418 1,436 Mandsaur (M) 2,854 1,418 1,436 2,854 1,418 1,436 Sitamau 916 463 453 759 362 377 157 81 76 Sitamau (M) 157 81 76 157 81 76

200 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE ~OTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 La[\guage{ Mother Tongue/ Tolal Rural Urban

Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

RaUam District 6,545 4,363 4,1132 312 171 141 6,233 4,192 4,041 Jaora 1,233 601 632 63 34 29 1,170 567 603 Jaora (UA) 1,141 555 586 1,141 555 586 Piploda (M) 29 12 17 29 12 17 Alai 129 60 69 19 11 B 110 49 61 Alot(M) 28 8 20 28 . 8 20 Tal (M) 82 41 41 82 41 41 Sailana 338 174 164 7 4 3 331 170 161 Sail ana (UA) 331 170 161 331 170 161 BaJna 99 50 49 99 SO 49 Ratiam 6.146 3,478 3,268 124 72 52 6,622 3,406 3,216 Namli (M) 4 3 1 4 3 1 Ratlam (U.A) , 6,618 3,403 3,215 6,618 3,403 3,215 (a) Ratlam (MoC) 6,250 3,192 3,058 6,250 3,192 3,058 (b) Ratlam Rly Colony (NoM) 368 211 157 368 211 157 Uliain District 10,474 5,313 5,161 284 147 137 10,190 5,166 5,024 Khacharod 752 397 355 24 11 13 728 386 342 Nagda (M) 338 189 149 338 189 149 Khachrod (M) 378 190 188 378 190 18a Unhel (M) 12 7 5 12 7 5 Mahidpur 102 48 54 14 7 7 88 41 47 Mahidpur (M) 88 41 47 88 41 47 Ghatiya 119 63 56 119 63 56 Tarana 114 61 53 3 3 111 58 53 Tarana (U.A.) 111 58 53 111 58 53 Ujjain 8,669 4,390 4,279 27 12 15 8,642 4,378 4,264 Ujjain (U.A.) 8,642 4,378 4,264 8,642 4,378 4,264 Badnagar 718 354 364 97 51 46 621 303 318 Badnagar (U.A.) 621 303 318 621 303 31B Shajapur District 1,779 900 879 326 168 158 1,453 732 721 Susner 105 49 56 104 49 55 Susner(M) 104 49 55 104 49 55 Nalkheda 146 72 74 76 39 37 70 33 37 Nalkheda (M) 70 33 37 70 33 37 Badod 95 46 49 46 23 23 49 23 26 Badod (M) 49 23 26 49 23 26 Agar 43 24 19 43 24 19 Agar(M) 43 24 19 43 24 19 Shajapur 948 482 466 72 35 37 876 447 429 Shajapur (M) 777 393 384 777 393 384 Maksi (M) 99 54 45 99 54 45 Shujalpur 385 195 190 74 39 35 311 156 155 Shujalpur (M) 293 146 147 293 146 147 Akodia (M) 18 10 B 18 10 B Kalapipal 57 32 25 57 32 25 Dewas District 5,356 2,740 2,616 o 4,158 2,117 2,041 1,198 623 575 Sonkatch 120 61 59 12 6 6 108 55 53 Bhaurasa (M) 41 22 19 41 22 19

201 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE \hll) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1S31 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sonkalch (M) 67 33 34 67 33 34 Dewas 1,074 555 519 83 36 47 991 519 472 Dewas(M.C) 991 519 472 991 519 472 Kannod 6 4 2 2 Kannod (U.A.) 1 1 Bagli 4,130 2,110 2,020 4,047 2,068 1,979 83 42 41 Hatpiplaya (M) 9 5 4 9 5 4 Bagli (M) 74 37 37 74 37 37 Khalegaon 26 10 16 11 4 7 15 6 9 Khalegaon (M) 15 6 9 15 6 9 Jhabua District 10,489 5,354 5,135 6,360 3,268 3,092 4,129 2,086 2,043 Thandla 396 203 193 218 122 96 178 81 97 Thandla(M) 1-78 81 97 178 81 97 Petlawad 362 202 160 189 107 82 173 95 78 Bamnia (N.A.) 114 68 46 114 68 46 Petlawad(U.A) 59 27 32 59 27 32 Meghnagar 1,179 626 553 1,179 626 553 Jhabua 734 383 351 459 238 221 275 145 130 Jhabua (M) 275 145 130 275 145 130 Bhabra 2,030 1,065 965 1,409 737 672 621 328 293 Bhabra(UA) 621 328 293 621 328 293 Jobat 580 305 275 424 226 198 156 79 77 Jobat(M) 156 79 77 156 79 77 Alirajpur 4,914 2,416 2,498 2,358 1,142 1,216 2,556 1,274 1,282 Alirajpur(M) 2,556 1,274 1,282 2,556. 1,274 1,282 Rallapur 294 164 140 124 70 64 170 84 66 Ranapur (M) 170 84 86 170 84 '86 Dhar District 7,941 4,D94 3.847 5,648 2,839 2.709 2,393 1,255 1,138 Baclnawar 234 117 117 75 41 34 159 76 83 Badnawar(M) 159 76 63 159 76 83 Sardarpur 611 321 290 416 209 207 lS5 112 83 Sardarpur-Rajgarh (M) 195 112 ~63 195 112 83 Dhar 2.713 1.421 1.292 2.150 1.098 1.052 563 323 240 Dhar(M) 502 273 229 502 273 229 Pithampur(N.M.) 61 50 11 61 50 11 Gandhwalli 21 11 10 21 11 10 Kukshi 2,950 1.506 1.444 1.975 1,018 957 975 488 487 Bagh(N.M.) 8 6 2 8 6 2 Kukshi(M) 967 482 485 967 482 485 Manawar 1,275 651 624 877 445 432 398 206 192 Manawar (M) 398 206 192 398 206 192 Dharampuri 137 67 70 34 17 17 103 50 53 Dhamnod(M) 64 32 32 64 32 32 Dharampuri (M) 39 18 21 39 18 21 indore District 22,717 11,578 11.139 937 484 453 21,780 11,094 10,688 Depalpur 565 286 279 312 158 154 253 128 125 Runj; Gau!ampura (M) 107 51 56 107 51 56 Depalpur (M) 54 30 24 54 30 24

202 C-7 PART A(ii~: DlSTRIBUOON OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACftOF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Motber Tonguel Total Rural Urban Statel DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Setma (M) 92 4.7 45 92 47 45 Sawer 46 24 22 41 21 20 5 3 2 Sawer(M) 5 3 2 5 3 2 Indore 20,546 10.490 10.056 412 215 197 20,134 10,275 9,_ Rau (M) 163 79 84 163 79 84 Indore (U.A., 19,971 10,196 9,775 19,911 10.196 9,775 Mhow 1,560 778 782 172 90 82 1,388 ssa 7c)C) Mhow caOU (UA) 1.315 651 664 1,315 651 664 Mhowgaon (M) 19 10 9 19 10 9 Manpur (N.A.) 54 27 27 54 27 27 West Nimar District 27.041 13,798 13,243 19,335 9,898 9,437 7,706 3,900 3,806 Barwaha 1,970 1,061 909 1,287 683 604 683 37a 305 Barwaha (UA) 383 212 171 383 212 171 Sanawad (M) 300 166 134 300 166 134 Maheshwar . 1.127 546 581 721 355 366 406 191 215 Maheshwar (N.M.) 319 146 173 319 146 173 Mandleshwar (M) 87 45 42 87 45 42 Kasrawad 237 117 120 200 104 37 ~1 '6 Kasrawad (M) 37 21 16 37 21 16 8arwani 3.324 1.613 1,711 2,199 1.106 1,093 1,125 507 818 8arwani (M) 1,125 507 618 1.125 507 618 Thikri 4,276 2,163 2,113 2,664 1,350 1,314 1.612 813 799 Anjad(M) 1,612 813 799 1,612 813 799 Rajpur 965 503 462 340 436 404 125 67 58 Rajpur (M) 125 67 58 125 67 58 Segaon 146 72 74 146 72 74 Bhikangaon 333 178 155 315 168 147 19 10 8 Bhikangaon (M) 18 10 8 18 10 8 Khargone 9,254 4.164 4.490 7,880 4.058 3,822 1,374 706 668 Khargone (M) 1,374 706 666 1,374 706 668 Pansemal 3,685 1,892 1,793 2,345 1,204 1,141 1,340 688 652 Pansemal (M) 427 219 208 427 219 208 Khetia (M) 913 469 444 913 469 444 Sendhwa 1,377 716 661 391 197 194 986 519 467 Sendhwa (MJ 986 519 467 986 519 457 Bhagwanpura 86 45 41 86 45 41 Jhiranya 261 128 133 261 128 133 East Nimar (Khandwa) District 21,406 10,993 10,413 6,310 3.265 3.045 15,096 7,728 7,358 Harsud 50 24 26 34 17 17 16 7 9 Harsud (M) 16 7 9 16 7 9 Khandwa 5,158 2.633 2,525 2,403 1,239 1.164 2,755 1,394 1,361 Mundi (M) 103 43 60 103 43 60 Khandwa (M.C) 2,652 1,351 1,301 2.65:;! 1.351 1,301 Pandhana 707 360 347 701 359 342 6 5 Pandharia (M) 6 1 5 S 1 5 Burhanpur 15,491 7.976 7.515 3,172 1.650 1.522 12,319 6,326 5,993 Nepanagar (N.M) 499 262 237 499 262 237 Shahpur (M) 54 32 22 54 32 22

203

27-2 RGl'ND2003 C-T PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Surhanpur (M. C) 11,766 6,032 5,734 11.766 6.032 5,734 Rajgarh District 900 471 429 719 374 345 161 97 84 Jirapur 9 5 4 9 5 Jirapur (M) 9 5 4 9 4 Khilchipur 159 82 77 155 81 74 4 3 Khilchipur (M) 4 3 4 Rajgarh 461 235 226 424 215 209 37 20 17 Rajgarh (M) 37 20 17 37 20 17 Siaora 164 92 72 94 60 44 70 42 28 Siaora (M) 70 42 28 70 42 28 Sarangpur 86 46 40 42 24 18 44 22 22 Pachore (M) 21 11 10 21 10 Sarangpur (M) 23 11 12 23 11 12 Narsingarh 21 11 10 4 4 17 7 10 Narsingarh (M) 12 6 6 12 6 6 Soda (M) 5 4 5 1 4 Vidisha District 373 180 193 178 92 86 195 88 107 Sironj 165 89 76 150 82 68 15 7 8 Sironj(M) 15 7 8 15 7 6 Basocla 75 31 44 75· 31 44 Sasocla (M) 75 31 44 75 31 44 Nateran 4 2 2 4 2 2 Gyaraspur 19 7 12 19 7 12 Viclisha 110 51 59 5 4 105 50 55 Vidisha (M) 105 50 55 105 50 55 Bhopal District 3,347 1,783 1.564 2 2 3,345 1,781 1,564 Berasia 4 2 2 2 2 2 2 Berasia (M) 2 2 2 2 Huzur 3,343 1,781 1,562 3,343 1,781 1,562

Bhopal (M.C) 3,343 1,781 .~1.562 3,343 1,781 1,562 Sehare District 667 326 341 545 261 284 122 65 57 Sehara 94 47 47 94 47 47 Sehore (UA) 94 47 47 94 47 47 Ashta 10 7 10 7 3 Ashta (UA) 10 7 10 7 3 Ichhawar 11 6 5 6 3 3 Ichhawar (M) 6 3 3 6 3 Nasrullaganj 7 5 6 4 2 Nasrulla Gan) (M) 6 4 6 4 2 Budni 545 261 284 539 257 282 6 4 2 Rehti (M) 6 4 2 6 4 2 Raisen District 125 70 55 83 48 35 42 22 20 Raisen 17 3 9 17 9 Begamganj 3 2 3 2 Begamganj(M) 3 2 3 1 2 Goharganj 10 6 8 5 3 Mandideep(N.M.) 2 2 2 2 Obedullaganj(M)

204 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue/ Total Rural Urban

State! District/ Tehsil! Tdwn Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sultanpur(M) 2 3 2 Baraily 88 51 37 63 38 25 25 13 12 Bad; (M) 4 5 9 4 5 Baraily(M) 16 9 7 16 9 7 lJdaipura 7 4 3 6 3 3 Udaipura(M) 6 3 3 6 3 3 Betul District 1,068 567 501 250 143 107 818 424 394 Bhainsdehi 151 82 69 102 58 44 49 24 25 Bhainsdehi (M) 49 24 25 49 24 25 Betul 571 310 261 25 19 6 546 291 255 Sami (UA) 57 30 27 57 30 27 Betul Bazar (M) Betul(UA) 488 260 228 488 260 228 Shahpur 18 7 11 18 7 11 Multa! 328 168 160 105 59 46 223 109 114 Amla(M) 102 49 53 102 49 53 Muitai (U.A.) 121 60 61 121 60 61 Hoshangabad District 1,744 905. 839 301 156 145 1,443 749 694 Khirkiya 301 150 151 42 .21 21 259 129 130 Khirkiya (M) 259 129 130 259 129 130 Harda 600 319 281 34 20 14 566 299 267 Harda (N.M.) 566 299 267 566 299 267 Timarni 127 62 65 127 62 65 Sean; Malwa 11 4 7 10 4 6 Seoni Malwa (M) 10 4 6 10 4 6 Itarsi 382 205 177 9 8 373 197 176 Ordnance Factory Itarsi (N.M.) 15 9 6 15 9 6 Itarsi (U.A) 358 188 170 358 18S 170 (A)llarsi 350 183 167 350 183 167 (B) Bhiiakhedi (N.M.) B 5 3 8 5 3 Hoshangabad 31 14 17 31 14 17 Hoshangabad (M) 31 14 17 31 14 17 Baba; 69 35 34 69 35 34 Sohagpur 16 8 8 7 4 3 9 4 5 Sohagpl![ (M) 9 4 5 9 4 5 PiPar;a 195 102 93 195 102 93 Piparia (t,,) 163 63 80 163 83 80 Pachmarhi (UA) 32 19 13 32 19 13 (B) Pachmarhi Cantt{Cantt) 32 19 13 32 19 13 Bankhedi 12 6 6 12 6 6 Jabalpur District 4,854 2,522 2,332 359 189 170 4,495 2,333 2,162 MurNara 580 300 280 325 171 154 255 129 126 Barhi (M) 4 2 2 4 2 2 Murwara (Kailli J(M.C.) 251 127 124 25.1 127 124 Vijairaghavgarh 281 150 137 287 150 137 Kymore (U.A.) 287 150 137 287· 150 137 Sihora 51 28 23 25 13 12 26 15 11 Majhol; (M) 10 5 5 10 5 5

205 C-7 PART A(ii): DISTRtBUnON OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFt'ED IN SCHEDULE VIII) WITH 10.000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS -1991 languagel Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sihara (M) 16 10 6 18 10 6 Patan 21 13 8 21 13 8 Katangi(M) 15 9 6 15 9 6 Shahpura (M) 6 4 2 6 4 2 Jabalpur 3,915 2,031 1,884 9 5 4 3,906 2,0213 1,880 Panagar (M) 10 4 6 10 4 6 Bargi (N.M.) 1 Jabalpur (UA) 3,895 2,022 l,B73 3.895 2,022 1,873 (A) Jabalpur 3,501 1,778 1,723 3.501 1.778 1,723 (B) Jabalpur Gantt. (Gantt) 158 116 42 158 116 42 (G) Khamaria 106 61 45 106 61 45 (D) G.G.F. Jabalpur (N.M.) 31 13 18 31 13 18 (E) Bilpura (N.M.) 36 19 17 36 19 17 (F}VehiCle FacUabalpur (N.M.) 63 35 28 63 35 28 Narsimhapur District 202 108 94 29 14 15 173 94 79 Gotegaon 21 11 to 18 9 9 3 2 Chhota Chhindwara (M) 3 2 1 3 2 1 Gadarwara 91 46 45 , 91 46 45 Gadarwara (M) 91 46 45 91 46 45 Narsimhapur 55 32 23 11 5 G 44 27 17 Narsimhapur ( U.A.) 44 27 17 44 27 17 Kareli 35 19 16 35 19 16 Kareli(M) 35 19 t6 35 19 16 Mandie District 181 92 69 47 22 25 134 70 64 Dindari 29 14 15 8 ,5 21 11 10 Dindori(M) 21 11 10 21 11 10 Mandla 128 65 63 38 19 90 46 44 Mandla (U.A.) 84 42 42 84 42 42 Bamhani (M) 6 4 2 6 4 2 Nainpur 24 13 t1 23 13 10 Nainpur (M) 23 13 to 23 13 10 Ghhindwara District 1,502 779 723 t75 94 81 1,327 685 642 Tamia 3 2 3 2 Amarwara 2 2 Amarwara (M) 2 2 Jamai 229 t13 116 62 29 33 t67 84 83 Jamai (M) 93 43 50 93 43 50 Kau Chhapar (N.M) 11 7 .4 11 7 4 Damua(N.M) 13 7 6 13 7 6 Pal Chorai (N.M) 50 27 23 50 27 23 Parasia 125 64 61 125 64 61 Ctlikhlikalan-Parasia (VA) 125 64 61 125 64 61 (C) Chandameta Butaria (M) 10 4 6 10 4 6 (D) NeutaD Ghikhli Kalan (M) 14 7 7 14 7 7 (G) Dongar Parasia (M) 101 53 48 101 53 48 Ghhindwara 559 295 264 54 28 26 505 267 238 Chhindwara (UA) 505 267 238 505 267 238 Sausar t38 80 58 53 34 19 85 46 39

2C6 C·7 PARi Alii): uj5TRiBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER cACii OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VII', WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, reHSILS AND TOWNS -1991 Langl.lage/ Mother Tongue/ Total Rural Urban

State! DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

S

Pal ~£> ~O Ii 16 10 6 RamanuJganj (M) 16 10 6 16 10 6 Wadrafnagar 4 3 4 3 Balkunthpur 74 44 30 11 8 3 63 36 27 Charama (N.M.) 2 2 1 West Chirmiri (N.M) 36 20 16 36 20 16 8aikunlhpur (M) 25 15 10 25 15 10 Manendragarh 354 195 159 352 194 158 Manendragarh (M) 123 69 54 123 69 54 Khonga pani (N.M) 4 2 2 4 2 2 Jhagrakhand (M) 13 8 13 8 5 Kurasia (U.A.) 212 115 97 212 115 97 (A) Kurasia (N.M.) 6 5 11 6 5 (B) N.C.P.H. Colliery (N.M) 83" 45 38 83 45 38 (0) Doman Hill Colliery (N.M) 2 1 1 2 1 1 (E) Chirmiri 116 63 53 116 63 53 SuraJPur 29 14 15 13 7 6 16 7 9 Surajpur (M) 5 2 3 5 2 3 Vishrampur (N.M) 11 5 6 5 6 Ambikapur 93 45 48 4 3 89 44 45

207 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THIS LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Towil Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ambikapur (U .A) 89 44 45 89 44 45 Bilaspur District 4.142 2,136 2.006 752 356 394 3,390 1.778 1,612 Pendra Road 28 13 15 20 11 8 4 4 Gaurella (UA) 7 4 ;) 7 4 3 Pendra (U.A., 1 Pandariya 63 31 n- 63 31 32 Lormi 24 11 13 1 23 10 13 lormi (M) 23 10 13 23 10 13 Kota 128 67 61 128 67 61 Ralanpur (M) 11 5 6 11 5 6 Kola (U.A.) 117 62 55 117 62 55 Kalghora 233 115 118 191 93 98 42 22 20 Kalghora (M) 10 5 10 5 Jail (N.M.) 28 14 14 28 14 14 Mongra (N.M.) 4 3 1 4 1 Korba 661 354 307 45 22 23 616 332 284 Korba (N.M.) 616 332 284 616. 33:2 284 Mungeli 108 55 53 65 33 32 43 U 21 Mungeli (UA) 43 22 21 43 22 21 Takhalpur 87 41 46 2 84 39 45 Takhatpur (M) 84 39 45 84 39 45 Bilaspur 2,299 1,194 1,105 123 62 61 2,176 1,132 1,2-44 Bifaspur (U.A) 2,176 1,132 1,044 2,176 1,132 1,044 (A) Bilaspur 2,118 1,096 1,022 2,118 1 096 1,022 (8) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 53 33 20 53 33 20 (C) Sirgili (NM.) 5 3 2 5 3 2 Janjglr 172 77 95 104 41 63 , 68 36 32 Baloda (M) 27 14 13 27 14 13 Naila Jalljgir (M) 18 9 18 9 9 Akaltara (M) 20 11 20 11 9 Shivri Narayan (M) 3 2 3 Champa 174 96 7S 4 3 170 95 75 Champa (M) 170 95 75 170 95 75 Sakli 38 20 18 15 8 7 23 12 11 Sakli (M) 6 4 2 6 4 2 Naya Baradwar (M) 17 8 17 8 9 Bllha 9 2 9 7 2 Bilha (M) 9 2 9 7 2 Pamgarh 115 52 63 115 52 63 Dabhra 3 3 3 3 Raigarh District 1,017 518 499 64 35 29 953 483 470 Bageecha 4 4 3 Jashpur 11 6 5 11 6 5 Jashpur Nagar (M) 11 6 5 11 6 5 Kunkuri 4 4 B 4 4 Pathalgaon 4 5 9 4 5 Palhalgaon (M) 9 4 5 9 4 5 Udaipur (Dharamjaigarh) 39 22 17 5 4 2 33 18 15

208 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OFTHE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EAC!-i OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban

State! District! TehsiU Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dharamjaigarh 1M) 33 18 15 33 18 15 Raigarh 715 367 346 14 8 6 701 359 342 Raigarh (UA) 701 359 342 701 359 342 Kharsia 203 99 104 27 14 13 176 85 91 Kharsia (U.A.) 176 85 91 176 85 91 Sarangarh 28 13 15 2 3 23 11 12 Sarangarh (U A) 23 11 12 23 11 12 Rajnandgaotl District 3.329 U55 1,574 693 406 287 2,636 1,349 1,287 Kawardha 2i'6 15:\ 123 156 93 63 120 60 60 Kawardha (M) 120 50 60 120 60 60 Chhuikhadar 98 63 35 92 59 33 6 4 Gandai (M) 6 4 2 5 4 Khairagarh 184 109 75 82 49 33 102 60 42 Khairagarh (tvll 102 60 42 lQ2 60 42 Dongargarh 260 137 123 15 7 245 130 115 Dongargarh (M) 245 130 115 245 130 115 Rajnandgaon 2.306 1.175 1,131 167 94 73 2,139 1,081 1.058 Rajnandgaon (M.C.) 2,139 1,081 1,058 2,139 1,081 1,058 Dongargaon 110 64 46 101 59 42 9 5 4 Dongargaon a·Jl) 9 5 4 9 5 Mohla 17 8 9 17 8 9 Ambagarh 78 46 32 63 37 26 is 9 6 Ambagarh Chowkl (M) 15 6 15 9 6 Durg District 6,503 3,470 3033 897 511 386 5,606 2.959 2,647 Navagarh 67 40 27 67 40 27 Bemetara 184 100 84 57 38 19 127 62 65 Bemetara (M) 127 62 55 127 62 65· Saja 59 33 26 18 a 10 41 25 16 Khamharia (M) 41 25 16 41 25 16 Berla 9 5 4 9 5 4 Dhamdha 428 247 181 53 31 22 375 216 159 Dhamdha (M) 3 3 2 1 Ahiwara (M) 31 17 14 31 17 14 r~umhari (N.M) 341 197 144 341 197 144 Durg 4.962 2,625 2,337 385 217 168 4,577 2.408 2.169 Durg-Bhilai Nagar (U.A )(part-I) 4,577 2.408 2,169 4,577 2,408 2,169 (a) Durg 1,668 850 818 1,668 850 818 (b) Bhilainagar 2,030 1,087 943 2,030 1,087 943 Ie) Kohka 403 197 206 403 197 206 (D)Chhaoni (N.M.) 206 115 91 206 115 91 (F) Jamul (N M.) 270 159 111 270 159 111 Patan 188 100 88 70 39 31 118 61 57 Patan (M) 14 6 14 8 6 Durg-Bhilainagar (UA)(part-ll) 104 53 51 104 53 51 (e) Charoda 49 25 24 49 25 24 (G) Bi1ilai Kal~n (N.M.) 55 28 27 55 28 27 Gunderdehl 24 13 11 24 13 11 Dondilohara 66 41 25 66 41 25

209 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPEO.UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sanjar; Baled 512 262 250 144 75 69 368 187 181 Baled (M) 210 106 104 210 106 104 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 158 81 77 158 81 77 Gurur 4 4 4 4 Raipur District 15,685 8,141 7,544 1,091 604 487 14,594 7,537 7,057 Simga In 88 89 13 7 6 164 81 83 Simga(M) 164 81 83 164 81 83 Bhatapara 341 187 154 13 9 4 328 178 150 Bhatapara(M) 328 178 150 328 178 150 Baloda Bazar 117 66 51 75 45 30 42 21 21 Baloda Bazar(M) 42 21 21 42 21 21 BUaigarh 24 11 13 24 11 13 Saraipali 185 97 88 84 44 40 101 53 48 Sarai pali(M) 101 53 48 101 53 48 Raipur 12,125 6,293 5,832 383 229 154 11,742 6,064 5,678 Arang(M) 59 33 26 59 33 26 Gobranawa para(M) 226 118 108 226 118 108 Raipur (UA) 11,457 5,913 5,544 11,457 5,913 5,544 Mahasamund 982 495 487 77 35 42 905 460 445 Pithora(M) 32 23 9 32 23 9 Mahasamund(M) 547 272 275 547 272 275 Bagbahara (M) 326 165 161 326 165 161 Kurud 131 78 53 107 65 42 24 13 11 Kurud (M) 24 13 11 24 13 11 Dhamtari 901 479 422 50 31 19 851 448 403 Dhamtari(M) 851 448 403 851 448 403 Bindranawagarh (Gariaband) 367 190 177 96 46 50 271 144 127 Gariaband (N.M.) 271 144 127 271 144 127 Nagri Deobhog 18 10 8 18 10 8 Tilda 316 146 170 150 71 79 166 75 91 Tilda Newra(M) 166 75 - 91 166 75 91 Baslar District 1,913 1,007 906 494 270 224 1,419 737 682 Charama 21 11 10 21 11 10 Bhanupralappur 31 19 12 31 19 12 Kanker 183 96 87 7 3 4 176 93 83 KanKer (U.A.) 176 93 83 176 93 83 Anlagarh 18 9 a 18 9 9 Keshkal 162 83 79 162 83 79 Narayanpur 71 39 32 71 39 32 Konclagaon 263 141 122 15 11 4 248 130 116 Konclagaon (M) 248 130 118 246 130 116 Jagdalpur 1.043 543 500 98 56 42 945 467 458 Jagdalpur (UA) 945 487 458 945 487 458 Bhopal Pattnam (Maldand) 6 3 3 6 3 3 Bijapur 5 4 5 4 1 Dantewara 104 55 49 54 28 26 50 27 23 Bade Bacheli (N.M.) 14 8 6 14 8 6

210 C-1 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDUle VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban ------_... _------.. ------State! DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kirandul (N.M.) 36 19 17 36 19 17 KanIa 6 4 2 6 4 2

2. GujraolGujrau Madhya Pradesh 36 18 18. 36 18 18 West Nimar District 36 18 18 36 18 18 Sendhawa 36 18 18 36 18 18

3. SaurashtraiSaurlshtrl Madhya PradHh 56 26 30 4 2 2 52 24 28 Sidhi District 3 2 3 2 Singrauli 3 2 3 2 Vindhya Nagar (N.M.) 3 2 3 2 Jhabua District 13 7 6 13 7 6 Alirajpur 13 7 6 13 7 6 Alirajpur{M) 13 7 6 13 7 6 Indore District 2 2 Indore 2 2 Indore (U.A.) 2 1 2 Bhopal District 3 2 3 2

H~;zur 3 2 3 2 Bhopal (M.C) 3 2 3 2 Sehore District 8 4 4 4 2 2 4. 2 2 Sehore 8 4 4 4 2 2 4 2 2 Sehare ( U.A.) 4 2 2 4 2 2 Jabalpur District 5 2 3 5 2 3 Jabalpur 5 :< 3 5 :< 3 Jabalpur (UA) 5 2 3 5 2 3 (G) Khamaria 5 2 3 5 2 3 Durg District 18 7 11 18 7 11 Durg 18 7 11 16 7 11 Durg-Bhilainagar (UAl 18 7 11 18 7 11 Durg-Shilainagar (UA)(part·l) 18 7 11 18 7 11 (b) Shilainagar 9 3 6 9 3 6 (e) Kohka 9 4 5 9 4 5 Raipur District 4 2 2 4 2 2 Raipur 4 2 2 4 2 2 Raipur (M) 4 2 2 4 2 2

4. Others Madhya Pradesh 15,411 7,757 7,654 12,488 6,287 6,201 2,923 1,470 1,453 Bbind District 3 2 2 2 Bhind Shind (M) Gohad 2 2 2 2 Gwalior District 4 3 4 3 Gird 4 3 4 3 1 Shivpuri District ;9 6 3 7 4 3 2 2

211

28--2 RGI/ND!2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural

State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons ~ema!E!S 2 3 4 5 6 7 8 9 10

PoM 4 7 .; Shivpuri 2 Shivpuri (M) 2 2 Sagar Ddrict 454 236 2i8 454 2.36 Sagar 454 236 45~ '236 Sagar (U.A) 454 236 454 236 (a) Sagar 454 236 .154 236 Damoh District Pathariya Satna District 3 2 2

Rag~I(.lrainagar 3 2 2 Satna (U.A.) 3 2 Shahdol District 106 50 56 we 50 5A Bandhogarh 16 8 8 16 8 Umaria (M) 16 8 8 16 8 Sohagpur 90 42 48 90 42 43 Burhar-Dhanpuri (U.A,) 90 42 48 90 42 48 (aj Burhar (M) 90 42 48 90 42 48 Mands8ur District 5 4 5 4 Neemuch 5 4 5 4 Neemuch (U.A.) 5 4 4 Ratiam Di5trict 15 24 Alot 24 15 9 2 ..\ Dewas District 39 22 17 31 4 Tonk Khurd 8 4 4 ,4 Dewas J 4 4 4 4 Khategaon 23 14 9 23 Jhabua District Jhabua 2 Dhar District 11 ?7 Dhar 27 1 ~ 27 l! 1'3 Indore District eo 30 3G 5:1 Indore 43 20 23 43 Indore (U.A.) 43 20 n 43 23 Mhow 7 Mhow cantt West Nimar District 8,Q16 3.985 4 (J'l1 (l,E23 :.287 ;,393 Badwah 1 Sanawad (M) Maheshwar 4 . 2 Maheshwar (N.M,) 4 4 Thikri 11 ~ 1 B Rajpur 18 9 18 9 9 Khargone 28 15 13 28 '5 '0 Pansemal 4,9~9 2,448 l491 1,912 '.947 1,080 Pansemal (M) ! 50 76 74 150 Khatia (M) 930 460 930 460 Sandhawa 3.1115 1,503 2707 1,343 308 160

212 c:r PART Alii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUeS (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991

Language! Mo1her TG~guel Total Rural Urban

State! District! Tells!l! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 ·5 6 7 8 9 10

Sendhwa (M) 308 160 148 308 160 148

East Ni~lar (Knan,.:w3; OiSi.r;st 811 407 404 758 379 379 53 28 25 Harsud 5 3 2 3 2 Khandwa 612 308 304 59, 297 294 21 11 10 Mun,j; (M:, 14 6 8 14 6 8 Knandwa if,l C) 7 5 2 7 5 2 Pardhana 53 26 27 53 26 27 Burhanpur. 141 70 71 109 53 56 32 17 15 Nepanagar ('Hf' 6 2 4 6 2 4 Shahpur (1\1) 11 6 11 '6 5 BurnanpUi I,M.q 15 9 6 15 9 6 Riljgarh District 16 8 11 5 6 5 :3 2

Khll':hip~: 11 5 I> 11 6 Sarangpur 5 3 2 5 3 2 Pachore (M) 5 3 5 3 2 Vidisha District 426 214 212 424 212 212 2 2 Basoda 50 21 29 48 19 29 2 2 Basoda (!vi) 2 2 2 2 Vidisha 376 193 183 376 193 183 Bhopal District 75 31 44 4 4 67 27 40 Hllzur 75 31 44 8 4 4 67 27 40 Bhopal (M.C) 67 27 40 67 27 40 Senare District 403 214 199 403 214 189 Ashta 2 2 1 Ichhawar 86 49 37 86 49 37 Nasrullagilllj 299 153 146 299 153 146 Budni 16 11 5 16 11 5 Raisen District 19 8 11 19 8 11 Gohargallj 19 8 11 19 8 11 Belul District 13 6 7 13 6 7 Bhainsdehi 11 5 6 11 5 6 Multai 2 1 2 1 Hoshangabad District 1,139 594 545 1,075 566 509 64 28 36 Khirkiya 49 24 25 49 24 25 Harda 34 17 17 29 15 14 5 2 3 Harda (N.M.) . 5 2 3 5 2 3 Seoni M(llwa 976 516 460 976 516 460 Ilarsi 80 37 43 2t 11 10 59 26 33 Itarsi (U.A) 59 26 33 59 26 33 (A)ltarsi 59 26 33 59 26 33 Jabalpuf District 358 184 1'74 3 2 355 182 173 Murwara 6 2 4 6 2 4 Barhi (M) 2 2 1 Murwara (Katni )(M C.) 4 3 4 3 Patan 3 2 3 2 Jabalpur 349 180 159 349 180 169 Jabalpur (U.A.l 349 180 169 349 180 169 (a) Jabal pur 349 180 169 349 180 169

213 C-1 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel DistricU Tahsil! Town Persons Males Females Persons Males Females . Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Narsimhapur District 25 15 10 16 10 5 Gftegaon 4 2 2 4 2 Clnhota Chhindwara (M) 4 2 4 2 Grdarwara 11 7 4 6 5 3 Glldarwara (M) 5 3 2 5 N+rsimhapur 10 6 4 10 6 M~ndla District 2,110 1,053 1,057 2,046 1,024 64 29 35 Niwas 13 7 6 13 7 s~ahPura 11 I;. 5 11 () 5 S~ahpura (M) 11 6 5 11 6 5 I Dindori 62 36 26 42 , 26 16 20 10 10 Dindori (M) 20 10 10 2.0 10 10 Mimdla 1,987 986 1,001 1.957 975 982 30 11 19 I Mandla (UA) 30 11 19 30 11 19

N~inpur 37 18 19 34 16 18 3 2 Nainpur (M) 3 2 1 3 2 Chhindwara District 13 6 7 11 5 6 2 Chhindwara 3 :z 2 Chhindwara (U.A.) 2 2 Sausar 10 4 6 10 4 6 Seoni District a 4 4 8 4 4 Barghat 4 4 8 4 4 Balaghat District 37 18 19 28 13 15 9 5 4 Waraseoni 7 3 4 7 3 Balaghat 6 3 3 6 3 Balaghat (UA) 3 3 6 3 Baihar 24 12 12 21 10 11 3 2 Baihar(M) 2 1 3 2 Surguja District 369 209 180 320 172 148 6S 31 32 Bharatpur 10 4 6 10 4 6 Pal 30 18 12 30 18 12 Wadrafnagar 26 13 13 26 13 13 Baikunthpur 2 Karia Block (N.M) 1 2 Samri 2 2 Manendragarh 19& 105 93 182 98 64 16 9 Manendra Gam (M) 16 7 9 16 7 9 Surajpur 4 9 5 4 Suraj Pur (M) 5 4 9 5 4 Ambikapur 112 61 51 70 37 33 42 24 1B Ambika Pur (U.A) 42 24 18 42 24 16 Bilaspur District 597 310 287 557 290 267 40 20 20 Panora Road 2 Gaurella (UA) 2 Lormi 28 15 13 28 15 13 Kota 48 25 2~ 48 25 23 Katghora 445 231 214 445 231 214 Korba 20 12 8 'i7 10 7

214 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE. MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languager Mother TOl1guel Total RUral Urban ______.. ______.. _ ..___ ... ______d ______----.. ------.. _------.. _------... _------_------.. Stater District! Tehsilr Town Persons Males Females P9rsons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Korba (N.M) :I 2 :'l 2

Mungtell 1S 1~ 9 Bilaspur 2:) 1Q 1G ;>c 10 10 Bilaspur (U tIl 20 1J 10 28 ~o 10 fA) Bii%pUT 20 1C 1e 20 10 10 Janjgir 14 7 14 7 7 Naila Janjgir (M) 8 5 a 3 Akallara (M) 6 4 2 6 4 Champa Champa (M) Raigarh District 6 4 6 2 4 Udaipur (Dharamjaigarh) 6 4 6 2 4 Dharamjaigarh (M) 6 2

4 Hindi 1, Awadhi Madhya Prad~sh 3,917 2,159 1,758 2.087 1,168 919 1,830 991 839 Gwalior District 4 3 1 4 3

215 C-? PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHI:DULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STAT!:., DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban ------...... ------"'------~------_ ------.. ~------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females - 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhander 4 4 3 Bhander (M) 4 3 4 3 Shivpuri District 4 2 2 4 2 2 Snivpuri 4 4 2 2 Shivpuri (M) 4 2 4 2 2 Guna District Ashoknagar , Tikamgarh District 15 8 7 6 3 9 5 4 Niwari 5 2 4 6 2 4 Niwari(M) 6 2 4 6 2 4 Ja!ara :3 2 3 2 Baldeogarh :3 3 Tikamgarh 3 3 Tikamgarh (M) :; 3 3 Chhatarpur Dislril;! a 6 2 6 2 Nowgong :; 2 3 2 Nowgong (M) 3 2 2 Chhatarpur 1 1 Chhatarpur (U .A) 1 1 Rajnagar :; 2 3 2 Khajuraho (N.M.) 3 2 3 2 Bijawar 1 1 Satai 1M) 1 Panna District 8 4 4 8 4 4 Panna B 4 4 8 4 4 Panna (UA) 8 4 4 8 4 4 Sagar District 6 4 2 6 4 2 Sagar 6 4 2 6 4 2 Dhana (N.M.) 2 2 2 2 Sagar (U.A) 4 2 2 4 2 2 (a) Sagar 4 2 2 4 2 2 Satna District 38 12 26 4 3 34 11 23 Nagod 3 3 3 3 Rampur Baghelan 35 12 23 34 11 23 Rampur Baghelan (M) 34 11 23 34 2.3 " Rewa District 255 137 118 248 132 116 7 5 2 Teonthar 229 122 107 229 122 1D7 Sinmour 10 5 5 10 5 5 Hanumana 9 5 4 9 5 4 HuzlJr 7 5 2 7 5 2 Rewa (M.C.) 7 5 2 7 5 2 Shahdol District 222 134 88 51 30 21 171 104 67 Beohari 23 12 11 23 12 l' Khand (M) 22 11 11 22 11 11 Beohari(M) Bandhogarh 5 3 Sohagpur 98 74 24 29 19 10 69 5:; 14 Burhar-Dhanpuri (U A ) 69 55 14 Sg 55 14

216 CoT PART A(Ht: DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STA.TE, 'DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS· 1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urban ------.... --- ... -.-...... --- ...... ------~------.... ~------.------~------,,"--_ .. _------.. ------Statel District! Tehsll! Town Persons Males Femal~s .P!!rsons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

a) BUrhar (M) t12 ~r ·12 35

(b)Dh,:mpuri-Nni :Ty~:;}H~lnjaf3( I:M '3 13 8 (e) Amlili (N.M , ':4 :2 1J 12 Kotma

Anuppur J2 42 ~',iJ ::) 8 79 37 42

Pasan 1M) 75 )0 :iU 7 ~~I 36 39 Jailt'ari (M) ,l Sidhi District ,1:7 C2 2:; 8? 5f, 24 5 4

Chilrangl i~, ~ '2 (': ;:2 1~ , Singrauii 16 '" 11 5 4 Vlorwa iN M.) 4

Mandsaur 0',1[\(;1 L:n (.1 ,,) 7 .Jawad Neemucl, 6 Neemuch (U,,1l, ) 9 6 1,1anasa 4 4 Garoth c Mandsaur " Mandsaur (M)

I'

Ratlam 3t; "',1. ~!) ]13 14

Ratl~m (U p,; 32 18 ':4 .)~) 11:1 14 fA) Ratlam (M.C) :3 1

(8) F~~.I::)rr' Rl)l '~:0jr);)y (i'J ~V~) ~9 : \ 14 29 if.j 14 Ujjain !::lIstric I ') 5 ,; Khachawd ,-

D2dr~n~lr

Shajaplli D;sl.:~k.:t ~)usner 2 SOy'atka!an ; M'}

SI:uj~i,):J'

,lhar..dH Dl~iii:ct -'hilildla

/\tira~p'J[ ;)har [)jstric\' 39 ?,,{ , 7 2'1 17 Eladnaw'lf

Dhar 3\) 1 j~ 12 :...'J '( l 12 f'itharnpUl( N. \'1.) ~'lanaViar 8 8 indore D!stri(.t 5 :,(ldoi'e 5 2 5 3 inoore (Ujl ) 5 r, 3 'lVf3St Nim3r [_);~tfIU 13 6 ',2 6 6 Mahesllwar 3 2

217 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIH) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------State! DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mandleshwar (1..1) 3 2 3 2 Bhikangaon Khargone 6 2 4 6 2 4 Khargone (M) 6 2 4 S 2 4 Sendhawa 3 2 3 2 Sendhwa (M) 3 2 3 2 East Nimar (Khandwa) District 24 15 9 24 15 9 Harsud 5 3 2 5 3 2 Khanclwa 3 3 3 3 Pandhana 2 1 1 2 1 Burhanpur 14 8 6 14 8 6 Rajgarh District 2 2 2 2 Biaora 2 2 2 2 Biaora (M) 2 2 2 2 Vidisha District 1 Vidisha Vidisha (M) Bhopal District 188 101 87 188 101 87 Huzur 188 101 87 188 101 87 Bhopal (M.C) 188 101 87 188 101 87 Sehore District 11 6 11 6 5 Ichhawar 11 6 11 6 5 Raisen District 6 5 5 4 Raisen 1 Goharganj 5 4 5 4 Obeduliaganj(M) 5 4 5 4 1 Betul District 21 14 7 21 14 7 Multai 21 14· 7 21 14 7 Amla(M) 21 14 7 21 14 7 Hoshangabad District 4 3 2 2 2 1 Seonl Malwa 2 2 2 2 Itarsi 2 2 lIarsi (U.A) 2 2 (A)ltarsi 2 1 2 Jabalpur District 62 30 32 4 2 58 28 30 Vijay Raghavgarih 5 4 5 4 Kymore (U.A.) 4 5 4 Sihora 4 2 4 2 Jabalpur 53 24 29 53 24 29 Jabalpur (UA) 53 24 29 53 24 29 (A) Jabalpur 44 20 24 44 20 24 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 9 4 5 9 4 5 Mandla District 9 2 9 2 7 Nainpur 9 2 7 9 2 7 Nainpur (M) 2 7 9 2 7 Chhindwara District 6 4 5 3 2 Tamia Chhindwara 3 5 3 2

218 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED I.N SCHEDULE VHI) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsil/Town Persons Males Females P~~ns Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 g 10

Chhindwara (UA) 5 3 2 5 3 2 Balaghat District 18 12 6 18 12 6 Katangi 3 2 3 1 2 Balaghat 6 6 6 6 Baihar 9 5 4 9 5 4 Surguja District 835 447 388 693 374 319 142 13 69 Bharatpur 4 3 4 3 Wadrafnagar 1 1 Pratappur 3 2 1 3 2 1 Baikunthpur 74 38 36 60 33 27 14 5 9 West Chirmiri (N.M) 14 5 9 14 5 9 Samri 24 13 11 24 13 11 Manendragarh 117 62 55 24 10 14 93 52 41 Manendragarh (M) 10 4 6 10 4 8 Khonga pani (N.M) 48 28 20 48 28 20 Jhagrakhand (M) 7 2 5 1 2 5 Kuruia (U.A.) 28 18 10 28 18 10 (8) N.C.P.H. Colliery (N.M) 27 17 10 27 17 10 (E) Chirmiri 1 1 1 1 Surajpur 570 310 260 555 301 254 15 9 8 Vishram pur (N.M) 15 9 6 15 9 8 Amblkapur 34 12 22 14 5 9 20 7 13 Ambikapur (U.A) 20 7 13 20 7 13 Lundra 5 3 2 5 3 2 Sitapur 3 3 3 3 Bilaspur District 146 81 85 82 47 35 64 34 30 Pendra Road 9 6 3 4 3 5 3 2 Gaurella (UA) 5 3 2 5 3 2 Kalghora 61 32 29 60 31 29 1 Kalghora (M) 1 1 Korba 49 24 25 48 23 25 Korba (N.M.) 48 23 25 48 23 25 Mungeli 7 4 3 7 3 Mungeli(UA) 7 4 3 7 "4 3 Takhatpur 4 4 4 4 Janjgir 1 1 Sakti 6 4 2 6 4 2 Bilha 3 3 3 3 Bilha(M) 3 3 3 3 Oabhra 6 3 3 6 3 3 Raigarh District 160 82 78 84 45 39 76 37 39 Bageecha 1 1 Jashpur 5 2 3 5 2 3 Jashpur nagar (M) 5 2 3 5 2 3 Kunkuri 46 23 23 46 23 23 Pathalgaon 7 5 2 7 5 2 Udaipur (Oharamjaigarh) 53 27 26 30 16 14 23 11 12 Oharamjaigarh (M) 23 11 12 23 11 12

. 219

29--2 ROIIND/2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,090 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban State! DistrIctJ TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females . 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raigarh 48 24 24 48 24 24 Raigarh (U.A.) 48 24 24 48 24 24 Rajnandgaon District 44 22 22 23 11 12 21 11 10 Kawardha 14 7 7 14 7 7 Khairagarh 7 4 3 2 5 3 2 Khairagarh (M) 5 3 2 5 3 2 Dongar garh 6 4 2 6 4 2 Dongar garh (M) 6 4 2 6 4 2 Rajnandgaon 13 5 8 2 10 2 6 Rajnandg80n (M.C.) 10 4 6 10 4 6 Ambagarh 4 2 2 4 2 2 Ourg District 752 409 343 42 23 19 710 386 324 Ourg-Bhilai Nagar (U.A.) 626 343 283 626 343 283 Nawagarh 3. 2 3 2 Bemetara .. 3 3 Saja 1 "1 1 Berla 14 4 10 14 .4 10 Dhamdha 35 16 19 35 16 19 Ahiwara (M) 18 10 8 18 10 e Kumhari (N.M) 17 6 11 17 6 11 Ourg 621 344 277 3 :; 618 341 277 OUrg-Bhilai Nagar (U.A.){part-l) 618 341 277 618 341 277 (a) Ourg a 4 4 8 4 4 (b) Bhilainagar 567 326 261 587 326 281 (e) Kohka 21 10 11 21 10 1'1 (F) Jamul (N.M.) 2 1 1 2 1 1 Patan 19 7 12 11 5 6 8 2 6 Ourg-Bhilainagar (U.A.) (part-II) 8 2 6 8 2 6 (I) Charoda 8 2 6 8 2 6 Dondilohara 2 2 2 Sanjari Balod 53 30 23 3 49 27 22 Balod (M) 1 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 37 19 18 37 19 18 Kumud Katta (N.M) 11 7 4 .- 11 7 4 Raipur District 107 56 51 75 38 37 32 18 14 Simga Sigma(M) Bhatapara 10 5 5 2 2 8 3 5 Bhatapara(M) 8 3 5 8 3 5 Balodabazar 25 12 13 20 9 11 5 3 2 Baloda Bazar(M) 5 3 2 5 3 :1 Saraipali 7 6 7 6 Raipur 43 25 18 37 19 18 6 6 Raipur (U.A.) 6 6 6 6 Mahasamund 5 2 3 2 3 2 Mahasamund(M) 1 1 Bagbahara (M) 2 2 Kurud 11 5 6 10 5 5

220 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCI-IEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban ------_---- ... ------Stale/ District! Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 ·5 6 7 8 9 10

Kurud (M) 10 5 5 10 5 5 Dhamtari 2 2 2 2 Bindranawagarh (Gariaband) 2 2 2 2 Nagri 1

Bastar Distri~t 726 408 ' 318 559 321 238 167 87 80 Bhanupratappur 6 4 2 6 4 2 Kanker 10 7 3 9 6 3 Kanker (U.A.) Antagarh Keshkal 2 1 2 1 Pakhanjur 3 2 3 2 Narayanpur 17 7 10 17 7 10 Kondagaon 33 19 14 26 16 10 7 3 4 Kondagaon (M) 7 3 4 7 3 4 Jagdalpur 339 188 151 215 125 90 124 63 61 Jagdalpur (U.A.) 124 63 61 124 63 61 Bijapur 8 6 2 8 6 2 Dantewara 178 913 80 143 78 65 35 20 15 Bade Bacheli (N.M.) 6 3 5 a 3 5 Kirandul (N.M.) 27 17 10 27 17 10

'. Konta 129 75 54 129 75 54

2. BaghelilBaghel Khandl Madhya Pradesh 1,386,953 712,249 674,704 1,276,101 653,459 622,642- 110,852 58,790 52;062 TIkamgam District . 244 130 114 190 103 87 54 27 27 Niwari 4 4 4 4 Niwari(MJ 4 4 4 4 Prithvipur 7 4 3 2 2 5 2 3 Prithvipur(M) 5 2 3 5 2 3 Jatara 20 14 6 14 8 6 6 6 Palera (M) 5 5 5 5 Jalara (M) Baldeogarh 21 16 5 17 13 4 4 3 Khargapur (M) 2 2 2 2 Baldeogarh (M) 2 1 2 1 1 Tikamgarh 192 92 100 157 80 77 35 12 23 Tikamgarh (M) 35 12 23 35 12 23 Chhatarpur District 170 103 67 38 27 11 132 76 56 Gaurihar 2 2 2 2. Nowgong 12 7 5 12 7 5 Nowgong (M) 1 1 Garhi Malhara (M) 6 3 3 6 3 3 Maharajpur (M) 5 4 1 5 4 1 Chhatarpur 83 55 28 20 14 6 63 41 22 Chhatarpur (U.A) .63 41 22 63 41 22 Rajnagar 18 12 6 10 8 2 8 4 4 Khajuraho (N.M.) 8 4 4 4 4 Bijawar 55 27 28 6 3 3 49 24 25

221 C·7 PART A(II): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILSAND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban state! District! TehsiU Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 " 5 6 7 8 9 10 Salai(M) 4 1 3 3 Bljawar (M) 27 15 12 27" 15 12 Bada Malehara (M) 18 8 10 18 8 10 Panna District 1,223 666 557 1.058 568 490 165 98 67 Ajaigarh PIInna 1,168 638 530 1.038 581 475 132 77 55 Panna (U.A.) 132 77 55 132 77 55 Gumor 20 8 12 15 6 9 5 2 3 Amanganj (M) 5 2 3 5 2 3 Pinni 28 19 9 28 19 9 Pawai{NA) 28 19 9 28 19 9 Shahnagar 8 1 5 8 5 Sagar District 21 14 7 11 8 3 10 6 4 Banda _ Banda{M) 1 1 1 Sagar 20 13 7 11 8 3 9 5 4 Sagar (U_A) 9 5 4 9 5 4 Sagar 9 5 4 9 5 4 Damoh District 34 23 11 33 22 11 Hatta 13 7 6 13 7 6 Damoh 21 16 5 20 15 5 Damoh (U.A.) Satna District 169,048 86,528 82.518 131.418 66.860 64.556 37,628 19.668 17,960 Raghurajnagar 18,887 9,850 9.037 9.035 4.587 4.448 9.852 5.263 4.589 Kothl (M) 7 8 1 7 6 Jaitwara(M) 483 224 239 463 22" 239 Madhogarh (M) 1,814 94S 869 1,814 945 869 Satna (U.A.) 7,568 4,088 3.480 7,568 4,088 3,480 Nagod 33,128 17,077 16.049 29.356 15.100 14.256 3.770 1.977 1,793 Nagod (M) 52 26 28 52 26 26 Unchehara (M) 3,718 1.951 1.787 3.718 1,,951 1,787 Rampur Bagllelan 72,987 37,257 35.730 54.061 27,422 26,639 18.926 9.835 9,091 Kotar(M) 6,965 3,573 3.392 6.965 3.573 3,392 Rampur Baghelan (M) 11,961 8,282 5.699 11,961 6,262 5,699 Amarpatan 41,073 20,830 20.243 37.406 18.970 18,436 3,667 1,860 1,807 Amarpatan (M) 3,667 1.880 1,807 3,6S7 1,860 1,807 Malhar 2,973 1,514 1,459 1.560 781 779 1,413 733 660 Malhar(M) 1,413 733 680 1,413 733 660 Rewa District 488,290 '150,045 238,245 .0151,1.011 230.326 220,815 37,149 19,719 17,430 Teonthar 8,040 4,165 3,875 7,943 4,111 3,832 97 54 43 Chakghat (M) 42 22 20 42 22 20 Teonthar (M) 5~ 32 23 55 32 23 Sirrnour 117,615 59,896 57,720 106,200 54.864 53,336 9,416 5,032 4,384 Sirrnour (M) 586 309 277 586 309 277 Semaria (M) 7,778 4,159 3,619 7,778 4,159 3,619 Baikunlhpur (M) 695 385 311 696 385 311 Mangawan (M) 356 179 177 , 356 179 177 Hanumana 57,834 2~,656 28.178 57,353 29.401 27,952 481 255 226

222 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 language! Mother Tongue! Total ------,Rural Urban Statel DistriCli TehsiV Town Persona Males Females PersQns Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Hanurnana (M) 481 255 226 4Bl 255 226 Mauganj 27.380 13,661 13,699 26,497 13,256 13,239 883 423 460 Naigarhi (M) 185 63 102 185 83 102 Mauganj(M) 698 340 358 698 340 358 Huzur 139.973 72.617 '67.356 116,324 60,022 56.302 23,649 12,595 H,054 Govindgam (M) 4.60B 2.389 2,219 4.608 2.389 2,219 Rewa (M,C.) 19.041 10,206 8,835 19,041 10,206 8,835 Raipur Karchulian 87.794 44,579 43,215 87,794 44.579 43,215 Gum 49.653 25.451 24,202 47,030 24,091 22,939 2,623 1,360 1,283 Gurh (M) 2.623 1,360 1.263 2,623 1,360 1.263 ShaMol District 226.129 115,680 110.449 198,525 100,962 97,563 27,604 14,718 12,866 Beohari 8.612 4,772 3,840 2.004 1,001 1,003 6,608 3,771 2,B37 Khand (M) 6.591 3,759 2,832 6,591 3,759 2,832 Beohari(M) 17 12 5 17 12 5 Jaisingh nagar 51.632 26.373 25,259 50.352 25.682 24.670 1,280 691 589 Jaisingh nagar (M) 1.280 691 5811 1,260 691 589 Bandhogarh 84.024 42.952 41,072 82,848 42,343 40,505 1,176 609 561 Chandia (M) 1,175 609 566 1,175 609 568 Umaria(M) 1 1 1 1 Sohagpur 72,442 36,761 35,681 55,828 28,157 27,671 16,614 8,604 8,010 Pali (U.A.) 8 6 2 8 6 2 Shahdol (U.A.) 3 3 3 (A) Shahdol 3 3 3 3 Burhar·Dhanpuri (UA) 16.603 8,595 MOB 16,603 8,595 8,OOB (A) Burhar (M) 8.480 4,367 4,113 -. 7,821 4,072 3,749 (B)Dhanpuri-NargBda'Hari Oafai(M 7.821 4,072 3,749 7,821 4,072 3,749 iC) Amlai (N.M.) 302 156 146 302 156 146 Kolrna (M) 7 6 7 & Anuppur 8.918 4.574 4,344 6,999 3.537 3.462 1,9~~ 1.037 882 Pasan (M) 1.126 622 504 1,126 622 504 Jailhari (M) 793 4'5 378 793 415 378 Pushparajgarh lS 12 4 16 12 4 Sidhi District 444.474 229.786 214,688 441,5.c7 228,127 213.42Q 2,927 1,659 1,268 Rarnpur Naikin 128.868 66,384 62.484 128.868 66,384 62,484 Churhat 47,468 24.228 23,240 47,468 24,228 23,240 Gopad banas 82,845 42,940 39,905 80.329 41.523 3a.806 2,516 1.417 1,099 Sidhi(M) 2.516 1.417 1.099 2,516 1,417 1,099 Sihawal 80,214 41,516 38,698 80,214 41,516 38,698 Chilrangi 62,474 32.645 29.829 62,474 32,645 Z9,B29 Deosar 30,003 15,482 14,521 30.003 15,482 14.521 Majholi 734 391 343 734 391 343 Kusmi 10,921 5.662 5.259 10,921 5,662 5.259 Singrauli 947 538 409 536 296 240 411 242 169 Morwa (N.M) 154 97 57 154 97 57 Jayant nagar (N,M.) 53 29 24 53 29 24 Arnleri Colliery (N,M.) 184 104 80 184 104 80 BaidhanIN.M.) 20 12 8 20 12 8 Mandsaur District 5 2 3 3 2 2

223 ~-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban -----_.. -... _---_ .. -.... _... ----.... ------_ .... -_ .. _------.. ----_... _...... _-----.... ------_ ...... _---- ..... ----.... ------_.. ---.. _ Statel DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jawad 1 1 Neemuch 2 2 Mandsaur 2 Mandsaur (M) 1 Ratlam District 5 3 2 4 2 . 2 Jaora 5 3 2 4 2 2 Jaora (U.A.) 4 2 2 4 2 2 Shajapur District 3 8 3 Agar 3 2 3 2 Shajapur 5 2 5 3 2 Dewas District 11 4 7 11 4 7 Dewas 9 3 6 9 3 6 Dewas(M.C) 9 3 6 9 3 6 Bagli 2 2 Bagli (M) 2 Jhabua District 18 11 7 8 5 3 10 6 4 Bhabra 3 2 1 3 2 1 Alirajpur 15 9 6 5 3 2 10 6 4 Alirajpur(M) 10 6 4 10 6 4 Dhar District 72 47 25 e7 44 23 5 3 2 Badnawar 5 4 5 4 Sardarpur 2 2 2 2 Dhar 10 7 3 5 4 3 2 P!!l":Sl"'pur(N.M.) 5 3 2 3 2 « Gandhwani ,",v 37 16 55 37 18 Indore District 9 4 5 9 4 5 MM':: 9 4 5 9 4 5 Mhow cantt (IJ.A.) 9 4 5 9 4 5 West Nimar District 35 23 12 22 15 7 13 8 5 Thikri 5 4 4 3 Rajpur 7 4 3 7 3

~hikan9aon 5 2 . .3 5 2 3 Khargone 12 7 5 12 7 5 Khargone (M) 12 fi 12 7 5 Pansemal 2 2 2 2 Sendhwa 4 4 4 4 East Nimar (Khandwa) District 6 3 5 8 5 Khandwa 7 2 5 7 5 Pandhana Vidisha District Natersn 1 Bhopal District 259 156 103 259 156 103 Berasia 2 1 2 1 Berasia (M) 2 1 2 1 Huzur 257 155 102 257 155 102 Bhopal (M.C) 257 155 102 257 155 102 Sehore District 5 4 '5 4 Ashta 5 4 "

224 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LAN(3UAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue} Total Rural Urban --~- Statel DistrictJ Tehsill Town Persons Males ----Females ------Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raisen District 15 10 5 12 8 4 3 Raisen 6 4 2 6 4 2 Begamganj 3 2 3 2 Begamganj(M) 3 2 3 2 Goharganj 6 4 2 6 4 2 Betul District 3 2 3 2 Bhainsdehi 2 2 1 Jabalpur District 992 517 475 962 499 463 30 18 12 Vijai raghavgarh 957 498 459 957 498 459 Sihora 5 4 5 4 Jabalpur 30 18 12 30 18 12 Bargi (N.M.) 8 5 3 8 5 3 Jabalpur (U.A.) 22 13 9 22 13 9 Jabalpur 22 13 9 22 13 9 Narsimhapur District 12 6 6 10 5 5 2 1 Golegaon 10 5 5 10 5 5 Narsimhapur 2 2 Narsimhapur ( U.A.) 2 1 1 2 Mandls District 10 5 5 4 3 S .. 2 Dindori 6 4 2 6 4 2 Dindori (M) 6 4 2 6 4 2 Mandla 4 3 4 3 Chhindwara District 15 9 6 6 3 3 9 6 3

Parasia 6 3 3 ~ 3 3 Chhindwara 9 6 3 9 6 3 Chhindwara (U.A.) 9 6 3 9 6 3 Seoni District 8 5 3 8 5 3 Keolari 7 4 3 7 4 3 Seoni 1 1 Balaghat District 40 22 18 30 18 12 10 4 6 Kalangi 9 4 5 4 2 2 5 2 3 Katangi (M) 5 2 3 5 2 3 Balaghat 9 5 4 9 5 4 Baihar 16 7 9 11 5 6 5 2 3 Baihar (M) 5 2 3 5 2 3 Lanji 6 6 6 6 Surguja District 53.612 27,191 26,421 49,514 25,039 24.475 4,098 2,152 1,946 Bharatpur 47,913 24,197 23,716 47,913 24,197 23,716 Pal 16 10 6 7 .$ 2 9 5 4 Ramanuj ganj (M) 9 5 4 9 5 4 Wadrafnagar 20 15 5 20 15 5 Pratappur 89 44 45 89 44 45 Baikunthpur 394 224 170 96 54 42 296 170 128 Charcha (N.M) 36 23 13 36 23 13 West Chirmiri (N.M) 257 145 112 257 145 112 Koria Block (N M) 5 2 3 5 2 3 Sarno 31 21 10 31 21 10 Manendragarh 4,659 2,514 2,345 1,165 590 575 3,694 1,924 1,770

225 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Moth~r Tonguel Total Rural Urban

Statel Ois1rictl Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Manendra Garh (M) 230 109 121 230 109 121 Khonga Pani (N.M) 2,616 1,476 1,338 2,816 1,478 1,338 Jhagrakhand (M) 3B2 202 180 382 202 180 Kurasia (U.A.) 266 135 131 266 135 131 Kurasia (N.M.) 141 71 70 141 71 4() (B) N.C'p.H Colliery (N.M) 43 21 22 43 21 22 (C) Gelha Pani (N.M) 11 6 11 6 5 (0) Doman Hill Callery (N M) 57 30 27 57 30 27 (E) Chirimiri 14 7 7 14 7 7 Surajpur 121 67 54 58 32 26 63 35 28 SuraJpur (M) 49 28 21 49 28 21 Vishrampur (N.M) 14 7 7 14 7 7 Ambikapur 114 64 SCi 80 46 34 34 18 16 Ambika Pur (U.A) 34 18 16 34 18 16 Lundra 45 30 15 45 30 15 Silapur 10 5 5 10 5 5 Bilaspur District 946 550 396 668 355 313 278 195 83 Pendra Road 370 186 184 335 167 168 35 19 18 Gaurella (U.A.) 23 14 9 23 14 9 Pendra (U.A.) 12 5 7 12 5 7 Lanni 3 "2 3 1 Kota 55 27 28 36 20 16 19 7 12 Ratanpur (M) 19 7 12 19 7 12 Katghora 186 104 84 172 95 77 16 9 7 Katghora (M) 1 Jail (N.M.) 9 5 4 9 5 4 Mongra (N.M.) 6 3 3 6 3 3 Korba 191 148 43 20 12 8 171 136 35 Korba (N.M.) 171 136 35 171 136 35 Muogeli 17 10 7 16 9 7 1 Mungeli (UA) Takhatpur 16 10 6 15 9 6 Takhatpur (M) Bilaspur 21 12 9 10 6 4 11 6 5 Bilaspur (U.A) 11 6 11 6 5 (A) Bilaspur 11 6 5 11 6 5 Janjgir 21 16 5 8 8 13 6 5 Naila Janjgir (M) B 6 2 6 6 2 Akaltara (M) 5 2 5 2 3 Champa 26 15 13 23 12 11 5 3 2 Champa (M) 5 3 2 5 3 2 Sakti 6 5 6 5 Naya Baradwara (M) 6 5 6 5 SilMa 4 2 2 4 :2 2 Pamgarh 10 10 5 Dabhra 16 a 8 16 8 Raigarh District 190 loa 82 156 84 72 34 10 Bageecha 12 7 12 7 5

226 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mo.ther Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsilf Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jasllpur 14 9 5 14 9 5 Kunkuri 25 13 12 25 13 12 Pathalg30n 14 10 4 9 6 3 5 4 Pathalgaon (M) 5 4 5 4 Udaipur (Dharamjaigarh) 16 11 5 12 7 5 4 4 Oharamjaigarh (M) 4 4 4 4 Gharghoda Raigarh 76 40 36 61 29 32 15 11 Raigarh (U.A.) 15 11 4 15 11 4 Khursia 15 5 9 15 6 9 Sarangarh 17 11 6 7 6 10 5 Sarangarh (U.A) 10 5 5 10 5 5 Rajnandgaon District 51 3S 13 37 29 8 14 9 5 Kawardha 14 7 7 8 5 3 6 2 4 Kawardha (M) 6 2 4 6 2 Chhuikhadan 10 7 3 4 2 2 6 5 Gandai (M) 6 5 6 5 Khairagarh Rajnandgaon 11 10 9 8 2 2 Rajnandgaon (1.4 C ) 2 2 2 2 Dongargaon 2 2 2 Moh!a 13 11 2 13 11 2 Durg District 470 248 222 252 124 128 218 124 94 Durg-Bhilai Nagar (U.A.) 176· 97 79 176 97 79 Nawagarh 42 20 22 42 20 22 Bemetara 28 19 22 4 18 6 5 Bemetara (M) 6 6 5 Serla 1 1 Dhamdha 4 2 2 3 2 Dhamdha (M) 1 Dllfg 198 112 86 65 36 29 133 76 57 Durg-Bhilainagar iU.A.)(part-l) 133 76 57 133 76 57 Durg 38 17 21 38 17 21 Bhilainagar 83 51 32 63 51 32 Kohka (D)Chhaoni (N.M.) 11 7 4 11 7 4 Patan 66 31 35 6 2 4 60 29 31 Patan (M) 17 8 9 17 8 9 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-ll) 43 21 22 43 21 22 (/) Chamda (N.M.) 43 21 22 43 21 22 Gunderdehi 23 11 12 23 11 12 Dondilohara 5 3 5 3 2 Sanjali Balod 34 22 16 9 7 18 13 s Balad (M) 3 2 3 2 Rajhal3 Jharan Dalli (N.M) is 11 4 15 11 4 Gurur 69 38 31 69 38 31 Raipur District 295 151 144 204 101 103 91 50 41 Simga 20 9 11 20

227

30- 2 RGVND 20(J.' C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban R .....__ .. ___ R ...._____ .. ______...... __ .. ___.. __ ---_ .. ------_ .... _--.... _-.. _----_ ...... _-- .. _-- .. ----.. - --_ .... _--...... _--...... -.. _--.... _------_ .. _--- State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhatapara 6 3 3 6 3 3 Baloda Bazar 11 4 7 4 3 7 3 4 Baloda Bazar(M) 7 3 4 7 :3 4 Kasdol 14 7 7 14 7 7 Bilaigarh 2 2 Bhatgaon(M) 2 1 2 Saraipali 20 12 8 20 12 Sarai pali(M) 20 12 8 20 12 8 Ralpur 124 63 61 96 49 47 28 14 14 Arang(Ml 27 13 14 27 13 14 Gobranawa para(M} 1 1 Miihasamund 38 22 16 10 5 5 28 17 11 PittlOra(M) 28 17 11 28 17 11 Rajim 4 3 4 Kurud 5 2 3 5 2 Kurud (M) 5 2 3 5 2 Dhamtari 35 19 16 35 19 16 Bindranawagarh (Gariaband) 15 7 8 IS 7 8 Tilda Tilda Newra(M) 1 1 Bastar District 227 149 78 151 104 47 76 45 31 Charama 1 1 1 Bhanupratappur 12 9 3 12 9 Kanker 12 e 4 12 8 4 Keshkal 10 7 3 10 7 3 Pakhanjur 8 4 4 8 4 4 Kondagaon 25 14 11 4 4 21 10 11 Kondagaon (M) 21 10 11 21 10 11 Jagdalpur 56 42 14 16 14 2 40 28 12 Jagdalpur (U A.) 40 28 12 40 28 12 Bhopal pattnam (Matdand) 5 4 1 5 4 1 Bijapur 2 2 2 2 Dantewara 67 36 31 52 29 23 15 7 8 Bade Bacheli (N.M.) 5 2 3 5 2 3 Kirandul (N.M.) 10 5 5 10 5 Kania 29 22 7 29 22 7

3. Bagrl Rajasthanl Madhya Pradesh 396 194 202 396 194 202 Mandla District 396 194 202 396 194 202 Dindori 396 194 202 396 194 202

4. Banjarl Madhya Pradesh 89,125 46,352 42,n3 86,151 45,109 41,642 2,374 1,243 1,131 Guna District 68 38 30 68 38 30 Ashok nagar 68 38 30 68 36 3D Sagar District 343 180 163 343 180 163 Khurai 343 180 163 343 180 163

228 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 g 10

Mandsaur District 2.166 1,075 1,091 2,166 1.075 1,091 Jawad 460 223 237 460 223 237 Manasa 488 235 253 488 235 253 Bhanpura 1,004 512 492 1,004 512 492 Malhargarh 198 99 99 198 99 99 Sitamau 16 6 10 16 6 103 Ujjain District 418 232 186 418 232 186 Khacharod 364 199 165 364 199 165 Ghatiya 54 33 21 54 33 21 Shajapur District 9 5 4 5 4 Shajapur 9 5 4 5 4 Dewas District 864 452 412 735 381 354 129 71 58 Dewas 129 71 58 129 71 58 Dewas(M.C) 129 71 58 129 71 58 Bagli 735 381 354 735 381 354 Jhabua District 554 265 289 554 265 289 Petlawad 540 257 283 540 257 283 Meghnagar 14 8 6 14 8 6 Dhar District 3,908 2,004 1,904 3,529 1,822 1,707 379 182 197 Badnawar 31 17 14 31 17 14 Sardarpur 509 247 262 509 247 262 Dhar 563 273 290 218 112 106 346 161 184 Dhar (M) 345 161 184 345 161 184 Manawar 662 348 314 662 348 314 Dharampuri 2,143 1,119 1,024 2,109 1,098 1,011 34 21 13 Dhamnod(M) 34 21 13 34 21 13 Indore District 108 57 51 14 8 6 94 49 45 Indore 106 55 51 12 6 6 94 49 45 Indore (UA) 94 49 45 94 49 45 MholV 2 2 2 Wf'st Nlmar District 29,512 15,3{)2 14,210 28,574 14,802 13,772 938 500 .438 Barwaha 1,784 929 855 1,756 914 842 28 15 .13 Barwaha (U.A.) 28 15 13 28 15 13 Maheshwar 782 421 361 781 420 361 1 Mandleshwar 1M) 1 1 KasralVad 245 128 117 229 118 111 16 10 6 Kasrawad (M) 16 10 6 16 10, 6

Barwani 1,239 640 599 1,23~ (j40 599 ihikri 1,501 766 735 1,501 766 . 735 Rajpur 944 481 463 944 481 463 Bhikangaon 7,063 3,684 3,379 7,054 3678 3,376 9 6 3 Bhikangaon (M) 9 6 3 9 6 3 Khargone 2,956 1,521 1,435 2,955 1,521 1,435 Pansemal 5,040 2,644 2,396 4,187 2,189 1,998 853 455 399 Pansemal (M) 668 351 317 668 351 317 Khetia (M) 185 104 81 185 104 81 Sendhwa 2,653 1,370 1,283 2,622. 1,357 1,265 31 13 Ie. Sendhwa (M) 31 13 18 31 13 18

229 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhikangaon 2,982 1,501 1,481 2,982 1,501 1,481 Jhiranya 2,323 1,217 1,106 2,323 1,217 1,106 East Nimar (KhandWa) DIstrict 38,919 20,566 16,333 38,359 20,284 18,075 560 302 258 Harsud 15,114 7,932 7,182 15,114 7,932 7,182 Khandwa 6,178 3,244 2,934 5,731 3,005 2,726 447 239 208 Mundi(M) 6 3 3 6 3 3 KhandWa (M.C) 441 236 205 441 236 205 Bumanpur 17,627 9,410 8,217 17,514 9,347 8,167 113 63 50 Nepanagar (N.M) 74 41 33 74 41 33 Shahpur(M) 22 13 9 22 13 9 Burhanpur (M.C) 17 9 8 17 9 8 Sehore District 104 60 44 104 60 44 Ichhawar 104 60 44 104 60 44 Ralsen District 1.383 700 683 1,354 685 669 29 15 14 Raisen 680 340 340 680 340 340 Goharganj 574 291 283 545 276 269 29 15 14 Obedullaganj(M) 29 15 14 29 15 14 Baraily 129 69 60 129 69 60 Betul District 811 439 432 850 430 420 21 9 12 Betul 871 439 432 850 430 420 21 9 12 Bhainsdehi 519 256 263 519 256 263 Betul 342 176 166 321 167 154 21 9 12 Sarnl (UA) 9 4 5 9 4 5 Betul (U.A.) 12 5 7 12 5 7 Mullai 10 7 3 10 7 Hoshangabad District 65 34 31 31 17 14 34 17 17 Khirkiya 2 Z Khirkiya (M) 2 1 2 1 Harda 63 33 30 31 17 14 32 16 16 Harda (N.M.) 32 16 16 32 16 16 Mandla District 46 27 19 46 27 19 Mandla 25 13 12 25 13 12 Nainpur 21 14 7 21 14 Chhindwara District 872 456 416 865 452 413 7 4 3 Amarwara 73 42 31 73 42 31 Jamai 125 71 54 125 71 54 Parasia 620 313 307 613 309 304 7 Dighawani (N:M) 7 4 3 7 4 Chhindwara 7 4 3 7 4 Chaurai 47 26 21 47 26 21 Seoni District 417 217 200 387 200 le7 30 17 13 Lakhnadon 30 17 13 30 17 13 Dungariya Chhapara (N.M.) 30 11 13 30 17 13 Seoni 316 164 152 316 164 152 Barghat 71 36 35 71 36 35 Balaghat District 286 141 145 252 124 128 34 17 17 Baihar 286 141 145 252 124 128 34 17 17 Baihar (M) 34 17 17 34 17 17

230 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNOER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DiSTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urban Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Male5 Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Swguja District 187 97 90 166 85 81 21 12 9 Manendragam 21 12 9 21 12 9 Khonga pani (N.M) 17 10 7 17 10 7 Jhagrakhand (M) 4 2 '2 4 2 2 Surajpur 152 76 76 152 76 76 Ambikapur 14 9 5 14 9 5 Bilaspur District 358 176 162 340 169 171 18 7 11 Kota 62 29 33 62 29 33 KatghOIa 12 7 12 7 5 Bilaspur 177 88 89 159 81 78 18 7 11 Bilaspw (U.A) 1S 7 11 18 7 11 (A) Bilaspur 5 5

231 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban _------.. ------.. _------.. _------"'------.. ------.. ------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jagdalpur (U.A.) 8 Bhopal pattnam (Matdand) 256 125 131 256 125 131 " Bijapur 1 Dantewara 158 77 81 158 77 81 Konta 535 253 282 535 253 282

5. Bhoj Puri Madhya Pradesh 101,D33 56,986 44,047 49,963 27,506 22,457 51,070 29,480 21,590 Morena District 9 8 1 6 6 3 2 Morena 8 7 6 . 6 2 Bamore (U.A.) 2 2 Sabalgarh Sabalgarh (U.A.) 1 Bhine! District 7 3. 4 2 2 3 2 Bhind :3 2 3 2 Bhind (M) :3 3 2 Gohad 4 2 2 2 2 Gwalior District 582 459 123 20 17 3 562 442 120 Gird 266 204 62 :3 263 201 62 Gwalior(U.A.) 263 201 62 263 201 62 (A) Gwalior (M.e.) 84 42 42 84 42 42 (B) Morar cantt (Cantt) 179 159 20 179 159 20 Pichhore 302 241 61 3 299 241 58 Tekanpur (N.M) 121 74 47 121 74 47 . Dabra (M) 178 167 11 176 167 11 Bhander 14 14 14 14 Datia District Dalia 1 1 Shivpuri District 56 43 13 56 43 13 Shivpuri 56 43 13 56 43 13 Shivpuri (M) 56 43 13 56 43 13 Guna District 71 67 4' 62 61 9 6 Isagarh 6 3 3 6 3 Isagarh (M) 6 3 6 Raghogarh 65 64 62 61 3 Vijaypur (N. M.) 3 3 3 Tikamgarh District 43 28 15 15 10 28 18 10 Niwari 7 4 3 4 3 3 2 Nlwari(M) 2 Prilhvipur :> 3 Jatara 10 6 4 3 2 2 Lidhora khas (M) 4 2 2 4 2 2 Jatara (M) 1 Baldeogarh 1 Tikamgarh 22 15 7 20 14 6 Tikamgarh (M) 20 14 6 20 14 s Chhatarpur District 38 26 12 13 10 3 25 16 Gaurihar 1 1

232 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF. THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural UrBan ------~.:------.------State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chhatarpur 25 16 9 25 16 Chhatarpur (U A) 25 16 9 25 16 9 Rajnagar 12 9 12 9 Panna District 28 16 '12 3 20 13 7 Panna 25 14 11 3 17 11 6 Panna (U.A.) 17 11 6 17 11 6 Gunnor 3 2 3 2 Amanganj (M) 3 2 3 2 Sagar District 167 101 66 3 164 98 66 Bina Khurai 2 2 2 Sagar 164 98 66 164 98 sa Dhana (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Sagar (U.A) 159 95 64 159 95 64 (A) Sagar 63 30 33 63 30 33 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 96 65 31 96 65 31 Damoh District 22 15 7 17 13 4 5 2 Hata 4 4 4 4 Patharia 9 6 6 Damoh 5 2 3 5 2 Damoh (UA) 5 2 3 5 2 Jabera 4 3 1 4 3 Satna District 429 255 174 42 24 16 387 231 156 Raghurajnagar 382 228 154 7 2 373 221 152 Satna (U.A.) 373 221 152 373 221 152 Nagod 24 14 10 14 8 10 6 4 Nagod (M) 1 1 Unchehara (M) 9 5 4 9 5 4 Rampur Baghelan 4 2 . 2 2 Rampur Baghelan (M) 2 2 2 2 Amarpatan Amarpatan (M) Maihar 17 8 9 16 7 Maihar(M) Rewa District 214 109 105 134 56 78 80 53 27 Teonthar 4 3 1 3 2 Chakghat (M) 3 2 3 2 Sirmour 19 10 19 9 10 Hanumana 57 13 44 57 13 44 Mauganj 5 3 2 4 2 Naigarhi (M) 4 2 2 4 2 2 Huzur 119 77 42 46 26 16 73 49 24 Govindgarh (M) 73 49 24 73 49 24 Ralpur Karchulian 10 4 6 10 4 6 Shahdol District 5.230 3.023 2,207 792 451 341 4,438 2,572 1.866 Beohari 86 52 34 86 52 34 Khand (M) 82 48 34 82 48 34 Beohari(M) 4 4 4 4

233 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jaisingh nagar 4 3 4 3 Jaisingh nagar (M) 4 3 4 3 Bandhogarh 47 25 22 20 12 8 27 13 14 Umaria(M) 18 6 10 18 8 10 Nowrozabad (Khodargama) (M) 9 5 4 9 • 5 4 Sohagpur 4.170 2415 1,755 472 270 202 3,698 2,145 1,553 Pali (U.A.) 8 5 3 8 5 3 Shahdol (UA) 8 3 8 3 5 (A) Shahdol (M) 8 3 5 8 3 5 Burhar-Dhanpuri (U A) 3.682 2,137 1,545 3,682 2.137 1,545 (A) Burhar (M) 26 16 10 26 16 10 (B)Dhanpuri-Nargadaharidafai (M) 2,933 1,709 1,224 2,933 1,709 1,224 (C) Amlai (N.M.) 723 412 311 723 412 311 Kolma 29 18 11 29 18 11 Bijuri(M) 13 7 6 13 7 6 Kotma (M) 16 11 15 11 5 Anuppur 887 507 380 293 166 127 594 341 253 Pasan (M) 571 326 245 571 326 245 Anuppur (M) 17 12 5 17 12 5 Jaithari (M) 6 3 3 6 3 3 Pushparajgarh 7 3 4 4 Sidhi District 22003 11,640 10,363 21.006 1.1,015 9,991 997 625 372 Rampur Naikin 9 5 4 9 5 4 Churhat 5 3 2 3 2 Gopad banas 28 17 11 15 11 4 13 6 7 Sidhi (M) 13 6 7 13 6 Sihawal 18 ~ 9 18 9 9 Chilrangi 20.778 10.870 9,908 20,778 10,870 9,908 Deosar 4 3 4 1 3 Singrauli 1,i61 735 426 177 116 61 984 619 365 Morwa (N.M.) 274 185 S9 274 185 89 Jayan! nagar (N M.) 194 123 71 194 123 71 Amlori Colliery (N.M.) 510 308 202 510 306 202 Baidhan (N.M.) 6 3 3 6 3 3 Mandsaur District 363 :<41 112 50 32 18 303 209 94 Jawad 40 27 13 39 26 13 Jawad (M) 1 NE'emucll 256 185 71 256 185 71 Neemuch (UA) 256 185 71 256 185 71 Manasa 6 4 6 4 2 Manasa (M) 6 4 6 4 Bhanpura 2 1 2 Garoth 4 2 2 4 2 2 Garoth (U.A.) 4 2 2 . 4 2 2 Mandsaur 40 19 21 9 4 31 14 17 Mandsaur (MJ 31 14 17 31 14 17 Silamau 5 3 2 Silamau (M) 3 2 5 :I

234 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DI$TRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Pers.OI1s Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ratlam District 60 34 26 5 4 55 30 25 Jaora 19 10 3 2 16 8 8 Jaora (U.A.) 16 8 8 16 8 . 8 ALoI 6 3 -3 6 3 3 Alot(M) 6 3 3 6 3 Sailana 2 1 2 Sailana (U.A.) 2 2 Bajna Ratiam 32 19 13 31 18 , 13 RaUam (U.A) 31 18 13 31 18 13 (A) RaUam (M.C) 27 15 12 27 15 12 (B) Ratiam Rly Colony (N.M) . 4 3 4 3 i Ullain District 200 100 100 20 12 8 180 88 92 Khacharod 165 81 84 5 2 3 160 79 81 Nagda (M) 160 79 81 160 79 81 Mahidpur 8 5 3 8 5 3 Ujjain 17 10 7 5 4 12 6 6 Ujjain (U.A.) 12 6 6 12 6 6 8adnagar 10 4 6 2 8 3 5 Badnagar (UA) 8 3 5 8 3 5 Shajapur District 24 14 10 16 9 7 8 5 3 Badod 3 3 3 Badod (M) 3 3 3 3 Shajapur 17 9 8 12 7 5 5 2 3 Maksi (M) 5 2 3 5 2 3 Kalapipal 4 2 2 4 2 2 Dewas District 171 97 74 7 6 164 91 73 Sonkatch 15 B 7 4 11 5 6 Sonkatch (M) 11 5 6 11 5 6 Dewas 152 86 66 3 3 149 83 66 Dewas(M.C) 149 83 66 149 83 66 Kannod 4 3 4 3 Satwas (NA) 4 3 1 4 3 1 Jhabua District 51 37 14 42 33 9 9 4 5 Thandla B 8 8 Meghnagar 26 21 5 26 21 5 Jhabua 4 2 2 4 2 2 Jhabua (M) 4 2 2 4 2 2 Jobat 5 3 2 5 2 Alirajpur B 3 5 3 2 5 2 3 Alirajpur(M) 5 2 3 5 2 3 Dhar District 860 689 171 632 524 108 228 165 63 Badnawar 25 18 7 20 13 7 Badnawar(M) 20 13 7 20 13 Sardarpur 5 4 5 4 Sardarpur-Rajgarh(M) 5 4 5 4 1 Dhar 689 569 120 486 421 65 203 148 55 Dhar(M) 7 4 3 7 4 3

235

31--2 RGI!ND!200~ C-7 PART A(ii}: DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pithampur(N.M.) 196 144 52 196 144 52 Gandhwani 10e 72 34 106 72 34 Kukshi 5 3 2 5 2 Dharampuri 30 23 7 30 23 7 Indore District 1.027 656 371 392 314 78 535 342 293 Depalpur 22 11 11 J 2 19 10 9 Betma (M) 19 10 9 19 to 9 Sawer 339 283 56 339 283 56 Indore 170 111 59 30 19 11 140 92 48 Indore (U.A.) 140 92 48 140 92 48 Mhow 496 251 245 20 11 9 476 240 236 Mhow cantt (U.A.) 476 240 236 476· 240 236 West Nimar District 82 60 22 56 43 13 26 17 Barwaha 37 22 15 16 7 21 13 8 Barwaha (Ll.A.) 8

236 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE M01HERTONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIF=IED IN SCHE.DULE VIII) WITH 10,()OO OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban ...... ----_ ...... _--_ ... _--_ .. __ ... _-_ .... -.. --_ ...... _- _...... _.. _ .... __ ...... _.... -...... __ .. __ .... __ ...... ----_ ..... _.... _...... _-_ ...... _-...... --_ .. _-_ ...... - State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhopal (M.e) 3486 2,006 1.480 3,486 2,006 1,480 Sehore District 56 43 13 18 8 10 38 35 3 Sehore 39 35 4 7 4 32 31 Schore ( U.A.) 32 31 32 31 1 Ashta 6 4 2 6 4 2 Ashta (U.A.) 6 4 2 4' 2 Ichhawar 11 4 7 11 4 7 Raisen District 382 277 105 149 134 15 233' 143' . 90 Raisen 68 43 25 33 23 10 35 20 15 Raisen(M) 35 20 15 35 20 15 . Gairatganj 2 2 1 Gairatganj(N.M.) 2 1 2 1 '. Begamganj 10 5 5 10 S 5 Scgamganj(M) 10 5 5 10 5' 5 Goharganj 297 224 73 111 107 4 185 117 69 Mandideep(N M ) 154 103 51 154 103 51 Obeduliaganj(M) 32 14 18 32 14 18 Silwani 5 4 5 4 1 Betul District 1,216 674 542 231 124 101 985 550 435 Shainsdehi 4 2 2 4 2 2 Setul 1,089 615 474 227 122 105 862 493 369 Sarni (UA) 845 461 364 845 481 364 Setul (U.A.) 12 8 4 12 8 4 . Setul Bazar(M) 5 4 5 4 Multai 123 57 66 123 57 66 Amla(M) 118 55 63 118 55 63 Multai (U.A.) 5 2 3 5 2 3 Hoshangabad District 59 34 25 26 13 13 33 21 12 Harda 3 2 :1 2 Harda (N.M.) 2 2 2 2 lIarsi 40 24 16 23 11 12 17 n 4 Itarsi (U.A) 17 13 4 17 13 4 (A)!tarsi 11 9 2 . 11 9 2 (B) Bhilakhedi (N.M.) 6 4 2 6 4 2 Hoshangabad 9 5 4 9 5 4 Hoshangabad (M) 9 5 4 9 5 4 Sohagpur 2 2 2 2 Piparia 5 4 5 4 Pip aria (UA) 5 4 5 4 (A) Pachmarhi 2 2 1 (B) PachmarN Cantt(Canlt) 3 3 3 3 JabaJpur District 1,545 835 710 39 22 17 1,506 813 693 Murwara 85 41 44 85 41 44 Murwara (Kalni J(M.C.) 85 41 44 85 41 44 Vijai raghavgarh 48 24 24 34 19 15 14 5 9 Kymore (UA) 14 5 9 14 5 9 Sihora 9 9 9 9 Majholi (M) 4 4 4 4

237 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural' Urban ------_ ... _---.. ----- ... ------_ .. ----.. ----.. ------~----...... ------.. --.. ------.. ------... ------... -- State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sihora (M) 5 5 5 Patan 5 3 2 5 3 2 Jabalpur 1,398 758 640 1.398 758 640 Panagar(M) 5 3 2 5 3 2 Bargi (N.M.) 4 3 4 3 Jabalpur (UA) 1.389 752 637 1,389 752 637 (A) JabalJ>ur 9l!6 501 425 928 501 425 (S) Jabalpur Cantt. (Cantt) 89 52 37 89 52 37 (C) Khamaria 188 109 79 188 109 79 (D) G.C.F, Jabalpur (N.M.) 109 56 53 HIll 56 53 (F)Vehit1t1 Fact.Jabalpur (N.M.) 7"1 :14 43 71 34 43 l'Sarsimhtlpllf District 11 7 4 2 2 II 5 4 Gotegaon 1 GadalWara Narllimhapur 9 5 4 9 5 4 Narsimhapur ( U.A.) 9 5 4 9 5 4 Mandla District 35 25 10 27 21 6 a 4 4 Niwas 27 21 6 27 21 6 Dindori 6 3 3 6 3 3 Dindori (M) 6 3 3 6 3 3 Mandla 2 .1 2 Mandla (UA) 2 2 Chhindwara District 3,486 2.108 1.378 692 411 281 2,794 1,697 1,097 Jamai 271 176 93 71 43 26 200 135 65 Jamai(M) 67 45 22 67 45 22 Kali chhapar (N.M) 122 83 39 122 83 39 Damua (N.M) 10 6 4 10 6 4 Palachaurai (N.M) 1 1 Paresia 3.126 1,867 1,259 599 348 251 2,527 1,519 1,008 Dighaweni (N.M) 626 371 255 626 371 255 Ambada (N.M) 35 17 18 35 17 18 (A) Iklehra (N.M) 1.B66 1,131 735 1,866 U31 735 (8) Bhamodi (N.M) 247 150 87 247 160 87 (e) Chandameta Bularia (M) 211 117 94 211 111 94 (D) Neuton Chikhli Kalan (M) 636 375 261 636 375 261 (E) Badkuhl (N.M) 180 108 74 180 106 74 (F) Jata ehhapar (N.M) 169 101 68 169 101 68 (G) Dangar Parasia (M) 402 260 142 402 260 142 Chhindwara 50 33 17 49 32 17 Chhindwara (U.A.) 49 32 17 49 32 17 Sausar 24 19 17 15 2 7 4 Sausar (M) 7 4 3 7 4 ehaurai 15 11 4 4 4 11 7 4 Chaurai Khas (M) 11 7 4 11 7 4 Seoni District 8 5 6 4 2 lakhnadon. lakhnadon (M) Seoni 6 4 2 6 4

238 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TQNGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE Vnl) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DlSTRlCTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females . Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Barghat Barghat (NA) Balaghat District 154 81 73 139 71 68 15 10 5 Katangi 2 2 1 Tirodi(N.M) Waraseoni 15 6 7 15 8 7 Balaghat 22 15 7 13 6 5 9 7 2 Balaghat (U.A.) 9 7 2 9 7 '2 Baihar 115 56 59 110 54 56 5 2 3 Baihar(M) 5 2 3 5 2 S Surguja Dislricl 20.775 11,306 9,469 14,142 7,504 6,638 6,633 3,602 .2,831 Bharatpur 165 95 70 165 95 70 .- Pal 607 310 297 575 289 286 32 21 11 Ramanujganj (M) 32 21 11 32 21 1,1 Wadrafnagar 345 176 167 . 345 118 167 Pratappur 411 237 174 411 237 174 Baikunthpur 1,881 1,106 775 591 347 244 1,290 759 531 Charcha (N.M). 379 235 144 379 235 144- West Chirmiri (N.M) 762 433 329 762 433 329 Baikunlhpur (M) 22 12 10 22 12 10 Karia Block (N.M) 127 79 48 127 79 46 Saml! 682 345 337 682 345 337 Manendragarh 4,323 2.476 1,847 121 82 39 4,202 2,394 1,808 Manendragarh (M) 212 125 87 212 125 87 Khonga pani (N.M) 1,866 1,077 789 1,666 1,077 789 Jhagrakhand (M) 444 239 205 444 239 .205 Kurasia (UAI 1.680 953 727 1,680 953 727 (A) Kurasla (N.M.) 230 129 101 230 129 .101 (B) N.C.P.H. Colliery (N.M) 129 60 69 129 60 69 (C) Gelha Pani (N.M) 843 511 332 843 511 332 (D) Doman Hill Colliery (N.M) 380 201 179 380 201 179 (E) Chifmlri 98 52 46 98 52 46 Surajpur 1.993 1,084 909 1,455 763 692 538 .321 217 Surajpur (M) 73 41 32 73 41 32 Vishrampur (N.M) 465 280 185 465 280 185 Ambikapur 5,269 2,803 2,466 4,698 2,496 2,202 571 307 264 Ambikapur (U.A) 571 307 264 571 307 264 Lundra 1,290 675 614 1,290 676 614 Sitapur 3.809 1.996 1,813 J,809 1,996 1,813 Bilaspur District 4.741 2,724 2,017 2,024 1,200 824 2,717 1,524 .1,193 Pendra Road 77 45 32 43 26 17 34 19 15 Gaurella (U A.) 3 3 1 2 Pendra (U.A.) 31 18 13 31 16 13 Pandana 23 15 11 6 5 12 9 3 Pandaria (M) 12 9 12 9 3 Lorml 1 1 1 Kola 102 51 51 90 45 45 12 6 6 Ratanpur (M) 2 2 1

239 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kanta (U.A.) 10 10 5 Katghora 1,714 1,017 1,341 796 545 373 221 152 Katghora (M) 24 14 24 14 10 Jail (N.M.) 64 39 64 39 25 Gajra (N.M.) 170 101 6!" 170 101 69 Mongra (N.M.) 115 67 41 115 67 48 Korba 1.911 1,069 842 196 117 79 1,715 952 763 , Korba (N.M.). 1.715 952 763 1,715 952 763 . Mungeli 45 29 . 16 22 15 7 23 14 , 9 Mungeli (U.A.) 23 14 23 14 9 Takhatpur 65 38 27 52 31 21 13 6 Takhatpur 1M) 13 6 13 7 Bilaspur 389 220 169 88 50 38 301 170 131 Bilaspur (U.A) 301 170 131 301 170 131 (A) Bilaspur 209 121 88 209 121 88 (B) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 89 48 41 89 48 41 (e) Sirgiti (N.M.) 3 2 3 2 Janjgir 317 179 138 153 94 59 164 85 79 Baloda (M) 4 2 2 4 2 2 Naila Janjgir (M) 53 27 26 53 '27 26 Akaltara (M) 107 56 51 107 56 51 Champa 46 28 18 18 13 28 15 13 Champa (M) . 28 15 13 28 15 13 s.tkli 42 25 17 4 3 38 22 16 Sakli (M) 14 8 6 14 8 6 Bilha 5 5 4 4 Bilha (M) 4 4 4 4 Dabhra 4 2 2 4 2 2 Raigarh District 7.260 3,995 3,265 5,303 2,746 2,557 1,957 ,1,249 70B 8ageecha 4.306 2.167 ~.139 4.306 2,167 2,139 Jashpur • 198 105 93 176 98 78 22 7 15 Jashpur nagar (11.1) 22 7 15 22 7 15 Kunkuri 232 130 102 232 130 102 Pathalgaon 56 29 27 19 11 8 37 18 19 Pathalgaon (M) 37 18 19 37 18 19 Udaipur (Dharamjaigarh) 367 210 177 328 178 150 59 32 27 Dharamjaigarh (M) 59 32 27 59 32 27 Gharghoda 68 40 28 44 26 18 24 14 10 Gharghoda (M) 24 14 10 24 14 10 Raigarh 1,896 1,251 645 104 86 18 1}92 1,165 627

Raigarh (UA) 1,792 1,165 627 1,792 1, ~65 627 Kharsia 80 44 36 57 31 26 23 13 10 Kharsia (U.A.} 23 13 10 23 13 10 Saran"arh 37 19 18 37 19 18 Rajnandgaon District 1,122 933 189 917 815 lD2 205 118 87 Kawardha 48 27 21 29 19 10 19 8 11 Kawardha (M) 19 8 11 19 8 11 Chhuikhadan 17 12 5 16 11 5

240 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Tolal Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 , 10

ehhuikhadan (M) 16 11 16 11 5 .,. Khairagarh 24 15 9 12 8 4 12 5 Khairagarh (M) 12 7 5 12 7 5 DongariJarh 43 26 17 12 8 4 31 18 13 Doogargarh (M) 31 18 13 31 18 13 Rajnandgaon 914 810 104 824 757 67 90 53 37 Rajnandgaon (M.C.) 90 53 37 90 53 37 Dongargaon 38 22 16 10 5 5 26 17 11 Dongargaen (M) 28 17 11 26 17 11 Mehla 29 17 12 29 17 12 Ambagarh 9 4 5 9 4 5 Ambagarh Chowkl (M) 9 4 5 9 4 5 Durg District 18,949 10,724 6,225 469 286 183 18,480 10,436 6,042 Durg-Bhilai nagar (U.A.) 17,281 9,777 7,504 17,281 9,777 7,504 Nawagarh 5 3 2 3 2 Bemetara 34 18 16 5 5 29 13 16 Bemetara (M) 29 13 16 29 13 16 Saja 85 43 42 79 41 38 6 2 4 Khamharia (M) 6 2 4 6 2 4 Berla 11 8 3 11 8 3 Dhamdha 689 395 294 45 28 17 644 367 277 Dhamdha (M) 1 Ahiwara (M) 482 265 217 462 265 217 Kumhari (N.M) 161 101 60 161 101 60 Durg 17,076 9,698 7,378 175 120 55 16,901 9,578 7,323 Dundera (N.M) 35 23 12 35 23 12 Durg-Bhilai nagar (U.A.)(part-l) 16,666 9,555 7,311 16,866 9,555 7,311 (A) Durg 376 229 147 376 229 147 (b) Bhilainagar 14,466 8.148 6,318 14,466 8,148 6,318 (e) Kohka 541 297 244 541 297 244 (D)Chhaoni (N.M.) 1,307 777 530 1,307 777 530 (F) Jamul (N.M.) 176 104 72 176 104 72 Palan 478 256 222 58 32 26 420 224 196 Patan (M) 5 2 3 5 2 3 Durg-Bhilainagar (UA)(part-li) 415 222 193 415 222 193 (I) eharoda 340 181 159 340 181 159 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 75 41 34 75 41 34 Gunderdehi 10 6 4 10 Ii 4 Dondilehara 7 5 2 7 5 2 Sanjan Baled 542 286 256 62 32 3() 480 254 226 Baled (M) 36 17 19 36 17 19 Rajhara jharan Dalli (N.M) 427 229 198 427 229 198 Kumud Katta (N.M) 17 8 9 17 6 9 Gurur '12 6 6 12 6 6 Raipur District 3,396 2,016 1,380 1.119 744 375 2,277 1,272 1,005 Bhal~ara 63 40 23 62 39 23 Bha,~ara(M) 62 39 23 62 39 23 Baloda Bazar 195 131 64 152 113 39 43 18 25

241 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE l.ANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------.. ------.. _-----_ .. --_ .. _-----.... _--_ .. ----.. _---- ... _------.... _... _-- ...... ------.. State/District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 6 9 10

Baloda Bazar(M) 43 18 25 43 18 25 Kasdol 4 3 4 3 Bilaigarh 7 6 7 6 Bl)atgaon(M) 7 6 7 6 Saraipali 23 14 19 11 4 3 Sarai pali(M) 4 3 4 3 1 Raipur 2,904 1,711 1,193 873 574 299 2,031 1,137 894 Arang(M) 11 8 3 11 8 3 Gobranawa para(M) 112 58 54 112 58 54 Raipur(UA) 1,908 1,071 837 1,908 1,071 837 Mahasamund 98 57 41 35 21 14 63 36 27 Pithora(M) 9 6 3 9 6 3 Mallasamund(M) 34 20 14 34 20 14 B!j9bahara (M) 20 10 10 20 10 10 F(ajim 2 1 2 Kurud 1 Dhamtari 52 32 20 5 5 47 27 20 Dhamtari(M) 47 27 20 47 27 20 Bindranawagarh (Gariaband) 20 10 10 20 10 10 Nagn 6 3 6 3 Deobhog Tilda 20 6 14 20 6 14 Tilda newara(M) 20 6 14 20 6 14 Bastar District 2,276 1,226 1,050 1,176 646 530 1,100 580 520 Charama 11 6 11 6 Bhanupratappur 55 30 25 55 30 25 Kanker 105 54 51 48 26 22 57 28 29 Kanker (UA) 57 28 29 57 28 29 Antagarh 17 9 17 9 Keshkal 31 16 15 31 16 15 Pakhanjur 51 25 26 51 25 26 Narayanpur 179 101 7a 179 101 78 Kondagaon 124 65 59 45 23 22 79 42 37 Kondag30n (M) 79 42 37 79 42 37 Jagdalpur 827 445 382 251 138 113 576 307 269 Jagdalpur (UA) 576 307 269 576 307 269 Bhopal pattnam (Maldand) 29 19 10 29 19 10 Bijapur 97 50 47 97 50 47 Dantewara 580 320 260 192 117 75 388 203 185 Bade Bacheli (N.M.) 196 101 95 196 101 95 Kirandul (N.M.I 192 102 90 192 102 90 Konta 170 86 84 170 86 84

G, Braj-Bhasha Madhya Pradesh 5,995 3,180 2,815 3,294 1,769 1,525 2,701 1,411 1,290 Bhind District 2 Mehgaor, Gwalior Distr'ct 6 6 3

242 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTIPN OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LA~GUAGES SPECIFIED IN SCHEDl,IlE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT IN[)IA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSIL.$ AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban -----... ------.... -..... _- ... __ .. -----.. --_-- State! Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 .

Gird 4 3 4 3 Gwalior(U.A.) 4 3 4 3 (A) Gwalior (M.e.) 4 3 4 3 Pichhore 2 :2 2 2 Tekanpur (N.M) 2 2 2 2 Datia District Oatia Oatia (M) 1 Shivpurl District 6 5 6 5 Shivpuri 4 4 4 4 Shivpuri (M) 4 4 4 4 Pichhore 2 2 Pichhore (M) 2 1 2 1 Guna District 3 2 3 2 1 Raghogarh 3 :2 1. 3 :2 Raghogarh (M) 3 :2 1 3 2 Tikamgarh District 22 19 3 10 10 12 9 3 Niwari 7 5 :2 6 4 2 Niwari(M) 6 4 2 6 4 :2 Jatara 8 8 8 Baldeogarh 1 1 Tikamgarh 6 5 6 5 Tikamgarh (M) 6 5 6 5 Chhatarpur District 4 :2 :2 3 2 Chhatarpur 4 2 2 3 :2 Chhatarpur (U.A) 3 1 2 3 :2 Panna District 2 2 PaMa :2 2 1 Panna (U.A.) :2 2 Sagar District 14 13 12 12 2 Banda 12 12 12 12 Sagar 2 2 Sagar (U.A) 2 2 Sagar 2 :2 Damoh District Jabera 1 1 1 Satna District 7 2 6 4 2 ",) Raghurajnagar Satna (UA) NagOd Rampur Baghelan 5 2 3 2 Rewa District 16 10 6 16 10 6 Huzur 16 10 6 18 10 6 Rewa (M.C.) 16 10 6 18 • 10 6 Shahdol District 16 7 2 14 7 7 Jaisingh nagar Bandhogarh 1 Sohagpur 6 3 8

243

32-2 RGlND 2e03 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTIoN OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Burhar-Dhanpuri (UA) (A) Burhar (M) 1 1 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai(M) 5 3 2 5 3 2 Anuppur 8 4 4 6 4 4 Pas an (M) 7 3 4 7 3 4 Anuppur (M) Sidhi District 16 7 9 15 7 8 Gopad banas Sidhi(M) Chitrangi 15 7 15 7 8 Mandsaur District 1.786 931 855 387 202 lB5 1,399 729 670 Jawad 49 26 23 1 48 25 23 Diken(M) 5 3 2 5 3 2 Jawad (M) 43 22 21 43 22 21 Neemuch 1,261 670 591 341 182 159 920 488 432 Neemuch (U.A.) 920 488 432 92? 488 432 Manasa 52 23 29 52 23 29 Rampura (M) 6 2 4 6 2 4 Manasa (M) 46 21 25 46 21 25 Malhargarh 53 22 31 27 9 18 26 13 13 Malhargarh (M) 26 13 13 26 13 13 Garoth 241 121 120 2 239 120 119 Garottl (UA) 239 120 119 239 120 119 Mandsaur 116 63 53 16 9 T 100 54 46 Mandsaur (M) 100 54 46 100 54 46 Sitamau 14 6 8 14 6 8 Sitamau (M) 14 6 8 14 6 8 Ratlam District 84 45 39 18 12 6 66 33 33 Jaora 27 12 15 4 2 2 23 10 13 Jaora (UA) 2 2 :2 2 Piploda (M) 21 10 11 21 10 11 Alot 5 4 1 4 6ajna 8 5 3 8 5 3 Ratlam 44 24 20 43 23 20 Ratlam (U.A) 43 23 20 43 . 23 20 (A) Ratlam (M.e) 8 2 6 8 2 6 (6) Ratlam Rly Colony (N.M) 35 21 14 35 21 14 Ujjain District 24 16 8 24 16 6 Mahidpur 9 6 3 9 6 3 Ghatiya 8 5 3 8 5 3 Badnagar 7 5 2 7 5 2 Shajapur District 311 179 132 273 159 114 36 20 18 Agar 38 20 18 38 20 18 Agar(M) 38 20 18 38 20 18 Shajapur 6 3 3 6 3 3 Kalapipal 267 156 111 267 156 111 Dewas District 380 204 176 286 152 134 94 52 42 Sonkatch 124 63 61 120 61 59 4 2 2

244 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS ANP TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------.. _------_.------""------.. -.. -.-----.. ------.. ------~-.. ------State/ District/ Tehsil/ Town Persons Males Females Perspns Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sonkatch (M) 4 2 2 4 2 Dewas .246 135 111 165 90 75 81 45 36 Dewas(M C) 81 45 36 81 45 36 Bagli 10 6 ,4 9 5 4 Karnawad (M) 9 5 4 9 5 4 jhabua District 42 23 19 15 10 27 13 14 Thandla 3 8 5 Petlawad 18 9 9 18 9 9 Petlawad (UA) 18 9 9 18 9 9 Meghnagar 2 3 2 Jhabua 2 2 2 2 Bhabra 2 1 2 Alirajpur 9 4 9 4 5 Alirajpur(M) 9 4 9 4 5 Dhar District 113 72 41 67 46 21 46 26 20' Badnawar 7 4 '3 7 4 3 Sardarpur 12 7 5 12 7 Dhar 29 23 6 29 23 6 Gandhwani 4 3 4 3 Kukshi 42 25 17 5 3 2 37 22 15 Kukshi (M) 37 22 15 37 22 15 Manawar 6 5 1 4 3 2 2 Manawar (M) 2 :2 2 2 Dharampuri 13 5 8 6 3 3 7 2 Dhamnod(M) 7 2 5 7 2 5 Indore District 18 6 10 18 e 10 Depalpur 3 2 3 2- Runji Gautampura (M) 3 2 3 1 2 Indore 8 3 5 8 3 5 Indore (U.A.) 8 3 8 3 5 Mhow 7 4 7 3 Mhow cantt (U.A.) 7 4 3 7 " 3 West Nimar Distflct 59 36 23 53 32 21 6 "4 2 Barwaha 11 7 4 6 3 3 5 4 Sanawad (M) 5 4 5 Maheshwar 5 4 4 " Barwani Barwani (M) Rajpur 28 17 11 28 1')\ ! 11 Segaon 4 :2 2 4 2 2 Bhikangaon 1 1 Sendhwa 9 6 3 9 6 East Nimar (Khanrlwa) District 10 7 3 10 7 Harsud 3 2 2 Khandwa 7 5 2 7 5 2 Rajgarh District 1,569 813 756 1,129 588 541 440 225 215 Rajgarh 259 134 125 166 85 81 93 49 44 Khujner(M) 93 49 44 93 49 44

245 C-7 PARr A(i;): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH Of: THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL s'r ATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ----.. ------_ ...... _---_ .... .,._.------_---- ... _------... ------...... ------_ ...... -.. ------State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Biaora 732 383 349 718 374 344 14 9 5 Biaora (M) 14 9 5 14 9 5 Sarangpur 139 65 74 136 65 73 Sarangpur (M) 138 65' 73 138 65 73 Narsingarh 439 231 208 244 129 115 195 102 93 Boda (M) 195 102 93 195 102 93 Bhopal District 90 47 43 90 47 43 Berasia Berasia (M) Huzur 89 46 43 a9 46 43 Bhopal (M.C) 89 46 43 89 46 43 Sehore District 1 Ichhawar 1 lqisen District 6 4 2 6 4 2 GoNrganj 5 3 2 5 3 2 Baraily 1 1 Belli Oistntt 13 5 6 3 2 10 3 7 8etU 9 5 ... 3 2 6 3 3 8etuI (U.A.) 6- 3 3 6 3 3 ...... 4 4 4 Amla{M) .. 4 4 4 tiostlangabad OIItrict 7 '" 3 3 2 4 2 2 Harda ... 2 2 4 2 2 .... (N.M.} .. 2 2 ... 2 2 s.oni ..... 3 1 1 2 JaINIIpJr DieIrict 8 5 3 2 2 4 3 Vljlir~ ... 2 2 "4 2 2 J4IbaIpur ... 3 4 3 Jabalpur (V...... 3 4 3 .labaIpur 4 3 4 3 ChtIindWarl DiStrict 8 5 ~ 2 2 6 Par_ e 3 3 6 3 3 ChikhH kiJlwl-Parasia (U .A.) e 3 3 6 . 3 (D) Heuton CtIiIthli Katan (M) e 3 3 6 3 Chaurai 2 2 2 2 Surgujll Diltrict 525 418 407 801 405 396 24 13 11 BIlaratp16 5 3 2 5 2 Pili 2 2 2 2 Pratappu- 2 2 2 BUwnthpur 27 11 16 21 13 6 3 Charcha (N.M) 6 3 3 6 :> 3 Samri 695 349 346 695 349 346 Manendragarh 13 8 5 13 8 Khooga pani (N.M) 6 3 3 6 3 KUfasia (U.A.J 7 5 2 7 2 (C) Gelha pani (N.M) 7 5 2 7 5 2 Surajpur 7 4 3 7 4 Ambikapur 72 37 35 67 35 32 5

246 C-7 PART A(ii): IliSTRIBUT10N OF THE MOTHER TONGUES (~ROUPED UNDER EACH OF 1li~ LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORe. SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1.991 Languagel Mother Tongue} Total Rural Urban Statel DislricU Tehsill Town 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ambikapur (U.A) 5 2 3 5 2 3 Sitapur 2 2 2 2 Bilaspur District 45 22 23 29 14 15 16 8 8 Katghora 24 9 15 17 7 10 7 2 5 Katghora (M) 7 2 5 7 2 5 Korba 9 6 3 9 6 3 Korba (N.M.) 9 6 3 9 6 3 Takhatpur 6 3 3 6 3 3 Janjgir 6 4 2 6 4 2 Raigarh District 16 10 6 10 7 3 6 3 3 Bageecha 9 6 3 9 6 3 Raigarh 1 1 Sarangarh 6 3 3 6 3 3 Sarangarh (U.A) 6 3 3 6 3 3 Rajnandgaon District 18 9 9 10 5 8 4 Kawardha 10 5 5 10 5 5 " Chhui1lhadan 8 4 4 8 4 4 Gandai (M) 8 4 4 8 4 4 DUfg District 161 89 72 14 9 5 147 80 67 DuTg-Shilai Nagar (U.A.) 135 71 64 135 71 64 Nawagarh 7 4 3 7 3 8emetara 6 4 2 6 2 Dhamdha 7 6 7 6 Kumhari (N.M) 7 6 7 6 Ourg 121 63 58 12t 63 5& Durg-Shilai nagar (UA)(pitrH) 121 63 sa 121 63 5& (A) Durg 6 3 3 5 3 3 (B) Bhilainagar 97 50 47 97 50 47 (C) Kohka 5 3 2 5 3 2 (D)Chhaoni (N.M.) 13 7 6 13 7 6 Patsn 14 8 6 14 8 6 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-lI) 14 8 6 14 8 6 (E) Charoda 14 8 6 14 8 6 Dondilohara 1 Sanjari Balod 5 3 2 5 3 2 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 5 3 2 5 3 2 Raipur District 64 41 23 37 24 13 27 17 10 Bhatapara 10 8 2 10 8 2 Bhatapara(M) 10 8 2 10 8 2 Baloda Bazar Baloda Bazar(M) 1 1 Saraipali 13 6 7 13 I) 7 Ralpur 35 23 12 21 16 14 7 7 Arang(M) J 2 3 2 1 Gobranawa para(M) 3 3 2 Ralpur iU.II.) 8 4 4 8 4 Mahasamund 2 2 2 2 " MahaSamUrld(M} 2 2 2 2

247 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Mates Females Persons Mates Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dhamtari 1 Bindranawagarh (Gariaband) 2 Bastar District 220 108 112 62 31 31 158 77 81 Bhanupratappur 2 2 Kanker 12 6 6 11 5 6 Kanker(UA) 11 6 11 5 6 Kondagaon 13 5 12 7 Kondagaon (M) 12 12 7 5 Jagdalpur 146 70 76 16 7 9 130 63 67 Jagdatpur (U.A.) 130 63 67 130 63 67 Bijapur 6 4 6 4 2 Dantewara 4 4 2 2 3 Bade Bacheli (N.M.) 5 2 3 2 3 Konta 29 13 16 29 13 16

7. Bunden/Bundel Khandi Madhya Pradesh 1,538,302 817,371 720,931 1,312,297 697,557 614,740 226,005 119,814 106,191 Morena District 8 4 4 3 4 Morena 8 4 4 7 3 4 Morena 7 3 4 7 3 4 Joura Joura (UA) 1 Bhind District 11,402 6,176 5,226 5,431 2,963 2.468 5,971 3,213 2,758 Bhind 1 Bhind (M) 1 1 Lahar 11,401 6,175 5,226 5,431 2.963 2.468 5,970 3,212 2,758 Alampur(M) 5,970 3,212 2,758 5,970 3,212 2,758 Gwalior District 3,136 1,678 1,459 3,062 1,640 1,422 74 38 36 Gird 5 5 5 5 Pichhore 82 38 44· 8 8 74 38 36 Tekanpur (N.M) 3 2 1 3 2 1 Pichhore (M) 2 2 2 2 Dabra (M) 69 36 33 69 36 33 Bhander 3,049 1,640 1,409 3,049 1,640 1,409 Datia District 2,493 1,344 1,149 2,077 1,127 950 416 217 199 Seondha 1,559 857 702 1,559 857 702 Dalia 934 487 447 518 270 248 416 217 199 Datia (M) 416 217 199 416 217 199 Shivpuri District 10,371 5,500 4,871 10,095 5,347 4,748 276 153 123 Shivpuri 271 141 130 256 133 123 15 8 7 Shivpuri (M) 15 8 7 15 8 7 Narwar 168 96 72 168 96 72 Karera 2,784 1,511 1,273 2,523 1,366 1,157 261 145 116 Karera (UA) 261 145 116 261 145 116 Khaniyadhana 7,148 3,752 3,396 7,148 3,752 3,396 Guna District 1,486 790 696 1,457 772 685 29 18 11 Guna 23 13 10 23 13 10 Ashok nagar

248 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDt,llEVIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRIGTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban ------: ....~------"------State/ District! Tehsil/ Town Persons Males Females ~rsons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ashok nagar (M) Mungaoli 1.460 774 686 1.432 757 675 28 17 11 Mungaoli (UA) 28 17 11 28 17 11 Chachaura 2 2 Tlkamgarh District 684,554 366,105 316,449 594,409 316,088 276,321 90,145 48,017 42,128 Niwari 56,495 31,433 27,062 39,023 20,953 18,070 19,472 10.480 8,992 Taricharkalan (M) 4,836 2,584 2,252 4,836 2,584 2,252 Niwari(M) 14,636 7,896 6,740 14,636 7,896 6,740 Prithvipur 111,106 59,234 51,872 100,539 53,598 46,941 10,567 5,636 4,931 Jeronkhalsa (M) 6,706 3,574 3,132 6,706 3,574 3,132 Prithvipur(M) 3,861 2,062 1,799 3,861 2,062 1,799 Jatara 277,228 149,1;0 128,118 255,083 137,267 117,616 22,145 11,643 10,302 Lidhora Khas (M) 7,827 4,187 3,640 7,827 4,167 3,640 Palera (M) 9,988 5,393 4,595 9,988 5,393 4,595 Jatara (M) 4,330 2,263 2,067 4,330 2,263 2,067 Baldeogarh 146,399 77,855 68,544 135,359 72,004 63,355 11,040 5,B51 5,189 Khargapur (M) 8,414 4,472 3,942 8.414 4,472 3,942 _B_aldeogarh (M) 2,626 1,379 1,247 .2,626 1,379 1,247 Tikamgarh 91,326 48,473 42,853 64,405 34,266 30,139 26,921 14,207 12,714 Kari(M) 1,333 701 632 1,333 701 632 Tikamgarh (M) 21,447 11,361 10,086 21,447 11,361 10,OB6 Bada gaon (M) 4,141 2,145 1,996 4,141 2,145 ,1,996 Chhatarpur District 318,298 169,984 148,314 266,592 143,545 125,047 49,706 26,439 23,267 Gaurihar 2,173 1,192 981 2,173 1,192 981 Lalindi 2,178 1,165 1,013 2,178 1,165 1,013 Nowgong 70,597 37,762 32,835 48,984 26,289 22,695 21,613 11,473 '10,140 Harpalpur (M) 230 125 105 230 125 105 Nowgong (M) 1,750 935 815 1,750 935 815 Garhi Malhera (M) 1,649 865 784 1,649 865 784 Maharajpur (M) 17,984 9,548 8,436 17,984 9,548 8,436 Chhatarpur 116,209 61,977 54,232 111,462 59,411 52,071 4,727 2,566 2,161 Chhatarpur (U,A) 4,727 2,566 2,161 4,727 2,566 2,161 Rajnagar 26,079 13,790 12,289 23,662 12,523 11,139 2,417 1,267 1,150 Khajuraho (N,M ) 2,417 1,267 1.150 2,417 1,267 1,150 Bijawar 101,062 54,098 46,964 80,113 42,965 37,148 20,949 11,133 9,816 Satai (M) 5,634 2,992 2,642 5,634 2,992 2,642 Bijawar (M) 10,504 5,577 4,927 10,504 5,577 4,927 Bada Malhara (M) 4,668 2,489 2,179 4,668 2,489 2,179 Ghuwara (M) 29 18 11 29 18 11 Baxwaha (M) 114 57 57 114 57 57 Panna District 91,266 47,905 43,361 B5,922 45,058 40,864 5,344 2,847 2,497 Ajaigarh 2,294 1,270 1,024 827 443 384 1,467 827 640 Ajaigarh (M) 1,467 827 640 1,467 827 640 Panna 34,327 18,104 16,223 33,309 17,629 15,680 1,018 475 543 Panna (U,A,) 1,006 468 538 1,006 468 538 Kakarhati (M) 12 7 5 12 7 5 Gunnor 32,622 17,158 15,464 29,948 15,715 14,233 2,674 1,443 1,231 Arrlanganj (M) 2,674 1,443 1,231 £,674 1,443 1,231

249 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE; DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State! Districtl Tehsill Town Persons Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pawai 2,258 1,220 1,038 2,073 1,118 955 185 102 83 'Pawai (NA) • 185 102 83 185 102 83 Shahnagar 19.765 10,153 9,612 19,785 10,153 9,612 Sagar District 191,073 100,954 90,119 149,659 79,127 70,532 41,414 21,827 '19,587 Bina 4,700 2,512 2,188 4,446 2,381 2,065 254 131 123 (A). Bins Etawa «UA) 254 131 123 254 131 123 (AI. Bina Elawa 1M) 254 131 123 254 '131 ·123 'Khurai 19,560 10,343 9,217 19,537 10,331 9,206 23 12 11 KhUrai(UA) 23 12 11 23 12 11 Banda 102,848 54,455 48,393 102,821 54,440 48,361 27 15 12 Shahgath (M) . ' 22 13 9 22 13 9 Banda(M) 5 2 3 2 3 Sagar 47.730 25,156 22,574 8,214 4,348 3,866 39,516 20,808 , , 18,708 Shiihpur (M) , 154 63 91 154 63 91 Rahatgarh (M\ 6 3 3 6 3 3 'Sagar (U.A) " ' 39,356 20,742 18,614 39,356 20,742 18,614

'~A) Sagar 38.892 20,412 18,280 38,692 20,412 1B,~0 (8) Sagar Calitt (Cantt) 664 330 334 664 330 334 Garhakota 908 478 430 237 118 119 671 360 ,,311 Garha Kola (M) 671 360 311 671 360 ,311 Rehli 3,198 1,706 1,492 2,275 1,205 1,070 923 501 422 'Rehli(M) 9n 501 422 923 501 422 Deori 12,129 6,304 5,825 12,129 6,304 5,825 Damoh District 198,Q46 103,351 94,695 174,081 ' 90,852 83,229 23,965 12,499 11;1166 Halta 31,433 16,415 15,018 28,815 15,056 13,759 2,618 1,359 , 1,259 Halta (M) 2,618 1,359 1,259 2,618 1,359 1,259 Batiagarh 5,055 2,696 2,359' 5,055 2,696 2,359 Patharia 1,388 735 653 1,388 735 653 Oamoh 110,778 57,841 52,937 91,315 47,664 43,651 19,463 10,177 9,286 Hindoria (NA) 11,904 6,197 5,707 11,904 6,197 5;707 Damoh (U.A.) 7,559 3,980 3,579 7,559 3,980 , ,,3;679 Jabera 43,498 22,644 20,854 43,498 22,644 20,854 Tendukheda ' 5,894 3,020 2,874' 4,010 2,057 1,953 1,884 963 921 Tendukheda (Ni) 1,884 963 921 1,884 963 921 Salna District 5,815 2,818 2,997 2,695 2,867 253 123 130 , 'RagtJurajnagar 151 81 70 151 81 70 Satna (UA) 151 81 70 151 81 70 Nagod 5,532 2,690 2,842 5,525 2,SSG 2,839 7 4 3 Nagod (M) , 4 2 2 4 2 2 Unchehara (M) 3 2 2 Rampur Baghelan 98 30 68 35 8 27 63 22 41 ; Kotar (M) 5 5 5 5 Rampur Baghelan (M) 58 22 36 58 22 36 Amarpatan' 7 2 5 6 ,5 Amarpatan (M) 6 5 6 5 Maihar 27 15 12 17 26 15 11 Maihar(M), 26 15 It 26 15 11 Rewa District 280 147 133 109 46 61 171 99 72

250 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE Vlltl WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue/ Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sirmcur 70 31 39 33 10 23 37 21 15 Semaria (M) 37 21 16 37 21 16 Hanumana 8 5 3 8 5 3

Huzur 160 92 68 26 14 12 13~ 78 56 Rewa (M.C.) 134 78 56 134 78 56 Raipur Karchulian 42 19 23 42 19 23 Shahael Dis\ricj 2,610 1,347 1,263 1,6n 869 803 938 478 460 Beohari 369 195 174 369 195 174 Khand (M) 369 195 174 369 195 174 Jaisingl) nagar 477 254 223 462 245 217 15 9 6 Jaisingh nagar (M) 15 9 6 15 9 6 Bandhogarh 199 99 100 163 93 90 16 6 10 Chandia (M) 3 7 10 3 7 Umaria (M) 6 3 3 6 3 3 Sohagpt..r 1,324 679 645 1,022 527 495 302 152 150 Shahdol (U.A.) 9 6 3 9 6 3 Shahdol (M) 9 6 3 9 6 3 Burhar-Dhanpuri (U.A.) 293 146 147 293 146 147 (A) Burhar (M) 116 53 63 116 53 63 (B)Dhalipuri-NargadaHariDafai (M 164 86 78 164 86 78 (C) Amlai (N.M.) 13 7 6 13 7 6 Kotma 5 4 5 4 1 Bijuri(M) 4 3 3 Ketma (M) 1 1 1 Anuppur 235 116 120 5 4 231 112 119 Pasan (M) 124 61 63 124 61 63 Jaithari (M) 107 51 56 107 51 56 Sidhi District 143 72 71 54 30 24 B9 42 47 ChLirhat 11 6 5 11 6 5 Gopad banas 27 13 14 27 13 14 S!dhi (M) 27 13 14 27 13 14 Chitrangi 25 13 12 25 13 12 Deosar 7 5 2 7 2 KGsmi 10 5 5 10 5 5lngrauii 63 30 33 62 29 33 MOIwa (N.M.) 27 13 14 27 13 14 Jayant nagar (N M.l 8 4 8 4 4 Amlori Collier{ {Ill M.l 14 9 14 9 5 Baidhan (N.M.i 13 3 Ie 13 3 10 Mandsaur District 30 14 16 12 7 18 9 9 Jawad 7 3 4 6 3 3 .J2wad (M) 6 3 S 3 3 Nee,""uch 9 4 9 4 ,5 Neernuch (U.A) 9 4 9 4 5 Manasa Gareth 12 6 3 2 Shamgarh (M) 3 2 3 2 MandS(lUf

251 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban _._.,.- .. --.. ------" .. ------.;;.------State! District! Tehsil!Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ratlam District 38 20 18 27 14 13 11 6 5 Jaora 14 9 4 5 5 4 Jaora (U.A.) 3 3 3 3 Piploda (M) 2 1 1 2 1 Alo! 5 2 3 2 Bajna 13 8 5 13 8 Ratlam 6 5 6 Ratlam (U.A) 6 5 6 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 6 6 Ujjain District 101 54 47 66 39 27 35 15 20 Khacharod 15 7 8 15 7 8 Nagda (M) 15 7 8 15 7 8 Mahidpur 1 Ghatiya 2 Tarana Tarana (U.A.) Ujain 74 40 34 55 32 23 19 11 Ujjain (U.A.) 19 8 11 19 11 Badnagar 8 5 3 5 3 Sluljapur District 15 6 9 14 6 Badod 1 1 Agar 7 2 5 7 2 5 AgIr(M) 6 2 4 6 2 4 Kanad(M) 1 7' ~ 7 4 3 4 3 Polay Kalan (M) 7 4 3 7 4 3 Dewas District 86 40 46 26 14 12 60 26 34 Dewas 58 27 31 6 4 2 52 23 29 Dewas(M.C) 52 23 29 52 23 29 ~ 18 10 8 16 9 7 2 8agli (M) 2 1 1 2 Khategaon 10 3 7 4 3 6 2 4 Khalegaon (M) 6 2 4 6 2 4 Jhabua District 40 17 23 18 8 10 22 9 13 Thandla 6 3 3 6 3 3 Jhabua 10 5 5 10 5 5 Jhabua (M) 10 5 5 10 5 5 Alirajpur 24 9 15 12 5 7 12 4 8 A~rajpur(M) 12 4 6 12 4 B Dhar District 113 67 46 81 49 32 32 18 14 Badnawar 18 9 9 18 9 9 Sardarpur 1 1 1 Dhar 54 36 18 38 25 13 16 11 5 Dhar(M) 10 5 5 10 5 5 Pithampur(N.M.) 6 6 6 6 Gandhwani 4 4 4 4 Kukshi 18 8 10 10 5 5 8 3 5 Kukshi (M) 6 3 5 6 3 5

252 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,0110 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban --~-.. ------.. ----- Statel District! Tehsil! Town Persons Males. Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 567 8 9 10

Manawar 17 9 8 9 5 4 8 4 4 Manawar(M) 8 4 4 8 4 4 Dharampuri 1 1 1 Indore District 3,055 1,653 1,402 2,360 1,271 I,OB9 695 382 313 Depalpur 4 2 2 4 2 2 Sawer 16 7 9 16 7 9 Indore 3,012 1,630 1,382 2,333 1,258 1,075 679 372 .307 Indore (UA) 679 372 307 679 372 307 Mhow 23 14 9 7 4 3 16 10 6 Mhow cant! (U.A.) 16 10 6 16 10 6. West Nimar District 715 367 348 631 322 309 84 45 39 Sarwaha 552 279 273 517 261 256 35 18 17 Sanawad (M) 35 18 17 35 18 17 Maheshwar 22 11 11 22 11 11 Kasrawad 10 5 5 10 5 5 Kasrawad (M) 10 5 5 10· 5 5 Thikri 6 5 6 5 Anjad (M) 6 5 1 6 5 Rajpur 9 6 3 9 6 3 Bhikangaon 26 15 11 19 12 7 7 3 4 Bhikangaon (M) 7 3 4 7 3 4 Khargone 51 25 26 38 19 19 13 6 7 Gogaon (N.M:) 1 1 1 Khargone (M) 12 5 7 12 5 7 Pansemal 20 12 8 7 4 3 13 8 5 Pansemal (M) 7 5 2 7 5 2 Khetia (M) 6 3 3 6 3 3 Sendhawa 1 1 1 1 Shagwanpura 18 8 10 18 8 10 East Nimar (Khandwa) District 302 151 151 255 126 129 47 25 22 Harsud 16 7 9 16 7 9 Khandwa 240 125 115 200 102 98 40 23 17 Mundi (M) 18 8 10 18 8 10 Khandwa (M.C) 22 15 7 22 15 7 Pandhana 10 5 5 10 5 5 Burhanpur 36 14 22 29 12 17 7 2 Burhanpur (M.e) 7 2 5 7 2 Rajgarh District 38 22 16 24 t4 10 14 8 Khilchipur 13 6 7 13 6 7 Rajgarh 13 9 4 10 7 3 3 2 Rajgarh (M) 3 2 3 2 1 Biaora 12 7 11 6 ·5 Biaora (M) 11 6 5 11 6 ·.5 Viclisha District 1,111 601 510 1,087 589 498 24 12 12 Sironj 19 8 11 14 7 7 5 4 Sironj(M) 5 4 5 4 Basoda 1,078 585 493 1,073 582 491 5 2 Basoda (M) 5 3 2 5 2

253 C-7 PART A(ii): DISTRI.BUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DiSTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State! District! Tehsilf Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Vidisha 14 8 6 14 8 6 Vidisha (M) 14 8 6 14 8 6 Bhopal District 1,856 999 857 1,855 998 657 Huzur 1,856 999 857 1,855 998 857 Bhopal (MoC) 1,855 998 857 1,855 998 857 Sehore District 9 6 3 9 6 3 Ashta 2 2 1 Ichhawar 7 5 2 7 5 2 Raisen District 722 387 335 692 371 321 30 16 14 Raisen 21 10 11 21 10 11 Begamganj 690 373 317 664 359 305 26 14 12 Begamganj(M) 26 14 12 26 14 12 Goharganj 4 2 2 4 2 2 Obeduliaganj(M) 4 2 2 4 2 2 Silwani 7 2 5 7 2 Betul District 47 29 18 7 3 4 40 26 14 Bhainsdehi 6 2 4 6 2 4 Betul 39 25 14 39 25 14 Sami (U.A.) 29 18 11 29 18 11 Betul (UA) 10 7 3 10 7 3 Betul Bazar (M) Shahpur Multa; Amla(M) 1 1 1 Hoshangabad District 1,340 698 642 1,277 862 615 63 36 27 Khirkiya 5 3 2 5 3 2 Khirkiya (M) 5 3 2 5 3 2 Harda 17 10 7 13 7 6 4 3 Harda (N.M.) 4 3 4 3 Timarni 1 Seoni Malwa 2 2 Seoni Malwa (M) 2 2 Itarsi 26 12 14 11 5 6 15 7 a Itars; (U.A) 15 7 8 15 1 8 {A)ltarsi 10 4 6 10 4 6 (B) Bhilakhedi (N.M.) 5 3 2 5 ;) 2 Hoshangabad 37 22 15 37 22 15 Hoshangabad (M) 37 22 15 37 22 15 Sohagpur 1.252 649 603 1,252 649 .Jabalpur District 1,269 627 642 330 146 939 481 458 Murwara 5 3 2 5 3 2 Murwara (Katni )(M.C.) 5 3 2 5 3 2 Vijsi raghavgarh 6 6 6 6 Sihora 323 145 178 323 145 178 Patan Jabalpur 934 478 456 934 478 456 Bargi (N.M.) :l 2 3 2 Jabalpur (U ..A.) 931 476 455 931 476 455

254 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Femaies PE;ll'$oris Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(A) Jabalpur 925 474 451 925 474 451 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 6 2 4 6 2 4 Narsimhapur Dislrict 1,383 745 638 785 429 356 598 316 282 Gotegaon 771 425 346 771 425 346 Gadarwara 14 4 10 14 4 10 Narsimhapur 436 235 201 436 235 201 Narsimhapur ( U.A.) 436 235 201 436 235 201 Kareli 162 61 81 162 81 81 Kareli (M) 162 81 81 162 B1 91 Mandla District 26 15 15 9 S 11 6 5 Niwas 4 2 2 4 2 2 Dindori 19 11 8 11 7 4 8 4 4 Dindori (M) 8 4 4 6 4 4 Nainpur 3 2 3 2 1 Nainpur (M) 2 3 2 1 Chhindwara District 13 5 8 13 5 8 Parasiya 5 2 3 5 2 3 ChikhH kalan-Parasia (U.A.) 2 5 2 3 (G) Dongar Parasia (M) 5 2 3 5 2 3 Pandhurana 8 3 5 8 3 5 Pandhurana (M) 8 3 5 8 3 5 Seoni District 51 27 24 45 24 21 6 3 3 Keotari Seani 25 15 10 25 15 10 Barghat 25 12 13 19 9 10 6 3 3 Barghat (NA) 6 3 3 6 3 3 Balaghat DiWict 131 64 67 86 47 39 45 17 28 Katangi 13 6 7 13 6 7 Waraseoni 55 29 26 37 21 16 18 8 10 Waraseoni(M) 18 B 10 18 8 10 Balaghat 14 7 7 2 2 12 5 7 Balaghat (U.A.) 12 7 12 5 7 Baihar 49 22 27 34 18 16 15 4 II Baihar (M) 15 4 11 15 4 ,11 Surguja District 1.212 673 539 558 333 225 654 340 314 Bharatpur 102 57 45 102 57 45 Pal 21 13 8 8 6 2 13 7 6 Ramanuj ganj (M) 13 7 6 13 7 6 Wadrafnagar 3 3 3 3 Pratappur 16 9 7 16 9 7 Baikunthpl.Jr 143 87 56 36 21 15 107 66 41 Charcha (N.M) 48 27 21 48 27 21 West chirmiri (NM) 59 39 20 59 39 20 Samri 30 18 12 30 18 12 Manendragarh 463 230 233 23 13 10 440 217 223 Manendragarh (M) 181 88 93 181 88 113 Khonga pani (N.M) 117 52 65 117 52 65 Jhagrakhand (M) 5 2 3 5 2 3

255 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Tewn Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kurasia (UA) 137 75 62 137 75 62 Kurasia (U.A.) 18 B 10 18 8 10 (8) N.C.P.H. Colliery (N.M) 16 10 6 16 10 6 (C) Gelha pani 72 45 27 72 45 27 (D) Doman Hill Colliery (N.M) 6 2 4 6 2 4 (E) Chirrniri 25 10 15 25 10 15 Surajpur 160 92 68 122 69 53 38 23 15 Surajpur (M) 8 3 8 3 Vishrampur (N.M) 30 18 12 30 18 12 Ambikapur 163 101 62 107 74 33 56 27 29 Ambikapur (U.A) 56 27 29 56 27 29 .Lundra 40 23 17 40 23 17 Silapur 71 40 31 71 40 31 Bilaspur District f,323 659 664 860 432 428 463 227 236 Pendra Road 659 328 331 630 315 315 29 13 16 Gaurela (U.A.) 9 5 4 9 5 4 Pendra (U.A.) 20 8 12 20 8 12 Pandariya 30 15 15 12 6 6 18 9 9 Pandariya (M) 18 9 9 18 9 9 Lormi 14 8 6 5 4 9 4 5 Lormi!M) 9 4 5 9 4 5 Kola 9 5 4 3 2 6 3 3 Kola (U.A.) 6 3 3 6 3 .3 Kalghora 92 41 51 51 25 26 41 16 25 Katghora (M) 27 13 14 27 13 14 Jail (N.M.) 3 3 3 Mongra (N.M.) 11 3 8 11 3 8 Korba 212 136 136 52 25 27 220 111 109 Korba (N.M.) 220 111 109 220 111 109 Mungeli 21 13 2 2 19 11 8 Mungeli (U.A.) 19 11 8 19 11 8 Takhalpur 5 2 3 4 2 2 1 Takhatpur (M) Bilaspur 87 46 41 30 15 15 57 31 26 Bilaspur (U.A) 57 31 26 57 31 26 (A) Bilaspur 57 31 26 57 31 26 Janjgir 88 44 44 38 22 16 50 22 28 Naila Janjgir (M) 12 6 6 12 6 6 Akallara (M) 38 16 22 36 16 22 Champa 2 2 2 2 Sakli 22 11 11 22 11 11 .Bilha 14 7 7 13 7 6 Bodri (M) 5 2 3 5 2 3 Bilha (M) 8 5 3 8 5 3 Pamgarh 8 3 8 3 Raigarh District 231 129 102 133 75 58 98 54 44 Bageecha 45 27 18 45 27 18 Jashpur 9 6 6 3

256 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION-OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULEVIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS.-1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban -.. -_,;;;,;;. __ ... _------_ .... _------State/ District/ Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kunkuri 19 13 6 19 13 6 Pathalgaon 24 15 9 9 3 6 15 12 3 Pathalgaon (M) 15 12 3 15 12 3 Udaipur (Dharamjaigarh) 48 25 23 16 7 9 32 18 14 Dharamjaigarh (M) 32 18 14 32 18 14 Gharghoda 1 Raigarh 63 30 33 12 6 6 51 24 27 Raigarh (Uk) 51 24 27 51 24 27 Kharsia 14 • 7 7 14 7 7 Sarangarh 8 3 8 5 3 Rajnandgaon District 174 96 78 67 41 26 107 55 52 Kawardha 33 19 14 14 8 6 19 11 8 Kawardha (M) 19 11 8 19 11 8 Chhuikhadan 21 9 12 2 2 19 7 12 Gandai (M) 2 2 2 2 Chhuikhadan (M) 17 7 10 17 7 10 Khairagarh 3 3 2 2 Khairagarh (M) 2 2 2 2 Dongargarh 16 11 5 16 11 5 Dongargarh (M) 16 11 5 16 11 5 Rajnandgaon 65 34 31 34 20 14 31 14 17 Rajnandgaon (M.C.) 31 14 17 31 14 11 Dongargaon 20 12 8 19 11 II Dongargaon (M) 19 11 8 19 11 8 Mohta 12 7 5 12 7 5 Ambagarh 4 4 3 3 Ambagarh Chowki (M) 1 , Durg District 925 499 426 124 67 57 801 432 369 Durg-Bhilainagar (U.A.) 688 375 313 688 375 313 Nawagarh 11 6 5 11 6 5 Bemelara 13 7 6 8 4 4 5 3 2 Bemelara (M) 5 3 2 5 3 2 Saja 5 1 4 5 4 Barela 9 4 5 9 4 5 Dhamdha 102 50 52 40 22 16 62 28 34 Dhamdha (M) 6 4 2 6 4 2 Ahiwara (M) 56 24 32 56 24- 32 Durg 713 391 322 36 23 13 677 368 309 Dundera (N.M) 12 7 5 12 7 5 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-I) 665 361 304 665 361 3Q.4 (a) Durg 92 52 40 92 52 40 (b) Bhilainagar 492 260 232 492 260 .232 (c) Kohka 53 33 20 53 33 20 (D)Chhaoni (N.M.) 28 16 12 26 16 12 Patan 41 23 18 40 22 18 Palan (M) 17 8 9 17 B 9 Durg-Bhilainagar (UA) (part-II) 23 14 9 23 14 9 (I) Charoda 23 14 9 23 14 9

257 C-7 PART A{ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIEO IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICT$, TEHSllS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban State! DistncV Tehsit/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males·· Females 2 4 5 6 7 8 9 10

GU<1derdehi 4 3 4 3 Dondiiohara 9 4 5 9 4 5 Sanjari Baiod 18 12 6 1 17 11 6 Balad (M) 7 4 3 7 4 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 10 7 3 10 7 Raipur District 482 253 229 207 106 101 275 147 128 Simga 3 2 2 Simga(M) 2 2 Bhatapara 30 20 10 4 25 16 Bhatapara(M) 25 16 9 25 16 Salada Bazar 17 10 7 17 10 7 Kasdol 9 4 9 5 4 Saraipaii 24 11 "13 24 11 13 Raipur 292 150 142 100 49 51 19;2 101 91 Arang(M) 1 Gobranawa para(:'A) 12 8 4 12 8 4 Raipur (U.A ) ~79 92 87 179 92 87 Mahasamund 52 25 27 23 11 12 29 14 15 Mahasamund (M) 25 12 13 25 12 13 Bagbahara (M) 4 2 2 4 2 2 Kurud 6 4 2 6 4 2 Dhamtari 33 16 17 8 3 5 25 13 12 Dhaml-18 41 23 18 Keshkal 4 3 4 3 Pakhan)l.lr 5 3 2 5 3 2 Narayanpur 4'1 23 18 41 23 18 Kondagaon 52 32 20 24 16 28 16 12 Korrdagaon (M) 28 1(i 12 28 ,6 12-

,Jagdalpur 146 80 6S 74 45 29 72 35 ~7 .Jagdalpur (UA) 72 35 37 72 35 37 Bhopal pntlnam (MaItland) 4 2 6 2 Bijapur '0 6 4 10 6 4 Oantewa'a 101 59 42 57 36 21 44 23 21 Bad~ 8acheli (N. M.) 4, 22 20 42 22 20 Kirandul iNM) 2 1 2 1 Kon1a 38 2G 18 20 i8

258 C-l PAtH A{ii): OI~TRIBUTlON OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS· 1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8. Chhattisgarhl Madhya Pradesh 10,398,816 5,179,912 5,218,904. 9,330,571 4,636,586 . 4,693,985 1,068,245 543,326 . 5Z4,919 Morena District 44 23 21 28 15 13 16 8 8 Morena 38 18 20 22 10 12 16 8. 8 Morena (M) 16 8 8 16 8 8 Sheopur 6 5 6 5 Bhind District 24 10 14 24 10 14 Gohad 24 10 14 24 10 14 Gwalior District 281 149 132 187 99 88 94 50 44 Gird 204 109 95 127 68 59 77 41 . 36 Gwallor(U.A.) 77 41 36 77 41 36 (A) Gwalior (M.C.) 61 34 27 61 34 27 (8) Morar (Cantt) 16 7 9 16 7 9 Pichhore 77 40 37 60 31 29 17 9 8 Tekanpur (N.M) 17 9 8 17 9 8 Shivpuri Distlict 36 18 18 35 18 17 Pohli 2 2 2 2 Shivpuri 17 9 8 16 9 7 Shivpuri (M) 1 Pichhore 17 7 10 17 7 10 Gu~ District 53 31 22 46 27 19 7 4 3 Chanden 16 9 7 16 9 7 Ashok nagar 5 2 3 5 2 3 Ashok nagar (M) 5 2 3 5 2 3 Mungaoll 31 19 12 29 17 12 2 2 Mungaoli (UA) 2 2 2 2 Aron 1 Tikamgarh District 38 25 13 32 20 12 6 5 Jatara 12 7 5 12 7 5 Baldeogarh 16 11 5 16 11 5 Tikamgarh 10 7 3 4 2 2 6 5 1 Tikamgarh (M) 6 5 6 5 1 Chhatarpur District 16 10 6 6 4 2 10 6 4 Laundi 3 2 3 2 Chandla (M) 3 2 3 2 Nowgong Nowgong (M) 1 1 1 Chhatarpur 6 4 2 6 4 2 Chhatarpur (U.A) 6 4 2 6 4 2 Rajnagar 2 2 Bijawar 4 3 4 3 Panna District 9 5 4 9 5 Panna 4 4 3 Panna (U.A.) 4 3 4 3 Pawai 5 2 3 5 2 3 Pawai(NA) 5 2 3 5 2 3 Sagar District 61 31 30 16 9 7 45 22 23 Banda 11 6 5 11 6 5

259

34-2 RGIIND::1003 C-7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males, Females Persons Males Females 2 3 4. 5 6 7 8 9 10

Sagar 50 25 25 5 3 2 45 22 23 Sagar (U.A) 45 22 23 45 22 23 (A) Sagar 39 21 16 39 21 16 (8) Sagar Cantt. (Cantt) 6 5 6 5 Damoh District 64 35 29 62 33 29 2 2, Damoh 49 28 21 47 26 21 2 Damoh (U.A.) 2 2 2 2 Jabera 15 7 6 15 7 6 Satna District 24 7 17 11 2 9 13 5 8 Raghurajnagar 2 Satna (U.A.) 2 1 2 1 1 Nagod 13 3 10 8 7 2 3 Unchehara (M) 5 2 3 , 2 ,3 Rampur Baghelan 6 2 4 6 2 4 Rampur Baghelan (M) 6 2 4. 6 2 4 Maihar 3 1 2 3 1 2 Rewa District 79 52 27 59 38 21 20 14 6 Teonthar 1 Teonthar (M) 1 Sirmour 12 7 5 5 3 2 4 3 Sirmour(M) 7 4 3 7 4 3 Hanumana 1 Mauganj 2 2 Huzur 61 43 16 49 34 15 12 9 3 Rewa (M,C,) 12 9 3 12 9 3 Raipur Karchulian 1 1 1. Gurh Shahdol District 4,535 2,360 2,155 933 515 416 3,602 1,865 1,737 Beohan 49 24 25 49 24 25 Khand (M) 49 24 25 49 24 25 Bandhogarh 153 86 67 152 85 67 Chandia (M) 2 2 2 2 Umaria (M) 20 12 8 20 12 6 Nowrozabad (Khodargama) (M) 130 73 57 130 73 57 Sohagpur 2,912 1.518 1,394 595 310 285 2,317 1208 1,109 Pali(UA) 200 101 99 200 101 99 Shahdol (UA) 7 4 3 7 4 3 Shahdol (M) 2,110 1,103 1,007 2,110 1,103 1,007 (A) Burhar (M) 47 25 22 47 25 22 BUrhar-Dhanpuri (UA) 7 4. 3 7 4 3 (8)Dhanpuri-NargadaHariDafai (M 1,813 951 862 1,813 951 862 (e) Amlai (N,M,) 250 127 123 250 127 123 Kotms 94 48 46 7 6 67 42 45 Bijuri(M) 82 39 43 82 39 43 Kotma (M) 5 3 2 5 3 2 Anuppur 1,313 697 616 316 191 125 997 506 491 Bangawan (N,M,) 19 9 10 19 9 10 Pasan (M) 956 485 471 956 485 471

260 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban n __ ~ ______" ______--.. --_------.. ------_ ... _------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jaithari (M) 22 12 10 ~ 12 10 Pushparajgarh 14 7 7 14 7 Sidhi District 805 417 388 682 359 323 123 58 65 Rampur Naikin 72 33 39 72 33 39 Chitrangi 211 117 94 211 117 94 Singrauli 522 267 255 399 209 190 123 58 65 Morwa (N.M.) 58 23 35 58 23 35 Vindhya nagar (N.M.) 5 4 5 4 Jayant nagar (N.M.) 12. 9 12 9 Amlori Colliery (N.M.) 44 23 21 44 23 21 Baidhan (N.M.) 4 2 2 4' 2 ~ Mandsaur District 66 34 32 58 28 30 8 6 2 Jawad 51 24 27 51 24 27 Neemuch 6 4 2 6 4 2 Neemuch (U.A.) 6 4' 2 6 4 2 Manasa 2 2 2 2 Rampura (M) 2 2 2 2 Garoth 2 2 2 2 Mandsaur 5 2 5 2 3 Ratlam District 8 5 3 6 3 3 2 2 Jaora 2 2 2 2 Alot 4 1 3 4 3 Rat/am 2 2 2 2 Ratlam (U.A) 2 2 2 2 (A) Ratlam (M.C) 2 2 2 2 Ujjain District 9 5 4 9 5 .. Khacharod 3 2 3 2 Ujjain 1 Badnagar 5 3 2 3 2 Shajapur District 79 46 33 67 38 29 12 8 4 Nalkheda ,1 1 1 Badod 6 4 2 5 3 2 Badod (M) 1 1 1 Agar B 4 4 2 5 2 3 Agar(M) 3 2 3 1 2 Kanad(M) 2 1 2 1 1 Shajapur 6' 5 6 5 Shajapur (M) 6 5 6 5 Shujalpur 3 2 3 2 , Kalapipal 55 30 25 55 30 25 Dewas District 34 17 17 4 2 2 30 15 15 Dewas 23 13 10 23 13 10 Dewas(M.C) 23 13 10 23 13 10 Bagli 11 4 7 4 2 7 2 5 Hatpiplaya (M) Karnaw~d (M) 6 2 6 2 Jhabua District 12 7 "5 12 7 " Petlawad 6 " 2 6 " 2

261 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTiON OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECifiED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban ------.. _------.-----_... ------State/DistricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Meghnagar 3 1 2 3 1 2 Alirajpur 3 2 3 2 Dhar District 43 19 24 26 12 14 17 7 10 Badnawar 2 1 2 Badnawar(M) 2 1 2 1 Dhar 11 6 5 7 5 2 4 3 Dhar(M) 4 1 3 4 3 Gandhwani 11 4 7 11 4 7 Kukshi 1 Manawar 16 7 9 7 3 4 9 4 Manawar(M) 9 4 5 9 4 Dharampuri 2 2 Dhamnod(M) 2 1 2 Indore District lOS 50 55 85 41 44 20 9 11 Indore 31 16 15 11 7 4 20 9 11 Indore (U.A.) 20 9 11 20 9 11 Mhow 74 34 40 74 34 40 West Nimar District 47 24 23 22 10 12 25 14 11. Barwaha 17 6 9 13 6 7 4 2 Sanawad (M) 4 2 2 4 2 Kasrawad 4 2 2 4 2 Kasrawad (M) 4 2 2 4 2 2 Barwani 3 3 3 3 Barwani (M) 3 3 3 3 Rajpur 5 4 Rajpur (M) 4 "3 4 Khargone 9 4 5 4 2 5 2 Khargone (M) 5 2 3 5 2 3 Pansemal 5 4 4 3 Pansemal (M) 4 3 1 4 3 Sendhawa 4 2 2 3 2 1 1 Sendhwa (M) East Nimar (Khandwa) District 108 69 39 96 63 33 12 6 6 Harsud 68 48 20 68 48 20 Khandwa 27 15 12 20 12 8 7 3 4 Khandwa (M.C) 7 3 4 7 3 Pandhana 3 2 3 2 " Pandhana (M) 3 2 3 2 Burf1anpur 10 6 8 3 5 2 Burf1anpur (M.C) 2 "1 1 2 Rajgarh District 29 16 13 6 6 23 10 13 KhHchipur 9 5 4 2 2 3 4 Khilchipur (M) 7 3 4 4 Rajgarh 12 6 6 2 2 10 4 6 Rajgalfl(M) 10 4 6 10 4 6 Blaora 3 2 2 Biaora (M) 3 2 1 2 Sarangpur 3 2

262 C-T PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,ODD OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsilf Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sarangpur (M) 2 2 2 2 Narsingarh 2 2 Boda (M) Vidisha District 269 136 133 243 121 122 26 15 .11- Lateri 7 4 3 7 4 3 Lateri (N.A.) 7 4 3 7 4 3 Kurwai 123 62 61 123 62 61 Basoda 120 59 61 120 59 61 Vidisha 19 11 8 19 11 8 Vidisha (M) 19 11 8 19 11 8 Bhopal District 4,735 2,506 2,229 88 44 44 4,647 2,462 2,185 Hujur 4,735 2,506 2,229 88 44 44 4,647 2,462 2,185 Bhopal (M.C) 4,647 2,462 2,185 4,647 2,462 2,185 Sehore District 173 97 76 172 96 76 1 1 Sehore Sehore ( U.A.) Ichhawar 8 6 2 8 2 Nasrullaganj 39 24 15 39 24 15 Budni 125 66 59 125 66 59 Raisen District 389 204 185 349 181 168 40 23 17 Raisen 336 174 164 313 158 155 25 16 9 Raisen(M) 25 16 9 25 16 9 Goharganj 51 30 21 36 23 13 15 7 8 Mandideep(N.M.) 8 3 8 3 5 Obeduliaganj(M) 7 4 3 7 4 3 Betul District 122 68 54 74 42 32 48 26 22 Bhainsdehi 15 8 7 12 5 3 2 Bhainsdehi (MJ 3 2 3 2 Betul 106 59 47 61 34 27 45 25 20 Sami (UA) 39 22 17 39 22 17 Betul (U.A.) 6 3 6 3 3 Mullai 1 Hoshangabad District 318 171 147 279 149 130 39 22 17 Harda 1 1 Harda (N.M.) 1 Seoni Malwa 47 25 22 47 25 22 liars; 228 123 105 210 115 95 18 8 10 Itarsi (U .A) 18 8 10 18 8 10 (A)ltarsi 5 2 3 5 2 3 (B) Bhilakhedi (M) 13 6 7 13 6 7 Hoshangabad , 15 10 5 15 10 5 Hoshangabad (M) 15 10 5 15 10 5 Babai 5 3 2 5 3 2 Baba; (M) 5 3 2 5 3 2 Sohagpur 17 10 17 7 10 Pipariya 5 5 2 3 Jabalpur District 224 112 112 12 5 212 105 107 Murwara 6 4 6 4 2

263 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language} Mother TongueJ Total Rural Urban

State} District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Barhi (M) 2 3 Murwara (Katn! )(M.C.) Vijai raghavgarh 26 11 15 4 3 22 8 14 Kymore (UA) 22 8 14 22 8 14 Sitlol'a 10 5 5 5 2 3 5 3 2 Sihora (M) 5 2 5 3 . 2 Patan 3 2 3 2 Katangi (M) 3 2 3 1 2 Jabalpur 179 91 S8 2 176 89 87 Bargi [N.M.) 9 5 4 9 5 4 Jabalpur (UA) 167 84 83 167 84 83 (A) Jabal pur 148 73 75 148 73 75 (e) Khamaria 4 2 2 4 2 2 (0) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 15 9 6 15 9 6 Narsimhapur District 6 6 5 Gotegaon 4 4 4 4 Narsimhapur 2 2 1 1 Mandla District 647 330 317 626 322 304 21 8 13 Niwas 3 1 2 3 , 2 Dindori 519 265 254 506 259 247 13 6 ·7 Dindori (M) 13 6 13 6 7 Mandla 114 60 54 114 60 54 Nainpur 11 4 7 :1 2 6 Nainpur (M) 8 2 6 2 6 Chhindwara District 599 322 277 515 280 235 84 42 42 Jamai 71 39 32 3 :1 68 37 31 Jamal (M) 10 3 7 10 3 7 Kali Chhapar (N.M) 12 8 4 12 8 4 Damua (N.M) 46 26 20 46 26 20 Parasia Chhindwara 15 5 _.10 15 5 10 Chhindwara (U.A.) 15 5 10 15 10 Sausar 512 278 234 511 278 233 1 Sausar (M) Seoni District 17 10 7 7 2 5 10 8 2 Keolari 2 2 2 2 Seoni 5 2 4 2 2 Seoni(M) 1 Barghat 10 7 3 9 7 2 Barghat (N.A.) 9 7 2 9 7 2 Balaghat District 73,936 36,938 36,998 72,642 36,295 36.347 1,294 643 651 Katangi 965 482 483 . 25 13 12 940 469 471 Katangi (M) 4 3 4 3 Tirodi(N.M) 936 466 470 936 466 470 Waraseoni 263 126 137 263 126 137 Balaghat 2,884 1,439 1,445 2.851 1,421 1,430 33 18 15 Balaghat (UA) 33 IS 15 33 18 15 Baihar 40,074 20,157 19,917 39,753 20,001 19.752 321 156 165

264 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 LanguageJ Mother TongueJ Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females ·Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Baihar (M) 6 2 4 6 2 4 Ukwa{N.M.) 315 154 161 315 154 161 Lanji 29,75() 14,734 15,016 29,750 14,734 15,016 Surguja District 20,669 10,818 '10,071 11,056 5,614 5,442 9,633 5,204 4,62l1 Bharalpur 205 118 87 205 118 67 Pal 3,613 1,624 1,769 3,562 1,793 1,769 51 31 20 Ramanuj ganj (M) 51 31 20 51 31 20 Wadrafnagar 101 56 45 101 56 45 Pratappur 287 143 144 287 143 144 Baikunl~pur 1,578 825 753 393 204 189 1,185 621 564 Charcha (N.M) 264 138 126 264 1.38 126 West Chirmiri (N.M) 751 390 361 751 390 3~1 Baikunlhpuf (M) 69 35 34 69 35 34 Koria Block (N.M) 101 58 43 101 58, 43 'Samri 1,018 511 507 1,018 511 507 Manendragarh 8,575 4,544 4,031 443 228 215 8,132 4,316 3,816 Manendragarh (M) 842 449 393 842 449 393 Khonga pani (N,M) 1,631 653 778 1,631 853 ,778 Jhagrakhand (M) 1,131 595 536 1,131 595 .536 Kurasia (U.A.) 4,528 2,419 2,109 4,528 2,419 2,109

Kurasia (N.M.) 660 359 301 660 3~ 301 (B) N.C.P.H. Colliery (N.M) 417 220 197 417 220 197 (e) Gelha Pani (N.M) 1,399 743 656 1,399 743 656 (D) Doman Hirl·Caliery (N.M) 915 478 437 915 478 437 (E) Chirmiri 1,137 619 518 1,137 619 S18 Surajpur 2.871 1,440 1,431 2,623 1,307 1,316 248 133 115 Surajpur (M) 86 52 34 86 52 34 Vishrampur (N,M) 162 81 81 162 81 81 Ambikapur 1,152 595 557 935 492 443 217 103 114 Ambikapur (U.A) 217 103 114 217 103 114 Lundra 193 93 100 193 93 100 Sitapur 1,296 669 627 1,296 669 627 Bilaspur District 3,099,588 1,551,656 1,547,932 2,832,943 1,415,698 1,417,245 266,645 135,958 130,687 Pendra Road 131,621 65,732 65,889 130,125 64,948 65,177 1,496 784 712 Gaurella (UA) 1,118 587 531 1,118 581 531 Pendra (U.A.) 378 197 181 378 197 181 Pandaria 149,776 75,227 74,549 140,836 70,686 70,148 8,940 4,539 4,401 . Pandaria (M) 8,940 4,539 4,401 8,940 4,539 '4,401 Lormi 166,136 83,342 82,794 159,280 79,821 79,459 6,856 3,521 3,335 Lormi(M) 6,856 3,521 3,335 6,856 3,521 3,335 Kota 132,482 66.428 66,054 110,597 55,291 55,306 21,885 11,137 10,748 Ratanpur (M) 14,663 7,538 7,125 14,663 7,538 7,125 Kota (UA) 7,222 3,599 3,623 7,222 3,599 3,623 Katghora 389,940 196,882 193,058 366,470 184,759 181,711 23,470 12,123 11,347 Katghora (M) 10,323 5,240 5,083 10,323 5,240 5,083 Jait (N.M.) 2,346 1,231 1,115 2,346 1,231 1,115 Gajra (N.M.) 5,606 3,048 2,758 5,806 3,048 2,758 Mongra (N.M.) 4,995 2,604 2,391 4,995 2,604 2,391

265 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE. MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ~ 1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Korba 262,524 132,019 130,505 209,832 104,858 104,974 52,692 27,161 25,531 Korba (N.M.) 52,692 27,161 25,531 52,692 27,161 25,531 Mungeli 261,177 132,167 129,010 242,693 122,761 119,932 18,484 9,406 9,078 Mungeli (U.A.) 18.484 9,406 , 9,078 18,484 9,406 .9,078 Takhatpur 164,501 82,400 82,101 153,991 77,049 76,942 10,510 5,351 5.159 Takhatpur (M) 10,510 5,351 5,159 10,510 5,351 5,159 Bilaspur 333,965 167,527 166,438 298,094 148,901 149,193 35,871 18,626 17.245 Bilaspur (U.A) 35,871 18,626 17,245 35,871 18,626 17,245 (A) Bilaspur 35,176 18,274 16,902 35,176 18,274 16,902 (B) Bilaspur R1y Colony(N.M.) 194 97 97 194 97 97 (C) Sirgiti (N.M.) 501 255 246 501 255 246 Janjgir 372,103 185,927 186,176 335,349 167,333 168,016 36,754 18,594 18,160 Baloda (M) 7,455 3,782 3,673 7,455 3,782 3,873 Naila Janjgir (M) 13,875 6,950 6,925 13,875 6,950 6,925 Akaltara (M) 10,720 5.501 5,219 10,720 5;501 5,219 Shivri narayan (M) 4,704 2,361 2,343 4,704 2,361 2,343 .~ampa 125,599 62,064 63,535 104,892 51,786 53,106 20,707 10,278 10,429. Champa (M) 20,707 10,278 10,429 20,707 10,278 10,429 Sakti 318,641 157,552 161,089 306,525 151,526 154,999 12,116 6,026 6,090 Sakti(M) 9,017 4,481 4,536 9,017 4,481 4,536 Naya Baradwar (M) 3,099 1,545 1,554 3,099 1,545 1,554 Bilha 72,593 36,138 36,455 63,165 31,472 31,693 9,428 4,666 4,762 Bodri(M) 4,975 2,437 2,538 4,975 2,437 ,),538- Bilha (M) 4,453 2,229 2,224 4,453 2,229 2,224 Pamgarh 106,050 53,558 54,492 100,614 49,812 50,802 7,436 3,746 3,690 Kharod (M) 7,436 3,746 3,690 7,436 3,746 3,690 Dabhra 110,460 54,693 55,787 110,480 54,693 55,787 Raigarh District 898,646 447,046 451,600 826.291 410,430 415,861 72,355 36,616 35,739 Bageecha 3,118 1,627 1,491 3,118 1,627 1,491 Jashpur 438 265 173 322 201 121 116 64 52 Jashpur nagar (M) 116 64 52 116 64 52 Kunkuri 1,643 887 756 1,643 887 756 Pathalgaon 84,999 42,392 42,607 81,377 40,487 40,890 3,622 1,905 1,717 Pathalgaon (M) 3,622 1,905 1,717 3,622 1,905 1,717 Udaipur (Dharamjaigarh) 116,413 57,933 58,480 111,062 55,201 55,861 5,351 2,732 2,619 Dharamjaigarh (M) 5,351 2,732 2,619 5,351 2,732 2,619 Gharghoda 182,832 90,644 92,188 177,930 88,172 89,758 4,902 2,472 2,430 Gharghoda (M) 4,902 2,472 2,430 4,902 2,472 2,430 Raigarh 183,103 91,688 91,415 143,446 71,525 71,921 39,657 20,163 19,494 Raigarh (U.A.) 39,657 20,163 19,494 39,657 20,163 19,494 Kharsia 96,767 47,681 49,086 89,147 43,908 45,239 7,620 3,773 3,847 Kharsia (U.A.) 7,620 3,773 3,847 7,620 3,773 3,847 Sarangarh 229,333 113,929 115,404 218,246 108,422 109,624 11,087 5,507 5,560 Sarangarh (U.A) 11,087 5,507 5,580 , 11,067 5,507 5,580 Rajnandgaon District 1,232,531 607,822 624,709 1,121,415 552,407 559,008 111,116 55,415 55,701 Kawardha 333,236 165,927 167,309 315,798 157,084 158,714 17,438 8,843 8,595 Kawardha (M) 17,438 8,843 8,595 17,438 8,843 8,595 Chhuikhadan 118,117 58,599 59,518 103,897 51,526 52,371 14,220 7,073 7,147

266 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTH.ER TONGUES (GROUPED UNDE.R EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE YIlt) WITH 10.0OQ OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS. Tt:HSllS ANO TOWNS~ 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Gantlai(M) 9.219 4,594 4,625 9,219 4.594 4.625 Chhutkhadan (M) 5,001 2,479 2,522 5.001 2,479 . 2.522 Khairagarh 122.745 60.910 61,835 122,745 eo,91 0 61,835 Khairagarh (M) 8,554 4,35S '(,199 8,554 4,355 4,199 Dongargam 121,086 59.281 81,805 111,427 54.587 56,840 9.659 4,894 4,865 Dongafgarh 1M) 9,659 4,694 4,965 9,659 4,694 4.965

Rajnandgaon 26~,"'54 130,411 13l),043 21.5,322 105,<403 109,819 50,132 25,008 25,124 RajrIarldgaon (M.C.) 50,132 25,008 25,12-4 50.132 25,006 25.124 Dongargaon 103,905 50,ISO ~,tS5' 97,517 47,772 49,145 6.388 3,178 ~,21~ Dongargaon (M) 6,388 3.178 3,210 6.388 3,178 3.210 Mohia 98.563 48,134 50,429 4B.1:i4 50,429 Ambayarh 69,425 33,610 35,81!i 64,700 31,346 33,354 04.725 2,264 2.461 Ambllgartl Chowki (M) 4,725 2,264 2,46, 4,725 2.264 2,481 OUf9 District 1,745,46' 870,396 .. 815,067 1.459,146 723.352 135.794 286.317 147.044 139,273 Ourg-Bhitainagar (U.A.) 188,824 97,685 91,1311 188.824 97.685 91,139 Nawagarh 125.019 62,105 62,91!! 1215,019 62,105 62,91!! Bemetara 126,702 62,612 64.090 114,577 56,493 58.084 12,125 6.119 .6,006 B_tara (M) 12,125 6,119 8.006 12.125 6.119 6.006 Saja 127,809 63,028 64,781 122.827 60,551 62.278 ~.982 2.477 2,505 Khaml1aria (M) 4,982 2.477 2,505 4.982 2.477 2,505 BeN! 120,337 59,588 60,749 120,337 59,588 60.7!!9 Dhamdha 160,498 80,949 79,549 141,789 71,579 70.210 18,709 9.370 9,339 Dhamdha (M) 4,620 2,274 2,346 4.820 2.274 2,346 Ahiwara(M) 10,471 5,246 5,225 10.471 5,246 5.225 Kumhari (N.M) 3,616 1,850 1,768 3,618 1,850 1.768 Durg 330,497 168,653 161,1144 144,292 72,412 11.880 186,205 96,241 es,964 Sirs8 khurd (N.M) 3,661 1,845 1,816 3,661 1.845 1,816 Dundera (N.M) 5,447 2,730 2,717 5,447 2,730 2,717 Durg-Bhilainagar (U.A.) (part-I) 177.097 91,666 85,431 m.097 91,666 85,431 (A) Durg 53,931 27.396 26,535 53.931 27,396 26,535 (b) Bhilainagar 102, 137 53,200 48,937 102,137 53.200 48.937. . (c) Kohka 7.736 4,074 3,662 7.736 4,074 3,662 (D)Chhaoni (N.M.) 5,872 3.116 2,756 5.872 3.116 2,756 (E) Jamul (N.M.) 7.421 3,880 3.541 7.421 3,880 3.541 Patan 175,148 88.012 87,136 156,811 78,627 78.184 18,337 9,385 8.952 Patan(M) 6,610 3.366 3,244 6,61Q 3.366 3.24\11 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-11) 11,727 6.019 5,708 11,727 6,019 5,~08' (F) Charoda 4,061 2,079 1,982 4.061 2,079 1.982 (G) Bhilai Kalan (N M.) 7.666 3,940 3,726 7,666 3.94D 3.?26 Gunderdehi 139.208 66.909 70,299 139.208 68.909 70,299 DondilClhara 135,262 65,748 69,514 135.262 65.748 69.514 Sanjari batod 200,215 98.912 101,303 154,256 .75,460 78.796 45,;59 23.<152 22,507 Balad (M) 11,8043 5,955 5.888 11,843 5•. 955 5.~ Rajhara Jharan Dalli (N.M) 30,502 15.645 14,857 30.502 15,645 14.857 \',',:," Kumud Katta (N.M) 3,614 1.852 1,762 3.614 1.852 1.762 Gurur 104.768 51,880 52,888 104,768 51.880 52.888 Rllipur District 2,853,908 1,420,054 1,433,854 2,568,620 1,275,637 1,292.983 285,288 144,417 140,871 Simga 125,458 62,495 62.963 113.513 56.475 57,038 11,945 6,020 5.925

267

3S --2 RGIlND/2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VII') WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS A11NOIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District/ Tehsill Tewn Persons Males FemaleS Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Slmga (M) 11.945 6.020 5,925 11.945 6,020 5,925 Bhatapara 113,417 56,353 57.064 93,021 46,057 46,964 20.396 10,296 10.100 Bhatapara(M) 20,39$ 10.296 10,100 20.396 10.296 10,100 Bak,XIa Bazar 285,871 142.530 143,347 277,073 138,055 139,018 8,804 4,475 4,329 Baloda Bazar(M) 8,804 4.475 4,329 8.804 4,475 4,329 Kasdol 149,371 74.050 75,321 149,371 74,05CJ 75,321 Biaigarh 155,428 76.952 78,476 146,913 72,667 74,246 8,515 4.285 4,230 Bhatgaon(M) 8,515 4.285 4,230 8.515 4,285 4.230 Saraipali 166,466 82.213 84,253 162,614 80,281 82,333 3.852 1,932 1,920 Sarai pali (M) 3,852 1.932 1,920 3,852 1,932 1,920

Raipur 633,662 320.345 313,317 500,562 251,947 248,6~5 133,080 68.398 64,682 Arang(M) 11,755 5,945 5,810 11.755 5,945 5,810 Gobranawa Para(M) 12,132 6.115 6.017 12,132 6,115 6,017 Raipur (U.A.) 109,193 56,338 52,855 109.193 56,338 ' . 52,855 Mahasamund 399,417 197.639 201,778 367,430 181,651 185,779 31.987 15,988 15,999 Pithora(M) 3,979 2,024 1,955 3,979 2.024 1,955 Mahasamund (M) 20,564 10.270 10,294 20.564 10,270 10,294 Bagbahara (M) 7,444 3.694 3,750 7.444 3,694 3,750 Rajim 113,312 56.458 56,854 113,312 56,458 56,854 Kurud 146,688 72.500 74,088 134,595 66,565 68,031 12.092 6,035 6,057 Kurud (M) 12,092 6.035 6,057 12.092 .6,D35 6,057 Dhamtari 247,371 122.185 125,186 209,059 103,277 105,782 38.312 18,908 H).404 Dhamtari(M) 38,312 18.908 19,404 38.312 18,908 19,<104 Bindranawagarh (Gariaband) 168.769 83,102 85,667 163,301 80,383 82.918 5.468 2,719 2,749 Garlaband (N.M.) 5,468 2.719 2,749 5.468 2,719 2,749 Nagrl 130,704 64.196 66,508 130,104 64.196 66,508 Deobhog 7,131 3.575 3,556 7,131 3,575 3,556 Tilda 10,837 5.361 5,476 10.837 5,361 5,476 TUda newra(M) 10,837 5,361 5,476 10~837 5,361 5,476 Bastar Dislrict 459,747 227.740 232,007 433,575 214,544 219,031 26.172 13,196 12,976 Charama 79,342 38,796 40;5lI6 79,342 38,796 40,546 Bhanupratappur 86,270 42.636 43.634 86,270 42,636 43.634 Kanker 162,665 79.908 82.757 153,013 75,018 77,995 9.652 4,890 4,762 Kanker (U.A.) 9,652 4.890 4.762 9.652 4,890 4,762 Antagarh 11.429 5.662 5.767 11,429 5.662 5.767 Keshka"i 59.772 29.669 30,103 59,772 29,669 30,103 Pakhanjur 4.969 2.584 2,385 4,969 2.584 2,385 NlIrayanpur 10.587 5.330 5.257 : 10.587 5.330 5,257 Kondagaon 17.436 8.703 8.733 12.159 6,117 6,042 5.277 2,586 2,691 Kondagaon (M) 5.277 2,586 2.691 5.277 ' 2,586 2,691 Jagdalpur 15,092 7.626 7.486 '8.336 4,261 4,075 6.756 3,365 3,391 Jagdalpur (U.A.) 6.756 3,385 3.391 6,756 3,365 :1,391 Bhopal paHanam (Matdand) 871 509 382 871 509 362 Bljapur 970 576 394 970 578 394 Danlewara 7,254 3,878 3.376 2.767 1.523 1.244 4,487 '2,355 2,132 Bade, Bacheli (N.M.) 1.673 884 789 1.613 684 789 Klrandul (N.M.) 2,814 1,471 1.343 2.814 1,471 1,343 Kenta 3,090 1,863 1.227 3.090 1.863 1,227

268 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TOtiGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS; TEHSILS A~D TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ----_ .. ------_ .. _-----_ .. _-... -- .... ---;------. State! District' Tahsill Town. Persons Males Females ~rsons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

9. Dhunclhari Gobranawa Para(M) 12,132 6,115 6,017 12,132 6,115 &,017

10. Garhwali Madhya Pradesh 3,605 1,981 1,624 1,530 810 720 2,075 ,1,17,1, 904 Morena District 2 2 2 2 Morena 2 2 2 2 Morena (M) 2 2 2 2 Gwalior District 333 195 138 4 3 329 194 135 Gird 221 127 94 221 127 94 Gwalior(lJA) 221 127 94 221 127 94 (A) Gwalior (M.C.) 38 20 18 38 20 18 (8) Morar (Cantt) 183 107 76 183 107 76 Pichhore 112 68 44 ·4 3 108 67 41 Tekanpur (N.M) 108 67 41 108 67 Al Datia District 7 4 3 7 4 3 Dalia 7 4 3 7 4 3 oatia(M) 7 4 3 7 4 .3 Shivpuri District 182 120 62 2 179 118 61 : Shivpuri 173 116 57 173 116 57 Shivpuri (M) 173 116 57 173 116 57 Narwar 3 2 2 Pichhore 6 2 4 6 , 2 4 Pichhore (M) 6 2 4 6 2 .4 Guna District 2 2 1 1 Guna 2 2 Guna (M) 2 2 Chhatarpur District Rajnagar Panna District 17 12 5 17 12 5 Panna 17 12 5 17 12 5 Sagar District 182 97 85 5 1 4 m 9& 81 Khurai 2 :2 2 Z Khurai (U.A.) 2 2 2 2 Banda 6 2 4 4 3 2 1 Banda (M) 2 1 1 2 1 . 1 Sagar 174 95 79 173 '96 71 Dhana (N.M.) 2 1 2 1 ,1 Sagar (U.A) 171 94 77 111 94 77 (A) Sagar 90 44 46 90 44 46 (8) Sagar Canlt (Cantt) 81 50 31 81 50" 31 Damoh District 5 2 3 5 2 3 Damoh 5 2 3 5 '2" 3 Damoh (UA) 5 2 3 5 2· 3 Rewa District 14 6 8 13 5 8 Teonthar ·s' Huzur 13 5 8 13 5· '. 8 Rewa (M.e.) 13 5 8 13 5 '8

269 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIAED IN SCHEDULE ViII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS A1 INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------... ~------State! DistricU Tehsil! Town Persons Males females Persons Ma!es Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shahdol District 14 6 8 7 2 5 7 4 3 Beohari Khand (M) 1 Sohagpur 6 3 3 5 3 3 (A) Burhar Oharmpuri (U.A.) 6 3 3 5 3 3 (C) Amlai (N.M.) 6 3 3 5 3 3 Anuppur 7 2 5 7 2 5 Sidhi District 22 13 9 7 5 2 15 8 7 Rampur Naikin 1 ChitrangI 6 4 2 6 4 2 Singrauli 15 6 7 15 8 7 MOtWa(NM) 4 3 4 3 1 Jayant nagar (N.M.) 2 1 1 2 1 1 Baidhan N.M.)' 9 4 5 9 4 5 Mandsaur District 169 100 69 '6 '0 6 153 90 63 Jawad 8 3 5 8 3 5 Neemuch 153 90 63 153 90 63 Neemuch (UA) 153 90 63 153 90 63 Sitamau 8 7 8 7 Ratlam District 15 8 r 15 8 7 Ratlam 15 8 7 15 8 7 Ratlam (U.A) 15 8 7 15 8 7 (AI RaHam (M.e) 10 6 4 10 6 4 (8) RaHam Rly Colony (N.M) 5 2 3 'S 2 3 Ujjain District 14 8 6 14 6 6 Khacharod 6 3 3 6 3 3 Nagda (M) 6 3 3 6 3 3 Ujjain 8 5 3 8 5 3 Ujjain(UA) 8 5 3 8 5 3 Shajapur District 2 2 2 2 Shajapur 2 2 2 2 Shajapur (M) 2 2 2 2 Dewas District 20 10 10 '9 9 '0 Dewas 19 9 10 19 9 .10 Dewas (M.C) 19 9 10 19 9 10 Khategaon 1 1 1 Jhabua District 9 8 6 6. 3 2 Meghnagar 6 6 6 6 Jhabua 3 2 3 2 Jhabua (M) 3 2 3 2 1 Dhar District 17 11 6 4 3 13 8 5 Dhar 12 8 4 12 8 4 Pithampur{N.M.) 9 6 3 9 6 3 Gandhwani 1 1 . Manawar 4 2 2 4 2 2 Manawar (M) 4 2 2 4 2 2 Indore District 116 64 52· 116 64 52 Depalpur 10 6 4 10 6 4

270 C·7 PART A(ii): DISTRIEruTIOI'fOF THE 'MOTHER TONGUES' (GROOPEllUNDER EACH OFTHE LANGUAGES SPECIRED IN SCHEDULE VIII) WITH,1-9,OOO OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, O1STRlCTS, TEHSILS AND ,TOWNS" 1991 Language! MotherTongue/ Total Rural Urban ---_.. ------...... -...... _------Statel District! Tehsil! Town' Persons ·Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 ;4 5 6 7 8 9 10

Betma (M) 10 6 4 10 '·6 <4 Indore 38 20 18 38 20. 18 Indore (U.A.) 36 20 18 38 20 18 Mhow 68 36 30 68 36 30 Mhow cant! (UA) 68 38 30 68 38 30 West Nimar District 15 ·8 7 14 7 7 Barwaha 11 5 6 11 5 6 Barwaha (UA) 11 5 6 11 5 6 Maheshwar 1 1 Bhikangaon 3 2 3 2 Bhikangaon (M) 3 2 3 2 East Nimar (Khandwa) District 1 Khandwa Vidisha District 6 4 2 6 4 2 Vidisha 6 4 2 6 4 2 Vidisha (M) 6 4 2 6 4 2 Bhopal District 396 202 194 396 202 194 HUZUf 396 202 194 396 202 194 Bhopal (M.C) 3.96 202 194 396 202 194 Sehora District 1 Budni 1 Budni (M) Betul District 28 22 6 28 22 6 Betul 11 8 3 11 8 3 Sarni (U.A.) 6 4 2 6 4 ~ Betul (U.A.) 5 4 5 4 Multai 17 14 3 17 14 3 Amla(M) 17 14 3 17 14 3 Hoshangabad District 25 15 10 13 7 6 12 8 4 Itarsi 14 8 6 13 7 Ordnance Factory Itarsi (N.M.) 1 1 Piparia 11 7 4 11 7 Pachmarhi (UA) 11 7 4 11 7 " Pachmarhi (N.M.) 6 4 '2 6 4 "2 (6) Pachmarhi Cantl(Cantt) 5 3 2 5 3 2 Jabalpur District 235 124 111 ·16 9 7 219 115 104 Murwara 3 3 3 3 Murwara (Katni )(M.C.) 3 3 3 3 Vijai raghavgarh 5 '2 3 5 2 3 Kymore (UA) 5 2 3 5 2 3 Sihora 3 2 3 2 Jabalpur 224 121 103 13 6 211 113. S8 Jabalpur (UA) 211 113 98 211 113 S8 (A) Jabalpur 83 43 40 83 43 40 (6) Jabalpur Cantt (Cantt) 60 41 19 60 41 19 (C) Khamaria 9 4 5 9 4 5 (0) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 43 19 24 43 19 24 (F)Vehicle FacUabalpur (N.M.) 16 6 10 16 .6 10

271 C-7 PART A{ii): DISTRIBUTION OF. THE rt'IOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF: THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE,UISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS ·1991 LanguageJ Mother Tonguel Total Rural Urban ------_ ------.. --.. _--__ ...... ---_ .. _-- State! District/ Telhsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons. : Males .Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

· Mandla District 7 7 7 7 , Niwas 7 7 7 7 Seoni District 640 327 313 610 313 297 30 14 16 · Keolarj 23 11 12 23 11 12 "Seonl 129 61 68 129 61 68 Barghat 488 255 233 458 241 217 30 14. 16 · Barghat (N.A.) 30 14 16 30 14 16 Balaghat District 711 366 345 710 365 345 Katangi 15 9' 6 15 9 6 Waraseoni .. 182 95 B7 182 95 87 " Balaghat 420 214 206 419, 213 206 Balaghat (U.A.) 1 Baihar 91· 46 . 45 91 46 45 · lanji 3 2 1 3 2 1 Surguja District 73 42 31 9 5 4 64 37 27 Manendragarh 17 9 8 17 9 8 Kurasia (U.A.) 17 9 8 17 8 'Kurasia (N.M:) 7 3 4:· 7 4 . (C) Gelna palli (N.M) s 3 2 5 3 2 (0) Doman Hill Colliery (N.M) 3 2 5 3 2 Surajpur 55 32 23 4 4 47 28 ,19 Vishrampur (N.M) 4'7 28 19 47 28 19 'Ambikapur 1 Bilaspur District 47 29 18 35 22 13 12 5 .. PeMra Road 7 2 5 2 Pandaria 1 l' Kola 2 2 1 Kalghora 21 14 7 21 14 7 Korba 6 4 2 6 4 2 Korba (N,M.) 6 4 2 6 4 2 Takhatpur 5 3 2 5 3 . 2 Takhatpur (M) 5 3 2 5 2 Bilaspur 1 1 1 Janjgir 2 2 2 '!.: Champa 2 'Champa (M) . Raigarh District 17 12 5 17 12 5 Bageecha 11 8 3 11 If 3 Ralgam 6 4 2 6 4 z RaJnandgabn District 6 4 2 5 3 . 2 Dongargam 5 3 2 5 3 2 Dongargllrh (M) 5 3 2 5 3 2 Rajn.ndgaon 1 1 ·Ourg District 162 92 70 6 3 3 156 89 67 : Durg-Bhilainagar (UA} 150 85 65 150 85 65 Dhamdha' 4 2 2 4 2 2 · Durg 152 8S 68 1. 1 ' 150 85 '65 · Durg-Bhilainagar (U.A.y(part-ll 150 85 65 150 85 65

272 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION'OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDl)lE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS - 1991 languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------_ .. --_ .. __ ...... _------_ .. __ ------Statel DlstricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Durg 12 7 5 12 7 .5 Bhilainagar 117 69 48 117 69 48 Kohka 11 6 5 11 6 lj (F) Jamul (N.M.) 10 3 7 10 3 7 Sanjari Baled 6 4 2 6 4 2 Rajhara Jharan Dalli 6 4 2 6 4 2 Ralpur District 30 19 11 5 2 3 25 17 8 Ralpur 30 19 It 5 2 3 25 17 II Raipur (U.A.) 25 17 8 25 17 8 BastaT District 62 36 26 27 17 10 35 t9 16 Keshkal 2 1 1 2 1 1 - Narayanpur 13 6 7 13 6 7 Kondagaon 4 2 2 4 2 2 Jagdalpur 17 10 7 16 9 7 Jagdalpur (U.A.) 16 9 7 16 9 '7 Bhopal pattanam (Matdand) 2 2 2 2 Dantewara 21 12 9 2 2 19 10 9 Bade Bacheli (N,M,) Kirandul (N.M.) 18 9 9 18 9 9- Kenta 3 3 3 3

'11. Harautl Madhya Pradesh 163 62 101 134 48 56 29 14 15 Sagar District ,1 sagar Sagar (U.A) (B) Sagar Cantt. (Cantt) Mandsaur District 144 56 88 125 45 80 19 11 ·8 Jawad 36 16 20 36 16 20 Bhanpura 15 9 6 11 7 4 4 2 2 Bhanpura (M) 4 2 2 4 2 ,'·2 Garoth n 21 56 77 21 56 ,I -' Mandsaur 16 10 6 15 9' 8 Mandsaur (M) 15 9 6 15 '9 e RaHam District 3 2 2 Jaora 2 2 Sailana ',' 'I Sailana (U.A.) 1 1 Shajapur District 3 3 2 2 Susner 2 2 2 '2 Seyatkalan (M) 2 2 2 2 Shajapur 1 Dhar District 2 2 Dharampuri 2 1 2 Indore District 6 3 3 6 3 '3 Indore 6 3 3 6 3 3 Indore (U.A.) I) 3 3 6 3 ' '3 Rajgarf1 District 3 1 2 3 2

273 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, 'l'EHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Mother Tongue! _w ______... ..______Total .., ___ Rural Urban - ---- .. _---_ .. -----.. _---- State! DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Khilchipur 3 2 3 2 Hoshangabad District 1 Hartia

'2. Htary_1 1Iadb,. PrMestt 2,884 1,663 1,221 1,161 63fl 531 1,723 1,033 , ao Molena District Morena - Morena (M) 1 Btlind [lj$tficI 6 2 4 6 :2 4 BIlind 6 2 4 6 2 .. Gwalior Dit.trict 152 100 52 152 100 52 Gird 78 48 30 78 48 30 GwaIior{lI.A.) 78 48 30 78 48 .30 (A) Gwallor (M.e.) 9 9 9 9 (B) Morar (Cantt) 69 ;J~ 30 69 39 30 Pichhore 74 52 22 74 52 22 Tekanpuf (N,M) 61 -46 15 61 46 15 Dabra (M) 13 6 7 13 6 7 Datia District 5 4 5 4 Dalia 5 4 5 4 Oatis (M) 5 4 5 4 Sllivpuri District 68 51 17 15 10 5 53 41· 12 Shivpuri 51 40 11 51 40 11 Sllivpuri (M) 51 40 11 51 40 .11 Narwar 15 10 5 15 10 5 Karera 2 2 Karers (I).A.) 2 2 Guna District 9 5 9 5 4 Guna 4 3 "1 .. 3 1 Guna (M) 4 3 4 3 Raghogarh 5 :2 5 2 3 Yijaypur (N.M.) 5 :2 3 5 2 3 Chhatarpur District 3 :2 3 2 Nowgong :I 2 3 2 Nowgong (M) 2 3 2 Sagar Dismct 34 20 14 34 20 14 Sagar 34 20 14 34 20 14 Dhana (~.M.) 3 3 3 3 Sagar (U.A) 31 17 14 31 17 14 (8) Sagar Cantt. (Cantl) 31 17 14 31 17 14 Satna District 7 4 3 7 4 3 Raghurajnagar 6 3 6 3 3 Salna (U.A.) 6 3 6 3 3 Amarpatan Amarpat

:274 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, OI~TRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tahsil! Town ------Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sldhl District 7 6 7 6 Singrauli 7 6 7 6 Morwa (N.M.) 7 6 '1 7 6 l' Mandsaur District 293 222 71 2 290 220 70 Jawad 3 2 2 Neemuch 288 219 59 288 219 69 Neemuch (U.A.) 288 219 69 288 219 69 Garoth 2 2 Shamgarh (M) 2 1 2 Rallam District 13 10 3 13 10 3 Jaora 10 e 2 10 8 2 JaC)ra (UA) 10 8 2 10 a 2 RaUam 3 2 3 2 Ratlam(U.A) 3 2 3 2 Ratlam(M.C) 3 2 3 2 UDain District 6 4 2 6 4 2 Khacharod 4 2 2 4 2 2 Badnagar 2 2 2 2 £?ewas District 7 3 4 7 3 4 Dewas 7 4 7 3 .. Dewas(MC) 7 4 7 3 4 Dhar District 2 2 2 :2 Dharampuri 2 2 2 2 Dhamnod(M) 2 2 2 2 Indore District 95 65 30 4 2 2 91 63 28' Indore 35 21 14 4 2 2 31 t9' . 12 Indore (UA) 31 19 12, 31 19 12 Mhow 60 44 16 60 44 16 Mhow cant! (U.A.) 56 41 15 5(1 41 1!1 Mhowgaon (M) 4 3 1 4 3 1 West Nimar District 7 4 3 6 3 3 Bllrwaha 6 3 3 6 3 3 Sarwaha (U.A.) 6 3 8 3 3 Sendhawa 1 . East Nimaf (I<:handwa) District 5 2 3 4 3 1 KhandwB 5 2 3 4 3 Khandwa (M.e) 1 ' "f Rajgarh District 2 2 Biaora 2 2 Biaora (M) 2 1 2 1 Bhopal District 54 31 23 54 31 23 Huzur 54 31 23 54 31 23 Bhopal (M.C) 54 31 23 54 31 :23 Raisen Distrtct 18 10 8 14 B 6 .. 2 :', I' .',.. ·2 Raisen 4 3 1 4 3 . Gotegaon .. 2 2 .. 2 2 Mandideep(N,M.) 4 2 2 4 2 2 Baraily 10 5 5 10 5 5

275

36-2 RG1JNOn003 C-7 PART A(II): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------_-_ -_ .. _...... _.-.. _--_""-- ... --.. __ ... -_ .. _...... __ ... _-_.. -_ ... _------_ .. _------... _------Statel DistricV Tehsil! Town PerSons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Betul District 7 2 5 7 2 5 Multai 7 2 5 7 2 5 Amla(M) 7 2 5 7 2 5 Hoshangabad District 19 12 7 18 11 7 Itarsi 19 12 7 18 11 Itarsi (U.A) (A)ltarsi Jabalpur District 43 ' 24 19 43 24 19 Murwara 4 2 2 <1 2 2 Murwara (Katni )(M.C.) 4 2 2 4 2 2 Jabalpur 39 22 17 39 22 17 Jabalpur (U.A.) 39 22 17 39 22 17 (A) Jabaipur 11 7 4 11 7 4 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 28 15 13 28 15 13 Chhlndwara District 4 2 2 4 2 2 Chhlndwara 4 2 2 4 2 2 Chhindwara (U.A.) 4 2 2 4 2 2 Salaghat District 10 5 5 10 5 5 Salaghat 10 5 5 10 5 5 Surguja District 961 509 452 491 261 230 470 248 222 Wa

276 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, OISTRJCTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urban ------.. -----.. ~-----.. --- ...... _---- State! District! Tehsil! Town Persons Males Females PersQos Males Females Persons Males Females 1 2 :3 4 5 6 7 8 9 10

Sakli eM) 3 2 1 3 2 1 Raigarh District 559 304 255 428 237 191 131 67 64 Bageecha 91 46 45 91 46 45 Kunkuri 13 6 7 13 6 7 Palhalgaon 172 90 82 126 67 59 46 23 23 Pathalgaon (M) 46 23 23 46 23 23 Udaipur (Dharamjaigarh) 138 83 55 138 83 55 Raigarh 100 55 45 17 12 5 83 43 40 Raigarh (UA) 83 43 40 83 43 40 Kharsia 22 14 8 20 13 7 2 .1 Kharsia (UA) 2 1 2 Sarargarh 23 10 13 23 10 13 Rajnandgaon District 2 1 2 1 1 Dongargaon 2 2 Durg District 150 78 72 150 78 72 Durg-Bhllainagar (U.A.) 137 71 66 137 71 66 Dhamdha 13 7 6 13 7 6 Ahiwara (M) 2 2 1 Kumhari (N.M) 1; 6 5 11 6 5 Durg 131 69 62 131 69 62 Du r g-8hilai nagar (UA)(part-l) 131 69 62 131 69 62 (A) Durg 7 4 3 7 4 3 (8) 8hilainagar 108 56 52 108 56 S2 (c). Kohka 6 3 3 6 3 3 (D)Chhaoni (N.M.) 10 6 4 10 (I .. Patan 6 2 4 6 2 4 Durg-Bhilainagar (UA) (part-II) 6 2 4 6 2 .. (E) Charoda 6 2 4 6 2' 4 Raipur District 121 68 53 69 42 27 52 26 26 Bhntapara 7 4 3 7 4 3 8hatapara{M) 7 4 3 7 4 3 Bilaigarh 2 2 2 2 8hatgaon(M) 2 2 2 2 Saraipali 40 21 19 40 21 19 Raipur 50 32 18 17 15 2 33 17 f8 Raipur (U.A.) 33 17 16 33 17 18 Mahasamund 5 3 2 2 2 3 2 Mahasamlind(M) :I 1 2 3 2 Dhamtari 7 4 3 7 .. 3 Dhamtari(M) 7 4 3 7 .. 3 8indranawagarh (Gariaband) 3 2 3 2 Deobhog 7 3 4 7 3 4 Bastar District 20 12 8 9 6 3 11 6 5 Kondagaon 10 5 5 10 5 5 Kondagaon (M) 10 5 5 10 5 5 Dantewara 10 7 3 9 6 3 Bade BacheJi (N.M.)

277 C-,7 PART A.ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL ·STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue/ Total Rural Urban ------State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

13. Hindi Madhya Pradesh 31,063,114 19,524,842 11,538,212 26,256,572 13,713,321 12,483,251 10,806,542 5,751,521 5,055,021 Morena District 1,690,547 9Z6,475 764,072 1,351,474 ,40,390 611,084 339,()73 186.085 152,988 Ambah 182,882 100,914 81,968 155,825 85.987 69,838 27,067 14.927 12.130 Ambah(M) 27,057 14,927 12,130 27,057 14,927 12.130 Porsa 167,169 91,362 75,807 144,171 78,741 65,430 22.998 12,621 10,377 Parsa (M) 22,998 12,621 10,377 22,998 12,621 10,377 Marena 369,212 206,237 162,975 203,900 114,942 88,958 165,312 91,295 74,017 Bamar (U.A.) 19,081 10,422 8,659 19,081 10,422 8,659 Marena (M) 146,231 80,873 65,358 146,231 80,873 65,358 Joura 289,576 161,135 128,441 266,358 148,341 118,017 23,218 12,794 10,424 Joura (U.A.) 23,218 12,794 10,424 23,218 . 12,794 10,424 Kailaras 122,595 67,310 55,285 106,554 58.486 48,068 16,041 8,824 7,217 Kailaras (M) 16,041 8,824 7,217 16.D41 8.824 7,217 Sabalgarh 145,110 79,113 65,997 112,701 61,354 51.347 32.409 17.759 14.650 Jhundpura (M) 6,596 3,637 2,959 6,596 3,637 2,959 Sabalgarh (U.A.) 25,813 14,122 11,691 25.813 14,122 11,691 6ijeypur 143,466 77,831 65,655 132,807 71.985 60,822 10.679 5,846 4,833 Bijeypur(M) 10,679 5,846 4,833 10,679 5,846 4.833 Sheapur 270,517 142,573 127,944 229,158 120,554 108,604 41,359 22.019 19,340 Sheapur kalan (M) 29,220 15,651 13,569 29.220 15,651 13,569 6adoda (M) 12,139 8,368 5,771 12,139 6,368 5,771 6hind District 1,201,095 661,655 539,440 959,035 529.058 429,977 242.060 132,59'7 109.463 Ater 107,005 58,027 48,978 107,005 58,02"7 48,978 Bhind 359,131 196,331 162,800 234,048 128,039 106,009 125.083 68,292 56.791 Phuph Kalan(M) 7,202 3,944 3,258 7,202 3.944 3.258 Akoda (M) 9,818 5,496 4,322 9.818 5,496 4,322 Bhind (M) 108,063 58,852 49,211 108,063 58,852 49.211 Mehgaon 240,045 132,466 101,579 210.551 116,323 94.228 29,494 16.143 13,351 Gormi(M) 16,134 9,888 6,246 '16,134 g,668 8,246 Mehgaon (M) 11,360 6,255 5,105 11,360 6,255 5.105 Gohad 218,298 122,690 95,608 173,377 97,772 75.605 44,921 24,918 20,003 Gohad (M) 31,193 17,087 14,106 31,193 17,087 14,106 Mau(M) 13,728 7,831 5,897 13.728 7,831 5,897 Ron 59,065 32,431 26,634 59,065 32,431 26,634 Mihona 74,616 40,905 33,711 62,369 34.297 28,072 12.241 5,608 5,639 Mihona(M) 12,247 6,608 5,639 12,241 6,608 5,639 lahar 142,935 78,805 64,130 112,620 62.169 50,451 30,315 16,636 13,679 Lahar(M) 18,239 10,047 8,192 18,239 10,047 8,192 Alampur(M) 1,693 899 794 1,693 899 794 Daboh (M) 10,383 5,690 4,693 10.383 5,690 4,693 Gwalior District 1,316,237 718,404 597,833 564,724 310,724 254,000 751,513 407,680 343,833 Gird 855,380 466,461 389,919 207,770 115,705 9'2.065 647.610 350.756 296,854 Gwalior(UA) 647,610 350,756 296,854 647.610 350,756 296,854 (A) Gwalior (M.C.) 626,719 338,595 288,124 626,719 338,595 288,124 (B) Morar (Cantt) 20,891 12,161 9.730 20,891 12.161 8,730 Pichhor 199,312 109,337 89.975 130,214 71,166 59,048 69,098 38.171 30.927 Bilaua (M) 10,184 5,490 4.694 10,1M 5.490 4,694

278 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE WI) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DtSTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban

Statel District! Tahsill Town Persons Males Females Pers.ons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9

Tekanpur (N.M) 7,555 5,005 2,551 7,556 5.005 2,551 Pichhore (M) 8,711 4,605 4,106 c8,711 4,605 4,106 Dabra (M) 42,647 23,071 19,576 42,647 23,071 19,576 Bhitarwar 146,146 80,043 61;,103 127,197 69,838 57,361 18,949 10,201 8,742 Antari(M) 8,827 4,726 4,101 8,627 4,726 4,101 Bhitarwar (M) 10,122 5,481 4,641 10,122 5.481 4,641 Bhander 115,399 82,563 52,836 99,543 54,017 45,526 15,656 8,546 7,310 Bhal1der (M) 15,856 8,546 7,310 15,856 6,546 7,310 Datia District 386,700 209,468 177,232 304,586 165,539 139,047 82,114 43,929 38,185 Seondha 167,474 91,470 76,004 143,630 78,367 65,263 23,644 13,103 10,741 Seondha (M) 15.246 8,364 6,862 15,246 8,364 6,882 Inder garh (M) 8,598 4,739 3,859 8,598 4,739 3,859 Datia 219.226 117,998 101,228 160,956 87,172 73,784 58,270 30,826 27,444 Datia(M) 58,270 30,826 27,444 58,270 30,828 27,444 Shivpuri District 1.104,032 597,254 506,778 944,627 511,221 433,406 159,405 86,033 73,372 Pohri 134,658 72,942 61,716 134,658 72,942 61.716 Shivpuri 205,770 111,263 94,507 107,539 58,367 49,172 98,231 52,896 45,335 Shivpuri (M) 98,231 52,896 45,335 99,231 52,896 45,335 Narwar 127,576 69,930 57,646 127,576 69,930 57,846 Karera 149,098 81,324 67,774 132,205 71,778 60,427 16,893 9,546 7,347 Karera (U.A,) 16,893 9,546 7,347 16,893 9,546 7,347 Kolaras 214,435 115,265 99,170 169,699 102,127 87,572 24,736 13,138 11,598 Kolaras (M) 11,979 6,325 5,654 11.979 6,325 . 5;654 Badarwas (M) 8,514 4,538 3,976 8,514 4,538 3,976 Bijroni (M) 4,243 2,275 1,968 4,243 2,275 1,968 Pichhore 129.295 69,448 59,847 l1B,205 63,509 54,696 11,090 5,939 5,151 Pichhore (M) 11,090 5,939 5,151 11,090 5,939 5,151 Khaniyadhana 143,200 77,082 66,118 134,745 72,568 62,177 8,455 4,514 3,941 Khaniyadhana (M) 8,455 4,514 3,941 8,455 4,514 3,941 Guna District 1,279.4.20 682,738 596,682 1,038,729 554,182 484,547 240,691 128,556 112,135 Isagarh 120,009 63,867 56,142 108,152 57.539 50,613 11,857 6,328 5,529 Isagarh (M) 11,857 6,328 5,529 11,857 6,328 5,529 (;handeri 103,719 55.210 48,509 85,643 45,700 39,943 18,076 9,510 8,566 Guna 329,977 175,218 154,759 235,984 125,195 110,789 93,993 50,023 43,970 Guna (M) 93,993 50,023 43,970 93,993 50,023 43,970 Ashok nagar 177,340 94,829 82,511 136,128 72,799 63,329 41,212 22.030 19,182 Ashok Nagar (M) 41,212 22,030 19,162 41,212 22,030 19,182 Raghogarh 154,899 82,875 72,024 132,491 70,594 61,897 22,408 12,261 10,127 Vijaypur (N.M.) 5.458 3,147 2,311 5,458 3,147 2,311 Raghogarh (M) 16,950 9,134, 7,816 16,950 9,134 7;816 Mungaoli 141,089 75,907 65,1B2 126,298 67,906 58,390 14,793 8,001 6,792

Mungaoli (U.A.) 14.793 8,001 6,792 14,793 8,001 6,7~2 Kumbhraj 75,919 40,503 35,416 66,858 35,743 31,115 9,061 4,760 4,301 Kumbhraj (M) 9,061 4,760 4,301 9,061 4,760 4,301 Aron 90,647 48,759 41,888 76066 40,966 35,100 14,581 7.793 6,788 Aron (M) 14,581 7,793 6,786 14,581 7,793 6.788 Chachaura 85,821 45.570 40,251 71,111 37740 33,371 14,710 7,830 6,880 (I) Chachaura-Binaganj (U.A.) 14,710 7,830 6,880 14,710 1,830 6,880

279 C-7 PART A(ii): DISTRiBUTION OF TH~ MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES ~PECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, 1EHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue/ Tolal Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Tikamgarh District 247,432 132,089 115.343 186,562 100,048 86,614 60,770 32,041 28,729 Niwari 88,273 47,191 41,082 87.576 46,906 40,670 697 285 412 Tarichar kalan (M) 362 201 161 362 201 161 Niwari(M) 335 84 251 335 84 251 Prithvipur 15,638 8,291 7,347 2,490 1,340 1,150 13,148 6,951 6,197 Jeronkhalsa (M) 12 7 5 12 7 5 Prithvipur(M) 13,136 6,944 6,192 13,136 6,944 6,192 Jatara 47,687 25,477 22,210 38,680 20,614 18,066 8,807 4,663 4,144 Lidhora Khas (M) 654 343 311 654 343 311 Palera (M) 469 258 211 469 258 211 Jatara (M) 7,684 4.062 3,622 7.664 4.062 3.622 Baldeogarh 5,486 2,981 2,505 753 499 254 4,733 2,482 2,251 Kllargapur (M) 1,417 75.5 662 1,417 755 662 Baldeogarh (M) 3,316 1,727 1,589 3,316 1,727 1,589 Tikamgarh 90,348 48,149 42.199 56,963 30,489 26,474 33,385 17,660 15,725 Kari(M) 5,316 2.821 2.495 5.316 2.621 2,495 Tikamgarh (M) 25,116 13,311 11,805 25,116 13,311 11,605 Bada Gaon (M) 2,953 1,52B 1,425 2,953 1,528 1,425 Chhatarpur District 823,960 445,503 378,457 663,776 359,114 304,662 16.0,184 66,389 73,795 ~aurihar 129,032 70,197 58,835 121,986 66,301 55,685 7,046 3,896 3,150 Barig~lrh (M) 7,046 3.M6 3,150 7,046 3,896 3.150 ~aundi 131,565 71,352 60,213 111,256 60,284 50,972 20,309 11,068 9,241 Laundi (M) 12,398 6,721 5,677 12,398 6,721 5,677 Chandla (M) 7,911 4.347 3,564 7,911 4,347 3,5~4 Nowgong 121,189 65,846 55,943 81,534 44,281 37,253 . 40,255 21,565 18,690 Harpalpur (M) 10,242 5,526 4,716 10,242 5,526 4,116 Nowgong (M) 17,171 9,229 7,942 17,171 9,229 7,942 Garhi Malhera (M) 11,911 6,305 5,606 11,911 6,305 5,606 Maharajpur (M) 931 505 426 931 505 426 Chhatarpur 91,368 49,555 41,813 29,442 15,976 13,466 61,926 33,579 28,347 Chhatarpur (U.A) 61,926 33.579 28~47 61,926 33,579 28,347 Rajnagar 142,645 76,758 65,887 138,721 74,607 64,114 3,924 2,151 1,773 . Khajuraho (N.M.) 3,924 2,151 1,773. 3,924 2,151 1,773 Bijawar 207,561 111,795 95,766 180,837 97,665 83,172 26,724 14,130 12,594 Satai (M) 81B 446 372 818 446 372 Bijawar (M) 4,009 2,085 1,924 4,009 2,085 1.924 Bada Malhara (M) 6,439 3,402 3,037 6,439 3,402 3,037 Ghuwara (M) 8,140 4,288 3,852 8,140 4,288 3,852 Bak&waha (M) 7,318 3,909 3,409 7,318 3,909 3,409 Panna District 586,855 309,653 277,202 504,920 265,788 239,132 81,935 43,865 38,070 . Ajaigarh 112,940 60,563 52,377 102,178 54,781 ~·7,397 10,762 5,782 4,980 Ajaigarh (M) 10,762 5,782 4,980 10,762 5,782 4,980 Panna 127,429 67,713 59,716 70,968 37,488 33,500 56,441 30,225 26,216 Panna (U.A.) 39,511 21,276 16,233 39,511 21,278 18,233 Devendra nagar (M) 11,071 5.816 5,255 11,071 5,816 5,255 Kakarhati (M) 5,859 3,131 2,728 5.859 3,131 2.728 Gunnor 108,210 56,478 51,732 102,671 53,537 49,134 5,539 2,941 2,598 Amanganj (M) 5,539 2,941 2,598 5,539 2,941 2,598

280 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEpuLi: VIII) WITH 10,000 _DR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, orSTRICTS, "(EliSIL$ AND TOWNS, 1991 Language! Mother Tongue! Total , Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pawai 134,463 70,808 63,655 125.270 65,891 59,379 9,193 4,917 4,276 Pawai (NA) 9,193 4,917 4,276 9,193 4,917 4,276 Shahnagar 103,813 54,091 49,722 103,813 54,091 49,722 Sagar District 1,416,280 752,543 663,737 1,014,907 539.086 475,821 401.373 213,457 187,916 Bina 129,368 68,580 60,788 81,745 43,395 38,350 47,623 25,185 22,438 (A). Bina Etawa (M) 39,163 20,661 18,502 39,163 20,661 18,502 (A). Bina Etawa (M) 47,623 25,185 22,438 47,623 25,185 22,438 (B), Bina Rly, Colony (N,M,) 8,460 4,524 3,936 8,460 4,524 3,936 Khurai 210,066 111,578 98,488 179,055 95,019 84,036 31,011 16,559 14,452 Khurai (U.A,) 31,011 16,559 14.452 31,011 16,559 14,452 Banda 130,837 69,670 61,167 95,194 50,930 44,264 35,643 18,740 16,903 Shailgarh (M) 15,989 8,365 7,624 15,989 8,365 7,624 Banda (M) 19,654 10,375 9.279 19,654 10,375 '9,279 Sagar 576,691 307,888 268,803 353,723 188,691 165,032 222,968 119,197 103,771 Shahpur (M) 9,948 5,221 4,727 9,948 5,221 4,727 Rahatgarh (M) 14,502 7,630 6,872 14,502 7,630 6,812 Dhana (N,M,) 7,003 4,090 2,913 7,003 4,090 2,913 Sagar (U.A) 191,515 102,256 89,259 191,515 102,256 89,251 ,(A) Sagar 162,706 86,405 76,303 162,708 86,405 76,303 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 28,807 15,851 12,955 28,807 15,851 12,_ Garhakota 84,643 44,804 39,839 61,846 32,808 29,038 22,797 11,996 10,801 Garhakota (M) 22,797 11,996 10,801 22,797 11,996 10,101 Rehli 92,602 48,890 43,712 72,027 38,006 34,019 20,575 10,882 9,893 Rehli(M) 20,575 10,882 9,693 20,575 10,882 9,893 Deon 192,073 101,133 90,940 171,317 90,235 81,082 20,756 10,S98 9,858 Deori (M) 20,756 10,898 9,858 20,756 10,S9a 9,851 Damoh District ,686,318 360,856 325,462 558,948 293,407 265,541 127,370 67,449 59,921 Hatta 164,772 87,007 77,765 144,696 76,348 68,348 20,076 10,659 9,417 J-Iatta(M) 20,076 10,659 9,417 20,076 10,659 9,417 Batiagarh 91,879 48,220 43,659 91,879 48,220 43,659 Patharia 118,913 62,698 56,215 104,631 55,143 49,488 14,282 7,555 8,727 Pathria (M) 14,282 7,555 6,727 14,282 7,555 6,721 Damoh 134,682 71,319 63,363 47,741 25,314 22,427 86,941 46,005 40,936 Hindoria (N,A,) 326 186 140 326 186 140 Damoh (U.A,) 86,615 45,819 40,796 86,615 45,819 40,791 Jabera 75,644 39,355 36,289 75.644 39,355 36.289 Tendukheda 100,428 52,257 48,171 94,357 49,027 45,330 6,071 3,230 2,841 Tendukheda (M) 6,071 3:230 2,841 6,071 3,230 2,841 Salna District 1,262,692 660,038 602,654 1,034,499 537,688 496,611 228,193 122,350 105,843 Raghurajnagar 463,196 245,688 217.508 296,191 155,669 140,522 167,005 90,019 76,986 Birsinghpur (M) 9,873 5,227 4,646 9,873 5,227 4,848 Kothi (M) 11,167 5,791 5,376 11,167 5,791 5,318 Jaitwara(M) 10,747 5,626 5,121 10,747 5,626 5,121 Madhogarh (M) 1,874 988 886 1,874 gee B88 Satna (UA.) 133,344 72,387 60,957 133,344 72,387 80,957 Nagod 242,544 127.144 115,400 217,666 113,934 103,732 24,878 13.210 11,888 Nagod (M) 13,915 7,441 6,474 13,915 7,441 6,414 Unchahara (M) 10,963 5,769 5,194 10,963 5,769 5,194

281 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIU) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS. Tel-iSILs AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel DistricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males. Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rampur-Baghelan 111,279 57,397 53,862 106,346 55,836 52,510 2,933 1,561 1,372 Kotar (M) 2,841 1,525 1,316 2,841 1,525 1,316 Rampur-Baghelan 1M) 92 36 56 92 36 56 Amarpatan 222,744 114,202 108.542 211,585 108,316 103,269 11,159 5,886 5,273 Amarpatan (M) 11,159 5,886 5,273 11,159 5,886 5,273 Maihar 222,929 115.607 107,322 200,711 103,933 96,778 22,218 11,674 10,544 Maillar(M) 22,218 11,674 10,544 22,218 11,674 10,544 Rewa District 1,052,G55 546,962 505,093 863.511 445,211 418,300 188,544 101.751 86,793 Teonthar 298,839 156,697 142,142 280,411 147,018 133,393 18,428 9,679 8,749 ehakghat (M) 6,418 3,462 2,956 6,418 3,462 2,956 Teonthar (M) 12,010 6,217 5,793 12,010 6.217 5,793 $~mour 242,185 123,406 118.779 218,531 110,852 107,679 23,654 12,554 11.100 Sirmour(M) 8,070 4,368 3.702 8,070 4,368 3,702 Se.maria (M) 553 311 242 553 311 242 Baikunthpur (M) 6,338 3,298 3,040 6,338 ~,298 3,040 Mangawan (M) 5,693 4,577 4,116 8,693 4,577 4,116 Hanumana 105.988 54,610 51,376 95,138 48,747 46,391 10,850 5,863 4,987 Hanumana (M) 10,850 5,663 4.987 10.850 5,863 4,981 Mauganj 212,176 108,180 103.996 188,687 96,043 1'/2,644 23,489 12,137 11,352 Naigarhi (M) . 7,049 3,626 3.423 7,049 3,626 3,423 Mauganj (M) 16,440 8,511 7,929 16,440 8,511 7,929 Huzur 142.985 78,253 64.132 39,000 20,879 18,121 103,985 57.374 46,611 Govindgarh (M) 3.710 2,019 1,691 3,710 2,019 1,691 Rewa (M.e.) 100.275 55,355 44,920 ~OO,275 55,355 44.920 Raipur karchulian 10.717 5.615 5,102 10,717 5,615 5,102 Gurh 39,16~ 20,201 18,964 31,027 16,057 14,970 8,138 4,144 3,994 Gurh (M) 8,138 4,144 3,994 8.138 4,144 3,994 Shahdol District 1,460,218 '152,654 707,564 1,156,510 590,002 566,508 303,708 152,652 141,056 Beohari 142,954 73,183 69,771- 127,020 64,655 62,365 1e,934 8,528 7,406 Khand (M) 825 480 345 825 480 345 Beohari(M) 15,109 8,048 - 7,061 15,109 8.048 7,061 Jaisingh nagar 79,364 41,054 38,310 79,364 41.054 3B,310 Jaisingh nagar (M) 5,490 2,964 2,526 5,490 2,964 2,526 Bandhogarh 2CO,342 133,945 126,397 213,432 109,193 104,239 46,910 24,752 22,158 ehandia (M) 10,738 5,564 5.174 10,738 5,564 5,174 Umaria (M) 18,878 9,932 8946 18,878 9.932 B.946 Npwrozabad (Khodargama) (M) 17,294 9.256 8.038 17,294 9,256 8.038 So hag pur 459.500 237,903 220,597 336,005 171,989 164,016 122,495 65,914 56,581 Pali(UA) 18.720 9.919 88Cl 18,720 9,919 8,801 Shahdol (UA) 54,617 29,574 25,043 54,6H 29,574 25,043 Shahdol (M) 51027 27.649 23,378 51,027 27,649 :13,318 (B) Bhuibandh (N.M.) 3,590 1,925 1,665 3,590 1,925 1,665 (A) Burhar-Dhanpuri (UA) 49,158 26,421 22 7~7 49,158 26,421 '22,137 (A) Burhar (M) ,,702 :; 068 2,634 5.702 3,068 2,6~ (B}Dhanpuri-Nargada h. Dafai (M) 21138 11213 9,925 21,138 11.213 9,925 (e) Amlal (N.M.) 22.318 12,140 10,178 22,3'8 12,140 1a,17S KOlms 76596 39,680 36,916 40,779 20,552 20,227 35,817 \9128 16;689 Bijuri (M) 16.0;27 8520 7,507 16,027 6.520 7.507

282 C-7 PART A(ii): DISTRiBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 ------~~~--~------=~------~----~~------~~------Language! Mother Tongue! Tolal Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

KOlma (M) 19,790 10,608 9,182 19,790 10,608 9,162 AnuppUi 284,561 147,276 137,285 207,499 105,910 101,589 77,062 41,366 35,696 Dola (NM.) 8.233 4.385 3,848 8,233 4,385 3,848 Kelhauri (Chachai) (N M.) 8,603 4,632 3,971 8,603 4,632 3,971 Bangawan (N.M.) 14,410 7,912 6,498 14,410 7,912 6,498 Pasan (M) 20,621 1.1,331 9,290 20,621 11,331 9,290 Anuppur(M) 11,508 6,046 5,462 11,508 6,046 5,462 jaithari (M) 13,687 7,060 6,627 13,687 7.060 6,627 Pushparajgarh 157.901 79,613 78,288 157,901 79,613 78,288 Sidhi District 874,607 456,107 418,500 796,104 411,757 384,347 78,503 44,350 34,153 Rampur Nalkin 4,938 2,408 2.530 4,938 2,408 2,530 Churhat 33.503 17.413 16,090 33,503 17,413 16,090 Gopao bap3S 89,615 47}45 41,870 64,543 33,584 30,959 25,072 14,161 10,911 Sidhi (M) 25,072 14,161 10,911 25,072 14,161 10,911 Sihawal 86,465 44,013 42,452 86,465 44,013 42,452 Chitrangi 90,503 46,755 43,748 90,503 46,755 43,748 Deosar 145,757 75,632 70,125 145757 75,632 70,125 Majholi 101,111 52,382 48,729 101,111 52,382 48,729 Kusmi 39,350 20,235 19,115 39.350 20,235 19,115 Singrauli 283,365 149,524 133,841 229.934 119,335 110,599 53,431 30,189 23,242 MOMa (N.M.) 12,128 6,919 5.209 12,128 6,919 5,209 Vindhya nagar (N.M.) 15.954 9,193 6,761 15,954 9.193 6.761 Jayant nagar (N.M.) 5,632 3,188 2,444 5,632 3,188 2,444 Arnlori Colliery (N.M.) 9,428 5,120 4,308 9,428 5,120 4,308 Baidhao (N.M.) 10,289 5,769 4,520 10,289 5,769 4,520 Mandsaur District 702.382 364,693 337,689 450,460 233.571 216,889 251,922 131,122 120,800 Jawad 69,304 36,104 3:1,200 49,267 25.e18 23,449 20,037 10.286 9,751 Singoli (M) 6,056 3,103 2.953 6,056 3,103 2,953 Ratangarh (M) 5,049 2,556 2,493 5,049 2,556 2,493 Dikon (M) gIg 488 431 919 488 431 Jawad (M) 8.013 4139 3.874 8.013 4.139 3.874 Neemuch 159,512 82.933 76,579 87,012 44,930 42,082 72,500 38,003 34,497 Neemuch (UA) 70,270 36.846 33,424 70,270 35,846 33,424 Jiran (M) 2.230 1,157 1.073 2,230 1.157 1,073 76064 36.374 25,B94 21,752 10,480 Manas~ 39.690 54.3 ' 2 28.418 1'.2i2 Rampura (M) 8620 4.547 A.073 8.620 4.547 4.073 Manasa (M) 13.132 6.725 6,407 ',3.132 en5 6,407 Bhanpura 51,626 26,764 24,862 34,4Cl 17.924 111,477 17,225 8,840 8.385

Bhanpura (M) 12548 6,439 6,109 ~ 2,548 0,439 6,109 Gandhi saga~ Hyd,>1 Colony (N M, 4.677 2,401 2,276 4,677 2.401 2,276 Malhargarh 37,917 19,673 18,244 17,270 9,136 8.134 20,647 10,537 10,110 Malhargartl (M) 2,289 1.153 1,136 2.289 1,153 1,136 Narayangarh (M,I .9,824 4,416 4,408 8,824 4,416 4,408 f-'Ipallya mann; (M) 9,534 4,968 4,566 9.534 4,968 4,566 Gara!" 58,321 30,~53 28,068 32 SGO 16,893 15.967 25,461 133&0 12,101 Garotrl (\J A.) 10,976 5,699 5,277 10,S7G ;,699 5,277 Shamgarh (M) 14,465 7,661 6.824 14.485 7,661 6.824 Mandsaur ~ 14,302 59,506 5AJ96 48451 25.164 23,28 7 65,851 34.342 31509

283 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Tolal Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mandsaur (M) 64,537 33,681 30,856 64,537 33,681 30,B56 Nagri (M) 1,314 661 653 1,314 661 653 Silamau 135,336 69,770 65,566 126,887 65,288 61.599 8,449 4,482 3,967 Silamau (M) 8,449 4,482 3,967 8,449 4,482 3,967 Ratlam Districl 337,792 175,505 162,287 125,291 64,776 60,515 212,501 110,729 101,772 Jaora 35,007 18,260 16,747 9,014 4,813 4,201 25,993 13,447 12,546 Jaora (UA) 19,588 10,106 9,482 19,588 10,106 9.482 Piploda (M) 1,863 984 879 1,863 984 879 Badawada(M) 4,542 2,357 2,185 4,542 2,357 2,185 Alol 56,217 29,166 27,051 31,310 16,319 14,991 24,907 12,847 12,060 Alot(M) 16,609 8,632 7,977 16,609 8,632 7,977 Tal (M) 8,298 4,215 4,063 8,298 4,215 4,083 Sailana 52,033 26,452 25,581 42,158 21,284 20,874 9,875 5,168 4,707 Sailana (UA)) 9,875 5,168 4,707 9,875 5,16'8 4,707 Bajna 3,770 2,053 1.717 3,770 2,053 1,717 Ratlam 190,765 99,574 91,191 39,039 20,307 18,732 151,726 79,267 72,459 Namli(M) 5,112 2,627 2,485 5,112 2,627 2.485 Ratlam (U.A) 146,614 76,640 69,974 146,614 76,640 69,974 (A) Ratiam (M.C) 136,628 71,293 65,335 136,628 71,293 65,335 (B) Ratlam Rly Colony (N.M) 9,986 5,347 4,639 9,986 5,347 4,639 U~ain District 879,736 459,012 420,724 437,317 227,064 210,253 442,419 231,948 210,471 Khacharod 176,975 92,202 84,773 74,327 38,235 36,092 102,648 53,967 48,681 Nagda (M) 73,164 38,740 34,424 73,164 38,740 34,424 Khachrod (M) 21,867 11,255 10,612 21,867 11,255 10,612 Unhel (M) 7,617 3,972 3,645 7,617 3,972 3,645 Mahidpur 149,170 77,641 71,529 132,452 68,868 63,584 16,718 8,773 7,945 Mahidpur (M) 16,718 8,773 7,945 16,718 8,773 7,945 Ghatiya 49,573 25,624 23,949 49,573 25,624 23,949 Tarana 111,000 57,909 53,091 96,504 50,288 46,216 14,496 7,621 6,875 Tarana (U.A.) 14,496 7,621 6,875. .14,496 7,621 6,875 Ujjain 345,062 160,496 164,566 60,546 31,461 29,085 284,516 149,035 135,481 Ujjain (UA) 284,516 149,035 135,481 284,516 149,035 135,481 Badnagar 47,956 25,140 22,816 23,915 12,588 11,327 24,041 12,552 11,489 Bad nagar (U.A.) 24,041 12,552 11.469 24,041 12,552 11,489 Shajapur District 693,115 362,833 330,282 544,363 284,624 259,739 148,752 78,209 70,543 Susner 81,067 41,951 39,116 65,415 33,840 31,575 15,652 8,111 7,541 Soyatkalan (M) 6,641 3,429 3,212 6,641 3,429 3,212 Susner (M) 9,011 4,682 4,329 9,011 4,682 4,329 Nalkheda 74,076 38,460 35,616 58,910 30,465 28,445 15,166 7,995 7,171 Nalkheda (M) 10,100 5,276 4,824 10,100 5,276 4,824 Badagaon (M) 5,066 2,719 2,347 5,066 2,719 2,347 Badod 19,894 10,523 9,371 13,048 6,885 6,163 6,846 3,638 3,208 Badod(M) 6,846 3,638 3,208 6,846 3,638 3,208 Agar 76,392 39,994 36,398 52,435 27,350 25,085 23,957 12,644 11,313 Agar(M) 18,185 9,580 8,605 18,185 9,580 8,605 Kanad(M) 5,772 3,064 2,708 5,772 3,064 2,708 Shajapur 240,050 125,965 114,085 194,776 102,031 92,745 45,274 23,934 21,340 Shajapur (M) 31,543 16,670 14,873 31,543 16,670 14,873

284 C-7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language' Mother Tongue! Total Rural Urban

Statei Dlstricti Tehsilf Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Maksi (M) 13,731 7,264 6,467 13,731 7,264 6,467 Shuja!pur 77,117 40,520 36,597 35,260 18,633 16.627 41,857 21,887 19,970 Shujalpur (M) 25,399 13,356 12,043 25,399 13,356 12,043 Akodia (M) 8,046 4,131 3,915 8,046 4,131 3,915 Polay kalan (M) 8,412 4,400 4,012 8,412 4,400 4,012 I

285 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 a 9 10

Pilhampur(N.M.) 6,621 5,411 3,210 8,621 5,411 3,210 Gandhwani 12,509 6,615 5,894 12,509 6,615 5,894 Kukshi 80,732 41,959 38,773 60,576 31,414 29,162 20,156 10,545 9,611 Bagh(N.M.) 5,488 2,885 2,603 5,488 2,885 2,603 Kukshi (M) 14,668 7,660 7,006 14,668 7,660 7,008 Manawar 30,907 16,269 14,638 17,502 9,223 8,279 13,405 7,046 6,359 Manawar(M) 13,405 7,046 6,359 13,405 7,046 6,359 Dharampuri 24,735 13,081 11,654 9,389 5,076 4,313 15,346 6,005 7.341 Dhamnod(M) 6,759 3,558 3,201 6,759 3,558 3,201 Dharampuri(M) 8,567 4,447 4,140 8,587 4,447 4,140 Indore District 1.373,487 723,594 649,693 416,590 218,213 198,377 956,697 505,361 451,516 Depalpur 139,218 72,508 66,710 112,879 58,825 54.054 26,339 13,683 12,656 Ruriji Gaulampura (M) 8,374 4,313 4,061 6,374 4,313 4,061 Depalpur (M) 9,283 4,804 4,479 9,283 4,804 4,479 Selma (M) 8,682 4,566 4,116 8,682 4,566 4,116 Sawer 114,462 59,861 54,601 104,998 54,994 50,004 9,464 4,867 4,597 Sawer(M) 9,464 4,867 4,597 9,464 4,867 4,597 Indore 923,885 488,07() 435,815 81,270 42,948 38,322 842,615 445,122 397,493 Hatod (M) 5,925 3,017 2,908 5,925 3,017 2,908 Rau (M) 11,228 5,768 5,460 11,228 5,768 5,460 Indore (Ua) 825.462 436,337 389,125 825,482 436,337 389,125 Mhow 195,922 103,155 92,767 117,443 61,448 55,997 78,479 41,709 36,770 Mhow cant! (U.A.) 60,586 32.220 28,366 80.586 32.220 28,366 Mhowgaon (M) 10,839 5,804 5,035 10,839 5,804 5,035 Manpur (N.A.) 1,054 3,685 3,369 7,054 3,685 3,369 West Nimar Pi&trict 454,278 237,408 216,870 285,982 148.855 137,127 1.68,296 88,553 79,743 Sarwaha 85,100 44,977 40,123 51,238 26,907 24,331 33,862 18,070 15,792 Barwaha (U.A.) 17,O~ 9,207 7,877 17,084 9,207 7,877 Sanawad (M) 16,778 8,863 7,915 16,778 8,863 7,915 Maheshwar 34,339 18,023 16,316 19,506 10,419 5,087 14,833 7,604 7,229 Maheshwar (N.M.) 10,269 5,256 5,013 10,269 5,256 5,013 Mandleshwar (M) 4,584 2,348 2,216 4,564 2,346 2,216 Kasrawad 41,127 21,638 19,489 35,752 18,863 16,689 5,375 2,775 2,600 Kasrawad (M) 5,375 2,775 2,600 5,375 2,775 2,600 Barwani 45,469 23,722 21,767 17,257 8,870 8,367 28,232 14,852 13,380 Barwani [M) 28,232 14,852 13,380 26,232 14,852 13,380 Thikri 17,389 9,052 8,337 9,334 4,929 4,405 8,055 4,123 3,932 Anjad (M) 8,055 4,123 3,932 8,055 4,123 3,932 Rajpur 13,193 6,890 6,303 9,394 4,906 4,488 3,799 1,964 1,815 Rajpur (M) 3,799 1,984 1,815 3,799 1,984 1,815 Segaon 17,825 9,271 8,554 17,825 9,271 8,554 Bhikangaon 13,545 7,085 6,460 5,465 2,893 2,572 8,080 4,192 3,888 Bhikangaon (M) 8,080 4,192 3,888 8,080 4,192 3,888 Khargone 67.367 35,765 31,582 24,939 13,368 11,571 42,428 22,417 20,011 G09aon (N.M.) 1,511 762 749 1,511 762 749 Khargone (M) 40,917 21,655 19.282 40,917 21,655 19,262 Pansemal 10,657 5,334 5,323 5,242 2,454 2,788 5,415 2,880 2,535 Pansemal (M) 2,864 1.559 1,305 2,864 1,559 1,305

286 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIEDm SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Stale! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Khetia (M) 2,551 1,321 1,230 2,551 1,321 1,230 Sendhwa 25.163 13,319 11,844 6,946 3,663 3,283 18,217 9,656 8,561 Sendhwa (M) 18.217 9,656 8,561 18,217 9,656 8,561 Bhagwanpura 13,269 6,952 6,317 13,269 6,952 6,317 Jhiranya 69,615 35,360 34,455 69,815 35,360 34,455 East Nimar (Khandwa) District 415,833 217,715 198,118 257,864 134,909 122,955 157,969 82,806 75,163 Harsud 140,531 73,261 67,270 127,605 66,411 61,194 12,926 6,850 6,076 Harsud (M) 12,926 6,850 6,076 12,926 6,850 6,076 Khandwa 162,597 85,551 77,046 71,988 37,951 34,037 90,609 47,600 43,009 Mundi (M) 4,286 2,265 2,021 4,286 2,265 2,021 Khandwa (M.C) 86,323 45,335 40,988 86,323 45,335 40,988 Pandhana 12.169 6,415 5,754 8,027 4,227 3,800 4,142 2,188 1,954 Pandhana (M) 4,142 2,188 1,954 4,142 2,188 1,954 Burflanpur 100,536 52,488 46,046 50,244 26.320 23,924 50,292 26,168 24,124 Nepanagar (N.M) 13,416 7,093 6,323 13,416 7,093 6,323 Shahpur (M) 1,709 901 808 1,709 901 808 Burhanpur (M.C) 35,167 18,174 16,993 35,167 18,174 16,993 Rajgarh District 750,078 390,912 359,166 609,876 317,335 292,541 140,202 73,577 66,625 Jirapur 126,616 65,480 61,136 106,962 56,329 52,633 17,654 9,151 8,503 Machalpur (N.A.) 6.090 3,109 2,961 6,090 3,109 2,981 Jirapur (M) 11,564 6,042 5,522 11.564 6,042 5,522 Khilchipur 55,268 28,616 26,652 42,784 22,116 20,668 12,484 6,500 5,984 Khilchipur (M) 12,484 6,500 5,984 12,484 6,500 5,984 Rajgarfl 63,046 32,978 30,068 42,761 22,326 20,455 20,265 10,652 9,613 Rajgarh (M) 16,133 8,512 7,621 16,133 8,512 7,621 Khujner(M) 4,132 2,140 1,992 4.132 2,140 1,992 Biaora 133,778 70.344 '63,434 108,849 55,985 50,864 26,929 14,359 12,570 Suthaliya (M) 5,763 3,053 2,710 5,763 3,053 2,710 Biaora (M) 21,166 11,306 9,860 21,166 11,306 9,860 Sarangpur 155.656 80,767 74,889 125,888 65,089 60,799 29,768 15,678 14,090 Pachore (M) 13,653 7,242 6,411 13.653 7.242 8,411 Sarangpur (M) 16,115 8,436 7,679 16,115 8,436 7,879 Narsingarh, 215.714 112,727 102,967 182,612 95,490 67,122 33,102 17,237 15,865 Narsingarh (M) 20,848 10,871 9,977 20,848 10,871 9,977 Boda (M) 5.255 2,737 2,518 5,255 2,737 2,518 Talen (M) 6,999 3,629 3,370 6,999 3,629 3,370 Vidisha District 910,053 486,197 423,856 744,792 398,037 346,755 165,261 88,160 77,101 Lateri 81.314 43,574 37,740 73,646 , 39,498 34,148 7,668 4,076 3,592 Lateri (NA) 7.668 4,076 3,592 7,668 4,076 3,592 Sironj 133,990 71.824 62.166 112.978 60,695 52.283 21,012 11,129 9,883 Sironj(M) 21,012 11,129 9,883 21,012 11,129 9,883 Kurwai 104,118 55,395 48,723 97,282 51,801 45,481 6,836 3,594 3,242 Kurwai (M) 6,836 3,594 3.242 6,836 3,594 3,242 Basoda 180,674 96.506 84,168 135,972 72,628 63,344 44,702 23,878 20,824 Basoda (M) 44,702 23,878 20,824 44,702 23,878 20,824 Neteran 122,767 65,543 57,224 122.767 65.543 57,224 Gyaraspur 85,762 45,974 39,788 85,762 45,974 39,788 Vidisha 201,428 107,381 94,047 116,3B5 61,89B 54,487 85,043 45,483 39,560

287 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! TehsilJ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Vidisha (M) 85,043 45,48:3 39560 85,043 45,483 39,560 Bhopal District 944,432 504,210 440,222 262.296 140,104 122,192 682,136 364,106 318,030 Berasia 156,525 83,661 72,844 141751 75:820 65,931 14,774 7,861 6,9.13 Berasia (M) 14,774 7,861 6,913 14,774 7,861 6,913 Huzur 787,907 420,529 367,378 120.545 64,284 56,261 667,362 356,245 311,117 Bhopal (M.C) 667,362 356,245 311,117 667,362 356,245 311,117 Sehore District 756,328 399,054 357,274 633.755 333,653 300,102 122,573 65,401 57,172 Sehore 251,101 132,958 116,143 192651 101,807 90,844 58,450 31,151 27,299 Sehore ( U.A.) 58.450 31,151 27,299 58,450 31,151 27,299 Ashla 207,999 109,058 9B,941 185023 96,888 88,135 22,976 12,170 10,B06 Jawar (M) 5,046 2,623 2,423 5,046 2,623 2.423 Ashta (UA) 17,930 9,547 8,383 17,930 9,547 8,383 Ichhawar 73,677 38,922 34,755 64,816 34,224 30,592 8,861 4,698 4,163 Ichhawar (M) 8,861 4,698 4,163 6,861 4,698 4,163 Nasrullaganj 123,879 65,139 , 58,740 111,093 58,256 52,837 12,786 6,883 5,903 Nasrullaganj (M) 12,786 6,883 5,903 12,786 6,883 5,903 Budni 99,672 52,977 46,695 80,172 42,478 37,694 19,500 10,499 9,001 Budni (M) 12.801 6,906 5,895 12,801 6.906 5,895 Rehti (M) 6,699 3,593 3,106 6,699 3,593 3,106 Raisen District 616,627 435,650 382,777 709,833 376,812 333,021 108,794 59,038 49,756 Raisen 130,134 69,324 60,810 112,181 59,764 52,417 17,953 9,560 8,393 Raisen(M) 17,953 9,560 8,393 J7,953 9,560 8,393 Gairatganj 76,255 41,744 36,511 74,033 39,516 34,517 4.222 2,228 1,994 Gairatganj(N.M.) 4,222 2,228 1,994 4,222 2,228 1,994 Begamganj 94,665 50,930 43,935 78,020 41,879 36,141 16,845 9,051 7,794 Begamganj(M) 16,845 9,051 7,794 16,845 9,051 7,794 Goharganj 135,796 72,852 62,944 98,829 52,370 46,459 36,967 20,482 16,485 Mandideep(N.M.) 18,711 10,788 7,923 18,711 10,788 7,923 Obeduliaganj(M) 13,564 7,217 6,347 13,564 7,217 6,347 Sultanpur(M) 4,692 2,477 2,215 4,692 2,477 2,215 Baraily 169,892 90,682 79,210 146,517 78,054 68,463 23,375 12,628 10,747 Badi (M) 9,156 4,947 4,209 9,156 4,947 4,209 Baraily(M) 14,219 7,661 6;538 14,219 7,681 6,538 Silwani 95,765 50,241 45,524 95,765 50,241 45,524 Udaipura 113,920 60,077 53,843 104,488 54,988 49,500 9,432 5,089 4,343 Udaipura(M) 9,432 5,069 4,343 9,432 5,089 4,343 Betul District 516,383 266,202 250,181 353,277 180,327 172,950 163,106 85,875 77,231 Bhainsdehi 60,789 31,412 29,377 51,723 26,657 25,066 9,066 4,755 4,311 Bhainsdehi (M) 9,066 4,755 4,311 9,066 4,755 4,311 Betul 214,390 111,623 102,767 96,712 49,589 47,123 117,678 62,034 55,644 Sami (U.A.) 61,403 32,582 28,821 61,403 32,582 28,821 Betul (U.A) 48,543 25,526 23,017 48,543 25,526 23,017 Betul Bazar (M) 7,732 3,926 3,806 7,732 3,926 3,806 Shahpur 29,845 15,433 14,412 29,845 15,433 14,412

Multai 211,359 107734 103,625 174,997 88,648 86,349 36,362 ~ 9,086 17,276 Amla(M) 22,025 11,517 10,508 22,025 11,517 10,508 Multai (U.A.) 14,337 7.569 6,768 14,337 7,569 6,768 Hoshangabacl District 1,155,375 609,410 545,965 847,794 446,227 401,567 307,581 163,183 144,398

288 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF TlrlE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII} WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Urban

State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 5 7 8 9 10

Khirkiya 90.052 47,011 43.041 76,011 39.624 36,387 14,041 7,387 6,654 Khirkiya (M) 14.041 7.387 6654 14,041 7,387 6,654 Harda 137.363 72.124 65.239 98.834 51.771 47,063 38,529 20,353 18,176 Harda (N.M.) 38.529 20,353 18,176 :38,529 20,353 18,176 Timarni 95,803 50,172 45,631 82.086 42,883 39,203 13,717 7,289 6,428 Timarni (MI 13,717 7,289 6,428 13,717 7,289 6,428 Seoni Malwa 132,660 69,788 62,872 113,540 59,616 53,924 19,120 10,172 8,948 Seoni Malwa (M) 19,120 10,172 8.948 19.120 10,172 8,948 lIarsi 174,347 91,969 82,378 88,058 46,472 41,586 86,289 45,497 40,792 Ordnance Faclory Ilarsi (N.M.) 8,214 4,358 3,856 8,214 4,358 3,656 Ranipura (Tawanagar) (N.M.) 4,221 2,286 1,935 4,221 2,286 1,935 Itarsi (U.A) 73,854 38,853 35,001 73,854 38,853 35,001 (A) Itarsi 69,209 36,365 32,844 69,209 36,365 32,844 (B) Bhllakhedi (N.M.) 4,645 2,488 2,157 4,645 2,488 2,157 Hoshangabad 120,554 64,306 56,248 55,798 29,764 26,014 64,756 34,522 30,234 Hoshangabad (M) 64,756 34,522 30,234 64,756 34,522 30,234 Babai 96,523 50,897 45,626 85,619 45,130 40,489 10,904 5,767 5,137 Babai (M) 10,904 5,767 5,137 10,904 5,767 5,137 Sohagpur 103,462 54,899 48,563 85,719 45,667 40,052 17,743 9,232 8,511 Sohagpur (M) 17,743 9,232 8,511 17,743 9,232 8,511 Piparia 121,517 64,669 56,848 79,035 41,705 37,330 42,482 22,964 19,518 Piparia (M) 31,480 16,643 14,837 31,480 16,643 14,837 Pachmarhi (U.A.) 11,002 6,321 4,681 11,002 6,321 4,681 (A) Pachmarhi (N.M.) 2,140 1,180 960 2,140 1,180 960 (B)Pachmarhi Cantt(Cantt) 8,862 5,141 3,721 8,862 5,141 3,721 Bankhedi 83,094 43,575 39,519 83,094 43,575 39,519 Jabalpur District 2,432,272 1,269,118 1,163,154 1,437,689 741,523 696,166 994,583 527,595 466,988 Murwara 442,147 229,105 213,042 297,246 152,777 144,469 144,901 76,328 68,573 Barhi (M) 8,073 4,249 3,824 8,073 4,249 3,824 Murwara (Katni }(M.C.) 136,828 72,079 64,749 136,828 72,079 64,749 Vijai raghavgarh 146,948 75,540 71,408 122,777 62,804 59,973 24,171 12,736 11,435 Kymore (U.A.) 18,287 9,705 8,582 18,287 9,705 8,582 Vijai Raghavga'rh (M) 5,884 3,031 2,853 5,864 3,031 2,853 $ihora 517,924 266,706 251,218 478,137 245,918 232,219 39,787 20,788 . 18,999 Majholi (M) 10,596 5,546 5,050 10,596 5,546 5,050 Sihora (M) 29,191 15,242 13,949 :29,191 15,242. 13,949 Patan 257,490 134,166 123,324 223,303 116,151 107,152 34,187 18,015 16,172 Katangi (M) 13,758 7,172 6,586 13,758 7,172 6,586 Palan (M) 10,969 5,833 5,136 10,969 5,833 5,136 Shahpura (M) 9,460 5,010 4,450 9,460 5,010 4,450 Jabalpur 976,667 517,842 458,825 225,130 118,114 107,016 751,537 399,728 351,809 Panagar(M) 20,724 10,888 9,836 20,724 10,888 9,836 Barela (M) 8.935 4,684 4,251 8,935 4,684 4,251 Bargi (N.M.) 12,403 6,571 5,832 12,403 6,571 5,832 Jabalpur (U.A.) 709,475 377,585 331,890 709,475 377,585 331,890 (A) Jabalpur 615,913 325,620 290,293 615,913 325,620 290,293 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 42,059 24,671 17,388 42,059 24,671 17,388 (e) Khamaria 20,565 10,983 9,582 20,565 10,983 9,582

289 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DiSTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel DistricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(D) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 13.823 ·'.308 6.515 13,623 7,308 6,515 (E) Bilpura (NM) 9,522 5,071 4,451 9,522 5,071 4,451 (F)Vehicie Fact.Jabalpur (N.M.) 7,593 3,932 3,661 7,593 3,932 3,661 Kundam 91,096 45,159 45,337 91,096 45,759 45,337 Narsimhapur District 779,267 407,405 371,662 666.584 347,966 318,598 112,683 59,419 S3,264 Gotegaon 144,407 74,896 69,511 125,734 65,062 60,672 18,673 9.834 8,839 Chhota Chhindwara (M) 18,673 9,834 8,839 18,673 9,834 8,839 GadariNara 371,027 194,615 176.412 335,247 175,759 159.488 35,780 18.656 16,924 Gadarwara (M) 28,758 15.183 13.575 28,758 15,163 13,575 Chichali (N.M.) 7,022 3,673 3,349 7,022 3,673 3,349 Narsimhapur 151,204 78,928 72,276 111.159 57,611 53,348 40,045 21,117 16,926 Narsimhapur (UA) 40,045 21,117 18,928 40,045 21,lH 18,928 Kareli 112,629 58,966 53,663 94.444 49,354 45,090 18,185 9,612 8,573 Kareli(M) 18,185 9.612 8,573 18.185 9,612 8,573 Mandla District 1,245,400 626,101 619,299 1,151,671 577,564 5"[4,107 93,729 48,537 45,192 Niwas 229,780 115,099 114,681 229,780 115,099 114.681 Shahpura 97,524 49,172 48,352 67,763 44,133 43,630 9,761 5,039 4,722 Shahpura (M) 9,761 5.039 4,722 9,761 5.039 4,722 Dindori 342,652 112,896 169,756 329,850 166,145 163,705 12,802 6,751 6,051 Dindori (M) 12,802 6,751 6,O!i1 12,802 6,751 6,051 Mandla 434,819 233,580 .231,339 411.860 206,157 205,i'03 53,059 2·',423 25,636 Mandla (UA) 45,115 23)70 21,745 45,115 23,370 21,745 Bamhani (M) 7,944 4,053 3,891 7,944 4.053 3,S91 Nainpur 110,525 55,354 55,171 92,418 46,030 4638B ·'8,107 9,324 8,783 N3inpur (M) 18,107 9,324 8,783 -18,107 9,324 8,783 Chhindwara District 1,188,679 60&,241 579,438 912,014 463,855 448,159 276,665 145,386 131,279 Tamia 76,125 38,444 37.681 76,125 38,444 37.681 Amarwara 201,176 101,465 99,711 184,763 92,828 91955 16,393 8.637 7,756 Harrai(M) 7,451 3,893 3,558 7,451 3,693 3,558 Amarwara (M) 8,942 4,744 4,196 8,942 4,744 4.198 Jama; 161,218 82,708 ;'8,510 - 105,524 53,510 52014 55,694 29,198 26,496 Jamai (M) 20,021 10,465 9,556 20,021 10,465 9,556 Panara (N.M) 4,197 2,148 2,04S 4,197· 2,146 2,049 KaJi chhapar (N.M) 10,526 5,018 4,908 10,526 5.618 4,908 Damua (N.M) 14.02B 7,:159 6,669 \4,028 7,359 6,669 Palachau'ai (N.M) 6,922 3.608 3,314 6,922 3,608 3,314 Parasia 232,020 119,993 112,027 130.551 66,631 63,9:10 1 Dl.469 53,362 48,107

Dighawani (N M) 7,A61 4,141 3.320 7,461 4.141 ~j,32C Ambada (N.M) C.936 3,727 3,209 6,936 3.727 3.209 Chikhli kalan··Parasia (UA) 87,()72 45,494 41.578 97,072 45,494 41,578 (A) Iklehra (N M) 9,575 5,097 4MB 9.575 5.097 4.478 (B) Bhamodi (N.M) 4.836 2,551 2,285 4,836 2,551 2,285 (C) Chanda meta Bulalia (M) 15,22C 7.856 7,364 15,220 ." eS6 7,364 (D) Neuton Chikhli Kalar. (M) 11,628 6,'00 5528 11,628 5,1CO 5,528 (E) Badkuhi (N.M) 10,641 5,635 5.006 10,641 5.535 5,006 (F) Jata Chhapar :N M) 4.539 2.405 2,134 4,539 2.400 2,j34 (G) Dongar Parasia (M; 30,633 15,850 14.783 30,633 15.3t.O 14,783 Chhindwara 286,371 i 47,223 139.148 208,424 106,238 102,166 77,947 4[.· 985 36,9(12

290 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION Of THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDE,R EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural ------_._--,.- Urban Statel Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chhindwara (U.A.) 77.947 40,985 36,962 77,947 40,985 36,962 Sausar 59,659 30,933 28,726 49,039 25,458 23,581 10,620 5,475 5,145 Sausar(M) 6,207 3,245 2.962 6,207 3,245 2,962 Mohgaon (M) I,BB7 962 925 1,687 962 925 Lodhi kheda (M) 2,526 1,268 1,256 2,526 1,268 1,256 Pandhurna 32,OB9 16,490 15,599 26,515 13,489 13,026 5,574 3,001 2,573 Pandhurna (M) 5,574 3,001 2,573 5,574 3,001 2,5n Chaurai 140;021 71,985 68.036 131,053 67,257 63,796 8,968 4.728 4,~40 Chaurai Khas (M) 8.968 4,728 4,240 8,968 4.728 4,240 Seoni District 843,611 429,412 414,199 761,859 386,703 375,156 61,752 42,709 39,043 Lakhnadon 392,655 200,222 192,433 371,135 188,841 182,294 21,520 11,381 10,139 '. Lakhnadon 11,272 6,008 5,264 11,272 6,008 5,264 Dungaria Chhapara (N.M.) 10,248 5,373 4.875 10,248 5,373 4,875 Keolari 103,466 52,615 50,851 103,466 52,615 50,851 Seoni 268,063 137,226 130,837 214,406 109,279 105,127 53,657 27,947 25,710 Seoni(M) 53,657 27,947 25,710 53,657 27,947 25,710 Barghat 79,427 39,349 40,078 72,852 35,968 36,884 6,575 3,381 3,194 . Barghat iNA) 6,575 3,381 3,194 6,575 3,381 3,194 Balaghat District 726,204 365,441 360,763 616,345 308,453 307,892 109,859 56,968 52,871 Katangi 70,703 35,588 35,115 53,146 26,728 26,418 17,557 8,860 8,697 Katangi (M) 12,194 6,138 6,056 12,194 6,138 6,056 Tirodi(N.M) 5,363 2,722 2,641 5,363 2,722 2,641 Waraseoni 224,520 111,872 112,646 207,051 102,913 104,138 17,469 8,959 8,510 Waraseoni(M) 17,469 8,959 8,510 17,469 8,959 8,510 Balaghat 185,535 94,423 91,112 127,545 64,004 63,541 57,990 30,419 27,571 Balaghat (U.A.) 57,990 30,419 27,571 57,990 30,419 27,571 Baihar 193,617 97,514 96,103 176,774 88,764 88,010 16,843 8,750 8,093 Baihar (M) 12,728 6,647 6,081 12,728 6,647 6,081 Ukwa (N.M.) 4,115 2,103 2,012 4,115 2,103 2,012 Lanji 51,629 26,044 25,765 51,829 26,044 25,785 Surguja District 650,748 339,566 311,182 481,828 249,048 232,780 168.920 90,518 78,402 Bharatpur 6,469 4,589 3,900 8,489 4,589 3,900 Pal 106,507 55,013 51,494 100,503 51,740 48,763 6,004 3,273 2,731 Ramanuj ga~j (M) 6,004 3,273 2,731 6,004 3,273 2,7'31 Wadrafnagar 31,080 16,375 14,705 31,080 16,375 14,705 Pratappur 7,216 3,855 3,361 7,216 3,855 3,361 Baikunthpur 75,748 39,434 36.314 52,206 26,590 25,616 23,542 12,844 10,898 Charcha (N.M) 7,076 3,898 3,178 7,076 3,898 3,178 West Chirmiri (N.M) 3,449 1,895 1,554 3,449 1,895 1,554 Baikunthpur (M) 6,825 3,684 3,141 6,825 3,684 3,141 Koria Block (N.M) 6,192 3.367 2,825 6,192 3.367 2,B25 Samri 8,280 4,572 3,708 8,280 4,572 3,708 Manendragarh 116,379 62,011 54,368 34,611 18,137 16,474 81,768 43,874 37,894 Manendragarh (M) 20,057 10,813 9,244 20,057 10,813 9,244 Khonga pani (N.M) 6,365 3,523 2,842 6,365 3,523 2,842 .lhagrakhand (M) 10.870 5,730 5.140 10,870 5,730 5,140 Kurasia (U.A.) 44,476 23,808 20.668 44,476 23,808 20,668 Kurasia (N.M.) 8,518 4,583 3,935 8,518 4,583 3,935

291

38··-2 RGJlND!200.1 C-7 PART A(ii): DiSTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEv'EL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(B) N.C.P.H. Colliery (N.M) 10,915 ,5,850 5,065 10,915 5,850 5.065 (C) Gelha pani (N.M) 1,035 583 452 1,035 583 452 (D) Doman Hill Colliery (N.M) 9,164 4.939 4,225 9,164 4.939 4,225 (E)Chirimiri 14,844 7,853 6,991 14,844 7,853 6,991 Surajpur 210,121 107,599 102,522 194,639 99,335 95.304 15.482 8,264 7,218 Surajpur (M) 8,071 4,272 3,799 8,071 4,272 3,799 Vishrampur (N.M) 7,411 3.992 3,419 7,411 3.992 3,419 Ambikapur 69,363 36,792 32,571 27,239 14,529 12,710 42,124 22.263 19,861 Ambikapur (U.A) 42,124 22,263 19,861 42,124 22,263 19,861 Lundra 3,108 1,651 1,457 3,108 1,651 1.457 Silapur 14,457 7,675 6,782 14,457 7,675 6,782 Bilaspur District 534,654 282,673 251,981 256,095 135,154 120,941 278,559 147.519 131.040 Pendra Road 108,832 55,648 53,184 85,927 43,818 42,109 22,905 11,830 11,075 Gaurella (U A) 12,172 6,308 5,864 12,172 6,308 5,664 Pendra (UA) 10,733 5,522 5,211 10,733 5,522 5,211 Pandaria 2,343 1,431 912 1,110 724 386 1,233 707 526 Pandaria (M) 1,233 707 526 1,233 707 526 Lormi 5,468 2,919 2,549 2,304 1,292 1,012 3,164 1,627 1,537 Lormi(M) 3,164 1,627 1,537 3,164 1,627 1,537 Kola 18,489 9,752 8,737 11,755 6,217 5,538 6,734 3,535 3,199 Ralanpur (M) 1,099 589 510 1,099 589 510 Kola (UA) 5,635 2,946 2,689 5,635 2,946 2,689 Kalghora 60,706 33,312 27,394 51,547 28,310 23,237 9,159 5,002 4,157 Kafghora (M) 3,389 1,855 1,534 3,389 1,855 1,534 Jail (N.M.) 1,531 848 683 1,531 848 683 Gajra (N.M.) 1,739 931 808 1,739 931 808 Mongra (N.M.) 2,500 1,368 1,132 -2,500 1,368 1,132 Korba 63,032 34,268 28,764 13,530 7,306 6,224 49,502 26,962 22,540 Korba (N.M.) 49,502 26,962 22,540 49.502 26,962 22,540 Mungeli 9,725 4,963 4,762 3,789 1,874 1,915 5,936 3,089 2,847 Mungeli (U.A.) 5,.936 3,089 2,847 5,936 3.089 2,847 Takhatpur 20,362 10,657 9,705 17,137 8,945 8,192 3,225 1,712 1,513 Takhatpur (M) 3,225 1,712 1,513 3,225 '1,712 1.513 Bilaspur 174,308 92,239 82.069 34,391 18,545 15,846 139,917 73,694 66,223 Bilaspur (U.A) 139,917 73,694 66,223 139,917 73,694 66,223 (A) Bilaspur 118,136 62,246 55,890 118,136 62,246 55,890 (B) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 14,329 7,482 6,847 14,329 7,482 6,847 (C) Sirglti (N.M.) . 7,452 3,966 3,486 7,452 3.966 3,486 Janjgir 28,337 14,957 13,380 10,128 5,417 4,711 16,209 9.540 8,669 Baloda (M) 2,009 1,004 1,005 2,009 1,004 1,005 Naila Janjgir (M) 9,400 4,972 4,428 9,400 4.972 4.428 Akaltara (M) 5,462 2,852 2,610 5,462 2,852 2,610 Shivri narayan (M) 1,336 712 626 1,338 712 626 Champa 8,466 4,653 3,813 1,767 1,113 654 6,699 3,540 3,159 Champa (M) 6.699 3,540 3,159 6,699 3,540 3,159 Sakti 11,488 5,921 5,567 3,801 1,852 1,949 7.687 4.069 3,618 Sakti(M) 5,714 3,001 2,713 5.714 3,001 2,713 Naya Baradwar (M) 1,973 1,068 905 1,973 1,058 905

292 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District/ Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Female" Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 9 10

Bitha 14,010 7,231 6,779 10.116 3,894 2,055 1,839 Bodl'! (M) 2,166 1,116 1,050 2,166 1,116 1,050

Bltha (M~ 1,728 939 789 1,728 939 789

Pamgarh 3,104 1,871 1,233 2,809 1,714 1 ,09~' 295 157 138 Kharod (M, 295 157 138 295 157 138 Dabhra 5,984 2,851 3,133 5.984 2,851 3,13: Raigarh Dist,ict 93,095 50.136 42,959 38,383 20,489 17,8"A 54,712 29,647 25,065 Bageecha 4,271 2,296 1,975 4,271 2,296 1,&7', Jashpur 12,943 7,174 5,769 3,20~ 1,799 1,4('4 9,740 5,375 4,365 Jashpur nagar (iv1) 9,740 5,375 4,365 9,740 5,375 4,365 Kunkun 5,967 3,258 2,709 5,967 3,258 2,709 Pathatgaon 6,047 3,154 2,693 2,854 1,391 1,463 3,193 1,763 1,430 Pathalga!lll (M) 3,193 1,763 1.430 3,'£'3 1,763 1,430 . Udaipur (Dt1aralC1ja,gar!l) 3,150 1,715 1,435 1,115 632 483 2,035 1,083 952

Dharamjalgarh (M~ 2,035 1,083 952 2,035 1,083 952 Gharghoda 7,709 4,224 3,485 6,685 3,637 3,048 1,024 567 437 Gharghoda (M) 1,024 587 437 1,024 587 437 Raigarh 35,043 19,086 15,957 3,722 2,242 1,480 j1,321 16,644 14,477 Raigarh (U.A.) 31,321 16,844 14,477 31,321 16,844 14,477 Kharsia 5,842 3,132 2,710 537 320 217 5,305 2,812 2,493 Kharsia (U.A.) 5,305 2,812 2.493 5,305 2,812 2,493 Sarangarh 12,123 6,097 6,026 . 10,029 4,914 5,115 2,094 1183 911 Sarangarh ill A) 2,094 1,183 911 2,094 1,183 911 Rajnandgaon District 124,602 65,639 58,963 40,296 21,572 18,724 94,306 44,067 40,239 Kawardha 11,58B 6,159 5,429 6,208 3,355 2,853 5.380 2,804 2,576 Kawardha (M) 5,380 2,804 2,576 5,380 2.804 2.576 Chhuikhadan 2,988 1,630 1,358 1,199 693 506 1,789 937 852 Gandai (M) 866 462 404 8615 462 404 Chhulkhadan (M) 923 475 448 923 475 448 Khairagarh 6,789 3,356 3,433 3,048 1,433 1,615 3,741 1,923 1,818 Khaira9arh (M) 3,741 1,923 1,818 3,741 1,923 1,818 Dongargarh 15,901 8,436 7,465 3,458 1,859 1,599 12,443 6,577 5,866 Dongargam (M) 12,443 6,577 5,666 12,443 6,577 5,866 Rajnandgaon 73,222 38,309 34,913 16,161 6,566 7,615 57,0<11 29,743 27,298 Rajnandgaon (M.e.) 57,041 29,743 27,296 57,Q.41 29,743 27,298 Dongargaon 3,943 2,126 1,817 1,5Q5 839 666 2,438 1,287 1.151 Dongargaon (1\11 2,438 1.267 1,151 2,438 1,287 1,151 Mohta 6,334 3,520 2,814 6,334 3,520 2,614 Ambagarh 3,837 2,103 1,734 2,363 1,307 1,056 1,474 796 67B Ambagarh Chowki (M) 1,474 796 678 1,474 796. 678 Durg Distnd 3:'11,910 210,779 181,131 77,826 40,713 37,113 314,084 170,066. , 144.018 Durg-Bhitainagar (U.A.) 273,328 148,106 125,222 273,328 148,lQ6 ,125,222 Nawagarh 4,811 2,554 2,257 4,811 2,554 2,257 Bemelara 12,225 6,675 5,550 6,832 3,738 3,D94 5,393 2,937 2,456 Bemelara (M) 5,393 2,937 2,456 5,393 2,937 .2,456 Saja 6,526 3,670 2,856 5,516 3,133 2,383 1,010 537 473 Khamhariya (M) 1010 537 473 1,010 537 473 Berla 3,129 1,696 1,433 3,129 1,696 1,4c'-

293 C·7 PART A{ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

0h;Pndha 16,869 8,084 8,785 3,671 950 2,721 13,198 7,134 6,064 OhamdhafM) 2,786 1,411 1,375 2,786 1,411 1,375 AhiwarafM) 4,465 2,535 1,930 4.465 2,535 1,930 KumhItli(H,M) S,947 3,188 2,759 5,947 3,186 2,759 Durt 264,561 143,577 121,004 6,571 4,676 3,895 256,010 136,901 117,109 Sird Khurd (N,M) 69 36 33 69 36 33 Dundera (NJII) 906 526 380 906 526 380 Durp..etJllai naalf (U,A:J{parH) 255,035 138,339 116,696 255,035 138,339 116,696 {A)DuIg 83,50B 43,799 39,709 83,508 43,799 39,709 (8) flhiIIirIagar 139,001 76,663 62,338 139,001 76,6S3 62,338 (C}Kohka 16,077 8,649 7,428 16,077 8,649 7,428 (D)CtthIoni (N M.) 10,503 5,994 4,509 10,503 5.994 4,509 .(F)' JMIIiI tN,M.) 5,946 3,234 2,712 5,946 3,234 2,712 FIatIIn 34,943 18,356 16,587 16,329 8,414 7,915 18,614 9,942 8,672 f1ta:tAIn(M) 321 175 146 321 175 146 Oi:Irg-Bhilainagar (UA)(part-II) 18,293 9,767 8,526 18,293 9,767 8,526 Charocla 7,255 3,911 3,344 7,255 3,911 3,344 (G) Shilai Kalan' •• 11,038 5,856 5,182 11,038 5,856 5,182 Gunderdehi 11,542 5,929 5,613 11,542 5,929 5,613 Dondilohara 6,651 3,447 3,204 6,651 3,447 3,204 Sanjari Balod 27,896 15,233 12,663 8,037 4,618 3,419 19,859 10,615 9,244 Balod (M) 4,409 2,328 2,081 4,409 2,328 2,081 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 15,248 8,175 7,073 15,248 8,175 7,073 Kumud Katta (N.M) 202 112 90 202 112 90 Gurur 2,737 1,558 1,179 2,737 1,558 1,179 Raipur phltnct 533,100 218,307 254,793 245,656 127,397 118,259 287,444 150,910 136,534 Simga 2,644 1,517 1,127 1,862 1,091 771 782 426 356 Simga (M) 762 426 356 782 426 356 Bhatapara 18,424 9,:m 9,053 966 503 463 17,458 8,868 8,590 Bhatapara(M) 17,458 8,668 8,590 11,458 8,868 8,590 Baloda Bazar 12,599 6,331 6,268 5,332 2,507 2,825 7,267 3,824 3,443 Baloda Bazar(M) 7,267 3,824 3,443 7,267 3,624 3,443 Kasdol 2,393 1,233 1,160 2,393 1,233 1,160 Silaigarh 2,276 1,263 1,015 2,223 1,221 1,002 55 42 13 Bhalgaon(M) 55 42 13 55 42 13 Sarai?afi 8,oeo 4,211 3,869 4,751 2,434 2,317 3,329 1,777 1.552 Sarai pall (M) 3,329 1,777 1,552 3,329 1.777 1,552 Raipur 242,673 128,756 113,917 32,507 18,011 14,496 210,166 110,745 99,421 Arang(M) 1,477 819 658 1,477 819 658 Gobranawa para (M) 4,827 2,459 2,368 4,827 2,459 2,368 RajpUr (U,A,) 203,862 107,467 96,395 203,862 107,467 96,395 Mahmmul1d 39,385 20,503 18,8&2 20,512 10,477 10,035 16.S73 10,026 8,847 Pltnora(M) 3,479 1,808 1,671 3,479 1,808 1,671 Mlihasamund(M) 11,299 6,104 5,195 11,299 6,104 5,195 eeabahara(M) 4,095 2,114 1,991 4,095 2,114 1,981 Rajlm 1,429 833 596 1,429 833 596 Kurud 5,349 3,035 2,314 4,219 2,449 1.770 1,130 586 544 Kurud (M) 1,130 586 544 1,130 588 544

294 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHeDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dhamlari 32,990 17,440 15,550 11,982 6,618 5,364 21,00B 10,B22 10,186 Dhamtari(M) 21,008 10,822 10,186 21,008 10,822 10,186 Bindranawagarh (Gariaband) 8,011 4,428 3,583 6,342 3,609 2,733 1,669 819 _,8SO Gariaband (N.M,) 1,669 819 850 1,669 819 Nagri 8,623 4,991 3,632 8,623 4,991 3,632 Deobllog 2,174 1,139 1,035 2,174 1,139 1,035 Tilda 146,048 73,256 72,792 140,341 70,281 70,060 5,707 2,97S 2,732 Tilda newra(M) 5,707 2,975 2,732 5,707 2,975 2.732 Baslar District 156,916 82,571 74,345 92,393 48,806 43,587 64,523 33,765 30",758 Charama 3,854 2,019 1,835 3,854 2,019 1,835 Bhanupratappur 7,300 3,869 3,431 7,300 3,869 3,431 Kanker 14,228 7,493 6,735 6,091 3,171 2,920 8,137 4,322 3,815 Kanker (U.A,) 8,137 4,322 3,815 8,137 4,322 3,815 Ant3garh 2,162 1,248 914 2,162 1,248 914 Keshkal 9,839 4,991 4.848 9,839 4,991 4,848 Pakhanjur 4,630 2,354 2,276 4,630 2,354 2,276 Narayanpur 3,924 2,102 1,822 3,924 2,102 1,822 Kondagaon 11,705 6,071 5,634 5,474 2,807 2,667 6,231 3,264 2,961 Kondagaon (M) 6,231 3,264 2,967 6,231 3,264 2,967 Jagdalpur 63,018 33,142 29,876 24,279 12,977 11,302 38,739 20,165 18;574 Jagdalpur (UA) 38,739 20,165 16,574 38,73e 20,165 18,574 Bhopal pattnam (Maldand) 3,260 1,846 1,414 3,260 1,846 1,414 Bijapur 6,960 3,780 3,180 6,960 3,780 3,180 Dantewara 20,139 10,986 9,153 8.723 4,972 3,751 11,416 6,014 5,402 Bacle Bacheli (N.M,) 3,995 2,105 1,890 3,995 2,105 1.880 Kirandul (N.M,) 7,421 3,909 3,512 7,421 3,909 3,512 Konla 5,897 2,670 3,227 5,897 2,670 3,227

14. Kangrl Madhya Pradesh 70 48 22 5 3 2 65 zo Gwalior District 17 II 9 17 '"8 II Gird 14 8 8 14 8 8 Gwalior(U.A.) 14 6 8 14 e a (A) Gwalior (M,C,) 2 3 5 2 3 (8) Morar cantt (Cantt) 9 4 5 9 4 5 Pichhore 3 2 1 3 2 1 ielc.anpur (N.M) 2 1 3 2 Shivpuri District 25 21 4 25 21 4 Shivpuri 25 21 4 25 21 4 Shivpuri (M) 25 21 4 25 21 4 Chhatarpur District 2 2 2 Rajnagar 2 2 2 Khajuraho (N.M.) 2 2 2 Sidl1i District 3 2 2 2 Chitrangi Singrauli 2 2 2 :2 Jayant nagar (N.M.) 2 2 2 JhabU3 District 2 2 2

295 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE~ DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban ------.. ------~ ------... ------.Statel District! Tehsill Town Person!; Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Thanala 2 2 2 Thanala(M) 2 2 Bhopal District 2 4 2 2 HLJzur 4 2 2 4 2 2 Bhopal (M.C) 4 2 2 2 2 Hoshangabad District 2 2 Itarsi 3 2 2 Jabalpur District 6 6 . Jabalpur 6 6 (A) Jabalpur (U.A.) 6 6 e (B) Jabalpur Cantt. (Cantl) 6 6 ". Durg District 4 4 3 Durg-Bhilain,,~P.' l'.'P . 4 3 Durg 7 4 3 Durg-Bhilainagar (U.A.)(pait-:lj 4 3 (B) Bhilainagar 7 4 3 4

15. Khortha/Khotta "'!,~hya F»radesh 17 10 7 17 10 7 ~urguja District 10 7 3 10 7 3 Manendragarh 10 7 3 10 7 3 Kurasia (U.A.) 10 7 3 1D 7 3 (D) Doman Hill Colliery (N.M) 9 6 3 9 6 3 (E) Chirmiri 1 Dl,lrg District 4 7 3 4 Durg-Bhilainagar (UA) 7 4 7 3 4 Durg 7 4 3 4

Durg-Bhiiainagar (U.A.)(p~rt-l) 7 4 3 4

(8) Bhilaina~ar 7 3 4 7 3 4

16. Kulvi Madhya Pradesh 2 Z Jabslpur District 2 ~ 2 Jabalpur . 2 2 Jabalpur (UA) 2 2 1 (0) G.C.F. JabalpUi IN.M) 2

17. Kumauni Madhya Pradesh 1,023 584 439 61 33 28 962 551 411 Gwalior District 270 147 123 270 147 123 Gird 64 32 32 64 32 32 Gwslior(UA) 64 32 32 64 32 32 (A) Gwalior (M.C.) 34 17 17 34 ~7 17 (9) Morar (Cantt) 30 15 15 30 1S 15 Pichhore 206 115 e1 206 115 91 Tekanpur (N.M) 206 '15 91 2(6 1" s: 91 Shillpuri District 72 V4 72 64

Shillpuri 7~.! 64 72 64

296 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION Of THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH Of THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, D.ISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------_--- State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 5 7 8 9 10

Shivpuri (M) 72 64 8 72 64 8 Chhatarpur District 2 1 2 Nowgong 2 2 Nowgong (M) 2 2 Panna District Panna 1 Sagar District 45 27 18 45 27 18 Sagar 45 27 18 45 27 18 Dhana (N.M.) 4 2 2 4 2 2 Sagar (U.A) 41 25 16 41 25 16 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 41 25 16 41 25 16 Rewa District 5 4 4 4 Huzur 5 4 4 4 Rewa (M.C.) 4 4 4 4 Sidhi District 8 4 4 4 4 Singrauli 8 4 4 4 4 Amlori Colliery (N.M.) 8 4 4 4 4 Mandsaur District 75 35 40 75 35 40 Neemuch 71 34 37 71 34 37 Neemuch (U.A.) 71 34 37 71 34 37 Manasa 4 3 4 1 3 Rampura (M) 4 3 4 1 3 Ratiam District 14 8 6 13 7 6 Jaora Ratiam 13 7 6 13 7 6 Ratiam (U.A) 13 7 6 13 7 6 (B) Ratiam Rly Colony (N.M) 13 7 6 13 7 6 Ujjain District Ujjain Uilain (UA) Dewas District 12 6 6 12 6 6 Dewas 12 6 6 12 6 6 Dewas(M.C) 12 6 6 12 6 6 Dhar District 9 6 3 9 6 3 Dhar 9 6 3 9 6 3 Indore District 69 38 31 69 36 31 Mhow 69 38 31 69 38 31 Mhow cantt (U.A.) 69 38 31 69 38 31 East Nimar (Khandwa) District 2 2 Khandwa 2 2 Bhopal District 198 110 88 19B 110 88 Huzur 198 110 88 198 110 88 Bhopal (M.C) 198 110 88 198 110 88 Sehore District 6 5 6 5 -'-1 Sehore 6 5 6 5 Sehore ( U.A.) 6 S 5 1 Betul Dislrict 5 3 2 3 2 Multai 5 3 2 3 2

297 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total ____ .. _.. _m .... ______Rural .. _____ Urban ---_ ...... _-_ ...... -_ ...... _- ...... _-_. .. ------_.. _------State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Amla(M) 5 3 2 5 3 2 Jabalpur District 77 43 34 12 5 7 65 38 27 Vijai raghavgarh 25 11 14 12 5 7 13 6 7 Kymore (U.A.) 13 6 7 13 6 7 Jabalpur 52 32 20 52 32 20 Jabalpur (U.A.) 52 32 20 52 32 20 (A) Jabalpur 5 2 5 3 2 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 19 15 4 19 15 4 (C) Khamaria 15 8 7 15 B 7 (D) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 10 5 10 5 5 (F)Vehicle Fact.Jabalpur (N.M.) 3 3 2 Balaghat District 13 8 5 13 8 5 Baihar 13 8 5 13 8 5 Surguja District 25 12 13 25 12 13 Surajpur 25 12 13 25 12 13 ViShrampur (N.M) 25 12 13 25 12 13 Bilaspur District 20 12 8 8 4 4 12 8 4 Katghora 10 6 4 7 4 3 3 2 1 Jail (N.M.) 2 3 2 Janjgir 10 6 4 9 6 3 Akaltara (M) 8 . 5 3 8 5 3 Shivri narayan (M) 1 Rajnandgaon District Ambagarh 1 1 Durg District 68 35 33 '68 35 33 Durg-Bhilainagar (UAJ 56 28 28 56 28 28 Durg 56 28 28 56 26 28 Durg-Bhilamagar (UA)(part-l) 56 28 28 56 28 28 (8) Bhilainagar 45 23 22 45 23 22 (C) Kohka 11 5 6 11 5 6 Sanjari balod 12 7 5 12 7 5 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 12 7 5 12 7 5 Sa star District 25 12 13 13 6 7 12 6 6 Narayanpur 10 5 5 10 5 5 Jagdalpur 15 7 8 3 2 12 6 6 Jagdalpur (M.) 12 6 6 12 6 6

18. KurmaN Thar Madhya Pradesh .. 2 2 .. 2 2 Bilaspur District 4 2 2 4 2 2 Bilaspur 4 2 2 4 2 2

19. Labani . Madhya Pradesh 1,963 981 982 1,956 978 978 7 3, .. Ratlam District 251 120 131 245 117 128 6 :J 3 Sailana 33 19 14 33 19 14 Bajna 212 98 114 212 98 114 Ratlam 6 3 6 3 3

298 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS.-1991 Language/ Mother Tongue/ Total RijraI Urban ------~_r------_ .. _------Statel DistrictJ Tehsil! Town Persons' Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ratiam (U.A) 6 3 3 6 3 3 (B) Ratlam Rly Colony (N.M) 6 3 3 6 3 3 Jhabua District 1.698 855 843 1,697 855 842 1 Meghnagar 1,465 743 722 1,465 743 722 Jhabua 126 67 59 126 67 59 Alirajpur 1 Alirajpur(M) 1 Ranapur 106 45 61 f06 45 61 West Nimar District 14 6 8 14 6 8 Pansemal 6 3 6 3 3 Sendhwa 3 3 5

20. LamanllLambadi Madhya Pradesh 33 15 18 33 15 18 Mandla bistri(;t 8 5 3 3 Mandla 5 3 5 3 Chhindwara District 17 6 11 17 6 11 Chaurai 17 6 11 17 6 11 Seoni District 4 2 2 4 2 2 Keolari 4 2 2 4 2 2 Bastar District 4 2 2 4 2 2 Jagdalpur 4 2 2 4 2 2

21. Laria Madhya Pradesh 2,959 1,483 1,476 2,950 t,478 t,412 9 5 4 East Nimar (Khandwa) District 4 3 4 3 Harsud 4 3 4 3 Surguja District 103 53 50 101 52 49 2 Manendragarh 2 2 Kurasia (U.A.) 2 :< (9) N.C.P.H. Colliery (N M) 2 1 2 Sitapur ,JOI 52 49 101 52 49 Raigarh District 2,714 1.357 1.357 2,707 1.353 1,354 .4 3 Jashpur 2 2 2 KunkufI 2,232 1,104 1.128 2,232 1,104 1,128 Pathalgaon 5 2 3 5' 2 3 Gharghoda 450 237 213 445 235 210 5 2 3 Gharghoda (M) 5 2 5 2 3 Raigarh 2 2 2 Raigarh (U A.) 2 2 2 2 Sarangarh 23 10 13 23 10 13 Durg District 2 Durg 2 1 , Raipur District 136 69 67 136 69 67 Kasdol 23 13 10 23 13 10 Saraipali 21 13 21 13 8 Mahasan'lund B8 41 47 88 41 47 Bindranawagarh 4 2 2 2

299

39- 2 RGVND'200J C-7 PART A(ii); DISTRIBUTION 0'1= THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE V"')__~ITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural , Urban -~---... ---.. ---.... ------.. ---.. -.. -- ... -----... ,..----.. _-_ .. ------.. _----_ .. _------.. _------_ .. _----_ .. - Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

22. Lodhi Madhya Pradesh 31,585 18,661 18,924 '7,500 18,623 18,877 85 38 47 Bhopal District 16 6 10 16 I) 10 Huzur 16 6 10 16 6 10 Bhopal (M,C) 16 6 10 16 6 10 Belul District 3 2 1 2 Betul 3 2 1 :0 2 Chhindwara District 6 3 3 6 3 Sausar 6 3 6 3 3 Seoni District 9 4 9 5 4 Keolan 6 4 2 6 4 2 Barghat 3 2 3 2 Balaghat District 37,525 18,629 18,896 37,465 18,602 18,863 60 27 33 Katangi 1,619 824 795 1,619 824 795 Waraseoni 16,242 8,099 8,143 16,242 8,099 8.143 Balaghat 18,089 8,885 9,204 18,029 8,858 9,171 60 27 33 Balaghat (UA) 60 27 33 60 27 33 Saihar 95 48 47 95 48 47 Lanji 1,480 773 707 1,480 773 707 Bilaspur District 8 4 4 e 4 4 Katghora 8 4 4 8 4 4 Rajnandgaon District 3 3 Dongargarh 3 3 3 3 DurQ District 9 5 4 9 5 4 Durg 7 4 3 7 4 3 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-l) 7 4 3 7 4 h Bhilainagar 7 4 3 7 4 3 Patan 2 2 Durg-Bhilainagar (UA)(part-II) 2 2 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 2 2 Raipur District 6 4 2 6 4 2 Rajim 1 Kurud 5 4 5 4

23. Magadhi/Magahi Madhya Pradesh 4,709 2.488 2,221 2,260 1,178 1,082 2,449 1,310 1,139 Gwatior District 5 4 6 4 Pichhore 5 4 1 S 4 Tekanpur (N.M) 5 4 ,. S 4 Shivpuri District 7 7 7 7 Shivpuri 7 1 7 7 Shivpuri (M) 7 7 7 Panna District Panna Panna (UA) 1 Sagar District 8 7 7 Sagar 8 7 Sagar (U.A) 8 7 7

300 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION Or: THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS,. TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban -_ .. ---_ ...... -.. _-----_ ..... ---_ ...... ------'_'_------_ .. _----- __ .. _--_.-.. .. _------State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 ' 5 6 7 8 9 10

(8) Sagar Can!t. (Cant!) 8 7 8 7 Damoh District 6 2 4 6 2 4 Damoh 6 2 4 6 2 4 Rewa District Raipur karchulion • 1 1 Shahdol District 39 23 16 3 2 36 22 14 Beohari 5 2 3 5 2 3 Khand (M) 5 2 3 5 2 3 Bandhogarh Nowrozabad (Khodargama) (M) 1 1 Sohagpur 20 13 7 3 2 17 12 5 Shahdol (U,A,) 3 3 3 3 Shahdol (M) 3 3 3 3 (A) Burhar-Dhanpuri (UA) 14 9 5 14 9 5 (B)Dhanpuri-NargadahH Dalai (1'11 3 2 3 2 (C) Amlai (N.M,) 11 7 4 11 7 4 Anuppur 13 8 5 13 8 5 Pasan (M) 13 8 5 13 8 5 Sidhi District 127 77 50 43 26 17 84 51 33 Chitrangi 35 21 14 35 21 14 Singrauli 92 56 36 8 5 3 84 51 33 Morwa (NM) 58 34 24 58 34 24 Amlori Colliery (N M,) 26 17 9 26 17 ~ Mandsaur District 5 3 3 2 2 Jawad 2 2 2 2 Diken (M) 2 2 2 2 Ma!hargarh 3 3 3 3 Dewas District 6 3 3 6 3 3 Dewas 6 3 3 6 3 3 Dewas(M.C) 6 3 3 6 3 3 Jhabua District 5 3 2 5 3 2 Bhabra 5 . 3 2 5 3 2 Bhopal District 187 104 83 187 104 83 Huzur 187 104 83 187 104 83 Bhopal (M,C) 187 104 83 187 104 83 Raisen District Begamganj Begamganj(M) 1 1 Betul District 45 26 19 45 26 19 Betul 23 13 10 23 13 10 Sarni (UA) 23 13 10 23 13 10 Multai 22 13 9 22 13 9 Amla(M) 22 13 9 22 13 9 Jabalpur Distnct 9 6 3 9 6 3 JabaJpur 9 6 3 9 6 3 Jabalpur (UA) 9 6 3 9 6 3 JabalpiJr 9 6 3 9 6 3 Balaghat District 15 6 9 15 6 9

301 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel DistricV Tehsill Town Persons Males Fer:nales Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Balhar 15 6 9 15 6 9 Surguja District 3.273 1,666 1,605 1,750 883 867 1,523 765 738 Bharatpur 4 1 3 4 1 3 Pal 2,372 1,172 1,200 1,294 644 650 1,078 528 550 Ramanujganj (M) 1,078 528 550 1,078 528 550 Wadrafnagar 13 6 7 13 6 7 Pratappur 174 101 73 174 101 73 Baikunthpur 125 71 54 58 29 29 67 42 25 Charcha (N.M) 24 15 9 24 15 9 West Chirmiri (N.M) 41 26 15 41 26 15 Koria Block (N.M) 2 1 2 Samri 66 31 35 66 $1 35 Manendragarh 227 135 92 '227 135 92 Kurasia (U.A.) 227 135 92 227 135 92 Kurasia (UA) 1 1 1 (D) Doman Hill Collery (N.M) 217 131 66 217 131 86 (E) Chirmiri 9 3 6 9 3 6 Surajpur 72 41 31 23 14 9 49 27 22 Vishrampur (N.M) 49 27 22 49 27 22 Ambikapur 209 104 105 107 51 56 102 53 ..w Ambikapur (U.A) 102 53 49 102 53 49 Lundra 4 3 1 4 3 Sitapur 7 3 4 7 4 Bilaspur District 127 72 55 62 36 26 65 36 29 Katghora 80 48 32 57 32 25 23 16 7 Jail (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Gajra (N.M.) 12 9 3 12 9 3 Moogra (N.M.) 6 4 2 6 4 2 .Korba 41 19 22 4 3 37 16 21 Korba (N.M.) 37 16 21 37 16 21 Janjgir 6 5 5 4 Akaltara (M) 5 4 5 4 1 Raigarh District 220 130 90 189 117 72 31 13 18 Bageecha 59 34 25 59 34 25 Jashpur 33 17 16 18 10 8 15 7 6 Jashpur nagar (M) 15 7 8 15 7 a Kunkuri 67 41 26 67 41 26 Patha/gaon 5 2 J 5 2 3 Udaipur (Dharamjaigarh) 10 7 ;3 10 7 .- , Raigarh 40 23 17 25 18 7 15 5 10 Raigarh (U.A.) 15 5 10 15 5 10 Kharsia .~harsia (U.A.) Silrangarh 5 5 Rajnandgaon District 7 5 2 2 Rajnandgaon 7 2 7 2 Durg District 464 253 211 45 22" 23 419 '231 188 Durg-Bhilainagar (U.A.) 384 215 179 394 215 119

302 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE; MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIF.ED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEV~L STATE, DISTRICTS, TtHSILS AND TOWNS .1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Stalel District! TehsilJ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dhamdha 2 2 Ahiwara (M) 2 I 1 :2 Durg 357 198 159 357 198 159 .' . Durg-Bhilainagar (UA)(part-l) 357 198 159 357 198 1~9 Bhilainagar 279 154 125 279 154 125 Kohka 9 _ 4 5 9 4 5 (D)Chhaoni (N.M.) 60 35 25 60 35 25 (F) Jamul (N.M.) 9 5 4 9 5 4 Patan 61 30 31 24 13 11 37 1.7 20 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-lI) 37 17 20 37 17 20 (I) Charada (N.M.) 37 17 20 37 17 20 Gunderdehi 3 2 3 2 Sanjari balod 34 20 14 11 5 6 23 15 8 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 23 15 8 23 15 8 Gurur 7 2 5 7 2 5 Raipur District 17 15 2 17 15 2 Saloda Bazar 7 7 7 7 Raipur 9 7 2 9 7 2 Dharntari 1 Basta r District 134 70 64 114 59 55 20 11 9 Kanker 2 2 2 2 Kondagaon 7 4 3 4 2 2 3 2 Kondagaon (M) 3 2 3 2 Jagdalpur 106 53 53 106' 53 53 Danlewara 17 9 8 17 9 8 Bade Bacheli (N.M.) 11 5 11 6 5 Kirandul (N.M.) 6 3 3 6 3 3 Konta 2 2 2 2

24. Maithill Madhya Pradesh 5,313 3,062 2,251 1.127 718 409 4,186 2,344 1,842 Morena District 10 10 10 10 Morena 10 10 10 10 Gwalior District 155 108 47 155 108 47 Gird 101 5T 44 101 57 44 Gwalior(UA) 101 57 44 101 57 44 (A) Gwalior (M.C.) 66 31 35 66 31 35 (B) Morar cantt (Cantt) 35 26 9 35 26 9 Pichhore 52 50 2 52 5a 2 Tekanpur (N.M) 7 2 7 5 2 Dabra (M) 45 45 45 45 Bhander 2 2 Bhander (M) 2 2 Shillpuri District 18 11 7 6 3 3 12 11 4 Shillpuri 12 8 4 12 4 Shi\lpuri (M) 12 8 4 12 B 4 Khaniyadhana 6 3 6 3 3 Guna District 4 4 4

303 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEl.:. STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban ------State/ District! Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raghogarh 4 4 4 4 Tikamgarh District 8 3 5 8 Niwari 8 5 Niwari(M) 8 5 Chhatarpur District 8 3 8 5 3 Rajnagar 8 3 8 5 3 Panna District 5 2 3 Panna 3 2 2 Devendra nagar (M) 3 2 2 Gunnor 2 Amanganj (M) 2 Sagar District 45 26 19 45 26 19 Sagar 41 22 19 41 22 19 Dhana (N.M.) 9 5 4 4 Sagar (U.A) 32 17 15 32 17 15 Sagar 13 8 5 13 5 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 19 9 10 19 10 Deori(M) 4 4 4 Damoh District 33 26 7 33 26 7 Halla 22 22 22 22 Patharia 6 2 4 6 2 4 Jabera 5 2 3 5 2 3 Satna District 90 47 43 6 4 2 84 43 41 Raghurajnagar 90 47 43 6 4 2 84 43 41 Satna (U.A.) 84 43 41 84 43 41 Rewa District 24 15 9 22 13 9 2 2 Sirmour 6 7 6 Huzur 15 9 6 13 7 6 2 Rewa (M.C.) 2 2 2 2 Raipur karchulion 2 2 2 2 Shahdol District 249 140 109 18 8 10 231 132 99 Beohari Khand (M) 1 1 Sohagpur 70 35 35 70 35 35 Pali(U.A.) 17 8 L 17 8 9 Shahdol (UA) Shahdol (M) Burhar-Dhanpuri (U.A.) 12 6 12 6 6 (A) Burhar (M) 52 26 26 52 26 26 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai (M) 3 3 (C) Amlai (N.M,) 37 17 20 37 17 20 Anuppur 178 104 74 18 8 10 160 96 64 Pasan (M) 160 96 64 160 96 64 Sidhi District 288 170 118 83 48 35 205 122 83 Chitrangi 12 8 12 8 4 Singrauli 276 162 114 71 40 31 205 122 83 Morwa (N.M.) 120 73 47 120 73 47 Vindhya nagar (N,M.) 38 20 18 38 20 18

304 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9. 10

Jayant nagar (N.M.) 19 12 7 19 12 7 Amlori Colliery (N.M.) 28 17 11 28 17 11 Mandsaur District 32 24 8 6 4 2 26 20 6 Jawad 6 4 2 6 4 2 Neemuch 19 14 5 19 14 5 Neemuch (UA) 19 14 5 19 14 5 Mandsaur 7 6 7 6 Mandsaur (M) 7 6 7 6 , 1 Ratiam District 19 11 2 14 6 8 J(Oora 2 3 2 Jaora (UA) 3 2 Alot 2 3 2 3 Ratiam 11 4 7 11 4 7 Raliam (U.A) 11 4 7 11 4 7 (A) Ratlam (M.C) 11 4 7 11 4 7 Utiain District 36 17 19 36 17 19 Khacharod 30 14 16 30 14 16 Nagda (M) 30 14 16 30 14 16 Ujjain 6 3 3 6 3 3 Ujjain (U.A.) 6 3 6 3 3 Shajapur District 6 5 5 4 Agar 4 5 4 Agar(M) 4 5 4 Shajapur 1 ,. Jhabua District 2 7 9 2 7 Meghnagar 9 2 7 9 2 7 Dhar District 19 15 4 19 15 4 Dhar 19 15 4 19 15 4 Indore District 69 42 27 15 9 6 54 33 21 Indore 64 40 24 15 9 6 49 31 18 Rau (M) 5 2 3 5 2 3 Indore (UA) 44 29 15 44 29 15 Mhow 5 2 3 5 2 3 Mhow cantt (UA) 5 2 3 5 2 3 West Nimar District 6 6 Maheshwar 6 5 1 6 5 East Nimar (Khandwa) District 15 7 8 2 12 6 6 Khandwa 6 4 2 6 4 2 Khandwa (M.C) 6 4 2 6 4 2 Burhanpur 9 3 6 2 6 2 4 Nepanagar (N.M) 6 2 4 6 2 II Rajgarh District Khilchipur Khilchipur (M)

Bhopal District 237 128 109 4 3 230 124 106 Huzur 237 128 109 4 3 230 124 106 Bhopal (M. C) 230 124 106 230 124 106 Sehore District 5 4 5 4

305 C-7 PART A(ii): DtSTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban ------_ .. _------_._------..:------Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Person$ Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sehore 5 4 5 4 Sehore ( U.A.) 4 5 4 Raisen District 20 14 6 8 8 12 6 Goharganj 20 14 6 8 8 12 6 6 Mar.dideep(N.M.) 12 6 6 12 G 6 Betul District 67 33 34 66 32 34 Betul 34 18 16 34 18 111 Sami (U.A,) 34 18 16 34 18 16, Shahpur Multai 32 14 18 32 14 18 Amla(M) 32 14 18 32 14 18 Hoshangabad District 15 12 3 2 2 13 10

Itarsi 2 "', 2 Itarsi (U.A) 2 2 (A)ltarsi 2 2 1 Hoshangad 4 3 4 3 Hoshangabad 1M) 4 3 4 3 Piparia e 2 2 7 6 Pachmarhi (U.A.) 7 6 7 6 Pachmarhi (N.M,) 7 6 7 6 Jabalpur District 167 92 75 24 17 7 143 75 68 Murwara 17 12 5 H 12 5 Murwara (Katni }(M.C,) 17 12 17 12 Vijai raghavgarh 20 13 20 13 7 Patan 4 3 4 3 Patan (M) 4 3 4 3 1 Jabalpur 126 64 62 4 4 122 60 62 Jabalpur (U,A,j 122 ec 62 122 60 62

Jabalpur 86 38 48 86 ~8 48 (B) Jabalpur Cantt. (Canttl 19 11 19 ,11 8 (e) Khamaria 6 5 6 (D) G.C.F. Jabaipur (N M ) 2 2 (F)Vehicie Fact.Jabalpur (N.!"') 4 9 5 4 Narsimhapur District Gadarwara Mandla Distric1 9 6 Mandla 4 6 4 Mandla ( U A,) 6 6 4 Nainpur 3 3 2 Nainpur (MJ 3 2

Chhindwara District 25 13 ~2 6 4 2 19 9 10 Amarwara 4 9 4 5 Amarwara (M) 4 9 4 5 Jamal 9 4 9 4 5 Jamal (M) 9 4 9 4 5 Parasia 6 6 4 Chhindwara

Chhindwara (UA I

306 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 language' Mother Tonguel Total Rural Uman

Statel District' Tehsill Town Persons Males Females· Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Balaghal District 33 17 16 33 17 16 Katangi 4 2 2 4 2 2 Balaghat 1 1 Baihar 28 14 14 28 14 14 Surguja District 642 367 275 123 78 45 519 289 230 Bharatpur 6 3 3 6 3 3 Pal 6 3 3 S 2 3 Ramanujganj (M) 5 2 3 5 2' 3 Pratappur 5 4 1 5 4 1 Baikunthpur 223 120 103 79 46 33 144 74 70 Charcha (N.M) 113 56 57 113 56 57 West Chlrmiri (N.M) 3 1 2 3 1 2 Baikunthpur (M) 7 5 2 7 5 2 Koria Block (N.M) 21 12 9 21 12 9 Samri 1 Manendragllrh 259 152 107 258 151 107 Manendragarh (M) 21 11 10 21 11 10 Khonga panl (N.M) 58 37 21 58 37 21 Jhagrakhand (M) 28 15 13 28 15 13 Kurasla (U.A.) 151 88 63 151 88 63 Kurasia (N.M.) 42 24 18 42 24 18 (0) Doman HiD Colliery (N.M) 82 51 31 82 51 31 (E)Chirmiri 27 13 14 27 13 14 SuraJpur 129 76 53 23 16 7 106 80 48 VlShrampur (N.M) 106 50 46 106 60 46 Ambikapur 11 6 5 5 4 6 2 Amb!kapur (U.A) 6 2 4 6 2 " Lundra " Sltapur 1 1 1 Bilaapur District 656 368 286 297 175 122 359 193 168 Pendra Road 5 3 2 5 3 2 Katghora 268 155 113 196 115 81 72 40 32 JaR (N.M.) 6 3 3 6 3 3 Gajra (N.M.) 28 14 15 29 14 15 Mongra (N.M.) 37 23 14 37 23 14 Korba 286 148 138 50 29 21 236 119 117 Korba (N.M.) 236 119 117 236 119 117 Takhatpur 7 5 2 7 5 2 Bilaspur 61 37 24 27 15 12 22 12 Bilaspur (U.A) 34 22 12 34 22 12 (A) Bilaspur 25 17 8 25 17 8 (C) Sirgiti (N.M.) 9 5 9 5 4 Janjgir 13 7 "6 8 5 3 5 2 3 Akaltara (M) 5 2 3 2 3 Champa 4 4 4 4 Champa(M) 4 4 4 4 Sakli 12 9 3 3 8 6 2 Naya Baradwar (M) B 6 " 8 Q 2

307

40·-2 RGlINDf2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State! Districtl TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ralgam District 118 82 36 52 39 13 66 43 23 Jashpur 6 3 8 3 3 Kunkuri 41 33 8 41 33 8 Pathalgaon 6 5 1 5 4 Pathalgaon (M) 5 4 1 5 4 1 Udaipur (Dharamjaigart'l) 12 8 4 2 2 8 6 2 Dharamjaigart'l (M) 8 6 "2 8 6 2 Ralgam 40 27 13 40 27 13 Raigam (U.A.) 40 27 13 40 27 13 Kharsia 13 6 7 13 6 7 Kharsia (U.A.) 13 6 7 13 6 7 Rajnandgaon Dislrict 247 144 103 36 28 8 211 116 95 Kawardha 1 1 Khairagarh 2 2 Khairagarh (M) Dongargarh 1 Rajnandgaon 228 130 98 27 22 5 201 108 93 Rajnandgaon (M.C.) 201 108 93 201 108 93 Dongargaon 15 10 5 6 3 3 9 7 2 Dongargaon (M) 9 7 2 9 ., 2 Ourg-Bhilainagar (U.A.) 944 527 417 944 527 417 Ourg District 1,080 601 479 20 11 9 1,080 590 470 Sa)a 2 2 2 2 Berla 5 3 2 5 3 2 Dharndha 32 19 13 32 19 13 Dharndha (M) 1 1 Ahiwara (M) 12 7 5 12 7 5 Kumhari (N.M) 19 11 8 19 11 8 Durg 867 481 388 8 3 5 859 478 361 Oundera (N.M) 6 2 4 .6 2 4

~~ Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-l) 853 476 377 653 476 377 Ourg 36 19 17 36 19 17 Bhilainagar 686 384 302 686 384 302 Kohka 53 28 25 53 28 25 (D)Chhaoni (N.M.) 63 34 29 63 34 29 (F) Jamul (N.M.) 15 11 4 15 11 4 Patan 96 54 42 5 3 2 91 51 40 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-lI) 91 51 40 91 51 40 (I) Charoda 65 35 30 65 35 30 (G) Bhitai Kalan (N.M.) 26 16 10 26 16 10 Sanjan balod 78 42 35 78 42 36 Balod (M) 5 3 2 5 3 2 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 73 39 34 73 39 34 Raipur District 206 134 72 89 67 22 117 67 50 Balodabazar 4 3 4 3 Saraipali 3 2 3 2 Sarai pali (M) 3 2 3 2 Raipur 179 120 59 80 62 18 99 58 41

308 C-7 PART A(il): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEQUU: VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSIlS AND TOWNS" 1991 language/ Mother TongueJ Total Rural Urban Statel Districti Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Females 2 3 4 5 6 7 8 '9 10

Gobranawa para (M) 5 3 2 5 3 2 Raipur (U.A.) 94 55 39 94 55 39 Mahasamund 19 9 10 5 2 3 14 7 7 Pithora(M) 2 2 .. 2 2 Bagbahra (1\1) 10" 5 5 10 5 5 Tilda 1 1 Tilda Newra(M) Bastar District 636 357 279 174 107 67 462 250 212 Kanker 5 2 3 .. 2 2 Kanker (UA) 4 2 2 ., 2 2 Antagarh 4 2 2 4 2 2 Pakhanjur 5 '" 5 4 1 Narayanpur 12 7 12 7 5 Kondagaon 41 21 20 5 3 2 36 1. ,. Kondagaon (M) 36 18 18 36 1. 18 Jagdalpur 469 261 208 88 53 35 381 208 173 Jagdalpur (UA) 381 208 173 381 208 173 Bhopal pattnam (Matdand) 6 5 3 8 5 3 Bijapur 4 3 1 4 3 1 Dantewara 67 38 29 26 16 10 41 22 19 Bade Bacheli (N.M.) 24 14 10 24 14 10 Kirandul (N.M.) 17 8 9 17 8 -9 Konta 21 14 21 14 7

25. Malvl Madhya Pradesh 2,727,977 1,396,758 1,331,219 2,596,432 1,329,478 1,28&,1M 1)1,546 67,280 14,285 Gwalior District 11 5 a 7 3 4 4 2 2 Gird 11 5 a 7 3 4 4 2 2 Gwalior(U.A.) 4 2 2 ., 2 2 (A) Gwalior (M.C.) 4 2 2 ., 2 2 Shivpuri District 112 65 47 112 65 47 Shivpuri 5 5 4 1 Karera 6 '"3 3 6 3 3 Pichhore 101 58 43 101 58 43 Guna District 367 190 177 363 187 176 ., 3 Guna 125 67 58 121 64 57 ., 3 Guna (M) 4 3 4 3 Mungaoli 242 123 119 242 123 119 Tikamgarh District 15 8 7 2 13 7 6 Niwari 2 2 3 2 Niwari(M) "3 2 1 3 2 1 Prithvipur 3 2 3 2 Prithvlpur(M) 3 1 2 3 2 Jatara 5 4 ! 4 Jatara (M) 5 ! ., Baldeogarh " Tikamgarh 2 2 2 Tikamgarh (M) 2 2 2

309 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State! Distrlctl TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chhatarpur Dlsbict 448 235 211 448 235 211 B1jawar 448 235 211 448 235 211 Panna Distrid 5 4 5 4 Panna 5 4 5 4 Panna (U.A.) 5 4 1 5 4 1 Sagar Disbitt . 7 7 7 7 Sagar (U.A) 7 7 7 7 (A) Sagar 6 6 6 6 (8) Sagar Canlt, (eanlt) 1 1 Damoh District 3 2 3 2 Damoh 3 2 3 2 Damoh (U,A.) 3 2 3 2 Satna Dislritt 28 12 HI 6 3 3 22 9 13 Raghurajnagar 15 6 9 15 6 9 Satna (U.A.) 15 6 9 15 6 9 Rampur Baghelan 13 6 7 6 3 3 7 3 4 Rampur Baghelan (M) 7 3 4 7 3 4 Rawa Distritt Huzur Rewa (M.C.) 1 1 1 Shahdel DiStrict 14 7 7 14 7 7 Beohari Khand (M) 1 1 -1 Sohagpur 7 3 4 7 3 4 Burhar-Dhanpuri (UA) 7 3 4 7 3 4 (A) Burhar (M) 1 1 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai (M) 6 2 4 6 2 4 Anuppur 6 3 3 6 3 3 Pasan (M) 6 3 3 6 3 3 Sidhi District 6 4 2 6 4 2 Gopadbanas 4 3 , 4 3 Sihawal 2 1 1 2 Mandsaur District 731,327 372,631 39,696 678,870 345,816 333.054 52,457 26,815 25,G42 Jawad 68,217 34,974 33,243 59,432 M.546 28,886 B.785 4,428 4.357 Singoli(M) 37 12 25 37 12 25 Diken (M) 4,953 2,474 2,479 4,953 2,474 2,479 Jawad (M) 3,195 1,942 1,853 3,795 1,942 1,eS3 Neemuch 43,589 21,775 21,814 34,242 ~ 7,030 17,212 9,347 4,745 4,602 Neemuch (U,A,) 2,742 1,389 1',353 2,742 1,389 1,353 Jiran (M) 5,605 3,356 3,249 6,605 3,356 3,249 Manasa 109,380 55,332 54,048 102,130 51,546 50,582 7,250 3,984 3,466 Rampura (M) 2,584 1,362 1,202 2,584 1.382 1,202 Manasa (M) 4,666 2,402 2,264 4,666 2,402 2,264 Bhanpura 45,838 23,614 22.224 45.244 23,286 21,958 594 328 266 Bhanpura (M) 5114 328 266 594 326 266 Malharllarh 112,651 57,180 55,471 107,610 54,656 52,952 5,041 2,522 2,519 Malharyarh (M) 4,005 1,998 2,007 4,005 1,998 2,007 Narayangarh (M) 503 269 234 503 269 234

310 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR ,.,ORE SPEAKERS AT INOlA LEVEL STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Pel'$ons Males FemaleS Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pipliya mandi (M) 533 255 278 533 255 278 Garoth 117,240 60,109 57,131 114,157 58,537 55,620 3,083 1,572 1,511 Garoth (U.A.) 1,201 607 594 1,201 607 594 Sharngarh (M) 1,882 965 917 1,882 965 917 Mandsaur 173,161 88,505 84,656 156,741 80,057 711,e84 lfl,42O 8,448 7,972 Mandsaur (M) 12,248 6,354 5,894 12,248 6,354 5,894 Nagri (M) 4,172 2,094 2,078 4,172 2,094 2,Q78 Silamau 61,251 31,142 30,109 59,314 30,154 29,160 1,937 968 949 ._ Silamau (M) 1,937 988 949 1,937 988 949 Ratlam District 445,596 227,752 217,844 418,023 213,756 204,267 27,573 13,996 13,577 Jaora 200,623 102,836 97,787 182,804 93,749 89,055 17,819 9,087 8,732 Jaora (U.A.) 12,403 6,343 6,060 12,403 6,343 6,060 Piploda (M) 4,069 2,045 2,024 4,069 2,045 2,024 Badawada(M) 1,347 699 648 1,347 699 648 Alot 91,039 46,535 44,504 90,833 46,435 44,398 206 100 106 Tal(M) 206 100 106 206 100 106 Sailana 1,364 675 689 696 360 338 668 315 353 Sailana (UA) 668 315 353 668 315 353 Bajna 5,230 2,706 2,524 5,230 2,706 2,524 Ratlam 147,340 75,000 72,340 138,480 70,506 67,954 8,880 4,494 4,388 Namli(M) 1,519 756 763 1,519 758 783 Ratlam (U.A) 7.361 3.738 3,623 7,361 3,738 3,623 (A) RaUam (M.C) 7,196 3,655 3,541 7.198 3,655 3,541 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 165 83 82 185 83 82 Ujjain District 392,311 201,107 191,204 388,648 199,241 189,407 3,663 1,868 1,797 Khacharod 95,394 48,859 46,535 93,966 48,145 45,B21 1,428 714 7'14 Nagda (M) 1,145 570 575 1,145 570 575 Unhel(M) 283 144 139 283 144 139 Mahidpur 16,045 8,227 7,818 16,026 8,218 7,B08 19 9 10 Mahidpur (M) 19 9 10 19 I) 10 Ghatiya 38,763 19,930 18,833 38,763 19,930 18,833 Tarana 63,080 32,333 30,747 61,637 31,597 30,040 1,443 736 707 Tarana (UA) 1,443 736 707 1,443 736 707 Ujjain 45,664 23,249 22,415 45,438 23,120 22,318 226 129 S7 Ujjain(UA) 226 129 97 226 129 97 Badnsgar 133.365 68,509 64,855 132,818 68,231 64,587 547 278 269 . Badnagar (U.,A,.) 547 278 269 547 278 269 Shajapur District 266,445 137,805 126,640 257,208 133,110 124,098 9,237 4,695 4,542 Susner 12,498 6,261 6,237 8,623 4,278 4,345 3,875 1,983 1,892 Soy atka Ian (M) 3.864 1.977 1.887 3,864 1,977 1,887 Susner (M) 11 6 5 11 6 5 Nalilheda 9.571 4,907 4,664 9,088 4,691 4,397 483 216 267 13adagaon (M) 483 216 267 483 216 267 Badod 46,646 23,945 22.701 45,535 23,400 22,135 1,111 545 566 Badod (M) 1.111 545 566 1,111 545 566 Agar 31,370 16,147 15,223 28,350 14,590 13.760 3,020 1,557 1,463 Agar(M) 2,462 1,270 1.192 2,462 1,270 1,192 Kanad(M) 558 287 271 558 287 271

311 C.7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tonguef Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shajapur 88.702 45,989 42,713 86,561 45,928 42,653 121 61 60 Shajapur (M) 118 60 58 118 60 58 Maksi (M) 3 2 3 1 2 Shujalpur 74.368 38,841 35.527 73,741 38,50B 35.233 627 333 294 Shujalpur (M) 210 103 107 210 103 107 Polay Kalan (M) 417 230 187 417 230 187 Kalapipal 3,290 1,715 1,575 3,290 1.715 1,575 Dewas District 189,919 97,701 92,218 176,872 91,009 85,863 13,047 6.692 6,355 Tonk Khurd 38,872 19,989 18,883 36,872 19,989 18,883 Sonkatch 23,235 11,899 11,336 22,352 11,442 10,910 663 457 426 Bhaurasa (M) 137 69 68 137 69 66 Sonkatch (M) 746 388 358 746 388 356 Dewas 99,182 51,1 06 48,076 93,116 48,015 45,103 6,064 3,091 2.973 Dewas(M.C) 6,064 3,091 2,973 6,064 3.091 2,973 Bagli 28,527 14,690 13,837 22,429 11,547 10,682 6,096 3,143 2,955 Hatpiplaya (M) 697 333 364 697 333 364 Kamawad(M) 5,166 2,701 2,465 5,166 2,701 2,465 Bagli(M) 235 109 126 235 109 126 Khategaon 103 17 86 101 16 B5 2 1 1 Khategaon (M) 2 2 1 Jhabua District 16,480 8,329 8,151 15,054 7,595 7,459 1,426 734 692 Thandla 1,31B 679 639 1,132 589 543 1~6 90 96 Thandla(M) 186 90 96 166 90 96 Petlawad 13,978 7,048 6,930 13,242 6,669 6,573 735 379 357 Bamnia (N.A.) 173 85 88 173 85 88 Petlawad (U.A) 563 294 269 563 294 269 Meghnagar 78 39 39 78 39 39 Jhabua 393 183 210 381 177 204 12 6 6 Jhabua (M) 12 6 6 12 6 6 Bhabra 148 72 76 10 5 138 67 71 Bhabra(U.A. ) 138 67 71 138 67 71 Jobat 50 29 21 50 29 21 A1irajpur 488 264 224 134 72 62 354 192 162 Alirajpur(M) 354 192 162 354 192 162 Ranapur 27 15 12 27 15 12 Dhar District 303,257 154,508 148,749 294,426 150,066 144,360 8,831 4,442 4,389 Badnawar 111,248 56,214 55,034 108,297 54.701 53.596 2.951 1.513 1,438 Badnawar(M) 2,951 1,513 1,438 2,951 1,513 1,438 Sardarpur 59,218 29,909 29,309 57,796 29,204 28,592 1,422 705 717 Sardarpur-Rajnagar(~) 1,422 705 717 1,422 705 717 Dhar 130,877 67,379 63,498 126,673 65,296 61,377 4,204 2,083 2,121 Dhar(M) 3,498 1.722 1,776 3,496 1,722 1,776 Pithampur(N.M.J 706 361 345 706 361 345 Gandhwani 1,109 586 523 1,109 586 523 Kukshi 70 42 28 70 42 28 Manawar 351 184 167 285 146 139 66 38 28 Manawar 66 38 28 66 3B 28 Dharampuri 384 194 190 196 91 105 lBB 103 85

312 C-7 PART Alii): DISTRIBUTION OF THE ~OTHER TONQU!:S (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN,SCHEDULE VIII) WITH 10,OOQ OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILSANI;l TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban ------._--'- Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dhamnod (M) 163 101 82 183 101 82 Dharampuri (M) 5 2 3 5 2 3 Indore District 127,401 65,053 62,348 121,361 61,872 59,489 6,040 3,181 2,859 Depalpur 19,712 9,869 9,843 19,315 9,664 9,651 397 205 192 Runji Gautampura (M) 391 203 188 391 203 188 Belma (M) 6 2 4 6 2 4 Sawer 29,141 14,922 14,219 28,505 14,570 13,935 636 352 284 Sawer(M) 636 352 294 636 352 284 Indore 68,609 35,172 33,437 63,649 32,572 31,077 4,960 2,600 2,360 Halod (M) 2,057 1,064 993 2,057 1,064 993 Rau (M) 338 176 162 338 176 162 Indore (UA) 2,565 1,360 1,205 2,565 1,360 1,205 Mhow 9,939 5,090 4,849 9,892 5,066 4,826 47 24 23 Mhow cantt (U.A.) 9 5 4 9 5 4 Mhowgaon (M) 38 19 19 38 19 19 West Nimar District 2,373 1,215 1,158 2,019 1,023 996 354 192 162 Barwaha 1,653 646 807 1,543 790 753 110 56 54 Barwaha (U.A.) 61 35 26 61 35 26 Sanawad (M) 49 21 28 49 21 28 Maheshwar 232 lOa 124 189 84 105 43 24 19 Mandleshwar (M) 43 24 19 43 24 19 Kasrawad 37 16 21 27 12 15 10 4 6 Kasrawad (M) 10 4 6 10 4 6 Barwani 9 6 3 8 5 3 Barwani (M) 8 5 3 8 5 3 Thikri 61 37 24 48 29 19 13 8 5 Anjad (M) 13 a 5 13 8 5 Rajpur 64 35 29 46 23 23 18 12 6 Rajpur(M) 18 12 6 18 12 6 Segaon Bhikangaon 63 37 26 63 37 26 Khargone 141 75 66 36 16 20 105 59 46 Gogaon (N.M.) 9 3 6 9 3 6 Khargone (M) 96 56 40 96 56 40 Pansemal 30 19 11 17 10 7 13 9 4 Pansemal (M) 4 4 4 4 Khetia(M) 9 5 4 9 4 Sendhwa 68 28 40 34 13 21 34 15 19 Sendhwa (M) 34 15 19' 34 15 19 Bhagwanpura 9 5 4 9 5 4 Jhiranya 5 2 3 5 2 3 East Nimar (Khandwa) Districi 359 176 183 359 176 183 Harsud 41 21 20 41 21 20 Khandwa 153 79 74 153 79 74 Pandhana 139 66 73 139 66 73 BUrhanpur 26 10 16 26 10 16 Rajgarh District 214,707 110,795 103,912 206,998 106,739 100,259 7,709 4,056 3,653 Jirapur 943 488 455 756 397 359 187 91 96

313 C-7 PART A(Ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue' Total Rural Urban Statel pistrictl Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Machalpur (NA) 155 76 79 155 76 79 Jirapur (M) 32 15 17 32 15 17 Khilchipur 67,225 34,735 32,490 67,225 34,735 32,490 Rajgarh 87,971 45,405 42,566 85,342 44,059 41,283 2,629 1,346 1,283 Rajgarh (M) 83 47 36 83 47 36 Khujner(M) 2,546 1,299 1,247 2,546 1,299 1,247 Biaora 42,183 21,929 20,254 38,681 20.029 18,652 3,502 1,900 1,602 Suthaliya (M) 8 2 6 8 2 6 Biaara (M) 3,494 1,898 1,596 3,494 1,898 1,596 Sarangpur 11,251 5,789 5,462 10,877 5,593 5,284 374 196 178 Pichare (M) Sarangpur (M) 374 196 178 374 198 178 Narsingarh 5,134 2.449 2,685 4,117 1,926 2,191 1,017 523 494 Boda(M) 1,017 523 494 1,017 523 494 Vidisha District 97 50 47 89 46 43 8 4 . 4 Sironj 1 Sironj(M) 1 1 Kurwai 10 5 5 10 5 5 Basoda 50 27 23 47 25 22 3 Basoda 3 2 3 2 Nateran 26' 13 13 26 13 13 _ Vidisha 10 5 5 6 3 3 4 2 2 Vidisha 4 2 2 4 2 2 Bhopal District 278 135 143 278 135 143 HUl!ur 278 135 143 278 135 143 Bhopal (M.C) 278 135 143 _- 278 135 143 Sehore District 35,856 18,666 17.190 35,105 18,282 16,823 751 384 367 Sehore 4 3 4 3 Sehore ( U.A.) 4 1 3 4 3 Ashta 12,208 6,285 5,923 11,486 5,918 5,570 722 369 353 Jawar(M) 150 78 72 150 78 72 Ashta (U.A.) 572 291 281 572 291 281 Ichhawar 23,626 12,370 11.256 23.601 12,356 11,245 25 14 11 Ichhawar (M) 25 14 11 25 14 11 Nasrullaganj 1 1 1 Budni 17 10 7 17 10 7 Raisen District 375 212 164 372 210 162 4 2 2 Raisen 370 209 161 366 207 159 4 2 2 Raisen(M) 4 2 2 4 2 2 Goharganj 6 3 3 6 3 3 Betul District 14 8 6 10 5 5 4 3 Bhainsdehi 6 4 4 6 4 4 Shahpur 2 1 2 Mults! 4 3 4 3 Multai (UA) 4 3 4 3 1 Hoshangabad Dis:rict 2i 10 11 4 3 17 9 8 Harda 5 2 :3 2 Harda (NM) 5 2 3 2 3

314 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF nfE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------_._---_ ... ----_-_------_"------*------Statel District' Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Ma!es Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Seoni Malw

315 C-7 PART Alii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Tolal Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Fe'males 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Durg-Bhilainagar (U,A,) 21 11 10 21 11 10 Nawagarh 2 3 5 2 3 Durg 21 11 10 21 11 10 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-l) 21 11 10 21 11 10 Bhilainagar 15 8 7 15 8 7 Kohka 6 3 3 6 3 3 Raipur District 25 13 12 9 6 3 16 7 9 Kasdol 2 1 2 1 Saraipali 3 2 Raipur 5 8 3 5 Raipur (UA) 3 5 8 3 5 Mahasamuncl 6 3 4 3 5 3 2 Mahasamuncl(M) 2 5 3 2 Dhamlari 2 3 1 2 Dhamtari(M) 2 3 2 Bastar District 11 5 6 9 4 5 2 Kondagaon 4 2 2 4 2 2 Jagdalpur 4 2 2 2 2 Jagdalpur (U.A.) 2 1 1 2 Konta 2 3 2

26. Marwari Madhya Pradesh 57,104 29,767 27,337 31,290 16,306 14,984 25,814 13,461 12,353 Morena District 62 32 30 1 61 31 30 Kailaras 55 28 27 55 28 27 Kailaras (M) 55 28 27 55 28 27 Sheopur 7 4 3 6 3 3 Badoda(M) 6 3 3 6 3 3 Gwalior District 1,049 570 479 915 493 422 134 77 57 Gird 911 488 423 815 436 379 96 52 44 Gwalior(U .A.) 96 52 44 96 52 44 (A) Gwalior (M.C.) 96 52 44 96 52 44 Pichhore 38 25 13 38 25 13 Tekanpur (N.M) 30 21 9 30 21 9 Dabra (M) 4 4 8 4 4 Bhitarwar 100 57 43 100 57 43 Datia District 23 14 9 17 10 I 6 4 2 Seondha 17 10 7 17 10 Datia 6 4 2 6 4 2 Datia (M) 6 4 2 6 4 2 Shivpuri District 378 215 163 275 156 119 103 59 44 Pohri 197 116 81 197 116 81 Shivpuri 54 29 25 52 27 25 2 2 Shivpuri (M) 2 2 2 2 Karers 11 7 4 11 7 Kolaras 116 63 53 15 6 101 57 44 Badarwas (M) 101 57 44 101 57 44 Guna District 208 103 105 200 97 103 , 8 6 2

316 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCtfEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS· 1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban Statei District! Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chanderi 21 11 10 21 11 10 Guna 16 9 7 13 7 6 3 Guna (M) 3 2 3 2 Ashok nagar 4 3 4 3 Raghogarh 5 4 5 4 Vijaypur (N.M.) 5 4 '5 4 Mungaoli 162 76 86 \62 7S as Tikamgarh District 65 27 38 43 19 24 22 14 Baldeogarh 23 9 14 16 8 8 7 6 Baldeogarh (M) 7 6 7 6 Tikamgarh 42 18 24 27 11 16. 15 7 6 Tikamgarh (M) 15 7 8 15 a Chhatarpur District 65 28 37 11 4 7 54 24 30 Laundi 5 3 2 5 2 Laundi (M) 5 3 2 5 3 2 Nowgong 49 21 28 49 21 28 Nowgong (M) 49 21 28 49 21 28 Chhatarpur 11 4 7 11 4 7 Panna District 69 36 33 69 36 33 Gunnor 53 26 27 53 26 27 Shahnagar 16 10 6 16 10 6 Sagar District 124 88 36 103 76 27 21 12 9 Khurai 51 28 23 51 28 23 Sagar 30 17 13 9 5 4 21 12 9 Sagar (U.A) 21 12 9 21 12 9 (Ai Sagar 9 5 4 9 5 4 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 12 7 5 12 7 5 Deori 43 43 43 43 Damoh District 151 79 72 97 54 43 54 25 29 Batiagarh 54 31 23 54 ·31 23 Patharia 34 18 16 34 18 16 Damoh 9 5 4 9 5 4 Tendukheda 54 25 29 54 25 29 Temlukheda (M) 54 25 29 54 25 29 Satna District 145 80 65 8 5 3 137 75 62 Raghurajnagar 137 75 62 137 75 62 Satna (UA) 137 75 62 137 75 62 Maihar 8 5 3 8 5 3 Rewa District 62 27 35 4 2 2 58 25 33 Sirmour 21 11 10 21 11 10 Sirmour(M) 21 11 10 21 11 10 Huzur 41 16 25 4 2 2 37 14 23 Govindgarh (M) 37 14 23 37 14 23 Shahdol District 450 229 221 139 67 72 311 162 149 Beohari 59 32 27 44 22 22 15 to 5 Khand (M) 15 10 5 15 10 5 Bandhogarh B 3 5 e 3 5 Umaria (M) B 3 5 e 3 5

317 C-1 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Males Females 2 3 4 5 6 7 8 10

Sohagpur 354 177 177 83 36 45 271 139 132 Pali (UA) 24 9 15 24 9 15 Shahdol (U.A.) 29 15 14 29 15 14 Bumar-Dhanpuri (U.A.) 33 18 15 33 18 15 (A) Bumar (M) 218 115 103 218 115 103 (B)Ohanpuri-Nargada H.Dafai (M) 9 6 3 9 6 3 (e) Amlai (N.M.) 176 91 85 176 91 85 Kotma 5 3 2 5 3 2 Kotma(M) 3 2 5 3 2 Anuppur 15 9 6 3 2 12 7 5 Bangawan (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Jaithari (1.1) 7 4 3 7 4 3 Pushparajgarh 9 5 4 9 5 4 Sidhi District 12 5 7 2 lCl 4 6 Chitrangi 2 2 Singrauli 10 4 6 10 4 6 Morwa (N.M.) 7 3 4 7 3 4 Baidhan (N.M.) 3 1 2 3 1 2 Mandsaur District 2,945 1,510 1,435 2,634 1,343 1.291 311 167 144 Jawad 444 222 222 384 190 194 60 32 28 Singoli (M) 9 3 6 9 3 6 Ratangarh (1.1) 1 , Diken (M) 10 4 6 10 4 6 Jawad (M) 40 24 16 40 24 16 Neemuch 167 89 78 23 12 144 77 67 Neemuch (UA) 135 71 64 135 71 64 Jiran (1.1) 9 6 3 9 6 Manasa 1,172 598 574 1,171 5;'8 573 1 Manasa (M) Bhanpura 690 361 329 690 . 361 329 Malhargarh 109 54 55 109 54 55 Garoth 91 47 44 83 42 41 8 5 Garoth (UA) 8 5 3 8 5 Mandsaur 223 112 III 165 82 83 58 30 28 Mandsaur (M) 56 30 28 58 30 28 Silamau 49 27 22 9 4 5 40 23 ,7 Silamau (M) 40 23 17 40 23 17 Ratlam District 1,321 696 625 1,156 612 544 165 84 81 Jaora 825 433 392 797 419 378 28 14 14 Jaora (UA) 14 7 7 '4 7 7 Piploda (M) 14 7 7 14 7 Alol 319 170 149 295 157 138 24 13 11 Alol(M) 24 13 11 24 13 II Bajna 1 1 Ratlam 176 93 83 63 36 27 113 57 56 Ratlam (U.A) 113 57 56 113 57 56 (A) Ratlam (M.C) 75 39 36 75 39 36 (6) Ratlam Rly Colony (N.M) 38 18 20 38 16 20

318 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED INSCHEQULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSII$ AND TOWNS· 1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ujjain District 1.137 626 511 518 292 226 619 334 285 Khacharod 540 297 243 68 43 25 472 254 218 Nagda (M) 472 254 21B 472 254 218 Mahidpur 133 77 56 133 77 56 Ghatiya 2 2 2 2 Tarana 106 53 53 106 53 53 Ujjain 129 70 59 31 15 16 98 55 43 Ujjaln (U.A.) 98 55 43 98 55 43· 8adnagar 227 127 100 178 102 76 49 25 24 Badnagar (U.A.) 49 25 24 49 25 24 Shajapur District 619 325 294 374 202 172 245 123 122 Susner 84 45 39 84 45 39 NalKheda 54 22 32 12 8 4 42 14 28 Nafkheda (M) 10 2 8 10 2 8 8adagaon (M) 32 12 20 32 12 20 8adod 22 13 9 22 13 9 Agar 60 36 24 11 11 49 25 24 Agar(M) '17 10 17 10 7 Kanacl(M) 32 15 17 32 15 17 Shajapur 157 79 78 128 60 68 29 19 '10 Shajapur (M) 7 3 4 7 3 4 Maksi (M) 22 16 S 22 16 6 Shujalpur 186 104 82 61 39 22 125 65 60 Shujalpur (M) 125 65 80 125 65 60 Kalapipal 56 26 30 56 26 30 Dewas District 1.937 1.015 922 1.697 901 795 240 114 126 Tonk Khurd 61 26 35 61 26 35 Sonkatch 41 18 23 41 18 23 Sonkatch (M) 41 18 23 41 18 23 Dewas 301 158 143 241 128 60 3C 30' Dewas(M.C) 60 30 30 60 30 30 Kannod 8 8 8 B Bagli '175 398 377 640 335 305 135 63 .72 Hatpiplaya (M) 134 63 71 134 63 71 Bagli (M) 1 1 Khategaoll 751 415 336 747 412 335 4 3 Khategaon (M) 4 3 4 3 1 Jhabua District 102 61 41 19 13 6 8:3 48 35 Thandla 7 5 2 7 2 Thandla(M) 7 5 2 7 5 2 Meghnagar 15 10 5 15 10 Jhabua 17 11 6 17 11 6 Jhabua (M) 17 11 6 17 11 6 Alirajpur 63 35 28 4 59 32 27 Ali,rajpur(M) 59 32 27 59 32 27 Dhar District 3.312 1,76Q 1.552 2,892 1,528 1.364 420 232 168 Badnawar 55 35 20 55 35 20 Sardarpur 184 107 n 184 107 77

319 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER tONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Stale! DistricV Tehsil! ToWn Persons Males Females Persons Males Females PerS0il5 Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dhar 575 328 247. 458 257 201 117 71 46 Dhar(M) 18 12 6 18 12 6 pithampur(N.M} 99 59 40 99 59 40 Gandhwani 10 6 4 10 6 4 Kukshi 607 317 290 M3 314 289 4 Kukshi (M) 4 1 4 3 1 Manawar 1,235 613 622 1,132 562 570 103 51 52 Manawar (M) . 103 51 52 103 51 52 Dharampuri 646 354 292 450 247 20:) 196 107 89 Dhamnod(M) 194 105 69 194 105 89 Dharampuri(M) 2 2 2 2 Indore District 1.480 774 706 287 155 132 1,193 619 574 Depalpur Belma (M) .1 Sawer 22 11 11 22 11 11 Indore 1,418 742 676 256 140 116 1,162 602 560 Rau (M) 9 5 4 9 5 4 Indore (U.A.) 1,153 597 556 1,153 597 556 Mhow 39 21 18 9 4 30 17 13 Mhow cantt (UA) 30 17 13 30 17 13 West Nimar District 7,030 3,602 3,428 5,092 2,612 2,480 1.938 9110 948 Barwaha 641 338 303 135 66 69 506 272 234 Barwaha (UA) 292 156 136 292 156 136 Sanawad (M) 214 116 98 214 116 98 Maheshwar 81 46 35 64 37 27 ' 17· 9 . 9 Maheshwar (N.M.) 17 9 8 17 Kasrawad 486 259 227 481 256 225 5 3 Kasrawad (M) 5 3 2 2 Barwani 294 155 139 273 144 129 21 11 10 Barwani (M) 21 11 10 21 11 10 Thikri 1,367 673 694 1,319 651 668 48 22 26 Anjad (M) 48 22 ~26 48 22 26 Rajpur 1,870 940 830 1,717 863 854 153 77 76 Rajpur(M) 153 77 76 153 77 76 Segaon 77 39 38 77 39 38 Bhikangaon 237 130 107 156 89 67 81 41 40 Bhikangaon (M) 81 41 40 81 41 40 Khargone 174 87 67 64 32 32 110 55 55 Gogaon (N.M.) 73 35 38 73 35 38 Khargone (M) 37 20 17 37 20 17 Pansemal 668 345 323 207 115 92 461 230 231 Pansemal (M) 109 57 52 109 57 52 Khetia (M) 352 173 179 352 173 179 Sendhawa 1,061 548 513 525 278 247 536 270 266 Sendhwa (M) 536 270 266 536 270 266 Bhagwanpura 9 5 4 9 5 Jhiranya 65 37 28 65 37 28 East Nimar (KhandW

320 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEPULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STAT~, DISTRICTS, TEHSILSAND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban _.. _------_ .... _.. _------~,,__------Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females .•.Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 567 8 g. 10

Harsud 690 365 325 690 365 325 Khandwa 1,198 611 587 329 165 164 869 446 423 Khandwa (M.C) 869 446 423 869 446 423 Pandhana 69 36 33 66 34 32 3 2 1 Pandhana (M) 3 2 3 2 Burhanpur 1,378 739 639 411 236 175 967 503 464 Nepanagar (N.M) 23 14 9 23 14 9 Burhanpur (M.C) 944 489 455 944 489 455 Rajgarh District 152 83 69 39 21 18 113 62 51 Jirapur 8 5 3 8 5 3 Jirapur (M) 8 5 3 8 5 3 Khilchipur 5 3 2 5 3 2 Biaora 34 20 14 26 15 11 8 5 3 Biaora (M) 8 5 3 8 5 3 Sarangpur 69 33 36 69 33 36 Sarangpur (M) 69 33 36 69 33 36 Narsingarh 36 22 14 5 28 19 9 Narsingarh (M) 18 14 4 18 14 4 Boda (M) 10 5 5 10 5 5 Vidisha District 490 252 238 427 217 210 63 35 28 Sirbnj 431 221 210 427 217 210 4 4 Sironj(M) 4 4 4 4 Kurwai 58 31 27 58 31 27 Kurwai (M) 58 31 27 58 31 27 Vidisha 1 Vidisha (M) Bhopal District 333 189 144 7 4 3 326 185 141 Huzur 333 189 144 7 4 3 326 185 141 Bhopal (M.C) 326 185 141 326 185 141 Sehore District 96 61 35 37 25 12 59 36 23 Sehore 44 24 20 14 12 2 30 12 18 Sehore ( U .A.) 30 12 18 30 12 18 Ashia 21 13 8 11 8 3 10 5 5 Ashta (Uk) 10 5 5 10 5 5 Ichhawar 12 5 7 12 7 Budni 19 19 19 19 ,. Budni (M) 19 19 19 19 Raisen District 309 169 140 294 164 130 15 5 10 Raisen 15 5 10 15 5 10 ~aisen(M) 15 10 15 5 10 Gairatganj 28 18 10 28 18 10 Begamganj Goharganj 265 145 120 265 145 120 Betul District 99 56 43 3 2 1 96 54 42 Bhainsdehi 3 2 2 Betul 78 45 33 78 45 33 Sami (U.A.) 31 17 14 31 17 14 Betul (U.A.) 47 28 19 47 28 19

321 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 language! Mother Tongue,' Total Rural Urban

Statel DistricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Multai 18 9 9 18 9 9: Multai (U.A.) 18 9 9 18 9 9 Hoshangabad District 1.838 956 882 1.633 850 783 205 106 99 Khirkiya 74 39 35 13 9 4 61 30 31 Khirkiya (M) 61 30 31 61 30 31 Harda 1.292 676 616 1.191 617 574 101 59 42 Harda (N.M.) 101 59 42 101 59 42 Timarni 56 31 25 56 31 25 secni Malwa 374 193 .181 373 193 180 Secni Malwa (M) 1 lIarsi 37 16 21 37 16 21 Ordnance Factory Itnrsi(NM) Ilarsi (U.A) 36 16 20 36 16 20 (A)ltarsi 36 16 20 36 16 20 HoshaFlgabad 4 1 3 4 3 Hoshangabad (M) 4 4 3 Piparia Piparia (M) J Jabalpur District 502 294 208 74 37 37 428 257 171 Murwara 237 116 121 38 19 19 199 97 102 Murwara (Katoi )(M.C.) 199 97 102 199 97 102 Sihora 34 17 17 34 17 17 Patan 2 1 2 Jabalpur 229 160 69 229 160 69 Jabalpur (U.A.j 229 160 69 229 160 69 (A) Jabalpur 118 67 51 118 67 51 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 105 91 14 105 91 14 (C) Khamaria 6 2 4 6 2 4

Narsimhapur District 5~1 289 252 540 289 251 Gadarwara 540 289 251 540 289 251 Kareli Kareli (M) Mandla District 179 88 91 168 84 84 11 4 7 Dindori 151 76 75 151 76 75 Mandla 17 6 9 17 8 9 Nainpur 11 4 7 11 4 7 Nainpur (M) 11 4 7 11 4 7 Chhindwara District 228 113 115 62 29 33 166 84 82 Jamai 2 3 5 2 3 Jamai (M) 2 3 5 2 3 Parasia 33 19 14 4 4 29 15 14 Chikhli kalan-Parasia (U.A) 29 15 14 29 15 14 (C) Chanda meta Butaria (M) 2 2 (G) Dangar Parasia (M) 27 ·14 13 27 14 13 Chhindwara 74 37 37 74 37 37 Chhindwara (U.A.) 74 ·37 37 74 37 37 Sausar 111 52 59 58 25 33 53 27 26 Sausar (M) 53 27 26 53 27 26

322 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHE.R TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCfiEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban State! Districtl TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pandhurna 5 3 2 5 3 Pandhurna (M) 5 3 2 5 3 Seoni District 9 4 5 6 3 3 3 2 Seani 4 2 2 3 2 Seoni(M) 3 1 2 3 2 Barghat 5 2 3 5 2 3 Balaghat District 448 229 219 337 173 164 111 56 55 Katang; 5 2 3 5 2 3 Waraseoni 21 10 11 13 5 8 8 5 WaraSeoni(M) 6 5 3 8 Balaghat 236 121 117 135 70 65 103 51 52 Balaghat (UA) 103 51 52 103 51 52 Baihar 101 50 51 101 50 51 Lanji 83 46 37 83 46 37 Surguja District 3,455 1,750 1,705 2,980 1,500 1,480 475 250 225 Bharatpur 1,964 975 989 1,964 975 S89 Pal 2 1 2 Ramanuj ganj (M) 2 2 Wadrafnagar 17 8 9 17 8 9 Pratappur 122 62 60 122 62 60 Baikunthpur 58 28 30 10 2 8 48 26 22 Charcha (N.M) 27 14 13 27 14 13 West Chirmiri (N.M) 21 12 9 21 12 9 $amri 10 7 3 10 7 3 Manendragam 94 53 41 13 7 6 81 46 35 Manendra gam (M) 38 21 17 38 21 17 Khonga pani (N.M) <4 1 3 4 3 Jhagrakhand (M) 7 4 3 7 4 3 Kurasia (U.A.) 32 20 12 32 20 12 Kurasia (N.M.) . 16 12 4 16 12 4 (C) Gelha Pani (N.M) 6 3 3 6 3 3 (D) Doman Hill Colliery (N.M) 3 2 3 2 (E) Chirmiri 7 4 3 7 4 3 Surajpur 59 35 24 24 14 10 35 21 14 Surajpur (M) 35 21 14 35 21 14 Ambikapur 647 337 310 338 181 157 309 158 153 Ambikapur (U.A) 309 156 153 309 158 153 Lundra 35 19 16 35 19 16 Sitapur 447 225 222 447 225 222 Bilaspur District 4,470 2,325 2,145 1,163 591 572 . 3,307 1,734 1,573 Pendra Road 382 197 185 299 153 146 83 44 39 Gaurella (UA) 5 4 5 4 1 Pendra (UA) 78 40 38 78 40 38 Pandaria :3 1 2 3 2 Pandaria (M) 3 2 3 1 2 Lonni 258 121 137 188 83 105 70 38 32 Lorm.i (M) 70 38 32 70 36 32 Kota 21 10 11 4 3 17 7 10

323

42-2 RGiINDf2003 C~7 PART A(iI): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONdUES (GROUPEO UNDER EACH OF THE' LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE ViiI) WITH 10,000 OR MORE SI'EAKERS AT INDIA LEVEL StATE, DISTRICTS, TEHSn .. S AND TowNs .. 1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ,.,..--,;___ State! District! TehsiVTown Persons Males Females Persons Males' . Females. ,Pe(Sons, , Males .,Fem,ales ,.2., . :3 4 5 .6 J 8 .9 10

Ratanpur (M) 13 7 6 7 Kota (U.A.) 4 3 4 Katghora 561 291 270 269 145 124 292 146 146 Katghora (M) 191 91 99 191 92 99 Jail (N.M.) Gajra (N.M.) 55 33 22 55 33 22 Mongra (N.M.) 46 21 25 46 21 25 Korba 1,018 551 467 162 85 77 B56 486 390 Korba (N.M.) 856 466 390 858 456 390 Mungeli 63 29 34 6 3 3 57 26 31 mungeli (U.A.) 57 26 31 57 26 31 Takhatpur (M) 3 2 3 2 Bilaspur 256 135 121 39 20 19 217 115 102 Bilaspur (U,A) 217 115 102 217 115 102 Bllaspur 217 115 102 217 115 102 Janjgir 790 401 369 54 28 26 736 373 363 Baloda (M) 6 3 6 3 3 Naila Janjgir (M) 428 215 213 428 215 213 Akallara (M) 237 121 116 237 121 116 Shivri narayan (M) 65 34 31 65 34 31 Champa 153 85 66 36 16 20 117 69 48 Champa (M) 117 69 48 117 69 48 Sakti 716 374 342 29 13 16 687 361 326 Sak!i (M) [>41 283 256 541 283 256 Naya Baradwar (M) 146 78 68 146 78 68 Bilha 169 B7 82 169 87 82 Bodri(M) 17 9 8 17 9 8 Bllha (M) 152 78 74 152 78 14 Pamgarh 8 5 3 8 5 3 Oabhra 69 37 32 69 37 32 Raigarh District 6,103 3.144 2.959 1,618 825 793 4.485 2.319 2.166 Bageecha 520 274 246 520 274 246 Jashpur 66 41 25 25 17 8 41 24 17 Jashpur nagar (M) 41 24 17 41 24 17 Kunkuri 170 85 85 170 85 85 Pathalgaon 502 255 ' 247 122 55 67 380 200 180 Pathalgaon (M) 380 200 180 380 200 180 Udaipur (Oharamjaigarh) 299 149 150 250 124 126 49 25 24 Dharamjaigarh (M) 49 25 24 49 25 24 Gharghoda 440 220 220 237 116 121 203 104 99 Gharghoda (M) 203 104 99 203 104 99 Raigarh 2,874 1,486 1,388 68 42 26 2.806 1,444 1,362 Raigarh (U.A.) 2,806 1.444 1.362 2,806 1.444 1.362 Kharsia 1,029 534 495 24 12 12 1.005 522 463 Kharsi~ (U.A.) 1,005 522 483 1.005 522 463 Sarangarh 203 100 103 202 100 102 Sarangarh (U.A) 1 1 Rajnandgaon District 1,364 696 688 659 334 325 725 362 363

324 ~.• 7 PARr A(II): DISTRIB~'~NQF T~E M()TH~~ TON,GUES (GROUPED ~NDER ~CH OF THE LAN~UAGES SPECfFIED~ SCHEPULE VIII) WITH 10,000 OR MoRE SPEAf(ERS, AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS, T~SILS AND TOWNS -1991 Language,' Mother Tongue! Tolal Rural Urban ------,------, State! District! Tehsil! Town Persons Maies Females Persons Males Females Persons Males Females . 1 2 3 4 '5 6 7 & 11}

Kawardha 251 130 121 219 110 109 32 20 12 Kawardha (11.1) 32 20 12 32 20 12 Chhuikhadan 260 127 133 229 114 115 31 13 18 Gandai (M) 24 8 16 24 8 16 Chhuikhadan (M) 7 5 2 7 5 2 Khairagarh 61 42 39 50 23 27 31 19 12 Khairagarh (M) 31 19 12 31 19 12 Dongargarh 68 39 29 44 27 17 24 12 12 Dongargarh (M) 24 12 12 24 12 12 Rajnandgaon 5S2 277 285 25 16 9 537 261 276 Rajnandgaon (M.C.) 537 2S1 276 537 261 276 Dongargaon 90 45 45 49 23 26 41 22 19 Dongargaon (M) 41 22 19 41 22 19 Mohla 36 18 18 36 18 18 Ambagarh 36 18 18 7 3 4 29 15 14 Ambagarh Chowl\i (M) 29 15 14 29 15 14 Ourg Di&trict 2,824 1,471 1,353 649 324 325 2,175 1,147 1.028 Durg-Bhilainagar (U,A.) 1.605 850 755 1,605 850 755 Nawagarh 53 22 31 53 22 31 Bemelara 84 41 43 2 1 82 40 42 Bemetara (M) 82 40 42 82 40 42 Saja 83 45 38 22 12 10 61 33 28 Khamharia (M) 61 33 28 61 33 28 Berta 44 18 26 44 18 26 Dhamdha 200 109 91 64 38 26 136 71 65 Dhamdha (M) 10 4 6 10 4 8 Ahiwara (M) 91 46 45 91 46 45 Kumhan (N,M) 35 21 14 35 21 14 Durg 1,540 816 724 18 13 5 1,522 803 719 Sirsa Khurd (N.M) 2 1 2 Dundera (N.M.) Durg-Bhilalnagar (U.A.)(part-l) -1,520 802 716 1.520 802 718 (A) Durg 497 265 232 497 265 232 (B) Bhllainagar 786 404 382 786 404 382 (e) Kohka 165 93 72 185 93 72 (O)Chhaoni (N.M.) 67 38 29 87 3B 29 IF) Jamul (N.M.) 5 2 3 5 2 3 Patan 108 62 46 23 14 9 85 48 37 Durg-Bhilainagar (UA) (part-II) 85 48 37 18 11 7 87 67 SO (El Charoda 18 11 7 18 11 7 (G) Bhilai Kalan (N.M,) 67 37 30 67 37 SO Gunderdehi 228 109 119 228 109 119 Dondijohara 52 23 29 52 23 29 Sanjan balod 355 190 165 66 38 28 289 152 137 Balod (M) 176 91 85 178 91 85 Rajhara Jharan Dalll (N.M) 113 61 52 113 61 52 Gurur 77 36 41 77 38 41 Raipur District 4,865 2,505 2,360 713 373 340 4.152 2.132 2,020

325 C-7 PART A(Ii): DISTRIBUTION QF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SP~AKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Simga 8 5 3 7 4 Simga(M) 7 4 3 7 4 . 3 Bhatapara 105 59 46 105 59 46 Bhatapara(M) 105 59 46 105 59 46 Baloda Bazar 101 52 49 54 27 21 47 25 22 Baloda Bazar(M) 47 25 22 47 25 22 Kasdol 16 6 10 16 6 10 Bilaigarh 67 34 33 67 34 33 Saraipali 571 290 281 177 87 90 394 203 191 Sarai pali(M) 394 203 191 394 203 191 Raipur 2,756 1,432 1,324 144 85 59 2,612 1,347 1,265 Arang(M) 64 36 28 64 36 28 Gobranawa para(M) 115 59 56 115 59 56 Raipur (U.A.) 2,433 1,252 1.181 2.433 1,252 1.181 Mahasamund 469 248 221 117 59 58 352 189 163 Pithora(M) 136 74 62 136 74 62 Mahasamund(M) 126 67 59 126 67 59 Bagbahara (M) 90 48 42 90 48 42 Rajim 5 1 4 4 Kurud 128 60 68 38 19 19 90 41 49 KUlud (M) 90 41 49 90 41 49 Dhamlari 422 209 213 422 209 213 Dharnlari(M) 422 209 213 .422 209 213 Bindranawagarh (Gariaband) 24 12 12 24 f2 12 Nagri 63 37 26 63 37 26 Deobhog 7 5 2 7 2 Tilda 123 55 68 123 55 68 Tilda newnl(M) 123 55 58 123 55 68 Bastar District 2.698 1.440 1,258 1.832 982 850 866 458 408 Charama 27 15 12 27 15 12 Bhanupratappur 209 109 100 209 109 100 Kanker 70 31 33 7 3 4 63 34 29 Kanker(UA) 63 ~4 29 63 34 29 Anlagarh 11 6 11 6 Keshkal 103 49 54 103 49 54 Pakhanjur 24 11 13 24 11 13 Narayanpur 241 13.4 107 241 134 107 Kondagaon 533 280 253 155 80 76 377 200 177 Kondagaon (M) 377 200 177 377 200 177 Jagdalpur 669 347 342 270 126 142 419 219 200 Jagdalpur (U.A.) 419 219 200 419 219 200 Bhopal pattnam (Matdand) 5 3 2 5 2 Bijapur 31 19 12 31 19 12 Dantewara 373 207 166 366 202 164 7 2 Bade Bacheli (N.M.) 4 1 4 Kirandul (N.M.) 3 Konla 382 223 159 382 223 159

326 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRIOTS, TEHSIJ-S AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

27. Mewari Madhya Pradesh 29,352 14,892 14,460 28,881 14,&80 14,201 471 212 259 Shahctol District 21 8 13 21 8 13 Bandhogarh 21 8 13 21 8 13 Sidhi District 10 4 6 10 4 6 Singrauli 10 4 6 10 4 6 Mandsaur District 27,720 14,067 13,653 27,309 13,888 13,421 411 179 232 Jawad 27,299 13,871 13,428 27,056 13,757 13,299 243 1104 129 Sing ali (M) 233 109 124 233 109 124 Jawad (M) 10 5 5 10 5 5 Neemuch 165 72 93 24 13 11 141 59 82 Neemuch (U.A) 96 50 46 96 50 46 Jiran (M) 45 9 36 45 9 36 Manasa 52 21 31 44 21 23 8 Manasa (M) 8 8 Bhanpura 27 10 17 20 9 11 7 6 Bhanpura (M) 7 1 6 7 6 Malhargarh 75 34 41 75 34 41 Garoth 13 9 4 13 9 4 Mandsaur SO 46 34 72 43 29 8 3 5 Mandsaur (M) 8 3 5 3 5 Sitamau 4 2 3 4 2 Sitamau (M) 4 2 2 4 2 2 Ratlam District 55 35 20 28 19 9 27 16 11 Jaara 32 19 13 8 24 14 10 Jaora (U.A.) 24 14 10 24 14 10 Alot 5 4 4 Bajna 4 3 4 3 Ratlam 14 12 2 11 10 3 2 Ratlam (U.A) 2 3 2 1 (A) Ratlam (M.e) 3 2 Ujjain District 23 12 11 23 12 11 Badnagar 23 12 11 23 12 11 Shajapur District 24 13 11 24 13 11 Agar 24 13 11 24 13 11 Jhabua District 81 42 39 80 41 39 Thandla 1 1 1 Meghnagar 69 35 34 69 35 34 Jebat 10 10 5 Alirajpur Alirajpur(M) 1 Dhar District 31 29 2 30 28 2 Badnawar 3 3 Dhar 23 23 22 22 Pithampur Gandhwani 3 2 Indore D,stnct 17 11 6 6 2 9 5 4 Sawer 4

327 C-1 PART 'A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE; DrSTRICTS, TEHSILSAND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------...... _-----_ ...... -...... ---.. ,.., --...... _...... ----_ .. ,---.,------... ------.. _.. - ...... ------.... -.... -..... ------.... - Statel DistrictJ Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1, 2 3 4 5 6 7 6 9 10

Indore 13 8 4 3 9 4 Indore (U.A.) 9 5 4 9 4 West Nimar District 9 3 6 7 3 4 2 2 Barwaha 9 3 6 7 3 4 :2 2 Sanawad (M) 2 2 2 2 Ea&t Nimar (Khandwa) District 7 5 2 6 5 Burhanpur 7 5 2 6 Nepanagar (N.M) 1 Bhopal District 4 3 2 Huzur 4 3 2 Bhopal (M.C) 3 2 :) 2 Betul District 3 3 3 3 Betul 3 3 3 3 Sami(U.A.1 3 ·3 3 3 Seanl District 388 188 200 388 188 200 Seoni 388 188 200 388 188 200 Balaghat District 946 465 481 946 465 481 Balaghat 946 465 481 946 465 481 Balaghat 946 465 481 946 465 481 Durg District 6 2 4 6 2 4 Durg-Bhilainagar (U.A.) 6 2 4 6 2 4 Durg 6 2 4 6 2 4 Durg-Bhilai nagar (U.A.)(part-l) 6 2 4 6 2 4 Durg 6 2 4 6 2 4 Raipur District 7 4 3 7 4 3 Raipur 7 4 3 7 4 3 Raipur (U.A.) 7 4 3 7 4 3

28. Mewati Madhya Pradesh 924 481- 443 881 459 422 43 22 21 Mandsaur District 96 45 51 61 40 41 15 5 10 Malhargam 15 5 10 15 5 10 Malhargarh (M) 15 5 10 15 5 10 Mandsaur 81 40 .- 41 81 40 41 Ratlam District 20 13 7 20 13 7 Ratlam 20 13 7 20 13 7 RaUam(U.A) 20 13 7 20 13 7 (AI Ratlam (M.C) 20 13 7 20 13 7 Shajapur District 529 272 257 529 272 257 Kalapipal 529 272 257 529 272 257 Bhopat District 6 4 4 8 4 4 Huzur 8 4 4 8 4 4 Bhopal (M.C) 8 4 4 8 4 4 Raisen District 271 147 124 271 147 124 Raisen 271 147 124 271 147 124

21. Nagpllril Madhya Pradesh 750 356 394 730 345 385 20 11 9 Mandsaur District

328 C~7PARTA(ii): OISTRIE:5UTlON OF THE MOTHeR TONCiues (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECifiED IN'SCHEDliLE VIII) WIT~ 10,000 OR MORE SPEAKERS AT fJlioIA LEVEL STATE; QISTRICTS, TE:HSilS ANOTOWNS·1991 . Languagel Mother Tongue) Total Rural Urban' ------_._-_ State! Oistric\f Teh'Sjll Town P!,!rsons Males.. . Females. PI[!~ons Mal!,!s . .Feni!l:les Persons . Males . Femaifts .2. 3. ~ 5 .6 7. 8. 9 10

Neemuch Neemuch ',l' A 'J Surguja District 301 311 606 296 310 5 Sam.i 589 274 295 569 274 295 SuraJPur 10 2 3 6 5 Surajpur (lvl! 6 6 5 Ambrkapu r 31 IS 3, 18 '/3 Sitapur 2 2 Bilaspur Dist,ict 2 3 2 Pendra Road 3 2 Ralgarh District 101 39 62 88 34 54 13 5 B Bageecha 4 2 2 2 2 Kunkuri 30 10 20 30 10 20 Udaipur (DliaramlaiJarh) 1 Gharghoda 2 2 Raigarh 13 13 8 Raigarh (U.A \ 13 13 B Sarangarh 51 21 30 51 21 30 Raipur District 25 12 13 25 12 13 Bilaigarh 2 6 B 2 5 Saraipali 17 10 7 17 10 7 Bastar District 8 7 7 Jagdalpur 8 7 B 7

30. Nimadi· Madhya Pradesh 1,416,285 726.315 689,910 1.313.019 612.600 640,479 103.206 53.775 49.431 Chhatarpur District 39 21 18 39 21 18 Sljawar 39 21 18 39 21 18 Satna District 8 4 4 5 2 3 3 2 Raghurajnagar 3 2 1 3 2 Satna (U.A.) 3 2 3 2 Amarpatan 3 5 2 3 Rewa District 4 3 4 3 1 Huzur '4 4 3 Rewa (M.G.) 4 3 4 3 Mandsaur District 189 95 94 138 67 71 Sl 28 23 Jawad 66 33 33 53 26 27 ·13 7 6 Diken (M) 3 2 3 2 Jawad (M) 10 5 5 10 5 ·5 Neemuch 10 5 5 2 2 8 5 3 Neemuch (U.A.) 5 3 8 3 Manasa 2i 16 11 22 13 9 5 3 2 Manasa (M) 5 3 2 5 3 2 Bhanpura 8 4 4 8 4 4 Malhargarh 24 11 13 24 11 13 Gareth Mandsaur 38 20 18 13 6 25 13 12 Mandsaur (M) 25 13 12 25 13 12

329 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER tONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VII') WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District! TehsiU Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 .' 2 :3. , 4 5 . . 6 7 8 9 10

Silamllu 15 6 9 15 6 9 Ratlam District 118 63 55 66 33 33 52 30 22 Jaora 43 24 19 18 8 10 25 16 9 Jaorll (UA) 25 16 9 25 16 9 Alot 20 11 9 20 11 9 Sailana 2 1 2 Sailana (U.A.) 2 2 Bajna 17 13 4 17 13 4 Ratlam 36 14 22 11 10 25 13 12 Ratlarn (U.A) 25 13 12 25 13 12 (A) Rallam (M.C) 25 13 12 25 13 12 Ujjain District 173 87 86 129 63 66 44 24 20 Khacharod 26 12 14 21 9 12 5 3 2 Khachrod (M) 4 2 2 4 2 2 Unhel (M) Mahidpur 2 ·2 2 2 Ghatiya 2 2 2 2 Ujjain 60 31 29 25 13 12 35 18 17 Unain (U.A.) 35 18 17 35 18 17 Badnagar 83 44 39 79 41 38 4 3 Badnagar (U.A.) 4 3 4 3 1 Shajapur District 125 66 59 110 59 51 15 7 8 Badod 6 3 3 5 2 3 1 Badod (M) 1 Agar 16 6 10 6 2 4 10 4 6 Agar (M) 10 4 6 10 4 e Shajapur 16 8 a 12 6 6 4 2 i Shajapur (M) 4 2 2 4 2 2 Shujalpur 83 47 36 83 47 36 'Salapipal 4 2 2 4 2 2 Dewas District 24,154 12,074 12,080 23,420 11,687 11,733 734 387 347 Tonk Khurd 11 7 4 11 7 4 Sonka1ch 19 9 ~ 10 13 7 6 6 2 4 Sonkatch (M) 6 2 4 6 2 4 Dewas 1,202 628 574 524 268 256 678 360 318 Dewas(M.C) 678 360 318 678 360 318 Bagli 22,845 11,407 11,438 22,795 11,382 11,413 50 25 25 Hlitpiplaya (M) 3 1 2 3 1 2 Karnawad (M) 22 11 11 22 11 11 Bagli (M) 25 13 12 25 13 12 Khategaon 77 23 54 77 23 54 Jhabua District 2.865 1,510 1,355 1,407 733 674 1,458 777 681 Petlawad 32 19 13 25 14 11 7 5 2 Bamnia (NA) 7 5 2 7 5 2 Meghnagar 22 10 12 22 10 12 Jhabua 31 17 14 18 10 8 13 7 6 Jhabua (M) 13 7 6 13 7 6 Bhabra 172 90 82 2 4 166 88 78

330 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1~~1 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

State1 DistricV Tehsili Town Persons Males Females PeYsons Males Females Persons Males Females 1· 2 4 5 6 7 , 8 9 10

Bhabra(UA) 166 68 78 166 88 .. ' 78. Jobat 146 73 73 138 69 69 8 4 .. ;"'-:,4" Jobal\M) 8 4 4 8 4r. ,",0' ,,4; Alirajpur 2,462 1.301 1,161 1,198 >628 570 1,264 673 . '!lin;

Alifajpur(M) 1,2:64 673 591 1,264 673 ! ",591;.' Dhar District 221,793 112,574 109,219 203,620 103,040 1'00,580 18,173 9,534. 8,639 : Badoawar 599 304 295 559 288 271 40 16 211 '. sadoawar(M) 40 16 24 40 16, '!~ sartlarpur 259 148 111 233 135 ,.," 98 26 13 ,·;,N·' Sardarpur-Rajgarh(M) 26 13 13 26 13 : ,,3, Dhar 4,471 2,365 2,106 3,398 1,724 1,674 1,073 641 432.

Dhar (M) 464 266 198 434 265., .Jg~. Pithampur(N,M,) 609 375 234 609 375 284, Gandhwani B,860 4,473 4,387 8,860 11,473 4,387

Kukshi 24,536 12,477 12,059 23,340 11,674 ... 11.466 1.196 603 ~9;l Bagh(N,M.) 106 54 52 106 54 52 Ku1c.shi(M) 1,090 549 541 1.090 549 ,,5.<11 Manawar 116,733 58,814 57,919 112.470 56,590 55,880 4,263 2,224 2,Q;19 Manawar(M) 4,263 2,224 2,039 4,263 ·2,224 4,039 Oharampuri 66,335 33.993 32,342 54,760 27,956 26,804 11,575 6,037:> ,,5.538 Ohamnod(M) 10,022 5,241 4,781 10,022 5,241 4.7~' Dharampuri(M) 1,553 .796 757 1,553 7~ .7f;7 Indore District 9,135 4,844 4,291 5,970 3,133 2,837 3,165 1,711 .1AM Oepalpur 9 3 6 9 6 " Sawer 706 366 340 700 364 336 6 .,2 ,)".4' Sawer(M) 6 2 4 6 2 '. ,4 Indore 8,145 4,333 3,812 5,017 2,639 2,378 3,128 1,694 , 1.434 Hatod (M) 63 30 33 63 30, . 33 Rau (M) 67 36 31 67 36 ;3.1 Indere (UA) 2,998 1,628 1,370 2,998 1,628 1.370 Mhow 275 142 133 244 127 117 31 15 16 Mhow cantt (U,A) 24 11 13 24 11 H Manpur(NA) 7 4 3 7 4 .3 West Nimar District 769.120 394,430 374,690 710.349 364,065 346,284 58,771 30,365 26.406 Barwaha 140,358 72,264 68,094 131,829 6i,777 84,052 8.529 4,487 . 4,04~ Barwaha (U.A.) 3,961 2,015 1,946 3.961 2,015 1.946 Sanawad (M) 4,568 2.472 2,096 4,568 2,472 2.096 Maheshwar 101,296 52,218 49,078 93,502 48,199 . 45,303 7,794 4,019 V7S Maheshwar (N,M.) 3,389 1,717 1,672 3.389 ,,717 ; , ,~72-

Mandleshwar (M) 4,405 2,302 2,103 4,405 2,302 2,1~3, Kasrawad 99,102 50,759 48,343 &U41 46.739 44.502 7,861 4,020 3,8041 Kasrawad (M) 7,861 4,020 3,841 7.861 4,020 3,8,41 Barwani 35,983 18,276 17,707 33.504 16,954 16.550 2,479 1,322 :.157 Barwani (M) 2,479 1,322 1.157 2,479 1,322 1.W,

Thikri 79,997 40,513 39,484 71.626 36 258 35.368 a.311 4.255. ,~,1,16 Anjad (M) 8,371 4,255 4,116 8,371 4,255 4,):1ll

Rajpur 60,236 30,607 29,431 51.568 8,670 4,422 . 4,~~8 Rajpur (M) B,670 4,422 4248 8,670 4,422 4,246

331

43-·-2 RGJiND!2003 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WlTH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INotA LEVEL STATE; DISTRICTS, TEHSll$ AND TOWNS· 1991 Language! Motlter Tonguel Total ._--_Rural.... __ ... __ . -_ ... _.. __Urban ... __ ._.-.:_ State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 8 7 8 9 10

Se9aon 24.321} 12,a33 12.096 24,329 12,233 12.096 Bhlkangaon 12.690 37.513 35,117 70,592 36.486 34.106 2,098 1.087 1.011 Bhlkangaon (M) 2.098 1.087 1,011 2,098 1,067 1,011 Khargone 118.423 60.142 57,481 10a,714 55,890 52,824 9.709 5,052 4,657 Gogaon (N.M.) 3.681 1.898 1,783 3,681 1,898 1,783 KIlargone (M) 8.028 3.154 2.874 6.028 3,154 2,874 Pansemal 4.250 2,250 2,000 3.365 1.780 1.585 885 470 415 Pansemal (M) 595 322 273 595 322 273 I

332 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS. TEHSllS AND TOWNS -1991 Language; Mother Tonguel Total Rural Urban ~-.. ------... ------.. --.. ------.. ---- _------_ .. ------_... _------.. ------Statel Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons· Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Betul 37 22 15 13 9 4 24 13 11 Sarni (U.A.) 6 3 3 6 3 3 Betul (UA) 17 9 e 17 9 6 Multai 6 3 3 6 3 3 Betul Bazar(M) 1 1 1 1 Multai 6 3 6 3 3 Multai (UA) 6 3 3 6 3 3 Hoshangabad District 894 488 406 365 195 170 529 293 236 Khirkiya 230 125 105 226 123 103 4 2 2 Khirkiya (M) 4 2 2 4 2 2 Harda 531 296 235 77 43 34 454 253 201 Harda (N.M.) 454 253 201 454 255 201 Timarni 33 10 23 28 9 19 5 4 Timarni (M) 5 4 5 1 4 Seoni District 23 14 9 20 11 9 3 3 Seoni Malwa (M) 3 3 3 3 Itarsi 35 21 14 35 21 14 Ranipura (TaY/anagar) (N.M.) 9 5 4 9 5 4 Itarsi (U.A) 26 16 10 26 16 10 (A)ltarsi 26 16 10 26 16 10 Hoshangabad 28 13 15 28 13 15 Hoshangabad (M) 28 13 15 28 13 15 Sohagpur 14 9 5 14 9 5 Jabalpur District 29 18 11 3 2 26 16 10 'Murwara 4 3 1 4 3 Murwara (Katni )(M.C.) 4 3 1 4 3 Sihora 2 2 Jaba\pur 23 14 9 22 13 9 Jabalpur (U.A.) 22 13 9 22 13 9 Jabalpur 22 13 9 22 13 9 Mandla District 3 2 3 2 Mandla 3 2 2 Surguja District 54 29 25 52 26 24 2 Bharatpur 4 2 2 4 2 2 Pal 1 1 1 Samri 22 11 11 22 11 11

Ambikapur 14 8 6 12 7 5 2 1,~ .. Ambikapur (U.A) 2 1 2 l' " 1 Sitapur 13 7 6 13 7 6 . Bilaspur District 63 36 27 7 4 3 56 32 24 Pandaria 1 Katghora 5 3 2 2 2 Mongra (N.M.) 2 1 2 f Korba 36 20 16 36 20 16 Korba (N,M.) 36 20 16 36 ~O 16 Mungeli 1 1 mungeli (U.A.) 1 Bilaspur 10 7 3 10 7 3

333 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES .(GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE; DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urban -----_...... _---- .... ---- - Statel Districti Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females ------Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bllaspur (U.A) 10 7 3 ~O 7 3 (A) Bilaspur 10 7 3 10 7 3 Sakti 7 4 3 7 4 3 Sakti (M) 1 4 3 7 4 3 Pamgarh 3 2 :.2 Ralgarh District 18 11 7 10 7 3 8 4 4 Bageecha 5 3 2 5 3 2 Kunkuri 4 3 4 3 Udaipur (Dharamjaigarh) Raigarh 8 4 4 8 4 4 Raigarh (UA) 8 4 4 8 4 4 Rajnandgaon District 9 5 4 4 ;2 ;2 5 3 ;2 Dongargaon 5 3 2 3 ;2 Oongargaon (M) 5 3 2 5 3 2 Mohla 4 2 2 4 2 2 Durg District 66 40 26 65 39 26 Durg-Bhilainagar (U.A.) . 61 35 26 61 35 26 Bemetara 3 3 3 Bemetara (M) 3 3 3 3 OtIamdha 1 1 Durg 61 35 26 81 35 28 OUrg-Bhilainagar (U.A.)(part-l) 61 35 26 61 35 26 OUrg 4 2 2 4 2 2 Bhilainagar 40 21 19 40 21 19 KOOka 14 10 4 14 10 4 (D)Chhaoni •• 3 2 1 3 2 1 Patan Patan (M) 1 1 1 Raipur District 15 7 8 11 5 6 4 2 2 Balada Bazar 5 2 3 5 2 3 Raipur 8 3 5 5 2 3 3 2 Raipur (U.A.) 3 2 3 .2 Bindranawagarh (Dharamjaigarh) Gariab8nd (N.M.) Nagri

:\1. Pahart Madhya Pradfth 05 382 313 358 183 173 339 199 140 Gwalior District 44 27 17 44 27 17 Gird 36 20 16 38 20 16 GwaUor(U.A.) 36 2Q 115 38 20 115 (1\) GwaUor (M.C.) 21 13 B. 21 13 B (B) Morar (Cantt) 15 7 B 15 7 8 Pichhore B 7 B 7 1 Tekanpur (N.M) 6 6 6 a Dabra (M) 2 1 1 2 Chhatarpur District 9 6 3 9 e 3 Chhatarpur 9 6 3 9 6 3

334 0.7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER :TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDU~.EVIII) WITH 10,,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban .. -.. -----.. _----_ .... ------_ .. _-- --.. _------_-- ,._--- Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2, 3 4 5 6 7 8 9 10

Chhatarpur (U,A) 9 6 3 9 6 3 Panna District 7 3 4 7 3 4 Panna 7 3 4 7 3 4 Shahdel District 18 9 9 18 9 9 Sohagpur 12 6 6 12 6 6 Burhar-Dhanpuri (UA) 12 6 6 12 (> 6 (A) Burhar (M) 7 5 2 7 5 2 (B)Dhanpuri-NargadaHariDdafai( 5 1 4 5 1 4 Anuppur 5 3 3 6 3 3 Bangawan (N,M,) 3 6 3 3 Sid hi District 5 2 5 3 2 Singrauli 5 3 2 5 3 2 Jayan! nagar (N,M.) 5 3 2 5 3 2 Mandsaur District 17 13 4 17 13 .. Neemuch 14 11 3 14 11 3 Neemuch (UA) 14 11 3 14 11 3 Gareth 3 2 3 ' 2 Shamgarh (M) 3 2 3 2 Indore District 31 20 11 31 20, 11 Indore 17 11 6 17 11 6 Indore (UA) 17 11 6 17 11 6 Mhow 14 9 5 14 9 5 Mhow cantt (U,A) 14 9 5 14 9 5 West Nimar District 30 15 15 30 15 , 15 Jhiranya 30 15 15 30 15 15 East Nimar (Khandwa) District 7 3 4 7 3 4 Burhanpur 7 3 4 7 3 4 Bhopal District 22 11 11 22 11 11 Huzur 22 11 11 22 11 11 Bhopal (M,C) 22 11 11 22 11 11 Sehore District 2 Sehore Sehore (UA) Ichhawar 1 Hoshangabad District 74 36 38 70 35 35 4 3 Harda 70 35 35 70 35 35 Hoshangabad 4 3 4 3 Hoshangabad 1M) 4 1 3 4 1 3 Jabalpur District 125 75 50 125 75 50 Jabalpur 125 75 50 125 75 50 Jabalpur (UA) 125 75 5() 125 75 50 Jabalpur 7 1 6 7 e (8) Jabalpur Cantt, (Cantt) 118 74 44 118 74 44 Seoni District ,5 3 2 5 3 2 Secni 5 3 2 5 3 2 Surguja District 101 49 S2 94 44 50 7 5 2 Manendragarh 1 Manendra9am (M)

335 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROLIPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban ------.. _------.. ---_ ... _--_ .. --.. ------.. __ .. ------.. _---_ ... ------._------... _ Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ·10

Ambikapur 6 5 6 5 Ambikapur (U.A) 6 5 6 5 Lundra 1 1 1 Sitapur 93· 44 49 93 44 49 Bilaspur District 18 11 7 12 9 3 6 2 4 Katghora 11 a 11 8 Korba 6 2 4 6 2 4 Korba (N.M.) 6 2 4 6 2 4 Bilaspur Raigarh District 46 26 20 42 24 18 4 2 2 Jashpur 45 25 20 41 23 18 4 2 2 Jashpur nagar (M) 4 2 2 4 2 2 Raigarh 1 1 Durg District 46 25 21 9 6 3 37 19 18 Durg·Bhilainagar (U.A.) 37 19 18 37 19 18 Dhamdha 9 6 3 9 6 3 Durg 37 19 18 37 19 18 Durg-Bhilai nagar (U.A.) 37 19 18 37 19 18 (B) Bhilainagar 37 19 18 37 19 18 Raipur District 66 36 30 66 36 30 Raipur 2 2 2 2 Mahasamund 64 34 30 64 34 30 Bastar District 22 10 12 13 4 9 6 3 Narayanpur 2 1 2 1 Jagdalpur Jagdalpur (U.A.) Bijapur 4 2 2 A 2 2 Dantewara 8 6 2 6 2 Bade Bacheli (N.M.) 1 1 1 Kirandul (N.M.) 7 2 7 2 Konta 7 6 1 6

32. Panch Pargania Madhya Pradesh Raipur District Raipur Raipur (U.A.)

33. PawarilPowrl Madhya Pradesh 141,830 70,741 71,089 140,917 70,264 70,653 913 471 436 Dewas District 7 4 3 7 4 3 Dewas 7 4 3 7 4 3 Dewas(M.C) 7 4 3 7 4 3 West Nimar District 146 76 70 116 61 57 28 15 13 Maheshwar 4 2 2 2 2 Mandleshwar (M) 4 2 2 4 2 Barwani 4 4 3 Pansemal 134 69 65 114 58 56 20 11 9

336 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH. OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHED\JLE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, D~STR1CTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! --_. TotaL Rural Urban State/ District/ Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Khetia (M) 20 11 9 20 11 9 Sendhawa 4 2 2 4 2 2 Sendhwa (M) 4 2 2 4 2 2 East Nimar (Khandwa) District 5 2 3 5 2 3 Burhanpur 5 2 3 5 2 3 Burhanpur (M.C) 5 2 3 5 2 3 Betul District 40 22 18 37 20 17 3 2 Betul 17 9 8 14 7 7 3 2 (I)Sami(M) 3 2 3 2 MuHai 23 13 10 23 13 10 Chhindwara District 12.165 6,169 5,996 12,125 6,145 5,980 40 24 16 Parasia 2 1 2 1 Chikhli kalan-Parasia (UA) 2 2 (G) Oongar Parasia (M) 2 2 Sausar 4.395 2,229 2,166 4,383 2,221 2,162 12 8 4 Sausar(M) 12 S 4 12 8 4 Pandhurana 7,768 3,939 3,829 7,742 3,924 3,818 26 15 11 Pandhurna (M) 26 15 11 26 15 11 Seoni District 35,745 17,907 17,838 35,243 17,645 17,598 502 262 240 Keolari 3,458 1,640 1,818 3,458 1,640 1,818 $eoni 4,887 2,450 2,437 4,887 2,450 2.437 Barghat 27,400 13,817 13,583 . 26,898 13,555 13,343 502 262 240 Barghat (NA) 502 262 240 502 262 240 Balaghat District 93,422 46,399 47,023 93,155 46,266 46,889 267 133 134 Katangi 23,584 11,709 11,875 23,449 11,639 11,810 135 70 85 Katangi (M) 96 49 47 96 49 47 Tirodi(N.M) 39 21 18 39 21 18 Waraseoni 34,006 16,789 17,217 33,961 16,769 17,192 45 20 25 Waraseoni(M) 45 20 25 45 20 25 Balaghat 22,477 11,263 11,214 22,435 11,244 11,191 42 19 23 Balaghat (UA) 42 19 23 42 19 23 Baihar 8,876 4,427 4,449 8,831 4,403 4,428 45 24 21 Baihar (M) 4 3 4 3 Ukwa (N.M.) 41 23 18 41 23 18 lanji 4,479 2,211 2,268 4,479 2,211 2,268 Surguja District 2 2 Manendragarh 2 2 Kurasia (U.A.) 2 2 (B) N.C.P.H. Colliery (N.M) 2 1 2 Bijaspur District 6 3 3 6 3 3 Mungeli 6 3 3 6 3 3 Rajnandgaon District 233 122 111 215 113 102 18 9 9 Kawardha 152 81 71 152 81 71 Chhuikhadan 58 30 28 58 30 28 Khairagarh 3 1 2 3 1 2 Dongargarh 13 6 7 13 6 7 Dongargarh (M) 13 6 7 13 6 7 Rajnandgaon 7 4 3 2 5 3 2

337 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTioN Of THE MOTHER TONGUE:S (GROUPED UNDER EACH OF tHE LANGUAGES SPECIFIED IN SCH'EOULEVI.. "TH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, bi5TRICT~ ," :SltS AND fuWt.lS .1991 -L-a-ng-u-a-g-e/~M~o-t~he-r~T~o-n-gu-e~/------~T~o~ta~l------Rural Urban ~ ... ¥_ ..____ w:-_. ____ .. _~ ______... ,,:, ______' _____ .. ______.... ______.. ______.. _____ Statel District! Te~sill :rown Persons Males Fer:nalps P~rsons Males Females Persons Males Females ~~~~.-.7j~------~2~----~3----~~4 -5~----.~p~----~7------~8------~9----~1~O---

~ajnandgaon (M.C.) 5 5 3 2 Durg District 33 21 12 8 5 25 16 '9 Nawagarh 4 3 1 4 3 Durg 23 15 B 23 , 15 8 Durg-Bhilainagar (U.A )(paiH) 23 15 23 15 8 (A) Durg 2 2 l' 1 (8) Bhilainagar 15 11 15 11 4 (e) Kohka 6 3 6 3 ··3'·' Patan 2 1 2 (" 1

p~tan (M) 2 2 Gundardehi 4 4 2 2 Raipur District 22 13 9 7 5 2 15 8 7 Bhatapara 7 5 2 7 5 2 Raipur 15 8 7 15 8 7 Raipur (UA) t5 15 8 .7 Bastar District 4 2 2 2 Kanker 2 3 2 Jagdalpur 1 Jagdalpur (U.A )

34. Rajl$thani

Madhya Prade~h 35,650 18,410 17.240 25.137 12,548 12,589 10,513 5,~ . 4,651 Morena District 474 251 223 474 251 223 Vijaypur 148 78 70 148 78 70 Sheopur 326 173 153 326 173 153 8hind District 25 14 11 11 9 2 14 5 Q Gohad 11 9 11 9 2 Lahar 14 5 14 5 9 Daboh(M) 14 14 5 9 Gwalior District 261 155 106 68 29 39 193 126 67 Gird 167 85 82 47 20 27 120 65 55 Gwalior(UA) 120 65 55 120 65 55 (A) Gwalior IM.C.) 51 26 <15 51 26 25 (8) Morar Gantt (Cantt) 69 39 30 69 39 30 Pichhor 74 61 13 73 61 12 lekanpur (N.M) 73 61 12 73 61 12 Bhitarwar 14 6 14 6 8 Bhander 6 6 3 3 Datia District 103 43 60 101 42 59 2 Seondha 25 10 15 25 10 15 Dalia 78 33 45 76 32 44 2 Datia (M) 2 1 2 Shivpuri Distr:ct 394 202 192 384 194 190 10 8 2 Pohri 155 72 83 155 72 83 Shivpuri 115 60 55 106 53 53 9 7 2 Shivpuri (M) 9 7 2 9 7 2 Karera 47 28 19 47 28 19 Kolalas 32 1a 14 32 18 14

338 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEbULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel ------Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 10

Pichhore 1 Pichhore (M) 1 1 Khaniyadhana 44 23 21 44 23 21 Guna District 1,032 528 ,504 976 500 476 56 28 28 Isagarh 49 19 30 49 19 30 Guna 50 22 28 21 8 13 29 14 15 Guna (M) 29 14 15 29 14 15 Ashok nagar 4 2 2 2 2 2 2 Ashok nagar (M) 2 2 2 2 Raghogarh 6 3 3 3 3 Vijaypur (N.M.) 3 3 3 3 Mungaoli 922 482 440 900 471 429 22 11 11 Mungaoli (U.A.) 22 11 11 22 11 11 Chachaura 1 1 Tikamgarh District 114 52 62 79 34 45 35 18 17 Prithvipur 13 7 6 13 7 6 Jatara 87 38 49 61 24 37 26 14 12 Lidhora khas (M) Palera (M) 25 13 12 25 13 12 Baldeogarh 5 3 2 5 3 Tikamgarh 9 4 5 9 4 5 Tikamgarh (M) 9 4 5 9 4 . 5 Chhatarpur District 111 64 47 99 55 44 12 9 3 Gaurihar 9 4 5 9 4 5 Nowgong 56 30 26 56 30 26 Chhatarpur 11 7 4 11 7 4 Rajnagar 13 10 12 9 3 Khajuraho (N.M.) 12 9 3 12 9 3 Bijawar 22 13 9 22 13 9 Panna District 334 188 146 266 146 120 68 42 26 Panna 73 45 28 5 3 2 68 42 26 Panna (U.A.) 32 21 11 32 21 11 Kakarhati (M) 36 21 15 36 21 15 Shahnagar 261 143 118 261 143 118 Sagar District 135 81 54 68 39 29 67 42 25 Bina 1 Bina-Etawa (U.A.) (A). Bina Etawa (M) Banda 78 47 31 52 32 20 26 15 11 Shahgarh (M) 26 15 11 26 15 11 Sagar 43 28 15 3 2 40 27 13 Rahatgarh (M) 1 Ohana (N.M.) 11 8 3 11 8 Sagar (U.A) 28 19 9 28 19 9 (A) Sagar 6' 4 2 6 4 :2 (B) Sagar Cantt. (Cantl) 22 15 7 22 15 Garhakota 13 6 7 13 6 7 Damoh District 448 219 229 415 202 213 33 17 16

339

44-2 RGIIND!2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel Districtl Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Femgles 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Halta 399 194 205 399 194 2!J5 Palharia 14 7 7 14 7 7 Damoh 34 18 16 33 17 16 Damoh (U.A.) 33 17 16 33 17 16 Jabera 1 Satna District 123 61 62 122 60 62 Raghurajnagar 110 54 56 110 54 56 Satna (UA) 110 54 56 110 54 56 Nagod 5 3 2 5 3 2 Unchehara (M) 5 3 2 5 Amarpalan 6 2 4 6 2 4 Amarpalan (M) 6 4 6 2 4 Maihar 2 Maihar (M) Rewa District 29 19 10 10 2 19 11 8 Sirmour 8 3 5 8 3 5 Sirmour(M) 8 3 5 8 3 5 Huzur 21 16 5 10 8 11 8 3 Rewa (M.C.) 11 8 3 11 8 3 Shahdol District 621 333 288 482 253 229 139 80 59 Beohari 2 2 1 Khand (M) 2 2 1 1 Bandhogarh 104 57 47 83 44 39 21 13 8 ehandia (M) 21 13 8 21 13 . 8 Sohagpur 223 119 104 155 80 75 68 39 29 Shahdol (U.A.) 5 1 4 5 4 Shahdol 5 4 5 1 4 Burhar-Dhanpuri (U.A.) 63 38 25 63 38 25 (A) Burhar (M) 7 6 7 6 (B)Dhanpuri-Nargada HariDafai(M 3 3 3 3 (e) Amlai (N.M.) 53 29 24 53 29 24 Kolma 31 17 14 31 17 14 Bijuri(M) 3 2 1 3 2 1 Kotma (M) 28 15 13 28 15 13 Anuppur 17 10 7 17 10 7 Kelhauri (ehachai) (N.M.) 2 1 2 1 Pasan (M) 2 2 2 2 Jaithari (M) 13 7 6 13 7 6 Pushparajgarh 244 129 115 244 129 115 Sidhi District 66 37 29 7 5 59 32 27 Gopad banas 34 19 15 34 19 15 Sidhi (M) 34 19 15 34 19 15 Singrauli 32 18 14 7 5 2 25 13 12 Morwa (N.M.) 18 8 10 18 8 10 Jayanl nagar (N.M.) 3 3 3 3 Amlori Colliery (N.M.) 4 2 2 4 2 2 Mandsaur District 12,614 6,162 6,452 11,544 5,604 5,940 1,070 558 512 Jawad 9,012 4,341 4,671 8,897 4,291 4,606 115 50 65

340 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,OOO.OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE; DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State/ District! Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males FemaleS 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jawad 115 50 65 115 50 65 Neemuch 1.141 621 520 567 279 288 574 342 232 Neemuch (UAi 477 296 181 477 296 181 Jiran (M) 97 46 51 97 46 51 Manasa 601 315 286 526 271 255 75 44 31 Rampura (M) 7 4 3 7 4 Manasa (M) 68 40 28 68 40 28 Bhanpura 654 286 368 559 275 95 11 84 Bhanpura (M) 95 11 84 95 11 84 Malhargarh 548 284 264 529 275 254 19 9 10 Malhargarh (M) 1 1 1 Pipaliyamandi (M) 18 6 10 18 8 10 Garoth· 140 59 81 134 57 77 6 2 .. Shamgarh 1M) 2 4 6 2 .. Mandsaur 490 237 253 321 147 174 169 90 79 Mandsaur (M) 124 70 54 124 '70 54 Nagri (M) 45 20 25 415 20 25 Sitamau 28 19 9 11 9 2 17 ; "10 7 / Sitamau (M) 17 10 7 17 10 '7 Ratlam Dislrict 7D3 338 365 389 166 223 314 172 142 Jaora 372 167 205 311 131 180 61 36 25 Jaora (UA) 61 36 25 61 36 25 Alol 20 6 14 20 6 14 Sailana 12 5 7 9 4 5 3 2 Sailana (UA) 3 1 2 3 2 Bajna 12 7 5 12 7 5 Ratlam 287 153 134 37 18 19 250 135 f15 Ratlam (U.A) 250 135 115 250 135 115 (A) Ratlam (M.C) 152 85 67 152 85 67 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 98 50 48 98 50 .. 8 Ullain District 774 429 345 610 335 275 164 94 10 Khacharod 232 130 102 232 130 102 Mahidpur 45 21 24 45 21 24 Ghatiya 19 10 9 19 10 9 Tarana 61 34 27 18 10 8 43 24 19 Tarana (U.A.) 43 24 19 43. , 24 19 Ullain 265 147 118 144 77 67 121 70 51 Ullain (U.A.) 121 70 51 121 70 51 Badnagar 152 87. 65 152 87' 65 Shajapur District 277 139 138 240 121 119 31 18 19 Susner 90 34 56 83 31 52 7 3 4 Soy atka Ian (M) 2 5 2 3 Susner (M) 2 1 2 Nalkheda 8 3 5 8 3 5 Badod 9 1 8 9 1 8 Agar 28 14 14 7 5 2 21 9 12 Agar (M) 21 9 12 21 9 12 Shajapur 69 44 25 60 38 22 9 6 3

341 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE . LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Pen>ons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shajapur (M) 9 6 3 9 6 3 Shujalpur 70 42 28 70 42 26 Kalapipal 3 2 3 2 Dewas District 1,427 763 664 1,304 697 607 123 66 57 Tonk khurd . 111 62 49 111 62 49 Sonkatch 12 7 5 12 7 5 Sonkatch (M) 12 7 5 12 7 5 Dewas 362 181 181 266 134 132 96 47 49 Dewas(M.C) 96 47 49 96 47 49 Kannod 167 102 65 159 65 8 8 Kannod (UA) 8 8 B 8 9agl; 40 18 22 38 18 20 2 2 Bagli (M) 2 2 2 2 Kh

342 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDUL~ VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSJLS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue; Total Rural Urban Statel District! TehsilJ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Indore 1,862 1,064 798 166 88 78 1,696 976 720 Hatod (M) 24 14 10 24 14 10 Rau (M) 5 2 5 3 2 Indore (UA) 1,6B7 959 708 1,667 959 708 Mhow 166 92 74 50 28 22 116 64 52 Mhow cantt (UA) 93 53 40 93 53 40 Mhowgaon (M) Manpur (N.A.) 22 10 12 22 10 12 West Nimar District 2,333 1,201 1,132 1,736 872 864 597 329 268 Barwaha 493 272 221 391 216 175 102 56 46 Barwaha (U.A.) 28 15 13 28 15 13 Sanawad (M) 74 41 33 74 41 33 Maheshwar 54 23 31 54 23 31 Kasrawad 4 2 2 4 2 2 Barwani 91 49 42 73 39 34 18 10 8 Barwani (M) 18 10 8 18 10 8 Thikri 410 204 206 400 197 203 10 , 7 3 Anjad (M) 10 7 3 10 7 3 Rajpur 586 273 313 558 257 301 28 16 12 Rajpur (M) 28 16 12 28 16 12 Segaon 1 Bhikangaon 4 2 2 4 2 2 Khargone 152 89 63 70 35 35 82 54 28 Khargone (M) 82 54 28 82 54 28 Pansemal 312 159 153 48 24 24 264 135 129 Pansemal (M) 84 44 40 84 44 40 Khetia (M) 180 91 89 180 91 89 Sendhwa 191 103 88 98 52 46 93 51 42 Sendhwa (M) 93 51 42 93 51 42 Jhiranya 35 25 10 35 25 10 East Nimar (Khandwa) District 758 421 337 385 214 171 373 207 166 Harsud 81 48 33 75 43 32 6 5 f Harsud (M) 6 5 6 5 1 Khandwa 447 242 205 235 126 109 212 116 96 Mundi (M) 2 2 2 2 Khandwa (M.C) 210 116 94 210 l1S 94 Pandhana 38 23 15 9 6 3 29 17 12 Pandhana (M) 29 17 12 29 17 12 Burhanpur 192 108 84 66 39 27 126 69 57 Nepanagar (N.M) 19 11 8 19 11 8 Shahpur (M) 1 Burhanpur (M.e) 106 57 49 106 57 49 RaJgarh District 929 296 633 830 240 590 99 56 43 Jirapur 67 35 32 67 35 32 Khilchlpur 299 22 277 299 22 277 Rajgarh 249 72 177 249 72 177 Biaora 119 69 50 56 30 26 63 39 24 Biaora (M) 63 39 24 63 39 24

343 C-7 PART A(ii~: DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (G,ROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII~ WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sarangpur 158 79 79 156 79 77 2 2 Sarangpur (M) 2 2 2 2 Narsingarh 37 19 18 3 2 34 17 17 Boda (M) 34 17 17 34 17 17 Vidisha District 95 63 32 86 59 27 9 4 Lateri 2 2 2 2 Sironj 56 40 16 47 36 11 9 4 5 Sironj{M) 9 4 5 9 4 5 Kurwai Nateran 28 19 9 28 19 9 Gyaraspur 5 8 3 5 Bhopal District '183 437 346 2 7ai 436 345 Berasia I) 3 6 3 3 Berasia (M) 6 3 6 3 3 Huzur 777 434 343 2 775 433 342 Bhopal (M.C) 775 433 342 775 433 342 Sehore District 210 115 95 151 83 68 59 32 27 Sehore 4 3 4 3 Sehore ( U.A.) 4 3 4 3 Ashta 83 45 38 37 22 15 46 23 23 Ashta (U.A.) 46 23 23 46 23 23 Ichhawar 93 50 43 93 50 43 Nasrullaganj 16 B 8 16 8 8 Budni 14 9 5 3 2 9 6 3 Rehti (M) 9 6 3 9 6 '3 Raisen District 118 70 48 ~2 23 19 76 47 29 Raisen 22 11 11 22 11 11 Goharganj 96 59 37 20 12 8 76 47 29 Mandideep{N.M.) 31 24 7 31 24 7 Obedullaganj(M) 45 23 22 45 23 22 Betul Di~tricf 124 74 5C 21 12 9 103 62 41 Betul 64 37 27 64 37 27 Sarni (U.A.) 53 29 24 53 29 24 Betul(UA) 11 8 :3 11 8 3 Multai 60 37 23 21 12 9 39 25 14 'Amla(M) 35 22 13 35 22 13 Multai (U.A.) 4 3 1 4 3 1 Hoshangabad District 635 327 308 557 282 275 78 45 33 Khiri

344 C-7 PART A(iiJ: DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Tota! Rural Urban

State! District! TehsllI Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(AJltarsi 1 Hoshangabao 3 3 2

Hoshangatiad (r~) 3 3 2 Sohagpur 27 13 27 14 13 Sohagpur 1M) 27 14 13 27 14 13 Piparia Pachmarhi (U.A.) _:. Pachmarhi Jabalpur District 336 209 127 151 79 72 185 130 55 Murwara 76 41 35 33 13 20 43 28 15 Murwara (Katni !(M.C.) 43 28 15 43 28 15 Vijai raghavgarh 9 9 5 4 Kymore (IJA\ 9 9 5 4 Sihora 86 48 38 86 45 38 Patan 2 Jabalpur 162 113 49 29 16 133 97 36 Panagar (M) 3 2 2 Bargi (N.M.) 1 Jabalpur (UA) 129 94 35 129 94 35 (A) Jabalpur 57 37 20 57 37 20 (S) Jabalpur Cantt. (Cantt) 72 57 15 72 57 15 Narsimhapur District 115 62 53 71 36 35 44 26 18 Gotegaon 7 2 1 6 4 2 Chhota Chhindwara (M) 6 6 4 2 Gadarwara 104 55 49 70 35 35 34 20 14 Gadarwara (M) 34 20 14 34 20 14 Narsimhapur 4 4 2 2 Narsimhapur ( UA) 4 4 2 2 Mandla District 43 27 16 43 27 16 Dindori 43 27 16 43 27 16 Chhindwara District 197 109 S8 94 46 48 103 63 40 Amarwada 32 15 17 32 15 17 Harrai (M) 32 15 17 32 15 17 Jamai 5 3 5 2 3 Kali Chhapar (N.M) 2 3 Parasis 62 31 31 46 .21 25 16 10 6 Chikhli kalan-Parasia (U.A.) 16 10 6 16 10 6 (C) Chanda meta (M) 12 12 7 5 (G) Dongar Parasia (M) 4 4 3 Chhindwara 32 21 11 32 21 11 Chhindwara (UA) 32 21 11 32 21 11 Sausar 55 29 26 48 25 23 7 4 3 Sausar(M) 7 4 3 7 4 3 Chaurai 11 11 11 11 Chaurai khas (M) 11 11 11 11 Balaghat District 95 5' 44 62 32 30 33 19 14 Katangi 1 1 1 Wara seoni 4 4 3 5 4

345 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 3 4 5 6 7 8 9 10

Wara seoni (M) 4 5 4 1 Balaghat 28 15 13 28 15 13 Balaghat (UA) 28 15 13 28 15 13 6aihar 52 27 25 52 27 25 Lanji 5 3 2 5 3 2 Surguja District 235 138 97 88 51 37 147 87 60 Pal 6 4 2 3 2 3 2 1 Ramanuj ganj (M) 3 2 3 2 '1 Pratappur t 1 Baikunthpur 37 23 14 11 8 3 26 15 11 eharcha (N,M) 1 1 West ehirmiri (N.M) 5 3 2 5 3 .2 Baikunthpur (M) 20 11 9 20 11 9 Manendragarh 94 56 38 2 2 92 54 38 Manendragarh (M) 70 43 '27 70 43 27 Khonga pani (N,M) 5 3 8 5 3 Jhagrakhand (M) 3 2 3 1 2 Kurasla (U,A,) 11 6 11 5 6 (e) Gelha pani (N,M) 8 3 5 8 3 5 (E) Chirmiri 2 3 2 Surajpur 31 17 14 9 4 5 22 13 9 Surajpur (M) 17 10 7 17 10 7 Vishrampur (N,M) 3 2 !j 2 Ambikapur 57 32 25 53 29 24 4 3 Ambikapur (U,A) 4 1 4 3 Silapur 9 4 9 5 4 Bilaspur District 968 482 486 566 268 298 402 214 188 Pendra Road 25 10 15 18 7 11 7 3 4 Gaurella (U.A.) 5 2 3 5 2 3 Pandra (U,A,) 2 2 Pandaria 16 6 10 16 6 10 Pandaria (M) 16 6 10 16 6 10 Lormi 51 26 25 24 12 12 27 14 13 Lormi (M) 27 14 13 27 14 13 Kola 22 11 11 22 11 11 Ralanpur (M) 22 11 11 22 11 11 Katghora 65 33 32 36 15 21 29 18 11 Katghora (M) . 10 6 4 10 6 4 Jail (N,M,) 19 12 7 19 12 7 Korba 149 73 '16 49 24 25 100 49 51 Korba (N M,) 100 49 51 100 49 51 Takhatpur 13 9 4 13 9 4 Takhatpur (M) 13 4 13 9 4 Bilaspur 58 32 26 3 2 55 30 25 Bilaspur (U.A) 55 30 25 55 30 25 (A) Bilaspur 46 25 21 46 25 21 (e) Sirgiti (N M ) 9 5 4 9 5 4 Janjgir 190 97 93 148 73 75 42 24 18

346. C-7 PART A(it): DlSTR1BUTION OF THE MOTHER TON(iUES (GROUPED UNDER E,lCH OF THJ: LANGUAGES SPECifiED IN SCHEOUf.E VUlt WITH 10.000 OR MORE SPeAKERS AT INDIA LEVEL STATE, .,..TRICU, TEHSlLS AND TOWNS - t191 language! Mother Tongue/ Total Rural' Urban State! Districtl TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 - If 7 8 10

Naila Janjgir (M) 25 15 10 25 15 10 Akaltara (M) 17 9 8 17 9 8 Champa 1 Sakti 14 4 10 14 4 10 Sakti(M) 14 4 10 14 4 10 Bilha 77 46 31 77 46 31 Bodri (M) 77 46 31 77 46 31 Pamgarh 286 133 153 286 133 153 Raigarh District 222 134 88 184 111 73 38 23 15 Bageecha 78 42 36 78 42 36 Jashpur 11 8 3 8 6 2 3 2 Jashpur nagar (M) 3 2 1 3 2 Kunkuri 59 30 29 59 3D 29 Pathalgaon 32 27 5 21 20 11 7 4 Pathalgaon (M) 11 7 4 11 ,7 4 Udaipur (Dharamjaigarh) 7 4 3 4 3 Gharghora 3 2 3 2 Raigarh 6 4 2 6 4 2 Raigarh (U.A.) 6 4 2 5 4 2 Kharia 21 13 8 3 3 18 10 8 Kharia (U.A.) 18 10 8 16 10 8 Sarangarh 5 5 5 5 Rajnandgaon District 371 184 187 112 53 59 259 131 128 Kawardha 4 2 3 3 Kawardha (M) 3 3 3 Chhuikhadan 25 10 15 20 8 12 S 2 3 Chhuikhadan (M) 5 2 3 5 2 3 Khairagarh 69 29 40 65 28 37 4 3 Khairagarh (M) 4 3 4 3 Dongargarh 16 11 5 16 11 5 Dongargarh (M) 16 11 5 16 11 5 RlIjnandgaon 215 108 107 2 2 213 106 107 Rajnandgaon (M.C.) 213 106 107 213 106 107 Dongargaon is 9 10 18 B 10 Dongargaon 18 8 10 18 8 10 Mohta 20 12 8 20 12 8 Ambagarh 2 1 2 1 Durg District 723 397 326 167 100 67 556 297 2511 Durg-Bhilainagar (UA) 411 223 lS8 411 223 188 Bernelara 39 13 26 2 37 12 25 ~emetara (M) 31 12 .25 37 12 25 Saja 23 11 12 13 6 7 10 5 5 Khamharia (M) 10 5 5 10 5 Berta 6 2 4 6 2 4 Dhamdha 34 17 17 17 8 9 17 9 8 Ahiwara (M) 17 9 a 17 9 8 Durg 415 223 192 16 7 9 399 216 183 Durg-Bhilainagsr (U.A,)(parl-l) 399 216 163 ~99 216 183

347

45---2 RGltNDi2003 C·T PART A(Ii): DiSTRIButiON OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGeS SPECifiED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVt=L '~TATEJ PISTRICTS, TEHSIL~ AND TOWNS -1991 Languagel Tongue/ Rural Mother . Total . Urban ... -..... -... ~-.-.... -.. ---... -.. -.... -- ...... --...... -...... - ...... __ ...... -...... -.... _...... _...... _.. --...... _ .__ ...... _.... _---_ .. _.. _--_ .. ----_ .. _.. _------.... -- Statel DistricV Tehsil! Town Persons . Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Durg 83 44 39 83 44 39 Bhilainagar 241 133 108 241 133 tOa Kohi\a 59 32 27 59 32 27 (D)Chhaoni * 10 4 6 10 4 6 (F) Jamul" 6 3 3 6 3 '3 Patan 98 68 30 86 61 25 1Z 7 5 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-lI) 12 7 5 12 7 5 (I) Charoda 3 3 3 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 9 4 5 9 4 Gunderdehi 4 2 2 4 2 2 Dondiluhara 4 3 1 4 3 1 Sanjarl balod 92 54 38 11 6 5 81 48 33 Balod (M) 18 12 6 18 12 6 Rajhara Jharan DaHi (N.M) 59 34 25 59 34 25 Kumud Katta (N.M) 4 2 2 4 2 2 Gurur 8 4 4 Raipur District 955 549 406 149 85" 64" 806 464 342 Sirnga 18 9 9 16 9 7 2 2 Simga(M) 2 2 2 2 Bhatapara 37 18 19 3 5 29 15 14 Bhalapara(M) 29 15 14 29 15 14 Baloda Bazar 18 14 17 -13 Baloda Bazar(M) 17 13 "4 17 13 "4 Kasdol 12 4 8 12 8 Sarai pali 16 11 5 7 "5 2 9 6 3 Sarai pali (M) 9 6 3 9 6 3 Raipur 693 401 292 51 31 642 370 272 Arang(M) 12 6 6 12 6 6 Gobranawa Para(M) 2 1 1 2 Raipur (U.A.) 628 363 265 628 363 285 Mahasamund 44 27 17 44 27 17 Mahasamund(M) 28 18 10 28 18 10 Bagbahara (M) 16 9 - 7 16 9 7 Kurud 27 13 14 25 13 2 :z I

348 c-r PART A(II,: DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN-SCHEDULE VIII) WITH to,OOO OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEMSILS AND TOWNS -1.. 1 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban ... _------Stat~1 Districtl Tehsll! Town Persons Males Females Persons Miles Females Persons Males Female. 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kondagaon 117 56 61 :2 2 115 54 81 Kondagaon (M) 115 54 61 115 54 61 Jagoaipur 970 517 453 17 9 8 953 508 445 Jagdalpur (UA) 953 508 445 953 508 ....s Bhopal pattnam 30 16 14 30 16 14 Bijapur 19 10 9 19 10 Dantewara 168 101 67 147 85 62 21 16 5 Balle Bacheli (N.M.) 13 11 2 13 11 2 Kirandul (N.M.) 8 5 3 8 5 3 Konta 49 28 21 49 28 21

U. Sadanlladrl 1IadIIy. PradHh 301,30 1"'0.. 112,31' 303•• 'a.- ' 3_ 1. ''- Morena District ... Morena GW8lior District 24 21 3 24 21 3 Gird 21 19 2 21 19 2 Gwalior(U.A.) 21 19 2 21 19 2 (A) Gwalior (M.C.) 2 2 1 (B) Morar cant (Cantil 19 18 19 18 Pichhore 3 2 3 2 Tekanpur (N.M) 3 2 3 2 Guna District Aron Tiumgarfl District . Jatara Sagar District 5 5 4 4 Banda 1 Sagar " 4 • • Sagar (U.A) 4 4 • • (8) Sagar Gantt. (Gantt) 4 4 .. .. Shahdol District 24 11 13 22 10 12 2 Sohagpur 22 10 12 22 10 12 Anuppur 2 1 2 1 Pasln (M) 2 1 2 1 Sidhi District 18 11 7 8 6 2 10 5 5 Singrauli 18 11 7 8 6 2 10 5 5 Jayant nagar (N.M.) 8 4 4 I 4 • Amlori CoIiiery (N.M.) 2 1 1 2 1 1 Mandsaur District 3 3 3 3 Neemuch 3 3 3 3 . Neemuch (U.A.) 3 3 3 3 Ujjain District 13 5 8 13 5 8 Tarana 11 4 7 11 .. 7 Tarana (U.A.) 11 4 7 11 4 7 Badnagar 2 2 1 (d) Badnagar (U.A.) 2 2 Shajapur District 2 2

349 C:'" PART A(n)'! DiSTRI$UftoN OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED'IN SCHeDULE:VIll) wn1-t 10,Voo OR MORE SPEAKERS AT INOtA LEVEL . StATE;)jfSTRK;TS, TEHSILS AND'TOWNs - 1991, Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------..... _-.....-.-_------.. __ ... _---__ -_ ...... ~ .. ~ .. ------, State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons. .. Males Females Persons Males Females 1 ,2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shujalpur 2 2 Jhabua District Meghnagar 1 '. Dhar District 2 2 ;2 2 Dharampurl 2 2 2 2 Dhamnod(M) 2 2 2 2 Indore District 10 4 6 5 2 5 4 Indore 5 3 2 5 2 Mhow 5 4 5 4 (d) Mhow cantt (UA) 5 4 5 4 West Nimar District 3 2 2 Segaon 3 2 East Nimar (Khandwal District 8 3 8 5 Harsud 7 3 4 7 4 Burhanpur 1 Rajgarh District 7 3 4 . 7 3 4 Rajgarh 7 3 4 7 3 4 Rajgarh (M) 7 3 4 7 3 4 Bhopal District 29 17 12 9 7 2 20 10 10 HUlur 29 17 12 9 7 2 20 10 10 Bhopal (M,C) 20 10 10 20 10 10 Raisen District 6 3 6 3 3 Raisen 6 3 6 3 Betul District 10 6 4 10 6 4 Betul 10 6 4 10 6 4 Sami (U.A.) 10 6 4 10 6 4 Hoshangabad District 6 3 3 6 3 3 Hoshangabad 6 3 3 6 3 3 Hoshangabad 1M) 6 3 3 6 3 3 Mandla District 8 6 2 8 6 2 , Oindori 8 6 2 8 6 2 Balaghat District 162 78 84 162 78 84 Balaghat 1 1 1 1 Baihar 161 77 84 161 77 84 Surguja District 30.282 15.335 14,947 30.275 15.331 14,944 7 4 3 Bharatpur 39 24 15 39 24 15 Pal 235 122 113 235 122 113 Wadrafnagar 15 7 8 15 7 8 Pratappur 5 3 2 5 3 2 Baikunthpur 106 51 55 106 51 55 Samri 26.371 13.340 13.031 26,371 13,340 13.031 Manendragarh 12 7 5 6 3 3 6 4 2 Manendragarh (M) Jhagrakhand (M) Kurasia (UA) 4 .- 3 (E) Chirmiri 4 1 4 3 $urajpur 1,853 972 aSI 1,853 972 881 Ambikapur 465 245 220 464 245 219

350 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIEO IN·S~EDULE VIII) WITH ,10;800 bR MORE SPEAKE~S . ~f.INDtA LEVEL S'TATE;:DIS1RICTS. TEHSlLS'A,ND 1'()WNS'-1991 , Orban' r·". Languagel Mother Tonguel Total Rural ------State! District/.Tehsil/ Town Persons Ma~s Females Fersons Mal8s Females Persons Males .Perna"'· 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ambikapur (U.A) ·1 Lundra 27 16 11 27 16 11 Sitapur 1,154 548 606 1,154 548 606 Bilaspur District 339 177 162 170 92 78 169 85 Kota 17 9 8 17 9 8 Katghora 130 77 53 85 50 35 45 27 18 Katghora (M) 1 Jail (NM.) 44 26 18 44 26 ,18 Korba 143 67 76 31 16 15 112 51 61 Korba (N.M.) 112 51 61 112 51 61 Bilaspur 21 10 11 17 7 10 4 3 Bilaspur (U.A) 3 4 3 (A) Bilaspur 1 1 .. (e) Sirgiti (N.M.) 2 3 2 ··'1 Janjgir 19 11 11 7 4 6 4 4 Akaltara (M) 8 ,4 4 8 4 4 Champa 3 2 2 Bilha , ,_':. Dabhra 4 4 Raigarh District 275,071 138,160 136,911 272,475 136,830 135,645 2.596 1,330 1,26e Bageecha 108,270 54,562 53,688 108,270 54,582 53,688 Jashpur 49,622 24,759 24,863 47,193 23,518 23,675 2.429 1,241 );1.88 Jashpur nagar (M) 2.429 1.241 1.188 2.429 1,241 1,IS8 Kunkuri 111,931 56.160 55}71 111,931 56,160 55.771 ,-,,'1. Pathalgaon 3,196 1,634 1,562 ',. 3,173 '1.623 1,550 23 11'," ",~ Pathalgaon (M) 23 11 12 23 11 12 Udaipur (Dharamjaigarh) 661 325 336 625 31.0 315 36 15 21 Dharamjaigarh (M) 36 15 21 36 15 21 Gharghora 768 375 393 748 365 383 20 10 -to Gharghora (M) 20 10 10 20 10 10 Raigarh 107 61 46 19 11 88 53 3.5 Rai'garh (U.A.) 88 53 35 8S 53 35 Kharsia 458 232 226 458 232 226 Sarangarh 56 32 26 58 32 26 Rajnandgaon District 42 34 8 42 34 8 Khairagarh 1 1 , .. ' Rajnandgaon 41 34 7 41 34 ., Durg District 102 53 49 5 4 97 109. ;48

Durg-Bhilalnagam (U.A.) 94 47 47 ,"" ; 94 107.,,; ., ·,47 Durg 97 50 . 47 5 4 92 46 .46 Durg-Bhilai nagar (U.A.)(part-t) 92 46 46 92 46 46 Bhilainagar 82 39 43 82 39 43 {D)Chhaoni * 10 7 10 7 3 Patan 2 2 Durg-Bhilainagar (U .A. ){part-II} 2 2 lG) Bhilai Kalan (N.M.) 2 Sanjari balod 3 2 2 Rajllara Jharan Dalli (N.M) 3 2

351 C·1 PART A(II): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN 8CMEOULE WI) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STAlE. DIITRtCTS, TEt4SILS AND TOWNS ·1111 LanguegeI Moller TongUII T., Rural Urban m.e.J 0IItrIc:tI TehSiII Town PetIonI M" Females Persons Males Females Persons MaleS Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raipur DIAic:t 13 9 4 II 4 2 7 5 2 Baloda Bazar ~ 4 3 <4 3 Ralpur 3 2 3 2 Ralpur (U.A.) 3 2 3 2 Mahasamund 4 3 .. 3 Mahasamtnl(M) 4 3 4 3 Nagri 1 1 1 1 Basllr District 170 94 76 147 81 66 23 13 10 -Antagarh , , , Keshkal 4 2 2 4 2 2 PeklNlnjur 8 5 3 8 5 3 Nerayanpur 10 6 4 10 6 4 Kondag.Gn 6 5 1 4 I(ondagaon (M) 5 4 4 1 Jagdalpur ;24 14 10 8 6 2 16 8 8 Jagdalpur (U.A.) 16 6 8 Ie II II Bhopal pattnarn 4 2 2 4 2 2 Bijapur 76 42 34 76 42 34 Dantewara 28 12 16 26 11 15 2 I

.. IcIndwarI IIIIIIIyIi PrIdesII 29.M7 11,Ja '.,104 29.M7 11.Ja 1~ Mandsaur District 148 80 68 148 80 68 Bhanpura 148 80 88 148 80 68 Ratlam Dislrid 44 25 19 44 25 ·19 AIoI 44 25 19 44 25 19 UjjP1 DitIrid 10 5 5 10 5 5 Badnagar 10 5 5 10 (; 5 Shajapur OiItrict 29,735 15,228 14,507 29,735 15,228 14,501 Susner 5,299 2,673 2.626_ .5,299 2,673 2,826 Badod 24.438 12,555 11.881 24.438 12.555 11.881 DhIIr DIstrict 10 5 5 10 5 5 Char 10 5 5 10 5 5

31 ...... ,.,...... 1.ou.m 1.,7. 118m t •••m 117.IMt 11,ac '.701 I,_ G_wIHor DIstrict .. 3 -.. 4 3 Plchhore .. 1 3 4 3 Teltanput' (N.M) 4 1 3 4 I . 3 Shahdol District 108 56 52 80 41 30 28 IS IS Sohagpur 60 30 30 60 30 30 Anuppur 46 25 21 18 10 II 28 15 13 Paean(M) 28 15 13 28 15 13 Pushparajgarh 2 1 1 2 1 1 Sidhl District 7 2 5 2 5

352 C-7 PART A(ii): DISrRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ~ 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------.. ~--.------Statel District} Tehsil! Town Persons. Males Female~ Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 a 9 10

Chilrangl 7 5 7 2 5 Bhopal District Huzur BhOpal (M.C) Surguja District 1.044,354 526,371 517,983 1,025,866 516,783 509,083 18,488 9,588 8,900 Bharatpur 353 185 168 353 185 168 Pal 38,296 19,378 18,918 38,170 19.307 18,863 126 71 151 Ramanujganj (M) 126 71 ~5 126 71 51 Wadrafnagar 52,463 26,499 25,964 52,463 26,499 25,984 Pratappur 79,947 40,201 39,746 79,947 40,201 39,746 Baikunthpur 92,018 46,302 45,716 86,721 43,532 43,189 5,297 2,770 2,527 Cha~cha (N.M) 2,359 1,226 1,133 2,359 1,226 1,133 West Chinniri (N.M) 1,495 803 892 1,495 803 892 Baikunlhpur (M) 337 183 154 337 183 IN Keria Block (N.M) 1,106 558 548 1,106 558 548 . Samri 64,756 32,650 32,106 64,766 32,660 32,106 Manendragarh 95,753 48,508 47,245 89,802 45,412 44,390 5,951 3,098 2,855 Manendragarh (M) 583 311 272 583 311 m Khonga pani (N.M) 230 118 112 230 118 112 Jhagrakhand (M) 201 100 101 201 100 101 Kurasia (UA) 4,937 2,567 2,370 4,937 2,567 2,370 (a) Kurasia (N.M.) 1,565 819 746 1,565 819 746 (B) N.CP.H. Colliery (N.M) 1,213 623 590 1,213 623 SPa (e) Gelha pani (N.M) 1.032 523 509 1,032 523 5011 (D) Doman Hill Callery (N.M) 666 367 301 668 367 301 (E) Chirmiri 459 235 224 459 235 224 Surajpur 196,643 98.830 97,813 192,890 96,915 95,975 3,753 1,915 1,838 Surajpur (M) 3,307 1.685 1,642 3.307 1,665 1,642 Visnrampur (N.M) 446 250 196 446 250 196 Ambikapur 266,215 134,444 131,771 262,854 132,708 130,146 3,361 1,736 1,625 Ambikapur (U.A) 3,361 1,136 1,625 3,361 1,736 1,625 Lundra 66.828 33,725 33,103 68,828 33,725 33,103 Sitapur 91.082 45,649 45.433 91,082 45.649 45,433 Bilaspur District 325 183 142 309 173 138 16 10 6 Pendra Road 18 7 11 18 7 11 Lonni 2 2 2 2 Katghora 283 161 122 283 161 122 Korba 16 10 6 16 10 6 Korba (N.M.) 16 10 6 16 10 6 Bilaspur 3 1 2 3 2 Champa 3 2 3 2 Raigarh District 34 18 16 23 11 12 11 7 4 8ageecha 16 8 8 16 8 8 Jaahpur 1 1 1 1 Kunkuri 1 1 Palhalgaon 5 3 2 4 2 2 Pathalgaon (M) 1 1 Raigarh 10 6 4 10 6

353 C.1 PART A(il); DISTRIBUTION· OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNOl;R EACH OF THE LANGUAGeS SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INOlA LEVEL STA~,DlSTRICTS, TEHSI.LS ANO TOWNS ·1991 Language/Mother Tongue! Total Rural Urban

State! District! Tehsilf Town ---Persons Males Females Persons Males Females Persons MaleS Females 1 2 3 4 -5 6 7 8 9 10

Raigarh (U.A.) 10 6 4 10 6 4 Sarangarh 1 Rajnandgaon District 28 18 10 28 18 10 Mohla 28 18 10 28 18 10 Durg District Durg-Bhilainagar (U.A.) Patan Qurg-Bhilainagar (UA)(part-lI) (b) Bhilai kalan (N.M.) 1 Raipur Dislric! 107 96 11 22 11 11 85 85 Bhalapara 4 '2 2 4 2 2 Raipur 103 94 9 18 9 9 85 85 Raipur (U.A.) 85 85 85 85 Bastar Districl 4 2 2 4 2 2 Pakhanjur 1 Dantewara :3 2 3 2

31.OIhe,. Mldhy. Pradesh 179,2&8 . 91,026 ",232 160,674 80,961 79,713 18,S84 10,0$' ','1' Morena District 22 13 9 5 6 17 8 9 Morena 22 13 9 6 17 8 9 Morena (M) 17 8 9 17 8 9 Bhind District 66 44 22 36 28 ao 16 14 Mehgaon 3 3 3 ;.l Gohad 63 41 22 33 25 30 16 14 Gohad(M) 30 16 14 30 16 14 Gwalior District 81 44 37 81 44 37 Gird 55 31 24 55 31 24 Gwalior(U.A. ) 55 31 24 55 31 24 (Al Gwalior (M.C.) 44 24 20 44 24 20 (9) Merar canll (Cantt) 11 7 4 11 7 4 Pichhore 26 13 13 26 13 13 Tekanpur (N.M) 26 13 -13 26 13 13 Shivpuri District 102 82 20 11 4 91 78 13 Shivpuri 91 78 13 91 78 13 Shivpuri (M) 91 78 13 91 78 13 Karera 6 5 6 1 Pichhore 5 3 2 5 3 2 Guna District 422 218 204 141 70 71 281 148 133 Guna 2 2 2 2 Guna (M) 2 2 2 2 Raghogarh 5 5 5 5 Mungaoli 279 146 i33 279 146 133 Mungaoli (U.A.) 279 146 133 279 146 133 Aron 136 65 71 136 65 71 Tikamgarh District 7 2 3 3 4 2 2 Niwari Niwari(M)

354 C-1 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCH,EDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue/ Total Rural ------Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Mates Females Persons Mates Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Prilhvipur Prilhvipur(M) Jatara 4 3 3 3 Palera (M) Tikamgarh 1. Tikamgarh (M) 1 1 Chhatarpur Distrie-1 19 12 7 13 10 3 6 2 4 Laundi 6 4 2 6 4 2 Nowgong 5 2 3 5 2 Maharajpur (M) 5 2 3 5 2 Chhatarpur 8 6 2 7 6 Chhatarpur (U.A) Panna District 14 11 3 3 3 11 8 3 Panna 11 9 2 3 3 8 6 2 Panna (U.A.) 8 6 2 8 6 2 Pawai' 3 2 3 2 Pawai (NA) 3 2 3 2 Sagar Di:;tricl 61 42 19 7 4 3 54 38 16 Khurai 7 '" 3 7 '" 3 Banda 2 2 2 2 Shahgarh (M) 2 2 2 2 Sagar 52 36 16 52 36 16 Dhana (N.M.) 11 10 11 10 - Sagar (U.A) 41 26 15 41 26 15 (a) Sagar 18 9 9 18 9 9 (8) Sagar Cant\. (Cantt) 23 17 6 23 17 6 Damoh District 23 11 12 a 4 4 15 7 8 08moh 23 11 12 8 4 4 15 7 8 Damoh (U.A.) 15 7 8 15 7 8 Satna District 136 76 60 28 13 15 108 63 45 Raghurajnagar 93 56 37 93 56 37 Satna (U.A.) 93 56 37 93 56 37 Nagod 25 13 12 25 13 12 :3 Rampur-Baghelan Tah. 4 3 3 Rampur-Bagheian (M) 1 4 maihar Tsh. 14 6 14 6 8 Maihar (M) 14 6 8 14 6 8 Rewa District 256 136 120 241 125 116 15 11 .. 1 Teonthar Tah. 212 111 101 212 111 101 2 Sirmore Tah. 6 2 4 6 2 4 3 Hanul1'ana Tah. 3 3 3 4 HuzurTah. 30 20 10 15 9 6 15 11 .. Rewa (M.C.) 15 11 4 15 11 4 5 Raipur-karchu!icn Tah. 5 3 2 3 2 Shahdol District 2,500 1,333 1.167 82 46 36 2,418 1.287 1,131 1 Beohari Tah. 35 25 11 36 25 11 Khand (M) 36 25 11 36 25 11 Jaisingh nagar Tah. 12 7 5 12 7

355

46 -2 RGJrNDi2()03 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INOlA LEVEL STAT!:, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue! Tolal Rural Urban

Statel District! Tahsill Town Persons' .Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2. 3. .4 5 6 7 8 9 10

3 Bandhogarh Tah. 15 9 6 12 7 5 3 2 Nowrozabad (Khodargama) (MI 2 Sohagpur 2,305 1,216 1,089 39 23 16 2.266 1,193 1,073 Pali (U.A.) 36 22 14 36 22 14 Burhar-Dhanpuri (UA) 5 4 5 4 (A) Burhar (M) 2,230 1,171 1,059 2,230 1,171 1,059 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai (M 2,060 1,103 977 2,080 1,103 977 re) Amlai (N.M.) 145 64 81 145 64 81 Anuppur 125 75 50 12 8 4 113 67 46 Pasan (M) 72 39 33 72 39 33 Anuppur (M) 41 28 13 41 28 13 Pushparajgarh 7 6 7 6 Sidhi District 4,270 2,263 2.007 3.976 2,091 1,885 294 172 122 Rampur Naikin 3 3 3 Churhat 13 4 13 9 4 Gopad banas 6 3 6 3 3 Sidhi (M) 6 3 6 3 3 Sihawal 4 4 4 Chitrangi 3,842 2,024 1,818 3,842 2,024 1,81B Deosar 58 28 30 58 26 30 Singrauli 344 196 14B 56 27 29 288 169 119 Morwa (N-M.) 19 11 8 19 11 8 Vindhya nagar (N.M.) 4 4 4 4 Jayant nagar (N.M.) 193 107 86 193 107 86 Amlori Colliery (N.M.) 53 39 14 53 39 14 Baidhan (N.M.) 19 12 7 19 12 7 Mandsaur District 844 455 389 339 186 153 505 269 236 Jawed 252 138 114 110 64 46 142 74 68 Singoli (M) 70 37 33 70 37 33 Ratangarh (M) 48 28 20 48 28 20 Diken(M) Jawad (M) 24 9 15 24 9 15 Neemuch 320 174 146 45 26 19 275 148 127 Neemuch (U.A.) 275 148 127 275 148 127 Manasa 10 7 6 5 4 2 2 Rampura (M) 2 2 4 2 2 Bhanpura 127 68 59 127 68 59 Malhargarh 25 12 13 25 12 13 Garoth 7 3 4 3 2 4 :; Shamgarh (M) 4 3 4 3 Mandsaur 8e 48 38 6 4 2 80 44 36 Mandsaur (M) 80 44 36 80 44 .36 Sitamau 17 9 8 17 9 8 Ratlam District 717 376 341 597 314 283 120 62 58 Jaora 423 226 197 412 221 191 11 5 6 Jaora (UA) 11 6 11 5 6 Alot 153 79 74 153 79 74 Bajna 25 13 12 25 13 12

356 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10.000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! ------Total ------,Rural Urban State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ratlam 116 58 58 7 6 109 57 52 Ratlam(U.A) 109 57 52 109 57 52 (A) Ratlam (M.C) 102 54 48 102 54 48 (8) Rallam Rly Colony (N.M) 7 3 4 7 3 4 Ujjain District 237 129 108 7 5 2 230 124 106 Khacharod 49 24 25 49 24 25 Nagda (M) 49 24 25 49 24 25 Mahidpur 6 4 2 6 4 2 Mahidpur (M) 6 4 2 6 4 2 Tarana 172 94 78 172 94 78 Tarana (U.A.) 172 94 78 172 94 78 Ujjain 6 5 3 2 Ujjain (U.A.) 3 2 3 2 Badnagar 4 2 2 4 2 2 Shajapur District 149 74 75 149 74 75 Badod 1 Agar 120 57 63 120 57 63 Shajapur 28 16 12 28 16 12 Dewas District ~56 183 173 31 14 17 325 169 156 Tonk khurd 9 2 7 9 2 7 Sonkatch Bhaurasa (M) Dewas 324 169 155 324 169 155 Dewas(M.C) 324 169 155 324 169 155 Bagli 1 1 1 Khalegaon 21 11 10 21 11 10 Jhabua District 246 137 109 212 120 92 34 17 17 Petlawad 17 13 4 17 13 Meghnagar 29 17 12 29 17 12" Jhabua 5 3 2 1 4 2 2 Jhabua (M) 4 2 2 4 2 2 Bhabra 9 3 6 9 3 6 Jobat 11 8 3 11 8 3 Alirajpur 165 88 77 135 73 62 30 15 15 Alirajpur{M) 30 15 15 30 15 15 Ranapur 10 5 5 10 5 5 Dhar District 1,008 518 490 887 447 .... 0 121 71 50 Badnawar 3 2 1 3 2 1 Sardarpur 323 166 157 323 166 157 Dhar 97 53 44 42 20 22 55 33 22 Dher(M) 37 21 16 37 21 16 Pithampur(N.M.) 18 12 6 18 12 e Gandhwani 450 230 220 450 230 220 Kukshi 62 26 36 62 26 36 Manawar 66 38 28 65 37 28 Manawar(M) 65 37 28 65 37. 28 Dharampuri 7 3 4 2 4 1 Dhamnod(M)

357 C-7 PART A(Ji): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER.EACH OF THE LANGUAGES SPECiFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statei DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 3 4 5 6 7 9 10

Indore District 272 162 110 26 18 8 246 144 102 Sawer 5 5 5 5 Indore 236 142 94 14 7 222 135 87 Rau (M) 4 3 1 4 3 Indore (U.A.) 218 132 86 21B 132 86 Mhow 31 15 16 7 6 24 9 15 Mhow cantt (UA) 24 9 15 24 9 15 West Nimar District 1,251 651 600 1,058 551 507 193 100 93 Barwaha 142 71 71 120 62 58 22 9 13 Barwaha (U.A.) 19 8 11 19 11 Sanawad (M) 3 1 2 3 2 Maheshwar 5 4 1 5 1 Kasrawad 525 267 258 520 252 258 5 5 Kasrawad (M) 5 5 5 Barwani 6 3 3 6 , 3 Barwani (M) 6 3 3 6 3 Thikri 11 7 4 11 7 4 Rajpur 5 2 5 2 Bhikangaon 195 106 89 180 99 81 15 7 Bhikangaon (M) 15 7 8 15 7 8 Khargone 14 6 8 11 8 3 3 Khargone (M) 3 3 3 3 Pansemal 164 68 76 119 64 55 45 24 21 Pansemal (M) 45 24 21 45 24 21 Sendhawa 118 60 58 21 11 10 97 49 48 Sendhwa (M) 97 49 48 97 49 48 Bhagwanpura 3 2 3 2 jhiranya 63 34 29 63 34 29 East Nimar (Khandwa) District 2,745 1,423 1,322 2,611 1,348 1,263 134 75 59 Harsud 504 267 237 504 267 237 Khandwa 365 191 174 309 '\60 149 56 31 25 Khandwa (M.C) 56 31 25 56 31 25 Pandhana 152 76 76 148 73 75 4 3 Pandhana(M) 4 3 4 3 Burhanpur 1,724 889 835 1,SSO <348 602 14 41 33 Nepanagar (N.M) 4 2 2 4 2 2 Shahpur (M) 19 11 8 19 11 8 Burhanpur (M.e) 51 28 23 51 28 23 Rajgarh District 14 5 3 3 11 6 5 Khilchipur 3 2 2 Khilchipur (M) 2 2 2 Rajgarh Biaora 3 2 Biaora (M) 3 2 Sarangpur Narsingarh 6 4 6 4 Boda (M) 6 4 6 4 Vidisha District 34 17 17 33 17 16

358 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHS1LS AND TOWNS -1991 Language; Mother Tonguel Total Rural Urban ------,------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1- 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Basoda 25 12 13 25 12 13 Vidisha 9 5 8 5 Vidisha (M) 1 Bhopal District 484 274 210 3 2 481 272 209 Huzur 484 274 210 3 2 481 272 209 Bhopal (M.e) 481 272 209 481 272 209 Sehore District 23 11 12 9 6 14 9 Sehare 11 2 9 11 Sehare ( U.A.) 11 2 9 11 Ashta 11 3 9 6 2 2 Ashta (U.A.) 2 2 2 Budni Rehti (M) Raisen District 59 41 18 43 32 11 16 9 7 Raisen 28 20 8 27 19 Raisen(M) Gairatganj' 31 21 10 16 13 15 7 SuJtanpur(M) 15 a 7 15 7 Betul District 1,392 743 649 1,158 616 542 234 127 107 Bhainsdehi 161 82 79 81 36 43 80 44 36 Bhainsdehi (M) 80 44 36 ao 44 36 Betul 448 250 198 301 172 '129 147 78 69 Sarni (U.A.) 143 76 67 143 76 67 Betul (U.A,) 4 2 2 4 2 2 Shahpur 611 317 294 611 317 294 Multai 172 94 78 165 89 76 7 2 Amla(M) 6 4 2 6 4 2 Mu!tai (UA) 1 Hoshangabad District 209 109 100 158 82 76 51 27 24 Khirkiya 4 4 5 2 3 2 Khirkiya (M) 3 Harda 1 Harda (N.M.) Secni Malwa 6 2 4 6 2 4 Itarsi 166 88 78 147 77 70 19 11 Ordnance Factory Itarsi iN.M.) 1 1 Itarsi (U.A) 18 10 18 10 (A)ltarsi 17 17 9 (S) Shilakhedi (N M.) Hoshangabad 23 11 12 23 11 12 Hoshangabad (M) 23 11 12 23 11 12 Pipanya 5 3 2 5 3 2 (A) Pachmarhi (N,M.) 4 4 (8) Pachmarhi Cantt(Cantt) Jabalpur District 227 137 90 54 29 25 173 lOB 65 Murwara 6 9 BarhllM) 2 1 3 Murwara (Katnl )(M.C.) 6 5 (;

359 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel DistrictJ TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Vijay Raghavgarh 9 4 5 9 4 5 Jabalpur 209 130 79 45 25 20 154 105 59 Bargi (N.M.) 5 2 3 2 3 Jabalpur (U.A.) 159 103 56 159 103 56 (a) Jabalpur 99 61 38 99 61 38 (8) Jabalpur Cantt (Canl1) 42 33 9 42 33 9 (D) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 16 9 9 16 9 Narsimhapur District 18 10 8 13 7 6 5 3 2 Gotegaon 5 2 5 3 2 Chhota Chhindwara (M) 5 2 5 3 2 Narsimhapur 13 6 13 7 6 Mandla District 1,263 627 636 1,260 625 635 3 2 Niwas 45 28 17 45 28 17 Dindori 631 308 323 631 308 323 Mandla 536 264 272 536 264 272 Nainpur 51 27 24 48 25 23 3 2 Nainpur (M) 3 3 2 Chhindwara District 1,216 607 609 515 264 251 701 343 358 Jamai 5 7 2 5 Jamai (M) 2 2 2 2 Kali Chhapar (N.M) 5 2 3 5 2 3 Parasia 328 175 153 190 103 87 138 72 66 Dighawani (N.M) 2 2 2 2 Chikhli kalan-Parasia (U.A.) 136 70 66 136 70· 66 (C) Chandameta Butaris (M) 18 9 9 18 9 9 (D) Neutan Chikhli Kalan (M) 5 5 5 (E) Badkuhi (N.M) 31 15 16 31 15 16 (F) Jata Chhapar (N.M) 82 41 41 82 41 41 Chhindwara 20 7 13 20 7 13 Chhindwara (U.A.) 20 7 13 20 7 13 Sausar 812 401 411 295 145 150 517 256 261 Mohgaon (M) 21 8 13 21 8 13 Lodhi Kheda (M) 496 248 248 496 248 248 Pandhurana 33 13 ~ 20 14 7 7 19 6 13 Pandhurna (M) 19 6 13 19 6 13 Chaurai 15 7 15 8 7 SeDni District 5,328 2,638 2,690 5,146 2,549 2.597 182 89 93 Lakhnadon 11 9 2 11 9 2 lakhnadon (M) 11 9 2 11 9 2 Keolari 3;801 1.908 1,893 3.801 1,908 1.893 Seoni 863 410 453 833 396 437 30 14 16 Seoni(M) 30 14 16 30 14 16 Barghat 653 311 342 512 245 267 141 66 75 Barghat (N.A.) 141 66 75 141 66 75 Balaghat District 80.464 40.113 40.351 79,707 39,738 39,969 757 375 382 Katangi 7.313 3.608 3,705 7,205 3,560 3,645 108 48 60 Katangi (M) 74 34 40 74 34 40 Tirodi(N.M) 34 14 20 34 14 20

360 C~7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GR9lJPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban

Statel District! Tehslll Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Waraseoni 20.215 9919 ~ 0.296 19.942 9,780 10,162 273 139 134 Waraseoni(M) 273 139 134 273 139 134 Balaghat 36.095 18.116 17,979 35.803 17,970 17,833 292 146 146 Balaghat (U.A.) 292 146 146 292 146 146 Baihar 9,377 4.620 4,757 9,293 4,578 4,715 84 42 42 Baihar (M) 4 3 4 1 3 Ukwa (N.M.) 80 41 39 80 41 39 Lanji 7.464 3,850 3,614 7,464 3,850 3,614 Surguja District 28,126 14.431 13.695 25,737 13,156 12,581 2,389 1,275 1,114 6haratpur 179 91 68 179 91 88 Pal 453 226 227 253 123 130 200 103 97

Ra~anuJ9anj (M) 200 103 97 200 103 97 Wadrafnagar 14.348 7358 6.990 14,348 7,358 6,990 Pratappur 1.170 615 555 1,170 615 555 6aikunlhpur 1.131 618 513 494 267 227 637 351 286 Charcha (N.M) 357 180 177 357 180 177 West chirimiri (N.M) 184 110 74 184 110 74 Karia Block (N M) 96 61 35 96 61 35 Samri 797 364 433 797 364 433 Manendragarh 1.931 1.028 903 984 509 475 947 519 428 Manendragarh (M) 50 26 24 50 26 24 Khonga pani (N.M) 356 190 166 356 190 166 Jhagrakhand (M) 33 15 18 33 15 18 Kurasia (U.A.) 508 288 220 506 268 220 (a) Kurasia (N.M.) 263 156 107 263 156 107 (6) N.C.P.H. Colliery (N.M) 104 59 45 104 59 45 (C) Gelha pani (N.M) 69 37 32 69 37 .32 (D) Doman Hill Callery (N.M) 69 34 35 69 34 35 (E) Chirmiri 3 2 1 3 2 Surajpur 3.573 1.803 1}70 3,152 1,592 1.560 421 211 210 Surajpur (M) 375 184 191 375 184 191 Vishrampur (N.M) 46 27 19 46 27 19 Ambikapur 2.676 1,379 1.297 2.492 1,288 1,204 184 91 93 Ambikapur (U.A) 184 91 93 184 91 93 Lundra 675 334 341 675 334 341 Sitapur 1,193 615 578 1,193 615 578 6ilaspur District 15,191 7.783 7,408 13,938 7,094 6.844 1.253 689 564 Pendra Road 1,113 564 549 1.089 553 536 24 11 13 Pendra (UA) 24 13 24 11 13 Pandaria 9.400 4.755 4.645 9.400 4,755 4,645 Lormi 2.028 1.037 991 2,028 1,037 991 Kota 128 74 54 111 62 49 17 12 5 Ratanpur (M) 6 4 2 6 4 2 Kota (UA) 11 3 11 8 Katghora 765 403 362 434 236 198 331 167 164 Katghora (M) 6 2 B 6 2 Jail (N.M.) 71 32 39 71 32 39 Gajra (N.M.) 193 103 90 193 103 90

361 C-7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VJIl) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District! Tehsilf Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mongra (N.M.) 59 26 33 59 26 33 Korba 889 501 388 260 140 120 629 361 268 Korba (N.M.) 629 361 268 629 361 268 Mungeli 20 9 11 17 7 10 3 2 Mungeli (U.A.) 3 2 3 2 1 Takhatpur 59 31 28 51 29 22 B 2 6 Takhatpur (M) 8 2 6 8 2 6 Bilaspur 545 278 267 :180 186 194 165 92 73 Bilaspur (U.A) 165 92 73 165 92 73 (A) Bilaspur 132 74 58 132 74 58 (B) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 17 7 10 17 7 10 (C) Sirgiti (N.M.) 16 11 5 16 11 ·5 Janjgir 124 72 52 69 41 28 55 31 24 Baloda (M) 21 10 11 21 10 11 Naila Janjgir (M) 6 5 1 6 5 Akaltara (M) 28 16 12 28 16 12 Champa 13 B 5 13 6 .5 Champa(M) 13 8 5 13 8 5 Sakti 29' 15 14 21 12 9 a 3 5 Nay, Baradwar (M) B 3 5 8 3 5 Bilha 13 7 6 13 7 e Pamgarh 38 14 24 38 14 24 Dabhra 27 15 12 27 15 12 Raigarh District 3.573 1,833 1,740 2,705 1,416 1,289 868 417 451 Bageecha 1156 601 555 1,156 601 555 Jashpur 506 215 291 24 12 12 482 203 279 Jashpur nagar (M) 482 203 279 482 203 279 Kunkuri 1,034 510 524 1,034 510 524 Pathalgaon 182 111 71 83 54 29 99 57 42 Pathalgaon (M) 99 57 42 99 57 42 Udaipur (Dharamjaigarh) 251 132 119 249 131 118 2 Dharamjaigarh (M) 2 1 2 Gharghoda 63 39 24 52 34 18 11 5 6 Gharghoda (M) 11 5 6 11 5 6 Raigarh 301 179 122 50 40 10 251 139 112 Raigarh (UA) 251 139 112 251 139 112 Kharsia 42 27 15 27 18 9 15 9 6 Kharsia (UAJ 15 9 6 15 9 6 Sarangarh 38 19 19 30 16 14 B 3 5 Sarangarh (U .A) 8 3 5 B 3 5 Rajnandgaon District 3822 1,94. 1,873 3,718 1,896 1,822 104 53 51 Kawardha 2.931 1,490 1,441 2,894 1,468 1,426 37 22 15 Kawardha (M) 37 22 15 37 22 15 Chhuikhadan 557 284 273 553 282 271 4 2 2 Chhuikhadan (M) 4 2 2 4 2 2 Khairagarh 27 12 15 27 12 15 Dongargarh 12 7 5 3 2 7 4 3 Dongargart: (M) 7 4 7 4 3

362 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VII') WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHStLS AND TOWNS -1991 Langu;;gel Mother TongueJ Total Rural Urban

State! DislrictJ Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajnandgaon 94 59 35 53 41 12 41 18 23 Rajnandgaon (M.C) 41 18 23 41 18 23 Dangargaon 17 10 7 17 10 7 Mahla 168 80 ' 88 \68 80 88 Ambagarh 16 7 9 15 7 Ambagarh Chcwki (M) 15 7 8 15 7 Durg District. 5,116 2,864 2,252 298 164 134 4,818 2,700 2,118 Durg-Bhilainagar (U.A.) 4,444 2,500 1,944 4,444 2,500 1,944 Nawagarh. 50 26 24 50' 26 24 I Bemelara 18 12 6 16 11 5 2 Bemetara (M) 2 1 2 Saja Berla 12 6 6 12 6 6 Dhamdha 154 87 67 21 9 12 133 78 55 Ahiwara (M) 36 23 13 36 23 13 Kumhari (N.M) 97 55 42 97 55 42 Durg 4,376 2,468 1,908 78 45 33 4,298 2,423 1,875 Sirsa (N.M) 6 G 3 6 Durg-Bhilainagar (U.A)(part-l) 4,289 2,420 1,869 4,289 2,420 1,869 (a) Ourg 147 82 65 147 82 65 (b) Bhilainagar 3,803 2,144 1,659 3,803 2,144 1,659 (c) Kohka 204 112 92 204 112 92 (D)Chhaani " 106 66 40 106 sa 40 (F) Jamul" 29 16 13 29 16 13 Patan 210 107 103 55 27 28 155 80 75 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part·l:) 155 80 75 150 ao 75 (e) Charada 150 77 73 150 77 73 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Gunderdehi 28 16 12 28 16 12 Dondiluhara 11 4 11 7 4 Sanjari baled 250 130 120 20 12 8 230 118 112 Balod (M) 15 8 15 8 7 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 208 108 100 208 108 100 Kumuci Kalla (N.M) 7 2 7 2 5 Gurur 6 4 2 6 4 2 Raipur District 15,920 7,916 8,004 14,996 7,416 7,580 924 5JO 424 Simga 23 11 12 23 11 12 Bhatapara 133 75 58 133 58 Bhatapara(M) 133 75 58 133 75 58 Balada Bazar 58 34 24 48 29 19 10 5 5 Balada Bazar(M) 10 5 5 10 5 5 Kasdal 110 51 59 1.10 51 59 Bilaigarh 16 8. 8 9 4 5 7 4 3 Bhatgaon(M) 7 3 7 4 3 Sa.raipali 27 16 11 14 9 5 13 7 6 Sarai pali (M) 13 6 13 7 6 Raipur 1,073 576 497 427 224 203 646 352 294 Gobraf'1awa para(M) 3

363

47--·2 RGl!NDj200.~ C·7 PART Alii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF lHE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE Viii) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·'1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural 'Jrban ______·o ___ •• __ ., __ , ___ .~~.------.. ------.-"-~---- .... ---.. " .-- .. --~---- ·--~~---P--~-.. ·______Statel Districli Tehsil/lown Persons Males Fernales Persons Males Femaies Perscns Ma'es Fernaies 1 2 3 4 6 (\ ;:) 10 5 "M._--..."..._..._~ ____

Raipur (U,A.j 64'3 350 293 ()43 350 ;093 Mahasamur;d 1,198 56:; 613 1,191 583 "Co" 2

Mahasamumt (M) l 2 5 7 ~ Rajim 376 181 195 376 161 195 Kurud 12 8 4 9 3 Kurud (M) 3 2 ,3 Onamlari 974 491 483 949 479 4 '0 25 12 13 Ohamtari(M) 25 12 13 25 12 13 Bindranawagarh (Gariaband) 9.376 4,650 4.726 9.374 4,648 4,726 2 2 Goriyabana(N,M.) 'l :! 2

Nagari 2466 1,190 1 ~76 t,466 1,19(' I /j-\ T:lda 78 40 18 78 ':0 38 Ti!da newrafM) 78 40 38 78 40 38 Bastar District 975 516 459 i09 3t::, ~.1~3 266 150 lIE Bhanupratappur 20 11 9 20

Kanker ~ 1 ~ 46 67 HJ2 ,'I' ;)1 11 5 Kanker(UA) 11- 5 6 S

Antagarh 53 31 22 53 :,1 ~2 " Keshkal 2 Pakhanjur 7 4 7 4 o· Narayanpuf 34 21 13 34 -, ~~ Kondag30n 163 86 77 136 (:0 ~H 27 17 10 Kondagac,n (M) 27 17 10 27 i7 10 Jagdalpm 289 184 125 187 4 0,) 02 102 59 43 Jagdalpur (UA) '1)2 59 43 102 59 43

Bhopa, patlnam (Maldand) 78 39 37 76 ~~ :17 BijapUt 29 14 15 29 i,j IE

Dantewara 159 84 75 33 i'i 1e 126 6~ 57 Bade Bacheli (N,M,) 17 9 8 17 Kiranaul (N,M,) 109 60 49 109 60 49 Kanta 30 15 15 30 15 15

5 Kannada 1. Ballaga Madhya Pradesh 7 5 2 7 Hoshallgabad Dis!rict 3 2

Itarsi 3 ~ 2 Ordnance Factory Itarsi (N,M.) 3 2 2 Jabalpur District 3 2 3 2 Jabalpur 3 3 2 Jabalpur (UA) " 2 3 (C) Khamaria 2 3 Durg District I Durg-Bhilainagar (U,.I\.) Durg Ourg-Bhilainagar (UA)(rarj I) Bhilainagar

364 C-? PART A(iil: DISTRIBUTION OF THe MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Tonguel Lai8~;;geTMOt~1er Total ___ .o ______Rural ..______Urban ---_.- .. --- .. --.... --.. -~------.. --... ---.------.. ------.------... ---- .. - .. -----.-.. -~ --- 2tale, Dlstrict/ TehsIl1 Town Perso,ls Males Females Persons Males Females Persons M~les Females _,_,..__ 2 3 4 5 6 7 8 tI -10

2, "annada Madhya Prade~h 7,128 4,105 3,023 1,468 809 659 5,660 3,296 2,364 MOlena District 3 2 2 Sabalgarh :1 2 SaLalgmh I,U .\ ) 3 2 2 GVlaHo! D's~fk",t 360 248 \ 12 2 3~7 247 110 Gird 266 168 98 266 168 96 GwalioriJ-A 1 266 168 98 268 10e 98 (A) GWiJiinr(M::;,) 1:2 -103 69 172 103 69 (Bl Mcrar can'l (Cantt) 94 65 29 94 6') 29 Pichi10m 83 79 14 2 90 -ra 12 T"k~f1pur (N Mi 90 78 12 90 78 12

Bhi';a"N~I 1 E'hjt~rvldr (M) 1 1 ShivpJr; Dislric\ 5 5 5 Sh;vpuri 5 5 Shivpuri (M) 5 5 5 S Guna District 35 23 12 9 8 26 IS 11 01;;mrlen 5 4 4 Guna 2 2 Guna (M) 2 Raghogarh 27 17 10 4 4 23 13 10

Vij~ypur (N M.) 23 13 10 23 13 10 Kumthraj Kc:mbt!fllj (M) 1

Ti~amgarh Districi 26 18 8 26 ~e 8 Tikd",sarh 26 18 8 26 lS 8 Chh3taopur D!s!nct B 5 3 5 3 Now\P~9 2 2 ~,:owgor;g (MJ 2 2 GhhatarpUi 1 Cr,t'atdrp\lr (U.A; 1 1 1 Ri1j/1agar 5 3 2 5 3 2 Kt1ajiJ!al'u (N.M.) 5 2 5 3 2 Sagar D;r;lrict 214 158 ~6 214 156 56

~l~gar 214 158 56 214 15& 66 Dhana (N_M_) 121 95 26 121 qS 26 Sagar (U.A) 93 63 30 93 63 30 Sagar 21 10 11 2~ 10 11 (S) Sagar Cantt. (Canttl 72 53 19 72 53 19 U.~mo~~ Dis!! iet 14 e 6 14 8 6 Pa!haria 14 8 \3 ~4 S

Satna District 67 3t ~5 40 IS 22 27 14 13 Raghurajl13gar 30 14 16 4 3 2& 13 13 Salna (UA.) 2f. 13 13 26 13 13 Arr.

Rewa District 37 23 14 22 14 15 9 6 Sirmour 3 2 4 2 2 Sirmour (M) 4 2 2 4 2 2 Huzur 32 20 12 21 13 11 7 4 Rewa (M.C.) 11 7 4 11 7 4 Shahdol District 65 38 27 6 5 59 33 26 Bandhogarh 11 5 6 11 5 6 Umaria (M) 11 5 6 11 5 6 Sohagpur 44 25 19 4 39 21 18 Pali (UA) 3 2 3 2 Shahdol (U.A.) 32 17 15 32 17 15 Shahdol (M) 18 9 9 18 9 9 (B) Bhuibandh (N M ) 14 8 6 14 B 6 (A) Burhar-Dhanpuri (U.A.) 4 4 3 (C) Am!ei (N.M.) 4 3 4 3 Kotma 7 6 7 6 Bijuri (M) 6 5 6 5 Kotms (M) Anuppur 2 2 Kelhauri (Chachai) (N.M.) 2 2 Pushparajgarh 1 Sidhi District 41 19 22 17 6 Ii 24 13 11 Rampur Naikin 10 7 10 7 Gopad banas 6 4 2 6 4 2 Sidhi (M) 6 4 2 6 4 2 Chitrangi 4 2 2 4 2 Singrauli 21 10 11 3 2 18 9 9 Morwa (N.M.) 7 4 7 3 4 Vindhya nagar (N.M.) 9 5 9 4 5 Jayan! nagar (N.M.) 2 2 2 2 Mandsaur District 87 65 22 17 13 4 70 52 18 Jawad 17 13 - 4 17 4 flleemuch 70 52 18 70 52 16 Neemvctl (UA) 70 52 13 70 52 18 Ratlam District 75 38 37 75 38 3"1 Jaora 5 4 5 1 4 Jaora (U.A.) 5 4 5 4 Sailana 1 Sailana (U.A.) 1 1 Ratlam 69 36 33 69 36 33 Ratlam (U.A) 69 36 33 69 36 33 (8) RaUam Rly Colony (N.M) 17 9 8 17 9 8 Ujjain District 69 36 33 2 67 34 33 Khacharod 24 11 13 24 11 13 Nagda (M) 24 11 13 24 11 13 Ghatiya 1 Uliain 44 24 20 43 23 20 Ujja;n (UAI 43 20 43 23 20

366 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------_._------_ .... _------_------State! District! Tehsil! Town Persons Males Females 'Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shajapur District 2 Badod Badod (M) Shujalpur 1 Dewas District 86 47 39 12 10 2 74 37 37 Dewas 74 37 37 74 37 37 Oewas(M.C) 74 37 37 74 37 37 Kanriod 12 10 2 12 10 2 Jhabua District 39 24 15 10 7 29 21 8 Petlawad 2 2 2 2 Bamnia (N.A ) 2 2 2 Meghnagar Jhabua 12 3 9 7 5 4 Jhabua (M) 5 5 4 Bhabra Bhabra(U A) 1 Alirajpu( 21 11 4 21 17 4 Alirajpur(M) 21 17 4 21 17 4 Ranapur 2 2 2 Dhar District ,~4 36 18 23 16 7 31 20 11 Badnawar Sardarpur Dhar 31 23 25 17 8

Pithampur(N,M,) 20 ~ 7 25 17 8

Gandhwani 1~ ~ 14 0 Kukshi 3 2 KuKsh i (M) 2 1 DharampuCi 4 :3 3 2 Dhamnod(M) 2 3 Indore District 655 400 255 18 9 .,37 391 246 Depalpur 4 4 2 2 Belma (M) 4 2 2 4 2 2 Sawer Indore 453 258 195 17 9 436 250 186 Rau (M) 3 3 2 1 indore (UA) 433 248 185 433 248 185 Mhow 19 7 ,39 58 197 13Q 56 Mhow cantt (UA; 184 132 52 184 132 52 Mhowgaon (M) 3 2

Manpur (N.~Jt) 10 10 5 West Nimar Distr'ct 74 63 Ii 8 6 2 66 57 9 Barwaha 03 52 53 52 Barwaha (U,A ) 50 50 50 50 Sanawad (M) 2 Barwan; i1 6 2 2 9 3 6 Barwam (M) fJ 9 3 6 Kh~rcone .: 3 2 "hargone (M) 2

367 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE V!II) WiTH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRiCTS, TEHSfLS AND TOWNS -1991 ~----~------Language! Mother Tongue/ Tola! Rural Urtan

State/ DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6'------~·~i------~8------~9~--·----10~-

Pansemal 6 4 4 Sendhawa Sendhwa (M) 1

East Nimar (Kt·,andwa) District 297 ~68 110 81 106 58 46 Harsud 17 13 9 3 4 •. e: Harsud (M) " Khandwa 68 53 35 45 28 43 25 Khandwa (M C) 43 25 18 43 25 18 Pandhana 4 '3 3 3 ?andhal13 (M) 1 Burhanpur 188 99 oS 131 70 61 57 29 28 Nepanagar (N.M) 37 20 17 27 20 8urhanpur (M.C) 20 () 11 20 9 1: . Rdjgarh District 18 10 i 4 11 € Rajgarh 6 4 6 Rajgarh (M) 4 2 6 2 Sarangpur 10" 6 3 4 2 2 Satangpur (M) 4 .2 2 4 2 Narsingarh 2 Narsingarh 1M) . , Vidisha Di~trict 70 39 31 2 S8 38 30 Sironj 2 2 2 Siron! (M) 2 Bascda 9 2 l' Basoda 1M} 2 Vidisha 59 34 25 59 34 Vidisllil (M) 59 34 25 59 34 Bhopal District 1,158 621 1,152 621 f..17 Huzur ',158 67.1 537 ~, 158 521 Bhopal (M.C) 1,158 621 1,158 67.1 331 Sehore District 15 2 2 13 7 Sehore 5 Sehore ( U.A) 10 10 Ashta Ashla (UA) Dudm 4 4 2 2 2 Budni (M) 2 2 Raisen District 43 21 22 31 17 12 Raisen 28 12 16 2~ 12 16 Goharganj . 15 9 6 3 2 12 Mandideep(N.M) 12 5 Be\ul District 52 24 2 2 ~n n 28 Belui 28 12 16 2 2 2,\ 10 16 Saml (UA.) 15 7 15 6 7 8e!ul (UA) 2 9 2 9 Mu:tai 24 '12 12 : 2 Amla(M) 24 12 '2 12 Hnshangab<.'ld District 125 29 25 1ClO

358 C-7 PART A(ii): DiSTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language; Mother Tonguel Total Rural Urban

Stale,' Di~trictl Tensil! Town Persons Males Fem~!es Persons Males Females Perscns Males Females ------.1,.------;__-,----::-3 ----:-4 - 5 6 7 8 9 10 .------~----~---

Timarm q 9 4 5 Tirnami (M) 4 9 4 5 Itarsi 27 3 2 49 25 24 Ordnance Factory Itars! I.N.M.) 22 11 11 22 11 11 Itarsi (U.Al 14 2' 14 13 (A)ltarsi 20 11 9 2~ 11 9 (8) Bhila~k,di (N M\ 4 7 3 4 Hoshangabad 94 22 69 28 Hoshang.lu"j ("I) GS 41 69 28 Pipar;a 35 5

Piparia (t'J~: 2 2 4 2 Pachmarl-i (LJ /, ; 'l! 3 31 28 3 (8) Paciln131',i Cal't\;.(;,nt:1 28

8a[l~helli Jut.alr'L))" [)tstpd 371 222

Murwar

Mu.wa'o (KOlni ~(,\1,C : 10 9 19 10 9 ViJai ragha·.gartl 40 19 2 37 19 18 Kyrnore IU.I'I.) 27 19 18 37 19 18 Sihora 5 11 6 5 31nora 1M) 11 6 5 l' 6 5 Patan 111 53 58 53 58 ,JdbalpiJr 526 336 190 526 335 190 Panagar \M) 4 4 3 Bargi ,N.M.) 23 21 2 23 21 2

Jabalpur M t, ) 4~!9 187 4fJ9 3'2 187 (Ii) J8ba1p .:r 223 87 136 87 (8) Jabaipur em,t! (Cant') 1'16 60 195 13f. 60 (e) f(h"rna(ia 14 5 B 14 6 8 (D) G.C.F. Jaba'p'" (N M ) 33 18 15 :33 15 (F)Veh:cie FacUabalpw iN M.i 33 16 17 3'3 16 17 ~Jarsirnl,apur [h~ijic! 18 11 "7 10

,~ Gadarwala 17 10 0/ 10 Karell '(are:; ("'1j ivlRndl

Chhindwara Disirict 148 92 57 76 43 33 73 49 24 Tamia 10 5 5 10 5 Amarwara Amarwara (M)

Jamai 4 3 2 2 2 DamlJa (N.M)

369 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

Statei District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pnlachorai (N.M) 1 Parasia 9 6 3 7 4 3 2 2 Chikhlikalan-Parasi!l (UA) 2 2 2 2 (e) ehandameta Butaria (M) 1 1 (G) Dangar Parasia (M) Chhindwara 43 32 11 43 32 11 Chhindwara (U.A.) 43 32 11 43 32 11 Sausar 81 44 37 56 32 24 25' . 12 13

Sausar(M) 25 12 13 25' . 12~ 13 Seani District 101 60 41 96 58 38 5 2 3 Lakhnadon 5 3 2 5 3 2 Seani 72 41 31 67 39 28 5 2 3 Seoni(M) 5 2 3 5 2 3 Barghat 24 16 8 2"- 16 8 Balaghat District 374 193 181 346 177 169 28 16 12 Katangi 265 132 133 265 132 133 Waraseoni 10 6 4 5 3 2 5 3 2 Waraseoni(M) 5 3 2 3 2 Balaghat 69 38 31 46 25 21 23 13 10 Balaghat (U.A.) 23 13 10 23 13 10 Baihar 30 17 13 30 17 13 Surguja District 57 21 36 28 9 19 29 12 17 Pratappur 18 8 10 18 8 10 Baikunthpur 2 1 2 Charcha (N.M) 2 ..., 2 1 Mane'ldragarh 11 6 5 11 6 5 Manendra garh (M) 1 1 1 1 Khonga pani (N.M) 2 3 2. Jhagrakhand (M) Kurasia (U.A.) 6 3 6 3 3 (S) N.e.p.H. Colliery (N.M) 2 3 5 2 3 (D) Doman Hill Colliery (N.M) 1 Surajpur 19 14 9 8 10 4 6 Vishrampur (N.M) 10 4 6 10 4 6 Ambikapur 7 6 .6 Ambikapur (U.A) 6 1 5 6 5 Bilaspur District 374 206 168 141 74 67 233 132 101 Pandaria 9 3 6 8 3 Pandaria (M) Lormi 2 3 Kola 6 4 6 4 2 Kola (UA) 6 4 6 4 2 Katghora 72 35 37 71 34 37 Jail (N.M.) Korba 102 59 102 59 43 Korba (N.M.) 102 59 102 59 43 Takhatpur 7 1 7 6 Bilaspur 135 73 62 30 18 12 105 55 50

370 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSIL~ AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

> Statel District! Tehsill Town Persons Males Females PetSons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Bilaspur (U.A) 105 55 50 1M 55 50 (A) 9ilaspur 54 26 28 54 26 26 (9) Bilaspur Rly COlony (N.M.) 46 27 21 48 27 21 (C) Sirgili (N.M.) 3 2 3 2 Janjgir 22 16 6 19 14 5 3 2 Akaita'a (M) 3 2 1 3 2 1 Sakti 15 11 4 15 11 4 Naya Baradwar (M) 15 11 4 15 11 4 Dabhra 3 2 2 Raigarh District 28 19 9 6 3 3 22 16 6 Jashpur 4 2 2 4 2 2 Jashpur nagar (M) 4 2 2 4 2 Pathalgaon 3 2 3 2 Pathalgaon (M) 3 2 2 Udaipur (Dharamjaigarh) 1 Raigarh 20 15 5 3 15 12 Raigarh (UA) 15 12 3 15 12 3 Rajnandgaon District 31 19 12 3 28 16 12 Dongargarh 5 4 .'. 2 3 2 Dongargarh (M) 3 2 1 3 2 1 Rajnandgaon 26 15 11 25 14 11 Rajnandgaon (M.e ) 25 14 11 25 14 11 Durg District 993 526 4G7 4 985 522 463 Durg-Bhilainagar (U.A.) 946 503 445 948 503 445 Nawagarh 4 2 2 4 2 Berta 1 Dhamdha 29 15 14 29 15 14 Ahiwara (M) 24 13 11 24 13 11 Kumhari (N.M) 5 2 3 5 2 3 Ourg 937 495 442 3 2 934 493 441 Durg-Bhilai nagar (U.A )(part-I) 934 493 441 934 493 441 Durg 103 58 45 103 58 45 Bhilainagar 769 405 364 769 405 364 Kohka 19 9 lQ 19 9 10 (D)Chhaoni (N M.) 17 10 7 17 10 7 IF) Jamul (N.M.) 26 11 15 26 11 15 Palan 14 10 4 14 10 4 Durg-Bhilainagar (UA)(part-lI) 14 10 4 14 10 4 (I) Charoda 9 7 2 9 7 2 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Sanjari balod 8 4 4 8 4 4 Rajhara Jharan Coili (N.M) 8 4 4 8 4 4 Raipur District 248 128 120 75 44 31 173 84 89 Bhalapara 4 2 2 4 2 2 Bhatapara(M) 4 2 2 4 2 2 BKaigarh 3 2 3 2 Bhatgaon(M) 3 2 3 2 Sarai pali 26 12 14 IS e 10 8 4 4

371

48-2 RGIIND/2003 C-7 PART A(ii}: DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES ((;ROUP-ED UNDER Ep.,CH 0': TH~ LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEl STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother T Dilguel Total Rural .. _-.------Urban -.. --~ ... ----- ... -.. ---- .. ---.. ---... -... -.. -.. -.. ------~ ~ -~ .. -.... ---.. ---.. --_ ... __ ..... _-,,----...... -. ---... .. ---.. _-... _--.... --..... -- _---.. ------.. -_ .... ------State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Mal~s Felna;es Persons Male~ Females 1 2 3 4 5 6 7 ------8 9 10

Sarai pali(MJ 8 4 4 B 4 4 Raipur 169 83 Be 18 11 7 151 72 78 Raipur (U.A.) 151 72 73 151 '12 79 Mahasamund 7 4 3 l 4 3 Pithora(tJl) 4 2 2 4 2 2 Mahasamund (M) 3 2 3 2 Dhamtari 18 14 4 18 14 Bi(ldranawagarh (Gariaband) 6 2 4 6 2 4 N

Bastar District 177 89 88 63 3' _~2 1~4 58 56

Bhanupratapur 6 j ~ Kanker 4 4 Kanker (U.A.) Narayanpur ' Kondagaon 2 2 Kondagaon (M) t Jagdalpur 43 21 22 14 6 B 29 15 14 Jagdalpur (UA) 29 15 14 29 15 14

Bijapur 9 3 '3 9 3 ~J Dantewara 100 50 50 17 83 42 41 Bade Bacheli (N r.l) 25 12 14 26 12 14 Kil(lndul (N.M.) 57 30 27 57 30 27 KOl1ta 6 7 8

3, Others

Madhya Pradesh 1,172 571 ~n1 1,06S f'\(1 ;«;61 103 63 40 Gwalior District 5 5 5 5 Gird 3 3 3 3 Gwalior(U .A.) 3 3 3 3 (6) Morar (Cantt) 3 :3 3 3 Pichhor" 2 2 2 2

Tek~npur (N M) 2 2 2 2 Sagar District 13 4 9 13 4 9 Sagar 13 4 13 4 Dhana (N.M.) 2 2 1 1 Sagar (U.A) ~ 1 :l 8 11 3 a (13) Sagar Cantt. (Cantl) 1" 3 11 3 Shahdol Distnct 6 3

Sohagpur 6 3 2 :~ (A) Burhar-Dhanpuri (UA) (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafal 1M) Sidhi District Singrouli Jayant nagar (N.M.) 1 1 1 ., Df)wCls District ,5 3 '" 5 3 2 Dewas 5 3 "- 5 3 2 Dewas(M C) 6 3 2 5 3 2

372 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION Of THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDiA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tcngue! Total Rural Urban .... -...... ,_-~-----.------_------State! District' Tehsii/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females ------2 3 4 5 6 7 8 9 10 Indore District 17 10 7 3 2 14 8 6

Indo~e 17 10_ 7 3 2 14 8 6 Indore (U.A.) 14 8 6 14 8 6 West Nimar Distric! 36 24 12 36 24 12 Barwaha 36 24 12 36 24 12 Sanawad (M) 36 24 12 36 24 12 East Nimar (KhardW2) District 2 2 BurhanpUf 2 2 Bhopal District 9 6 9 6 3 Hujur 9 6 3 9 6 3 Bhopal (M.C) 9 6 3 9 6 3 Raisen District 4 2 2 4 2 2 Gol1arga'lj 4 Z 2 4 2 2 rJ1andideeo(N.M) 4 I: 2 4 2 2 Hoshangabad Di&t',cl Khirkiya Chhindwara District 6 5 6 5 Parasja 4 3 4 3 Chikhlikalan-Parasia (VA) 4 3 4 (G) Dongar Par~sia (M; 4 3 4 3 Chhindwara 2 2 2 2 Chhindwara (UA) 4 3 4 3 SeOIli District 444 214 230 444 214 230 Seoni 268 131 137 268 131 137 Bal'9hat 176 83 93 176 83 93 Balaghllt Dislr!c.t 609 287 322 bOB 287 321 Kata:1gi 339 162 177 338 162 176 Tii"odl(N.M) 1 Waraseoni 129 59 70 129 59 70 Balaghat 123 57 66 123 57 66 Baihar 18 9 9 18 9 9 Durg District 2 2 Dhamdha 2 2 Ahiwara fM) 2 2 Raipur Disiria 6 4 2 8 4 2 Raipur 6 4 2 6 4 2 Raipur(UA) 6 4 2 6 4 2 Bastar District 6 5 5 5 Bha\1upralaplJr 6 5 6 5

6 Kashmh'l 1. Kashmiri Madhya Pradosh Oa3 563 321) 42 31 11 841 532 309 Morena District 3 2 3 2 Sheopur :I 2 3 2 Sheopur(Ml 3 ;: 3 2 GwaHor iJislrict 94 1)2 32 94 62 32 Gird 66 36 30 66 36 30

373 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WIl'H 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------... -_ ... ------... ------.. -----_ .. ------Statel Districtl Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Gwalior(UA) 66 36 30 66 36 30 (A) Gwalior (M.C.) 63 34 29 63 34 29 (8) Morar (CanH) 3 2 3 2 Pichhor 28 26 2 28 26 2 Tekanpur (N.M) 28 26 2 28 26 2 Shivpuri District 18 11 7 6 5 12 6 6 Shivpuri 11 6 5 11 6 5 Shivpuri (M) 11 6 5 11 6 5 Narwar 6 5 6 Karera 1 1 Karera (UA) 1 1 1 Guna District 18 10 8 18 10 8 Guna Guna (M) 1 1 .1 Raghogarh 17 8 17 9 Vijaypur (N.M.) 17 \I 8 17 9 B Panna District 5 2 5 3 2 Panna 5 3 2 5 3 2 Sagar District 14 12 2 14 12 2 Sagar 14 12 2 14 12 2 Dhana (N.M.) 1 1 1 Sagar (U.A) 13 11 2 13 11' 2 (AI Sagar 5 ;\ 2 5 3 2 (8) Sagar Cantt. (Cantt) 8 8 8 Rewa District 2 2 2 2 Huzur 2 2 2 2 Rewa (M.C.) 2 2 2 2 Sidhi District 9 6 3 9 6 3 Singrauli 9 6 3 9 6 Mandsaur District 77 76 77 76 Neemuch 77 76 77 76 Neemuch (U.A.) 77 76 77 76 Ratlam District 3 2 3 2 Ratlam 3 2 3 2 Rallam{U.A) 3 2 3 2 Ratlam (M.C) 3 2 3 2 Ujjain District 17 6 11 17 6 11 Khacharod 11 5 6 11 5 6 Nagda(M) 11 5 6 11 5 6 Ullain 6 5 S 5 Uijain (UA) 6 5 6 5 Dewas District 4 3 4 3 Dewas 4 3 4 3 Dewas(M.C) . 4 3 4 3 Indore District 126 68 58 126 68 58 Indore (UA) 106 S9 47 106 59 47 Mhow 20 9 11 20 9 11 Mhow cantt (UA) 16 8 8 16 8 8

374 C-7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------... - ----.. ------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mhowgaon (M) 4 3 4 3 East Nimar (Khandwa) District 17 15 2 11 11 6 4 2 Burhanpur 17 15 2 11 11 6 4 2 Nepanagar(N.M) 4 3 4 3 Burhanpur (M.C) 2 1 2 1 Bhopal District 219 115 104 219 115 104 Huzur 219 115 104 219 115 104 Bhopal (M.C) 219 115 104 219 115 104 Raisen District 6 3 6 3 3 Raisen 1 1 Raisen(M) 1 1 Goharganj 5 3 5 2 3 Mandideep(N.M. ) 5 3 5 2 3 Betul District 1 Multai Amla(M) Hoshangabad District 14 6 a 14 6 ·s Itarsi 7 5 7 2 5 Ordnance Factory !tarsi (N.M.) Ilarsi (U.A) 6 4 6 2 4 (A)ltarsi 6 4 6 2 4 Hoshangabad 7 3 7 4 3 Hoshangabad (M) 7 4 3 7 4 3 Jabalpur Distpcl 38 21 17 38 21 17 Jabalpur 38 21 17 36 21 17 Jabalpur (U.A) 38 21 17 38 21 17 (A) Jabalpur 31 16 15 31 16 15 (S) Jabalpur Cantt. (Cantt) 2 2 2 (C) Khamaria 5 2 5 3 2 Chhindwara District 3 2 • 3 2 Chhindwara 3 2 Chhindwara (U.A.) 3 2 3 2 Balaghat District 2 2 Baihar 2 2 Surguja District 2 2 Manendragarh 2 2 Khonga pani (N.M) 2 1 2 1 1 Bilaspur Dislrict 30 15 15 7 4 23 12 11 Kalghora Korba 23 12 11 23 12 11 Korba (N.M) 23 12 I' 23 1} 11 Janjgir 6 3 3 6 3 3 Durg District 131 110 21 130 109 21 Durg·Bhilainagar (U.A.) 130 109 21 130 109 21 Dhamdha 1 Durg 130 109 21 130 109 21 Durg·Bhilainagar (U.A.)(part·l) 130 109 21 130 109 21 Durg

375 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban ------.. -_ .. --_ .. ------_ .. _------_ ... ----_ .. -----.. _------.. ------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Femaies 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhilainagar 115 1D2 1:3 115 102 13 Kohka 2 3 5 2 3 (D)Chhaoni (N.M.I 9 4 5 9 4 5 Raipur District 30 15 15 29 14 15 Baloda Bazar Sarai pali 24 12 12 24 12 12 Sarai pali (M) 24 12 12 24 12 12 Raipur 2 3 5 2 3 Raipur (UAI 3 5 2 3

2. Others Madhya Pradesh 3 3 Jabalpur Dislrict Jabalpur (D) G.G.F. Ja,balpur (N M)

7 Konkanl 1. Konkani Madhya Prades,", 864 443 421 141 68 73 723 375 348 Gwalior District 58 32 26 56 32 26 Gird 57 31 26 57 31 26 Gwalior(U.A.) 57 31 26 57 31 26 (A) Gwalior (M.e.) 44 24 20 44 24 20 (B) Morar cantt (Gantt) 13 6 13 7 6 Pichhore Tekanpur (N.M)· Datia District Guna District 3 3 2 Raghogarh 3 2 3 2 Vijaypur (N.M.) 2 3 2 Panna District 2 2 Panna 2 2 Panna (U.A.) 2 1 2 Sagar District 2 3 2 Sagar 2 3 2 Sagar (U.A) 3 2 3 (B) Sagar Cantt. (Cantt) 3 2 3 2 Damoh District 3 4 7 3 4 Damoh 3 4 7 :3 4 Damoh (U.A.) 7 3 4 7 3 4 Shahdol Disiric.t 3 2 3 :2 Sohagpur 3 2 3 2 Shahdol (UA) 3 2 :1 2 Shahd(ll (M) 3 2 3 2 U~ain District 48 27 21 48 2? 21 Khacharod 27 17 10 27 17 10 Nagda (M) 27 17 10 27 17 10 UiJaill 21 10 11 21 10 11

376 c-? PftRT A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT iNDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Tctal Rural Urban ------.. _------_ .. -.. _- ...... ----_ ...... __ .. _ ..... _...... _.. -_ ..... _...... -_ -_ ...... _-_ ..... _--...... _..... _..... _-_ ...... Statei District! Tensili Town Persc,ns Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

UlJain (U A) ),1 10 '1 21 10 11 Dew8S Distnr;t 2A 14 10 23 13 10 D8was 23 13 10 23 13 10 Dewa.s{M C) 23 ~3 ~p. 23 13 10 Kannod Jhabua 8istrict 10 a 8 Jhabua 10 8 8 JhabJB (M) 8 8 8 Indore District 356 195 161 347 186 161 Sawer 5 Imlore 274 157 '17 274 157 117 indore (U A ) 274 ib7 117 214 i57 117 Mhow ;7 33 44 4 4 73 29 44 Mhaw cant! (lJ fl. ) 73 29 44 73 29 44

VJesl Nimar Cist'I'~t 25 11 14 18 T 11 4 3 Barwaha 7 4 7 4 3 Sanawao (M) 7 4 3 4 3 Pans9l11a! 5 2 Sendhwa 13 4 13 4 9 East Nimar (KMnLiw8) Die,tr!ct 99 44 55 94 43 51 4 Harsud Khandwa 3 2 Khandwa (M.r.J 2 2 2 Burhaflpur 95 42 53 92 41 ~1 3 2 Nepanagar (N.W Burharlpur 1M C) 2 2 2 Schare Distrd 4 4 4 4

Ash!3 4 "~ 4 Ashta (UA) 4 4 4 4 Raisen Dlstnct G(lharganj Mandl(leep\N M.l Belu! District 5 3 5 2 Betul 3 2 3 2 Betul \UA) 3 2 2 MlIlta, 2 2 Amia{M) 2

Jahalpur Disl, iel ~ 4 ~ 65 76 141 65 76 MUrwara 4 3 4 3 Murwara (Katfli)iM C) 4 4 3 1 Vijai ragl1avga!h 4 2 2 2 2 Kymore (U.A; 4 2 2 4 2 2 Jaba1pur 133 60 73 133 60 73 JabalplJf (UAI 133 60 73 133 130 73 Jabalpur 70 32 38 70 32 36 (8) Jabalpur Cantt (Cantt) 46 21 25 46 21 25 (e) Khamaria 8 3 8 5 (D) G.C.F. Jabalpur (N.M ) 9 4 9 .; 5

31'1 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA. LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban -.. -...... ~-- .. ------,.;------... ------.. --.. ------.-- .. --.... _.. -- ... _- ... _- ... _------.. _-..... --...... ---- ..... -.... -_ .. --... --.... ---_ .. __ .... -.... ---_ .. State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mandla District Dindoti 1 Chhindwara District 12 5 7 12 5 7 Parasia 5 3 2 5 3 2 Chikhlikalan-Parasia (U.A.) 5 3 2 5 3 2 (G) Dongar Parasia (M) 5 3 2 5 :I 2 Chhindwara 7 2 7 2 5 Chhindwara (U.A.) 7 2 7 2 5 Balaghat District 6 2 4 6 2 4 Baihar 6 2 4 6 2 4 Bilaspur District 4 4 3 Bilaspur 4 3 4 3 Bilaspur (U.A) 4 3

2. Others Madhya Pradesh 60 32 28 60 32 28 Morena Oistrict Morena Morena (M) Rewa Dislrict Huzur Rewa (M.C.) Ratlam District 10 3 7 10 7 Ratlam 10 3 7 10 7 Ratlam (VA) 10 3 10 ;I 7 (A) Ratlam (M.C) 5 5 5 5 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 3 2 5 3 2 Vliain District 3 2 3 2 Khacharod 2 3 2 Nagda (M) 3 2 Indore District 13 9 4 13 9 4 Indore 13 9 4 13 9 4 Indore iU.A.) 13 9 4 13 4 Bhopal District 15 10 5 15 10 5 Huzur 15 10 5 15 10 5

378 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUA.GES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSIUi AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban State! DistricV TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhopal (M.C) 15 10 5 15 10 5 Jabalpur District 17 7 10 17 7 10 Jabalpur 17 7 10 17 7 10 Jabalpur {UA} 17 7 10 17 7 10 (A) Jabalpur 11 5 6 11 5 6 (6) Jabalpur Cantt. (Cantt) 2 1 2 1 (F) Vehicle Fact.Jabalpur (N.M.1 4 3 4 3

8 Malayalam 1. Malayalam Madhya Pradesh 80,294 43,888 36,406 8,333 4,794 3,539 71,961 39,094 32,867 Morena District 121 62 59 6 4 2 115 58 51 Ambah 3 3 1 2 2 Ambah (M) 2 2 2 2 Porsa 2 2 2 2 Poraa (M) 2 2 2 2 Morena 79 41 38 3 2 76 39 37 Bamor (UA) 16 12 4 15 12 4 Morena (M) 60 27 33 60 27 33 Joura 4 2 2 4 2 2 Joura (U.A.) 4 2 2 4 2 2 Kailaras 2 2 1 Kailaras (M) 1 Sabalgam 26 15 13 2B 15 13 Sabalgam (UA) 28 15 13 28 15 13 Vqaypur SlIeopur 2 2 Sheopur kalan (M) 2 2 Bhind District 62 43 19 ~7 28 9 25 15 10 Bhind 25 15 10 25 15 10 Bhind (M) 25 15 10 25 15 10 Gohad 37 28 9 37 28 9 Gwalior District 2.484 1.519 945 11 6 5 2,453 1,513 940 Gird 1.899 1.077 822 1,898 1,076 822 Gwalior(U.A ) 1.898 1.076 822 1,898 1.076 822 (Al Gwalior (M.e.) 1.620 890 730 1,620 890 730 (S) Morar cantt (Cantt) 218 186 92 278 186 92 Pichhore 563 441 122 10 5 553 436 117 TekanpUi (N.M) 549 434 115 549 434 115 Dabra (M) 4 2 2 4 2 2 Bhander 2 1 2 Bhander (M) 2 2 1 Datia District 41 25 16 41 25 16 Datia 41 2S 16 41 25 16 Datia(M) 41 25 16 41 25 16 Shivpuri District 202 142 60 32 20 12 170 122 48 PoM 12 8 4 12 8 4 Shivpuri 151) 115 41 2 154 114 40

379

49- 2 RGltNDI2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH 'OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------._--- .. _.. _-- ...... ----_ .... __ ... _-_ ...... Statel DistrieV Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shivpuri (M) 154 114 40 154 114 40 Narwar 15 10 5 15 10 Karera 13 7 6 2 11 6 5 Karera (U.A.) 11 6 5 11 6 5 Kolaras S 2 3 5 2 3 Kolaras (M) 5 2 3 5 2 3 Khaniyadhana 1 I Guna 501 273 228 119 94 25 382 179 203 Isagam 16 4 12 12 4 4 4 Is&gam (M) 4 4 4 Chanderi 12 10 2 10 8 2 "2 :1 Chandari (UA) 2 2 2 2 Guna District 206 91 115 3 3 203 91 112 Guna(M) 203 91 112 203 91 112 Ashok nagar, 43 13 30 42 13 29 Ashok nagar (M) 42 13 29 42 13 29 Raghogam 212 149 63 90 80 10 122 69 53 Vljaypur (N.M.) 102 55 47 102 55 47 Raghogarh (M) 20 14 6 20 14 6 Mungaon 3 2 2 2 Mungaoli (U.A.) 2 2 2 2 Kumbhraj 3 3 3 3 Kumbhraj (M) 3 3 3 3 Chachaura 6 4 2 2 2 .. 2 2 (I) Chachaura-Binaganj (UA) 4 2 2 4 2 2 Tikamgarh District 59 23 36 3 56 23 33 NiWari 6 3 3 6 3 3 Niwari(M) I) 3 3 6 3 Jatara 2 Jalara (M) Baldeogarh Khargapur (M) I Tikamgarh 50 19 31 2 48 19 29 Tikamgarh (M) 47 18 29 47 18 29 Bada Gaon (M) 1 1 Chhatarpur District 91 38 53 6 4 85 34 51 Nowgong 20 6 14 2 1 18 5 13 Nowgong (M) 18 5 13 18 5 13 Chhatarpur 42 23 19 42 23 19 Chhatarpur (U.A) 42 23 19 42 23 19 Rajnagar 21 5 18 20 4 16 Khajuraho (N.M.) 20 4 16 20 4 16 Bijawar 8 4 4 3 2 5 2 3 Bijawar (M) 5 2 3 5 2 Panna District 117 55 62 31 18 13 86 37 49 Panna 111 52 59 30 17 13 81 35 46 Panna (U.A.) 81 35 46 81 35 46 Pawai 6 3 3 5

380 C-7 PART A(ii}: DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUeS (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Lariguilgel Mother Tonguel Total Rur;!1 ._--Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

PaWill (NA) 5 2 3 5 2 3 Sagar DistrlCl 1.0Bl 682 399 81 33 48 1.000 649 351 Bina 73 25 46 73 25 46 (AI. Bina Elawa (U'A) 73 25 46 73 25 48 (A). Bina Elawa (M) 49 16 33 49 16 33 (B). Bins RI}' Colen, IN M.l 24 9 15 24 9 15 Khural 10 7 3 4 6 5 Khurai (UA) 6 5 6 1 Banda 14 5 9 s 8 2 6 Shahgarh (M) 8 2 6 8 2 6 Sagar 972 637 335 70 27 43 902 610 292 Ohana (N.M.) 249 196 53 249 196 53 Sagar (U.A) 653 414 239 653 414 239 (AI Sagar 194 114 80 194 114 80 (8) Sagar Car.!t (Gantt) 459 300 159 459 300 159 Garhakola 8 5 3 8 5 Garha kola (M) 8 5 3 8 5 Rehli 1 Rehli(M) 1 1 Deon 3 2 2 Deori (M) 2 ··2 1 1 Damoh District 164 B4 80 112 55 R7 52 29 23 Halla 4 4 2 2 2 Halta (M) 2 :;> 2 Batiagarh 3 2 3 Patharia 81 39 42 81 39 42 Darnoh 56 32 26 17 9 41 24 17 Darnoh (UA) 41 24 17 41 24 17 Jallera 9 7 2 9 Tendukheda 9 5 4 9 5 4 Tendukheda (M) 9 5 4 9 5 ~ Satna District 573 315 258 73 3~ 40 500 .. 82 218 Raghurajnagar 493 277 216 22 11 11 471 266 205 Satna (U.A.) 471 266 205 471 266 205 Nagod 9 4 5 9 4 5 Nagod (M) 3 1 2 3 1 2 Unchehara (M) 6 3 3 6 3 Rarnpur Baghelan 19 6 13 18 6 12 Rarnpur Baghelan (M) 1 1 Amarpatan 4 4 4 4 Maillar 48 24 24 29 \2 17 19 12 1 Maihar(M) 19 12 7 19 12 7 Rewa District 480 277 203 166 124 42 314 153 161 Teonthar 2 2 2 2 Sirmour 20 13 7 19 12 7 Sirmour(M) 19 12 7 19 12 7 Hanumana 1 1 HUlur 451 261 190 lSi 120 37 294 141 153

381 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rewa (M.C.) 294 141 153 294 141 153 Raipur karchullan 5 3 2 5 3 2 Gum Gum (M) ShaMol District 1.342 748 S94 206 148 58 1,138 600 538 Beohari 43 26 17 43 26 17 Khand (M) 43 26 17 43 26 17 Jaisingh nagar 6 5 6 5 Jaisingh nagar (M) 6 5 1 6 5 1 8andhogarh 51 26 2S 51 26 25 Chandia (M) 4 2 2 4 2 2 Umaria(M) 12 8 4 12 8 4 Nowrozabad (Khodargama) (M) 35 16 19 35 16 19 Sohagpur 656 370 286 139 108 31 517 262 255 Pali(UA) 30 18 12 30 18 12 Shahdol (UA) 182 78 104 182 78 104 Shahdol(M) 167 70 97 167 70 97 (8) 8huibandh (N.M.) 15 8 7 15 8 7 (A) Bumar (M) 305 166 139 305 166 139 (A) Bumar·Dhanpuri (U.A.) 1 1 1 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai (M) 180 95 85 180 95 85 (C) Anilai (N.M.) 124 70 54 124 70 54 Kolma 49 24 25 49 24 25 Bijuri(M) 42 21 21 42 21 21 Kotma (11.4) 7 3 4 7 3 4 Anuppur 534 295 239 54 38 26 470 257 213 Dola (N.M.) 21 8 13 21 8 13 Kelhauri (Chachai) (N.M.) 111 86 45 111 68 45 8angawan (N.M.) 20 12 8 20 12 8 Pasan (M) 312 169 143 312 169 143 Anuppur(M) 4 3 4 3 Jaithari (M) 2 1 2 Pushparajgarh 3 2 1 3 2 Sidhi District 1,169 634 53.5 462 245 217 707 389 318 Rampur Naikin 23 14 9 23 14 9 Chumat 6 4 2 6 4 2 Gopad banas 79 38 41 2 77 37 40 Sidhi (M) 77 37 40 77 37 40 Chitrangi 44 23 21 44 23 21 Deosar 12 4 8 12 4 8 MiJjholi 5 5 5 5 Singrauli 1,000 551 449 370 199 171 630 352 278 Morwa (N.M.) 272 146 126 272 146 126 Vindhya nagar (N,M,) 91 54 37 91 54 37 Jayanl nagar (N,M ) 155 93 62 155 93 62 Amlori Colliery (N,M,) 62 38 24 62 38 24 Baidhan (N.M.) 50 21 29 50 21 29 Mandsaur District 743 449 294 203 135 68 540 314 226

382 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. OISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban State! District! TehsiU Town Persons Males Femalea Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jawad 100 130 56 173 122 51 13 5 Dikan(M) 2 2 2 2 Jawad (M) 11 8 3 11 8 3 Neemuch 376 229, 147 376 229 147 Neemuch (U.A.) 376 229 147 376 229 147 Manasa 14 6 8 3 2 11 4 7 Rampura (M) 11 4 7 11 .. 7 Bhanpura 32 15 17 22 10 12 10 5 5 Bhanpura (M) 2 2 2 2 Gandhi Sagar Hydel Colony (N.M 8 3 5 8 3 5 Malhargarh 9 8 2 7 7 Narayangarh (M) 2 2 2 2 Pipliya mandi (M) 5 5 5 5 Garoth 23 11 12 3 3 20 11 9 Garoth (U.A.) 1 Shamgarh (M) 19 10 9 19 10 9 Mandsaur 103 50 53 103 50 53 Mandsaur (M) 103 50 53 103 SO 53 Rallam District 466 249 217 8 5 3 458 244 214 Jaora 22 10 12 3 2 19 8 11 Jaora (U.A.) 19 8 11 19 8 11 Alol 5 1 4 2 2 3 '2 Tal(M) 3 , 2 3 , 2 Ratlam 439 238 201 3 3 438 235 201 Ratlam (U.A) 436 235 20'1 436 235 201 (A) Ratlam (M.C) 372 203 169 372 203 169 (S) Ratfam Rly Colony (N.M) 64 32 32 64 32 32 UHain District 1,204 664 540 173 124 49 1,031 540 491 Khacharod 472 247 225 6 5 486 2-46 220 Nagda (M) 457 242 215 457 2-42 215 Khacharod (M) 9 4 5 9 4 Mahidpur 12 4 8 9 5 3 3 Mahidpur (M) 3 3 Ghatiya 86 86 86 86 Tarana 17 8 9 16 7 9 Tarana (U.A.) 1 1 Ujjain (U.A.) 580 306 274 54 24 30 526 282 244 Utialn (U.A.) 526 282 244 526 282 244 Badnagar 37 13 24 2 2 35 11 24 Badnagar (U.A) 35 11 24 35 11 24 ShaJapur District 220 91 129 38 15 23 182 76 106 Susner 9 2 2 7 6 Susner (M) 7 6 7 6 Baded Baded (1.1) 1 1 Agar 24 6 18 22 4 18 Agar(M) 22 4 18 22 4 18 Shajapur 120 63 57 13 6 107 57 50

383 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TfHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shajapur (M) 74 37 37 74 37 37 Maksi (M) 33 20 13 33 20 13 Shujalpur 57 15 42 12 2 10 45 13 32 Shujalpur (M) 45 13 32 45 13 32 Kalapipal 9 4 5 9 4 Oewas District e19 453 366 47 25 22 772 428 344 Sl)nkatch 50 49 49 49 Sonkatch (M) 49 49 49 49 Dewas 710 430 280 23 13 10 687 417 270 Dewas(M.C) 687 417 270 687 417 270 Kannod 10 6 4 9 5 Kannod (U.A.) Bagli 44 14 30 14 6 30 8 22 Hatpiplaya (M) 10 2 8 10 2 a Bagli (M) 20 6 14 20 6 14 Khategaon 5 2 3 5 2 3 Khalegaon (M) 5 2 3 5 2 3 Jhabua District 271- 144 127 148 92 56 123 52 71 Thandla 70 37 33 46 36 10 24 23 Petlawad 49 34 15 25 16 9 24 18 6 Barnnla (N.A.) 24 16 6 24 18 e Meghnagar 56 32 24 56 32 24 Jhabua 71 35 36 17 8 9 54 27 27 Jhabua (M) 54 27 27 54 27 27 Jobat 1 Jobat(M) 1 Alirajpur 11 2 9 10 2 e Alirajpur(M) 10 2 B 10 2 8 Ranapur 13 4 '9 3 10 4 6 Dhar District 647 490 157 340 268 72 307 222 85 Badnawar 23 16 7 15 9 6 8 7 Badnawar(M) B 7 8 7 Sardarpur 15 10 10 5 5 5 Sardarpur-Rajgarh(M) 5 5 5 5 Dhar(M) 46 25 21 46 25 21 Pithampur(N.M. ) 221 174 47 221 174 47 Gandhwani 69 62 7 69 62 7 Kukshi 10 5 5 10 5 5 Manawar 16 6 10 3 1 2 13 5 8 Manawar (M) 13 5 13 5 B Oharampuri 42 18 24 28 12 16 14 6 e Dhamnod(M) 13 5 13 5 8 Dhararnpuri(M) Indore District 4,77':,' 2,675 2,104 206 115 91 4,573 2560 2,on Depalpur 14 9 5 14 9 5 Belma (M) 14 9 5 '4 o 5 Sawer 48 32 16 43 28 15 5 4 Sawer(M) 5 4

384 C-! PART A(;;): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town ------Persons Males Females ------Persons Males Females ------Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Indore 3.696 1.934 1.782 124 62 82 3.572 1,872 1.700 Rau (M) 11 6 5 11 6 5 Indore (UA) 3.561 1.866 1.695 3,561 1.866 1,695 Mhow 1.021 700 321 39 25 14 982 $75 307 Mhow canH (U.A.) 858 587 271 858 587 271 Mhowgaon(M) 123 88 35 123 88 35 Manpur (N.A.) 1 1 West Nimar District 301 139 162 70 36 34 231 103 128 Barwaha 127 67 60 6 4 2 121 63 58 Barwaha (U.A.) 60 45 15 60 45 15 Sanawad (M) 61 18 43 61 18 43 Maheshwar 29 20 9 21 14 7 8 6 2 Mandleshwar (M) 8 6 2 8 6 2 Kasrawad 5 4 3 3 2 1 KasraYiad (M) 2 1 1 2 1 1 Barwani 16 8 8 15 7 8 Barwani (M) 15 1 8 15 7 8 Tlllleri 7 4 3 7 4 3 Bhikangaon 13 2 11 9 8 4 3 Bhikangaon (M) 4 3 4 3 Khargone 56 26 30 7 4 3 49 22 27 Gogaon (N.M.) 2 1 1 2 1 1 Khargone (M) 47 21 26 47 21 26 Pansemal 3 2 2 Pansemal (M) Sendhwa 39 4 35 8 7 31 3 28 Sendhwa (M) 31 3 28 31 3 28 Bhagwanpura 6 3 3 S 3 3 East Nimar (Khandwa) District 618 321 297 212 117 95 406 204 202 Harsud 21 9 12 19 7 12 2 2 Harsud 1M) 2 2 2 2

Khandwa ~87 206 181 174 104 70 213 102 111 Mundi 1M) 8 3 5 8 3 5 Khandwa (M.C) 205 99 .106 205 99 106 Pandhana 6 2 4 5 4 Pandhana (M) 1 Burhanpur 204 104 100 14 5 9 190 99 91 Nepanagar (N.M) 134 76 58 134 76 58 Burhanpur (M.e) 56 23 33 56 23 33 Rajgarh District 221 91 130 51 13 38 170 78 92 Jirapur 11 3 8 11 3 8 Jirapur (M) 11 3 8 11 3 8 KhilchipUf 1 Rajgarh 53 17 36 2 51 17 34 Rajgarh (M: 51 17 34 51 11 34 Biaora S4 28 26 2 6 46 26 20 Suthaliya (M) 2 2 2 2 Biaora 1M) 44 26 18 44 26 18 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------Statel DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sarangpur 46 20 26 10 2 8 36 18 18 Pachore (M) 4 4 4 4 Saral1gpur (M) 32 '4 18 32 14 18 Narsingarh 56 23 33 30 9 21 26 14 12 Narsingarh (M) 24 13 11 24 13 11 Boda (M) 2 2 Vidisha District 475 253 222 28 19 9 447 234 213 Lateri 2 1 2 Lateri(NA) 2 1 1 2 Sironj 31 9 22 31 9 22 Sironj (M) 31 9 22 31 9 22 Kurwai 1 1 Basoda 69 26 43 21 15 6 48 11 37 Basoda (M) 48 11 37 48 11 37 Neteran 1 Gyaraspur 2 2 1 Vidisha 369 216 153 3 3 366 213 153 Vidisha (M) 366 213 153 366 213 153 Bhopal Dislricl 15,927 8,391 7,536 30 11 \9 15,897 8,380 7,517 Berasia 10 8 2 2 2 8 6 2 Berasia (M) 8 6 2 B 6 2 Huzur 15,917 8,383 7,534 28 9 19 15,S89 8,374 7,515 Bhopal (M.C) 15,B89 8,374 7,515 15,S89 8,374 7,515 Sehore District 264 161 103 19 12 245 149 96 Sehore 131 66 6~ 5 126 65 61 Sehore ( U.A.) 126 65 61 126 65 61 Ashta 70 57 13 2 68 56 12 Ashta (U.A.) 68 56 12 68 56 12 Ichhawar 15 '2 3 9 6 4 2 Ichhawar (M) 6 4 2 6 4 2 Nasrullaganj 4 2 4 2 2 Nasrullaganj (M) 4 2 4 2 2 Budni 44 24 - 20 41 22 19 Budni (M) 37 20 17 37 20 17 Rehti (M) 4 2 2 4 2 2 Raisen District 876 430 446 367 173 194 509 257 252 Raisen '49 57 92 54 34 20 95 23 72 Raisen(M) 95 23 72 95 23 72 Begamgan) 54 5 49 53 4 49 Begamganj(M) 53 4 49 53 4 49 Goharganj 371 236 135 46 23 23 325 213 112 Mandideep(N.M) 285 196 89 285 196 89 Obeduliaganj(Mi 23 7 16 23 7 16 Sultanpur(M) 17 10 17 1C 7 Barally 250 120 130 214 103 111 36 17 19 Badi(M) 20 9 11 20 9 11 Barally(M) 16 8 15 8 8 Silwam 52 12 40 52 12 40

386 C·7 PART Alii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 l3nguagel Mcther Tongue! Total Rural Urban State! Distri(..i/ Tahsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Fel'T'ales ------. 1 --...... --~2~--- .....~3~--- .....~4~· --- .....~5 ...... ~6~ ..... ---~7~ ..... ---~8 ...... ~9 ..... -----1~O ......

Betul District 1,no 678 592 59 27 32 1,211 551 560 Bhair1sdehi 15 8 7 3 4 8 3 Bhainsdehi (M) 8 5 8 5 8etul 1.071 566 505 28 13 15 1.043 553 490 Sami (UA) 863 46B 395 863 468 395 8e#ul (U.A.) 180 85 95 180 85 95 Shahpur 19 a 11 19 11 Multa; 165 9fl 69 2 160 93 67 Amla(M) 133 76 57 133 76 57 MultCli(UA) 27 17 10 27 :7 10 Hoshangabad District 1,634 927 707 169 lOS 83 1,445 621 524 I\h,rk;yCl 7 4 4 3 Khirkiya 1M) 7 4 3 7 4 3 Harda 53 27 26 5 2 4e 22 24 Harda (N.M.) 46 22 Z4 46 .?2 24 Timarni 11 7 4 2 9 4 Timarni (M) 9 5 4 9 4 5eol1l Malwa 29 16 13 10 6 4 19 10 9 Seoni Maiwa (M) 19 10 9 19 10 9 Itarsi 802 448 354 97 50 41 705 392 313 Ordnance Factory liarsi (N.M.I . 356 196 160 356 196 160 Ranir,ura(Tawanagar) (N.M.) 44 26 18 44 26 18 Itarsi (U A) 305 170 135 305 170 135 (A)ltarsi 213 119 94 213 119 94 (13) Bhilakhedi (N M.) 92 51 41 92 51 41 Hoshangabad 275 129 146 17 8 9 258 121 137 Hoshangabad (M) 25B 121 137 258 121 137 Babal 15 8 7 3 2 10 5 5 Sabai (M) 10 5 5 10 5 5· SohagpuI· 19 11 2 14 5 9 Sohagpur (M) 14 9 14 5 9 Piparia 404 275 129 27 18 9 377 257 120 Piparia (M) 34 18 16 34 18 16 Pachmarlli (UAJ 343 239 104 343 239 104 Pachmarhi (N.M ) 62 11 51 62 11 51 (81 Pactlmarhi Cant!(Canlt) 281 228 53 281 228 53 Bankhedi 19 5 14 19 5 14 JabaJpur Dist.rict B.542 4,782 3.760 115 77 38 8.427 4.705 3.722 Murwara 415 222 193 27 17 10 388 205 183

Murwara (Katni) 1M C.) 388 205 1~3 388 205 183 Vija: raghavgam 91 52 39 11 8 3 80 44 36 Kymore (UA) 80 44 36 eo 44 36 Sihora 45 23 22 20 16 4 25 7 18 Sihora (1.1) 25 7 18 25 7 18 Patan 8 6 2 6 4 2 2 2 Shahpura (M) 2 2 2 2 Jabalpur 7.983 4.479 3.504 51 32. 19 7.932 4.447 3,485 Panagar (M) 31 13 18 • 31 13 Ie

387 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION-OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban

State! DistricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Barela (M) 13 9 4 13 9 4 Bargi (N.M.) 77 44 33 77 44 33 Jabalpur (UA) 7,811 4,381 3,430 7,811 4,381 3,430 Jabalpur 4,004 2,061 1,943 4,004 2,061 1,943 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 1.461 1,084 377 1.461 1.084 377 (C) Khamaria 756 394 362 756 394 362 (0) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 560 295 265 560 295 265 (E) 8ilpura (N.M.) 50 25 25 50 25 25 (F)Vehicie Fact.Jabalpur (N.M.) 980 522 458 980 522 458 Narsimhapur District 81 39 42 16 7 65 32 33 Gotegaon Chhota Chhindwara (M) Gadarwara 12 10 2 12 10 2 Gadarwara (M) 12 10 2 12 10 2 Narsimhapur, 64 25 39 15 6 9 49 19 30 Narsimhapur ( UA) 49 19 30 49 19 30 Kareli 4 3 2 Kareli(M) 3' 2 3 2 Mandla District 193 73 120 91 27 64 102 46 56 Niwas 10 B 4 10 6 4 Oindori 22 5 17 18 4 14 4 3 Dindori (M) 4 3 4 3 Mandla 136 56 80 50 15 35 86 41 45 Mandla ( U.A.) 85 41 44 85 41 44 Bamhani (M) 1 1 1 1 Nainpur 25 6 19 13 2 11 12 4 8 Nainpur (M) 12 4 12 4 8 Chhindwara District 632 385 247 187 132 55 445 253 192 Amarwara 41 22 19 4 3 37 21 16 Harrai (M) 1 1 1 Amarwara (M) 36 20 16 36 20 16 Jamai 176 105 71 76 49 29 98 56 42 Jamai (M) 49 30 19 49 30 19 Kali chnapar (N.M) 16 9 7 16 9 7 Damua (N.M) 19 9 10 19 9 10 Palachorai (N.M) 14 6 14 8 6 Parasia 64 48 36 33 20 13 51 28 23 Chikhli kalan-Parasia (U.A.) 51 28 23 51 26 23 (C) Chandamela Bularia (M) 5 4 1 5 4 1 (0) Neuton Chikhli Kalan (M) 5 4 5 1 4 (E) Badkuhi (N.M) 13 6 7 13 6 7 (G) Dongar Parasia (M) 28 17 11 26 17 11 Chhindwara 233 138 95 13 11 2 220 '127 93 Chhindwara 220 127 93 220 127 93 Sausar 67 53 14 53 46 7 14 7 7 Sausar(M) 9 4 9 4 Mohgaon (M) 2 2 2 2 Lodhi Kheda (M) 2 3 2

388 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 La~gU

State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Fe'Tlales 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pandhurna 24 14 10 23 13 10 Pandhurna (M) 23 13 10 23 13 10 ehaurai 7 5 2 5 4 2 Chaurai khas (M) 2 2 Seoni District 176 88 BB 76 41 35 100 47 53 Lakhnadol1 17 8 9 16 7 9 Lakhnadol1 (M) 11 4 7 11 4 7 Dungariya Chhapara (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Keolari 18 11 7 18 11 7 Seoni 140 69 71 56 29 27 84 40 44 Seoni(M) 84 40 44 84 40 44 Barghat 1 1 Balaghat Ois~rict 494 276 21B 374 213 161 120 63 57 Katangi 12 9 3, 6 4 2 6 5 Katangi (M) 2 2 2 2 Tirodi(N.M) 4 3 1 4 3 1 Balaghat 136 74 62 27 18 9 109 56 53 Balaghat (Uk) 109 56 53 ' 109 56 53 Baihar 346 193 153 341 191 150 5 2 3 Baihar (M) 2 3 5 2 3 Surguja District 1,526 785 741 310 159 151 1,216 626 590 Pal 4 4 4 4 Wadrafnagar Pratappur 10 5 5 10 5 5 Baikunthpur 317 184 133 102 53 49 215 131 84 eharcha (N.M) 114 69 45 114 69 45 West Chirmiri (N.M) 17 10 7 17 10 7 Baikunthpur (M) 46 33 15 48 33 15 Karia Block (N,M) 36 19 17 36 19 17 Samri 4 4 4 4 Manendragarh 379 223 156 8 8 371 215 156 Manendra garh (MJ 72 40 32 72 40 32 Khonga pani (N.M) 11 7 4 11 7 4 Jllagrakhand (M) 35 20 15 35 20 15 Kurasia (U,A.) 253 148 105 253 148 105 Kurasia (N.M.) 59 35 24 59 35 24 (B) N,C.PH Colliery (N.M) 21 12 9 21 12 9 (e) Gelha Pani (N.M) 2 1 2 (0) Doman Hill Coliiery (N.M) 79 42 37 79 42 37 (E)Chirmiri 92 58 34 92 58 34 Surajpuf 489 251 238 139 68 71 350 183 167 Surajpur (M) 13 7 6 13 7 6 Vishrampur (t~ M) 337 176 161 337 176 161 Ambikapur 310 114 196 30 17 13 280 97 183 Ambikapur (U.A) 2BO 97 183 280 97 183 Lundra 1 1 1 Sitapur 11 3 8 11 3 8 Bi!aspur District 5,100 2,814 2,286 1,743 1,008 735 3,357 1,806 1,551

389 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue/ Tolal Rural Urban Statel DistrictJ Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pendra Road 32 19 13 16 9 7 16 10 Gaurl;llla (U.A.) 15 9 6 15 9 Pl;lndra (UA) 1 Pandariya 2 2 1 Pandariya (M) 2 2 1 Lanni 9 5 4 6 3 3 2 Lormi (M) 3 2 1 3 2 1 Kota 24 16 6 10 5 14 11 3 Kota(UA) 14 11 3 14 11 Katghora 1.578 919 659 1,255 739 516 323 180 143 Katghora (M) 27 16 11 27 16 11 Jail (N.M.) 212 117 95 212 117 95 Gajra (N.M.) 27 17 10 27 17 10 Mongra (N.M.) 57 30 27 57 30 27 Korba 1,941 1,088 853 96 ,'2 24 1,845 1,016 829 Korba (N.M.) 1.845 1,016 829 1,845 1.016 829 Mungeli 15 8 7 15 8 Mungeli (U.A.) 15 8 7 15 8 Takhatpur 49 25 24 49 25 24 Bilaspur 1,154 572 582 179 93 8S 975 479 496 Bilaspur (U.A) 975 479 496 975 479 496 (A) Bilaspur 683 322 361 683 322 361 (B) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 268 142 126 268 142 125 (e) Sirgiti (N.M.) 24 15 9 24 15 9 Janjgir 204 120 84 92 52 40 112 68 44 Naila Janigir (M) 28 19 9 28 19 9 AkaHara (M) 72 43 29 72 43 29 Shlvri narayan (M) 12 6 6 12 6 6 Champa 47 27 20 5 3 42 25 17 Champa (M) 42 25 17 42 25 17 Sakti 32 6 26 21 2 25 5 4 1 Sakti (M) 5 4 1 5 4 Bilha 5 2 3 2 Bilha (M) 5 2 3 5 2 3 Panigarh 8 6 2 8 6 2 Raigarh District 464 217 247 150 5a 82 314 149 165 Bageecha 32 9 23 32 9 23 Jashpur 25 13 12 2 22 12 10 Jashpur nagar (M) 22 12 10 22 12 10 Kunkuri 50 13 37 50 13 37 Palhalgaon 28 9 19 2 1 1 26 a 18 Pathalgaon (M) 26 1B 26 8 18 Udaipur (Oharamjaigarh) 7 4 3 6 4 2 Dharamjaigarh (M) 6 4 2 6 4 2 Gharghoda 9 2 7 3 6 2 4 Gharghoda (M) 6 2 4 6 2 4 Raigarh 269 148 121 37 3t 232 111 '21 Raigarh (U.A.) 232 111 121 232 111 121

390 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OFTHE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kharsia 9 2 5 4 4 3 Kharsia (U .A.) 4 3 4 3 Sarangarh 35 12 23 17 3 14 18 9 9 Sarangarh (U.A) 18 9. 9 18 9 9 Rajnandgaon District 410 235 1'15 69 53 36 321 182 139 Kawardha 23 12 11 8 4 4 15 8 7 Kawardha (M) 15 8 7 15 8 7 Chhuikhadan 7 4 3 7 4 3 Gandai (M) 3 2 3 2 1 Chhuikhadan (1vI) 4 2 2 4 2 2 Khairagarh 29 15 14 28 15 13 Khairagarh (M) 28 15 13 28 15 13 Dongargarh 48 29 19 12 8 4 36 21 15 Dongargarh (M) 36 21 15 36 21 15 Rajnandgaon 265 151 114 42 24 18 223 127 96 Rajnandgaon (M.C.) 223 127 96 223 127 96 Dongargaon 24 18 6 16 13 3 8 5 3 Dongargaon (M) 5 3 8 5 3 Mohla 10, 4 6 10 4 6 Ambagarh 4 2 2 4 2 2 Ambagarh Chowki (M) 4 2 2 4 2 2 Durg District 17,148 9,217 7,931 253 128 125 16,895 9,089 7,806 Durg-Bhilainagar (U.A.) 15,142 8.173 6,969 15,142 8,173 6.969 Semelara 2 2 Bemelara (M) 2 2 Berla 1 Dhamdha 485 229 256 2 483 228 255 Dhamdha (M) 2 2 1 Ahlwara (M) 345 158 187 345 158 187 Kumhari (N,M) 136 69 67 136 69 67 Durg 14,936 8,072 6,864 70 39 31 14,866 8,033 6,833 Dundera (N.M) 7 5 2 7 5 2 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-l) 14,859 e.o28 6.831 14,859 B,028 6,831 Durg 1,195 605 590 1,195 605 590 Bhilainagar 12,138 6,567 5,571 12,138 6,567 5,571 Kohka 567 300 267 567 300 267 (D)Chhaoni (N,M,) 783 449 334 783 449 334 (F) Jamul (N,M.) 176 107 69 176 107 till Patan 295 147 146 7 7 268 147 141 Patan (M) 5 3 5 2 3 Durg-Bhilainagar (U.A,)(part-lI) "283 145 138 283 145 138 (I) Charoda 183 93 90 163 93 90 (G) Bhilai kalan (N,M ) 100 52 46 100 52 46 Gundcrdehi 15 7 15 6 7 Dondilohara 5 3 5 2 3 Sanjarl balod 1408 756 652 152 76 76 1,256 680 576 Balad (M) 18 11 29 18 11 RaJhara Jharan f).II! (N,M) 66" 565 U25 660 565

39'1 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECiFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue/ Total Rural Urban

Statel DistricV Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Gurur Raipur District 3,161 1,698 1,463 463 236 227 2.698 1,462 1,236 Simga 7 4 4 2 3 2 Simga (M) 3 2 3 2 Bhatapara 43 25 18 12 7 31 18 13 Bhatapara{M) 31 18 13 31 16 13 Baloda Bazar 49 31 18 35 22 13 14 9 Baloda Bazar(M) 14 5 14 9 Kasdol 2 2 Bilaigarh 6 6 6 6 Sarai pali 46 25 21 22 12 10 24 13 11 Sarai Pali(M) 24 13 11 24 13 11 Raipur 2,495 1,376 1.119 150 73 77 2,34" 1,303 1,042 Arang(M) 4 2 4 2 Gobranawa para(M) 10 10 5 Raipur (U.A.)' 2,331 1,296 1,035 2,331 1.296 1,035 Mahasamund 192 79 113 32 12 20 160 67 93 Pithora(M) 40 6 34 40 6 34 Mahasamund (M) 106 54 52 106 54 52 Bagbahara (M) 14 7 7 14 7 Rajim 6 4 2 6 4 2 Kurud 5 4 5 1 4 Dhamtari 177 84 93 91 49 42 86 35 51 Dhamtari(M) 86 35 51 86 35 51 Bindrilnawagarh (Gariaband) 13 6 11 5 6 2 Gariaband (N.M.) 2 2 Nagri 12 8 4 12 8 4 Tilda 108 53 55 75 39 36 33 14 19 Tilda newra(M) 33 14 19 33 14 19 Bastar District 3,165 1,753 1,412 933 540 333 2,232 1,213 1,019 Charama 12 7 12 7 5 Bhanupratappur 72 45 27 72 45 27 Kanker 83 42 41 31 16 15 52 2G 2€ Kanker (U.A.) 52 26 26 52 26 26 Antagarh 11 6 11 6 Keshkal 18 13 18 13 Pakhanjur 12 7 12 5 Nara)lanpur 73 41 32 73 41 32 Kandagaan j57 75 B2 29 14 15 128 61 67 Kandagaon (M) 128 61 67 128 61 67 Jagdalpur 884 478 406 277 161 116 607 317 290 Jagdalpur (U A) 607 317 290 607 317 290 Bhopal pattnam (Matdand) 13 10 13 10 Bijapur 61 32 29 61 32 29 Dantewara 1655 937 718 210 128 82 1,445 809 636 Bade Bacheli (N.M.) 437 247 190 437 247 190 Kirandul (N.M.) 1,008 562 446 1,008 562 446 Kanta 114 62 52 114 62 52

392 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (G~Ol'PED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------_ .. ------_ .. ---... _------.. ------.... _----- State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2. Others Madhya Pradesh 465 297 168 152 103 49 313 194 119 Bhind District 3 3 3 Gohad 3 3 3 GwaHor District 12 6 6 12 6 Gird 12 6 6 12 6 Gwalior(U.A.) 12 6 6 12 6 6 (A) Gwalior (M.C.) 12 6 6 12 6 6 Guna District 12 12 12 12 Raghogarh 12 12 12 12 Sagar District 8 6 2 8 Sagar 8 6 2 8 2 Sagar (U.A) 8 6 2 8 6 2 Sagar 8 6 8 6 Damoh District 8 5 3 5 Path a ria 8 5 3 5 Satna District 9 6 9 6 Raghurajnagar 9 6 3 9 6 3 Satna (UA) 9 6 9 6 3 Sidhi District 3 2 3 2 Singrauli 3 2 3 2 Vindhya nagar (N.M.) 2 3 2 Mandsaur District 9 9 9 9 Jawad 4 4 4 4 Ratangarh (M) 4 4 4 4 Neemuch 1 1 1 Neemuch (U.A.) Gareth 4 4 4 4 Shamgarh (M) 4 4 4 4 Ujjain District Khachatod Nagda (M) 1 1 Dewas District 6 3 3 6 3 Dewas 6 3 3 6 Dewas(MC) 6 3 3 6 3 jhabua District 14 12 2 14 '2 Meghnagar 14 12 2 14 12 Indore District 18 12 6 17 11 6 Indore 13 10 3 12 9 Indore (UA) 12 9 3 12 Mhow 5 2 3 5 Mhow cantt (UA) 5 2 3 2 West Nimar District 1. Segaon 1 East Nimar (Khanciwa) District 14 7 7 7 7 5 Khandwa 7 2 5 Burhi1npur 7 5 2 Nepanagar(NM) 7 Ii 2 ? 5 2

393 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA L.EVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ---_._------_."------_.,------.~------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Male .. Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

RaJgarl1 District Khi!w'~'Llt Khilchipur (M) Bhopal District 16 8 16 8 B Huzur 16 8 8 16 8 8 Bhopal (M.C) 16 8 8 16 8 e Raisen District Raisen Hoshangabad District Itarsl Itarsi (UA) (A)ltarsi Jabalpur District 40 21 19 B 5 32 1& 14 Jabalpur 40 ~1 19 e 3 5 32 18 14 Barela (M) Bargi (N.M.) 6 .4 6 2 Jabalpur (U.A.) 25 13 12 25 13 12 Jabalpur 22 11 11 22 11 11 (B) .Jabalpur Canil. (Cantt) 2 3 2 1 Chhindwara Diatricl 6 4 2 6 4 2 Chhindwara 6 4 2 6 4 2 Chhindwara (U.A.) 6 4 2 6 4 2 Balaghat District 3 3 :I 3 Balaghat 2 2 :2 BalaghGlt (UA) 2 2 2 Baihar Baihar (M) Surguja District '1 u 9 4 5 2 Wadrafnagar 6 6 5 Manendragarr. 2 2 Kurasia (U.A.) " Z (B) N.CP.H Colliery 2 2 Ambikapur 3 3 Bilaspur District 47 31 16 30 21 9 17 10 7 Katghora 6 3 9 6 3 Korba ,4 , 6 5 8 4 4 i<.c,rba (N.M.) 4 4 8 4 4 Bilaspur 12 8 4 3 8 5 3

Bilaspur (U.A) 5 3 8 ~ 3 (A) Bilaf,pur 8 3 6 3 Janjgir 12 5 11 7 4 Akaltara (M) 1 Raigarh Distrrst 16 14 4 8 10 3 Bageecl1a Raigaih 17 14 3 7 10 7 3 Raigarh (U.,A ) 1'0 3 10 7 3 Rajnandgao1 District 3 3 3

0 Kawardha d 3

394 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFI~D IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STAT!:, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS ·1991 Lan9'Jagel Mother Tongue! Total Rural Urban -.----~---..... ------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Durg Dlstnct 98 54 44 17 8 9 81 46 35 Durg-Bhilainagar (Uk) 61 35 26 61 35 26 Dhamdha 34 16 18 17 8 9 17 8 9 Ahiwara (M) 17 8 9 17 B Curg 61 35 26 61 35 26 Durg-Bhilai nagar (part-I) 61 35 26 61 35 26 Duro 1 1 BhHainaga r 51 28 23 51 28 23 (D}Chhaoni rN.M.) 9 6 3 9 6 3 Sanjari balod 3 3 3 3 9alod (M) 1 1 Rajhara Jharan Dalli (N,M) 2 2 2 2 Raipur District 22 11 11 9 5 4 13 6 7 Baloda Bazar 2 2 4 2 2 Baloda Bazar(M) 4 2 2 4 2 2 Raipur 9 4 9 4 5 Raipur (UA) 9 5 9 4 5 Rajim 9 5 4 9 5 - 4 Bastar District 80 55 25 21 15 6 59 40 19 Bhanupralappur Kanker Kanker (U.A.) Jagdalpur 35 24 11 11 7 4 24 17 7 Jagdaipul (UA) 24 17 7 24 17 7 Dantewara 43 29 14 9 7 2 34 22 12 Bade Bacheli (N.M.) 15 10 5 15 10 5 Kirandul (N.M ) 19 12 7 19 12

9 ManipLlri 1. Manipurl Madhya Pradesh 231 166 65 2 228 164 U Gwalior District 69 42 27 2 67 41 26 Gird 46 26 18 46 28 16 Gwalior(U.A.) 46 28 18 46 28 18 (A) Gwalior (M.C.) 21 9 12 21 9 12 (B) Moral (Cantt) 25 19 6 25 19 e Pic!1hOre 23 14 9 21 13 Tekanpur (N.M) 21 13 8 21 13 8 Sagar District 11 8 11 8 3 Sagar 11 8 3 11 8 3 Sagar (U,A) 11 8 3 11 6 3 (1),) Sagar 3 1 2 3 2 (9) S!:1gar Cant! (Cantt) 8 7 8 7 Damoh District Palharia Rewa District 4 4 4 4 Huzur ,4 4 4 4 Rewa (M,C.j 4 4 4

395

51 2 RGliND;2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ...... _ ...... ------_ _-_ _---__ _-_--"'. .. _-----.- -.. -_._ .... _... - _ --_ .. -...... ------.. ------~--...... -...... --...... ----- State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 S 7 8 9 10

Mandsaur District 19 13 6 19 13 6 Neemuch 14 10 4 14 10 4 Neemuch (U.A.) 14 10 4 14 10 4 Manella 5 3 2 5 3 2 Rampura (M) 5 3 2 5 3 2 Dewas District 1 1 Dewas Dewas(M.C) 1 Indore District 26 17 9 26 17 9 Indore 12 9 3 12 9 3 Indore (U.A.) 12 9 3 12 9 3 Mhow 14 8 6 14 8 6 Mhow cantt (UA) 14 a 6 14 8 6 East Nimar (Khandwa) District 2 2 2 2 Burl1anpur 2 2 2 2 Burhanpur (M.Cj 2 2 2 2 Bhopal District 54 45 9 54 45 9 Huzur 54 45 9 54 45 9 Bhopal (M.C) 54 45 9 54 45 9 Hoshangabad District 4 4 4 4 Itarsi 3 3 3 3 Itarsi (U.A) 3 3 3 3 (A)ltarsi 3 3 3 ·3 Piparia 1 Pachmarhi (UA) 1 (B) Pachmarhi Cantt(Cantt) 1 J abalpur District 21 15 6 21 15 6 Jabalpur 21 15 6 21 15 6 Jabalpur (UA) 21 15 6 21 15 6 (A) Jabalpu! 11 8 3 11 8 3 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 10 7 3 10 7 3 CI1hiodWara District 1 Chhindwara 1 Chhindwara (U.A.) 1 1 Bilaspur District 4 2 2 4 2 2 Korba 4 2 2 4 2 2 Korba (N.M.) 4 2 2 4 2 2 Rajnandgaon District 3 3 3 3 Khairagarh 3 3 3 3 Khairagarh (M) 3 3 3 Durg District 2 2 2 2 Durg-Bhilalnagar (U.A.) 2 2 2 2 Durg 2 2 2 2 Durg-Bhilainagar (UA)(part-l) 2 2 2 2 Bhilainagar 2 2 2 2 Ralpur District 9 1 2 9 7 2 Raipur 9 1 2 9 7 2 Raipur (U.A.) 9 7 2 9 7 2

396 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Language! Mother Tongue/ Total Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

10 Marathi 1. Marathi Madhya Pradesh 1,272,011 646,802 ·625,209 736,485 371,194 365,291 535,526 ;;75,608 259,918 Morena District 521 268 253 102 49 53 419 219 200 Ambah 14 6 14 6 6 Ambah (M) 14 6 14 6 Porsa 7 5 2 7 2. Porsa (M) 7 5 2 7 5 2 Morena 159 86 73 4 4 155 82 73 Bamore (UA) 48 213 22 48 26 22 Morena (M) 107 56 51 107 56 51

Jour~ 97 46 51 76 33 43 21 13 Joura (U.A.) 21 13 8 21 13 8 Kailaras 33 18 15 4 2 29 16 13

kailar~s (M) 29 16 13 29 16 13 Sabalgarh 21 11 10 21 11 10 'Saba/garh (UA) 21 11 10 21 11 10 Bijeypur B 5 3 8 Sheopur 182 89 93 10 5 172 84 88 Sheopur kalan (M) 172 84 88 172 84 88 Bhind District 275 146 129 16 13 259 133 126 Bhind 187 93 94 1 186 92 94 Bhind (M) 186 92 94 18S 92 94 Mehgaon 4 :2 2 4 2 2. Gormi (M) 2 2 2 2. Mehgaon (M) 2 2 2. 2 Gohad 52 34 18 10 10 42 24 18 Gohad (M) 42 24 18 42 24 18 Ron 5 2 3 Mihona 4 .2 2. 4 2 2 Mihona (M) 4 2 2 4 2 2 Lahar 23 13 10 23 13 10 Lahar (M) 9 5 4 9 5 4 Alampur (M) 10 5 5 10 5 5 Daboh(M) 4 3 1 4 3 Gwalior District 19,234 10,032 9,202 82 38 44 19,152 9,994 9,158 Gird 18,700 9,694 9,006 29 13 16 18.671 9,681 8.990 Gwalior(U.A.) 18,671 9,681 8,990 18,671 9,681 8,990 Gwalior (M.C.) 17,576 8,879 8,697 17,576 8,879 8,69? (8) Morar cantt (Cantt) 1,095 602 293 1.095 802 293 Pichhore 413 283 130 33 18 15 380 265 115 Tekanpur (N,M) 213 177 36 213 177 36 Pichhore (M) :2 2 2 2 Dabra (M) 165 88 77 165 B8 n Bhitarwar 76 38 38 17 7 10 59 31 28 Antri(M) 1 1 1 Bhilarwar (M) 58 30 28 , 58 30 28 Bhander 45 17 28 3 42 17 25

397 C~7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEl. STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! T ehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhander (M) 42 17 25 42 25 Datia District 137 65 72 4 133 64 69 Seondha 3 3 3 3 Seondha (M) 2 2 2 2 Inder garh (M) 1 Datia 134 62 72 4 3 13G 81 69 Datia (M) 130 61 69 130 61 69 Shivpuri District 887 469 418 214 115 gg 673 354 319 Pahri 42 22 20 42 22 20 Shivpuri 616 327 289 15 S 601 283 Shivpuri (M) 601 318 283 601 283 Narwar 20 10 10 20 10 10 Karera 31 18 13 6 4 2 25 14 11 Karera (U.A.) 25 14 11 25 14 11 Kolaras 153 79 74 127 67 60 26 12 14 Kolaras (M) 11 5 6 11 5 6

BadalW~s (M) 15 7 8 ',5 7 8 Pichhore 17 8 9 4 13 5 Pichhore (M) 13 5 6 13 5 Khaniyadhana 5 3 8 5 Khaniyadhana (M) 5 3 5 ~ Guna District 2,629 1344 1,285 1,145 566 55g 1.484 158 726 Isagarh 311 174 137 281 162 ·119 30 12 18 Isagarh (M) 30 12 16 30 12 16 Chanderi 55 28 27 37 18 19 18 10 S Chanderi (UA) 18 10 8 1B 10 8 Guna 1,618 79ti 822 603 265 1,015 511 504 Guna (M) 1,015 511 504 1,015 51 i 504 Ashok nagar 311 157 154 128 64 64 93 90 Ashok nagar (M) 183 93 90 ,83 93 80 Raghagarh 208 126 82 54 35 19 154 91 63 Vijaypur (N.M.) 132 80 52 132 60 52 Raghagarh (M) 22 11 11 22 11 11 Mungaoli 64 27 37 12 8 52 23 29 Mungaoli (U.A.) 52 23 29 52 23 29 Kumbhraj 32 19 13 24 15 9 8 4 4 Kumt>hraj (M) 8 4 4 6 4 4 Aran 7 6 Aran (M) 6 3 Ii 3 Chachaura 23 14 9 5 3 2 18 11 7 Chachaura-Binaganj (UA) 18 11 7 18 11 7 Tikamgarh District .116 57 59 20 10 to 96 47 49 Niwari 2 2 NiYlari(M) 2 2 Prathvipur 4 3 2 Prathvipul (M) 3 2 , 3 2 Jatara 16 5 11 13 3 10 3 2 Palera (M) 3 3 2

398 C-7 PART A(ii}; DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,aOO OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSlLS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue/ Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Baldeogarh 19 13 6 5 .5 14 8 6 Khargapur (M) 4 9 5 4 Baldeogarh (M) 5 3 2 5 3 2 Tikamgarh 74 33 41 74 33 41 . Tikamgarh (M) 69 30 39 69 30 39 Bada 9aol1 (M) 3 2 5 3 2 Chhatarpur District 194 101 93 12 6 6 182 95 87 Nowgong 49 22 27 1 46 21 27 HarpalpuT (M) 5 2 7 5 2 Nowgong (M) 32 14 18 32 14 16 Garhi Malhara (M) 9 2 7 9 2 7 Chhatarpur 107 59 48 107 59 48 Chhatarpur (U.AJ 10'1 59 .48 107 59 48 Rajnagar 20 9 11 3 4 13 6 7 Khajuraho (N.M.) 11 6 7 13 6 7 Bijawar 18 11 7 4 2 14 9 5 Satai (M) 1 Bijawar (M) 2 3 2 Bada Malhara (M) 10 6 4 10 6 4 Panna District 106 63 43 53 30 23 53 33 20 Ajaigarh 2 2 Ajaigarh (M) Panna 66 39 27 28 15 13 38 . 24 14 Panna (U.A.) 38 24 14 38 24 14 Gunnor 15 ...6 14 8 6 Amanganj (M) 14 6 14 8 5 Pawai 2 1 2 Shahnagar 21 12 9 21 9 Sagar District 3,330 2,014 1.316 225 104 3,105 1,893 1,212 Bina 257 134 123 29 13 228 118 110 (A). Bina Etawa (U.A) 228 118 110 228 118 110 Bina-Elawa (M) 180 94 86 180 94 86 (8). Bina RI). Colony (N.M.) 48 24 24 48 24 24 Khurai 119 51 68 65 28 37 54 23 31 (Ii) Muhali (O.G) 54 23 31 54 23 31 Banda 26 18 8 2 2 24 16 B Shahgarh (M) 12 4 12 6 4 Banda 1M) 12 4 12 8 4 Sagar 2,713 , ,723 1.050 93 54 39 2,680 1,669 1.011 Shahpur (M) 1 1 1 Rahalgarh (M) 4 4 3 1 Dhana (N.M.) 52 45 37 82 45 37 Sagar (U.A) 2.593 1.621 972 2,593 1.621 972 Sagar 1,259 659 600 1.259 659 600 (S) Sagar Cantt. (Cantt) 1.334 962 372 1.334 962 372 Garhakola 24 19 5 24 19 5 Garha kola (M) 24 19 5 24 19 5 Rehli 21 II 10 5 3 2 16 8 8

399 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VJII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS. 1991 Languagel Mother Tongue/ Total Rural Urban

Statel DistricV Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rehli (M) 16 8 8 16 8 8 Deon 110 58 S2 31 18 13 79 40 39 Deori(M) 79 4Q 39 79 40 39 Damoh District 643 338 305 171 8a 83 472 250 222 Halta 40 24 16 12 6 6 28 18 10 Halta (M) 28 18 10 28 18 10 Baliagarh 73 41 32 73 41 32 Patharia 34 16 16 19 10 15 B 7 Patharia (M) 15 8 7 15 8 7 Damoh 476 242 234 53 22 31 423 220 203 Hindoria (N.A.) 1 1 1 1 Damoh (U.A.) 422 220 202 422 220 202 Jabera 8 6 8 6 2 Tendukheda 12 7 6 3 6 4 2 Tendukheda (M) 6 4 2 6 4 2 Satna District, 664 344 320 183 94 89 481 250 231 Raghurajnagar 365 189 176 19 9 10 346 180 166 Kothi(M) 1 1 Jaitwara(M) 8 5 8 5 3 Salna (U.A.) 337 174 163 337 174 163 Nagod 45 26 19 45 26 19 Nagod (M) 44 25 19 44 25 19 Unchehara (M) 1 Rampur Baghelan 48 23 25 20 10 10 28 13 15 Rampur Baghelan (M) 28 13 15 28 13 15 Amarpatan 71 40 31 61 35 26 10 5 5 Amarpatan (M) 10 5 5 10 5 5 Maihar 135 66 69 83 40 52 26 26 Maihar(M) 52 26 26 52 26 26 Rewa District 532 271 ....261· 79 40 39 453 231 222 Teonthar II 8 5 4 6 4 2 Chakghat (M) (; 4 2 (; 4 2 Sirmour 141 78 63 20 8 12 121 70 51 Sirmour (M) 55 30 25 55 30 25 Semaria (M) 6 3 3 6 3 3 Baikunthpur (M) 10 6 4 10 6 4 Manp,awan (M) 50 31 19 50 31 19 Hanumana 4 2 2 4 2 2 Hanumana (M) 4 2 2 4 2 2 Mauganj 2 1 2 1 Mauganj (M) 2 2 1 Huzur 361 175 186 42 22 20 319 153 166 Govindgarh (M) 7 4 7 4 3 Rewa (M.C.) 312 149 163 312 149 163 Raipur karchulion 7 3 4 7 3 4 Gurh 6 4 2 5 3 2 Gurh(M) ShaMol District 1,613 870 743 350 185 165 1,263 685 578

400 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS ·1991 Language/ Mother TongueJ Total Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females . Persons Males Females Persons Males Females .2 3 4 5 6 7 8 9 10

Beohari 45 18 27 10 4 6 35 14 21 Khand (M) 30 12 18 30 12 18 Beohari(M) 5 2 3 5 2 3 Jaisingh nagar 10 6 4 10 8 4 Jaisingh nagar (M) 10 6 4 10 8 4 Bandhogarh 136 72 64 33 17 16 103 55 48 Chandia (M) 6 4 2 6 4 2 Umaria (M) 44 23 21 44 23 21 Nowro:tabad (Khodargama) (M) 53 28 25 53 28 25 Sohagpur 852 454 ~98 140 70 70 712 364' 328 Pali(U.A.) 19 11 8 19 11 8 Shahdol (U.A.) 422 226 194 422 228 194 ShaMol (M) 264 155 129 264 155 129 (B) Bhuibandh (N.M.) 138 73 65 138 73 65 (A) Burhar-Ohanpuri (U.A.) 271 145 126 271 145 126 (A) Burllar (M) 107 59 48 107 59 48 (B)Ohanpuri-Nargada H.Dafai (M) 70 34 36 70 34 36 (C) Amlai (N.M.) 94 52 42 94 52 42 Kotma 106 61 45 106 61 45 Bijuri (M) 77 45 32 77 45 32 Kotma (M) 29 16 13 29 16 13 Anuppur 440 247 193 143 82 61 297 165 132 Oola (N.M.) 9 5 4 9 5 4 Kelhauri (Chachai) (N.M.) 141 81 60 141 81 eo Bangawan (N.M.) 24 12 12 24 12 12 Pasan (M) 63 33 30 63 33 30 Anuppur(M) 50 26 24 50 26 24 Jaithari (M) 10 8 2 10 8 2 Pushpar8jgarh 24 12 12 24 12 12 Sidhi District 426 233 193 185 97 88 241 136 105 Rampur Naikin 18 10 8 18 10 8 Churllat 66 32 34 66 32 34 Gopad banas 62 31 31 62 31 31 Sidhi (M) 62 31 31 62 31 31 Sihawal 2 1 1 2 1 1 Chilrangi 14 7 7 14 7 7 Oeosar 5 4 5 4 Kusmi 2 2 2 2 Singrauli 257 146 111 78 41 37 179 105 74 Morwa (N.M.) 85 47 38 85 47 38 Vindhya nagar (N.M.) 56 35 21 56 35 21 Jayant nagar (N.M.) 4 3 1 4 3 Amlori Colliery (N.M.) 10 7 3 10 7 3 Baidhan (N.M.) 24 13 11 24 13 11 Mandsaur District 2,541 1,308 1,233 361 207 154 2,180 1.101 1.079 Jawad 191 106 85 140 76 64 51 30 21 Singoli (M) 5 3 2 5 3 2 Ratangarh (M)

401 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Diken (M) 3 2 3 '2 Jawad (M) 40 24 16 40 24 18 Neemuch 740 409 331 18 9 9 722 400 322 Neemuch (UA) 719 398 321 719 398 321 Jiran (M) 3 2 1 3 2 1 Manasa 138 69 69 24 19 5 114 50 64 Rampura (M) 82 36 46 82 35 46 Manasa (M) 32 14 18 32 14 18 Bhanpura 156 92 64 43 33 10 113 59 54 Bhanpura (M) 32 16 16 32 16 16 Gandhi Sagar Hydel Colony (N.M 81 43 38 81 43 38 Malhargarh 38 17 21 10 4 6 28 13 15 Malhargarh (M) 13 8 5 13 8 5 Narayangarh (M) 2 2 2 Pipliya mandj (M) 13 8 13 5 8 Garoth 134 66 68 39 18 21 95 48 47 Garoth (UA) 39 22 17 39 22 17 Shamgarh (M) 56 26 30 56 26 30 Mandsaur 1,013 485 528 41 19 22 972 466 506 Mands3IJf (M) 972 466 506 972 466 506 Sitamau 131 64 67 46 29 17 85 35 50 Sitamau (M) 85 35 :)0 85 35 50 Ratlam District 4,337 2,183 2,154 122 67 55 4,215 2,116 2,099 Jaora 340 174 166 43 26 17 297 148 149 Jaora (UA) 296 148 148 296 148 148 Piploda (M) 1 1 1 Alo! 35 17 16 17 8 9 16 9 9 Alot (1\') 14 6 8 14 e B Tal(M) 4 3 1 4 3 1 Sailana 43 16 27 3 5 35 13 22 Sailana (U.A ) 35 13 22 35 13 22 Bajna 25 14 -11 25 14 11 Ratlam 3,894 1,962 1,932 29 16 13 3,865 1,946 1,1119 Namli(M) 4 1 4 1 3 RaUam (UA) 3.661 . 1,945 1,916 3.861 1,945 1,916 (A) Ratlam (M.C) 3,26B 1,640 1,628 3,268 1,640 1,626 (B) Ratlam Rly Colony IN M) 593 305 2136 593 305 266 Ullain District '4,278 7,161 7,117 208 108 100 14,070 7,053 7017 Khacharod 1.402 '141 711 2 3 1,447 739 708 Nagda (M) 1,188 607 581 1,188 607 581 Khachrod (M) 178 ,5 83 178 9S 83 Unhel (M) 81 37 44 81 37 44 Mahidpur ) 168 90 78 56 28 28 112 62 50 Mahidpur (M) 112 62 50 112 €2 50 Ghatiya 18 9 9 18 9 9 Tarana 9D 44 46 14 8 76 36 38 Tarana (UA) 76 38 :;8 " 76 35 33 Ujiain 1:1,182 6,086 6,096 33 19 14 12,149 6.067 6M2

402 C·7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! M;>ther Tonguel Total Rural Urban Stat!>1 District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males F.,.,. 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Llliain (U.A.) 12,149 6,067 6,082 12,149 8,087 8,082 Badnagar 368 191 177 82 44 38 288 147 139 Badnagar (UA) 286 147 139 288 147 139 Shajapur District 2,617 1,466 1,351 773 401 372 2,044 1,085 979 Susner 155 77 78 31 16 15 124 81 63 Soyatkalan (M) 51 24 27 51 24 27 Susner (M) 73 37 36 73 37 36 Nalkheda 51 27 24 16 9 7 35 18 17 Nalkheda (M) 35 18 17 35 18 17 Badod 58 30 28 23 11 12 35 19 16 Badod (M) 35 19 16 35 19 16 Agar 294 146 148 13 5 8 281 141 140 Agar(M) 257 130 127 257 130 127

Kanad(M~ 24 11 13 24 11 13 Shajapur 1,086 566 520 343 182 161 743 364 359 Shajapur (M) 582 294 288 582 294 288 Maksi (M) 161 90 71 161 90 71 Shujalpur 977 517 460 151 7S 76 826 442 364 . Shujalpur (M) 745 398 347 745 398 347 Akodia (M) 78 41 37 78 41 37 Polay Kalan (M) 3 3 3 3 Kalapipal 196 103 93 196 103 93 Dewas District 10,228 5,257 4,971 560 287 273 9,668 4,970 4,698 Tonk Khurd 41 18 23 41 18 23 Sonkatch 234 126 108 22 10 12 212 116 96 Bhaurasa (M) 26 15 11 26 15 11 Sonkatch (M) 186 101 65 166 101 65 D&was 9,100 4,683 4,417 175 96 79 8,925 4,587 4,338 D&was(M.C) 8,925 4,587 4,338 8,925 4,587 4,338 KannO

403

S2~~2 RGliNDi2003 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT !NDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jhabua (M) 505 247 258 505 247 258 Bliabra 40 19 21 4 2 36 17 19 Bhabra(U.A.) 36 17 19 36 17 19 Jobat 82 38 44 28 12 16 54 26 28 Jobat(M) 54 26 28 54 26 28

Alir.~jpur 407 189 218 120 59 287 130 157 Alirajpur(M) 287 130 157 287 130 157 Ranapur 15 7 8 12 7 5 Ranapur (M) 12 7 5 'i2 7 5 Dhar District 8,494 4,480 4,014 3,279 :; :;:15 2,'79 2,436 Badnawar 270 138 132 122 148 79 69 Badnawar(M) 148 79 69 148 79 69 Sardarpur 309 150 159 17D 78 139 72 e7 Sardarpur -Rajgarh(M) 139 72 67 139 72 67 Dhar 6,539 3,491 3,048 2,540 1,331 1,209 3.999 2,160 1,639 Dhar(M) 3,212 1,626 1,586 3,212 1,626 1.586 Pithampur(N.M.) 787 534 253 787 534 253 Gandhwani 121 63 58 121 63 58 Kukshi 326 164 162 103 53 50 223 111 112 Bagh(N.M.) 67 27 40 67 27 40 KUkshi (M) 156 84 72 156 84 72 Manawar 327 165 162 114 60 54 213 105 108 Manawar(M) 213 105 108 213 105 108 Dharampuri 602 309 293 109 57 52 493 252 241 Dhamnod(M) 462 239 223 462 239 223 Dharampuri(M) 31 13 18 31 13 18 Indore District 95,031 4B,862 46,169 2,159 1,'i~3 l.P36 92,872 47,739 45,133 Depalpur 208 98 110 30 19 178 87 91 Runji Gautampura (M) 37 16 21 37 16 21 Depalpur (M) 57 27 30 57 27 30 Selma (M) 64 44 40 64 44 40 Sawer 244 140 104 192 109 83 52 31 21 Sawer(M} 52 31 21 52 31 21 Indore 91,217 46,849 44,368 1,528 791 737 89.689 46,058 43,631 Hatod (M) 35 16 18 35 16 19 Rau (M) 263 141 122 . 263 141 122 Indore (U.A.) 89,391 45,901 43,490 89.391 45,901 43,490 Mhow 3,362 1,775 1,587 409 212 197 2,953 1,563 1,390 Mhow cantt (U.A.) 2,610 1,368 1.242 2,610 1,368 1,242 Mhowgaon (M) 302 176 126 302 176 126 Manpur(NA) 41 19 22 41 19 22 West Nimar District 20,451 10,268 10,183 8.388 4,194 4,194 12,063 6,074 5,989 Barwaha 2,040 1,032 1.008 861 333 328 1.379 699 680 Barwaha (UA) 677 355 322 677 355 322 Sanawad (M) 702 344 358 702 344 358 Maheshwar en 428 449 877 428 449 Maheshwar (N.M.) 260 123 137 260 123 137 Mandleshwar (M) 188 94 94 ISS 94 94

404 Cd 7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Lange'agel Mother 1ongue; Total, Rural Urban Slate! Dls:ricti Tehsil! Tow" Persons Males Femaies Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kasrawad 177 85 92 112 51 61 65 34 31 Kasr8wad (M) 65 34 31 65 34 31 Barwani 431 221 210 93 47 46 338 174 184 BaMani (M) 338 174 164 336 174 1&4 Thillri 318 167 151 49 47 222 118 1Q.4 Anjad (M) 222 118 104 222 118 1Q.4 Rajpur 514 249 265 415 207 208 99 42 57 Rajpur (M) 99 42 57 99 42 57 Segaon 164 65 79 164 85 79 Bhikangaon 1,123 582 541 766 399 367 357 183 17<1 Bhikang80n (M) 357 183 174 357 183 174 Khargone 2,616 1,323 1,293 729 346 383 1,887 977 910 Gogaon (N.M.I 31 17 14 31 17 14 Khargone (M) 1,856 960 896 1,856 960 896 Pansemal 3,470 1,719 1,751 1,4111 722 719 2,029 997 1.032 Pansemal (M) 775 368 407 775 368 407 Khetia (M) 1,254 629 625 1,254 629 625 Sendhawa 8,078 4,064 4,014 2,839 1,431 1,408 5,239 2,633 2,806 Sendhwa (M) 5,239 2,633 2,606 5.239 2,633 2.606 Bhagwanpura 535 261 274 535 261 274 Jhiranya 108 52 56 108 52 56 East Nimar (Khandwa) District 191,808 98,353 93,455 116,934 59.871 57,063 74,874 38.482 38,392 Harsud 1,452 769 683 1,384 728 656 68 41 27 Harsud (M) 68 41 27 68 41 27 Khandwa 1~.220 5,755 6,465 2,776 1,405 1,371 10,444 5,350 5,094 Mundi (M) 177 85 92 177 85 92 Khandwa (M.e) 10,267 5,265 5,002 10,267 5,265 5.002 Pandhana 1,389 678 711 1,267 e:lO 647 122 58 84 Pandhana (M) 122 58 64 122 58 84 BUI'hIlnpur 175,747 90,151 85,596 111,507 57,118 54,389 64,240 33,033 31.207 Nepanagar (N.M) 12,523 6,414 6,109 12,523 6,414 6,109 Shahpuf (M) 11 ,623 5,970 5,653 11,623 5,9'10 5,853 Burhanpur (I'/.,C) 40,094 20649 19,445 40,094 20.649 19.445 Rajgarh District 671 350 321 80 39 41 591 311 280 ,Iirapur 17 11 6 1 16 11 5 jjrapur (M) 16 11 5 16 11 5 Khilchipur 18 11 7 6 5 12 6 8 Khilctlipur (M) 12 B 6 12 6 8 Rajgarh 198 9a 108 198 90 108 Rajgarh iM) 190 87 103 190 8'7 103 Khuj!1el(M) 8 5 9 3 II Biaora 157 89 68 6 2 4 151 87 84 Suthaiia (M) 13 5 13 i! 15 Biaora (~~) 138 79 59 138 79 59 Sarangpur 177 100 77 35 19 142 81 81 Pachore (M) 53 33 20 53 33 20 Sarangpur (M) 89 48 41 89 48 41 Narslngarh 104 49' 55 32 13 19 72 36 38

405 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language/ Mother Tongue! Total Rural Urban StaI8I 0istrictI TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Narslngalh (M) 47 22 25 47 22 25 Boda (M) 11 6 5 11 6 Talen (N) 14 8 6 14 8 6 Vldisha District 2,134 1,111 1,023 224 118 106 1,910 993 917 Laten 20 12 8 19 12 7 Laten(NA) 19 12 7 19 12 7 SironJ 28 18 10 5 4 23 14 9 SironJ(M) 23 14 9 23 14 9 Kutwai 67 36 31 14 8 8 53 28 25 Kutwai (M) 53 28 25 53 28 25 Basoda 247 136 111 51 29 22 196 107 89 Basoda(M) 196 107 89 196 107 89 Natersn 39 19 20 39 19 20 Gyanllspur 45 24 21 45 24 21 Vldill1a 1,688 866 822 69 34 35 1,619 832 787 Vidisl1a (M) 1,619 832 787 1,619 832 787 Bhopal District 61,183 31,539 29,644 337 180 157 60,846 31,359 29,487 Berasia 143 78 65 109 59 50 34 19 15 Serasia (M) 34 19 15 34 19 15 Huzur 61,040 31,461 29,579 228 121 107 60,812 31,340 29,472 Shopsl (M.C) 60,812 31,340 29,472 60,812 31,340 29,472 Sehore. District 1,334 705 629 396 212 184 938 - 493 445 Sehore 686 357 329 36 20 16 650 337 313 Sehore ( UA) 650 337 313 650 337 313 Ashta 104 50 54 30 12 18 74 36 36 Jawar(M) 1 1 1 1 Ashta (U.A.) 73 37 36 73 37 Ichhawar 42 24 18 40 23 17 2 Ichhawar (M) 2 1 1 2 1 1 Nasrullaganj 74 38 36 7 3 4 61 35 32 Nasrullaganj (M) 67 35 32 61 35 32 Sudni 428 236 192 283 154 129 145 82 63 BUdnl (M) 113 67 - 46 113 67 46 Rehti(M) :t2 15 17 32 15 17 Raisen District 792 437 355 150 79 71 642 358 284 Raisen 113 57 56 50 24 26 63 33 30 Rallen(M) 63 33 30 63 33 30 Gairatganj 18 10 8 13 7 6 5 3 2 Galratllanj(N.M.) 5 3 2 5 3 2 Begamganj 48 25 23 48 25 23 Begamganj(M) 48 25 23 48 25 23 Goharglnj 532 303 229 70 39 31 462 264 198 Maridideep(N.M.) 253 149 104 253 149 104 Obeduilaganj(M) 199 109 90 199 109 90 Sultanpur(M) 10 6 10 6 4 aaraily 87 34 33" 3 4 60 31 29 8acI1 (M) 33 15 18 33 15 18 8arally(M) 27 16 11 27 16 11

406 C-7 PART A(ii}: DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Silwani 7 4 3 7 4 3 Udaipura 7 4 3 3 2 4 2 2 Udaipura(M) 4 2 2 4 2 2 Betul District 205,407 104,450 100.957 171,624 86.891 84.733 33,783 17.559 18,224 Bhainsdehi 48,546 24,722 23,824 44.759 22.784 21.975 3.787 1,938 1,848 Bhainsdehi (M) 3.787 1,938 1,849 3.787 1,938 1,_ Betul 51,462 26,350 25.112 29,967 15.153 14.814 21,495 11.197 10._ Sami(U.A.) 11,155 5,767 5.388 11.155 5,787 B,_ Betul (UA) 8,530 4.472 4,058 8,530 4,472 4,_ Betul Bazar(M) 1,810 958 852 - / 1,810 9S8 182 Shahpur 833 466 367 833 466 367 Multai 104,566 52.912 51,654 96,065 48.488 47.577 8,501 4.424 4,077 Amla(M) 4,138 2,140 1,998 4,138 2,140 1•• Betul Bazar{M) I,Bl0 958 852 1,810 958 1152 Multai (UA) 4,363 2,284 2,079 4.383 2.284 2,079 Hoshangabad District 11,696 6,163 5.533 1,779 966 813 9,917 5.197 4,720 Khirkiya 314 171 143 199 109 90 115 82 53 Khirkiya (M) 115 62 53 115 62 53 Harda 1,661. 862 799 246 138 110 1,433 744 889 Harda (N.M.) 1,433 744 689 1.433 744 1188 Timarni 387 193 194 122 59 63 265 134 131 Timarni (M) 265 134 131 265 134 131 Secni Malwa 528 277 251 400 217 183 128 80 • Seoni Maiwa (M) 128 60 68 128 60 • Itarsi 6.183 3,262 2.90J 604 342 262 5,559 2.920 2,1130 Ordnance Factory Itarsi (N.M.) 691 362 329 691 362 328 Ranlpura(Tawanagar) (N.MJ 728 381 347 728 381 347 Itarsi (U.A) 4,140 2,177 1,963 4.140 2,177 1,_ (A)ltarsi 2,566 1,348 1,218 2.566 1,348 1,21' (S) Bhilakhedi (N.M.) 1.574 829 745 1,574 829 745 Hoshangabad 1.791 914 877 61 32 29 1,730 882 848 Hcshangabad (M) 1,730 882 848 1,730 882 848 Babai 54 29 25 6 4 2 48 25 23 Babai(M) 48 25 23 48 25 23 Sohagpur 62 25 37 35 16 19 27 9 18 Sohagpur (M) 27 16 27 9 18 Piparia 669 368 281 57 27 30 612 381 251 Piparia (M) 383 206 177 383 206 177 Pachmarhi (UA) 229 155 74 229 155 74 Pachmarhi (N.M.) 48 26 22 48 26 22 (8) Pachmarhi Cantt(Cantt) 181 129 52 181 129 52 Bankhedi 47 22 25 47 22 25 Jabalpur District 23,695 12,369 11.326 303 160 143 23,392 12.209 11,1113 Murwara 737 391 346 20 12 8 717 3711 338 Barhi(M) 28 15 13 28 15 13 Murwara (Katni )(M.C.) 689 364 325 689 384 325 Vijsi raghavgarh 218 110 108 54 32 22 164 78 86 Kymore (UA) 163 77 86 163 77 86

407 C-7 PART A(ii): DiSTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE. LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEH$ILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue! Tolal Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Viiai Raghavgarh (M) Sihora 69 44 45 26 14 12 63 30 33 Majholi (M) 2 2 2 2 Sihora (M) 61 30 31 61 30 31 Palan 201 110 91 48 25 23 153 85 68 Kalangi (M) 114 63 51 114 63 51 Patan (M) :I 2 3 2 Shahpura (M) 36 20 16 36 20 .16 Jabalpur 22,4:;6 11.707 10.729 141 70 71 22,295 11.637 10.658 Panagar (M) . 12 7 5 12 7 5 Barela (Ml 12 6 6 12 6 6 Bargi (N.M.) 324 162 162 324 162 162 Jabalpur (UA) 21,947 11,462 '10.485 21.947 11.462 10,485 Jabalpur 17,984 9,260 8,724 17,984 9)80 6,724 (8) Jabalpur Cantt (Cantt) 1,255 809 446 1,255 809 446 (C) Khamaria, 1,322 692 630 1,322 692 630 (D) G.C.F. Jabalpur (N M) 490 241 249 490 241 249 (E) Bilpura (N.M.) 205 10a 102 205 103 102 (F)Vehicle FactJabalpur (N.M.) 691 357 334 691 357 334 Kundam 14 7 7 14 7 7 Narsimhapur District 569 295 27'4 245 122 123 324 173 151 Gotegaon 77 42 35 26 12 14 51 30 21 Chhota Chhindwara (M) 51 30 21 51 30 21 Gad3rwara 143 72 71 11'3 56 57 30 16 14 Gadarwara (M) 30 16 14 30 16 14 Narsimhapur 279 139 140 86 43 43, 193 96 97 Narsimhapur ( UA) 193 96 97 193 96 9'7 Kareli 70 42 28 20 1i 9 Z1 19 Kareli (M) 50 31 19 50 31 19 Mandla District 837 439 398 209 120 89 628 319 309 Niwas 29 18 11 29 18 11 Shahpura 24 12 12 24 12 12 Shahpura (M) 24 12 _ 12 24 12 12 Dindori 88 45 43 56 31 25 32 14 18 Dindori (M) 32 14 18 32 14 16 Mandla 313 167 146 83 47 36 230 120 110 Mandla ( U.A.) 216 113 103 216 1\'3 103 8amhani (M) 14 7 7 14 7 7 Nainpur 383 197 186 41 24 17 342 173 169 Nainpur (M) 342 173 169 342 173 169 Chhindwara District 207067 106,837 100,230 146,495 75,472 71,023 60,572 31,365 29207 Tamia 296 153 143 296 153 143 Amarwara 258 140 118 69 37 32 189 86 Harrai (M) 28 12 16 28 12 16 Amarwara (M) 161 91 70 161 91 7.0 Jama! 3,072 1,0!,;7 1,505 891 449 442 2,181 1,116 '1,063 Jamai iM) 1,006 510 496 1,006 510 496 Panara (N.M) 32 14 18 32 14 18

40B C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAI{ERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEI-JSILS AND TOWNS -1991 Language/Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 4 5 6 7 8 9 10

~ali chhapar (N M) 315 166 149 315 166 149 Damua iN.M) n4 ~78 3"6 734 378 356 Palacl10rai iN 11.1) 94 5C 44 94 44 Parasia 2.l78 1,436 1,342 '1,058 562 497 1,719 874 845 Dighawilni (N.M) 44 20 24 44 20 24 Ambada (N.M) 18 9 9 18 9 Chikhli kalan-Parasia (UA) 1,657 845 812 1,657 845 B12 (A) Ikiehra (N M) 1I:5l 84, 812 1,657 845 812 (8) 8hamodi (N,Mj 82 45 37 82 45 37 (e) Chandameta B(It.ana (M) 2'76 148 128 276 148 128 (0) Neuton Chikhli Ka:an (M) 110 63 47 110 63 47 (E) Badkuhi (N M) 379 19a 181 379 198 181 (F) Jata Chhapar (N.M) 30 13 17 30 13 17 (G) OO:'lgar Parasia (M) 689 333 356 589 333 356 Chhindwara 28,818 14,865 13,953 20,386 10,542 9.B44 8,432 4,323 4,109 Chhindwara (UA) 8,432 4,323 4,109 8.432 4,323 4,109 Sausar 99,205 51,227 47,978 76,947 39,699 37248 22.258 11528 10,730 Sausar (M) 11.812 6,120 5,692 "1,812 6,120 5,692 Mohgaon (M) 5,960 3,056 2,894 5,960 3,066 2,894 Lodhi Kheda (M) 4.486 2,342 2,144 4,486 2,342 2,144 Pandhuma 72,170 37.217 34,953 46,534 23,873 22,661 25,636 13,344 12,292 Pandhurna (M) 25636 13.344 12.292 25,636 13,344 12,292 Chaurai 470 232 238 313 157 156 157 75 82 Chaurai Khas (M) 157 75 82 157 75 82 Seoni District 26,926 13,241 13,685 25,648 12,570 13,078 1,278 671 607 Lakhnadon 138 73 65 64 32 32 74 41 33 Lakhnadon (M) 47 25 22 47 25 22 Dungariya Chhapara (N.M.) 27 16 11 27 16 11 Keolari 2,283 1,100 1,183 2,283 1,100 1,133 Seoni 9,950 4,972 4,978 9,232 4,602 4,630 718 370 348 Seoni(M) 718 370 348 718 370 348 Barghal 14,555 7,096 7,0459 14,009 6,836 7,233 486 260 226 Barghat (NA) 486 260 226 486 260 226 Balaghat District 226,942 111,526 115,416 220,521 108,374 112,147 6,421 3,152 3,269 Katangi 53,923 26,326 27,597 52,505 25,650 26,855 1,418 676 742 K:langi (M) 394 187 207 394 187 207 Tirodi(N,M) 1,024 489 535 1,024 489 535 Waraseoni 64.236 31,375 32,861 62,B40 32,149 1,396 684 712 Waraseoni(M) 1,396 664 712 1,396 684 7.12 Balaghat 53,678 26,463 27,215 51,Q05 25,125 25,880 :1,673 1,336 1,335 Balaghat (UA) 2,673 1,338 1,335 2,673 1,338 1,335 Baihar 8,439 4,187 4,252 7,505 3,733 3,772 934 454 4aO Baihar (M) 307 149 156 307 149 158 Ukwa (N,M,) 627 305 322 627 305 322 Lanii 4&,&66 n,H5 2'3,491 46,6$6 23,175 23,491 Surguja District 1,653 872 781 448 255 193 1,205 617 588 Bharatpur 30 19 11 30 19 11 Pal 24 18 6 13 11 2 11 7 4

409 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL SlATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural ---,------_.Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 6 9 10

Ramanujganj (M) 11 7 4 11 7 4 Wadrafnagar 17 10 7 17 10 7 Pratappur 28 19 9 28 19 9 Baikunthpur 206 103 103 61 31 30 145 72 73 Charcha (N.M) 38 19 19 38 19 19 West Chirmiri (N.M) 18 10 8 18 10 8 Baikunth Pur (M) 62 31 31 62 31 31 Koria Block (N.M) 27 12 15 27 12 15 Samri 12 a

Korba 1,770 927 843 216 119 97 1,5~ 808 746

Korba (N,M.) , ,554 808 746 1,5~ 808 746 Mungeli 115 62 53 38 21 17 n 41 36 Mungeli (UA) 77 41 36 77 41 36 rakhatpur 119 56 61 61 40 41 36 18 20 Takhatpur (M) 38 18 20 38 18 20

410 C-7 PART A(ii): DlSTRIEUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS • ~991 language! Mother Tonguel Total Rural ,Urban State' Distri:::! Tehf>ill Towl, Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bilaspur 7,565 3,795 3,770 388 201 187 7,177 3,594, 3,,583 Bilaspur (U,A) 7,177 3,594 3,583 7,177 3,594 ,3,,583 '(A) BiiaspLJf 6,035 3016 3,019 6035 3.016 .3,019

(B) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 1,001 510 491 1001 510 .4~1 (C) Sirgili (N M·l 141 68 73 141 68 n Janjgir 1,383 693 690 1,044 511 533 339 ,182 1,57 Saloda (M) 9 5 4 9 5 4. Nalla Janjglr (M) 95 52 43 95 52 43 Akaltara (M) 121 68 53 121 68 53 Shivri naraya~ (M/ 114 57 57 114 57 57 Champa 203 109 94 64 35 29 139 74 ,,65, Champa (M) 139 74 65 139 74 65 Sdk'i 185 92 93 60 33 27 125 59, . ,,66, Sakti (Mi 103 49 54 103 49 ~4 Naya Baradwar (t-I) 22 10 12 22 10 1,2

Bilha 288 136 152 212 99 113 76 37 ,~9 Bcdri(M) 20 6 14 20 6 14 Bilha (M) 56 31 25 56 31 , 25 Pamgarn 34 22 12 29 19 10 5 3 2 Kharod (M) 2 5 3, 2 Dabhra 53 24 29 53 24 29 Raigarh District 1,572 79B 774 314 170 144 1258 628 630 Bageecha 32 22 10 32 22 10 JaShpur 43 24 19 4 2 2 39 22 , 17 Jashpur nagar (M) 39 22 17 39 22 ,17, Kunkuri 24 14 10 24 14 10 Pathalgaon 78 36 42 15 9 6 63 27 '36 P;llhalgaon 1M) 63 Z7 36 63 27 36 Udaipur (Dharall1jaigar~) 49 24 25 29 15 14 20 9 ,,11 Dharamjaigarh (M) 20 9 11 20 9 11 Gharghoda 13 7 6 13 7 6 Raigarh 1,036 522 514 28 14 14 1,008 508 500 Raigarh (U A,) 1,008 508 500 1,008 508 500 Kharsia 114 54 60 2 109 51 58 Kharsia (UA) 109 51 58 . 109 51 58 Sarangarh 183 95 88 .. 164 84 80 19 8 " Sarang2rh (U.A) 19 11 a 19 '1 8 Rajnandgarm District 26.150 12.784 13.3se 13,264 6,441 G,8Z3 12,886 .6,343 6,'543"- Kawardha 290 158 132 142 81 61 148 71 71 Kawardha (M) 148 77 71 148 77 71 ChhUlkhada:1 239 120 119 118 62 56 121 58 63 Gandai (M) 52 25 27. 52 Z5 27 Chhuikhadan (M) 69 33 36 69 33 36 Khairagarh 579 292 287 306 156 , 150 273 13t), ..)37 KhairagartJ ("-') 273 136 137 273 136 1:?,7 .. r"·' "I. Dongargarh. 6.791 3,290 3.501 1,221 556 635 5.570 2,704 .. ; 2,856 Dongargarh (M) 5,570 2.704 2,866 5.570 2.7Q4 2'865

Rajl1andgaon 8,344 4114 4,230 2.000 954 1 046 6.344 ~.. 160 ,3,)84

411

53-2 ROr,ND/2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION _OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons . Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajnandgaon (M.e.) 6.344 3,f6D 3,184 6.344 3.160 3,184 Dongargaon 838 388 450 596 271 325 242 117 125 Oongargaon (M) 242 117 125 242 117 125 Mohla 3.093 1,514 1,579 3.093 1,514 1,579 Ambagartt 5,976 2,908 3.068 5,788 2,817 2,971 188 91 97 Ambagartt Chowki (M) 188 91 97 188 91 97 Durg District 39,570 20,149 19,421 2,574 1,269 1,305 36,996 18.880 18,118 Durg-Bhilainagar (UA) 33,867 17.293 15,574 33,867 17.293 16,574 Nawagarh 100 47 53 100 47 53 Bemetara 221 107 114 14 7 7 207 100 107 Bemetara (M) 207 100 107 207 100 107 Saja 101 55 46 11 6 5 90 49 41 Khamharia (M) 90 49 41 90 49 41 Berla 110 51 59 110 51 59 Dhamdha 773 410 363 117 60 57 656 350 306 Dhamdha (M). 8 4 4 8 4 4 Ahiwara (M) 364 182 182 364 182 182 Kumhari (N.M) 284 164 120 284 164 120 Durg 32,349 18,496 15,853 918 476 442 31,431 16.020 15,411 Sirsa khurd (N.M) 9 5 4 9 5 4 Dundera (N.M) 13 5 8 13 5 8 Durg-Bhilai nagar (U.A.)(part-l) 31,409 16,010 15,399 31,409 16,010 15,399 Durg 7.201 3,612 3.589 7,201 3,612 3,589 Bhilainagar 20,470 10,458 10,012 20,470 10.458 10,012 Kohka 2,139 1,116 1.023 2,139 1.118 1.023 (D)Chhaoni (N.M.) 1,190 821 569 1,190 621 569 (F) Jamul (N.M.) 409 203 206 409 203 206 Patan 2,718 1,405 1.313 250 117 133 2,488 1,288 1,180 Patan (M) 10 5 5 10 5 5 Ourg-Bhilainagar (UA)(part-lI) 2,458 1,283 1,175 2,458 1,283 1,175 (I) Charoda 1,648 1365 783 1,648 865 783 (G) Bhllai Kalan (N.M,) 810 418 392 810 418 392 Gunderdehi 224 101 - 123 224 101 123 Dondlluhara 194 95 99 194 95 99 Saniari balod 2.709 1.355 1,354 565 282 283 2,144 1.073 1,071 Balad (M) 146 73 73 148 73 73 Rajhara Jharsn Dalll (N.M) 1,942 970 972 1,942 970 872 Kumud Katta (N.M) 56 30 26 5& 30 26 Gurur 71 27 44 71 27 44 Ralpur District 25,363 13,021 12.342 2,794 1,514 1,280 22,589 11,507 11,062 Slmga .51 25 26 15 6 9 36 19 17 Simga (M) 36 19 17 36 19 17 Bhatapara 975 516 459 25 15 10 950 501 449 Bhatapara(M) 950 501 449 950 501 449 Balada Bazar 203 118 85 125 79 46 78 39 39 Balo

412 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban ------,------State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 6 7 8 9 10

Sarai pali 157 75 82 63 34 29 94 41 53 Sarai pali 1M) 94 41 53 94 41 53 Raipur 20.034 10.325 9.709 1,300 735 18.734 9,590 9.144 Arang(M) ,7 It 9 17 8 9 Gobranawa para{M) 100 66 44 100 56 .... Raipur (U.A.) lB.617 9.528 9.091 18.617 9.526 9.091 Mahasamund 1.435 705 730 173 96 77 1.262 609 653 Pithora(M) 73 41 32 73 41 32 Mahasamund (M) 981 .0163 518 981 463 &18 Bagbahara (M) 20B 105 103 208 105 103 Rajim 148 711 74 148 74 74 Kurud 48 24 24 23 13 10 25 11 14 Kurud (M) 25 11 14 25 11 14 Dhamtari 1.161 595 566 309 160 149 852 435 417 Dhamtari(M) 852 435 417 852 435 417 Bindranawagarh (Gariaband) 579 277 302 191 91 100 388 186 202 Gariaband (N.M,) 388 186 202 388 186 ' 202 Nagar! 411 20 24 44 20 24 Oeobhog 33 16 17 33 16 17 Tilda 441 216 225 291 140 151 1SO 76 Tilda neWtalM) 150 76 74 1SO 76 Bastar Oislricl 12.242 6.2O!i 6.037 9.622 .,792 <1,730 2.720 1.• ,3 Charama 913 443 1170 913 443 .70 Bhanupratappur '89 95 94 lB9 95 94 Kanker 420 208 212 101 52 49 319 156 163 Kanker (U,A.) 319 156 163 319 156 163 Antagarh II 3 5 8 3 Keshkal 186 93 93 186 93 93 Pakahnjur 74 37 37 74 37 37 Narayanpur 171 94 77 171 94 77 Kondagaon 550 308 242 238 132 106 312 176 136 Kondagaon (M) 312 176 136 312 176 136 Jagdalpur 1,8711 937 937 544 246 298 1.330 691 639 Jagdalpur (U,A.) 1,330 691 639 1.330 691 639 Bhopal patlnam (Matdand) 4.201 2.087 2.114 4.201 2.087 2.114 Bijapur 2,590 1.338 1,252 2.590 1,338 1.252 Dantewara 955 506 449 196 116 80 759 390 369 Bade BacheJi (N,M,) 260 124 136 260 124 136 Kirandul (N,M,) 499 266 233 499 266 233 Konta 111 58 55 111 56 55

2. Others Madhya Pradesh 11,. 5,M3 6,oD3 ",559 5,7049 ',1" ., 1M 113 Gwalior District 2 2 2 2 Gird 2 2 2 2 Gwalior(U.A.) 2 2 2 2 (S) Morar cantl (Cantl) 2 2 2 Shivpuri :::listrict 7 3 6 4

413 C-'r PART A(ii): DI$l'RIBUl"I6N OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH Of 'tHE LANGUAGES SPECifiED IN' SC'HEDIJLEVlIl} W1Tti 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL "STATE, DiStRICTS, TEH~ILSAND TOWNS ·1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urban ------_-_.. -... - ... ------~---~------.. --...... --...... ----.. -~---- .... -... --.. -.. -... Statel District/Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1, 2 ~ 4 :5 6 7 8 9 10

'Shivpuri ' 1 Shivpuri (M)' Pichhore 4 2 4 2 Tikamgarh District 2 2 :2 'Jatara 2 2 2 :> 'ltJjain District " Ujjain Uliain (UA) , Dewas District' Bagli 1 ,', Jhabua District 11 5 6 11 5 6 Meghnagar 4 2 2 4 2 2 Ali Rajpur 3 4 7 3 4 Dim District 3 2 1 2 Manawar 2 2 Mimawar(M) 2 2 Indore District 3 " 5 3 Indore 3. 8 5 3 Indore (U.A) 8 5 :l e 5 ,3 West Nirnar District 373 187 186 . 231 113 118 142 74 68 :Sarwaha 11 5 6' 11 5 6 'SaJiawad (M) 11 ,./ 5 6' 11 :; :6 Thikri 87 ' 45 42 87 .45 . ;.",,''42 Anjad (M) 87 45 42 87 45 42 Rajpur 35 17 16 29 14 15 6 3 3 RaIPur(M) 3 3 6 3 3 Pan serna I 90 45 45 52 :4 26 38 21 17 Pansernal (M) 24 14 10 24 14 10 Khetia (M) 14 7 7 14 7 7 Sendhwa 67 30 37 67 ~O 37 Bhagwanpura 83. 45 38 83 45 38 East Nimar (Khandwa) District 53 28 25 42 23 19 11 5 6 Burhanpur 53 28 25 42 2:l 19 11 5 6 Burhanpur (M.C) 11 5 6 11 5 6 -, Bhopal District 13 7 6, 13 , 6 Hu;z:ur 13 7 6 13 7 6 Bhopal (M.C) 13 7 6 \3 1 6 BetUi District 4,009 2,028 ;,981 3,993 , 2.020 1,973 15 8 Bhainsdehi 573 275 298 573 275 296 Betul 2.290 1156 1,124 2,274 1,158 1,; 16 16 8 Sarni (UA) 7 5 2 7 5 !:letul Bazar(M) 9 :3 6 9 3 6 Shahpur 506,,,' 242,\. ' 264 506 .242 264 \'t;/I Multai 640 345 295 640 345 295 Hoshangabad District 8 6 2 2 Itarsi 8 6 2 Chhindwara District 1,475 ;'09 767 1.476 709 767

Ja~ai 871 430 441 ~71 {h~O ~.11

414 C-7 PART A(li): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPEOUNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE' VJII) WITH ,1 O,OOO,OR'MORE SPEAKERS AT INDJA LEVEL , STAre, 'DISTRICTS; rEHSILS ANa TOWNS ~ t991 Language! Mother Tongue! Total Rural Slatel Districli Tehsill Town Persons . Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 '.:3 ,6 7 8 9 10

'Chhindwara 471 220 251 471 220 251 Pandhurna 134 59 70 134 59 75 Seoni Districl 1,012 S06 506 1,012 506 506 Seoni 314 152 162 314 152 162 '138rghal 698 354 344 698 354 344 'Balaghat District 4,919 2,433 2.486 4,739 2.339 400 180 94, Katangi I.SSG 760 800 1.475 716 759 85 .·M Tirodi (N.M) 85 44 41 8S .".;. 44 Waraseani 1,034 522 512 1,034 522 512 . Balaghat 1,699 846 853 1,651 817 834 48 :,w. Balagha\

11 Nepali 1. Nepali Madhya PradeSh 13,410 3,024 5,386 964 545 11,901 7,060 Morena Distnc! 21 17 4 4 17 13 Parsa 8 3 8 5 3 PorM (~,l) 8 8 5 Morena 6 4, 2 Bamore (UA) Morena (M) Kailaras 4 ',..J, 'f!o;rlIl_ ~ 1 Kaiiaras (rA) 4 3 3 1 Sileopur 3 3 Sheopu( kalal1 (t,r, 3 'l 24 : 5 33 23 Bhind 22

4'15 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 LanguageJ Mother.Tonguel Total Rural ------_._------Urban Statel DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhind (M) 37 22 15 37 22 15 Lahar Lahar(M) 1 1 1 1 Gwalior DIstrict 895 374 321 695 374 321 Gild 513 278 235 513 278 235 GwaJlor(U.A.) S13 278 235 513 278 235 (A) Gwdor (M.C.) 482 250 212 462 250 212 (8) Morar cantt (Cantt) 51 28 23 51 28 23 Pic:hhore 178 94 82 176 94 82 Tekanpur (N.M) 166 88 78 166 88 78 Dabra (M) 10 6 4 10 6 4 Bhander 8 2 4 8 2 4 fhndeJ (M) 6 2 4 6 2 4 Dalia District 19 12 7 19 12 7 Dalia 19 12 7 19 12 7 Datla(M) 19 12 7 19 12 7 Shivpuri Diatrk:t 63 33 30 5 2 3 58 31 27 ShhIpan 23 18 5 23 18 5 Shlvpuri (M) 23 18 5 23 18 5 kaIera 35 13 22 35 13 22 KaI8l8(UA) 35 13 22 35 13 22 Khar'IiyadIIana 5 2 3 5 2 3 Guna DIstrict 77 50 27 33 21 12 ... 29 15 Isagam 2 1 2 I Chanderl 4 2 2 4 2 2 Guna 35 21 14 35 21 14 Guna (M) 35 21 14 35 21 14 Ashok nagar 3 1 2 3 1 2 Raghogarh 21 17 4 19 15 4 2 2 Vijlypur (N.M.) 2 2 2 2 Mungaoli 4 4 4 4 Mungaoli (U.A.) 4 4 4 4 Kumbhraj 3 2 3 2 Kumbhraj (M) 3 2 3 2 Chachaura 5 2 3 5 2 Tikamgarh District 48 25 23 13 7 35 18 17 Niwari 18 12 6 13 7 6 5 5 Niwari(M} 5 5 5 5 Tikamgarh 30 13 17 30 13 17 Tikamgarh (M) 30 13 17 30 13 17 Chhatarpur District 21 20 21 20 Chhatarpur 13 12 13 12 ChhatalJlUr (U .A) 13 12 13 12 Rajnagar 7 7 7 Khajuraho (N.M.) 7 7 7 Bijawar 1 Baxwaha(M) 1 1

Panna District 46 22 24 38 17 ~1

416 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural· Urban -.. ------_... __ ..... _------_ .. __ ------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Panna 38 17 21 8 5 3 30 12 18 Panna (U.A.) 27 10 17 27 10 17 Devendra nagar (M) 3 2 1 3 2 GlJIlnor 8 5 3 8 5 3 Amanganj(M) 8 5 3 8 5 3 Sagar District 567 330 237 10 8 2 557 322 235 Bina 8 4 4 8 4 4 (A). Bina Etawa (U.A.) 6 3 3 6 3 3 (A). Bina Etawa (M) 8 4 4 B 4 4 (B). Bina Rly. Colony (N.M.) 2 1 2 1 Khurai 2 2 1 Khurai (U.A.) 2 1 2 1 Banda 2 2 2 2 Shahgarh (M) Banda (M) Sagar 554 322 232 10 8 2 544 314 230 Shahpur(M) 2 2 2 2 Rahatgarh (M) 2 2 2 2 Dhana (N.M.) 14 11 3 14 11 3 Sagar (U.A) 526 299 227 526 299 227 (A) Sagar 441 246 195 441 246 195 (B) Sagar Gantt. (Cantt) 85 53 32 65 53 32 Deori 1 Deori(M) 1 1 1 Damoh District 57 34 23 8 5 3 49 29 20 Halta 5 4 5 4 Hatta(M) 5 4 5 4 Patharia 1 Patharia (M) 1 1 Damoh 45 26 19 2 43 25 18 Hindoria (N.A.) 4 2 2 4 2 2 Damoh (UA) 39 23 16 39 23 16 Jabera 6 4 2 6 4 2 Satna District 37 26 11 7 6 30 20 10 Raghurajnagar 22 18 4 1 1 21 17 4 Satna (U.A.) 21 17 4 21 17 4 Nagod 2 1 2 Amarpatan 3 2 3 2 Amarpatan (M) 3 2 3 2 Maihar 10 6 4 4 4 6 2 4 Maihar(M) 6 2 .( 6 2 4 Rewa District 91 48 43 10 9 ., 81 39 42 Huzur 91 48 43 10 9 81 39 42 Rewa (M.C.) 81 39 42 81 39 42 Shahdol District 309 206 103 40 27 13 2611 1711 90 Beoharl 14 12 2 1 13 11 2 Khand (M) 12 10 2 12 10 2 Beohari(M)

417 c-t PART A(ii): DISTRIBUTTON OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIIJ) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, mSTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban -... --~--.. -----.. ------.. ------.... ------_ .. ------_ Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jaisingh nagar Jaisingh nagar'(M) 1 Bandhogarh 9 9 8 ... Umaria (M) 6 6 6 6 Nowrozabad (Khodargama) (M) 3 2 3 2.,' $ohagpur 191 120 71 23 19 <\ 168 101 ,,6'7 Pali(UA) 4 4 4 4 Shahdol (UA) 53 27 26 53 27 26 Shahdol (U.A.) 26 14 12 26 14. 12 (6) Bhuibandh (N.M.) 27 13 14 27. 13 14 (A) Burhar (M) 111 70 41 111 70 41 (A) Burhar-Dilanpuri (UA) 18 8 10 18 8 10 (B)Dhanpun-Nargada HariDafai ( 58 40 18 58 40 18 (e) Amlai (N.M ) 35 22 13 35 22 13 Kotma 26 20 6 26 20 fj Bijuri (M) 21 15 6 21 15 6 Kotma (M) 5 5 5 5 Anuppur 63 43 20 11 5 6 52 38 14 Dola (N.M.) 2 2 2 Kelhauri (ChaGhai) (N.M.)· 11 5 11 6 5 Bangawan (N:M.) :> 3 3 3 Pasan (M) 31 23 8 31 23 8 Anuppur (M) 3 2 1 Jaithari (M) 2 2 2 2 Pushparajgarn 5 2 3 5 2 3 Sidhi District , 225 145 8Q 110 70 40 115 75 40 Rampur Naikir1 65 42 23 65 42 23 Gopad banas 10 a 2 1 9 8 Sidni (M) 9 8 Chitrangi 6 6 5 1 Singrauli 144 90 54 38 23 15 106 67 39 tylcrwa (N M r 78 47 31 78 47 31 Vindhya nagar (N.M.) 4 4 :'I clayant nagar iN.M.) 15 10 6 16 10 6 Amlori Colliery (N.M.) B Z . Mandsaur Dis-triot 2.10 11B 92 45 27 18 165 91 74 Jawad 16 11 5 16 11 5 Neemuch 123 62 61 20 8 12 103 54 49 Neemuch (UA) 103 54 49 103 54 49 Manasa 2 2

Rampura (M) ,~ . j;ll1anpura 7 2 7 5 .2 eI1anpura (MJ 4 2 4 2 2 .Gandhi Sagar Hydel Colony (N.M 3 3 lMalhargarh 4 8 1 4 Narayangarh, (M) 2 2 Plpalya rnandi (M! 6 4 6 :z 4 Garottl 16 7 15 8

418 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LA.NGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS ANI:? TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban n ______• ______.. ----_------_-----_ .. - Statel District! Tehsill Tow'l Persons Males, FemMeS Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Garoth (U.A.) 9 4 9 5 4 Shamgarh (M) 6 3 3 6 3 3 Mandsaur 30 18 12 30 18 12 Mandsaur (M) 30 18 12 30 18 12 Sitamau 7 6 6 5 Sitarnau(M) Ratlam District 63 44 19 3 60 41 19 Jaora 17 9 8 17 9 8 Jaora (U.A.) 17 9 8 17 9 8 Alol Tal(M) Sailana 1 Bajna 2 2 2 2 Ratlam 42 31 11 42 31 11 Ratlam (U.A) 42 31 11 42 31 11 (A) Rallam (M.C) 41 30 11 41 30 11 (B) Ratiam Rly Colony (N.M) 1 Ujjain District 83 53 30 2 81 51 30 Khacharod 17 11 6 17 11 6 Nagda (M) 15 10 5 15 10 5 Unhel (M) 2 2 Mahidpur Ujjain 64 40 24 64 40 24 Uuain (UA) 64 40 24 64 40 24 Badnagar Shajapur District 44 30 14 6 35 24 11 Susner 2 2 2 2 Susner (M) 2 2 2 2 Nalkheda 2 2 2 2 Nalkheda (M) Badagaon (M) 1 1 Badod 4 2 2 4 2 2 Badod (M) 4 2 2 4 2 2 Agar 9 5 4 8 4 4 Agar (M) 4 2 2 4 2 2 Kanad(M) 4 2 2 4 2 2 Shajapur 13 9 4 12 8 4 Shajapur (M) 11 7 4 11 7 4 Maksi (M) 1 Shujalpur 7 6 7 6 Shujalpur (M) 7 6 7 6 Kalapipal 7 4 7 Dewas District 100 64 36 5 95 61 34 Sonkalch 3 3 3 3 Sonkatch (M) 3 3 3 3 Dewas 91 57 34 5 86 54 32 Dewas(M.C) 86 54 32 86 54 32 Kannod 4 2 2 4 :2 2

419

54-2 RGVND!20tH C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue/ Tolal Rural Urban ... _.... _..... ------_--_ .. ------_..... _-- --_ .. ------_ ... --.. ------_ .. _------_ .. _---_ .. ... ~ --_------.. ------~-.. ------~---~-- --~------State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kannod (U.A.) 4 2 2 4 2 Bagli 2 2 Bagli (M) 2 2 2 2 Jhabua District 40 23 17 <:1 14 19 \) 10

Pellawad 2 2 <. 7. Bamnia (N.A.) 2 2 2 2 Meghnagar 20 13 7 20 13 7 JMbua 7 4 3 4 Jhabua (M) 7 3 I, 7 3 4 Jobat 1 Alirajpur 3 5 8 3 5 Alirajpur(M) 8 3 5 8 3 5 Ranapur 2 2 Ranapur (M) 2 Dhar District 144 108 36 49 38 1"1 9: 70 25 Badnawar 3 2 2 Badnawar(M) 2 2 2 2 Sardarpur 8 5 :3 8 .s 3 Sardarpur-Rajgarh(M) 3 8 5 3 Dhar 112 86 26 32 28 4 80 58 22 Dhar (M) 1 1 Pithampur(N.M.) 79 57 22 19 57 22 Gandhwani 4 2 <: 4 :1 Kukshi 9 3 7 2 ;- Kukshi (M) 2 2 2 Dharampuri 8 6 2 5 2 3 3 Dhamnod(M) 3 3 3 Indore District 855 505 350 21 '11 10 834 494 340 Depalpur Oepalpur (M) Sawer Indore 596 347 249 16 8 7 581 339 242 Rau (M) 13 6 13 6 7 Indore (UA) 568 333 235 568 333 235

Mhow L57 156 101 :~ 252 "12;.:f 98 Mhow cant! (L1A) 239 144 95 239 144 95 Mhowgaon (M) 13 10 13 10

West Nimar District 45 33 12 12 ~) 33 24 9 Barwaha 22 14 4 3 15 10 5 Barwaha (U.A.) 11 8 3 11 8 Sanawad (M) t.. 2 2 4 2 2 Maheshwar 6 5 1 2 2 4 3 Maheshwar (N.M.) Mandleshwar (M) 3 2 3 2 Barwani

~ Rajpur 4 2. Rajpur (M) 1 Khargone 3 3 3 3

420 C·? PART A(iil: DISTRiBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue/ Total Rural Urban ---_ .. ----.... -_ ...... _-_ .... __ .. ---_ ... ----.... __ .. ---- ... -_ ... _------.. -- ... _--.. _----_.. --_ .. -..... _------_... _.... _- State/ DistricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Khargone (M) 3 3 3 Pansemal 8 5 3 8 5 3 P10semal (M) S 5 3 8 5 3 Sendhwa 3 3 2 2 Sendhwa (M) :2 :2 2 2 East Nimar (Khandwa) Oi~lriCl 85 57 28 20 12 8 85 45 20 Harsud 2 1 2 Harsud (M) :z 1 1 2 1 Khandwa 44 28 16 18 10 8 26 18 8 Khandwa (M.C) 26 18 8 26 18 8 Burhanpur 39 28 11 2 2 37 25 11 Nepanagar (N.M) 23 13 10 23 13 10 Burhanpur (M.C) 14 13 14 13 1 Rajgarh District 17 17 4 13 13 Khilchipur " Khilchipur (M) Rajgarh 4 4 3 3 Rajgarh (M) 2 2 2 2 Khujner(M) 1 Biaora 9 9 9 9 Biaora (M) 9 9 9 9 $arangpur 2 :2 :2 :2 Narsingarh 1 Vidisha District 29 19 10 28 18 10 Lateri 4 2 2 4 2 2 Lateri(N.A) 4 2 2 4 2 2 Basoda 6 6 5 8asoda (M) 6 5 6 5 Neteran Vidisha IS 11 7 18 11 7 Viulsha (M) 18 11 ., 1B 11 7 Bhopal District 2,876 1,744 1,132 16 10 6 2,860 1,734 1,126 Berasia 4 4 4 4 BerasI3 (M) 4 4 4 4 HUlur 2,872 1,740 1.132 16 10 6 2,856 1.730 1,126 Bhopal (M,C) 2,856 1,730 1,126 2,858 1,730 1.126 Sehore District 57 3e 19 \5 9 6 42 29 13 Seiwre 2~ 20 7 7 3 4 20 17 3 Sehore ( U A.) 20 17 :I 20 17 3 Ashta 22 12 10 22 1:2 10 Jawar (I'll) 1 Ash!il (UA) 21 11 10 21 11 10 Ictlhaw(lr 3 2 5 3 2 Budni ;;; 3 3 :I Raisen District 106 70 36 54 35 19 52 35 17 Raisen 35 22 13 30 19 11 5 3 2 Raisen(M) 5 :> 2 5 3 2 Goharganj 60 42 18 19 15 4 41 27 14

421 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------_------.------State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mandideep(N.M.) 28 21 7 28 21 7 Obeduliaganj(M) 11 7 11 4 7 Sultanpur(M) 2 2 9araily 6 6 Badi(M) 1 Baraily(Mj 5 4 5 4 Silwani 1 4 5 4 Betul District 153 67 66 46 25 . 23 lD5 62 43 Bhainsdehi 2 2 2 Bhainsdehi (M) 2 2 2 Betul 111 65 46 32 18 ,4 79 47 32 Sarni (UA) 57 33 24 57 33 24 Betul(UA) 22 14 6 22 14 6- Shahpur 6 3 3 6 3 -1 Multai 34 17 17 10 4 6 24 13 11 Amla(M) 16 8 16 8 8 Multai (U.A.) B 3 8 5 3 Hoshangabad District 204 159 45 37 29 167 130 37 Khirkiya 2 2 2 2 Harda 15 15 7 7 8 B Harda (N.M.) B 8 8 Seoni Malwa 2 Seon; Malwa (M) Ilarsi 52 35 17 23 L> 29 20 9 Ordnance Factory lIarsi (N. M.) 5 5 5 to Ranipura(Tawanagar) (N.M.) Itarsi (U.A) 23 14 9 23 14 9 (A)ltarsi 23 14 9 23 14 9 Hoshangabad 14 7 14 7 7 Hoshangabad (M) 14 14 7 7 Babai Sohagpur 2 2 Sohagpur (M) 2 I 2 Piparia 114 94 20 113 93 20 Piparia (M) 3 3 3 3 Pachmarhi (UA) 110 90 20 110 90 20 Pachmarhi (N.M.) 22 " 22 17 (9) Pachmarhi CanttrCantt) 88 '13 :5 88 73 15 Bankhedi 2 2 2

Jabalpur District 1.847 1,084 763 74 43 ~1 i.773 1041 732 Murwara 101 56 45 19 1(J 82 46 36 Barhi (M) Murwara (Katni )(M.C) 81 45 36 81 45 36 Vijai raghavgarh 95 52 43 91 48 43 Kymore (UA) 91 48 43 91 48 43 Sihora 6 3 Sihora (M) 3 Patan 18 10 18 10

422 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS" 1991 Language! Mother To~guel Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jabalpur 1.625 963 662 28 17 11 1,597 946 651 Panagar (M) 9 6 3 9 6 3 Barela (M) 6 6 6 6 Bargi (N.M.) 14 ,B 6 14 8 6 Jaba!pur (UA) 1568 926 642 1,568 926 642 Jabaipur 968 567 401 968 567 401 (6) Jabalpur Cantt. (Cantt) 307 198 109 307 198 109 (e) Khamarla 118 55 53 118 65 53 (D) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 100 56 44 100 56 44 (E) Bilpura (N M.) 4 7 3 ,4

(F) Vehicle FacUabalpur (~,LM) 68 37 31 68 37 31 Kundam 2 2 2 2 Narsimhapur District 21 15 6 8 6 2 13 4 Gotegaon 8 6 2 6 4 2 2 2 Chhota Chhindwara 1M) 2 2 2 Gadarwara 4 2 4 2 2 Gadarwara (M) 4 2 2 4 2 2 Narsimhapur 6 4 2 5 3 2 Narsimhapur ( U A) 5' 2 5 3 2 Kareli 3 2 2 Kareli (M) 2 2 2 Mandla District 36 21 15 7 21 14 7 Niwas 15 15 7 Shahpura 2 2 Dindon 2 2 2 2 Dindori (M) 2 2 2 Mandla 11 3 11 8 3 Mandla (UfU o 3 9 5 3 6amhani 1M) 2 2 2 2 Nainpur 6 3 3 3 Nainpur (M) 6 6 3 crlhindwara Olstrlct 331 139 47 02 15 284 160 124 Arnar\,ara 2 ·1 2 2 Amarwara (M) 4 2 4 2 2 Jamai 23 9 12 11 6 5 Jamai (M) 4 2 2, -1 2 2 Pa,lara (N,M) 2 2 , Damua (N,M) 4 2 4 2 2 Palachaurdi (I" t,~) Parasia 93 49 44 4 87 45 42 (A) Iklerra (N 1\1) 87 45 42 8'1 45 42 (B) Bhamodl (N !,1) 3 8 5 (e) Chandameta Butaria (1,,1) 4 2 2 4 2 (0) tJeulon Chikhii ><:aian 1M) 9 4 5 9 (F) Jata Chhapar IN M' 6 2 4 6 2 4 (G) Oongar ParaSla 1M) 58 30 28 58 30 28 ehhindwara 182 1~0 62 19 10 163 90 73 ehhindwara (U,A,) 163 80 73 1<)3 90 73

423 C-7 PART A(iI); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF'THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue: Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sausar 13 12 7 6 Sausar (M) 4 5 Lodhi Kheda (M) Pandhuma 13 12 13 12 Pandhuma (M) 13 12 13 12 Chaurai 3 3 3 3 Seoni District 12 8 4 11 7 4 Lakhnadon 2 2 Oungariya Chhapara (N.M.) SeonI 10 6 4 10 6 4 Seoni(M) 10 6 4 10 6 4 Salaghat I)istric! 61 28 33 29 14 15 37 14 18 Katangi 1 Balaghat 25 12 14 4 2 2 22 10 12 Balaghat (U.A.) 22 10 12 22 10 12 Baihar :;4 15 19 24 11 13 10 4 6 Baihar (M) 2 2 2 Ukwa (N,M.) 8 2 6 8 2 6 Surguja District 554 325 229 94 58 36 460 267 193 Bhluatpur Pal 11 9 2 2 2 9 7 2 Ramanujganj (M) 9 7 2 9 7 Wadrafnagar 6 3 3 6 3 3 - Pratappur 6 3 3 6 3 3 Baikunthpur 100 59 41 19 12 7 81 47 34 Charcha (N M) 24 18 6 24 18 6 IJVesl Chirmiri (N,M) 28 14 14 28 14 14 Baikunthpur (M) 6 2 4 6 2 4 Koria Block (N.M) 23 13 10 23 13 10 Samri 1 1 1 1 Manendragarh 275 156 119 2 2 273 154 119 Manendragarh (M) 33 15 18 33 15 18 Khonga pani (N.M) 16 11 16 11 Jhagrakhand (M) '16 9 7 1B 9

Kurasia (U.A.) 208 119 89 208 1'~ 89 Kurasia (N.M.) 71'. 41 35 75 41 35 (S) N.C.P.H. Colliery (N.M) 25 11 14 25 11 14 (e) Oelha Pani (N.Ml 29 18 11 29 18 11 (D) Doman Hill Colliery iN M) 38 21 59 21 (E) Chirmiri 19 11 8 19 8 Surajpur 66 37 29 7 4 59 ~:e Surajpur (M) 6 4 2 6 4 2

Vishrampur (N,M) 5~ 29 24 53 29 24 Ambikapur 82 53 29 27 17 36 12 Ambillapur (U.AJ 38 26 12 38 26 12 lundra Silapur 3 5 3

Bilaspur District 691 422 269 311 194 117 380 22~

424 C·, PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TeHSILS AND TOWNS· 1991 Language! Molher Tongue,' Tolal Rural Urban -~---~- .... -... ------.. ------.. --~---~---- .. ------.. -.. -_ .. ---.. _.. _---- .. _------...... ------._--_ .. ------Statel DislricU Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Person" Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pendra Road 14 14 6 8 Gaurella (U.A.) -i3 13 8 Per:dra (U A) Lormi Lormi 1M) Kota 2 3 2 3 Kola (U.A.. ) 3 2 3

KatghOla 183 1 ~ 2 7~ 164 10e 64 19 12 7 Kalghora 1M) 3 3 jail (N.M) "i1 4 1: 4 Gajra IN),'; 2 2 Mongra (N.M) 2 1 Korba ~3C 146 84 55 39 15 '75 'C7 66 Korba (N.M.) 175 107 68 175 101 68 Mungeli Mungeli (U .A..) Takhatpur 11 ,1 a Bilaspur 174 '107 67 47 31 16 ,27 76 51 Bilaspur (U.A) 127 76 5i 121 76 51 (A) Bilaspur 86 54 32 86 54 32 (S) Bilaspur Rly Colony (~j.M ..\ 38 20 18 38 20 18 (C) Sirgiti (N.M.) 2 J 2 1 Janjgir 49 '33 1t, 25 16 '" 24 17 7 Baloda (M) 2 2 2 2 Naila Janjgir (M) 4 4 4 4

"0 ,Il,kallara (M) " 10 7 17 10 7 Shivri naraY61l (M) 1 Champa J 4 2 5 2 Champ~ (M) 2 3 5 2 3 Sakli 10 5 9 4

Sakli (rII) ~ 4 5 9 4 Pamgari1 .. 4 3 Dabhra 2 2 2 Raigarh [1istrict ~O6 69 37 20 17 86 52 34 ,:ashour 8 6 2 7 5 2 Jashpur nagar (1\'1) 5 2 7 2 Kunkun 3 3 Pal\halgaon 4 3 2 2 2 Patthalgaon (Iv\) 2 2 Udaipur (Dharamjaigarh) 2 8 6 2 Dharamjaig~rrl (Mi 8 6 2 8 6 2 Gharghoda 4 2 2 2 Gharghoda (M I '2 2 2 Raigarh 41 26 21 2 2 45 24 21 Raigarh (U.A.) 4S 24 21 45 24 21 Kharsia ,0 12 4 8 , 8 3 Kharsia (U.A.) 8 5 8 5 3 , Sarangarh 15 9 6 14 8 6

425 C-7 PART Alii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urban ------_ .. ---- ... ------_ .. ------_.. ------.. _------.... ------State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sarangarh (U.A) 14 6 14 8 6 Rajnandgaon District 67 45 22 23 16 7 44 29 15 Kawardha 2 2 Kawardha 1M) Khairagarh Dongargarh 8 6 2 8 6 2 Dongargarh (M) 8 6 2 8 6 2 Rajnandgaon 38 24 14 33 20 13 Rajnandgaan (M.C.) 33 20 13 33 20 13 Dongargaon 6 4 2 6 Mahla 3' 2 3 2 1 Ambagarh 9 7 2 7 5 2 2 2 Ambagam Chowl<.i (M) 2 2 2 2 Durg District 1,292 720 572 30 17 13 1,262 703 559 Durg-Bhilai nagar (UA) 1,096 606 490 1,096 606 490 Bemelara 4 2 2 4 2 2 Bemelara (M) 4 2 2 4 2 2 Dhamdha 102 55 47 101 55 46 Ahiwara (M) 55 29 26 55 29 26 Kumhari (N.M) 46 26 20 46 26 20 Durg 1.062 589 473 12 7 5 1,050 582 468 Durg-Bhilai nagar (U.A.)(part-l) 1.050 582 468 1,050 582 468 Durg 154 74 80 154 74 eo Bhilainagar 633 345 288 633 345 288 Kohka 11 6 5 11 6 ~ (D)Chhaoni (N.M) 144 88 56 144 88 56 (F) Jamul (N M ) 108 69 39 108 69 39 Patan 58 31 27 11 6 5 47 25 22 Patan (M) 1 (I) Charada 28 14 14 28 14 14 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 18 10 8 18 10 8 Gunderdehi Sanjari baled 6·, 40 21 60 39 21 Balad (M) 1 Rajhara Jharan DaHi (N.M) 56 36 20 56 36 20 Kumud katta (N M) 2 1 3 2 1 Gurur 4 2 2 4 2 2 Raipur District 600 350 250 160 99 61 440 251 189 Bhatapara 30 18 12 1 29 17 12 Bhatapara(M) 29 17 12 29 17 12 Baleda Bazar 25 17 8 15 10 5 10 7 3 Balada Bazar(M) 10 10 7 3 Kasdal

Saraipal l 1 Ralpur 429 245 ,84 114 67 47 315 HB 137 Arang(M) Gebranawa paralMI 7 3 7 4 3 Raipur (U Ai 30 7 173 134 307 173 134

426 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIEDIN .SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------.. --.. _------_ .. ------.. --- Statei District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4' 5 6 7 8 9 10

Mahasamund 89 49 40 16 11 73 36 35 Mahasamund(M) 71 36 35 71 36 35 Bagbahara (M) 2 2 2 2 Rajim 1 1 Dhamtari 2 2 2 2 Dhamtari(M) 2 2 2 2 Bindranawagarh (Gariaband) Gariaband (N.M.i 1 1 Nagri 2 2 Tilda 19 13 6 9 5 4 10 8 2 Tilda Newra(M) 10 8 2 10 8 2 Bastar District 366 210 156 86 57 29 280 153 127 Charama 3 2 3 2 1 Bhanupratappur 15 9 6 15 9 6 Kanker Kanker (U.A.) Antagarh 4 3 4 1 3 Keshkal 2 2 2 2 Pakhanjur 5 5 5 Narayanpur 6 4 2 6 4 Kondagaon 40 18 22 39 17 22 Kondagaon (M) 39 17 22 39 17 22 Jagdalpur 92 55 37 18 11 7 74 44 30 Jagdalpur (UA) 74 44 30 74 44 30 Bhopal Pattnam 3 3 3 Bijapur 13 6 7 13 6 7 Dantewara 178 100 78 12 9 3 166 91 75 Bade Bacheli (N.M.) 55 34 21 55 34 21 Kirandul (N.M.1 111 57 54 111 57 54 Konta 4 4 4 4

2. Others Madhya p"desh Raigarh District Raigarh

12 Oriya 1. Bhatri .MadhYiI Pmesh 153,978 76,547 77,431 148,926 74,016 74,'10 5,052 2,531 2,521 Rajnandgaon District 1 1 Rajnandgaon Rajnandgaon (M.G.) 1 Raipur District 5 4 2 4 2 2 2 2 Raipur 2 2 2 2 Raipur (" 2 2 2 :< Dha'~:;'" 4 2 2 4 2 2 Bastar District 153.971 76.542 77.429 148.922 74.014 74,90B 5.049 2,528 2,521 Kanker 2 2 2 2

427

~'i-2 RGliND/2D03 C.7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT iNDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kanker (UA) 2 2 2 2 Antagarh 38 21 17 38 21 17 Keshka! 42 35 7 42 35 Pakhanjur :3 2 1 3 Narayanpur 48 27 21 48 27 2' Kondagaon 5752 2,908 2.844 5,488 2,762 2,72<; 264 146 118 Kondagaon (M) 264 146 118 264 146 11 S

Jagdalpur ~47.141 73 037 74,104 142,486 70,718 4,?55 2,319 2,336 Jagdalpur (U.A.) 4.655 2,3<9 2,336 4.655 2,319 2,336 BhopalPattnam 47 39 8 47 Bijapur 102 53 49 102 ,9 Dantewara 317 174 143 189 76 128 61 67 Bade Bacheli (N.M.) 68 35 68 33 35 Kirandul (N.M.) 60 28 32 eo 28 32

Konta 479 244 235 479 244 ~35

2. Oriya Madhya Pradesh 564,900 284.632 280,268 447,726 222.808 224,918 117,174 61,824 55,35D Morena District 307 j74 133 306 173 123 1 Morena 94 69 25 93 ea 25 (I) Bamor (UA) •• Sheopur 213 105 108 213 105 Bhind District 18 18 18 Ie Gohad 18 18 18 18 Gwalior District 454 288 166 454 288 166 Gird 421 265 156 421 265 156 GwaliOr(U.A.) 421 265 156 421 265 156 (A) Gwalior (M.G.) 250 140 110 250 140 110 (8) Morar cantt (Gantt) 171 125 46 171 125 46 Pichhore 32 22 10 32 :?2 10 Tekanpur (N M) 26 19 7 26 19 7 Dabra (M) 6 3 3 6 3 3 Bhitarwar 1_ Bhitarwar (M) Shivpuri District 15 '10 5 Ponri 5 5 Shivpuri 4 4 4 4 Shivpuri (M) 4 4 4 4 Narwar 5 2 2 3 Karera Karera (U.A.) Guna District 119 1)5 34 72 59 47 26 21

Guna 16 ~o 6 15 6 Guna (M) 16 lQ 6 10 6 Raghogarh e9 25 64 '30 15 Vijaypur (N.M.) 8 15 1 Raghogarh (M) 8 15 8 Ghachaura

428 C-7 PART A{ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GRO\1PED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSiLS AND TOWNS -1991 la~guaqe' Mother Tong'Jel Total Rural Urban ...... _ ------.. ---.,. .. _-_ .... -... ----_ ..... ---_ .. _.. _...... _ __ __ --_ .... -... -.... --.. --.. --.. --.. - ..... ~ .... -...... ---- State) Disirict! Tehsilf Town PerSDns Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(I) Chachaura·8inaganj (UA\ 1 Chhatarpur O;strict '2 6 6 12 6 6 Chhalarpur 3 2 3 2 Chhatarpur \U,A) 3 2 3 2 Rajnagar 9 4 9 5 4 KhaiuraM (N,M,) 9 4 9 5 4 Panna District 3 3 Panna 2 3 2 Sagar District 244 163 81 24 14 10 220 149 71 Bina 2 2 1 (Al Bina Etawa (UA) 2 2 (8), Bina Rly, Color.y (N,M,) 2 1 2 Khurai 3 2 3 2 Khurai (UA) 3 3 2 Sagar 228 151 77 24 14 10 204 137 67 Dhana (N M,l 9 9 8 1 Sagar ('l,A) 195 129 66 195 129 66 Sagar 27 15 11 27 16 11 (8) Sagar Cant! (Cantt) 168 113 55 168 113 55 Garhakota 10 2 10 8 2 Garha kola (M) 10 2 10 8 2 Deori 1 Deer; (M) 1 1 Damoh District 37 16 21 26 12 14 11 4 7 Palharia 26 12 14 26 12 14 Damoh 11 4 7 11 4 7 Damoh(UA) 11 4 7 11 4 7 Satna District 417 321 96 362 288 74 55 33 22 RaghlJrajnagar 100 61 39 45 28 17 55 33 22 K.olhi (M) 1 1 Sal'la(UA) 54 32 22 54 32 22 Rampur Bagi'telan 68 68 68 68 " Amarpatan 133 132 1 133 132 1 Maihar 116 60 56 116 SO 56 Rewa District 141 118 23 121 105 16 20 13 7 Teonthar 3 3 3 3 Sirmour 72 63 4 65 83 2 7 5 2 SirrY10UI (M) 6 4 2 '6 4 2 Mangawan (M) 1 , \ Mauganl 5 4 3 2 6 3 3! Naigarhi (Ml 2 3 5 2 3 Mauganj (M) I 1 Hujur 57 45 12 50 41) 10 7 5 2 Rewa (M.C,) 5 2 7 5 2 Shahdol District 2,59.5 1,474 f,121 598 347 251 1,997 1,127 870 Beohari 2 2 2 2 Khand (M) 2 2 2 2 Banclhogarh 37 21 16 8 4 4 29 17 12

429 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL . aTATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue/ Total Rural Urban

Statel OistrictJ Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Umaria (M) 12 6 6 12 6 6 Nowrozabad (Khodargama) (M) 17 11 6 17 11 6 Sohagpur 1.253 702 551 331 193 138 922 509 413 Pali(UA) 16 9 7 16 9 7 Shahdol (M) 246 134 112 246 134 112 Shahdol (U.A.) 97 52 45 97 52 45 (B) Bhuibandh (N.M.) 149 82 67 149 82 67 (A) Burhar-Dhanpuri (U.A.) 660 366 294 660 366 294 (A) Burhar (M) 53 27 26 53 27 26 (B)Ohanpuri-Nargada H.Dafai (M) 50 35 15 50 35 15 (C) Amlai (N.M.) 557 304 253 557 304 253 Kotma 66 44 22 7 5 2 59 39 20 Bijuri (M) 46 29 17 46 29 17 Kotma (M) 13 10 3 13 10 3 Anuppur 1,213 691 522 228 129 99 985 562 423 Dola (N.M.) 465 250 215 465 250 215 Kelhauri (Chaehai) (N.M.) 1 Bangawan (N.M.) 17 12 5 17 12 5 Pasan (M) 482 288 194 482 288 194 Anuppur (M) 20 11 9 20 11 9 Pushparajgarh 24 16 8 24 16 8 Sidhi District 643 379 264 332 201 131 311 - 178 133 Rampur Naikin 52 48 4 52 48 4 Churhat 2 5 3 2 Gopad banas 3 2 3 2 Sidhi (M) 2 3 2 Chitrangi 34 19 15 34 I~ 15 Deosar 4 3 4 3 Kusmi 1 1 Singrauli 544 306 238 236 129 107 308 177 131 Morwa (N.M.) 114 60 54 114 60 .54 Vindhya nagar (N M) 26 21 5 26 21 5 Jayanl nagar (N.M) 98 60 38 98 60 38 Amlori Colliery (N.M.) 63 33 30 63 33 30 Baidhan (N.M.) 7 4 7 3 4 Mandsaur District 510 305 205 292 121 218 134 84 Jawad 291 171 120 289 ~ 69 120 2 2 Jawad (M) 2 2 2 Neemuch 207 126 81 2 205 125 80 Neemuch (U.A.) 205 125 80 205 125 80 Manasa 5 2 5 2 Rampura (M) 5 5 2 Garoth 2 Shamgarh (M) Mandsaur 4 5 4 Mandsaur (M) 5 4 5 4 Ratlam District 208 114 94 99 60 39 109 54 55 Jaora 4 4 4 4

430 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Molher Tonguel Tolal Rural Urban ... _------_._------_ .. ------.. ------Stalel Dislricti TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jaora (U.A.) 4 4 4 4 AlaI 9 4 5 4 2 2 5 2 Alol(M) 5 2 3 5 2 Ratlam 195 106 89 95 58 37 100 18 52 Ratlam [U.A) 100 48 52 100 48 52 (A) Ratlam (M.C) 22 12 10 22 12 10 (8) Ratlam Rly Colony [N.M) 78 36 42 78 36 42 Uj)ain District 201 142 59 116 96 20 85 46 39 Khacharod 48 27 21 48 27 21 Nagda (M) 48 27 21 48 27 21 Ghatiya 81 79 2 81 79 2 Ujjain 69 34 35 32 15 17 37 19 18 Uliain (UA) 37 19 18 37 19 lB Badnagar 2 3 2 Shajapur District 53 49 4 45 44 8 5 3 Susner Susner (M) ShaJapur 51 48 44 44 7 4 Shajapur (M) 7 4 7 4 Shujalpur Dewas District 17B 115 63 6 6 172 109 63 Sonkatch Sonkatctl (M) Dewas 173 110 63 2 171 108 63 Oewas(M.C) 171 108 63 171 108 63 Kannod 2 2 2 2 Bagli 1 Khategaon 1 Jhabua Dislrict 52 45 7 44 40 4 5 3 Thandla 25 25 25 25 Petlawad 12 10 2 10 9 2 Petlawad(U.A) 2 1 2 Meghni3gar 8 2 6 2 Jhabua 2 Jhabua (M) 2 2 AliraJPur AliraJPur(M) Ranapur 1 Dhar District 311 276 35 255 238 17 56 38 18 Badnawar 2 3 2 Sardarpur 4 Sardarpur-P.aj,.arh(M) Dhar 294 268 26 239 231 55 37 18 Pithampur(N M.; 55 37 18 55 37 18 Gandhwanl

Kukshi 4 ~ 4 2 2 Dharampun 5 5 2 3 Indore District 378 234 144 23 13 10 355 221 134

431 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------_------State! District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Depalpur 6 5 4 Belma (M) 1. 1 1 Indore 281 165 116 3 3 275 162 113 Indore (U.A.) 275 162 113 275 162 113 Mhow 91 64 27 12 6 6 79 58 21 Mhow cantt (UA) 78 57 21 78 57 21 Mhowgaon (M) 1 ·West Nimar District 159 129 30 90 B7 69 47 22 Barwaha 66 44 22 66 44 22 Barwaha (U.A.) 63 42 21 63 42 21 Sanawad (M) 3 2 3 2 1 Maheshwar 9 5 4 4 4 Maheshwar (N.M.) Kasrawad 5 3 Barwani 1 Segaon 73 73 73 73 Khargone Khargone (M) Sendhwa SendlJwa (M) 1 1 East Nimar (Khandwa) District 127 65 62 107 55 52 20 10 10 Harsud 12 7 12 7 Khandwa 91 45 46 81 42 39 10 3 7, Khandwa (M.e) 10 :) 7 10 3 7 Pandhana 14 6 8 14 6 8 Burhanpur 10 7 3 10 7 3 Nepanagar (N.M) 6 5 1 6 5 Burhanpur (M.C) 2 2 4 2 2 Rajgarh District 189 161 28 27 15 12 162 146 16 Rajgarh 9 5 4 5 4 Biaora 162 147 15 1 161 146 15 Sulhaliya (M) 2 2 Biaora (M) 158 145 13 158 145 13 Sarangpur 11 5 6 11 5 6 Narsingarll 4 3 5 4 2 Narsingarh (M) 1 Vidlsha District i 7 10 7 17 10 7 Vidisha 17 10 7 17 10 7 Vidisha (M) 17 10 17 10 7 Bhopal District 1,338 787 551 119 75 44 1,219 712 507 Berasia llB 75 43 116 73 43 2 2 Berasia (M) z z Z 2 Huz:ur 1,220 712 508 2 1,217 710 507 Bhopal (M.C) 1,217 710 507 1,217 710 507 &ehore District 465 244 221 418 217 201 4; 27 20 Sehore 42 20 22 33 15 18 5 4 Sehore ( U.A.) 4 4 Ashta

432 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEH51LS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

State! Dlstrlctl Tehsill TOVlln Persons Males FemaleS Persons Males Females Persons Males Females 2 :3 4 5 6 7 B 9 10

.Asnla \UA) Nasrullagan) 59 35 24 34 21 13 25 '4 11 NasrullaganJ (M) 25 14 11 25 14 11 Budni 363 188 175 351 181 170 12 7 5 Budlli (M) 12 7 5 12 Raisen District 1,547 819 728 1,490 767 723 57 52 Raisen 25 17 8 24 16 8 Raisen(M) Gairatganj 321 170 151 321 170 151 Gohargan) 1,200 631 569 1,144 580 564 56 51 Mandldeep(NJ,I.) 50 47 50 47 Obedullagani(M) 6 4 2 6 4 Baraily Betul Distr)ct q85 251 734 4 477 247 230 Bl1ainsdehl 3 2 5 2 8etul 439 224 215 439 224 215 (I) Sarni (M) -131 2'8 213 431 218 213 Betul (UA) 8 6 2 8 6 2 Mullal 41 24 17 3 2 38 23 15 Amla(M) 29 17 12 29 17 12 Mul!ai (UA) 9 6 3 9 6 3 Hoshangabad District 259 172 87 57 35 22 202 137 65 Harda 17 9 8 17 9 8 Seani Malwa 11 6 5 5 3 2 6 3 3 Seani Malwa 1M) 6 3 3 6 3 3 Itarsi 118 :3 40 28 18 10 90 60 30 Ordnance Factory Itarsi (N.M) 26 21 5 26 21 Itarsi (UA) 64 39 25 64 39 25 (A)ltarsi 12 7 5 12 7 (B) Bhilakhed! (N.M.) 52 32 20 . 52 32 20 ~oshangabad 37 25 12 30 20 10 Hoshangabad (M) 30 20 10 30 20 10 8abai Gabal (M) P;paria 75 53 75 53 22 ,l,paria (M) oachmarhi (U.A,) 53 21 74 53 21 Pachmarhi IN M.) 13 3 <0 13 3 10 (6) pachmarhi CantW::8r:t!) $1 50 11 61 50 11 Jabalpur Distr'Gt 482 252 91 48 43 (i43 434 209 ,\1urwara 46 26 20 2 43 25 18 tJarhi (M) 4 5 ""urwara (I

Jabalpur I~ \ 5 1: ,~ 181 oa'1agar (MI 2

4~3 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bargi (N.M.) 2 2 2 2 Jabalpur (U.A.) 576 390 180 576 396 180 Jabalpur 135 74 61 135 74 61 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 352 272 80 352 272 80 (C) Khamaria 42 21 21 42 21 21 (D) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 25 15 10 25 15 10 (E) Bilpura (N.M.) 4 3 4 3 1 (F) VehicieFact.Jabaipur (N.M.) 18 11 18 11 7 Narsimhapur District 66 40 26 65 39 26 Gadarwara 7 4 3 7 4 3 Narsimhapur 59 36 23 58 35 23 Narsimhapur ( U.A.) 1 1 1 Mandla Dislrict 46 27 19 9 5 4 37 22 15 Niwas 4 3 1 4 3 Mandla 5 3 2 3 2 Mandla ( U.A.) 4 2 2 4 2 2 Bamhani (M) 1 1 1 Nainpur 37 21 16 5 2 3 32 19 13 Nainpur (M) 32 19 13 32 19 13 Chhindwara District 302 184 118 140 88 52 162 96 66 Amarwara 15 10 5 15 10 5 Amarwara (M) 15 10 5 15 10 5 Jamai 158 92 66 114 67 47 44 ~5 19 Kali Chhapar (N.M) 2 3 2 a Damua (N.M) 25 16 9 25 16 II Pal chaurai (N.M) 14 7 7 14 7 7 Parasia 62 40 22 8 6 2 54 34 20 Ambada (N.M) 22 14 8 22 14 8 Chikhli kalan-Parasia (UA) 32 20 12 32 20 12 (A) Iklehra (N.M) 1 (8) Bhamod; (N,M) 3 2 3 2 (C) Chandameta Butaria (M) 5 4 5 4 (D) Neuton Chikhli Kalan (M) 10 6 4 10 6 4 (E) Badkuhi (N,M) 5 2 5 3 2 (G) Dongar Paresis (M) 8 5 3 8 5 3 Chhindwara 46 27 19 6 4 2 40 23 17 Chhindwara (UA) 40 23 17 40 23 17 Sausar 13 9 4 6 6 7 3 4 Sausar (M) 7 3 4 7 3 4 Pandhurna 5 2 3 2 2 Panahurna (Ml 2 2 Chaurai 3 3 3 3 Secni District 15 9 6 7 5 2 6 4 4 Lakhnadon 5 2 3 5 2 3 Dungaria chhapara (N M,l 5 2 3 5 2 3 Keolari 3 2 3 2 Seoni 7 4 3 3 2 Seoni(Ml 3 " 3 :2

434 C-7 PART A{Ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total . Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Persons Males Females Persons Males Females 2 3 5 6 7 8 9 10

BIlIaghat Diltrict 1,417 711 706 473 249 224 944 462 482 Katangi 86 40 46 6 5 80 35 45 Katang! (M) 70 29 41 70 29 41 Tlrodi(N. M) 10 6 4 10 6 4 Waraseonl 6 3 3 2 4 2 2 Waraseoni(M) 4 2 2 4 2 2 Balaghat 361 185 176 158 84 74 203 101 102 Balaghat (U.A.) 203 101 102 203 101 102 Baihar 9" 456 455 254 132 122 657 324 333 Baihar (M) 2 2 1 Ukwa (N.M.) 655 323 332 655 323 332 Lanji 53 27 26 53 27 26 Surguja District 15,649 8.780 6,869 6.030 3,133 2,897 9.619 5,647 3.972 Bharatpur 13 10 3 13 10 3 Pal 10 -, 3 10 7 3 Wadrafnagar 22 12 10 22 12 10 Pratappur 144 78 66 144 78 66 Baikunthpur 2.245 1.348 897 97 65 32 2,148 1.283 865 Charc:ha (N.M) 827 454 373 827 454 373 West Chirmiri (N.M) 901 563 338 901 563 338 Baikunthpur (M) 17 8 9 17 8 II Koria Block (N.M) 403 258 145 403 258 145 Samri 76 42 34 76 42 34 Manendragam 7,015 4.098 2,917 24 11 13 6.991 4,087 2.904 Manendragarh (M) 38~ 197 185 ~82 197 185 Khonga pani (N.M) 49 24 25 49 24 25 Jhagrakhand (M) 44 20 24 44 20 24 Kuras!a (U,A,) 6.516 3.1146 2,670 6.516 3.846 2.670 Kurasia (N,M,) 2.350 1.392 958 2.350 1,392 958 (Sl N.C.P,H. Colliery (N.M) 1.194 777 417 1.,194 777 417 (e) Gelha Pani (N.M) .. 3 1 4 3 1 (D) Doman Hill Colliery (N,M) 1.482 856 626 1.482 856 626 (E)Chirmiri 1,486 818 658 1.486 818 668 Surajpuf lIOO 441 359 558 30\ 257 242 140 102 Surajpur (M) 24 15 9 24 15 9 Vishrampur (N.M) 218 125 93 218 125 93 Ambikapur 1.253 656 597 1,015 519 496 238 137 101 Ambikapur (U.A) 238 \37 101 238 137 101 Lundra 1,391 714 677 1,391 714 677 Sitapur 2,680 1,374 1,306 2,680 1,374 1,306 Bilaspur District 9.914 5,229 4,685 2,684 1,442 1,24Z 7,230 3.781 3,443 Pendra Road , 98 49 49 37 21 16 61 28 33 Gaurella (UA) 54 25 29 54 25 29 Pendra (U.A) 7 3 4 7 3 4 Pandaria 4 2 2 2 2 Panda ria 1M) 2 1 2 Lormi 2 1 Kola 125 71 54 54 34 20 71 37 34

435

56--2 RCiVNJ):2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Tolal Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rafanpur (M) 39 18 21 39 18 21 Kola (UA) 32 19 13 32 19 13 Kalghora 1,635 900 735 1,025 563 462 610 337 273 Kalghora (M) 2 3 2 Jail (N.M.) 261 130 131 261 130 131 Gajra (N.M.) 78 44 34 78 44 34 Mongra (N.M.) 268 162 106 268 162 106 Korba 2,063 1,079 984 365 189 176 1,698 890 808 Korba (N.M.) 1,698 890 808 1,698 890 808 Mungeli 24 17 7 14 11 3 10 6 4 Mungeli (U.A.) 10 6 4 10 6 4 Takhatpur 61 26 35 53 23 30 8 3 5 Takhatpur (M) 8 3 5 8 5 Bilaspur 2,789 1,509 1,280 353 205 '148 2,436 1,304 1.132 Bilaspur (U.A) 2,436 1,304 1,132 2,436 1,304 1,132 (A) Bilaspur 765 411 354 765 411 354 (B) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 1.571 836 735 1.571 836 735 (C) Sirgiti (N.M.) 100 57 43 100 57 43 Janjgir 398 201 197 197 101'; 91 201 95 106 Naila Janjgir (M) 56 26 30 56 26 30 Akaltara (M) 144 69 75 144 69 75 Shivri narayan (M) 1 Champa 1.025 527 498 25 5 1,000 5a7 493 Champa(M) 1,000 507 493 1.000 507 493 Sakti 1.075 544 531 14 1,053 536 517 Sakti (M) 1,019 517 502 1.019 517 502 Naya Baradwar (M) 34 19 15 34 19 15 Bilha 101 56 48 25 <4 11 79 42 17 Bodri (M) 13 8 5 13 8 5 Bilha (M) 66 34 32 66 34 32 Pamgarh 55 25 30 Kharod (M) Dabhra 456 222 234 456 2',4

Raigarh District 152,580 75,873 76707 14~ 576 , '13 ~3.793 6.004 3 e90 2,914 Bageecha 6.197 3,187 3,010 6.197 1,010 Jashpur 629 354 275 386 243 145 Jashpur nagar (M) 243 145 98 243 145 Kunkuri 16,329 8.144 5,185 '6.329 " 185 Pathalgaon 13,024 6,520 D,504 ~ 2,599 425 234 191 Pathalgaon (M) 425 234 191 425 234 191 Udaipur (Dharamjaigarh) 5.913 3,018 2895 S.554 28cO 359 188 171 Dharamlaigarh (M) 359 188 171 359 :88 171

Gharghoda 113.734 9,278 9,456 ~ 034 9.236 464 244 220 Gharghoda (M) 464 244 220 464 244 220

Raigarh 52,6?7 26,188 26439 ~4, 199 3.932 ~ 990 1.942

. Raigarh (UA) ~.932 1.990 1,942 3,932 1,g90 '1.942 Kharsia 230 113 117 96 49 134 B4 7(] Kharsia (UA) 134 64 70 134 B4 7C

436 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGE:) SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INOlA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Tetal Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males F.emales Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sarangarh 38,897 19,071 19,826 :;6,450 1B,B46 19.804 447 225 222 Sarangarh (U.A) 447 225 222 447 225 222

Rajnandgaon Dist['~t 845 498 347 449 2B4 165 396 214 182 Kawardha 69 50 19 27 18 9 42 32 10 Kawardha (M) 42 32 10 42 32 10 Chhuikhaclan 10 3 7 2 4 Chhuikhadan (M) 5 4 ..: 4 Khairagarh 23 12 11 15 7 5 3 Khairagarh (M) 5 3- 8 5 3 Dongargarh 137 78 59 18 12 6 119 66 53 Dongargarh (M) 119 66 53 119 66 53 Rajnandgaon 529 317 212 308 208 100 221 109 112 Rajnandgaon (M.e.) 221 109 112 221 109 112 Dongargaon 4 3 2 1 Dongargaon (M) Mohla 63 31 32 63 31 32 Ambagarh 10 4 6 10 4 6 Durg District 33,731 17,745 15,g86 4,965 2,567 2,398 28,766 15,178 13,588 Durg-Bhilainagar iVA) 26,056 13,735 12,321 26,056 13,735 12,321 Nawagarh 3 2 1 3 2 Bemetara 7 5 2 2 4 3 Bemetara (M) 4 3 4 3 Berla 106 53 53 106 53 53 Dhamdha 2,357 1,223 1,134 928 458 470 1.429 765 664 Dhamdha (M) 3 2 1 2 Ahiwara'(M) 361 187 174 361 187 174 Kumhari (N.M) 1,065 577 488 1,065 577 488 Durg 25.661 13,543 12,118 2,163 1.130 1,033 23,498 12,413 11,085 Sirsa Khurd (N.M) 7 4 3 7 4 3 Dundera (N.M) 36 18 18 36 18 18 Durg-Bhilai nagar (U.A.)(part-l) 23,455 12,391 11,064 23,455 12,391 11,064 Durg 3,563 1,827 1,736 3,563 1,827 1,736 Bhilainagar 18,125 '9,470 8.655 18,125 9,470 8,655 Kohka 424 217 207 424 217 207 (D)Chhaoni (N.M) 1,111 756 355 1,111 756 355 (F) Jamul (N.M.) 232 121 111 232 121 111 Patan 4,181 2,173 2,008 1,474 773 701 2,707 1,400 1,307 Patan (M) 106 56 50 106 56 50 Durg-Bhilainagar (V.A.)(part-lI) 2,601 1,344 1,257 2,601 1,344 1,257 (I) Charoda 2,086 1,086 1,000 2,086 1,086 1,000 (G) Bhilai Kalan ** 515 258 257 515 258 257 Gunderdehi 28 14 12 26 14 12 Donditohara 1 1 Sanjari BalM 1,388 730 658 260 133 127 1,128 597 531 Balod (M) 167 87 80 167 87 81) Rajhara Jharan Dalli (N.M) 932 494 438 932 494 438 Kumud Katta (N.M) 29 16 13 29 16 13 Gurur

437 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ---,------_------.... _------_._-- State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Female!) 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raipur ~istrict 322,218 160,0<18 162,170 274.092 135,498 138,594 48,126 24,550 23,576 Simga 86 50 36 52 30 22 34 20 14 Simga (M) 34 20 14 34 20 14 Bhatapara 176 93 83 104 57 47 72 36 36 Bhatapara(M) 72 36 36 72 36 36 Baloda Bazar 186 107 79 72 47 25 114 60 54. Baloda Bazar(M) 114 60 54 114 60 54 KaSdol 3,051 1,462 1,589 3,051 1,462 1,589 Bilaigarh 281 149 132 255 136 119 26 13 13 Bhatgaon(M) 26 13 13 26 13 13 Sarai pali 104,495 51.777 52,718 99,832 49,386 50,446 4,663 2,391 2,272 Sarai pali (M) 4,663 2,391 2,272 4,663 2,391 2,272 Raipur 43,904 22,476 21,428 7,000 3,606 3,394 36,904 18,870 18,034 Arang(M) 522 265 257 522 265 257 Gobranawa para(MI 1,720 861 859 1,720 861 859 Raipur (UA) 34,662 17,744 16,918 34,662 17,744 16,918 Mahasamund 56,923 28,060 28,863 51,335 25,279 26,055 5,588 2.781 2,807 Pithora(M) 490 271 219 490 271 219 Mahasamund(M) 3,035 1,469 1,546 3,035 1.489 1,546 Bagbahara (M) 2,063 1,021 1,042 2,063 1,021 1,042 Rajim 56 31 25 56 31 25 Kurud 65 30 35 24 B 16 41 22 19 Kurud (M) 41 22 19 41 22 19 Ohamtari 573 295 278 47 23 24 526 272 254 Ohamtari(M) 526 272 254 526 272 254 Bindranawagarh (Gariaband ) 52.558 25,982 26,576 52,469 25.937 26.532- 89 45 44 Gariaband (N.M.) 89 45 44 89 45 44 Nagari 76 45 31 76 45 31 Deobhog 59,532 29:345 30,187 59,532 29,345 30.187 Tilda 256 146 110 187 1116 Bl sg 40 29 Tilda newra (M) 69 40 29 69 40 29 Bastar District 15,901 8,037 7,864 7,017 3,S2D 3.549 8.824 4,509 4,315 Charama 15 7 8 15 7 Bhanupratappur 88 51 37 SS 51 Kanker 59 30 29 28 l3 31 17 14 Kanker (U,A,) 31 17 14 31 17 . 14 Antagarh 50 31 29 60 3\ 29 Keshkal 23 11 12 23 11 12 Pakhanjur 251 132 129 261 132 129 Narayanpuf 132 72 60 132 ~2 60 Kondagaon 655 316 339 301 14,' 154 354 169 185 Kondagaon (M) 354 169 185 354 169 185 Jagdalp'Jr 8,632 4,373 4259 ; ,744 5,076 2629 2.449 Jagdalpur (U A.) 5.078 2,629 ).449 5.078 2,449 Bhopal pattnam (Maldand) 115 51 64 115 51 54 Bijapur 160 83 77 160 33 Dantewara 4.840 2.448 2,392 • ,479 754 3,361 1.694 Bade Bacheli (N.M.) 1.298 652 646 1,298 646

438 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother T onguel Total Rural Urban "' .. -..... -...... ~-.,. ... ------~------.. ------_------Statel District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 g 10

Kirandul (N.M.) 2.063 1,042 1,021 2,063 1,042 1,021 Konta 861 432 429 861 432 429

3. Sambalpurl Madhya Pradesh 90 47 43 83 44 39 7 3 4 Balaghat District 5 3 2 3 2 Baihar 5 3 2 5 3 2 Raig3rh District 76 41 35 70 40 30 Jashpur Jashpur nagar (M) Kunkuri 71 38 33 71 38 33 Sarangarh 4 2 2 4 2 2 Raipur District 6 2 4 6 2 4 Ralpur 6 2 4 6 2 4 Raipur (U.A.) 6 2 4 6 2 4 Bastar District 3 2 3 2 .Jagdalpur 3 2 3 2

4. Others Madhya Pradesh 2,380 1,186 1,194 2,227 1,109 1,118 153 77 76 Shahdol District 25 12 13 25 12 13 Pushparajgarh 25 12 13 25 12 13 Sidhi District Singrauli .1 Jayant nagar (N.M.) 1 Mandsaur District 19 9 10 18 8 10 Neemuch Neemuch (UA) Malhargarh 18 8 10 18 8 10 Dhar District 3 3 3 3 Gandnwani 3 3 3 3 East Nimar iKhandwa\ District 223 111 112 223 111 112 Burhanpur 223 111 112 22:1 111 112 Bhopal District Huzur Bhopal (M C) Jabalpur District 7 4 4 2 3 2 Sihora 4 2 2 4 2 Jabalpur 3 2 Jabalpur (UA) 2 3 2 (8) Jabalpur Ca",tt. (Can1t) 2 1 3 2 Balaghat District 4 2 4 2 2 Waraseolll 4 2 4 2 2 Waraseonl(M) 4 2

SurguJ 3 District Wad,'afnagar Bilaspu r District 683 342 341 663 329 334 20 13 7 Pendra Road 459 227 232 459 227 232

439 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10.000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban _ ...... ___ b_ .. ___ .. ______,, ______.. __ .... ______... _____ ------..... _--- .. -... ---.. ----- .. --.... _------_ ...... -_ ...... _..... -_ ...... _.... ---..... _- ...... -... -...... -...... State/ District! Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Femaies 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Katghora Korba 14 8 14 6 Korba (N.M.) 14 8 6 14 6 Bilaspur 7 6 6 Bilaspur (U.A) 6 6 5 (C) Sirgiti (N.M.) 6 5 1 6 Janjgir 161 85 76 161 85 76 Sakli 2 1 1 2 Dabhra 39 15 24 39 15. 24 Raigarh District 185 91 94 185 91 94 Bageecha 4 3 1 4 1 Gharghoda 4 :1 4 :1 Raigarh 56 28 28 56 28 28 Kharsia 22 12 10 22 12 10 SarangarJt 99 47 52 99 47 52 I Durg District 82 36 46 2 80 35 45 Ourg-Bhilainagar (U.A.) 80 35 45 80 35 45 Ourg 73 30 43 73 30 43 Ourg-Bhilainagar (UA)(part-l) 73 30 43 73 30 43 Durg 73 30 43 73 30 43 Patan 7 5 2 7 2 Durg-Bhilainagar (UA)(part-ll) 7 5 7 5 2 (I) Charoda 7 5 2 7 5 Z Gunderdehi 2 1 2 Raipur District 436 227 209 396 207 1'89 40 20 20 Balodabazar 154 80 74 154 80 74 Saralpali 148 77 71 148 77 71 Mahasamund 130 70 60 92 50 42 38 20 18 Pithora(M) 38 20 18 38 20 18 Dhamtari 2 2 2 2 Dhamtari(M) 2 2 2 2 Bindranawagarh (Gariaband) 2 2 2 2 Bastar District 710 346 864 707 344 363 2 Keshkal 53 . 22 31 53 22 31 Narayanpur 570 281 289 570 281 289 Kondagaon 53 27 26 52 26 26 Kondagaon (M) Jagdalpur 14 9 12 4 8 2 Jagdalpur (U.A.) 2 2 Konta 20 11 9 20 11 9

13 punjabi 1. Bagri Mtldhya Pradesh 567 308 259 513 273 240 54 35 19 Shivpuri District 15 15 15 15 Shivpuri 15 15 15 15 Sldhi District 5 3 3 6 3 3 Singrauli 6 3 3 6 3 3

440 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban - -...... _,._------_ ...... -...... _...... ------... ------..... ------... ~---'"-----.. -.. ---.. --...... --..... -_ ...... -- - _ -_ _- Statel District! Tehsili Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Morwa (N.M.) 6 3 3 6 3 3 Mandsau(Districl 9 6 3 7 4 3 2 2 Neemuch 2 2 2 Neemuch (UAJ 2 2 2 Manasa 7 3 7 4 3 Ratlam District 336 179 157 321 HO 151 15 9 6 Jaora 36 23 13 27 16 11 9 7 2 Jaora (UA) 9 2 9 7 2 Bajna 294 154 140 294 154 140 Ratlam 6 2 4 6 2 4 Ratlam (U.AJ 6 2 4 6 2 4 (A) Ratlam (MC) 6 2 4 6 2 4 Uilain District 62 29 33 62 29 33 Khacharod 4 2 4 2 2 Tarana 53 25 28 53 25 28 Ujjain 5 3 5 2 3 Shajapur District 80 40 40 80 40 40 Susner 79 39 40 79 39 40 Shajapur Dewas District Bagli Bagli (M) ,1 Jhabua District 6 3 5 2 3 Thandla Thandla(M) 2 3 2 Alirajpur 5 r' Dhar District 17 13 4 10 2 7 5 2 Dhar 17 13 4 10 2 7 5 2 Dhar (M) 7 2 7 5 2 Indore District 11 8 3 11 8 Indore 11 8 3 11 8 Indore (UA) 11 3 11 B 3 Bhopal District 11 7 4 11 7 4 Huzur 11 7 4 11 7 4 Bhopal (M,C) 11 11 7 4 Balaghat District 13 13 5 8 lanji 13 13

2, Bhateati Madhya Praoosh 3 3 3 3 Mandsaur Distr:ct 3 3 3 3 Neemuctl 3 3 3 Neemuch (UA) 3 3 3

3. Punjabi Madhya Pradesh 182,886 97,722 85,164 . 35,887 19,356 16,531 146.999 78,366 68,633 Morena District 4,144 2,235 1.909 3,845 2.071 1,774 299 t64 135 Ambah 5 3 G 3 2

441 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEtiSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! ------Total ------Rural -_._------Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ambah(M) 5 3 2 5 3 2 Porsa 2 2 2 2 Porsa (M) 2 2 2 2 Morena 238 130 108 137 76 61 101 54 47 Bamor (UA) 41 24 17 41 24 17 Morena (M) 60 30 3D 60 30 30 Joura 38 22 16 6 2 4 32 20 12 Joura (UA) 32 20 12 32 20 12 Kailaras 9 4 2 7 4 3 Kailaras (M) 7 4 3 7 4 3 Sabalgarh 41 24 17 19 11 8 22 13 9 Sabalgarh (U.A.) 22 13 9 22 13 9 Vijaypur 511 272 239 511 272 239 Sheopur 3.300 1,777 1,523 3,170 1,709 1,461 130 68 62 Sheopur kalan (M) 100 52 48 100 52 48 Badoda {M} 30 16 14 3D 16 14 Bhind District 2,652 1,422 1,230 2,386 1,284 1,102 266 138 128 Bhind 105 52 53 105 52 53 Bhind (M) 105 52 53 105 52 53 Mehgaon 34 19 15 34 19 15 Gormi (M) 26 13 1$ :!6 13 13 Mehgaon (M) 8 6 2 a 6 2 Gohacl 2,505 1,345 1,160 2,386 1,284 1,102 119 61 58 Gohad (M) 119 51 58 119 61 58 Lahar 8 6 2 8 6 2 Lahar (M) 3 2 3 2 Oaboh (M) 5 4 5 4 Gwalior District 23,276 13,050 10,226 10,389 5,656 4,733 12,687 7,394 5,493 Gird 12.710 7,191 5.519 1,369 729 640 11,341 6,462 4,879 Gwalior(U.A.) 11.341 6,462 4,879 11,341 6,462 4,879 (A.) Gwalior (M.C.) 9.322 4.931 4,391 9.322 4,931 4,391 (B) Morar cantt (Cantl) 2019 J.,531 488 2,019 1,531 4ee Pichhore 6,026 ,387 2,639 4,517 2,475 2,Q42 1509 912 597 Bilaua (M) 4 3 . 1 4 :1 Tekanpur (N M) 577 442 135 577 442 135 pichrlore (M) 169 90 79 169 90 79 Oabra (M) 759 377 382 759 377 3~2 Bhitarwar 4,52;) 2,460 2,060 4,502 2,451 2,051 18 9 9 Antari (M) 6 4 2 6 4 2 Bhitarwar (M) 12 5 '7 12 5 7 Bhander 20 12 8 19 11 8 Bhancler (M: 19 11 8 19 11 8 Datia District 278 154 124 79 48 31 199 106 93 Seondha 53 27 26 53 27 16 Seondha (M) 10 4 6 10 4 6 IMer garh (M) 43 23 20 43 23 20 Datia 127 98 79 48 31 146 79 67 Dalia (M) 146 79 67 146 79 67

442 co;' PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 l_,l!1Quagei Mother Tongue/ Total Rural Urban State! Districti Tehsil! Town Persolls Males Females Persons Males Females Persons Males Fema!es 1 2 3 4 5 6 7 . 8 9 10

Stlivpuri Dis\ri(;~ 4,137 2,277 1,B60 3,268 1,832 1,456 849 445 404 Pohri 77 42 35 77 42 35 Shivpuri 2.783 1515 1,268 2,057 1.143 914 726 372 354 Shivpuri (M) 726 372 354 726 372 354 Narwar 177 97 80 177 97 80 Karera 73 49 24 10 9 63 40 23 Kar'era (U.A.) 63 40 23 63 40 23 Kolaras 962 534 428 903 502 401 59 32 27 Kolaras (M) 7 4 3 7 4 3 BadalVJas (M) 3 2 3 2 BiJroni (M) 49 26 23 49 26 23 Pichhore 7 6 6 5 Pichhore (M) Khaniyadhana 58 34 24 58 34 24 Guna District 5.971 3,470 3,501 5,677 2,792 2,885 1,294 678 616 Isagarh 2,044 842 1,202 1,934 780 1,154 . 110 62 48 Isagarh (M) 110 62 48 110 62 48 Chanderi 697 363 334 686 357 329 11 6 5 Chanderi (U.A.) 11 6 5 11 6 5 Guna 1,230 663 567 734 398 336 496 265 231 Guna (M) 496 265 231 496 265 231 Ashok nagar 1.916 1.018 898 1.558 125 731 360 193 167 Ashok nagar (M) 360 193 167 360 193 t67 Raghogarh 282 143 139 29 15 238 114 124 Vijaypur (N.M.) 235 112 123 235 112 123 Raghogarh (M) 3 2 1 3 2 1 Mungaoli 797 438 359 722 402 320 75 36 19 Mungaoli (U.A.) 75 36 39 75 36 39 Aron 1 Chachora 4 2 4 2 2 Chhachora-Binaganj (U A) 4 2 2 4 2 2 Tikamgarh District 215 112 103 10 6 4 205 100 ' 99 Niwari 5 4 1 5 4 Tikamgarh 210 108 102 2 205 lOS 99 Tikamgarh (M) 205 106 99 205 106 99 Chhatarpur District 556 316 240 42 29 13 514 287 227 Nowgong 45 29 16 4 3 41 26 15

Harpalpur (M) 20 13 7 20 1~ 7 Nowgong (M) 21 13 8 21 13 6 Chhatarpur 460 251 209 22 13 438 238 200 Chhatarpur [U.A) 438 238 200 438 238 200 Rajnagar 34 21 13 5 26 16 '10 Khajuraho (N.M.) 26 16 10 26 16 10 Bijawar 17 15 2 9 i 2 Bijawar (M) 1 1 1 Bada Malhara iM) 2 8 2 Panna District 90 51 39 51 28 23 39 16 Ajaigarh '" 4

443

57---2 RGl'ND 2('03 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ajaigarh (M) 4 3 4 Parma 86 48 38 51 28 23 35 20 15 Panna (U.A.) 35 20 15 35 20 15 Sagar District 3,600 2,378 1.222 62 33 29 3.538 2.345 1,193 Bina 350 175 175 20 9 11 330 166 164 (A). Bina Etawa (M) 330 166 164 330 166 164 Bina-Etawa (MI 290 148 142 290 148 142 (8). Bina Rly. Colony (N.M.) 40 18 22 40 18 22 Khurai 149 76 73 29 16 13 120 60 60 Khurai (U.A.) 120 60 60 120 60 60 8anda 11 5 6 11 5 6 Shahgarh (M) 8 4 4 a 4 4 Banda (M) 3 2 3 2 Sagar 3,089 2.121 968 12 7 5 3.077 2.114 963 Rahatgarh (M) 17 11 6 17 11 5 Dhana (N.M.) 1,070 844 226 1.070 844 226 Sagar (U.A) 1,990 1.259 731 1.990 1.259 731 Sagar 483 242 241 483 242 241 (6) Sagar Cantt. (Cantt) 1,507 1,017 490 1,507 1,017 490 Deori 1 1 1 Damoh District 831 445 386 71 41 30 760 404 Hatta 34 19 15 34 19 ' Hatta (M) 34 19 15 34 19 Palharlya 37 18 19 37 18 19 Damoh 729 388 341 9 4 5 720 384 336 Damoh (U.A.) 720 384 336 720 384 336 Jabera 24 18 6 24 18 6 Tendukheda 7 2 5 6 5 Tendukheda (M) 6 1 5 6 5 Satns District 1,481 801 S80 sa 37 19 1,425 764 661 Raghurajnagar 1,102 SOIL 496 23 15 B 1.019 591 488 Salna (U.A.) 1,079 591 468 1,079 Sill 488 Nagod 29 22 7 6 4 2 23 18 5 Nagod (M) 15 10 5 15 10 5 Unchahara (M) 8 8 8 Rampur Baghelan . 1 1 t Amarpatan 11 10 8 8 3 2 Amarpatan (MI 3 2 3 2 Maihar 338 162 176 18 9 9 320 153 167 Maihar(M) 320 153 167 no 153 167 -Rewa District 684 369 315 102 61 41 582 308 274 Teonthar 43 21 22 43 21 22 Chakghat (M) 43 21 22 43 21 22 Sirmour 14 9 5 14 9 5 Sirmour (M) 14 9 5 14 9 5 Hanumana 5 5 5 5 Hanumana (M) 5 5 5 Mauganj 2 2 2 2

444 C-7 PART A(ii): DISTRJBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue/ Rural Urban

State! Districtl Tehsill Town Persons Maies Females Pen,ons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mauganj (M) 2 2 2 2 Huzur 615 328 287 97 57 40 518 271 247 Govindgarh (M) 1 T 1 1 Rewa (M.C.) 517 270 247 517 270 247 Raipur karchulian 5 4 1 5 4 1 Shahool District 1.:'>71 730 641 159 91 68 1,212 639 sn Beohari 30 14 16 30 14 16 Khand (M) 17 7 10 17 7 10 Beohari(M) 13 7 6 13 7 6 Jaisingh nagar 7 7 7 7 Jaisingh nagar (M) 7 7 7 7 Bandhogarh 73 38 35 73 38 35 Umaria (M) 17 11 6 17 11 6 NourilZabad (Khodargama) (M) 56 27 29 66 27 29 Sohagpur 827 440 387 55 30 25 772 410 362 Pali(UA) 23 14 9 23 14 9 Shahdol (U.A.) 485 250 235 485 250 235 Shahdol (M) 458 236 222 466 236 222 (6) 6huibandh (N.M) 27 14 13 27 14 13 (A) Burhar-Dhanpuri (U.A.) 264 146 118 264 146 118 Burhar 96 52 44 96 52 44 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai (M) 103 58 45 103 58 45 (C) Amlai (N.M.) 65 36 29 6$ 36 29 Kotma 41 23 18 41 23 18 Bijuri (M) 11 6 5 11 6 5 Kotma(M) 30 17 13 30 17 13 Anuppur 393 208 185 104 61 43 289 147 142 Dola (N.M.) 10 5 5 10 5 5 Kelhauri (N.M.) 47 23 24 47 23 24 Bangawan (N.M.) 21 10 11 21 10 11 Pasan (M) 192 100 92 192 100 92 Anuppur (M) 19 9 10 19 9 10 Sidhi District 1,088 592 496 459 238 221 629 354 275 Rampur Naikin 3 3 3 3 Gopad banas 23 9 14 23 9 14 Sidhi (M) 23 9 14 23 9 14 Sinhawai 1 1 1 Chitrangi 93 52 41 93 52 41 Deosar 1 1 1 Singrauli 967 526 441 361 181 180 606 345 261 Morwa (N.M.) 346 197 149 346 197 149 Vindhya nagar (N.M) 17 9 8 17 9 8 Jayant nagar (N.M.) 53 31 22 53 31 22 Amlori Colliery (N.M.) 1~6 90 66 156 90 e8 Baidhan (N.M.) 34 18 16 34 18 16 Mandsaur District 3,088 1,630 1,458 39B 232 166 2,690 1,398 1,292 Jawad 118 77 41 102 68 34 16 9 7 Ralangarh (M) 10 5 5 10 5 5

445 C~7 PART A{ii): DiSTRIBUTION OF THE MOTHER 'TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA L£VEI.. STATE,' DISTRICTS, TEHSILS AND TOW~1S • 1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural

Statel Districtl Tehsill Town Persons· . Males Females Persons Males Males Females "':":':':';_~~-.1i------;:2-. ---3::-----:, 4~---;-!;--~6::-----:;------::-~--:.:...:::.:9 :_:_----...:..'10

Jawad (M) 6 4 2 6 4 2 Neemuch 554 29-3 256 18 10 536 288 248 Neemuch (U.A,) 536 288 248 b36 288 21,8 Marlasa 819 432 387 33 24 786 408 378 Rampura (M) 165 86 'r9 165 86' 79 M,lrlasa (M) 621 322 299 621 322 2S9 Bhanpura 669 338 331 168 81 87 501 257 244 Bhanpura (M) 443 228 215 443 228 215 Garldhi Sagar Hydel Colony (N.M 58 29 29 58 29 29 Malhargarh 10 8 2 3 7 5 2 Piplya mandi (M) 7 5 2 7 5 2 Garoth 433 219 214 4 2 2 429 217 212 Garoth (UA) 46 25 21 46 25 21 Shamgarh (M) 383 192 191 383 192 191 Mandsaur 446 232 214 31 18 415 214 201 Mandsaur (M) 415 214 201 415 214 201 Sitamau 39 26 13 39 26 13 Ratlam District 1,447 736 711 7 4 3 1,440 732 70S Jaora 163 82 81 4 3 159 79 80 Jaonl(UA) 158 78 80 158 78 80 Piploda (M) 1 1 1 Alol 7 5 2 2 5 '4 Alot(M) 5 4 5 4 1 Ratlam 1,277 649 628 1,276 649 627 Ratlam (U.A) 1,276 649 627 1.276 649 627 (A) Rallam (M.C) 1,158 591 567 1,158 591 567 (B) Ratlam Rly Colony (N:M) 118 58 60 118 58 , 60 Ullain District 3,003 1,531 1,472 133 66 67 2,870 1,465 1,405 Khacharod 520 267 253 520 267 2&3 Nagda (M) 520 267 253 520 267 253 Mahidpur 206 105 1()1 105 54 101 54 47 Mahidpur (M) 101 54 ,- 47 101 54 47 Ghatiya 1 Tarana 139 70 68 6 4 2 133 66 67 Tarana (U.A.) 133 66 67 133 66 67 Ujjain 2035 1,034 1,001 2 2 2,)33 1,032 1,001 Utiain (UA) 2033 1032 '.001 2.J33 1.032 1.00 i Badnagar 102 55 47 19 9 ,0 83 46 37 Badnagar (U.A.) &3 46 37 83 4" Shajapur District 374 ,9', 183 55 319 165 lS4 Susner E g Soyalkalan (M) 4 2 Susner (M) 4 '. 3 Badod 2 8adod (M) " : 3 Agar 57 33 34 64 33 Agar[M) 64 . 3'1 33 64 31 33 Shajapur 39 12 52 28

446 C·l PARr A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII} WITft 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL .. STAT~, D.ISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS. 1991 LanQuagel Mother Tonguel Total Rural Urban ' " -~--.-~_;---..:-----.... -':'------;'-';---'---'-"";;-- SlaleL Dlslri<;V TellsjV Towo. females ' Persons Males Females Persons Males, Females 4 5 6 7 B 9 10

Shajapur (M) 44 24 20 44 24 20 Maksi (M) B 4 4 8 4 4 Shujalpur 190 99' 91 190 99 9'1 Shujalpur (M) 164 97 87 184 97 87 o Akodia (M) <. 6 , ,4 Kalapipal 29 13 16 29 13 16 Oewas District 1,432 766 666 67 41 26 1,365 725 '640 Sonkatch 79 43 36 3 75 40 36 Sonkatch (M) 76 40 36 76 40 ~6 Dewas 1,059 564 495 14 12 2 1,045 552 4Q3 Dewas(M,C) 1,045 552 493 1,045 552 493 Kannod 243 129 114 33 15 18 210 114 96 Kannocl (UA) 1 1 Kanta Phod (M) 112 57 55 112 57 55 Satwas (NA) 97 56 41 97 56 41 8agli 33 19 14 16 10 6 17 9 B Hatpiplaya (MJ 8 5 3 8 5 3 6agli (M) S 4 5 9 4' 5 Khategaon . 18 11 7 1 ;. 17 10 7 Kh?tegaon (M) 17 10 7 17 10 7 Jhabua District 131 79 52 38 26 ' 10 93 51 42 Thandla 8 4 4 6 4 . 2 2 2 Thandla(M) 2 . 2 ,2 Petlawad 33 27 6 18 17 15 10 5 Bamnia(NA) 3 2 3 2 ,1 Petlawad( U,A) 12 8 4 12 4 Petlawad(U.A) 12 4 12 8 ,.4 Meghnagar 2 3 Jhabua 64 33 31 11 6 53 28 25 Jhabua (M) 53 28 25 53 28 25 Bhabra 4 3 ·1 4 3 Bhabra(UA) 4 4 .1 Jobat 2

JobatiM) 3 2 ~ Alirajpur 16 16 8 8 Alirajpur(M) 1'6 B 16 8 8 Dn:!f District 572 326 246 221 138 83 .351 188 163 Badnal,ar 1 9 16 1'1 10 S 2 Badnawal'iM) 8 2 Sardarpur 10 6 1~ 16 10 Sarcarpur·Flam':'·I.\, o 10 Hi 'ID Dha' 398 ~'24 172 83 64 243 135 .108

Dnar (M) 11'1 99 216 t 17 9~ " , P~th3mpur( til M ) 27 18 9 2I 18 9 Gandhvlani 12 2 12 10 , Kuk.hi KUKSIli (MI Manawar 47 20 27. 10 28 17

447 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFI!D IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 LanguageJ Mother Tonguel ------'-----Total ------Rural .... _----._------_._------_. Urban Statel DistricV Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Manawar(M) 28 11 17 28 11 17 DtIarampuri 80 48 32 25 19 6 55 29 26 DhamnodlM) 55 29 26 55 29 26 Indore District 20,122 10,657 9,465 369 220 149 19,753 10,437 9,316 Depalpur 111 59 52 26 18 8 85 41 44 Depalpur (M) 12 7 5 12 7 5 Berma (M) 73 34 39 73 34 39 Sawer 79 44 35 39 24 15 40 20 20 Sawer(M) 40 20 20 40 20 20 Indore 18,476 9,745 8,731 270 153 117 18,206 9,592 8,614 Halo

448 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10.000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban - State! District! Tehsil! Town Persons Males Females ------Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pandhana 25 12 13 25 12 13 Burhanpur 887 457 430 313 171 142 574 286 288 Nepanagar (N.M) 214 105 109 214 105 109 Burhanpur (M.C) 360 161 179 360 181 179 Rajgarh DistriL'! 264 152 112 31 21 10 233 131 102 Rajgarh 38 21 17 2 2 36 19 17 Rajgarh (M) 36 19 17 36 19 17 Biaora 115 64 51 115 64 51 Siaora (M) 115 64 51 115 64 51 Sarangpur 72 45· 27 29 19 10 43 26 17 Pachore (M) 13 10 3 13 10 3 Sarangpur (M) 30 16 14 30 16 14 Narsingarh 39 22 17 39 22 17 Narsingarh (M) 39 22 17 39 22 17 Vidisha District 696 374 324 66 37 31 630 337 293 lateri 2 2 2 2 Lateri(N.A.) 2 2 2 2 Sironj 13 10 3 13 10 3 Sironj (M) 13 10 3 13 10 3 KUlWai 25 11 14 11 5 6 14 6 8 KUlWai {M} 14 6 8 14 6 8 Basoda 76 40 36 7 4 3 69 36 33 Basdda (M) 69 36 33 69 36 33 Gyaraspur 17 9 8 17 8 Vidisha 565 302 263 33 19 14 532 283 249 Vidisha (M) 532 283 249 532 283 249 Bhopal District 12,859 6.725 6,134 32 22 10 12,827 6,703 6,124 Berasia 23 10 13 23 10 13 Berasia (M) 23 10 13 23 10 13 Huzur 12,836 6,715 6,121 32 22 10 12,804 6,693 6,111 Bhopal (M.C) 12,8&4 6.693 6,111 12,804 6,693 6,111 Sehore District 509 273 236 155 82 13 354 191 163 Sehore 292 153 139 22 10 12 270 143 127 Sehore (U.A.) 270 143 127 270 143 127 Ashta 8 8 4 4 ~ 4 Ashta (UA) 4 4 4 4 Ichhawar 13 7 6 13 7 6 Ichhawar (M) 13 7 6 13 7 6 Nasrullaganj 6 4 2 6 4 2 Nasrullaganj (M) 6 4 2 6 4 2 Budni 190 101 89 129 88 61 61 33 28 Budni (M) 57 31 26 57 31 26 Rehti (M) 4 2 2 -4 2 2 Raisen District 1,865 967 898 619 338 281 1,246 629 617 Raisen 165 83 82 130 67 83 35 16 19 Raisen(M) 35 18 19 35 16 19 Gairatganj 9 9 9 9 Begamganj 5 4 5 4

449 C-7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNPER EACH OF THE LANGUAG.ES SPECIFIED IN SCHEDULE Viii) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue; Total Rural Urban Statei District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons .Males Females Persons . Maies Females 2 3 4 5 '6 7 8 9 10 .

&egamganjIM) 5 4 4 Goharganj 386 458 428 245 134 111 641 324 317 Mandideep(N.M.) 69 4Q 29 69 40 29 Obedullaganj( M) 426 21.4 212 426 2t4 212 Su~anpur(M) 146 70 76 146 70 76 Saraify 793 408 385 228 123 105 565 285 280 Badi (M) 560 281 279 560 281 279 Baraily(M) 5 4 4 Silwani 6 2 6 4 2 Udaipura " 1 1 Betul District 1,658 885 773 277 153 124 1,381 732 649 Bhainsdehi 23 12 II 17 10 7 6 2 4 Bhainsdehi (M) B 2 S 2 -4 Betul 1,055 560 495 197 108 89 858 452 406 Sami (UA) 393 221 172 393 221 172 Betul(UA) 465 231 234 465 231 234 Shahpur 46 27 19 46 27 19 Multai 534 286 248 17 8 9 517 278 239 Amla(M) 404 223 181 404 223 181 Mullai (UA) 113 55 58 113 55 5.8 Hoshangabao District 2,386 t,302 1,O~ 199 112 87 2,187 1,190 997 Khirkiya 216 111 105 23 14 9 193 97 96 Khirfdya (M) 193 97 96 19~ 97 96 Hlrda 117 '63 54 10 5 5 107 58 49 Harda (N.M.' 107 58 49 107 58 · 49 Timami 35 18 17 34 17 F Timami(M) 34 17 17 34 17 17 SeoniMalw~ 48 23 25 41 22 25 Seoni Malwa (M) 47 22 25 47 22 · 25 Itarsi 1,232 632 600 90 52 36 1,142 580 562 Ordnance Factory Itarsi (!',I.M·) 106 60 46 106 60 46 Itarsi tU.A) 1,036 520 516 .. 1,036 520. 516 (A)ltarsi 999 501 498 999 501 .498 (6) Bhilakhedi (N.M ) 37 19 18 37 19 · 1$ Hoshangabilo 261 141 12Q 2 3 256 139 111 Hoshangabad (M) 256 139 117 256 139 117 Sabai 39 22 17 36 21 15 2 Babai (M) 3 2 2 Sohagpur 4 4 2 2 Sohagpur (M) 4 2 4 Pip aria 430 288 142 29 14 15 401 274 127 , ' Piparia (M) 155 74 81 155 74 Pachmarhi (U A.) 246 200 46 246 200 Pachmar-hi (N.M.) 16 11 5 16 . 11 (8) Pachmarhi Cantt(Cantt) 230 189 41 230 189 . Bankhl9di 4 2 2 4 2 2 Jabalour Distnr;t 20,008 10,466 9,542 216 124 92 19}fli '0342 . 9.450 Murwara 1.328 695 633 25 14 11 1,303 681 622

450 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF TH~ MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Total Rural Urban Lal'lguagel Mother Tongue! .-----_.------State! District! Tehsill Town Persons Males Femal~ Persons Males Females Persons Males Female~ 2 345 6 7 8 9 10

Murwara (M.C.) 1.303 661 622 1,303 681 622 Vijai raghavgarh 320 173 147 66 31 35 254 142 112 Kymore (U.A.) 254 142 112 254 142 112 Sihora 50 23 27 4 2 2 46 21 25 Majholi (M) 6 3 3 6 3 3 Sihora (M) 40 18 22 40 18 22 Palan 36 17 19 24 12 12 12 5 7 Palan (M) 10 4 6 10 4 6 Shahpura (M) 2 1 2 Jai:lalpur 18.271 9,556 8,715 94 63 31 18,177 9,493 8,684 Pansgar(M) 4 2 2 4 2 2 Bargi (N.M.) 38 22 16 38 22 18 Jabaipul (U.A.) 18.135 9,469 8,666 18,135 9,469 8.666 Jabalpur 14,993 7.656 7,337 14.993 7.656 7,337 (S) Jabalpur Cantt. (Cantt) 1,750 1,092 658 1,760 1,092 658 (C) Khamaria 467 250 217 467 250 217 (D) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 275 139 136 275 139 136 (E) Bilpura (N.M.) 73 40 33 73 40 33 (F) VehiCle Fact.Jabalpur (N.M.) 577 292 285 577 292 285 Kundam 3 2 1 3 2 Narsimhapur District 603 325 278 5 5 598 320 278 Gotegaon 37 22 15 4 4 33 18 15 Chhota Chhindwara (M) 33 18 15 33 18 15 Gadarwara 23 13 10 23 13 10 Gadarwara (M) 23 13 10 23 13 10 Narsimhapur 251 136 115 251 136 115 Narsimhapur (U.A.) 251 136 115 251 136 115 Kareli 292 154 136 291 153 138 Kareli (M) 291 153 138 291 153 138 Mandla District 205 109 96 33 19 14 172 90 82 Niwas 18 11 7 18 11 7 Dindori 20 10 10 1 19 10 9 Dindori (M) 19 10 9 19 10 9 Mandie 90 47 43 14 8 6 76 39 37 Mandla( UA) 76 39 37 76 39 37 Nainpur 77 41 36 77 41 36 Nainpur (M) 77 41 36 77 41 36 Chhindwara District 2,652 1,412 1,240 192 102 90 2,460 1,310 1,150 Amarwara 5 2 5 2 3 Harrai (M) 2 1 2 1 Amarwsra (M) 3 2 3 2 Jamal 436 216 220 80 36 44 356 160 176 Jamai (M) 122 51 61 122 61 61 Pansra (N.M) 2 2 2 2 Kali chhapar (N.M) 15 8 7 15 8 7 Damua(N.M) 200 100 100 200 100 100 Pal chaurai (N.M) 17 8 17 9 8 Parasia 649 363 286 47 29 18 602 334 268

451

58-1 RGIINDJ2()03 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dighawani (N.M) 12 8 4 12 B 4 Ambada (N.M) 2 3 2 Chil (C) Chandameta Bularia (M) 28 16 12 28 16 12 (D) Nellton Chikhli Kalan (M) 24 17 7 24 17 7 (E) Badkuhi (N.M) 9 4 9 5 4 (Fl Jata chhapra (N.M) 12 6 6 12 6 I) (G) Dongar Parasia 480 264 216 480 264 216 Cnhindwara 1,151 610 541 51 25 1,100 584 516 Chhindwara (UA) 1,100 584 516 1100 564 516 Sausar 83 43 40 10 3 73 36 37 Sausar 1M) 73 36 37 73 36 37 Pandhurna 325 175 150 324 174 150 Pandhurna (M) 324 174 150 324 174 150 Chaurai 3 Seoni District 129 66 63 31 15 16 98 51 47 lakhnadon 39 20 19 21 11 10 18 9 9 Lakhnadon (M) 18 9 18 9 9 Keolari 2 2 4 2 Secni 81 41 40 6 2 75 39 36 Seoni(M) 75 39 36 75 39 36 Barghat 3 2 5 3 2 Barghat (NA) 3 '2 5 3 2 Balaghat District 1,003 538 465 423 238 185 580 300 280 Katangi 36 22 14 5 2 31 19 12 Katang;(M) 10 4 6 10 4 6 Tirodi(N.M) 21 15 6 21 15 6 Waraseoni 82 46 36 25 13 12 57 33 24 Waraseoni(M) 57 33 24 57 33 24 Balaghat 622 323 '-299 221 116 105 401 207 194 Bataghal (UA) 401 207 194 401 207 194 Baihar 250 138 112 159 97 62 91 41 50 Baihar{M} 84 37 47 64 37 47 Ukwa (N.M.) 7 4 3 7 4 3 Lanji 13 9 4 13 4 Surguja District 3,097 1,653 1,444 283 157 126 2,814 1,496 1,318 BharalpUf 4 2 2 4 2 2 Wadrafnagar 1 1 Pratappur Baikunthpur 417 228 191 34 20 14 383 206 177 Charma (N.M) 103 60 43 103 80 43 Best Chirmiri (N.M) 119 59 80 119 59 60 Balkunthpur (M) 107 58 49 107 58 49 KOria Block (N.M) 54 29 25 54 29 25 Samri 8 5 3 8 3 Manendragarh 1,066 583 483 18 12 6 1,048 571 477

452 C-7 PART A(ii): DISTRISUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WJ_TH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS .1991 LangiH!:~e! Mother Tonguel Total Rural Urban ------.,.. Stale! DistrictJ Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males. Females 2 3 4 s 6 7 8 9 10

Manendra gam (M) 4B4 258 226 484 258 226 Khonga pani (N.M) 3 2 1 3 2 Jhagrakhand (M) 17 9 8 17 9 (j Kurasia (U.A.) 544 302 242 544 302 2,(2 Kurasia (N.M.) 179 99 8(1 179 99 80 (6) N.C.P.H. Colliery (N.M) 76 « 32 76 -« 32 (e) Gelha pan) (N.M) 71 43 28 71 43 2i (D) Doman Hill Colliery (N.M) 59 43 16 59 43 16 (E) Chinn!ri 159 73 86 159 73 86 Surajpur 657 347 310 119 63 66 538 2~ ·254 Surajpur 1M} 28 16 12 28 16 12 Vishrampur (N.M) 510 268 242 510 268 2G Amhikapur 925 478 447 80 43 37 845 435

453 C·7 PART A(il): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS A·r INOlA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban ------r------... .------State! District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Champa (M) 57 33 24 57 33 24 Sakti 41 26 15 41 26 15 Sakti (M) 28 17 11 28 17 11 Naya Baradwar (M) 13 9 4 13 9 4 Bilha 305 152 153 14 8 6 291 144 147 Bodri(M) 44 21 23 44 21 23 Bilha (M) 247 123 124 247 123 124 Pamgarh 1 Raigarh District 1,240 657 583 167 95 72 1,073 562 511 Bageecha 15 7 15 8 7 Jashpur 43 21 22 24 11 13 19 10 9 Jashpur nagar (M) 19 10 19 10 9 Kunkuri 41 26 15 41 26 15 Pathalgaon 269 136 133 8 6 2 261 130 131 Palhalgaon (M) 261 130 131 261 130 131 Udaipur (Dharamjaigarh) 35 23 12 34 22 12 Dharamjaigarh (M) 34 22 12 34 22 12 Gharghoda 41 21 20 40 20 20 Gharghoda (M) 1 1 1 Raigarh 648 341 307 25 16 9 623 325 298 Raigarh (UA) 623 325 298 623 325 298 Kharsia 77 44 33 7 5 2 70 39 31 Kharsia (U.A.) 70 39 31 70 39 31 Sarangarh 71 37 34 6 4 65 35 30 Sarangarh (U .A) 65 35 30 65 35 30 Rajnandgaon District 2,529 1,344 1,185 303 179 124 2,226 1,165 1,061 Kawardha 74 36 38 16 8 58 28 30 Kawardha (M) 58 28 30 58 28 30 Chhuikhadan 22 15 22 15 7 Gandai (M) 12 7 12 7 5 Chhuikhadan (M) 10 10 B 2 Khairagarh 14 8 8 S Khairagarh (M) 14 8 14 8 6 Dongargarh 1,230 633 597 194 105 89 1,036 528 506 Dongargarh (M) 1,036 528 508 1036 528 506 Rajnandgaon 1,132 615 517 81 57 24 1,051 558 493 Rajnandgaon (M.C.) 1,051 558 493 1,051 558 493 Dongargaon 5 5 5 Mohla 6 6 3 Ambagarh 46 29 17 45 28 17 Ambagarh Chowki (M) 45 28 17 45 28 17 Durg District 21,178 11,206 9,972 531 294 237 20,647 10,912 9,735 Durg·Bhilainagar (U.A.) 18,801 9,948 8,853 18,801 9,948 8,B53 Nawagarh 83 44 39 83 44 39 Bemetara 424 209 215 424 209 215 Bemetara (M) 424 209 215 424 209 215 Saja 34 19 15 32 18 14 Khamahria (M) 32 18 14 32 18 14

454 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Berla 19 11 19 11 8 Dhamdha 575 292 283 56 26 30 519 :266 253 Dhamdha (M) 10 4 10 4 6 Ahiwara (M) 367 188 179 367 188 179 Kumhari (N.M) 142 74 68 142 74 68 Durg 18,571 9,836 8,735 132 72 60 18,439 9,764 8,675 Sirsa Khurd (N. M) 2 2 2 Dundera (N.M) 2 3 , Durg-Bhilainagar (UAI(part-l) 18,434 9,760 8.674 18,434 9,760 8,674 Durg 2}97 1.474 1,323 2,797 1.474 1,323 Bhilainagar 12,594 6,700 5,894 12,594 6,700 5,894 Kohka 2,098 1,081 1,017 2,098 1,081 1,017 (D)Chhaoni (N.M./ 70B 379 329 708 379 329 (F) jamul (N.M.) 237 126 111 237 126 11 t Patan 441 232 209 74 44 30 367 188 179 Durg-Bhilainagar (UA)(part-ll) 367 188 179 367 188 179 (I) Charoda 204 105 99 204 105 99 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 163 83 80 163 83 80 Gunderdehi 21 13 21 13 8 Dondilohara Sanjari balod 995 542 453 129 75 54 866 467 399 Balod (M) 55 30 25 55 30 25 Raj~ara Jharan Dalli (N.M) 798 431 367 798 431 387 Kumud Kalla (N.M) 13 6 7 13 6 7 Gurur 14 7 14 7 1 Raipur DistriGt 12,196 6,365 5,831 1,083 590 493 11,113 5,775 Simga 88 52 36 16 12 4 72 '40'

Simga (M) 72 40 32 72 40 3~ Bhatapara 234 119 115 3 2 231 117 114 Bhatapara(M) 231 117 114 231 117 114 Balada Bazar 109 66 43 36 28 8 73 38 35 Balada Bazar(M) 73 :8 35 73 38 35 Kasdol 7 4 3 4 3 Saraipali 481 252 229 173 90 83 308 162 146 Sarai Pali(M) 308 162 146 308 162 146 Raipur 8,960 4,671 4,289 418 237 181 8,542 4.434 4,108 Arang(M) 40 18 22 40 18 22 Gabranawa para(M) 60 34 26 60 34 26 Raipur (U.A.) 8.442 4,382 4,06Q 8,442 4,382 4,060 Mahasamund 1,344 696 646 243 117 126 1,101 579 522 Pithora(M) 258 133 125 258 133 125 Mahasamund(M) 533 286 247 533 286 247 Bagbahara (M) 310 160 150 310 160 15a Rajim 2 2 Kurud 3 2 3 Kurud (M) 2 3 1 Dhamtari 790 408 382 23 14 9 767 394 373 Dhamtari(M) 767 394 373 767 394 373

455 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL S1 ATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS· 1991 Languagel Mother Tongue/ Total Rural Urban ...... --~-.---.-.. -.. ------.. --.--- .. --- _--_ _.. _.. _------.. _----_ .. _----.... - ...... -.. -_ ...... _--_ .. _- State! DistricU TehsW Tow~ Persons Maies Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Binilranawagarn (.131:"",,"1], 47 25 22 47 25 22 Nagari 5 3 2 5 DeohIlOO TIlda 1'~ 65 60 109 56 53 16 9 7 TIlda newra(Ml 16 7 16 9 7 Bastar District 2.742 1,468 1,274 457 252 205 2,285 1,216 1,069 Charama 15 6 9 1S 6 9 Bhanupratappur 131 76 55 131 76 55 Kanker 107 62 45 12 G 6 95 56 39 Kanker (U.A.) 9£ 56 39 95 56 39 KeshlcaJ Palchanjur 34 19 15 34 4~ .,~ Narayanpur 61 33 26 61 33 28

Kondagaon 409 217 '~l 60 33 27 349 184 165 Kondagaon (Ml 349 184 165 349 184 165 Jagdalpur 1,4-« 765 679 38 22 16 1,406 743 6&3 Jagdalpur (UA \ 1.406 743 6&3 1.406 743 6&3 Silapur 5 3 2 5 3 2 Dantewara 504 272 232 69 39 30 435 233 202 Bade BacheR (N.M.) 188 1ee ~ 188 100 88 Klrandul (N,M.) 247 1:\'~ 114 247 133 I", .. Konta 31 14 17 31 14 17

4. 0IIIInI .....,...... 1,132 3,'. 2,7M 2,7" ',- ,.m 3,U1 1,ICO Morena DIstrict 2 1 2 , '''" Moi1Hla 1 1 1 Morena (M) Joora Joura (U.A.) 1 Shind District 444 236 208 439 235 204 5 Mehgaon 5 4 5 "4 Meh"aon (M) .. 5 .. Gohad 439 235 204 439 235 204 Gwallor District 954 529 425 863 482 381 91 41 44 Gird 266 137 129 lS"1 103 94 69 34 35 GwaJior(UA) 69 34 35 69 34 35 (Al Gwalior (M.e,) 69 34 35 69 34 35 Pichhore 270 158 112 248 , ... 5 103 2~ 13 9 Tekanpul' (M) 5 4 , Dabra (M) 17 "9 17 S 8 Shltarwar 416 234 IS4 418 234 184 Datia DIstrict 2 2 2 2 Seondha 2 2 2 Jnaervarh (M) 2 2 2 2 Shlvpuri District 96 48 50 91 44 47 5 2 l ShMMt 96 46 50 91 44 47 5 % 3 Shtvpurt(M) 2 3 5 2 ~

456 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------~------State! Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 :> 4 5 6 7 8 9 10

Guna District 425 219 206 425 219 206 Isagarh 92 48 44 92 48 44

Guna 1~ 9 11 9 2 Ashok nagar 306 155 151 306 155 151 Raghogarh 6 2 4 6 2 4 Mungao!i 10 5 10 5 Chhalarpur District 4 3 4 Nowgong rlarpaipur ((1,1) (:hhalarpu, 3 3 3 Chhstarpur (U.A) 3 Panna District 5 :2 6 3 Panna 6 3 Panna (LJA) 6 3 1 6 3 Sagar District 122 63 59 122 63 59 Bina 12 7 12 7 5 (A). Bina Etawa (LLA.) 12 7 12 7 5 (A). Bina Etawa 1M) 12 7 12 5 Sagar 110 se 54 110 56 54 Sagar (U.A) 110 56 54 110 56 54 (A) Sagar 91 ~6 45 91 46 4S (B) Sagar Cantt. (Cantt) 19 10 9 19 10 9 Satna District 21 13 21 13 8 Ragrurajnagar 21 13 21 13 8 Satna (UA) 21 13 21 13 a Rewa District 2 2 2 Huzur 2 2 2 Rewa (M.C.) 2 2 2 2 Shahdo\ District 43 17 26 43 17 26 8andhogarh 7 2 7 2 5 Nowrozabad (Khodorgama) (M) 7 2 5 7 2 5 Sohagpur 4 2 2 4 2 2 (A) Burhar-Dhanpun (UA) 4 2 4 2 2 (8)Dhanpuri-Nargada H. Datai (M 4 2 4 2 2 Anuppur 32 13 19 32 13 19 . Pasan (M) 5 2 3 5 2 3 Anuppur (Ml 27 11 16 27 11 16 Sidhi District Chitrangi Mandsaur District 30 15 14 21 11 10 9 4 Neemucn 26 15 11 21 11 10 5 4 Neemuch (U A.) 5 4 5 4 Manasa 4 4 3 Manasa (M) 4 4 ;, Ratlam District 15 9 15 8 Ratlam 15 9 6 15 9 8 Ratlam(U.A) 15 9 15 9 8 (A) Ratlam (M C) 15 9 6 15 8

457 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel --Total Rural Urban. State} District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Uiiain District 51 25 26 51 25 26 Mahidpur 13 7 6 13 7 6 Mahidpur (M) 13 7 6 13 7 6 Uiiain 36 17 IS 36 17 19 UDain (U.A.) 36 17 IS 36 17 19 Badnagar 2 2 Badnagar(UA) 2 2 Shajapur District 10 7 6 6 2 2 Sujalpur 2 2 Sujalpur (Ml 2 2 Kalapipal 8 6 8 6 2 Dewas District 24 14 10 1 23 13 10 Dawas 23 13 10 23 13 10 Dawas(M.C) 23 13 10 23 13 10 Kannod 1 Ohar District 45 27 18 23 14 9 22 13 9 Sardarpur 1 1 1 Ohar 5 4 Dhar (M) 5 " 5 4 Kukshi 22 13" 22 13 9 Manawar 12 5 7 . 12 - S 7 Manawar(M) 12 5 7 12 S 7 Oharampuri 5 4 5 4 1 Ohamnod(M) 5 4 4 1 Indore District 363 204 ISS 363 204 159 Indore 360 202 15S 360 202 158 Indore (UA) 360 202 158 360 202 158 Mhow 3 2 2 Mhow cant1 (U.A.) 3 2 3 2 West Nimar District 18 8 10 18 8 10 Barwaha 4 2 2 4 2 2 Barwaha (V.A.) 4 2 2 4 2 2 Sendhwa '4 6 14 6 8 Sendhwa (M) 14 6 8 14 6 8 East Nimar (Khandwa) Distric, 59 31 28 2 5 52 29 23 Khandwa 7 2 2 5 Burhanpur 52 29 ;:3 52 29 23 Burhanpur (M.e) 52 29 23 52 29 23 Vidisha District 4 4 3 Basoda 3 3 2 Basoda (M) 3 3 2 Vidisha 1 '1idisha (M) Bhopal District 204 11C 9. 204 110 94 Huzur 204 110 94 204 110 94 Bhopal (M.e) 204 110 94 204 110 94 Sehore District i 5 4 Sehore 4

458 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel ---_. Total Rural --_._------_._--_.-Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sehore ( U.A.) 5 1 4 5 1 4 Raisen District 7 2 5 7 2 5 Goharganj 6 2 4 6 2 4 Mandideep(N.M.) 6 2 4 6 2 4 Baraily Badi(M) 1 1 Betul District 4 3 4 3 Betul 4 3 4 3 Betul (U.A.) 4 3 4 3 Hoshangabad District 32 13 19 32 13 19 Khirkiya 11 5 6 11 5 6 Khirkiya (M) 11 5 6 11 5 6 Itarsi 21 8 13 21 8 13 Itarsi (U.A) 21 8 13 21 8 13 Itarsi 21 8 13 21 8 13 Jabalpur District 288 159 129 288 159 129 Murwara 154 83 71 154 83 71 Murwara (M.C.) 154 83 71 154 83 71 Vijai riighaogarh 5 2 3 5 2 3 Kymore (U.A.) 5 2 3 5 :1 3 Jabalpur 129 74 55 129 74 55 Jabalpur (U.A.) 129 74 55 129 74 55 Jabalpur 82 49 33 82 48 33 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 38 21 17 38 21 17 (C) Khamaria 4 2 2 4 2 2 (F) Vehicle Facl.Jabalpur (N.M.) 5 2 5 2 Narsimhapur Dislrict 3 2 3 2 Narsimhapur 2 3 2 Mandla District 34 18 16 2 32 17 15 Mandla 7 3 4 5 2 3 Mandla ( U.A.) 2 3 5 2 3 Nainpur 27 15 12 27 15 12 Nainpur (M) 27 15 12 27 15 12 Chhindwara District 14 8 6 14 8 6 Jamai 2 2 Jamai (M) 2 2 Chhindwara 5 3 8 5 Chhindwara (U.A.) 5 3 8 5 3 Sausar 2 2 4 2 2 Sausar (M) 4 2 2 4 2 2 Balaghat District 241 122 119 241 122 119 Balaghat 24 12 12 24 12 12 Baihar 217 110 107 217 110 107 Surguja District 231 129 102 32 21 11 199 108 91 Pal 3 2 3 2 Ramanujganj (M) 2 3 2 Pratappur Manendragarh 20 10 10 20 10 10

459 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER.EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Manendragarh (M) 10 5 5 10 5 Kurasia (U.A.) 10 5 10 5 Kurasia (N.M.) 3 2 3 2 (E) Chirimiri 7 3 4 7 3 Surajpur 203 114 89 31 20 11 172 94 78 Vishrampur (N.M) 172 94 78 172 94 78 Ambikapur 4 2 2 4 2 Ambikapur (U.A) 4 2 2 4 2 Bilaspur District 513 271 242 180 89 91 333 182 i51 Pendra Road 5 2 3 2 Gaurella (U.A.) 5 3 2 Pandaria 82 40 42 82 40 42 Lormi H 5 4 S Kota 1 Katghora 28 19 9 28 19 Gajra (N.M.) 28 19 9 28 19 Korba 49 29 20 49 29 20 Korba (N.M.) 49 29 20 49 29 20 Mungeli 38 18 20 29 16 9 5 -4 Mungeli (U.A.) 9 5 4 9 -4 Takhatpur 59 34 25 59 3-4 25 Takhatpur (M) 59 34 25 59 34 25 Bllaspur 133 70 63 133 70 63 Bilaspur (U.A) 133 70 63 133 70 63 (A) Bilaspur 127 67 60 127 67 60 (B) Bilaspur Rly Colony(N.M.) 6 3 3 6 3 3 Champa 44 20 24 44 20 24 Champa (M) 44 20 24 44 20 24 Bilha 6 3 3 6 3

Bilha (M) 6 3 ~ 6 3 Pamgarh 59 31 28 59 28 Raigarh District 172 87 4B 24 22 126 63 63 Pathalgaon 1 1 1 1 Pathalgaon (M) 1 Ghamgora 8 5 8 5 3 Raigarh 154 76 7S 29 14 15 125 62 63

Raigarh (UA) 125 62 6~ 125 62 63

Sarangarh 9 5 ~ 9 5 4 Rajnandgaon District 350 177 173 19 10 9 331 167 164 Kawardha 12 6 6 12 6 6 Kawardha (M) 12 6 6 12 6 6 Dongargarh 288 144 144 17 8 9 271 136 135 Dongargarh (M) 271 136 135 271 136 135 Rajnandgaon 47 24 2.3 46 23 23 Rajnandgaon (M.C.) 46 23 23 46 23 23 Dongargaon 2 2 1 Dongargaon (M) 1 1 Ambahgarh

460 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban ------.------,.. . ~----.. ------_ .. _ ---_.. - State! District! Tehsill TOWfl Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ambatlgarh Chowki (M) 1 Durg District 464 253 211 155 91 64 309 162 147 Ourg-Bhilainagar (U A ) 254 132 122 254 132 122 Nawagarh 141 79 62 141 79 62 Ber'leta.a 6 6 3 3 Bemetara (M) 6 3 6 3 3 Dhamdha 22 13 22 13 9 Ahlwara (M) 13 8 13 8 5 Kumhari (N M) 9 5 9 5 4 Durg 266 144 122 12 12 254 132 122 Durg·Bhilainagar (U.A.)(part-I) 254 132 122 254 132 122 Durg 86 44 42 86 44 42 Bhilainagar 158 83 75 158 83 75 Kohka 10 5 5 10 5 5 Patan 10 ., 10 7 3 Patan (M) 10 7 10 7 3 Gundardehi 2 2 2 2 Sarijari Balod 17 10 17 7 10 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 17 7 10 17 7 10 Raipur District 515 285 230 150 89 61 365 196 lS9 Simga 1 Bhatapara 20 13 20 13 7 Bhatapara(M) 20 13 7 20 13 7 Baloda Bazar 8 5 8 5 Saraipali 93 54 30 n 47 30 18 7 II Sarai paH(M) 16 7 II 18 7 • Raipur 102 98 34 15 184 17 IT Gobranawa PlIra(M) "" 2 1 1 " 2 , Raipur (U.A.) 182 118 78 1G • " Mahasamund 115 811 ..a 29 20 • • ... S7 Pithora(M) 25 17 II 25 17 • Mahaunuld(M) 54 29 25 54 21 21 Bagbahara (M) 7 3 4 7 S 4 Dhamtari 43 24 19 42 2S 11 Dhamtari(M) 42 23 19 42 23 ,. Bindranawlgllh (Gariaband) 211 13 15 2tI 13 15 Galiaband (N.M.) 28 13 15 28 13 15 Tilda II 4 5 II 4 S . nlda newra(M) II 4 5 9 4 5 Bastar District 12 9 3 2 2 10 7 3 ~anller 8 8 2 7 5 2 l

14 S.nakrlt 1. SImIlcrit MlNlhJI Pradesh 8SO 256 81 52 III J27

461 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban --_ ...... _.. _-_ .... _.... __ ..... _.. _------_.... _------_...... _ ...... _------_.... _------Statel DistrictJ Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Gwalior District 19 10 9 19 10 9 Gird 19 10 9 19 10 9 Gwalior(UA) 19 10 9 19 10 9 (A) Gwalior (M.C.) 19 10 9 19 10 9 Datia District Dalia Datia (M) 1 Shivpuri District 4 4 Shivpuri 4 4 3 Shivpuri (M) 4 3 Guna District 15 8 14 6 Guna 9 4 5 Guna (M) 9 4 5 Ashok nagar 6 2 3 Ashok nagar (M) 2 3 Chhatarpur District 7 4 7 4 Laundi 7 4 7 4 Sagar District 8 Sagar 8 3 5 3 Sagar (ll.A) 8 3 5 3 Sagar 8 3 5 Satna District 5 3 4 3 Amarpatan Maihar 4 3 4 Maihar (M) 4 4 · Rewa District 14 14 6 8 Huzur 14 14 6 · Rewa (M.C.) 14 14 6 8 Shahdol District 4 4 3 Anuppur 4 3 Anuppur(M) 4 Sidhi District Gopad banas Mandsaur District 9 3 6 3 Jawad 5 4 Diken (M) 5 1 4 Neemuch 3 2 2 · Jiran (M) 3 2 2 Silamau Silamau (M) I Ratlam District 13 7 10 Jaora 5 2 2 Jaora (U.A.) 2 Alai 2 Ratiam 3 2 Ratlam (U.A) 5 2 (A) Ratiam (M.C) 5 Ujjain District 51 36 15 49 .. 35 H

462 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ---~------.. ------.. -----.. ------..--.------State! DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Tarana 7 4 7 3 4 Tarana (UA) 4 7 3 <4 Ujjain 42 32 10 42 32 10 Ujjain (U.A.) 42 32 10 42 32 10 Badnagar 2 2 Shajapur District 3 3 2 2 Nalkheda Badagaon (M) Shajapur Shujalpur Polay kalan (M) Dewas District 51 40 11 51 40 11 Sonkatch 14 6 8 14 6 B Sonkatch (M) 14 6 8 14 6 8 Dewas 37 34 3 37 34 3 Dewas(M.C) 37 34 3 37 34 3 Jhabua District 3 2 Jhabua 3 3 2 2 Jhabua (M) 2 2 2 2 Dhar District 2 2 Dhar Dhar(M) Kukshi Indore District 110 60 50 110 60 50 Indore 102 58 44 102 58 44 Indore (U.A) 102 58 44 102 S8 44 Mhow 8 2 6 8 6 Mhow cantt (U A ) 8 6 6 West Nimar District 6 3 6 3 Bhikangaan 1 Khargone 5 3 3 East Nimar (Khandwa) District 23 14 9 6 2 17 10 7 Khandwa 12 4 12 <4 Mundi (M) 9 5 4 9 4 Khandwa (M.e) 3 3 Pandhana 6 4 2 6 4 2 Burhanpur 5 2 3 3 Nepanagar (N,M) 2 1 1 Burhanpur (M,e) 3 2 3 2 Rajgarh District 26 18 8 18 12 6 a 2 Jirapur 2 2 Machalpur (N A ) Jirapur (M)

Rajgarh 16 10 6 16 10 6 Sarangpur 8 6 2 2 2 2 Sarangpur (M) 6 4 2 Vidislla District '5 5 10 15 10 Siron) 10 d 10 8 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue/ Total Rural ...... _-_ .. _-_..... _-_Urban.. -_ .. -_£ __ ..... --. ------~--.. ----.- .. -.... ~--.------State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Malell Females Persons Males Females 1 2 3 4 ~ 6 7 B 9 10

Sironj (M) 10 2 8 10 8 Basoda 5 3 2 2 Sasoda (M) 5 3 2 2 Bhopal District 71 42 29 71 42 29 Huzur 71 42 29 71 42 29 Bhopal (M.C) 71 42 29 71 42 29 Sehore District 4 1 3 4 3 Ashta 4 3 4 3 ASl1tl (UA) 4 3 4 Raisen District 2 :! 7. Silwani 2 2 2 2 Betul District B 4 4 4 4 Multai 8 4 4 8 4 4 Multai (UA) 8 4 4 8 4 4 Jabalpur District 2 2 Sihora Jabalpur Jabalpur (U.A.) (D) G.C.F. Jabaipur (N.M.) 1 1 1 Narsimhapur ~istrict 12 7 5 12 7 5 Gadarwara 12 7 5 12 7 5 GadarwBra (M) 12 7 5· 12 7 5 Mandla District 9 4 5 9 4 5 MandJa 9 4 5 9 4 5 BamhanI(M) 9 4 5 9 .. 5 BIIIIghat DIIlricl 1 ..... 1 ...... 1MId 5 4 5 4 PIlI 5 4 6 1 4 AImInuj ..,. CU, 5 1 4 5 1 4 .... DIItrIct 08 304 II .. 16 55 30 tc.IghorI .. "3 1 "4 3 MungeII 16 8 • ,. • • MungIII (UA) 16 8 • 16 I • TIkhItpur • 5 3 8 5 3 BIIIpuI' 89 47 22 80 47 22 BIIIpur (UA) 19 47 22 69 47 22 (A) BiaIpur 89 47 22 69 47 ~2 PamgaIfI 1 1 1 1 Rljnanclgaon District 6 3 3 5 2 3 Kawardha 5 2 5 2 3 Khalragam Khalragam (M, 1 1 Ourg DIItrict 20 11 9 7 3 4 13 8 5 Durg-Bhilalnagar (U.A.) 13 8 13 8 5 Dura 13 8 5 13 II 5 Durg-Bh~llnagar (U.A.)(Part-l) 13 8 5 13 8 5 BNlainagar 10 5 5 11) 5 5

464 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urban ...... -~----.. -----.. -.----.. ---... -- .. -...... ---... -- _.. _------_ .. _------__ _ _---_ __ '--_ Stale! Districtl Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(Ii) Risali Bhata (0 G.) 3 3 3 Dondilohara 4 7 Raipur District 18 11 7 17 10 7 Saraipali Raipur 15 9 6 15 9 6 Raipur(UA) 15 9 6 15 9 6 Kurud 2 Kurud 1M) 2 Bastar District 4 4 3 Jagdalpur 3 3 Dant.ewara Bade Bacheli (N.M.)

15 Sindhl 1. Kachehhi MadhYII Pradesh 1,959 998 961 24-3 125 118 1,716 673 84-3 Sagar District Sagar Sagar IU.A) Sagar 1 1 1 Damoh District 7 4 3 7 4 3 Damoh 7 4 3 7 4 3 Damoh (U.A.) 7 4 3 7 4 3 Satna District 11 6 5 11 6 5 Raghurajnagar 11 6 5 11 6 5 Satna IU.A.) 11 6 5 11 6 5 Mandsaur District 4 1 4 3 Sitamau 4 3 4 3 Sitamau (M) 4 3 1 4 3 1 Ujjain District 15 6 15 9 6 Ujiain 15 s 6 15 9 6 Shajapur District 59 25 33 14 45 20 25 Shajapur 3 a 3 5 Maksi (M) 2· 5 3 5 Shujalpur 43 19 24 6 4 37 17 20 Shujalpur (M) 18 S 10 18 8 10 Akodia (M) 19 9 10 19 9 10 Kalapipal 8 4 4 4 4 Indore District 80 44 36 80 44 36 Indore eo 44 36 80 44 36 Indore (UA) 80 44 36 80 44 36 East Nimar (Khandwa) District 84 37 47 11 . 6 73 32 41 Khandwa 56 26 30 56 26 30 Khandwa (M.e) 55 26 30 56 26 30 Burhanpur 28 11 17 11 17 6 11 Burhanpur (M. C) 17 6 11 17 6 11 Rajgarh District 10 6 4 10 6 4 Sarangpur 1D 6 4 10 6 4

4615 C-1 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------""----_.. _------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sarangpur (M) 10 6 4 10 6 4 Vidisha District 11 5 6 11 5 6 Vidisha 11 5 6 11 5 6 Vidisha (M) 11 6 11 5 6 Bhopal District 15 8 7 15 8 7 Huzur 15 8 7 15 8 7 Bhopal (M.C) 15 8 7 15 8 7 Betul District 151 79 72 151 79 72 Bhainsdehi 66 36 30 66 36 30 Bhainsdehi (M) 66 36 30 66 36 30 Betul 57 30 27 57 30 27 Betul (UA) 57 30 27 57 30 27 Multai 28 13 15 28 13 15 Amla(M) 26 12' 14 26 12 14 Mullsi (UA) 2 2 1 1 Hoshangabad District 46 23 23 6 2 4 40 21 19 Khirkiya 30 17 13 30 17 13 Khirkiya (M) 30 17 13 30 17 13 Tlmarni 6 4 6 2 4 !tarsi 7 2 5 Itarsi (U.A) 4 4 3 (A)lIarsi 4 4 1 3 Piparia 3 2 1 Piparia (M) 3 2 Jabalpur District L7 14 13 27 14 13 Jabalpur 27 14 13 27 14 13 Jabalpur (U.A.) 27 14 13 27 14 13 (A) Jabalpur 27 14 13 27 14 13 Narsimhapur District 25 12 13 25 12 13 Gadarwara 15 6 15 9 6 Gadarwara (M) 15 6 15 9 6 Narsimhapur 6 3 6 3 3 Narsimhapur ( U.A.) 6 3 6 3 3 Kareli 4 4 4 4 Kareli (M) 4 4 4 4 Chhindwara District 30 17 13 30 17 13 Parasia 2 1 2 1 1 Dighawani (N.M) 2 2 1 Chhindwara 18 11 7 18 11 7 Chhindwara (U.A.) 18 11 7 18 11 7 Sausar 10 5 10 5 Sausar (M) 10 5 10 5 Balaghat District 39 23 16 39 23 16 Balaghat 39 23 16 39 23 16 Balaghat (U.A.) 39 23 16 39 23 16 SurguJ8 District 8 3 5 8 3 Bharatpur 8 5 8 3 Bilaspur District 299 148 151 14 5 9 265 143 142

466 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel DistricU Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Katghora 4 2 2 2 2 Katghora (M) 2 Z 1 Korba 111 51 60 12 4 8 99 47 52 Korba (N.M.) 99 47 52 99 47 52 Takhatpur 14 5 9 14 5 9 Takhatpur (M) 14 5 9 14 5 9 Bilaspur 136 72 64 136 72 64 Bilaspur (U.A) 136 72 64 138 72 64 (A) Bilaspur 136 72 64 136 72 64 Janjgir 34 18 16 34 18 16 Akaltara (M) 34 18 16 34 18 16 Raigarh District 23 10 13 23 10 13 Udaipur (Dharamjaigarh) 17 7 10 17 7 10 Dharamjaigarh (M) 17 7 10 11 7 10 Raigarh 6 3 6 3 3 Raigarh (U.A.) 6 6 3 3 Rajnandgaon District 54 25 29 17 9 37 17 20 Kawardha 21 11 10 16 7 9 4 Kawardha (M) 5 4 5 4 Dongargarh 13 5 8 13 8 Dongargarh (M) 13 5 8 13 5 8 Rajnandgaon 15 6 9 14 5 9 Rajnandgaon (M.C.) 14 9 14 5 9 Dongargaon 5 2 3 2 Dongargaon (M) 5 2 5 3 2 Durg District 102 57 45 50 29 21 52 28 24 Durg-Bhilainagar (U.A.) 52 28 24 52 2B 24 Bemetara 6 4 2 4 2 Saja 1 Durg 52 28 24 52 28 24 Durg-Bhilainagar (UA) 52 28 24 52 28 24 (A) Durg 4 2 6 4 2 (8) Bhilainagar 22 14 8 22 14 8 (C) Kohka 24 10 14 24 no 14 Sanjari balod 43 25 18 43 25 18 Raipur District 505 266 239 67 38 29 438 :T.1B 210 Bhatapara 16 11 5 16 11 5 Bhatapara(M) 16 11 5 16 11 5 Sarai pali 55 32 23 48 28 20 7 4 Sarai pali(M) 4 3 7 4 Raipur 281 142 139 281 142 139 Gobranawa para(M) 12 8 4 12 8 4 Ralpur (U.A.) 269 134 135 269 134 135 Mahasamund 27 14 13 27 14 13 Pithora(M) 6 4 2 6 4 2 Mahasamund(M) 13 7 6 13 7 Bagbahara (M) 8 3 5 8 3 Dhamtari 94 51 43 ~4 5t 43

467

60-2 RGI/ND/2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagei Mother Tongue! Total Rural LJrbai1 Statel District! Tehsil/Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 9 10

Dhamlari(M) 94 51 43 84 51 Bindranawagarh (Gariaband) 24 12 12 11 6 5 7 Gariaband (N.M.) '13 6 7 Deobhcg 8 4 4 8 4 Bastar District 353 173 leO 56 27 297 144 153 Bhanupratappur 6 4 2 6 2 Kanker 250 121 129 18 11 232 114 118 Kanker (U.A.) 232 114 118 114 118 Antagarh 9 5 4 9 4 22 12 10 22 ·1" 10 Keshkal " Kondagaon 31 14 17 30 13, 17 Kondagaon (M) 30 13 17 30 13 17 Jagdalpur 35 17 18 35 17 18 Jagdalpur (U.A.) 36 17 18 35 17 16

2. Sindhl Madhya Pradesh 319,489 163,830 155,659 8,067 4,404 3,663 311,422 159,426 151,996 Morena District 111 59 52 111 59 52 Morena 16 16 H BalTtor (U.A.) 2 2 Morena (M) 14 14 Sheopur 95 51 44 95 51 44 Sheopur kalan (M) 95 51 44 95 51 44 Bhind District 53 23 30 53 23 30 Bhind 53 23 30 53 23 30 Bhind (M) 53 23 30 53 23 30 Gwalior District 18,133 9,392 8}41 17 5 1B,116 9380 8.736 Gird 15,B89 8,199 7.690 15,8B8 8,198 7.6g0 Gwalior(U.A.) 15,B88 8,198 ',',690 15,868 8.198 7.690 (Al Gwalior (M.e.) 15,879 8,193 7,686 15,879 8,193 7,686 (B) Morar cantt (Cantt) 5 4 9 4 Pichhore 2,147 1,144 4,003 16 11 2,131 1.133 99B Bilalla (M) 11 11 6 Pichhore (M) 4 4 4

Dabra (M) 2,112 1,12~ 989 2.112 '1,123 989

Bhitarwar 4~ 25 23 48 25 23 Bhitarwar (M) 48 2S 23 4B 25 23 Shander 49 24 25 49 24 25 Bhander (M) 49 24 25 49 24 25 Dalia District 3,4/4 1.793 1,081 5 3,463 1787 1,676 Seondha .126 73 53 126 73 53 Seondha (M) 81 47 34 81 47 34 Inder Garh (M) 45 26 19 45 25 19 Datia 3,348 1,?20 ".628 il 3,337 i,714 1,623 Dalia (M) 3,337 1.714 i,Gn 3.337 1,714 1,623 S~,jvpuri District 80 45 35 77 42 35 Shivpuri 52 30 22 52 :lO 22 Shivpuri (M) 52 30 22 52 30 22

468 C·7 PART A(iil: DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Molher Tonguel Total Rural Urban ---______0 ______----- ..,.--- ~~-~ .. ------.. ------.. ---- -_ .. ------_.. - Statl)/ Distnct! Tehsi'l Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Metes Females 2 3 4 5 5 7 8 9 10

NalwC'~ Karera 18 10 8 2 2 16 a 8 Karera (UA) 16 6 16 8 8 Pichhore 9 4 5 9 5 Pidlhore (M) 9 4 5 9 " 5 Guna District 240 109 131 180 eo 100 60 29" 31 Isagarh 177 77 100 177 77 100 Chan'jeri 5 3 5 2 Chander: (U.A.) 5 3 5 2 3 Guna 39 17 22 39 17 22 Guna 1M) 39 17 22 39 17 22

Asho~ nagar 13 7 6 13 6 Ashok nagar (M) 13 7 6 13 7 6 Raghogarh 2 2 2 2 Vijaypur (N.M.) 2 2 2 Kumbhraj Kumbhraj (M) 1 Aror. 3 3 3 3 Tikamgarh District 707 365 342 707 365 342 Niwari 14 9 5 14 9 5 Niwari(M) 14 9 5 14 9 5 Tikamgarh 693 355 337 693 356 337 Tillamgarh 1M) 693 356 337 693 356 337 Chilatarpur District 275 137 138 3 2 272 135 137 Nowgong Nowgong (MJ 1 1 Chhatarpur 273 135 138 3 2 27D 133 137 Chhatarpur (U.AJ 270 133 137 270 133 137 Bijawar 1 1 Bijawar (MJ 1 1 Panna District 60 33 27 1t! 8 50 'l1 23 Panna 56 29 27 6 2 "II 50 Z"( 23 Pa~na (UA) 50 27 23 50 27 23 Silahnagar 4 4 4 .. Sagar District 7,405 3,849 3,556 18 9 II 7,3fT 1l;840 3,547 Bin8 1,402 721 681 11 5 6 1,m 718 875 (A). Bina Elawa (U.A ) 1,391 716 675 1,391 718 615 (A). Bina Elawa (M) 1,381 710 671 1.381 710 B71 (B). Bina Rly. Colony (N,M.) 10 6 10 6 .. Khurai 706 366 340" IS .. :.2 7DO 362 338 Khurai (UA) 700 362 338 700 382 338 Banda 16 10 6 16 10 6 Banda (M) 16 10 6 16 10 8 Sagar 5,130 2,680 2,450 5,129 2,_ 2,449 Dhana (N.M.) 1 , Sagar (U.A) 5,128 2,679 2,449 5,128 2,679 2,449 (a) Sagar 5,005 2,608 2.397 5,005 2,608 2,397 (8) Sagar Cantt. (Canlt) 123 71 52 123 71 52

469 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRiCTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 9 10

Garhakota 133 62 71 133 62 71 Garha kola (M) 133 62 71 133 62 71 Deori 18 10 8 18 10 8 Deori(M) 18 10 8 18 10 8 Damoh District 2,026 1,034 992 9 4 5 2.017 1,030 987 Damoh 2,018 1,030 988 2.017 1.030 987 Hindoria (N.A.) Damoh (U.A.) 2,016 1,029 987 2,OIS 1,029 987 Jabera 8 4 4 8 4 Satna District 10,907 5,620 5,287 26 14 12 10.881 5.606 5.275 Raghurajnagar 9,623 4,962 4,661 9,623 4,962 4,66'1 Jaitwara(M) 118 68 50 118 68 50 Madhogarh (M) 1 Satna (U.A.) 9,504 4,893 4,611 9,504 4,893 4,611 Nagod 117 61 56 117 61 56 Nagod (M) 117 61 56 117 61 56 Rampur Baghelan 31 18 13 30 17 13 Rampur Baghelan (M) 30 17 13 30 17 13 Maihar 1,136 579 557 25 13 12 1,111 566 545 Maihar (M) 1,111 566 545 1,111 566 545 Rewa District 3,884 2,040 1,844 3,884 2,040 1,844 Sirmour Semaria (M) huzur 3.883 2,039 1.844 3.883 2,039 1,844 Rewa (M.C.) 3,883 2,03:1 'i,844 3,883 2,039 1,844 Shahdol District 5,616 2,864 2,752 10 3 . 5,606 . 2,857 2.749 Beohari 144 79 65 144 79 65 Khand (M) 57 35 22 57 35 22 Beohari(M) 87 44 43 87 44 43 Jaisingn nagar 4 2 4 2 2 Jai5i~gh nagar (M) 4 2 4 2 2 Banc:lhogarh 1,094 556 538 1.094 556 538 Chandia (M) 11 4 -7 11 4 Umaria (M) 964 489 475 964 489 Newrozabad (Khodargama) (M) 119 63 56 119 63 56 $ohagpur 3,759 1,910 1,649 2 3,756 1.908 1,1348

Pali (U.A.) 309 158 151 309 158 15~ Shahdol (U.A.) 2.043 1,034 1,JOg 2,043 1,034 1,000 (A) Shahdel (M) 2,037 1,031 1.006 2,0;;7 1,031 1,006 (B) Bhuibandh (N.M.) 6 3 3 6 3 Bumar-Dhanpuri (U.A.) 1,404 716 688 1,404 716 688 (A) Burhar (M) 1,239 629 610 1.239 629 610 (B)Dhanpuri-Nargada H.Dafai (M) 82 44 38 82 44 33 . (C) Amlai (N.M.) 83 43 40 6:3 43 40 Kolma 338 170 168 337 169 168 Bijuri(M) 35 16 19 35 16 19 Kotrna (M) 302 153 149 302 153 149 Anuppur 277 147 130 6 2 271 143 128

470 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCtl.EDULE VIII) WITH 10,000 ORMORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Mother Tonguei Total Rural Urban

State! Districtl Tehsil! Town Persons Males Females persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kelhouri (Chacha:) (N M.) 4 2 2 4 2 2 Bangawan (N.M.) 6 4 2 6 4 2 Pas an (M) 12 6 6 12 6 6 Anuppur (M) 145 78 67 145 78 67 Jaithari (M) 104 53 51 104 53 51 Sidhi District 590 321 2SI; 15 10 5 575 311 264 Gopad banas 505 270 235 505 270 235 Sidhi (M) 505 270 235 505 270 235 Deosar 7 7 7 Singrauli 78 44 8 3 5 70 41 29 Marilla (NM) 12 7 5 12 7 5 Vindhya nagar (N.M.) 7 2 7 5 2 Amlori Colliery (N.t.1.) 3 5 2 Baidhan (N.M.) 46 27 19 46 27 19 Mandsaur Dislricl 7,829 4.015 3,814 367 183 184 7,462 3,632 3,630 Jawad 132 67 65 59 26 33 73 41 32 Singali (M) 2 3 2 Jawad (M) 70 39 31 70 39 31 Neemuch 2,533 1311 1,222 22 11. 11 2,511 1,300 1,211 Neernuch (M) 2,511 1301l 1,211 2,511 1,300 1,211 Manasa 14 B 6 2 11 6 Manasa (M) 11 5 5 11 Eo Bhanpura 53 31 22 31 22 Ma!hargarh 246 119 127 67 33 34 179 86 93 Malhargarh (M) 2 2 Narayangarh (M) 2 2 Pipliya mandl (M) 174 85 89 174 85 89 Garoth· 14 7 7 14 7 7 Sramgarh (M) 7 7 14 7 Mands311r 4,i'33 2419 2,314 10B 54 52 4,627 2,305 2,262 Mandsaur (M) 4.627 2,365 2,262 4,627 2,365 2,262 Sitamau 104 53 5'1 57 26 31 47 27 20 Sitamau (M) 47 27 20 47 27 20

Rat!am Disirict 3,857 1,9',2 1,945 3~8 205 183 3.469 1,707 1,762 Jaora 1,141 566 575 23 13 10 1,118 553 565 Jaora (UA) 1,118 553 555 1,118 553 565 Alol 360 188 172 348 182 166 12 6 Tal (M) 12 6 () 12 S Sailana 2 4 6 Saiiana (UA) 4 6 2 4 Ratlam 2350 1,156 1,194 17 10 7 2,333 1,146 1,187 Ratlam (U.A) 2333 1,146 1,187 2,333 1,146 1,187 (AJ Ratlam (M.C) 2.137 1,054 1,083 2,137 1,054 1,083 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 196 92 104 196 92 104 Ujjain District 9,542 4,884 4,658 30 22 8 9,512 4,862 4,650 Khacharod 212 108 104 212 108 104 Nagda(M) 212 108 104 212 108 104 Mahidpur 2 2

471 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 language! Mother Tongue.' Total Rurai Urban State! District! Tehsil! Town PersOns Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 ----~3~-----4~----~5~----~6~----~7~----~8:~--~~9~--·--~1~O--

Mahidpur (M) 2 Ghatiya 2 2 2 2 Tarana 3 2 Tarana (UA) 2 Ujjain 9.127 4,670 4,457 6 4 9,121 4.666 4.455 Ujjain (U.A.) 9,121 4,666 4,455 9.121 41366 4.455 Badnagar 194 100 94 20 14 6 1:'4 86 88 Badnagar (U.A.) 174 86 88 174 86 88 Shajapur District 758 413 345 80 50 30 678 363 315 Susner Nalkheda Nalkheda (M) Agar 19 8 11 18 7 11 Agar(M) 18 7 16 7 11 Shajapur 272 155 117 9 6 3 263 149 114 Shajapur (M) 254 142 112 254 142 112 Maksi(M) 9 7 2 9 7 2 Shujalpur 396 206 190 396 206 190 Shujalpur (M) 385 198 187 385 198 187 Akodia (M) 11 8 3 11 8 3 Katapipal 69 43 26 69 43 26 Clewas District 2.174 1,104 1.070 99 56 43 .2.075 1,048 1,027 Sonkatch 12 6 6 12 6 6

Sonkatch (M) 12 6 6 'I.~ 6 6 Oewas 2,041 1.033 1,008 32 20 12 2,009 1,013 996 Oewas(M.C) 2,009 1,013 996 2,009 1,013 996 Kannod 56 30 26 52 26 26 4 4 Kannod (U.A.) Kania phod (M) 3 3 3 Bagli 63 33 30 15 10 5 46 23 25 Hatpiplaya (M) 16 8 8 16 8 8 Bagli (M) 32 15 17 32 15 17 Khategaon 2 2 2 2 K.hategaon (M) 2 2 2 2 Jhabua District 194 101 93 28 15 13 166 SG 80 Thandla 27 14 13 6 3 3 21 11 10 Thandla(M) 21 11 10 21 11 10 Petlawad 12 7 5 11 6 5 Bamnia I.N.A.) 11 6 5 11 G 5 Meghnagar 21 11 10 21 11 10 Jhabua 58 26 32 58 26 32 Jhabua (M) 58 26 32 58 26 32 Bhabra 1 Bhabra( U.A.) Joba! 6 3 3 6 3 Jobat(M) 6 3 3 6 3 3 Alirajpur 69 40 29 69 40 29 Alirajpur(M) 69 40 29 69 40 29

472 ;;·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER rONGUES (GROUPED LINDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE,'OISTRICTS, TEHSILSAND TOWNS -1991 Language: M:;ther TOI1(lue! Tolal Rural Urban

State! Dlstricti Tehsdl TGwn Persons Males Females Persons Males Females Pelsons Males Females 3 4 6 7 B 9 10

Dhar District 542 ~85 257 41 24 501 261 240 Badnawar 8adnawariM) Sardarpur 3 Sardarpur-Rajgarh(M) 3 Dhar 285 151 134 19 13 253 132 121 Ohar (M) 226 118 108 22.6 116 10S Pithampur(~J.M.) 27 14 13 27 14 13 Gandhwani 2 2 Kukshi 23 13 10 4 10 6 Kukshi (M) 10 6 16 10 6 Manawar 25 20 45 25 20 Manawar (M\ 45 25 20 45 25 20 Dharampuri I c,3 91 92 183 91 \12 Dhamnocl(M1 183 91 92 183 91 92

Indore District 46.817 L4.~07 22.810 1.649 843 806 45.168 23.164 22,004 Oepalpur 86 46 40 86 46 40

RunJ! Gautampura (M; 72 ~~g 33 72 39 33 Depalpur (M) 10 .4 6 10 .4 6 Betrila (tv1) 4 3 1 4 3 1 Sawer 137 70 67 6 3 131 67 64 Sawer(M) 131 67 64 131 67 64 Indore -14,606 22.886 21,720 234 116 44.372 22.763 21,604 Hatod (M) 4 2 4 2 2 Rau (M) 6 11 5 6 Indore (UAl 44,:57 nOT61 44,357 22.751 21,596 Mhow 1.988 ~ ,(105 1.409 722 687 579 283 296 Mhow cantt (U.A.) 573 281 ?92 573 281 292 Manpur (N.A.) 6 2 4 6 4 West Nimar Distrlc.t 1.695 876 819 1.263 649 614 432 227 205 Barwaha 150 79 71 10 5 5 140 74 66 Barwaha (U.A ) 41 19 41 22 19 Sanawad (M) 99 47 99 52 47 Maheshwar 89 49 40 67 31 22 13 9 Mahesf1war (N.M.) 13 5 13 5 Mandlashwar (M) 9 9 5 .. Kasrawad S09 260 249 009 200 ~49 Barwani 43 23 20 42 22 20 Barwani (M) 42 :<2 20 42 22 20 Thikri 28 19 7 4 3 40 24 16 An,iad (M) 40 24 16 40 24 16 RaJPu, 4 3 2 Rajpur (M) 2 3 2 Bhikangaon 15 10 '15 10 5 Bl1lkal1gaor. (M) 15 10 15 10 5 Khargone 754 385 369 658 336 322 96 49 47 Khargone (M) 96 49 47 96 49 47 Pansemal 2 1 1

473 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Khetia (M) , 1 Sendhawa 78 37 41 5 4 73 33 40 Sendhwa (M) 73 33 40 73 33 40 Jhiranya 2 1 2 1 East Nimar (Khandwa) District 12,417 6,530 5,947 188 132 56 12,289 6,398 5,891 Harsud 68 40 28 18 13 5 50 27 23 Harsud (M) $0 27 23 50 27 23 Khandwa 6,D91 3,234 2,657 95 65 30 5,996 3,169 2,827 Khandwa (M.C) 5.996 3,169 2,827 5.996 3.169 2,827 Pandhana 29 14 15 6 4 2 23 10 13 Pandhana (M) 23 10 13 23 10 13 Burhanpur 6,289 3,242 3.047 69 50 19 6,220 3.192 3,028 Nepanagar (N.M) 208 112 96 208 112 96 Burhanpur (M.C) 6.0 12 3.080 2.932 6,012 3.080 2,932 Rajgarh District 236 136 100 39 25 14 197 111 86 Jirapur 5 5 3 2 Jirapur (M) 5 2 KhilchipUl Khilchipur (M) Rajgarh 2 2 Rajgarh (M) 3 2 3 2 Biaora 99 58 41 98 57 41 Biaora (M) 98 57 41 98 57 41 Sarangpur 77 43 34 3 74 40 34 Pachore (M) 3 2 1 3 2 1 Sarangpur (M) 71 38 33 71 38 33 Narsingarh 51 30 21 35 21 14 16 9 Narsingarh (M) 14 7 14 7 Talen (M) 2 2 2 2 Vidisha District 1.360 707 653 25 17 1.335 690 645 Sironj 56 28 28 6 5 50 23 27 Sironj(M) 50 23 27 50 23 27 Kurwai 7 4 3 2 5 2 3 Kurwai (M) 5 5 2 Basoda 367 183 184 2 364 181 183 Basona (M) 354 181 183 364 181 183 Neteran 13 6 13 7 Vidisha 917 485 432 916 484 432 Vidisha (M) 916 484 432 916 484 432 Bhopal District 43.421 24.677 23.744 24 18 6 48,397 24,659 23,738 Berasia 40 24 Hi 2 2 38 22 16 Berasia (M) 38 2L 15 3B 22 16 Huzur 43.331 24.653 23.728 22 16 6 48.359 24.637 23,722 Bhopal (M.C) 43,35& 24,637 23,722 48,359 24.637 23.722

Sehore District 976 509 4~7 77 50 27 899 459 440 Sehore 569 288 281 39 24 15 5:'50 264 266

Sehore ( u.A ) 530 264 2<:6 530 ~64 265 Ashta ~ 95 111 84 4 191 107 84

474 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDUI.E VIII) WITH 1.0,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue) Total Rural Urban

Statei District! Tehsill To ..... n Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 <: 3 4 5 6 7 8 9 10

Ashta (U.A.) 191 107 84 191 107 84 Ichhaw,~ 16 9 7 14 8 6 .2 Ichhawar (M) 2 2 Nasrullaganj a 4 4 3 2 5 2 Nasrullaganj (M) 5 2 3 5 2 3 Budni 188 97 91 17 12 5 171 85 86 Budni (M) 46 20 26 46 20 26 Rehti (M) 125 65 60 125 65 60 Raisen District 1.075 560 515 149 88 61 926 472 454 Raisen 184 98 86 20 13 7 164 85 79

RaiSen(M} 164 I 85 79 164 85 79 Gairatganj 89 46 43 2 2 87 44 43 Gairatganj(N.M.) 87 44 43 87 44 43 Begamganj 13 7 6 13 7 6 Begamganj(M) 13 7 6 13 7 6 Goharganj 743 382 361 114 65 49 629 317 312 Mandideep(N.M.) 98 54 44 98 54 44 Obeduliaganj(M) 161 90 71 161 90 71 Sultanpur(M) 370 173 197 370 173 197 Baraily 40 24 16 7 5 2 33 19 14 Badi (M) 23 13 10 23 13 10 Baraily(M) 10' 6 4 10 6 4 Betul District 904 459 445 3 2 899 456 443 Bhainsdehi 1 1 Betul 792 402 390 4 2 2 788 400 , 388 Sarni (U.A.) 44 21 23 44 21 23 Betul (UA) 744 379 365 744 379 365 Multai 111 56 55 111 56 55 Amla(M) 99 50 49 99 50 49 Mullai (U.A.) 12 6 6 12 6 6 Hoshangabad District 5,929 3,034 2,895 19 11 5,910 3,023 2,887 Harda 965 518 447 965 518 447 Harda (N M.) 965 518 447 965 518 447 Timarni 6 4 2 6 4 2 Timarni (M) 6 4 2 6 4 2 Seani Malwa 2 5 3 2 Seani Malwa (M) 3 2 5 3 2 Itarsi 2.327 1.177 1,150 2.327 1.177 1,150 Ordnance Factory Itarsi (N.M.) 20 10 10 20 10 10 Itarsi (U.A) 2.307 1.167 1,140 2.307 1.167 1,140 (A)ltarsi 2.304 1.165 1.139 2.304 1.165 1,139 (B) Bhilakhedi (N M I 3 2 3 2 1 Hoshangabad 2.071 1.040 1031 2,069 1.03S 1,031 Hoshangabad \M) 2,069 1.038 1031 2,069 1,038 1.031 Babai 5 4 Babai (M) 1 1 1 Sal'lagpur 46 30 16 45 29 16 Sohagpur (M) 45 29 16 45 29 16

475

(,1-2 RGI/ND.2001 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII} WITH 10.000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA. LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue/ Total Rural Urban

Statel Distr;cti TehsiIJ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Male:, remale$ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Piparia 494 254 240 2 492 253 239 Piparia (Ml 464 248 236 484 240 236 Pachmarhi (UA) 6 5 3 (A) Pachmarhi CN.M.) 4 3 (8) Pachmarhi CanttCCanlt) 4 2 2 4 2 Bankhedi 6 3 6 3

Jabalpur District 31,949 16,310 15,63~ 34 31.546 1(),241 15.Boe Murwara 18,114 9,2~1 8.883 58 21 18,056 9.194 8,862 Barhi (M) 62 32 3C 62 32 30 Murwara (Katni HM,C.) 17.994 9,162 8,832 17.994 9.162 8,832 Vijai raghavgarh 53 30 23 3 50 27 23 Kymore (U.A.) 48 26 46 26 22 Vijai raghavgarh (M) 2 '2

Sihora 292 151 141 31 261 1:2~ 131 Sihora (M) 261 129 132 261 129 132 Jabalpur 13.488 6.896 6,592 4 13.479 G.8S; 6,588 Panagar (M) 445 229 216 445 216 Barela (M) 3 3 Bargi (N.M.) 28 14 14 28 14 14 Jabalpur (U.A.) 13,003 6,645 6,358 13,003 6.&45 6.358 (Al Jabalpur 12,667 6,469 6,19E 12,567 6.469 6.188 (B) Jabalpur Canlt. (CanU) 114 94 80 174 94 80 (C) Khamaria 51 24 27 51 24 27 (D) G.C.F. Jabalpur (N.M) 57 33 24 57 33 2J (E) Bilpura (NM) 3 5 2 (F)Vehicle Fact.Jabaipur (N.M.) 49 22 27 49 22 27 Kundam 2 2 Narsimhapur District 1.571 803 768 22 ".) '16 1,549 797 752 Gotegaon 269 141 128 269 141 128 Chhota Chh.indwara (M) 269 141 128 269 141 128 Gadarwara 415 226 189 22 16 393 220 173 Gadarwara (M) 393 220 173 393 220 173 Narsimhapur 861 420 441 861 420 441 Narsimhapur ( U.A.) 861 420 441 861 420 441 Kareli 26 16 10 26 16 10 Kareli(M) 26 16 10 26 16 10 Mandie District 2,134 1,116 I,G1S 165 gO 75 1,969 1,026 943 Niwas 26 12 14 26 12 14 Shahpura 56 26 30 10 46 17 29 Shahpura (M) 46 17 29 46 17 29 Dinderi 160 85 75 10 6 4 150 79 71 Dinderi (M) 150 79 71 150 79 71

Mandla 1,532 802 73(1 106 56 1,426 746 ~8Q Mandla ( UA i 1.354 i'06 648 1,354 70G 648 Bamhani (M) '/2 4{r 3:1 40 32.

Nainpur 360 191 169 184 16~ Nainpur (M) 341 134 163 34i' 184 163 Chhindwara District 1,866 1,005 861 13 1,853 993 855

476 C·7 PART Alii).: DISTRIBUTION_ OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFlED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL

,_,______' ...... N. STATE, DISTRICTS, TEHSI.LS AND TOWNS -1991 la!1;)i.age Mothe: Tongue! Total Rural Urban

Stak! District! Tehsi!1 Town Persons Males Females Persons Males Females' Persons Males Females '2 3 4 5 6 7 8 9 10 ------.------.:;_--~--~--.:;_--~-__:----=----=.--_;.:-

202 114 88 202 114 88 Jamai (M; 2Cl 113 8& 201 113 ee Pal r.haurili

8~rghat (N.A.) 2 2 Balailhat District 4,412 2,292 2,120 392 22B 164 4,020 2,064 1,956 Kalangi 29~ 151 140 13 10 3 278 141 137 Katangi (M) 239 liB 12\ 239 118 121 Tlrodi!N.M) 39 23 16 39 23 16 Waraseoni 852 439 413 227 126 101 625 313 312 Waraseoni(M) . 625 313 312 625 313 312 8alagha! 3.166 1.634 1,532 79 44 35 3,087 1,590 1,497 . Balaghat (U.A.) 3,087 1,590 1,497 3,087 1.590 1,497 B1ihar 89 60 29 59 40 19 30 20 10 BaHlar (M) 27 17 10 27 17 10 Ukw~ (N.M.) 3 3 3 3 Liinii 14 6 6 8 6 Surguja District 561 297 264 40 35 485 257 228 8nafatp~r 42 24 18 42 24 18 gai~,un!rlpL~r 36 20 18 37 19 18 Baikunthpur (M) 37 19 18 37 19 18 Maneildragarll 146 83 63 146 83 63 Manendragarh iM) 127 72 55 127 72 55

jilagrakhand (M) 5 ~ 2 5 3 2 KuralSia (VA; 5 2 3 5 2 3 Kurasia (N.M.j 14 8 6 14 8 6 (D) Do~nan Hill C:>iI;;;"i' (N.M) 8 5 3 8 5 3 (E) Ghirmiri 1 1 1 1 SIJrajp'.lr 24 9 15 '8 i 11 6 2 4 Surajpur (M) 2 3 5 2 3 Vishrampur (N.M) 1 An~bikapl.lr 310 160 150 14 7 7 295 153 143

477 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE; DISIRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Ambikapur (U.A) 296 153 143 296 153 143 Bilaspur District 19,662 10,084 9,578 584 341 19,078 9,743 9,335 Pendra Road 459 233 226 17 9 442 224 218 Gaurella (UA) 170 88 82 170 a8 82 Pendra (U.A.) 272 136 136 272 136 136 Pandaria 24 13 11 17 9 8 7 4 3 Pandana (M) 7 4 3 7 4 3 lormi 13 7 6 5 4 5 lormi(M) 8 3 5 8 3 5 Kota 267 145 122 29 238 129 109 Ratanpur (M) 100 55 45 100 55 45 Kota (U.A.) 136 74 64 138 74 64 Ka!ghara 516 271 245 209 i 13 96 307 158 149 Katghora (M) 285 146 139 285 146 139 Jail (N.M.) 11 6 5 11 6 5 Gajra(NM.) 11 6 5 11 6 5 Korba 1,2S9 655 634 5 3 2 1,284 652 632 Korba (N.M.) 1,284 652 632 1,284 652 632 Mungeli 1,023 530 493 31 19 12 992 511 481 Mungeli (UA) 992 511 481 992 511 481 Takhatpur 475 251 224 73 42 31 402 209 193 --- Takhatpur (M) 402 209 193 402 209 193 Bifaspur 10.536 5,406 5,130 149 88 51 10,387 5,306 5,079 Bilaspur (U.A) 10,387 5,308 5,079 10,387 5,308 5,019 (A) Bilaspur 10,338 5,284 5,054 10,338 5.284 5,054 (e) Sirgi!i (N.M.) 49 24 25 49 24 25 Janjgir 690 353 337 13 677 345 332 Naila Janjgir (M) 345 180 165 345 180 165 Akaltara (M) 307 149 158 307 149 158 Shivri narayan (M) 25 16 25 16 9 Champa 510 262 248 508 261 247 Champa (M) SOB 261 "147 508 261 247 Sakli 209 104 105 209 104 1:)5 Sakli (M) 201 102 99 201 102 99 Naya Baradwar (M) 8 2 € 2 6 Bilha 3,634 1.845 1,789 17 10 3,617 1,835 1.182 Bodari (M) 3,203 1,621 1,582 3,203 1,621 1,582 Bilha (M) 414 214 200 414 214 200 Pamgarh 17 9 17 8 Raigarh Dislrict 2,678 1,336 1,342 15 5 2,653 1.326 1,337 Jashpur 8 3 3 5 Jashpur nagar (M) 3 5 Pathalgaon 16 8 15 7 Pathalgaon (M) 15 15 7 8 Udaipur (Dharamjaigarh) 61 32 29 61 32 29 Dharamjaigarh (M) 61 32 29 61 32 29 Gharghora 19 10 10 Gharghora (M) 19 10 10

478 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females .Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raigarh 2,186 1,088 1,098 6 5 '1 2,180 1,083 1,097 Raig3rh (U.A.) 2,180 1,083 1,097 2,180 1,083 1,097 Kharsia 385 193 192 2 3 380 191 189 Kharsia (U.A.) 380 191 189 .. 380 191 189 Sarangarh 3 2 3 2 Rajnandgaon District 3,032 1,537 1,495 47 21 26 2,985 1,516 1,469 Kawardha 9 6 3 4 5 3 2 Kawardha (M) 5 3 5 3 2 Chhuikhadan 56 30 25 56 30 26 Gandai (M) 56 30 26 56 30 26 Khairagarh 275 138 137 2'15 138 137 Khairagarh (M) 275 138 137 275 138 137 Rajnandgaon 2,612 1.317 1.295 26 \ 10 16 2,586 1,307 1,279 Rajnandgaon (M) 2,586 1,307 1,279 2,586 1,307 1,279 Oongargaon 51 28 23 6 2 4 45 26 19 Oongargaon (M) 45 26 19 45 26 19 Mohla 3 1 3 2 Ambagarh 26 '17 8 3 18 12 6 Ambagarh Chowki (M) 18 12 6 18 12 6 Durg District 8,308 4,223 4,085 118 91 27 8,190 4,132 4,058 Durg-Bhilainagar (UA) 6,718 3,391 3,327 6,718 3,391 3,327 Nawagarh 7 7 7 7 Bemetara 444 215 229 444 215 229 Bemetara (M) 444 215 229 444 215 229 Berla 11 9 2 11 9 2 Dhamdha 214 121 93 12 12 202 109 93 Ohamdha(M) 1 1 Ahiwara (M) 91 50 41 91 50 41 Kumhari (N.M) 110 58 52 110 58 52 Durg 6,407 3,236 3.171 20 15 5 6,387 3,221 3,166 Sirsa khurd (N.rvl) 10 5 10 5 5 Dundera (N.M) 3 3 3 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-i) 6,374 3,213 3.161 fi.3 74 3,213 3,161 (A) Durg 3,865 1,935 1.930 3,865 1,935 1,930 (8) Bhilainagar 1,499 761 73B 1,499 ;'61 738 (C) Kohka 809 414 395 e09 414 395 (D)Chhaoni (N M.) 193 95 87 193 96 97 (F) Jamul (N.M ) 8 7 1 Patan 181 166 3 344 178 166 Durg-Bhilainagar iU.A.)(part-ll) 344 175 166 344 178 166 (E) Charoda 55 34 31 65 34 31 (G) 8hllai Kalan (N M.: 279 144 135 279 144 Gunderdehi 4 4 4 Dondilohara 10 10 5 5 Sanjari balod 836 421 415 23 12 11 813 409 404 Baled (M) 409 20i 208 4C9 201 208 Rajhara Jharan [;alll iI~.rl'll 404 208 lSI:i 404 208 196 Gurur 28 24 23 24 4 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED mSCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICT'S, TEtiSILS AND TOWNS -1991 l-a-n-9u-a-g-eJ~N'~~~m~he-f~T~o-!l-gu-e~(------~T~m~ Rural

Statel Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 3 4 5 6 '"""""--::;7---~8--- 9 '---1'""0-- 1 2 ------

Ralpu,r District 40.760 20794 19,96t1 941 528 413 3~ 819 20,26e 19,553 Simga 104 65 39 21 17 4 83 48 35 Simga (M} 83 48 35 83 48 35 Bhatapara 4.115 2,230 ;,885 5 4.1 10 2.226 1.884 Bhatapara(M) 4,110 2,22f. ;,884 4, j 10 2,226 i 834 Baloda Bazar 647 235 312 59 46 12 589 2ag 30G Baloda Bazar(M) 5S9 289 :l00 SSg 289 300 Kasdol 36 27 9 36 27 9 Sarai pali 9', 99 157 74 83 33 17 16 Sarai pali(M} 17 16 33 17 16

Raipuf '27,77~ ~4,0l74 1:3.705 236 119 1i7 27,54~ "3,955 13,5i!B Aral'lg(M) 135 67 68 135 67 68 GobranalYa para(M) 1,018 505 513 '1,0 18 BDS 513 Raipur (U.A.) 26,390 13,~a3 '3.007 26,390 13.383 13,007 Mahasamund 482 236 246 479 235 244 Pilhora (M) Mahasamund(M) 452 221 231 452 221 2S1 Bagbahara (M) 27 14 13 27 14 13 Rajim 134 67 67 134 67 67 Kurud 161 84 77 17 1, 6 144 73 71 Kurud (M) 144 73 71 144 73 71 Dhamtari 3,713 1,834 1,879 19 14 5 3,694 1,820 1.874 Dhamtari(M) 3,094 1,820 1,874 3,694 1,820 1,874 Bindranawagarr (Gariabartd i 233 129 104 151 83 66 82 46 36 Garlaband (N.M.) 82 46 36 &2 46 36 Nagri 46 23 23 46 23 ~3 Deobhog 5 3 2 5 3 2 Tilda 3,115 i.596 1.519 53 39 14 3,:>62 1,557 1,505

Tilda newra(M) :~ 062 1.557 1.505 ~,062 1,557 1,505 Bastar District 2,618 1,323 1.295 813 427 386 ',805 696 909 Charama 286 133 128 266 138 128

BhanlJpratappllr 293 154 ~39 293 154 139 Kanker 920 465 455 13 9 4 «07 ,456 451 Kanker (U.A.) ~o; 456 451 907 45t1 451 An\agalh Keshkal 19 46 27 19 Pakhanjur 5 8 13 5 8 Narayanpur 5 5 10 5 5 Kondagaon 19 2d 43 19 Kondagaon (M; 19 24 43 W Jagdalpur 909 447 462 81 38 4'3 826 409 Jagdalpur (vA) 82S 409 419 626 409 Bijapur 63 36 27 63 36 27 Dantewara 54 25 28 27 14 13 27 12 15 Bade Bachel; i1'Uk) 21 10 11 21 10 11 Kirandul (N.M,) 6 2 4 2 4

480 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL:. STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991

L,anguagel Mother Tongue; Total / Rural Urban >. ___., __ .~_. ______•• ______.;...... _3""' ....._ ...o"...... ,_ _-_ __-- __ _ _-_ .. ~ .. ,.... -.. -.. -...... ---"'.-.. --.... -.. -...... -.... - Statel Distrlclf TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3. Others

Madhya Pradesh 626 312 314 ~68 263 265 58 2$ 29 Ratlam District 6 5 ' 5 4 .Iaora Jaora (UA) 1 AIDI 5 1 5 4 Ujjain District 26 16 12 26 16 12 Mahidpur 9 4 5 9 4 5

T~rana 13 7 6 13 7 6 Badnagar 6 5 1 6 5 1 Shajapur District 4 2 2 4 ;! 2 Susner 4 2 2 2

Dewas District. 23 1~ 11 23 12 11 Dewas 6 2 fl 4 2 Bagli 17 9 17 S 9 Jhabua Dist,ict 9 7 9 2 i' Alirajpur 9 7 9 2 7 Dhar District 2 -,<_ Gandhwani 2 2 1 Indore District 14 6 9 5 A 5 3 Depalpur 9 4 9 5 4 Inaore 5 t. 6 3 Indore (UA) 2 5 3 West Nirnar Oistrict Parsemal 't:ast Nimar (Khandwa) District 121 61 60 '73 ::19 34 48 22 26 Harsud 22 12 10 22 12 10 Khandwa 72 38 34 51 27 24 21 11 10 Khandwa IM,C) 21 11 10 21 11 10 Burhanpur 27 11 16 27 11 16 Burhanpur (M.C) 27 11 16 27 11 16 Sehore District 4 2 2 4 2 2 Ichhawar 2 2 4 2 Surguja District 3 7 3 :2 Ambikapur 3 3 2 Amtikapur (U.A) 3 2 2 Durg District 1 Dhamdha Ahiwara (M) 1 Raipur Disirict 410 199 211 410 199 211 Bindranawagarh 410 199 211 410 189 21'1

16 Tamil 1. Kaikadi Madhya Pradesh ,56 '150 l1fj ISS '100 69 97 50 47 Shahdol Distnct 4" ;;3 17 18 '1" 22 12 10 BancJhogarh 28 '1"7 11 is 11 10 6 4

Chandia (M) 10 4 1(l 6 ~

481 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ..... ~---.. -..,-.. --- ..... --.. --... -.. ------.. -- .. ---_------.. _-_ __ .. _-----_ .. ------_ ... -- ... -----_--_ .. S~atel DistricV Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sohagpur 12 6 6 12 6 6 Pali (UA) 12 6 6 12 6 6 Dhar District 13 7 6 13 7 6 Dharampurl 13 7 6 13 7 6 Dhamnod(M) 13 7 6 13 7 6 Weit Nimar Dislrict 107 67 40 95 59 36 12 8 4 Barwaha 37 25 12 25 17 8 12 B 4 Sanawad (M) 12 4 12 8 4 Maheshwar 4 3 7 4 3 Kasrawad 19 14 5 19 14 5 Khargone 44 24 20 44 24 20 East Nimar (Khanclwal District 24 13 11 24 13 11 Burhanpur 24 13 11 24 13 11 Surguja District 12 5 12 7 5 Manendragarh 12 7 5 12 7 5 Bilaspur District 61 30 31 11 7 4 50 23 27 Pendra Road 11 7 4 11 7 4 Champa 31 13 18 31 13 18 Champa (M) 31 13 18 31 13 18 Sakti 19 10 9 19 10 S Naya Baradwar (M) 19 10 9 19 10 Q Bastar District 9 3 6 9 6 Bhanupratappur 6 9 6

2. Tamil Madhya Pradesh 37,618 21,032 16,586 4,044 2,356 1,683 _, 33,574 18.616 14,89. Morena District 12 8 11 3 8 Mcrena 6 5 6 1 5 Bamor (UA) 6 5 6 5 Joura Joura (UA) Kailaras _' Sheopur 4 3 4 3 Sheopur kalan (M) ~ 4 Gwalior District 1112 726 386 19 5 14 1,093 721 372 Gird S80 562 318 880 562 318 Gwalior(UA) 880 562 318 880 562 318 (A) Gwalior (M.e.) 677 410 267 677 410 267 (B) Morar cantt (Cantt) 203 152 51 203 152 51 Pichhore 177 140 37 7 6 170 139 31 Tekanpur (N.M) 153 122 31 153 122 31 Dabra (M) 17 17 17 17

Bhitarwar S ~ 5 6 2 4 2. Bhitarwar (M) 2 Bhander 47 21 26 6 2 4 41 19 22 Bhander (M) 41 19 22 41 19 22 Datia District 104 57 47 104 57 47 Seondha 1" 5 6 11 5 6

482 C-7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL ST~TE, DISTRICTS, TEH$ILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tonguel Total .,....._-----Rural Urban Statel District' Tehsill Town Persons Males Female$- Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dalia 93 52 41 93 52 41 Shillpuri District 143 94 49 94 58 36 49 36 13 Shillpuri 38 28 10 38 28 10 Shivpuri (M) 38 28 10 38 28 10 Narwar 67 41 26 67 41 26 Karera 2 2 2 2 Karera (U.A.) 2 2 2 2 Kolaras 3 3 3 Kolaras (M) 3 3 3 Pichhore 6 3 3 6 3 Pichhore (M) 6 3 3 6 3 Khaniyadhana 'IT 17 10 27 17 10 Guna District 222 138 84 39 31 8 183 107 76 Chanderi 17 10 7 14 7 7 3 3 Chanden (U.A.) 3 3 3 3 Guna 60 46 14 60 46 14 Guna (M) 60 46 14 60 46 14 Raghogarh 143 80 63 23 22 120 58 62 Vijaypur (N.M.) 76 36 40 76 36 40 Raghogarh (M) 44 22 22 44 22 22 Mungaoli 1 Chacllaura 1 1 Tikamgarh District 45 24 21 12 8 4 33 16 17 Tikamgarh 45 24 21 12 8 4 33 16 17 Tikamgarh (M) 33 16 17 33 18 17 Chhatarpur District 191 116 75 128 75 53 63 41 22 Gaurihar 54 26 26 54 26 28 Laundi 30 17 13 30 17 13 Laundi (M) 30 17 13 30 17 13 Nowgong 22 16 6 18 13 5 4 3 Gar-hi Malhara (M) 4 3 1 1 Chhalarpur 53 36 15 33 11 20 16 4 Chhatarpur (U.A) 20 16 4 20 16 4 Rajnagar 17 9 8 4 4 9 5 4 Khajurallo (N.M.) 9 5 4 9 5 4 Bijawar 15 10 15 10 5 Panna District 31 20 11 23 16 7 4 4 Panna 31 20 11 16 7 4 4 Panna (UAi 8 4 B 4 4 sagar District 753 538 215 32 18 14 721 520 201 Bina 13 6 2 2 11 4 7 (AJ. Bina Etawa (U.A.J 11 4 11 4 7 (Ai. 8ina Etawa (M) 4 3 (8). Binil Rly. Colcny (N.M.) 3" 7 4 Khurai 2 2 1 Banda 19 8 11 11 5 6 3 5 Shahgarh (M) 4 2 4 :2 2 Banda (M) 4 4

483

6~-·~ RGIiND/2003 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER E.ACH Or THE. LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT IND'A I.EVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural State} District) Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males FeC'llllies ~~~-~~1~~------~2------~3----~-~4------~5------~6------'~7------~8------g -----1-0---

Sagar 512 189 701 1BS Dhana (N.M,) :190 90 290 SO Sagar (U,A) '222 99 321 222 99 Sagar 16 46 32 46 32 (8) Sagar Gantt, (Canlt) 243 176 67 Gilrhakota Garha kota (M) ,

Rehli 17 1~ ~7 10 Damoll District 62 26 16 42 20 14 ~atta 4 3 3 ~Iatta (M) 4 3 4 J Patharia 39 19 :39 18 Darnoll 19 7 5 11 Darnah (UA) 16 5 'il 16 5 11 Satna District 195 '05 90 45 IS ',S() 76 Rallhurajnagar 153 '79 74 5 148 75 $atoa (UA) 149 75 ~4S 75 73 Nagod 2 Nagod (M) 2 Rampur Baghelan , 1

Amarp~ta" 29 17 12 29 12 Maihar 10 7 3 10 J Rewa District , 11 70 4'1 53 :22 58 39 Sirmoul 9 7 2 S 7 Sirmour(M) 7 6 7 6 Semaria(M) 2 2 Huzur 102 63 39 53 11 22 49 32 Rewa (M,C,) 49 32 17 49 32 ," Shahdol District 306 m 129 91 53 36 215 124 " BeotHilri 3 1 2 3 2 Beohari(M) 3 1 2 J 2 Bandhogarh 15 6 S 4 11 9 Umaria (M) 4 3 4 Nowrozabad (Khodargama) (1'.1) 7 6 7 li Sohagpur 218 92 71 147 84 ~3 Pali(UA) 5 3 2 5 3 2 Shahdol (U,A,) 89 89 52 37

Shahanl (M) 58 35 23 ~s 35 23 (9) Bhuibandh (N,M,) 31 17 14 11 17 14 (A) Burhar-Dhanpuri (UA) 53 29 24 53 29 14 (Al Burhar (M) 7 7 (S)Dhanpuri-Na'9ada H,Dafai (M) 21 10 11 21 10 j1 (C) Arnlal (N,M,) 25 12 13 12 13 Kotrna 5 4 .; Kotma (M) 5 4

484 C-'j' I'!I,RT A(ii): DISTRIBUTlm~ OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF Tl-IE t.ANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INOlA tEVeL STATE, DISTRICTS, TEHSfLS AND TOWIIIS ·1991 Tota! Rural Urban

'~taie' Ot$~:r:cti Tej,:,iI! Tuwn Persons Males Females Persons Males Ferna," Persons Males Females 3 4 5 6 7 8 9 10

,4r,upp'./r 1M) 8 5 3 Pushpar ,1jU,,!tl

S;:l!1i ['IS.<';';( 314 ~73 141 159 68 71 155 85 r() Rampor :'~a~k"n I. 4 12 II 4 Cl>urha! 10 5 5 10 S 5 Gop::ld ban~s 10 8 4 9 5 4 $idhi{M} 5

Mar.dsaur D.,trict 21~ 1:33 82 42 33 9 113 100 73 Jaw

UjjolO 24:< 1~5 107 241 1~5 107

485 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Total Rural Languagel Mother Tonguel ------Urban Statel District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Uilain (U.A.) 242 135 107 242 135 107 Badnagar 30 19 11 28 '.' 10 2 Badnagar (UA) 2 Shajapur District 72 51 21 72 51 21 Agar 6 3 3 6 3 Agar (M) 6 3 3 6 3 3 Shajapur 5S 43 15 58 43 15 Shajapur (M) 1 I Maksi (M) 57 42 15 57 42 15 Shujalpur 5 3 8 5 3 Shujai"pur (M) 5 3 8 5 3 Dewas District 237 134 103 236 133 103 Tonk khurd Dewas 232 130 102 232 130 102 Oewas(M.C) 232 130 102 232 130 102 Khategaon 4 3 4 3 1 Jhabua District 108 68 40 89 52 17 19 16 3 Pellawad 85 49 36 82 413 36 .3 PeUawad(U.A) 3 3 3 3 Meghnagar 2 2 2 2 Jhabua 9 7 2 9 _ 7 2 Jhabua (M) 9 7 2 9 7 2 8habra 8habra(UA) '1 1 Jobal 2 2 2 2 Jobat(M) 2 2 2 2 Alirajpur 6 5 3 2 3 3 AlirajPur(M) 3 3 3 3 Ranapur 3 2 2 Ranapur(M) 1 1 1 Dhar District 142 99 43 49 36 13 93 63 30 Eladnawar 10 6 2 4 6 4 '2 Eladnawar(M) 6 4 2 6 4 2 Dhar 94 67 27 28 20 66 47 19 Dhar(M) 16 9 7 16 9 7 Pilhampur(N. M.) 50 38 12 50 38 12 Gandhwani 8 8 8 Kukshi 12 7 5 12 7 5 Kukshi (M) 12 7 5 12 7 5 Dharampuri 18 9 9 9 4 9 5 4 Dhamnod(M) 9 5 4 9 5 4 Indore District 2.729 1.627 1.102 82 49 33 2.647 1.578 1.069 Oepalpur 1 1 Sawer 29 18 11 29 18 11 Indore 1.565 897 668 18 11 1.547 886 661 Hatod (M) 3 2 3 2 Rau (M) 1\ 2 4 e 2 4 Indore (UA) 1.538 882 656 1,538 eS2 £56

486 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel Districtl TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mhow U34 712 422 34 20 14 1:.00 692 408 Mhow cantt (UA) lM7 685 402 ),087 685 402 Mhowgaon (M) 12 G S 12 6 6 Manpur (NA) 1 1 West Nimar Di;tnct 207 151 56 40 20 20 167 131 36 Barwaha 121 97 24 13 4 9 108 93 15 Barwaha (U.A.) 88 82 6 88 82 6 Sanawad (M) 20 11 9 20 11 9 Maheshwar 10 8 2 10 8 2 Mandlest1war (M) 10 8 2 10 8 2 Kasrawad 6 6 3 3 Kasrawad (M) 3 3 6 3 3 Barwani Thikri 4 3 4 3 Anjad (M) 4 3 4 3 Rajpur 4 2 2 4 2 Rajpur (M) 4 2 2 4 2 2 Bhikangaon 2 2 2 2 Khargone 39 24 15 24 15 9 15 9 e Khargone (M) 15 9 6 15 9 6 Pansemal 9 8 1 9 8 Pansemal (M) 2 2 1 Khetia (M) 7 7 7 7 Sendhwa 11 7 4 11 7 4 Sendhwa (M) 11 7 4 11 7 4 East Nimar (Khandwa) District 323 172 151 66 36 255 140 115 Harsud 15 7 8 3 11 6 5 Harsud (M) 11 6 5 11 6 5 KhandWa 161 84 77 24 12 12 137 72 65 Khandwa (M.C) 137 72 65 137 72 65 Pandhana 21 7 14 5 4 16 6 10 Pandhana (M) 16 6 10 16 6 10 Burhanpur 125 74 52 35 18 17 91 56 35 Nepanagar (N.M) 59 34 25 59 34 25 Burhanpur (M.C) 32 22 10 32 22 10 Rajgarh District 38 32 6 10 6 4 28 26 2 Rajgarh 18 17 17 16 Rajgarh (M) Khujner(M) 16 16 16 16 Biaora 17 12 5 4 4 9 8 Biaora (M) 9 9 8 Sarangpur 2 2 2 2 Sarangpur (M) 2 2 2 2 Narsingarh 1 Vidisha District 260 141 119 232 115 28 26 2 Sironj 13 13 13 13 Sironj(M) 13 13 13 13 Kurwai 86 45 41 86 45 41

467 C-7 PART Alii): DISTRIBUTION Or- THE MOTHEJ-i. TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,1)00 OR MOR.E SPEAKERS AT INDIA LEvel $'rA"I'E, DISTRICTS, TEHSILS AND rOWNS -1~91 Languagel Mother Tongue! Tot;;!: Rura' Urban Statel DislricV Tehsii/ fown PerSOIl:, Millie;; Females Persons. Males Femai;'!s Persons Maies Female .. ~~------~1------~2~------~3------4------5------e~----~7~----~8------~9~----~10~--

Basocla 14'; '145 76 Vi

HlI2ur e,g()2 4;702 ~ 100 4,093 Bhopal (M.C) !GM 4.1';1;

Icllhawar ~ Sudni 14 Budnl (1vI) 11< Raisen Distri,;t 95 ~I) Raisen 9i 19 Ralsen(MI iO 9 1U Galf1it.ganj Goharganj 29 Mandideep(N M.l -54 18" Obedullagll:lj(M) 4 Baraly ? 3 Betul District 13 '~2a . 217 Betul 71 ,11 9 223 61.1 Sami(UA) 54 17& 5.1 BetullUAI 14 45 \4 Shahpw Multai 84 10:\ Am!a(Mi 5'" 97 Multal{UA) 8 HO$hiiil'lgabao Distllc! 41,) 631 Khirklya .,' Khirkiyll (M} ,', Hama ", \0 Harda (N.M.l 1il Seor~i MalWa Seoni Malwa (M) lIarsi 38 232 Ordnance r-:;lC1o'Y itarsi ~N.M.) RaniplJltllTll-llal11!!)ar) (N.M.) i Itarsi (U.}\) 1'14 (A)ltlm;i €4 ,., (8) Bhil3khodl (N.M.) 32 ". 20 I.;, !1Mh:anrtliibad 'i'1 35 HOllhangac.ad 1M) S()hagpul 2 1. Sohligpur (M) C·7 P~RT AHi): DISTRIBUTION Of THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSI.LS AND TOWNS -1991 l:ang(sage! Mother Tonguel Total Rural Urban .. _----_ ...... _._-_ .. _ ._.-..... ----_._---- ._------Statei Distfic!l Ttlhsili Town Persons Males ,Felt)flles . pel"l_"I\_S__ M_a::-!e_s __ Fe_m~a:-Ie_.s __ p_e_n;~I)_n_s __ M_a,="IEI_S __ F_em~a_Ie_S 2 3 4 1) a 1 8 9 10

Piparia 26 a8 53 25 Ploaria (M) 3 7 3 P',chiilarhi (UAl 81 59" Pac,f'Jmarhi (NN.! 2

(6) Pachi11arhi CdHt;:Ct.I I1\t) 58 79 ,56 21 Jabaipur !)istrict 7,148 3,796 '3,352 47' 21 7.080 3.749 3,331 MUfVl

,Jabaipllf (U"A.) (\,7'27 M~3 J,l,'4 617'27 3,553 3,17<1 JaoOilpur 3,301 U5\) '1.(;51 J,3Ql 1,650 1,OSl 16) JalJ

(E) S:lpllra (NM) 68 31 68 ~7 31 (F)Vel1iclt) Fa~t..Iab"lpllr (N.M.) 405 197 405 208 197 Kundarr. Narsimhapur Districl 32 2 2 18 12 Golegaon Gaoal'Wara Narsimhapur 30 18 12 30 18 12 Nar~jmt1epwr ( UA) 30 18 12 :;0 is 12 Mandla District 92 55 37 40 12 52 27 25 Niwas :< 2 2 ShahplJra Difldori 22 1Q 9 rXndor; (M) Ie 9 Mandla HI 12 ,..> 1 Mandl" (UA: 4 '" 1 N;;illpt'r fiO 23 7.7 4 1.1 23 Naifll)Ur(M) 37 '14 :

489 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 language! Mother Tongue! Total Rural Urban --~----... ---.... ---.... -.. --... ----.-----.. State/ District! Tehsil/ Town Persons Males Females ------_----Persons Males Females ------Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chikhlikalan·Parasia (U.A.) 34 19 15 34 19 15 (B) Bhamodi (N.M) 6 3 3 6 3 3 (C) Chandameta Butaria (M) 3 2 3 2 1 (E) Badkuhi (N.M) 4 3 4 3 (G) Dongar Parasia (M) 21 13 8 21 13 8 Chhindwara 115 79 36 2 113 78 35 Chhindwara (UA) 113 78 35 113 18 35 Sausar 17 15 2 B 9 7 2 Sausar(M) B 6 2 8 6 2 Mohgaon (M) 1 Pandhurna 36 26 1() ;1 34 ;14 10 Pandhurna (M) 34 24 10 34 ;14 10 Chaurai 8 3 5 7 4 1 1 Chaurai Khas (M) 1 1 Seoni District 115 54 51 80 41 39 35 23 12 Lakhnadon 45 27 18 31 14 17 14 13 Lakhnadan (M) 6 5 1 6 5 Dungariya Chhapara (N.M.) 8 8 8 8 Keolari 2 2 2 2 Seani 51 26 25 37 19 18 14 7 7 Seoni(M) 14 7 7 14 7 7 Barghat 17 Q 8 10 6 4 .7 3 4 8arghat (N.A) 7 3 4 7 3 <4 Balaghat District 195 127 68 131 8S 45 54 41 23 Katangi 14 9 5 14 9 5 Katangi (M) 12 7 5 12 1 Tirodi(N,M) 2 Z 2 2 Waraseoni 25 15 10 25 15 1D Balaghat 00 47 19 3~ 29 3~ 16 1~ Balagha\ (U.A.) 33 18 15 33 HI 1& Baihar 80 50 30 63 36 27 17 14 Baihar (M) (\ 5 1 6 5 Ullwa (N.M.) 11 9 2 11 9 Z Lanji 10 6 4 10 6 4 SurguJa District 327 16B 159 137 71 66 190 97 93 Bharatpur Pal Wadrafnagar 1 1 Baikunthpur 49 30 19 24 12 12 25 18 Charcha (N M) 12 9 12 9 West Chirimiri (N fA) 4 3 4 3 Baikunthpur (M) 9 6 9 I) 3 Manenoragarh 96 47 49 96 47 49 Manendragarh (M) 29 '4 15 2S "4 15 Khorga pani (N M) 5 5 4 Jhagrakhand (M) 5 3 !i 3 2 Kurasla (U.A,) 51 29 26 57 2. 28 Kurasla (U ..'> .. ) 17 7 10 17 ., 10

490 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGE..~ SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAK~RS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRlCTS, tEtiSILS AND TOWNS. 1991 Language! MottIer Tonguel Total Rural Ultan --' State! District! Tehsill Town Persons Males Females PelSO[l$ .MaleS. Females Persons Males --Females 1 2 3. 4 5 6 7 B 9 10

(8) N,C,P,H, Colliery (N,M) 5 2 5 3 2 (0) Doman HiH Colliery (N,M) 14 6 8 14 6 8 (E) Chlrmirl 21 13 8 21 13 8 Surajpur 100 49 51 63 34 29 37 15 22 Viahrampur (N,M) 37 IS 22 37 15 22 Amblkapur 70 34 36 38 17 21 32 17 15 Ambikapur (U,A) 32 17 15 32 17 15 Silapur 9 5 4 9 5 4 Bllaspur District 1,&68 879 789 538 294 244 1.130 585 545 Pendra Road 11 5 6 11 5 6 Gaurella (UA) 11 6 11 5 6 Pandariya 3 3 3 3 Kota 6 2 4 S 2 4 Kota(U,A.) 6 2 4 8 2 Katghora 463 259 204 401 220 181 62 39 23" Katghora (M) 13 8 5 13 8 5 JaU (N.M.) 38 24 14 38 24 14 Mongra (N,M.) 11 7 4 11 7 Korba 349 187 182 17 10 ., 332 177 155" Koroa(N.M,) 332 177 155 332 '177 ' 155 Mungell 4 3 3 2 1 ' Mungell (U,A,) 1. Takhatpur 17 8 9 IS 7 8 2 Takhatpur (M) 2 1 2 BIiaapur 749 316 373 58 32 26 691 344 ~7 BIIaspur (UA) 691 344 ~7 ern 344 3'17 (AI BHaspur 346 168 178 346 '168 11'8 CB) Bilaspur my Colony (N.M.) 344 175 169 3+t 175 169 (C) Sirgiti (N.M,) 1 Janjgir 42 24 1e 24 12 12 18 12 & NaiIa Janjglr (M) 4 3 4 3 1 Akaltara (M) 8 5 3 8 5 3 Shivri narayan (M) 6 4 2 6 4 2 S1IaI\It 22 12 10 17 8 9 5 4 Nay. Baractwar (M) 4 1 5 4 1 SOha 2 2 :2 2 Baclali (M) 1 BtIha (M) 1 .Ralgam DIstriCt 106 73 33 53 37 16 53 36 17 Baglcha 3 2 2 Jachpur 2 Jashpur nagar (M) 1 1 Kunkuri 6 4 2 6 4 2 Palhalgaon 6 3 3 6 3 P4thal9aCn (M) (> 3 3 6 3 3 Gharghora 5 41 '" " Gharghora (M) 4 4 4 '" Raigarh 37 25 12 5 4 3:: ;:" 11

491

63-,-2 'RGlIND!2()O) C·T PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban Statel Di!\lrictlTehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raigarh (U.A.) 32 21 11 32 21 11 Kharsia 9 7 5 4 :2 2 Kharsia (U.A.) 4 2 4 2 2 Sarangarh 36 27 11 32 21 6 6 Sarangarh (U.A) 6 6 6 6 Rajnandgaon District 281 145 136 50 30 20 231 115 116 Kawanlha 13 3 10 6 2 4 7 6 Kawardha (M) 7 1 6 7 6 Chhuikhadan 1 Khairagarh 12 6 4 3 8 3 5 Khairagarh (M) 8 3 8 3 5 Dongargarh 101 49 52 23 11 12 78 38 40 Dongargarh (M) 78 38 40 78 38 40 Rajnanctgaon 140 78 62 12 9 '28 69 59 Rajnandgaon (M.C.) 128 69 59 128 69 59 Dongargaon 10 5 5 9 4 5 Dongargaon (M) 9 4 5 9 4 5 Ambagarh 4 3 3 3 1 1 Ambagarh Chowkl (M) 1 1 Ourg District 5,359 2,986 2,373 73 45 28 5,286 2,;41 2,345 Durg-Bhilainagar (UA.) 4,985 2,774 2,211 4,985 2,174 2,211 Bemetara 9 5 4 2 7 4 3 Bemetara (M) 7 4 3 7 4 .. 3 Saja 7 7 7 7 Dhamdha 135 72 63 134 71 63 Ahiwara (M) 115 62 53 115 62 53 Kumhari (N.M) 19 9 10 19 9 10 Durg 4.776 2,664 2.112 40 2S 15 4.n6 2,639 2,097 Dundera (N.M) 1 1 1 Durg-Bhilainagar (U.A,)(parH) 4.735 2,638 2,097 4,735 2,638 2,097 Durg 263 145 118 263 145 118 Bhilainagar 4,076 2,278 1,798 4.076 2,278 1,798 Kohka 155 96 59 155 96 59 (D)Chhaoni (N.M.) 157 77 80 157 77 80 (F) Jamul (N.M.) 84 42 42 84 42 42 Patan 259 140 119 9 4 250 136 114 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-ll) 250 136 114 250 136 114 (I) Charoda 194 102 92 194 102 92 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 56 34 22 56 34 22 Dondilohara Sanjari Balod 164 94 70 5 3 159 91 SB Balod (M) 5 3 2 5 3 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 154 88 66 154 88 66 Gurur a 4 4 8 4 4 Raipur District 1,534 809 725 223 130 93 1,311 679 632 Bhatapara 9 4 5 9 4 5 Bhatapara(M) 9 4 5 9 4 5 Baloda Bazar 28 17 11 12 10 2 16 7 9

492 C-7 PARTA(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROI,JPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 L;;nguageJ Mother Tongue/ Tolal Rural Urban -. __ ... ----.... _.. _ .. _-"':'"'- .. ------,----- Statel Districtl Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Baloda Bazar(M) 16 7 9 16 7 9 Kasdol 10 4 6 10 4 6 Sarai pali 29 16 13 24 14 10 5 2 3 Sarai pali(M) 5 2 3 5 2 3 A.aipur 1.279 671 60S 54 31 23 1,225 640 585 Arang(M) 1 Gobranawa para(M) 10 10 10 10 Raipur (UA) 1.214 629 585 1,214 629 585 Mahasamund 34 15 19 6 4 2 28 11 17 Pilhora{M) 6 2 4 6 2 4 Mahasamund(M) 16 8 8 16 8 B Bagbahara (M) 6 1 5 6 1 5 Dhamtari 60. 33 27 45 23 22 15 10 5 Dhamtari(M) 15 10 5 15 10 5 Bindranawagarh (GanalJand) 32 17 15 28 16 12 4 3 Gariaband (N.M.) 4 1 3 4 3 Nagan 10 8 2 10 8 Deobhog 1 1 Tilda 42 23 19 33 19 14 9 4 5 Tilda newra(M) 9 4 5 9 4 5 Bastar District 1,411 823 588 640 391 171 432 339 Charama 48 25 23 48 25 Bhanupralappur 18 11 7 18 11 Kanker 103 62 41 23 19 80 43 37 Kanker (U.A.) eo 43 37 80 43 37 Antagarh 2 2 2 2 Keshkal 19 11 8 19 11 8 Pakhanjur 11 4 7 11 4 7 Narayanpur 34 20 14 34 20 14 Kondagaon 121 74 47 68 44 24 53 30 23 Kendagaon (M) 53 30 23 53 30 23 J8tldalpur :168 220 148 84 54 30 284 166 118 Jagdalpur (U.A.) 284 166 118 284 166 118 Bhopal Pattnam 16 13 3 16 13 3 Bijapur 15 8 7 15 8 7 Dantewara 542 302 240 188 109 79 354 1113 161 Bade BacheD (N.M.) 99 49 50 99 49 50 Klrandul (N.M.) 255 144 111 255 144 111 Konta 114 71 43 114 71 43

3. Others Madhya Pradesh 678 330 348 238 260 180 92 88 Mandsaur District 116 59 57 116 59 57 Mandsaur 116 59 57 116 59 57 Mandsaur (M) 116 59 57 118 S9 57 Ratlam District 4 2 2 4 2 2 Jaera 4 2 4 2 Shajapur Dislrict 6 4 2 6 4 2

493 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LA~GUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIii) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT tNDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 . language} Mother Tongue! Total Rural Urban Statel 0istrictI Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shajapur 6 4 2 6

17 r81ugu 1. T81u9U Madhya Prade.h 162,038 84,575 71, .... 58,106 28,7311 28,388 103,933 54,837 4t.ott Morena District 14 9 5 4 3 10 6 4

Ambah 9 5 4 3 2 6 3 ~

Ambah (M) 6 3 3 6 3 ~ Morena 2 2 1 Morena (M) 1 1 Sabalgarh 3 2 3 2 Sabalgarh (UA) 3 2 3 2 Bhind District 12 10 2 8 8 4 2 Bhind 2 2 Bhind (M) 2 2 Gohad 8 8 8 8 lahar 2 2 Daboh (M) .. 2 Gwalior District 848 499 349 3 845 H6 34$ Gird 767 435 332 764 432 332

494 C-1 PART A(ii): DISTRIBUTiON OF THE MOTHER TONGUES (G~OUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECJF~ IN SCHEDULE VIII) WITH 10.000. OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS. TEHSILSAND TOWNS -1991 LanguageJ Motller Tonguel Total Rural Urban

State' 0IstrictI Tehsll{ Town Persons Males F~ Persons MlIIea Females Males Females 234 5 6 7 8 9 10

Gwafior(UAJ 764 432 332 764 432 332 (Al GwaliOf (M.C.) 585 317 268 585 317 2e8 (B) Mom tantt (Cantt) 1711 115 64 179 l1S 64 Pichhore 81 64 17 81 64 17 Tekanpur (N.M) 75 61 14 75 61 14 Dabra (M) 6 3 3 G 3 3 Dalia District 10 7 3 10 7 3 Seondha 9 6 3 9 6 3 Indergarh (M) 9 6 3 II 6 3 Oatia 1 1 Dalia (M) 1 1 Shrlpuri OIstrid 52 31 21 27 13 14 26 18 7 Shlvpuri 17 16 17 16 Shivpuri (M) 17 16 17 16 NalWar 27 13 14 27 13 14 Karera 8 2 6 8 2 8 Karera (UA) 8 2 8 8 2 8 Guna District 247 147 100 101 83 38 146 84 82 Isagam 1 Chanderi 81 43 38 81 43 38 Guna 24 17 1 24 17 7 Guna (M) 24 17 7 24 17 7 Ashoknagar 4 3 4 3 Ashok nagar (M) 4 3 4 3 Raghogarh 136 83 53 19 19 117 64 53 Vijaypur (N.M.) 113 63 50 113 '63 50 .Raghogarh (M) -4 3 4 3 Kumbhraj Kumbhraj (M) Tikarngarh District 11 3 5 4 6 4 2 Tikamgam 11 8 3 4 6 4 2 Tikamgarh (M) a 4 2 8 4 2 Chhatarpur District 67 46 21 28 18 10 38 28 11 Nowgong 30 27 3 8 8 22 19 3. Harpalpur (M) :I 2 2 2 Nowgong (M) 14 11 3 14 11 3 Garhi Malhara (M) 6 6 6 6 Chhatarpur 10 6 4 10 6 4 Chhatarpur (U.A) 10 6 4 10 6 4 Rajnagar 4 2 3 2 Khajuraho (N.M.) 3 3 2 Bijawar 23 11 1:7 19 9 10 4 2 2 Satai (M) 4 2 4 2 2 Panna District 25 10 15 13 I) 7 12 4 8 Panna 25 10 15 13 6 7 12 4 8 Panna (UAl 12 a 12 4 6 Sagar District 628 390 23S 14 6 612 382 230 Bina 22 17 15 32 17 15

495 C-7 PART A(Ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban State! District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males - Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

(A). Bina Etawa (U.A.) 6 3 3 6 3 (A). Bina Elawa (M) 32 17 15 32 17 15 (8). Bina Rly. Colory (N.M.) 26 14 12 26 14 12 Khurai 4 3 4 3 Khurai (U.A.) 4 3 4 3 Banda 4 3 2 Banda (M) 1 1 Sagar 547 345 202 6 4 2 541 341 200 Dhana (N.M.) 240 160 80 240 160 80 Sagar (UA) 301 181 120 301 181 120 Sagar 97 55 42 97 55 42 (8) Sagar CIIntt. (Cantl) 204 126 78 204 128 78 Gamakota 34 20 14 34 20 14 Gama kota (M) 34 20 14 34 20 14 Deori 5 2 3 2 3 Damoh District 82 46 36 68 37 31 14 9 5 Halta 2 2 2 2 Hatta (M) 2 2 2 2 Patharia 44 24 20 44 20 Damoh 16 8 8 4 3 12 7 5 Damoh (U.A.) 12 7 5 12 7 Jabera 19 11 8 19 11 Tendukheda 1 1 Sma Dlslrlct 331 193 138 215 129 ,86 116 84 52 Raghurajnagar 92 53 39 9 6 3 83 47 36 Satna (U.A.) 83 47 36 83 47 36 Nagod 20 9 11 20 9 11 Nagod(M) 20 9 11 20 9 11 Rampur Baghelan 8 6 2 8 6 2 Amarpatan 149 90 59 149 90 59 Mathar 82 35 27 49 27 22 13 8 5 Maihar(M} 13 8 5 13 8 5 Rewa District 817 490 327 722 444 278 95 4& 49 Sirmour 468 288 180 439 273 166 29 15 14 Slrmour (M) 27 14 13 27 14 13 Semarla (M) 2 1 2 1 huzur 347 202 145 282 171 111 65 31 34 Rewa (M.C.) 65 31 34 85 31 34 Gum 2 2 Gurh(M) 1 1 1 Shahdol District 2,055 1,087 988 180 96 64 1.895 . 971 924 Beohari 31 18 13 6 3 3 25 15 10 Khand (M) 25 15 10 25 15 10 Jaisingh nagar 4 1 4 3 Jalsingh nagar (M) 4 3 1 3 1 Bandhogarh 141 68 73 32 16 16 109" 52 57 Umaria (M) 63 34 29 83 34 29 Nowrojabad (Khodargarna) (M) 46 18 28 46 18 2.8

496 C-7 PART A(ii): [JISTRi8UTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 1D,OOO OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother TongueJ Total Rural Urban

State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sohagpur 1,281 6~ .. 6~7 48 34 14 1.23~ 630 603 Pah(UA) 0: 34 47 Shahdol (UA.) 824 424 400 824 424 400 Shahdol iM) 213 106 107 213 106 107 (8) 8huibandh (N.M I 611 318 293 611 318 293 (A) Burhar (M) 37 23 14 37 23 14 (Al Burhar (M) 328 172 156 328 172 156 (BlDhanpuri-Nargada H.Dafal (M) 96 47 49 96 47 49 Ie) Amlai (N.M.) 195 102 93 195 102 93 Kotma 213 112 101 5 2 206 107 99 Bijuri 1M) 149 79 70 149 79 70 Kolma (M) 57 28 29 57 28 29 Anuppur 381 200 181 63 36 27 318 164 154 Dola (N.M.) 3 2 3 2 Kelhaun (Chathai) (N.M ) 82 44 38 82 44 38 Bangawan (N.M.) 26 16 10 26 16 10 Pasan (M) 102 50 52 102 50 52 Anuppur(M) 96 47 49 96 47 49 Jallhari (M) 9 6 3 6 3 Pushparajgarh 4 2 2 4 2 2 Sidhi District 377 205 172 133 71 62 244 134 110 Rampur Nalilin 2 2 2 2 Gopad banas 49 29 20 49 29 20 Sidhl(M) 49 29 20 49 29 20 Chitrangi 12 7 5 12 7 5 Deosar Singrauli 313 166 147 118 61 57 195 105 90 Morwa (N.M.) 49 25 24 49 25 24 Vindhya nagar (N.M.) 82 45 37 82 45 37 Jayant nagar IN.M.) 15 12 3 15 12 3 Amlo~ CoHiery IN M. ) 23 10 13 23 10 13 Baldl1an (N.M.) 26 13 13 26 13 13 Mandsaur Distnct 222 146 76 81 48 33 141 98 43 Jawad 77 45 32 75 44 31 2 Jawad (M) 2 2 Neemuch 110 77 33 110 77 33 Neemucn (UA) 110 77 33 110 77 33 Manasa 3 2 2 Manasa (M) 3 2 2 Malhargarh 2 2 2 Malhargarn (M) Pipliya Mandi 1M)

Mandsaur 20 13 7 20 13 7 Mandsaur (M) 20 13 7 20 13 7 Sitamau 10 7 6 4 2 4 3 Sitamau (M) 4 3 4 3 Rallam Distnct 91 47 44 5 2 3 86 45 41 Jaora 8 4 4 2 3

497 C-7 PART A(il): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DI$TRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 LanguageJ Mother Tongue! Total Rural Urban

State/ Distrlcll 'iehsill Town Persons Males---- F~ales Persons Males Females Person.c; Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 .9 10

Jaora (1.1 A \ 3 2 1 2 Ratlam 83 43 40 83 43 40 Rallam (U.A) 83 43 40 83 43 40 (A) Ratlam (Mq 72 36 36 72 36 38 (S) Ratlam Rly Colony (N.M) 11 7 .. 11 1 4 Ujjain Distriel 1.359 863 406 940 621 319 419 242 In Kliacharod 135 69 66 19 10 9 116 59 57 Nagda (M) 107 55 52 107 55 52 Khachrod eM) IS 3 3 6 3 3 Unhel (M) 3 2 3 2 Ghatiya 920 &11 309 920 611 309 Ujjain 304 183 17.1 303 183 120 UJjllin (UA) 303 183 120 303 183 120 Shajapur District 64 35 29 6 4 2 58 31 V Badod Badod (M) 1 Agar 7 3 7 4 :\ Agar(M) 7 " 3 1 4 3 Shajapur 28 14" 14 6 2 22 10 12 Shaj&pur (M) 3 2 " 3 2 Maksi (M) 19 9 10 19 II 10 Shu.lalpur 28 16 12 28 18 12 Shujalpuf (M) 23 13 10 23 13 10 polay· Kalan (M) 5 3 2 5 3 2 Dewas District 217 117 100 24 16 8 193 101 92 Sonkilitch 4 2 2 4 2 2 Sonkalch (M) 4 2 2 4 2 2 DeW8S 187 98 89 187 98 89 Dewas(M.C) 187 98 89 187 98 89 Kannod 10 10 9 9 Kannod (U.A.) 1 Khategaon 16 7 B 15 7 8 Khategaon (M) 1 1 Jhabua Di~lrjc! 105 63 42 63 38 25 42 25 17 Thardla 9 3 6 9 3 e Thandla(M) 9 a 9 3 8 Pellawad 18 11 7 7 4 3 11 1 4 8~mnia (N.A.) 5 4 1 5 1 Petlawad(U Al 6 3 6 "J 3 Meghnagillf 43 21 22 43 21 22 Jhabua 9 6 3 1 1 8 5 3 Jhabua (M) 8 3 8 5 3 Jobat 5 2 5 3 2 Jobat(M) 5 3 2 5 3 :< Alirarpur 20 18 2 12 12 S & 2 A.liraJpur(M) 8 S 2 8 e, 2 Ranapur RanaplJr 1M)

49& C~7 PART A(li): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TowNs -1991 Languagel Mother Tongue/ Total Rural ---- Urban St.3tel DlSbi:::tf Tahsil! Town Persons Males Females PelSons Males Females ------Persons Males Fem~les 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1{l

Dna' District 171 109 62 104 64 40 67 22 Baor-3war 40 24 16 13 6 7 27 18 9 Badnawar(M) 27 16 . 9 27 18 9 Sardarpur 7 4 3 7 4 3 Dim 52 36 16 33 23 10 6 Dhilr(M) Pilhampur(N ..M.) 18 12 6 18 12 6 Gandhwflni 39 20 19 39 20 19 Kukshi 9 7 :2 :2 2 5 2 Kukshl (M) 7 5 2 7 (; Z Manawar 12 8 6 6 S 2 4 Manawar(M) 6 2 "4 6 :2 4 Oharampuri 12 10 2 4 3 8 7 DhamnOt1(M) fJ 7 (I 7 1 Indore District 1,386 757 629 43 17 26 1,343 740 603 Depalpur 3 2 5 3 2 Belma (M) 5 3 :2 5 3 2 Sawer 8 8 8 8 Indore 952 497 455 30 13 17 92l 484 438 Hatod (M) 1 Rau (M) 4 3 1 4 3 1 Indore (U.A.) 911 480 437 917 ·~81) 437 Mhow 421 257 164 5 4 416 253 163 Mhow canH'(UA) 406 246 150 406 246 180 Mhowgaon (M) 8 6 2 e 6 '2 Manpur (NA) 2 1 i 2 West Nimar Oislrict 490 304 186 229 142 87 261 162 99 6arwaha 98 74 24 4 3 91 70 21 Balwaha (U.A.) 7i1 64 12 76 64 12 .Sanawao (M} 15 6 9 15 S Malleshwar 32 21 11 17 14 15 7 Mandleshwar (Ml 15 7 1I 15 7 KlIsrawao 4 2 :2 :2 Barwani ze 14 12 20" 11 9 6 3 Barwani (M) 6 3 3 3 Thlkri 4 3 4 Afljad(M) 4 3 4 3 Rajpur 59 38 21 59 38 21 .Bhikangilon 22 14 8 16 11 7 4 Bhlkangaon (M) 4 3 1 :> Khargone S 48 25 23 12 7 5 36" 18 18 Gagaon (N.M.) 5 2 3 5 2 3 Khargone (M) 31 16 15 31 16 15 Pansemal 93 49 44 46 25 21 47 24 23 Pansemal (M) 41 19 22 41 HI 22 KhEllia (M) 6 5 6 5 1 8endhwa B2 51 31 24 17 7 5l! 34 24 Seodhwa (M) 58 34 24 58 :>4 24

499 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhagwanpura 6 4 2 6 4 Jhirniya 16 9 7 16 East Nimar (Khandwa) District 1,632 837 795 176 91 8S 1,456 746 710 Harsud 60 35 25 35 20 15 25 15 10 Harsud (M) 25 15 10 25 15 10 Khandwa 1,356 696 660 100 49 51 1,256 647 609 Mundi (M) 17 11 6 17 11 6 Khandwa (M.C) 1,239 636 603 1,239 636 603 Pandhana 9 4 5 9 4 Burhanpur 207 102 105 32 18 14 175 84 91 Nepanagar (N.M) 131 62 69 131 62 69 Shahpur(M) Burhanpur (M.C) 43 21 22 43 21 22 Rajgarh District 58 34 24 16 42 26 16 Jirapur 25 15 10 25 15 10 Jirapur (M) 25 15 10 2S 15 10 Rajgarh 5 3 2 5 3 2 Rajgarh (M) 5 3 2 5 3 2 Biaora 9 5 4 9 5 4 Biaora (M) 9 5 4 9 5 4 Sarangpur 3 3 2 2 Sarangpur (M) 2 2 2 2 Narsingarh 16 8 15 7 Narsingarh (M) 1 1 Vidisha District 123 64 59 3 3 120 61 59 Kurwai 1 1 1 1 Basoda Gyaraspur Vidisha 120 61 59 120 61 59 Vidisha (M) 120 61 59 120 61 59 Bhopal District 3,506 1,871 1,635 7 5 2 3,499 1,866 1,633 Huzur 3,506 1,871 1,635 7 2 3,499 1,866 1,633 Bhopal (M.C) 3,499 1,866 -',633 3,499 1,666 1,633 Sehore District 621 375 246 502 303 199 119 72 47 Sehare 88 58 30 13 11 75 47 28 Sehare ( U.A.) 75 47 28 75 47 28 Ashta 28 17 11 16 11 12 6 6 Jawar(M) 5 2 5 3 2 Ashts (UA) 7 3 4 7 3 ;4 Ichhawar 16 9 7 10 7 6 2 4 Ichhawar (M) 6 2 4 6 2 4 Nasrullaganj 380 214 166 368 206 162 12 8 4 Nasrulla ganj (M) 12 8 4 12 6 4 Budni 109 77 32 95 68 27 14 9 5 Budni (M) 8 7 1 8 7 1 Rehti(M) 6 2 4 6 2 4 Raisen District 213 128 65 154 92 52 59 36 23 Ra;sen 19 13 6 19 13 6

500 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Molner Tonguel Total Rural Urban Statel Distr!GtI Tehsi!f Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Galratganj 4 2 2 4 2 2 Goharganj 187 110 77 131 77 54 56 33 23 Mandideep(N.M.) 48 . 30 18 48 30 18 ObeduHaganjfM) 6 3 5 8 5 Bareli 3 3 3 3 Bareli (M) 3 3 3 3 Betul District 630 346 284 116 63 53 514 283 231 Bhainsdehi 41 21 20 40 20 20 Bhainsdehi (M) Betul 425 240 185 42 22 20 383 218 165 Sarni (U.P,.) 239 135 104 239 135 104 Betul (U.A.) 144 83 61 144 83 61 Shahpur 22 14 8 22 14 B Mllltai 142 71 71 12 7 5 130 64 66 Amla(M) 130 64 66 130 64 66 Hoshangabad District 589 332 257 108 58 50 481 274 207 Harda 17 11 6 5 3 2 12 8 4 Harda (N.M.) 12 8 4 12 8 4 Seoni Malwa 6 2 4 e 2 4 Seoni Malwa (M) 6 2 4 6 2 4 ltarsi 364 202 162 64 36 28 300 166 134 Ordnanr.e Factory Itarsi (N,M.) 67 37 30 67 37 30 Ranipura (Tawanagar) (N.M.) 29 16 13 29 16 13 lIarsi (U.A) 204 113 S1 204 113 91 (A)ltarsi 127 68 59 127 68 59 (B) Bhilakhedi (N.M.) 77 45 32 77 45 32 Hoshangabad 72 41 31 6 5 66 36 30 Hoshangabad (M) 66 36 30 66 36 30 Babai 54 24 30 32 13 19 22 11 11 Babai (M) 22 11 11 22 11 11 Sohagpur 4 3 4 3 Sohagpur (M) 4 3 4 3 Pipana 72 49 23 71 48 23 Piparia (M) 15 e 7 15 8 7 Paehmarhl (U.A.) 56 40 16 56 40 16 Pachmarhl (N.M.) 3 2 1 3 2 (8) Pachmarhl Cantl(Cantt) 53 38 15 53 38 15 Jabalpur Dislrl\:l 8,431 4,419 3,952 112 66 46 8,31e 4,413 3,906 Murwara 494 271 223 36 19 17 458 252 206 Barhi(M) 3 2 1 3 2 1 Murwara (Katnl l(M.C.) 455 250 205 455 250 205 Vgai raghavgarh 70 43 27 16 13 3 54 30 24 Kymore (U.A.) 53 29 24 53 29 24 Vijsl raghallgarh (M) 1 ·1 Smora 10 3 7 6 5 2 2 Sihora (M) 4 2 2 2 2 Palan 10 8 2 5 3 2 Shahpura (M) 5 5

501 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA .LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural 'Urban

Slatel District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Maies females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jabalpur 7.847 4.iS4 3,693 49 30 19 7.798 4.124 3.67A Panagar (M) 52 33 19 52 33 19 Barela (M) 6 3 3 5 Bargi (N.M.) 17 10 1 17 10 Jaba!pur (U.A.) 1,723 4,078 3.645 7,723 4,078 3,645 Jabalpur 5,802 3,020 2,782 5.802 3,020 2.782 (B) Jabalpur Gantt. (Cantt) 969 565 404 969 565 404 te) Khamaria 393 204 189 204 169 (0) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 257 129 128 257 129 128 (E) Bilpura (N.M.) 80 42 38 80 42 38 p")Vehicie Fact.Jabalpur (N.M.) 222 liB 104 222 118 104 I'!arsimhapur District 40 19 21 4 2 2 36 17 ,9 Gotegaon 2 1 2 Nartimhapur 29 12 17 29 12 17 Narsimhapur ( U.A.) 29 12 11 29 12 17 Kareli 9 6 3 2 7 5 2 Kareli (M) 7 5 2 7 5 2 Mandla Di$trict 672 330 342 60 27 33 612 303 30~ Niwas 5 2 3 5 2 3 Shahpura 16 9 1 11 6 5 5 3 Shahpura (M) :; 3 Z I) Dlndori 7 3 4 7 3 4 Mandla 90 41 49 32 13 19 58 29 30 Mandla ( U.A.) 58 28 30 58 28 30 Nainpur 554 275 279 :; 3 2 549 2"1'1. 277 Nainpur(M) 549 272 277 549 272 277 Chhindwara District 840 433 407 192 108 648 325 323 Amarwara 5 5 5 5 Amarwara 1M} 5 5 5 Jamai 134 72 62 22 12 10 112 80 52 Jamai (M) 57 32 25 57 32 25 Kali chhapar (N.M) 27 15 12 27 1S . 12 Damua (N.M) 5 1 4 5 1 4 Palachaurai (N.M) 23 12 11 23 12 11 Parasia 123 61 62 34 21 13 89 40 49 Ohighawani (N.M) 10 5 5 10 5 5 Ambada (N.M) 3 Z 3 1 ~ Chikhli kallln-Parasia (U.A.) 76 34 42 76 34 (A) Iklehra (N.M) 4 4 3 (B)6hamodi (N.M) a 4 S 4 4 (C) Chandamela Bularia (M) 7 Z 7 5 2 (D),Neuton Chikhli Kalan (M) 4 2 2 4 2 2 (E) Badkuhi (N M) 20 8 12 20 8 12 (G) Dongar Parasia (M) 33 12 21 33 12 21 Ghhindwara 377 168 169 20 12 357 176 161 Chhindwara (U.A.) 357 176 181 357 i76 181 Sausar 84 45 39 55 32 23 29 13 16 SaU~'lr (M) 13 8 5 13 B 5

502 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE Viii) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tonguef ._------Total ._-- Rural Urban· Statel DistrictJ Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mohgaon(M) 10 3 7 10 3 7 Lodhi Kheda (M) 6 2 '" 6 2 4 Pandhurna 90 50 40 34 19 15 56 31 25 Pandhurna (M) 56 31 25 56 31 25 ehaurai 27 12 15 27 12 15 Secni District 173 90 83 92 46 46 81 44 37 Lakhnadol1 37 17 20 15 6 9 22 11 11 Lakhnadon (M) 22 11 11 22 11 11 Keolan 34 15 19 34 15 19 Seoni 75 44 31 18 12 6 57 32 25 Seoni(M) 57 32 25 57 32 25 Barghat 27 14 13 25 13 12 2 1 Balaghat District 483 268 215 250 13B 112 233 130 103 Katangi 15 9· 6 15 9 6 Tiredi (N,M) 15 9 6 15 9 6 Waraseoni 11 6 3 5 4 6 4 2 Waraseoni(M) 6 4 2 6 4 2 Balaghat 238 135 103 69 40 29 169 95 74 Balaghat (U.A.) 169 95 74 169 95 74 Baihar 210 107 1.03 167 65 82 43 22 21 Baihar (M) 17 9 17 8 9 Ukwa(N.M) 26 14 12 26 14 12 Lanji 9 9 9 9 Sl,Irguja District 2,026 1.054 972 266 151 117 1,758 903 .855 Pratappur 7 6 7 6 1 Baikunthpur 326 175 151 69 40 29 257 135 122 Charcha (N,M) 138 71 67 138 71 67 West ehirmiri (N.M) 41 19 22 41 19 22 BaikunthplJr (M) 46 25 21 46 25 21 Karia Block (N.M) 32 20 12 32 20 12 Samri 3 1 2 3 2 Manendragam 1,367 70G 661 13 10 3 1,354 698 85. Manendra93rh (M) 944 470 474 944 470 474 Khenga pani (N.M) 11 5 6 11 5 & Jllagrakhand (M) '13 8 5 13 8 ,5 Kurasia (U A.) 386 213 173 386 213 173 Kurasia (N.M.) 49 50 99 49 50 (B) N.C.PH Colliery (N M) 120 72 48 120 72 48 (e) Gelha Pani (N.M) 11 6 5 11 6 .5 (D) Doman hill Colliery (N,M) 66 37 29 66 37 29 (E)Chirmiri 90 49 41 90 49 41 Surajpur 269 137 132 171 91 ao 98 45 52 Surajpur (M) 10 5 10 5 5 Vishrampur (N.M) 88 41 47 86 .41 47 Ambikapur 50 26 24 49 26 23 Ambikapur (U.A) 49 26 23 49 26 23 Sitapur

503 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GRQUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WiTH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TIHSILS AND TOWNS -1.991 Languagef Mother Tonguef Total Rural Urban Slatef Dislrictl Tehsilf Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pendra Road 190 96 94 39 18 21 151 78 73 Gaurella (U.A.) 147 76 71 147 76 71 Pendra (UA) 4 2 2 4 2 2 Lormi 6 5 2 2 4 3 Lormi(M) 4 3 1 4 3 Kola 213 1.16 97 158 87 71 55 29 26 Kola (UA) 55 29 26 55 29 26 Kalghora 1.393 758 635 1.231 678 553 162 80 82 Katghora (M) 22 13 9 22 13 9 JaU(N.M.) 96 48 48 96 48 48 Gajra (N.M.) 13 8 5 13 5 Mongra (N.M.) 31 11 20 31 11 20 Korba 1.916 999 917 61 36 25 1,855 96~ 892 Korba (N.M.) 1,855 963 892 1,855 963 892 Mungeli 48 25 23 46 24 22 :< Mengeli (U.A.) 2 1 2 1 Takhatpur 81 44 37 70 38 32 11 6 5 Takhatpur (M) 11 6 5 11 (\ 6 Bilaspur 8.547 4.438 4,109 336 169 167 8.211 4,269 3,942 Bllaspur (U.A) 8.211 4.269 3,942 8.211 4,269 3,942 (A) Bilaspur 2,214 1,152 1,062 2,214 1,152 1,062 (9) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 5,891 3,063 2,828 5,891 3,063 2,828 (C)Sirgiti 106 54 52 106 54 52 JanJgir 1,402 707 695 1,199 606 593 203 101 102 Naila Janjgir (M) 60 31 29 6Q 31 29 Akaltara(M) 132 65 67 132 65 67 Shlvri narayan (M) 11 5 6 11 5 B Champa 581 303 278 450 227 223 131 76 55 Champa (M) 131 76 55 131 76 55 Sakli 523 255 268 441 217 224 82 38 44 Saldi (M) 63 27 36 63 27 36 Naya Baradwar (M) 19 11 e 19 11 9 Bilha 37 20 11 3 2 34 18 16 Bodari (M) 10 5 6 10 5 5 Bllha (M) 24 13 11 24 13 11 Pamgarh 532 260 272 532 260 272 Dabhra 2. 1 2 1 1 Raigarh Dis1rid 726 380 346 172 96 76 554 284 270 Bageecha 2 2 2 2 Jashpur 14 6 B 14 6 8 Jashpur n~r 1M) 14 6 8 14 & 8 Kunkari 5 1 4 5 4 Pathalgaon 20 14 6 20 14 S Pslhalgaon (M) 20 14 6 20 14 6 Udaipur (DIlatamjaigarh) 6 4 2 3 2 3 2 Dharamjaigam (M) 3 :1 1 3 2 Gharghora 22 14 8 17 11 6 5 :I 2 Gharghora (M) 5 :> 2 5 3 2

504 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 1Q,~OO OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Tolal Rural Urban -. __ .__ .. _-_. __ ._ .... _. __ ... -.-._----,' ----.--_._------_._--_ .. ----- Siale! Dislrictl Tehsil! Town Persons Males Females PerSQns Males Females, Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 3 9 10

Raigarh 565 292 273 57 35 22 508 257 251 Raigarh (U,A,) 50B 257 25\ 508 257 251 Kharsia 38 22 16 37 22 15 1 Kharsia (UA) 1 Sarangarh 54 25 29 51 23 28 2 Sarangarh (U.A) 3 2 3 2 Rajnandgaon District 1,463 753 710 158 89 69 1,305 664 641 Kawardha 21 12 9 9 3 12 6 6 Kawardha (M) 12 6 6 12 5 6 Chhuil

01.1(9 \,466 769 697 ~,466 769 6'!17 Bhilainagar 36,736 19,229 17,007 36,236 19,229 17,007 Kohka 689 370 319 689 370 319 (D)Chhaoni (N.M.) 904 486 418 904 486 418 (F) jamul (N.M.) 348 182 166 348 182 166

Patan 7,775 4,054 3,721 835 435 400 6,940 3,6~9 3,321 Patan (M) 1 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-lii 6,939 3,618 3,321 6,939 3,618 3,321 (I) Charoda 5,668 2,945 2,723 5,668 2,945 2,723 (G) Bhilai Kalan (N,M,) 1,271 673 598 1,271 673 598 Gunderdehi 91 44 47 91 44 47 Dondilohara 5 2 3 5 2 3

505 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIR) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District! Tehsil/ Town Persol'1s Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 '7 8 9 10

Sanjari balod 2,074 1.082 992 146 74 72 1,928 1,008 920 Balod 1M) 129 53 76 129 5S 76 Rajhara Jharan oalli (N.M) 1,795 953 842 1,795 953 842 Kumud Katla (N.M) 4 2 2 4 2 :1 Gurur 4 2 :2 4 2 2 Raipur District 12,154 6,372 5,782 2,304 1,280 1,024 ~,850 5,092 4,75a Simga 44 26 16 41 23 18 3 Simga 1M) 3 3 Bhatapara 386 198 lSB 13 '8 5 373 190 183 Bhalapara(M) 373 190 183 373 190 183 Baloda Bazar 216 108 110 154 76 78 54 32 32 Balada Bazar(M) 64 32 32 64 32 32 Kasdol 396 191 205 396 191 205 Bilaigarh 156 79 17 153 77 76 2 Bhatgaon(MI 3 2 :2 Sarai pali 27 12 15 5 2 3 22 10 12 Sarai pali (M) 22 10 12 22 10 12 Raipur 9,557 5,039 4.518 1,009 S13 396" a,MB 4,426 4,122 Arang(M) 25 13 12 25 13 12 Gobranawa para (M) 23 12 11 23 12 11 Raipur (U.A.) 8,500 4,401 4,099 8,500 4,401 4,099 Mahasamund 4&4 269 215 49 35 - 400 220 ~$O Pithora(M} 7 5 2 1 5 , 2 Mahasamund(M) 332 178 154 332 178 154 Bagbahara (M) 6' 37 24 61 37 , 24 Rajim 2 2 2 2 Kurud 8 11 18 7 11 Kurud 1M) 18 7 11 18 7 11 Dhamtari 370 196 174 117 72 45 253 124 129 [)hamlari(M) 253 124 129 253 124 Ill) Bindranawagam (Galiaband) 60 30 30 43 21 22 17 9 Il Gariaband (N.M.) 17 9 8 17 9 8 Nagari 8 4

Kondagson (M) 249 129 '120 24~ 12~ 120 JagCfalpur 4,533 2,356 2,177 763 410 353 3;170 , ,94

506 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN ScHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Language! Mother TOn9'Uiw Total Rural ----- Urban ____w ___ Sti~tel District' Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

JB!)dalpm (llA.) :!,770 1,946 1,B24 3,770 1,946 1,824 Bhopal pa(mam (M3tdand) 31,713 15,694 16,019 31,713 15,694 l6,J19 13;j3pllr S,639 2,843 2,796 5,6:!9 2,843 2,796 Dantewara 3,539 1,1:184 1,655 764 418 346 2,775 1,466 1,309 Bade Bacheli \N.M) I,OIre 557 529 1,086 557 529 Kifandul (N.M,) ,,689 909 780 1,689 909 780 I';()ma 4,99'1 2,49~ 2,496 4,1191 2,495 2,496

2. Othars Mlldhya Pradesh 606 :101 300 566 234 282 40 22 18 Sagar Dir,11ict 4 4 4 4 Sagar 4 4 4 Sagar (U.A) 4 4 4 (B) Sagar Cantt. (Cenll) 4 " 4 4 Rewa Disttid 2 " 2 2 2 HtlZUI 2 2 2 2 Rewa (M.C.) 2 2 2 2 Shahdcl DiSIrn.1 7 4 3 7 4 3 Anuppur 7 4 3 7 4 3 Sidhl District Sillgrauti Amlori Collie!,), (N.M.) [hf Dif;trlct Ganc!llWani V~!iit Nimar District 6 4 2- 6 4 2 Kasrawad 6 4 2 6 4 2 Ellst Nimar (l

Balagllat 93 ~1 52 93 41 52 Baihar 57 29 28- 57 29 28 SUIglljll Dislrld Maool1draQarh Manendragarh (M) 1 1 Blia8pUf Dl$lrid 37 18 19 19 8 11 18 10 8 Kota 3 2 3 2 Kota(U,A.) 3 2 1 3 2 1 K.9tghOra II 4 5 4 5 3 2

507 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban State! District! Tehsil! T oW.n Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Katghora (M) 2 5 3 2 Korba 4 4 3 5 2 3 Korba (N.M.) 2 3 5 2 Bilaspur 2 5 3 2 Bilaspur (U.A) 3 2 5 3 2 (A) Bilaspur 3 2 5 3 2 Janjgir Champa 11 5 6 11 5 6 Durg District 4 5 9 4 5 Durg-bhilainagar (UA) 2 3 5 2 3 Ourg 2 3 5 2 3 Ourg-Bhilainagar (U.A ){part-Il 2 3 5 3 Durg 1 2 Bhilainagar 2 3 2 Sanjari Balod 4 2 2 4 2 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 4 2 2 4 2 Raipur District 43 21 22 43 Zl Z2 Mahasamund 43 21 22 43 4'1 Z2

18 Urdu 1. Urdu MlIdhya Pradeth 1,225,035 134.134 590.301 193,920 101,2" 92.1144 1,031.115 633,_ 491,651 Morena District 12,695 6,569 6,126 2,378 1,239 1,139 10,317 5,330 4.987 Ambah Tehsil 190 101 B9 2 188 100 sa Ambah (M) 168 100 68 188 100 88 Morena Tehsil 591 324 267 591 324 267 Morena (M) 591 324 267 591 324 267 Joura Tehsil 45 25 20 22 11 11 23 14 9 Joura(UA) 23 14 9 23 14 9 Kailaras Tehsil 2 2 Kaitaras (M) 2 Sabalgarh Tehsil 101 55 48 65 31 28 36 18 18 Sabalgam{UA) 36 18 18 36 IB 18

SheopurTehsii 11.766 6,063 5,703 2,2B9 1.190 1,099 9,477 4,873 4,604 Sheopur Kalan (M) 9,045 4,652 4,393 9,045 4,652 4,393 Badoda (M) 432 221 211 432 221 211 Elhind District 2695 1,441 1,254 329 1B1 146 2,366 1,260 1,106

Bhind Tehsil 1,330 697 633 71 38 33 1,259 659 600 Bhino (M) 1.259 659 600 1,259 659 600 Mehgaon Tehsil 57 34 33 13 54 26 28 Gormi (M) 21 11 10 21 11 10 Mehgaon (M) 33 15 18 33 15 18

Gohad Tehsil ~50 144 116 179 97 82 81 47 34 Gohad (M) 67 37 30 67 37 30 Mau (r,,) 14 10 4 14 10 4

508 C·7 PART AUi): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban .. - .... __ ...... -_ ...;._------State I Distrlc1l Tehsill Town Persons Males Females Males Females Persons Males Females 2 3 4 6 7 8 9 10

Ron Tahsil 14 12 2 14 12 2 Mihona TehsU 36 18 18 36 18 1'.1 Mlhona (M) 36 18 18 36 18 Ie: lahar Tahsil 988 536 452 52 26 26 936 510 0426 i.ahar(M) 446 240 206 446 240 200 Alamp"r(M) 50 28 22 50 29 22 Daboh (M) 440 242 198 440 242 198 Gwaliol District 17,685 9,253 8,432 1,653 910 743 16,032 9,343 7,689 Gird Tehsil 15,540 8,093 7,447 1,115 609 506 14,425 7,464 6,941 GwaliorlUA) 14.425 7.484 6,941 14,425 7,484 6,941 (£II Gwalil~" (M C) 14,217 7,372 6,845 14,217 7,372 6,845

(b) Mo~ar Cantt, (CB) 208 112 96 208 112 86 Pichhore Tehsi! 1,518 S17 701 282 150 132 1,236 667 569 B!laua (M) 19 7 12 19 7 12 Tekanpur (NM) 51 34 17 51 34 17 Pichhore (M) 379 362 17 379 362 17 Dabra (M) 463 264 199 453 264 199 Bhitarwar Tehsll 246 144 102 241 141 100 5 3 2 Antari (M) 5 3 2 5 3 2 Bhander Teh&il 381 199 182 15 10 366 189 177 Bhancler (M) 366 189 177 368 181'1 177 Datla District 2,764 1,451 1,313 259 138 121 2,505 1,313 1,192 Seondha Tehsil 471 249 222 24 12 12 447 237 210 Seondha (M) 34 19 15 34 19 15 Imlergartl (M) 413 218 195 413 218 195 OatiaTehsH 2,293 1,202 1,091 235 126 109 2,058 1076 982 Datia (M) 2,058 1,076 982 2,058 1,076 982

Shlvpuri District 10,555 5,529 5,076 867 ~51 416 9,688 5,078 4,610 Pohari Tehsll 105 51 54 105 51 54 Shivp!lri TehsU 7,788 4.105 3,883 36 18 18 7,752 4,087 3,685 SIIivpul'i (M) 7,752 04,087 3,865 7,752 4,087 3,685 NalWar TehtlI 400 219 lSI 400 219 181 Karera Teh!lW 213 117 96 123 64 59 90 53 37 KareTa (UJ>.1 90 53 37 90 53 37 Kolaras Teh$II Ml 169 172 1<16 70 76 195 99 96 Kolaras{M) 195 99 96 195 99 96 Pichhore TuhsII 389 199 190 55 28 27 334 171 163 Pichhore (M) 334 171 163 334 171 163 KhanlyaOhana Tehsa 1,319 669 650 2 1,317 668 649 Khanlyadtlana (M) 1,317 668 649 1,311 668 649 Gllna Dlstriet 13,051 6,740 6,311 3,357 1,771 1,586 9,694 4,969 4.125 lugam 1 ehlll 91 049 42 9 6 82 43 39 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WllH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INOlA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSIL$ ANO TOWNS -1$91 Language! Mother Tonguel TOlal Rural Urban

Statel District! Tehsil! Town Persons Mates Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Isagarh (M) 82 43 39 82 43 39 Charn:teri Tahsil , ,430 729 701 1'14 i :256 643 Chanden (lIA) 1,256 643 613 1,;'56 643 Guna Tehsil 4,304 2.231 2,073 528 284 244 3176 1,94-; Guna (M) 3,7i'6 U!47 1.829 :.776 1,947 1829

Ashoknagar Tehsil 874 452 422 596 307 278 145 133 Ashoknagar (M) 278 145 133 145 133 Raghogarh Tehsil 1.230 1312 618 ,,78 182 852 430 422 Vijaypur (NM) 4€ 23 23 46 23

Raghogarh (M) 806 407 399 d06 407 399

Mungaoli Tahsil 4,12J 2.133 1,987 1.365 640 2755 1,.108 1.:~4c­ Mungaoli (M) 2.755 1.406 1,34'7 2.755 1.408 "1,347 Kumbhraj Tahsil 40 2.1 19 40 2'1

Kumbhraj (M) 21 19 21 Aron Tehsil 467 263 204 _ 181 16D 62 78 Arcn (M) 160 az -rs 160 78 Ghachaura Tehsil 495 250 245 495 250 245 Chachaura-Binaganj (M) 495 250 245 495 250 245

TIkamgarh District 6,828 3,576 3,252 149 57 6,679 3,494 3,la, Niwari Tehsil 32 19 13 19 13 7 6 Niwari (M) 7 6 7 Prithvipur Tehsil 2 2 Prithvipur (M) 2 3 2

Jatara Tehsil 294 151 143 14 280 143 137 Palera (11.1) 2 2 2 2

Jat:lfil (M) 278 141 137 ~7B 141 13'1 Baldeogarh Tahsil

Tikamgarh Tehsil 6.496 3,403 3,095 115 61 54 6,383 .3.342 3,041 Tikamgarh (M) 6,383 3,342 3.041 6.383 3,342 3;041 Chhatarpur District 12.992 6.837 6.155 980 461 12,012 6.318 5;6\&4 Gaurihar Tahsil 270 151 119 108 51 47 162 9,) 72 Barigarh (Ml 162 90 162 90 72 Laundi Tehsil 24 13 11 24 13 11 Laundi (M) 12 7 5 12 7

Chandla (M) 11 6 5 11 6 Nowgong Tehsil 2,500 1,319 1.181 27 10 14 2,473 1.306 1.161 Harpalpur (M) 20 11 20 9 11 Nowgong 1M) 2,438 1,287 1.151 2438 1.281 1,15'/ Garhi - Malhera (M) 10 7 3 10 7 Maharajpur (M) 3 2 5 3

Chhatarpur Tehsil 8110 4.278 3832 267 1~2 125 7.843 4.136 3.707 Chhatarpur(lIA) 7,843 4,136 3.107 7.843 3}07

510 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TC)NGUES (GROUPED UNDER EACH OF TUE LANGUAGES SPECIFIED tN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS' AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSlLS AND TOWNS· 1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban Stalel District! Tehsill Town Persons Males Females PersOfls Males Females PerSOi1S Males Females 1 2 3 4 5,------, 6 7-----_------8 9 __10 --

Rajllagar Te~sil 416 219 197 363 190 173 53 29 24

Rajnagar (M/ 28 24 53 29 24 Bijawar Tahsil 1,1372 857 815 215 1'13 102 1,457 744 713 Salad (M) 221 112 109 221 112 109 Bijawar (M) 1,no 621 599 621 5S9 B'lda Malher3 (M) 2 2 2 2 Bakswalla (M) 14 9 5 14 9 Panna District 1}39 886 853 1,267 635 632 472 251 221

Ajaigarh Teh!;iI 30? 456 451 869 434 435 33 Z2 16 Ajaigarh (fill) :18 22 16 36 22 16

Panna Teh51l 561 ~99 268 167 87 60 400 212 188 'Panna(UA) 384 202 182 384 202 182

Devendranagar (M) 16 10 6 16 10 6 Gunnar Tellsil 229 112 117 229 112 117 Pawai Tahsil 34 17. 17 34 17 17 Pawai (NA) 34 17 34 17 17 Shahnllgaf Tehsii 2 2 2 Sagar District 17,500 9,156 8,344 518 282 236 16,982 8.874 8.108 Bina Tehsil 264 130 134 36 18 18 228 112 116

Bina.Elawa(UA) 228 112 116 228 112 116 (3)Bina Etawa (M) 226 111 115 226 111 115

(b)Bina Rly Colron! (t~M) 2

Khurai Tehsil 516 282 244 18 9 9 508 273 235 Khurai( LJA) 508 273 235 508 273 235 Banda Tahsil 121 60 ;1 117 57 GO ,shahgarh (M) 4 4 3

Banda (M) 113 55 57 113 56 57

Sagar T ehsil 16,504 8S41 7,833 448 247 201 16,056 8394 7;882

Rahalgarh (M) 5,40~ 2.575 2,528 5,403 2,875 2,5:!8 Dhana (NM) 2 2 Sagar(UA) 10651 5.517 5,'34 10,651 5,517 '5,134

ia) Sagar a,312 4,350 4,022 8,372 4,350 ' 4,022

(bi Sagar Cantt (Cantt ) 2,279 1,1f7 1,112 2,279 i ,11rT 1,112

GarhaKC!ta Tensil 14 11 4 7 2 Garhal

Deori Tehsil '3' 30 31 61 30 31 Deori(M) 61 30 31 61 30 31 Damoh Distrit.i 7}11 4,025 3,685 163 155 7.393 3.862 3,531 Hatta Tensii 134 74 50 104 58 46 33 16 14

Hatta (M) 1S 14 3D 16 14

511 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS .1991 languagel Mother TongueJ Total Rural Urban Statel Oistrictl TehsiV Town Persons Males Females ------,Persons Males Females Persons Maies Females 2 4 5 6 7 8 9 10

Batiyagarh Tahsil 3 2 2 Patharia Tahsil 60 32 28 00 32 28

DamohTehs~ 7,3119 3,$$3 3,536 36 17 19 7,363 Hindoria (NA) 350 177 173 350 173 Damoh(UA) 7.013 3,689 3,344 7,013 3,344 Jabers Tehsil 103 4EI 51 103 4S 57 TendukhOOa Tahtil 12 8 4 1Z 8 4 Salna Di&lrict 6,855 3,593 3,262 253 123 130 6,602 3,470 3,132 Raghurajllallar Tehsil 1),591 2,9313 2,1153 176 86 92 5,4n 2,852 2,561 i3irsinghpur (M) 4 2 2 4 2 2 Kolhi(M) Madhogarll (M) 86 54 32 66 54 32 Salna(UA) 5,322 2.796 2,526 5,322 2,796 2,526 Na~()(!Teh&11 235 124 '11 40 19 21 195 105 90 Nagod(M) 193 104 89 193 104 69 UnchehaJ8 (M) 2 :2 Rarnpur Baghelan Tehsil 24 12 12 24 12 12 Amlirpallin Tahsil 168 85 84 2 2 167 83 84 Amarpallin (M) 167 83 84 167 83 84 Maillar TellsD 836 434 402 9 4 5 827 430 397 MaiI1ar(M) 827 430 397 827 430 391 Rewa DlsIricI 5,316 2,891 2,419 567 302 ,?65 4}49 2,595 , 2,154

Tenrllhat TtlltH 209 123 B& 94 51 4,3 115 72 4~ Cftakgl1at (M) 57 40 17 57 40 17 Teonthar(M} 58 32 26 S8 32 28

SiJ'mOur Tehs~ 704 S72 332 18 8 10 686 384 3~12 Slf'InouI;_ (M) 9 8 9 8 Semaria(M) 253 1SS 115 253 1311 Baikuhlhpur (M) 217 109 108 217 1011 Mangawan (U) 207 109 98 207 11:$ Hanumana Tehsll 154 110 74 151 n 74 3 :.\ Hanutnana tM> 3 3 :3 :I Mauganj TellsH 365 196 169 141 lZ1 103 56 48 Mauganj(M) 103 55 4S 103 56 48

HuzurTehllll 3,867 ~,11S 1,751 25 3,625 1,1a4 GoYindgarti (M)

Rewa (M. C.) 3.824 209G 1,734 3.824 2,000 1,7a4 Gum Tahsil 17 10 7 17 10 7 Gurh(M) 17 10 7 17 10 7 ShahdOi Oislriel 0,720 3,602 3,118 1,168 625 543 5,552 2977 2.515 Beoh&fi Tehsil 17 12 9 6 3 ;2Q 11 II I(hand (hi) i 1 9 11 ,

512 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females.- Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jaisinghnagar Tehsil 21 12 9 21 12 9 Bandhogarh (Umaria) Tehsil 297 '148 149 179 84 95 118 64 54 Chandia (M) 4 3 4 3 Umaria (M) Bl 40 41 81 40 41 Nowrozabad (Khodargama)(M) 33 21 12 33 21 12

Sahagpur Tehsil 4,192 2,259 1,933 764 420 344 3,428 1,839 1,589 Pali(UA) 35 16 19 35 16 19 Shahdol (UA) 428 217 211 (a)Shahdol (M) 375 1ea 187 (b) Bhibanclh (NM) 53 29 24 53 29 24 Burhar-Dhanpuri (UA) 2,965 1,606 1,359 (a) Burhar (M) 278 153 125 (b) Dhanpuri (Nargada Hari Dafai 2,579 1,386 1,191 2,579 1,366 1,191 (e) Amla; (NM) 108 65 43 108 65 43 Kotma Tehsil 931 498 433 7 4 3 924 494 430

Bijuri (M) 233 130 103 233 130 10~ Kotma(M) 691 364 327 691 364 327 Alluppur Tehsll 1,232 657 575 170 68 82 1,062 569 493 Dola (NM) B4 29 35 64 29 35 Kelhauri(Chachai) (NM) 98 49 49 98 49 49 Bangawan (NM) 45 25 20 45 25 20 Pasan (M) 459 250 209 459 250 209 Anuppur (M) 383 210 173 383 210 173 Jaithari(M) 13 6 7 13 6 7 Pushparajgarh Tahsil 18 11 7 18 11 7 Sidhi District 2,025 1,138 887 662 349 313 1,363 789 574 Churhat Tehsil 3 3 3 3 Gopadbanas Tehsil 167 91 76 25 12 13 142 79 63 Sidhi{M) 142 79 63 142 79 63 Sihawal Tehsil 87 43 44 87 43 44 Chitrangi Tehsil 283 156 127 283 156 127 Oeosar Tellsil 6 3 8 5 3 KusmiTehsii 2 2 2 Singrauli (Baidhen) Tehs:1 1,475 S38 637 254 128 1,221 710 511 Morwa (NM) 791 464 327 791 464 327 Vindhyanagar (NM) 33 18 15 33 18 15 Jayantnagar (NM) 154 87 67 154 87 67 Amlori Colliery (NM) 66 40 26 66 40 26 Baidhan (NM) '177 101 76 177 101 76 Mandsaur District 37,081 18,966 16,119 11,006 5,609 S,J97 26,081 13,359 12,722 J"wad Tehsil 2,437 1,258 1,179 291 163 134 2,140 1,095 1,045 Singoli(M) 190 lOG gO 190 100 90

513 C-7 PART A(ii): OISTRmUTION OF THE MOTHER TONGUES ~GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,00(1 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEl. STATE, DISTRICTS, TEHSIl.S AND TOWNS· 1991 ------~~------~------~~------~~------..._---Languagel Mo\~,er Tonguel Total Rural Urban --_.__ ------Statel District' Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 ;~------~2~----~3~----~4~----~5~----~6------·~i------~8~--~~9~----~IO~-

Rat.3ogarh 1M} :03 58 45 103 58 45

Diker, (M) 1~7 67 70 1:l7 137 70

Jawad (M) ~.710 870 840 1,7'1() 870 840 Neemllch Tahsil 8073 4:119 3,954 215 120 95 7,8511 3,g1l9 3,859 Neemuch(UAJ 7,"772 :3,951 .3,821 3,951 3,821 Jiran (M) a6 48 36 as 48 38

Manasa lehsil 1,9ao 2,0;'5 357 191 166 ~1,El33 1,884 1,749 Rampura (M) 3,527 1.833 1.694 3.527 1,R33 1,694 Manas" (M) 106 51 55 10e 51 55 Bhanpura Tehsil 1.557 aOl ·tfi6 887 451 436 670 350 320 Bhal'pura (M) 66<1 345 318 Sfl.4 346 31e Gandhi S~al Hydtll C,1klny (tJM 4 S

Narayangarh (M) ',10 76 170 76 94 Piplya Mandi (M) 111 55

Garoth Tehsil 2'120 1.372 U~8 1,451 729 722 1,269 643 626 Gilroth (M) 808 412 396 808 412 396 Shamgarh (M, 4S1 231 230 "St -231 230 Mandsaur Tehsil 15,064 7.718 7,346 5,810 2,963 2,1147 9.254 4,765 4,499

Mandsaur (M) 9,237 ~,745 4,492 9,237 <1,745 4.492 Nagri(M) 17 7 17 10 7 Silamau Tehsil un 889 1,085 525 588 359 319 Sitamau(Mj 688 329 sae 359 32ti Rallam Distric.1 53,572 ;17,447 4,286 2,212 2.074 49.286 25.235 24.OIil

JlIOra Teh:;iI l~,743 l:;>.oea 11,663 :1,457 1,286 1,201 21,2!i6 10,794 1:),462 Jaora(UA) 20,S83 'O,e57 10326 20,663 10,557 lG,326

Plp~Gda (M) 2~9 126 _ 123 249 128 123 Badawada (M) 24 11 13 24 11 13

Alo! Tensil 3,138 1,607 1,531 495 264 231 2.&~3 1,343 1.300 .A.lol (M) 938 4@8 4SO 1138 48i 450 Tal(M) 1.70S 85S 850 1.105 8S5 850 Sailana Tehsil 175 91 84 7 3 4 168 118 1lO Sailana UA 168 8S eo 168 88 110 Bajna Tehsil 300 1<15 lS5 300 145 155

Ratlam Ten$11 2B.2HI 1,3.524 f2,~92 9Q7 514 483 25,219 13,010 12,2(19 Namli(M) 2 2 2 2 Rallam(UA) 24.&91 ',2,830 j;) 061 24,891 12.830 12.061 (a) Rallam (M C) 24,891 12.830 12,MI1 24.¥91 12.!I:1O 12.001

(b) Ranal!! Rly. C-CI. ("!MI 326 180 l<1fl ~26 180 146 lJ~ain Olstricf 64.751 32,956 31,785 e,245 3,1-35 3,060 58,::06 29,781 21,725 Khach;;md Tehsil 5419 3,258 3,161 788 394 394 5,631 2,8IIM 2.1&7

514 C·7 PART A{iil: DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROlJPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEOUlE VIII) WITH 10.000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS ·1991 Lmlgl.l&fJt1i M:i'hE7rconguel Tolal Rural Urban ._--,.._ ... _------, - S·tlltpd IJistri..i! Tahsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 1G

NagoG (Mi 1.'J48 539 509 1.048 SSg 509 Khll<;nar~1IM) 7.,698 1.362 1,335 2.698 1.362 1.336

Untlel (M) 1,1185 %3 922 1.885 963 92~ Mahiflpur Te!1",j e.3SS 3,102 490 401 5.4£7 2.766 2,701

M.lhll1plJf r~l) 5,46'7 2,166 2.701 5,467 2.766 7}01 GliatiV8 Tellsil 1,070 5!i3 517 1.070 553 517 T:Jrana Tensil 2.777 1.398 l,:lHI 1.10& 541 565 1.671 857 614 Tarana UA, 1.671 857 814 1.671 857 814

Ujiain Tehsi, 4:~.522 22.1.56 21.366 587 302 285 42.935 21,854 21.081 Uhain{UAI 42,935 21,854 21,081 42,935 21.854 21.081

Blldnagar Tehsil 4.l'05 2.345 ~.260 1.803 905 898 2.802 1.440 1.352

Badnag2r~UA) 2802 1,440 l.aS2 2,802 1.440 1.362

Sl,aia~lir DillIn!') :34,4"'76 17,853 16,623 14.995 7,809 19,461 10,044 9.437 Slisner Tahsil 1.86f! qfi3 597 352 1'18 1.508 785 723 S()yatkatan (M, 23 14 9 23 14 9 S:Jsner (M) 1,485 771 1.41:15 771 714 NatKhf!da Tehsil 300 421 379 3(1 19 11 770 402 368 Nalkheda 1M) 717 376 341 717 376 341 Badagtll)n(M} 53 26 27 53 26 27 BadodTehsll 1.253 631 522 181 97 84 1,072 534 538 Badod(M} 1,012 534 538 1.0;2 534 538 AilsrTehsil 2.700 1.451 1,346 260 142 138 2,519 1,309 1,210 Agar(M) 2.470 1,286 1,184 2,470 1.286 1,184 Kanad (M) 49 23 26 49 23 26 ShajaplJl' Tehsil 14,315 7.4G7 6.908 5,481 2.617 8.834 4,291 Shajapilf (lilt) e.S92 4,399 Ue3 a.592 099 4,193 Ma~.siIM) 242 144 98 242 144 98 ShUjlllpur '1' eh$iI 6.9<16 3,566 3,391 2.168 1.0il4 1.0M 4.7111 2,471 2,307

GnuJ.r (M) 4512 2,~76 2.236 4.61: 2,376 2.,236 A~odia 1M) 150 811 64 150 88 64 f'ctltylr.6lall 1M) 16 9 7 16 & i'

Kaillpip&1 TehllJ 6,50Z 3,425 3.078 6,eo~ 3,425 3.076 Dewa!> OistIld 19,564 10,156 9,4(18 Hi8 1.343 1,235 16.986 8,813 8,173 Tonk Khuld re!~it 96 bl 45 96 51 45 Son~aldlle\'l&i! 2.3()5 1.242 1.1:;3 111 89 2.195 1,131 1.064 BljiiUnna (l1li. 18,3 l.1li8 005 1.873 9&8 905 Soni,alc;)j (M) 322 'i6;1 159 322 163

Dewas ';tl~i:;ll 14,81';'> 7}11 l.101 ~53 4~9 1~.9eo l.256 6.732 Dewas(MC.) 7.258 13.990 7.258 6.132 Kannod Tell.,i 513 190 177 fl08 323 2"5 Kaonoo (~IAl 72 39 33 39 33

Sat1lla~ (NAi 536 264 2~'2 284 252

516 C-7 PART A(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! lotal Rural Urban Statel District! TehsiU Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bagli Tehsil 1,129 590 539 938 491 447 191 99 n Hatpiplaya (M) 185 96 89 185 96 89 Kamawad (M) 3 2 3 2

Bagli(M) 3 2 2 Khategaon Tehsil 97 49 48 95 47 48 2 2 K~ategaon (M) 2 2 2 2 Jhabua District 2,309 1,193 1,116 562 31)6 254 1,747 885 862 Thandla Tehsil 288 136 150 69 45 44 199 93 106 Thandla (M) 199 93 106 199 93 106 Petlawad Tehsil 167 96 71 19 12 7 148 84 64 Samnia(NA) 125 73 52 125 73 52 Petlawad (M) 23 11 12 23 11 12 Meghnagar Tehsil 39 19 20 39 1'1 20 jhabua Tehsil 678 352 326 75 47 28 603 305 298 Jhabua (UA) 603 305 298 S03 305 298 Shallra Tehsil 56 27 29 55 27 28 Shallra UA 55 27 28 55 27 28 Jobat Tehsil 324 169 155 86 47 39 238 122 116 Jobat (M) 238 122 116 238 122 116 . Alirajpur Tehsil 722 373 349 253 138 115 469 235 234 Alirajpur (M) 469 235 234 469 235 234 Ranapur Tehsil 35 19 16 35 19 16 Ranapur (M) 35 19 16 35 19 16 Dhar District 18,983 9,936 9,047 8,190 4,264 3,926 10,793 5,612 5,121 Badnawar Tehsil 1,681 874 607 43 23 20 1,638 851 787 Badnawar (M) 1,638 851 787 1,&38 851 787 Sardarpur Tehsil 1,134 578 556 1,015 511 504 119 67 52

Sardarpur-Rajgarh(M) 119 67 52 119 67 52 DharTehsil 11,425 5,923 5,502 4,876 2,534 2,342 6,549 3,389 3,160 Dhar(M) 6,452 3,329 3,123 6,452 3,329 3,123 Pithampur (M) 97 60 31 97 60 37 Gandhwani Tehsil 48 26 22 48 28 22 Kukshi Tehsil 1,658 687 711 644 346 298 1,014 541 473 Bagh (NM) 225 131 94 225 131 94 Kukshi (M) 789 410 379 769 410 379 Manawar Tehsil 2,017 1,122 895 1,330 697 633 687 425 262 Manawar (M) 687 425 262 687 425 262 Dharampuri Tehsil 1,020 5)6 494 234 127 107 786 399 3B7 Dhamnod (M) 94 46 48 94 46 48 Dhararnpuri (M) 692 353 339 692 353 339 Indore District 112,447 58,483 53,964 6,289 3,241 3048 106,158 55,242 50,916

Depalpur Tahsil 4,598 2,299 2,299 963 489 474 3,635 1,810 1,825

516 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 L:mguagel Mother Tongue! Total ,------Rural --- Urban Statel Districli TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4. 5 7 8 9 10

Runj~GaUlampUfa (M) 1,163 573 590 1,163 573 590 Depalpur (M) 1,896 946 950 1.896 946 9S0 Betma (M) 57(; 291 . 285 576 291 285

S~werTehsil 639 347 292 401 213 IBB 238 134 104 Sawer(M) 238 134 104 238 134 104

Indore Teh&~1 93,488 48,698 44.790 2.009 89,606 46,689 42,916 Hatod (M) 56 41 17 56 41 17 Rau (M) 944 478 466 944 47S 466 Indore(UA) 88,603 46,170 42,433 88.603 46,170 42,433 MhowTehsd 13,72.2 7,139 6,583 1,042 530 512 12,680 6,609 6,071 Mhow Calltt.(UA) 12,649 6,596 6,053 12,649 6,596 6,053 Mhowgaon (M) 31 13 18 31 13 18 West Nimar DIstrict 36.545 19,974 18,571 4,261 2,248 2,013 34.284 17,726 16,558 Barwaha Tahsil 7,933 4,079 3,854 474 248 226 7,459 3,831 3,528 Barwaha(UA) 2,322 1,202 1,120 2,322 1,202 1,120 Sanawad (M) 5,137 2,629 2,508 5,137 2,629 2,508 Maheshwar Tehsil 1,303 669 634 132 66 66 1,171 603 568 MaheshWar (NM) 975 511 465 976 51! 465 Mandleshwar (M) 195 92 103 195 92 103 Kasrawad Tehsll 219 109 110 145 70 75 74 39 35 Kasrawad (M) 74 39 35 74 39 35 BarwaniTehsii 803 414 389 42 27 15 761 387 374 Barwani (M) 761 387 374 761 387 374 Thikri Tehsll 168 88 811 13 5 B ISS 83 72 Anjad (M) 155 83 72 155 83 72 Rajpur Tehsil 1,706 892 814 459 245 . 214 1,247 647 600 Rajpul (M} 1,247 847 800 1,247 647 600 Segaon Teh&il 37 20 17 37 20 17 Bhikangaon Tehsil 1,528 790 738 1,092 555 537 436 235 201 Bh!kangaon (M) 436 235 201 436 235 201 KhariJOoe Tahsil 18,607 e,652 8,955 1.068 551 617 17,5$9 9,101 8,438 Gogaon(NM) 2,122 1,092 1,030 2,122 1,092 1,030 Khargol1e (M) 15,417 8,009 7,408 15,417 8,009 7,408 Pansemal Tehsll 458 282 176 234 162 72 224 120 104 Pansemal (M) 50 29 21 50 29 21 Khatla (M) , 174 91 83 174 91 83 Sendhwa Tehsil 5,306 2,723 2,583 88 43 45 5.218 2,880 2,538 Sendhwa (M) 5,216 2,630 2,536 5,218 2.,680 2,538 Bhagwanpufa Tehsil 321 171 150 321 171 150 Jhrranya Tehsil 156 85 71 156 85 71 East NimBI District 123,367 63,053 60,314 17,518 9,Or9 8,439 105,849 53,974 51,875 Harsud TehslI 2,846 1,485 1,361 2,284 1.195 1,089 562 290 272

517 C·1 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 1D,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DlSTR.ICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language) Mother Tonguel ------_------Total Rural Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females ~~~~~1~~~------~2~--~~3~----~4'----~5~--~6~----7 --:a::------::B--~1 D

Harsud (M) 562 290 272 002 290 272 Khandwa Tehsil 29,505 15,160 14.325 4,013 2,080 ,,933 25,492 13,1(10 12,392 Mundi (M) 372 196 174 31:i: 198 174 Khandwa (M C.) 12,902 12.216 2S,1P.O 12,902 12,7.18 Pandhana Tehsil 2,593 1,351 1,242 1,967 1.024 626 327 239 Pandhana (M) 626 327 299 626 327 298

Burhanpur Tehsil B8,423 45,037 43,386 9.254 4,780 4,474 79,169 40,2S7 36,912 Nepanagar (NM) Bo2 406 396 802 4Q6 396 Shahpur(M) 1,397 702 695 1,397 59!) Burhanpur (M C.) 76,970 31>,149 37,821 1O,n70 39,149 37,8?1 RiilJgarh District 22,272 11,512 10,760 5,5117 ;1,(140 16,355 6,435 7,920 Jlrapur Tehsil 713 406 3107 37 21 676 390 286 Machalpur (NA) 51 '24 27 51 24 27 Jirapur (M) 625 361) 259 625 3SS 259 Khilchipur Tehsil la6 103 as 34 16 154 as 69 Khilchipur (M) 15.4 85 69 154 as 6S Rajgarh Tahsil 3.084 1,613 1,471 72 31 3.012 1,572 1.440 Rajgarh (M) 2,140 1.119 1.021 2.140 1,119 1.021 Khujner (M) 872 453 419 872 453 419 Biaora Tehsll 3,396 1,727 1.669 240 134 106 3.156 1,Sg3 1.553 Suthaliya (M) 240 In 118 240 122 118 Biaora (M) 2,916 1.471 1,445 2.9lS 1,411 1,445 Sarangpur Tehsil 10,255 5,260 4,995 2496 1,197 7,159 3,961 3,798 Pachora (M) 413 202 211 413 202 211 Sarangpur (M) 7,34tl 3,759 3.587 7,346 3,759 3,587 Narsinghgarh Tehsil 4,636 2,403 2,233 3,038 1.469 1,598 834 764 Narsinghgarh (M) 1,140 599 541 1,140 599 541 Boda (M) lHI 5J -!9 116 57 59 Taien(M) 342 178 184 342 '17a

Vidisha District 51,1346 27,197 24,S4~ .7,163 24.ae3 12.359 11,821

Laleri T ehsil 7,135 3,789 :1,395 4.143 1,344 3,042 1.59;) 1,452

Lale:! (~~A) 3,042 l,b90 1,452 3042 1.590 1.452.

Sironj Tehsil 24,909 13,014 1t,S3~ 6,344 1Z.~3 ",1M a.ln Sironj (M) 12,93:> 6,730 5,173 12,90.3 6,730 6,173 Kurwai Tehsil 8,525 4,463 4.082 4,917 2,$36 2,341 3,548 1.827 1,721 KUlwai (M) 3,548 1.827 1,721 3548 1 ';21 Sasoda Tehsil 3.872 2.003 1,81l9 2.599 1,350 1.249 1.2'l3 553 820 8asoda (M) 6,,3 620 ',273 553 620 Nateran Tehsil i'97 418 369 419

Gyaraspur Tehsil '::;27 1.360 Vidisha Tensil 5.'208 2,717 2.1191 1.291 3.917 2.05') Vidisha (M) 2,059 3 £112 2,059

518 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIn) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 -:'t-an-g-u-,a-geJ""':'"':M":"'c"':')th:-e-r-,:T:-o-!lg-U-'e-:-I------~T-::.o~ta-',--- Rural ..,.._ ------,._-.. _-----_._--_ .. State! Distlictl Tahsil! Town Persons Males Females Persons Males Ferna'es Persons Males Females 1 ~----~~2~-----3~----~4------~5----~6~----~7------~8------9~----'10

Bhopai District 219,369 112,929 lC6,440 7.301 3.788 3,513 212,Gee 109,141 102,927 8eras:a Tehsll 8,475 4.3li5 4.090 5,359 2,768 2,591 3.116 1,617 1,499 Sarasia (M) 3:116 1,617 - 1,499 3,116 1,61'( 1,4'3S Huzur Tahsil 210,894 108,[>44 102.350 1,947. 1.020 922 ZI)B,9ti2 10'1.524 lCl,428 Bhopa!(MC) 208,952 '107,524 101.428 208,952 107,524 101,428 Sahore District 34,7!14 18,008 1fj,78a 10,158 5.318 4,840 24,636 '12,690 11,946

SellOr.:; Tahsil 16,71'17 . 8,725 8,062 5.:303 2,780 2,523 11.484 5,945 5,539 Seho,e:UA) 11,484 5,945 5.5:19 1'1.484 5,945 5,539

Ashta Tahsil 11,146 5.720 5,426 1.864 912 ~.2a2 4,768 4,514 Jawar (Ml 466 231 229 4100 237 229 Asnta(UA) 8,816 4.531 4.285 8,816 4.531 4.285 ichhawar Tahsil 3,145 1.637 1,508 1.109 903 1.436 734 70? Ichhawar (M) 1,436 734 702 1.436 734 702 NasruliaganJ Tehsi' 2,597 1,353 1,244 834 446 300 1,763 858

Nllsruliaganj (11.1) 1,783 905 858 1,763 ~5 858 Budni Tehsil 1,119 573 546 448 • 235 213 871 338 333 Budni (M) 59 34 25 59 34

Rehti (M) 612 304 308 612 304 ~oa Raisen District 45.573 23,941 21,632 21.022 11.1!l4 9,919 24,551 12,837 1'1,714 Raisen Tehsil 11,472 6,080 5,392 5,719 3,067 2,652 5,753 3,013 2.740 Raisen (M) 5.753 3.013 2,740 5.753 3,013 2,740 Gairatganj Tehsil 4,259 2,253 2.000 2.096 1,119 2;163 1,134 1,029 Gairatganj (NM) 2,163 1,134 1,029 2,163 1,10-4 1,029

Begamganj Tehsil 8,348 4,397 3.951 1.525 824 701 6,823 3,573 3,250 Begamganj (M) 8,823 3.573 3.250 6,823 3,573 3.250 Goharganj Tehsil 8,!49 4,2G8 3,aSI 5.147 2,894 2,453 3,002 1,574 1,428 Mandideap (NM) 30a 162 144 306 162 144 Obedullaganj 1M) 943 437 446 943 497 446 Sultanpur (M) 1,753 915 aM 1,753 915 638 8arally Tehsil 7,106 3,403 47& a,flO 2,9(;0 Badi (1.1) 1,843 G47 8!i6 '!.643 847. 8116

Baraily (M) 4335 2,211 2.064 4,~35 2.271 2,004 Silwani Tahsil 4,609 2.Z9a 2,5!5 2,293 Udaipura Tehsil 1,430 no 700 796 405 393 632 J25 307 Udaipura (M) 632 325 307 632 325 307 Betul Dio;t!ict 5,652 2,947 2,705 \505 861 4,047 2,086 1,961 !lhail'sderi Tehsil 527 296 229 40S 255 200 43 29 [Jhaln~dehi (M~ 7: 43 29 72 43 29 8etul Tehsii !,722 148 B8 eo J.136 1,634 ;.502 Sarm (\.lA) 976 522 454

!3etul(UA) i ,~OS '1,042 2,151 l,EIS 1.,}42 BetL:I·Bazar (M,I 9 3 9 3 C

519 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHS1LS AND TOWNS· 1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District' Tehsil' Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shahpur Tehsil 1'il 61 50 111 61 50 Multai Tehsil 1,730 866 864 891 457 434 839 409 430 Amla (M) 271 140 131 271 140 131 Mull"i (Ufi) 568 259 299 568 269 299 Hoshangaba

Katangl(M) 1,266 676 590 1,266 ~76 590 Patat'l (IA) 9 2 7 9 2 7 Shahpurs 1M)

JBbalpUr Tehsil 77,751 41),906 36,845 123 70 53 TI.I>28 40,&~:16 i~,79d'

520 C-7 PART A(ii}: DISTRiBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991' Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ------.. ---.... .;,...-~ .. ----.. -. Statei District! Tehsill Town Persons Males FemCl,les -,Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Panagar (M) 38 23 15 38 23 15 Barela (M) 10 8 2 10 8 2 Bargi (NM) 89 46 43 89 46 43

Jabalpur(UA) 77.491 40,759 36,732 77,491 40,759 36,732

(a) Jabalpur 74)92 39,095 35,297 74,392 39,095 35,297 (b)Jabalpur Cantt. (Cantt) 2.804 1,514 1,290 2,804 1,514 1,290

(e) Khamaria (!'1M) 83 40 43 83 40 43 (d)G.C.F. Jabalpur (NM) 60 34 26 60 34 26 (e) Bilpura (NM) 15 7 8 15 7 8

(f) Vehicle Factory Jabalpur (NM) 137 69 68 137 69 68 Narsimhapur District 711 368 343 211 113 98 500 255 245 Gotegaon Tehsil 176 90 86 165 B4 81 11 6 5 Chhota Chhindwara(M) 11 6 5 11 6 5 Gadarwara Tehsil 140 71 69 13 8 5 127 63 64 Gadarwara (M) 119 58 61 119 58 61 ChichH (NM) 8 5 3 5 3 Narsimhapur Tehsil 378 201 177 33 21 12 345 180 165

Narsimnapur(UA) 345 180 165 345 180 165 Kareli Tehsil 17 6 11 17 6 11 Kareli (M) 17 6 11 17 11

Manc:ila District 1,065 567 498 374 191 183 691 376 315 Niwas Tehsil 126 68 58 126 68 58 Shahpura Tehsil 25 13 12 2 23 12 11

Shahpura (M) 23 12 11 23 12 11 Dindori Tehsil 191 98 93 103 4B 55 88 50 38 Dindori (M) 88 50 38 8S 50 38 Mandla Tehsil 452 247 205 68 3B 30 384 209 lT5 Mandla (UA) 380 207 173 380 207 173 Bamhani (M) 4 2 2 4 2 2

Nainpur Tehsil 271 141 130 75 36 39 196 105 91 Nainpur(M) 196 105 91 196 105 91 Chhindwara District 12,712 6,568 6,144 2,187 1.166 1,021 10,525 5,402 5,123 Tamia Tehsil 150 86 64 150 B6 64 Amarwara Tehsil 66 38 28 62 35 27 4 3 Amarwara (M) 4 3 4 Jamai Tehsil 605 320 285 133 75 5B 472 245 227 Jamai (M) 43 24 19 43 24 19 Panara (NM) 11 7 4 11 7 4 Kali Chhapar (NM) '-09 55 54 109 55 54 Damua (NM) 309 159 150 309 159 150 Parasia Tehsil 2,565 1,304 1,261 231 130 101 2,334 1,174 1,160

Dighawani (NM) 82 45 37 82 45 37

521 c·r PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE V!II} WITIi 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS .1991 Languagei Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! TehsHl Town Persons Maler, Feme'ss Persons M;?le~, Females Persons Males Females 1 ----~2 ~'~--~5~'----~6----~7~----~a~--~~9~--~1~O~

Ctlik!lli Kalan Parasia(UA) 2252 !.129 2,152 1.12'1 1,123 (a)lklo1tr

Chllindwllr8 Tehsil 6,23D 3.202 3,!I::!S ~14 29'/ 5,6H! 2,8118 ~,731 Chhll1dINara (UA) 5,619 2731 5519 2.868 :1:,731

Sallsar Tei'l'lil 751\ 54 22. ~,7g 335 SlIusal' (~,l) 132 62 70 62 Mohgllllu{M) S08 251 :,41 '2£7 241

Lcdhlkheda (M) 7~ 42 32 74 42 3:1 Pandhllfna Tehsil 2,251 1.165 ! .0'15 913 438 1,33S 6111 647 Pandhuma (M) 1,338 691 647 1.3:;'> "91 647 Chama! Teh\U 77 41 36 IS 14 n Chaurm t(has (M) 44 22 22 22 S!'!oni District 14,671 7,247 3,161 8,31;r 4,226 4,08fl L(!~hna(jfln 'fetlsil 575 2811 287 552 778 24 IS 9 takhnadon (M) 7 4 3 7 4 DungariYII Crtil8Jl.!!rll(NM) 17 11 6 17 11

Koolari Tehsil las ~9 99 166 a9 '99 Seoni Tl!lhsil 10,738 5,415 5.323 2,658 1,34'2 8,(J$O Seoni(M) 5,"81 3!l!l2 Ssrghal I'llnsil 1,5M 2,001 Bmghat lI<1t'i 20S 96 Ba!agn:llt District 1,564 1,38G 7\'35 132 [(Ellang! Tensil ltt9 100 99 Kaiangi (M) 8S 44 42 Tirod, (!'JM) sa 58 VVdfGl$!loni ,. ella:1 1,06$

WaillSI;!(ir1i(Mj ~~05

8alagMI felt<;ii 1)26 6£1. ,~47 741 206 719 Balil 2(13 11Z

SllrgL,fB D~$trict 14,H'2 ;,G:I.5 ~,oo~ 2,8112 g:;afalour TeM,: 4 4 " l57 C··l PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE l.ANGUA.GES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEH~ILS AND TOWNS -1991 TSlIIgUSgel Mother To-ng-uej------Totij Rural ----_.'_-----Urban ~aate' DistriGtI Tehsil! Town Persons Males Females./ 'Persons Males Females Persons Males Females 123 4 5 6 7 8 9 10

RamanujllSonj (1'14) 146 71 75 146 71 75 Wadramag.1f TetoSil 119 se 53 119 se 53 Pratappuf Teh&ll 140 84 56 140 84 56

BaikunU'IpW' T",!'I$iI 2.371 1,257 1.114 575 302 273 1,796 955 841 Chharchtia ("'1.4) 818 438 380 818 438 380

West Ci1i:,miri(1'~M) 373 206 167 373 208 167 BaikunlhpUl' 1M) 441 225 216 441 225 216 Karia el<>Cll (NM) 164 86 78 164 86 78 Samo Tehsil 2.036 1,050 966 2,036 1,050 900 Manendragarh Tahsil 1.950 1.121 829 126 as 40 1,824 1.035 789 Mariendr"gam (Ml 3018 203 145 348 203 145 Khoogilpani INM) 115 82 sa 115 62 63 Jhaglakl'llmo 1M) 75 43 32 75 43 32 Kurasia (UA) 1,286 721 559 1,286 727 559 (a) Kurasla(NM) 61 49 3Z 81 49 32 (b) NCPH Colliery (NMO" 164 96 68 164 96 68

~ Gelapan~NM) 197 108 89 197 108 89 (d) Doman Hill COlliefy(NMI 572 317 255 572 317 255 (e) Cllirmiri (!liM) 157 115 157 115 Surajpur Tnil 1,168 614 554 727 380 347 441 234 207 SuraJpur 1M) 298 153 145 298 153 145 Vl.Wampur (NM) 143 81 62 143 81 62 AmbIkapur Tehsil 3.983 2,146 1.837 1.821 954 867 2.162 1.192 970 Ambikapur(UAj 2.162 1,192 1!10 2.162 1.1112 970 Lundra Tet1si1 1,044 536 508 1,044 536 508 Sltapur TehSll 264 146 118 264 146 118 Bila$j)Uf Oistti

Parodarlyll TaMil ~16 116 100 185 101 31 15 16 Paooariya(MJ 31 15 16 ,31 15 16 Lermi TaNi' 235 122 113 230 119 111 5 3 2 loon! (M) 5 3 2 5 3 2 Kola Tahsil 353 182 171 IS8 151 44 24 20 RatanpurM) 21 12 9 2; 12 9 KolaiUA) 23 12 11 23 12 11 K&tghora Tehsil 1.031 555 476 507 277 230 524 278 246 Katghora (1.4) 231 130 101 231 130 101 Jsi!{NMi 9 .( 5 9 .. Gajra (NM) i02 44 58 102 58 Mongra(NM} tE2 tOa 82 182 100 82

523

6'1_·-1 RG1'ND!1003 C-7 PART A(iI): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban State! District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 6 9 10

Korba Tehsil 1,257 687 570 77 38 39 1,180 649 531 Korba (NM) 1,180 649 531 1,180 649 531 Mungeli Tehsil 815 426 389 261 139 122 554 287 267 Mungeli(UA) 554 287 267 554 287 267 Takhatpur Tehsil 268 135 133 140 68 72 128 67 61 Takhatpur (M) 128 67 61 128 67 61 Bilaspur Tehsil 7,331 3,775 3,556 227 115 112 7,104 3,660 3,444 Biiaspur(U A) 7,104 3,660 3,444 7,104 3,660 3,444 (a) Bilaspur 6,305 3,230 3,075 6.305 3,230 3,075 (b) Bilaspur Rly Colony (NM) 515 278 237 515 278 237 (e) Sirgiti (NM) 284 152 132 284 152 132 Janjgir Tehsil 361 195 166 112 68 46 249 129 120 Baloda (M) 7 2 5 7 2 5 Naila Janjgir (M) 183 98 85 183 98 85 AkaHara (M) 59 29 30 59 29 30 Champa Tehsil 169 93 76 53 29 24 116 64 52 Champa(M) 116 64 52 116 64 52 Sakli Tehsil 51 26 25 51 26 25 Sakti(M) 37 20 17 37 20 17 Naya Baradwar (M) 14 6 8 14 6 8 Bilha Tehsil 59 31 28 8 6 2 51 25 26 Bodri(M) 13 7 6 13 7 6 Bilha (M) 38 18 20 38 18 20 Pamgarh Tehsil 2 2 2 Dabhra Tehsil 11 5 6 11 5 6 Raigarh District 2,605 1,394 1,211 1,504 820 684 1,101 574 527 Bagicha Tehsil 295 185 110 295 185 110 Jashpur Tehsil 577 288 289 322 157 165 255 131 124 Jahspumagar (M) 255 131 124 255 131 124 Kunkuri Tehsil 742 389 353 742 389 353 Pathalgaon Tehsil 62 40 22 12 4 50 32 18 PathalgaOn( M,.· 48 30 18 48 30 18 Udaipur (Dharamjaigarh) Tehsil 94 61 33 73 45 2B 21 16 Dharamjaigarh M)" 21 16 5 21 16 5 Gharghoda Tehsil 40 17 23 9 4 31 12 19 Gharghoda (M) 31 12 19 31 12 19 Raigarh Tehsil 708 371 337 43 25 16 665 346 319 Raigarh{UA) 665 346 319 665 346 319 Kharsia Tehsil 47 22 25 6 41 18 23 Kharsia (UA) 41 18 23 41 18 23 Sarangarh Tehsil 40 21 19 2 2 38 19 19 Sarangarh (UA) 38 19 19 38 19 19

524 C·7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUE~ (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Lac9uage' Mother Tongue/ Total Rural Urban

State/ Districtl Tehsil/Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajnandg30n District 5,565 2,882 2.703 873 374 299 4,892 2,488 2,404 Kawardha Tehsil 745 400 345 235 135 100 510 265 245

Kawardha(M) 510 265 245 510 265 24" Chhuikhadan Tehsil 126 85 61 125 64 61 Gandai (M) 15 6 9 15 6 S Chhuikhadan (M) 110 58 52 110 58 52 Khairagarh Tehsil 508 256 250 63 35 28 443 221 222 Khair'1garh (M) 443 221 222 443 221 222 Dongargarh Tehsil 480 239 241 21 9 12 459 230 229 Dongargarh (M) 459 230 229 459 230 229 Rajnandgilon Tehsil 3,391 1,738 1,653 189 110 79 3,202 1,628 1,574 Rajnandgaon (Me.) 3,202 1,628 1,574 3,202 1,628 1,574 Dongargaon Tehsil 112 54 58 60 38 42 32 16 16 Dongargaon (M) 32 16 16 32 16 16 Mohla Tehsil 13 9 4 13 9 4 Ambagarh Tehsil 192 101 91 71 37 34 121 64 57 Ambagarh Chowki (M) 121 64 57 121 64 57 Durg District 15,430 8,173 7,257 432 229 203 14,998 7,944 7,054 Durg-Bhilainagar (U A) 14,004 7,418 6,586 14,004 7,418 6,586 Nawagarh Tehsil 29 19 10 29 19 10 Barnelara Tehsil 100 41 59 4 3 96 38 58 Bemetara 1M) 9tl 38 58 ge 38 58 Saja Tahsil 18 7 11 18 7 11 BeriaTehsll 93 47 46 93 47 46 Dhamdha Tehsil 412 225 187 45 32 13 367 193 174 Dhamdha (M) 4 2 2 4 2 2 Ahiwara (M) 167 93 74 167 93 74 Kumhari (NM) 1ge 98 98 DurgTehsil 13,167 6,995 6,172 24 13 11 13,143 6,982 8,181 Sirsa Khuld (NM) 21 11 10 21 11 10 Durg-Bhilai Nagll"(UAI(Part I) 13,122 8,971 6,151 (a) Durg 3,336 1,764 1,572 3,336 1,764 1,572 (b) BhUai Nagar 8,483 4,526 3,957 8,483 4,526 3,957 (c)Kohka 951 483 468 951 483 468 (d) Chhaoni (NM) 244 136 106 244 136 108 (I) Jamul NMt' 108 62 46 108 62 48 Patan Tahsil 953 481 472 51 26 25 902 455 447 Paten (M) 20 8 12 20 8 12 Ourg-Bhilai Nagar(UA)(P8rt II) 882 447 435 (e) Charocia 293 147 146 (91 Bllilili Kalan (NM) 589 300 289 Gunderdehi Tehsil 57 30 27 57 30 27

525 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS .1991 language/ Mother Tonguel Total Rural ------_._------Urban Statel District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dondiluhara Tehsil 34 15 19 34 15 19 Sanjaribalod Tehsil 536 300 236 46 24 22 490 276 214 Balod (M) 189 106 83 189 106 83 Rajhara Jham Dalli (NM) 301 170 131 301 170 131 Gurur Tehsil 31 13 18 31 13 18 Raipur District 29,948 15,410 14,538 2,960 1$40 1.420 26,968 13,870 13118 Simga Tehsil 416 219 197 20 12 8 396 207 189 Simga (M) 396 207 189 396 207 169 Bhatapara Tehsil 861 441 420 31 1S 16 830 426 404 Bhatapara (M) 830 426 404 S30 426 404 Balodabazar Tehsil 133 71 62 54 22 79 39 40 Balodabazar (M) 79 39 40 79 39 40 Kasdol Tehsil 15 B 7 IS 8 7 Bilaigarh Tehsil 27 16 11 6 3 5 19 13 (1 Bhalgaon (M) 19 13 6 19 13 6 Saraipali Tehsil 1,551 780 771 673 343 330 878 437 441 Saraipali (M) 878 437 441 tl78 437 'I'll Raipur Tehsil 22,191 11.436 10,753 600 323 277 21,591 11,115 10,476 Arang (M) 56 26 30 56 26 30 Gobranawapara (M) 526 273 255 526 273 255 Raipur(UA) 21,007 10,816 10,191 21,007 10,616 10,191 Mahasamund Tehsll 1,331 667 664 573 :l8! 286 758 380 378 Pilhora (M) 26 14 12 26 14 12 Mahasamund (M) 696 341 355 696 341 3'55 Bagbahara (M) 36 25 11 36 25 11 Rajim Tehsil 31 18 13 31 18 13 Kurud Tehsil 67 34 33 5 2 62 32 30 Kurud (M) 62 32 30 62 32 30 Dhamtari Tehsil 2,146 1,105 1,041 85 45 40 2,061 1060 1,001 Dhamtari (M) 2.061 1,060 1.001 2,061 1,060 1,001 Bindranawagarh (Gariabandh)Te 770 400 370 495 254 241 275 146 129 Gariabandh (NM) 275 146 129 275 146 129 Nagri Tehsil 243 132 111 243 132 111 Deobhog Tehsil 25 13 12 25 13 12 Tilda Tehsil 141 68 73 102 5:1 49 39 15 24 Tilda Newra(M) 39 15 24 39 15 24 Bastar :::listric! 4.636 2,408 2.228 1.814 941 873 2,822 1.467 1,355 Charama Tehsil 15 7 15 7 B Bhanupratappur Tehsil 74 40 34 74 40 34 Kanker Tehsil 486 257 229 56 40 26 420 217 203 Kanker(UA) 420 217 203 420 217 203

Antagarh Tahsil 10 5 ~o 5 5

526 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Mother Tonguel Total Rural Urban ------~------,-- StateJ District! Tehsil! Town Persons Males Females -Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Keshkal Tehsil 167 100 67 167 100 67 Pakhanjur Tel'lsii 18 9 9 18 9 9 Narharpur Tehsil 100 52 48 100 52 48 Kondagaon Tehsil 192 103 89 37 21 16 155 82 73 Kondagaon (M) 155 82 73 155 82 73 Jagdalpur Tahsil 1,972 1.0:2"1 945 132 70 82 1,840 967 883 Jagdalpur(UA) 1,840 957 883 1,840 957 e83 Bhopaipattanam (Matdand)Tehsil 156 71 67 158 71 67 Bijapur Tehsil 58 25 33 58 25 33 Dllntewada Tehsil 549 347 302 242 136 106 407 211 196 Sade Bacncli (NM) 83 41 42 83 41 42

Kirandul (NMJ 324 170 1~4 324 170 154 Konta Tehsil 737 365 372 737 365 312 Kenta Tahsil 737 365 372 737 365 372

2. Others Madhya Pradesh 2,637 1,380 1,257 1,752 918 834 815 462 4.13 Bhind District 20 16 4 20 16 4 Gohad Tehsil 20 16 4 20 16 4 Gwalior District Giro Tehsil Gwalior{UA) (b) Morar Cantt. (Cantt.) Guna District 3 2 3 2 Isagarh Tehsil Isagarh (M) Guna Tehsil 2 <: Guna (M) 2 2 TiKamgarh District 22 13 9 22 13 9 Jatara Tahsil 22 13 9 22 13 9 Chhatarpur District 11 2 11 9 2 Chhatarpur Tahsil

Rajnagar TeMil 10 2 10 8 2 Sagar District 151 78 75 17 8 9 134 68 66

Sagar Tehsil 149 75 74 15 7 8 134 68 6Il

Sagar(UA) ~34 68 66 134 68 66 (a) Sagar 134 sa ss 134 S8 S6 Deod Tehsil 2 Satna District 164 85 79 89 46 44 75 40 3S Raghurajnaga.r Tahsil 75 40 35 7S 40 35 Satna(UA) 75 40 35 75 40 35 Maihar Tahsil 89 45 44 89 45 44

527 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 language/ Mother Tongue! Total Rural Urban .... _. __ ...... __ ...... __ .... _-_ ...... _---- -_ ...... _.. -- ...... _... _..... _--_ ...... --_ ...... _- ...... _...... _.. _---- ..--- Statel District! Tehsil! Town Persons MaI,as Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rewa District S80 353 327 679 353 326

Sirmour Tehsil 678 352 326 678 352 326 Huzur Tehsil Rewa (M. C.) Shahdol District 23 12 11 .. 4 15 8 7 Sohagpur Tehsil 15 7 15 8 7 Shahdol (UA) 14 7 14 7 7 (b) Bhibandh (NM) 14 7 14 7 7

Burhar-Ohanpuri (UA~ (a) Burhar (M) Pushparajgarh Tehsil 4 8 4 4 Mandsaur District 11 5 11 6 5 Malhargarh Tehsil 11 6 5 11 6 5 Piplya Mandi (M) 11 6 5 11 6 5 Ratlam District 11 5 11 6 5 Alol Tehsil 10 5 10 5 Tal(M) 10 5 10 5 5 Sailana Tehsil Sailana 1M) Dhar District 28 13 15 28 13 15 DharTehsii 19 8 11 19 8 11 Dhacampuri Tehsil 9 .. 9 ... Indore District 118 56 62 4 3 ·1 114 53 61 Indore Tehsil 118 56 62 .. 3 114 53 61 Indore(UA) 114 53 61 114 53 61

West Nimar District 82 39 43 73 '31 36 9 2 7 Kasrawad Tahsil 43 18 25 43 1S 25

Rajpur Tehsil 7 4 3 7 4 3 Khargone Tehsil 19 10 9 11 II 3 2 II Khargone (M) 6 2 6 2 II Pansemal Tehsil 13 7 6 12 7 5 Pansemal (M) East Nimar District 22 10 12 22 10 12 Harsud Tehsil 7 3 4 7 3 4 Khandwa Tehsil 8 4 4 8 4 4 Pandhilna Tahsil 6 3 3 6 3 3 Burhanpur Tahsil Rajgarh District 16 B 8 16 S 8 N."inghgarh Tehail 16 8 8 1S 8 8 Talen (M) 16 8 8 18 e 8 Bhopal District 6 2 4 6 2 4 HuzurTehsii 6 2 4 6 2 4

529 C-7 PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OFt MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Languagel Mother Tonguel Total ------Rural ------Urban Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons ~ales Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhopal(MC) 6 2 4 6 2 Sehore District 91 45 46 91 45 46 Ashta Tehsil 4 3 4 3 Nasrullaganj Tehsil 87 44 43 8.7 44 43 Raisen District 6 4 2 6 4 2 Gairatganj Tehsil 6 4 2 6 4 2 Gairatganj (NM) Betul District 6 3 6 3 3 Betul Tehsil 6 3 6 3 3 Sami (UA) 6 3 3 6 3 Hoshangabad District 5 2 5 2 Itarsi Tehsil 5 2 3 5 2 Itarsi(UA) 5 2 3 5 2 3 (a) Itarsi 5 2 5 2 Jabalpur District 71 44 27 71 44 27 Murwara Tehsil 11 6 5 11 6 5 Murwara (Katni) (MC) 11 6 5 11 6 5 Jabalpur Tehsil 60 38 22 60 38 22 Jabalpur(UA) 60 38 22 60 38 22 (e) Jabalpur 60 38 22 60 38 22 Mandla District 39 22 17 39 22 17 Dindori Tehsil 27 16 11 27 16 11 Dindori (M) 27 16 11 27 16 11 Mandla Tehsil 12 6 6 12 6 6 Mandla (UA) 12 6 6 12 6 6 Chhindwara District 54 27 27 20 10 10 34 17 17 Tamia Tehsil 17 8 9 17 9 Sausar Tehsil 34 17 17 34 17 17 Sausar(M) 34 17 17 34 17 17 Chaurai Tehsil 3 2 3 2 Seoni District 88 50 38 86 50 38 Keolari Tehsil 20 10 10 20 10 10 Seoni Tehsil 43 27 16 43 27 16 Barghat Tehsil 25 13 12 25 13 12 Balaghat District 122 61 61 113 57 56 9 4 Katangi Tehsil 9 4 5 9 4 5 Katangi (M) 9 4 5 9 4 5

Waraseoni Tehsil 30 14 16 30 14 16 Balaghat Tahsil 73 36 37 73 36 37. Saihar Tehsll 3 2 3 Lanji Tahsil 7 5 2 2 Surguja District 406 207 1\:19 389 197 192 17 10

.529 C·T PART A(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EAC'I OF THE LANGUAGES SPECIFIED IN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISrRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 languagel Mother Tonguef Tolal Rural Urban --..... ------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males . Females r 2 3 " 5 6 7 8 9 10 Pal Tehsil 8 4 4 7 3 4 Ramanujg8nj (M) WadrafllSllal Tehs:1 2 2 2 1- Samri Tehsil Manelldr8gsrh Tehsil 16 9 7 16 9 7 Khongapani (NM) 15 9 7 113 9 7 Surajpur Tehsil 367 188 179 36., 1!18 179 Ambikapur Tehsil 12 5 7 12 1

Bilaspur District 132 74 58 37 23 14 9~ 51 44 Kalghora Tehsi! 37 23 14 37 23 14 Korba Tehsll 73 41) 33 73 40 33 Korba ("1M) 62 40 23 63 40 23 Bilaspur Tehsil 22 11 11 22 11 11 Bilaspur(U A) 22 11 11 22 11 11 (a) Bilaspur 22 ·11 11 22 11 11 Rajr,andllaon District S2 28 24 6 4 2 48 24 22 Kawardha Tehsil 5 3 2 5 2 Dongargarh Tehsil 34 21 13 34 21 13

Dongargarh (M) 34 21 1~ 34 21 13 Rajnandgaon Tehsil 13 4 II 12 3 II Rajnandgaon (MG.) 12 3 9 12 3 II

Durg District ~s 32 23 4 51 28 23 Durg-BkilainBl}:ar (U Ai 51 21! 23 Sl 28 :!l Ber1aTehsil 3 s 3 Dhamdha Tehsil

Durg Tehsil 50 ~7 23 51) 21 23 Durg-Bhilai Nagar(UA}(Part i} 50 27 2:1 (b) Bhilai Nagar 50 27 23 50 27 23 Sanjaribalcd Tensil Rajhara J"larn DalH (NM) Raiplif District 114 62 52 111 Ill) 51 Bhatapara Tells;' 5 3 :2 5 ::I 2 Bhatapara (Mi 3 2 5 3 Z Raipur Tehsil '04 58 45 2 101 5!J 45 RaipiJrUA 101 56 45 101 !ill 45 Mahasamund Teh$il 3 3 3 Mahasamund (M\ :; :) 3 Biadrana'Nagarh (G.!lfiabandh)Te 2 2

Gariaband~ (NM) 2 :2

Bastar District 27 13 '4 2. 11 11 5 2 S Narayanpur Tah;il Jagdalpur Tahsil

510 C-? PART A.(ii); DISTRIBUTION Of' THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE LANGUAGES SPECIFIED iN SCHEDULE VIII) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS· 1991 Tarl\lUai!('1 Moth-e'"":,r=-o-n-gl-Jei"':" ------:r:.-o7"la":'"l-- Rural Urban r;t,tel Ois~ricV TensHl Town persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

DanIell/ada T.!hsil 13 5 8 8 3 5 3 Bade Bacheti (Nf':/I) 5 /. 5 2 3 Konta Tehr,ii 12 6 17 6 6

531 C-7 PART B(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES SlATE, DISTRICTS, iEH$IL.S AND TOWNS -1991 language/ Total RUral Urnan .... -.. _...... -..... --_ .. _----- .. --_--...... _--_ ...... -.... _...... -...... -..... -...... --...... --- .. -...... --.. --.. -----_,.- -...... _.. __ ...... _------_ .... -----.. - Slatel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Maies Females Persons Males Fema!es 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 Ao Madhya Pradesh 29 19 10' 29 19 10 Gwalior District 2 2 2 2 Gird 2 2 2 2 Gwalior(U.A.' 2 2 2 2 (A) Gwalior (M.C.) 2 2 2 2 Indore District 2 2 2 2 Indore 2 2 2 2 Indore (UA) 2 2 2 2 Vidisha District 3 3 Vidisha 3 3 Vidisha(M) 3 3 3 Bhopal District 3 3 :3 Hu%ur 3 3 3 Bhopal (M.C) 3 :) 3 Bilaspur District 19 1·) 18 9 10 Korba 19 9 1 'J 19 9 10' Korba (N.M.) 19 9 1) 19 9 10

2 Arahic/Arbi Madhya Pradesh 1,858 965 893 420 219 201 1,438 146 692 Morena District 14 6 8 14 6 a Sheopur 14 6 8 14 6 8 Gwalior District 161 85 76 26 15 11 135 70 65 Gird 135 70 65 135 70 66 Gwalior(UA) 135 70 65 135 70 65 (A) Gwalior (M.C.) 135 70 65 135 70 65 Bhitaewar 26 15 11 26 15 11 Guna District 536 280 256 15 8 7 52t 272 249 Guna 521 272 249 521 272 249 Guna (M) 521 272 249 521 272 249 Ashok nagar 15 7 15 7 Tikamgarh District 12 6 12 6 6 Tikamgarh 12 6 6 12 6 6 Panna District 4 3 1 4 3 Panna 4 1 4 3 Panna (UA) 4 3 1 4 3 Sagar District 16 11 5 16 11 5 Bina 16 11 5 16 11 5 Satna District 36 20 16 36 20 16 Nagod 27 14 13 27 14 13 Rampur Baghelan 9 6 _3 9 6 3 Rewa District 1 Huzur Rewa (M C.) Shahdol District 211 105 106 3 2 208 103 105 Sohagpur 199 98 101 2 2 197 e6 '0'1 (A) Burhar-Dhanpuri (UA) 197 96 101 197 96 101 Burhar (M) 3 2 1 3 2 1 (8)Dhanpuri-Nargada HDafai (M) 194 94 100 194 94 100 Kotma 1 Anuppur 11 7 4 11 7 4 Pasan (M.) 11 7 4 11 7 4 Mandsaur District 17 11 6 3 3 14 8 6 Jawad 3 3 3 Neemuch Neemuch (UA) Manasa 1 1 Manasa (M) 1 1 1 Bh;lllpura 6 4 2 6 4 2 Bha:'pura 1M) 6 4 2 6 4 Z Garoth 6 3 3 6 3 :J

532 C-7 PART Bli): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Total Rural Urban

Stele! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3hamgarh (t./I) 6 3 3 6 3 3 Ratiam District 62 36 26 54 30 24 8 6 2 Jaora 53 29 24 53 29 24 Ratlam 9 7 2 1 6 Ratiam (U.A) 8 6 2 8 6 (A) Ratlam (M.C) 8 S 2 B 6 Ujjain District 14 7 7 13 6 7 Unain 1 1 Ujjain (UA) 1 Badnagar 13 6 7 13 6 7 Shajapur District 31 16 15 18 9 9 13 7 Susner 7 3 4 7 3 4 Soyatkalan (M) 7 3 4 7 3 4 Shajapur 11 5 6 11 5 6 Shujalpllf 6 4 2 S 4 2 Madia (M) 6 4 2 6 4 7. Kalapipal 7 4 3 7 4 3 DeW3S District 57 28 29 4 1 3 53 27 26 Dewas' 29 15 14 29 15 14 Dewas(M.C) 29 15 14 29 15 14 Kannod 4 3 4 3 Bagli 24 12 12 24 12 12 Hatpiplya (M) 24 12 12 24 12 12 Jhabua District 8 4 4 7 3 4 lhandla 1 Jobat 6 2 4 S 2 4 , Jobat(M) 6 2 4 6 2 4 Ranapur Ranapur(M) 1 Dhar District 84 42 42 68 35 33 16 7 Dhar 16 10 6 16 10 6 Kukshl 52 25 27 52 25 27 Manawar 11 6 5 11 6 5 Manawar(M) 11 6 5 11 6 5 Dharampuri 5 4 5 1 4 Dht'lrampuri(M) 5 1 4 5 4 Indore District 102 45 57 40 18 Z2 62 27 35 Depalpur 30 1'3 17 30 13 17 Sawer 1 1 Iridore 70 31 39 9 4 5 61 27 34 Indore (i).A.) 61 27 34 61 27 34 MnDw 1 1 1 Mhow cantt (UA) 1 1 West N!mar District 185 99 86 5 3 2 180 96 84 Maheshwar 2 2 2 2 Meheshw8r (N.M.) 2 2 2 2 Barwanl 2 1 :2 1 Rajpur 3 2 3 2 Khargone 133 73 60 133 73 60 Khargone (M) 133 73 60 133 73 60 Selldhwa 45 23 22 45 23 22 Sendhwa !M) 45 23 22 45 23 22 East Nimar iKhandw8} Oif.I!ict 33 15 18 12 3 9 21 12 9 Khandwa 21 12 . 9 21 12 9 Khandwa (M.CJ 21 12 9 21 12 9 Burttanpur 12 3 9 12 9 Vidisha DisIricI 12 7 ey 12 7 5 Sironj 1 1 Basorla 10 5 5 10 5 5 Naleran 1 Bhopal District 17 11 6 17 11 6 HuwI 17 11 6 17 11 6

533 C-7 PART 8Ii): DISTRIBU110N OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Total Rural Urbali .~- .... ----_._---_ .... _---_._-_. -- ._------...... -_ .. _- -~ ... --.. ---.. ------..... ------~ .. -.---~-... --.. ----,. --... _-_ .... _----_ .. --_._------_ ... State/ District' Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Perseons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhopal (M.C) 17 11 6 fJ 11 6 Sehore Distnct 11 4 11 7 Ichhawar 11 4 7 11 7 Raisen District 17 10 17 l~ 7 Raisen 10 5 10 5 Baraily 6 4 2 Udaipura I Hoshangabad District 1 3 4 7 3 4 Kilirkiya 5 2 3 5 :2 3 Khirkiya (M) 5 2 3 5 2 3 Piparia 2 2 Piparia (M) 2 2 1 Jabalpur District 26 15 11 26 15 11 Murwara 7 4 7 3 4 Murwara (Katni }(M.C.) 7 4 7 3 4 Sihora 6 2 4 6 2 4 Sihora (M) 6 2 4 6 2 4 Jabalpur 13 10 3 13 10 3 Bargi (N.M.) 4 2 2 4 2 2 Jabalpur (UA) 9 9 8 Jabalpur 1 (6) Jabalpur Gantt. (Gantt) 8 8 8 6 Chhindwara District '10 5 11) 5 Parasia 5 :) 2 5 J 2 Chaurai 5 2 3 5 3 Surguja District 10 6 4 10 6 4 Baikunthpur 8 4 4 8 4 4 West Chirmiri (NJ.,) 8 4 4 8 4 Manendragarh 2 2 2 2 • Manendragarh (M) Kurasia (UA) (8) N.C.P,H, Colliery (N.M) 1 1 1 Bilaspur District 47 25 22 5 4 42 21 21 Katghora Korba 1 1 Korba (N.M.) 1 1 Mungeli 25 14 11 24 13 11 Mungeli (UA) 24 13 11 24 13 11 Bilaspur 4 3 1 4 3 1 Bilaspur (U.A) 4 4 3 (e) Sirgiti (N.M.) 4 1 4 3 Janjgir 15 ~ 8 2 12 5 7 Naila Janjgir (M) 12 5 7 12 5 7 Champa 1 Champa (M) 1 1 Rajnar.dgaon District 21 10 11 20 10 1') Chhuikhadan 1 Gandai (M) 1 Rajnandgaon 7 2 5 2 Rajnandgaon IM.G.) 7 0 2 7 5 2 /\mbagarh 1:1 8 12 5 Ambagarh Chowki (M) I? 7 12 5 7 Durg District 26 12 14 ~fi 12 14 Durg-Bhilainagar (U.A) 19 8 10 :;: 9 10

.~ Durg I. ~~ 5 7 Durg·Bh:lamagar (U Aj(par1·1) ,2 5 7 17 5 1 Durg 6 4 6 2 4 Bhil8inagar fi 3 C 3 Patan 7 4 3

534 C·7 PART 8Ii): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban

State! Districtl Tensil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajhara jharan Dalli (N.M) 7 3 4 7 3 4 Raipur District 51 27 24 22 11 11 29 16 13 Simga Simga(MI Saraipalj 4 2 2 4 2 2 Raipur 29 16 13 28 15 13 Raipur(UA) 28 15 13 28 15 13 Mahasamu!1o 16 7 16 7 9 Bindranawagarh (Gariaband) 1 1 Bastar District 19 11 3 2 17 10 Bhanupratappur 2 1 2 Kondagaon Konr;lagaon (M) 1 Jagdalpur 16 9 16 9 7 Jagdalpur i U.A ) 16 9 lS Ii 7

3 BhililBhllodl Madhya Pradesh 2,215,399 1,115,64~ 1,099,751 2,183,739 1,099,251 1,084,41111 31,660 16,397 15,263 Morena District 520 290 230 520 290 230 Jaura 63 48 35 83 48 35 Sheopur 437 242 19b 437 242 195 Gwalior District 6 4 2 6 4 2 Gird 6 4 2 6 4 2 Shivpuri Dil?trk.t 23 12 11 23 12 11 Pohri 23 12 11 23 12 11 Guna District 52 21 31 52 21 31 Guna 41 16 25 41 16 25 Raghogarh 7 3 4 7 3 4 Chachaura 4 2 2 4 2 2 Damoh District 21 13 e 21 13 8 Darrooh 21 13 8 21 13 8 Satna District 12 6 6 12 6 6 Raghurajnagar 12 I) Ij 12 6 6 Satna (U.A.) 12 6 S 12 6 6 Rewa District 4 2 2 4 2 2 Huzur 4 2 4 2 2 Mannsaur District 2.862 1,41l9 1,39) 2.325 1.194 1,141 537 265 252 Jawad 510 254 256 501 248 253 9 6 Ratangarh (11.1) 9 6 3 9 6 3' Neemuch 167 84 83 29 15 14 138 69 69 Neemuch (UAl 37 22 15 37 22 15 Jlran (M) 1111 47 54 401 47 54 Manasa 364 ·188 17S 215 112 !()3 143 76 l3 Manasa (1\1) H9 76 73 149 76 73 Bftanpura 132 67 65 103 so 53 29 17 12 Bhanpura (M) 29 17 i2 23 17 12 Maihargarh 762 394 368 686 :;b5 331 76 39 37 Narayangarh .(M) 61 31 :in 51 31 30 Pipliaya mandl (M) 15 8 7 15 8 7 Garoth 71 33 38 41 16 23 30 15 15 Shamgorh 1M) 30 i5 15 30 15 15 Mandsaur 543 346 297 540 255 i03 61 42 Mandsaur (M) 103 61 42 10J 81 42 Silarnau 213 ·i03 110 210 101 109 3 2 Sit~mau (M) 3 2 1 3 2 RaUam District 109,986 55330 54656 103.562 55,11() 54.452 42'\ 270 2Q4 Jaora 3,759 1.941 1,B18 :l.70G 1.914 1 }92 53 27 26 Jaora (UA) 53 27 ?6 5'3 27 26 Alot 16 i 5 15 Saiiana 1 'J SJd j 1.63:; ~ 1 427 3 :3 S;lIi;;r1 (U.il.. ) 3 3 BaJrla 78.6iB C-7 PART B(i): D1STR1BUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban Statel District! Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ratlam 4,470 2,283 2,187 4,102 2,093 2,009 368 ISO 178 Namli(M) 56 37 19 66 37 19 Ratiam (U.A) 312 153 159 312 153 159 (A) Ratlam (M.C) 293 141 152 293 141 152 (B) Ratlam Rly Colony (N.MJ 19 12 7 19 12 7 Ujjain District 124 63 61 110 56 54 14 7 7 Khacharod 10 5 5 10 5 5 Mahidpur 32 17 15 32 17 15 Ghatiya 39 20 19 39 20 19 '. Ujjain 18 10 8 7 5 2 11 5 6 Ujjain (UA) 11 5 6 11 5 6 Badnagar 25 11 14 22 9 13 3 2 Badnagar (UA) 3 2 3 2 Shajapur District . 342 190 152 342 190 152 Agar 1 1 Shajapur 184 102 82 184 102 82 Shujalpur 100 55 45 100 55 45 Kalapipal 57 33 24 57 33 24 Dewas District 12,640 6,416 6,224 12.400 6,289 6,111 240 127 113 Tonk khurd 200 101 99 200 101 99 Sonkatch 166 92 74 166 92 74 Dewas 525 284 241 351 191 160 174 93 81 Dewas(M.C) 174 93 81 174 81 Kannod 3,851 1,924 1.927 3,851 1,924 1.927 Bagli 6,778 3,418 3,~60 6,712 3,384 3,328 66 34 32 Hatpipliya (M) 12 7 5 12 7 5 Karnawad (M) 49 22 27 49 22 27 Bagli (M) 5 5 5 5 .Khategaon 1,120 597 523 1,120 597 523 Jhabua District 952,820 478,722 474,098 934,814 469,503 465,311 18,006 9,219 8,787 Thandla 90,733 45,816 44,917 a9,710 45,245 '44,465 1,023 571 452 Thandla(M} 1,023 571 452 1,023 571 452 Petlawad 97,071 48,926 48,145 92,344 46,507 45,837 4,727 2,419 2,308 Bamnia (NA) 3,639 1,885 1,754 3,639 1,885 1,754 Petlawad(U.A) 1,088 534 554 1,088 534 554 Meghnagar 83,209 42,047 41,162 63,209 42,047 41,162 Jhabua 171,437 85,825 85,612 168,877 84,544 84,333 2,560 1,281 1,279 Jhabua (M) 2,560 1,281 1,279 2,560 1,281 1,279 Bhabra 62,735 31,797 ~,938 59,498 30,175 29,323 3,237 1,£22 1.615 Bhabra(U.A,) 3,237 1,622 1,615 3,237 1,622 1,815 Jobat 115,301 57,939 57,362 114,968 57,744 57,224 333 1r.5 138 Jobat(M) 333 195 138 333 195 138 AlirajpUl 254.888 127,519 127,369 250,510 125,254 125,256 4,378 2,265 2,113 Alirajpur(M) 4,378 2,265 2,113 4,378 2.2115 2,113 Ranapur 1;,446 38,853 38,593 75,69a 37,987 37,711 1.148 866 882 Ranapur (M) 1,748 866 682 1,748 866 882 Dhar District 417,754 209.854 207,900 412,278 207,021 205,257 5,476 2.&33 2,643 Badnawar 61)1 3S1 310 594 312 282 97 69 28 Badnawar(M) 97 69 28 97 69 28 Sardarpur 35,740 18,022 17,718 35,552 17,953 17,599 188 69 119 Sardarpur-RaJgarh(M) 188 69 119 11lS 69' 119 Dhar 50,925 25,957 24,968 50,026 25,502 24,524 899 4Ci5 444 Dhar (M) 849 431 418 849 431 418 Pithampur(N.M.) 50 24 50 24 26 Gandhwani 74,952 37,605 37.297 74,952 37,655 37,297 Kukshi 182,104 91,102 91,002 179,427 89,733 69,694 2.6Tl 1,308 Elagh(N.M.) 622 312 310 6;,;;> 3~2 310 Kukshi (N.M.) 2,U55 1,057 99S 2,O!'S 1,IlS7 9S8 Manawar 51,607 25,793 . 25,n14 50,672 25,296 25.376 93:; 497 4~~ MaFlawar (M) 935 497 A38 S:JS 4Vi Dhar~mpuri 21,735 10,944 10,791 21,055 10,570 10,485 "<"u :,14 Dhamnod(M) 668 367 301 668 :167

536 · C-7 PART B(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 language/ Total Rural Urban

State/ District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

DharampurilM) 12 7 5 12 7 5 Indote District 1,962 1,036 926 1,805 929 876 157 107 50 Depalpur 37 20 17 37 20 17 Sawer 156 86 70 150 82 68 ~ 4 Sawer(M) ($ 4 2 6 4 2 Indore 1,071 588 483 927 490 437 144 98 46 Hatod (M) 1 1 1 1 Indore (UA) 143 97 46 143 97 46 Mhow 698 342 356 691 337 354 7 5 2 Mhow cantt (UA) 5 3 2 5 3 2 Mhowgaon (M) 2 2 2 2 West Nimar District 633,577 320,273 313,304 628,443 317,555 310,888 5,134 2,718 2,416 Barwaha 3,019 1,535 1,484 2,969 1,508 1,461 50 27 23 Barwaha (UA) 25 13 12 25 13 12 Sanawad (M) 25 14 11 25 14 11 Maheshwar 17,878 9062 8,816 17,836 9,040 8,796 42 22 20 Maheshwar (N.M,) 31 18 13 31 18 13 Mandleshwar (M) 11 4 7 11

537 C·7 PART B(i): DISTRiBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 ~L-a-ng-u-a-ge-I~------~T-ot'a-~!------R~u-r~al~------~U~r~ba-n------

Stale/ District! Tehslll Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Goharganj 214 107 107 143 71 72 71 36 35 Obedullag,mj(M) 36 71 :lS 35 Silwani 30 18 12 30 18 12 Betul District Li' 15 ~2 15 1:;; Bhainsdehi 27 15 12 27 1S '12 Hoshangabad D'sh iet 31 9 162 265 137 128 54 25 29 Khirkiya 97 96 193 97 ~6 Herda 117 61 56 72 40 Z2 45 21 24 Harda (N.M.) 45 21 24 45 21 :.>4 Itarsi 4 5 9 4 5 Itarsl (U.A) 4 5 9 4 ~ (A)ltarsi 7 4 7 4 (B) Bhilakhedi (N.M.) 1 1 1 1 Jabalpur District 138 70 68 13'7 69 68 Murwlua 7 4 3 7 4 3 Mu!'Wara {Kallli )(M C.) 7 4 3 7 -I :3 Vijai raghavgarh 5 4 S 5 4 Kyrnore (U.A.) 4 Q 4 J3balpur 61 61 \;:;1 (;0 61 j[~balpur (UA) 60 61 1:11 GO 61 (A) JabalplJr 71 :33 38 71 3:3 38 (B) Jabalpur Canlt. (CallI!) 11 8 :; 11 8 3 (e) Khamaria 16 8 !3 16 e (0) G.C.F. Ja!o Biiospl.lr 2 4 2 2 Raigarll District 'HoG 86 155 79 86 PBtMlgllon G 5 2 3 Pathalgacll (M) Udaipur

538 C·7 PART 8(1): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 T:ii;;g.,. Total Rural Urban - ---..._---_._-__ ._ .. St'itt!ll OiStriGt/ T311si!l Town Pers,"I\S MeleG Femalej; Persons Males Females Perlions. Males Females ~-".,.-~"'-: i 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pc;r'!I;i ..qAIln 12 10 2 12 10 2 Our,) Dfstl~ct 234 106 128 81 33 48 153 73 ' so OIJ,gBhilamilg::ar (UA) 151 72 79 151 72 79 l1emetara 1 1 1 Beme,ara (M) l' 1 ' Dllrg 190 89 101 43 18 25 147 '71 '76 oUrg-Bl)ilal nlllsr !U:,4.) 147 71 76 147 71 76 Durg 28 12 16 :28 12 16 BhUainagar 99 49 50 99 49 50 I(ohka· 8 5 3 8 '5 " '3 (D)Chhaon! IN,M,) 1 3 4 1 3 (F) Jamul (N.M.) "8 4 4 8 4 4 P.. !an 5 4 4 1 3 Durg-Bhilairnlg", (UA )(part-ll) 4 3 4 '3' chMcda 4 3 , 4 ,'1,:"" . 3' DOndilol1ara 31 15 22 37 15 22 'i .. sanjari ba!Od 1 ~'l - Rajhara Jhar3!'! Dalli (I~.Mi _' - Rillpur Distlld 42 19 '2J 19 7 12 2'3 12';" " 11 Salada Bazar 4 2 " 2 4 2 2 :'1 ::( ", Ra!pur 9 5 '4 : 1 8 4 .'14' Raipur (UA) 8 4 4 8 ,j" lI' Mahasamund 2& 11 ·:~S 1\ 3 I> ~5 ' \1" '7 Plthora(M) 15 8 7 15 8 '·7 B'ndranawagam (Gariaband) 3 1 2 3 1 2 . r Bailtar Oistl\cl 269 132 m 266 1'29 137 :!.:'t;3'· 3 .\ Kanker 39 17 22 39 17 22 Keshkal 148 65 111 14$ 65 81 Narayanpur 54 32 22 54 32 ;;2 Kl}ridagaon 24 14 10 24 14 10 "tf-,:';l;n ; • ~l Jagdalpur ' 8 4 2 3 2 3 '3,'1, Jagdalpur (U,A.) 3 '3 3 ., <,

4 Bhatia Madhya Pradesh' 1 Guna Distrit:! .' 1 '. 1" Raghogalh Yijaypur (N.M.)

5 BlIumlj Madhya PracIe$h 16 10 6 16 10 6 E'l!Ot NhrtSf \K"'~;>dwa) DWotrlc:t '1 5 2 7 S 2 K!landwa 7 5 2, 7 5 :I Ktu)ndwa (M,C) 7 5 2 7 5 2 Bi'lOllai District 2 2 1 HlIZur 2 2 I.lllopal (M,C) 2 2 Bllas~ur Oietrict 7 4 7 4 3 Korba 7 4 3 7 4 3 Korba (N.M.) 7 4 7 4 3

eo B~allnupuriya MliC!hya~h 4 3 4 3 Sa93r Distric! 4 :l 4 3 S

7 B(ld~aCR> Mldhya fl'llllltSll 4 3 4 :I !1;~:l).i;O! D,iltrkj Pichn\)ft1

539

6': --2 }{(l!J)'lD/20G..' C·1 PART 8(1): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE. OtsTRf(~rS, TEHStLS AND TOWNS· 1191 Languagel Total Rural Urban ~ ..-- .. -- Statel Districtl Tehsil! Town Persons Males Females PelSOllS Malls Female, ~ns Males Fern_ 1 2 3 4 5 8 7 8 9 10

Tekanpur (N.M) 1 t Jabalpur Distrlct 1 Jabalpur 1 Jabalpur (UA) t (B) Jabalpuf Gantt. (Cantt) t Raipur District 2 2 Ralpur 2 2 Ralpur (VA) 2 2

S OoorutlKodagu fltldhy. Ptadhh 11 i t7 n & GwaIJor District '7 1 1 , Gird 1 1 1 Gwalior(U.A.) 1 1 t (A) Gwauor (M.C.) 1 1 1 Sagar District 6 3 2 I) , 2 Sagar 6 3 2 0 , 2 Sagar (U.A) 5 3 2 5 S 2 (B) Sagar Cantt. (Canll) 5 3 2 5 S 2 Dewas DIstrict 3 2 1 a 2 1 DeWa& 3 2 1 a 2 1 DewasINW) 3 2 1 3 2 1 JllbaIpur Dletrl~ e 6 3 e 5 3 Jabalput 8 6 3 8 5 3 Jabalpur (U.A.) 6 5 3 8 5 3 (B) Jabalpur Canlt. (Gantt) 4 2 2 4 2 2 (D) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 4 3 1 4 :5 1

9 Dlmata lladbya PradeSh t , T1kamgam Distrlct Niwart Niwari(M)

10 Dogrl Madhya Pradesh 1,801 1,194 613 1&3 137 46 1,624 1,051 &67 Bhind District 1 1 1 Gohad 1 1 1 Gwalior District 255 171 84 :3 2 252 169 63 Gitd 146 BB 58 146 88 5B GW<1Uor(UA) 146 B8 58 146 88 56 (A) Gwalior (M.e.) 38 23 15 38 23 15 (B) Morar cantt (Cantt) 108 65 43 lOB 65 43 Pichhore 109 83 26 3 2 106 a1 25 Tekanpur (N.M) 106 81 25 106 81 25 Shivpuri District 44 33 11 44 33 11 Shivpuri 41 32 9 41 32 9 Shivpuri (M) 41 32 9 41 32 9 Karera 3 1 2 3 1 2 Karera (ML 3 2 3 1 2 Guna District 2 2 Raghogarh 2 2 Vijaypur (N.M.) 2 2 Chhatarpur District 1 Rajnagar 1 1 Sagar District 237 172 65 16 9 7 221 163 58 Sligar 237 172 65 16 9 7 221 163 58 Shahpur (M) 5 2 3 5 2 3 Dhana (N.M.) a6 69 17 86 69 17 Sagar (U.A) 130 92 38 130 92 38 (Bl SJgar Cantt. (Car'llt) 130 92 38 130 92 38 Satna District 6 3 :3 6 3 3

540 C-7 PART B~): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Langu~gej Total Rural Urban ...... _...... _--_._--_.. _-_ .... - ...... __ .. _-_ ...... -.... __ ...... -...... -...... _...... -.... -_ ...... ----- .. _.. _ Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

MAihar 6 3 6 3 Maihar (M) 6 3 3 6 3 3 Rewa District 13 7 6 13 6 Huzur 13 7 6 13 7 I) Rewa (M.C.) 13 7 6 13 7 6 Sldhi District 1 SingralJli 1 Amlori CQIIitny (N.M.) 1 1 1 1 Mandsaur District 258 187 71 13 7 6 245 180 65 Neemuch 254 18S 69 9 5 4 245 180 65 Neemuch (UA) 245 180 65 245 lBO 65 MaMdsaur 4 2 4 2 2 Ujjaln District 50 32 18 49 31 18 Khacharod Nagda(M) 1 Badnagar 49 31 18 49 31 18 Jhabua District 1 Alirajpur Dhar District Dharampuri 1 1 IMore DistriCt 277 186 91 79 71 8 198 115 B3 Sawer 6 3 3 6 3 3 Indore 110 89 21 73 68 5 37 21 16 Indore (M.C.) 37 21 16 37 21 16 Mhow 161 94 67 161 94 67 Mhow cantt (UA) 156 91 65 156 91 65 Mhowgilon (M) 5 :\ 2. 5 3 2 West Nimar District 53 25 28 3 3 50 22 28 Barwaha 50 22 2B 50 22 28 Barwaha (U.A.) 50 22 28 50 22 28 Thikri 3 3 3 3 Vidisha District 1 1 Kurwai KUrwa! (M) Bhopal District 93 48 45 93 48 45 Huzur 93 48 45 93 48 45 Bhopal (M.C) 93 48 45 93 48 45 Sehore District 1 1 Budni Budni (M) Betul District 31 20 11 31 20 11 Bhainsdehl 7 5 2 7 5 2 Bhainsdehl (M) 7 5 2 7 5 2 Betui 3 2 3 2 1 Betui Bazar (M) 3 2 3 2 1 Mullal 21 13 8 21 13 8 Amla(M) 21 13 8 21 13 B Hoshangabed District 23 13 10 5 3 2 18 10 8 Itarsi 5 3 2 6 3 2 Hoshangabild 5 3 2 5 3 2 Hoshangabad (M) 5 3 2 5 3 2 Piparia 13 7 6 13 7 6 Pachmaml (U.A.) 13 7 6 13 7 6 (B) Pachmarhi Carltt~CantI) 13 7 6 13 7 6 Jabalpur District 337 216 121 336 215 121 Murwsra 17 7 10 17 7 10 Murwsrs (Katnl )(M.e.) 17 7 10 17 7 1P Jabalpur 320 209 111 319 208 111 Jsbalpur (U.A.) 319 208 111 319 208 11h (Al J.baIpUr 53 29 24 53 29 214 (6) Jabalpuf Cantt. (Calli) 245 168 77 245 168 77 (C) Khamaria 5 4 5 1 4

541 C-7 PART ali): DlSTijiBUTION.OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS ANO TOWNS ·1991 Language/ Total Ru,al Urban· ------.. ---... ---.. --- ... -- ...... -...... --.. --.. --.. ~ .. -.. --..... -.. ------__.-.. -.. --.. -... ~-...... -"'- --~ ..... ---... ---- .. -.. ---- StaterOistncl/ Tehsil! Town Persons Males Females Persons Miles Females I'ersor.s Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(0) G.C.F. Jabalpur (N M ) 7 3 4 7 3 4 (F)Vehicle FacUaoalpur [N.M.I 9 -; 2 9 7 2 Mandie District Niwas Ghhindwara District Pandhurna Pandhuma (M) 1 Balagllat District 5 :3 2 3 2 2 2 Balaghat 2 2 2 2 Galaghat (UA) 2 2 2 Baihar 3 2 3 2 Surguja District 13 6 7 13 6 7 Bai~unthpur 8 4 4 8 4 4 Charcha (N.M) 8 4 4 8 4. Surajpur 5 2 3 f.\ 2 3 Vishrarnpur (N. M) 5 2 3 5 2 3 BiJaspur Distrd 15 11 4 4 2 2 ';1 9 2 Korba 6 5 6 5 Korba (N.M.) 6 6 5 Bi!aspur 5 4 5 4 Bilaspur (U.A) 5 4 4 (/\) Bilaspur 6 4 1 "5 4 Janjgir 4 2 2 4 :2 2 Durg District 71 d5 26 71 45 26 Ourg-Bhilainagar (UA) 68 43 25 58 43 25 Dhamdha 1 Ahiwara (M) 1 Durg 68 43 . 25 sa -~ 43 .25 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-l) 68 43 25 68 43 25 Durg 1 1 Bhilainagar 66 41 25 65 41 25 (D)Chhaoni (N.M.) 1 1 Sanjan balod 2 2 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 2 2 Raipur District 15 6 9 2 2. 13 4 9 Bhatapara '1 1 1 Bhatapara(M) 1 Balcda Bazar 2 2 :2 2. Raipur 12 ~ 9 12 :J 9 f'aipur (UA) 12 9 12 3 9

11 !::nglish Ma-JIJya Pradesh 3,308 1,70S 1,~fJ2 156 82 14 3,152 1,624 1.523 Mc.l'flna District 1 1 1 Morena '1 MoreCla (M) Bhind District Bhi.-.d Eltlind (1.1) Gwalior District 46 20 26 4,3 20 26 Gird 45 19 26 45 19 26 Gwalior(UA) ,~5 !9 26 45 19 26 (A) Gwalior (M.G.) .5 19 26 45 19 26 Pichilore fekanpur (N.M) 1 Datia District 3 3 3 :J Datia 3 3 3 3 Dalia (M) " :} 3 Shivpuri District Shi·.'Piif; .1 ShiVr II (M) GUf1d District 4 4 II 4·

5tl2 9·7 PART ~(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS .1991 Languagel Total Rural Urtlan ------~---.------.•.. ------~------... ----~--- ... ----.. ------.------_,----- .. ---- ~------_.------.. -- Statei DistricTi Tehsill Town Perf-ons Males females Persons Males Females Persons Males Fernales 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Guna GlIna (MJ As/1ok nagar A~hok nagar (M.) 1 Raghogarh 2 2 2 Vijaypur (N.M.) 2 2 . 2 Chhatarpuf District 8 4 4 8 4 4 Chhatarpur 1 Chhatarpur (U.A.) 1 1 1 Rajnagar 7 3 T 4 3 Kt:sjuraho (N.M) 7 3 7 4 3 Panna Dlstrict 11 5 6 3 6 3 3 Panna 9 4 5 3 2 6 3 3 Panna (U.A.) 6 :1 6 3 3 Shahnagar 2 1 2 sagar District 25 15 10 2 23 14 9 Bina 9 G '3 \) 6 3 Bina (LJ .A.) 9 6 :3 9 6 3 (A). Blna Etawa (M) 18 12 6 18 12 6 Khurai 2 1 1 2 Sagar 14 B 6 14 8 6 Sagar (U.A) 14 8 6 14 8 6 Sagar 12 8 4 12 8 4 (6) Sagar Cantt. (Cantt) 2 2 2 2 Damoh District 4 3 3 2 Palharia ·1 Damoh :I 2 3 2 Damoh (UA) 3 2 3 2 Satna District 25 '\5 10 11 5 6 14 10 4 Raghurajnagar 21 13 8 8 4 13 9 4 Raghwajnagar (U:A.) 13 9 4 13 9 4 Nagod 1 Nagod (M) Amarpatan 3 2 3 2 Rewa District 8 6 2 8 6 2 Huzur 8 6 2 a 6 2 Shahdoi Oi.strict 116 63 S3 116 63 53 Soha\)pur 1(:4 53 48 104 56 48 ShaMol (U.A.) 87 49 ;)8 87 49 38 Shahdo! (M) 61 35 26 61 35 26 (B) Bhuibandh (N.M) 26 14 12 25 14 12 (A) 8urt:ar-DhalljJufi (V A.) 17 7 10 'il' 7 to (C) Amlai (N.M.) 17 ., 10 H 7 10 KollTla 7 5 '. 7 5 2 Kotrn" (M) 7 5 2 Anuppur 5 2 5 2 3 Kelhauri (ChBcraii (N M.) 4 1 4 3 Pas",n (M.l 1 Sidtli District 14 10 4 13 9 4 Gopaa banas 2 2 2 Singrauli 12 4· 11 7 4 . ,Jayanl nagar (N.M.) 1 1 Mclnd53ur DistriGi 28 14 14 28 14 14 Neemuch 23 11 12 23 11 1'l Neernuch {UA.) 23 11 12, 23 11 12 Malharg,~(h 5 2 5 3 2 f'lpiya mal1di (M) 5 :1 5 2 . Ratlam District '191) 155 1,15 290 155 1J5

543 C-7 PART 13(1): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban

..... ,, __ .... w. ___ "' ____ ... _...... ~ .. _...... ___ .. ~ .... _""_ .... ___ ...... - .. _.. _--_ ...... -.... _.. _... _... --...... _- .. __ ...... ----.... -.. --.. ~-..... ---.... --- Statel District! Tehsilf Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1(}

Alol Tal (M) 1 1 1 1 Ratlam 289 155 134 289 155 134 Ratlam (U.A) 289 155 134 289 155 134 (A) Ratlam (M.C) 205 108 97 205 108 97 (8) Ratlam Rly Colony (N.M) 84 47 37 84 47 37 Ujjain District 57 22 35 8 48 21 27 Khacharod 9 S 9 3 e Nagda (M) 9 6 9 3 6 Mahidpur 1 Ghaliya 8 7 Ujjain 39 18 21 39 18 21 Ujjain (UA) 39 18 21 39 18 21 Dewas District 11 6 5 11 6 5 Sonl{atcn 1 Sonkatch (M) Dewas 9 4 9 4 5 Oewas(M.C) 9 4 9 4 5 Bagli 1 Karnawad (M) 1 1 Jhabua District 2 2 2 Jobat Jobat(M) Alirajpur Alirajpur(M) 1 Ohar District 2 Ohar 2 Ohar(M) Indore District 371 188 183 4 i 2 367 166 181 Indore 254 136 118 254 136 "8 Indore (U.A.) 254 136 118 254 136 . 118 Mhow 117 52 65 2 2 113 50 63 Mhow canll (UA) 112 49 63 112 49 .63 Manpur(NA) 1 1 West Nimar District 8 4 4 4 4 Barwaha 5 3 2 3 2 Bhikangaon 1 Khargone 2 2 2 2 East Nimar (Kh:mdwa) District 51 28 26 5 3 2 46 23 2l Harsud 2 2 2 2 Khandwa 30 14- 16 1 29 13 Hi Khandwa (M.C) 29 13 16 29 13 16 Burhanpur 19 12 7 2 17 10 7 Nepanagar (N.M) a 5 3 8 5 3 Burhanpur (M.C) 9 5 4 9 5 4 Rajllarll District 5 3 2 5 3 2 Narslngam 5 3 2 5 3 2 Narslngarll (M) 5 3 2 5 3 2 Vidisha Oil:tricl 6 2 5 2 3 Basoda 1 "1 Vidlsha 5 2 3 5 2 3 Vldisha (M) 5 2 3 5 2 3 Bhopal District 188 93 95 3 3 185 90 95 Huzur 188 93 95 3 3 185 9() 95 Bhopal (M.C) 185 90 95 185 9() 95 Sehore District 5 2 5 2 3 Budnl 5 2 3 5 2 3 Budnl (M) 5 2 3 5 2 3 Rallen Dhltrict 8 4 4 7 3 4 Goharganj 8 4 7 4; Mandldeep{N.M.) 7 "~ 7 .. Betul District 14 4 10" 14 }U

544 C-7 PART B(iJ: DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHeOULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Langu8Qel Total Rural Urban M.__ ..... __... __.. _ ..__ ....~ __...... __ .. _____.. ;" _...... _-.... _----_ .. _...... :._-_ ...... --- ...... -...... _-.... __ .. -.. _.. - Statel District! TehsiU Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females t 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mtlltai 14 <\. 10 14 4 10 AmIa(M) 14 4 10 14 4 'fa Hoshangabad District 41 23 16 5 4 36 19 17 SeoniMalwa 1 Seonl Malwa (M) 1 1- Itarsl 34 20 14 5 29 16 13 ltarsi (U.A) 29 16 13 " 29 16 13 (A)ltarsl 19 11 B 19 11 8 (8) Bhilakhedl (III.M.) 10 5 5 10 5 5 hoshangabad 5 2 3 5 2 3 Hoshangabad 1M) 5 2 3 5 2 3 Pi!)aria 1 Pachmarhl (U.A.) 1 1 . Pachmarhi (N.M.) 1 1 1 1 Jabalpur Dl&trlct 794 391 403 5 3 2 789 388 401 MUIWIlra 25 13 12 25 13 12 Mwwara (Kalnl )IM.C.) 25 13 12 25 13 12 ",81 raghavgath 4 3 4 3 1 Kymore CU.A.) 4 3 1 4 3 1 Jabalpur 765 375 390 5 2 760 372 388 Jabalpur (U.A.) 760 372 388 760 372 388 (A) JaDatpur 586 281 306 586 . 281 306 (8) Jabatpur Cantt. (Gantt) 87 43 44 87 43 44 (C) Khamaria 42 2S 14 42 28 14 (D) G.C.F. Jabalpur (N.M.) 13 7 6 13 7 6 (F) Vehide Fact.Jabalpur (N.M.) 32 13 19 32 13 19 Naralmhapur DIstrict 2 1 1 2 Gadarwara 2 2 1 Gadarwara (M) 2 1 2 1 MandIa District 19 11 8 5 2 3 14 9 Mandla 5 2 3 5 2 3 Nainpur 14 9 5 14 9 5 Nainpur(M) 14 9 5 14 9 Chhindwara District 29 17 12 2 3 24 15 Jamai 4 3 4 .1 3 Jamal (M) 4 3 4 t 3 Parasia 7 2 7 5 2 Chikhlikalall-Parasia (U.A.) 7 5 2 7 5 2 Badkuhi (N.M.) 1 1 1 1 Dongar Parasia (M) 6 4 2 6 4 2 Chhindwara 3 2 1 3 2 1 Chhindwara (U.A.) 3 2 1 3 2 Sausar 5 2 3 5 3 Pandhurna 10 7 3 10 7 3 Pandhurna (M) 10 7 3 10 7 3 Balaghat District 13 6 7 9 4 5 4 2 2 Katangi 2 1 2 Tirodi(N.M) 2 2 Balaghat 6 3 3 4 2 2 2 Balaghal (UA) 2 2 Bathar 5 2 3 5 2 3 Surguja District 35 17 18 7 4 3 28 13 15 Baikunlhpur 2 Baikunthpur (M) Manendragarh 19 10 9 19 10 9 Manendra garh (fv1) 4 2 2 4 2 2 Kurasis (U.A.) 15 8 7 15 8 7 (E) Chirmiri 15 8 7 15 8 7 SurajPIJ[ 9 4 5 3 2 6 2 4 Vishrampur (N.M) 6 2 4 6 2 4 Ambikapur 2 2 2 2 Ambikapur (U.A) 2 2 2 2

545 C-7 PART 8(i): DISTRlaUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Languagel Total Rural Urllan ____ ~_. ______r ___ .. ______~ ___ .. __ ~ ______~------"---__"------.------.. --.. ---... - .. ---~--...... --::- State/ DistrictiTehsil! T0Wr1 Perfoons . Males Female:; Persons Males Females Persons Males Females ., 1 2 3 4 5 6 I S· 9 10

Sitallur :0 2. 2 Bilaspur District 728 39D 338 ;17 14 13 701 :m, '3'25 Pendra Road 10 4 6 4 4 2 2 Gaurella (U.A.) 2 ? '2 Lormi 2 2 2 Katghora 35 14 21 11 6 5 24 8 is Kalghol a (M) 4 2 2 4 :2 Jail (N.M) 20 5 '4 20 6 14 Korba 78 44 34 78 44 34 Korba (N.M.) 78 44 34 78 44 34 Mungeli 2 2 2 2 Takh8tpur 1 Tal:.hatpur (M) 1 Bilaspur 600 Y'"t·. ;175 4 2 2 598 3'3 ! 273 BiJaspur (U.A) 596 323 273 596 323 '. ~t3 (A) B!laspur 301 ~66 ~~5 :;;)1 It>e '1:;~ (8) Bilaspur Rly Co!on:"IN.'vl.} 2G2 156 186 292 ·156 ,.'13f (e) Sirgit: (N.M) 3 1 2 1 .. :2 ". Raigarh DI$lnct Z 2 1 ~ Bageecha 1 1 Raigarh Ra,igarh (UA) , ~ ~ ,~~;; 11-' Rajnandg3Qn District 4~ 20 20 2 3 36 17' ' .' .. , Dongargarll 24 12 12 2 3 )9 10 . 9 Dongargarh (M) 19 10 9 19 10 '9 _. <(" Rajnandgaon 15 7 8 1'" . ..,.7 8 Rajnandgaon (M.e.) 15 7 B 15 i .' '8' A{11bagarh 1 Ambagarh chowki (M) 1 , l' DJrg District 187 106 61 ,1. 2 2 183 104 19 Durg-Bhilainagar tU.A.) 16(1 94 72 166 94 i2 Dhamdha 11 5 6 11 5 '6 Kumhari (N.M) 1', 5 6 11 5 '6 Durg ?5 47 28 75 47 26 Durg-Bhill'li Nagar (U.A.) 75 47 26 75 47 28 Durg 7 5 7 6 1 Bhita!nagar L9 31 18 49 31 1'" K(lh~a • 4 2 2 4 :2 :2 (D)Chhaoni (N.M.) • 12 6 6 12 (j 1l100 6 5 1 6 ~ Balod (M) 1 Rajhara Jharan [,ai[l (N.M) 5 5 5 Raipur Distrl:::: 93 45 48 4 4 85 41 44 Bt1atapara 6 3 5 6 5 Bhatapara(M) p, :) 5 3 5 Baloda Bazar 4 ,." 2 4 2 2 Raipur 81 40 41 4 2 2 '(I se. 39

~, Raiplll (tJA) 77 38 39 /. 38 39 Baslar District 12 8_, 4 3 :1 9 ~ 4 -, r

~ t~ade Bacheii (N.M') ~I ,0;. 4 " 2 4 1<0l1ta ;; 2 {. 2

546 C~7 PART 8(1): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban metal OistrlctlTehsili Town Persons Males F_s Persons Males Females Persons Males Females .. ~.__._, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

12 Glf

1S Gondl lIIIdhya PfU8ah ....1,2U 7M,S3O 7.,131 1,G3,1OT 725.GIT 738,720 17,458 9,24 8,21$ Morena District 7 3 4 7 3 4 Bijaypur 7 3 4 7 3 4 Gwalior 0fatriGt 2 2 2 2 Gird 2 2 2 2 Gwaliof(U.A.) 2 2 2 2 (8) Morar csnet (Gantt) Z 2 2 2 Guns Dielrlc:t 55 33 22 2 2 53 31 22 Guna 53 31 22 53 31 22 Guna(M) 53 31 22 53 31 22 Raghogam 2 2 2 2 Tikamgarh DIstrict 11 7 4 3 2 8 5 3 Baldeogarh 3 2 3 2 Tikamgam 8 5 3 8 5 3 Bada gaon (M) 8 5 3 8 5 3 Chhatarpur District 1 Gaurlhar 1 1 Sagar District 83 43 40 83 43 40 Sagar 83 43 40 83 43 40 Sagar (U,A) 83 43 40 83 43 40 Sagar 1 1. (B) sagar Gantt (Gantt) 82 42 40 82 42 40 DamohOistrict 77 38 3G 77 38 39 Hatta 49 24 25 49 24 25 Oamoh 2 1 1 2 1 1 Jabera 17 10 7 17 10 7 Tendulcheda 9 3 8 9 3 8 ShaMol Distrtct 7,220 3,609 3,611 6,529 3,273 3,256 691 336 355 I3eohari 1 1 Khand (M) 1 Jaisingh nagar 1,568 801 767 1,568 801 767 e,ndhogarl1 1 1 1 1 Sohagpur '573 795 778 1,573 795 778 Anl.lppur 700 340 366 16 5 11 690 335 355 Jallhari (M,) 690 335 ~55 690 335 355 PUlhparajgarh 3,371 1,672 1,699 3,371 1,672 1,699 S!dhiDis1rlcl 17,424 8,894 8,530 17,424 8,894 8,530 Sihawal 378 176 200 376 176 200 Chllrangl 12,138 6,227 S,909 12,136 6,227 5,909 Deosar 3,685 1,859 1,826 3,685 1,859 1,826 MaJOOf! 5 3 2 5 3 2 Kuami 1,213 625 588 1,213 625 588 Singraull I} 4 5 9 4 5 Mandsaur Oistri~ 102 54 48 10 6 4 92 "8 44 Neemucll 92 48 44 92 48 44 N6emuch (UA) 92 48 404 92 48 44 Malhargl.rh B 5 e 5 3 Mandaaur 2 1 j 2 Ratlam Dillirict 7 3 6 3 3 Ratlam 7 3 " 6 :) 3 Ratlam (UA) 6 3 "~ 6 3 3 (B) Ratlam Rly Colony (N.M) 6 3 6 3 3 Up!n Dbtrld 37 22 15 37 22 15

547 C-7 PART ~j): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban ------,------,------~---- Statel Distlict/ TensiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 7 B 9 10

Ghatiya 37 22 15 37 22 15 Shajapur District 7 6 7 I) Susner 1 1 1 Nalkheda 2 1 2 1 Badod '3 3 '3 :1 Agar ! 1 Dewas District 5,894 2,973 2,921 4,~72 2,150 2,'22 1,622 7119 Sonkatch 22 11 ,, 22 '1 11 Dewas 108 55 53 oS 3 2 103 !52 51 Dewas(M,C) ~Q;} 52. 51 103 52 51 Kannod 2,1E,7 I ,OTt 1,oaO 638 1.519 77'~ 748 Kannod (U.A.) 725 3b8 367 725 3.'i8 ~;ai' Loharda tM) 6j'4 347 327 674 347 321 Satwas (N,A)' 120 66 54 j20 $6 54 Bagli i81 89 92 181 Kha!agaon 3.426 1,741 1,eS5 3.426 '1.'3i:lS Jhabua District 2 1 1 Alirajpur 2 }\liraiPur(M) Dhar Dislrict 39 18 21 36 17 21 Badnawl 3 2 1 :, Sendhw'\(M) 3 2 '3 2 jhirany" E:sst Nimllr (Khandwa) Dlstri,,'! 11,427 S,SOO 5,1527 11,406 !i,783 5,e22 22 17 H~,;sud 9,167 4,658 4,509 9,lfl7 4,658 4,509 Khlll1dwa 1,362 691 671 1,35:1. 61:;:1 669 10 8 2 Kh~lldwa (M,e) 1() B 2 10 a 2 Pa/dhanOl 29 15 I'! :':9 15 14 Burhanpul' 869 415 433 857 427 430 12 9 3 Nepanagar(N.M) 9 6 ;} 9 o ; Burhanpur (M,C) 3 3 3 ;I Vidisha District 5'2 24 28 45 22 2'3 7 2 5 KUlwai 3 1 2 3 1 2 Basoda 7 (; 7 5 Basoda (M) 7 2 5 7 2 5 Vidisha 42 21 21 4~ 21 21 Bhopal District 780 425 355 127 73 'j4 653 352 ;)01 Huwr 780 4~S 355 127 73 54 653 352 301 Bhopal (M,e) 653 352 301 653 352 SOl Sehore District 438 217 221 430 218 8 5 '3 A~,hta 53 is 2;, 53 l8 25 Ichl1awar 73 12 11 23 12 11 Nasrullilgani 324 151 1S~ 318 156 160 6 ;} :3 NasrullaganJ (M) a 3 e 3 3 Bu;jni 36 16 ~2 36 14 22 2 2 Bunni (M) 2 2 2 C·7 PART 8.(1): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 "(a;gu~­ ------·------~i~m~d~!' Rural Urban

$wiel f)!~

Hlli~,er Dir,tIl!:;l 6 4 2 6 (o(aiH3n 3 2 3 Goharganj 3 2 3 1l'1'l1'1! Dititrict ~\(I') 597 151,ee2 153,915 299,890 148,673 1~L217 5,707 3.009 2,698 8h,aimi(leht 1'3,062 46,337 46,725 92,928 46,271 16,657 134 66 &S Bhainwahi (M) 134 135 68 134 66 tiS 8elul 11!"l.417 58.731 59,S88 113,09:.1 S5,928 57,165 5,324 2,8~3 2,52, Ssmi (UA) :·;,583 1,9G7 1,67S 3,5!:l3 ',90T ).676 BeM (U.A.) 1,717 882 835 or .7'17 8B2 835 Bet,11 Bazar (M) 24 11., 10 24 '4 10 l;\iahput' ~l4,OOO H,OIlS '7,093 34,099 'i7,000 17,093 Multai GO,01P 2S.61lG 30,411 59}70 29.468 30,30:< 140 109 Amli)(M) 179 ~v4 n 1tn 7a Multal(UA) 70 39 31 sr. 31 Hi)~l1an4,e,bat District ;W006 10,212 9,794 19,876 10,.134 ,i ?42 10 52 KhilkiY 12:l C::' 35 NJinl'lld Q,G21 4,9134 4,,)57 4,01~ T3 46 Nainpur (leII) '19 73 46 119 T:l 46

sa,e2i 4~,906 49.831 97.427 43 11,89 1,4()(1 "107 693 Tamia 25 18 25 18 A!n!l!\vura 1M 84 166 32 Jam"; jfl.l>~l 1::<:97 8,3;14 16,217 8,094 ;7;:.13 ~1t JarMi (M) ,9 17 22 17 22 Kall Chhi!p;~, (tUIl) 12 ; 5 "1 5 Damua (!II,M) 178 184 ,.;:;) 184 Para:sia 2~i'l 3~1 2G8 10 11 Ch:'~;l1l!~Jllai'·c;.Jn!:ia 11l,,\,) 1(1 11 ~p 11 (G) (.;!'andaiOOl); f}uillria (M;

54(1 C·7 PART 8(11: DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban

State} District! TehsilJ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 .4 5 G 7 8 9 10

(D) Neuton Chikhli Kalan (M) 20 10 10 20 10 10 Chhindwara 11,303 5,478 5,1125 11,292 5,474 5,818 11 4 7 Chhindwara (U.A.) 11 4 7 11 .. 7 Sausar 29,60~ 14,739 14,_ 29,252 t4,563 14,699 353 188 167 Sauur(M) 212 115 97 212 115 97 Mohgaon (M) 106 55 51 106 55 61 Lodhi Kheda (M) 35 18 19 35 18 19 Pandhuma 40.347 20,020 20,327 39,748 19,116 20,030 601 304 297 Pandhuma (M) 601 304 297 601 304 297 Chaurai 121 64 57 121 64 57 Seoni District 67.941 33.076 34._ 61,365 32,802 34.583 578 '174 302 Lakhnadon 141 64 n 136 81 75 5 3 2 Lakhanadon(M) 5 3 2 5 3 2 Keolan 5,022 2,436 2.586 5,022 2,436 2,586 Seor.i 35.404 17.326 18.078 35.359 17.306 18.053 45 20 25 Seoni(M) 45 20 25 45 20 25 Balgha! 27.374 13.250 14,124 26.848 12.999 13,849 528 251 275 Barghat (N.A.) 526 251 275 526 251 275 Balaghat District 102.021 50,252 51.769 100.047 49.311 50,736 1,974 841 1,033 Katangi 20.871 10,292 10,579 19,878 9,814 10,062 995 478 517 Katangi (M) 44 20 24 44 20 24 Tirodi(N.M) 951 458 493 951 4S8 493 Waraseoni 20,485 10,093 10,392 20,054 9,888 10,166 431 205 226 Waraseoni(M) 431 205 226 431 205 228 Balaghat 19.066 9,411 9,655 18,87& t,320 9,55& 187 91 96 Balaghal (UA) 187 91 98 187 91 96 Baihar 36.287 17.836 18.451 35,928 17.669 18,257 361 167 194 Baihar (M) 9 3 6 9 3 6 Ukwa (N.M.) 352 164 188 352 164 188 Lanji 5.312 2.620 2.692 5,312 2,820 2.~ Surguja District 925 452 473 791 386 . 405 134 66 68 Bharatpur 4 2 2 4 2 2 Wadrafnagar 547 281 288 547 261 288 Manendragarh 149 73 76 149 73 76 Surajpur 157 75 82 55 27 28 102 48 54 Surajpur (M) 102 46 54 102 48 54 Ambikapur 55 34 21 23 16 7 32 18 14 Ambikapur (U.A) 32 18 14 32 18 14 LlJndra 11 5 6 11 5 6 Snapur 2 2 2 2 Bilaspur District 1.886 916 970 1,622 717 845 264 139 125 Pelidra Road 897 421 476 897 421 476 Parl!lariya 211 110 101 211 110 101 Katll 31 14 17 5 2 3 26 12 14 Kota (U.A.) 26 12 14 26 12 14 Kalghora 228 118 110 228 118 110 Korba 68 38 30 3 2 65 37 28 Korba (N.M.) 65 37 28 65 37 28 Mungeti 180 80 100 180 80 100 Takhatpur 57 25 32 57 25 32 Bilaspur 180 92 88 16 7 9 164 85 79 Bilaspur (U.A) 164 85 79 164 85. 79 (Al Bilaspur 16~ 85 79 164 85 79 Janjgir 21 11 10 21 11 10 Bilha 13 7 (3 4 2 2 9 5 4 Bilha (M) 9 5 4 9 5 4 Raigarh District 53 27 26 45 23 22 8 4 4 Bageecha 2 2 2 2 Kunkuri 8 5 3 8 5 3 Udaipur (Dharamjaigarh) 5 3 2 5 3 2 Gharghoda 5 2 3 3 2 2 2 Gharghoda (M) 2 2 2

550 C-7 PART 8(1): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILSAND TOWNS -1991 LanguageJ Total Rural Urban

StateJ District! Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

~, 3 2 2 2 Raigarh (U.A.) "2: 1 2: 1 Kharsia 3 4 3 Kharsia IU.A.) " 3 4 3 Sarangam 25" 9 16 25 9 ' 16 RajnarldDIOI'I DIstrict 2B.777 14.362 14,.415 28,683 14,303 14,360 114 59 55 Kawafdha 933 466 467 933 466 467 QIhuIkhacIan 743 382 361 743 382 361 Khairagarll 234 124 110 234 12" 110 Dong8lgarh 1,609 786 823 1,541 752 789 68 34 34 Dongargarh (M) 68 34 34 68 34 34 Rajnandgaon 1,175 866 909 1,729 841 888 46 25 21 Rajnamil1aon (M.C.) 46 25 21 46 25 21 Oongargaon 96 49 47 96 49 47 MohIa 20,546 10,295 10,251 20,546 10,295 10.251 Ambagarh 2.841 1,394 1,447 2,841 1,394 1,447 Durg DistIIct 1J56 493 463 317 172 145 639 321 318 Durg-Bhilainagar (U.A.) 575 289 ~88 575 289 288 Bemetara 91 53 38 42 29. 13 49 24 25 Bemetara (M) 49 24 25 49 24 25 Saja 31 14 17 31 14 17 OIIamdha 5 2 3 5 2 3 Ahiwara (M) 5 2 3 5 2: 3 Durg 676 338 338 104 51 53 572 287 285 Dundera IN.M) 1 , 1 1 Durg-Bhllainsgar (U.A,)(part.l) 571 286 285 571 286 285 Dulll 125 60 65 125 60 66 Bhilainagar 113 51 62 113 51 82 KohIIa· 148 77 71 148 77 71 (D)Chhaoni (N.M.) 185 98 87 185 98 87 Patan 98 59 40 94 55 39 4 3 1 Durg-BhRainagar (U.A.)(part-lI) 3 4 3 (G) Bhilai Kalan (N.M.) "-4 3 1 4 3 OondUohara 12 7 5 12 7 5 Sanjari Balad 40 19 21 31 14 17 9 5 4 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 9 5 4 9 5 4 Gurur 3 2 1 3 2 1 Ralpur DIstrict 2,058 1.009 1,049 1,624 782 642 434 227 207 Simga 127 60 67 127 60 67 Shatapara 6 4 2 6 4 2 Bhatapara(M) 6 4 2 6 4 2 6aloda Bazar 73 38 35 65 34 31 e 4 .. Saloda Bazar(M) 8 4 4 8 4 .. Kasdol 122 58 64 122 58 64 Saraipali 100 54 46 100 54 46 Raipur 437 208 229 169'. 63 106 268 145 123 Arang(M) 4 2 2 4 2 2 Raipur (UA) 264 143 121 264 143 121 Mahasamund 123 56 67 3 2 120 55 65 Pithora(M) 120 55 65 120 55 65 Rajim 74 35 39 74 35 39 Kurud 5 3 2 5 3 2 Dhamtari 70 39 31 39 21 18 31 18 13 Dhamtari(M) 31 18 13 31 18 13 Blndranawagam (Gariaband) 64 30 34 63 29 34 1 Gariaband (N.M. ~ 1 1 Nagri 58 27 31 58 27 31 Deobhog 9 4 9 4 5 Tilda 790 393 397 790 393 397 8astar District 771,599 381,949 389,650 769,230 380,480 388,750 2,369 1,469 900 Charama 499 253 24e 499 253 246 Bhanupratappur 18.915 9.548 9,367 18.915 9,548 9,367

551 C.. 7 PART 8(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NOHM SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 1.anguagel Tota! Rural Urban ._------.. ------_ ... _----, State! District! TehsiV Town Persons Mal!!s Fem:l!es Persol"!$ Males Felt'lale$ Persons MalP.s Females 3'----4---.._,,5---~6---- i fj --9 '0 Klinker 644 344 :l(lO 554 28-5 271 9G 6< 21; Kanker (U.A.) ~o 61 29 ~O 61 29 Antagam 33.412 16.849 16.573 23,422 16.~':9 16,sn Keshkal 50.823 25.244 25,5{9 5G.ll:!3 25,244 25,579 Pa~hanjur 1'{,691 9,063 8,60e 17.691 9.0e~ 850B Narayanpur "~,6\)\i J:~.(J81 32,SI!! 65,e9\1 ,~:I,Oel

14 Hal.bl Madhya Prade~11 502.807 249,691 253,116 482,04& Z42.6~1 <:0,758 10,:!13 10,4W5 Sidh! Disl.rict Chitrangi DMr District Kui(shi B~i!h(N.M.) aMpal Dist'ict 7 5 2 H02ur 7 5 5 2 Bhopal (M.C) 5 2 Chhindwara District 41 14 5 2 3t " '1:> Paras!a 5 2 ? Sausar 15 q 15 15 I) 6 SlIusar (M) 9 6 15 9 a Pal1dhuma 21 15 Ii "I 15 1\ Par.d!1uma (M) 21 15 6 21 1:; () Seoni Distiict 18 fi g 16 Il a 1 Keolar! 8 8 a Il Seo:oli Seoni(!\I) BlJ rgl1at 41" 2Ci HIS ~4 ~ BCl.laghat District 4F 201 1!;~ ~4 ~ Kg'angi 19 8 '1 S .. Wbraseonl 4 4 " \3sla(lhal lP.£: 11'16 20;1 5 ~ 2 Balaghal (U.A i ~ 2 5 .3 ~ Surguja Di&tnct 2 Ambikapl1r Sitap'Jr BiiasplJr District JO 11 7 (l 14 4 10 !"endra R{;sd 3 1 2 !"undariya '2 2 :< Katghora 11. "il 4 Korba "('iDa (N.M.) 7 7 5 Bil~spw Hil8!\pUr {U.A) (A) BllupUi 2 ,jar.jgir :J Akaltilra 1M) 3 R~j'landl1l1v!1 Dislri,:t 63 120 63 Ralnandgllc·" "",._ RI1!n'md!la()~ {M.e ) ~.i MOIW:i 63 Durg ti'i:>I'i~\ 1~7 C·l PART B(i): OISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 La"guagef Total Rural Urban -.------~-.... ---- -_.. _-;----_.... _---_._------_. Statel District! Tahsil! Town Pel'5Ons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 S 9 10

Durg-8llilainagar (UA) 28 15 13 2~ 15 13 Nawagart1 e ~ e 5 Dhamdha 6 3 6 3 Ahiwara (M) 6 3 3 3 !Jury 30 16 14 2 28 15 13 Durg-Bhilainagar (UA /(part-l) 28 15 13 2& 15 13 Bhilainagar 26 15 13 28 15 13 Gunderdehi 2 , ;: Dolldilohara ',~ 12 7 19 12 Sanjari balod 300 142 158 294 139 155 6 3 3 Balod (M) 6 3 6 3 3 Gurur· 1 1 Raipur District 86 48 36 41 25 16 45 23 22 Simga 2 2 4 2 :2 Simga(M) 4'" < (. 4 2 2 3h

15 Ho Mtldhya PradG8h 49 28 21 28 15 13 2'1 13 8 Guna Dislric! ~ 2 3 2 RaghC\garh 3 ;;: 3 2 Vija~pur (N,M ) 3 2 3 2 58in3 Dl!;trict 5 4 5 4 Maihar 5 4 :. 4 Jabalpm District Jabalpur Jabalpur (UA) (8) Jabalpur Cantt (Canttl 1 1 Balaghat Dis!licl 11 7 4 11 7 -4

553 C-7 PART B(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1191 Languagel .. _-_._---Total Rural Urban Stalel District! Tehsil! Town Persons Males Female$ Persons Males Females PeJ'80ns Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Saihar 11' 7 4 11 7 4 Surguja District 2 2 2 2 Pratappur 1 Samrl 1 Ralgarh Dislricl 8

18 Khlndeshl Madhya Pradesh 21,9S2 11,179 10,f13 12,596 5,401 6,190 9,1511 4,171 4,583 RaUam District 777 420 357 777 420 357 Jaora 79 43 3E 79 43 3fl Alet 12 7 5 12 7 5 SaHana 263 138 125 253 138 125 Rauam 423 232 191 423 232 191 Shajapur District 12 8 4 12 tl .4 Shajapur 12 8 4 12 8 4 Dewas Districl 16 8 8 16 8 8 Bagli 16 8 ~ 16 a 8 Jhabua Districl 5 3 2 5 3 2 Jhabua 3 5 3 2 Jhabua (M) $ 3 2 5 3 2 Dhar District 7 3 Huzur 18 10 8 18 l~ ;I. Bhopal (MC) 13 10 IS hl Raisen District 3 2 &;

554 C-7 PART B(i): DISTRIBUT10N OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DiStRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 LangJage/ Total Rural Urban ------_ ... _------S:atel District! TehsiilTown Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ra~3~:!) 3 2 3 2 Bel!.J: District 98 52 46 97 51 46 Belul 1 6etui (U.A.) 1 1 Mu~ai 97 51 46 97 51 46 Baiaghat District 155 75 80 155 75 80 Waraseoni 10 4 6 10 4 6 Balaghnl 43 18 25 43 18 25 lanji 102 53 49 102 53 49 SurguJa District 417 222 195 417 222 195 Bharatpur 51 28 23 51 28 23 PratappUf 11 4 7 11 4 7 6aikunthpur 63 38 25 63 36 25 Samri 165 83 82 165 83 82 Ambi~apur 92 49 43 92 49 43 Lundra 29 18 11 29 18 11 Sitapur 6 2 4 6 2 4 Bilaspur Dir.tlict 81 46 35 81 46 35 Pendra Road 81 46 35 81 46 35 Raigarh District 71 39 32 71 39 32 Bageecha 71 39 32 71 39 32 Raipur District 9 9 9 9 Raipur 9 9 9 9

17 Kharla Madhya Pradesh 8,638 4,214 4,424 8,490 4.141 4.349 148 73 15 Gwalior District 4 4 4 4 Gird 4 4 4 4 Gwalior(U.A.) 4 4 4 4 (8) Morar canlt (Cantt) 4 4 4 4 Tikamgarh District :2 2 2 2 Jatara :2 2 2 2 Shahdol District 2 2 Kolrna 2 2 Kolma(M) 2 1 2 Jhabua District 4 2 2 :2 2 2 2 Petlawad 2 2 2 2 Jhabua 2 2 2 2 Jhabua (M) 2 2 2 2 Indore Di$tri'~1 Indore 1 Indore (U.A.) 1 East NimBr (Khand\Va) District :2 2 H:wsud Khandwa Knandwa (M.C) 1 Vidisha District 3 3 3 3 Vidisha 3 3 3 3 Vidisha (M) 3 3 3 3 Bhop~' District 9 2 7 9 2 7 HUZlIf 9 2 7 9 2 7 Bhopal (M.e) 9 2 7 9 2 7 Sehore District Ashta A:;hla (U.A.) 1 Betul District 12 4 8 12 4 8 Be!ul 12 4 8 12 4 8 Sami (:l.A.) 7 6 7 1 6 Eetul (U.A.\ 5 :1 5 3 2 Mamila District 29 11 18 29 11 18 Nsinpur 29 11 18 29 11 18 8i1iaghllt OI&lr;;-;t 2 1 2 1

555

'7! ·----2 H<:11\~D.'2{IO".! C-7 PART BO): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! . Total Rura! Urban -._------_ ...... ------..... _.. ------.. _--_ .. _------_ .... __ .. Statel DistricV TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Baihar 2 1 2 Surguja District 20 8 12 19 8 11 Wadrafnagar 6 3 3 6 3 3 Pratappur Samri 1 1 Manendragarh 2 2 Ambikapur 5 5 4 4 Aml>ikapur (U.A) 1 Sitapur 5 4 5 4 Bilaspur District 86 42 44 66 32 34 20 10 10 Kola 1 1 1 Kat9hora 5 3 2 5 3 2 Gajra (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Korba 68 32 36 59 ;;;8 31 S 4 ~ Korba (N.M.) 9 4 5 9 4 5 Bilaspur 12 7 5 6 4 2 6 3 3 Bilaspur (U.A) 6 3 3 6 3 3 (B) Bilaspur Rly Colony (N.M \ 6 3 3 6 3 3 Raigarh DiWicl 7,947 3,871 4,076 7,883 3,(:;43 4,040 64 28 36 Bageecha 15 35 40 75 35 40 Jashpur 8 2 6 7 6 Jashpur nagar (M) 1 1 Kunkuri 3,335 1,605 ,,730 3,335 1,605 1.730 Pathaigaon 444 221 223 440 2~9 221 4 :< 2 Path alga on (M) 4 2 2 4 2 2 Udaipur (Dharamjaigarh) 60 21 39 40 14 26 20 7 "'13 Dharamjaigarh (M) 20 7 13 20 7 13 Gharghoda 1,195 591 604 1,187 ~;a9 598 8 2 6 Gharghoda (M) 8 2 6 8 2 6 Raigarh 2,050 1,015 1,035 2,026 1.'J02 1,024 24 13 11 Raigarh (U,A.) 24 13 11 24 i3 11 Kharsia 612 300 312 605 297 306 7 3 4 Kharsia (UA) 7 3 4 7 3 4 Sarangarh 168 81 87 168 31 87 Durg District 15 8 15 8 7 Durg-Bhiiainagar (UA) 15 8 7 15 8 7 Durg 15 8 7 15 8 7 Durg·Bhilainagar (UA)(part-lj 15 8 7 15 6 7 Bhilainagar 15 8 7 15 a 7 Ralpur Di3trict 480 241 239 475 238 237 5 3 2 K",doi 6 3 3 6 3 3 Bilaigarh 3 3 3 3 Sa1~i pali 39 19 20 35 17 18 4 2 2 Sarai pali(M) 4 2 2 4 2 '2 Raifiur 3 3 3 3 Mahasamund 428 215 213 428 215 213 Dhamtari 1 Dhar>1tan(M) 1 1 1 1 Bastar District 19 12 7 11 7 4 8 5 3 Bhopal pattnam (Matdand) 8 4 .j 8 4 4 Bijapur 1 1 ,1 Dantewara 10 7 3 2 2 8 5 3 Bade Bache!! iN.M.) 6 5 3 8 5 3

18 Knasi Madhya Pradesh 12 11 12 11 Shivpun District Shivpun Stlivpuri (M) Sagar District 2 2 Sacar 2 2 Sagar (;l.A\ 2

556 C.7 PART B(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 languagei' Total Rural Urban __...... ______u __.. _____ ...... ______... ___ ...... ______, ____ ------~------.. --...... ------.. -.. -...... --.. -- "t.alal District! Tehsill TOWl"! Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

S;;.gar 2 2 Slrihl Disln:, 1 Gopad banas Sidhi(M) Indore Distri(,'t Inaore Indore (UA) 1 1 1 1 Vidisha Di!>trid 2 ,2 2 :1 Vidisha 2 2 2 2 Vidisha (M) 2 2 2 2 Bhopal District Huzur Bhopal (M.e) 1 Jabalpur District 4 4 4 4 Jabalpur 4 4 4 4 Jabalpur (U.A,) 4 4 4 4 (A) Jabalpul' 3 3 3 3 (B) Jabalpur Cantt (Gantt) 1

19 KllondiKondh Madhya Pradesh 8 5 3 7 4 3 Gwalior Dlstnct 1 1 Gird 1 (A) Gwalior (M.G,) (B) Morar canlt (Cantt) Raisen District Silwani Jabalpur District 5 3 2 5 :; 2 Jabalpur 5 3 2 5 3 2 Jabalpur (UA) 5 3 2 5 3 2 (C) Khamalia 5 3 2 5 3 2 Bestar Distri(:t Jaglialpur Jagdalpur (U,A.)

20 Kinnllurl Madtiya P!'3de5 t1 49 28 21 13 8 5 36 20 16 Shivpuri Dk,bicl 4 4 4 4 Shlvp;;ri 4 4 4 4 Sh,vpurl 1M) 4 4 4 4 Indore District 3 3 3 3 Indore 2 2 2 2 il'lrjnre (U,A) 2 2 of. 2

,cw cant! (U,A.) 1 Bhopal Dlstlic! 7 6 7 6 Huzur 7 e 7 6 Bhopal (~tC) 7 6 7 6 Chh;pdwara Dis!ric! 6 2 4 6 2 4 P,Plh,la 6 2 4 6 2 4 Ambad3 (N,.M) ., 2 4 e 2 4 Seoni Dll)tlict 6 4 2 6 4 2 Seoni 6 4 2 6 4 2 Bafagtlat D!strict 7 4 3 4 3 Kalan[;~ 2 1 1 2 1 Warasdooi 5 3 2 5 3 2 BilRspm Dlstllct 16 10 6 16 10 6 Korba 5 3 2 (i 3 2 Korba (N.M.) 5 3 2 e 3 2 Bilaspuf 11 7 4 11 i 4 Bilaspur (U.A) 11 7 4 11 4

557 C·7 PART 8(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural Urban ---~----... ------_ .. __ ------"'-_ .. _----_------State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons MalEis Femaies Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(A) Bilaspur 3 2 1 3. 2 1 (C) Sirgiti (N.M.) 8 5 3 8 3

21 Kisan Madhya Pradesh 77 40 37 77 40 37 Raigarh District 77 40 37 77 .:;u 37

22 Koda I Kolra Macjhya Pradesh 2 1 2 1 Kunkuri 77 40 37 T7 40 37 Raipur District 2 2 Bindranawagarh (Gari2band) 2 2

23 Konda Madhya Pradesh 173 89 84 172 88 84 Rajgarh District 171 87 84 171 87 84 Udaipur (Dharamjaigarh) 161 81 eo 161 81 80 Gharghoda 10 6 4 10 r;, 4 Raipur District Raipur 1 Raipur (UA) Bastar District Pakhanjur

24 Korku M~dhya Pradesh 316,013 159,833 156,180 313,954 158,764 155,190 2,059 1,069 ., 990 Panna District 6 2 4 6 ~ 4 Panna 6 2 4 6 2 4 Mandsaur District 1 1 Malhargarh 1 Dewas District 97 50 47 97 50 47 Bagii 97 50 47 97 50 47 Indore District 5 3 2 5 3 2 Indore 5 3 2 5 3 2 Indore (U.A) 5 3 2 5 3 2 West Nimar District 1,441 736 705 1,441 736 705 Barwaha 14 5 9 14 5 9 Maheshwar 6 6 6 6 El3!Wani 1,363 694 669 1,363 694 669 Ri1jpur 4 2 2 4 2 2 BMangaon 8 5 3 8 5 3 Bhagwanpura 46 24 22 46 24 22 Ea~l Nimar (Knandwa) District 128.211 64,705 63,506 127,844 64.499 63.345 3S7 206 161 Harsud 67.152 33,935 33,217 67,152 33,935 33,217 Khandwa 8,002 4,004 3,998 7,953 3,966 3.987 49 38 11 Khandwa (M.C) 49 38 11 49 38 11 Pandhana 1 Burhanpur 5;3.056 26.765 25,291 52,738 25,597 25,141 318 168 150 Nepanagar (N.M) 172 80 92 172 80 92 Shahpur (M) 73 42 31 73 42 31 i3urhanpur (M.C) 73 46 27 73 46 27 Bhopal District 15 9 6 15 9 6 Huzur 15 9 6 15 9 6 Bhopal (M.C) 15 9 6 15 9 6 Raisen District 7 3 4 7 3 4 Goharganj 3 4 4 Betul District 111,898 56.620 55,218 110,384 55,858 54,526 1,514 762 752 Bhainsdehi 73.331 37.119 35.212 72.554 :16,719 35835 777 400 377 Bhainsdehi (M) 777 400 377 777 400 377 Betul 23.104 11.624 11.480 22.3.,1 11.264 11.107 733 360 373 Sarnl (U.A.) 503 242 251 503 242 261

558 C-7 PART 8(iJ: DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Total Rural ------~U~r~b-an------

State! District! T ehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Betul (UA) 219 110 109 219 110 109 Shah pur 12.161 6,174 5,987 12,161 6,174 5,987 Multai 3,302 1,703 1.599 3,298 1,701 1,597 4 2 2 .Amla(M) 4 2 2 4 :2 2 Hoshangabad District 43,119 21,983 . 21,136 43,036 21,932 2'1,104 83 51 32 Khirkiya 16,713 8,475 3,238 16,681 8,460 8,221 32 15 17 Khirkiya (M) 32 15 17 32 15 17 Harda 1,718 915 803 1,718 915 803 Timami 13,310 6,830 6,480 13,307 B,829 6,478 2 Timarni (M) 3 1 2 3 1 2 Secni Malwa 3,850 1,933 1,917 3,846 1,929 1,917 4 4 Seoni Malwa (M) 4 4 4 4 Itarsi 7,264 3,690 3,574 7,229 3,664 3,565 35 26 9 Ordnance Factory Itarsi (N M.) 12 8 4 12 8 4 Ranipllra(Tawanagar) (N.M.) 15 13 2 15 13 2 Itarsi (U.A) 8 5 3 5 3 (A)ltarsi 3 2 5 3 2 (8) Bhilakhedi iN.M.) 3 2 3 2 1 Hoshangabad 24 15 9 15 10 9 5 4 Hoshangabad ('vi) 9 5 4 5 4 Sohagpur 240 125 115 240 125 115 NarSimhapur District 6 3 3 6 3 3 Narsimhapur 6 3 3 6 3 3 Narsimhapur (U.A.) 6 3 3 6 3 3 Chhindwara District 30,240 15,237 15,003 30,180 15,206 14,974 60 31 29 .Jamai 11,959 6,133 5,826 11,932 6,120 5,812 27 13 14 Jamai (M) 7 2 5 7 2 5 Damua (N.M) 20 11 9 20 11 9 Parasia 1,728 832 896 1,728 832 896 Chhindv!ara 6,009 3,397 3,512 6,909 3,397 3,512 Sausar 9,575 4,837 4,738 9,544 4,820 4,724 '31 17 14 Sausar(M) 31 17 14 31 17 14 Pandhuma 69 38 31 67 37 30 2 1 Pandhurna (M) 2 1 2 1 Surguja District 866 432 434 860 429 431 6 3 3 Bharalpur ,7 3 7 4 3 Pal 495 242" 253 495 242 253 Wadrafnagar 76 42 34 76 42 34 Pratappur 201 97 104 201 97 104 Manendragarh 17 10 7 11 7 4 6 3 3 Khonga pani (N.M) (l 3 3 6 3 3 Ambikapur 70 37 33 70 37 33 Bilaspur District 16 8 S 13 7 6 2 Katghora 13 7 6 13 7 6 8ilaspur 3 2 2 Bilaspur (U,A) 3 2 2 (B) Bilaspur Rly Colony (N,M.) 3 1 2 3 2 Raigarh District 79 38 41 79 :)8 41 Udaipur (Dharamjaigarh) 78 37 41 78 37 41 Sarangarll 1 1 1 Bastar District 6 3 3 6 :} Jagdalpur 6 3 3 6 3

26 Korwa Madhya Pradesh 24,044 12,215 11,829 24,001 12,184 11,817 43 31 IZ Gwalior District 1 Gird 1 Gwarior(UA) (A) Gwalior (M.C.) Ohar District 20 19 2 16 18 Dhrampuri 20 19 2 18 18 Dhamnod(M) 10 18 18 18

559 C-7 PART 8(1): DISTRIBUnON OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language' Total Rural Urban .. -...... __ ...... _... _-_ ..... _-----_..-_ Statel Districll Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2· 3 4 5 6 7 8 9 10

West Nimar District Thikri 1 1 Vidisha District 5 3 2 5 3 2 Vidisha 5 3 2 5 3 2 Vidisha (M) 5 3 2 5 3 2 Bhopal District 2 2 Berasia 2 , 2 Raisen District 2 2 Raisen 1 Gohargal1j Mandideep(N.M,) i Balaghat Districl 3 2 3 2 Balagha! 3 :2 I 3 2 Surguja District 20,841 10,600 lG,241 20,824 10.592 la,23? 17 8 9 Bharatpur 10 7 3 10 7 3 Pal 8,658 4,382 4,176 6,558 Ub? 4,176 Wadrafo3gar 1,427 748 679 1.427 74~ 679 Pratappur 3,354 1,679 1,675 3,354 1,679 1.67f1 Baikunthpur 55 29 26 55 29 26 Samri 3,011 1,519 1,492 3,011 1,519 1,49:>- Manendragarh 96 47 49 79 39 40 17 8 9 Kurasia (U.A.) 17 6 9 17 8 9 (8) N.C.P,H. Colliery (N.M) 17 8 9 17 8 9 Ambikapur 2,429 1,240 1,189 2.429 1,240 1.189 Lundra 356 189 169 358 189 169 Sitapur 1,543 760 763 1,543 76() 763 Bilaspur District 112 54 f:8 112 54 .58 Korba 112 54 58 112 '_' 58 Raigarh District 3,056 1,532 1,524 310r:J~ 1,532 1,523 Bageec:ha 2,379 1,177 1,202 2.~:'/9 1,177 1,202 Jashpur 39 22 17 ~IO 22 17 Kun~uri 70 39 31 70 39 31 Pathalgacm 30 14 16 29 14 15 Path3lgaor. (M) Udaipur (Dharamjaigarhj 538 280 258 5;iB 280 2~6 Bastar DilO\ril'1 1 Pakhar.jur 1

26 Koya Madhya Pradesh Bastar District Jagda!pur Jagdalpur (UA)

27 Kul Madhya Pradesh 1411 79 69 3 2 145 71 6(; Jabalpur District 145 n 68 145 7 63 Murwara tansil 1 1 Murwara (katni) (M.C.) 1 1 Jabalpur ta11sil 144 7& 68 144 75 68 Jabalpur (U.A.) 144 76 68 144 76 68 (A) Jabaipur ;44 76 68 144 i6 66 Bilaspor Dislrici 2 2 Pa,ldanya 2 2 Bast~r Distr:ct 1 Jagdalpur

28 Kuki Madh/a Pradesh 2 2 2 ~ GwaaO! District Pichhcre Tc~anplF (N,M)

560 C-7 PART 8(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE. DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Total Rural Urban

... ------~------.. ----~ ..... --~---.. ------... ---_ .. _----_ .. ------.. _.... _-_ .. _------.. ------...... -- Statel DistricV Tehsill Town Persons Males Femaies Persons Males Females Persons Males Females I 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Hoshangabad District Itarsi IIarsi (U.A) (A}IIarsi

29 KurukhfOraon Madhya Pradesh 393.825 194,500 199,325 . 381,615 188,308 193,307 12.210 6.192 6,018 Morena District Sheopur j 1 Bhind District 2 2 Gohad 2 2 Gwalior District 125 99 26- 125 99 26 Gird 115 95 20 115 95 20 Gwelior(UA) 11~) 95 20 115 ~5 20 (A) GW;llior (M.e ) 37 18 19 37 i8 19 (8) Morar cantt (Cantt) 78 77 1 78 77 1 Pichhore 10 4 6 10 4 6 Tekanpur (N.M) 10 4 6 10 4 6 Shivpuri District 1 Knaniyadhdna 1 Glma District 4 2 2 2 Guna 4 2 2 2 2 Guna (M) 2 2 1 Tikamgarh Dlst:ict 2 2 2 5 3 2 Prilhvipur 3 2 3 1 2 Jeronkhalsa (M) :3 1 2 3 2 Baldeogarh 2 2 2 2 Tikamgarh 2 2 2 2 Tikamgarh (M) 2 2 2 2 Chhatarpur District 15 7 8 11 4 7 4 3 Chhatarpur 4 3 Chhatarpur (U.A) 4 3 4 3 Bijawar 11 4 7 11 4 7 Panna District 2 2 Pawai 2 2 1 Pawai (N.A) 2 2 , Sagar District 20 11 4 3 16 6 '10 Khurai 2 3 2 Sagar 17 7 10 16 6 10 Sagar (U.Jl.) 16 6 10 16 6 10 Sagar 11 6 11 5 6 (8) Sagar Cantt (Cantt) 5 4 5 1 4 Damoh District 3 3 3 Oamoh 3 J 3 3 Damoh(U.A) 3 3 :) 3 Satna District 3 2 3 2 Raghurajnagar 3 2 3 2 Satna (UA) 3 2 3 2 Rewa Di&trict 4 4 4 4 Huzur 3 3 3 3 Raipur karchu!ian Shahdol District 133 /0 63 112 58 54 21 12 9 Bandhogarh 4 3 1 4 3 , Nowrozabad (KllocJargama) (M) 4 3 1 4 3 Sohagpur 128 66 62 112 58 54 16 8 8 Shahdol (M.) 8 4 4 8 4 4 Amlai(NM.) 8 4 4 8 4 4 Kotrna 1 Kotrna (M) Sidhi District 51 21 24 13 9 38 18 20 Gopad banes 2 2 S!dhi(l>.t) 2 2

561 C·7 PART B(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSII.S AND TOWNS ·1991 languagel Total Rural Urban _._-.. ____ M ...... ___ .... y .. _ ..______.. ______.. ____ ------... _-... _--- .. _-- .. _------...... ------.. _-----_ ...... __ ...... _... Statel DistricU Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Chilrangi 6 4 2 6 4 2 Deosar 2 2 2 2 Singrauli 41 20 21 5 3 2 36 17 19 Morwa (N.M.) 15 7 e 15 7 8 Jayant nagar (N.t\\.) 7 3 4 7 3 4 Amlori Colliery (N.M.) 14 7 7 14 7 7 Mandsaur District 6 6 6 6 Neemuch 6 G 6 6 Neemuch (U.A.) 6 6 6 6 Ratlam District 2 2 2 2 Alol 2 2 2 2 Tal (M) 2 2 2 2 Shajapur District 1 Badod 1 1 , Dew8S District 17 13 4 17 13 4 Dewas 17 13 4 17 13 4 Dewas(M.C) 17 13 4 17 13 4 Jhabua District 3 2 :2 Jhabua (M) Jhabua (M) 1 Alirajpur 2 1 2 1 Dhar District 10 4 6 2 :1 8 4 4 Sardarpur 2 2 2 2 Dhar 8 4 4 8 4 4 Dhar (M) 4 1 3 4 3 Pithampur(N.M.) 4 3 3 1 Indore District 20 12 8 3 ;. 17" 10 T Sawer 3 2 1 3 Indore 16 9 ~, 16 9 T Indore (UA) 16 9 7 16 9 7 Mhow Mhow cantt (U.A.) 1 1 West Nimar District 10 5 5 3 2 7 3 4 Barwaha 2 1 2 Barwani 2 2 Barwani (M) 2 2 Rajpur Khargone 5 2_ 3 5 2 3 Khargone (M) 5 2 3 5 :! j East Nimar (Khandwa) District 113 53 60 88 39 49 25 14 11 Harsud 8 3 5 8 3 5 Khandw3 14 7 7 14 7 7 Khandwa (M C) 14 7 7 14 7 7 Pandhana 7 5 2 7 5 2 Burhanpur 84 38 46 73 31 42 11 7 4 Burhanpur (M.e) 11 7 4 11 7 4 Rajgarh District 5 3 2 2 3 2 1 Rajgarh 3 2 1 .. 2 Rajgarh (M) 3 2 3 2 Saral1gpur 2 1 2 1 Vidisha District 9 4 4 2 2 ~, 3 2 Kurwai 3 2 2 Kurwai (M) 3 2 3 2 Basoda 2 2 Netela" ..,2 2 Vidlsha ... 2 1 Vidisha (M) 2 :;.: 1 .,.... i Bhopal District 452 235 217 9 5 4 4~3 ...-.V 213 Huzur 451.' 235 217 9 5 4 443 2:~(1 ~1;3 Bhopal (M.e) 44? 230 213 ~,~, ; ,a~ 6,1~ Sehore District 10 7 3 10 Ashta (; S 3 ~ ~, Jl

562 C.·7 PART 8(j): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 'Cj, su8i~7-----·----·'--· Towl Rural Urban

, ","1,,;;' fJl':tnct! Tehs!!I Town Persons ,Males Females Persons Males Females Persons Males F, ·males 2-, ------~3------4~----~5------~6----~~7~---~8--~~9----~10~ ------~------~------P';".;i'I (UA) 9 6 6 3 Budni 1 Bi)d~i (M) RaiStlf1 Distrir.! 30 14 16 16 6 10 14 8 G Goharqanj 28 14. 14 14 6 8 14 8 is thndldeep{N,M,) B 5 3 8 5 Sulianpur(MI 6 3 3 6 3 3 2 2 2 2 BetulDisbd 4 3 4 3 Betti! 4 4 3 Sami(UA) 4 3 4 3 Hcshangatbad District lC 7 9 5 4 11 6 Harda 1 Harda (N,M.l 1 It'lrui 8 3 5 .."I 5 Itar~i (U.A.) 8 3 8 3 5 (A)ltarsi 8 3 5 8 3 5 Hoshanga::.ad 7 3 4 5 4 2 2 Hoshangabad (M\ 2 2 2 2 .Jabalpur District 129 67 62 128 66 62 Sihora 1 1 Jabalpur 128 66 62 128 66 62 Jabalpur (UA) 126 56 62 128 66 62 Jabalpur 66 33 33 66 33 33 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 51 27 24 5~ 27 24 (E) Bilpura (N.M.) 11 6 5 11 6 5 Mandla i.)islnct 7(; 35 41 74 34 40 2 Dlnclori 34 17 17 34 17 17 Manella 42 18 24 40 17 23 2 Mandla ( U.A.) 2 1 Chhindwara District 8 2 6 7 6 Amarwara 7 6 7 6 Harrai (M) 7 6 7 6 Chhindwara 1 1 Balaghat District 166 79 87 161 77 84 5 2 3 Katangi 5 2 3 5 2 3 Tircdi(N.M) 5 2 3 5 2 3 Baihar , 161 77 64 161 77 84 Surguja Distnct 128.819 64,281 64,538 126,508 63,1(l? 63,341 2.311 1.114 1.197 BharatpUi 84 52 32 84 52 ::12 Pal 2.651 1.339 1.312 2.601 1.312 1,289 50 27 23 Ramanu) Ii

562 C·7 PART B(I): DISTRIBUTION OF THE 4~ NON· SCHEDULED lJ.\NGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 LanguageJ Total Rural Urban State! DistricU TehsilJ Town Persons Males Females Persons Males Females PMSOI'IS Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ambikapur (U.A) 643 259 384 643 259 384 Lundra 8484 4,271 4,213 8.484 4,:<:11 4,213 Sitapur 54,234 26,861 27,373 54,234 2~, ~'!;~ 27}~:i Bilaspur District 13,624 6,939 6,685 12,223 6,194 e,C;.9 i.401 745 656 Pendra Road 1,613 843 770 1,612 11411 16~ Gaurella (U.A.) 1 Pandaliya 7 6 3 3 4 ;) Pandariya (M.)* 4 3 4 3 Lormi 285 161 124 158 114 3 :3 Lormi(M) 3 3 3 3 Kola 1,517 761 756 1,514 758 7:i5 3 2 R;Jtanpur (M) 2 1 :2 1 Kota iUA) 1 1 1 Kalghora 3.744 1,909 1.835 3.642 J a131 '.781 10;~ 48 ~4 "\atghora (M) 15 7 e 1fj 7 8 Jaj1(N.M) 2D 8 ~2 20 B 12 Gajra (N.M.) 54 26 28 54 '26 20 Mongra (N.M.) 13 7 6 13 7 (,. Korba 4,293 ;'>,177 2,116 1.503 1.12[' 606 sn Korba (N.M.) 1,129 606 523 1,1:'<9 1106 52~j Mungeli . 26 14 12 2:, p 11 Mungeli (UA) 23 12 11 23 12 11 Takhatpuf 4 2 2 4 2 Takhatpuf (M) 4 2 2 4 2 2 Bilaspur 150 82 68 70 39 31 80 43 ?-, Bilaspur (U.A) 80 43 37 80 43 (Al Bilaspur 5g 33 26 59 33 (8) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 21 10 11 21 10 j

"i<;.1e.i O~tricV Tehsilll own Persons Mal..,s Females P@rsons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

R'-'Jna~,dgi!"n (M) 12 5 7 17. 7 Dongargaoil 3 3 2 M(>hia 432 248 234 462 248 234 Arnbag:;rh S 8 5 3 Durg District 301 150 151 19 12 7 282 138 Durg·Shllainllgar (UA) 26!1 131 138 269 131 Nawagilm 2 1 2 1 Dlirg 270 132 138 6 5 264 127 137 Durg-BhilainagN (LI., •.. )(P"!T-!) 264 127 137 264 127 137 (A) Durg 55 29 26 55 29 28 (6) Bhiiainallar 204 95 109 Z()4 95 (D)Chheolli (N.M.) 5 3 2 5 2 Patan 5 4 5 4 Durij-Shilalnagar (U.A.1(plll1-ll) !i 4 5 4 if:) charatle 1 (IS) i3hila! Kalan (NN.) 4 3 4 3 Dondilohara 8 5 3 8 5 3 Sanjari barod 16 B B 3 1 2 13 7 G RaJhara Jharan Dilll; iN.M) 1:) 7 6 13 7 6 Haipur District 321 165 156 207 ',01 106 114 64 50 8hatllpara 2 1 1 2 1 8aloda Bazar I) 5 4 3 3 () 5 Baloda Sazar(M) 6 I) .s KaSdol :z 1 2 1 Bi!aigarh 2 2 2 2 Saral paN 163 62 81 159 81 76 4 Sarai psalM) .$ 1 3 4 Raipur 85 50 35 21 6 13 64 42 22 Arsllg{M) 3 2 , 3 2 1 Raipur(UA) 61 40 21 6~ 40 21 Mahasamund 26 8 18 5 3 2 21 5 16 PlIhcn(M) 6 o 6 e Mahasamund{M) IS 5 10 15 5 10 Dhamla!! 10 6 4 9 5 4 DhamlarilM) 9 5 4 9 5 4 Bind,,,,nifNagar)i (G;llia~!and) 17 9 8 8 3 5 Ii 6 3 Gariaband (N.M.) 9 6 3 9 (; 3 N

30 lahnda Madhya Pradesh 5,153 2,633 2,520 4,908 2,Sr,4 2,<,:)<4 ,245 129 "16 Gwalior Distr:ct 2 :2 Gird 2 2 Gwalior(UA) 2 ,(,~ (A) Gwalior (M,e.) 2 2 1 Mandsaur District 2,577 1,294 1,283 2,568 1,290 '117M 9 4 5 Jawad 13 6 13 S Malhargarh ' 18 8 10 10 6 8 4 4 Pipliya mand. (M) 8 4 4 8 4 Mandsaur 2,546 1.279 1,267 2,545 1,F9 1,/.66 " Mandsaur (M) 1 Shajapur Dis:rict 4 4 49 ar 4 1 4 Dhar District 15 B 15 ti Manawar 15 8 is I f, Indore District 95 50 45 95 50 45 Indore gS 50 45 95 50 45 Indore (UA) 85 50 45 B5 50 45 East Nimar (Khandwa) Disirict 2,065 1,065 i,aOO 2,065 ~ ,O~~\5 1,000 "''')1 Khandwa 625 321 3(04 625 ,/,<.! 3['4 Burhanpur 1.440 744 6S6 ~ ,440 74~ 69t1 Bhopal District 8 3 e 5 ::I Huzur 8 5 3 Il 5' 3 Bhopal (M.C) 8 5 3 8 5 :3 Sehore District 123 64 59 420- 64 59 Sehore 17 12 5 17 12 5 Sehore (UA) 17 12 5 17 12 5 Budni 106 52 54 106 52 54 Budni (M) 106 52 54 10£ 52 54 Jabalpur District Jabalpur Jabalpur (UA) (8) Jabalpur Cant!. (Cantt) Surguja District 256 139 117 256 1::9 1"17 Surajpuf 256 139 117 2,6 13a ' i~? :; Durg District 7 " 4 Durg-Bhilainagar (U ,\) '7 4 3 [.YJIg I 4 3 7 4 :3 Durg-Bhilainagar (UA)(part-l) 7 4 3 7 d 3 (B) .3hila

J1 LushailMi;:o Maclhy,j Pradush 41 27 14 10 Ii ,; ~'I 21 1D Gwalior District 4 .. 3 Gird 4 3 4 3 Gwalior(U A ) 'l (A) Gwalici (M,e) 4 3 , 3 Mandsaur Dislrd 1 Neemucil 1 Neemuch (U ,l\.) " , Indore District " 2 Indore '2 , :.~ Indore IUA) :: :! 2 East Nirnar (KJnndwa) Di~,t;ict t, 4 Burhanp\;r 4 Vidi~,ha Dismct Vidisha Vid ;h:ll~!) Shop: ::)is!ricl I) ti Ht!]w

~C,C C-7 PART B(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Lilnguage/ Total Rural Urban ______M ______... ______~---~------~------.. ------.. State! District! TehsillTown Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhopal (M.C) 7 7 6 HosllangatJad Distri,:! 4 3 2 Seani Malwa 3 2 Seoni Malwa (M) 2 2 Ilarsi 1 Itarsi (U.A) (A)ltarsi Jabalpur District 12 12 7 Jab

32 Malto (Pallariya) Madhya i"radllllh 9 7 4 5 5 Bilaspur District 4 2 4 Dabhra 4 2 ~ Raipur District 5 5 Raipur 5 5 5 Raipur (UA) 5 5 5

33 Mishmi Madhya Pradesh Bhopal DI&trict Huzur Bhopal (M.C)

34 Munda Madhya Pradesh 1,559 7 e 4 Chitra!:gi 4 3 1 Sinqrauli 1e '12 6 .. 12 8 fv10rwa (N.M.) 1 Jayar't na~ar 'JU '.) 4 4 ., Amlorl Colliery iN I,,\! 7 4 :J 4 3 Ujjain Distr:c! 2 2 2 2 BadrMgar 2 ,? 2 2 Badnagar (U)\,i 2 2 2 2 Indore DistnG! 3 7 :3 2 Indore 2 '3 2 Indore (U iU 2 3 2 West Nim;Jr L];str:n SenJ:,wa Sendhwa (~') East Nirna r {~'\r',an:t.'II','I) Di~;;J:c:t L Burhanpur 2 :~ BhOpAl Distntl 13 " 13 7 6 ~{uzur '} 6 1~ 7 6 Bhopal (M.C' ':l 13 7 6 Rajsfln D!s!rid 2 D 2 Gor,arganj 2 2 Hoshan~1 ab,)d D1S:,rlct :) " " J

~,S7 C-1 PART B(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! --~T'--ot'--a""'l-- Rurel UrblHl

State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Mrlles Femaies Persons Males Femal~s -1- 2 3 4 6 ? 8 9 10

!tarsi ;;I 3 3 liars; (U.A) 3 3 3 (A)ltarsi 3 :5 3 Jabalpur District 17 a s 14 7 Murwara 3 Jabalpur 14 7 7 14 7 7 Jabalpur (U.A.) 14 7 14 7 (8) Jabalpur Cant! (Cantl) 8 3 5 8 3 (e) Khamaria 5 3 2 5 2 (D) G.C.F. ,Jaba/pur :N.M.) Mandla District z 2 Nainpur 2 1 Balaghat DistriGt 47 26 21 7 2 38 19 19 Kalangi 22 ~ 1 11 22 11 11 Tirodi(N.M) 22 11 11 11 1': Baihar '25 15 \0 2 16 8 8 Ukwa (N.M.) 16 8 8 16 n e SlIrguja District 3S 22 13 3() 20 10 5 Wadratnagar 1 1 ManendTagarh 5 2 3 5 2 3 Kurasia (VA) 5 2 3 5 Z 3 (e) Gelha pani (N.M) 5 ~ 3 5 2 Surajpu! 17 14 3 17 14 Ambikapur 12 5 7 12 7 Bilaspur District 217 118 99 '166 B7 79 51 :>, 20 Pendra Road 3 2 1 3 2 Katghora 129 72 57 104 54 16 1~ 7 Jal!(NM.) 25 '8 7 25 18 7 Korba 43 22 21 23 11 12 2() 11 9 Korba (N.M.) 20 11 9 20 11 9 Bilaspur 4 4 4 4 Bllaspur (U.A) 4 4 4 4 (B) B/!aspur Rly Co!ony(NrJ1)* 4 4 4 .4 Champa 2 :,: :1 2 Chllmpa (M) 2 2 2 Sakti 36 20 16 36 :10 16 Raigarh Distri,,! 723 333 3&5 713 3n 381 10 Kunkuri 3B5 177 20& 385 H7 208 Pathalg80n 42 47 89 42 47 Udaipur (Dhar[lmj:;iqaril) 44 _ 43 87 44 4;\ Gharghoda 64 SIl 144 G4 so Raigarh 11 5 B (; 3 g Raigarh (U.A.) 2 B '], Ktlar&ia 2 2 Kl18rsia (U.A.) 2 Rajnandg60n District 4 2 2 2 2 Oongargarh :2 2 DOf'lgarg:arn (M) 2 2 Rajnandgllcn 2 2 :2 Durg Distri:::t 162 B? BJ 2 2 Sf! ~o DUfg-Bhils'nagilf (U.A.) 160 SO 80 80 80 Durg 1505 79 i7 2 2 77 7i I)urg-Bhiiairagar tU A)(pa;!·I) 154 77 77 77 (8) Bhilainsgar 154 77 '77 n ?7 Patan 6 ;i ;; Durg·E:il1ilainagar (U./'..;(pmHI) 6 3 (e) charorla 2 (G) BhHai KnlHn (N.M.) 3 2 3 Raipur Oif>t!icl 41 2:2 35 17 (i 5 Balcda Sal;)!' 3 3 3 3 Ra~pu~ 15 9 7 '\0 4 Raipur (U.I\.) t 5

5GS C-7 PART 8(i); DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Lang'Jagel Total Rural Urbart ------_... _------_ ...... _-_ ...... _--...... --_ ... _-.. -..... ------.. - ---.. _.... -...... ,... _...... _--.. _---- Statei Districtl Tahsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 ., 8 9 10

Mahasamund 22 10 12 22 10 12 Basl~r Distrk;t 161 81 80 89 45 44 72 36 36 P1kt.anjlll 77 39 38 77 39 38 Jilgdalpur 25 13 12 5 2 3 20 11 9 Jagdalpur (U.A.j 20 11 9 20 11 9 Dantewara 52 25 27 52 25 27 Bade Bacheli (N.M.) 47 22 25 ·'~7 22 25 Kirandul (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Kania 7 4 3 7 4 3

35 Munda.ri Mildhya Pradesh 269 139 130 158 19 80 111 61 50 Sagar Di'i\!ict \ 1 Sagar Sagar IU)\) (B) Sagar Cantt. ,Cantt) 1 Shaildol District 2 2 2 2 Bandhogarh ~ 2 2 2 Sidni District 4 5 4 Sir,grlluli 5 4 5 4 Amiori Coiliery i~l M.) 5 4, 5 4 Mandsaur District 4 4 4 Neemuch 4 <'I 4 Neemuch (U.A.) 4 4 4 4 S!Jajapur District 1 1 Susnel Soyajkalan (M\ Jh;Jbua District Ramlpuf Ranapur (M)

Indow District 2 2 ~ 2 Mhow ,.~ 2 2 2 Bhopal District HUWf Bhopal (M.C) 1 HoShangabad District 5 5 5 5 itarsi 5 5 & ltars: (U.A} 5 5 5" 5 (A)I!ar;;i 5 5 5 5 Jabalpur District 4 :, 7. 4 3 Murwara () 3 3 6 3 3 Mww

568 C-7 PART B(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1,991 Language! Total Rurel Uroan

Statel District! Tehsill Town Persons Ma!es Fernales Persons Males Females Persons Males Females '----~------2~----~3~------4~----~o------~8~-----~7~----8 9 10

Jashpur 21 13 8 18 12 2 Jashpur nagar (M) 2 2 Kunkuri 70 33 37 70 33 37 Pathalgaon 43 LO 23 43 20 23 Udaipur (Dharamjaigarh) 2 2 2 2 Raigarh 4 4 3 Raigarh (UA) 4 1· 4 3 Sarangarh 2 2 2 Sarangarh lU,A) 2 2 2 2 Rajnandgaon District 2 2 Rajnandgaon 2 2 Durg Dis!r iet 19 14 33 19 14 Durg-l3hilainagar (UA) 18 10 B H! 10 8 Dhamdha 7 ~ :\ 4 3 Ahiwara (M) 7 4 3 7 4 3 Durg 18 10 8 18 10 8 Durg-Bhilainagar (UA)(part-l) 18 10 8 18 10 8 (A) Ourg 2 1 1 (8) Bhilainagar 16 9 7 9 7 Saniari balod S 5 3 B 5 3 Rajhara Jharan Dalli (N,M) 8 5 3 e 5 3 Raipur District 3 2 1 3

36 Parjl Madhya Pradesh 34,993 17,844 17,149 34,9&2 17,825 17,137 31 19 12 Dhar District 5 4 1 5 4 Dhar 5 5 4 , PrthampUf 1M.). 5 4 1 5 4 1 Indore District 7 4 3 7 4 3 Mhow 7 4 3 7 4 3 Mhow canl1 (U.A.) 7 4 3 7 4 3 Surguja District 54 26 28 54 26 28 Sitapur 54 26 28 54 26 28 Bila&pur Distric1 3 3 3 3 Perldra Road . 3 3 3 3 Raigarh District 7 2 5 7 2 5 Pathalgaon 5 4 5 4 Gharghoda 2 1 1 2 1 1 Bastar District 34,917 17.805 17,112 34,898 17,794 17,104 19 11 8 Jagdalpur 17,353 5,624 8,729 17,334 . 8,613 8,721 19 11 B Jagdalpur (U.A.) 19 '1 8 19 11 a Bljap,Jr 1 Dantewara 559 292 267 5S9 292 ~67 KOrlta 17.D04 8,888 8,116 17,0:J4 8,88& 8.11G

37 Santall MadhYil Pradesh 3,5l5 1,827 1,10'! 3,102 1,591 1,509 4Jl 2:34 199 Gwaliol' District 40 37 3 4() 37 :I Gird 30 30 :l() 30 GwaliO!(U.A.) 30 30 30 30 Morar cantl (Cantl) 30 30 ;xl 3(1 Plchhore 10 7 3 10 7 3 Tekanpur (N M) 10 7 3 10 7 Shahdoi Di3!rict ,0 8 2 4 6 4 2 Barldhogarh 2 ? Umarii'lIM) 2 Sohagl!U( 4 4 4 4 Anuppur 4 3 4 _, Pasan (M.) 4 ~idtii District 37 22 15 11 I ~' Chitrangi ti 7 7 Singrauli 25 17 8 4 'r

570 C·'' PART B(i); DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 L"ng'C~\Jt'i lulal Rura! Groan ...... ------_ _------_ .. __ .. -_ ----...... ------.... _------.. -~-.. ---- St .. ',·! °,,,tJI(:;t' Tehsill Town Persons Ma~es Females Persons Males Females Persons Males F"males 2 3 4 5 6 7 8 g 10

IV'Urlla (N.M.) 13 9 4 13 S 4 Am,'y. Collier! (N M I 4 4 4 4 Shajapu, Di~!'Kt Stlajaplif Snaj'lpur (M) Dhar Dis'ncl 1 Dhar 1 indore Ci~;I'I,;t 2 2 2 2 hl0Dre 2 2 2 2 Indore (U A.) 2 2 2 2 East Nirnar (f(hal'dwa) ;:JiSlrict 21 10 11 18 10 8 3 3 Kna.,dwd 21 10 11 18 10 8 3 3 Khandwa (M.G) 3 3 3 3 Vidisha Distri(;t :2 2 2 2 Basoda 2 2 2 2 Betul District 10 7 3 10 7 3 Betul 10 7 3 10 7 3 Sarn; (UA) 10 7 3 10 7 3 Jabalpur Distr;cl 8 6 2 7 5 2 Murwar3 4 3 4 3 Murwara (Katni )(Iv' C.) 4 3 4 3 Vijai raghavgarh 4 3 3 2 Jabalpur (UA) :I 2 3 2 (8) Jabalptir Cantt. (Cantt) 3 2 3 2 Chhindwara District 7 2 5 7 2 5 Parasia 2 2 2 2 Chikhli kalan-Parasia (UA) 2 2 2 2 (E) Badkuhi (N.M.) 2 2 2 2 Chhindwara S 2 3 5 2 3 Chhindwara (UA) 5 2 3 5 2 3 Seoni District 239 123 116 239 123 116 8arghat 239 123 116 239 123 116 Surguja District 1.9S1 1,016 965 1.973 1,013 960 8 3 5 Pratappur 8 7 8 7 Samri 1 1 Surajpur 6 3 3 6 3 3 Vishrampur (N.M) 6 3 3 fi 3 3 Ambikapu! 2 2 2 2 Amblk~PUI eJ A) :2 2 2 2 GrtAp-ur 1,9~4 1,OOS 959 1.964 1.005 959 i:lliaSD!JI Oisl! iet 572 292 2S0 536 275 261 :36 17 19 K?t:l 183 97 Bli 1i13 97 at; r(atgt'ora 301 153 WI 301 153 148 l\_OiUa 4~ 25 24 4~ 2S 24 '.ia~pl.i 28 16 12 28 15 12 Lllia~PlJ! (U.Al 28 16 12 28 15 12 (13) [lilaspur Rly Colony iN.M I 28 16 12 28 16 12 janjglf 3 3 3 3 Sakli 7 ~ 7 Sa~ti 1M.' 8 7 B 7 Ha;garh DIS,jr'r.;l 148 69 79 137 65 7::! 11 4 7 ,n B;lgetlCna 96 44 .L 96 44 52 Jdsbpur 1 1 1 ~.. L1rl~:tlri 2 2 2 2 P'lth;1Ig:(OI' {~ 5 5 4 PathaiQllol1 i:v1\ 4 5 4 Ud.J~ipur ~~.. H:al 'tm_ia;g~,jl t!; 3& 18 17 3& 18 17 Raigaltl 6 t 6 6 Pa~plh (\I A \ 6 f, C 6 i\han.la Sa,af)~arll 1 Hajpa;ldg30n D;sIJtc{ 9 9 9

571

~, 1>- i H(,I.'ND:l·Ij,H C·7 PART B(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS ·1991 Languagel Total Rural Urban ----_._------_ .. _------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajnandgaon 9 9 9 \I Durg District 284 140 144 3 2 281 138 143 Durg-Bhilainagar (UA) 272 135 137 272 '135 117 Durg 258 126 130 3 2 255 126 129 Durg-Bhilainagar (UA)(part-l) 255 126 129 :<55 126 129 (B) Bhilainagar 239 i17 122 239 117 122 (F) Jamul {N.M.) 16 9 16 9 7 Patall 12 6 (; 12 6 6 Durg-Bhiiainagar (U.A.)(part-ll) 12 6 6 12 6 6 (E) cllaroda 5 2 3 2 3 (8) Bhilai Kalan (N.M.) 7 4 7 4 3 Sanjari balod 14 6 14 6 8 Rajhara Jharan Dalli (N.M) 14 6 14 6 8 RaipLlr District 71 37 34 66 35 33 3 2 Baloda Bal-ar 1 Raipur 3 2 2 Raipur (U.A.) 3 2 2 ,. (; Dharntari 11 IS 11 " Nagri S6 28 23 58 28 28 Bastar District 92 45 47 91 4·4 47 Bhanupratappur :2 :1 Dantewara Kirandul (N.M.) Konta a9 43 46 89 43 46

38 Savara Mlldhya Pradesh 235 127 10B 212 112 100 23 15 8 East NilTlar (Khandwa) District 208 110 9B 208 110 98 Harsud 208 110 98 208 11G 96 Rajnandgaon District 23 15 B 23 15 8 Rajnandgaon 23 15 B 23 15 B Rajnandgaon (M.e.) 23 15 B 23 15 8 Raipur District 4 2 2 4 .. 2 Mahasamund 4 2 2 4 2 2

39 Serna Madnya Pradel>h 7 4 3 S 3 3 Bhin::! District 6 3 3 6 3 3 :7,011 6 3 3 6 3 Indore District Ind'~:,re Incj)re (U.A.l

40 Tangkhul Madhya Pradesh 3 3 3 3 Hoshar.gabad District " 3 3 :3 Itarsi 3 '3 3 itarsi (U.A) 3 3 3 '.\ 3 3 (")Itarsi " 41 Tangsa Madhya Pradesh SurguJa District \1anendragarh

42 Tibetan Madhya Pradesh 1,359 702 €57 1,317 678 U9 42 24 18 ",walior ::listrict :;ird GW2iiOf(U .4.i (3\:"2~ior (M C ) Shi'JFU;"j C;strici ~ 3

~'7:'~11': C-7 PART 8(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON- SCHEDULED LANGUAGE.S STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Langu-;;;;l'--_.. * _ .... - Total Rural Urban ______.... ~D ______.... -.---.-~------.--.---,,------~---- :;, (ate,' f)i~trk;t/ Ter.liull Tow" P'.!lsons Males Females Persons Males Females Parsons Males Females -._"'-.... -~- 2 3 4 5 6 7 8 g, 10

~;t:(viJ&Jri J 3 3 3 Sl1i'lpi)'! (Ml :1 3 3 il\d()~e i);,s\rict 2 2 2 2 ir';dore 2 2 2 2 Ind(lf{~ ~li A ) 2 2 2 2 Bhopal Distri-:t 12 7 5 12 !-1uzur 12 7 12 131101',11 (M.Cj 12 ., 12 7 5 F\ais,,:wf Oistrict 4 2 Z 4 2 2 GohHI'(ja'1j 4 2 2 4 2 M,lf1Cllrtef'P(h.M.) 4 2 4 2 H(>~l1angall(]tl Distri(;i 10 5 10 Pip ida 10 1') !'l1itiC;in:l) 1C 5 10 Chh'ndwCif'1J Di~\ricj 6 .; 4 6 ;> 4 Par.:,sia fi 2 4 6 2 <\ Surgu;a Dis!ric,;t ;,315 6IB 637 1,3'11 67e 035 4 2 2 Ambikapur 4 2 2 4 2 2 Ambikapur (!J.N 4 2 2 4 2 2 Sitapllr 1.311 676 6:35 1.311 676 635 Durg District 1 1 Ourg-Bhilainagar (IJA ) 1 Durg DUig-Bhilainagar {UA)(part-li (D)CllhaOl1i (N,M,) 1 Raipur District 5 3 2 5 3 2 RaiflUr 5 :3 5 2 Raipur (lJA) 5 3 5 2

43 Tripurl Martkya Pradesh 22 S 13 22 l! 13 Gwalic,r Distril.'t 8 4 4 8 4 4 Gird 7 3 .. 7 4 Gwalior(UA) 7 3 .; 7 4 (Ff) Mora~ (,.liMIt (Csntt) 7 3

44 Tulu MaclhyO'l Il'rammh 43 23 10 3 39 20 19 " Uljain DiilttriC! 3 ~ ·3 2 Ujjillrl :I 2 3 2 UJi'l.in(UA) 3 7. " 2 .Jhll~Uil L~~lrIct Thand!1I

573 C·7 PART B(i): DISTRIBUTION OF THE 45 NON· SCHEDULED LANGUAGES STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Total Rural U'ban ,...... _------._... _--_...... - .. _-_ .. _------_...... Statel Distlict/ Tehsill Town PE'rsons Males Females Persons Males Femflles Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Indore District 16 9 7 16 Q 7 Indore 16 9 7 16 9 7 Indore (U.A.) 16 9 7 1~ 9 7 West Nimar District 3 2 3 2 Barwaha 3 2 3 2 Bhopal District 6 3 3 6 3 :3 HUlur 6 3 3 6 3 3 Bhopal (M C) 6 3 3 6 3 3 Hoshangabad District 2 2 Hoshangabad 2 Hoshangabad (M) 2 2 1 1 Durg District 9 4 5 9 4 5 Durg-Bhilainagar (U A) 9 4 5 9 4 5 Durg 9 4 5 9 4 5 Durg-Bhilamagar (UA)(part-l) 9 4 5 9 4 5 (8) Bhilainagar 7 3 4 7 3 4 (F) Jamul •• 2 1 2 1 Bastar District 3 2 3 2 Dantewara 3 2 3 2 Kirandul (N.M.) 3 2 3 2

45 Vaiphei Madhya Pradesh Gwalior District Pichhore Tekanpur (N.M)

574 C-7 PART B(ii): DISTRiBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-5CHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 LanguageJ Mo!her Tongue! Total Rural Urban ------_ ... _------_------... ------_------.. _-----.. ------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 Ao 1. Ao Madhya Pradesh 29 19 10 29 19 10 Gwalior Di:;trict 2 2 2 2 Gird 2 2 Gwalior(U.A.) 2 2 :: 2 (Al Gwalior (M.e.) 2 2 2 Indore Distr;ct 2 2 Indore 2 2 2 Indore (U.A.) 2 2 2 2 Vidisha District 3 3 3 Vidisha 3 3 3 Vidisha (M) 3 3 3 Elhopal District 3 3 HUlur 3 3 3 Bhopal (M.C) 3 3 3 Bilaspur Di5lnct 19 10 19 10 Korba 19 10 19 10 Korba (N.M.) 19 10 19 9 10

2 Arablc/Arbi 1. Arabic/Arbi Madhya Pradesh 1,858 965 893 420 219 201 1,438 746 692 Morena District 14 6 8 14 6 8 Sheopur 14 6 8 14 6 8 Gwalior District 161 85 76 26 15 11 135 70 65 Gird 135 70 65 135 70 65 Gwalior(UA) 135 70 65 135 70 65 CA) Gwalior (M.C.) 135 70 65 135 70 65 Bhitarwar 26 15 11 26 15 11 Guna District 536 280 256 15 7 521 272 249 Guna 521 272 249 521 272 249 Guna (M) 521 272 249 521 272 249 Ashok nagar 15 8 7 15 8 7 Tikamgarh District 12 6 6 12 6 6 Tikamgarh 12 6 13 12 6 6 Panna District 4 3 4 Panna 4 3 4 3 Panna (U.A.) 4 3 4 3 Sagar District 16 11 113 11 Bina 16 11 16 11 5 Satna District 36 20 16 36 20 16 Nagod 27 14 13 27 14 13 Rampur Baghelan 9 6 3 9 6 3 Rewa District Huzur Rewa (M.e.) 1 1 1 Shahdol District 211 105 106 3 2 208 103 105 Sohagpur 199 98 101 2 2 197 96 101 Burhar-Dhanpuri (UA) 197 96 101 197 96 101 Burhar (M) 3 2 1 3 2 Dhanpuri·Nargada HDafailtJl) 194 94 100 194 94 100 Kotma 1 1 Anuppur 11 7 4 II 4 Pasan (M.) 11 7 4 11 7 4 Manasaur District 17 11 G 3 3 14 () jawad 3 Neemuch Neemuch (UA) Manasa

575 C-7 PART 8(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGESj WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSI_L_S_A_N_D_T_O-;:W:-NS-:--_19_9_1 ______~_:__--- Lang'Jagel Mother Tonguel Total R'Jrai Urban

Statel District! Tahsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females --~------~~~~~~ 2 :3 4 5 6 7 8 9 16 ------,------.------Manasa (M) 1 8ha~pura 6 (i 4 2 Bha1pur;l (M) 6 2 4 2 Garoth 6 ;! "C 3 3 Shyamga,h (~n a 3 6 $ Ratlam District 62 36 '?tl 54 .30 24 8 6 2 Jacm 53 29 24 53 29 24 Ratlall1 ;J 2 8 6 2 RaliRm (L1.A) 8 2 il Ratlam (M.C) 8 2 2 Ujiain Oistricl 14 i' 13 Ujjai" 'I Ujj<'lin(UA) Bac1nagal" 1:; 31 15 13 7 tl Susnei 4 3 4 Soyalkal8n (lA; '7 4 7 4 Shajapur 11 11 Shujalpur 6 4 2 " 4 :2 Akodia (M) (; 4 2 4 2 Kalapipal 7 3 7 4 Oewas DI~trict 57 28 29 4 1 3 5$ 27 26 Dewas 29 15 14 29 15 14 Dewas(M,C) 29 15 14 29 15 14 Kannod 4 1 3 Bagl; 24 12 1.'< 24 12 12 Hatpiplaya (M) 24 12 12 24 12 'i2 Jhabua District 8 4 4 7 4 Tl"landla Jobat 6 4 e 2 4' Jobat(Mi 6 2 4 (I 2 4 Ranaoln Ranapur (M) 1 Ollar Dmtrict 84 42 42 68 35 33 16 7 Ohm 10 6 16 10 6 KlJk~hi 52 25 27 52 25 27 Manawar 11 e 5, 11 Mana\'jar (M) 11 6 5 11 Dharampuri 5 4 5 Dharam,)lili(M) 4 5 Indore Dist:ic! 45 ~i 40 18 22 62 DEpalpur 13 30 13 17 Sewer 1 1 1 Indore 70 3l 9 4 5 61 :'7 Indore (UAI 61 27 61 27 M1iOW Mhow G(lfltl 'l.U" G 1 West Nl!l1llr [',ist: ir.t 99 86 :; 2 180 Maileshwar 2 2 Balwani 2 RaJPur Kl"larg,:Jre 73 60 IJ 50 v~'ar!~ (InB i. M) 60 St1:nrlha 1'itt 45 n SI:;noI1w,.! (M: 45 22 Eas! ~jiFlar (r

576 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF 'THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEOULEO LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS· 1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban --.------.. _------~------.---- ... ------~------.. ------State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sironj Basoda '0 5 10 5 Neteran 1 Bhopal District 17 11 17 11 6 Huzur 17 11 17 11 6 Bilopal (M.e) 17 11 ii' 11 e Sehara District i1 4 11 4 7 Ichhawar 11 4 11 4 RaisefJ District 17 10 7 17 10 7 Raise~ 10 5 5 10 5 5 Baraily 6 4 2 6 4 2 Udaipura 1 j Hoshangabad District 7 3 4 7 4 Khirkiya 2 3 5 3 K.hir1liya (Ml 2 2 3 Piparia 2 1 pjpria (M) 2 2 1 ,Jabatpur District 26 15 ,1 26 15 11 MUiwara 7 3 4 7 4 Murwara (Karni )(M.C.J 3 4 7 4 Sihora '2 4 6 2 4 Sihora (M) 6 '2 4 S 2 4 Jabalpur 13 10 3 13 10 3 Bargi (N,M,) 4 2 2 4 2 '2 Jabalpur (U.A.) ') 8 9 a IA) Jabalpur 1 (8) Jabalpur Cantt. (Cantt) 8 8 Chhindwara District 10 5 5 10 5 5 Parasia 5 3 2 5 3 2 Chaurai 2 3 '2 ;1 Surguja District l' G -4 '10 6 4 Baikunthpur 4 4 8 4 4 West Chirmiri (N M.) 4 4 8 4 4

Manendragarh 2 2 ~" Kurasia (UA) Manendra gam (M) (9) N.C.P.H. Colliery (N M.) Bilaspur Distrir,\ 47 25 22 5 4 42 21 21 ,Kalghora Korba 1 Korba (N.M.) 1 Mungeli 25 !4 11 24 13 11 Muugeli (U,A.) 24 13 11 2.4 13 11 Bilasptlr 4 3 1 4 3 Bilaspur (VA) 4 3 4 3 (el Sirgiti (N,M.i 4 3 1 ~ 1 Janjgir 15 7 8 3 2 12 7 Naila Janjgir 1M) 12 h 7 12 7 Champa Cl:ampa {M} 1 Rajnandgaon District 21 10 11 20 1~ 10 Chhuikhadan Gandai (M) ., Rajnandgao!"l 5 2 7 5 2 RajOlandgaQn (M.G.) '{ 5 2 7 5 2 Ambagarh 13 8 12 .J 7 -, " Ambagarh Chow"i ~Mi 42 5 12 ~l 7 Durg District 2C ~:!. 14 2b 12 14 Durg-Bhilain •• gar !U.A.)(part-i'I 19 9 10 lt1 11 10 :Jurg 12 1~,<. 5 T C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON·SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Language! Mother Tongue! Tota! Rural Urban

Statel Districtl Tehsil! Town Persolls Males Females Persons Males Females Persons M

Durg 6 4 6 2 4 Bhilainagar 6 3 6 3 3 Patan 7 4 3 7 4 3 Durg-Bhilainagar 'UA)(part·ll\ 7 4 7 4 3 Sanjan ba!od 7 3 4 7 3 4 Rajhara Jharan Dalii (N M.. I 7 3 4 7 3 4 Raipur District 51 27 24 2? 11 11 29 16 13 Simga Simga (M) Saraipali 4 2 4 2 2 Raipur 29 16 13 1 15 13 Raipur (UA) 28 15 13 15 13 Mahasamund 16 7 9 16 7 9 Bindranawagarh (Gariaband) 1 Basta r District 19 11 10 7 Bhanupratappur 2 Kondagaon Kondagaon (M) Jagdalpllf 16 16 9 7 Jagdalpur (U.A.) 16 16 9 7

3 Bhill/Bhilodi 1. Bhill/Sh!lod! Madhya Pradesh 1,250,144 629,399 620,745 1,225,404 616,639 608,765 . ~4.740 12,760 11,980 Morena District 500 281 219 500 281 219 Joura 83 48 35 83 48 35 Sheopur 417 233 164 41'1 233 184 Shivpurt District 23 12 11 23 12 11 Pohli 23 12 11 23 12 11 Guna District 52 21 31 02 21 31 Guna 41 16 25 41 16 25 Raghogarh 7 3 4 7 3 4 Chachilura 4 2 2 4 2 2 Mandsau[ DH>trict 2.462 1.238 1 194 2.016 1.025 991 446 Jawed 254 2SG 5~1 248 253 9 Ratangarh (M) 9 o 3 S N",,,,mucl, 187 84 e3 29 16 14 138 Neemll(:l1 (J A ~ 37 22 15 37 Jiran (M) 101 47 54 101 Marlilsa 273 146 127 215 112 1e, 58 Ma"asa (M) 5fl 34 24 Bhar.pu~a nf) 43 42 26 Bhanpura (M\ 29 17 12 2.; Malha1llarh ')74 3C;1 274 498 261 237 7e Narayangarh (M, 61 30 61 Pipliya ll1ar.dl \~,4; 15 8 i 15 Gareth 69 33 36 39 1R 21 30 15 Shilmyarh 1M) 1t 15 30 15 Milndsaur 317 278 256 236 10:j 42 Mandsaur I ,\~} 103 6' 1C} 42 Sila'nau 18f; Hi 89 97 3 Silamau (M· :I ? Ra~iam Disti:;\ ifJ9 hi)') 65.222 54.571 109.53;' 55,09a 5A,4:;g 2';0 132 Jaora ~170,1 1,912 1,7'HB 3.697 1910 1.787 Jiiora ('.: /\.0 ~ 1 Aiol 1'0 15 1 1e. 15 Saila'1il 23.063 11.[,36 11.42' 23060 11.633 11.427 Sail~na (Mi 3 Ba.~r}a 73.678 ,',\JI:,-5 78.678 39.455 38,223 R~!lilfn 4,346 2.Z'4 4,O!l6 2,OeS 2.D01

578 C·7 PART alii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDUlED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Lpngu3ge! Mother Tonguei Total Rural Urban

Slillel Distiicti Tehsiil Town Persons, Males Females Persons Males Females ' Persons Males Femal.es 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Namli(M) 56 37 19 56 37 19 Ratlam (U.A) 204 92 112 204 92 1i2 (Ai Ratlnm (M,e) 202 90 112 202 90 112 (6) RaUsrn Rly COlony (N,M,) 2 2 2 2 Ujja!n Distdct 124 63 61 110 56 54 14 7 7 KI18charoo 10 5 5 10 5 5 Mahidpu' 32 17 15 32 17 15 Ghatiya 39 20 19 39 20 19 U~ain 18 10 8 7 5 2 11 6 UiJalr. (UA) 1< 5 6 11 6 Badnagar 25 11 14 22 9 13 3 1 13adnagar (U.A.) 2 , 3 2 Shajapur District 341 189 152 341 189 152 Ag.lr 1 Shajapur 183 101 82 183 101 82 Shuja!p.ur 100 55 45 100 55 45 Ka!apipal 57 33 24 57 33 24 Dewas District 4,670 2,489 2,381 4,668 2,306 2,282 202 103 99 Tonk khurd 198 99 99 198 99 99 Sonkatch 166 92 74 166 92 74 Dewas 490 262 228 350 190 160 140 72 68 Dewas{M,C) 140 72 68 140 72 68 Kannod 219 113 10e 219 113 106 Bagli 2,723 1,355 1.368 2,661 1,324 1.337 62 31 31 Halpiplaya (M) 12 7 5 12 7 5 Kamawacl(M) 46 20 26 46 20 26 Bagli (M) 4 4 4 4 Khategacln 1,074 56B 506 1,074 568 506 Jhabua District 682,807 343,608 339,199 667,094 335,540 331,554 15,713 8,068 7,645 Thandla 90,722 45,810 44,912 89,689 45,239 44,460 1,023 571 452 Thandla(M) , 1,023 571 452 1,023 571 452 Petlawad 97,058 48,917 48,141 ~2,33S 46,503 45,835 4,720 2,414 2,306 Elamnia (N.A.) 3,638 1,884 1,754 3,638 1,884 1,754 Petlawad(U.A) 1,082 530 552 1,062 530 552 Meghnagar 81,753 41,312 4u,441 81,753 41,312 40,441 Jhabua 161,399 80,751 80,648 158,912 79,517 79,395 2,487 1,234 1,253 ~habua (M) 2,487 1,234 1,253 2,487 1,234 1,253 Bhabra 56,344 26,589 27,755 53,149 26,989 29,160 3,195 1,600 1,595 BhabralU,,6,.) 3,195 1,600 1,595 3,195 1,600 1,595 Jobal 60,671 30,465 30,206 60,341 30,273 30,068 330 192 138 ~t(M) 330 192 138 330 192 138 Arsrajpw 63,974 32,118 31,856 61,688 30,892 30,796 2,286 1,2,26 1,060 AiJajpur(M) 2,286 1,226 1,060 2,286 1,22(: 1,060 Ranapur 70,888 35,646 35,;14Q 69,214 ~4,815 ~4,399 1,572 eSl 841 OMr District 299,371 145,763 143.608 2134,613 143,313 141,300 4,758 2,450 2,308 Ranapur(M} 1672 831 641 1,672 831 841 Badnawar 602 33~ 26~ 505 254 241 97 59 28 BaJnawar(M) 97 59 28 97 69 28 Sardarpur 34.301 17,328 17,033 34,173 17,259 16,914 188 69 119 Sarda''PU'' Rllj!1~.rtll. \1) 18B 6S 119 18S 69 119 Dhar 49779 25,385 <~4.394 48,931 24,951 23,980 848 434 414 Dhar(M) 803 412 391 803 412 391 Pltham;:1UriN.M,) 45 22 23 45 22 23 Gandhwani 48 000 <4)13 23,787 41(,OOG 24,213 23,787 K'lkshi 125.157 62,709 62,448 ~22,70D G'.459 61,241 2.457 1.250 1,207 Sagh(N.Ml 622 312 310 622 312 310 KUKSr-i (M) ~ .835 9~8 897 1,835 938 897 Manawar 11,858 6,933 5.925 11,164 5,567 5,597 694 36A 328 Mallllw(Jr (M) 694 366 328 69. 3G6 328 Dhlrampuri 19614 9,$62 9.752 19,140 9,600 9,540 474 262 212

579 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TON.GUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDUlED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Url:san

Slatel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dhamnod(M) 462 255 207 462 255 207 Dharampuri(M) 12 7 5 ~2 7 5 Indore District 1,564 796 766 1,477 732 67 53 :~4 Depalpur 36 19 17 36 17 Sawer 155 86 70 150 82 58 II 4 <: Sawer(M) 6 4 2 tl 4 .2 Indore 679 354 325 SOo 307 ~93 79 47 32 halod (M) 1 1 h,dore (U.A.) 78 46 32 78 46 32 Mhow 693 339 354 691 354 2. 2 Mhowgaon (M) 2 <. West Nimar District 118,525 59,549 58,976 115,950 58,2::'2 5; ,1'28 .2,575 1.327 1,248 Sarwaha 1,355 667 63S 1,342 CIS 1 661 13 6 7 Sarwaha (UA) 13 6 7 13 5 7 Maheshwllr 1B,74B 8,485 3,263 16,719 8,25D 29 113 13 Maheshwar (N.M.) 22 13 9 22 13 9 Mandleshwar (M) 3 4 7 3 4 Kasrawad 8,009 .1,006 4,003 7,926 3,961 3,855 83 45 38 Kasrawad (M) 83 45 38 83 45 36 Barwani 6,735 ~,375 4,360 8,424 4.219 4,;';05 311 156 1~5 Sarwani (M) 311 156 155 311 158 155 Thikri 2,834 1,424 1,410 2,280 1,138 1,142 554 286 268 Anjad (M) 554 286 268 554 286 26B Rajpur 8,252 4,105 4,147 8,197 4,082 4,115 55 23 32 Rajpur (M) 55 23 32 55 23 32 Segaon 11,069 5,531 5,538 11,069 5,531 5,538 Bhikangaon 13,001 6,624 6,377 '12,405 6,317 S.Oa8 596 307 289 Bhikangaon (M) 596 307 289 596 307 289 Khargone 2.263 1.171 1,092 2,203 ~,136 1,067 60 35 2~ Gogaon (N.M,) 13 6 7 13 6 7 Khargone (M) 47 29 18 47 29 IS Pansemai 19.770 9,889 9,881 19,011 9494 9,517 759 395 364 Pansemal (M) 333 172 161 333 172 161 Khetia (M) 426 223 203 426 223 205 Sendhawa 16,480 8,238 8,242 16,365 ~,18a 8,165 115 58 57 Sendhwa (M) 115 58 57 115 58 57 Bhagwanpura 7,755 3,877 3,878 7755 3,877 :;,87~ Jt,iranya 2.254 ',157 1,097 2,254 1.157 1,097 Ea$~ Nimar (Khandwa) Distric! 35,5n 16,022 17,555 35,090 17,748 17,342 487 Har~ud 1,086 603 483 1086 483 Khi>ndwa ~2.471 8,277 6,194 12,440 6,256 6,184 31 21 10 I(h!indwa (M.e) 31 21 'IQ 3~ 21 10 Pondhana 13,276 6,764 5,512 12,875 6.545 6,330 401 219 182 Pandhana (M) 4tJl 219 182 401 21~ 182 Burl1anpur 8,744 4,37~ 4,366 8,689 4,344 4,345 55 34 21 ShahpUi (M) 44 27 17 44 27 17 Bu,hanpur (M.C) 11 7 4 11 7 4 Bhopal District 179 99 60 29 20 9 150 79 71 Berasia 6 3 6 3 Hl,lzur 17~ ~s 77 23 17 6 150 'i'g 71 Bhopal (M.e) 150 79 71 15G 79 71 Sehore District 3,648 1,65, 1,797 3.646 ;,849 -, .797 7. 7. Sehore 11 11 22 11 ":,shla SOJ 303 301 €02 30, Ashta (U A) 2 ichhal'lar 1 400 1,428 2.9:8 14&0 Buan; 104 47 57 1J4 Rais811 D";trict 195 105 90 1(1~ Raise;: IS5 87 68 87 Goha'Q8n 40 22

580 (:,'/ FARl 8(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON·SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languar.;u' Mother longuel Total Rural Urban Si<:l.e/ nistr.ctl Tahsill Town . Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10 l:ielul o;~,tr:ct 4 2 2 4 2 2 BhaIl1$ I,anja 28 12 15 28 12 If HaroaC'J.M) 12 16 28 12 Ri\~Q:..~tt! f~!~:;trfct 59 27 32 ~,9 27 32 Udaipur ((!nafar,)jaig!1i'h; 5(1 27 32 59 27 32 rM~ 01$:':" DU"g-13r;I~!r!s'l~1 ,:U.A.) Gurg uUlg-Shi:aiila\pr {u.A.) (p~,rt-~) 18, Bhiiaina-ga, R';;ipur Dt£:rili 8 8 4 4 Ra~pur 6 4 4 8 .1 4 Raipur(MC; 8 4 4 8 4 4 Basia' District 3 3 3 J~::;dalp!Jr 3 3 ~, Jagaalpll' ill,A., 3 3 3

2. Saorl Madhya Prade$1I 32 13 19 32 13 19 Malld'.I!IUf District 5 3 2 3 M?1lhl!111am 5 3 2 3 Cllar Dlslri~.t <: 2 1 Ga'1dhwani 2 2 1 ealaghal Distric: II 3 6 9 3 6 Bilii1ar S 3 6 9 3 6 Surguja Dilltrict 11; tl 10 16 6 10 Surajpur 16 6 10 Hi 6 10

3. Barel M...~ah)'. PraoQ'lh 465,431 236.191 22S,246 463.087 234,895 228,192 2,350 1,296 1,054 Manduur Oislrict 3 1 2 3 1 2 Ma!l1arilalll 1 Garc~li 2 2 2 2 [If!'Was r.i?tri~' 6,3'35 3,23<1 3,151 6,350 ;').12 3,138 35 22 13 ~wa~ 33 2'1 1t: i 32 20 12 l)P.was(M/~\ 32 20 12 32 20 12 K,mrrod 3.632 l,e~ 1 1,821 3,632 1,el1 1.821 [h;Jli 2,€84 1.3,~1 1,303 2,681 1.~711 ',302 2 K~rnaVt;;!d ~'1~) 3 2 3 2 Khaleg<:()~1 36 21 15 36 <,'1 lS ,;!1abu,', Di.t!ric! 4 3 4 J Jhabua 4 3 4 3 jhaDu;, (M) 4 3 4 3 Dhar D!s1.ricl 326 147 17S 32~ 147 119 K(Jk~hi 526 179 3l?5 14'1 179 Jnoore fJl~!',ct 43 36 14 7 7 29 29 Indore ~3 36 7 IA 7 29 ;'9 iroor(l (U.A :: 29 29 29 2~ \NE'~t Nim;?, w\r;trict 4·~' 621 :n~,069 217,552 439,444 2;;:2,880 216,5(:).1 :1.177 i.18g 98S Bi'rwaha 1.2i2 531 5!l1 1,204 525 579 8 6 :2 Sanawl:i laM.; f,l 6 2 B :;0 1.""OO"Il\'''',[ 140 68 72 14() 68 72 Ka5.1 £;, ..Yt-.J d 31 n 14 31 17 '\4 a",rw..li1; 1 iO,12G S6,2ClS 53,920 110,079 56,185 5.3.894 50 24 26 aSr\ll:etr,~ fri) 50 24 26 50 24 26 TtllK'i 322 113 156 145 7& 69 181 84 87 "-'Ilao (1.1) 181 g4 87 1!31 '14 67 r~(l;i'Ui 32,360 '€,437 15.923 S:!,2SEi 16.:597 151369 /4 40 34

581 C.7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON·SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 language; Mother Tonguel Total Rura! Urban

State/ Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajpur(M) 74 40 34 74 40 34 Segaon 217 116 101 217 101 Bhikangaon 6.551 3,361 3.190 6,530 3,181 21 12 9 Bhikangaon (M) 21 12 9 21 :12 9 Khargone 7,270 3,684 3,566 7,109 3,611 3,498 161 73 B8 Khargone (M) 161 73 sa 161 73 88 Pansemal 93,899 47,678 46,221 92,759 47,017 45.742 1.140 661 479 Pansemal (M) 94g 546 403 949 546 403 Khetia (M) 191 115 76 191 115 76 Sendhawa 120,672 60.952 59,720 120,130 60,673 59.457 542 279 263 Sendhwa (M) 542 279 263 542 279 263 Bhagwanpura 52.679 26,504 26,175 52,679 26.504 26,175 Jhiranya 16,132 8,239 7,893 16,132 8,:53 7,893 East Nimar (Khandwa) District 16,311 8,317 7,994 16,222 8.272 7,950 89 45 44 Harsud 1,963 1,028 935 1,963 1,028 935 Khandwa 5,152 2,658 2,494 5,136 2.648 2.488 16 10 6 Khandwa (M,C) 16 10 6 16 10 6 Pandhana 2,229 1,124 1,105 2,229 1,124 1.105 Burhanpur 6,967 3,507 3,460 6,894 3,472 3,422 73 35 38 Shahpur (M) 73 35 38 "13 35 38 Sehare District 441 226 215 441 226 215 Ichhawar 441 226 215 441 226 2 5 ' 8etul District 23 13 10 23 13 10 8hainsdehi 23 13 10 23 13 10 Hoshangabad District 277 143 134 261 135 126 16 8 8 Khirk.iya 193 97 96 193 97 96 Harda 84 46 38 68 38 30 16 8 8 Haraa (N,M.) 16 8 8 16 8 8 Raigarh District 3 2 3 2 Raigarh 3 2 3 2

4, Bhilall Madhya Pradesh 466,893 233,394 233,499 46:1,393 231,602 231,791 3,500 1,792 1,708 Morena District 20 9 11 20 9 11 Sheopur 20 9 11 20 9 11 Mandsaur District 392 197 195 301 15!l 146 91 42 49 Manasa 91 42 49 91 42 49 Manasa (M) 91 42 49 91 42 49 Bhanpura 47 24 23 47 24 23 Malhargarh 182 90 92 182 90 92 Maqdsaur 48 29 19 48 29 19 24 12 12 24 12 12 Ratlam District eo 31 29 9 4 5 51 27 24 Jaora 9 4 5 9 4 5 Ratlam 51 27 24 51 27 24 Ratlam (U.A) 51 27 24 51 27 24 (AJ Ratlam (M,C) 35 18 17 35 18 17 (8J Ratlam Rly Colony (N,M,) 16 9 7 16 9 7 Shajapur District Shajapur Dewas District 1,215 614 601 1,212 612 600 3 2 Dewas 2 :2 Dewas(M,C) 2 2 Bagli 1,203 605 598 1,202 604 59B Bagli (M) Khategaon 10 8 2 10 8 2 Jhabua District 263,947 132,014 131,933 '261,712 130,891 130.821 2.235 1,123 1,112 Thandla 11 6 5 11 6 5 Petlawad 13 9 4 6 4 2 7 5 :2 Bamnta (NA)

582 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 4.5 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue/ ------Total ------,---,------Rural ------Urban Sialel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Petlawad(U,A) 6 4 6 4 2 Meghnagar 27 10 17 27 10 17 Jhabua 8,356 4.215 4,141 8,292 4,172 4,120 64 43 21 Jhabua (M) 64 43 21 64 43 21 Bhabra 4,803 2.381 2,422 4.761 2.359 2.402 42 22 20 Bhabra(U.A.) 42 22 20 42 22 20 Jobat 54.135 27,215 26,920 54,132 27,212 26,920 3 3 Jobat(M) 3 3 3 3 Alirajpur 190.610 95.260 95.350 188.567 94.245 94.322 2.043 1.015 1.028 Alirajpur(M) 2,043 1,015 1,026 , 2,043 1.015 1,026 Ranapur 5,992 2,918 3,074 5.916 2.883 3.033 76 35 41 Dhar District 124.684 62,236 62,448 123.98,0 61.860 62,120 704 376 328 Sardarpur 711 359 352 711 359 352 Dhar 1,057 529 528 1,011 510 501 46 19 27 Dhar (M) 46 19 27 46 19 27 Gandhwani 26,767 13.341 13,426 26,767 13,341 13,426 Kukshi 55,454 27,662 27,792 55,239 27,546 27,693 215 116 99 Kukshi (M) 215 116 99 215 116 99 Manawar 39.439 19,704 19,735 39.198 19,573 19,625 241 131 110 Manawar\M) 241 131 110 241 131 110 Dharampuri 1,256 641 615 1,054 531 523 202 110 92 Dhamnod(M) 202 110 92 202 110 92 Indore District 257 146 111 224 129 95 33 17 16 Depalpur 1 1 Indore 251 142 109 223 128 95 28 14 14 Indore (UA) 28 14 14 28 14 14 Mhow 5 3 2 5 3 2 Mhow cantt (U.A.) 5, 3, 2 5 3 2 West Nimar District 69,184 34.539 34,645 68.819 34.345 34,474 365 194 171 Barwaha· 272 138 134 260 131 129 12 7 5 Barwaha (UA) 12 7 12 7 Maheshwar 964 496 468 951 490 461 13 6 Maheshwar (N.M.) 9 5 4 9 5 4 Mandleshwar (M) 4 4 3 Kasrawad 2.245 1,141 1,104 2.109 1.060 1,049 136 81 55 Kasrawad (M) 136 81 55 136 81 55 Bar.Nani 3.754 1,918 1,836 3,695 1.888 1.807 59 30 29 Barwani (M) 59 30 29 59 30 29 Thikri 2,450 1.222 1.228 2,401 1.200 1.201 49 22 27 Anjad (M) 49 22 27 49 22 27 Rajpur 12.353 6.151 6.202 12,344 6.147 6.197 9 4 5 Rajpur(M) 9 4 5 9 4 Segaon 1.182 596 586 1,182 596 566 Bhikangaon 6.219 3.140 3,079 6,217 3.139 3,078 2 Bhikangaon (M) 2 1 1 2 Khargone 903 442 461 690 437 453 13 5 Khargone (M) 13 8 13 5 Pansemal 894 451 443 887 449 438 7 2 Khetia (M) 7 2 5 7 2 5 Sendhwa 10,887 5,432 5.455 10,822 5,396 5,426 65 36 29 Sendhwa(M) 65 36 29 65 36 29 Bhagwanpura 7.758 3,797 3,961 7.758 3.797 3,961 Jhiranya 19.3(13 9,615 9,68B 19,303 9.615 9,688 East Nimar (Khandwa) District 5,857 2.939 2,918 5,839 2.928 2,911 18 11 7 Harsud 820 421 399 820 421 399 Khandwa 89S 445 450 680 436 444 15 9 6 Khandwa (M.C) 15 6 15 9 6 Pandhana 869 416 453 866 414 452 3 2 Pandhana (M) 3 2 2 Burhanpur 3.273 1,657 1.616 3,273 1,657 1616

553 C-7 PART 8(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF rUE 45 NON-SCHEDUlED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Langu3geJ Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Pel'llons Males Females Persons, Males Females ,------~~~--~~--~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Sehore District 1,13/ 594 543 1.137 594 ~43 Sahore 845 448 397 845 440 3$17 Ashta 169 80 83 '169 80 89 Ichhawar 109 58 5, 109 58 51 NasruilaganJ 8 2 a e t Budni 6 2 6 2 4 Reisel1 Dis1rict 139 74 6~ 139 i,~ 65 Raiser. 36 21 15 36 21 15 Goharganj 103 5~ 103 6~ 50

5. KoimalKokl1ill (8) Ratlam Rly Colony IN M 1 1 Jhabua District Jhabua 1 1 Dllar Distlict 44 25 19 30 18 12 14 7 7 Badnawar 1 1 Dhar 6 3 3 5 :2 :I Pithampur (N.M,) 5 2 '3 5 2 3 Kukshi 5 3 2 5 3 2 Kukshi (M) 3 2 5 3 :l Manawar 28 I') 12 28 16 12 Dharampuri 4 2 4 :2 Dhaml1C)(:l(M) 4 2 2 4 Bhopal District 264 13[' 134 264 130 Huzur 264 lJC ~34 264 130 Bhopal iM.C) 264 1~4 264 1 'X) :~os'1angabad District 10 5 10 Harda " 1 Harda (N.M.) Itsrsi 5 ita~sl (UA) 4 5 "e 5 (,\)Itarsi 7 <1 4 (B) Bl1iiakhedi (~~ M ) ;,: 1 Jab31pur Dis!rict '38 7C 611 6S Murwara 7 4 3 Murwa'3 (Katr,; 11.M (' " 7 4 3 Vilai ragr'3,garn

584 C·7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL SlATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel DistrictJ Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Maies Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kareli (M) 3 2 3 Mandia District 4 2 2 4 2 2 Mandla 4 2 2 4 2 2 Chhindwara District 12 B 4 4 4 6 4 4 ~rasia ~ 2 2 2 2 :2 2 Chlkhli l

6. Paradhl Madhya Pradesh 685 344 341 595 299 296 90 45 45 Damoh District 21 13 e 21 13 8 Damoh 2~ 13 8 21 13 S West Nimar Di~.lrict 67 36 31 6"1 36 31 Barwaha 53 29 2' 53 29 24 Pansemal l4 7 14 7 7 East Nimar (Khandwa) Dislrict 62 29 33 62 29 33 Khandwa a 3 3 5 Bumanpur 54 26 28 54 26 28 Raisen District 101 54 30 18 12 71 36 35 Gobarganj 71 36 71 36 35 ObeduliaganjlM) 71 36 - . 71 35 35 Silwani 30 HI 12 18 12 Hoshangabad Distl:Cl 4 2 2 2 2 Harda 4 2 2 Rajnandgaon District 39 2B 39 2}) Kawardhe 9 18 Dongargarh 20 \7 17 DOllgarga.m 10 2 1/ Dtlrg Di~tf'ict 42 57 80 47 19 3 10 [lurg·Bhiiainag;Jr (UA ) 1D IS 8 10

sa) C·7 PART B(ii); DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 16,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHS!LS AND TOWNS .1991 Languagei Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Durg 62 27 35 43 18 25 19 I) 10 Durg-Bhilainagar (U .A. )(part-I) 19 9 10 19 9 10 (B) Bhilainagar 19 9 10 19 9 10 Dondilohara 37 15 22 37 15 22 Raipur District 1 1 Raipur 1 Baslar District 263 126 135 2e3 126 135 Kanker 39 17 22 39 17 22 Keshkal 146 65 81 HB 65 81 Narayanpur 54 32 22 54 32 22 Kondagaon 24 14 10 24 14 10

7. Pawri Madhys Pradesh 2 2 East Nirnar (Khandwa) District 2 1 .2 Burhanpur 2 1 2

8. Rathi Madhya Pradesh 16,676 8,470 8,206 16,4119 8,379 8,110 187 91 96 Jhabua District 47 22 25 8 4 4 39 18 21 Alirajpur 47 22 25 8 4 4 39 18 21 Alirajpur(M) 39 18 21 39 18 21 Dhar District 1.145 580 565 1,145 580 565 Gandhwani 1 1 Kukshi 1 1 Manawar 282 140 142 282 140 142 Dharampuri 861 439 422 861 439 422 Indore District 88 47 41 a8 47 41 Indore Be 47 41 88 47 41 West Nimar District 1,544 769 775 1.527 761 766 17 8 9 Barwaha 115 64 51 98 56 42 17 8 9 Sanawad (N.M.) n 8 9 17 8 9 Barwani 1,186 590 596 1.186 590 596 Rajpur 3 3 Bhikangaon 18 6 12 18 6 12 Kllargone 31 15 16 31 15 16 Pansemal 191 91 100 191 91 100 East Nimar (Khandwa) Dil;lric! 13,852 7,052 6,600 13,721 6,987 6,734 131 65 68 Harsud 2n5 104 101 205 104 101 Khandw3 2.647 1,357 1.290 2.641 1.351 1.290 6 Khandwa (M. C) 6 6 6 Pandhan3 2,377 1.21~ 1.165 2,353 1.199 1.154 24 13 11 Pandhana (M) 24 13 11 24 1,~ Burhanpur 6.623 4379 4,244 8.522 4,333 4.189 101 46 55 Nepanagar (N-M.) 101 48 55 101 4S 5S

9. Tadavl Msdhya PradQsh 3,816 1,903 1,913 3,760 1,899 56 42 14 Ind are Distlict 10 9 1 :1 1 8 B Indore 10 9 :2 a 8 Indore (U.A.) 8 8 6 8 West Nimar Distrir.: 986 476 510 996 476 510 Maheshwar 26 13 13 26 13 13 Barwani 32 18 14 32 18 14 Rajpur 21 10 '1 ;11 10 11 Bhlkangacn 76 35 41 76 35 41 Ktlargone 241 lGQ 135 241 106 135 Pansema' 49 30 19 49 30 19 S.'i1c'hawil 1 1 BhagwallPlJra 131 62 131 69 62

586 C-7 ?ARi B(!i): OISTRIBI.JTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON ...'iiChEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DiSTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Total Rural Urban

:;}h::, S'1trk:t} Tehsilf Tcwn Porstl'1S Males Females Persons Males Females Persons Males Femaies • _""_",, ~ ___ • _____o _____,~_..;._:..;._:.:.:.:. _ _;_.:.:.:.=__ ..:.;:;.;.::.._....:...::.:.:;::.;.:;:_:...:.:=.:.=-_;:.:.:.:.:.:_....:...:::.;,;.;.:::.:.:... 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ,-,.,.. ~,-~-.-----.----..;;_------...._------__;------:..... ,illiranya 409 1!?4 215 409 194 215 Eil$t Ninmr (KhiJl1(lwa) Distnct 2,f2~' 1,418 . ~.402 2,772 1,384 1,388 48 34 14 Ha~sud 6 4 2 6 4 2 ;';hafldwa 17 17 17 K:Hndwa (M.C) 17 17 17 I"andnana 2Bd 132 ~ 36 268 132 136 odiilanpur 2.522 1,265 1,264 2,498 1,248 1,250 31 17 1~ Nepilnag&r (N,M.) 22 11 11 2:1 11 11 t:)whmpur (M.e) 9 f1 3 9 6 3

11), Others ?~l!t 425 210 215 425 210 215 Bh,ipzl Di'mic; 2 3 5 2 3 tiUllH 2 2 3 llh,'pal (M,e) 2 3 5 3 Seoni DifHriG~ 3 6 14 6 Soonl' 14 8 B 14 6 (~;",,;a\lhat [listf,,~t 9 5 ~ 9 4 5 Halg2rh D~stfict 61 3D 31 60 25 31 ;: ath3 jqao~j 3 5

'iS7 C-7 PART 8(ij): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDE!~ EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDiA l.EVEL STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1S91 language! Mother Tongue! Total Rural ·------Urban--

~--...... ------... -----~---... ,.,------.. -.----.. ---- _._ __ .. _----_ .. _- .. _----- Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Malas Fcma!es Persons Males Femaies 2 3 4 5 6 --7 e 9 10 Pathalgaon (M) Udaipur (Dhararnjaigarh) 28 12 16 2d 12 16 Raigarh 27 15 12 27 '5 12 Durg District 11 3 8 !1 .3 8 Durg-Bhilainagar (UA) 11 3 g 1, 3 8 Ourg ~ S \~ :\ S Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-l) "7 2 5 7 2 5 (8) Bhilainagar 7 2 5 7 2 5 (D)Chhaoni (N M.) 4 1 3 4 1 3 Raipur District 33 14 19 18 6 12 ',5 8 7 Ba!cda Bazar 4 2 4 2 2 Mahasamund 26 11 15 11 3 8 15 8 7 Pithora(M) 15 8 7 ':5 e 7 Bindranawagarh (Garia!>and) 3 1 2 3 :< Bastar District 3 2 3 2

Jagdalpur 3 3 "~

4 Bhetia 1. Bhotla Madhy~ Prndesh . Guna District Raghogarh Vijaypur (N.M.)

6 Bhumij 1. Others Madhya Pradesh 16 10 6 16 10 6 East Nimar (Khandwa) District 7 5 7 5 2 Khandwa 7 5 2 7 5 2 Khandw3 (M.C) 7 5 7 5 2 Bhopal District 2 2 1 1 Huzur 2 :/ 1 Bhopal (M.e) ;: 2 1 Bilaspur District 7 4 7 ·1 3 Korba '{ 3 .. 3 Korba (N.M,) ,. "4 3 1 4 3

Ii Bishnupuria 1. Others I~adhya Pradesfl 4 J 4 3 .;,lgar DIstrict 4 3 4 3 f.aga r 4 3 4 ;\ Sagar (U.A) 4 3 4 3 Sagar Cantt. (Cantt) ,'t 3 4 3

7 BOdofBoro 1. l3odo(8oro Madhya Pradesh "- 3 4 3 Gwalior District 1 Pichhon; 1 Tekanpur (N.M.) Jabalpur Distllct .jabalDur JabalplJf (UA; (8) Jabalpur Contt (CanH;

Raipur District ~ 2 Haipur 2 Raipu' (UA) 2 2

588 C:I PART e(ii): DISTRIBUTiON OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE .~5 Nm4·SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, O;STRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Total Rural lllban Femf.lles Persons Males Females Persons Males Fema:es 2 :3 4 ._----=-----5 6 7.----- 8 10 e COl)r[dff;,Oci1'l':;il 1. CMrlljlllrlro! a 5 3 8 5 3 Jal)(llpur 8 5 3 8 5 3 JailailllJf (U.A.) 8 5 3 8 5 3 (fl) Jabalpur Canlt. ICar-H) 4 2 2 4 2 2 (O) G.C.F. Jabalpur (N.rlJ'L) 4 3 4 3

\1 Dimasa 1.Dlmasa Madhya PradHII TlkarTIgarh District "'!!wan NiwlIfi(M) itt Dogrl 1. 009rl Madhya PradHh 1,802 1,191 611 183 137 46 1,619 1,054 565 Bhlnd District 1 1 'I Goha! (N.M.: 133 17 66 £9 17 ~;'~l~' (\.l.Ai 112 '3!l I~ii !!2 3to ~a) Sa~~~l Can;.!, ~Gfl\))"tj s~':! 38 130 H2 33 ~';ltfl? Distr;('1 3 :.I 13 3 '1 Malnar 6 3 3 Ii 3 Ma!i1a!(M\ € :, 3 8 3 .; t~t~!3 DtSU~C~ 1;1 6 \3 7 6 HU7vr 13 'r il 13 "I' 6 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDf.R EACH OF THE 45 NON-SCHEDUL.ED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDiA :.EVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons M,"ies Females Persons Males Females 3 ,------,---,4 5 6 7 9 10

Rewa (M,C,) 13 6 i3 7 Sidhi District 1 Singrauli Amlori Colliery (N M,) Mandsaur District 253 184 69 13 240 177 63 Neemuch 249 i8'2 67 240 177 63 Neemuch (UA) 240 177 63 240 177 63 Mandsaur 4 2 4 2 2 Ujjain District 50 32 is 49 31 18 Ktlacharoct 1 1 Nagda (M) Badnagar 49 31 18 49 Jhabua District 1 Aiirajpur Dhar District Dharampuri Indore District 277 186 91 79 71 138 115 83 Sawer 6 3 3 ,I :; indore 89 21 73" 5 37 21 16 INdore (M,G ) 37 21 16 37 21 16 Mhmv 151 94 67 ;61 94 67 Mho.." cantt (U.A) 156 91 65 156 S!1 65 Mhowgaon (M) 3 2 5 3 2 West Nimar Distric.t 53 25 28 3 50 22 28 Sarwaha 50 22 28 50 22 23 BalWsha (UA) 50 22 28 50 22 28 Thikri 3 3 3 ,3 Vldisha District KUlwai Kufwai (M) 1 Bhopal District 93 48 45 93 48 45 Huzur 93 4B 45 93 48 45 Bhopal (M.C) 93 48 45 93 48 45 8ah(\(1i! District Bud,,! Budni (M) Belul District 31 20 11 31 7.0 11 Hhainsdehi 7 5 :1 7 5 2 f3ha insdehi 1M) 5 2 7 5 2 :lelUl 2 1 3 2 1 2etllJ Bazar (M) 3 2 1 J 2 ;,t.ultai <1 '13 8 ?1 13 Amli1(M) 21 13 e ~1 13 Hoshangabad District 23 13 ',0 5 3 2 '18 10 11.3(Si 5 3 ~ioshangatJad 5 2 5 3 2 Hoshangabad (M) 3 2 3 2 Pipllria 7 6 i3 7 6 Pacl1rnarhi (UA) 13 ? II 1Z 7 e (B) Pactmlarhi Cafltt(Cantt) 13 7 6 13 6 Jaba1pur District 327 216 121 121 Murwara 7 10 17 iO Murwara (f(atni )(M.C.) 7 ·0 17 iO Jaca:pur 209 111 31 It Jaralpur (UA) 20a 1'1 ~ (A' Jabalpur 2.9 24 24 (B) c:abalpur Cantt (Canit) 168 77 168 7i (e, :,hamaria 4 4 ,01 G CT, Jabalpur 'N.~A) 3 <\ ::I 4 (F) '/ehicle Fact.Jabalpuf (N.M.) 9 7 ; 2

590 59'1 c·r PART 8(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES iGROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-5CHEDULEO LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ··11191 , ---__ ._----- Language! Mother Tongue! Tetal Rura2 !Jlb,m _._.., .",,_ ...... _.., ...... __ .... --·~·,,·"·_· __..... "'~_ .._ .._ .._· ..• ...... ,. .. "'_~ __.w .. .. -.. ---"'-.... --" ...... ,- ...... " .. ~----,.,-- ,..-_ - __ - State{Oistrictl Tehsili 1 own Pers,)tIs M,lIi!S F\Hnai()s Per!>ons M,lIe'> Femakl!\ P(;ls,~ns Ma\f}$ ,, __ .. _--_... __ ._-- Fema~es :1 3 4 5 6 7 il 9 "to -.----~---.------.---,----.-----'--- Dalia District 3 .1 3 3 Dalia 3 3 3 3 Dalia (M) 3 3 3 3 Stlivpuri District 1 Shivpuri Shivpuri (M) 1 1 Guna District 4 4 4 4 Gun;; Guna (M), Asrlok nagar Ashok nagar 1M ) Raghogarh 2 2 'L 2 Vijaypur (N M.l 2: 2 '2 2: Chhalarpur Di5tri,;t 8 4 4 f.! 4 4 Chhatarpur 1 Cilhat.arpur \U.A) 1 Rajnaga! 4 ~ '{ t, 3 Khajuraho (N.M.) 1 J! 3 : 4 :'I Panna District 11 6 2 6 3 3 Panna 9 .4 5 '2 E: 3 :1 Panna (U.A.) '.) 3 3 [, 3 :3 Shahnagsr 2 2 Sagar District 25 ~5 lil 2 2:~ 14 9 Bina 11 e 3 9 S 3 (A). Bina [taws (M) s 6 3 9 6 3 (A). Bina Etawa (tJ:} g E, 3 g 6 :l Khurai 2 2 Sagar 14 6 '14 8 (5 Sagar (U.A) 14 8 5 14 G lj (A) Sagar 12 4 12 8 4 (8) Sagar Cantt. (Ga'ltt) 2 2 2 ;!; Damoh District 3 :~ :! Patharia Daml)h 2 3 ~ d Damoh (UA) '3 ;. (. ~O 11 5 6 14 10 JI; Satna District 25 10 " , R39hurajnagar 21 1~ e 4 4 13 ti lIahdol (M) 61 3f~ 20 131 3S 26 8~luibanclh (N.M.) 26 14 12 26 1A 'I ~~ Bc'lhar,Dhar.pvli (U A \ 17 10 17 1 Hl Ie) Amia; iN.M.) '17 10 17 ., "I;:: l((!tma ., :! 7 ~, Kolr:ia (M) 7 ~~ 7 e, :2 AnJPilli' 5 :3 :; :; :l t:ell'iaiJri (C~"ct)JII iN M.) .. ~ ~ J P~<:31i (M) 1 Sioll: :;listr:c( H ~ \} .. :3 ~ Copan b;)ru,s 2 2 1'" .,. S'rlrGr~~lh 12 1< 4 Ja,ar.i I'd']a!' (~~.M.I 1

MartcS;Ji..!f Pi$t~,c.\ 2S 14 14 I:"j~ ':<' Neerr,tlCII 2.1 1; 12 :': C-7 PART B{ii): DISTR.IBUTlON OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INOlA LEVEL STATE, D1STRI<:TS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagei Moth .. r Tonguei Total Rurai Urban ------_------~------.------_ .. _------Stalel Oistrictl Tehsill Town Persons Males Fe~ales Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Neemuch (U.A.) 2~ 11 12 23 11 12 Malhargarh 5 3 :1 5 .3 2 Pipilya mapdi (M) .", ,\ 2 5 3 Rattam Distr~ct 290 155 135 2g0 155 135 Alo! 1 Tal (MI 1 Ratlam 289 155 134 289 155 134 Ratlam (U.A) 289 155 134 289 155 134 Ratlarn (M.e) 2()5 lOB 97 705 108 97 Rutlam Rly Colony :!l.M.) Il4 47 31 84 47 37 Ujjail1 Oistrict 57 '22 ~J5 9 48 21 27 Khachamd 9 3 6 9 3 & Nagda {M) \I :3 I) 9 3 6 MahidplJr 1 1 Ghatiya 6 1 7 8 Ujjain 39 18 21 :~9 IS 21 Uliain (VA) 39 is 21 39 18 21 Dewas District 11 6 5 11 6 Sonkatchh 1 Sonkatchh (M) 1 Dewas 9 4 5 9 4 Dewas(M.C) 9 5 9 4 5 Bagli 1 Karnawad (1.1) I 1 Jhabua District 2 2 2. 2 Jobat Jobat(M) Alirajpur Alirajpur(M) 1 Dhar District 2 Dhar Dhar(M) 1 Indore District 371 183 183 4 2 2 367 186 181 Indore 254 1~6 118 254 '136 118 Indore (U.A.) 254 136 118 254 136 113 Mhow 11 ? 52 65 4 2 2 113 50 133 Mhow cantt (U.A.\ 112 49 63 112 49 63 Manpur(NA) 1 1 'I West Nimar Distncl 9 4 4 fJ 4 4 Barwaha 5 3 2 5 3 2 Bhikang80n Khargone 2 :2 2 East Nimar (Khandwa) District 51 28 2); 5 3 2 46 23 23 Harsud 2 :2 2 2 Kilarulwa '30 14 16 L9 13 16 Khandwa (M.C) :'1) 13 16 29 13 15 . Burhanpur 19 12 1 2 2 '17 10 7 Nepanagar (NoM.) 8 5 :3 8 5 3 Burhi.lnpur (M,e) ;) 4 9 5 4 Rajgarh District 5 3 5 3 2 Narsmgarh S ,} 2 5 3 2 Narsingarh (iIt1i 5 3 2 5 3 2 Vidisl1a District t) 2 4 :5 2 3 Basoda Vidisha 15 2 3 J 2 3 Vidisrla 1M; 5 2 :1 5 2 :3 Bhopal District Ill!) 93 9S 3 185 90 95 Huzur 1~9 9~ !J5 3 : 1:)5 90 95 Bhopal (M.CI 1fF.) yO 9S 185 90 95 Se\lore Dis\

___ a~ ___ "_".___ ~""_"'''' __''K • ___ ' __ ~.' __""' __ b"__ " --'"~~ ~----.. -~-.... -.. --.. -----.... --~- ..... _..-_ ... --..... --~, .. ---...... ~ ... ,.~ ...... -.. Statel DistricV Tehslll Town Persons iViales Females Pefso'ls Males Femaies Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10 _-- _... _------Budni 5 3 5 2 Budni (M) 5 2 ~ ~ 2 Raisen District 8 4 4 3 4 GoharganJ F' 4 4 Ma'ldldeep(N.M i i' 3 4 7 4 8etul District 14 4 10 14 i? Multai 14 4 10 14 4 10 ."mla(M) 14 4 1C 14 4 10 Hoshangabad District 41 23 18 5 4 36 19 17 Seoni Malwa Seoni Malwa (M) 1 It(lrsi 34 20 '14 5 4 29 16 13 !tarsi (U.Al 29 16 1,\ 29 16 13 (A)ltarsi 19 11 8 : £~ ~ ~ 8 (S) Shilakhedi (N.M.) 10 0 10 5 Hosh3nil~bacl 5 3 2 HoshangabarJ (M) 5 3 '1 3, Piparia ?achmami (UA) Pachmarni (N.M.) 1 Jabalpur District 194 39i 4Q3 5 3 2 789 :~88 401 Murwara 25 13 12 25 13 12 Murvma (Katni )(M.e.) 25 13 12 25 13 12 Vijai rllghavgarh 4 3 4 Kymore (UA) 4 3 4 Jabalpur 765 375 390 5 3 :? 760 372 388 Jabalpur (U.A.) 760 372 388 760 372 3SS (A) Jabalpur 586 281 305 566 281 305 (8) Jabalpur Can!t. (Cantt) 87 43 44 87 4:< 44 (e) Khanlaria 4) 2B 14 42 28 14 (0) G.C.F. Jabaiplir (N.M.) 13 6 13 (I (F)Vehicle FactJabalpur (N.M.) 32 13 19 32 '13 1£ Narsimhapur District 2 1 2 Gadarwara 2 2 Gadllrwara (M) '2 2

Mandla District 19 11 a :~ 2 3 14 9 MancJia 5 2 :\ 5 2 3

Nainpur 14 9 _5 14 \I -- ~\ Nainpur (M) 14 9 5 14 9 Chhindwara District 29 17 12 !5 2 3 24 IS Jamai 4 3 4 J9mai (M) 4 ~ I Parasia 7 2 "7 5 Chikhli kalan-P:3fasia I.UA) (El Badkuhi (N.M.) (0) Dcngar-Parasia (M' !; 2 S II 2 Chhindwara 3 2 3 Chhbdwar.? (U.A.! 3 2 3 Sausar ;:. ;( ~~ 6 2 3 Pandhllrna 10 7 :; 10 7 Pandllllma (M) I) 7 :3 10 3 l3~!t;ghat Distiict 13 6 l' !< 4 5 ~ z Katangi :: 2 Tilodl(N.M.) 2 2 , Balag'1af f; :'I " 2 <.~ 2 S3h'Qhat IdA) 2 1 :> ~~ihar 5 2 2 3 Sl.lrg'J.ia District :~5 17 18 .. 4 :; 2t! '1': SlIik'i'1thpur 1 R.~il

Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Manendragarh 19 10 9 19 10 9 Manendragarh (M) 4 2 2 4 2 2 Kurasia (U.A.l 15 8 7 15 8 7 (El Chirmiri 15 8 7 15 8 7 Surajpur 9 4 5 2 6 2 4 Vishrampur (N.M.) 6 2 4 6 2 4 Ambikapur 2 2 2 2 Ambikapur (U.A) 2 2 2 2 Sitapur 3 2 3 2 Bilaspur District 728 390 338 27 14 13 701 376 325 Pendra Road 10 4 6 8 4 4 2 2 Gaurella (UA) 2 2 2 2 Lormi 2 2 2 2 Katghora 35 14 21 11 6 5 24 8 16 Katghora (M) 4 2 2 4 2 2 Jail (N.M.) 20 6 14 20 6 14 Korba 78 44 34 78 44 34 Korba (N.M.) 78 44 34 78 44 34 Mungeli 2 2 2 2 Takhatpur Takhatpur (M) Bilaspur 600 325 275 4 2 2 596 323 273 Bilaspur (U.A) 596 323 273 596 323 273 (A) Bilaspur 301 166 135 301 166 ~35 (8) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 292 156 136 292 156 136 (C) Sirgiti (N.M.) 3 1 2 3 2 Raigarh District 2 2 Bageecha 1. Raigarll Raigarh (U.A.) 1 1 Rajnandgaon District 40 20 20 2 3 35 18 17 Dongargarh 24 12 12 2 3 19 10 9 Dongargarh (M) 19 10 9 19 10 9 Rajnandgaon 15 7 8 15 7 8 Rajnandgaon (M.C.) 15 7 B 15 7 8 Ambagarh 1 1. Ambagarh Chowki (M) 1 Durg District 187 106 81 2 2 183 104 79 Durg-Bhilainagar (UA) 166 94 72 166 94 72 Dhamdha 11 5 6 11 5 6 Kumhari (N.M.) 11 5 6 11 5 6 Durg 75 47 28 75 47 28 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-l) 75 47 28 75 47 28 (A) Durg 7 6 7 6 (B) Bhilainagar 49 31 18 49 31 18. (C) Kohka * 4 2 2 4 2 2 (D)Chhaoni (N.M.) 12 6 6 12 6 6 (F) Jamul (N.M.) 3 2 3 2 1 Patan 95 49 46 4 2 2 91 47 44 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-ll) 91 47 44 91 47 44 (E) charoda 65 34 31 65 34 31 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 26 13 13 26 13 13 Sanjari balod 6 5 6 5 Balop (M) 1 1 Rajllara Jharan Dalli (N.M.) 5 5 5 5 Raipur District 93 45 48 8 4 4 85 41 44 Bhatapara 8 3 5 8 3 5 Bhatapara(M) 8 3 5 8 3 5 Baloda Bazar 4 2 2 4 2 2 Raipur 81 40 41 4 2 . 2 77 38 39

595 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mather Tongue! Total Rural Urban --_ .... _...... ---_ .. ---_ .. __ ...... _------_--_-_------.. _------State! DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females

~ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raipur (U.A.) 77 38 39 77 38 39 Bastar District 12 8 4 3 3 9 5 4 Kanker 3 2 3 2 Kanker (UA) 3 2 3 2 Jagdalpur 2 2 1 1 Jagdalpur (U.A.) 2 1 2 1 1 Dantewara 5 3 2 4 2 2 Bade Bacheli (N.M.) 4 2 2 4 2 2 Kanta 2 2 2 2

12 Garo 1. Garo Madhya Pradesh Gwalior District Pichhore Tekanpur (N.M.)

2. Others Madhya Pradesh Jhabua District Alirajpur

13 Gondi 1. Gondi Madhya Pradesh 1,408,716 698,195 710,521 1,391,583 689,113 702,470 11.133 9.082 8.051 Morena District 7 3 4 7 3 4 Bijeypur 7 3 4 7 3 4 . Gwalior District 2 2 2 2 Gird 2 2 2 2 Gwalior(U.A.) 2 2 2 2 (6) Morar cant! (Gantt) 2 2 2 2 Guna District 55 33 22 2 2 53 31 22 Guna 53 31 22 53 31 22 Guna (M) 53 31 22 53 31 22 Raghogarh 2 2 2 2 Tikamgarh District 11 7 4 3 2 5 Baldeogarh 3 2 3 2 Tikamgarh 8 5 8 5 . 3 Bada gaon (M) 8 5 8 5 3 Chhatarpur District 1 Gaurihar 1 1 Sagar District 83 43 40 83 43 40 Sagar 83 43 40 83 43 40 Sagar (U.A) 83 43 40 83 43 40 (A) Sagar 1 1 1 (B) Sagar Gantt. (Gantt) 82 42 40 82 42 40 Damoh District 61 31 30 61 31 30 Hatta 33 17 16 33 17 16 Damoh 2 1 1 Jabera 17 10 7 17 10 Tendukheda 9 3 9 3 Shahdol District 7.220 3.609 3,611 6.529 3,273 3,256 691 336 355 Beohari 1 1 1 Khand (M) 1 1 Jaislngh nagar 1,568 801 767 1,568 801 767 Bandhogarh 1 1 1 Sohagpur 1.573 795 778 1,573 795 77B Anuppur 706 340 36~ 16 5 11 690 335 355 Jaithari (M ) 690 335 355 690 335 355 Pushparajgarh 3,371 1,672 1,699 3,371 1,672 1,699

596 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongllel Total Rliral Urban ------..... -_ .. ------.. _------.. _------...... -----_ .... _--- ... ---.. ------.. ------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 ~ 10

Sidhi District 17,424 8,894 8,530 17.424 8,894 8,530 Sihawat 376 176 200 376 176 200 Chitrangi 12,1:16 6,227 5,909 12.136 6.227 5,909 Deosar 3,685 ,1,859 1,826 3,685 1,859 1,826 Majholi 5 3 2 5 3 2 Kusmi 1,213 625 588 1,213 625 588 Singrauli 9 4 5 9 4 5 Mandsaur District 10 6 4 10 4 Malhargarh 8 5 8 3 Mandsaul 2 2 Ratlam District Ratlam Uhain District 37 22 15 37 22 15 Ghatiya 37 22 15 37 22 15 Shajapur District 7 6 7 6 1 Susner 1 Nalkheda 2 1 2 Badod 3 3 3 Agar 1 1 Dewas District 5,887 2,969 2.918 4,265 2,146 2,119 1,622 823 799 Sonkatch 22 11 11 22 11 11 Dewas 103 52 51 103 52 51 Dewas(M.C} 103 52 51 103 52 51 Kannod 2,157 1,077 1,080 638 306 332 1,519 771 748 Kannod (UA) 725 358 367 725 358 367 Loharda (M) 674 347 327 674 347 327 Satwas (N.A)" 120 66 54 120 66 !i4 Bagli 179 88 91 179 86 91 Khategaon 3,426 1,741 1,685 3,426 1,741 1,685 Jhabua District 2 1 1 1 Afirajpur 2 Alirajpur(M) Ohar District 39 18 21 38 17 21 Badnawar 31 14 17 31 14 17 Ohar 1 1 1 1 Gandhwani 5 2 3 5 2 3 Dharampuri 2 1 1 Ohamnod(M} Indore ~istrict Indore 1 Indore (U.A.) 1· West Nimar District 106 58 48 60 32 28 46 26 20 Barwaha 20 13 7 20 13 7 Sarwaha (UA) 20 13 7 20 13 7 Maheshwar 21 10 11 3 2 18 9 9 Mandleshwar (M) 18 9 9 18 9 9 Shikangaon 56 31 25 56 31 25 Khargone 5 3 2 5 3 2 Gogaon (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Sendhawa 3 1 2 3 2 Sendhwa (M) 3 2 3 2 Jlliranya 1 1 East Nimar (Khandwa) District 11,411 5,793 5,618 11,389 5,776 5,613 22 17 5 Harsud 9,153 4,651 4,502 9,153 4,651 4,502 Khandwa 1,360 691 669 1,350 683 667 10 8 2 Khandwa (M.C) 10 6 2 10 8 2 Pandhana 29 15 14 29 15 14 Burhanpur 869 436 433 857 427 430 12 9 3 Nepanagar (N.M.) 9 6 3 9 6 3 Burhanpur (M,C) 3 3 3 3

597 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language1 Mother Tongue! Total Rural Urban

State! District' Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

Vidisha District 52 24 28 45 22 23 7 2 5 Kurwai 3 2 2 Basoda 7 2 5 7 2 5 Basoda (M) 7 2 5 7 2 5 Vidisha 42 21 21 42 21 21 Bhopal District 780 . 425 355 127 73 54 653 352 301 Huzur 780 425 355 127 73 54 653 352 301 Bhopal (M.C) 653 352 301 653 352 301 Sehore District 438 217 221 430 212 218 8 5 3 Ashta 53 28 25 53 28 25 Ichhawar 23 12 11 23 12 11 Nasrullaganj 324 161 163 318 158 160 6 3 3 Nasrullaganj (M) 6 3 3 6 3 3 Budni 38 16 22 36 14 22 2 2 Budni (M) 2 2 2 2 Raisen District 5 3 2 5 3 2 Raisen 2 1 ·2 1 Goharganj 3 2 2 Betul District 305,571 151,667 153,904 299,869 148.661 151,208 5,702 3,000 2,696 Bhainsdehi 93,061 46,336 46.725 92.927 46,270 46,657 134 66 68 Bhainsdehi (M) 134 , 66 68 134 66 68 Betul 118.412 58,728 59,684 113,093 55,928 57,165 5,319 2,800 2,519 Sarni (U.A.) 3.578 1,904 1,674 3,578 1,{l04 1,674 Betul (UA) 1,717 882 835 1;717 882 835 Betul Bazar(M) 24 14 10 24 14 10 Shahpur 34.086 16.998 17,088 34,086 16,998 17,088 Multai 60,012 29,605 30,407 59.763 29,465 30,298 249 140 109 Amla(M) 179 101 78 179 101 78 Multai (U.A.) 70 39 31 70 39 31 Hoshangabad District 19,411 9,918 9,493 19,292 9,845 9,447 119 73 46 Khirkiya 2,679 1.381 1,298 2,674 1,379 1,295 5 2 3 Khirkiya (M) 5 2 3 5 2 3 Harda 1,537 798 739 1.525 793 732 12 5 7 Harda (N.M.) 12 5 7 12 5 7 Timarni 6,466 3,255 3,211 6,454 3,246 3,208 12 9 3 Timarni (M) 12 9 3 12 9 3 Seoni Malwa 1,706 846 860 1,706 846 860 Itarsi 6,850 3,555 3,295 6.769 3,502 3,267 81 53 28 Ordnance Factory Itarsi (N.M.) 5 2 3 5 2 3 Ranipura(Tawanagar) (N.M.) 54 40 14 54 40 14 Itarsi (U.A) 22 11 11 22 11 11 (A)ltarsi 22 11 11 22 11 11 Hoshangabad 10 5 5 2 2 8 3 5 Hoshangabad (M) 8 3 5 8 3 5 Sohagpur 162 77 85 162 77 85 Piparia Piparia (M) Jabalpur District 1,969 951 1,018 1,807 863 944 162 88 74 Patan 27 12 15 27 12 15 Jabalpur 184 98 86 22 10 12 162 88 74 Jabalpur (UA) 162 88 74 162 88 74 (A) Jabalpur 152 83 69 152 83 69 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 10 5 5 10 5 5 Kundam 1,758 841 917 1,758 841 917 Mandla District 34,719 17,655 17,064 34,468 17,490 16,978 251 165 86 Niwas 2,485 1,280 1,205 2,485 1,280 1,205 Shahpura 394 206 188 385 202 183 9 4 5 Shahpura (M) 9 4 5 9 4 5 Dindori 8,950 4,352 4,598 8,950 4,352 4,598 Mandla 13,869 6,853 7,016 13,746 6,765 6,981 123 88 35

598 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS,AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban

State! DistricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mandla ( U.A.) 123 88 35 123 88 35 Nainpur 9,021 4,964 4,057 8,902 4,891 4,011 119 73 46 Nainpur(M) 119 73 46 119 73 46 Chhindwara District 98,813 48,988 49,825 97,413' 48,281 49,132 1,400 707 693 Tamia 25 1B 7 25 18 7 Amarwara , 166 82 84 166 82 84 Jamal 16,617 B,289 8,328 16,203 8,086 B,l17 414 203 211 Jamai (M) 39 17 22 39 17 22 Kali chhapar (N.M.) 12 7 5 12 7 5 Damua (N.M.) 363 179 184 363 179 184 Parasia 629 29B 331 608 288 320 21 10 . 11 Chikhli kalan-Parasia (U.A.) 21 10 11 21 10 11 (C) Chanda meta Butaria (M) 1 1 1 1 (0) Neuton Chikhli Kalan (M) 20 10 10 20 10 10 Chhindwara 11,303 5,476 5,825 11,292 5,474 5,818 11 4 7 Chhindwara (U.A.) 11 4 7 11 4 7 Sausar 29,605 14,739 14,866 29,252 14,553 14,699 353 166 167 Sausar (M) 212 115 97 212 115 97 Mohgaon (M) 106 55 51 106 55 51 Lodhi Kheda (M) 35 16 19 35 16 19 Pandhuma 40,347 20,020 20,327 39,746 19,716 20,030 601 304 297 Pandhuma (M) 601 304 297 601 304 297 Chaurai 121 54 57 121 64 57 Seoni District 66,621 32,428 34,193 66,045 32,154 33,891 576 274 302 Lakhnadon 131 59 72 126 56 70 5 3 2 Lakhnadon (M) 5 3 2 5 3 2 Keolan 5,022 2,436 2,586 5,022 2,436 2,586 Seoni 34,353 16,810 17,543 34,308 16,790 17,518 45 20 25 Seoni(M) 45 20 25 45 20 25 Barghat 27,115 13,123 13,992 26,589 12,872 13,717 526 251 275 Barghat (NA) 526 251 275 526 251 275 Balaghat District 93,577 46,046 47,531 91,639 45,121 48,51B 1,93B 925 1,013 Katangi 17,675 8,695 8,980 16,680 B,217 8,463 995 475 517 Katangi (M) 44 20 24 44 20 24 Tirodi(N.M.) 951 458 493 951 458 493 Waraseoni 16,759 8,259 8,500 16,340 8,059 8,281 419 200 219 Waraseoni(M) 419 200 219 419 200 219 Balaghat 17,752 8,735 9,016 17,558 8,645 8.923 184 91 93 Balaghat (U.A,) 184 91 93 184 91 93 Baihar 36,164 17,775 18,389 35,824 17,619 18.205 340 156 184 Baihar(M) 9 3 6 9, 3 6 Ukwa(N.M.) 331 153 178 331 153 178 Lanji 5,227 2,581 2,646 5,227 2,581 2,646 Surguja District 471 222 249 439 204 235 32 18 14 Bharatpur 4 2 2 4 2 2 Wadrafnagar 195 79 116 195 79 116 Manendragarh 149 73 76 149 73 76 Surajpur 55 27 28 55 27 28 Ambikapur 55 34 21 23 16 7 32 18 14 Ambikapur (U.A) 32 18 14 32 18 14 Lundta 11 5 6 11 5 6 Sitapur 2 2 2 2 Bilaspur District 1,863 903 960 1,617 774 843 246 129 117 Pendra Road 897 421 476 897 421 476 Pandariya 211 110 101 211 110 101 Kota 30 14 16 4 2 2 26 12 14 Kota'{UA) 26 12 14 26 12 14 Katghora 224 115 109 224 115 109 Korba 58 32 26 3 2 55 31 24 Korba (N.M.) 55 31 24 55 31 24

599 C~7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAt;ES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 LanguageJ Mother TongueJ Total Rural ------Urban Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Mungeli 180 80 100 180 80 .100 iakhatpur 57 25 32 57 25 32 Bilaspur 172 88 84 16 7 9 156 81 75 Bilaspur (U.A) 156 81 75 156 81 75 (A) Bilaspur 156 81 75 156 81 75 Janjgir 21 11 10 21 11 10 Bilha 13 7 6 4 2 2 9 5 4 Bilha (M) 9 5 4 9 5 4 Raigarh District 52 26 26 44 22 22 8 4 4 Bageecha 1 1 1 Kunkuri . 8 5 3 B 5 3 Udaipur (Dharamjaigarh) 5 3 2 5 3 2 Gharghoda 5 2 3 3 2 2 2 Gharghoda (M) 2 2 2 2 Raigarh 4 3 1 2 2 2 Raigarh (UA) 2 1 2 1 Kharsia 4 3 4 3 Kharsia (UA) 4 3 4 3 Sarangarh 25 9 16 25 9 16 Rajnandgaon District 28.774 14,359 14,415 28,660 14,300 14,360 114 59 55 Kawardha 930 463 467 930 463 467 Chhindwara 743 382 361 743 382 361 Khairagarh 234 124 110 234 124 110 Dongargarh 1,609 786 823 1,541 752 789 68 34 34 Dongargarh (M) 68 34 34 6S 34 34 Rajnandgaon 1,775 866 909 1,729 841 888 46 25 21 Rajnandgaon (M.e.) 46 25 21 46 25 21 Dongargarh 96 49 47 96 49 47 Mohla 20,546 10,295 10,251 20,546 10,295 10,251 Ambagarh 2,841 1,394 1,447 2,841 1,394 1,447 Durg District 917 473 444 310 168 142 607 305 302 durg-Bhilainagar (UA) 543 273 270 543 273 270 Bemetara 91 53 36 42 29 13 49 24 25 Bemetara (M) 49 24 25 49 24 25 Saja 31 14 17 31 14 17 Dhamdha 2 3 5 2 3 Ahiwara (M) 2 3 5 2 Durg 644 322 3-22 104 51 53 540 271 269 Dundera (N.M.) 1 1 1 1 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part:l) 539 270 269 539 270 269 (A) Durg 125 eo 65 125 60 65 (B) Bhilainagar 81 35 46 81 35 46 (C) Kohka· 146 77 71 148 77 71 (D)Chhaoni (N.M.) 185 98 87 185 98 67 Patan 98 58 40 94 55 39 4 3 Durg.Bhilainagar (UA)(part-ll) 4 3 1 4 3 (G) Shilai Kalan (N.M.) 4 3 1 4 3 Dondiluhara 12 7 5 12 7 5 Sanjari balod 33 15 18 24 10 14 9 5 4 Rajhara Jharan Oalll (N.M.) 9 5 4 9 5 4 Gurur 3 2 3 2 Raipur District 2,037 998 1,039 1,604 772 832 433 226 207 Simga 127 60 67 127 60 67 Bhatapara 6 4 Z 6 4 2 Bhatapara(M) 6 4 2 6 4 2 Baloda Bazar 73 38 35 65 34 31 8 4 4 Baloda Bazar(M) B 4 4 8 4 4 Kasdol 122 58 64 122 58 64 Sarai pali 100 54 46 100 54 46 Raipur 432 204 228 164 59 105 266 145 123

600 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-5CHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban _.. _ ...... --_ .. --_ ... ------.. - .. ---_ .. --_ .. _------... ------.. --..... ------.. ------.. --.. ----- .. ------... ---.. -- .. ------_ .. -----_ .. -----_ .. ---- Statel DistricU TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Arang(M) 4 2 2 4 2 2 Raipur(UA) 264 143 121 264 143 121 Mahasamund 123 56 61 3 2 120 55 65 Pichhora (M) 120 55 65 120 55 65 Rajim 74 35 39 74 35 39 Kurud 5 3 2 5 3 2 Dhamtari 70 39 31 39 21 18 31 18 13 Dhamtari{M) 31 18 13 31 18 13 Bindranawagarh (Gariaband) 48 23 25 48 23 25 Nagri 58 27 31 58 27 31 Deobhog 9 4 5 9 4 5 Tilda 790 393 397 790 393 397 Bastar District 710,281 351,396 358,885 707,934 349,938 357,996 2,347 1,458 889 Charama 499 253 246 499 253 246 Bhanupralappur 18,915 9,548 9,367 18,915 9,548 9,367 Kanker 641 341 300 554 283 271 87 58 29 Kanker (UA) 87 58 29 87 58 29 Anlagarh 33,422 16,849 16,573 33,422 16,849 16,573 Keshkal 50,823 25,244 25,579 50,823 25,244 25,579 Pakhanjuf 17,661 9,071 8,590 17,661 9,071 8,590 Narayanpur 53,213 26,816 26,397 53,213 26,816 26,397 Kondagaon 74,841 37,493 37,348 74,781 37,463 37,318 60 30 30 Kondagaon (M) 60 30' 30 60 30 30 Jagdalpur 104,184 51,508 52,676 103,281 50,772 52,509 903 736 167 Jagdalpur (UA) 903 736 167 903 736 167 Bhopal pattnam 22,240 11,180 11,060 22,240 11,180 11,060 Bijapur 83,570 41,544 42,026 83,570 41,544 42,026 Danlewara 135,251 65,429 69,822 133,954 64,795 69,159 1,297 634 663 Bade Bacheli (N,M.) 535 258 277 535 258 277 Kirandul (N.M.) 762 376 386 762 376 386 Konta 115,021 56,120 58,901 115,021 56,120 58,901

2. Dorll Madhya Pradesh 31,878 15,836 16,042 31,873 15,833 16,040 5 3 2 Bastar District 31,676 15,836 16,042 31,873 15,633 16,040 5 3 2 Jagdalpur 10 3 7 5 5 5 3 2 Jagdalpur (U.A.) 5 3 2 5 3 2 Bhopal paltnam 11,245 5,614 5,631 11,245 5,614 5,631 Bijapur 1,530 729 601 1,530 729 601 Dantewara 7 5 2 7 5 2 Kania 19,066 9,485 9,601 19,086 9,485 9,601

3. Ganda/Gando Madhya PradeSh 6 3 3 5 3 2 Bastar District 6 3 3 5 3 2 Narayanpur 5 3 2 5 3 2 Danlewada Kirandul (N.M.)

4. Kalan Madhya Pradesh 9,271 4,605 4,666 9,248 4,595 4,653 23 10 13 Betul District 7 3 4 7 3 4 Multai 7 3 4 7 3 4 Seoni District 1,139 558 581 1,139 558 581 Seoni 1,032 509 523 1,032 509 523 Barghat 107 49 58 107 49 58 Balaghat District 8,124 4,043 4,081 8,101 4,033 4,068 23 10 13 Katangi 3,109 1,553 1,556 3,109 1,553 1,556 Waraseoni 3,667 1,804 1,863 3,655 1,799 1,856 12 5 7 Waraseoni(M) 12 5 7 12 5 7

601 C-7 PART 8(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban ... ~- .. --.. ------.. ------.. -.. -- ... ---",--.. -.. ------_ ... ----- ... ------_ .. _.... -.. -..... ------... --..... ----_ ..... _... _-_ ...... _ _--_-- State! District' Tehsil! TOwn Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Balaghat 1,251 635 616 1,249 635 514 2 2 Balaghat (UA) 2 2 2 2 Baihar 67 36 31 58 31 27 9 5 Ukwa (N.M.) 9 5 4 9 5 "4 Lanji 30 15 15 30 15 15 Raigarh District bageecha

5. Maria Madhya Pradesh 13,698 6,889 6,809 13,688 6,882 6,806 10 7 3 Betul District 5 3 2 5 3 2 Betul 5 3 2 5 3 2 Sarni (U.A.) 5 3 2 5 3 2 Bilaspur District Korba Korba (N.M.) 1 1 1 Bastar District 13,692 6,886 6,806 13,688 6,882 6,806 4 4 Kanker 3 3 3 3 Kanker (U.A.) 3 3 3 Pakhanjur 30 12 18 30 12 18 Narayanpur 12,478 6,261 6,217 12,478 5,261 6,217 Jagdalpur 1 1 Jagdalpur (U.A,) 1 1 Bijapur 534 283 251 534 283 251 Dantewara 628 318 310 628 316 310 Konla 18' 8 10 18 8 10

6. Muria Madhya Pradesh 15,744 7,831 7,913 15,721 7,820 7,901 23 11 12 East Nimar (Khandwa) District 2 2 2 2 Khandwa 2 2 2 2 Chhindwara District 14 8 6 14 8 6 Jamai 14 8 S 14 8 6 Surguja District 11 7 4 11 7 4 Surajpur 11 7 4 11 7 4 Surajpur (M) 11 7 4 11 7 4 Bastar District 15,717 7,816 .- 7,901 15,705 7,812 7,893 12 4 8 Narayanpur 3 1 2 3 1 2 Kondagaon 4 2 2 4 2 2 Jagdalpur 460 234 246 479 234 245 Jagdalpur (UA) 1 1 Bhopal pattnam (Matdand) 8,105 4,092 4,013 8,105 4,092 4,013 Bijapur 1,034 510 524 1,034 510 524 Dantewara 762 377 385 751 373 376 11 4 7 Bade Bacheli (N.M.) 5 2 3 2 3 K.irandul (N.M.) 6 2 4 6 2 4 Kanta 5,329 2,600 2,729 5,329 2,600 2,729

7. Others Madhya Pradesh 1,952 971 981 1,689 841 848 263 130 133 Damoh District 16 7 9 16 7 9 Halla 16 7 9 16 7 9 Mandsaur District 92 48 44 92 48 44 Neemuch 92 48 44 92 48 44 Neemuctl (U.A.) 92 48 44 92 48 44 Ratlam District 6 3 3 6 3 3 Ratlam 6 3 3 6 3 3 Ratlam (U.A) 6 3 3 6 3 3 (B) Ratlam Rly Colony (N.M.) 6 3 3 6 3 3 Dewas District 7 4 3 7 4 3

602 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tonguel Total Rural Urb_

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males -emales 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dewas 5 3 2 5 3 2 Bagli 2 2 West Nimar District Barwaha East Nimar (Khandwa) District 14 7 14 7 7 Harsud 14 7 14 7 7 Raisen District Raisen 1 1 Belul District 14 9 5 14 9 Bhainsdehi 1 1 1 Shahpur 13 5 13 8 5 Hoshangabad District 595 294 301 584 289 295 11 6 Timarni 6 5 3 6 5 3 Itarsi 575 283 292 575 2B3 292 Pipariya 11 5 6 11 5 6 Pachmarhi (UA) 11 6 11 5 6 Pachmarhi (N.M.) 4 1 3 4 1 3 (B) Pachmarhi Cantt(Canlt) 7 4 3 7 4 3 Bankhedi 1 1 1 1 Mandla District 152 63 89 152 63 8S Mandla 152 63 89 152 63 8S Seoni District 181 90 91 181 90 91 Lakhnadon 10 5 5 10 5 5 Seoni 19 12 19 7 12 Barghat 152 78 74 152 78 74 Balaghal District 320 163 157 307 157 150 13 6 7 Katangi 87 44 43 87 44 43 Waraseoni 59 30 29 59 30 29 Balaghat 63 40 23 62 40 22 Balaghat (U.A.) 1 Baihar 56 25 31 <14 19 25 12 6 6 Ukwa(N.M.l 12 6 6 12 6 6 Lanji 55 24 31 55 24 31 Surguja District 443 223 220 352 182 170 91 41 50 Wadramagar 352 162 170 352 182 170 Surajpur 91 41 50 91 41 50 Surajpur (M) 91 41 50 91 41 50 Bilaspur District 22 . 13 S 5 3 17 1~ 7 Kota Katghora 4 3 4 3 Korba 9 6 9 6 3 Korba (N.M.) 9 6 9 6 3 Bilaspur 8 4 4 B 4 4 Bilaspur (U.A) 8 4 4 9 4 4 (Al Bilaspur 8 4 4 4 4 Rajnandgaon District '3 3 3 3 Kawardha 3 3 3 3 Durg District 39 20 19 7 4 3 32 16 16 Durg-8hilainagar (U.A.) 32 16 16 32 16 16 Durg 32 16 16 32 16 16 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-1) 32 16 16 32 16 16 Bhilainagar 32 16 16 32 16 16 Sanjari balod 7 4 3 7 4 3 Raipur District 21 11 10 20 10 10 Ralpur 5 4 1 5 4 Bindranawagarh (Gariaband) 16 7 9 15 6 9 Gariaband (N.M.) 1 Bastar District 25 12 13 25 12 13 Kondagaon 24 11 13 24 11 13 Bijapur 1

603

77-2 RGliNDJ2003 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban

Statel Districtl Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

t4 Halabl t. Halabl Madhya Pradesh 502,341 249,45' 252,882 481,635 239,213 242,422 20,'106 10,246 10,460 Sidhi District 1 1 1 1 Chitrangi Dhar District Kukshi 1 1 Bagh(N.M.) 1 1 1 1 Bhopal District 7 5 2 7 5 2 Huzur 7 5 2 7 5 2 Bhopal (M.C) 7 5 2 7 5 2 Chhindwara District 41 27 14 5 3 2 36 24 12 Parasia 5 3 2 5 3 2 sausar 15 9 6 15 II 6 Sausar (M) 15 9 6 15 9 6 Pan(fhuma 21 15 6 21 15 6 Pandhuma (M) 21 15 6 21 15 6 Seoni District 18 9 9 16 8 8 2 Keolari 16 8 8 16 8 8 Seoni 2 :2 Seoni(M) 2 :2 1 Balaghat District 417 201 216 412 198 214 5 3 2 Balaghat 417 201 216 412 198 214 5 3 2 Katangi 19 8 11 19 8 11 Waraseoni 5 4 1 5 4 1 Balaghat 393 189 204 388 186 202 5' 3 2 Balaghat (U.A.) 5 3 2 5 3 2 Surguja District 2 1 2 Ambikapur 1 Sitapur 1 Bilaspur District 30 11 19 16 7 9 14 4 10 Pendra Road 3 1 2 3 1 :2 Pandaria 2 2 2 2 Kalghora 11 4 7 11 7 Korba 7 2 5 " 7 2 5 Korba (N.M.) 7 2 5 7 2 5 ailaspur 3 2 3 2 Bilaspur (U.A) 3 2 :3 2 (A) Bilaspur 3 2 :3 2 Janjgir 4 3 4 3 Akaltara (M) 4 1 3 3 Durg District 32 15 17 32 15 17 '" Sanjari Balod 32 15 17 32 15 17 Raipur District 86 48 38 41 25 16 45 23 22 Simga 4 :2 2 2 2 Simga (M) 4 2 2 " 2 ·2 Bhatapara 13 7 6 5 2 3 "e 5 3 Bhatapara(M) 8 5 3 e 5 3 Baloda Bazar 2 2 2 2 Kasdol 5 3 2 5 3 2 Saral paiL 9 7 2 4 3 5 Sarai pali(M) 5 4 1 5 "4 Raipur 28 12 16 8 4 20 8 12 Raipur (U.A.) 20 8 12 " 20 8 12 Mahasamund 3 2 1 3 2 1 Mahasarnund(M) 3 2 3 2 1 Rajim Ohamtari 14 7 7 9 5 4 5 2 3 Ohamtari(M) 5 2 3 5 2 3 Nagari 6 4 2 6 4 2

604 C-7 PART 8(ji): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER .EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban ------_ .. _------...... _--...... _-_ ... __ .. _ Statel Districtl Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ·10

Tilda 1 1 1 1 Bastar District 501,706 249,141 252,565 481,110 238,955 242,155 20,596 10,186 10,410 Charama 50 26· 24 50 26 24 Bhanupratappur 2,045 1,019 1.026 2.045 1,019 1.026 Kanker 238 113 125 201 94 107 37 19 18 Kanker (U.A.) 37 19 18 37 19 18 Anta9alh 6,630 3,266 3,362 6,630 3,268 3,362 Keshkal 9,074 4,569 4,505 9,074 4,569 4,505 Pakhanjur 2,280 1,176 1,104 2,280 1,176 1,104 Narayanpur 19,676 9,817 9,859 19,676 9,817 9,859 Kondagaon 155,890 77,516 78,374 147,281 73,230 74,051 B,609 4,286 4,323 Kondagaon (M) 8,609 4,286 4,323 8,609 4,286 4,323 Jagdalpur 229,322 113,800 115,522 218,776 108,631 110,145 10,546 5,169 5,377 Jagdalpur (U.A.) 10,546 5,169 5,377 10,546 5,169 5,377 Bhopal pattnam (Matdand) 1,370 729 641 1,370 729 641 Bijapur 15,108 7,444 7,664 15,108 7,444 7,664 Dantewara 37,333 18,375 18,958 35,929 17,663 18,266 1,404 712 692 Bade Bachel! (N.M.) 726 385 341 726 385 341 Kirandul (N.M.) 678 327 351 678 327 351 Konta 22,690 11,289 11,401 22,690 11,289 11,401

2. Others Madhya Pradesh 466 232 234 414 205 209 52 27 25 Rajnandgaon District 132 69 63 120 63 57 12 6 6 Rajnandgaon 12 6 6 12 6 6 Rajnandgaon (M.e.) 12 6 e 12 6 6 Mohla 120 63 57 120 63 57 Durg District 334 163 171 294 142 152 40 21 19 Nawagam 8 3 5 8 3 5 Oharndha 6 3 3 6 3 3 Ahlwara (M) 6 3 3 6 3 3 Durg 30 16 14 2 28 15 13 Durg-BhHainagar (U.A.)(part-l) 28 15 13 28 15 13 Bhilainagar . 28 15 13 28 15 13 Gunderdehi 2 1 1 2 1 1 Dondiluhara 19 12 7 19 12 7 Sanjari Balod 268 127 141 262 124 138 6 3 3 Balod (M) 6 3 3 6 3 3 Gurur

15 Ho 1. Ho Madhya Pradesh 47 27 20 26 14 12 21 13 I Guna District 3 2 3 2 Raghogarh 3 2 3 2 Vljaypur (N.M.) 3 2 1 3 2 Satna District 5 .. 5 4 Maihar 5 4 5 4 Jabalpur District Jabalpur Jabalpur (U .A.) (6) Jabalpur Cantt, (Cantt) 1 Balaghat District 11 7 4 11 7 4 Balaghat 11 7 4 11 7 4 Surguja District 2 2 2 2 Pratappur 1 Samet 1 Raigam District 8 4 4 8 4 4 Bageecha 8 4 4 8 4 4 Rajnandgaon District 6 3 3 6 3 3

605 C-7 PART 8(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSllS AND TOWNS - 1U1 languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ----_ ...... -_ .. _---_ .... __ .. _------.... ------_ ...... _.. _---- ...... ------Statel District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rajnandg~_ 6 3 3 6 3 Rajnandgaon (M.e.) 6 3 3 6 3 3 Ourg District 11 7 4 11 7 4 Ourg-Bhilainagar (U.A.) 11 7 4 11 7 4 Durg 11 7 4 11 7 4 Ourg-Bhilainagar (U.A.)(part-l) 11 7 4 11 7 4 Bhilainagar 11 7 4 11 7 4

2. Others Madhya Pradesh 2 2 Bastar District 2 2 Kondagaon 2 2

16 Khandeshl 1. Khandeshi Madhya Pradesh 16,361 8,315 8,046 7,883 3,976 3,907 8,478 4,339 4,139 Jhabua District 5 3 2 5 3 2 Jhabua 5 3 2 5 3 2 Jhabua (M) 5 3 2 5 3 2 Dhar District 2 2 2 2 Kukshi 2 2 2 2 West Nimar District 16,323 8,290 8,033 7,B68 3,964 3,904 8,455 4,326 4,129 Maheshwar 43 25 18 43 25 18 Kasrawad 280 154 126 280 154 126 Thikri 7 3 4 3 2 4 3 Anjad (M) 4 3 4 1 3 Rajpur 137 63 74 130 61 69 7 2 5 Rajpur(M) 7 2 5 7 2 5 Pansemal 14,234 7.203 7,031 7,312 3,659 3,653 6,922 3,544 3,378 Pansemal (M) 2,337 1,223 1,114 2,337 1,223 1,114 Khetia (M) 4,585 2,321 ~,264 4,585 2,321 2,264 Sendhwa 1,622 842 780 100 63 37 1,522 779 743 Sendhwa (M) 1,522 779 743 1,522 779 743 East Nimar (Khandwa) District 1 Khandwa 1 Bhopal District 18 10 8 18 10 8 Huzur 18 10 8 18 10 8 Bhopal (M.e) 16 10 8 18 10 8 Raisen District 3 2 3 2 Raisen 3 2 3 2 Raipur District 9 9 9 9 Raipur 9 9 9 9

2. Ahirani Madhya Pradesh 4,037 2,027 2,010 3,339 1,687 1,652 69B 340 358 Ohar District 5 3 2 5 3 2 Dhar 5 3 2 5 3 2 Pithampur(N.M.) 5 3 2 5 3 . 2 Indore District Indore Indore (UA) 1 1 West Nimaf District 3,696 1,850 1.846 3,004 1,514 1,490 692 336 356 Kasrawad 7 3 4 7 3 4 Rajpur 109 52 57 54 26 28 55 26 29 Rajpur (M) 55 26 29 55 26 29 Pansemal 1,912 972 940 1,675 857 818 237 115 122 Pansemal (M) 78 39 39 78 39 39 Khetia (M) 159 76 83 159 76 83 Sendhawa 1,662 821 841 1,262 626 636 400 195 205 Sendhwa (M) 400 195 205 400 195 205

606 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mothe",Tonguel Total Rural Urban

Statel Oistrictl TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jhiranya 6 2 4 6 2 4 East Nimar (Khandwa) District 58 32 26 58 32 26 Burhanpur 58 32 26 58 32 26 SU'lluja District 240 123 117 240 123 117 Pratappur 11 4 7 11 4 7 .Baikunthpur 63 38 25 63 38 25 Samri 129 62 67 129 62 67 Ambikapur 37 19 18 37 19 18 Raigarh District 37 18 19 37 18 19 Bageecha 37 18 19 37 18 19

3. Others Madhya Pradesh 1,554 837 717 1,374 743 631 180 94 88 Ratlam District 7n 420 357 777 420 357 Jaora 79 43 36 79 43 36 Alot 12 7 5 12 7 5 Sailana 263 138 125 263 138 125 Ratlam 423 232 191 423 232. 191 Shajapur District 12 8 4 12 8 4 Shujalpur 12 8 4 12 8 4 Dewas District 16 8 8 16 8 6 Bagli 16 8 8 16 8 8 West Nimar District 8 6 2 3 3 5 3 2 Sendhwa 5 3 2 5 3 2 Sendhwa (M) 5 3 2 5 3 2 Bhagwanpura 3 3 3 3 East Nimar (Khandwa) District 196 102 94 22 12 10 174 90 84 Pandhana t Burhanpur 195 101 94 21 11 10 174 90 84 Shahpur(M) 32 14 18 32 14 18 Burhanpur (M.C) 142 76 66 142 76 66 Betul District 98 52 46 97 51 46 1 Betul BetUl (U.A.) 1 Multai 97 51 46 97 51 46 Balaghat District 155 75 80 155 75 80 Waraseoni 10 4 6 10 4 6 Balaghat 43 18 25 43 18 25 Lanji 102 53 49 102 53 49 Surguja District 177 99 78 177 99 78 Bharatpur 51 28 23 51 28 23 Samri 36 21 15 36 15 Ambikapur 55 30 ~~ 5~ ;;" 25 Lundra 29 18 11 2Y 18 11 Sitapur 6 2 4 6 2 4 Bilaspur District 81 46 35 81 46 35 Pendra Road 81 46 35 81 46 35 Raigarh District 34 21 13 34 21 13 Bageecha 34 21 13 34 21 13

17 Kharia 1. Kharla Madhya Pradesh 8,635 4,212 4,423 8,488 4,140 4,348 147 72 711 Gwalior District 4 4 4 4 Gird 4 4 4 4 Gwalior(U.A.) 4 4 4 4 (B) Morar cant! (Cantt) 4 4 4 4 Tikamgarh District 2 2 2 2 Jatara 2 2 2 Shahdol District 2 2

607 C·7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

Statel District! Tehsill Town Persons Males Females . Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kotma 2 2 Kotma (M) 2 1 2 1 Jhabua District 4 2 2 2 2 2 2 Petlawad 2 2 2 2 Jhabua 2 2 2 2 Jhabua (M) 2 2 2 2 East Nimar (Khandwa) District 2 2 Harsud Khandwa 1 1 Khandwa (M.e) 1 1 1 1 Vidisha District 3 3 3 3 Vidisha 3 3 3 3 Vidisha (M) 3 3 3 3 Bhopal District 9 2 7 9 2 7 Huzur 9 2 7 9 2 7 Bhopal (M.e) 9 2 7 9 2 7 Sehore District 1 1 , 1 Ashta 1 Ashla (U.A.) 1 Setul District 12 4 12 4 8 Setul 12 4 6 12 4 8 Sami(U.A.) 7 6 7 6 Betul (U.A.) 5 3 2 5 3 2 Mandla District 29 11 18 29 11 18 Nainpur 29 11 1B 29 11 18 Balaghat District 2 1 1 2 1 1 Baihar 2 1 1 2 1 1 Surguja District 18 7 11 17 7 10 Wadrafnagar 6 3 3 6 3 3 Pratappur Samri 1 1 1 Ambikapur 5 5 4 4 Ambikapur (U.A) Sitapur 5 4 5 4 1 Bilaspur District 86 42 44 66 32 34 20 10 10 Kota 1 1 Katghora 5 3 2 5 3 2 Gajra (N.M.) 5 3' 2 5 3 2 Korba 66 32 36 59 28 31 9 4 5 Korba (N.M.) 9

608 C-7 PART 8(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------_ .. ------_ .. _...... _._ ...... -_ ...... _--_ .. _. ---...... _--_ .. _--_ ..... _.. _----_. Statel District! Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 .10

Durg-Bhilainagar (UA) 15 8 7 15 8 7 Durg 15 8 7 15 8 7 Durg-Bhilainagar (UA)(part-l) 15 8 7 15 8 7 Bhilainagar 15 8 7 15 8 7 Raipur District 480 241 239 475 238 237 5 3 2 Kasdol 6 3 3 6 3 3 Bilaigarh 3 3 3 3 Sarai pali 39 19 20 35 17 18 4 2 2 Sarai pali(M) 4 2 2 4 2 2 Raipur 3 3 3 3 Mahasamund 428 215 213 428 215 213 Dhamtari 1 Dhamtari(M) 1 1 1 1 Bastar District 19 12 7 11 7 4 8 5 3 Bhopal pattnam (Matdand) 6 4 4 8 4 4 Bijapur 1 1 1 1 Dantewara 10 7 3 2 2 8 5 3 Bade Bacheli (N.M.) 8 5 3 8 5 3

2. Others Madhya Pradesh 3 2 2 1 Indore District Indore Indore (U.A.) Surguja District 2 2 Manendragarh 2 2

18 Khasl 1_ Khasl Madhya Pradesh 10 9 10 9 Shivpuri District Shivpuri Shivpuri (M) Sagar District 2 2 Sagar 2 2 Sagar (U.A) 2 2 Sagar 2 2 Sidhi District Gopad banas Sid hi (M) 1 1 1 1 Vidisha District 2 2 2 2 Vidisha 2 2 2 2 Vidisha (M) 2 2 2 2 Bhopal District Huzur Bhopal (M) 1 1 1 Jabalpur District 3 3 3 3 Jabalpur 3 3 3 3 Jabalpur (U.A.) 3 3 3 3 Jabalpur (M.C ) 3 3 3 3

2. Others Madhya Pradesh 2 2 2 2 Indore District Indore Indore (U.A.) Jabalpur District Jabalpur Jabalpur (U.A.) (B) Jabalpur Cantt. (Cantt)

609 C-7 PART B(;;): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON·SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND roWNS - 1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban

State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 B 9 10

19 KhondlKondh 1. Khond/Kondh Madhya Pradesh 3 2 2 Gwalior District Gird (A) Gwalior (M.C.) (B) Morar,(Cantt) Raise" O!SI:'id Sliwani Bastar District Jagdalpur Jagdalpur (UA)

2. Kuvl Madhya Pradesh 5 3 2 5 3 2 Jabalpur District 5 3 2 5 3 2 Jabalpur 5 3 2 5 3 2 Jabalpur (UA) 5 3 2 5 3 2 (e) Khamaria 5 3 2 5 3 2

20 Klnn.u'; 1. Klnnaurl Madhya Pradesh 11 5 6 11 5 6 Shivpuri District 4 4 4 4 Shivpuri 4 4 4 4 Shivpuri (M) 4 4 4 4 Bhopal District 7 6 7 6 Huzur 7 6 7 6 Bhopal (M.C) 7 6 7 6

2. Othel'S Madhya Pradesh 38 23 15 13 8 5 25 15 10 Indore District 3 3 3 3 Indore 2 2 2 2 Indore (UA.) 2 2 2 2 Mhow Mhow cantt (U.A.) 1 Chhindwara District 6 2 4 6 2 4 Parasia 6 2 4 6 2 4 Ambada (N.M.) 6 2 4 6 2 4 Secni District 6 4 2 6 4 2 Seom ., 4 2 6 4 2 Bataghat District 7 4 3 7 4 3 Katangi 2 1 2 Waraseorri 5 3 2 5 3 2 Bilaspur District 16 10 G 16 10 6 Korba 5 3 2 5 3 2 Korba (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Bilaapur 11 7 4 11 7 4 Bilaspur (U.A) 11 7 4 11 7 4 (A) Bilaspur 3 2 1 3 2 1 (C) Sirgitl (N.M.) 8 5 3 8 5 3

21 KlNn 1. KIMn Madhr. "radesh 77 40 37 '{7 40 37 Raigarh Dlstr:ct 77 40 37 77 40 37 Kunkuri 77 40 37 77 40 37

610 C·7 PART B(ii): DISTRIBUTION Of THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON·SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urb:::" ------Statel Districtl TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males :-'emales 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

22 KodliKora f. Othera Madhya Pradesh 2 2 RBipur District 2 2 Bindranawagarh (Gariaband) 2 2

23 Konda 1. Kodu Madhya Pradesh 111 87 84 171 87 84 Raigarh District 171 87 84 171 87 84 Udaipur (Dharamjaigarh) 161 81 80 161 81 80 Gharghoda 10 6 4 10 6 4

2. Othara Madhya Pradesh 2 2 Raipur District Raipur Raipur (U.A.) Bastar District Pakhanjur

24 Korku 1. Korku Madhya Pradesh 285,847 144,636 141,211 283,851 143,599 140,252 1,996 1,037 959 Dewas District 97 50 47 97 SO 47 Bagli 97 50 47 97 50 47 Indore District 5 2 5 3 2 Indore 5 3 2 5 3 '2 Indore (U.A.) 5 3 2 5 3 '2 West Nimar District 22 12 10 22 12 10 Barwaha 14 S 9 14 5 9 Maheshwar 6 6 6 6 Bhikangaon 2 2 1 Easl Nimar (Khandwa) District 126,180 64,689 63,491 127,813 64,483 63.330 367 206 161 Harsud 67,149 33,934 33,215 67,149 33,934 33,215 Khandwa 8,002 4,004 3,996 7,953 3,966 3,987 49 38 11 Khandwa (M.C) 49 38 11 49 38 11 Pandhana 1 1 Burhanpur 53,028 26,750 26,278 52,710 26,582 26,128 318 168 150 Burhanpur (M.C) 73 46 27 73 46 27 Nepanagar (N.M.) 172 80 92 172 80 92 Shahpur(M) 73 42 31 73 42 31 Bhopal District 15 9 6 15 9 6 Huzur 15 9 6 15 9 6 Bhopal (M.e) 15 9 6 15 9 6 Raisen District ~ 4 7 3 4 Goharganj 7 3 4 7 3

611

78-2 ROI/ND/200J C.7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND JOWNS ·1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban ------,------Statel Districtl Tehsill Town Persons Males Females 'Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Harda 1,718 915 803 1,718 915 803 TImarni 13,310 6,830 6,480 13,307 6,829 6,478 3 2 TImarni (M) 3 2 . 3 2 Seoni Malwa 3,850 1,933 1,917 3,846 1.929 1.917 4 4 Seoni Malwa (M) 4 4 4 4 Itarsi 7.261 3,688 3,573 7.229 3,664 3,565 32 24 8 Ordnance Factory Itarsi (N.M,) 12 8 4 12 8 4 Ranipura(Tawanagar) (N.M.) 15 13 2 15 13 2 Itarsi (U.A) 5 3 2 5 3 2 (A}ltarsi 5 3 2 5 3 2 Hoshangabad 24 15 9 15, 10 5 9 5 4 Hoshangabad (M) 9 5 4 9 5 4 Sohagpur 240 125 115 240 125 115 Narsimhapur District 6 3 3 6 3 3 Narsimhapur 6 3 3 6 3 3 Narsimhapur ( U.A.) 6 3 3 6 3 3 Chhindwara District 1,656 847 B09 1,647 843 804 9 4 5 Jamai 349 173 176 349 173 176 Chhindwara 6 3 3 6 3 3 Sausar 1,301 671 630 1,292 667 625 9 4 5 Sausar (M) 9 4 5 9 4 5 Surguja District 859 428 431 853 425 428 6 3 3 Pal 495 242 253 495 242 253 Wadrafnagar 76 42 34 76 42 34 Pralappur 201 97 104 201 97 104 Manendragarh 17 10 7 11 7 4 6 3 3 Khonga pani (N.M.) 6 3 3 6 3 3 Ambikapur 70 37 33 70 37 33 Bilaspur District 16 8 8 13 7 6 3 2 Katghora 13 7 6 13 7 6 Bilasp(Jr 3 2 3 :I Bilaspur (U.A) 3 2 3 2 (B) Bilaspur Rly Colony (N.M.) 3 2 3 2 Raigarh District 79 38 41 79 38 41 Udaipur (Dharamjaigarh) 78 37 41 78 37 41 Sarangarh 1 1 1 1 Bastar District 6 S 3 6 3 3 Jagdalpur 6 3 3 6 3 3

2. Muwasl Madhya Pradesh 28,672 14,432 14,240 28,609 14,400 14,209 63 32 31 Panna District 6 :I 4 6 2 4 Panna S :I 4 6 2 4 Betul District 72 34 38 63 31 32 9 3 6 Belul 9 3 6 9 3 S Sami (U.A,) 9 3 6 9 3 6 Mullai 63 31 32 §3 31 32 Hoshangabad District 3 2 3 2 Ilarsi 3 2 3 2 Itarsi (U.A) 3 2 3 2 (B) Bhilakhedi (N.M.) 3 2 3 2 Chhindwara District 28,584 14,390 14,194 26,533 14,363 14,170 51 27 24 Jamai 11,610 5,960 5,650 11,583 5,947 5,638 27 13 14 Jamai{M) 7 2 5 7 2 5 Damua (N.M.) 20 11 9 20 11 9 Pandhurna 69 38 31 67 37 30 2 Pandhurna (M) 2 1 1 2 Surguja District 7 4 3 7 4 Bharatpur 7 4 3 7 4

612 C.7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TO,NGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-5CHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Language! Mother TongueJ Total Rural Urban ------.... _------... _------... _------.. -_ ... ----... ---_ .. -- . _.. --_---_ .. -..... _- Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3, Others Madhya Pradesh 1,494 765 729 1,494 765 729 Mandsaur District 1 1 - Malhargarh 1 1 West Nimar District 1,419 724 695 1,419 724 695 Barwani 1,363 694 669 1,363 694 669 Rajpur 4 2 2 4 2 2 Bhikangaon 6 4 2 6 4 2 Bhagwanpura 46 Z4 22 46 24 22 East Nimar (Khandwa) District 31 16 15 31 16 15 HIIrsud 3 1 2 3 1 2 Burhanpur 28 15 13 28 15 13 Betul District 43 Z4 19 43 24 19 Bhainsdehi 43 24 19 43 24 19

25 Korwa 1. KOI'Wa Madhya Pradesh 8,582 4,305 4,277 8,575 4,301 4,274 7 4 3 West Nimar District 1 1 1 1 Thikri 1 1 Vidisha District 5 3 2 5 2 Vidisha 5 3 2 5 3 2 Vidisha (M) 5 3 2 5 2 Bhopal District 2 1 2 Berasia 2 2 Raisen District 1 Goharganj" Mandideep(N.M.) Balaghat District 3 2 2 Balaghat 3 2 1 2 1 Surguja District 5,402 2,712 2,690 5,402 2,712 2,690 Pal 145 73 72 145 73 72 Wadrafnagar 127 65 62 127 65 62 Samri 2,853 1,436 1.417 2,853 1,436 1,417 Ambikapur 933 469 464 933 469 464 lundra 315 167 148 315 167 148 Silapur 1,029 502 527 1,029 502 527 B~aspur District 112 54 58 112 54 58 Korba 112 54 56 112 54 58 Raigarh District 3,056 1,532 1,524 3,055 1,532 1,523 Bageecha 2,379 1,177 1,202 2,379 1,177 1,202 Jashpur 39 22 17 39 22 17 Kunkuri 70 39 31 70 39 31 Pathalgaon 30 14 16 29 14 15 Pathalgaon (M) 1 1 Udaipur (Dharamjaigarh) 538 280 258 538 280 256

2. Koraku Madhya Pradesh 15,459 7,907 7,552 15,424 7,881 7,543 'S 26 9 Ohar District 20 19 1 2 1 18 18 Dhamnod(M) 18 18 18 18 Surguja District 1.5,439 7,868 7,551 15,422 7,880 7,542 17 8 9 Bharatpur 10 7 3 10 7 3 Pal 8,413 4,309 4,104 8,413 4,309 4,104 Wadrafnagar 1,300 683 617 1,300 683 617 Pratappur 3,354 1,679 1,675 3,354 1,679 1,675 Baikunthpur 55 29 26 55 29 26 Samri 158 83 75 158 83 75 Mar,endragarh 96 47 49 79_ 39 40 17 6 9 Kurasia (UA) 17 8 9 17 B 9

613 C-7 PART 8(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban .. ------_ ..... -.... _--._---_ ...... _-... ------_...... _...... ----_ ------_.. _.... ---- Statel District! Tehsil/ Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

(B) N.CP H. Colliery (N.M.) 17 8 9 17 8 9 Ambikapur 1.496 771 725 1,496 771 725 Lundra 43 22 21 43 22 21 Sitapur 514 258 256 514 258 256

3.0then Madhya Pradesh 3 3 2 2 Gwalior District Gird Gwalior(U.A.) (A) Gwalior (M.C.) Raisen District Raisen Bastar District Pakhanjur

26 Koya 1. Koya Madhya Pradesh Bastar District Jagdalpur Jagdalpur (U.A.)

27 Kui 1. Kui Madhya Pradesh 148 79 69 3 2 145 77 68 Jabalpur District 145 77 68 145 77 68 Murwara Murwara Katni (MC) 1 1 1 Jabalpur 144 76 68 144 76 68 Jabalpur (U.A.) 144 76 68 144 76 68 Jabalpur 144 76 68 144 76 68 Bilaspur District 2 2 Pandaria 2 2 Bastar District Jagdalpur

28 Kukl 1. Kuki Madhya Pradesh 2 2 2 2 Gwalior District Pichhore Tekanpur (N.M,) Hoshangabad District Itarsi lIarsi (U.A) ·1 (A)ltarsi

29. Kurukhl Oraon 1. Kurukh/oraon Madhya Pradesh 393,104 194,146 198,958 380,913 187,968 192,945 12,191 6,178 6,013 Morena District 2 2 2 2 Sheopur 2 2 2 2 Bhind District 2 2 Gohad 2 2 Gwalior District 125 99 26 125 99 26 Gird 115 95 20 115 95 20 Gwalior(U.A.) 115 95 20 115 95 20 (AI Gwalior (M.e.) 37 18 19 37 1'8 19 (B) Morar (Cantl) 78 77 78 77

614 C-7 PART B(il): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10.000 C"lMORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother TongueJ Total Rural ------L1rban Statel Districtl TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pichhore 10 4 6 10 4 6 Tekanpur (N.M.) 10 4 6 10 4 6 Shivpuri District Khaniyadhana 1 Guna District 4 2 2 2 l' 2 Guna 4 2 2 2 2 Guna (M) 2 1 1 2 1 1 Tikamgarh District 7 5 .2 2 2 5 3 2 Prilhvipur 3 1 2 3 2 Jeronkhals8 (M) 3 1 2 3 2 Baldeogarh 2 2 2 2 Tikamgarh 2 2 2 2 Tikamgarh (M) 2 2 2 2 Chhatarpur District 15 7 8 11 4 7 4 3 Chhatarpur 4 3 4 3 Chhatarpur (U.A) 4 3 4 3 Bijawar 11 4 7 11 4 7 Panna District 2 2 Pawai 2 2 Pawai (N.A) 2 1 2 1 1 Sagar District 20 9 11 4 3 16 6 10 Khurai 3 2 1 3 2 Sagar 17 7 10 16 6 10 Sagar (U.A) 16 6 10 16 6 10 (Al Sagar 11 5 6 11 5 6 (8) Sagar Cantt. (CanU) 5 1 4 5 1 4 Damoh District 3 3 3 Damoh 3 3 3 3 Damoh (U.A.l :3 3 3 3 Salna District 3 2 3 2 Raghurajnagar 3 2 2 Satna (lIA) 3 2 3 2 Rewa District 4 4 4 4 HlJZur 3 3 3 3 Raipur karchulioan 1 Shahdol District 133 70 63 112 54 21 12 9 Bandhogarh 4 3 4 3 Nowrozabad (Khodargama) (M) 4 3 1 4 3 1 Sohagpur 128 66 62 112 58 54 16 a 8 Shahdol (M.) B 4 4 8 4 4 (C) Amlai (N.M.) B "4 4 8 4 4 Kolrna 1 I 1 Kotrna (M) 1 1 1 Sidhi District 51 27 24 9 4 38 18 20 Gopad banas 2 2 Sidhi (M) 2 2 Chitrangi 6 4 2 6 4 2 Deosar 2 2 2 2 Singrauli 41 20 21 3 2 36 17 19 Morwa (N.M.) 15 7 8 15 7 8 Jayant nagar (N.M.) 7 3 4 7 3 4 Amlori Colliery (N.M.) 14 7 7 14 7 7 Mandsaur District 6 6 6 6 Neemuch 6 6 6 Neernuch (UA) & 6 6 Rallam District 2 2 2 2 Alot 2 2 2 2 Tal(M) 2 2 2 Shajapur District Badod

615 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVel' STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban .. -... _---_ ..... ------State! District/ Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dewas District 17 13 4 17 13 4 Dewas 11 13 4 17 13 4 Dewas(M.C} 17 13 4 17 13 4 Jhabua District :3 2 2 Jhabua Jhabua (M) 1 Alirajpur 2 1 2 1 Dhar District 10 4 6 2 2 a 4 4 Sardarpur 2 2 2 2 Dhar a 4 4 6 4 4 Dhar(M) 4 3 4 3 Pithampur(N.M. ) 4 3 4 3 1 Indore District 19 11 8 3 2 16 9 7 Sawer :3 2 1 3 2 Indore 15 8 7 15 8 7 Indore (UA) 15 8 7 15 8 7 Mhow 1 Mhow canlt (UA) 1 1 1 1 West Nimar District 10 5 5 3 2 7 3 4 Barwaha 2 2 Barwani 2 2 Barwani (M) 2 2 Rajpur 1 Khargone 5 2 3 5 2 3 Kh3rgone (M) 5 2 3 5 2 3 East Nimar (Khandwa) District 40 22 18 15 8 7 25 14 11 Harsud 8 3 5 8 3 5 Khandwa 14 7 7 14 7 7 Khandwa (M.C) 14 7 7 14 7 7 Pandhana 7 5 2 7 5 2 Burhanpur 11 7 4 11 7 4 £urhanpur (M,C) 11 7 4 11 7 4 Rajgarh District 5 3 2 2 3 2 Ra19arh 3 2 3 2 Ra19arh (M) 3 2 3 2 Sarangpur 2 1 2 1 1 Vidisha District 9 5 4 4 2 2 5 3 2 Kurwai 3 2 3 2 1 KUlWai (M) 3 2 3 2 1 Basoda 2 2 Nateran 2 2 Vidisha 2 2 Vidisha (M) 2 1 2 1 1 Bhopal District 446 230 216 9 5 4 437 225 212 Huzur 446 230 216 9 5 4 437 225 212 Bhopal (M.C) 437 225 212 437 225 212 Sehore District 10 7 3 10 7 3 Ashta 9 6 3 9 6 3 Ashta (l).A.) 9 6 3 9 6 3 Budni 1 1 1 1 Budni (M) 1 1 1 1 Raisen District 30 14 16 16 6 10 14 8 6 Goharganj 28 14 14 14 6 8 14 8 6 Mandideep(N.M.) 8 5 3 B 5 3 Sullanpur(M) 6 3 3 6 3 3 Silwani 2 2 2 2 Betul District <4 3 4 . 3 Betul 4 3 4 3 Sami (UA) 4 1 3 4 1 :3 Hoshangabad District 16 7 9 5 4 11 6 5

616 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban --_ .. -_ .. -_ .. __ ...... _---_... _--_ ... ------.. _--_ .. -.. _---.. ------.. ------_.. ------Statel Districtllehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 f:lar6a Harda (NJ!1.) 1 1- 1 1 Itarsi 8 3 5 8 3 5 Itarsi (U.A) 8 3 5 8 3 5 (A)ltarsi 8 3 5 8 3 5 Hoshangabad 7 3 4 5 4 2 2 Hoshangabad (M) 2 2 2 2 Jabalpur District 128 66 62 128 66 62 (A) Jabalpur 66 33 33 66 33 33 (B) Jabalpur Canll. (Cantt) 51 27 24 51 27 24 (E) Bilpura (N.M.) 11 6 5 11 6 5 Mandla District 76 35 41 74 34 40 2 1 Dindori 34 17 17 34 17 17 Mandla 42 18 24 40 17 23 2 Mandla ( UA) 2 1 1 2 1 Chhindwara District 8 2 6 7 6 Chhindwara 1 Amarwara 7 6 7 6 Harrai (M) 7 1 6 7 1 6 Balaghat District 166 79 67 161 77 84 5 2 3 Katangi 5 2 3 5 2 3 Tirodi(N.M.) 5 2 3 5 2 3 Baihar 161 77 84 161 77 84 Surguja District 128,770 64,256 64,514 126,459 63,142 63,317 2,311 1,114 1,197 Bharatpur 84 52 32 84 52 32 Pal 2,651 1,339 1,312 2,601 1,312 1,289 50 27 23 Ramanuj ganj (M) 50 27 23 50 27 23 Wadrafnagar 428 207 221 428 207 221 Pratappur 2,977 1,528 1.449 2.977 1.528 1.449 Baikunlhpur 2,864 1,451 1,413 2,411 1,225 1,186 453 226 227 Chareha (N.M.) 169 85 84 169 85 84 Welt Chirimiri (N.M.) 112 61 51 112 61 51 Baikunthpur (M) 124 58 66 124 58 66 Konll Block (N.M.) 48 22 26 48 22 26 Samri 24,096 12,080 12,016 24,096 12,080 12,016 Manendragarh 3,094 1,609 1,485 2,140 1,120 1,020 954 489 465 Manendragarh (M) 563 292 271 563 292 271 Khonga Pani (N.M.) 7 5 2 7 5 2 Jhagrakhand (M) 6 3 3 6 3 3

Kurasia (U.A.) 378 189 189 378 c 189 189 Kurasia (N.M.) 16 10 6 18 10 8 (B) N.C.P.H. Colliery (N.M.) 160 80 80 160 80 80 (D) Doman Hill Colliery (N.M.) 152 76 7t. 152 76 76 (E)Chirimiri 48 23 25 48 23 25 Surguja 3.776 1,849 1,927 3,565 i 1,736 1,629 211 113 98 Surajpur (M) 8 4 4 8 4 4 Vishrampur (N.M.) 203 109 94 203 109 94 Ambikapur 26.115 13.025 13,090 25.472 12.766 12,706 643 259 384 Ambikapur (U.A) 643 259 364 643 259 384 Lundra 8,451 4,255 4,196 B.451 4,255 4,196 Sitapur 54,234 26,861 27,373 54,234 26,861 27,373 Bllaapur District 13,606 6,929 6,677 12,216 6,191 6,025 1,390 738 652 Pendra Road 1;610 841 769 1,609 841 768 Gaurella (U.A.) 1 1 Panc!aria 7 6 3 3 4 3 Panel.ria (M.)· 4 3 4 3 Lonnl 285 161 124 282 158 124 3 3 Lonni (M) 3 3 3 3 Kota 1.517 761 756 1,514 759 755 3 2 R.lanpur (M) 2 2

617 C·7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON·SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA lEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban

State! District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kota (U.A.) 1 Kalghora 3.740 1,908 . 1,832 3,638 1,860 1,778 102 48 54 Katghora (M) 15 7 6 15 7 8 Jail (N.M.) 20 8 12 20 B 12 Gajra (N.M.) 54 26 26 54 26 28 Mongra (N.M.) 13 7 6 13 7 6 Korba 4,285 2,172 2.113 3,164 1,571 1,593 1,121 601 520 Korba (N.M.) 1,121 601 520 1,121 601 520 Mungeli 26 14 12 ,3 2 23 12 11 Mungeli (UAO 23 12 11 23 12 11 Takhatpur 4 2 2 4 2 2 Takhatpur (M) 4 2 2 4 2 2 Bilaspur 150 82 68 70 39 31 80 43 37 Bilaspur (U.A) BO 43 37 BO 43 37 (A) Bilaspur 59 33 26 59 33 26 (B) Bilaspur Rly Colony(N.M.) 21 10 11 21 10 11 Janjgir 30 14 16 6 3 24 11 13 Akaltara (M) 24 11 13 24 11 13 Champa 39 21 18 33 17 16 6 4 2 Champa (M) 6 4 2 6 4 2 SakU 1,607 800 807 1,592 793 799 15 7 8 SakU (M) 14 6 8 14 6 8 Naya Baradwar (M) 1 1 1 Bilha 6 2 4 2 2 4 2 2 Bodri (M) 3 2 1 3 2 Bilha (M) 1 1 Dabhra 300 145 155 300 145 155 Raigarh District 246.425 120,686 125,739 239,607 117,250 122,357 6,818 3,436 3,382 Bageecha 60,161 29,388 30,773 60,161 29,388 30,773 Jashpur 50,684 24.819 25,865 49.476 24,124 25,352 1,208 695 513 Jashpur nagar (M) 1,208 695 513 1,208 695 513 Kunkuri 56,933 27.555 29,378 56,933 27,555 29,378 Pathalgaon 35,946 17,776 16,170 33,442 16,529 16,913 2,504 1,247 1,257 PatMlgaon (M) 2,504 1,247 1,257 2,504 1,247 1,257 Udaipur (Dharamjalgarh) 20,434 10,086 10,348 19,291 9,577 9,714 1,143 509 634 Dharamjaigarh (M) 1,143 509 634 1,143 509 634 Gharghoda 15,666 7,799 7,867 15,373 7,658 .7,715 293 141 152 Gharghoda (M) 293 141 152. 293 141 152 Raigarh 4,531 2,251 2,260 2,941 1,451 1,490 1,590 800 790 Raigarh (U.A.) 1,590 800 790 1,590 800 790 Kharsia 749 370 379 no 362 368 19 6 11 Kharsia (UA) 19 8 11 19 8 11 Sarangarh 1,321 642 679 1,260 606 654 61 36 25 Sarangarh (U.A) 61 36 25 61 36 25 Rajnandgaon District 522 271 251 498 259 239 24 12 12 Kawardha 5 2 3 5 2 3 Kawardha (M) 5 2 3 5 2 3 Dongargarh 7 5 2 7 5 2 Dongargarh (M) '1 5 2 7 5 2 Rajnandgaon 17 9 6 5 4 12 5 7 Rajnandgaon (M.) 12 5 7 12 5 7 Dongargaon 3 2 1 3 2 Mohla 4B2 248 234 482 248 234 Ambagarh 8 5 3 8 5 3 Dl'~g District 300 149 151 19 12 7 281 137 144 P".;rg-Bhilainag

618 C·7 PART B(II): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 LanguageJ Mother Tongue! Total Rural Urban Statel DistrictJ TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females t 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bhilainagar 204 95 109 204 95 109 (D)Chhaoni (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Patan 4 3 1 4 3 1 Durg-Bhilainagar (U.A.)(part-lI) 4 3 4 3 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 4 3 1 4 3 Dondiluhara 8 5 3 8 5 3 Sanjari balod 16 8 8 3 2 13 7 6 Rajhara Jharan Dalli (N.M.) 13 7 6 13 7 6 Raipur District 321 165 156 207 101 106 114 64 50 Bhatapara 2 1 2 1 1 Balada Bazar 9 5 4 3 3 6 5 Balad!! Bazar(M) 6 5 1 6 5 Kasdol 2 1 2 1 Bilaigarh 2 2 2 2 Saraipali 163 82 81 159 81 78 4 3 Saral pal~M) 4 1 3 4 3 Raipur 85 50 35 21 8 13 64 42 22 Arang(M) 3 2 3 2 1 Raipur (U.A.) 61 40 21 61 40 21 Mahasamund 26 8 18 5 3 2 21 5 16 PHhora(M) 6 6 6 8 Mahasamund(M) 15 5 10 15 5 10 Dhamtari 10 8 4 9 5 Dhamtari(M) 9 5 4 9 5 4" Bindranawagarh (Gariaband) 17 9 8 8 3 5 9 6, 3 Gariaband (N.M.) 9 6 3 9 6 3 Negri 3 1 4 3 TIlda "1 1 TIlda newra(M) 1 1 Bptar District 1,782 942 840 1,458 787 669 326 155 171 Charama 3 2 1 3 2 1 Bhanupratappur 12 6 6 12 6 6 Kanker 27 12 15 12 6 6 15 6 9 Kanker (U.A.) 15 6 9 15 6 9 Antagarh 5 3 2 5 3 2 Keshkal 13 -: 6 13 7 8 Pakhanjur 777 414 363 777 414 363 Narayanpur 37 18 19 37 18 19 Kondagaon 58 30 28 29 17 12 29 13 16 Kondagaon (M) 29 13 16 29 13 16 Jagdalpur . 180 90 90 100 50 50 80· 40 40 Jagdalpur (U.A.) 80 40 40 80 40 40 Bhopal pattnam 60 36 ~4 60 24 Bijapur 338 188 150 33,J lSB 150 Dantewara 240 118 122 38 22 16 202 96 106 Bade Sachell (N.M.) 131 60 71 131 60 71 Kirandul (N.M.) 71 36 35 71 36 35 Konta 32 18 14 32 18 14

2. Others Madhya Pradesh 721 354 367 102 340 362 19 14 5 Indore District Indore Indore (U.A.) 1 1 East Nimar (lShandwa) District 73 31 42 73 31 42 . Burhanpur 73 31 42 73 31 42 Bhopal District 6 5 6 5 Huzur 6 5 6 5 Bhopal (M.C) 6 5 6 5 Surguja District 49 25 24 49 25 24

619

79-2 RGIIND12003 C-7 PART 8(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Language/ Mother Tongue/ Total Rural Urban ------_...... _------_ .. --...------.-.--..... ------.. --~ . Statel DislricV Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Samri 16 9 7 16 9 7 Lundra 33 16 17 33 16 17 Bilaspur District 18 10 8 7 3 4 11 7 4 Pendra Road 3 2 1 3 2 1 Katghora 4 1 3 4 3 Korba 8 5 3 8 5 3 Korba (N.M.) 8 5 3 8 5 3 BHha 3 2 1 3 2 1 Bodri(M) 3 2 1 3 2 Raigarh District 573 261 292 573 281 292 Bageecha 277 141 136 277 141 136 Jashpur 5 2 3 5 2 3 Pathalgaon 291 138 153 291 138 153 Durg District Durg-Bhilai nagar (UA) Patan charoda

30 Lahnda 1. Multani Madhya Pradesh 4.978 2.540 2.438 4,908 2,504 2,404 70 36 34 Gwalior District 2 1 2 Gird 2 2 Gwalior(U.A.) 2 2 (A) Gwalior (M.C.) 2 1 2 1 Mandsaur District 2,577 1,294 1.283 2.568 1.290 1,278 9 4 5 Jawad 13 7 6 13 7 6 Malhargarh 18 8 10 10 4 6 8 4 4 PipHya mandi (M) 8 4 4 8 4 4 Mandsaur 2.546 1.279 1.267 2.545 1,279 1.266 Shajapur District 4 3 4 3 1 Agar 4 3 1 4 3 1 Dhar District 15 7 8 15 7 8 Manawar 15 7 8 15 7 8 Indore District 33 17 16 33 17 16 Indore 33 17 16 33 17 16 Indore (U.A.) 33 17 16 33 17 16 East Nimar (Khandwa) District 2.065 1.065 - 1.000 2,065 1.065 1,000 Khandwa 625 321 304 625 321 304 Burhanpur 1.440 744 696 1,440 744 696 Bhopal District 5 3 2 5 3 :2 Hutur 5 3 2 5 3 :2 Bhopal (M.C) 5 3 2 5 3 :2 Sehore District 14 7 7 14 7 7 8udni 14 7 7 14 7 7 Budni(M) 14 7 7 14 7 7 Surguja District 256 139 117 256 139 117 Surajpur 256 139 117 256 139 117 Durg District 7 4 3 _1- 4 3 Durg 7 4 3 7 4 3 Oufg-Bhilai nagar (U.A.) 7 4 3 7 4 3 Bhilainagar 2 1 1 2 1 1 Kohka' 5 3 2 5 3 2

2. Others Madhya Pradesh 175 93 82 175 93, 82 Indore District 62 33 29 62 33 29 Indore 62 33 29 62 33 29 Indore (U.A.) 62 33 29 62 33 29 Bhopal District 3 2 3 2

620 C·7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10.000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE. DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS ·1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urb"n

Statel Districtl TehsiV Town Persons Males Fen:'ales Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Huzur 3 2 3 2 Bhopal (M.C) 3 2 1 3 2 1 Sehore District 109 57 52 109 57 52 Sehore 17 12 5 17 12 5 Sehore (U.A.) 17 12 5 17 12 5 Budni 92 45 47 92 45 41 Budhi (M) 92 45 47 92 45 41 Jabalpur District Jabalpur Jabalpur (U.A.) (8) Jabalpur Cantt. (Cantt)

31 LushallMlzo 1. LushallMlzo Madhya Pradnh 41 27 14 10 6 4 31 21 10 Gwalior District 4 3 4 3 Gird 4 3 4 3 Gwalior(U.A.) 4 3 4 3 (A) Gwalior (M.C.) 4 3 4 3 Mandsaur District Neemuch Neemuch (UA) 1 1 Indore District 2 2 2 2 Indore 2 2 2 2 Indore (U.A.) 2 2 2 2 East Nimar (Khandwa) District 9 5 4 9 5 4 Burhanpur 9 5 4 9 5 4 Vtdisha District 1 1 Vtdisha 1 1 VKlisha (M) 1 1 Bhopal District 7 6 7 6 Huzur 7 6 7 6 Bhopal (M.C) 7 6 7 6 Hoshangabad District 4 3 3 2 Seoni Malwa 3 2 2 Seoni Malwa (M) 2 2 Itarsi ltarsi (U.A) (A)ltarsi 1 1 1 Jabalpur District 12 7 5 12 7 5 Jabalpur 12 7 5 12 7 5 Jabalpur (U.A.) 12 7 5 12 7 5 Jabalpur .. 12 7 5 12 7 5 Raipur District Raipur Raipur (U.A.)

32 Malto IPaharlya) 1. Others Madhya Pradesh 9 7 2 4 2 2 5 5 Bilaspur District 4 2 2 4 2 2 Dabhra 4 2 2 4 2 2 Raipur District 5 5 5 5 Raipur 5 5 5 5 Raipur (U.A.) 5 5 5 5

33 Mlshml 1. Others Madhya Pradesh Bhopal District

621

$0-2 RGIlNDi2003 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH"OF THE 45 NON-SCHEDUlED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INOlA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban .. _------_ ...... _-_ .. -... _---...... _--... -_ ... _ .. _-- ..... -.. -... _---_ ...... __ ..... _-_ ... -...... _-----_ .. _.. _- --_ .... _------_ ..... _--_ .. _--- State! DistricU Tehsil! Town Persons Males Femllies Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Huzur Bhopal (M"C)

34 Munda 1. Munda Madhya Pradesh 1.468 739 729 1.116 550 566 352 189 163 Salna District 79 42 37 79 42 37 Raghurajnagar 79 42 37 79 42 37 Rewa District 8 6 2 8 6 2 Sirmour 8 6 2 8 6 2 Shahdol District Anuppur 1 Pasan (M.) 1 1 Sidhl District 22 13 9 10 5 5 12 8. 4 Chitrangi 4 3 4 3 . Singraull 18 12 6 6 4 2 12 8 4 Morwa (N.M.) 1 Jayant nagar (N.M.) 4 3 1 4 3 Amlori Colliery (N.M.) 7 4 3 7 4 3 Ujjain District 2 2 2 2 Badnagar 2 2 2 2 Badnagar (U.A.) 2 2 2 2 Indore District 3 2 3 2 Indore 3 2 3 2 Indore (U.A.) 3 2 3 2 West Nimar District Sendhwa Seridhwa (M) 1 1 Bhopal District 13 7 6 13 6 Huzur 13 7 6 13 7 6 Bhopal (M.C) 13 7 6 13 7 6 Raisen District 7 2 5 7 2 5 Goharganj 7 2 5 7 2 5 Hoshangabad District 3 3 3 3 Itarsi 3 3 3 3 "'Itarsi (U.A) 3 3 3 3 (A)llarsi 3 3 3 3 Jabalpur District 14 7 7 14 7 7 Jabalpur 14 7 7 14 7 7 Jabalpur (UA) 14 7 7 14 7 7 (B) Jabalpur Gantt. (Gantt) 8 3 5 8 3 5 (G) Khamaria 5 3 2 5 3 2 (D) Vehicle Fac. Jabalpur (N.M.) 1 Mandl~ District 2 2 Nainpur 2 1 2 Balaghal District 9 7 2 9 7 2 Baihar . 9 7 2 9 7 2 Surguja District 33 21 12 28 19 9 5 2 3 Wadrafnagar 1 1 1 1 Manendragarh 5 2 3 5 2 3 Kurasia (UA) 5 2 3 5 2 3 (G) Gelha pani (NoM) 5 2 3 5 2 3 Surajpur 17 14 3 17 14 3 Ambikapur 10 4 G 10 4 G Bilaspur District 216 118 98 166 87 79 50 31 19 Pendra Road 3 2 1 3 2 Katghora 129 72 57 104 54 50 25 16 7 Jail (N.M.) 25 18 7 25 18 7 Korba 43 22 21 23 11 12 20 11 9 Korba (N.M.) 20 11 9 20 11 9

622 C-7 PART 8(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON.SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEH$lLS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tongue! Total Rural Urban ---..... ------_... ------_------Statel District! Tehsill Town Persons Males Female!$ Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bilaspur 3 3 3 3 Bilaspur (UA) 3 3 3 3 (B) Bilaspur Rly Colony (N.M.' 3 3 3 3 Champa 2 2 2 2 Champa (M) 2 2 2 2 Sakti 36 20 16 36 20 16 Raigarh District 687 319 368 679 315 364 8 4 4 Kunkuri 385 177 208 385 177 208 Pathalgaon 89 42 47 89 42 47 Udaipur (Dharamjaigarh) 87 44 43 87 44 43 Gharghoda 110 47 63 110 47 63 Raigarh 14 9 5 8 5 3 6 4 2 Raigarh (U.A.) 6 4 2 6 4 2 Kharsia 2 2 2 2 Kharsia (U.A.) 2 2 2 2 Rajnandgaon District 4 2 2 2 2 2 2 Dongargarh 2 2 2 2 Dongargarh (M) 2 2 2 2 Rajnandgaon 2 2 2 2 Durg District 162 82 80 2 2 160 80 80 Durg-Bhilainagar (U.A) 160 80 eo 160 80 80 Durg 156 79 77 2 2 154 77 77 Durg-Bhilainagar (UA)(part-l) 154 n 77 154 77 77 Bhilainagar 154 77 77 154 77 77 Palan 6 3 3 6 3 3 (I) charoda 3 2 3 2 1 (G) Bhilai Kalan (N.M.) :3 1 2 3 1 2 Raipur District 41 22 19 35 17 18 6 5 1 Baloda Bazar :3 :3 3 3 Raipur 16 9 7 10 4 6 6 5 Raipur (U.A.) 6 5 6 5 Mahasamund 22 10 12 22 10 12 Bastar District 161 B1 80 89 45 44 72 36 36 Pakhanjur 77 39 38 77 39 38 Jagdalpur 25 13 12 5 2 3 20 11 9 Jagdalpur (U.A.) 20 11 9 20 11 9 Dantewara 52 25 27 52 25 27 Bade Bacheli (N.M.) 47 22 25 47 22 25 Kirandul (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Konla 7 4 3 7 4 3

2. Kol Madhya Pradesh 91 45 46 50 24 26 41 21 20 Rewa District 8 4 4 8 4 4 Teonthar 8 4 4 8 4 4 Easl Nimar (Khandwa) District 3 2 3 2 Burhanpur 3 2 3 2 Jabalpur DistriCt 3 2 3 2 Murwara 3 2 3 2 Balaghat District 38 19 19 38 19 19 Katangi 22 11 11 22 11 11 Tirodi(N.M.) 22 11 11 22 11 11 Baihar 16 8 6 16 8 8 Ukwa(N.M.) 16 8 8 16 8 8 Surguja District 2 2 Ambikapur 2 2 Bilaspur District Bilaspur Bilaspur (U.A.) Bilaspur Rly. colony

623 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDUlED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS, TEHSILS AND TOWNS - 1991 Language! Mother Tongue! Total Rural Urban --.... _------_ .. _------State! District! Tehsil! Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raigarh District 36 19 17 34 17 17 2 2 Gharghoda 34 17 17 34 17 17 Raigarh 2 2 2 2 Raigarh (Uk) 2 2 2 2

35 Mundari 1. Mundari Madhya Pradesh 269 139 130 158 78 80 111 61 SO Sagar District Sagar Sagar (U.A) (B) Sagar Cantt. (Cantt) Shahdol District 2 2 2 2 Bandhogarh 2 2 2 Sidhi District 5 4 5 4 Singrauli 5 4 5 4 Amlori Colliery (N.M.) 5 4 5 4 Mandsaur District 4 4 4 4 Neemuch 4 4 4 4 Neemuch (Uk) 4 4 4 4 Shajapur District 1 Susner Soyatkalan (M) Jhabua District Ranapur Ranapur (M) 1 Indore District 2 2 2 2 Mhow 2 2 2 2 Bhopal District Huzur 1 Bhopal (M.C) 1 1 Hoshangabad District 5 5 5 5 Itarsi 5 5 5 5 lIarsi (U.A) 5 5 5 5 (A)ltarsi 5 5 5 5 Jabalpur District 7 4 3 7 4 3 Murwara 6 3 3 6 3 3 Murwara (Katni )(M.C.) 6 3 3 6 3 3 Jabalpur Jabalpur (UA) (9) Jabalpur Cantt (Cantt) 1 1 1 1 Surguja District 12 6 6 10 4 6 2 2 Wadrafnagar 1 1 1 9aikunthpur 7 2 6 4 2 Charcha (N.M.) Manendragarh Jhagrakhand (M) Ambikapur 3 3 3 Bilaspur District 43 14 29 43 14 29 Korba 30 12 18 30 12 18 Korba (N.M.) 30 12 18 30 12 18 9ilaspur B a 8 8 Bilaspur (U.A) 8 8 8 6 (B) Bilaspur Rly Colony (N.M.) B a 8 8 Janjgir 5 2 5 2 3 Akaltara (M) 5 2 3 5 2 3 Raigarh District 147 73 74 139 67 72 8 6 2 Bageecha 5 5 5 5 Jashpur 21 13 a 19 12 7 2 Jashpur nagar (M) 2 2

624 ~'PARiUl(ij)"Qj8lfRI8U1i~QJ: rtiJ,;~~J!lE8:;J1~Ql!i~ (~_~~ij@\Vt,lPI:R ~1j4 Q~1l,HG 41'ftQN4~eoutIU~i\.f.iN®~hWJTjj~,QPM~i~.M~~~~Ar·m~;ft~V~~ . l$llATEi;,QI8ffflQ,r~eT~ ~tt~Jf~~;~"~,!J%~ Languagel MQltlerTonguel " ,. "., .. ",p~qtar ,. ," -. --_ .. _-_ ...' _...... -'·· ... ;~ral ' .... ',. - .~~~ ,~,.p =~W~~.'~:::_i::·;,·0·;;:]_ ·~;:pistri~;i~siij;~~~~ ..~-p~-.~-' ,. ~-='" .~t~~~ ,'. F~_s ,I?~f$l)qs

Kunkuri 70, 37 37 Pathalgaon . \, 43 23 23 Udaipur (DllJIramjaigarlJ) 2 4 3 Raigarh :'~ 4, 4 3 Raigarh (UA} 4· 2 2 ~rangarh ,r 2, 2 a ~arangarh ItU·A) f, 1 2 Rajnandgaqo District ~ 2 Rajnandgaon 2 33 19 14 33 19 Durg District 10 . Durg-Bhilainagar (U.A.) 18 10 8 18 Dhamdha 7, 4, 3 7 4 7 4 Ahiwara (M) 7: 4, 3 18 10 Durg . 18 10 8 18 10 Durg-Bhilainagar (U.A,}{part-l) 18 10 8 2 1 1 2 1 I1urg " 'IS.:' '9 ' Bhilainagar 16 9 7 8 5 ~anjari balod ) 8 5 3 8 S Rajhara Jharan Dalli (~M.) 8 5 3 Raipur District 3· 2; 3'· 2 Baloda Bazar 3,', 2. 3 2

3$ Parjl .' 1. Ohurw~ 17,794 17,104 31 19 "'_dhya Pnifl8$h 34,929, 17,813, 17,116 34,898·· 5 4 otIar Distric( 5 4 1 Dhar . 5 4 1 5' .' ,1, 5 Plthampur (M,t 5 !. 4 7 4 Indore Distri~t . 7 4 .4 MhOW ' 7 4 } 7 4 r.(how cantt (1JA) 7 4 3 17.104 19 Ii Bastar DistriCt 34,917 17,805 17,112 34,898 17,794 8,721 19 11 Jagdalpur 17,353 8,624 8,729 17,334 8,613 19 11 Jiigdalpur (U.A.) 19 11 8 1 1 B~apur 1 1 267 Dantewara 559 292 267 559 292 8,888 8,116 Kania 17,004 8,S88 8,116 17,004

i. Others 33 Madhya Pradesh 64 31 33 64 31 54 26 28 Surguja Dist~~t 54 26 28 28 :~ ; 1 Silapur , 54 26 28 54 26 " .. <. ~ Bifaspur District 3 3 3 3 ""; Pendra Road 3 3 3 2 5 R8lgarh Dislr!!:) 7 2 5 7 4 Palhalgaon 5 4 5 1 Gh'Ilrghoda 2 1 2

3i :Santali c, r 1. Santall 61 412 22" 191: Madhya Prad~sh 551 299 252 139 40 37 '3 GYialior District 40 37 3 30 30 Gird 30 30 30 30 Gwallor(U.A.) 30 30 30 30 (8) Morar (Cantt) 30 30 10 7 3 10 7 3 Pichhore 10 7 .3 Tekanpur (N.M.) 10 7 3 4 6 4 2 Shahdol District 10 8 2 4 2 1 1 Bandhogarh 2 Umaria (M) 2

625

81-2 RGIINDi2003 C-7 PART B(ii): DISTRJBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-5CHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEl. STATE, DISTRICTS, TBtSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Toial Rural urtan Slate/ District! Tehsill Town Persons Maa F9rnaIes Per.Ions Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 to

SOhagpur .II .. .II .. Anuppur .( 3 .( 3 Pasan (M.) 4 3 4 :'I Sidhi District 31 20 11 1.11 7 1 17 J:'I 4 Cltilrangi j) "3 :I 6 3 3 Sirlgrauli 25 17 II a .. 4 17 13 4 Morwa(N.M.) 13 9 4 13 9 4 Amlori Colliery (N.M.) .. 4 4 4 Shaiapur District 1 1 Shajapur ShajaptJr (M) 1 , Ohar District f 1 Dhar 1 1 indore District 2 2 2 2 Indore 2 2 2 2 Indore CU.A.) 2 :I: 2 2 EllIt Nlmar (Khsndwa) Di~trlct 3 3 Khandwa 3 3 ~ 3 Khandwa (M.C) :; :'I 3 Vlllisha CfsIric1 :'I 2 2 3 Sasode " 2 2 2 2 Betu! District 2 2 .. 2 2 8eWI 4 2 .. 2 2 2 Sarli fUAl 2 4 2 2 .. 2 JabalJlur District 4 II 6 2 2 2 MlIWara 1 7 4 3 1 S 2 Murwara (Katni JiM.C.) 4 ;) 4 3 1 Viiai ra ghil\fgarh I 4 3 Jabalpur 1 3 2 Jabalpur (UAI 3 3 :1 1 2 (S) Jabalpur Cantt. (Canlt) :; 3 2 2 Chhindware Oistrict 7 3 2 1 Parasia 2 5 2 7 2 5 Chikhli kalan-Perllsia (UA) 2 2 2 2 Badkuhi (N.M.) 2 2 2 2 CIIl1indwara 2 5 2 2 Chhindwara (U.A.) 2 3 5 5 2 3 Surguja District 2 3 17 11 5 2 3 Pratappur 6 9 8 8 8 3 Samri 1 8 11 1 7 Surguja 1 Vishrampur IN.M.) 3 3 5 8 Ambikapur " 3 l 3 3 2 6 Ambikapur (U.A) 2 3 3 2 2 Bilaspur District 2 :2 39 2 Bilaspur 17 22 3 2 28 3 36 Bilaspur (U.A) 16 12 17 19 28 28 (8) 8ilaspur Rly Colony (N.M.) 16 12 16 12 28 28. 16 Jall]9lf 16 12 12 3 28 SaleH 3 3 18 12 8 3 Saktf(M) 7 8 8 Ra1gam District 7 7 12 8 Jashpur 2 10 4 7' ;, 8 Kunkuri 1 7 2 1 Pathalgaon 2 3 2 2 Pathalgaon 1M) 2 2 Raigarh 2 1 6 Raigarh (M.) 6 2 1 6 RajnanagaOrl District 6 6 6 9 9 6 8 RajnandgaorJ 9 9 (! 9 9 9

626 C.7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-8CHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DlST~CTS, TEHSILS AND TOWNS .1991 Languagel Mottler Tonguel Total Rural Urban ------_ ... ------_ .. ------Statel District! Tehsill Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Durg District 272 135 137 3 2 269 133 136 130 Durg-Bhilainagar (UA) 260 130 130 260 130 Durg 251 126 125 3 2 248 124 124 124 Durg-Bhilainaliar (U.A.)(part-l) 248 124 124 248 124 Bhilainagar 232 115 117 232 115 117 (F) Jamul (N.M.) 16 9 7 16 9 7 Patan 12 6 6 12 6 6 Durg-Bhilainagar (U.A.){part-ll) 12 6 6 12 6 S (I) charoda 5 2 3 5 2 3 (G) Bhilai Kalan (N.M.) 7 4 3 7 4 3 Sanjari balod 9 3 6 9 3 6 Rajhara Jharan Dalli (N.M.) 9 3 6 9 3 6 Raipur District 3 2 3 2 Raipur 3 2 3 2 Raipur (U.A.) 3 2 1 3 2 Bastar District 90 44 46 89 43 46 Dantewara Kirandul (N.M.) Konta 89 . 43 46 89 43 46

2. Karmali Madhya Pradesh 6 z 4 6 2 4 Sidhi District 6 2 4 6 2 4 Chitrangi 6 2 4 6 2 4

3. Others 8 Madhya Pradesh 2,978 1,526 1,452 2.957 1,511 1,444 Z1 13 East Nimar (Khandwa) District· 18 10 8 18 10 8 Khandwa 18 10 8 18 10 8 Betul District 6 5 6 5 6 5 Betul 6 5 Sami(U.A.) 6 5 1 6 5 Seoni District 239 123 116 239 123 116 Barghat 239 123 116 239 123 116 Surguja District 1,964 1,005 959 1.964 1,005 959 Sitapur 1,964 1,005 959 1,964 1.005 959 Bilaspur District 533 275 258 533 275 258 Kata 183 97 86 183 97 86 Katghora 301 153 148 301 153 148 Korba 49 25 24 49 25 24 Ralgarh District 136 ff7 69 133 64 69 3 3 Bageecha 96 44 52 96 44 52 Pathalgaon 3 3 3 3 Pathalgaon (M) 3 3 3 3 Udaipur (Dharamjaigarh) 35 18 17 35 18 17 Kharsia Sarangarh 7 Durg District 12 5 7 12 5 Durg-Bhilainagar (U.A.) 7 2 5 7 2 5 7 2 5 Durg 7 2 5 Durg-Bhilai nagar (UA)(part-l) 7 2 5 7 2 5 7 2 5 Bhilalnagar 7 2 5 Sanjan balod 5 3 2 5 3 2 Rajhara Jharan Dalli (N.M.) 5 3 2 5 3 2 Raipur District 68 35 33 68 35 33 Baloda Bazar 1 1 1 Ohamtari 11 6 5 11 6 5 Nagari 56 28 28 56 28 28 Bastar DistIiCt 2 2 Bhanupratappur 2 2

627 t-7 PAfffS(ii):'orS'fRIB01'ION OF tHE' MOTlieR TOMlIJES fGROUPeOi UNDER EACH oOF THE 4S'NbNJ.sCfiEbuLet:)'t:.A~A{tS$JWITR:1(),OOlJi0RMORE SPEAMe.SlATIND1A'LI!i!VEl

. " StAT!)'" ,.! ..o$,-mcrs;"JlE»StIISfAND'TOWNS ", .., """, . . . . ;"·1991 Language! Mothar Tongue! Total Rural ---'-_:..'_-_:.._ .. -... '_:.._-__. .... _------.. _----_ .. _' -' ---_.. _ ...... --""-----_ .. _--' -- state/ District! Tehsilf Town ,'Persons . M~les . ~ ,-~, ' Fatmiles females - ~rstm~ M~Ie.s "'- ,.,,,. ' PersonS 'Males Femalils : 5 ~ .~ - 2 3 4 6 7 8 9 10

38 Savara 1. Savara M8dhya Pradesh 235 127 108 21t " 112 100 23 15 ,8 East Nimar '(Khandwa) District 208 110 98 208' 110 98 :;,. <. Harsud 20.8 110 98 20a 110- 98 - Rajnandgaon District 23 15 a 23 ·15 8 Rajnandgaon 23 15 a 23 15 8 Rajnandgaon (M,e,) 23 15 8 23 15 8 Raipur District 4 2 2 4> t 2 Mahasamund 4 2 2 4 2 2 ,. .'

39 Sema 1. Sema Madhya Pradesh 7 4 3 a 3 3 " '!'. Bhind District 6 3 3 6 3 3 Ron 6 3 3 6 3 3 ;..>:~. : .. " Indore District 1 Indore "1, ' Indore (UA) 1 ~.

40 Tangkhul 1. Tangkhul Madhya Pradesh 3 3 3 :3',1 i:.• (. Hoshangabad District ~ 3 3 3 .- lIarsi 3 3 3 3 lIarsi (U,A) 3 3 3 3" j; (A}ltarsi 3 :3 t, ~ '.f '.: 3 ~~3 '.~ ;~"j,

41 Tangsa 1. Others Madhya Pradesh

Surguja District ';'.' Manendragarh t' , "I,

42 Tibetan 1. Tibetan Madhya Pradesh 1,352 699' 653 1,311' 676· 635 41 '23, 18 Gwalior District 1 ' 1 Gird 1 r Gwalior(U.A.) t 1'> :". . (A) Gwalior (M,e.) t 1 1 1:'·1'>

Shivpuri District :, :I 3 3: 0, Shivpuri 3 3 3 3 . : Shivpuri (M) 3 3 3 11 Indore District ;1 2 2 2 Indore 2 2 2 2 Indore (U,A.) 2 2 2 2 Bhopal District 12 7 5 12 '7 5 Huzur 12 7 5 12 ·,7 : 5 Bhopal (M,C) 12 7 5 12 7 5 Raisen District 4 2 2 4'. '2· .~ Goharganj 4 2 2' 4 2' ,2 Mandideep(N.M,) 4 2 2 4 (1'2': 2 Hoshangabad District 10 ' 5 5· 10 : '5' '5 Piparia to' '5' 5' 10 ";5: 5 Pachmarhi (UA) 10 5 5 10' 5, 5 (B) Pachmarhi Cantt(Cantt) 1t1 5 5 10 5 5 Surguja District 1,31'5 678' 637 1,311 676 635 4 2 ./'2 Ambikapur 2 2 4 'j? ::2 Ambikapur (U,A) "4 '2 2 4 ';·2' "'2

, 628 ',<:"-1 ~~A~r e(ii): :{)I$TRIJiUTIP~ QF .:r'~E, ~lK~·:rOfiGI)ES {~~OUf'~p ~DER. EACH Of ;rH"E ;* N.Ci)~-SCHt:DU!.-ED U,K~lJAGES) WIT~ ,,0,000 OR r.,ORf; ~M-~~~% ATIN.PI~ ~I:iVE;L .' ~TAT~i DISTRI~TS, TEtiSILS·ANQ TOWN&, ~.1991 Languagel Mqlt!erToriguel . TOial' ":Rllral' Urban ------Statel DistriCflTehsiVroWA . Persons ,~Ies Females Persons . Males Females Females ... ; 1 i :3 4 5 6 ., 10

Sitapur 1,311 676 635, 1,311 676 635 ,Raipur District 5 3 2 5 3 2 .- Raipur 5 3 2 5 3 2 Raipur (U.A.) 5 3 2 5 l 2 2.0thens Madhya Pracleah 7 3 4 .6 ~ 4 Chhindwara District 6 2 4, . 6 2 4 ·Parasia 6 2 4 .6 2 4 Durg Distrtct 1 1 1 . Durg-Bhilai nagar (UA) Durg Durg-Bhilai nagar (U.A.)(part-l) (D)Chhaoni (N.M.)

43 Trlpur' 1. Trlpurl Madhya Pradesh 20 7 13 20 7 13 Gwalior District 8 4 4 8 4 4 Gird 7 3 4 7 3 4 Gwalior(U.A.) 7 3 4 7 4 (B) Morar (Cantt) 7 3 4 7 4 Pichhore Tekanpur (N.M.) Rewa District Huzur Rewa (M.C.) Bhopal District Huzur Bhopal (M.C) Jabalpur District Jabalpur Jabalpur (UA) 1 (B) Jabalpur Cantt. (Cantt) 1 Raipur District 9 9 9 9 Raipur 9 9 9 9 Raipur (U.A.) 9 9 9 9

2. Kokbarak Madhya Pradesh 2 2 2 2 Mandsaur District 2 2 2 2 Neemuch 2 2 2 2 Neemuch (UA) 2 2 2 2 44 Tulu 1. Tulu Madhya Pradesh 43 23 20 4 3 39 20 19 Ujjain District 3 2 3 2 Ujjain 2 3 2 Ujjain (U.A.) 2 3 2 Jhabua District Thandla Indore District 16 9 7 16 9 7 Indore 16 9 7 16 9 7 Indore (UA) 16 I) 7 16 9 7 West Nimar District 3 2 3 2 Barwaha 3 2 3 2 Bhopal District 6 3 3 6 3 3 Huzur 6 3 3 6 3 3 Bhopal (M.e) 6 3 3 '6 3 3

629 C-7 PART B(ii): DISTRIBUTION OF THE MOTHER TONGUES (GROUPED UNDER EACH OF THE 45 NON-SCHEDULED LANGUAGES) WITH 10,000 OR MORE SPEAKERS AT INDIA LEVEL STATE, DISTRICTS. TEHSILS AND TOWNS -1991 Languagel Mother Tonguel Total Rural Urban Statel District! TehsiV Town Persons Males Females Persons Males Females Persons Males Females 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Hoshangabad District 2 2 Hoshangabad 1. 2 Hoshangabad (M) 2 1 2 1 Durg District 9 4 5 9 4 5 Durg-Bhilainagar (U.A.) 9 4 5 9 4 5 Durg 9 4 5 9 4 5 Ourg-Bhilai nagar (U.A.)(part-l) 9

45 Vaiphei 1. Vaiphei Madhya Pradesh Gwalior District Pichhore Tekanpur (N.M.)

630 ACKNOWLEDGEMENTS

Directorate or Census Operations, Madhya Pradesh

Shri Mohd. Israil Ex: Investigator Shri O.P Akherpriya Investigator Smt.Tripta Kocchar Investigator Smt. Nazma Ali Investigator Shri C.K Mishra Investigator Shri S.D. Sharma Investigator Smt. Deepti Guha Ex: Statistical Assistant Shri R.P.Verma Investigator Grade 3 Shri A.K.Khare Investigator Grade 3 Shri Ram Babu Saxena Investigator Grade 3 Shri Satish Iyer D.P.A Mr. V.R.Nagwani Junior Supervisor Shri Rajneesh Bhargava Operator Smt.Preeta Bhargava Operator Smt. Jayshree Pillai Operator Shri Prem Rakhyani Operator

Language Division

Mrs. Krishna Chaudhari Linguist Shri S.S. Bhattacharya Research Officer (L) Shri J.c. Dutta Assistant Director of Census Operations (T) Shri R. V. V.Durga Prasad Assistant Director of Census Operations (T) Dr. S.P.Srivastava Research Officer (L) Smt. Anima Bhattacharya Investigator Smt. Gouri Bose Investigator Shri R.S.Anand Investigator (L) Shri S.G. Baskaran Investigator (L) Dr. P.Perumalsamy Investigator (L) Dr. R.Nakeerar Investigator (L) Dr. S.Mukherjee Investigator (L) Shri P.Edward Vedamanickam Investigator (L) Shri R. Senkuttunan Investigator (L) Dr. N.Gopalkrishnan Investigator (L) Smt. Mira Bhowmick Statistical Assistant Shri H.K.Endow Statistical Assi~tar, I Smt. Rina Bala Statistical Assistant Shri K.C.Karmakar Sr. Stenographer Smt. Mira Roy Sr. Stenographer Shri Sudin Kumar De Jr, Stenographer Shri J.P.Prasad Lower Division Clerk Smt. Kalpana Chaudhuri Computor Smt. Mira Banerjee Computor Smt. Mira Chakraborty Computor Shri Santi Kumar Panja Assistant Compiler

631 CensUs DivisiOJ! .

Shri S.P.Sharma Consultant Shri A.K.Singh Deputy Director Shri S.S.Bhardwaj Statistical Assistant

Shri Himakar Additional Director (EDP) Shri. B.L.Jain Joint Director (EDP) Shri Ani! Kumar Deputy Director (EDP) Mrs. Usha Data Processing Assistant

632

MGfPCBE-CRC-2 RGIiND/2003-11·06·2003-300 Copies.