Histechnica – Vereniging Vrienden van KIVI – het Academisch Erfgoed van de TU Delft Afdeling Geschiedenis der Techniek

Programma commissaris: dr.ir. P.Th.L.M. van Woerkom, tel. 070 – 307 0275, e-mail [email protected] Secretaris Histechnica (a.i.): ir. H. Boonstra, tel. 070 – 387 3808, e-mail [email protected] Secretaris KIVI afdeling Geschiedenis der Techniek: C. Huisman, tel. 079 – 331 5294, e-mail [email protected]

Delft, 15 april 2018

Geachte leden van de vereniging Histechnica en van de KIVI afdeling Geschiedenis der Techniek,

Uw besturen hebben het genoegen u uit te nodigen tot het bijwonen van een voordracht te houden door de heer Volkert Schaap, met titel:

De ontwikkeling van het IJmuiden sluizencomplex in de afgelopen 150 jaar

> Datum: zaterdag 12 mei 2018.

> Plaats: Science Centre van de TU Delft, Mijnbouwstraat 120, 2628 RX Delft.

> Programma: 10.30 uur: Gebouw open; ontvangst met koffie. 11:00 uur: Voordracht door Volkert Schaap (oud-medewerker Rijkswaterstaat). 11:45 uur: Pauze. 12:15 uur: Vervolg van voordracht / afsluitende discussie. 12:45 uur: Einde bijeenkomst.

U en uw introducés zijn van harte welkom. Aan het bijwonen van de voordracht zijn geen kosten verbonden.

Voor het goede verloop van de bijeenkomst dient men zich wel tevoren aan te melden, en dan uiterlijk zaterdag 5 mei a.s.

> Hoe aanmelden:

- per e-mail (voorkeur) naar [email protected] met vermelding: “Aanmelding voordracht 12 mei met [aantal] introducés” - of telefonisch aan de Programma commissaris (zie brievenhoofd). > Samenvatting van de voordracht op zaterdag 12 mei 2018

In 1852 start de discussie in de mogelijkheid te onderzoeken voor een kanaal van het IJ door de duinen naar de Noordzee. De toegang over de naar Amsterdam is onbruikbaar voor de grote zeeschepen door het dicht slibben van de doorvaart bij Pampus en het IJ. De plannen werden als onhaalbaar en te duur verworpen. Als alternatief is het Noord-Hollandsch kanaal (1824) gegraven. Dit blijkt uiteindelijk voor Amsterdam geen goed alternatief en in 1861 is een concessie verstrekt voor het graven en exploiteren van een kanaal door de duinen bij IJmuiden. In 1876 is het kanaal met de daarbij noodzakelijk sluizen (Kleine- en Zuidersluis) geopend. Bij de opening bleken de sluizen te klein te zijn voor de nieuwe generatie zeeschepen. De discussie voor een grotere zeesluis kwam direct op gang en in 1896 werd de Grote Zeesluis geopend (huidige Middensluis). De ontwikkeling van de scheepvaart ging snel zodat in 1929 de Noordersluis is geopend. In de jaren negentig van de vorige eeuw kwam de discussie weer op gang voor een grotere zeesluis. Het vervoer van goederen over zee neemt net als de schaalvergroting in de zeevaart en binnenvaart toe, schepen worden groter en groter. Om in de toekomst goed en snel bereikbaar te blijven, is een nieuwe, grotere zeesluis nodig. In de voordracht wordt stil gestaan bij de ontwikkeling van het sluizencomplex, de toegepaste bouwtechnieken, de verborgen functies van het complex en de bouwmethode van de nu in aanbouw zijnde zeesluis. De voordracht wordt ondersteund met tekeningen en veel foto’s van toen en nu.

> Informatie over de spreker, Volkert Schaap

Volkert Schaap (1949) was van 1971 tot 1995 in dienst bij de provincie Noord-Holland en van 1995 tot 2015 bij Rijkswaterstaat. In de avonduren volbracht hij in 1978 de HTS Weg- en Waterbouw en diverse aanvullende diploma’s op het gebied van milieu. Bij Rijkswaterstaat was hij hoofd van diverse afdelingen en in 2004 werd hij hoofd van de afdeling Vaarwegen en Waterkeren, de latere afdeling Planvorming. Bij deze afdeling maakte hij kennis met het dossier “Nieuwe zeesluis te IJmuiden”. In 2005 werd dat dossier in de Tweede Kamer afgesloten als niet rendabel. In 2007 lukte het met behulp van veel lobby werk uit de regio en een positief advies van het CPB het dossier weer op de politieke agenda te krijgen. Hij kreeg opdracht om een verkenning uit te voeren of een nieuwe zeesluis haalbaar was. Op basis van de verkenning en een daaropvolgend positief advies van het CPB heeft de Minister in 2009 besloten de Noordersluis te gaan vervangen. Hij kreeg de opdracht een planstudie/MER op te stellen voor de bouw van een nieuwe zeesluis. Na afronding van de MER in 2012 bleef hij nog als omgevingsmanager betrokken tot aan zijn pensioen, bij de verdere uitwerking van de sluis tot en met de 1e fase van het aanbestedingtraject eind 2015. In 2016 was hij actief bij de provincie Noord-Holland om het Sluis Informatiepunt (SHIP) op te zetten. Het betreft het informatiecentrum voor de nieuwe zeesluis dat op 1 april 2017 is geopend. Sinds de opening van het SHIP komt u hem daar tegen als één van de rondleiders van het centrum.

Komende activiteiten:

- donderdag 24 mei – woensdag 30 mei 2018: Studiereis door Schotland

- zaterdag 8 september 2018: “Polder- en boezembemaling in Nederland”.

(Voordracht door J. van Raaij, De Nederlandse Gemalen Stichting.)

- zaterdag 13 oktober 2018: “Fabrieksschoorstenen”. (Voordracht door A.J. Barnard, Stichting Fabrieksschoorstenen.)