Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ HERBARYUM’UNDAKİ (ANK) CARYOPHYLLACEAE FAMİLYASININ REVİZYONU Zeynep Çiğdem YALÇINKAYA BİYOLOJİ ANABİLİM DALI ANKARA 2006 Her hakkı saklıdır Prof.Dr. Osman KETENOĞLU danışmanlığında, Zeynep Çiğdem YALÇINKAYA tarafından hazırlanan bu çalışma 13/04/2006 tarihinde aşağıdaki jüri tarafından Biyoloji Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir. Başkan : Prof. Dr. Osman KETENOĞLU Ankara Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı Üye : Prof. Dr. Mustafa AYDOĞDU Gazi Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı Üye : Doç. Dr. Latif KURT Ankara Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı Yukarıdaki sonucu onaylarım Prof. Dr. Ülkü MEHMETOĞLU Enstitü Müdürü ÖZET Yüksek Lisans Tezi ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ HERBARYUM’UNDAKİ (ANK) CARYOPHYLLACEAE FAMİLYASININ REVİZYONU Zeynep Çiğdem YALÇINKAYA Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Osman KETENOĞLU ANK’da bulunan Caryophyllaceae familyasına ait 2326 bitki örneğinin incelenmesi sonucu 29 cins ve bu cinslere ait 410 takson tespit edilmiştir. Toplam tür sayısı ise 300’dür. 134 tür Türkiye için endemik olup, endemizm oranı % 32,7’dir. En zengin cins Silene’dir. En çok tür içeren ilk beş cins şunlardır: Silene L. (82), Dianthus L. (38), Minuartia L. (34), Arenaria L. (30), Gypsophila L. (29). Türlerin floristik bölgelere göre dağılımı ve oranları ise; İran-Turan elementi 103 (% 25), Akdeniz elementi 41 (% 10), Avrupa-Sibirya elementi 8 (% 2), bilinmeyen veya geniş yayılışlı olanlar ise 258 (% 63)’ dir. 2006, 181 Sayfa Anahtar Kelimeler: Revizyon, Caryophyllaceae, ANK, Ankara, Türkiye i ABSTRACT Masters Thesis REVISION OF CARYOPHYLLACEAE FAMILY AT HERBARIUM OF THE FACULTY OF SCIENCE, UNIVERSITY OF ANKARA (ANK) Zeynep Çiğdem YALÇINKAYA Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology Supervisor: Prof. Dr. Osman KETENOĞLU The specimens of Caryophyllaceae family at ANK herbarium, in which 2326 specimens belonging to 29 genera and 410 taxa were deposited, were revised. Total species are 300. 134 of them are endemic for Turkey and rate of endemism is 32,7 %. The richest genus is Silene. The first five genera containing the high number species are as follows: Silene L. (82), Dianthus L. (38), Minuartia L. (34), Arenaria L. (30), Gypsophila L. (29).The distribution rates of the taxa into the floristical regions are as follows: Irano-Turanian 103 (25 %), Mediterranean 41 (10 %), Euro-Siberian 8 (2 %), the others are those , phytogeographical region of which are not known and widespread taxa 258 (63 %). 2006, 181 Pages Key Words: Revision, Caryophyllaceae, ANK, Ankara, Turkey ii TEŞEKKÜR Bu araştırmanın başlangıcından sonuna kadar beni yönlendiren, çalışmalarımın yürütülmesinde değerli bilgi, tecrübe ve yardımlarını esirgemeyen danışman hocam Sayın Prof.Dr. Osman KETENOĞLU’na sonsuz teşekkür ederim. Tezimin hazırlanması sırasında uygun çalışma ortamı sağlayan, bir çok konuda yardım ve desteğini gördüğüm, hiçbir fedakarlıktan kaçınmayarak karşılaştığım her türlü güçlükte danıştığım Araş. Gör. Neslihan ARSLANTÜRK, Araş. Gör. Dr. M. Ümit BİNGÖL ve Araş. Gör. Dr. Fatmagül GEVEN’e çok teşekkür ederim. Çalışmalarım sırasında her türlü görüş ve literatürlerinden faydalandığım, herbaryum çalışmalarımı kolaylaştıran Uzman Biyolog Tuğrul KÖRÜKLÜ’ye de teşekkür ederim. Ayrıca bu günlere ulaşmamda, tezimi tamamlamamda maddi ve manevi desteklerini esirgemeyan aileme teşekkür ederim. Tez yazımı aşamasında yardımını gördüğüm kuzenim Zerrin YALÇINÖZ’e çok teşekkür ederim. İki yıl boyunca bana güç veren ve umudumu kaybetmememi sağlayan eşim Biyolog Zeynel GÖKÇINAR’a sonsuz teşekkürler. Zeynep Çiğdem YALÇINKAYA Ankara, Nisan 2006 iii İÇİNDEKİLER ÖZET ................................................................................................................................i ABSTRACT ....................................................................................................................ii TEŞEKKÜR....................................................................................................................iii ŞEKİL DİZİNİ............................................................................................................xviii ÇİZELGELER DİZİNİ................................................................................................xix 1. GİRİŞ ...........................................................................................................................1 2. MATERYAL VE METOT ........................................................................................9 3. BULGULAR ..............................................................................................................11 3. 1 ARENARIA L.........................................................................................................11 3. 1. 1 A. antitaurica McNeill .......................................................................................11 3. 1. 2 A. uninervia McNeill..........................................................................................12 3. 1. 3 A. kotschyana Fenzl subsp. kotschyana............................................................12 3. 1. 4 A. tmolea Boiss. ..................................................................................................12 3. 1. 5 A. balansae Boiss. .............................................................................................. 13 3. 1. 6 A. rotundifolia Bieb. subsp. rotundifolia .........................................................13 3. 1. 7 A. speluncarum McNeill ....................................................................................13 3. 1. 8 A. angustifolia Boiss. .........................................................................................14 3. 1. 9 A. filicaulis Fenzl ................................................................................................14 3. 1. 10 A. deflexa Dec. subsp. deflexa .........................................................................14 subsp. pubescens McNeill ................................................................................14 subsp. pseudofragillima McNeill ....................................................................15 3. 1. 11 A. rhodia Boiss. ................................................................................................15 3. 1. 12 A. pamphylica Boiss. & Heldr. subsp. pamphylica var. pamphylica ..........15 subsp. pamphylica var. turcica McNeill .........................................................15 subsp. alpestris (McNeill) McNeill ..................................................................15 3. 1. 13 A. serpyllifolia L. .............................................................................................16 3. 1. 14 A. leptoclados (Reichb.) Guss. ........................................................................17 3. 1. 15 A. tremula Boiss. ..............................................................................................17 3. 1. 16 A. macrosepala Boiss. ......................................................................................17 3. 1. 17 A. lychnidea Bieb. ............................................................................................18 iv 3. 1. 18 A. blepharophylla Boiss. var. parviflora (Fenzl) McNeill............................18 3. 1. 19 A. isaurica Boiss. .............................................................................................18 3. 1. 20 A. cucubaloides Smith .....................................................................................18 3. 1. 21 A. dianthoides Smith .......................................................................................19 3. 1. 22 A. gypsophiloides Lmant. ...............................................................................19 var. gypsophiloides ..........................................................................................19 var. glabra Fenzl ..............................................................................................20 3. 1. 23 A. holostea Bieb. subsp. macrantha (Schischk.) McNeill.............................20 3. 1. 24 A. angustisepala McNeill ................................................................................20 3. 1. 25 A. scariosa Boiss. .............................................................................................20 3. 1. 26 A. ledebouriana Fenzl .....................................................................................21 var. ledebouriana .............................................................................................21 var. parviflora Boiss. .......................................................................................22 var. pauciflora McNeill ....................................................................................22 3. 1. 27 A. acerosa Boiss. ..............................................................................................22 3. 1. 28 A. drypidea Boiss. ...........................................................................................22 3. 1. 29 A. acutisepala Hausskn. ex Williams var. acutisepala .................................23 3. 1. 30 A. davisii McNeill ............................................................................................23 3. 2 MINUARTIA L. ....................................................................................................23 3. 2. 1 M. picta (Sibth. & Sm.) Bornm. .......................................................................24