BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN IN DE PERIODE 2011-2020 Hoe ontwikkelt overgewicht zich in de gemeente De Wolden? En hoe verhoudt de gemeente De Wolden zich daarin tot ? Met de onderstaande gegevens geven we een aanzet tot een antwoord op deze vragen. Dit doen we met gegevens uit het elektronisch kinddossier KD+ voor kinderen uit groep 2 en 7 van het basisonderwijs en jongeren uit klas 2 van het voortgezet onderwijs. Deze gegevens komen voort uit de meting en registratie van lengte en gewicht door medewerkers van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) op de basisscholen en scholen van het voortgezet onderwijs in Drenthe. Voor de bepaling van de resultaten voor klas 2 van het voortgezet onderwijs zijn ook resultaten van het Jongerenconsult in klas 1 t/m klas 3 in de analyse opgenomen. Voor de berekening van de Body Mass Index (BMI) maken we gebruik van afkapwaarden. Deze afkapwaarden zijn voor kinderen tot achttien jaar afgesteld op leeftijd en geslacht. Op basis van deze berekening zijn de kinderen ingedeeld in vier groepen: ondergewicht, normaal gewicht, matig overgewicht en obesitas (ernstig overgewicht). We hebben de resultaten van de negen voorgaande schooljaren naast elkaar gezet. Belangrijk om te noemen is dat de meting van gewicht en lengte in het schooljaar 2019-2020 vroegtijdig (in begin maart 2020) is beëindigd vanwege de Covid-19-pandemie. Uit een analyse van de gegevens kregen we de indruk dat de resultaten niet systematisch afwijken van die van eerdere jaren. We hebben dan ook de resultaten van 2019-2020 aan deze tijdserie vanaf 2011 toegevoegd. We benadrukken hier dat de toegevoegde recente resultaten nog geen inzicht geven in de gevolgen van de corona-crisis voor de ontwikkeling van de BMI bij kinderen en jongeren: dat gaat later met nieuwe resultaten blijken. In paragraaf 4 worden de resultaten in tabellen getoond voor de gemeente, de gebieden in de gemeente en de provincie Drenthe. Bij de cijfers voor de gemeente en voor Drenthe worden de resultaten van de statistische toetsing voor trends getoond. In de Bijlage wordt toegelicht hoe we de gemeente hebben ingedeeld in een aantal gebieden.

1. Matig overgewicht

Figuur 1: matig overgewicht in groep 2, negen schooljaren in De Wolden en Drenthe

matig overgewicht, groep 2

2019-2020 2018-2019 2017-2018 2016-2017 2015-2016 De Wolden 2014-2015 Drenthe 2013-2014 2012-2013 2011-2012 % 4% 8% 12% 16%

pagina

Figuur 2: matig overgewicht in groep 7, negen schooljaren in De Wolden en Drenthe

matig overgewicht, groep 7

2019-2020 2018-2019 2017-2018 2016-2017 2015-2016 De Wolden 2014-2015 Drenthe 2013-2014 2012-2013 2011-2012 % 3% 6% 9% 12% 15% 18%

Figuur 3: matig overgewicht in klas 2, negen schooljaren in De Wolden en Drenthe

matig overgewicht, klas 2

2019-2020 2018-2019 2017-2018 2016-2017 2015-2016 De Wolden 2014-2015 Drenthe 2013-2014 2012-2013 2011-2012 % 4% 8% 12% 16% 20%

2. Obesitas

Figuur 4: obesitas in groep 2, negen schooljaren in De Wolden en Drenthe

obesitas, groep 2

2019-2020 2018-2019 2017-2018 2016-2017 2015-2016 De Wolden 2014-2015 Drenthe 2013-2014 2012-2013 2011-2012 % 2% 4%

pagina

Figuur 5: obesitas in groep 7, negen schooljaren in De Wolden en Drenthe

obesitas, groep 7

2019-2020 2018-2019 2017-2018 2016-2017 2015-2016 De Wolden 2014-2015 Drenthe 2013-2014 2012-2013 2011-2012 % 1% 2% 3% 4%

Figuur 6: obesitas in klas 2, negen schooljaren in De Wolden en Drenthe

obesitas, klas 2

2019-2020 2018-2019 2017-2018 2016-2017 2015-2016 De Wolden 2014-2015 Drenthe 2013-2014 2012-2013 2011-2012 % 2% 4%

3. Ondergewicht

Figuur 7: ondergewicht in groep 2, negen schooljaren in De Wolden en Drenthe

ondergewicht, groep 2

2019-2020 2018-2019 2017-2018 2016-2017 2015-2016 De Wolden 2014-2015 Drenthe 2013-2014 2012-2013 2011-2012 % 4% 8% 12%

pagina

Figuur 8: ondergewicht in groep 7, negen schooljaren in De Wolden en Drenthe

ondergewicht, groep 7

2019-2020 2018-2019 2017-2018 2016-2017 2015-2016 De Wolden 2014-2015 Drenthe 2013-2014 2012-2013 2011-2012 % 3% 6% 9% 12%

Figuur 9: ondergewicht in klas 2, negen schooljaren in De Wolden en Drenthe

ondergewicht, klas 2

2019-2020 2018-2019 2017-2018 2016-2017 2015-2016 De Wolden 2014-2015 Drenthe 2013-2014 2012-2013 2011-2012 % 3% 6% 9%

pagina

4. Resultaten in tabellen

Tabel 1 Resultaten voor de gemeente

Gewichtsklassen Matig Ondergewicht Normaal gewicht Obesitas overgewicht % % % % 2011-2012 4,0% 83,0% 11,2% 1,8% 2012-2013 3,4% 81,0% 13,2% 2,4% 2013-2014 12,6% 74,8% 11,3% 1,4% 2014-2015 11,0% 74,7% 12,3% 1,9% 2015-2016 12,0% 81,0% 7,1% ,0% groep 2 2016-2017 5,8% 78,4% 14,6% 1,2% 2017-2018 5,2% 82,2% 9,2% 3,4% 2018-2019 10,7% 79,7% 7,9% 1,7% 2019-2020 3,4% 85,2% 11,4% ,0% Totaal 7,8% 79,7% 10,9% 1,6% 2011-2012 4,7% 78,4% 15,3% 1,7% 2012-2013 5,7% 81,3% 11,7% 1,3% 2013-2014 5,2% 79,8% 13,4% 1,6% 2014-2015 7,3% 77,5% 14,2% 1,1% 2015-2016 11,1% 78,3% 9,7% 1,0% groep 7 2016-2017 7,4% 80,7% 9,9% 2,0% 2017-2018 5,7% 81,4% 12,4% ,5% 2018-2019 6,9% 75,1% 14,8% 3,2% 2019-2020 6,1% 80,3% 10,9% 2,7% Totaal 6,6% 79,2% 12,6% 1,6% 2011-2012 3,8% 83,5% 10,7% 2,1% 2012-2013 6,6% 82,9% 9,8% ,7% 2013-2014 6,5% 78,1% 14,2% 1,3% 2014-2015 6,5% 80,2% 10,3% 3,0% 2015-2016 6,0% 78,8% 13,4% 1,8% klas 2 2016-2017 6,2% 74,6% 16,2% 3,1% 2017-2018 7,8% 77,8% 14,4% ,0% 2018-2019 8,1% 72,8% 17,3% 1,7% 2019-2020 5,6% 75,0% 19,4% ,0% Totaal 6,3% 78,8% 13,2% 1,7%

Is er sprake van een significante verandering t.o.v. 2011 -2012?

Geen verandering Toename Afname

pagina

Tabel 2 Resultaten voor Drenthe

Gewichtsklassen Matig Ondergewicht Normaal gewicht Obesitas overgewicht % % % % 2011-2012 5,4% 79,6% 11,6% 3,5% 2012-2013 5,7% 79,3% 12,1% 2,9% 2013-2014 7,1% 78,7% 11,3% 2,9% 2014-2015 6,5% 79,6% 11,2% 2,7% 2015-2016 6,9% 81,2% 9,8% 2,1% groep 2 2016-2017 6,6% 81,8% 9,6% 2,1% 2017-2018 7,5% 80,6% 10,2% 1,7% 2018-2019 7,0% 80,0% 9,9% 3,1% 2019-2020 6,0% 81,0% 10,7% 2,2% Totaal 6,5% 80,1% 10,8% 2,6% 2011-2012 5,4% 75,8% 15,7% 3,2% 2012-2013 5,5% 76,6% 15,3% 2,6% 2013-2014 6,1% 75,9% 15,2% 2,8% 2014-2015 6,1% 77,5% 14,0% 2,3% 2015-2016 6,1% 76,0% 15,4% 2,5% groep 7 2016-2017 7,8% 76,3% 13,6% 2,4% 2017-2018 7,2% 76,8% 13,9% 2,1% 2018-2019 7,9% 76,2% 13,7% 2,3% 2019-2020 7,7% 76,0% 13,7% 2,6% Totaal 6,5% 76,3% 14,6% 2,5% 2011-2012 6,7% 75,6% 14,3% 3,5% 2012-2013 6,7% 74,8% 15,3% 3,2% 2013-2014 7,4% 74,9% 15,1% 2,6% 2014-2015 7,3% 75,3% 14,1% 3,4% 2015-2016 6,9% 75,1% 14,6% 3,4% klas 2 2016-2017 7,9% 74,7% 13,9% 3,5% 2017-2018 7,6% 75,7% 13,9% 2,8% 2018-2019 7,8% 74,5% 14,5% 3,1% 2019-2020 8,6% 72,7% 14,5% 4,1% Totaal 7,4% 74,9% 14,5% 3,2%

Is er sprake van een significante verandering t.o.v. 2011 -2012?

Geen verandering Toename Afname

pagina

Tabel 3 Resultaten voor gebieden in de gemeente

Gewichtsklassen Matig Ondergewicht Normaal gewicht Obesitas overgewicht % % % % De Wijk en Koekange 2,4% 88,1% 7,1% 2,4% Ruinen 2,6% 89,5% 7,9% ,0% 2011-2012 Ruinerwold 4,7% 83,7% 9,3% 2,3% Zuidwolde 5,0% 78,0% 15,0% 2,0% De Wijk en Koekange 4,3% 76,6% 17,0% 2,1% Ruinen 4,2% 87,5% 8,3% ,0% 2012-2013 Ruinerwold 2,4% 81,0% 14,3% 2,4% Zuidwolde 3,3% 81,5% 12,0% 3,3% De Wijk en Koekange 9,4% 75,5% 13,2% 1,9% Ruinen 7,9% 84,2% 7,9% ,0% 2013-2014 Ruinerwold 20,7% 75,9% 3,4% ,0% Zuidwolde 13,7% 70,6% 13,7% 2,0% De Wijk en Koekange 21,2% 69,7% 9,1% ,0% Ruinen 21,1% 63,2% 10,5% 5,3% 2014-2015 Ruinerwold ,0% 77,8% 18,5% 3,7% Zuidwolde 8,0% 78,7% 12,0% 1,3% De Wijk en Koekange 5,6% 86,1% 8,3% ,0% Ruinen 16,1% 77,4% 6,5% ,0% 2015-2016 Ruinerwold 7,4% 77,8% 14,8% ,0% Zuidwolde 14,4% 81,1% 4,4% ,0% groep 2 De Wijk en Koekange 2,9% 80,0% 14,3% 2,9% Ruinen 11,5% 73,1% 15,4% ,0% 2016-2017 Ruinerwold 7,1% 78,6% 14,3% ,0% Zuidwolde 4,9% 79,3% 14,6% 1,2% De Wijk en Koekange 2,9% 85,7% 5,7% 5,7% Ruinen 3,4% 75,9% 17,2% 3,4% 2017-2018 Ruinerwold 7,4% 85,2% 3,7% 3,7% Zuidwolde 6,0% 81,9% 9,6% 2,4% De Wijk en Koekange 12,8% 76,9% 10,3% ,0% Ruinen 13,6% 81,8% 4,5% ,0% 2018-2019 Ruinerwold 16,1% 71,0% 9,7% 3,2% Zuidwolde 7,1% 83,5% 7,1% 2,4% De Wijk en Koekange ,0% ,0% 100,0% ,0% Ruinen 4,8% 85,7% 9,5% ,0% 2019-2020 Ruinerwold 4,8% 81,0% 14,3% ,0% Zuidwolde 2,2% 88,9% 8,9% ,0% De Wijk en Koekange 7,5% 79,4% 11,2% 1,9% Ruinen 8,9% 80,6% 9,7% ,8% Totaal Ruinerwold 7,6% 79,3% 11,3% 1,8% Zuidwolde 7,6% 79,7% 11,0% 1,7%

pagina

Gewichtsklassen Matig Ondergewicht Normaal gewicht Obesitas overgewicht % % % % De Wijk en Koekange 1,8% 75,0% 21,4% 1,8% Ruinen 2,8% 80,6% 11,1% 5,6% 2011-2012 Ruinerwold 11,1% 66,7% 22,2% ,0% Zuidwolde 4,6% 83,3% 11,1% ,9% De Wijk en Koekange 5,1% 74,6% 20,3% ,0% Ruinen 3,4% 87,9% 5,2% 3,4% 2012-2013 Ruinerwold 11,7% 73,3% 13,3% 1,7% Zuidwolde 4,3% 84,8% 10,1% ,7% De Wijk en Koekange 5,6% 68,1% 25,0% 1,4% Ruinen 5,3% 78,9% 15,8% ,0% 2013-2014 Ruinerwold 4,7% 82,8% 10,9% 1,6% Zuidwolde 5,3% 86,0% 6,1% 2,6% De Wijk en Koekange 12,5% 76,8% 10,7% ,0% Ruinen 2,1% 93,6% 4,3% ,0% 2014-2015 Ruinerwold 1,6% 69,8% 27,0% 1,6% Zuidwolde 10,1% 75,2% 12,8% 1,8% De Wijk en Koekange 14,6% 77,1% 8,3% ,0% Ruinen 12,9% 80,6% 6,5% ,0% 2015-2016 Ruinerwold 13,2% 73,7% 10,5% 2,6% Zuidwolde 7,8% 80,0% 11,1% 1,1% groep 7 De Wijk en Koekange 12,8% 79,5% 5,1% 2,6% Ruinen 7,5% 80,0% 10,0% 2,5% 2016-2017 Ruinerwold 4,8% 83,3% 11,9% ,0% Zuidwolde 6,2% 80,2% 11,1% 2,5% De Wijk en Koekange 7,0% 74,4% 16,3% 2,3% Ruinen ,0% 96,4% 3,6% ,0% 2017-2018 Ruinerwold 4,4% 77,8% 17,8% ,0% Zuidwolde 7,7% 82,1% 10,3% ,0% De Wijk en Koekange 5,3% 86,8% 5,3% 2,6% Ruinen 8,8% 79,4% 11,8% ,0% 2018-2019 Ruinerwold 3,8% 76,9% 15,4% 3,8% Zuidwolde 7,7% 68,1% 19,8% 4,4% De Wijk en Koekange 4,5% 86,4% 9,1% ,0% Ruinen 9,1% 72,7% 9,1% 9,1% 2019-2020 Ruinerwold ,0% 75,0% 20,8% 4,2% Zuidwolde 7,6% 82,3% 8,9% 1,3% De Wijk en Koekange 7,6% 76,2% 15,0% 1,2% Ruinen 5,4% 83,9% 8,8% 2,0% Totaal Ruinerwold 6,3% 75,6% 16,6% 1,5% Zuidwolde 6,6% 80,5% 11,1% 1,7%

pagina

Gewichtsklassen Matig Ondergewicht Normaal gewicht Obesitas overgewicht % % % % De Wijk en Koekange 8,3% 80,6% 11,1% ,0% Ruinen 2,2% 82,6% 13,0% 2,2% 2011-2012 Ruinerwold 1,7% 84,7% 6,8% 6,8% Zuidwolde 2,6% 85,1% 11,4% ,9% De Wijk en Koekange 11,9% 79,1% 9,0% ,0% Ruinen 3,8% 94,2% 1,9% ,0% 2012-2013 Ruinerwold 11,5% 76,9% 11,5% ,0% Zuidwolde 2,6% 82,8% 12,9% 1,7% De Wijk en Koekange 9,0% 74,6% 14,9% 1,5% Ruinen 7,2% 81,2% 10,1% 1,4% 2013-2014 Ruinerwold 1,8% 71,9% 24,6% 1,8% Zuidwolde 6,8% 81,2% 11,1% ,9% De Wijk en Koekange 6,5% 85,7% 5,2% 2,6% Ruinen 2,5% 85,0% 7,5% 5,0% 2014-2015 Ruinerwold 8,9% 73,3% 13,3% 4,4% Zuidwolde 6,9% 77,2% 13,9% 2,0% De Wijk en Koekange 6,1% 78,8% 15,2% ,0% Ruinen 3,8% 86,8% 7,5% 1,9% 2015-2016 Ruinerwold 6,3% 74,6% 17,5% 1,6% Zuidwolde 6,9% 77,2% 12,9% 3,0% klas 2 De Wijk en Koekange 10,5% 69,8% 18,6% 1,2% Ruinen 8,2% 72,1% 14,8% 4,9% 2016-2017 Ruinerwold 1,6% 76,6% 17,2% 4,7% Zuidwolde 3,8% 80,0% 13,8% 2,5% De Wijk en Koekange 9,1% 75,8% 15,2% ,0% Ruinen 4,8% 81,0% 14,3% ,0% 2017-2018 Ruinerwold 7,0% 73,7% 19,3% ,0% Zuidwolde 9,0% 80,8% 10,3% ,0% De Wijk en Koekange 8,9% 77,8% 13,3% ,0% Ruinen 2,6% 73,7% 18,4% 5,3% 2018-2019 Ruinerwold 8,3% 75,0% 16,7% ,0% Zuidwolde 11,1% 66,7% 20,4% 1,9% De Wijk en Koekange ,0% 87,5% 12,5% ,0% Ruinen 16,7% 50,0% 33,3% ,0% 2019-2020 Ruinerwold ,0% 66,7% 33,3% ,0% Zuidwolde 5,3% 78,9% 15,8% ,0% De Wijk en Koekange 8,7% 77,8% 12,8% ,7% Ruinen 4,9% 81,6% 11,1% 2,5% Totaal Ruinerwold 5,5% 75,9% 16,1% 2,5% Zuidwolde 5,8% 79,7% 12,9% 1,5%

pagina

5. Bijlage: gebiedsindeling

In onderstaande tabel wordt getoond hoe we de gemeente op grond van de 4-cijferige postcodes hebben ingedeeld in gebieden. De indeling is tot stand gekomen met inachtneming van de volgende overwegingen:

 het aantal kinderen in een bepaald schooljaar, bepaalde groep of klas en een gebied is voldoende hoog om de resultaten te kunnen tonen. De ondergrens is gesteld op een aantal van 25 kinderen  een gebied bestaat uit één of meerdere aaneengesloten postcode-4-gebieden  zoveel als mogelijk wordt aangesloten bij reeds bestaande indelingen

Tabel 4 Samenstelling van de gebieden (aantallen kinderen in de periode 2011-2020 in groep 2, groep 7 en klas 2)

gebiedsnaam De Wijk en Ruinen Ruinerwold Zuidwolde Koekange 7705 0 0 0 34 7921 0 0 0 1586 7924 0 0 0 241 7925 0 0 0 66 7926 0 0 0 282 7927 0 0 0 213 7932 0 105 0 0 7935 0 20 0 0 7957 717 0 0 0 7958 591 0 0 0 7961 0 0 1109 0 7963 0 820 0 0 7964 0 63 0 0

pagina