muziek

Graham Johnson piano Felicity Lott sopraan Thomas Oliemans bariton

za 31 mrt 2018 / Blauwe zaal ! 19 uur / pauze ± 20.30 uur / einde ± 22.15 uur lied 2017-2018

Sylvia Schwartz sopraan & Wolfram Rieger piano za 16 sep 2017

Caroline Melzer sopraan & Cédric Pescia piano & Clara Pons video za 23 sep 2017 lecture & concert

Marie-Nicole Lemieux contra-alt & Roger Vignoles piano do 26 okt 2017

Roman Trekel bariton & Jan Philip Schulze piano & Geert van Istendael verteller za 18 nov 2017 lecture & concert

Publieke masterclasses lied olv. Jan Philip Schulze za 9 & zo 10 dec 2017

Graham Johnson piano Felicity Lott sopraan & Thomas Oliemans bariton za 31 mrt 2018 lecture & concert

D/2018/5.497/42 teksten programmaboekje Bernard De Graef coördinatie programmaboekje deSingel Gelieve uw GSM uit te schakelen Cd-verkoop Bij onze concerten worden occasioneel cd’s te koop aangeboden door De inleidingen kan u achteraf beluisteren via La Boite à Musique / Coudenberg 74 / Brussel / +32 www.desingel.be (0)2 513 09 65 / www.classicalmusic.be Selecteer hiervoor voorstelling / concert / tentoonstelling van uw keuze. Concertvleugels Met bijzondere dank aan Ortwin Moreau voor het stemmen en het onderhoud van de Grand café deSingel drankjes / hapjes / snacks concertvleugels van deSingel uitgebreid tafelen / open alle dagen: 9-24 uur Moreau Pianoservice / Kapucinessenstraat 32 / 2000 informatie en reserveren: +32 (0)3 237 71 00 of Antwerpen / +32 (0)486 83 63 98 www.grandcafedesingel.be www.moreau-pianoservice.be Denise zangeres Duval met Poulenc Felicity Lott sopraan Thomas Oliemans bariton Graham Johnson piano

De liederen van Francis Poulenc (1899-1963) Deel 2: 1940-1963

Uit ‘Chansons villageoises’ (Fombeure, 1942): Mazurka (Vilmorin, 1949) Chanson du clair tamis C’est le joli printemps Parisiana (Jacob, 1954) Le retour du sergent 1. Joueur du bugle 2. Vous n’écrivez plus? Métamophoses (Vilmorin, 1943) 1. Reine des mouettes Uit ‘Le travail du peintre’ (Éluard, 1956) 2. C’est ainsi que tu es Pablo Picasso 3. Paganini Juan Gris Jacques Villon Deux poèmes de Louis Aragon (1943) 1. C Fancy (Shakespeare, 1959) 2. Fêtes galantes La courte paille (Carême, 1960) Montparnasse (Apollinaire, 1945) 1. Le sommeil 2. Quelle aventure! Uit ‘Calligrammes’ (Apollinaire, 1948): 3. La reine de cœur L’espionne 4. Ba, be, bi, bo, bu Vers le sud 5. Les anges musiciens Aussi bien que les cigales 6. Le carafon Voyage 7. Lune d’avril pauze La dame de Monte-Carlo (Cocteau, 1961)

6 7 Rondom de oorlogsjaren

Tegen het einde van de jaren ‘30 groeide de obsessie van Poulenc om een ‘groot componist’ te worden. Aan de Parijse socialite Marie-Blanche de Polignac, prinses dank- zij het Singer-naaimasjien-fortuin, schreef hij: “Men moet gelaten en welgemanierd zijn wil men een groot muzikant worden. En ik word tegenwoordig gekweld door dit deliri- um van grootsheid. Daar moet ik de gevolgen van dragen.” Maar een bruuske storing doemde op aan de horizon, de Tweede Wereldoorlog, die even ontwrichtend dreigde te worden als de Grote Oorlog. Poulenc spendeerde het laatste part van 1939 in bange afwachting van zijn oproe- pingsbrief voor de militaire dienst, terwijl hij bekende dat het enige ding waarvan hij met pijn in het hart afscheid zou moeten nemen, zijn piano was. Buiten een herorkestratie van ‘Les biches’ en revisie van zijn Sextet voor blazers en piano uit 1932 was er geen verdere productie. Toen hij uiteindelijk werd opgeroepen moest hij als gewoon soldaat met een regiment boeren naar Cahors, en na de capitulatie keerde hij terug naar zijn buitenverblijf in Noizay waar hij de rest van de oorlogsjaren doorbracht.

Tijdens de oorlog gaf Poulenc enkele recitals met zijn vaste liedpartner, de bariton Pierre Bernac. Poulenc beweerde la- ter dat deze concerten enkel aan Franse muziek gewijd wa- ren, maar dit klopt niet, ook Duitse componisten als Liszt en Schumann kwamen aan bod. Zijn houding ten opzichte van de bezetter was genuanceerder dan wat hij later wilde doen geloven, hoewel hij nooit zoals Cocteau dweepte met de nazi-esthetiek en de vervolging van joodse kunstenaars hem tegen de borst stuitte.

Temidden van de ontspinnende tragedie van de oorlog zette Poulenc de zes ‘Chansons villageoises’ (1942) op muziek, naar teksten van de folkloristische dichter Maurice Fombeure. Naast de lichtere muziek in zijn toenmalige pro- ductie als ‘Les chemins de l’amour’ voor de populaire actri- ce Yvonne Printemps, vormden de ‘Chansons’ een gewich- tiger antwoord op de oorlogsbeproevingen. Gedurende zijn

Poulenc en zijn hond in 1950 Poulenc korte ervaring als soldaat in 1939 vond Poulenc steun in de

8 9 aanwezigheid van de plattelandsjongens waarmee hij zijn tekstueel cynisme en muzikale ironie. Aragon stal een titel vaderland diende, en de cyclus reflecteert de bewondering die Watteau eerst gebruikte voor een van zijn beroemde van de componist voor hun eenvoud van geest. Poulenc rococoschilderijen en die Verlaine zich in de literatuur had koesterde overigens steeds een voorkeur voor mannen uit toegeëigend. Maar terwijl deze twee artiesten gratie en minder bevoorrechte milieus; hij prefereerde daarom altijd schoonheid celebreerden, toont Aragon de lelijkheid en de om in tweede klasse te reizen met de trein van Parijs naar absurditeit van de bezetting. Elk vers behalve het laatste zijn buitenhuis in Touraine omdat de mensen daar zoveel schetst een tafereel van een andere verschrikking, altijd interessanter waren om zien dan in de verwaande eerste- gepresenteerd op dezelfde manier (...On voit ici ce que l’on klascoupés. De ‘Chansons villageoises’ vormen een grote voit ailleurs / On voit des demoiselles dévoyées / On voit uitdaging voor de meest beslagen zangers en vergen een des foyous On voit des voyeurs / On voit sous les ponts heroïsch longvolume. Het lied ‘Le mendiant’ uit deze cy- passer des noyés … ). De volledige litanie is onbehaaglijk clus was sterk geïnspireerd door Moesorgski’s Liederen en komisch, door de music-hall-begeleiding, terwijl de zanger Dansen van de Dood, een schreeuw om wraak (… Tremblez de tekst extreem snel declameert met tempoaanduiding ah! maudite race / Qui n’avez point de pitié ...) temidden ‘Incroyablement vite’. van voornamelijk komische folklorenummers. Het lied werd publiekelijk uitgevoerd tijdens de bezetting en grensde het Het componeren ging Poulenc niet altijd even vlot af: hij dichtst aan emotionele rebellie. deed er 4 jaar over om het lied Montparnasse te schrijven, naar Apollinaire. Poulenc hierover: “Ik bedacht de muziek In 1943 groepeerde Poulenc 3 gedichten van Louise de voor het vers ‘Un poète lyrique d’Allemagne’ te Noizay in Vilmorin onder de noemer ‘Métamorphoses: Reine des 1941; het einde, vanaf ‘Vous connaissez de son pavé’, te mouettes’, ‘C’est ainsi que tu es’ en ‘Paganini’. Het Noizay in 1943. De eerste twee verzen rond 1944 in Parijs. eerste lied is zo vederlicht als het tweede diep expressief is. Er bleven enkele verzen over, waaronder het vreselijke Het onvermijdelijk snelle en virtuoze ‘Paganini’ werd later moment: ‘Donnez-moi pour toujours une chambre à la door Poulenc als een mislukking beschouwd, een lied dat semaine’. De inspiratie kwam uit het niets te Noizay in 1943. volgens hem hoogstens kon dienen als ‘trampoline’ naar Toen liet ik de fragmenten rijpen en polijstte ik alles in drie een meer lyrisch lied, maar dat niet functioneerde als slot dagen, in Parijs in 1945. Deze werkmethode in flarden is van een cyclus. misschien verrassend. Nochtans is deze nogal gebruikelijk geworden voor mij als het op liederen aankomt. Aangezien Een ander kenmerkend werk tijdens de bezetting was het ik voor het gemak nooit de muziek die ik gevonden heb lied ‘C’, naar een gedicht van Louis Aragon. Deze pionier voor een of meerdere verzen transponeer naar een andere van de surrealisten was een rabiaat stalinist, tijdens de toonaard, volgt hieruit dat het aan elkaar zetten ervan vaak oorlog ook lid van de résistance. Na de dood van zijn moeilijk is, en dat ik wat afstand moet nemen om de juiste vrouw werd de bejaarde Aragon een uitgesproken voor- plaats te vinden waar ik moet moduleren.” vechter van de homobeweging, die tijdens parades voor de dag kwam in een roze cabrio omringd door ephebes. Het Voor Poulenc was de oorlog echt gedaan toen hij terug archaïserende gedicht contrasteert beelden van middel- internationaal kon toeren. In januari 1945 gaven hij en eeuwse ridderlijkheid met dat van een platgebombardeer- Bernac enkele liedrecitals in de Wigmore Hall in Londen, de weg aan een brug over de Loire, en Poulencs zetting is niet meer met Duitse muziek weliswaar. Op het eerste con- van een zeldzame lyrische schoonheid. ‘’C ademt de ziel cert verwelkomde het publiek hen met een staande ovatie, van ons gewonde vaderland”, zo vertelde Charles Koechlin en Bernac was zo geëmotioneerd dat hij in plaats van te aan zijn collega Poulenc. zingen begon te huilen. Het lied werd door Poulenc clandestien en anoniem ge- publiceerd tesamen met ‘Fêtes galantes’, naar een tekst De meest impressionante prestatie op vlak van lied van dezelfde dichter. Muzikaal gezien verbreekt ‘Fêtes uit de periode van vlak na de oorlogsjaren is de cy- galantes’ de betovering van ‘C’, doordrenkt als het is van clus ‘Caligrammes’ uit 1948, naar zeven gedichten van

10 11 Apollinaire: ‘L’espionne’, ‘Mutation’, ‘Vers le sud’, ‘Il pleut’, men zou kunnen dansen op een bal in Le grand Meaulnes.” ‘La grâce exilée’, ‘Aussi bien que les cigales’ en ‘Voyage’. Hierbij verwijzend naar de dromerige balscène uit het boek De gedichten stammen uit 1913 - 1917, Poulencs jeugdja- van Alain-Fournier. ren, en waren gedrukt in de kenmerkende typografische patronen van Apollinaire. (De praktisch aangelegde Pierre De latere jaren Bernac vond dit overigens irritant om lezen.) Tijdens de Eind de jaren ‘40 ontmoette Poulenc een jonge handelsver- compositie mijmerend over zijn jonge jaren nam Poulenc tegenwoordiger uit Toulon, Lucien Roubert. Zijn vrienden de gelegenheid ten bate om in Nogent op spokenjacht te zagen hun romance met lede ogen aan omdat zij Roubert gaan naar herinneringen en vriendschappen van rond de ongeschikt en onbetrouwbaar vonden. Nochtans zorgde Eerste Wereldoorlog. De cyclus is aan elkaar gelinkt door dit voor zeldzame emotionele stabiliteit in het leven van weldoordachte progressie in de toonaarden van lied tot Poulenc, die er anders steeds een uitbundig en libertijns lied. seksueel leven op nahield. In Roubert vond hij een verwan- ‘L’espionne’ handelt over Mata Hari en over het lichaam te ziel, die én behoeftiger was dan hijzelf én aanzienlijk van een vrouw, normaal gezien verhuld maar ‘...une heure zieker. Poulenc was een notoir hypochonder en ontwikkel- un jour / Tu te déguises …’. Een vers als ‘Les yeux bandés de in 1954 de paranoïde obsessie dat hij maagkanker zou prête à mourir’ verwijst naar de spionne voor het vuurpelo- hebben, wat na medisch onderzoek niet het geval bleek te ton maar het woord ‘bandé’ is ook een openlijke referentie zijn, maar niets afdeed aan zijn irrationele paniek hierom- naar de mannelijk seksuele opwinding: eros en thanatos. trent. Lucien Roubert daarentegen leed aan tuberculose Erotiek smeult ook in ‘Vers le sud’ dicht onder het opper- en was terminaal in datzelfde jaar. Daarbovenop zorgde vlak: ‘Le rosier de ton corps dont j’ai cueilli les roses...’ De een dispuut over de auteursrechten van het scenario van cyclus ‘Caligrammes’ betekende voor Poulenc ook een ‘Dialogues de Carmélites’ in 1954 over onzekerheid of deze experiment met alle aspecten van menselijke liefde, van opera ooit op de planken zou kunnen komen. Dit alles zorg- hoofse lyriek tot de meest aardse seksualiteit. de voor een acute writer’s block en Poulenc kwam tijdens In ‘Aussi bien que les cigales’ evoceert de dichter op het werk aan deze opera vast te zitten temidden van het picturaal-typografisch en declamatorisch-ritmische manier tweede bedrijf. het getsjirp van de cicaden, daarbij verwijtend aan de ‘gens du Midi il faut creuser voir boire pisser aussi bien que les Na een aanzienlijke psychologische behandeling in cigales pour chanter comme elles LA JOIE ADORABLE DE de herfst van 1954 toerde Poulenc met Bernac door LA PAIX SOLAIRE’. De laatste woorden ook breed aangezet Nederland. Hier presenteerde hij nieuwe liederen van in de muziek om de kapitalen te suggereren. Tegelijk is het enkele van zijn favoriete dichters, waaronder twee liederen lied ook een intramuzikale knipoog naar de veel beschaaf- gebundeld onder de hoofding ‘Parisiana’ van Max Jacob, dere komische natuurevocatie ‘Les Cigales’ van Chabrier. en ‘Rosemonde’ van Guillaume Apollinaire. Deze liederen waren de enige pennenvruchten tijdens de jaren gewijd Voor de honderdste verjaardag van het overlijden van aan de ‘Carmélites’. Het eerste lied van de ‘Parisiana’, Chopin in 1949 gaf de bas Doda Conrad aan Louise de ‘Joueur du bugle’, was oorspronkelijk bedoeld voor de Vilmorin de opdracht om 7 gedichten te schrijven. Daarna cantate ‘Le bal masqué’ uit 1930, een bizarre evocatie van vroeg hij aan een aantal componisten om deze op muziek beelden uit Nogent in een traag tempo waarbij de compo- te zetten: Henri Sauguet (Prélude en Postlude: Polonaise), nist opdraagt “zacht gepunteerd maar met veel pedaal” te Francis Poulenc (Mazurka), Georges Auric (Valse), Jean begeleiden. Het tweede lied daarentegen, ‘Vous n’écrivez Françaix (Scherzo impromptu Étude), Darius Milhaud plus?’, bezit een Offenbachiaanse lichtheid terwijl de titel (Ballade nocturne). Sauguet gaf ook een titel aan de volledi- Poulencs constante angst concretiseerde dat Lucien ge suite: ‘Mouvements du cœur’. Na voltooiing van het lied Roubert hem niet genoeg schreef. schreef Poulenc aan Conrad: “Uw mélodie is af sedert gis- teren. Ik ga ze nu laten rusten na al die moeite veroorzaakt Een opdracht van een rijke Amerikaanse mecenas en door dat snode ‘font, font, font’ […] Het is een mazurka die amateurzangeres Alice Esty, resulteerde in een nieuwe

12 13 cyclus, ‘Le travail du peintre’. Ze verzocht om het recht Poulencs intentie om zijn liedkunst te vernieuwen door op de eerste uitvoering. Volgens Georges Auric evenaarde muzikale schildering. haar talent op vocaal vlak niet dat wat ze bezat voor me- cenaat. En volgens Bernac speelde haar vaste begeleider ‘Fancy’ werd gecomponeerd voor een boek met kinder- als een varken. Poulenc schreef echter om den brode en liedjes waartoe ook Britten en Kodály hadden bijgedragen. bleef steeds galant: “Hoe delicaat is het te spreken over De tekst is ontleend aan ‘The merchant of Venice’ van geld met een mooie vrouw!” Hij bleef diplomatisch toen de Shakespeare en wordt daar gezongen als de minnaar begeleider hem privé-opnames toezond van enkele liede- Bassanio uit drie kisten, een van goud, een van zilver en ren. Op 1 april 1957 begeleidde hij Esty op een recital met een van lood, de goede moet kiezen om de verliefde Portia de première van ‘Le travail du peintre’ en haar vaste pianist te kunnen huwen. De verzen bevatten een impliciete hint begeleidde haar in een reeks andere liederen. Nochtans aan de minnaar, aangezien de meeste rijmen op ‘lead’, en beschouwden Bernac en Poulenc hun eigen uitvoering van voorzien tegelijk in een bespiegelend ironisch commen- de cyclus op 5 september van dat jaar op het festival van taar op de liefde: ze ontstaat niet in het hart of het hoofd, Edinburgh als de wereldcreatie. maar in de ogen (It is engender’d in the eyes) waar ze ook Het idee voor ‘Le travail du peintre’ was al een tijdje aan sterft (...and fancy dies, / In the cradle where it lies) ...of het rijpen. In 1948 publiceerde Eluard een verzameling begoochelt. De gebalde tekst is bijzonder goed gebaat bij gedichten, ‘Voir’, opgedragen aan dichters, waaronder de uitgepuurde muziek, kinderlijk eenvoudig maar met een Pablo Picasso, Chagall, Braque, Juan Gris, Klee, Miró en ironische ondertoon, zo typerend voor de componist. Jacques Villon. Poulenc overwoog om er een liederency- clus van te maken maar drong aan dat Eluard een gedicht Pierre Bernac trok zich terug uit het actieve concertleven over Matisse zou schrijven op het eind van het werk. in 1959, daarna vormde Poulenc een vast duo met Denise Echter, Eluard deelde zijn bewondering voor Matisse niet, Duval, de sopraan die onder andere ‘La voix humaine’ en en toen de dichter overleed in 1952, schoot het project niet de personages Thérèse uit ‘Les Mamelles de Tiresias’ en op. Tegen 1956 geloofde Poulenc dat hij al alles gezegd Blanche uit de ‘Dialogues de Carmélites’ heeft gecreëerd. had wat hij te zeggen had in het medium van het lied, Voor haar achtjarige zoon schreef Poulenc in 1960 de maar hij besloot om ‘Le travail du peintre’ af te werken als cyclus ‘La courte paille’. De tekst is van de hand van de een postuum eerbetoon aan Eluard. De liederen hebben Belgische kinderauteur Maurice Carême en omvat zeven voornamelijk betrekking op de gedichten, eerder dan op de gedichten, ‘Le Sommeil’, ‘Quelle aventure!’, ‘La reine de schilders. Maar ‘Pablo Picasso’ klinkt net als de artiest die cœur’, ‘Ba, be, bi, bo, bu’, ‘Les anges musiciens’, ‘Le carafon’ model stond onverzettelijk monolitisch, in de toonaard do- en ‘Lune d’avril’. Poulencs neoklassieke stijl harmonieert groot, die voor Poulenc, zoals hij zelf vaststelde, tegen die uitmuntend met de verzen ‘...Et sous leurs doigts, Mozart tijd niet meer de toonaard van de vrolijke onbekommerd- / Tinte, délicieux, / En gouttes de joie bleue…’ Met enige heid betekende (zoals bij Rameau en consoorten volgens verbeelding herkent men hier de klaarheid van het trage de barokke affectenleer). Poulenc koesterde een grote be- deel van Mozarts 24ste Pianoconcerto. Duval vond ‘La wondering voor Picasso, en kon ook sympathie opbrengen courte paille’ maar niets en weigerde het te zingen, omdat voor Juan Gris, in tegenstelling tot enkele andere schilders het zogezegd niet geschikt was voor haar stem. Een mager in het rijtje; de muziek van ‘Juan Gris’ geeft een dramatisch excuus aangezien Poulenc haar stem door en door kende, commentaar bij de beschrijving van een stilleven. Vooral niet alleen opera’s voor haar schreef maar ook nog eens het lied ‘Jacques Villon’ is bijzonder geslaagd. De tekst gedetailleerd advies gaf toen ze rollen als Mélisande zong. expliqueert dat het leven er is om te koesteren, ondanks tegenslagen, een gevoel waarmee Poulenc kon relateren, ‘La courte paille’ was niet de laatste compositie voor Duval. na zijn vele innerlijke crises. Hij geloofde dat dit zijn laatste Dat was ‘La dame de Monte-Carlo’, opgedragen aan mélodie zou worden en de kwaliteit van de muziek eve- Duval, een mooi orgelpunt van Poulencs ‘Journal de mes naart die van ‘Picasso’. Voor het overige, op ‘Juan Gris’ na, Mélodies’. Het is een monoloog voor sopraan en piano of zijn de liederen van de cyclus minder overtuigend, ondanks orkest over een vrouw van de wereld, d’un âge avancé, die

14 15 haar vergane glorie bezingt voor ze zich verdrinkt in de Middellandse Zee. Het type vrouwen dat Poulenc goed kende van toen hij in 1923 tot ‘25 werkte aan zijn ballet ‘Les Biches’ in Monte Carlo – in de impressionante schaduw van de beroemde impresario Diaghilev. De theatermono- loog komt uit Jean Cocteau’s ‘Théâtre de poche’, een col- lectie van 14 kleine eenakters. De tekst stamt uit de jaren ‘30, en is opgevat in een strak rijmschema, dat bijna even archaïsch overkomt als ‘C’ van Aragon. Om monotonie te vermijden, probeerde de componist de muzikale sfeer met elke strofe te variëren: “Melancholie, trots, lyriek, geweld, en sarcasme en plons in de oceaan.” Het finale staccato is de muzikale verklanking van dit onvermijdelijke mo- ment. Ondanks de cynische bijklank is ‘La dame’ bijzonder tragisch, bijvoorbeeld als ze zingt ‘et maintenant, c’est moi qui vous parle.’ In dit opzicht zijn er vele gelijkenissen met de hoofdpersoon ‘Elle’ uit ‘La voix humaine’: een naamloze vrouw met een banaal en ongelukkig lot die zelfmoord als oplossing ziet voor de eenzaamheid. Poulenc kon zich in zijn laatste levensjaren gemakkelijk met ‘La dame’ identifi- ceren, en explicieter dan in ‘Dialogues’ en ‘La voix humaine’ schreef hij over zichzelf in een meedogenloos zelfportret.

“Surtout n’analysez pas ma musique, aimez-la”, zei Poulenc geregeld over zijn kunst. Hij eindigde zijn boek over de componist Chabrier met de woorden: “Cher Chabrier, comme on vous aime” en hij had ongetwijfeld niets liever gehad dan dat het nageslacht deze woorden ook aan hem adresseerde : “Cher Poulenc,...” Poulenc in zijn landhuis te Noizay © Collection Francis Poulenc Paris Poulenc © Collection Francis Noizay te in zijn landhuis Poulenc

16 17 Francis Poulenc Qu’on promet pour longtemps Uit ‘Chansons villageoises’ C’est le joli printemps Maurice Alphonse Jacques Fombeure (1906-1981) Qui fait sortir les filles La fille et le galant Pour danser le quadrille Chanson du clair tamis C’est le joli printemps Où le bedeau a passé Qui fait briller le temps Dans les papaveracées Aussi profitez-en Où le bedeau a passé Jeunes gens, jeunes filles Passera le marguiller C’est le joli printemps Notre vidame est mort Qui fait briller le temps Les jolis yeux l’ont tué Car le joli printemps Pleurons son heureux sort C’est le temps d’une aiguille En terre et enterré Car le joli printemps Et la croix de Lorraine sur son pourpoint doré Ne dure pas longtemps. Ils l’ont couché dans l’herbe Son grand sabre dessous Le retour du sergent Un oiseau dans les branches Le sergent s’en revient de guerre A crié : “Coucou” Les pieds gonflés sifflant du nez C’est demain dimanche Le sergent s’en revient de guerre C’est fête chez nous Entre les buissons étonnés Au son de la clarinette A gagné la croix de Saint-Georges Le piston par en-dessous Les pieds gonflés sifflant du nez La piquette, la musette A gagné la croix de Saint-Georges Les plus vieux sont les plus saoûls Son pécule a sous son bonnet Grand’mère à cloche lunettes Bourre sa pipe en terre rouge Sur ses jambes de vingt ans Les pieds gonflés sifflant du nez Sur ses jambes de vingt ans Bourre sa pipe en terre rouge Vienne le printemps mignonne Puis soudain se met à pleurer. Vienne le printemps Il revoit tous ses copains morts Où la grenouille a passé Les pieds gonflés sifflant du nez Sous les renonculacées Il revoit tous ses copains morts Où la grenouille a passé Qui sont pourris dans les guérets Passera le scarabée. Ils ne verront plus leur village Les pieds gonflés sifflant du nez C’est le joli printemps Ils ne verront plus leur village C’est le joli printemps Ni le calme bleu des fumées Qui fait sortir les filles Les fiancées va marche ou crève C’est le joli printemps Les pieds gonflés sifflant du nez Qui fait briller le temps Envolées comme dans un rêve J’y vais à la fontaine Les copains s’les sont envoyées C’est le joli printemps Et le sergent verse une larme Trouver celle qui m’aime Les pieds gonflés sifflant du nez Celle que j’aime tant Et le sergent verse une larme C’est dans le mois d’avril Le long des buissons étonnés.

18 19 Métamorphoses Louise de Vilmorin (1902-1969)

1. Reine des mouettes 3. Paganini Reine des mouettes, mon orpheline Violon hippocampe et sirène Je t’ai vue rose, je m’en souviens Berceau des cœurs cœur et berceau Sous les brumes mousselines Larmes de Marie Madeleine De ton deuil ancien Soupir d’une Reine Rose d’aimer le baiser qui chagrine. Echo

Tu te laissais accorder à mes mains Violon orgueil de mains légères Sous les brumes mousselines Départ à cheval sur les eaux Voiles de nos liens Amour chevauchant le mystère Rougis, rougis mon baiser te devine Voleur en prière Mouette prise aux noeuds des grands chemins. Oiseau

Reine des mouettes, mon orpheline Violon femme morganatique Tu étais rose, Chat botté courant la forêt Accordée à mes mains Puit des vérités lunatiques Rose sous les mousselines Confession publique Et je m’en souviens. Corset

Violon alcool de l’âme en peine 2. C’est ainsi que tu es Préférence muscle de soir Ta chair, d’âme mêlée, Épaules des saisons soudaines Chevelure emmêlée, Feuille de chêne Ton pied courant le temps, Miroir Ton ombre qui s’étend Et murmure à ma tempe, Violon chevalier du silence Voilà, c’est ton portrait, Jouet évadé du bonheur C’est ainsi que tu es, Poitrine des milles présences Et je veux te l’écrire Bateau de plaisance Pour que la nuit venue, Chasseur. Tu puisses croire et dire, Que je t’ai bien connue. Deux poèmes de Louis Aragon (1897-1982) On voit des lascars que les longs nez gênent On voit des coïons de dix huit carats

1. C On voit ici ce que l’on voit ailleurs J’ai traversé les ponts de Cé On voit des demoiselles dévoyées C’est là que tout a commencé On voit des voyous On voit des voyeurs On voit sous les ponts passer les noyés Une chanson des temps passés Parle d’un chevalier blessé On voit chômer les marchands de chaussures On voit mourir d’ennui les mireurs d’œufs D’une rose sur la chaussée On voit péricliter les valeurs sûres Et d’un corsage délacé Et fuir la vie à la six-quatre-deux

Du château d’un duc insensé Et des cygnes dans les fossés De la prairie où vient danser Montparnasse Une éternelle fiancée Guillaume Apollinaire (1880-1918)

Et j’ai bu comme un lait glacé Le long lai des gloires faussées Ô porte de l’hôtel avec deux plantes vertes Vertes qui jamais La Loire emporte mes pensées Ne porteront de fleurs Avec les voitures versées Où sont mes fruits? Où me planté-je? Ô porte de l’hôtel un ange est devant toi Et les armes désamorcées Distribuant des prospectus Et les larmes mal effacées On n’a jamais si bien défendu la vertu Donnez-moi pour toujours une chambre à la semaine O ma France ô ma délaissée Ange barbu vous êtes en réalité J’ai traversé les ponts de Cé Un poète lyrique d’Allemagne Qui voulez connaître Paris Vous connaissez de son pavé 2. Fêtes galantes Ces raies sur lesquelles il ne faut pas que l’on marche On voit des marquis sur des bicyclettes Et vous rêvez On voit des marlous en cheval-jupon D’aller passer votre Dimanche à Garches On voit des morveux avec des voilettes On voit des pompiers brûler les pompons Il fait un peu lourd et vos cheveux sont longs Ô bon petit poète un peu bête et trop blond On voit des mots jetés à la voirie Vos yeux ressemblent tant à ces deux grands ballons On voit des mots élevés au pavois Qui s’en vont dans l’air pur On voit les pieds des enfants de Marie À l’aventure On voit le dos des diseuses à voix

On voit des voitures à gazogène On voit aussi des voitures à bras

22 23 Uit ‘Calligrammes’ Guillaume Apollinaire (1880-1918)

L’espionne Aussi bien que les cigales Pale espionne de l’Amour Gens du midi gens du midi vous n’avez Ma mémoire à peine fidèle donc pas regardé les cigales que vous N’eut pour observer cette belle ne savez pas creuser que vous ne savez Forteresse qu’une heure un jour pas vous éclairer ni voir Que vous manque-t’il donc pour voir aussi bien que les cigales Tu te déguises Mais vous savez encore boire comme À ta guise les cigales ô gens du midi gens du soleil Mémoire espionne du cœur gens qui devriez savoir creuser et voir Tu ne retrouves plus l’exquise aussi bien pour le moins aussi bien que les cigales Ruse et le cœur seul est vainqueur Eh quoi! vous savez boire et ne savez plus pisser utilement comme les cigales Mais la vois-tu cette mémoire le jour de gloire sera celui où vous saurez Les yeux bandés prête à mourir creuser pour bien sortir au soleil Elle affirme qu’on peut l’en croire creusez voyez buvez pissez comme les cigales Mon cœur vaincra sans coup férir gens du midi il faut creuser voir boire pisser aussi bien que les cigales pour chanter comme elles La joie adorable de la paix solaire. Vers le sud Zénith Tous ces regrets Voyage Ces jardins sans limite Adieu Amour nuage qui fuis et n’a pas chu pluie féconde Où le crapaud module un tendre cri d’azur Refais le voyage de Dante. La biche du silence éperdu passe vite Un rossignol meurtri par l’amour chante sur Télégraphe Le rosier de ton corps dont j’ai cueilli les roses Oiseau qui laisse tomber ses ailes partout. Nos coeurs pendent ensemble au même grenadier Et les Fleurs de grenade en nos regards écloses Où va donc ce train qui meurt au loin En tombant tour à tour ont jonché le sentier Dans les vals et les beaux bois frais du tendre été si pâle?

La douce nuit lunaire et pleine d’étoiles C’est ton visage que je ne vois plus.

PAUZE

24 25 Mazurka Parisiana Louise de Vilmorin Max Jacob (1876-1944)

1. Joueur du bugle Les bijoux aux poitrines, Les trois dames qui jouaient du bugle Les soleils aux plafonds Tard dans leur salle de bains Les robes opalines, Ont pour maître un certain mufle Miroirs et violons Qui n’est là que le matin. Font ainsi, font, font, font Des mains tomber l’aiguill L’enfant blond qui prend des crabes L’aiguille de raison Des crabes avec la main Des mains de jeunes filles Ne dit pas une syllabe Qui s’envolent et font C’est un fils adultérin. Font ainsi, font, font, D’un regard qui s’appuie, Trois mères pour cet enfant chauve D’une ride a leur front Une seule suffisait bien. Le beau temps ou la pluie Le père est nabab, mais pauvre. Et d’un soupir larron Il le traite comme un chien. Font ainsi, font, font, font Du bal une tourmente Coeur des Muses, tu m’aveugles Où sage et vagabond C’est moi qu’on voit jouer du bugle D’entendre l’inconstante Au pont d’léna le dimanche Dire oui, dire non Un écriteau sur la manche. Font ainsi, font, font, font Danser l’incertitude Dont les pas compteront, 2. Vous n’écrivez plus? Oh! Le doux pas de prudes, - M’as-tu connu marchand d’journaux Leurs silences profonds à Barbès et sous le Métro Font ainsi, font, font, font, Pour insister vers l’Institut Du bal une contrée il me faudrait de la vertu, Où les feux s’uniront. mes romans n’ont ni rang ni ronds Des amours rencontrées et je n’ai pas de caractère. Ainsi la neige fond. La neige fond, fond, fond. - M’as-tu connu marchand d’marrons au coin de la rue Coquillère? tablier rendu, l’autre est vert.

- M’as-tu connu marchand d’tickets balayeur de W.-C. je le dis sans fiel ni malice aide à la foire au Pain d’Épice défenseur au juge de Paix officier, comme on dit office au Richelieu et à la Paix.

26 27 Uit ‘Le travail du peintre’ Paul Éluard (1895-1952)

Pablo Picasso Jacques Villon Entoure ce citron de blanc d’œuf informe Enrobe ce blanc d’œuf d’un azur souple et fin Irrémédiable vie La ligne droite et noire a beau venir de toi Vie à toujours chérir L’aube est derrière ton tableau En dépit des fléaux Et les murs innombrables croulent Et des morales basses Derrière ton tableau et toi l’œil fixe En dépit des étoiles fausses Comme un aveugle comme un fou Et des cendres envahissantes Tu dresses une haute épée dans le vide En dépit des fièvres grinçantes Une main pourquoi pas une seconde main Des crimes à hauteur du ventre Et pourquoi pas la bouche nue comme une plume Des seins taris des fronts idiots Pourquoi pas un sourire et pourquoi pas des larmes En dépit des soleils mortels Tout au bord de la toile où jouent les petits clous En dépit des dieux morts Voici le jour d’autrui laisse aux ombres leur chance En dépit des mensonges Et d’un seul mouvement des paupières renonce. L’aube l’horizon l’eau L’oiseau l’homme l’amour

Juan Gris L’homme léger et bon De jour merci de nuit prends garde Adoucissant la terre De douceur la moitié du monde Éclaircissant les bois L’autre montrait rigueur aveugle Illuminant la pierre

Aux veines se lisait un présent sans merci Et la rose nocturne Aux beautés des contours l’espace limité Et le sang de la foule. Cimentait tous les joints des objets familiers

Table guitare et verre vide Sur un arpent de terre pleine De toile blanche d’air nocturne

Table devait se soutenir Lampe rester pépin de l’ombre Journal délaissait sa moitié

Deux fois le jour deux fois la nuit De deux objets un double objet Un seul ensemble à tout jamais.

28 29 Fancy 2. Quelle aventure! William Shakespeare (1564-1616) Une puce dans sa voiture, Tirait un petit éléphant En regardant les devantures Tell me where is Fancy bred, Où scintillaient les diamants. Or in the heart, or in the head? Mon Dieu! mon Dieu! How begot, how nourishèd? quelle aventure! Reply, reply. Qui va me croire, s’il m’entend?

It is engender’d in the eyes; L’éléphaneau, d’un air absent, With gazing fed; and Fancy dies Suçait un pot de confiture. In the cradle where it lies: Mais la puce n’en avait cure, Let us all ring Fancy’s knell; Elle tirait en souriant. I’ll begin it,- Ding, dong, bell. Mon Dieu! mon Dieu! - Ding, dong, bell. que cela dure Et je vais me croire dément!

Soudain, le long d’une clôture, La puce fondit dans le vent La courte paille Et je vis le jeune éléphant Maurice Carême (1899-1978) Se sauver en fendant les murs. Mon Dieu! mon Dieu! la chose est sure, 1. Le sommeil Mais comment le dire à maman? Le sommeil est en voyage, Mon Dieu! où est-il parti? J’ai beau bercer mon petit; 3. La reine de cœur Il pleure dans son litcage, Mollement accoudée Il pleure depuis midi. A ses vitres de lune, Où le sommeil a-t-il mis La reine vous salue Son sable et ses rêves sages? d’une fleur d’amandier. J’ai beau bercer mon petit; C’est la reine de cœur. Il se tourne tout en nage, Elle peut, s’il lui plait, Il sanglote dans son lit. Vous mener en secret Ah! reviens, reviens, sommeil, Vers d’étranges demeures Sur ton beau cheval de course! Où il n’est plus de portes, Dans le ciel noir, la Grand Ourse De salles ni de tours A enterré le soleil Et où les jeunes mortes Et ralumé ses abelles. Viennent parler d’amour. Si l’enfant ne dort pas bien, Il ne dira pas bonjour, La reine vous salue; Il ne dira rien demain Hâtez-vous de la suivre A ses doigts, au lait, au pain Dans son château de givre Qui l’accueillent dans le jour. Aux doux vitraux de lune.

30 31 4. Ba, be, bi, bo, bu Elle trouva, ce matin-là Ba, be, bi, bo, bu, bé! Un joli petit carafon Le chat a mis ses bottes, Blotti tout contre la carafe Il va de porte en porte Ainsi qu’au zoo le girafon Jouer, danser, Pose son cou fragile et long Danser, chanter - Sur le flanc clair de la girafe. Pou, chou, genou, hibou. “Tu dois apprendre à lire, A compter, à écrire,” 7. Lune d’avril Lui crie-t-on de partout. Lune, belle lune, lune d’avril, Mais rikketikketau, Faites-moi voir en m’endormant Le chat de s’esclaffer Le pêcher au cœur de safran, En rentrant au château: Le poisson qui rit du grésil, Il est le Chat Botté! L’oiseau qui, lointain comme un cor, Doucement réveille les morts Et surtout, surtout le pays 5. Les anges musiciens Où il fait joie, où il fait clair, Sur les fils de la pluie, Où, soleilleux de primevères, Les anges du jeudi On a brisé tous les fusils. Jouent longtemps de la harpe. Lune, belle lune, lune d’avril, Et sous leurs doigts, Mozart Lune. Tinte, délicieux, En gouttes de joie bleue Car c’est toujours Mozart Que reprennent sans fin Les anges musiciens Qui, au long du jeudi, Font chanter sur la harpe La douceur de la pluie.

6. Le carafon “Pourquoi, se plaignait la carafe, N’aurais-je pas un carafon? Au zoo, madame la giraffe N’a-t-elle pas un girafon?” Un sorcier qui passait par là, A cheval sur un phonographe, Enregistra la belle voix De soprano de la carafe Et la fit entendre à Merlin. “Fort bien, dit celui-ci, fort bien!” Il frappa trois fois dans les mains Et la dame de la maison Se demande encore pourquoi

32 33 La dame de Monte-Carlo Et puis les robes se décousent, Jean Cocteau (1889-1963) La fourrure perd ses cheveux. On a beau répéter: “Je veux”, Quand on est morte entre les mortes, Dès que la chance vous déteste, Qu’on se traîne chez les vivants, Dès que votre coeur est nerveux, Lorsque tout vous flanque à la porte Vous ne pouvez plus faire un geste, Et la ferme d’un coup de vent, Pousser un sou sur le tableau Ne plus être jeune et aimée... Sans que la chance qui s’écarte Derriere une porte fermée Change les chiffres et les cartes Il reste de se fiche à l’eau Des tables de Monte-Carlo. Ou d’acheter un rigolo. Oui, messieurs, voilà ce qui reste Les voyous, les buses, les gales! Pour les lâches et les salauds. Ils m’ont mise dehors... dehors... Mais si la frousse de ce geste Et ils m’accusent d’être sale, S’attache à vous comme un grelot, De porter malheur dans leurs salles, Si l’on craint de s’ouvrir les veines, Dans leurs sales salles en stuc. On peut toujours risquer la veine Moi qui aurais donné mon truc D’un voyage a Monte-Carlo. A l’oeil, au prince, à la princesse, Monte-Carlo, Monte-Carlo. Au Duc de Westminster, au Duc, Parfaitement. J’ai fini ma journée. Faut que ça cesse, Je veux dormir au fond de l’eau Qu’ils me criaient, votre boulot! De la Mediterranée. Votre boulot!... Après avoir vendu votre âme Ma découverte. Et mis en gage des bijoux J’en priverai les tables vertes. Que jamais plus on ne réclame, C’est bien fait pour Monte-Carlo. La roulette est un beau joujou. Monte-Carlo. C’est joli de dire: “Je joue”. Cela vous met le feu au joues Et maintenant, moi qui vous parle, Et cela vous allume l’oeil. Je n’avouerai pas les kilos que Sous les jolis voiles de deuil J’ai perdus à Monte-Carle, On porte un joli nom de veuve. Monte-Carle ou Monte-Carlo. Un titre donne de l’orgueil! Je suis une ombre de moi-même... Et folle, et prête, et toute neuve, Les martingales, les systèmes On prende sa carte au casino. Et les croupiers qui ont le droit Voyez mes plumes et mes voiles, de taper de loin sur vos doigts Contemplez le strass de l’étoile Quand on peut faucher une mise. Qui me mène à Monte-Carlo. Et la pension où l’on doit Et toujours la même chemise La chance est femme. Que l’angoisse trempe dans l’eau. Elle est jalouse Ils peuvent courir. De ce veuvages solennels. Pas si bête. Sans doute ell’ m’a cru l’épouse Cette nuit je pique une tête D’un véritable colonel. Dans la mer de Monte-Carlo. J’ai gagné, gagné sur le douze. Monte-Carlo.

34 35 Graham Johnson des Arts et des Lettres. Recenter nog gehonoreerd werd met de Wigmore als solist is de bariton erg gegeerd. Graham Johnson studeerde aan de ontving hij de Wigmore Hall Medal en Hall Medal. Lott trad op met ‘s we- Hij deelde het podium onder meer Royal Academy of Music bij Harry de Hugo Wolf Medal. Johnson heeft relds grootste orkesten, waaronder met de Amsterdam Sinfonietta, het Isaacs en John Streets. Hij vervol- trouwens een bijzondere band met de de Wiener Philharmoniker met Solti, Concertgebouworkest, de Bochumer maakte zich als liedpianist bij Geoffrey Wigmore Hall. Hij leidde er de muzi- de London Philharmonic met Haitink, Symphoniker en het Orkest van Parsons. In 1972 was hij de officiële kale feestelijkheden bij de heropening het Concertgebouworkest onder de 18de eeuw. Hij werkte samen begeleider op de eerste masterclas- in 1992 en het eeuwfeest in 2001. Aan leiding van Masur en de Berliner met maestro’s als Jiři Bělohlávek, ses van Peter Pears. Deze master- de Guildhall School of Music bekleedt Philharmoniker onder de baton Ivor Bolton, Edo de Waart, Kent classes brachten hem overigens hij de functie van Senior Professor van Sir Simon Rattle. Lott werd met Nagano, Jaap van Zweden, Reinbert ook voor het eerst in contact met of Accompaniment. Hij geeft daar- onderscheidingen overladen; een de Leeuw, James Gaffigan, Markus Benjamin Britten. Bij de oprichting van naast ook masterclasses over de hele greep uit de prijzenkast: eredoctora- Poschner en Yannick Nézet-Séguin. The Songmakers’ Almanac samen wereld. ten aan de universiteiten van Oxford, Als recitalist vormt hij regelmatig een met zangers Dame Felicity Lott, Ann Loughborough, Leicester en Londen, duo met pianisten Roger Vignoles, Murray DBE, Anthony Rolfe Johnson Felicity Lott Dame Commander of the British Rudolf Jansen, Paolo Giacometti of and Richard Jackson in 1976 ging hij Felicity Lott vatte haar studies aan Empire, Officier de l’Ordre des Arts Malcolm Martineau. Met die laatste zich speciaal toeleggen op onder- in geboortestad Cheltenham en trok et des Lettres, Chevalier de l’Ordre bracht hij onlangs nog in één week zoek naar vergeten liedrepertoire. vervolgens naar het Royal Holloway National de la Légion d’Honneur en de drie grote Schubert-liedcycli in Behalve met deze medeoprichters, College en de Royal Academy of in 2016 nog de Lifetime Achievement het Amsterdamse Concertgebouw. met wie hij zowel op het podium Music, waar ze respectievelijk Frans Award op de International Classical Van Schuberts ‘Winterreise’ en als in de opnamestudio steeds een en zang studeerde. Aan het colle- Music Awards. ‘Schwanengesang’ maar evenzeer sterke band heeft behouden, werkte ge is ze overigens een Honorary van repertoire van Poulenc, Fauré, Johnson ook samen met de allergroot- Fellow, bij de academy een Fellow Thomas Oliemans Sjostakovitsj en Schumann bracht sten in het liedgenre: Sir Thomas en Visiting Professor. Als operazan- Thomas Oliemans is alumnus van hij de afgelopen jaren platen uit. Tot Allen, Victoria de los Angeles, Elly geres beheerst Lott een repertoire het Conservatorium in Amsterdam, de highlights van seizoen 2017-2018 Ameling, Arleen Auger, Ian Bostridge, dat reikt van Händel tot Stravinsky waar hij studeerde bij Margreet behoren zijn debuut bij de English Brigitte Fassbaender, Matthias maar haar uitmuntende internatio- Honig. Hij vervolmaakte zich verder National Opera als Figaro in ‘Le Goerne, Thomas Hampson, Simon nale reputatie heeft ze toch vooral bij Robert Holl, Elio Battaglia en Nozze di Figaro’, Bruckners ‘Mis nr 3 Keenlyside, Lucia Popp, Christoph te danken aan haar vertolkingen van Dietrich Fischer-Dieskau. Als opera- in f’ met het Sinfonieorchester Basel Prégardien, Dame Margaret Price, werk van Mozart en Strauss. Felicity zanger vertolkte Oliemans rollen in en Ivor Bolton en recitals tijdens de Christine Schaefer, Peter Schreier, Lott schitterde reeds op de scène de grootste stukken en op de meest Beethovenwoche in Bonn en het Dame Elisabeth Schwarzkopf en van het Royal Opera House, het gerenommeerde podia, van Madrid en Oxford Lieder Festival. Sarah Walker, om er maar enkele te Glyndebourne Festival, de Bayerische Toulouse, tot Londen en Salzburg. Ook www.thomasoliemans.info noemen. Graham Johnson maakte Staatsoper in München, de Wiener meer dan honderdvijftig opnamen Staatsoper, de Opéra Bastille, Opéra voor verschillende labels. Alleen al de Comique en het Palais Garnier in integrale opname van alle Schubert- Parijs en de Metropolitan Opera in liederen (zevenendertig cd’s versche- New York. Recent nog bracht ze in

nen bij Hyperion) is indrukwekkend te Madrid, Grenoble en Lyon de hoofd- De piano is de begeleidende kracht voor de musici, dansers en acteurs van morgen. Om jonge musici en podiumkunstenaars noemen. Johnsons niet aflatende inzet rol in Poulencs ‘La Voix Humaine’ van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen op het allerhoogste niveau op te leiden, kan een kwaliteitsvol instrumentarium niet ontbreken. Het Conservatorium heeft permanent 87 piano’s in gebruik en veel van deze piano’s zijn aan renovatie of voor het liedgenre werd talloze malen ten gehore. Ook als stichtend lid vervanging toe. bekroond met prijzen en onderschei- van The Songmakers’ Almanac trad U kan investeren in het artistiek talent van morgen op het rekeningnummer dingen. In 1994 werd hem de titel van Lott voor het voetlicht in de meest BE10 0000 0000 0404 (BIC: BPOTBEB1) van de Koning Boudewijnstichting Order of the British Empire toegekend; prestigieuze concertzalen ter we- en vermeld ‘128/2838/00002’ als gestructureerde mededeling.* *Voor elke gift vanaf €40 ontvangt u een fi scaal attest waardoor 45% van uw gift in in 2002 werd hij door de Franse rege- reld. Met de Wigmore Hall heeft ze mindering wordt gebracht van de door u te betalen belastingen. ring bekroond tot Chevalier de l’Ordre een bijzondere band, die in 2010 Steun het talent van morgen. www.savethepiano.be

36 37

10_P016_0040_AdA5_programmaboekje.indd 1 04/10/16 16:31 Binnenkort in deSingel Verdi Happening De jaarlijkse componistenhappening van deSingel en Antwerp Symphony Orchestra zet dit jaar scherp op Giuseppe Verdi. Met een gevarieerd program- ma van vergeten ouvertures en onvergetelijke operascènes. Maar ook het intie- me strijkkwartet en overrompelend mooie religieuze stukken. En het imposante ‘Requiem’ als apotheose.

14.30 uur Antwerp Symphony Orchestra & Collegium Vocale Gent olv. Philippe Herreweghe Quattro Pezzi Sacri

15.45 uur deStudentenFilharmonie olv. Giancarlo Andretta Vrouwenkoor studenten zang conservatoria Den Haag & Antwerpen Kristina Bitenc sopraan Felipe Gallegos tenor Selectie uit aria’s en ouvertures uit ‘Nabucco’, ‘Giovanna d’Arco’, ‘La Traviata’, ‘La forza del destino’ ea.

17.30 uur Malibran Quartet & Anna Samouil sopraan Strijkkwartet in e / Arrangementen van aria’s voor sopraan en strijkkwartet: Ave Maria / ‘Tu puniscimi, o Signore’, aria van Luisa uit ‘Luisa Miller’ / ‘Morrò, ma prima in grazia’, aria van Amelia uit ‘Un Ballo in Maschera’ / ‘Teneste la promes- sa’, aria van Violetta uit ‘La Traviata’ / ‘Mercè, dilette amiche’, bolero van Elena uit ‘I Vespri Siciliani’

20 uur Antwerp Symphony Orchestra & Collegium Vocale Gent olv. Philippe Herreweghe Eleanor Lyons sopraan Gerhild Romberger alt Mario Zeffiri tenor Luca Pisaroni bas Messa da Requiem

ism. Antwerp Symphony Orchestra, Koninklijk Conservatorium Antwerpen van de AP Hogeschool zo 15 apr 2018 / 14.30 21.30 uur / Blauwe zaal € 55, 45, 35 (basis) / € 45, 35, 25 (-25/65+) / € 10 (-19 jaar) www.desingel.be T +32 (0)3 248 28 28 Desguinlei 25 B-2018 Antwerpen

deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Overheid mediasponsors