ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪ 1 ، ﺷﻤﺎره 4 ، ﺳﺎل 1388 (، 313-305 )

داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ، واﺣﺪ اراك ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨ ﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘ ﺎت ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﺎﭘﺎ 4668- 2008 ( ﻋﻠﻤﻲ- ﭘﮋوﻫﺸﻲ) http://jer.entomology.ir

ﺟﻠﺪ 1 ، ﺷﻤﺎره 4 ، ﺳﺎل 1388، (5 4-31 32)

ﺑﺮرﺳﻲ ﻓ ﻮﻧﺴﺘﻴﻚ و داﻣﻨﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده Encyrtidae در ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻳﻲ از اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻟﺮﺳﺘﺎن و ﻣﺮﻛﺰي

* ﺳﻴﺪه ﺷﺮاره ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ1 ، ﻋﻠﻲ اﺻﻐﺮ ﻃﺎﻟﺒﻲ2 ، ﺣﺴﻴﻨﻌﻠﻲ ﻟﻄﻔﻌﻠﻲ زاده3 ، اﺣﺴﺎن رﺧﺸﺎﻧﻲ4

-1 داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ، ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺸﺎورزي، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ، واﺣﺪ اراك -2 دا ﻧﺸﻴﺎر، ﮔﺮوه ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ، داﻧﺸﻜﺪه ﻛﺸﺎورزي، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس، ﺗﻬﺮان -3 اﺳﺘﺎدﻳﺎر، ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت آﻓﺎت و ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ، ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ -4 اﺳﺘﺎدﻳﺎر، ﮔﺮوه ﮔﻴﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ، داﻧﺸﻜﺪه ﻛﺸﺎورزي، داﻧﺸﮕﺎه زاﺑﻞ، زاﺑﻞ

ﭼﻜﻴﺪه در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﭘﺎر ازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ( Hem., Coccoidea ) از ﺧﺎﻧﻮاده Encyrtidae ﻃﻲ ﺳـﺎل 1386 در ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻟﺮﺳﺘﺎن و ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ . ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑـﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه، 11 ﮔﻮﻧـﻪ زﻧﺒـﻮر ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺟﻤﻊ آوري و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ . ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد، دو ﮔﻮﻧ ﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺘﺎره ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﻧـﺪ ﺑـﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر از اﻳﺮان ﮔﺰارش ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ : : Blastothrix sericea (Dalman, 1820) Discodes coccophagus (Ratzeburg, 1848) Encyrtus aurantii (Geoffory, 1785) Microterys cuprinus (Nikol'skaya, 1952 )* Microterys hortulanus Erdos, 1956 Cheiloneurus claviger Thomson, 1876 Habrolepis dalamanii (Westwood, 1837) Zaomma lambinus (Walker, 1837) Metaphycus lounsburyi (Howard, 1898) Metaphycus chermis (Fonscolombe, 1832)* Metaphycus sp. وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ، داﻣﻨﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ و اﻧﺘﺸﺎر ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ دو ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺪﻳ ﺪ ﺑﺮاي ﻓﻮن ﺣﺸﺮات اﻳﺮان ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ . .

واژه ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي: Hymenoptera ، ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ، Encyrtidae ، ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ، اﻳﺮان

* ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه راﺑﻂ ، ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ : [email protected] ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ ( /8/7 88 -) ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎﻟﻪ /7( /11 )88

٣١٥ ﻛ ﻬﺮارﻳﺎنﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ وو ﻫﻤﻜﺎران:ﻫﻤﻜﺎران : ﺑﺮرﺳﻲﺑﺮرﺳﻲ زﻳﺴﺖﻓﻮﻧﺴﺘﻴﻚ و ﺷﻨﺎﺳﻲ و داﻣﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ﻫﺎي رﻓﺘﺎريزﻧﺒﻮرﻫﺎي ﻛﺮ م ﺧﺎﻧﻮاده ﭘﻴﻠﻪ ﺧﻮار ﻧﺨﻮد Heliothis viriplaca ... Encyrtidae ...

ﻣﻘﺪﻣﻪ زﻧﺒﻮر ﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده Encyrtidae ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺧﺎﻧﻮاده Chalcidoidea ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ . اﻳﻦ ﺑﺎﻻ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎ دارا ﺑﻮدن 19 ﺧـﺎﻧﻮاده، 90 زﻳﺮ ﺧﺎﻧﻮاده و ﺑﻴﺶ از ﺑﻴﺴﺖ و دو ﻫﺰار ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪه ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرگ ﺗﺮﻳﻦ ﮔﺮوه ﻫـﺎي ﻋﻮاﻣـﻞ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻛﻨﺘـﺮل ﻛﻨﻨـﺪه ﺣﺸﺮات ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ( Noyes, 2008 .) ﺑﻴﺶ از 800 ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ از زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺧﺎﻧﻮاده Chalcidoidea در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﻨﺘـﺮل ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ آن ﻫﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دو ﺧﺎﻧﻮاده Aphelinidae و Encyrtidae ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ Noyes) .& Valentine, 1989) ﺣﺸﺮات راﺳﺘﻪ Hemiptera از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ زﻧﺒﻮرﻫﺎي Chalcidoid ﺑﻮده و ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ رﺷﺪي آن ﻫـﺎ ﻫـﺎ از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺨﻢ، ﭘﻮره و ﺣﺸﺮه ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻗـﺮار ﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد ,Hanson & Lasalle, 1995; Prinsloo) . (1980 زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده Encyrtidae ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ اﻳﻦ ﮔﺮوه از آﻓﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﺮاﺣـ ﻞ رﺷـﺪي ﺗﺨـﻢ و ﭘﻮره را ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ . اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ ﻫﻢ ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ ﺣـﺸﺮات ﻛﺎﻣـﻞ ﻫـﺴﺘﻨﺪ (Ben-Dov & Hogson, 1997) .. اﻋﻀﺎي اﻳـﻦ ﺧـﺎﻧﻮاده ﺑـﻪ دو زﻳﺮﺧـﺎﻧﻮاده Tetracneminae ﺑـﺎ 12 ﻗﺒﻴﻠـﻪ و Encyrtinae ﺑـﺎ 36 ﻗﺒﻴﻠـﻪ ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﺷـﺪه اﺳـﺖ (Trjapitzin, 1974). اﻋﻀﺎي اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮاد ه داراي ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﻣﺎ ﮔﺮوه اﺻﻠﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي اﻳﻦ ﺧـﺎﻧﻮاده ﻣﺘﻌﻠـﻖ ﺑﻪ ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺒﺎﺗﻲ ( Hem., Coccoidae) ﺑﻮده ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺮم ﺗﻦ، ﺳﭙﺮدار ﻫﺎ و ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي آرد آﻟﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ . در ﻣﻴﺎن اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده Encyrtidae ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﻧﻔﺮادي و ﺗﺠﻤﻌﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. در ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﻧﻔﺮادي ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ روي ﻳﻚ ﻣﻴﺰﺑﺎن و در ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﺠﻤﻌﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﺮد رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﺧﻮد را روي ﺑﺪن ﻳﻚ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﻣـﻲ - ﻛﻨﻨﺪ ( Ben-Dov & Hodgson, 1997) . ﻻرو زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳ ﻴﺪ در داﺧﻞ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺨﻢ ﻳﺎ ﻻرو ﻣﻴﺰﺑﺎن رﺷﺪ و ﺗﻌـﺪادي در در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷ ﻔﻴﺮﮔﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ دﮔﺮدﻳﺴﻲ ﻛﺎﻣﻞ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻠﻮغ ﺧﺮﻃﻮم ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻫﺎ، رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ . ﺣـﺸﺮات ﺑﺎﻟﻎ ﻋﻤﻮﻣﺎ داراي ﺑﺎل و زﻧﺪﮔﻲ آزاد ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻏﻠﺐ آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﺴﻠﻚ ﻳﺎ ﺷﻬﺪ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻏﺬا ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ . ﻋﻠﺖ ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﭘﺎرازﻳﺘﻮ ﻴﺪﻳ اﻳﻦ ﺑﺎﻻ ﺧﺎﻧﻮاده در ﻛﻨ ﺘﺮل ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻛﺎرﺑﺮدي ، اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﻫﺎ داراي ﺗﺨﺼﺺ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ در ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﭙﺮداران ، ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺮم ﺗﻦ، ﺷﺘﻪ ﻫﺎ و ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺎﻟﻚ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ . اﻳﻦ ﮔﺮوه از ﺣﺸﺮات ﺗﻌﺪاد ﻗﺎﺑﻞ ﺗـﻮﺟﻬﻲ از آﻓﺎت ﻫﺪف را در ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﻧﺪ ( Shishehbor, 2002 ). ﺑﺎ وﺟ ﻮد اﻳﻦ ﻛﻪ در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ در ﻛﺎﻫﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺒـﺎﺗﻲ ﺑـﻪ ﺧـﺼﻮص ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺮم ﺗﻦ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ، اﻣﺎ در اﻳﺮان ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي و ﻣﻨﻈﻤﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻳـﺎ ﺑﺮرﺳـﻲ ﻣﻴﺰان ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻳﻦ زﻧﺒﻮر ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه و ﻳﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن، ﺗـﻼش زﻳـﺎدي ﺟﻬـﺖ ﺣﻔﺎﻇـﺖ و ﻳـﺎ ﺣﺘـﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي آن ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺒﺎﺗﻲ درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮه ﺳﺮد ﺳﻴﺮي ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ . ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل در اﺳـﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮي دو ﮔﻮﻧﻪ از زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ اﻳـﻦ ﺧـﺎﻧﻮاده، ﺷﭙـﺸﻚ (Sphaerolecanium prunastri (Fonscolombe (Hem., Coccidae) را ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار داده اﻧﺪ ( Talebi et al ., 2009 ). ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ زﻧﺒﻮرﻫﺎي اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮاده از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻓـﻖ در ﻛﻨﺘﺮل ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي آردآﻟﻮد در اﻳﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ( Fallahzadeh et al ., 2009 ). ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﮔﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي ﻣﻮﺟـﻮد در اﻳﺮان، ﻣﻲ ﺗﻮان از اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روﺷﻲ اﻳﻤﻦ ، ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﺴﺎرت اﻳـﻦ ﮔﺮوه از آﻓﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ؛ اﻣﺎ ﻋﺪم آﮔﺎﻫﻲ از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ آن ﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت ﻧﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ زﻣﻴﻨـﻪ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻔﻴﺪ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻻي اﻳﻦ ﮔﺮوه از آﻓﺎت ﺑﻪ ﺳﻤﻮم ﺷﻴﻤ ﻴﺎﻳﻲ را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳـﺪ . ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷـﻨﺎﺧﺖ اﻳـﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن وﺿﻌﻴﺖ اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ و درﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ آن ﻫﺎ در ﻛﻨﺘﺮل آﻓﺎت در اﻳﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اوﻟﻴﻦ ﻗﺪم در راه ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از اﻳﻦ دﺷﻤﻨﺎن ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﻔﺎﻇﺖ و ﺗﻜﺜﻴﺮ آن ﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ اﺛﺮ ﮔﺬار ﻧﻘـﺶ ﻋﻤـﺪه اي دارد .

٣١٦ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮهﺣﺸﺮهﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪ ﺟﻠﺪ 1 ،1 ، ﺷﻤﺎره ﺷﻤﺎره 4 ،4 ، ﺳﺎل ﺳﺎل 1388 ،1388 (،( 5 4--30531 32)313 )

اﻳ ﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ در راﺳﺘﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ ﺧﺎﻧﻮاده Encyrtidae ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺎم ﻣﻬﻢ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﻨﺘـﺮل ﺗﻠﻔﻴﻘـﻲ آﻓﺎت، ﺑﻪ وﻳﮋه ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺒﺎﺗﻲ، در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ از اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻟﺮﺳﺘﺎن و ﻣﺮﻛﺰي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ . .

ﻣﻮاد و روش ﻫﺎ ﻫﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻤﺎﻟﻲ اﺳﺘﺎن ﻟﺮﺳﺘﺎن و ﺟﻨﻮﺑﻲ اﺳﺘﺎن ﻣﺮﻛﺰي در ﺳﺎل 1386 ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪﻧﺪ . ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎ ﻳ ﻲ زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﭘﺎرازﻳﺘﻮ ﻳ ﻴﺪ ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺮم ﺗﻦ و ﺳﭙﺮدارﻫﺎ ، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري و ﺟﻤﻊ آوري ﺷﭙﺸﻚ ﻫـﺎي ﻧـﺮم ﺗـﻦ و ﺳﭙﺮدارﻫﺎ در ﻃﻮل ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ . ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري در اﺳﺘﺎن ﻟﺮﺳﺘﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮوﺟﺮد، دورود، اﺷﺘﺮﻳﻨﺎن، ﭼﺎﻻﻧﭽﻮﻻن، اﻟﻴﮕﻮدرز ، ازﻧﺎ و در اﺳﺘﺎن ﻣﺮﻛﺰي ﺷﺎﻣﻞ اراك، ﺧﻤﻴﻦ، ﻣﺤﻼت، ﺷﺎزﻧﺪ، ﺗﻮره و ﺧﻨﺪاب ﺑﻮد . ﺷﺎﺧﻪ و ﺑﺮگ ﻫﺎي آﻟﻮده ﺑﻪ ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺮم ﺗﻦ و ﺳﭙﺮدار از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ درﺧﺘﺎن ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻗﻄﻊ و ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪﻧﺪ . ﺷﺎﺧﻪ ﻫـﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻃﻮل ﺣﺪود 25 ﺗﺎ 30 ﺳﺎﻧ ﺘﻲ ﻣﺘﺮ و ﻗﻄﺮ ي در ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻗﻴﭽﻲ ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﻲ از درﺧﺘﺎن ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺟﺪا و ﺳـﭙﺲ داﺧﻞ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ . ﭘﺲ از ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺎﺧﻪ و ﺑﺮگ ﻫﺎي آﻟﻮده ﺑﻪ ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺮم ﺗﻦ و ﺳﭙﺮدارﻫﺎ و اﻧﺘﻘﺎل آن ﻫﺎ ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه، ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت 6 ﺗﺎ 8 ﺳ ﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮي ﻗﻄﻊ و در داﺧﻞ ﭘﺘﺮي ﻫﺎي در دار ﺑـﻪ ﻗﻄـﺮ 9 و ارﺗﻔﺎع 2/5 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ، در ﺷﺮاﻳﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻗ ﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻴـﺎن ﻧﻤﻮﻧـﻪ و ﻇـﺮف، ﻛـﻒ ﭘﺘـﺮي ﻫـﺎ ﺑـﺎ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎي ﺻﺎﻓﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺷﺪ . روي ﻫﺮ ﭘﺘﺮي ﺗﺎرﻳﺦ ، ﻣﺤﻞ ﺟﻤﻊ آوري و ﻧﺎم ﮔﻴﺎه ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻳﺎد د اﺷﺖ ﺷﺪ . ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛـﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪ . ﺗﻌﺪادي از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣ ﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ از ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺮم ﺗـﻦ و ﺳـﭙﺮدارﻫﺎ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺷﻨﺎﺳـﺎ ﻳ ﻲ داﺧـﻞ ﻣﻴﻜﺮوﺗﻴﻮب ﻫﺎي ﺣﺎوي اﻟﻜﻞ 96 درﺻﺪ ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ . زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﺧﺎرج ﺷﺪه، ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻧﺪه، ﺗﻮﺳﻂ آﺳـﭙﻴﺮاﺗﻮر از داﺧـﻞ ﻇﺮوف ﭘﺘﺮي ﺟﻤﻊ آوري و داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺶ درب دار ﻣﺤﺘﻮي اﻟﻜﻞ 75 درﺻﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ . اﻳﻦ روﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳـﻂ 30 روز ﭘﺲ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري و ﺗﺎ زﻣﺎن ﺧﺮوج آ ﺧﺮﻳﻦ زﻧﺒﻮرﻫﺎ اداﻣﻪ داﺷﺖ . روي ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي آزﻣـﺎﻳﺶ ﻣﺤﺘـﻮي زﻧﺒﻮرﻫـﺎي ﺧﺎرج ﺷﺪه از ﻫﺮ ﻛﺪ ، ﺷﻤﺎره آ ن ﻛﺪ ، ﺗﺎرﻳﺦ، ﻣﺤﻞ ﺟﻤﻊ آوري و ﻣﻴﺰﺑﺎن ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺠﺪدا ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪ. زﻧﺒﻮرﻫـﺎي ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳ ﻴـﺪ ﺑـ ﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﺮوﻣﻴﻜﺮوﺳﻜ ﻮپ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺷﺪﻧﺪ . زﻧﺒﻮرﻫﺎ اﺑﺘﺪا ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﺎﻧﻮاده و ﺳﭙﺲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷـﻜﻞ ﻇـﺎﻫﺮي ، ، ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺑﺎ اﺷﻜﺎل رﻧﮕﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻠﻴـﺪﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ( Noyes, 2008; Prinsloo, 1980) ﺗـﺎ ﺣﺪ ﺟﻨﺲ و ﮔﻮﻧﻪ از ﻫﻢ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺷﺪ ﻧﺪ . زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي آزﻣـﺎﻳﺶ ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﺷـﺪﻧﺪ و ﺗﻌـﺪاد زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻤﺎرش و ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪ . .

ﻧﺘﺎﻳﺞ در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ 11 ﮔﻮﻧﻪ زﻧﺒﻮر از ﺧﺎﻧﻮاده Encyrtidae ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي ﻧﺒﺎﺗﻲ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻟﺮﺳﺘﺎن و اراك ﺟﻤﻊ آوري و ﺷﻨﺎﺳﺎ ﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ . از ﻣﻴﺎن آن ﻫﺎ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ,Metaphycus chermis (Fonscolombe (1832 و (Microterys cuprinus (Nikolskaya, 1952 ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر از اﻳﺮان ﮔﺰارش ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ . ﻣﺤﻞ و زﻣﺎن ﺟﻤﻊ آوري اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ در ﺟﺪول 1 و ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي آن ﻫﺎ در ﺟﺪول 2 اراﻳﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ . .

٣١٧ ﻛ ﻬﺮارﻳﺎنﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ وو ﻫﻤﻜﺎرانﻫﻤﻜﺎران: : ﺑﺮرﺳﻲﺑﺮرﺳﻲ زﻳﺴﺖﻓﻮﻧﺴﺘﻴﻚ و ﺷﻨﺎﺳﻲ و داﻣﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ﻫﺎي رﻓﺘﺎريزﻧﺒﻮرﻫﺎي ﻛﺮ م ﺧﺎﻧﻮاده ﭘﻴﻠﻪ ﺧﻮار ﻧﺨﻮد Heliothis viriplaca ... Encyrtidae ...

ﺟﺪول -1 زﻣﺎن و ﻣﺤﻞ ﺟﻤﻊ آوري زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ Encyrtidae در ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻳﻲ از اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻟﺮﺳﺘﺎن و ﻣﺮﻛﺰي در ﺳﺎل 1386 Table1- Time and place of collected Encyrtid parasitoid in some parts of Lorestan and Markazi provinces in 2008

Encyrtid Species Locality Date Longitude Latitude

Oshtorinan 48°40´ 34°01´

Borujerd 48°48´ 33°55´

Chalanchulan 48°41´ 32°28´

Dorud 49°4´ 33°29´ Metaphycus chermis (July, August, September, October) Arak 49°42´ 34°5´

Khomeyn 50° 4' 33° 38'

Khondab 49° 10' 34° 23'

Shazand 49° 24' 33° 56'

Oshtorinan 48°40´ 34°01´

Borujerd 48°48´ 33°55´

Arak 49°42´ 34°5´ Microterys cuprinus (July, August) Khomeyn 50° 4' 33° 38'

Khondab 49° 10' 34° 23'

Mahallat 50° 27' 33° 55'

ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ، اﻧﺘﺸﺎر ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و داﻣﻨﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧ ﻲ دو ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر از اﻳﺮان ﮔﺰارش ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ:

ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ (Metaphycus chermis (Fonscolombe, 1832 Syns.: Cinips chermis Fonscolombe, 1832 Encyrtus fulvifrons Walker, 1838 Aphycus mayri Timberlake, 1916 Metaphycus fulvifrons (Walker, 1838)

اﻧﺪازه ﺑﺪن در ﺣﺸﺮه ﻣﺎده 1 ﺗﺎ 1/3 ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ، رﻧﮓ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ و ﻓﺎﻗﺪ ﺟﻼي ﻓﻠﺰي، ﭼﺸﻢ ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ ﺑﺰرگ و ﺗﻴﺮه رﻧﮓ، ﻓﺮق ﺳﺮ ﻣﺴﻄﺢ ( ﺷﻜﻞ -1 اﻟﻒ) ، ﺷﺎﺧﻚ 11 ﺑﻨﺪي، ﻓﻮﻧﻴﻜﻮل ﺷﺶ ﺑﻨﺪي، ﮔﺮز ﺳﻪ ﺑﻨﺪي، ﭘﺎﻟﭗ آرواره ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺳﻪ ﺑﻨﺪي، ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺷﺎﺧﻚ ﺑﻪ ﺳﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از ﺣﺎﺷﻴﻪ زﻳﺮﻳﻦ ﭼﺸﻢ ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ، اﺳﻜﺎپ ﻃﻮﻳﻞ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﺑﻨﺪ اول ﻓﻮﻧﻴﻜﻮل، اﺳﻜﺎپ، ﭘﺪﻳﺴﻞ، ﭼﻬﺎر ﺑﻨﺪ اول ﻓﻮﻧﻴﻜﻮل و ﺑﻨﺪ ﻫﺎي ﮔﺮز ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ، ﺑﻨﺪ ﻫﺎي ﭘﻨﺠﻢ و ﺷﺸﻢ ﻓﻮﻧﻴﻜﻮل ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﻔﻴﺪ و ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺑﻨﺪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ، ﻧﺎﺣﻴﻪ اﻧﺪ ﻛﻲ از ﻧﻮك ﮔﺮز ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ زرد ( ﺷﻜﻞ -1 ب ) ، ﭘﺮوﻧﻮﺗﻮم ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه، ﻣﺰواﺳﻜﻮﺗﻮم روﺷﻦ ﺗﺮ و ﻣﺴﻄﺢ، ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﻣﻮ ﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺪه، ﻓﺎﻗﺪ ﺷﻴﺎر ﻧﻮﺗﺎﺋﻮﻟﻲ، ﺗﮕﻮﻻ ﻫﺎ ﻗﻬﻮه اي ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ زرد ، اﮔﺰﻳﻼ ﻫﺎ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻫﻢ، اﺳﻜﻮﺗﻠﻮم ﻣﺸﺒﻚ و داراي 6 ﺗﺎ 7 ﻋﺪد ﻣﻮي ﺿﺨﻴﻢ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻴﺎﻧ ﻲ، ﭘﺮوﭘﻮدﻳ ﻮم در ﻧﻮاﺣﻲ ﻛﻨﺎري روﺷﻦ ﺗﺮ و داراي ﻳﻚ ﺟﻔﺖ روزﻧﻪ ﺗﻨﻔﺴﻲ ﻣﺸﺨﺺ ( ﺷﻜﻞ -1 ز) ، ﺑﺎل ﺟﻠﻮ ﺑﻲ رﻧﮓ و ﺷﻔﺎف، رﮔﺒﺎل ﻛﻨﺎري و ﭘﺲ ﻛﻨﺎري ﻛﻮﺗﺎه، رﮔﺒﺎل اﺳﺘﻴﮕﻤﺎل ﺑﻠﻨﺪ و در اﻧﺘﻬﺎ داراي ﺳﻪ اﺳﺘﻴﮕﻤﺎي رﺷﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﻧﻮار ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻮي linea calva ﻣﻮرب و در ﻗﺎﻋﺪه ﺑﺴﺘﻪ،

٣١٨ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎتﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮهﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪﺟﻠﺪ 11، ، ﺷﻤﺎرهﺷﻤﺎره 44، ، ﺳﺎلﺳﺎل 13881388 (، ، (323134--313055 ))

رﮔﺒﺎل ﭘﺲ ﻛﻨﺎري ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﺎ ﻣﻮ ﻫﺎي ﺿﺨﻴﻢ، رﮔﺒﻨﺪي ﺑﺎل ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ ( ﺷﻜﻞ -1 ج، د ،) ﺑﺎل ﻋﻘﺐ ﺑﺎ رﻳﺸﻚ ﻫﺎي ﺣﺎﺷﻴﻪ اي ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ از ﻋﺮض ﺑﺎل، ﭘﻨﺠﻪ ﭘﺎ ﭘﻨﺞ ﺑﻨﺪي، ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻴﺎﻧﻲ ران و ﺳﺎق ﭘﺎ ﻫﺎ داراي ﻟﻜﻪ ﻗﻬﻮه اي رﻧﮓ، ﭘﻴﺶ ران و ﭘﻨﺠﻪ ﻫﺎي ﭘﺎ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﻔﻴﺪ، ﺧﺎر ﺳﺎق ﭘﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ﺑﻨﺪ اول ﭘﻨﺠﻪ ( ﺷﻜﻞ -1 ز ،) ﺷﻜﻢ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ، ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ از ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ، داراي ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﻣﻮي ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﺎت ﺳﺮﺳﻲ، ﻏﻼف ﺗﺨﻢ رﻳﺰ از اﻧﺘﻬﺎي ﺷﻜﻢ ﺧﺎرج ﺷﺪه، اﻣﺎ ﺗﺨﻢ رﻳﺰ از اﻧﺘﻬﺎي ﻏﻼف ﺧﺎرج ﻧﺸﺪه و ﻣﺨﻔﻲ اﺳﺖ ( ﺷﻜﻞ ه-1 ). ﺣﺸﺮه ﻧﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ . .

اﻧﺘﺸﺎر ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و داﻣﻨﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ د ر ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ زﻧﺒﻮر ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ Metaphycus chermis از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻫﺎي اﺷﺘﺮﻳﻨﺎن، ﺑﺮوﺟﺮد، ﭼﺎﻻﻧﭽﻮﻻن، دورود، اراك، ﺧﻤﻴﻦ، ﺧﻨﺪاب و ﺷﺎزﻧﺪ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪ . ﭘﺮاﻛﻨﺶ اﻳﻦ زﻧﺒﻮر در ﻧﻘﺎﻃﻲ از دﻧﻴﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﻤﺎرك، اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن، ﻓﺮاﻧﺴﻪ، اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ، آﻟﻤﺎن، ﻣﺠﺎرﺳﺘﺎن، ﭼﻚ و روﺳﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﮔﺰ ارش ﺷﺪه اﺳﺖ ( Guerrieri & Noyes, 2000 ). در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ زﻧﺒﻮر ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ Metaphycus chermis از روي ﺳﭙﺮدارﻫﺎي (.Lepidosaphes ulmi (L و Chionaspis asiatica ﺟﻤﻊ آوري ﮔﺮدﻳﺪ . اﻳﻦ زﻧﺒﻮر ﺷﭙﺸﻚ ﻫﺎي (.Parthenolecanium corni (Bouche) ،Eulecanium tiliae (L از ﺧﺎﻧﻮاده Coccidae و ﺳﭙﺮدار Tecaspis prunorum Balachowsky از ﺧﺎﻧﻮاده Diaspididae را ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ ,Guerrieri & Noyes) .2000)

ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ (Microterys cuprinus (Nikol'skaya, 1952 Syn.: Blastothrix cuprina Nikol'skaya, 1952

ﺣﺸﺮه ﻣﺎده ﺑﻪ ﻃﻮل 2 ﺗﺎ 2/1 ﻣﻴﻠﻲ ،ﻣﺘﺮ ﺳﺮ و ﺳﻄﺢ ﺷﻜﻤﻲ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ آﺟﺮي، ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﻲ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ و ﺷﻜﻢ ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه ﺗﺎ ﺳﻴﺎه، ﺑﺪن ﺑﺎ ﺟﻼي ﻓﻠﺰي، ﭼﺸﻢ ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ ﺳﺒﺰ روﺷﻦ ( ﺷﻜﻞ -2 اﻟﻒ) ، ﺣﺎﺷﻴﻪ داﺧﻠﻲ آن ﻫﺎ داراي ﻳﻚ ردﻳﻒ ﻣﻮ ﻫﺎي ﻣﻨﻈﻢ، ﺷﺎﺧﻚ 11 ﺑﻨﺪي، ﻃﻮل اﺳﻜﺎپ دو و ﻧﻴﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺮض آ ن، در دو ﺳﻮم اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﺮض اﺳﻜﺎپ اﻓﺰوده ﺷﺪه، ﻃﻮل ﺳﻪ ﺑﻨﺪ اول ﻓﻮﻧﻴﻜﻮل ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺶ از ﻋﺮض آن ﻫﺎ، ﺳﻪ ﺑﻨﺪ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ، ﮔﺰر ﺳﻪ ﺑﻨﺪي، اﺳﻜﺎپ، ﭘﺪﻳﺴﻞ و ﺑﻨﺪ ﻫﺎي ﻓﻮﻧﻴﻜﻮل ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ، ﮔﺮز ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه، ﻗﺴﻤﺖ ﻛﻮﭼﻜﻲ از اﻧﺘﻬﺎي آن زرد رﻧﮓ، ﺷﺎﺧﻚ ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﻣﻮ ﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺿﺨﻴﻢ، ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺷﺎﺧﻚ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻛﻤﻲ ﺑﺎﻻ ﺗﺮ از ﻗﻄﻌﺎت دﻫﺎﻧﻲ، ﭘﺎﻟﭗ آرواره ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭼﻬﺎر ﺑﻨﺪي، ﭘﺎﻟﭗ ﻟﺐ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺳﻪ ﺑﻨﺪي، ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻗﻄﻌﺎت دﻫﺎﻧﻲ ﻧﺪرﺗﺎ ﺗﻴﺮه رﻧﮓ ( ﺷﻜﻞ -2 ب ،) ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ داراي ﺳﻄﺢ ﻣﺸﺒﻚ ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه و ﻇﺮﻳﻒ، ﻣﺰوﭘﻠﻮرون ﻣﺤﺪب، ﻣﺰواﺳﻜﻮﺗﻮم ﻓﺎﻗﺪ ﺷ ﻴﺎرﻫ ﺎي ﻧﻮﺗﺎﺋﻮﻟﻲ، اﮔﺰ ﻳﻼ ﻫﺎ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻫﻢ، اﺳﻜﻮ ﺗﻠﻮم ﻣﺸﺒﻚ، ﭘﺮوﭘﻮدﺋﻮم در ﻧﻮاﺣ ﻲ ﻛﻨﺎري داراي روزﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﻲ ﻣﺸﺨﺺ ( ﺷﻜﻞ -2 ج) ، ﺑﺎل ﺟﻠﻮ داراي دو ﻧﻮار ﺗﻴﺮه رﻧﮓ، ﻧﻮار ﺗﻴﺮه رﻧﮓ واﻗﻊ در ﻧﻮك ﺑﺎل روﺷﻦ ﺗﺮ، اﻳﻦ دو ﻧﻮار ﺗﻴﺮه ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﻮار روﺷﻦ ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﻴﮕﻤﺎ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﺪه اﻧﺪ، ﻧﻮار ﺑﺪون ﻣﻮي linea calva ، ﻣﻮرب و در ﻗﺎﻋﺪه ﺑﺎز، ﺣﺎﺷﻴﻪ داﺧﻠﻲ آن داراي ﺗﻌﺪادي ﻣﻮي ﺿﺨﻴﻢ، ﻳﻚ ﻧﻮار ﺑﺪون ﻣﻮي ﻧﺎزك و ﻛﻮﺗﺎه و ﻧﻴﺰ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻗﺎﻋﺪه linea calva ﺑﻪ ﺳﻤﺖ وﺳﻂ ﺑﺎل ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه، رﮔﺒﻨﺪي ﺑﺎل ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه، رﮔﺒﺎل ﻛﻨﺎري ﻛﻮﺗﺎه و ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺿﺨﻴﻢ، ر ﮔﺒﺎل ﭘﺲ ﻛﻨﺎري اﻧﺪﻛﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ از رﮔﺒﺎل ﻛﻨﺎري و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ آن، رﮔﺒﺎل زﻳﺮ ﻛﻨﺎري داراي 19 ﺗﺎ 21 ﻋﺪد ﻣﻮي ﺑﻠﻨﺪ و ﺿﺨﻴﻢ، رﮔﺒﺎل اﺳﺘﻴﮕﻤﺎل ﺑﺎرﻳﻚ و ﻛﻤﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺮ از رﮔﺒﺎل ﭘﺲ ﻛﻨﺎري ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﮕﻤﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﺘﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ ( ﺷﻜﻞ -2 د، ه) ، ﺑﺎل ﻋﻘﺐ ﺑﺪون رﻧﮓ، ﺑﺎ رﻳﺸﻚ ﻫﺎي ﺣﺎﺷﻴﻪا ي ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﺗﺎه، ﭘﻨﺠﻪ ﭘﺎ ﭘﻨﺞ ﺑﻨﺪي، ﭘﺎ ﻫﺎ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ، اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺎق و ﺑﻨﺪ ﻫﺎي ﭘﻨﺠﻪ ﻣﻴﺎﻧﻲ داراي ﺧﺎر ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﻲ ﺷﻜﻞ ﻛﻮﭼﻚ، ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺳﺎق

٣١٩ ﻛ ﻬﺮارﻳﺎنﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ وو ﻫﻤﻜﺎرانﻫﻤﻜﺎران:: ﺑﺮرﺳﻲﺑﺮرﺳﻲ زﻳﺴﺖﻓﻮﻧﺴﺘﻴﻚ و ﺷﻨﺎﺳﻲ و داﻣﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ﻫﺎي رﻓﺘﺎريزﻧﺒﻮرﻫﺎي ﻛﺮ م ﺧﺎﻧﻮاده ﭘﻴﻠﻪ ﺧﻮار ﻧﺨﻮد Heliothis viriplaca ... Encyrtidae ...

ﭘﺎي ﺟﻠﻮ، ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺳﺎق ﻣﻴﺎﻧﻲ، ران ﻋﻘﺐ و ﺑﻨﺪ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﭘﻨﺠﻪ ﻫﺎ ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه، ﻃﻮل ﺧﺎر ﺳﺎق ﭘﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻃﻮل ﺑﻨﺪ اول ﭘﻨﺠﻪ ( ﺷﻜﻞ2 ، و، ز ،) ﻃﻮل ﺷﻜﻢ ﺑﻴﺶ از ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ، داراي دو ﻋﺪد ﻣﻮي ﺑﻠﻨﺪ روي ﺻﻔﺤﺎت ﺳﺮﺳﻲ، ﺗﺨﻢ رﻳﺰ ﺑﻠﻨﺪ، ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺪﻛﻲ از ﺑﻨﺪ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻏﻼف ﺗﺨﻢ رﻳﺰ از اﻧﺘﻬﺎي ﺷﻜﻢ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ، اﻣﺎ ﺗﺨﻢ رﻳﺰ از اﻧﺘﻬﺎي ﻏﻼف ﺧﺎرج ﻧﺸﺪه و ﻣﺨﻔﻲ اﺳﺖ ( ﺷﻜﻞ -2 ح، ط ). ﺣﺸﺮه ﻧﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ . .

اﻧﺘﺸﺎر ﺟ ﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و داﻣﻨﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ زﻧﺒﻮر M. cuprinus در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺳﺎل ﻫﺎي 86 از ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻃﺮاف اﺷﺘﺮﻳﻨﺎن، ﺑﺮوﺟﺮد، اراك، ﺧﻤﻴﻦ، ﺧﻨﺪاب و ﻣﺤﻼت ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪ . اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ از ﻣﺠﺎرﺳﺘﺎن، ارﻣﻨﺴﺘﺎن و آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ( Japoshvili & Noyes, 2005 ) و ) روﺳﻴﻪ ( Sugonjaev, 1976 ) ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ . ﺷﭙﺸﻚ ﻧﺮم ﺗﻦ Didesmococcus unifasciatus در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻴﺰﺑﺎن اﻳﻦ زﻧﺒﻮر ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ. در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻴﺰ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮ روي ﺷﭙﺸﻚ ﻧﺮم ﺗﻦ Didesmococcus Sugonjaev, 1976; Trjapitzin, 1989; Japoshvili & Noyes, 2005 ) unifasciatus و) ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ Eulecanium persicae (Noyes, 2008). ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ .ﻛﻨﺪ .ﻛﻨ ﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺸﺎن داد ﻓﻮن زﻧﺒﻮرﻫﺎي Encyrtidae از ﺗﻨﻮع ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ از اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻟﺮﺳﺘﺎن و ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ ﮔﺮوه از ﺣﺸﺮات در ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻤﻌﻴﺖ آﻓﺎت، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ و اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ آن ﻫﺎ در آﻳﻨﺪه ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ .ﺷﻮد .ﺷﻮد

ﺟﺪول -2 زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﭘﺎرازﻳﺘﻮﻳﻴﺪ ﺧﺎﻧﻮاده Encyrtidae و ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي آن ﻫﺎ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻳﻲ از اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻟﺮﺳﺘﺎن و ﻣﺮﻛﺰي Table2- Parasitoid wasps of Encyrtid family and their hosts in some parts of Lorestan and Markazi provinces

Parasitoid wasp Host species Host plant (in persian) ﮔﻮﺟﻪ ﺳﺒﺰ، ﺳﻴﺐ Blastothrix sericea Sphaerolecanium prunastri ، Eulecanium tiliae ﮔﻮﺟﻪ ﺳﺒﺰ، ﺑﺎدام Discodes coccophagus Sphaerolecanium prunastri ﺳﻴﺐ Encyrtus aurantii Sphaerolecanium prunastri ، Eulecanium tiliae ﻫﻠﻮ، ﺷﻠﻴﻞ، ﺳﻴﺐ، ﺑﺎدام Microterys cuprinus Didesmococcus unifasciatus

ﺳﻴﺐ، ﺑﺎدام، ﮔﻮﺟﻪ ﺳﺒﺰ Microterys hortulanus Sphaerolecanium prunastri, Didesmococcus unifasciatus ﮔﻮﺟﻪ ﺳﺒﺰ، ﻫﻠﻮ، ﺑﺎدام Cheiloneurus claviger Eulecanium tiliae, Didesmococcus unifasciatus ﺳﻴﺐ، ﮔﻮﺟﻪ ﺳﺒﺰ، زردآﻟﻮ Habrolepis dalamanii Lepidosaphes ulmi, Didesmococcus unifasciatus زردآﻟﻮ، ﺳﻴﺐ Zaomma lambinus Lepidosaphes ulmi, Chionaspis asiatica ﺑﺎدام، ﮔﻮﺟﻪ ﻗﺮﻣﺰ، ﻫﻠﻮ Metaphycus sp. Didesmococcus unifasciatus ﺳﻴﺐ، ﻫﻠﻮ، ﺷﻠﻴﻞ Metaphycus Eulecanium tiliae زردآﻟﻮ، ﺳﻴﺐ، ﺑﺎدام Metaphycus chermis Lepidosaphes ulmi, Chionaspis asiatica

٣٢٠

ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎتﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮهﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪﺟﻠﺪ 11،، ﺷﻤﺎرهﺷﻤﺎره 44،، ﺳﺎلﺳﺎل 13881388 (،، (323134--313055 ))

ج– c ب- b ا- a

- e د- d

ز- g و- f

ﺷﻜﻞ -1 وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ زﻧﺒﻮر Metaphycus chermis: اﻟﻒ- ﺣﺸﺮه ﻛﺎﻣﻞ، ب - ﺷﺎﺧﻚ، ج،د- ﺑﺎل ﺟﻠﻮ، ه- ﺷﻜﻢ ، ، -و ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ و ﭘﺎي ﺟﻠﻮﻳﻲ ، ز - ﭘﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ Figure2- Morphological characters wasp Metaphycus chermis : a- Adult, b- antenna, c, d- fore wing, e- abdomen, f- thorax and fore leg, g- mid leg

٣٢١ ﻛ ﻬﺮارﻳﺎنﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ وو ﻫﻫﻤﻜﺎرانﻤﻜﺎران:: ﺑﺮرﺳﻲﺑﺮرﺳﻲ زﻳﺴﺖﻓﻮﻧﺴﺘﻴﻚ و ﺷﻨﺎﺳﻲ و داﻣﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ﻫﺎي رﻓﺘﺎريزﻧﺒﻮرﻫﺎي ﻛﺮ م ﺧﺎﻧﻮاده ﭘﻴﻠﻪ ﺧﻮار ﻧﺨﻮد Heliothis viriplaca ... Encyrtidae ...

ج - c ب - b ا- a

- e -د d

ز- g -و f f

ط- i ح - h

ﺷﻜﻞ -2 وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ زﻧﺒﻮر Microterys cuprinus: اﻟﻒ- ﺣﺸﺮه ﻛﺎﻣﻞ، ب - ﺷﺎﺧﻚ، ج- ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ، د ه، - ﺑﺎل ﺟﻠﻮ ، ، -و ﭘﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ، -ز ﭘﺎﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ و ﻋﻘﺒﻲ، ح ط، - ﺷﻜﻢ Figure4- Morphological characters of Microterys cuprinus : a- adult, b- antenna, c- thorax, d, e- fore wing, f- mid leg, g- mid and hind leg, h, i- abdomen

٣٢٢ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎتﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮهﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪﺟﻠﺪ 11، ، ﺷﻤﺎرهﺷﻤﺎره 44، ، ﺳﺎلﺳﺎل 13881388 (، ، (323134--313055 ))

References

Anneck, D. P. and Mynhardt, M. J. 1970 . On some species of Habrolepis Foerster and Adelencyrtus Ashmead (Hymenoptera: Encyrtidae) in Southern Africa and Maurititus. Entomophaga, 15(2): 127- 148. Ben-Dov, Y. and Hodgson, C. J. 1997. Soft Scale Insects, their biology, Natural Enemies and Control. Amesterdam. Elsevier, 7B: 442 pp. Fallahzadeh, M., Shojaei, M., Ostovan, H. and Kamali, K. 2009. Notes on some Encyrtidae (Hymenopter: Chalcidoidea) from Iran. Journal of Entomological Society of Iran, 28(2): 81-84. Guerrieri, E. and Noyes, J. S. 2000 . Revision of European species of genus Metaphycus Mercet (Hymenoptera: Chalcidoidea: Encyrtidae), parasitoids of scale insects (Homoptera: Coccoidea). Systematic Entomology, 25: 147-222. Hanson, P. and Lasalle, J. 1995 . The Chalcidoid families. In: Hymenoptera of Costa Rica (Hanson, P. and I. Gauld). Oxford University Press, pp: 266-388. Japoshvili, G. O. and Noyes, J. S. 2005. Checklist and new data on Encyrtidae of Transcaucasus and Turkey (Hymenoptera: Chalcidoidea). Zoological Institute, St. Peterzburg, 14: 135-144. Noyes, J. S. 2008 . Universal Chalcidoid Database. The Natural History Museum. [on- line]. Available in: http://www.nhm.ac.uk/entomology/chalcidoids. Noyes, J. S. and Valentine, E. W. 1989 . Chalcidoidea (Insecta: Hymenoptera) introduction and review of genera in smaller families. Fauna of New Zealand, 18: 1-91. Prinsloo, G. L. 1980. An Illustrated Guide to the Families African Chalcidoidea. South Africa, 395 pp. Shishehbor, P. 2002. Biological Control by Natural Enemies. Shahid Chamran University Press. 554 pp. [In Persian with English summary] Sugonjaev, E. S. 1976. Chalcids of the genus Microterys Thomson (Hymenoptera, Chalcidoidea, Encyrtoidea) that are parasites of the soft scales (Homoptera, Coccoidea) in the USSR. Entomological Review, 55(4): 127- 135. Talebi, A. A. , Hasanpour, F. , Rakhshani, E., Goldasteh. S. and Stojanovic, A. 2009. Two new records of encyrtids as parasitoid of Sphaerolecanium prunastri (Hem.: Coccidae) in Iran. Journal of Entomological Society of Iran, 28(2): 75-78. Trjapitzin, V. A. 1974. Classification of the parasitic Hymenoptera of the family Encyrtidae. Part 2. Subfamily Encyrtinae Walker, 1837. Entomological Review, 53: 287-295. Trjapitzin, V. A. 1989. Parasitic Hymenoptera of the family Encyrtidae of palaearctics. Academy of the USSR Zoological Institue, Leningrad, 489pp.

٣٢٣ ﻛ ﻬﺮارﻳﺎن و ﻫﻤﻜﺎران: ﺑﺮرﺳﻲ زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي رﻓﺘﺎري ﻛﺮ م ﭘﻴﻠﻪ ﺧﻮار ﻧﺨﻮد Heliothis viriplaca ...

Journal of Entomological Research Islamic Azad University, Arak Branch ISSN 2008-4668 Volume 1, Issue 4, pages: 315-324 http://jer.entomology.ir

Faunistic study and host range of encyrtid parasitoids (Hym., Encyrtidae) collected in some parts of Lorestan and Markazi provinces of Iran

Sh. Golpayegani 1*, A. A. Talebi 2, H. Lotfalizadeh 3, E. Rakhshani 4

1- Graduated student, Department of Entomology, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran 2- Associate Professor, Department of Entomology, College of Agriculture, Tarbiat Modares University 3- Assisstant Professor, Department of Plant Protection, Agricultural Research Center, Tabriz, Iran 4¬ Assisstant Professor, Plant Protection Department, Agricultural Faculty, Zabol University, Zabol, Iran

Abstarct The encyrtid parasitoids (Hym., Encyrtidae) of scale insects (Hem., Coccoidea) were investigated during 2008 in some parts of Lorestan and Markazi provinces. A total of eleven species were collected and identified. According to the available literature, two species which marked with an asterisk are reported for the first time from Iran:

Blastothrix sericea (Dalman, 1820) Discodes coccophagus (Ratzeburg, 1848) Encyrtus aurantii (Geoffory, 1785) Microterys cuprinus (Nikol'skaya, 1952 )* Microterys hortulanus Erdos, 1956 Cheiloneurus claviger Thomson, 1876 Habrolepis dalamanii (Westwood, 1837) Zaomma lambinus (Walker, 1837) Metaphycus lounsburyi (Howard, 1898) Metaphycus chermis (Fonscolombe, 1832)* Metaphycus sp.

Morphological characters, host range and geographical distribution of the two new species from Iran have been presented and discussed .

Key Words : Hymenoptera, Scale Insect, Encyrtidae, Parasitoid, Iran

* Corresponding Author, E-mail: [email protected] Received: 29 Oct. 2009 - Accepted: 27 Jan. 2010

324 ٣٢٤