Análise Estatística Sobre O Excursionismo En Galicia En 2006, Procedente De Asturias, León, Zamora E Rexión Norte De Portugal
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ANÁLISE ESTATÍSTICA SOBRE O EXCURSIONISMO EN GALICIA EN 2006, PROCEDENTE DE ASTURIAS, LEÓN, ZAMORA E REXIÓN NORTE DE PORTUGAL PRESENTADO A TURGALICIA, S. A. MARZO, 2007 1. INTRODUCCIÓN Neste traballo móstranse os resultados dunha enquisa telefónica, realizada sobre a poboación residente en Asturias, León, Zamora (provincias españolas lindeiras con Galicia) e o nut II portugués denominado Regiao Norte (tamén lindeiro con Galicia). A finalidade básica do estudo é estimar o número de excursións (viaxes con entrada e saída no día) realizadas a Galicia durante este ano1, por individuos maiores de 16 anos. En primeiro lugar preséntanse de forma abreviada consideracións metodolóxicas relativas ao proceso de mostraxe e posterior análise de datos. A continuación indícanse os principais resultados obtidos, ilustrados mediante táboas, diagramas de barras, box- plots e figuras. Finalmente, en anexos, inclúense os cuestionarios deseñados para realizar a enquisa e a distribución puntual das chamadas telefónicas realizadas (relativos ao segundo semestre de 2006; no primeiro foi análoga, se ben distinta), detalladas por nuts III e nuts IV. O traballo realizouse no departamento de Estatística e Investigación Operativa da Universidade de Santiago, polos Profesores D. José Manuel Prada Sánchez e D. Manuel Febrero Bande, no marco dun convenio entre esta Universidade e TurGalicia S. A., ref.: 2006/CP371. 1 O resultado deste estudo constitúe unha estimación á baixa do número total de excursións a Galicia realizadas por individuos maiores de 16 anos durante 2006, ao no incluír a viaxeiros que se desprazaron desde outras rexións máis distantes (utilizando -por exemplo- como medio de desprazamento o avión). 2 2. CONSIDERACIÓNS METODOLÓXICAS A poboación obxecto de estudo é a de individuos maiores de 16 anos, residentes en Asturias, León, Zamora e nos nuts III da Rexión Norte de Portugal: Alto Tras-os-Montes, Ave, Cávado, Douro, Entre Douro e Vouga, Grande Porto, Minho-Lima e Támega. Cada semestre de 2006 traballouse cunha mostra aleatoria distinta da citada poboación, estratificada por ditas provincias españolas e nuts III portugueses, con afixación óptima, é dicir, repartindo a mesma entre os diferentes estratos tendo en conta seu tamaño de poboación e, ao mesmo tempo, unha estimación preliminar (en base a datos relativos as enquisas de excursionismo de 2003, 2004 e 2005) da varianza do estimador do número total de excursións realizadas a Galicia en 2006 cada semestre. A súa vez, as submostras relativas a cada un dos estratos repártense polos seus concellos/concelhos (nuts IV) de modo proporcional ao tamaño de poboación dos mesmos. 2.1 Determinación do tamaño da mostra e da súa distribución No contexto de mostraxe aleatorio estratificado (Cochran, 1971; Levy-Lemeshow, 1991), a expresión para o cálculo da varianza de x ¢, estimador do total de excursións x realizadas a Galicia en 2006 por individuos maiores de 16 anos cada semestre, ven dada por C N2 ( N- n )s 2 V= Vx(¢ ) = å c c c c , c= 1 Nc- 1 n c onde: C N ¢c ¢ x= å xc , c= 1 nc sendo xc¢ o total mostral de excursións realizadas a Galicia en 2006 por individuos maiores de 16 años cada semestre, procedentes do estrato c, N c o tamaño poboacional do estrato c, C N= å N c , c= 1 y nc o tamaño mostral cada semestre, do estrato c, 3 C n= å nc . c= 1 C Minimizando V en nc , de modo que n= å nc , obtéñense cada semestre os seguintes c= 1 tamaños mostrais (afixación óptima) N cs c nc = n C , å N is i i= 1 valores que substituídos en V conducen á expresión 2 1 æC ö C VVx=¢ =ç Ns÷ - N s . min min ( ) çåcc÷ å cc n èc=1 ø c = 1 Na práctica, s c estímase cada semestre de modo preliminar mediante a desviación típica mostral (promediada durante os anos 2003, 2004 y 2005) do número de excursións realizadas a Galicia ditos anos, cada semestre, procedentes do estrato c (estudos de excursionismo correspondentes), e N c con datos do INE (poboacións referidas ó 1 de xaneiro de 2005 por concellos) e do INE portugués (poboación residente por concelhos a 31 de decembro de 2004). Supoñendo que x ¢ é aproximadamente normal con media x e varianza V min , tense que 1 2 Px¢-£ x V × z a @-1 a , ( min 2 ) 1 2 con z a o correspondente cuantil da distribución N (0,1 ). Denotando por eV= × z a 2 min 2 o erro de mostraxe, dedúcese n para un e dado, ou ben, e para un n dado. Desta forma, para o primeiro semestre de 2006, con n = 5.000 conseguiuse un erro teórico (radio do intervalo de confianza) de 390.885 excursións (real, á vista dos resultados obtidos, de 568.898 excursións) para un nivel de confianza do 95% (a = 0, 05). É importante indicar que se non consideramos as excursións realizadas por motivo de “realización dalgún tipo de traballo retribuído en Galicia”, dito erro real redúcese a 359.199 excursións. Os erros ideais (óptimos non alcanzables na práctica), obtidos redeseñando a mostraxe a posteriori (a partir das varianzas reais observadas), son 401.512 y 264.129 excursións incluíndo ou excluíndo o citado motivo de traballo, respectivamente. 4 Para o segundo semestre de 2006, co mesmo tamaño mostral e nivel de confianza do primeiro, conseguiuse un erro teórico de 362.592 excursións, real de 842.844 excursións (756.955, excluíndo o motivo traballo), e ideal de 732.614 excursións (616.144, excluíndo o motivo traballo). Para todo 2006, con n = 10.000 e nivel de confianza do 95%, conseguiuse un erro teórico de 533.165 excursións, real de 1.016.873 excursións (837.857, excluíndo o motivo traballo), e ideal de 835.426 excursións (670.372, excluíndo o motivo traballo). As estimacións non globais (relativas, por exemplo, ós diferentes nuts III ou meses) poden ter erros moi superiores en termos relativos. 2.2 Selección da mostra e método de recolleita de información O método que se utiliza para recoller a información de interese baseouse en chamadas telefónicas (as relativas ao primeiro semestre de 2006 realizáronse durante o mes de xullo dese ano, e as relativas ao segundo semestre durante o mes de xaneiro de 2007). Ditas chamadas, en cada estrato, selecciónaronse de forma sistemática utilizando como marco de mostraxe as guías telefónicas dos correspondentes nuts III. Nut III Primeiro semestre 2006 Segundo semestre 2006 Nº teórico de Nº real de Nº teórico de Nº real de chamadas chamadas chamadas chamadas Asturias 1.495 1.501 1.347 1.347 León 382 382 286 291 Zamora 45 45 35 35 Ato Tras-os-Montes 439 439 689 689 Ave 396 396 267 267 Cávado 199 199 274 274 Douro 47 47 53 53 Entre Douro e Vouga 161 161 77 77 Grande Porto 796 796 736 736 Minho-Lima 896 896 886 886 Támega 145 145 351 351 Total 5.001 5.007 5001 5006 Táboa 1. Repartos teórico e real, por provincias españolas lindeiras con Galicia e nuts III da Rexión Norte de Portugal, das chamadas realizadas durante 2006 (por semestres). 5 Na Táboa 1 móstranse as distribucións teórica (correspondente á afixación óptima considerada) e real, por nuts III, das 10.000 chamadas realizadas durante 2006 (por semestres). Nos anexos que se presentan ao final do traballo detállase a distribución puntual do reparto teórico por nuts III e nuts IV das mesmas. 2.3 Estimadores e factor de elevación. Para inferir acerca do total poboacional de interese utilízase como estimador o correspondente total mostral, ponderando os datos por o factor de elevación Nc n c , CCNN C N ¢cc ¢ c xx=×=×åc å å x i = åå × x i , cc==1ncc 1 nxxxÎ,..., c = 1 xxx Î ,..., n c i{1 nc } i{ 1 n c } sendo xi o número de excursións realizadas por o i-ésimo individuo da mostra. Na Táboa 2 preséntase o factor de elevación citado, relativo aos semestres de 2006. Nut III Factor de elevación Primeiro Segundo semestre 2006 semestre 2006 Asturias 620,18 691,09 León 1.125,18 1.477,04 Zamora 3.799,80 4.885,45 Ato Tras-os-Montes 426,96 272,04 Ave 1.042,98 1.546,89 Cávado 1.599,28 1.161,52 Douro 3.824,77 3.391,78 Entre Douro e Vouga 1.422,24 2.973,77 Grande Porto 1.301,80 1.407,92 Minho-Lima 234,13 236,77 Támega 2.980,48 1.231,25 Táboa 2. Factor de elevación de cada chamada telefónica realizada durante 2006, por semestres e nuts III. 6 3. RESULTADOS OBTIDOS O número total estimado de excursións a Galicia, procedentes de Asturias, León, Zamora e Rexión Norte de Portugal, realizadas por excursionistas maiores de 16 años durante 2006, foi de 5.112.931, das cales 1.510.165 foron españolas e 3.602.766 portuguesas. A súa distribución respecto do lugar de procedencia móstrase na Táboa 3. O número total estimado de excursións a Galicia, excluíndo o motivo realización dalgún tipo de traballo retribuído en Galicia, nas mesmas circunstancias anteriores, foi de 4.027.413, das cales 1.248.158 foron españolas e 2.779.255 portuguesas. É dicir, o 21,23% das excursións realizadas a Galicia por excursionistas maiores de 16 años, durante 2006 (17,35% excursións españolas, e 22,86% portuguesas), non aportaron ingresos reais á comunidade. A distribución respecto do lugar de procedencia das excursións a Galicia excluíndo o motivo traballo móstrase na Táboa 4. Nº total de excursións Nut III Primeiro semestre Segundo semestre TOTAL 2006 2006 Asturias 83.104,12 962.688,37 1.045.792,49 León 265.542,48 125.548,40 391.090,88 Zamora 0 73.281,75 73.281,75 Ato Tras-os-Montes 72.583,20 164.040,12 236.623,32 Ave 62.818,69 85.078,95 147.897,64 Cávado 62.371,92 135.897,84 198.269,76 Douro 11.474,31 0 11.474,31 Entre Douro e Vouga 39.822,72 2.973,77 42.796,49 Grande Porto 222.607,80 164.726,64 387.334,44 Minho-Lima 974.210,25 1.355.981,79 2.330.192,04 Támega 110.277,76 137.900,00 248.177,76 Total 1.904.813,24 3.208.117,63 5.112.930,87 Táboa 3.