PUNJENJE UREĐAJA FOTOSINTEZOM EKOLOGIJA ČUVAJ OKOLIŠ ZA MENE I ZA SEBE Punjenje Uređaja Fotosintezom
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Broj 28 Mevludin Mekić Mevludin FOTO: FOTO: NAJVEĆI U REGIONU KOZA NOSTRA u brdima Podveležja Autostopiranje Putovanja sa ultra niskim budžetom ČUVAJ OKOLIŠ PUNJENJE UREĐAJA FOTOSINTEZOM EKOLOGIJA ČUVAJ OKOLIŠ ZA MENE I ZA SEBE Punjenje uređaja fotosintezom Solarna biciklistička staza Inžinjeri i inovatori širom svijeta već dugi niz godina rade i pronalaze načine na koje bi se upotreba klasičnih goriva i izvora energije zamijenila alternativnim i obnovljivim. Navest ćemo neke od njihovih izuma, koji na sasvim prirodan i obnovljiv, ali ponekad i neobičan način omogućuju njihovu primjenu u svakodnevnom životu lternativna goriva su ona koja su, biomase i biogoriva. Kod automobila, na- koja predstavljaju otpad iz pojedinih proi- kako im samo ime kaže, alternativa primjer, u alternativna goriva se ubrajaju zvodnih procesa, kao što su: rabljena ulja, Auobičajenim gorivima, dok se ob- praktično sva goriva za automobilske mo- ostaci od prerade nafte, tekstil i koža iz au- novljivom energijom smatra energija stvo- tore osim motornih benzina i dizel-gori- toindustrije, itd., a u pojedinim zemljama rena iz prirodnih izvora, poput sunčeve va, tj. osim goriva koja spadaju u biogoriva u proizvodnji se koristi čak i do 80 posto svjetlosti, vjetra, kiše, valova i geotermal- (biodizel, alkoholna goriva...), a tu se ubra- električne energije iz alternativnih goriva. ne topline, koji su obnovljivi (prirodno jaju i tečni naftni gas (TNG), komprimo- Efekti korištenja alternativnih goriva i ob- iznova punjivi). Tehnologije obnovljivih vani (KPG) i tečni prirodni gas (TPG). novljivih izvora energije su višestruki: ušte- izvora energije uključuju sunčevu energi- U svijetu se već poodavno, u cilju uštede da fosilnih goriva, smanjenje otpada, za- ju, snagu vjetra, hidroenergiju, energiju fosilnih goriva, koriste alternativna goriva štita okoliša, te korištenje u proizvodnji 36 www.startbih.info EKOLOGIJA znatno jeftinije električne energije koja se dobiva iz alternativnih izvora. Inžinjeri i inovatori širom svijeta već dugi niz godi- na rade i pronalaze načine na koje bi se upotreba klasičnih goriva i izvora energi- je zamijenila alternativnim i obnovljivim. Navest ćemo neke od njih, koji na neo- bičan i sasvim prirodan i obnovljiv način omogućuju njihovu primjenu u svakod- nevnom životu. BIORAZGRADIVA BATERIJA OD PAPIRA Najveći problem današnjih mobilnih tele- fona je trajanje baterije. I kada smartfone sasvim normalno koristimo, baterija jed- va izdrži jedan dan bez punjenja, a stalno praćenje koliko je ona puna i nošenje pu- njača svugdje sa sobom jedino je rješenje. Međutim, stvari bi mogle da se uskoro pro- mijene nabolje. Dizajner Cung Či Hsien E-Kaia, punjenje fotosintezom razvio je ideju za male mobilne akumula- tore, koji će korisnicima pametnih telefo- biljka smartphone može napuniti za ot- nalazili, i u bilo koje vrijeme. Takođe, cilj na drastično olakšati problem sa kratkim prilike 90 minuta, a ona, osim punjenja E-Kaia je stvaranje tehnologije koja kori- trajanjem baterije. Iako ova ideja nije no- mobilnih telefona, može davati i struju za, sti sve resurse koje nam priroda pruža, a va, ovaj dizajner je otišao korak dalje jer naprimjer, stone lampe. koje bi mogli da koriste i ljudima i okoli- je njegov proizvod „Mini Power“ preno- Ovaj izum nosi naziv E-Kaia, a tvor- ni“, izjavili su autori ovog zanimljivog izu- siva baterija koja je izrađena od papira i ci su Evelin Aravena, Kamila Rupcić i ma biotehnologije budućnosti. koja je biorazgradiva. „Mini Power“ do- Karolina Guerero. Navedena trojka je ra- ENERGIJA SUNCA lazi u tri različite verzije koje se razliku- zvila ovu tehnologiju još 2009. godine, ka- ju po trajanju. Ove baterije će trajati dva, da su bili studenti Duoc UC u Valparaíso i Mnogi današnje pametne telefone nazivaju četiri ili šest sati. National University Andrés Bello. E-Kaia i „fiksnim“ telefonima, pošto veći dio vre- Međutim, i inžinjeri iz Čilea smislili su ne- se temelji na fotosintezi kojom biljka ener- mena provode na punjaču. Činjenično sta- običan i sasvim prirodan i obnovljiv način giju svjetla pretvara u hemijsku energiju. nje je da je upotreba mobilnih telefona u punjenja ne samo mobilnih telefona. Svima Mikroorganizmi oko korijena zatim stvara- porastu, a rastu i troškovi punjenja bateri- nama iz dana u dan treba sve više utičnica ju energiju za rast biljke, ali neki elektroni ja. Solarni punjač mobilnog telefona „Juice“ jer sve je više uređaja koje treba svakodnev- tada se otpuštaju kao nusproizvod. E-Kaia dizajniran je tako da se u njega može smje- no puniti. Zahvaljujući ovim inžinjerima, sadrži elektrode koje „hvataju“ elektrone iz stiti mobilni telefon (podsjeća dizajnom na izgleda da ćemo u bliskoj nam budućno- zemlje i pretvaraju ih u neki oblik struje. već uveliko korišćene „bampere“, tj. maske sti umjesto utičnica naše mobilne telefo- Tehnologija ne utiče na rast i razvoj bilj- za pametne telefone s ekranima osjetljivim ne, tablete ili laptope puniti preko sobnih ke, a može proizvesti struju jačine pet volti, na dodir). Na vama je samo da izdvojite biljaka! Naime, oni su razvili USB punjač što je dovoljno za punjenje uređaja! „Ova 79 dolara, kupite „juice“, okrenete telefon i koji prikuplja energiju iz zemlje i pretva- eko-friendly tehnologija omogućava vam ostavite da se puni. Punjač je prekriven fo- ra je u struju za punjenje uređaja. Jedna da napunite prenosive uređaje gdje god se tonaponskim ćelijama skoro dvostruko ja- čim od bilo kojih mobilnih punjača sa trži- šta. Kada svjetlost pada na fotonaponske ćelije, one počinju da proizvode električnu energiju koja se skladišti u nanobaterijama u samom uređaju. Baterija je povezana sa mobilnim telefonom i na taj način stalno snabdijeva mobilni telefon energijom. Najnovije rješenje kompanije „SolTech System“, koje je već nagrađeno kao revo- lucionarno rješenje, integriše solarnu ener- giju u bilo koju zgradu ili objekat. Za razli- ku od tradicionalnih crijepova napravljenih od betona ili gline, ovi crijepovi su od sta- kla, što omogućava prolazak svjetlosti do apsorbujuće površine ispod krovne kon- strukcije, koja dalje generiše tako dobije- nu energiju i integriše je u već postojeće si- steme grijanja ili električnu mrežu zgrade. Osnovna prednost ovog sistema je u to- Stakleni crijep me što nije potrebna jaka sunčeva svjetlost da bi funkcionisao, što znači da generiše 37 EKOLOGIJA energiju čak i po oblačnom da- ide dalje od toga jer mu gorivo nu. Cijeli sistem funkcioniše ta- obezbjeđuju lokalni ljudi, a vje- ko što stakleni crijepovi omo- rovatno i neki koji ga svakod- gućuju prolazak svjetlosti do nevno koriste.“ specijalnog upijajućeg materi- ZERO ENERGY FRIŽIDER jala koji se nalazi ispod crijepa i tako apsorbuje sunčeve zrake. U naporu da se ponovo osmi- Ispod apsorbujućeg materijala sli frižider za svaki dom – koji nalaze se specijalne cijevi koje je pretrpio nekoliko promjena formiraju stub gdje se vazduh od početne ideje iz tridesetih zagrijava i cirkuliše kroz paten- godina prošlog vijeka – ru- tiranu tehnologiju, a tako saku- ski dizajner Jurij Dmitrijev pljena energija se zatim usmje- je otkrio nov patent za ure- rava u kuću i integriše sa već đaj budućnosti. Njegov bio- postojećim sistemom grijanja robot frižider koristi speci- kuće ili zgrade, što je još jedna Biorazgradiva baterija od papira jalnu supstancu nalik na gel velika prednost. koja obuhvati i ohladi hranu To znači da ne morate u potpu- i neklizajuća, kako bi se izbje- put, s obzirom na sve veći broj koja se u nju ubaci. Biorobot nosti da mijenjate način na koji gli sudari. električnih bicikala i automo- Zero Energy frižider se kači ste se do sada grijali, već da do- Električni bicikli i automobili bila. „Vjerujemo da ćemo za pet na zid i može da se postavi ho- davanjem ovog sistema smanji- bi jednog dana mogli da pu- godina imati proizvod koji će rizontalno, vertikalno ili čak te potrošnju energije koju pla- ne svoje baterije sa samog pu- imati široku primjenu“, kazao na plafonu. U njemu ne po- ćate, a samim tim umanjite i ta ili biciklističke staze, tvrdi je De Vit. stoji motor ili bilo kakva teh- račune. Sistem čak može biti Stefen De Vit, naučnik ko- BIO-BUS KAO GORIVO nologija koja se koristi u tra- povezan i sa postojećim ener- ji je učestvovao u ovom pro- KORISTI LJUDSKI IZMET getskim sistemom na bazi vode jektu. Tokom prvih 16 dana ili na bazi vazduha, a njegovom korištenja, staza je proizvo- U korištenju alternativnog go- ugradnjom dobijate sopstveni dila 140 kilovati na sat ili riva daleko najinteresantniji izvor energije, što znači da će- 140 ciklusa pranja veš-ma- primjer jeste autobus koji kao te manje brinuti zbog rasta ci- šine. Zasad se proizvedena gorivo koristi gas biometana, jene energenata i skupih raču- struja usmjerava u električ- dobijen tretmanom ljudskog iz- na za struju. nu mrežu, ali bi u budućno- meta i otpadaka od hrane. Ovaj Sunčevu energiju iskoristio sti mogla da bude upotrije- autobus redovno saobraća do je i izumitelj sa sjedištem u bljena i za ulično osvjetljenje Bristolskog (Engleska) aero- Kopenhagenu. On je smislio i signalizaciju. droma. Stručnjaci kažu da je električni bicikl koji nema pri- Nazvana „SolaRoad“, testna pun rezervoar „goriva“, dobije- dicionalnim frižiderima – gel ključivanja na utičnicu niti za- biciklistička pista je sagra- nog od godišnjeg otpada samo obavlja čitav posao, pa je 90% mjene baterije. Zvuči odlično, đena na dužini od 70 meta- pet ljudi, dovoljan da ovaj au- uređaja ustvari iskoristiv pro- zar ne!? Ova solarbike ima so- ra, u gradu Kromeni, sjever- tobus od 40 sjedišta pređe 305 stor. Korišćenje ovog frižidera larne ćelije ugrađene na obje no od Amsterdama. Projekat km. Ovo je jasan pokazatelj da je u osnovi vrlo jednostavno – strane točkova. Bicikl je rezul- je koštao oko tri miliona eu- ubacite hranu u gel, koji nema tat tri godine rada, a ima domet ra, uključujući troškove istra- miris i nije ljepljiv, i ona se tu od oko 43 km, kada je potpu- živanja i razvoja, navode u zadrži i hladi sve dok vam po- no napunjen. SolaRoadu, odbijajući među- novo ne zatreba.