Oppdragsgjevar Statens vegvesen Region vest
Rapporttype ROS-analyse
2019-10-18
FV 551 KROKA - SUNDAL RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
FV 551 KROKA - SUNDAL RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
Oppdragsnr.: T-0279 Oppdragsnamn: ROS analyse for tunell på fylkesveg 551 Kroka - Sundal Dokument nr.: 1 Filnamn: ROS-analyse_FV551_Kroka-Sundal.pdf
Revisjonsoversikt
Rev. Dato Revisjonen gjeld Utarbeida Kontrollert Godkjent av av av
00 2019-xx-xx Opphavleg ROS-analyse xxx xxx xxx
Rambøll Folke Bernadottes vei 50 N-5147 Fyllingsdalen T +47 551 75 800 Epost: bergen@ramboll.no www.ramboll.no
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
INNHALD
1. INNLEIING ...... 4 1.1 Bakgrunn ...... 4 1.2 Føremålet med risiko- og sårbarheitsanalyse ...... 4 1.3 Føremålet med risiko- og sårbarheitsanalyse for tunnel ...... 4 1.4 Metode ...... 5 1.5 Gjennomføring ...... 6 1.6 Premissgjevarar og påverka partar ...... 7 1.7 Kriteria ...... 8 2. PLANOMRÅDET ...... 10 2.1 Landskap ...... 10 2.2 Naturgrunnlag ...... 11 2.3 Kulturminne/-miljø ...... 11 2.4 Grunnforhold ...... 11 2.5 Vassdrag ...... 12 2.6 Teknisk infrastruktur ...... 12 2.7 Trafikk ...... 12 2.8 Forureining...... 12 2.9 Støy og støv ...... 12 3. IDENTIFIKASJON AV TRYGGLEIKSPROBLEM ...... 13 4. RISIKOANALYSE ...... 13 4.1 Sykling i tunell...... 13 4.2 Høg fart inn mot Sundal...... 14 4.3 Mangel på plass/arbeidsrom ved tunellpåslaga...... 14 4.4 Transport av lausmassar...... 15 5. SÅRBARHETSVURDERING ...... 16 5.1 Beredskapsmessige omsyn ...... 16 5.2 Kritisk infrastruktur ...... 16 6. KONKLUSJON ...... 17 APPENDIX A: ...... 17 7. KILDER ...... 18
Rambøll 18. oktober 2019 3/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
1. INNLEIING
1.1 Bakgrunn Som ein del av utgreiingane for reguleringsplan for fv. 551 Kroka-Sundal, er det gjort ein analyse av risiko- og sårbarheit (ROS-analyse).
Planområdet er i Kvinnherad kommune, på vestsida av fjorden, på strekket Kroka – Sunndal av fylkesveg 551. Strekket er i underkant av 1,5 km. Prosjektet er ein del av Kvinnheradpakken som omfattar utbetring og sikring av eksisterande vegar i Kvinnherad kommune.
I analysen er det vurdert kva uønskte hendingar som kan oppstå i vegsystemet, risikoen og konsekvensane av desse hendingane. Hensikten med ROS-analysen er å identifisere farane som finns og moglege uønskte hendingar for heile planområdet, både i anleggsfasen og etter utbygging. Analysen skal vise alle tilhøve for risiko- og sårbarheit, og eventuelle endringar i slike tilhøve som utbygging gjev, som har betydning for vurdering av om arealet er egna til utbyggingsformål.
Gjennom val av vegstandard etter Statens vegvesen sine handbøker, har ein allereie definert ein del tryggleikstiltak. I tillegg kan det vere spesielle hendingar eller forhold ved vegsystemet som krev spesielle tiltak. Dei viktigaste verkemidla ein har for å nå eit akseptabelt sikkerheitsnivå er at vegen planleggast og byggast etter dei beste tilgjengelege standardar satt av Statens Vegvesen. Samstundes må ein forutsette at folk som jobbar med å bygge prosjektet, og seinare folk som tek veganlegget i bruk, har ein åtferd i tråd med lovar, reglar og rettleiingar. Så skal gjennomføringa av prosjektet, og det ferdige prosjektet være slik at menneskelege feil får så små konsekvensar som mogleg.
1.2 Føremålet med risiko- og sårbarheitsanalyse ROS-analysen er eit krav i Lov om planlegging og byggesaksbehandling, § 4-3. Den har tatt utgangspunkt i Direktoratet for samfunnstryggleik og beredskap sin rettleiar «Samfunnstryggleik i kommunen si arealplanlegging» frå 2017, samt revidert handbok R511 «Sikkerheitsforvaltning av vegtunnelar». Føremålet med ei analyse av risiko- og sårbarheit er å avdekke risiko for uønskte hendingar som kan oppstå innanfor planområdet. Risiko er eit uttrykk for den fare som uønskte hendingar representerer for menneske, miljø eller materielle verdiar, og vert uttrykt ved sannsynet for, og konsekvensen av, dei uønskte hendingane. Sannsyn vert definert som ei vurdering av sjansane for og kor ofte ei uønskt hending vil skje, medan konsekvens vert definert som mogleg utfall av ei uønskt hending. Konsekvensar kan uttrykkast med ord eller som ein talverdi for omfanget av skadar på menneske, miljø eller materielle verdiar. Gjennom å vurdere sannsynet for og konsekvensane av ei hending, vert hendinga plassert i ei risikomatrise. Ut frå plasseringa hendinga får i matrisa, skal det vurderast om det skal settast krav til tiltak, eller om risikoen kan aksepterast.
1.3 Føremålet med risiko- og sårbarheitsanalyse for tunnel «Tunnelsikkerheitsforskriftane har også bestemmelser for gjennomføring av risikoanalyser. Risikoanalysen for tuneller er ein særskilt studie av farar, med beskrivelse av moglege ulykker som tydelig berører sikkerheten for trafikanter i tunneler og som vil kunne inntreffe i løpet av brukstida, samt art og størrelsesorden av dei mulige konsekvensane av dei. Risikoanalysen skal presisere og grunngje tiltak for å redusere sannsynligheten for ulykker og deres konsekvensar. Risikoanalysen kan være kvalitativ eller kvantitativ. For planlegging av nye tunellar over 500 m skal både kvantitativ og kvalitativ risikoanalyse benyttes for å dokumentere risiko.
Rambøll 18. oktober 2019 4/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
Ved søknad om fråvik frå ein eller fleire bestemmelser i denne normalen skal det ved hjelp av en risikoanalyse bekreftes at avbøtende tiltak gir samme eller bedre sikkerhet. Risikoanalyse er en viktig del av sikkerhetsdokumentasjonen for tunneler over 500 m. Risikoanalyser skal gjennomføres av et organ som er funksjonsmessig uavhengig av tunnelforvalter. For utarbeidelse av risikoanalyser skal det brukes en metode som er godkjent av Vegdirektoratet. Der det er aktuelt med transport av farleg gods i vegtunnelen, skal det utføres en risikovurdering i samarbeid med brannmyndigheten for å kunne vurdere behov for og eventuelt fastlegge regler og krav til transport av farleg gods gjennom tunnelen.» (Statens vegvesen, Vegdirektoratet, 2016)
1.4 Metode
ROS-analysen følgjer prosessen gitt i NS 5814 «Krav til risikovurderingar» (SN, 2008) og Direktoratet for samfunnsikkerheit og beredskap sin rettleiar «Samfunnstrygleik i kommunen si arealplanlegging» (DSB, 2017). Analysens omfang er tilpassa planforslagets innhald og kompleksitet, samtidig som den tilfredsstiller de lovmessige krav som stilles.
§ 4-3. Samfunnstryggleik og risiko- og sårbarheitsanalyse «Ved utarbeiding av planar for utbygging skal planmakta syta for at risiko- og sårbarheitsanalyse gjennomførast for planområdet, eller sjølv foreta slik analyse. Analysen skal vise alle risiko- og sårbarheitstilhøve som har betydning for om arealet er egna til utbyggingsformål, og eventuelle endringar i slike tilhøve som følgje av planlagt utbygging».
Rambøll 18. oktober 2019 5/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
Risiko- og sårbarheitsanalysen vert gjennomført etter følgjande fem steg:
Det vidare innhaldet utgjer hovuddelen av ROS- analysen og består av følgjande deler:
- Systematisk gjennomgang av moglege naturfarar og menneske- og verksemdsbaserte farar, i anleggsfasen og etter utbygging. Risikoen, sannsyn og konsekvens for 49 ulike hendingar/situasjonar er vurdert. (Appendix A).
- Sannsynet og konsekvens for dei identifiserte uønskte hendingane er vurdert og samanstilt i ei risikomatrise. ROS-analysen avdekker kva for område det er nødvendig med ytterlegare undersøkingar eller avbøtande tiltak, og gir grunnlag for eventuelle omsynssoner i plankartet og utforming av reguleringsbestemmingar.
- Utgreiing av risikoreduserande tiltak for dei uønskte hendingane i sjekklista som er identifisert som ein aktuell fare/uønskt hending er nærare analysert i kapittel. Hendingar som ikkje oppfattast som aktuelle er ikkje vidare greia ut.
- Konklusjon Figur 1: Steg i prosessen
1.5 Gjennomføring
ROS-analysen har ei tredelt gjennomføring. Det er gjennomført eit skrivebordsstudie av eksisterande grunnlagsmateriale, kjente data og registreringar samt forslag til regulering. Det er og gjennomført samtalar med viktige premissgjevarar og påverka partar. Den tredje delen er ei samling med premissgjevarar og påverka partar gjennomført på Sundal torsdag 26. september 2019. Til saman gjev det eit tilstrekkeleg utfyllande risikobilete over planområdet. ROS-analysen er gjennomført på detaljreguleringsnivå og vil følgeleg ikkje fanga opp alle variablar og detaljar som kjem fram på eit seinare tidspunkt i prosjektet. Dersom føresetnadene vert endra i etterkant eller nye variablar gjerast kjent, må ROS-analysen reviderast.
Generelt sett vil all menneskeleg aktivitet innebera ein viss risiko. I analysen er sannsynet og konsekvens av ulykker og hendingar forsøkt kvantifisert. I dette ligg det ein betydeleg grad av usikkerheit, ettersom det manglar både informasjon og metodar som gjev eksakte berekningar. Dette er ein rasjonell ROS-analyse basert på kjent dokumentasjon og faglege vurderingar. Det er ikkje gjort særskilde berekningar eller utgreiingar. Målet er å identifisera kva slags risikoar som endrast som følgje av tiltaket og som man skal ta omsyn til i planlegginga og gjennomføringa av prosjektet.
Rambøll 18. oktober 2019 6/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
1.6 Premissgjevarar og påverka partar
Byggherre er Statens vegvesen/Hordaland(Vestland)-fylkeskommune. Planforslaget fremmast av Statens vegvesen. Planmyndigheit er Kvinnherad kommune.
Deltagarane på ROS-analysesamlinga var:
Anne Lise Nes, Kvinnherad kommune, planhandsamar Ruben Medhus, Kvinnherad kommune, brann og redning Kathrine Løno Lahlum, Statens vegvesen, prosjektleiar Haakon Innset, Statens vegvesen, byggeleiar Cathrine Spook, Statens vegvesen Anniken Kleiva Hella, Statens vegvesen Hilde Gunn Stenseth, Statens vegvesen Jeanette Helleland, Statens vegvesen Atle Bauge, Tide, Transportplanleggjar Verneombud, Tide, Verneombud
I tillegg har Irene Vold gjett grundige innspell på vegne av AMK Helse Fonna og Sondre Solheim har vært høyrd på vegne av det lokale politiet.
Rambøll 18. oktober 2019 7/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
1.7 Kriteria
Aktuelle uønskte hendingar og tryggleiksproblem vurderast for fire risikostyringsmål:
1. Liv/helse (L) 2. Ytre miljø (M) 3. Materielle verdiar (Ø) 4. Samfunnsviktige funksjonar (S)
Figur 2: Sannsynsgrad Kvinnherad kommune har Sannsyn Intervall eigne akseptkriterier som ligg til grunn for inndeling 1 Lite sannsynleg Mindre enn kvart millenium. av sannsyn og konsekvens for hendingane. Desse 2 Mindre sannsynleg Ein gang i løpet av 1000 år. kriteria er retta mot overordna kommunal 3 Sannsynleg Ein gang i løpet av 100 år. planlegging. For dei høva dei ikkje er relevante for er kriteria relevant for 4 Middels sannsynleg Ein gang i løpet av 10 år. samferdsels- planlegging Svært sannsynleg/ nytta. (DSB/SVV). 5 Ein gong per år. kontinuerleg
Risiko vurderast som en funksjon av sannsyn og konsekvens. For alle identifiserte uønskte hendingar setes et sannsyn og en konsekvens. Graderinga av sannsyn er vist i figur 2. Gradering av konsekvensar er gitt i tabell 3,4,5,6 (L)(M)(Ø)(S). Det nyttes ei risikomatrise til å presentere og rangere identifisert risiko. Risikomatrisa som nytta er vist i tabell 3, mens tabell 4 viser Kvinnherad kommune sine akseptkriterium.
Figur 3: Konsekvens liv og helse
Konsekvens Liv og helse (L) Ingen eller små personskadar. Få og små personskadar som 1 Ufarleg/ubetydeleg treng medisinsk handsaming. Fråvær avgrensa til bruk av eigenmelding. Inntil fem alvorleg personskadar eller mange små personskadar. 2 Ein viss fare Fråvær som krev sjukemelding. Inntil 1 død eller fare for 1-3 alvorlege, eller fleire mindre, 3 Alvorleg/farleg personskadar. Inntil 2-5 døde eller fare for 3- 15 alvorleg skadde/sjuke 4 Kritisk
Mer enn 5 døde eller 15 alvorleg skadde/sjuke 5 Katastrofal
Figur 4: Konsekvens ytre miljø
Konsekvens Ytre miljø (luft, vatn og grunn) (M) Ingen eller ubetydeleg miljøskadar. Utbetra av naturen sjølv etter 1 Ufarleg/ubetydeleg kort tid.
2 Ein viss fare Miljøskadar, kort restitusjon
3 Alvorleg/farleg Miljøskadar, < 1 års restitusjon
4 Kritisk Alvorlege miljøskadar, > 1 års restitusjon
5 Katastrofal Svært alvorlege miljøskadar, irreversibel skade
Rambøll 18. oktober 2019 8/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
Figur 5: Konsekvens materielle verdiar Konsekvens Materielle verdiar/økonomi (Ø)
1 Ufarleg/ubetydeleg Ingen eller ubetydelig økonomisk kostnad, inntil 1 mill. kr
Kortvarig skade eller tap av samfunnsverdiar, mellom 1-10. mill. 2 Ein viss fare kr Skade eller tap av verdiar av noko varigheit, mellom 10 mill. – 90 3 Alvorleg/farleg mill. kr Skade eller tap av verdi av lengre varigheit, mellom 90 mill. – 4 Kritisk 300 mill kr.
5 Katastrofal Varig skade eller tap av samfunnsverdi, over 300 mill. kr
Figur 6: Konsekvens samfunnsviktige funksjonar Konsekvens Samfunnsviktige funksjonar (S) Systemet vert midlertidig sett ut av drift. Ikkje trong for 1 Ufarleg/ubetydeleg reservesystem. Systemet vert midlertidig sett ut av drift. Dersom det ikkje finst 2 Ein viss fare reservesystem/alternativ kan ha konsekvensar for liv og helse, miljø og økonomi.
3 Alvorleg/farleg Driftsstans inntil 1 veke.
4 Kritisk Systemet vert sett ut av drift i fleire veker og månader.
5 Katastrofal Hovud- og avhengige system vert sett permanent ut av drift.
Figur 7: Konsekvensmatrise (Kvinnherad kommune)
LIV OG HELSE (L) YTRE MILJØ (M) ØKONOMI (Ø) SAMFUNN (S)
5
4 3
SANNSYN 2 1 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 KONSEKVENS
Figur 8: Akseptkriterium (Kvinnherad kommune)
Tiltak skal settast i verk for å redusere risikoen. Det er krav om ROS-analyse for Uakseptabel risiko alle detaljplanar. Det skal gjennomførast ytterlegare undersøkingar/utgreiingar for å belyse risikoen. Risiko bør vurderast med omsyn til tiltak som reduserer risiko. Gjennomføring av tiltak skal vurderast i høve til kost/nytte. Det er krav om ROS-analyse for alle Middels risiko detaljplanar. Kommunen kan, basert på tiltaka si innhald, utforming og lokalisering, i byggesak krevje ROS-analyse.
Det er krav om ROS-analyse for alle detaljplanar. Det bør i kvar enkelt byggesak Akseptabel risiko vurderast om det må gjennomførast førebyggjande tiltak.
Rambøll 18. oktober 2019 9/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
2. PLANOMRÅDET
Planområdet er i Kvinnherad kommune, på vestsida av fjorden, på strekket Kroka – Sunndal av fylkesveg 551. Strekket er i underkant av 1,5 km. Prosjektet er ein del av Kvinnheradpakken som omfattar utbetring og sikring av eksisterande vegar i Kvinnherad kommune.
Strekninga som skal skredsikrast ligg langs Maurangsfjorden mellom Kroka og Sundal og er merka med svart stipla linje på kartet nedanfor. Vegen ligg her ved kanten av fjorden, i særs sidebratt terreng med høge skjeringar på innsida og bratte skrentar ned mot fjorden på utsida. Vegen har dårleg kurvatur, smal køyrebane og dårleg framsikt. Vegen er krevjande med tanke på framkome, og særskild gjeld dette for tunge køyretøy. Det er høg skredfaktor på strekninga og både jord, stein og snø kjem ned frå fjellsida.
Figur 9: Oversiktsbilde planområdet med foreslått vegtrase.
2.1 Landskap Det overordna landskapet planområdet er i ligg mellom Folgefonna i Sør og Hardangerfjorden med sidearma Maurangerfjorden i Nord. Det viktigaste særtrekket er dei nordvendte U-dalane, spesielt Sundalen/Bondhusdalen, med Bondhusbreen i sørenden. Lenger vest ligger Furebergsdalen. Bondhusdalen har et rikt jordbrukslandskap basert på moreneavsetningar. Furebergsdalen er prega av skog og elva, med få flate opne områder. Øst for Furebergsdalen ligger den V-forma Heimadalen med Krokagjelet og Krokaelva. Planområdet ligg mellom Krokaelva og Sundal. Her ligg Heimdalsberget (1143 m.o.h.) med ei bratt nordside som går bratt ned i havet. Fjellsida er rasfarleg og FV 551 ligg som ein smal og sårbar linje mellom fjellet og fjorden. Den planlagde tunellen vil ikkje endre på landskapet, eller gjere seg bemerka i landskapet.
Prosjektet vil ikkje ha innverknad på landskapets verdi.
Beskriv landskapet 22T07-07 , Underregion 22.7 Kvinnherad/Strandebarm. Det aktuelle landskapet er så pass særprega at det reknast som en egen underkategori i Nasjonalt referansesystem for landskap. (underregion 22.7 kvinnheread/Strandebarm).
Jord- og fjordbruken i Sundal representerer lang historisk kontinuitet i menneskets bruk av landskapet. Landskapet med fjorden, jordbruket og isbreen er viktig for dei som bur der, men har også nasjonal verdi som turistattraksjon.
Rambøll 18. oktober 2019 10/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
2.2 Naturgrunnlag Naturressursane innanfor planområdet omfattar i hovudsak nokke dyrkamark, beitemark, grunnlag i sjø for akvakultur og nokke mineralresursar i form av tilførte knust gneis frå Folgefonnprosjektet.
Det er lite jordbruksareal innfor planområdet. Ved Krokane er det noko innmarksbeite og eit mindre areal med fulldyrka jord. Terrenget her er bratt med helling mellom 1:5 og 1:3. Jordbruksareala ved Krokane her er vurdert å ha noko verdi. Ved Musskjerneset er jordbruksareal omregulert til næringsareal for campingplassen. I planområdet finns eit større beiteområde Mauranger beitelag på 160 km2 (102 km2 tilgjengeleg areal), der en tredjedel er skog. I beitesesongen 2018 vert det sleppt 1756 sau og lam og 149 storfe. Beitetettheita for sau er oppgitt å vere 17 per km2 (NIBIO.no). Beitearealet i planområdet er vurdert å ha noko verdi.
Det ligg et landbasert akvakulturanlegg på Sundal, og fiskemerdar i fjorden vest for planområdet.
Det er rik tilgang på ferskvatn innanfor planområdet, men det er ikkje registrert nokon større utnytting av vassressursen.
2.3 Kulturminne/-miljø Øydjorda og Krokar I grendene Øydjorda og Krokar er det ingen kjende automatisk freda kulturminne, men her er ein del sefrak-registrerte bygningar. To av bygningane i Krokar er frå 1700-talet, eit naust og eit grisehus/utedo. Det er fem bygningar frå 1800-talet i Krokar, og to i Øydjorda. I tillegg til desse er det ein ruin frå ei sjøbu på Krokar som kan daterast heilt attende til 1500-talet. I tillegg er ein ruin av eit gjestehus frå 1700-talet i Krokar og ein ruin etter eit eldhus frå 1800-talet i Øydjorda. Nytt veganlegg vil mest truleg ikkje komme i berøring med nokre av minna i dette området.
Sundal I Sundal er det stor tettleik med automatisk freda kulturminne, både i bygda nede ved fjorden og fram Bondhusdalen. Fleire av kulturminne er ulike spor etter busetjing, som holer/hellarar, dyrkingsflater, kokegroper og eldstadar. Eit viktig kulturminne ligg nord på Kvernaholmen i sentrum, to hellarar og ei hole med dateringar bak til jarnalder/mellomalder . Det er elles fleire kjende gravminne frå Sundal, minst to av desse er ivaretekne i god stand i dag.
Nede ved sjøen ligg eit automatisk freda naust , truleg frå 1500-talet. I tillegg til dette er det også to andre naust som er daterte til 1500-talet. Desse er ikkje automatisk freda. Det er i tillegg svært mange andre sefrak-registrerte bygningar i heile området. Ein av desse er frå 1700-talet, medan dei fleste kan daterast til 1800-talet. Nytt veganlegg vil mest truleg ikkje komme i berøring med viktige kulturminne i dette området.
2.4 Grunnforhold
Lausmassar – kvartærgeologi
Lausmassedekket i planområdet består i fylgje NGU sine lausmassekart av bart fjell, dette vil seia at meir enn 50% av arealet er fjell i dagen. Observasjonar frå terrenget stadfester kartet til NGU. Det er også store områder med skred- avsetning i området.
Ved påhogget ved Kroka er det synleg berg i dagen medan ved Musskjernesset er området prega av skredavsetning. Langs tunnellinja ser ein hyppige bergblotningar langs dei vertikale bergskrentane.
Bergartar og regionalgeologi
Rambøll 18. oktober 2019 11/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
Bergartane i planområdet er i fylgje berggrunnskartet til NGU diorittisk til granittisk gneis tilhøyrande Kinarvikformasjonen. Observert bergart syner ein granittisk gneis som er raudleg i fargen som følgje av høgt innhald av mineralet kalifeltspat. Det er observert same bergart i heile planområdet.
2.5 Vassdrag
Det er 3 bekkar av mindre bekker innanfor planområde. Desse har små nedbørsfelt og renn i bratt terreng. Dei er dermed svært sårbare for uttørking, og har truleg ikkje årviss vassføring.
Krokaelva er ein elv som renn ut rett vest for planområdet. Denne elva er i vann-nett registrert med moderat tilstand som følge av forsuring. Deler av nedbørsfeltet til Krokaelva ligg i planområdet.
Aust for planområdet ligg utløpet til Bondhuselva. Dette er ei lakseførande elv, med 2,5 km lakseførande strekning. Vasskvaliteten i elva er god. Vitskapeleg råd for lakseforvaltning har vurdert tilstanden til laksebestanden som dårleg. Lakselus og redusert vassføring på grunn av vassdragsregulering er rekna som dei viktigaste påverknadene.
Planområdet ligg langs Maurangerfjorden, som er ein ferskvatnspåverka beskytta fjord med eit areal på 18 km2. Vassførekomsten er registrert med god tilstand i vann-nett. Punktutslepp frå industri, og diffus avrenning og utslepp frå fiskeoppdrett er likevel rekna for å ha ein viss påverknad på vassførekomsten.
2.6 Teknisk infrastruktur Innanfor planområdet finn ein tre kraftliner. Maurangerfjorden kryssast av Statnett si houvednettsline Mauranger – Samnanger på 300kV. I øst-vestleg retning har Statnett også houvedlina Blåfalli – Mauranger på 300 kV. Lågere i terrenget enn Statnett si line har Kvinnherad Energi si lokale distribusjonsline på 22 kV.
2.7 Trafikk
Registrert trafikkmengde i 2017 er ÅDT på 900 bilar. Av desse er 13% lange køyretøy. Fylkesvise prognosar for trafikkvekst i Hordaland vert lagt til grunn for å berekne framtidig trafikkmengde . Med trafikkprognosar 20 år etter antatt opning av nytt tilbod (ca. 2045) vert da ÅDT på over 1500 køyretøy. Det er registrert to ulykker på strekninga. Begge er relatert til motorsyklar i for høg fart i sving på elles godt føre.
Det er berekna ei årleg vekst på 2% på strekninga. Dimensjoneringsklasse Hø2 er valt, kor størstedelen av strekninga har ei breidde på 7,5 m og fartsgrense 80 km/t.
2.8 Forureining Det er ikkje venta å bli vesentlege endringar av forureiningssituasjona etter utbygginga av ny veg. Det er ingen registreringar om akutt forureining innanfor planområdet.
2.9 Støy og støv
Det er ikkje venta vesentlege endringar av situasjonen for støy og støv etter utbygginga av ny veg. Ingen bustader er registrert i gul eller raud sone.
Rambøll 18. oktober 2019 12/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
Det er berekna og vurdert vegtrafikkstøy som følgje av vegutbygginga, og resultata er synt i støysonekart. Støyvurderingane er gjort i samsvar med T-1442 (“Retningsline for behandling av støy i arealplanlegging”) og rettleiaren til denne (M-128/2014). Anbefalingane i T-1442 skal, så langt det er teknisk mogeleg og økonomisk forsvarleg etter kost/nytte- vurderingar, overhaldast.
Prosjektet vil i enkelte høve skape nokke støv, spesielt knyt til anleggsperioden. Det vil være vær- og situasjonsavhengig mengde støv som vil bli spreidt. Entreprenøren vil måtte ta normale omsyn til støv. Viss så blir gjort er det ikkje sannsyn for spesielle negative konsekvensar knytt til støv.
3. IDENTIFIKASJON AV TRYGGLEIKSPROBLEM
Det er gjort ei systematisk gjennomgang av moglege naturfarar og menneske- og verksemdsbaserte farar, for både ein normalsituasjon etter utbygging og i ein anleggsfase. Det er brukt ei sjekkliste for vurdering av sannsynet, konsekvens og risiko for i alt 60 ulike hendingar/situasjonar. For alle dei tryggleiksproblema vi har avdekt er fellesnemnaren at dei oppstår som følgje av moment ein må pårekna og vanskeleg kan unngå, nemleg menneskelege feil og/eller værhendingar.
Konsekvensane av slike hendingar kan bli alvorlege. Det gjer eit MIDDELS risikonivå.
For alle sjekkpunkta til finn vi MIDDELS risiko eller betre. Det gjev et overordna risikobilete av at tunnelen vil ha eit MIDDELS risikonivå. Risikonivået er innanfor det som for andre tilsvarande prosjekt omtalast som «kjend og akseptabel risiko». For dette prosjektet er det ikkje identifisert nokon uakseptabel risiko.
For eit MIDDELS risikonivå skal ein peike på risikoreduserande tiltak. Dei rasjonelle tiltaka for å redusere sannsyn for dei aktuelle hendingane og alvorsgraden av dei er innarbeid i dei lovane, vegleiarene og handbøkene som leggast til grunn for utføringa av prosjektet. Ytterlegare tiltak ut over dette, til dømes og foreslå to tunell-løp for å forebygge møteulykker, reknast ikkje som verken realistisk eller rasjonelt og er soleis ikkje ein del av denne rapportens forslag.
Fullstendig oversikt over dei 60 vurderte hendingane og situasjonane ligg i Appendix A. I vedlegget er kvart enkelt sjekkpunkt vurdert og kommentert i den grad det har vært relevant.
4. RISIKOANALYSE
Sjølv om risikonivået for prosjektet ligg på middels nivå har vi valt å trekke fram fire moment som kan vurderast som særskilde for dette prosjektet, og som ein må vurdera å handsame spesielt i prosjektet. Dei fire punkta er omtalt nedanfor.
4.1 Sykling i tunell.
Dagens situasjon Per i dag syklast det på eksisterande veg, som ikkje har særskilt tilrettelegging for verken gangtrafikk eller sykling. Det er ikkje registrert alvorlege uhell knyt til dette på strekket Kroka – Sundal. Dagens veg er smal og svingete med de utfordringane det gjev for sikt og forbikjøyring.
Planlagt endring
Rambøll 18. oktober 2019 13/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
Ny veg lagt i tunell vil gje ein mykje betre synlegheit, og ein breiare vegprofil gjev betre høve for forbikjøyring. Syklistar i tunell kan oppleve det som farleg å ferdast slik, sidan ikkje har plass utanfor kvitstripa, og sidan lysforholda og støysituasjonen i tunellen kan virke skremmande. Reelt sett skal sykling i tunell være like trygt eller meir trygt enn sykling under open himmel. Den største reelle risikoen er knyt til mogleigheita for at billistane ikkje er nok oppmerksame på potensialet for at det kan være syklistar i tunellen, og at syklistane ikkje har lys og refleks.
Risikoanalyse Sannsyn Konsekvens Risikonivå
Sykling i tunell Middels Ein viss fare
Forslag til risikoreduserande tiltak • Det anbefalast at ein vurderer eit varslingssystem som syt for at bilførarane får eit varsel om at det kan være syklistar i tunellen, før dei køyrer inn i den. Teknisk løysning kan være at syklistane trykk på ein knapp før dei syklar inn i tunellen, og slik aktiverer varsellys til bilførarane i en tilstrekkeleg lang tidsperiode til at syklistane kan komme seg gjennom tunellen.
4.2 Høg fart inn mot Sundal.
Dagens situasjon Når ein kjem køyrande frå vest inn mot Sundal får ein eit rimeleg flatt, rett og oversiktleg terreng før tettstaden og skulen. Før det har ein parti med smal og svingete veg. Rettstrekka verkar fartsfremmande. Kommentarar frå dei som kjenner trafikkbilete i Sundal beskriv ein situasjon der det køyrast med til dels høg hastigheit gjennom Sundal. Det er sannsyn for at folk som kjenner staden og vegen godt er blant dei som ikkje overheld fartsgrensa gjennom Sundal.
Planlagt endring Ved opparbeiding av ny tunell vil ein få ein situasjon med eit lengre strekk med veg med betre og fartsfremmande standard. Sundal og skuleområdet kjem før enden av dette strekket. Det er sannsyn for at bilførarar vil komme meg høg/for høg fart inn mot Sundal, og at en del av desse ikkje vil utføre nøyent fartsreduksjon før passering av campingplass og skule.
Risikoanalyse Sannsyn Konsekvens Risikonivå
Høg fart inn mot Middels Ein viss fare Sundal
Forslag til risikoreduserande tiltak • Ein kan skilte særskilt at vegen går inn i en tettstad og at ein passerer ein skule. Det vil ikkje virke fartsreduserande for dei som er kjende på staden. • Viss ein opplever høg fart gjennom Sundal som eit vedvarande problem kan kontrolltiltak og/eller fysiske fartsreduserande tiltak vurderast.
4.3 Mangel på plass/arbeidsrom ved tunellpåslaga.
Dagens situasjon Landskapet der ein planlegg tunellpåslaga gjev ingen store flate areal egna til rigg og drift.
Planlagt endring
Rambøll 18. oktober 2019 14/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
Ein vil trenge nok areal ved tunellpåslaga til å kunne arbeide trygt, samstundes med at vanleg trafikk skal kunne passere. Eit slikt areal må opparbeidast for at arbeidet med tunellen skal kunne gjerast på en trygg og god måte. Samstundast må ein hugse at områda for påslaget er utsett for ras, og faren for ras vil være vedvarande gjennom anleggs- og driftsfasen.
Risikoanalyse Sannsyn Konsekvens Risikonivå
Knappe areal ved Sannsynleg Farleg tunellpåslaga
Forslag til risikoreduserande tiltak • Områda for rigg og drift må planleggast særskilt med tanke på sikker etablering, drift og bruk både i anleggsfasen og driftsfasen.
4.4 Transport av lausmassar.
Dagens situasjon Det deponiområdet som kan bli nytta ligg øst for Sundal. Transporten til dette deponiet har i stor grad komme øst frå og har ikkje gått gjennom Sundal.
Planlagt endring Viss tunnelmassane frå Kroka-Sundal skal transporterast til eksisterande deponi vil tungtransporten gjennom Sundal auke kraftig i anleggsfasen. Transporten vil være risikoaukande.
Risikoanalyse Sannsyn Konsekvens Risikonivå
Transport av Sannsynleg Farleg lausmassar
Forslag til risikoreduserande tiltak • Tungtransport gjennom Sundal bør planleggast særskild og utførast etter ein sikker-jobb analyse. • I den grad det er mogleg bør massar transporterast mot vest, og ikkje gjennom Sundal.
Rambøll 18. oktober 2019 15/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
5. SÅRBARHETSVURDERING
5.1 Beredskapsmessige omsyn
Kinnherad brann og redning har stasjonar på åtte steder; Fjelberg, Halsnøy, Husnes, Rosendal, Uskedalen, Varaldsøy, Ølve og Åkra. Den brann- og redningseininga som ligg nærmast og har størst kapasitet er industribyen Odda, 20 km unna. For større hendingar vil ressursar frå regionen bli tilkalla, og Odda vil være den nærmaste og største ressursen.
Kinnherad lensmannskontor ligg på Husnes, 55 km frå planområdet.
Legevakta på Husnes er tilgjengeleg på telefon 24/7. Legevakta i odda ligg nærmare og er tilknytt lokalsjukehuset i Odda.
Figur 10: Overordna ambulansestruktur.
5.2 Kritisk infrastruktur
Det går høgspentliner gjennom planområdet. Ingen av desse vil bli svekka eller få økt sårbarheit som følgje av vegutbygginga.
Rambøll 18. oktober 2019 16/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
Både viktige samfunnsstrukturar, arbeidsliv og privat velferd er avhengig av straum, og straumleverandørane opplyser at leveringa av elektrisk kraft vert stadig meir påliteleg. Men hendingar som ising på mastene, sterk vind, ras, flaum, lynnedslag og teknisk svikt kan framleis føra til bortfall av elektrisk kraft.
BKK har ei gjennomsnittleg leveringsgrad på 99,9%. Dette utgjer i snitt 85 minutt bortfall av straum per kunde per år (både feil og planlagde vedlikehaldsarbeid er medrekna). Erfaring syner at kommunar som Kvinnherad med mykje luftnett er meir sårbart overfor vêrhendingar.
Risikoen for større straumbrot vurdert som relativt liten. Men mindre straumbrot (inntil fire timar) må påreknast minst ein gong i året for straumkundar i Sunnhordland. Ei slik hending er såleis svært sannsynleg.
6. KONKLUSJON
Denne analysen av risiko og sårbarheit har analysert moglege hendingar i planfasen, anleggsfasen og driftsfasen. Det er identifisert 60 aktuelle hendingar som har betydning for vurdering av risiko- og sårbarheit ved gjennomføring av reguleringsplanen. På det gjevne er risikonivået vurdert til å være middels. Det som gjev et middels risikonivå er det generelle risikobildet knyt til normal vegtrafikk, og alvorsgraden trafikkulykker kan ha.
Det betyr ikkje at prosjektet har høgare risikonivå enn andre liknande prosjekt. Prosjektet vil mest sannsynleg ha lik eller høgare sikkerheit enn liknande prosjekt. I tillegg må det påpeikast at tunellprosjektet erstattar ein vegtrase med høg risiko, og difor i seg sjølv eit viktig risikoreduserande tiltak.
Analysa påpeiker 4 særskilte moment ved prosjektet:
Hovedtema Uønskte hendingar/situasjonar Risiko Sykling i tunell Møteulykker/tett forbikøyring Høg fart inn mot Sundal Farleg høg fart gjennom Sundal Knappe areal ved tunellpåslaga Farleg tett arbeidssituasjon Transport av lausmassar Mykje tungtransport i tettstad
Vår analyse viser at ei utbygging av ny tunell, prosjektert etter SVV sine handbøker, vil gje noko risiko, men ikkje større risiko enn at den er akseptabel så lenge tunellen følgjer standard, man vedlikehald og drifter tunellen slik ein skal, og gjer det enn kan for å holde risikoen låg ved sin bruk av anlegget. (Halde fartsgrenser, avpasse fart etter køyreforholda og vise generell aktsemd).
APPENDIX A:
Sjekkliste moglege uønskte hendingar/situasjonar: (Se fil .xlsx)
Rambøll 18. oktober 2019 17/18
RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE
7. KILDER
Forslag til regulering: Plankart, planbeskriving og planbestemmingar.
Arealis nettstad (Statens kartverk) http://geo.ngu.no/kart/arealisNGU/
Miljøstatus www.miljostatus.no/kart
NVE (kvikkleire) http://atlas.nve.no/SilverlightViewer/Viewer.html?Viewer=NVEAtlas&runWorkflow=StartupQuery &mapServiceId=77&layerName=KvikkleireFaregrad&themelist=MarinGrense
Vegdatabanken (NVDB) https://www.vegvesen.no/vegkart/
Kulturminne www.kulturminnesok.no
Kvinnherad kommune
Lov om planlegging og byggesaksbehandling https://lovdata.no/dokument/NL/lov/2008-06-27-71/KAPITTEL_2-1-2#%C2%A74-2
Rambøll 18. oktober 2019 18/18