Uzasadnienie I Synteza Ustaleń Studium
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
UZASADNIENIEUZASADNIENIE II SYNTEZASYNTEZA USTALEŃUSTALEŃ STUDIUMSTUDIUM Projekt studium, który jest przedmiotem niniejszego opracowania, został sporządzony na podstawie Uchwały Nr XLVI/445/2010 Rady Gminy Starogard z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Starogard Gdański. Zmiana studium odnosi się do dokumentu opracowanego w 1999 r, zmienionego w całym zakresie, zgodnie z wy mogami obecnie obowiązującej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w roku 2005, a następnie czterokrotnie zmienianego fragmentarycznie w latach 2006 – 2010. 1 Celem niniejszej zmiany jest: 1) aktualizacja kierunków rozwoju infrastruktury technicznej na terenie gminy, 2) ujęcie Gminnej Ewidencji Zabytków, 3) zwiększenie oferty terenów usługowoprodukcyjnych, 4) wyznaczenie obszarów wsi o wzmożonym ruchu budowlanym, dla których gmina zamierza sporządzić plany za gospodarowania przestrzennego, Gmina Starogard Gdański jest gminą wiejską, położoną w powiecie starogardzkim, w południowowschodnim frag mencie województwa pomorskiego. Obejmuje obszar o powierzchni 19 617,9 ha, czyli 196,2 km². Wg stanu ewidencji ludności na dzień 31 grudnia 2009 roku, liczba mieszkańców wynosi 14 284 osób. W roku 1999 było ich 11 454, co oznacza dynamikę wzrostu dla lat na poziomie 125 %. Terytorium Gminy otacza Miasto Starogard Gdański, z którym Gmina jest silnie powiązana gospodarczo i społecznie. Miasto stanowi dla Gminy główny ośrodek usługowy, dostarcza jąc mieszkańcom szeregu usług publicznych i komercyjnych, w szczególności wyższego rzędu. Miasto stanowi dla mieszkańców ważny rynek pracy i a dla podmiotów gospodarczych Gminy rynek zbytu. Głównym problemem rozwoju przestrzennego Gminy Starogard Gdański jest dynamiczny rozwój osadnictwa, które przyjmuje formy chaotycznej suburbanizacji, określanej często pojęciem „urban sprawl”. Ekspansja osadnicza ludności Miasta Starogard Gdański już obecnie spowodowała znaczne rozproszenie zabudowy i sprawia wrażenie, że dopiero się rozpędza. Napędzana jest ona różnicą cen gruntów budowlanych, między miastem a obszarami wiejskimi. Niestety brak obecnie hamulców, który pozwoliłyby ten proces kontrolować, natomiast sprzyjają mu: istniejąca praktyka, czy nawet na wyki budowlanymi oraz liberalne przepisy lokalizacyjne. Obecnie decyzje o warunkach zabudowy nie są narzędziem kształtowania przestrzeni – istniejące orzecznictwo bardzo ogranicza możliwość odmowy wydania warunków zabudowy, sprowadzając kompetencje gminy wyłącznie do analizy zgodności zamierzenia z przepisami odrębnymi. W tej sytuacji niemal każdy teren staje się potencjalnym terenem budowlanym. Jednocześnie obserwowany popyt wpływa, na lawino we kształtowanie się podaży gruntów. Ponieważ zmiana przeznaczenia gruntów na cele budowlane stanowi stosunkowo prosty sposób na osiągnięcie korzyści, generuje to znaczną nadpodaż takich terenów, która nie jest uzasadniona ani po trzebami przyrostu naturalnego, ani nawet optymistycznie zakładaną migracją. Tworzy to groźbę powstania rozległych, ale ekstensywnie zabudowanych obszarów zabudowy, trudnych do racjonalnej obsługi transportowej i infrastrukturalnej. Jeżeli powyższe procesy nie zostaną zahamowane, spowoduje to ostateczną i nieodwracalną degradację prze strzeni otwartej, a także istotny wzrost kosztów świadczenia usług komunalnych. Utrudni to również osiągnięcie oczeki wanej jakości kompozycji przestrzennej, a także jakości zamieszkania. W przyszłości może więc nastąpić spadek atrak cyjności inwestycyjnej gminy, odpływ zamożniejszej ludności w inne obszary, oferujące wyższą jakość życia i dalsze ob niżenie standardów estetycznych oraz krajobrazowych. Negatywne formy suburbanizacji, w perspektywie mogą stać się barierą rozwojową gminy, powodując nieodwracalną degradację przestrzeni, wzrost kosztów świadczenia usług komu nalnych, a także uniemożliwią osiągnięcie oczekiwanej jakości kompozycji przestrzennej, a także jakości zamieszkania. Powyższe zjawiska potwierdza analiza zagospodarowania wykonana na zlecenie Wójta Gminy Starogard Gd1. Znajdują one również odzwierciedlenie w uwarunkowaniach do niniejszego studium. Dlatego też problemy osadnictwa i rozpraszania zabudowy obok oferty inwestycyjnej i zagadnień kulturowych, stały się podstawowym zagadnieniem niniej szej zmiany. Studium proponuje więc modyfikację polityki przestrzennej gminy, która jako pierwsze zadanie stawia od zyskanie kontroli nad obserwowanymi procesami przekształceń przestrzeni gminy, ograniczenie lub nawet wy eliminowanie z nich zjawisk szczególnie niszcząco wpływających na ład przestrzenny i stymulowanie działań tworzących pożądaną strukturę. Studium formułuje więc zaktualizowane cele, zasady i ustalenia kierunkowe, które pozwolą zapobiec negatywnym przekształceniom, uchronią wartości środowiska naturalnego oraz dziedzictwa kultury i będą kształtować wysokiej jako ści przestrzeń zamieszkania, warunkującą oczekiwane standardy życia. Tak zarysowane kierunki zmian w zagospodaro waniu wymagają następujących rozwiązań: 1) zapewnienia kontroli procesów osiedleńczych poprzez : – określenie modelu przestrzennego rozwoju osadnictwa , – wyznaczenie obszarów urbanizacji, 1 [AnalizZPStGd_DOM_2009] 2 – określenie zasad i mechanizmów efektywnego wykorzystania terenów rozwoju zabudowy w granicach urbanizacji, 2) określenie dostosowanych do planowanego rozwoju warunków obsługi transportowej, infrastruktury technicznej oraz usług publicznych, 3) etapowania rozwoju zabudowy, dostosowanego do potrzeb demograficznych oraz możliwości uzbrojenia i ob służenia obszarów urbanizacji. Narzędziem wdrożenia tych rozwiązań, jest proponowany zakres i sekwencja realizacji miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Studium proponuje objęcie planami miejscowymi całych obrębów, gdyż nie chodzi wyłącznie o określenie przeznaczenia terenów dla terenów planowanej zabudowy, ale również tych terenów, na których zabudowa winna być wykluczona, ograniczona lub odłożona w czasie. Kolejność sporządzania planów miejscowych określa jako priorytetowe obręby zlokalizowane w strefie podmiejskiej, wzdłuż drogi krajowej nr 22 oraz w rejonach wę złów autostradowych. Następnie, sukcesywnie, kolejne obręby byłyby obejmowane tymi opracowaniami, koncentrycznie, ku zewnętrznym granicom Gminy. Uzasadnieniem dla przyjętych rozwiązań, jest zmierzanie do zapewnienia w procesach rozwojowych w Gminie, wy maganych w polskim prawodawstwie zasad racjonalnego gospodarowania zasobami przestrzeni, w tym ochrony środo wiska, ochrony dóbr kultury oraz rozsądnej gospodarki środkami publicznymi. Polski system prawny wymogi te integruje w podstawowy paradygmat zrównoważonego rozwoju oraz postulat kształtowania ładu przestrzennego. 3 TREŚĆTREŚĆ II USTALENIAUSTALENIA STUDIUMSTUDIUM 4 SYSTEM ZAPISU DOKUMENTU STUDIUM Zasady formułowania zapisów Części dotyczące uwarunkowań i kierunków mają odmienny charakter. Uwarunkowania stanowią opis stanu istnie jącego, opis diagnozy zawierającej ocenę tego stanu oraz określają wpływ, jaki poszczególne elementy zagospodarowa nia mają na realizację polityki przestrzennej gminy. Uwarunkowania nie zawierają więc żadnych zapisów stanowiących. Dla kierunków natomiast, kluczowymi zapisami są ustalenia, rozstrzygające o sposobach realizacji polityki przestrzennej oraz wymogach zastosowania określonych rozstrzygnięć prawnych w planach miejscowych, a także rekomendacje określające sposoby i kolejność prowadzonych działań. Regulacje te mają różną moc wiążącą i są uzupełnione o opis ułatwiający interpretację tych zapisów. Do określenia kierunków polityki przestrzennej w niniejszym dokumencie studium stosuje się następujące typy re gulacji i zapisów: 1) REGULACJE NORMATYWNE: 1.1) regulacje strategiczne i operacyjne, które są wiążące dla polityki przestrzennej gminy, ale nie określają bezpośrednio ustaleń planów miejscowych: 1.1.1) cele strategiczne i operacyjne studium – regulacje określające oczekiwany, w analizowanym hory zoncie czasowym, stan i kształt zagospodarowania oraz związanych z nim zagadnień społecznoe konomicznych, poprzez ustalenie ich docelowych cech, wielkości i parametrów – horyzont czasowy może dotyczyć perspektywy planistycznej dla której sporządzane jest studium, czyli 20 lat, jak rów nież okresów pośrednich, 1.1.2) zasady realizacji polityki przestrzennej – sposoby kształtowania przestrzeni i zagospodarowania w zakresie praktyki postępowania, wyboru priorytetów realizacyjnych, odniesienia ich do potrzeb i oczekiwań społecznych oraz wartości kulturowych, 1.2) ustalenia określające kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy, o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym|1|, które są wiążące dla organów gminy przy spo rządzaniu planów miejscowych zgodnie z art. 9 ust. 4 tej ustawy, do których zalicza się: 1.2.1) ustalenia kierunkowe, czyli ustalenia tekstowe oraz odniesienia do rysunku studium w zakresie kierunków i obszarów, o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy|1|, 1.2.2) wymogi określające zakres i precyzję stosowania ustaleń ilościowych, jakościowych i przestrzen nych w planach miejscowych; 2) REKOMENDACJE, nieposiadające charakteru normatywnego, ale dostarczające narzędzi formułowania roz strzygnięć planistycznych, kryteriów formułowania zapisów planów miejscowych oraz programowania działań realizacyjnych: 2.1) zalecenia określające zakres niezbędnych działań służących realizacji celów rozwojowych oraz ustaleń pla nistycznych, 5 2.2) uzupełniające zalecenia, określające praktyczne sposoby