DOCSLIB.ORG

VAN WIERDEN EN TERPEN Mededelingen Van De Vereniging Voor Terpenonderzoek Nummer 16 (Juli 2011)

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
VAN WIERDEN EN TERPEN Mededelingen Van De Vereniging Voor Terpenonderzoek Nummer 16 (Juli 2011) VAN WIERDEN EN TERPEN Mededelingen van de Vereniging voor Terpenonderzoek Nummer 16 (juli 2011) Terpenliefhebbers beleven historische tijden Liefhebbers van terpen en wierden beleven historische tijden. Voor het eerst in de geschiedenis is er in Nederland een hoogleraar terpenarcheologie benoemd. En in ditzelfde tijdsgewricht heeft de rijksoverheid besloten om de Provincie Fryslân de helpende hand toe te steken bij het redden van terpen. In Leeuwarden is het tiende archeologische steunpunt van Fryslân geopend. En bij de Yeb Hettinga Skoalle in Firdgum, waar deze zomer een steilkantenonderzoek plaatsvindt, verschijnt e volgende jaar een reconstructie van een 8 - eeuws zodenhuis. Door Gerhard Bakker. Steilkantenonderzoek in Firdgum. Foto: GIA De benoeming van de Friese provinciaal archeoloog dr. Gilles de Langen tot bijzonder hoogleraar kwam vrijmaakt voor steilkantenonderzoek, is te vinden niet helemaal als een verrassing. Tijdens de als voorwoord in het eerdergenoemde boek presentatie van het boek Terpbewoning in oostelijk „Terpbewoning in oostelijk Friesland‟. Deze zomer Friesland, op 3 december 2010 in Anjum, ging zijn vindt onderzoek plaats in Firdgum, nu in het kader naam al rond. De Langen gaat de leerstoel van het Interreg-project „Land van ontdekkingen‟ „archeologie van het Noord-Nederlandse terpen- en (binnen de module „identiteit van de terpen‟). wierdenlandschap‟ bezetten. De Langen is overigens ook de bedenker van de De Langen studeerde geschiedenis en prehistorie archeologische steunpunten in Friesland. Onlangs is aan de Rijksuniversiteit Groningen, waar hij in 1992 in Leeuwarden een tiende steunpunt geopend. promoveerde op zijn proefschrift Middeleeuws Friesland. De economische ontwikkeling van het Terpenproject gewest Oostergo in de vroege en volle Middel- Op 28 januari 2011 ondertekenden de directeur van eeuwen. Hij werkte eerder als projectleider bij het de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Cees van archeologisch adviesbureau RAAP, dat in opdracht ‟t Veen, en gedeputeerde Jannewietske de Vries van van de provincie alle terpen inventariseerde. Een de Provincie Fryslân, in Hogebeintum een samen- toelichting van zijn hand waarom de provincie geld werkingsovereenkomst om terpen te redden die nu nog in agrarisch gebruik zijn. Gedacht wordt aan aankoop, grondruil en beschermingsmaatregelen. Inhoudsopgave Hiervoor is 1,6 miljoen euro beschikbaar. 2 Tiende archeologische steunpunt Fryslân De meeste terpen zijn weliswaar beschermd via 4 Blik op het verleden van Jelsum bestemmingsplannen van gemeente en door 4 „Xwashier‟ in Ezinge aanwijzing als rijksmonument (circa 160). Toch zijn 5 „Oud Fries‟ zodenhuis verrijst in Firdgum er aanvullende maatregelen nodig om ze te 8 Een compleet komfoor uit Peize behouden, want door ploegen en uitdroging gaan de 10 Project Englum afgesloten 11 Archeologische begeleiding Appingedam onbebouwde terpen achteruit. Het Terpenproject 12 Het bronsdepot van Hallum Fryslân moet eenvoudige en financieel aantrekke- 15 Marschenrat: Land van ontdekkingen lijke middelen leveren voor de betrokken boeren of 16 Streepbandpot en de Friese identiteit instanties. Hun medewerking is op vrijwillige 17 Verdronken land is vruchtbaar basis. Medio 2014 wordt op grond van de 17 Excursie naar Drentse terpen ervaringen en resultaten bepaald of het project 18 Bouwen op stelten wordt voortgezet. Bovendien wordt dan bekeken of 19 Jaarrekening Terpenvereniging 2010 deze aanpak ook buiten Fryslân zinvol is. 1 Tiende archeologisch steunpunt Fryslân geopend in Historisch Centrum Leeuwarden Op vrijdag 24 juni is in het Historisch Centrum Leeuwarden een archeologisch steunpunt geopend. Het is alweer het tiende steunpunt van Fryslân. Evert Kramer doet bericht. Achter de archeologische steunpunten staan historische verenigingen en geëngageerde Wethouder Isabelle Diks opende op 24 juni het archeologisch stichtingsbesturen die oprichting en voortbestaan steunpunt in het Historisch Centrum Leeuwarden. Foto: HCL van deze infocentra garanderen. Eenmalig gesubsidieerd door provincie en gemeente en Het informatiecentrum wordt geëxploiteerd door de gerund door vrijwilligers. Opvallend is het Stichting Rekreaasje en Toerisme Ferwerderadiel. ontbreken van initiatieven uit de regio‟s zuidwest Het IJstijdenmuseum is half zo oud, maar profiteert en zuidoost. Weliswaar zijn door de provincie in volop van de ligging binnen De Kruidhof in het verleden voorbereidende gesprekken gevoerd Buitenpost. Het wordt vanaf de start geleid door een met vertegenwoordigers uit IJlst en Staveren, maar enthousiast team van vrijwilligers die een hoog deze hebben tot nu toe nog niet tot het gewenste ambitieniveau nastreven en weten hoe het publiek resultaat geleid. De Waddeneilanden ontbreken warm te krijgen voor hun erfgoed, de prehistorie eveneens, maar zijn voor hun erfgoed overigens van het Fries-Drents Plateau. goed vertegenwoordigd met bestaande Koppeling aan bestaande faciliteiten lijkt een oudheidkamers en/ of (natuur)-musea. succesformule maar wil nog maar moeilijk op gang Het eerste archeologische steunpunt werd eind jaren komen in Harkema, waar het steunpunt is negentig opgericht in Hegebeintum: in het opgenomen in Themapark De Spitkeet over de informatiecentrum aan de voet van de terp, met als geschiedenis van de vervening daar, en ook thema terpafgravingen en grafvelden. Daarna Bakkeveen voldoet niet helemaal aan de volgden (in chronologische volgorde): Wijnaldum verwachtingen. Hier is samenwerking met de (in de consistorie achter de kerk, over de plaatselijke VVV gezocht. Soms zijn nieuwe koningsterp), Oudebildtzijl (in De Witte Klok, over locaties gecreëerd, zoals in Wijnaldum. In veel de inpolderingen), Firdgum (in de Yeb Hettinga- gevallen is aansluiting gezocht bij bestaande musea skoalle, over amateurarcheologie en metaal- of publieksinstellingen anderszins. detectie), Bakkeveen (in het VVV-kantoor, over de eerste boeren in Fryslân), Harkema (in De Spitkeet, Een witte vlek met informatie over de jagerculturen uit de Opvallend is het ontbreken van oudheidkamers in steentijd), Kollum (Oudheidkamer Mr. Andreae, het hart van de regio zuidoost. Bestaande musea te over het ijstijdenlandschap met pingo‟s), Buitenpost Heerenveen, Drachten en Gorredijk liggen te (in het IJstijdenmuseum in De Kruidhof, met perifeer om voor de hele streek een centrumfunctie prehistorische steentijdculturen), en Sneek (in de te kunnen vervullen. Een deel van het gebied, de openbare bibliotheek, over de stadsarcheologie van Stellingwerven, is ook vooral op Drenthe Sneek). georiënteerd. Het tiende steunpunt werd vrijdag 24 juni geopend Om ook in de zuidoosthoek activiteiten vlot te in het Historisch Centrum Leeuwarden. trekken, is besloten om vanuit de provinciale Vergevorderde plannen liggen klaar voor een afdeling Plattelandsprojecten initiatieven te steunpunt over het klooster Claercamp en de ontplooien die mogelijk leiden tot meer bijval voor kloostertijd, te vestigen in het nieuwe multi- een dergelijke steunpuntlocatie. Zestien bestaande functioneel centrum van Rinsumageest. erfgoedlocaties in deze regio zijn inmiddels op Qua publieksaantallen is Hegebeintum in het achterban, publieksbereik, toezicht, vierkante bovenste segment te vinden, met als goede tweede meters, omgeving en clustering regio bekeken. het IJstijdenmuseum in Buitenpost. Voorlopige conclusie lijkt een nauwe samenwerking Hegebeintum is het oudste steunpunt, gevestigd in met een bestaande natuurinstelling te zoeken. het bezoekerscentrum aan de voet van de hoogste Natuur en cultuur als gouden combinatie. Hoofd- terp van Fryslân, met daarop een oud kerkje dat thema in een dergelijk steunpunt zou wellicht het eigendom is van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. overzicht kunnen zijn wat Sake Jager en Evert van 2 Ginkel van deze regio schetsen in hun standaard- werk over de Archeologie van de Stellingwerven. Nieuwe initiatieven die het bezoek aan steunpunten stimuleert zijn ook in gang gezet. Zo is in het steunpunt te Wijnaldum dit seizoen een speciale tentoonstelling en lezingenprogramma gewijd aan de resultaten van het onderzoek naar dierlijke resten uit opgravingen, begin jaren negentig uitgevoerd op de zogeheten koningsterp. Archeozoölogen van het Groninger Instituut voor Archeologie van de Rijksuniversiteit presenteren hun interpretaties van Opening van het archeologisch steunpunt in de openbare bibliotheek van Sneek, op 23 oktober 2008, door wethouder het vondstmateriaal uit drie opgravingscampagnes in Hans van den Broek. Foto: Gerhard Bakker Wijnaldum. Te Firdgum wordt in de zomer van 2012 een Na meer dan tien jaar vertoonden sommige zodenwalboerderij op ware grootte gebouwd. presentaties, vooral die van het eerste uur, sporen Promovendus Daniël Postma van voornoemd van sleetsheid en was vernieuwing gewenst. De instituut coördineert realisatie en wetenschappelijke expositie van Oudebildtzijl is het afgelopen jaar verantwoording van dit grootscheeps archeologisch grondig vernieuwd en ook de verplaatsing van het experiment. Met de hulp van vele vrijwilligers en steunpunt van Veenklooster naar de Oudheidkamer amateurarcheologen zullen kwelderzoden, gestoken in Kollum is de presentatie meer dan ten goede op het buitendijkse wad, de bouwstenen vormen gekomen. voor de buitenwanden van een houten palen- Een actieve achterban is een must voor steunpunten, constructie naar achtste-eeuws model (meer iets wat bij de stadskernarcheologie mooi tot zijn hierover op pagina 5 in deze nieuwsbrief). recht komt in Sneek en Leeuwarden. Incidentele Deze zomer staat het steunpunt Firdgum ook al in opgravingen
Load more

Recommended publications
  • 210430 Reacties Kollumerzwaag En Veenklooster 22KB
    Reacties uit Kollumerzwaag & Veenklooster betreffende het voorgenomen besluit Friese plaatsnamen in te voeren. 1 Wij willen graag reageren op de nieuwe namen op de plaatsnaamborden. Het is de grootste onzin die er bestaat. Ze hebben bij de gemeente binnenkort een te kort van 8 Miljoen euro. Deze plaatsnaamborden zijn ook duur, het is allemaal geldverspilling. En de burger draait er weer voorop. Ze moeten beter en zuiniger met ons geld om gaan. Dus die plaatsnamen in het fries zijn wij poer op tegen. 2 Naar aanleiding van de nieuwsbrief betreffende het invoeren van Friestalige plaatsnamen: Wat is er mis met een Fries én Nederlands plaatsnaambord ? Waarom moet er geld worden uitgegeven om dat weer te gaan veranderen alsof de gemeente Noardeast-Fryslân bulkt van het geld ? Is het niet veel belangrijker om daar waar nodig de borden te voorzien van beide schrijfwijzen zodat ook niet-Friezen op hun plaats van bestemming terecht komen ? Mijn zus weet het nu maar voor die tijd zag zij totaal geen verband tussen De Westereen en Zwaagwesteinde om maar een voorbeeld te noemen. Om te eindigen: regeren is vooruit zien en dat geldt ook voor dit onderwerp. 3 N.a.v. jullie oproep om te reageren op het voornemen van Noardeast Fryslan om Friestalige plaatsnamen in te voeren, reageer ik. Persoonlijk ben ik van mening dat we weliswaar trots mogen en moeten zijn op het Fries, maar tegelijkertijd moeten we niet vergeten dat wij in een wereld leven die groter is dan alleen Fryslan. Een niet-friese chauffeur bijvoorbeeld zal veel moeite kunnen hebben om Feankleaster te vinden, als hij bij de V van Veenklooster zoekt.
    [Show full text]
  • Kollumerland En Kruisland.Pdf
    Monumenten Inventarisatie Project concept GEMEENTEBESCHRIJVING KOLLUMERLAND EN NIEUW KRUISLAND PROVINCIE FRIESLAND - REGIO NOORD > : INHOUDSOPGAVE INLEIDING 2 BODEMGESTELDHEID 2.1 Ontstaansgeschiedenis en Bodemsoorten 3 2.2 Reliëf 4 2.3 Waterbeheersing 4 2.3.1 Zeewering 4 2.3.2 Afwatering 5 3 GRONDGEBRUIK, VERKAVELING EN LANDSCHAPSBEELD 3.1 Grondgebruik 6 3.2 Verkaveling 6 3.3 Landschapsbeeld 6 4 INFRASTRUCTUUR 4.1 Waterwegen 7 4.2 Landwegen 7 4.3 Spoorweg 7 4.4 Gas, electriciteit en drinkwatervoorziening 8 5 MIDDELEN VAN BESTAAN 8 6 NEDERZETTINGEN 6.1 Algemeen 9 6.2 Dorpen 9 6.3 Gehuchten en verspreide bebouwing 14 LITERATUUR 15 BIJLAGE I BEVOLKINGSONTWIKKELING 17 1 INLEIDING De gemeente Kollumerland en Nieuw Kruisland ligt in het oosten van Friesland in de regio Noord. De gemeente grenst in het westen aan de gemeente Dantumadeel, in het noordwesten aan Dongeradeel, in het noordoosten en oosten aan de provincie Groningen en in het zuiden aan de gemeente Achtkarspelen in de regio Oost. In de gemeente Kollumerland ca. liggen de nederzettingen Augs- buurt, Burum, Kollum, Kollumerpomp, Kollumerzwaag, Munnekezijl, Oudwoude, De Triemen, Veenklooster, Warfstermolen, Westergeest en Zwagerbosch. De oppervlakte van de gemeente bedraagt 116,35 km2 waarvan 6,2 km2 tot het binnenwater behoort. Op 1 januari 1989 telde de gemeente 12.437 inwoners. 2 BODEMGESTELDHEID 2.1 Ontstaansgeschiedenis en bodemsoorten Binnen het grondgebied van de gemeente Kollumerland kunnen twee gebieden worden onderscheiden, namelijk een pleistoceen dekzand- gebied in het zuidwesten - dat (landschappelijk) wel tot de Friese Wouden wordt gerekend - en het door de zee gevormde kwel- dergebied dat het overige en grootste deel van de gemeente be- slaat.
    [Show full text]
  • Toelichting Bij De Subsidieregeling Dorpen- En
    Toelichting bij de Subsidieregeling dorpen- en wijkenbudget Noardeast-Fryslân Algemeen Met ingang van 1 januari 2020 is er – voorlopig voor de duur van 4 jaar – een budget beschikbaar voor leefbaarheid in dorpen en wijken van Noardeast-Fryslân. Via een algemene bijeenkomst is informatie opgehaald bij dorpen en wijken over de wensen omtrent de besteding van dit budget. Dit heeft de basis gelegd voor de huidige subsidieregeling. Op subsidies zijn verschillende wetten en regelingen van toepassing en die wetten bestaan uit meerdere (hiërarchische) lagen. De Subsidieregeling dorpen- en wijkenbudget maakt daar onderdeel van uit. Daarbij geldt: hoe ‘hoger’ de wet, hoe abstracter. Wetten die boven de Subsidieregeling dorpen- en wijkenbudget staan zijn de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de Algemene subsidieverordening gemeente Noardeast-Fryslân (Asv). De Awb bevat de algemene normen. Met name titel 4.1, over beschikkingen in het algemeen, en de titel 4.2, over subsidies, zijn hierbij van belang. De Asv, een gemeentelijke regeling, bevat meer bijzondere normen . Belangrijk is, dat normen die op een hoger niveau al zijn geformuleerd, op een lager niveau niet meer worden herhaald. Dit betekent dat de Asv altijd in samenhang met de Awb moet worden gelezen en dat in de nadere regels geen normen staan die al in de Asv en de Awb genoemd worden. De Subsidieregeling dorpen- en wijkenbudget gemeente Noardeast-Fryslân bepaalt aan welke activiteiten of initiatieven subsidie wordt verleend. In de subsidieregeling zijn een aantal artikelen opgenomen, verdeeld over vier paragrafen. In paragraaf 2 wordt de regeling basisondersteuning dorpsbelangen en wijkraden toegelicht. Dit is een jaarlijkse aan te vragen subsidie.
    [Show full text]
  • Gemeente Op Maat 2010
    Kollumerland en Nieuwkruisland 1 Verklaring van tekens . = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer x = geheim − = nihil − = (indien voorkomend tussen twee getallen) tot en met 0 (0,0) = het getal is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid niets (blank) = een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen 2010−2011 = 2010 tot en met 2011 2010/2011 = het gemiddelde over de jaren 2010 tot en met 2011 2010/’11 = oogstjaar, boekjaar, schooljaar enz., beginnend in 2010 en eindigend in 2011 2008/’09−2010/’11 = oogstjaar, boekjaar enz., 2008/’09 tot en met 2010/’11 In geval van afronding kan het voorkomen dat het weergegeven totaal niet overeenstemt met de som van de getallen. Colofon Uitgever Inlichtingen Centraal Bureau voor de Statistiek Tel. (088) 570 70 70 Henri Faasdreef 312 Fax (070) 337 59 94 2492 JP Den Haag Via contactformulier: www.cbs.nl/infoservice Prepress en druk Bestellingen Centraal Bureau voor de Statistiek E-mail: [email protected] Grafimedia Fax (045) 570 62 68 Omslag Internet Teldesign, Rotterdam www.cbs.nl Kengetal: A-127 ISBN: 978-90-357-1848-7 © Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen, 2011. Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld. 2 Inhoud Enkele gebruikte afkortingen 2 Leeswijzer 5 1 Bevolking 6 1.1 Aantal inwoners 6 1.2 Bevolkingssamenstelling 7 1.3 Bevolkingsontwikkeling 9 2 Bouwen en wonen 13 2.1 Woonruimtevoorraad 13 2.2 Nieuwbouw en onttrekking 13 2.3 Woningwaarde 15 3 Bedrijven 17 3.1 Bedrijfsvestigingen 17 3.2 Werkgelegenheid 18 3.3 Bedrijfsgegevens 20 4 Onderwijs 22 4.1
    [Show full text]
  • FG02 R10 Kerspelpaad
    1.3 St 92 roo 3.4 76 Triemen bosse trekvaartr Zevenhuizen 3.7 Kollum 94 Burum 3.8 Kollumersweach 1.5 Feankleaster (Kollumerzwaag) (Veenklooster) 1.9 6 2.1 3Augsbuurt . 97 . 3 96 Fogelsangh 8 N355 2.3 72 State 61 62 3.6 1.4 1.9 Buitenpost De Westerein 2.2 Zandbulten 80 (Zwaagwesteinde) .9 79 7 98 Botanische Tuin Fryslân Zwaagwesteinde .5 Bûtenpost Gerkeskleaster 1 4.2 73 99 1.0 (Buitenpost) 2.5 (Gerkesklooster) Sweagerbosk 3.0 (Zwagerbosch) N355 1.7 01 02 0.5 07 Kuikhorne 74 Twizel Dorp Twizelerheide (Twijzel) 2.1 2 . N358 (Twijzelerheide) .2 1.6 2 3 1 .9 21 Blauforlaet 2.2 2.9 75 03 (Blauwverlaat) 06 1.1 Reahel 1.7 .2 1 (Rohel) 05 N355 69 2.0 04 Vijvertuin 08 kanaal De Waterjuffer 66 K 1.0 2 u .1 Margriet i 4 1.9 k . Prinses h 4 o r Stiensgea n 4.3 s 71 Jakob's Tuin (Augustinusga) t Kootstertille e 72 r 70 v .5 a 3 1.9 a r 4.3 .0 t 73 0.7 Surhuizum 5 Jistrum Drogeham Reaskuorre 11 (Eestrum) 120.5 1.1 2.3 13 1.1 09 (Roodeschuur) 74 Peebos 10 Skûlenboarch 3.0 1.6 (Schuilenburg) N369 2.2 23 2.6 2 Natuurtuin . 3.4 Bergumer 8 N980 Hamsherne Merelhof 3.6 N358 (Hamshorn) meer 2.1 Surhuisterveen 76 75 0.6 It Heechsân 77 Kornhorn 2.3 (Hoogzand) 16 14 1.7 Harkema N981 83 2.1 Opende Eastermar 0.8 (Oostermeer) 79 1.9 15 1.9 17 0.8 N981 2.1 2.6 78 18 2.0 0.7 82 Witveen 2.6 Boelenslaan 3.3 4.0 De Leijen 3.0 19 Kerspelpaad 44 km ca.
    [Show full text]
  • Open Akkercomplexen in Friesland
    OPEN AKKERCOMPLEXEN IN FRIESLAND Een interdisciplinair onderzoek naar verspreiding, genese en gebruik (1640-1830), met een detailstudie van de ikkers van Westergeest. Jeroen Wiersma 1 OPEN AKKERCOMPLEXEN IN FRIESLAND Een interdisciplinair onderzoek naar verspreiding, genese en gebruik (1640-1830), met een detailstudie van de ikkers van Westergeest. Groningen, november 2013 Auteur: Jeroen Wiersma Onder Begeleiding van: prof. dr. ir. Th. (Theo) Spek (hoogleraar Landschapsgeschiedenis, RUG) Tweede lezer: dr. Oebele Vries (Universitair docent Oudfries en Friese Geschiedenis RUG) Deze masterscriptie is geschreven in het kader van de masteropleiding Landschapsgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), Faculteit der Letteren. VOORWOORD De masterscriptie die voor u ligt is geschreven in het kader van de masteropleiding Landschapsgeschiedenis. Deze master heb ik gevolgd aan de Rijksuniversiteit Groningen, nadat ik aan dezelfde universiteit mijn Bachelor in Geschiedenis had behaald. Al vanaf het derde studiejaar heeft de regionale agrarische geschiedenis mij weten te boeien. Tijdens mijn masteropleiding ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in de bodemkunde als bron voor onderzoek. Het bestuderen van de open akkercomplexen in Friesland, met speciale aandacht voor de ikkers van Westergeest heeft mij de mogelijkheid geboden om meer thuis te raken in de regionale agrarische geschiedenis, en tevens ervaring op te doen met de praktische kant van de bodemkunde. Graag wil ik mijn begeleider prof. dr. ir. Theo Spek bedanken voor alle inspirerende contactmomenten en ondersteunende commentaren. Dankzij zijn kennis van zaken die hij op enthousiaste manier met mij heeft gedeeld ben ik tot aan de eindstreep gemotiveerd gebleven. Het was dr. Oebele Vries die mij heeft geïntroduceerd in de boeiende geschiedenis van Westergeest en omstreken.
    [Show full text]
  • Blz 11 Tm 14 Landsch
    Landschapstypering LANDSCHAPSTYPEN 12 LANDSCHAPSTYPEN Bedijkingenlandschap Mengvorm Westergeest Mieden- Mengvorm ontginnings- Oudwoude landschap Mengvorm Kollum Landgoederen- landschap Woudontginnings- landschap schaal 1:50.000 LANDSCHAPSTYPEN LANDSCHAPSTYPEN 13 Het landschap in de gemeente Kollumerland Het woudontginningslandschap beeld van verruiging van de weilanden. Op willekeurige plekken Belangrijkste kenmerken van dit landschapstype zijn de houtwallen slaan wilgen, elzen en vlierstruwelen op. Daardoor wordt de in met eiken en elzen op de hogere en de elzensingels langs de sloten Zwagermieden voortzettende opstrekkende verkaveling van het Het landschap in de gemeente Kollumerland (exclusief het voormalige in de lager liggende delen. Hierdoor wordt de noord-zuid richting woudontginningslandschap minder herkenbaar. Lauwersmeergebied) is op basis van onder andere bodemgesteldheid, van de opstrekkende verkaveling duidelijk zichtbaar. Verspreid in het bodemgebruik, natuurlijke waarden, ontstaansgeschiedenis gebied liggen pingo’s en dobben. De lintbebouwing staat van oudsher Het landgoederenlandschap rond Veenklooster en verschijningsvorm in te delen in vier duidelijk verschillende langs de veelal oost-west lopende hoofdontsluiting en de haaks Het landgoederenlandschap rond Veenklooster is op te vatten als landschapstypes. Daarnaast zijn er drie gebieden die als mengvormen daarop staande wegen. Dit heeft geleid tot een aaneenschakeling een bijzondere vorm van het woudontginningslandschap. Kern van tussen de verschillende typen zijn te karakteriseren. van een groot aantal dorpen en dorpjes: Triemen, Zwaagwesteinde, dit landschapstype rond de vroegere kloosterplaats is het landgoed Kollumerzwaag, Zwagerbosch, Zandbulten en Zwagerveen. Van Fogelsanghstate met zijn tuinen in de Engelse landschapsstijl In het noorden van de gemeente ligt het bedijkingenlandschap op de recenter datum zijn de meer kernvormige uitbreidingen van deze (Roodbaard). Vanuit dit landgoed waaieren, in verschillende richtingen, zeeklei.
    [Show full text]
  • Ontgonnen Verleden
    Ontgonnen Verleden Regiobeschrijvingen provincie Friesland Adriaan Haartsen Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-B Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-B en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.
    [Show full text]
  • Jaarverslag 2020 - Stichting Present Noordoost Friesland 1
    Jaarverslag 2020 - Stichting Present Noordoost Friesland 1 CITATEN PROJECTEN 2020 Vrijwilliger klusproject: “Zelfs in coronatijd kunnen we op kleine schaal klussen. Zoals bij dit tuin project, in de frisse buitenlucht en op afstand, met elkaar de handen flink uit de mouwen steken. De hulpvrager was erg dankbaar, en daar doen we het voor! Ook al ver- loopt de ontmoeting wel anders en meer op afstand van elkaar.” Vrijwilliger decemberactie: “Zo mooi om ook op afstand iets voor de ander te kunnen betekenen. Corona heeft dit jaar een hoop veranderd, maar naar de ander omkijken kan ge- lukkig ook op een andere, crea- tieve manier. Dit project is daar een schitterend voorbeeld van en ik deed er graag aan mee.” Reacties van ontvangers van de sint- en decemberacties: “Enorm bedankt! De kinderen waren zo ontzettend blij, echt super dat jullie dit doen voor ons! Zo kunnen ook wij genie- ten van de feestdagen. Wat ontroerend dat er mensen zijn die iets voor mij en mijn gezin hebben willen samenstellen. Jullie zijn een voorbeeld.” “Dit bericht opstellen is het minste dat ik kan doen als bedankje. Doordat wij onder bewind zitten, is dit pakket zo geweldig om te mogen ontvan- gen. Ik hoop volgend jaar, als wij er financieel beter voor staan, dat wij dan iets voor een ander mogen betekenen.” Jaarverslag 2020 - Stichting Present Noordoost Friesland 2 Inhoudsopgave 1. Voorwoord ……………………………………………………………………………………………… 4 2. Inleiding ………………………………………………………………………………………………… 5 3. Onze organisatie …………………………………………………………………………………. 6 4. Onze werkwijze …………………………………………………………………………………… 7 5. Relatie met Present Nederland ………………………………………………………. 9 6. Evaluatie 2020 …………………………………………………………………………………….. 10 7. Projecten 2020: foto impressie…………………………………………………….... 17 8. Financieel verslag……………………………………………………………………………….
    [Show full text]
  • LEADER Ontwikkelingsstrategie: 'Dorpen Aan Zet' Eindversie Maart 2015 Noordoost Fryslân Gerealiseerd Door
    COLOFON LEADER Ontwikkelingsstrategie: ‘Dorpen aan zet’ Eindversie maart 2015 Noordoost Fryslân Gerealiseerd door: DE WERKGROEP EN LAG A.I. VAN NOORDOOST FRYSLÂN: Doeke Fokkema (voorzitter, wethouder Tytsjerksteradiel) Albert van der Ploeg (vicevoorzitter, wethouder Dongeradeel) Marjan Vroom (themalid natuur en landschap) Tineke de Vries (themalid landbouw) Klaas van der Ploeg (themalid MKB) Han Westerhof (themalid zorg en welzijn) PROJECTGROEP: EINDREDACTIE: Jitze Tadema (projectleider) Marijn Oud Marijn Oud (redacteur) Jitze Tadema Gerwin van Oene (adviseur) MET DANK AAN: Dorpencoördinatoren van de 6 gemeenten in Noordoost Samenwerkende partners Agenda Netwerk Noordoost Deelnemers aan de dorpenbijeenkomsten, gesprekken en interviews Contactpersonen diverse bestaande netwerken CONTACT: Streekhûs Noordoost Fryslân Florynwei 3c, 9251 MP Burgum T 0511 479213 [email protected] www.fryslan.frl/noordoost | www.dwaande.nl 1 Inhoudsopgave COLOFON .....................................................................................................................................................................................1 1. TOTSTANDKOMING ..................................................................................................................................................... 4 1.1 INLEIDING ................................................................................................................................................. 4 1.2 PROCES ......................................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Woningmarktontwikkelingen Rondom Het Groningenveld, Methoderapport
    Woningmarktontwikkelingen rondom het Groningenveld, Methoderapport Groningenveld, het rondom Woningmarktontwikkelingen Woningmarkt- ontwikkelingen rondom het Groningenveld åMethoderapport Woningmarkt- ontwikkelingen rondom het Groningenveld Methoderapport Verklaring van tekens Niets (blanco) Een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen . Het cijfer is onbekend, onvoldoende betrouwbaar of geheim * Voorlopige cijfers ** Nader voorlopige cijfers 2016–2017 2016 tot en met 2017 2016/2017 Het gemiddelde over de jaren 2016 tot en met 2017 2016/’17 Oogstjaar, boekjaar, schooljaar enz., beginnend in 2016 en eindigend in 2017 2014/’15–2016/’17 Oogstjaar, boekjaar, enz., 2014/’15 tot en met 2016/’17 In geval van afronding kan het voorkomen dat het weergegeven totaal niet overeenstemt met de som van de getallen. Colofon Uitgever Centraal Bureau voor de Statistiek Henri Faasdreef 312, 2492 JP Den Haag www.cbs.nl Prepress CCN Creatie, Den Haag Ontwerp Edenspiekermann Inlichtingen Tel. 088 570 70 70 Via contactformulier: www.cbs.nl/infoservice © Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen/Bonaire, 2017. Verveelvoudigen is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld. Inhoud 1. Inleiding 4 2. Gebiedsindeling 6 2.1 Inleiding 7 2.2 Risico- en referentiegebied 8 2.3 Uitzonderingsgebied 10 2.4 Categorieën risicogebieden 14 2.5 Gebieden met en zonder krimp 15 3. Kernindicatoren 16 3.1 Inleiding 17 3.2 Bronbestanden 17 3.3 Ontwikkelingen in de verkoopbaarheid van woningen 20 3.4 Hoog en laag segment 20 3.5 Prijsontwikkelingen verkochte woningen 21 3.6 Betrouwbaarheidsmarges en trendlijnen 24 4. Aanvullende analyses 28 4.1 Inleiding 29 4.2 WOZ-waardeontwikkelingen 29 4.3 Verhuisbewegingen 30 5. Bijlage 31 I.
    [Show full text]
  • Pelgrimsgids Voor Noordoost Friesland
    Pelgrimsgids Noordoost voor Noordoost Friesland Rust en ruimteEldorado in hetvan terpenland middeleeuwse langs kerken de Waddenzee Locaties en activiteiten rond stilte en bezinning GratisNeem mee! MiddeleeuwseInhoudTerpenland aan de Waddenzee 4-5 kerken Kloosters en kerken. Van Bonifatius tot Reformatie 6-7 Middeleeuwse kerken in in Noordoost Noordoost Friesland 8-17 Inspirerende locaties BdYYZg\Vi FrieslandEVZhZch en activiteiten 18-20 L^Zgjb CZh DdhiZgc^_`Zg` A^dZhhZch IZgcVVgY 6c_jb BdggV =Vcijb]j^oZc =dalZgY C^Vl^Zg LVVmZch =Vcijb BZihaVl^Zg 7a^_Z 7gVci\jb ?djhl^Zg ;djY\jb LZihZch 6Vahjb =Z\ZWZ^cijb 7dgcl^gY ;ZglZgi Ddhigjb :Z A^X]iVVgY :c\l^Zgjb LZhiZgc^_ih_Zg` GVVgY 9d``jb <^ccjb BVggjb 9VcijbVldjYZ ?Vccjb HnWgVcYV]j^h L}chlZgi 9g^Zhjb =Vaajb 7jgYVVgY G^chjbV\ZZhi LdjiZghldjYZ LZhiZg\ZZhi 9VbldjYZ" BjgbZgldjYZ DjYldjYZ @daajb 7gdZ`hiZgldjYZ Ig^ZbZc 2 @daajbZgolVV\ 3 KZZc`addhiZg GddY`Zg` COLOFON Deze gids is gemaakt door Oan ‘e dyk, stichting voor natuur, cul- Met dank aan: Mogelijk tuur en bezinning in en rond Paesens-Moddergat. Zij organiseert o.a. gemaakt Paul Noomen (historicus) wadlooptochten en activiteiten met muziek en poëzie in de mid- door: ddeleeuwse kerk van Paesens. Zie www.oanedyk.nl Ontwerp: www.logo-shop.nl Terpenland de Waddenzee aan De Waddenkust is een van de oudst bewoonde gebieden waar schone lucht rechtstreeks van de zee komt. Het kan vanOude Nederland. bewoning Al ver voor de christelijke jaartelling orga- hier ’s nachts nog echt donker zijn, waardoor een prach- niseerden mensen hun samenlevingen op dit terpenland. tige sterrenhemel te zien is. Binnendijks vind je het eldo- rado van middeleeuwse terpkerken, buitendijks ligt het De Romein Plinius de Oudere schreef over deze omgeving immense wad met op de achtergrond de eilanden Ame- in de Naturalis historia (77 na Chr.): “Twee keer per et- land, Engelsmanplaat en Schiermonnikoog.
    [Show full text]