MINISTERSTWO ŚRODOWISKA Zleceniodawca
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
MINISTERSTWO ŚRODOWISKA Zleceniodawca PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY Generalny Wykonawca Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000 Częstochowskie Przedsiębiorstwo Geologiczne Spółka z o.o. 42-200 Częstochowa Aleja Wolności 77/79 OBJAŚNIENIA DO MAPY HYDROGEOLOGICZNEJ POLSKI w skali 1: 50 000 Arkusz RYCHWAŁ (0548) Opracowali: DYREKTOR NACZELNY Państwowego Instytutu Geologicznego ................................ mgr Katarzyna Siwy-Będkowska upr. geol. Nr V-1412 ................................ mgr Zbigniew Będkowski upr. geol. Nr V-1398 Redaktor arkusza: ................................ mgr Andrzej Wijura upr. geol. Nr V-1244 Państwowy Instytut Geologiczny Sfinansowano ze środków NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Praca wykonana na zamówienie Ministra Środowiska Copyright by PIG & MŚ, Warszawa 2002 SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE .............................................................................................................. 4 I.1. CHARAKTERYSTYKA TERENU ...................................................................... 6 I.2. ZAGOSPODAROWANIE TERENU .................................................................... 7 I.3. WYKORZYSTANIE WÓD PODZIEMNYCH .................................................... 8 II. KLIMAT, WODY POWIERZCHNIOWE ..................................................................... 10 III. BUDOWA GEOLOGICZNA ......................................................................................... 11 IV. WODY PODZIEMNE ..................................................................................................... 14 IV.1. UŻYTKOWE PIĘTRA WODONOŚNE .......................................................... 14 IV.2. REGIONALIZACJA HYDROGEOLOGICZNA ............................................. 20 V. JAKOŚĆ WÓD PODZIEMNYCH .................................................................................. 26 VI. ZAGROŻENIE I OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH ............................................. 36 VII. LITERATURA I WYKORZYSTANE MATERIAŁY ARCHIWALNE .................. 39 SPIS RYCIN UMIESZCZONYCH W CZĘŚCI TEKSTOWEJ Ryc. 1. Dane dotyczące poboru wód podziemnych z głównych ujęć zlokalizowanych na obszarze arkusza. Ryc. 2. Położenie arkusza mapy na tle szkicu hydrogeologicznego (wg B. Paczyńskiego). Ryc. 3. Położenie arkusza mapy na tle Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (wg A. S. Kleczkowskiego). Ryc. 4. Podstawowe wartości statystyczne wybranych składników chemicznych wód podziemnych piętra czwartorzędowego. Ryc. 5. Histogramy i diagramy kumulacyjne ważniejszych składników chemicznych wód podziemnych piętra czwartorzędowego. Ryc. 6. Podstawowe wartości statystyczne wybranych składników chemicznych wód podziemnych piętra trzeciorzędowego (poziom mioceński). Ryc. 7. Histogramy i diagramy kumulacyjne ważniejszych składników chemicznych wód podziemnych piętra trzeciorzędowego (poziom mioceński). Ryc. 8. Podstawowe wartości statystyczne wybranych składników chemicznych wód podziemnych poziomu górnokredowego. Ryc. 9. Histogramy i diagramy kumulacyjne ważniejszych składników chemicznych wód podziemnych poziomu górnokredowego. 2 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW DOŁĄCZONYCH DO CZĘŚCI TEKSTOWEJ Załącznik Nr 1.1. Przekrój hydrogeologiczny I - I Załącznik Nr 1.2. Przekrój hydrogeologiczny II - II Załącznik Nr 2 Mapa głębokości występowania głównego poziomu wodonośnego - skala 1 : 100 000 Załącznik Nr 3 Mapa miąższości i przewodności głównego poziomu wodonośnego - skala 1 : 100 000 Załącznik Nr 4 Mapa dokumentacyjna - skala 1 : 100 000 SPIS TABEL DOŁĄCZONYCH DO CZĘŚCI TEKSTOWEJ Tabela 1a Reprezentatywne otwory studzienne Tabela 1b Reprezentatywne studnie kopane Tabela 1d Inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne umieszczone na planszy głównej (hydrogeologiczne otwory badawcze, otwory bez opróbowania hydrogeologicznego) Tabela 2 Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Tabela 3a Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy – reprezentatywne otwory studzienne Tabela 4 Obiekty uciążliwe dla wód podziemnych Tabela A Otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela B Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej (hydrogeologiczne otwory badawcze, otwory bez opróbowania hydrogeologicznego) Tabela C1 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne – reprezentatywne otwory studzienne Tabela C5 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne – otwory studzienne pominięte na planszy głównej 3 I. WPROWADZENIE Państwowy Instytut Geologiczny jest Generalnym Wykonawcą Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000, realizowanej na zamówienie Ministra Środowiska, a sfinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Arkusz Mapy hydrogeologicznej Polski (MhP) Rychwał (548) w skali 1:50 000 opracowany został przez mgr Katarzynę Siwy – Będkowską i mgr Zbigniewa Będkowskiego w Częstochowskim Przedsiębiorstwie Geologicznym Spółka z o.o. Opracowanie komputerowe mapy w systemie Intergraph wykonała mgr Katarzyna Siwy – Będkowska. Opracowanie powstało na zlecenie Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie w wyniku realizacji umowy nr 9/MHP/2000 z dnia 21.08.2000 r. Mapa opracowana została w latach 2000-2002 zgodnie z „Instrukcją opracowania i komputerowej edycji Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000" z 1999r [6]. Mapa przedstawia, przy obecnym stanie rozpoznania, hydrogeologiczną charakterystykę obszaru. Zawiera ponadto aktualne informacje na temat zasobów i zagospodarowania wód podziemnych, ich jakości, zagrożenia uwarunkowanego czynnikami geogenicznymi i antropogenicznymi. Do opracowania arkusza wykorzystano materiały publikowane i archiwalne uzyskane w archiwach: Państwowego Instytutu Geologicznego, Centralnego Banku Danych Hydrogeologicznych „Hydro” [1], Oddziału Ochrony Środowiska Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego - Delegatury w Koninie i Kaliszu, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu - Delegatury w Koninie i Kaliszu, zebrane w starostwach powiatowych i urzędach gmin oraz zakładach wodociągowych z terenu arkusza, a także wyniki obserwacji i prac terenowych. W ramach prac terenowych, realizowanych w okresie maj – sierpień 2001 r sprawdzono lokalizację, stan techniczny i sposób użytkowania ujęć wód podziemnych, dokonano pomiaru głębokości zwierciadła wód podziemnych we wszystkich dostępnych studniach, a także dokonano rejestracji potencjalnych ognisk zanieczyszczeń. Wyniki prac terenowych zawarto w tabelach dołączonych do tekstu: Tabeli 1a i Tabeli A oraz Tabeli 4. Przy ocenie jakości wód wykorzystano 93 analiz archiwalnych pochodzących z czasu budowy studni i z okresu ich późniejszej eksploatacji (17 czwartorzędowych, 49 trzeciorzędowych i 27 kredowych - Tabele C1 i C5). Dla potrzeb mapy pobrano 10 prób wody 4 ze studni ujmujących czwartorzędowe, trzeciorzędowe i kredowe piętra wodonośne (Tabela 3a). Podstawowy materiał wyjściowy do zagadnień geologicznych stanowiły: Mapa Geologiczna Polski arkusz Konin [2, 14] w skali 1:200 000 wraz z objaśnieniami [3] oraz szereg publikacji [10, 11, 13, 21]. Wykorzystano również arkusz Rychwał [17, 18] Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000. Podstawą opracowania warunków hydrogeologicznych panujących na omawianym obszarze były 2 regionalne dokumentacje hydrogeologiczne: - Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów zwykłych wód podziemnych z utworów czwartorzędowych, trzeciorzędowo-kredowych i jurajskich systemu wodonośnego międzyrzecza Prosny-Warty (część północna), (Nowak I., Zborowski K., Zborowska T., 1996) [19]. Ustalono w niej zasoby odnawialne i dyspozycyjne pięter wodonośnych: czwartorzędowego i trzeciorzędowo-kredowego. Dokumentacja obejmuje cały obszar arkusza Rychwał. - Dokumentacja geologiczna złoża węgla brunatnego "Piaski" w kat. C1+B, C2. Część hydrogeologiczna, (Dziedziak J., Bielawski A., Krzysik A., 1996) [5]. Przedstawiono w niej charakterystykę czwartorzędowego i trzeciorzędowego piętra wodonośnego w rejonie planowanej eksploatacji złoża węgla brunatnego "Piaski". Obszar złoża położony jest w centralnej części arkusza Rychwał. Zagadnienia hydrogeologiczne dodatkowo opracowano przy wykorzystaniu m in.: Atlasu Hydrogeologicznego Polski w skali 1:500 000 [20], mapy obszarów GZWP wymagających szczególnej ochrony skali 1:500 000 [8], Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:200 000 (Arkusz Konin) [24, 25]. Ponadto przeanalizowano: - 62 karty otworów studziennych. Spośród nich wytypowano 36 otwory studzienne spełniające kryteria reprezentatywnych otworów studziennych. Studnie te umieszczono w Tabeli 1a i naniesiono na planszę główną, pozostałe (26 studnie) zestawiono w Tabeli A i zlokalizowano na mapie dokumentacyjnej. - 96 kart otworów badawczych z czego 42 otwory uznano za reprezentatywne, zestawiono w Tabeli 1d i naniesiono na planszę główną. Pozostałe 54 punkty badawcze zestawiono w Tabeli B i naniesiono na mapę dokumentacyjną. - 1 kartę studni kopanej - punkt IMGW – zestawiono w Tabeli 1b i naniesiono na planszę główną. 5 Rozmieszczenie otworów na obszarze arkusza jest nierównomierne, zlokalizowane są one głównie w jego centralnej oraz północno-zachodniej części. Są to tereny, na których prowadzono badania mające na celu udokumentowanie złoża węgla brunatnego "Piaski". Dla potrzeb rozpoznania budowy i warunków zalegania złoża wykonano ponad 900 otworów poszukiwawczych i hydrogeologicznych. Na mapę dokumentacyjną naniesiono wszystkie otwory hydrogeologiczne (studnie i piezometry) oraz wybrane otwory badawcze. Interpretacji warunków hydrogeologicznych na obszarze arkusza Rychwał dokonano dla czwartorzędowego,