Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Gminy Jarosław Nr VIII/134/2015r. z dnia 30 grudnia 2015
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Opracowanie:
Pracownicy Urzędu Gminy Jarosław we współpracy z sołtysem, radnymi i mieszkańcami miejscowości Makowisko
Makowsko, wrzesień 2015 r. Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
SPIS TREŚCI
I. WPROWADZENIE ...... 3
II. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI MAKOWISKO ...... 5
2.1 Położenie miejscowości ...... 5
2.2 Rys historyczny miejscowości Makowisko ...... 8
2.3 Struktura przestrzenna miejscowości ...... 9
III. INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI MAKOWISKO ...... 10
3.1 Zasoby przyrodnicze ...... 10
3.2 Dziedzictwo kulturowe i turystyka ...... 11
3.3 Miejsca o szczególnym znaczeniu dla mieszkańców ………………………………………….12
3.4 Infrastruktura społeczna...... 14
3.5 Gospodarka i rolnictwo ...... 26
3.6 Infrastruktura techniczna ...... 26
IV. ANALIZA SŁABYCH I MOCNYCH STRON MIEJSCOWOŚCI MAKOWISKO ...... 31
V. PLANOWANE KIERUNKI ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI MAKOWISKO ...... 33
VI. PLAN WYKONAWCZY PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI MAKOWISKO ...... 34
6.1 Zestawienie planowanych zadań inwestycyjnych ...... 35
6.2 Źródła finansowania planowanych zadań inwestycyjnych ...... 37
6.3 Harmonogram realizacji planowanych zadań inwestycyjnych ...... 38
VII. SYSTEM REALIZACJI PLANU ...... 40
7.1 Wdrażanie Planu...... 40
7.2 Monitoring, sprawozdawczość i promocja...... 41
2
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
I. WPROWADZENIE
Opracowanie planu odnowy miejscowości to wyzwanie, przed którym stanęły wszystkie aktywne społeczności lokalne zaangażowane w działania rozwojowe podejmowane na terenie ich małych ojczyzn. Opracowanie, a następnie wdrożenie planu odnowy, wiąże się z określonymi korzyściami dla społeczności lokalnej: - możliwość korzystania z funduszy strukturalnych i innych zewnętrznych źródeł finansowania działań rozwojowych; - zdynamizowanie rozwoju społeczno – gospodarczego miejscowości, dzięki pojawiającym się nowym możliwościom podejmowania działań rozwojowych; - wzrost atrakcyjności życia społeczno – kulturalnego; - wdrażanie pozytywnych zmian akceptowanych przez mieszkańców; - wzrost wartości majątku komunalnego – nieruchomości; - aktywizacja społeczności lokalnej – wzrost tożsamości z miejscem zamieszkania i stopnia integracji mieszkańców wokół działania na rzecz własnego środowiska - miejscowości; - stworzenie lokalnego forum wymiany informacji i doświadczeń.
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko jest podstawowym dokumentem strategicznym określającym kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego miejscowości oraz warunki, które powinny ten rozwój zapewnić. Dokument ten jest niezbędny do ubiegania się przez Gminę Jarosław i inne instytucje i organizacje o środki z funduszy strukturalnych na realizację zadań inwestycyjnych w miejscowości Makowisko, między innymi z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego i innych Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Makowisko jest obszar tej miejscowości i obejmuje lata 2015-2022. Horyzont czasowy Planu pokrywa się z okresem nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020 wraz z zastosowaniem reguły wydatkowania środków n + 2 (tj. w ciągów dwóch kolejnych lat) oraz zachowanie trwałości projektu. Dokument został opracowany przez pracowników Urzędu Gminy w oparciu o dokumentację i przeprowadzone analizy oraz w oparciu o metodę konsultacji społecznych z przedstawicielami najważniejszych środowisk społecznych i gospodarczych oraz mieszkańców miejscowości Koniaczów.
3
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Podstawę opracowania Planu Odnowy Miejscowości Makowisko stanowiły: - Strategia Rozwoju Powiatu Jarosławskiego - Strategia Rozwoju Gminy Jarosław na lata 2000-2005, - Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2005–2006 oraz 2007-2013 Gminy Jarosław, - dane udostępnione przez Urząd Gminy w Jarosławiu, - dane udostępnione przez Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu, - strona internetowa Urzędu Gminy w Jarosławiu www.jaroslaw.itl.pl, - publikacja: Michałowicz Kubal M., Kubal G., Panorama Powiatów – Województwo Podkarpackie. Powiat jarosławski, oficyna wyd. „APLA”, Krosno 2001; - publikacja: Kulczycki Cz.,W Gminie Jarosław, P.U.W. „Roksana” w Krośnie, Jarosław 2001; - folder: Powiat jarosławski, Stronnictwo Powiatowe w Jarosławiu, Jarosław 2002r. - publikacja: W Gminie Jarosław - Tekst Roman Kałamarz oraz zespół P.U.W. Roksana - wizja lokalna miejscowości Makowisko.
4
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
II. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI MAKOWISKO
2.1 Położenie miejscowości
Miejscowość Makowisko leży w województwie podkarpackim w gminie Jarosław. Według nowego podziału administracyjnego kraju, wprowadzonego 1 stycznia 1999 roku, gmina Jarosław należy do Powiatu jarosławskiego - jednego z 20 powiatów Województwa Podkarpackiego.
DANE O GMINIE JAROSŁAW Województwo Podkarpackie Powiat Jarosławski Powierzchnia 114 km2 Liczba mieszkańców w 2014r. 13 215 Liczba gospodarstw rolnych w 2002 r. 2 629 Podmioty gospodarcze zarejestrowane w 2014r. 350 Liczba sołectw 13 Źródło: GUS, www.stat.gov.pl
Gmina Jarosław o powierzchni 114 km² położona jest na obrzeżach miasta Jarosławia. Liczba mieszkańców w gminie wynosi 13 215, co daje ok. 116 osób na km². W skład gminy wchodzi 13 sołectw otaczając miasto Jarosław z trzech stron: z południowej − Tuczempy, Munina, Morawsko, wschodniej − Makowisko, Koniaczów, Surochów, Sobiecin, Zgoda oraz północnej − Pełkinie, Wólka Pełkińska, Kostków, Wola Buchowska, Leżachów Osada. Część miejscowości wchodzących w skład gminy położona jest nad rzeką San. Funkcjonują dwa obiekty mostowe. Gmina położona jest na strategicznym szlaku komunikacyjnym, zarówno kolejowym, jak i drogowym. Przez teren gminy przebiega: - droga krajowa nr 4 od przejścia granicznego do Niemiec w Nierzajowicach do przejścia granicznego na Ukrainę w Korczowej, (w granicach gminy jest odcinek o długości 4,96 km); - droga krajowa nr 77 Lipnik – Przemyśl (w granicach gminy jest odcinek o długości 4,96 km); ; - droga wojewódzka nr 865 Jarosław – Bełżec (w granicach gminy jest odcinek o długości 8,64 km); . Budowana trasa autostrady E4 omija gminę Jarosław. Położenie komunikacyjne gminy w układzie przebiegu tej autostrady stanowić będzie istotnie znaczący czynnik rozwoju gospodarczego gminy. Gmina posiada 46 km dróg własnych, z czego 27 km powierzchni utwardzonej. Przebiegająca przez gminę magistrala kolejowa z Krakowa przez Przemyśl do Lwowa ma znaczenie historyczne (funkcjonuje od 1861 r) oraz strategiczne.
5
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Gmina Jarosław jest gminą podmiejską, w dużym stopniu rolniczą. Ze względu na umiejscowienie zakładów przemysłowych w mieście Jarosław nie ma rozwiniętego własnego przemysłu. W gminie znajdują się placówki handlowo-gastronomiczne, drobne rzemiosło i usługi. Wszystkie miejscowości w gminie posiadają pełne wyposażenie w zakresie infrastruktury komunalnej, takie jak: gazyfikacja, wodociągi, zbiórka i utylizacja odpadów stałych w oparciu . W zakresie telefonizacji potrzeby są zaspokojone w 100%. Dominacja rolnictwa oraz podmiejski charakter łączą się z walorami turystycznymi gminy. Do najcenniejszych zabytków leżących na terenie gminy Jarosław należy Zespół Pałacowo-Parkowy w Pełkiniach, dawna rezydencja Czartoryskich. Gmina posiada także bardzo dobre warunki do rozwoju rolnictwa specjalistycznego np. ogrodnictwo, warzywnictwo ze względu na bliski rynek zbytu. Miejscowość Makowisko położona jest na urodzajnej równinie na północny wschód od Jarosławia i jest jedną z trzynastu miejscowości wchodzących w skład gminy Jarosław. W obrębie gminy znajdują się następujące sołectwa: Koniaczów, Makowisko, Surochów, Sobiecin, Zgoda, Munina, Tuczempy, Morawsko, Pełkinie, Kostków, Wólka Pełkińska, Wola Buchowska i Leżachów Osada.
Tabela 1. Liczba mieszkańców i średnia gęstość zaludnienia dla poszczególnych miejscowości gminy Jarosław (stan na dzień 31.12.2014 r.)
Liczba Powierzchnia Gęstość zaludnienia Lp. Miejscowość Ludności w km2 na km2
1. Koniaczów 657 2,31 284 2. Kostków 498 8,41 59 3. Leżachów Osada 128 4,75 27 4. Makowisko 1 253 14,13 89 5. Morawsko 1 068 8,74 122 6. Munina 2 097 12,70 165 7. Pełkinie 1 841 15,60 118 8. Sobiecin 454 3,00 151 9. Surochów 1 036 14,97 69 10. Tuczempy 1 677 11,82 142 11. Wola Buchowska 797 5,90 135 12. Wólka Pełkińska 1 482 9,69 153 13. Zgoda 227 1,51 150
Razem 13 215 113,53 116 Źródło: Urząd Gminy w Jarosławiu
Na dzień 31 grudnia 2014 r. zamieszkiwało Makowsko 1253 mieszkańców, co stanowiło około 10,55 % mieszkańców całej gminy. Na tle innych miejscowości gminy pod względem liczby mieszkańców
6
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Makowisko zajmuje piąte miejsce, jest jedną z mniej zaludnionych miejscowości. Gęstość zaludnienia wynosi 89 os/km, co daje jej dziewiąte miejsce wśród wszystkich miejscowości. Makowisko sąsiaduje z miejscowościami: Surochów, Koniaczów, Wietlin – gmina Laszki, Piwoda – Gmina Wiązownica. Głównym ośrodkiem pracy, usług, administracji, kształcenia i lecznictwa dla mieszkańców miejscowości Makwisko jest miasto Jarosław.
Rysunek 1. Mapka przedstawiająca położenie miejscowości Makowsko na tle gminy Jarosław
Źródło: opracowanie własne, www.starostwo.jaroslaw.pl
7
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
2.2 Rys historyczny miejscowości Makowisko
Nazwa Makowisko wywodzi się najprawdopodobniej stąd, że w dawnych czasach na terenie tej osady rosły bardzo duże ilości maków. Nazwę Makowsko można spotkać w XVIII-wiecznych spisach wsi należących do parafii rzymskokatolickiej w Jarosławiu. W tym czasie we wsi tej mieszkało 907 osób, z czego 810 to grekokatolicy, 53 wyznania rzymskokatolickiego, pozostali należeli do innych wyznań. Drewnianą cerkiew wzniesiono w roku 1781 pw. Świętej Trójcy kosztem księcia Adama Czartoryskiego, generała ziem polskich. „Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego” z 1881 roku podaje, że większość dóbr wsi należała do dworu księcia Jerzego Czartoryskiego, były to głównie pola uprawne, łąki, pastwiska i lasy. W 1902 roku we wsi w 193 domach mieszkało 1118 osób. W tym czasie Makowsko należało do właścicieli Jarosławia. W maju 1915 roku na odcinku Wiązownica, Piwoda, Makowisko trwały zacięte starcia oddziałów niemieckoaustryjackich z Rosjanami. W wyniku tych starć poległo wielu żołnierzy wszystkich armii, których pochowano w najbliższej okolicy i w Makowisku. Makowisko posiada przysiółek Olchowa, którego nazwa pochodzi od dużej ilości rosnących tam olch. W 1938 r zamieszkiwało tu ok. 1200 Ukraińców na 1290 mieszkańców wsi. W 1939 roku wzniesiono nową murowana świątynie na planie krzyża z kopułą pośrodku. Po roku 1947, wysiedlono mieszkańców wyznania greckokatolickiego, a cerkiew zamknięto. W chwili obecnej jest to kościół rzymskokatolicki. W Makowisku znajduje się stary cmentarz greckokatolicki, na którym zachowało się do dziś kilka starych nagrobków. Po dawnej drewnianej cerkwi nic nie pozostało. Po lewej stronie wejścia na cmentarz mieści się kwatera z kamiennym pomnikiem oficera austriackiego, Teodora Kerkowa. Żołnierz ten zginął 24 maja 1915 roku i jak głosi miejscowe podanie, w mogile spoczywa bez głowy. Pomnik na jego grobie w górnej części nie posiada zakończenia co może symbolizować brak głowy. We wsi zachowała się też drewniana czytelnia „Proświty” z okresu międzywojennego. Znajdują się również cztery kapliczki z pierwszej połowy XX wieku oraz kilka drewnianych zabytkowych chałup. Po II wojnie światowej kiedy założono PGR wieś przeżywała duży rozwój. Obecnie po PGR nie ma śladu. Część budynków odkupili mieszkańcy, natomiast w dawnych biurach znajduje się hotel z restauracją. W Makowisku znajduje się dużo bocianich gniazd. Dawniej ludzie wierzyli, że tak duża liczba bocianich gniazd we wsi wróży jej mieszkańcom dobrobyt, szczęście i spokój
8
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
2.3 Struktura przestrzenna miejscowości
Miejscowość Makowisko położona jest w południowo-wschodniej części województwa podkarpackiego w gminie Jarosław na prawym brzegu Sanu, na urodzajnej równinie. Graniczy z miejscowościami: Piwoda, Wietlin, Surochów i Koniaczów . Odległości do większych miast: Rzeszów – 70 km Przemyśl – 45 km Przez Makowsko przebiega droga wojewódzka Jarosław – Bełżec oraz droga powiatowa w kierunku Bobrówki kontury miejscowości posiadają nieregularny kształt. Rozgałęzia się on w kilku kierunkach, wciskając się wąskimi pasami pomiędzy tereny ościennych miejscowości. Większość zabudowań znajduje się przy drodze, są to zabudowania mieszkalne (domy murowane parterowe) i gospodarcze. Wśród nowej zabudowy wsi zachowało się kilkanaście drewnianych domów o charakterze zabytkowym pochodzących z początku XX wieku. Powierzchnia mieszkalna na 1 mieszkańca wynosi 28,90 m². Makowisko ma dobre połączenia komunikacyjne realizowane przez: PKS, MZK oraz prywatne linie autobusowe (tzw. busy). Cała wieś posiada infrastrukturę techniczną tj. sieć gazową, elektryczną i wodnokanalizacyjną oraz telefoniczną. Pomiędzy gęstą zabudową wsi rozciągają się pola uprawne i kośne łąki z pojedynczymi kępami drzew śródpolnych, zadrzewieniami przyzagrodowymi i przydrożnymi. Rosną tu głównie: topole, dęby, lipy, brzozy.
9
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
III. INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI MAKOWISKO
3.1 Zasoby przyrodnicze
Makowisko leży we wschodniej części Kotliny Sandomierskiej, której południowe krańce sięgają pasma pierwszych wzniesień Pogórza Karpackiego. Jest to teren łagodnych wzniesień stanowiących pewnego rodzaju obszar przejściowy pomiędzy Kotliną Sandomierską a Pogórzem Dynowskim. Środkiem gminy Jarosław z południowego wschodu na północny zachód przewija się piękna rzeka San, wzdłuż której ukształtowało się szerokie obniżenie tworzące mezoregion nazywany Doliną Dolnego Sanu. W ukształtowaniu doliny, położonej na wysokości 175-190 m n.p.m. zaznaczają się dwie wyraźne terasy. W terenie niższej dodatkowo można wyróżnić terasę dolną- zalewową. Rzeźba doliny ukształtowała się w przeszłości w wyniku wielokrotnego przemieszczania się koryta rzeki, po którym pozostały liczne pozostałości starorzeczy, zwane Sanowiskami, widoczne między innymi w najbliższej okolicy Jarosławia. San, zataczając szerokie meandry przepływa w pobliżu Makowiska i na pewnych odcinkach płynie korytem przekopanym podczas regulacji rzeki na przełomie XIX i XX wieku. Na wschód od doliny Sanu, aż po wał Roztocza rozpościera się Płaskowyż Tarnogrodzki W przypadku nagłych odwilży, roztopów lub gwałtownych opadów poziom wody w Sanie wzrasta i rozlewa się poza koryto rzeki, podtapiając niżej położone tereny uprawne. Urodzajne mady nadsańskie sprawiają, że tereny te są od dawna objęte intensywną gospodarką rolną. Krajobraz posiada tu charakter wybitnie kulturowy, a środowisko przyrodnicze zatraciło w dużej mierze swoje naturalne cechy. Główny jego element stanowią użytki rolne oraz zbiorowiska roślinne. Cała środkowa część gminy Jarosław a w tym Makowisko pozbawiona jest lasów. Liczne torfowiska w dolinie Sanu zostały osuszone (zmeliorowane) i zamienione na łąki lub pastwiska. Na łąkach Nadsania, oprócz pospolitych dla tego środowiska gatunków traw i roślin, można spotkać rośliny rzadkie i chronione, do których należy kosaciec, goździk pyszny, czy też goryczka wąskolistna i rosiczka okrągłolistna. Osobliwe środowiska przyrodnicze tworzą tu starorzecza. Rośnie tu tatarak zwyczajny i trzcina pospolita, grzybień biały i grążel żółty. Wody rzeki San i Szkło zasobne są w gatunki ryb takich jak: brzana, kleń, ukleja, karaś, płoć, a także karp, szczupak i sandacz.
10
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Kościół parafialny w Makowisku
3.2 Dziedzictwo kulturowe i turystyka
Na terenie miejscowości Makowisko znajdują się cztery zabytkowe kapliczki przydrożne z początków XX wieku. W Makowniku zachował się stary cmentarz greckokatolicki, za bramą cmentarza mieści się kamienny pomnik oficera austriackiego, Teodora Kerkowa. Na uwagę zasługują również zabudowania drewniane i murowane z lat 20-30 XX wieku. Na terenie miejscowości nie ma gospodarstw agroturystycznych funkcjonuje hotel z restauracją, znajdujący się w budynkach po dawnym PGR. Atrakcyjne położenie miejscowości wśród rozległych pól i łąk oraz czyste środowisko naturalne daje duże możliwości rozwijania Makowiska w kierunku turystyki. Coraz więcej mieszkańców Makowiska rozważa możliwość podjęcia działalności związanej z agroturystyką i turystyką wiejską. Osoby z innych regionów kraju czy nawet z zagranicy zachwycają się piękną, nieskażoną przyrodą oraz atrakcyjnym położeniem Makowiska. Największym bogactwem Makowiska jest niepowtarzalna przyroda, oraz żyzne gleby sprzyjające rozwijaniu rolnictwa zwłaszcza ekologicznego oraz ogrodnictwa.
11
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Zabytkowa kapliczka
3.3 Miejsca o szczególnym znaczeniu dla mieszkańców
Miejscowość Makowisko to jedna z większych miejscowości w Gminie Jarosław. Jest jedną z mniej zaludnionych miejscowości Miejscem, które pełni ważną rolę jest świetlica wiejska znajdująca się w centralnej części wsi, w pobliżu kościoła i szkoły. Świetlica jest siedzibą Stowarzyszenia „Kobiety dla Makowska”, służy również Ochotniczej Straży Pożarnej oraz wszystkim mieszkańcom wsi. Ważna funkcję pełnią również obiekty sportowe, a w szczególności stadion sportowy oraz powstające boisko wielofunkcyjne przy Szkole Podstawowej. Miejsca te pozwalają na aktywne spędzanie czasu wolnego przez dzieci i młodzież oraz rozwijanie pasji sportowych przez młode pokolenie. Problem stanowi połączenie centrum miejscowości z przysiółkami, przez co nie wszyscy mieszkańcy mają równy dostęp do istniejącej infrastruktury. Budowa drogi gminnej łączącej centrum wsi z najodleglejszym jej zakątkiem ułatwi życie wszystkim mieszkańcom.
12
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Stadion sportowy w Makowisku
13
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
3.4 Infrastruktura społeczna
Ludność
Na dzień 31.12.2014 r. Makowisko zamieszkiwało 1253 mieszkańców co stanowiło 10,55 % ogólnej liczby mieszkańców gminy (13 215). Od kilku lat w całym kraju wyraźnie zauważalny jest spadek przyrostu naturalnego. Makowisko stanowi pozytywne odstępstwo od tej niekorzystnej tendencji, na przestrzeni ostatnich lat utrzymuje się dodatni poziom i zajmuje drugie miejsce w gminie. W latach 2004 i 2009 w Makowisku był zawsze dodatni. Przyrost naturalny w poszczególnych miejscowościach Gminy przedstawia tabela nr 2. Makowsko, dzięki korzystnej lokalizacji blisko Jarosławia, w ładnej, spokojnej i czystej ekologicznie okolicy cieszy się coraz większym zainteresowaniem inwestorów. Coraz więcej osób jest zainteresowanych kupnem działek i budową domu w Makowisku, co sprawia, że miejscowość ta jest rozwojowa.
14
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Tabela 2. Przyrost naturalny w miejscowości Makowisko na tle innych miejscowości w latach 2004-2009
Przyrost w Miejscowość 2004 2005 2006 2007 2008 2009 ciągu 6 lat
Koniaczów 1 3 -2 4 2 1 9 Kostków 0 -1 1 0 5 -1 4 Leżachów Osada -1 - 1 - 1 1 -1 1 -2 Makowisko 12 2 1 8 14 11 48 Morawsko -10 - 5 - 8 1 0 11 - 11 Munina 6 4 -2 7 0 2 17 Pełkinie - 8 - 10 - 8 1 -3 -4 - 32 Sobiecin 2 -2 0 - 4 3 3 2 Surochów 2 2 5 0 0 - 5 4 Tuczempy 2 - 1 0 - 1 - 1 13 12 Wola Buchowska 1 - 2 1 1 - 1 10 10 Wólka Pełkińska 14 11 12 7 9 7 60 Zgoda 2 - 2 - 3 - 1 3 2 1 Razem gmina Jarosław 23 -2 - 4 24 30 51 122
Źródło: Urząd Gminy w Jarosławiu
15
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Rynek pracy i bezrobocie
Rynkiem pracy dla mieszkańców Makowiska czynnych zawodowo jest pobliski Jarosław, Radymno czy Przemyśl, do których dojazd nie stanowi większego problemu co sprawia, że miejscowość Makowisko pełni również funkcję mieszkalną.
Jednym z problemów społecznych, który występuje w Gminie Jarosław oraz w Makowisku jest bezrobocie. Dotknęło ono w 2014r. ok. 10 % mieszkańców w wieku produkcyjnym. Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu, na koniec 2014 r. na terenie gminy Jarosław zarejestrowanych było 928 osób bezrobotnych, Największą grupę wśród zarejestrowanych bezrobotnych w Gminie w 2014 roku, według wykształcenia stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (315 osób) oraz policealnym i średnim zawodowym (211 osób). Nieco mniej liczebną kategorią wśród bezrobotnych były osoby legitymujące się wykształceniem wyższym, było to 130 osób, natomiast bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej było 191 osób. Najmniej liczna grupę stanowią osoby z wykształceniem średnim, ogólnokształcącym (79 osób). Nie ma możliwości wyszczególnienia ilości osób bezrobotnych zamieszkałych w miejscowości Makowsko, ponieważ Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu nie dysponuje takimi danymi
Tabela 3. Bezrobotni w gminie Jarosław i Makowisko według wykształcenia w 2014 roku
WYKSZTAŁCENIE
policealne i średnie zasadnicze gimnazjalne lata wyższe średnie ogólnokształc RAZEM zawodowe i poniżej zawodowe ące 2014 gmina ogółem 130 211 79 315 191 928 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu
16
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Analiza powyższych danych pokazuje, iż najgorzej przedstawia się sytuacja mieszkańców gminy z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz policealnym i średnim zawodowym, osoby te mają najmniejsze szanse jeśli chodzi o znalezienie pracy. Jest to niepokojące, ponieważ coraz więcej osób z wykształceniem wyższym i policealnym zostaje bez pracy. Liczbę osób bezrobotnych w gminie wg stażu pracy przedstawia tabela nr 4. Analizując dane w niej zawarte można stwierdzić, iż najtrudniej zdobyć pracę osobom, które nie posiadają doświadczenia zawodowego 258 osób i osobom z krótkim stażem pracy (do 5 lat) 343 osób, stanowią oni odpowiednio 17,3%, 19,6% ogółu bezrobotnych w gminie. Najmniej bezrobotnych jest wśród osób z najdłuższym stażem pracy w przedziale 20 – 30 jest to 68 osób i powyżej 30 lat - 19 osób.
Tabela 4. Bezrobotni w gminie Jarosław i miejscowości Makowisko według stażu pracy w 2014 roku STAŻ PRACY do 1 30 i lata 1-5 5-10 10-20 20-30 bez stażu RAZEM roku więcej gmina ogółem 161 182 117 121 68 19 258 928 2014 w tym Makowisko b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d.
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu
Strukturę osób bezrobotnych w Gminie wg wieku przedstawia tabela nr 5. Z danych w niej zawartych wynika, iż najwięcej osób bezrobotnych znajduje się w wieku 25-34 lat (301 osób), są to przeważnie osoby z krótkim stażem pracy bądź bez doświadczenia. Najmniej liczną grupę wiekową osób bezrobotnych stanowią osoby starsze powyżej 55-tego roku życia (75 osoby). Wśród osób w wieku 60 – 64 jest to tylko 25 osób.
17
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Tabela 5. Bezrobotni w gminie Jarosław i miejscowości Makowisko według wieku w 2014r. WIEK lata 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 60-64 RAZEM gmina ogółem 188 301 189 148 75 25 928 2012 w tym Makowisko b.d. b.d b.d. b.d. b.d b.d b.d
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu
Wśród bezrobotnych w Gminie Jarosław oraz w Makowisku najwięcej jest osób pozostających bez pracy powyżej 24 miesięcy (286 osób).
Tabela 6. Osoby bezrobotne w gminie Jarosław i miejscowości Makowisko według czasu pozostawania bez pracy w 2014 roku
Do 1 powyżej 1-3 3-6 6-12 12-24 Dane na koniec roku miesiąca 24 RAZEM kalendarzowego miesięcy miesięcy miesięcy miesięcy miesięcy gmina ogółem 68 139 117 146 170 286 928 2012 w tym b.d b.d b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. Makowisko Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu
18
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Edukacja i sport
Na terenie Makowiska funkcjonuje Publiczna Szkoła Podstawowa oraz gimnazjum, do których uczęszczają dzieci z Makowiska oraz Koniaczowa, a do gimnazjum również z Surochowa i Sobiecina Publiczna Szkoła Podstawowa w Makowisku w roku szkolnym 2014/2015 posiada 7 oddziałów szkolnych i 1 oddział przedszkolny. Do Szkoły w Makowisku uczęszcza 23 dzieci do oddziału przedszkolnego oraz 95 dzieci do klas od pierwszej do szóstej . Do Gimnazjum uczęszcza 41 uczniów. Na terenie przy szkole znajduje się plac zabaw dla dzieci oraz teren do rekreacji.
Tabela 7. Dane dotyczące Publicznej Szkoły Podstawowej w Makowisku Ogółem W tym dzieci Liczba Przeciętna Rok szkolny liczba Nakłady na oświatę w PLN w klasie „O” nauczycieli liczba etatów dzieci
134 25 14 10,61 992 290,37 2012 – 2013
125 29 15 12,42 1 112 312,67 2013– 2014 2014 -2015 118 23 14 10,33 1 070 820,79 Źródło: Urząd Gminy w Jarosławiu
Uczniowie kończący Szkołę Podstawową w Makowisku kontynuują naukę w gimnazjum w Makowisku. Publiczna Szkoła Podstawowa w Makowisku wraz z oddziałem przedszkolnym, do którego uczęszczają dzieci sześcioletnie oraz pięcioletnie w roku szkolnym 2014/2015 posiadała 7 oddziałów szkolnych i 1 oddział przedszkolny. Do szkoły uczęszcza 118 uczniów, w tym 95 uczniów szkoły podstawowej i 23 dzieci w wieku 5–ciu lat. W szkole pracuje 14 nauczycieli.
19
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Publiczna Szkoła Podstawowa w Makowisku Źródło: Urząd Gminy Jarosław
W Makowisku działa klub sportowy LKS „Makowia”, dysponujący boiskiem sportowym, na którym rozgrywane są mecze ligowe. Stadion został zmodernizowany i posiada nowe trybuny oraz oświetlenie umożliwiające prowadzenie treningów i rozgrywanie meczów również wieczorem. Makowsko to jedna z większych miejscowości Gminy Jarosław, posiada od nie dawna boisko wielofunkcyjne, z którego może korzystać nie tylko młodzież szkolna, ale też wszyscy chętni.
20
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Ochrona zdrowia
Podstawową opiekę zdrowotną dla mieszkańców Makowiska zapewnia Centrum Opieki Medycznej w Jarosławiu oraz prywatne gabinety lekarskie działające na terenie miasta Jarosławia a także jeden prywatny gabinet stomatologiczny w Muninie. Centrum Opieki Medycznej w Jarosławiu zapewnia mieszkańcom gminy: - badania i poradę lekarską, - badania diagnostyczne w zakresie analiz wykonywanych w celu rozpoznania stanu zdrowia, - leczenie ambulatoryjne lub w domu chorego, - świadczenia pielęgniarskie, - wszelkiego rodzaju opiekę profilaktyczną, - orzeczenie o stanie zdrowia, - podstawowe świadczenia lekarza stomatologa. Ponadto w szkole funkcjonuje gabinet higieny szkolnej.
Opieka społeczna
Wszystkie sprawy związane z pomocą społeczną na terenie miejscowości Makowisko prowadzi Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (GOPS) utworzony Uchwałą Gminnej Rady Narodowej Nr IX/36/90 z dnia 16 marca 1990r. Siedziba GOPS Gminy Ośrodek Pomocy Społecznej w Jarosławiu znajduje się w Jarosławiu przy ul. Piekarska 5. Podstawowym zadaniem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwiającym im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka, które znajdują się w trudnej sytuacji życiowej. Ponadto podejmowane są działania na rzecz usamodzielniania osób i rodzin, ich stabilizacji i integracji ze środowiskiem. Do zadań Ośrodka należy w szczególności: . diagnostyka indywidualna i środowiskowa (rozpoznawanie i analizowanie potrzeb i sytuacji życiowej, materialnej jednostek i ich rodzin oraz wszelkich uwarunkowań środowiskowych dla celów pomocy społecznej), . sporządzanie planów rozwoju wszelkich form świadczeń i usług z zakresu pomocy społecznej, . bezpośrednie udzielanie świadczeń w formie pieniężnej, rzeczowej i usługowej, w tym organizowanie usług opiekuńczych w domu klienta,
21
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
. pośrednie udzielanie świadczeń poprzez zlecanie ich do wykonania innym instytucjom, organizacjom społecznym bądź osobom fizycznym, w ramach środków z budżetu oraz nadzorowanie sposobu i jakości wykonania tych świadczeń, . współdziałanie w podejmowaniu wspólnych inicjatyw i zadań w zakresie pomocy społecznej, . współpraca z organizacjami i instytucjami, a zwłaszcza z organami i jednostkami samorządu terytorialnego, Komendą Powiatową Policji w Jarosławiu, . aktywizacja środowiska lokalnego na rzecz pomocy społecznej.
Formy pomocy oferowane przez Gminy Ośrodek Pomocy Społecznej w Jarosławiu to: 1. Świadczenia pieniężne obejmujące: zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy, 2. Świadczenia niepieniężne obejmujące: . prace socjalną tzn. działalność zawodową mająca na celu pomoc osobom i rodzinie we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi, . składki na ubezpieczenie zdrowotne, składki na ubezpieczenie społeczne, . wypłacanie zasiłków na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego (sprawianie pogrzebu), . poradnictwo specjalistyczne (w szczególności prawne, psychologiczne i rodzinne), . posiłek (w szczególności dożywianie dzieci), . niezbędne ubranie, . usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, . kierowanie do domów pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności.
Dane dotyczące liczby osób korzystających z pomocy społecznej w Makowisku na tle pozostałych miejscowości gminy przedstawia tabela nr 8.
Tabela 8. Liczba osób w Makowisku korzystających ze świadczeń GOPS na tle pozostałych miejscowości gminy (za okres styczeń-grudzień 2014r) Liczba osób Lp. Miejscowość korzystających z pomocy 1. Koniaczów 51
2. Kostków 125
3. Leżachów Osada 25
22
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
4. Makowisko 112
5. Morawsko 199
6. Munina 183
7. Pełkinie 197
8. Sobiecin 31
9. Surochów 159
10. Tuczempy 145
11. Wola Buchowska 176
12. Wólka Pełkińska 199
13. Zgoda 54
Razem 1 656 Źródło: Opracowanie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jarosławiu
Z powyższej tabeli wynika, że miejscowość Makowisko zajmuje 5 miejsce pod względem liczby osób korzystających z pomocy społecznej, co stanowi 6,76% ogólnej liczby osób korzystających z pomocy społecznej na terenie gminy. W 2014r. GOPS udzielił pomocy w formie świadczeń 112 osobom z terenu Makowiska.
Tabela 9. Formy udzielonej pomocy osobom z terenu Makowiska (stan na dzień 31.12.2014 r.)
Forma pomocy Miejscowość Makowisko
osoby rodziny Kwota w PLN Zasiłek stały 3 2 6024,00 Ubezpieczenie 1 1 502,47 zdrowotne Zasiłek okresowy 2 1 48900,00 Zasiłek celowy 16 16 577,38 Dożywianie dzieci w Szkole Podstawowej i 32 24 13192,00 gimnazjum Zasiłek celowy z „Programu pomocy 58 18 17482,00 państwa w zakresie dożywiania” Razem 112 62 86 677,85
23
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jarosławiu od dniem 01 kwietnia 2008r. realizuje projekt systemowy p.t. „Czas na aktywność w Gminie Jarosław” w ramach Programu Operacyjnego kapitał Ludzki Priorytet VII Działanie 7.1. Poddziałanie 7.1.1. Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Grupą docelową są osoby bezrobotne i długotrwale korzystające ze świadczeń pomocy społecznej tj. powyżej 12 miesięcy. Uczestnicy projektu zdobędą kwalifikacje zawodowe w zakresie obsługi wózków widłowych, sprzedawca z obsługą kasy fiskalnej, fryzjer. Głównym celem projektu jest rozwijanie aktywnych form integracji społecznej i umożliwienie dostępu do nich osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym oraz poprawienie skuteczności funkcjonowania pomocy społecznej na terenie gminy Jarosław. W programie bierze udział 20 osób, nie ma osób z Makowiska. Stan zatrudnienia na dzień 30 czerwca 2014r. wynosił 10 osób i przedstawia się następująco: - Kierownik Gminnego Ośrodka 1 osoba, - Główna księgowa 1 osoba, - pracownik socjalny 5 osoby, - referent ds. świadczeń rodzinnych 2 osoby, - asystent rodziny 1 osoba.
Biblioteka i czytelnictwo
Na terenie gminy działa Filia Biblioteki Miejskiej z siedzibą w Jarosławiu. Posiada ona oddział dziecięcy, wypożyczalnię dla dorosłych i czytelnię. Pozostałe Filie Biblioteki wiejskiej znajdują się w Makowisku, Muninie, Pełkiniach, Surochowie, Tuczempach i Wólce Pełkińskiej. Oprócz statutowych zadań biblioteki podejmują szereg inicjatyw, które mają na celu promocję książki i czytelnictwa: organizuje spotkania autorskie, promują książki podczas gminnych imprez, urządzają wystawy prac dziecięcych i wystawki okolicznościowe czy pasowanie na czytelnika. Od 2004 roku w ramach akcji „Cała Polska czyta dzieciom” prowadzone są zajęcia, podczas których pracownicy biblioteki starają się przekonać dzieci, że jednak warto sięgnąć po książkę. Zarówno dzieci jak i pozostali mieszkańcy Makowiska korzystają z biblioteki w Makowisku. Biblioteka w Makowisku udostępnia księgozbiór poprzez wypożyczanie i prezentacje. Udostępnienie księgozbioru odbywa się w warunkach wolnego dostępu do półek. Zbiory biblioteczne uzupełniane są na bieżąco. Na koniec roku 2007 biblioteka w Makowisku w swoich zasobach posiadała 4358 księgozbiorów w woluminach oraz 92 osoby korzystające. Księgozbiór, liczbę czytelników i wypożyczenia w bibliotekach publicznych na terenie gminy Jarosław przedstawia tabela nr 10.
24
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Tabela 10. Księgozbiór, czytelnicy i wypożyczenia w bibliotekach publicznych gminy Jarosław (stan na dzień 31.12.2007 r.)
Wypożyczenia na Lp. Miejscowość Księgozbiór / szt. Liczba czytelników zewnątrz i wewnątrz Nie posiada 1. Koniaczów biblioteki Nie posiada 2. Kostków biblioteki Nie posiada 3. Leżachów Osada biblioteki 4. Makowisko 4358 92 171 Nie posiada 5. Morawsko biblioteki 6. Munina 8960 194 257 7. Pełkinie 10551 308 595 Nie posiada 8. Sobiecin biblioteki 9. Surochów 5295 87 139 10. Tuczempy 6541 148 287 Nie posiada 11. Wola Buchowska biblioteki 12. Wólka Pełkińska 7790 174 327 Nie posiada 13. Zgoda biblioteki
Razem gmina Jarosław 43495 1003 1776
Źródło: Opracowanie Urzędu Gminy w Jarosławiu
Z powyższej tabeli wynika, że w Makowisku liczba wypożyczeń zarówno na zewnątrz biblioteki jak i w czytelni wynosi 171 co daje 9,63 % na tle gminy. Biblioteka w Makowisku posiada księgozbiór, stanowiący 10,20 % ogólnej liczby księgozbioru w bibliotekach publicznych na terenie gminy Jarosław
Działalność kulturalna Na terenie Makowiska funkcje społeczno – kulturalną spełnia świetlica wiejska, w której odbywają się wszystkie zebrania wiejskie, spotkania, itp. Jest to obiekt o istotnym znaczeniu dla społeczności lokalnej. Świetlica wiejska została gruntownie wyremontowana i zmodernizowana w 2008 roku. Jest również siedzibą stowarzyszenia „Kobiety dla Makowska”, działającego w tej miejscowości na rzecz jej mieszkańców. Panie ze Stowarzyszenia organizują w świetlicy spotkania dla seniorów, dzieci oraz inne imprezy okolicznościowe. Stowarzyszenie ściśle współpracuję ze szkołą, parafią, OSP i innymi organizacjami.
25
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Gospodarka i rolnictwo
Miejscowość Makowisko posiada grunty o dobrej klasie gleb, co sprzyja rozwijaniu rolnictwa. Funkcjonuje tu kilka średnich gospodarstw rolnych specjalizujących się w produkcji roślinnej i zwierzęcej, a w szczególności w hodowli bydła mlecznego. Czyste środowisko i nieskażone gleby sprzyjają rozwojowi rolnictwa ekologicznego, a specyficzny mikroklimat umożliwia produkcję ogrodniczą.
Podmioty gospodarcze
W gminie Jarosław na koniec 2014 roku działa około 575 podmiotów gospodarczych, w tym na terenie miejscowości Makowisko zarejestrowanych jest około 53 podmiotów gospodarczych, są to głównie sklepy wielobranżowe i warsztaty usługowe. W Makowisku nie ma większych zakładów o istotnym znaczeniu gospodarczym.
Rolnictwo
Makowisko to miejscowość rolniczo-mieszkalna, która posiada dobre warunki glebowe i klimatyczne sprzyjające rozwojowi produkcji rolnej, na jej terenie funkcjonuje 78 gospodarstw rolnych. Miejscowość obejmuje 180,55 ha, w tym 177,33 ha to użytki rolne.
3.6 Infrastruktura techniczna
Infrastruktura drogowa Miejscowość Makowisko leży wzdłuż drogi wojewódzkiej Jarosław – Bełżec . Drogi powiatowe zarządzane są przez Powiatowy Zarząd Dróg w Jarosławiu. Długość drogi powiatowej w Makowisku to 5,32 km, zaś gminnych 3 km w większości są to drogi o twardej nawierzchni bitumicznej. Problem stanowi skomunikowanie centrum miejscowości z przysiółkiem Olchowa, ponieważ łączy je jedynie droga o nieutwardzonej nawierzchni. Mieszkańcy Olchowej obecnie, by dojechać do centrum miejscowości, w gdzie znajduje się szkoła, kościół, świetlica wiejska oraz sklepy musza pokonywać okrężną drogą odległość ok. 6 – 7 km drogą wojewódzką, a następnie powiatową. Konieczne jest wybudowanie utwardzonej drogi gminnej łączącej bezpośrednio przysiółek z centrum Makowska. Do tej pory inwestycja ta była niemożliwa do zrealizowania ze względu na
26
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022 wysokie koszty jej realizacji. Budowa drogi będzie możliwa jedynie dzięki pozyskaniu funduszy zewnętrznych, np. środków unijnych. Poniższa tabela przedstawia sieć dróg publicznych na terenie Makowiska.
Tabela 12. Sieć dróg publicznych na terenie Makowiska
Ogółem Rodzaj nawierzchni Lp. Nazwa drogi w km Droga krajowa nr 865 Jarosław - 1. Bełżec 3,50 Asfaltowa
Droga powiatowa nr 1716R 2. 4,3 Asfaltowa Makowisko - Bobrówka Gminna nr 11510R Makowisko – 2 0,70 Asfaltowa Wietlin SHRO Gminna nr 11509 R Makowisko - 3 2,30 Nieutwardzona Olchowa Gminna nr 11511R Surochów - 4. 5,0 Asfaltowa Makowisko
Razem 15,80
Źródło: Dane Powiatowy Zarządu Dróg w Jarosławiu oraz Urząd Gminy Jarosław
27
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Gospodarka wodno-ściekowa
Miejscowość Makowisko posiada pełną infrastrukturę wodnokanalizacyjną. Do zbiorczej kanalizacji sanitarnej podłączonych jest 165 gospodarstw domowych, co stanowi 6,50% ogółu gospodarstw na terenie gminy przyłączonych do kanalizacji. Całkowita długość sieci kanalizacyjnej odprowadzającej ścieki z terenu Gminy Jarosław wynosi 209,40 km . Długość sieci kanalizacji na terenie miejscowości Makowisko na tle gminy oraz przyłączonych do niej gospodarstw przedstawia tabela nr 13.
Tabela 13. Długość sieci kanalizacji sanitarnej oraz liczba przyłączonych do niej gospodarstw w gminie Jarosław(stan na dzień 31.12.2014 r.)
Długość sieci Ilość podłączonych Lp. Miejscowość (km) gospodarstw
1. Koniaczów 89,0 189
2. Kostków 13,0 69
3. Leżachów Osada 2,2 22
4. Makowisko 13,2 165
5. Morawsko 15,1 191
6. Munina 33,0 524
7. Pełkinie 27,8 408
8. Sobiecin 9,3 94
9. Surochów 13,2 180
10. Tuczempy 27,9 356
11. Wola Buchowska 14,8 171
12. Wólka Pełkińska 27,6 279
13. Zgoda 3,3 54
Razem 209,4 2702
Źródło: Opracowanie Urzędu gminy w Jarosławiu
28
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Według danych przedsiębiorstwa zaopatrującego miejscowość Makowisko w wodę, tj. Zakład Komunalny Gminy Jarosław na dzień 31.12.2014 r. 193 gospodarstw domowych podłączonych jest do sieci wodociągowej. Zgodnie z danymi Zakładu Komunalnego Gminy Jarosław na dzień 31.12.2014 do sieci kanalizacyjnej podłączonych było łącznie 165 gospodarstw domowych.
29
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Gospodarka odpadami
Mieszkańcy Makowiska objęci są zbiórką odpadów zmieszanych oraz segregowanych. Działalnością w zakresie zbierania, transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie Gminy Jarosław Od lipca 2013 roku Gmina Jarosław podobnie jak wszystkie inne samorządy w Polsce przejęła odbieranie odpadów od wszystkich mieszkańców gminy zarówno odpadów segregowanych jak i zmieszanych. Co roku w drodze przetargu nieograniczonego, ogłaszanego przez Gminę Jarosław, wyłaniana jest firma odbierająca odpady od wszystkich mieszkańców.
Telekomunikacja
Miejscowość Makowisko ma rozwiązany problem łączności. Obsługę telekomunikacyjną prowadzi Telekomunikacja Polska Spółka Akcyjna zapewniającą wysoką jakość połączeń krajowych i międzynarodowych. Ponadto obszar gminy jest objęty zasięgiem sieci telefonii komórkowych GSM: T-Mobile, Plus i Orange. Liczbę abonentów telefonicznych z podziałem na abonentów indywidualnych oraz przedsiębiorców w Gminie Jarosław przedstawia tabela nr 14.
Tabela 14. Liczba abonentów telefonicznych z podziałem na przedsiębiorcy i mieszkańcy (stan na dzień 31.12.2007 r.) Liczba abonentów Wyszczególnienie Przedsiębiorcy Mieszkańcy Ogółem
Gmina Jarosław 265 705 970
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy
Większość mieszkańców miejscowości Makowisko ma stały dostęp do Internetu, również publiczny.
Energetyka
Energia elektryczna do miejscowości Makowisko przekazywana jest przesyłowymi liniami energetycznymi Zakładu Energetycznego w Jarosławiu. Stan sieci średniego i niskiego napięcia na terenie gminy jest bardzo dobry. Tranzytowo przez gminę przebiegają trasy linii zasilających wysokiego napięcia (110 kV). Istnieje pełne pokrycie mocy zapotrzebowanej i możliwość podłączenia nowych odbiorców.
30
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Gazownictwo
Miejscowość Makowisko zakończyła proces gazyfikacji w roku 1992. Do zasilania w gaz wykorzystywany jest średnioprężny gazociąg zainstalowany w Jarosławiu. Liczba gospodarstw zaopatrywanych w gaz w Makowisku wynosi 187 gospodarstw.
III. ANALIZA SŁABYCH I MOCNYCH STRON MIEJSCOWOŚCI MAKOWISKO
Analiza SWOT miejscowości Makowisko została przygotowana w oparciu o ogólną charakterystykę miejscowości.
Silne strony: Czynniki pozytywne z punktu widzenia możliwości kształtowania rozwoju miejscowości, na które bezpośredni wpływ ma gmina
Słabe strony: Czynniki ograniczające możliwości rozwoju miejscowości, na które bezpośredni wpływ ma gmina
Szanse: Czynniki pozytywne z punktu widzenia możliwości kształtowania rozwoju miejscowości, występowanie, których jest uwarunkowane czynnikami zewnętrznymi leżącymi poza możliwościami bezpośredniego wpływu gminy.
Zagrożenia: Czynniki negatywne mogące stanowić zagrożenie dla rozwoju miejscowości, których występowanie, jest uwarunkowane czynnikami zewnętrznymi leżącymi poza możliwościami bezpośredniego wpływu gminy.
W czasie klasyfikacji czynników brana była pod uwagę ich wielostronność, w związku, z czym niektóre z nich zostały przyporządkowane kilkakrotnie.
Za czynniki pozytywne uznawano:
- niewykorzystany zasób, - przedmiot dumy, - źródło sławy, - pozytywny trend.
31
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Za czynniki negatywne uznawano:
- brak czegoś, - nadmiar czegoś, - nieefektywność, - uciążliwość, - zastój.
MOCNE STRONY SŁABE STRONY
. atrakcyjne położenie, . Brak atrakcyjnych obiektów zabytkowych, . korzystne połączenia komunikacyjne, . Niedostateczna ilość placów zabaw, . bliskie sąsiedztwo z miastem, . niezadowalający stan techniczny dróg gminnych, . umiejętność dbania o kulturę i tradycję lokalną, . niewystarczająca ilość chodników, oświetlenia, miejsc . powszechna telefonizacja, parkingowych, . infrastruktura w pełnym zakresie (wodociągi i . niedostateczna infrastruktura kulturalno - rozrywkowa kanalizacja), . dobrze rozwinięta baza noclegowo – gastronomiczna, . zaradność i gospodarność mieszkańców. . zaangażowanie mieszkańców w życie społeczne swojej miejscowości . publiczny dostępu do Internetu
SZANSE ZAGROŻENIA
. bliskie położenie miasta wojewódzkiego, . wyjazdy młodych ludzi za granicę lub do większych . rozwój budownictwa mieszkaniowego, ośrodków miejskich, . możliwość pozyskania funduszy w ramach programów . brak ośrodków kultury i obiektów sportowych, finansowanych ze środków UE na rozwój działalności . brak dużych zakładów pracy na terenie miejscowości, przez przedsiębiorców, . brak zainteresowania produkcją rolną, w związku . możliwość pozyskania funduszy w ramach programów z nieopłacalnością. finansowanych ze środków UE na projekty inwestycyjne.
32
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
IV. PLANOWANE KIERUNKI ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI MAKOWISKO
Kierunek 1 - Budowa i modernizacja infrastruktury drogowej Kierunek 2 – Poprawa stanu infrastruktury sportowo - rekreacyjnej
Mieszkańcy Makowiska z racji dogodnego położenia będą chcieli poprzez realizację kierunków rozwoju i zadań zawartych w Planie podnieść standard swojego życia. Najważniejszym kierunkiem rozwoju miejscowości będzie rozwój i poprawa stanu dróg gminnych. Makowsko to miejscowość położona na stosunkowo dużym obszarze o jednej z najniższych w gminie gęstości zaludnienia. Cała infrastruktura techniczna i sportowo rekreacyjna zlokalizowana jest w centrum miejscowości. Mieszkańcy przysiółków oddalonych o kilka kilometrów maja utrudniony do niej dostęp. Obecnie mieszkańcy Olchowej, najbardziej oddalonego przysiółka, aby dotrzeć do centrum wsi muszą pokonywać odległość ok. 5 – 6 km drogą wojewódzka i powiatową. Istnieje droga gminna, znacznie krótsza, ale z nieutwardzoną nawierzchnią i o złych parametrach technicznych. Wybudowanie drogi asfaltowej wraz z towarzyszącą infrastrukturą techniczną poprawi znacząco warunki życia mieszkańców oraz wpłynie korzystnie na integrację społeczności lokalnej oraz relacje interpersonalne. Przy tej drodze znajdują się tereny budowlane, wzdłuż biegnie sieć wodociągowa. Wybudowanie drogi o dobrych parametrach technicznych znacząco podniesie atrakcyjność terenów budowlanych i przyczyni się do rozwoju miejscowości. Budowa boiska wielofunkcyjnego przy szkole wpłynie na prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny dzieci od najmłodszych lat. Przyczyni się również do kształtowania postaw pro zdrowotnych u dzieci, co przyczyni się do rozwoju zdrowego pokolenia w przyszłości. Stworzy możliwości aktywnego spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież. Nowe boisko sportowe umożliwi prowadzenie zajęć sportowych w ramach zajęć wychowania fizycznego na jeszcze wyższym poziomie. Ponadto stworzenie terenów rekreacyjnych wpłynęłoby znacząco na poprawę wizerunku miejscowości. Łatwiejszy dostęp wszystkich mieszkańców do świetlicy wiejskiej, obiektów sportowych, kościoła przyczyni się do podniesienia poziomu życia wszystkich mieszkańców, a w szczególności Możliwość atrakcyjnego spędzenia wolnego czasu, w dalszej konsekwencji wpłynie na wzrost zaspokojenia potrzeb społecznych i kulturalnych w miejscowości. Modernizacja dróg gminnych, chodników, zatok przystankowych, oświetlenia i parkingów przyczyni się do wzrostu bezpieczeństwa oraz zapewni sprawną komunikację.
33
VI. PLAN WYKONAWCZY PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI MAKOWISKO
Plan wykonawczy Planu Odnowy Miejscowości Makowisko obejmuje planowane zadania inwestycyjne przewidziane do realizacji w latach 2015-2022.
Źródłami finansowania Planu Odnowy Miejscowości Makowisko będą: środki w ramach programów operacyjnych przewidzianych do realizacji na lata 2014-2020, środki własne gminy, inne zewnętrzne źródła finansowania.
Programami współfinansowanymi ze środków Unii Europejskiej, do których będą składane wnioski o dofinansowanie projektów ujętych w Planie będą w szczególności: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020, Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej na lata 2014-2020.
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
6.1 Zestawienie planowanych zadań inwestycyjnych
Tabela 17. Projekty dotyczące odnowy miejscowości Makowisko na lata 20015-2022
Lp. Tytuł projektu Krótki opis projektu (zakres rzeczowy)
Przebudowa drogi gminnej Nr 11509R łączącej centrum miejscowości z Opracowanie projektu oraz dokumentacji technicznej oraz wykonanie drogi 1. przysiółkiem Olchowa
2. Modernizacja i doposażenie placu zabaw oraz stadionu i boiska wielofunkcyjnego Dokończenie budowy boiska wielofunkcyjnego
3. Modernizacja i remont dróg gminnych Wymian powierzchni asfaltowej, wykopanie rowów odpływowych.
4. Modernizacja i odbudowa rowów melioracyjnych Wykonanie czyszczenie i modernizacji rowów melioracyjnych
Kontynuacja budowy chodnika przy drodze powiatowej (wspólnie ze Starostwem Wykonanie dalszego odcinka chodnika przy drodze powiatowej Makowisko - 5. Powiatowym w Jarosławiu) Bobrówka
6. Budowa domu przedpogrzebowego na cmentarzu parafialnym w Makowisku Wykonanie projektów, uzyskanie pozwoleń oraz budowa domu przedpogrzebowego
35
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Tabela 18. Pozostałe projekty planowane na terenie miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Lp. Tytuł projektu
1. Przebudowa i modernizacja dróg gminnych
2. Budowa zaplecza szatniowo – sanitarnego na stadionie
36
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
6.2 Źródła finansowania planowanych zadań inwestycyjnych
Tabela 19. Źródła finansowania projektów dotyczących odnowy miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Wartość Źródła finansowania Lp. Tytuł projektu szacunkowa projektu w PLN Wkład własny Środki UE Pozostałe źródła Przebudowa drogi gminnej Nr 11509R łączącej centrum miejscowości
1. z przysiółkiem Olchowa 1 700 171,98 1 081 819,00 - 618 352,98
Modernizacja i doposażenie placu zabaw oraz stadionu i boiska 2. 153 470,00 76 735,00 76 735,00 - wielofunkcyjnego 3. Modernizacja i remont dróg gminnych 150 000,00 150 000,00 - - 4. Modernizacja i odbudowa rowów melioracyjnych 120 000,00 120 000,00 0,00 - Kontynuacja budowy chodnika przy drodze powiatowej (wspólnie ze 5. 600 000,00 300 000,00 - 300 000,00 Starostwem Powiatowym w Jarosławiu) Budowa domu przedpogrzebowego na cmentarzu parafialnym w 6. 300 000,00 - - 300 000,00 Makowisku Razem -
37
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
6.3 Harmonogram realizacji planowanych zadań inwestycyjnych
Tabela 20. Harmonogram realizacji projektów dotyczących odnowy miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Lp. Tytuł projektu Lata realizacji
Przebudowa drogi gminnej Nr 11509R łączącej centrum miejscowości z przysiółkiem Olchowa 1. 2015 - 2016
2. Modernizacja i doposażenie placu zabaw oraz stadionu i boiska wielofunkcyjnego 2015 - 2017
3. Modernizacja i remont dróg gminnych 2017 - 2022
4. Modernizacja i odbudowa rowów melioracyjnych 2016 - 2020
5. Kontynuacja budowy chodnika przy drodze powiatowej (wspólnie ze Starostwem Powiatowym w Jarosławiu) 2016 – 2018
6. Budowa domu przedpogrzebowego na cmentarzu parafialnym w Makowisku 2016 - 2018
38
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Tabela 21. Harmonogram realizacji pozostałych projektów planowanych na terenie miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
Lp. Tytuł projektu Lata realizacji
1. Modernizacja i remont dróg gminnych 2015 - 2022
2. Budowa zaplecza szatniowo - sanitarnego na stadionie 2015 - 2016
39
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
VII. SYSTEM REALIZACJI PLANU
7.1 Wdrażanie Planu
Układ instytucjonalny wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022 stanowić będą: Wójt Gminy Jarosław, Rada Gminy, Referat Działalności Gospodarczej i Inicjatyw, Sołtys i Rada Sołecka Koniaczowa
Wójt Gminy Jarosław Podstawowym podmiotem układu instytucjonalnego wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Koniaczów na lata 2015-2022 będzie Wójt Gminy Jarosław. Na Wójcie spoczywać będzie odpowiedzialność za realizację Planu. Będzie podejmował on decyzje w zakresie zmian hierarchii projektów w ramach poszczególnych grup projektów a także będzie decydował o wprowadzaniu nowych projektów. Będzie odpowiedzialny za wykonanie uchwał Rady Gminy dotyczących Planu.
Rada Gminy Ważną rolę w układzie instytucjonalnym wdrażania Planu będzie pełnić Rada Gminy, podejmując uchwały w sprawie przyjęcia oraz aktualizacji Planu. Na forum Rady oraz jej komisji prezentowane będą sprawozdania z realizacji Planu oraz informacje o przygotowywanych aktualizacjach dokumentu.
Samodzielne stanowisko ds. planowania i realizacji inwestycji
Do zadań na tym stanowiskach będzie należało aktualizowanie Planu, w tym przedstawianie propozycji zmian Planu wynikających ze zmian w poszczególnych projektach, w budżetach lub harmonogramach ich realizacji, które pojawią się w przypadku ogłaszania naborów wniosków lub zaistnienia innych okoliczności. Dodatkowo do zadań będzie należało aktualizowanie danych statystycznych zawartych w ogólnej charakterystyce miejscowości Koniaczów stanowiącej pierwszą część Planu.
40
Plan Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022
7.2 Monitoring, sprawozdawczość i promocja
System monitorowania będzie miał na celu określenie stopnia realizacji Planu. Odpowiedzialnymi za sporządzanie sprawozdań z realizacji dokumentu będzie Inspektor w Referacie Działalności Gospodarczej i Inicjatyw. Sprawozdania będą przedstawiane Radzie Gminnej.
Za promocję Planu Odnowy Miejscowości Makowisko na lata 2015-2022 odpowiadał będzie Inspektor w Referacie Działalności Gospodarczej i Inicjatyw. Promocja Planu realizowana będzie poprzez: Informacje umieszczone w Biuletynie Informacji Publicznej, Informacje zamieszczane na stronie internetowej Urzędu Gminy Jarosław dotyczące uchwalania Planu, aktualizacji w związku z ogłoszonymi naborami.
41