Diagnoza lokalna identyfikująca oczekiwania, potrzeby i zasoby kulturalne mieszkańców gminy Borki

Wola Osowińska 2015

Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu Dom Kultury + Inicjatywy Lokalne 2015 Wstęp

Niniejszy raport jest prezentacją wyników badań, które zostały przeprowadzone wśród mieszkańców gminy Borki w kwietniu i maju 2015 roku. Inicjatorem i głównym wykonawcą badań był Gminny Ośrodek Kultury w Borkach z siedzibą w Woli Osowińskiej. Pracownicy i dyrekcja GOKu przy wsparciu studentów i pracowników merytorycznych Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie oraz animatora z Narodowego Centrum Kultury – Karola Ostalskiego uczestniczyli w tworzeniu ankiet kulturowych oraz przeprowadzeniu badań.

Badania koncentrowały się wokół kultury i uczestnictwie w niej przez mieszkańców gminy Borki. Miały one za zadanie zaktywizowanie społeczeństwa lokalnego oraz umocnienie pozycji obecnych liderów społecznych, jak i wyłonienie nowych. Działalność takich osób jest o tyle ważna, ze wspomaga okolicznych mieszkańców w podejmowaniu inicjatyw i realizacji różnorakich przedsięwzięć.

Zgodnie z założeniami, raport ten jest wskazówką dla mieszkańców gminy Borki przy składaniu wniosków w projekcie „Spełniający marzenia” realizowanego w ramach programu Dom Kultury + Inicjatywy lokalne. Może on także stanowić inspirację dla dalszej działalności Gminnego Ośrodka Kultury w Borkach z siedzibą w Woli

Osowińskiej.

Diagnoza składała się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza część obejmowała 13 spotkań, które przeprowadzili studenci Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej z Lublina i pracownicy Gminnego Ośrodka Kultury w Borkach z/s w Woli Osowińskiej, a uczestniczyło w nich w sumie 105 osób. Podczas spotkań w 11 miejscowościach i 2 gimnazjach przeprowadzone zostały rozmowy indywidualne i grupowe, a uczestnicy wypełnili ankiety kulturowe. Druga część diagnozy to dwa spotkania warsztatowe – jedno z młodzieżą a drugie z seniorami. Dlatego też można powiedzieć, że jest to diagnoza o charakterze partycypacyjnym. Dobór osób w badaniu nie był gwarantem pełnej reprezentatywności wyników, jednak dość szeroki przekrój społeczny pozwolił na sformułowanie wiarygodnych wniosków.

Raport został podzielony na dwie części. Pierwsza z nich to podsumowanie badań i warsztatu przeprowadzonego z młodzieżą. Wyniki badań i wnioski dotyczące seniorów zostały zawarte w drugiej części Raportu.

2

Badania miały dać odpowiedź na trzy zasadnicze pytania:

1. Jakie zainteresowania posiadają poszczególne grupy? 2. Jakie są potrzeby kulturowe badanych grup? 3. Czy i w jakim stopniu Gminny Ośrodek Kultury w Borkach z/s w Woli Osowińskiej zaspokaja obecnie te potrzeby? Każda z dwóch części została podzielona na trzy podpunkty. Pierwszy z nich zawiera opis zainteresowań i sposobów spędzania wolnego czasu przez badane grupy. Drugi jest przedstawieniem stosunku mieszkańców gminy do GOKu. Trzecie z podpunktów zawiera natomiast konkretne pomysły na inicjatywy, które zostały wykreowane podczas spotkań.

Wprowadzeniem do Diagnozy niech będzie kilka słów o gminie Borki i jej specyfice. Jest ona położona w południowo-zachodniej części powiatu radzyńskiego w województwie lubelskim. Graniczy z gminami: Czemierniki, Ostrówek, Kock, Serokomla, Wojcieszków, Ulan Majorat i Radzyń Podlaski. Leży przy drodze krajowej nr 19 Białystok – – Rzeszów, pomiędzy Radzyniem Podlaskim a Kockiem, w odległości 65 km od Lublina i 10 km od Radzynia Podlaskiego.

Gmina Borki składa się z 15 sołectw: Borki, , Nowy, Maruszewiec Stary, Nowiny, Olszewnica, , , Sitno, Stara Wieś, Tchórzew, Tchórzew Kolonia, , Wola Osowińska, Wrzosów. Zamieszkuje ją około 6500 osób. Za terenie gminy prowadzonych jest około 2,2 tys. gospodarstw domowych. 1

Na terenie gminy Borki funkcjonuje jedna szkoła ponadgimnazjalna – Zespół Szkół Rolniczych w Woli Osowińskiej, dwa zespoły placówek oświatowych, w skład których wchodzą przedszkole, szkoła podstawowa i gimnazjum – ZPO w Borkach i ZPO w Woli Osowińskiej. Ponadto dzieci uczą się także w Szkole Podstawowej w Tchórzewie, gdzie mieści się także przedszkole. Warto także dodać, ze na terenie gminy Borki znajdują się obecnie trzy Publiczne Szkoły Podstawowe prowadzone przez osoby fizyczne, tzw. małe szkoły – w Krasewie (tutaj działa także przedszkole), w Osownie i w Woli Chomejowej.

Koordynator projektu „Spełniający marzenia” realizowanego w ramach programu Dom Kultury + Inicjatywy lokalne

1 Strategia Rozwoju Lokalnego 2008 - 2015 , s. 8. 3

Część I Młodzież gimnazjalna

1. Zainteresowania i spędzanie czasu wolnego

Podczas spotkań w szkołach – w Gimnazjum przy ZPO w Borkach i w Gimnazjum przy ZPO w Woli Osowińskiej studenci UMCS w Lublinie przeprowadzili ankiety, które wypełniło 37 uczniów. Pierwsze pytanie dotyczyło posiadania czasu wolnego. 92% gimnazjalistów (34 osoby) udzieliło twierdzącej odpowiedź na pytanie: Czy posiada Pan/Pani czas wolny w ciągu dnia? 8% odpowiedzi (3 osoby) było negatywnych. Drugie pytanie brzmiało: Ile czasu wolnego posiada Pan/Pani w ciągu tygodnia? Odpowiedzi były następujące: V 0-10 godzin - 10 osób – 27% V 11-20 godzin – 7 osób – 19% V 21-30 godzin – 4 osoby – 11% V 31-40 godzin - 1 osoba – 3% V 41-50 godzin – 2 osoby – 5% V bardzo mało – 2 osoby – 5% V dosyć dużo – 1 osoba – 3% V dużo – 3 osoby – 8% V około 2 dni – 1 osoba – 3% V mało – 1 osoba – 3% V brak odpowiedzi – 5 osób – 13% Trzecie pytanie dotyczyło sposobów spędzania wolnego czasu. 23% ankietowanych wskazało odpowiedź z przyjaciółmi. Uprawiając sport wolny czas spędza 19%, przed telewizorem – 17%, przed komputerem i z rodziną po 16%. 9% gimnazjalistów spędza czas zajmując się ogrodem lub domem. Padały też inne odpowiedzi, a wśród nich: gra na instrumencie, rozwijanie zainteresowań, czy pomaganie rodzicom przy różnych pracach. Zainteresowania były tematem czwartego pytania. Ankietowani udzielili następujących odpowiedzi: V ogród/dom – 3 osoby – 4% V turystyka – 5 osób – 6& V sport – 24 osoby – 29% V filmy – 11 osób – 13% V motoryzacja – 6 osób – 7% V muzyka – 20 osób – 24% V informatyka 6 osób – 7%

Inne: V książki – 3 osoby – 4% V rolnictwo – 2 osoby – 2% V plastyka – 1 osoba – 1% V e-sport – 1 osoba – 1% V taniec – 1 osoba – 1% V sztuka – 1 osoba – 1%

4

Drugą częścią składową badania były warsztaty przeprowadzone przez animatora z Narodowego Centrum Kultury. Zostały one przeprowadzone 8 maja w siedzibie GOKu. Młodzież jest przede wszystkim aktywna pod względem sportowym. Ważne dla gimnazjalistów jest głównie spędzanie czasu w gronie rówieśników. Sprzyjają temu wszelkie gry zespołowe. Dużym zainteresowaniem cieszą się siatkówka czy piłka nożna. Do aktywności fizycznej można też zaliczyć bieganie, pływanie, jazdę na rowerze i rolkach . Kilka osób spędza swój wolny czas jeżdżąc konno, tańcząc czy ćwicząc na siłowni . Chłopcy wskazywali także, że interesującym sportem dla nich jest wędkarstwo . Lubią oni jeździć nad stawy bądź nad pobliską rzekę i tam wspólnie łowić ryby.

Młodym ludziom przede wszystkim zależy na utrzymywaniu relacji z rówieśnikami . Wszyscy zgodnie twierdzą, ze najfajniej spędza się czas wspólnie ze znajomymi czy przyjaciółmi. Najczęściej spotkania tego typu są skoncentrowane wokół ogniska . Gimnazjaliści spędzają swój czas wolny grupowo podczas spacerów czy wspólnie oglądając filmy .

Wśród zainteresowań młodzieży przewijała się muzyka . Kilka osób, szczególnie dziewczyn, przyznało się do tego, że grają na różnych instrumentach i chodzą do szkoły muzycznej. Warto zauważyć, że zainteresowaniem cieszy się nie tylko muzyka, której słuchamy na co dzień w radiu, ale także muzyka poważna. Dwie uczennice Gimnazjum w Borkach brały ostatnio udział w konkursie o Fryderyku Chopinie. Pozostali zgodnie twierdzili, że chętnie słuchają muzyki, głównie popu czy rocka.

Popularnym i ważnym (głównie wśród chłopców)sposobem spędzania czasu jest granie w gry komputerowe . Chodzi zarówno o tradycyjne gry indywidualne, jak i coraz bardziej popularne gry wieloosobowe, które pozwalają na wspólne rozgrywki przez Internet. Chłopcy z Gimnazjum w Borkach mają nawet kilka grup, które grają w popularnego ostatnio lola.

Wśród zainteresowań dziewcząt pojawiły się także gotowanie czy pieczenie słodyczy. Padło nawet stwierdzenie, że młodzi ludzie obecnie spotykają się i wspólnie pieką czy gotują, co pozwala nie tylko na rozwijanie zainteresowań ale także sprzyja spotkaniom ze znajomymi.

Ponadto młodzież spędza swój czas wolny przed tv, czytając książki. Jedna z uczestniczek warsztatów hobbystycznie robi zdjęcia .

Z racji, że gmina Borki jest gminą wiejską, młodzież jest zobligowana do pomocy rodzicom w gospodarstwie. Dlatego też część swojego wolnego czasu spędzają na procach w gospodarstwie. 5

2. Stosunek do Gminnego Ośrodka Kultury w Borkach z/s w Woli Osowińskiej

Podczas warsztatów młodzież została poproszona o wypisanie na karteczkach skojarzeń z naszym ośrodkiem kultury. Każdy mógł się wypowiedzieć, dlatego też skojarzeń było mnóstwo. Przede wszystkim GOK w Borkach z/s w Woli Osowińskiej kojarzony jest z ludowością . Wśród młodzieży panuje przekonanie, że działania GOKu są nastawione głównie na kultywowanie starodawnych obyczajów . Z racji, że niektórzy młodzi ludzie z naszej gminy należeli do zespołów prowadzonych przez GOK, kojarzy on się im z tańcami ludowymi, strojami ludowymi, kultywowaniem tradycji, obrazami i sztuką ludową czy inscenizacją wesela ludowego .

Młodzież może korzystać z pomieszczeń Gminnego Ośrodka Kultury po zajęciach w szkole, dlatego też kojarzony jest on ze świetlicą , możliwością skorzystania z komputera. Ogólnie dostępna jest także siłownia , z którą również kojarzony jest GOK.

Działalność GOKu nie pozostaje bez echa również wśród gimnazjalistów. Dlatego kojarzony on jest także z zajęciami wokalnymi czy tanecznymi , w których uczestniczyło kilka osób.

Młodzież świadoma jest tego, jakie przedsięwzięcia są realizowane przez Gminny Ośrodek Kultury. Organizowane są pokazy ginących zawodów . Dlatego też kojarzony jest on ze zwiedzaniem, pokazywaniem pieczenia chleba, tkactwem, starymi urządzeniami.

Budynek GOKu jest ogólnodostępny. Znajduje się on w centrum wsi. Tutaj także zlokalizowany jest punkt pocztowy. Taka sytuacja powoduje skojarzenia ze spotkaniami czy zebraniami , również takimi, które są organizowane przez urzędników.

Młodzi uczestnicy warsztatów zwracają uwagę na niewielką ofertę skierowaną właśnie do nich. Padło nawet stwierdzenie, że wieje tu nudą , bo działania są zorientowane przede wszystkim na zachowanie tradycji, co niespecjalnie interesuje ludzi w takim wieku. Z drugiej strony jednak padały też stwierdzenia że panuje tutaj fajna, miła atmosfera . Kojarzony jest także z kreatywnością, integracją i konfrontacją .

Młodzież niezbyt chętnie uczestniczy w zajęciach organizowanych przez Gminny Ośrodek Kultury. Jednak warto zauważyć, że uczniowie okolicznych szkół chętnie uczestniczą w konkursach plastycznych, które organizuje GOK. We wcześniejszych latach udawało się także aktywizować młodzież przy organizacji Spotkań z Pieśnią i Tradycją Weselną – brała ona udział w przedstawieniu Wesela Woleńskiego.

6

3. Pomysły na projekty

Z przeprowadzonych ankiet wynika, że gimnazjaliści najchętniej uczestniczyliby w następujących aktywnościach: V imprezy, aby poznać innych ludzi – 1 osoba – 2% V koncerty i imprezy związane z muzyką – 7 osób – 17% V sport – 17 osób – 41% V ciekawe warsztaty – 1 osoba – 2% V seanse filmowe – 2 osoby – 5% V występy kabaretów – 4 osoby – 10% V aerobik – 1 osoba – 2% V warsztaty – 1 osoba – 2% V spektakle teatralne – 2 osoby – 5% V nauka jazdy konnej – 3 osoby – 7% V nauka tańca – 3 osoby – 7%

Pomysły na projekty zaproponowane przez młodzież podczas warsztatów można podzielić na trzy zasadnicze kategorie: zajęcia i warsztaty, koncerty, sport i rekreacja.

A. Zajęcia i warsztaty

Pomysłów na różnego rodzaju warsztaty było mnóstwo. Młodzi ludzie chcieliby uczestniczyć w zajęciach, które pokrywają się z ich zainteresowaniami. Dlatego też wymieniali wśród propozycji różnego rodzaju warsztaty muzyczne . Począwszy od nauki śpiewu , poprzez granie na przeróżnych instrumentach (takich jak fortepian, gitara, skrzypce, wiolonczela, gitara elektryczna) po naukę tańca. Podkreślali oni, że głównie interesuje ich taniec nowoczesny. Jednakże nie chodzi im jedynie o słynny ostatnio breakdance, ale także tańce towarzyskie. Gimnazjaliści chętnie wzięliby udział w warsztatach fotograficznych , podczas których dowiedzieliby się jak „współpracować” z aparatem, jak dobrze ustawić ostrość, czy jak później dokonać obróbki zrobionego już zdjęcia. Ponadto zgłaszali oni również chęć wzięcia udziału w warsztatach plastycznych czy teatralnych . Dziewczęta podkreślały, że interesuje ich praca aktora teatralnego „od kuchni”. Ciekawym doświadczeniem byłaby wizyta w profesjonalnym teatrze podczas próby czy też możliwość zajrzenia do garderoby. Chłopcy zaproponowali, żeby zorganizować warsztaty sztuk wali . Co ciekawe, dziewczęta także byłyby chętne wziąć udział w tego typu zajęciach. Pomimo obecności języków obcych w szkołach, młodzi ludzie są chętni do rozwijania swoich umiejętności lingwistycznych. Dlatego tez zgłosili pomysł zorganizowania kursów języków obcych . Zgodnie stwierdzili, że mógłby to być język inny niż te nauczane w szkołach, np. hiszpański czy włoski.

7

B. Koncerty

Wśród młodych ludzi dominuje zainteresowanie hip-hopem czy też rockiem. Dlatego też pomysły na wykonawców były następujące: Ed Scheeran (grający muzykę pop), happysad (rock alternatywny), Kabanos (hip-hop), Sobota (hip-hop) czy też Gang Albanii (hip-hop). Najważniejszym kryterium dobory zespołów/wykonawców była atrakcyjność dla młodzieży. Gimnazjaliści zwrócili uwagę na fakt, że wielkość gminy nie powinna mieć znaczenia w projektowaniu koncertów. Młodzież twierdzi, że jeśliby były organizowane tego typu koncerty, to byłoby duże zainteresowanie, gdyż zebraliby się chętni z okolicznych gmin. Warto zwrócić uwagę na opinię młodzieży o obecnie odbywających się koncertach. Twierdzą oni, że na imprezach organizowanych na terenie gminy występują najczęściej wszystkim dobrze znane zespoły ludowe, które są dla nich nudne.

C. Sport i rekreacja Bardzo ważną dziedziną aktywności gimnazjalistów jest uprawienie sportów. Zarówno chłopcy jak i dziewczęta wyrażali potrzebę zorganizowania zawodów sportowych. Dziewczęta szczególnie zainteresowane by były utworzeniem drużyny siatkarskiej . Chłopcy ponadto chętnie by rozegrali turniej piłki nożnej . Młodzi mieszkańcy gminy Borki odczuwają silną potrzebę przeżyć ekstremalnych. Pojawiały się pomysły skoku na bungee czy też skoku ze spadochronem . Chętnie tez wzięliby udział w rozgrywkach paintballowych czy obozach survivalowych . Inni proponowali także lot balonem czy samolotem . Gimnazjaliści chętnie podróżują. Dlatego też zaproponowali zorganizowanie wycieczki lub rajdu rowerowego . Wśród młodzieży są miłośnicy marszów na orientacje, dlatego też padła propozycja zorganizowania ich w nocy. Ciekawym pomysłem na spędzenie czasu wolnego było także kino pod chmurką . Gimnazjaliści przyznali, że brakuje im kina i fajnie by było się spotkać w letni wieczór i obejrzeć wspólnie ze znajomymi film wyświetlany na ścianie budynku pod gołym niebem.

8

Część II Seniorzy

1. Zainteresowania i spędzanie czasu wolnego

Gminny Ośrodek Kultury i studenci UMCS zorganizowali 11 spotkań z seniorami w poszczególnych wsiach gminy Borki. Miały one na celu zbadanie co chcieliby zrobić mieszkańcy gminy dla siebie w sferze kulturalnej. Narzędziem pomocnym w badaniu okazały się ankiety kulturowe. W sumie wypełniło je 96 osób. Na podstawie pierwszego pytania wywnioskować można, że 59 ankietowanych (czyli 62%) posiada czas wolny w ciągu dnia, zaś 27 ankietowanych (28%) go nie posiada. 10 osób (10%) nie udzieliło odpowiedzi. Drugie pytanie brzmiało: Ile czasu wolnego posiada Pan/Pani w ciągu tygodnia? Odpowiedzi były następujące: V 0-10 godzin – 35 osób – 37% V 11-20 godzin – 14 osób – 15% V 21-30 godzin – 3 osoby – 3% V 31-40 godzin – 1 osoba – 1% V kilka godzin – 1 osoba – 1% V dużo – 5 osób – 5% V 7 dni - 2 osoby – 2% V brak odpowiedzi – 21 osób – 21% V mało – 5 osób – 5% V w zależności od pory roku – 1 osoba – 1% V dwa popołudnia – 1 osoba – 1% V kilka godzin w niedzielę – 1 osoba – 1% V brak – 4 osoby – 4% V wieczorami – 1 osoba – 1% V 1 godzina przed spaniem codziennie – 1 osoba – 1% V 1 dzień – 1 osoba – 1% Sposób spędzania wolnego czasu był przedmiotem pytania trzeciego. Ankietowani udzielili następujących odpowiedzi: V przed telewizorem – 34 osoby – 13% V przed komputerem – 8 osób – 3% V uprawiając sport – 12 osób – 5% V zajmując się domem/ogrodem – 73 osoby – 28% V z przyjaciółmi – 41 osób – 15% V z rodziną – 68 osób – 27% V inaczej – 22 osoby – 9% • przejażdżki rowerowe – 2 osoby • prace rękodzielnicze – 2 osoby • zajmując się ogrodem – 1 osoba • udzielając się społecznie - 1 osoba • czytając – 2 osoby • rozwiązując krzyżówki – 1 osoba • wyjazdy – 2 osoby • robótki ręczne – 3 osoby • próby – 1 osoba • wszystkim po trochu – 1 osoba 9

• pro publico bono – 1 osoba • spacer do lasu/na pola – 1 osoba • dojenie krów – 1 osoba • aerobik – 1 osoba • nauka języka angielskiego – 1 osoba • praca – 1 osoba

Jeśli chodzi o zainteresowania, to mieszkańcy gminy Borki zaznaczali następujące odpowiedzi: V ogród/dom – 80 osób – 40% V turystyka – 17 osób – 9% V sport – 10 osób – 5% V filmy – 28 osób – 14% V motoryzacja – 7 osób – 4% V muzyka – 33 osoby – 17% V informatyka – 3 osoby – 1% V inne – 20 osób – 10% • wyszywanie – 1 osoba • robótki ręczne – 1 osoba • rękodzieło – 1 osoba • krzyżówki – 2 osoby • literatura – 4 osoby • teatr – 1 osoba • śpiew – 2 osoby • śpiew i taniec ludowy – 1 osoba • szydełkowanie – 1 osoba • polityka – 1 osoba • kultura – 1 osoba • pisanie wierszy – 1 osoba • kulinaria – 1 osoba • uprawa roślin w ekologii – 1 osoba • księgowość – 1 osoba

Na warsztatach, które odbywały się 8 maja 2015 roku w siedzibie GOKu, pojawiło się 19 osób. Część z nich to te same osoby, które uczestniczyły wcześniej w spotkaniach w poszczególnych wsiach. Jednak było też kilka nowych osób, które są chętne do współdziałania. Uczestnicy warsztatów podkreślali, że mają dużo obowiązków w domu czy gospodarstwie. Dlatego też nie mają zbyt wiele czasu na działania, które zaspokajałyby ich zainteresowania. Jednakże starają się przynajmniej raz na jakiś czas wygospodarować trochę czasu na swoje pasje i hobby. Jeden z panów stwierdził, że jego pasją są konie . Ma swoją stadninę i pomimo prac, które musi robić wokół swoich „podopiecznych”, traktuje ją jako odskocznię od pracy zawodowej i chętnie spędza czas wolny jeżdżąc konno. Ponadto konie są niezbędnym dodatkiem do jego drugiej pasji – działania w grupie rekonstrukcyjnej . Jak to na wsi bywa, większość działań w ciągu dnia koncentruje się wokół gospodarstwa. Dlatego też na rozwijanie zainteresowań mieszkańcy przeznaczają głównie wieczory albo weekendy. Panie 10 wieczorami (zwłaszcza zimą) zajmują się robótkami ręcznymi – szydełkują, haftują, robią na drutach . Wieczory to także czas na odpoczynek przy krzyżówce czy też z książką w ręku. Głównie panie zwracały uwagę na zainteresowanie literaturą. Jedna z uczestniczek warsztatów przyznała, że jak ma chwilę czasu to sama pisze wiersze . Część z obecnych to młodzi rodzice. Dlatego też swój czas wolny poświęcają dzieciom – wspólnie gotują, grają w gry itp. Kila osób zauważyło także, że w wolnym czasie przygotowują się do pracy – opracowują scenariusze lekcji, doskonalą swoje umiejętności. Położenie naszej gminy na wiejskim terenie powoduje także ukształtowanie zainteresowań. Wiele osób interesuje się ogrodnictwem, uprawą ekologiczną . Trudno jest znaleźć osoby interesujące się teatrem czy kinem, ponieważ do miasta, w którym takie instytucje się znajdują jest daleko. Nawet jeśli odległość nie stanowi przeszkody, to trudno jest znaleźć czas na taką wyprawę. Dlatego też na terenie gminy działają dwa zespoły teatralne , które pozwalają chętnym wykazać się na tej płaszczyźnie. Panowie mają także bardziej „męskie” zainteresowania. Jeden z nich wymienił łucznictwo , a inny powiedział, ze interesuje go zbieractwo . Zbiera on monety, kolekcjonuje stare fotografie itp. Czas wolny to także czas spotkań z rodziną i znajomymi . Jedna z uczestniczek warsztatów stwierdziła, że czas dla znajomych ma jedynie w weekend i często wykorzystuje nowe technologie typu skype do kontaktu z przyjaciółmi, gdyż brakuje jej czasu na tradycyjne spotkania przy kawie.

2. Stosunek do Gminnego Ośrodka Kultury w Borkach z/s w Woli Osowińskiej

Seniorom Gminny Ośrodek Kultury w Borkach z/s w Woli Osowińskiej kojarzy się z różnego rodzaju imprezami cyklicznymi takimi jak: Spotkania z Pieśnią i Tradycją Wielkopostną, Spotkania Teatrów Wiejskich „Teatr w Opłotkach”, Spotkania z Pieśnią i Tradycją Weselną czy Jesienne spotkania z Folklorem „Dokopiny”. Osobom dorosłym budynek GOKu kojarzy się także z Pocztą, która tam działa oraz z gotowaniem kartoflaków. Są one wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych, dlatego są przygotowywane przez panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Woli Osowińskiej przy okazji wielu impreza organizowanych przez GOK. Większość z seniorów czynnie uczestniczy w życiu Gminnego Ośrodka Kultury. Są oni członkami zespołów śpiewaczych, stowarzyszeń, Kół Gospodyń Wiejskich i niejednokrotnie współorganizują wraz z GOKiem różnego rodzaju imprezy. Mamy nadzieję, że ci, którzy uczestniczyli w warsztatach i nie angażowali się kulturalnie do tej pory, poczują potrzebę współdziałania i przyłączenia się do realizacji zadań ośrodka kultury.

11

3. Pomysły na projekty

W ankietach było zawarte pytanie o propozycje rozszerzenia oferty kulturalnej Gminnego Ośrodka Kultury. Seniorzy udzielili następujących odpowiedzi: V strojenie potraw – 1 osoba – 1% V koncerty/imprezy muzyczne – 6 osób – 9% V kursy gotowania – 11 osób – 16% V kursy pieczenia – 10 osób – 14% V garmażeria – 4 osoby – 6% V kursy komputerowe – 1 osoba – 1% V spotkanie z interesującymi ludźmi (aktorzy, reżyserzy) – 3 osoby – 5% V kursy – 2 osoby – 3% V sport – 4 osoby – 6% V kurs fryzjerstwa – 1 osoba – 1% V kulinaria – 7 osób – 10% V wycieczki – 3 osoby – 5% V spotkania integrujące zespoły ludowe – wymiana doświadczeń – 1 osoba – 1% V lepsza współpraca z dziećmi z terenu gminy – 1 osoba – 1 % V kurs krawiecki – 1 osoba – 1 % V bardziej dynamiczne działania – 1 osoba – 1% V integracja osób trzeciego wieku – 1 osoba – 1% V zajęcia językowe – 1 osoba – 1% V zajęcia teatralne – 1 osoba – 1% V zajęcia plastyczne – 1 osoba – 1% V aerobik – 2 osoby – 3% V koncerty rockowe – 2 osoby – 3% V florystyka – 1 osoba – 1% V pokazy zespołów folklorystycznych – 1 osoba – 1% V wydarzenia naukowe – 3 osoby – 5% V warsztaty tematyczne – 1 osoba – 1% V kulturalne – 1 osoba - 1%

Spotkania z mieszkańcami w poszczególnych wsiach i warsztaty obfitowały w różnorodne pomysły. Można podzielić je na pięć grup: warsztaty, spotkania, aktywność, infrastruktura oraz inne.

A. Kursy/Warsztaty Ogólnie znane jest powiedzenie że „człowiek uczy się przez całe życie”. Dlatego też seniorzy chcą uczestniczyć w różnego rodzaju warsztatach, kursach i szkoleniach. Na wielu spotkaniach pojawił się pomysł zorganizowania kursu kulinarnego. Miałby on na celu nie tylko zaprezentowanie obecnej mody kulinarne, ale także pokazanie młodym gospodyniom jak gotowało się kiedyś, żeby nie zaginęła sztuka gotowania tradycyjnych potraw regionalnych. Ponadto w ramach cyklu szkoleń kulinarnych panie chciałyby się nauczyć sztuki carvingu oraz wykorzystania ziół w gotowaniu .

12

Kolejnym pomysłem na rozwijanie umiejętności, które przydają się w życiu codziennym, było zorganizowanie szkoleń w dziedzinie tworzenia wiosek tematycznych , p rowadzenia gospodarstw agroturystycznych czy zagród tematycznych . Zainteresowaniem cieszyłyby się także zajęcia z kreowania wizerunku wsi i regionu , w ramach których można by zorganizować szkolenia z tworzenia gier terenowych . Dorośli chcą także rozwijać swoje własne zainteresowania. Chętnie wzięliby udział w warsztatach teatralno-wokalnych czy tańca towarzyskiego . Jedna z pań zgłosiła chęć nauki gry na gitarze , inna chciałaby nauczyć się języków obcych, a panowie wpadli na pomysł zorganizowania szkolenia myśliwskiego .

B. Spotkania Wśród mieszkańców gminy Borki dominuje potrzeba integracji i spotkań. Dlatego też podczas warsztatów padło wiele propozycji organizacji różnego rodzaju imprez, które pozwoliłyby się spotkać, wymienić doświadczeniami, dowiedzieć czegoś nowego. Panie z Woli Osowińskiej zaproponowały zorganizowanie pokazów filmowych . Byłaby to możliwość do obcowania ze sztuką kinowa, a także dyskusji o wyświetlonych filmach. Panie działające w teatrach wiejskich zgłosiły chęć zorganizowania spotkania z ciekawymi ludźmi związanymi z teatrem. Chciałyby one porozmawiać z profesjonalnym reżyserem czy aktorem i uzyskać wskazówki do dalszej działalności. Kolejnym pomysłem dotyczącym spotkań była organizacja cyklu biesiad . Pomysł zakładał spotkania o różnej tematyce (gotowanie, śpiewanie, pisanie scenariuszy) w różnych miejscowościach w całej gminie. Jedna z emerytowanych nauczycielek stwierdziła, że warto by zaszczepić w młodzieży i dzieciach potrzebę czytania poezji. Pomocne w tym byłyby wieczorki z poezją przy świecach .

C. Aktywność Seniorzy nauczeni są, że ciągle trzeba coś robić, być w ruchu. Dlatego też panie stwierdziły, że chciałyby pojechać na jakąś wycieczkę . Podkreślały, że warto by coś zwiedzić, obejrzeć jakąś ciekawą sztukę. Inną formą aktywności jest aerobik oraz modny ostatnio nordic walking . Głównie panie chciałyby uczestniczyć w zajęciach prowadzonych przez profesjonalnych instruktorów. Panie z grupy tzw. 60+ zaproponowały zorganizowanie zumby trzeciego wieku . Miałyby to być spotkania, które aktywizowałyby seniorów w różny sposób – od prezentowania zasad zdrowego żywienia po ćwiczenia ruchowe odpowiednie dla ludzi w starszym wieku.

D. Infrastruktura W obszarze infrastruktury dorośli zwracali uwagę na konieczność budowy placu zabaw w Olszewnicy . Rodzice i dziadkowie podkreślali, ze nie ma u nich we wsi takiego miejsca, gdzie dzieci mogłyby się spotkać po szkole i spędzić razem czas. Podczas spotkania w Osownie został poruszony problem budynku szkoły. Z końcem czerwca przestaje tam działać szkoła i pomieszczenia nie będą zagospodarowane. W związku z tym mieszkańcy chcieliby to wykorzystać i stworzyć tam miejsce spotkań , bo budynek jest 13 wyremontowany i szkoda by było go zaniedbać. W Woli Chomejowej padł pomysł na to, że w ramach projektu można wyposażyć remizę , żeby była przystosowana do działalności Koła Gospodyń Wiejskich. Jest to o tyle ważne, że obecnie coraz więcej młodych kobiet chce działać w KGW. Ponadto (na spotkaniu w Borkach) postulowano konieczność wyposażenia sali do ćwiczeń . Obecnie w remizie strażackiej dwa razy w tygodniu spotykają się panie na zajęciach z aerobiku. Stwierdziły one, że fajnie by było wyposażyć to miejsce w przyrządy do ćwiczeń, co zachęciłoby większą liczbę osób do uczestnictwa w zajęciach. Była by to także możliwość rozszerzenia oferty o nowe aktywności.

E. Inne Były także dwa pomysły, które nie dały się zakwalifikować do żadnej z powyższych grup. Pierwszym z nich było zebranie relacji i spisanie wspomnień starszych mieszkańców wsi Wrzosów. Miałaby to być swoista lekcja historii lokalnej. Projekt angażowałby nie tylko dorosłych, ale także młodzież. Innym pomysłem było stworzenie kalendarza z ciekawymi miejscami gminy Borki. Byłaby to okazja do zaprezentowania walorów naszej okolicy oraz promocji na szerszą skalę.

14