Nieuws-News-Notisia
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Port Betaald Dec 2018 - Jan 2019 VPG NIEUWS VPG Nieuws-News-Notisia Maandblad van de Verenigde Protestantse Gemeente van Curaçao Monthly Bulletin of the United Protestant Congregation of Curaçao Boletin Mensual di Kongregashon Protestant Uní di Kòrsou Dec 2018 - Jan 2019 De stille nacht van Franz Gruber en Joseph Mohr Ds. Hans Végh 1 Het “Stille Nacht” is een van de bekendste kerstlie- Joseph Mohr en het koor onder leiding van Franz deren. Het ontbreekt in geen kerstdienst. Minder Gruber. Hoofdartikel bekend is de achtergrond van dit lied. En minder Na de dood van zijn eerste vrouw in 1825 trouwt De stille nacht van Franz bekend zijn wie dit lied dichtte en op muziek zette: Gruber met de voormalige studente Maria Breitfuss. Gruber en Joseph Mohr Franz Gruber en Joseph Mohr. In dit artikel wil ik Ze krijgen tien kinderen van wie vier de volwassen hierop ingaan. leeftijd bereiken. Het leed is Gruber dus niet be- 2 spaard gebleven. Er is in zijn tijd veel kindersterfte. In 1829 verhuist Gruber naar Berndorf en nog weer Redactioneel De musicus: Franz Gruber later dus naar Hallein. In 1841 sterft zijn vrouw Ma- Franz Xaver Gruber wordt op 25 november 1787 ria bij de bevalling. Het jaar daarop trouwt Gruber geboren in Hochburg-Ach (Oostenrijk). Zijn ouders met Katherine Wimmer. zijn Josef en Maria Gruber. Zijn vader is linnenwe- Gruber heeft meer dan zestig missen en tal van lie- ver en aanvankelijk gaat Franz in zijn spoor. Hij oe- deren gecomponeerd. fent dit beroep uit tot zijn acht- 3-5 tiende. Dan heeft hij er genoeg van. Hij gaat dan zijn passie volgen: De dichter: Joseph Mohr Bijbelleesrooster de muziek. In 1805 volgt hij een De zes verzen van “Stille Nacht” Kerkdiensten muzikale scholing. Hij studeert aan- zijn in 1816 geschreven door Joseph Radio Semiya vankelijk in het geheim bij de kerk- Mohr. Deze is op 11 december organist van Burghausen Georg 1792 in Salzburg (Oostenrijk) gebo- Hartdobler. Na de dood van Hart- ren uit een buitenechtelijke relatie. dobler wordt hij zelf kerkorganist Daarom moet hij in 1815 speciale 6-11 in die plaats. In 1806 voltooit hij toestemming vragen aan paus Pius Berichten: uit de wijken zijn opleiding tot onderwijzer. In VII om tot priester te kunnen wor- 1807 doet hij examen om in het den gewijd. Zijn ouders zijn Anna Wereldraad van kerken bisdom Salzburg zijn beroep als Schoiberin en Franz Mohr. Als hij Message from the preses onderwijzer te kunnen uitoefenen. de tekst van “Stille Nacht” schrijft is Hij wordt in dat jaar onderwijzer hij een jong priester en werkt hij in op de lagere school in Oberndorf. de pelgrimskerk van Mariapfarr. In 12-13 Een andere bron zegt dat het in Foto: Franz Gruber 1817 wordt hij overgeplaatst naar Arnsdorf is. Hij wordt daar ook organist en koster. Oberndorf. Op 24 december 1818 gaat hij naar het Bericht uit Bonaire In 1808 trouwt hij met de weduwe Elisabeth huis van zijn vriend Franz Gruber die woont boven Verslag ambtsdragersdag Fischinger Engelsberger. Ze krijgen twee kinderen de school in Arnsdorf. Hij laat hem het gedicht zien die beiden jong sterven. Later wordt hij onderwij- dat hij twee jaar daarvóór geschreven heeft en zer in Hallein. Hij wordt hier koordirigent, zanger vraagt hem een melodie te schrijven voor de gitaar- en organist. Hij blijft dit tot zijn dood. Hij is dan 76 begeleiding. Dan kan het gezongen worden in de 14-15 jaar oud. Hier in Hallein componeert hij op de nachtmis. Volgens een bron is het orgel in de kerk kerstavond in 1818 het “Stille Nacht”. Volgens an- dan kapot en moet er op een andere manier voor- Beroepingscommissie dere bronnen wordt het lied op die dag voor het zien worden in de muzikale begeleiding. Gruber eerst uitgevoerd. Nog weer een andere bron zegt heeft de muziek voor “Stille Nacht” in één dag ge- Jeugdpredikant dat het lied voor het eerst gehoord wordt in de schreven, zeggen de bronnen. Hij en Mohr zingen in dorpskerk in Oberndorf. De parochie is dan in de de kerstnacht het “Stille Nacht”. Mohr speelt gitaar 16 mis van de kerstnacht bijeen in de St. Nikolaaskerk en het koor herhaalt steeds de laatste twee regels en luistert ademloos naar de stemmen van kapelaan van elk vers. Het moet indrukwekkend zijn geweest. Met Elkaar / VoorElkaar Later krijgt Karl Mauracher, orgelbouwer en – 2 Dec 2018 - Jan 2019 VPG NIEUWS reparateur uit het Zillertal, een kopie van het lied in handen. Hij neemt dankbaar en hij wil graag dat ook wij die dankbaarheid leren. Het is het mee en maakt het bekend. Het wordt dan bekend als “Tiroler heel wat dat God omgezien heeft naar deze wereld en zijn enige Zoon Volkslied”. gaf. Mohr wordt later pastoor in Wagrain. Hier werkt hij de laatste jaren van zijn leven. Hij doet veel aan ouderenzorg en onderwijs aan kin- deren. Hij richt een school op. Hij sterft hier in 1848 aan de gevolgen Vers 3 van een longaandoening. In het derde vers refereert de dichter weer aan de kerstnacht. Die nacht wordt duidelijk dat er iets bijzonders is gebeurd. De hemel gaat open en vrede en heil wordt gebracht aan een wereld, verloren in De tekst schuld. De woorden “verloren in schuld” worden vaak gebruikt, maar “Stille Nacht” is in het nieuwe lied- wat betekenen ze eigenlijk? Door zonde en kwaad staat de mens in het boek opgenomen als lied 483 (in krijt bij God. Hij heeft een schuld bij God. Die schuld moet betaald het oude liedboek als gez. 143). worden. Dat heeft Jezus Christus voor ons gedaan, met zijn bloed, Het betreft hier een vrije vertaling want wij konden het zelf niet. Wij waren niet in staat onze schuld af te van Johannes Yserinkhuysen van de betalen. Iemand anders trad voor ons in het krijt – Iemand met een tekst van Joseph Mohr. In ons lied- hoofdletter. Was dat niet gebeurd, dan waren we verloren. Dan was boek bevat “Stille Nacht” drie ver- de band met God verloren gegaan. Dan waren we ver van Hem verwij- zen. derd, vervreemd. Maar het Kerstkind heeft vrede gebracht tussen God Vers 1 en ons. Die vrede mogen we voelen in ons hart, maar mogen we ook De tekst is eenvoudig maar krach- uitdragen in de wereld. Er is veel oorlog en geweld. Mensen voelen tig. Hij gaat over een stille nacht zich niet meer veilig. Ze komen ’s avonds de deur niet meer uit. Op die heilig is. “Heilig” betekent: ons eiland maken we dat mee. apart gezet. God heeft deze nacht apart gezet voor de geboorte van Vervolg op pagina 5 zijn Zoon. De nacht is stil omdat Foto: Joseph Mohr niemand weet van de geboorte van de Messias, Gods Zoon. Hij wordt geboren in een stal in Bethlehem, omdat de herberg vol is. Maar kort na zijn geboorte zouden engelen verschijnen aan de herders op de velden rond Bethlehem om hun te Redactioneel vertellen dat de Messias geboren is. En een hele tijd later zouden wij- zen uit het Oosten een ster zien die verwees naar de geboorte van een U heeft nu een dubbelnummer van ons kerkblad, VPG-nieuws, in koning in het Westen. Deze wijzen waren waarschijnlijk astronomen of handen. Het is voor de maanden december en januari. De maand astrologen in Babylonië die de loop van de geschiedenis konden aflezen december is een feestmaand. We vieren dan in de christelijke kerk het uit de loop van de sterren. kerstfeest, het geboortefeest van Christus. Hij werd geboren in een Mohr noemt in zijn lied Davids Zoon, die lang verwacht is. “Davids stal in Bethlehem. De engelen zongen ervan. Wij mogen er ook van Zoon” refereert aan een afstammeling van koning David die lang tevo- zingen. We mogen God lof toebrengen voor zijn grote daad, dat Hij ren in Bethlehem geboren is en daar gewoond heeft. Jezus, de Messias, zijn Zoon naar deze wereld gezonden heeft om ons te redden. We stamt van hem af. Daarom wordt Hij “Davids Zoon” genoemd. Hij is mogen er ook over lezen, ook in dit blad. Het hoofdartikel is van mijn lang verwacht. In het Oude Testament is er de Messiasverwachting. De hand en gaat over het bekende kerstlied “Stille nacht, heilige nacht”. profeten voorzeggen zijn komst. Maar het zou eeuwen duren vóór Hij De meditatie is van rev. Leander Warren en heeft als titel “Glory to zou komen. God werkt, maar op zijn tijd en op zijn manier. Wij vinden God in the Highest and Peace to Humankind On Earth”. Verder vindt het soms lang duren, want we zijn vaak ongeduldig. u de gebruikelijke rubrieken als: Bijbelleesrooster, preekrooster en een Van Davids Zoon wordt gezegd dat Hij miljoenen eens zaligen zal. Tal- bijdrage van de voorzitter van de Centrale Kerkenraad. Onze loze mensen zullen door Hem gered worden, van zonde en kwaad, van jeugdpredikant, ds. Mariëlle Berends, heeft voor het laatst haar de straf van God op onze zonden. Daarom wordt Jezus de Redder van jeugdhoek, want ze gaat ons in januari verlaten. We danken haar voor de wereld genoemd. Als we in Hem geloven worden we gered. haar bijdragen in dit blad gedurende de afgelopen jaren. Aan het eind van vers 1 wordt Hij de Heer van de schepselen ge- Vanuit de Wereldraad van Kerken kunt u een tweetal bijdragen lezen: noemd. Want Hij was mede-Schepper. Met God de Vader samen heeft beide over kerk en zending. De kerk heeft een missionaire opdracht in Hij hemel en aarde geschapen. Hij heeft ons mensen geschapen. We deze wereld. Met Gods Woord maar ook in de daad mogen we leven door Hem.