-./0 +, # (/ ()) " # $%&  ! /      /       

7, +7 7) 2 89 1:;   (Bombus spp.) 6 2 123 4 5

* K ,7I2 >9J .7= H BG F2  B.)  7DE B C % >9? @A B- :5 $<=)

(// :     // :  )

LM& 1P:; ) >, +O ( F, B 1:; ) 7%5  8    6 2  123 4 5 BL!  "2 ./G /KN-    1 ::?5  1:;    89 5  % $V  T , 5 U!  72 73  B1M 12 31 S   .L! 7 +7 7)  (  M, BQ ) /K/Z/ /K 5CZ /./ .  F, 1:;  /K/Z/ /K 5C/ /./ K  M, 1:;  Y)  2  71 2 2 . L2L!  X  W L!  , .P  9PM, 1P:;   1P23 SP L5 1 L! ,  !  X  W Bombus[ W 2  123 -- 4 "  .L!  "2 +P 7P2  =8P P [\ 1 ? $9 + 72 ]   1:;   123 (86  S    L X S 1 Q @ >,,7 7 , N2 ! B9  12 31 _` !   =8  1 23 4 5 S   .L2L! $ ?5 1,+"5 ^) L8  M,^) 19, : 1 ? 1:;   +2  123 A .L2L! 1 ? 9, NS  3  B9  _ ` !   =8  8`2 ], 7PF, Q  1 .  2  F, 1 S92  75b   123 A 8`2 ], B  123 4 5  M, 1:;  L X S 1 a, 82 .L!  P, Q P=5 LP   2 1  LE GZ 1:;  S ! LE .   `7  F,  19, :  75b  L, #   M, 1:; . 1:;   123 S c78! W   123 2 7 S92

7, B +7 7) BS !LE B8`2], B  123 A B 123 4 5 B 6 2 : L  ^

Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021 &$$! + &$$%6 ") $$ !" K$$ ) ") # $$& $$! + $$8!  B$$D 1 L: Bombus terrestris &$' - :.$* : )  -$ : $ !) < $; &' &$' ( Bombus spp. Apidae, Hymenoptera) #$%  !" $$ )& $$!%+ ? .@A! X$ &$' X W! 3 . + &V) ) - ) #,/* :BU :E/D K8=B G$%=

[) ) #\,) )"? :EB!) 3" -BD :.]B!) 3#,/*:BU .* ) #,/* D Y',  ZB!) . BD #) 0 %@ <R8RJ &A,^ 37A@ !" <R8RJ _' 3#B-` 8B!) . 4)b 3T . 8' :EB!) 3" -BD :.]B!) 3#,/*: BU =D Y',  ZB!) - 8B!) a8  &' . K -WO 3#F8 1 d'/ - " -BD <R8RJ WD 3#]*W: 8+ :-+ #B-` #' .c " -BD b6 <)"- 3#/82 0) #9@ " ? d=Z  =,) . [email protected] :#]8!-=]9) A 3< ] e fA : *

 -./0 +, # (/ ()) " # $%&  ! /     /       

 88j &' #=A " g / 3.* )W+' 7 "' -8!)v- $=] )W$ c -.$U #!B$) : + D - ) - 8%8 &$' w $' #] v 9 D)  &@ Z & ") :.!" <) 6  K8' " ) K )'$/' (. ).$/ #$ 0$Z!) ) #$E! &6 + &!%+ - .$* : )  A$! >? - [2  C=A8, D) 7* d'/ 0 K$ ) #$F8 1 $8F6 . $,H' 8A$' $ !" K$ )  I=O) . $8+ #$ ' ) C =A8, D) - & ! +K 8' 3& ! + 4- g / $& $]% ..$//D #$ #+.$!" d$P  Y1$/ =B8'  !" $,)U - x$PU $y/ &$' ) Y$) K$ ) BD ") _8' g $! &$' &6 ' b' 7 I #%  !" 4) +4=A" &$F9i #=A " g / z2 1 &' .().!) &=   C=A8, D) ") &$ j ' - .! *# h &Ri/ # )  - >? ( )* - &! + &$' &=A$')- &D .*' # g / :.! ).bE! - :.//D Z ) ./ ) .$ .6 $# $/%D 78]B$ - : $D W C : + - 7+ .b* :=A+ - d) 6 4- & ! + g / 3 8F6 4- )) g / - &$]% 3+ D &!+ &,  ,D  #/%D K ) .(k)./ # 7) @ ") .() .*'#  C=A8, D) 4- X v 9 D) _R! .$ .6 $ &$]% 7I$ $2)-) ..! * # 78]B Q) .Z ! >? <)$88j 3& ! +  -? )" &' 4) # 3#=A " g / s  e$F8M &$%U )- ) $ 4.* .@A! '- : D 8+P6 :E=A$$ " 4).$$R 3 ) 7 $$ E / 6 - #=F/$$; " - $$ D 3# ) $$ -B #$F8 1 $:$PU - K8$"  " Q 9M &%U K ) &D :.* #+ 9? 3:.!" <) 6  #]8=!v <)88j 3b!? a  - a,/  -.$J <$F9i  BD .(l).//D# #!) + 4=A" $$& $$! + - 4$$8+ ") &$$ - #$$' : P=$$,) 3) $$ - [$$2 3>? - #! $8=8 . ,) &=+ < ; Bombus m/6  !"  :$E! &$L $+) .() D : *) <6b - 'O 3 !6 4)$ ) e$* - " 9) &Ri/ ") &D #  ) ' &! ! #1 3n / 8 .*'# ]*? g q  X #=A " g / &D ., # y! &' e-) K$ ) #$%  !" A89  # D &9R ./=*) 3Y$$8RJ K$$ ) .()$$ , ) 7]B$$ 8A$$' 4? "$$,  $$) #!$RRJ K8$9-) oW6 )) K ) R8RU - .! D B=/ Y1/ $8) &$' &6 ' #%  !" ) &! + g / - # ,/* #$$, ' - Y$$8RJ 4)$$ ) #$$% $$ !" - &$$D .$$! ' - $b!? $ &$! + 8Fq- &F9i y/ &' -  !" K ) $ !" 4  - D Kq p ] ],) (. c- ).! D K$*- $' $ .* #, ' WD " 9) K -WO - 4)b 4=,)  !" K ) # 8)j6 <1 ) ")  ).F 4) ) e* #% <$F9i - &$Ri/ - :.$* $ $ !" 8F$q- 4.* &$! + ) A$89 - 3.!$, r$L &$' # D &9R ) G%=  &! + #!B) : + ")  ) ':b' &/8" :./ ? #%8] ) .$! ' : $]! $ s n $8/ #! 8 - =8 &D ) &! + ./L 7* Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021 . + C) BD #%  !" $ !" $ )& $9R #$1 p $  (. k) $D  )W+ K8$/LC $ - 4)$ ) $T $' ") #=$,b 4)$ ) 4B) : + e   $ s ) .$ .6 &$! + $) 3 $D #$F ) Psithyrus m/$6 #$$F $$'  e$$, E=$$, - #%8@$$,) .() $$]! 123 ,  ! 712 2 Bombus m/$6 ") &$! + 3 Aculeata  !" ") # &! + &Ri/ 7* WD " 9) #!=A D &Ri/ - &F9i K ) #, ' - &$F9i Kq 3# 91 .().! D  )W+ 4) ) )' ) #9$* {$@ &$6 /l # $8)j6 <I$= $' 4E )" t$$D &Z$$$! 4B$$$$) : $$$+  $$$$$ !" 4 $$$ - $ |i$, ") = ck gP ) ' - #O* e 1 &6 / -k  -? d$6 ) #$%  !" ") Bombus argillaceus&! + <I$= $' 4$] - &$Ri/ - 4)$b 4=$,) CB$ : D uJ  #F8 1 : E=A " 4A!) 92 &' &6 ' .() D e $1 &$6 /c- #9$* {$@ &$6 /k# 8)j6 (8$J m!)P/D . ,) &6  8A' :"-) #=A " g / < $9) $ : $D $ |i, ") = gP ) ' - #O* .$$J= 7$$% 4"$$, ($$, ll e$$, &$$D &F$$, - &$D #$%  !" = &' &6 ' . .* 0Z!) K -WO 4=,)

 ...2 89 1:;   (Bombus spp.) 6 2 123 4 5

..$* 0$Z!)  ) $'& $! ! 4=A$' - $b'  7I  #$8+ _$*  $' Y1/ - ./=A &!)"- 89F ' #  !" $ $  // ") 4 $] - &$Ri/  ) $' &! !   3.!./A$ #$ ) d$P  Q R - ) 7+ 48+ ") #/M - a,/ ") 4 $$E )" &$$Ri/  ) $$'& $$! ! $$ $$ -  // ).$F K88F $y/ &$' &$Ri/ - K ) ") # .R  ) ' &! ! .? , &':  <@\1) . '  //    //  - #=2) $! X$ 3) &$! + g $/ < $,J )$' a$,/ &! ! ") G%= & ! + : ) g Z 7* &Ri/  &' w ' #$9- . $* 0Z!) c-.  e, b' ).=') ) &! +/M 0$! X$D $' 3 ) ' &! !  _* &!+&,  ,D . $'  e$, $ : ) &$' IJ/ ) &! + g / < ,J )W$$) 0$$!") : P=$$,) $$' m•$$, - & $$,J Excel )W$$) .$* :.B$ ] 1 &' c e, # ).=')   ) ' &! ! ..!.$* & $ WZ () Ecological Methodology ver: 6.1.2  $  <@$, K8$' "- #!$8 <@$,  !" K ) &D =2) $! X$ -# ( Species diversity) ) & $! + g $/ $   ) $' &! ! 4" <. K )'/' - .! ) ) 89F K =B8' 34 A$$8, &$$!+& $$ , $$} 2$$* ") : P=$$,) $$' (Evenness) 4" 4 ) _*  y/ &' - .* >=!) ')' &Ri/ -  )& $$$! + $$$/M K8$$$/LC$$$ - K $$$% ' - $$$/ - €4 !$$$* @, ") bh").F' -  9) # @, ") bh").F' - | ; &A$$$$ R - & $$$$,J &$$$$Ri/ - (Species Richness) W8!  ) '& ! ! : -  #!" &%; .  0Z!)  #9)  )& $! + g / < ,J : P=,)   e  .().!.* 4=A' - b'  7I  !" K ) 89F : - ' a,/= :") .!)<  @ // $ ") $ ) '&! ! & D < ; K .' 3.* >=!) $ $,D 7$D <)B$U . $ &$) )  // $ - "M?

123 4 5 _ ` ! (() $8+: B$U $ ") : P=$,) $' ($! - + $D 3&]%) G%= λ 9\  4 5 _` ! .- ") : P=$,) $' 4 $=) 0) &$' ") m$ & ! ! ..!.*  -?d6 >$=!) # I$ 1 &' 6  - &DK ) e=U) }2* K ) - $ . .!.$* 7R=/ :EB "? &' - :.* &=BD !8, &B8* ./*' )WZ &! + - &' Y%F= (4" X  ) 4] X ") :.* - ") :.$*  -?d$6 & @ Z    ) '& !  ! 7J    K8$$8F )$$' a$$%M) v $$9 D) ..$$  #$$ 4B$$! ) # )J$;  ) $'& $! ! 7 $,- . .$* *)  O &' &Ri/ - ")  ) $' &$! ! )$' #9 $F $8+ :B$U 7* $ " •$* &' - 8+ # )O : P=,)  0 ' X #=A "g / Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021 )$' X$L D &$! - .$/%' &=$, $' 8+: BU 3 & ' :(l),) s .8!8$, -$U !8$, &B$8* 34$=2 - ")  ) $' &! ! n(nii−1 ) 11− D = − ∑N(N− ) i=11 $& $! ! 7U z I ) &B8* - #]8=,\ p-h 3C8,= 4 A8, g / }2* = € D - $P9? .8%D ") : P=,) ' :.*  -?d 6 & ! !. '

 ) '& ! ! K89-) &! + )) ).F : ni $ &$! + &$8%D .( - ).!.$* # $,/* # .$R 1 &' 4 =/' &! ! )) 7D ).F : N Bombus m/$6  !" #!b6 }I=W8% - =D (, &! ! &! + ).F : S ..!. + .8 ~ 4./9 #F8 1  :" 

H′ 7 , – 2 ! _` ! .C 123 4 5 7 7U #=U) &' }2* K ) (, #= E9  , <\]B 3&$]% 7* &!+ &,  ,D 37D <)BU ")  ) '&! ! g $/ $8+: ").$!) )$' :) K $ e -).$= - K ) 3 * # _$* :$ $bL <. &' g Z . .* 0Z!) ! - + D

k -./0 +, # (/ ()) " # $%&  ! /     /       

") 7R=A$ A '# 2) ! X  R &D [\ K ) &' &6 ' &$! + ).F &' w ' <@\1) 4? 8+ :").!) )' &D .*' # &8$; ) 7$ „ m .$!)  - : $D #$, ' ./*' ) &! +/M :,)  -q &F6 &! +  )) ).F - (: ).!): D s H′ = ∑ (Pii )(LnP ) i=1 / - € 4 !* g / }2* : H′ 9\  8`2], _` ! .- S D &! ! &! + ).F : ED = S &! + 7D ).F &' 0ƒ) i&! + ).F  A! : Pi 4 A•8, #=2) !X }2* : ED 4 A•8, g / }2* : D Hˆ >,,7 _` ! ..  ) '& ! ! :.? , &' & ! + ).F : S $8F6 X )) & &D - # D &'  )  - K ) # I$ &$D  ) $ $ - ./*' :.*  * - # ,/* 3  8`2], _` ! .C &$  $ ") }2$* K ) 3.* ! !q 7'O  &! ! 4 '  s s  P  $U)- .$*' . #= E9 &  +) . D : P=,) 4) # #= E9 E′ = 1 −  P − j  ∑∑ i S   i=+=11ij   g $/ .$U)- .$*' (e)#F8 1 C= E9 +) . ' .) 2 bit g / ' + D #=2) !X }2* : E $ deci $ bel #= $E9 .$U)- .*' +) - Naturalbel & ! ! 7D ).F &' e-) &! +  A! : Pi : *# :.8! decimal & ! ! 7D ).F &' 0- &! +  A! : Pj ∧ 1  N!  H = log   S   & ! ! & ! + ).F : N  nnn 321 ...!!!  ∧ H 9, N S  8`2], _` ! .. K % ' }2* :

2 N   s  s n )(     ) '& ! ! '  :.*  -?d 6 )) 7D ).F :   og n )(l − log n j   ∑∑ie e S   2    i==1  i 1    n1 EVar = 1−   arctan   e-) &! + :.*  -?d 6 )) ).F :  Π   S     

Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021   n2     0- &! + :.*  -?d 6 )) ).F :

A% - 8,) #=2) !€4 X }2* : EVar

( S - c333) &! ! 0ƒ) i&! + )) ).F : ni 8`2], _ ` ! (f

( S - c333) &! ! 0ƒ) j&! + )) ).F : Nj  $, ")  H$' 8A' &8U! X ") &! + X >=!) m!* +) & ! ! 7D & ! + ).F : S #$=U 3.*' # H' g / ) ) .!) #! &8U! 4? 3.*'  &! + $F' &$# $$i') X$ &D$ ) w ) $K $*&'  $}/M 2* $ }2$* ..$*' H$' D$ &$8U! $ &! + ).F +) &=$*) 6- (N) $&F 6 )$ ). F -$) (S) ! $& ).$+ F K8'  &! + #!)-) - d " 8Fq- C8R=A8M 1 &' #=2) ! X &$' . D 8 +$ ").$: 4) C$&! $#!) ") 7$! =A .$ZU $R *' #=2) ! X }2* .RL &D a8  K ) &' 3./ # &V) ) ) $. 8F' F8 1 … $$ $ w$ 4 $* )O' 4 $' a8$L  K ) $ $ &! ! #!)-) &D ,) K ) :./ 4B! .*'  H' $ &$:. $$* ; ) B8' C$$8 $= R=A  $8 * - 3,) <-$P ./$*' $ $8F6 #!)-) :./ ! .!) # &D  &! + $ " •$* &$' Gƒ9 8$, e $ ") Y$8RJ K ) .(l),) ) #=2) ! m .!) cX 4 A% - - 8,) 3.! ).! C '   "

 ...2 89 1:;   (Bombus spp.) 6 2 123 4 5

") m B. argillaceus (Scopoli)- B. terrestris (Linnaeus) :.* : P=,)

4$] - &$]89U .! ' #!)-) K  H' ) ) a9M &! + NN− i  s n B. niveatus Kriechbaumer ˆ  &$! + &' Y%F= a8  &' & K ) ES()n = ∑ 1 − N i=  1  $& $! + 4$8 ") . ' B. persicus Radoszkowsky &! + - n m/$$6 $$ " ") B. vestalis (Geoffroy) :.$$*  -? d$$6 ∧ )$) # I  ) ' &! ! y=!)  &! + ).F : E(Sn ) < $; &$' - : $' + D ,D - : + . , .O Psithyrus 8F6 ../D# #+.!" #@=6) & ! + , &!H  ")  :.*  -?d 6 & ! ! & ! + 7D ).F : S

0ƒ) I &! + )) ).F : Ni  F,  M, 1:;   1 23 4 5 19, : 1 ? .C :.*  ) '& ! ! )) 7D ).F : N B. ‡ $! + S/$ 7$* 4$E )" &Ri/ CD #!)-) ' &! + (. ?# , &' ).!=,) i2")) & ! ! :").!) 4)W8 : n - B. incertus 3B. zonatus 3B. ruderarius 3vestalis ") &$Ri/ - $ &$! + K8$'  * .; & ,J )' ! + & W8! H' #!)-) '  ! + K8/LC& ..! ' B. niveatus .$; & ,J )' (. ).* : P=,) (l) K! ]! - &$Ri/ . $,)  e-.$6 :.$* $D„ &! +  , 7* &$' &$Ri/ $ $ &$! + &$' w '  : ) ).=') 3 * CD #!)-) '  &! + ).F ˆJ9 ") #b'B ( )* W8! 4] - #$!)-) g $Z &$D  $1 &$' 3.* & ,J .; < ; $b/ &Ri/ -  .( - e-).6) .* :.B  " - ( !) 7$ „ &$i') ") m•$, 3.$* % &Ri/   &! + # A! &$! + 4$E )" &$Ri/ . $' #!)-) 5D).U ) ) &! + X :.* : P=,) zI=2) 2 &' ) #!)-) ") .; k (B. persicus) a9M P= ∑ min imum(P12ii .P ) . $' .$; 33k- .$F' &! + #!)-) - : ) i &Ri/ - & ! ! K8'  * .; P ) ) (B. humilis) a$9M &! + 4] - &Ri/ &D # ; e-)  ? &F6 &! ! i &! + .; P1i l33- .$F'  &! + #!)-) - ' #!)-) ") .; 0-  ? &F6 &! ! i &! + .; P2i }2$* g ! - ) &! + g / < ,J ..* & ,J .; Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021 <)$$88j &$$' e-) g $$! $$} 2$$* .$$,) :.$$* G$$ F 7$* ./=A$ TA$U ( ! & ! +) CD #!)-) '  &! + a, 82 0- g $! $}2$* - / - € 4 !* - K % '  }2* L!  X W 123 .- #$!)-) $'  &! + <)88j &' &D 4 A8, }2* ./! K$ ) Bombus m/6  !" ") &! +  ).F g Z - #$!)-) d$ " ../=A$ TA$U ( a$9M  &! +) H' ") 4 $] - &$Ri/ ..$ + # $,/* -  -? d$6 &Ri/ - #!A$] &$Z8=! $ }2$* 0$ &$D $,) # ; &' &Ri/ 4E )" &Ri/ - &! +  :.*  -? d6 &! ! l g Z $ - ") $ 2* K ) ‡} .( e -.6) .! -?# , &' ..$* # $,/* &$! + l :.$*  -? d$6 &! ! lg Z ") &=$*+ $ 4$" ") 7$89 K8 &' .//D # : P=,) =) ! .( - e-).$6) $' [=B$ &$Ri/ - K ) K8' &! +  ).F - $ $, #  ,J <\]B ) " .! ' K8RRJ &6  4$E )" &$Ri/ $9M a &$! + 3:.? , &' S =! T,)' g $/ } 2* &A R .()./=*).! ) #= E9 d " 4$$$$] - &$$$$Ri/ - Bombus persicus Radoszkowsky - g $/ :./ 4B! 4E )" - 4] - &Ri/ - #=2) ! X - 7$* &! + - 4E )" &Ri/ . ' Bombus humilis Illiger

l -./0 +, # (/ ()) " # $%&  ! /     /       

 F, 1:;  S  ]M=5 1 12 2 L5 Bombus [ W 2 L! ,  ! 1 23 .- LW

#!)-) .; g Z ! ).F + D ).F &]% ).F &! + 0! k/kk    c B. lucorum L.

/kc c  k  B. terrestris L.

/     B. argillaceus Scopoli

/ckc l   k B. niveatus Kriechbaumer

/l   c  B. incertus Morawitz

/     B. zonatus Smith

/     B. ruderarius Muller

k/ cl  l l B. persicus Radoszkowsky

/     B. vestalis Geoffroy

 M, 1:;  S  ]M=5 1  2 2 L5 1 Bombus [ W 2 L! ,  ! 123 . C LW

#!)-) .; g Z ! ).F + D ).F &]% ).F &! + 0! /cl   c  B. lucorum L. / cc k c  B. terrestris L. / l    B. argillaceus Scopoli l/ k c   B. niveatus Kriechbaumer /k   c  B. incertus Morawitz /kk     B. sylvarum Linnaeus Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021 /l c    B. ruderarius Muller / cc  c c B. persicus adoszkowsky c/l     B. vestalis Geoffroy / l    B. humilis Illiger

 F,  M, 1:;   Bombus [ W 2 8`2 ], 4 5 _` ! 19, : ..  LW

=2) !X # )&! + g / 8D A% - €4 8,) + D 4 A8, K % ' / - € 4 !* 4 A8, &Ri/ /cll / cll / c / /k / 4] - /c /  / l / /l / 4E )"

 ...2 89 1:;   (Bombus spp.) 6 2 123 4 5

 F,  M, 1:;   Bombus [ W 2 123 A 19, : .G  LW

4E )" &Ri/ 4] - &Ri/ ).F G ).!=,) i2 + y=!)  &! + ).F ).!=,) i2 + y=!)  &! + ).F &! ! /l €+ /k /  € + /kc 

/l €+ c/kc / c € + /lk 

/lkl €+ / / l € + k/cc 

/ll €+ /k / k € + / cc

/lc €+ /l /  €l + /c 

/l €+ / / llc € + /kl 

/ll €+ /cl / l € + l/c kk

/l €+ /kk /  €k + l/k 

/l €+ /l / kl € + l/c ll

/ €+ k/l / l € + l/c  

.$/ # 4B! )  H' :").!) 4] - &Ri/ W8! #=2) ! X $ $8D  e-.$6 . $' 4$] - &Ri/  H' #=2) ! X $+ D $8F6 _ )W$) &$' 4) $ #$ ) ) K ) 789 &D .. # 4B! ) :.? , &' $/M . )  A$! 4$] - &Ri/ a,/ #i8J A " ( )* &$6 '  }2* K ) ") : P=,) &L+ 3.* &=P+ &D 1 4 $/M 3$,) :.* : ) 4B! ec -.6 &Ri/ - ) &! + $ #$9- 3.! $* # >=!) !  a9M &! + ' .8D &' - $y=!) $ &! + ).F - &! ! ).F T,) ' ) &! + #$;2 }2$* ") : P=$,) #$J86 Y8RJ K )  : )

Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021 :.? , &' S =! T,) ' . .* & ,J 4E )" - 4] - &Ri/ - $ ! $! $ a9M &! + ' #;2 .8D~ ) " *).! 6- & $! + ).F 3&Ri/ - ") # I &! !  >=!) < ; $, &'  R &A R ..! ) 4B! #!A] S =!  &A R & $! + c& &$' X$ W! 4$E )" - &! +  4] - y=!)  $$E )" - 4 / 4$$] - 4 A$$8, }2$$* ($$, :.$$? &$! ! =B$8' ).$F - 3 >=!) a8  K8 &' .,) X$ &$D # $; .$ #$ 4B! &D .? , &' / 4B! &Ri/ - )' ) y=!)   &! + ).F &Ri/ - # I$ $1 &' !" .@ - ).F &Ri/ - ")  ) ' &! ! #!)-) T,) ' &Ri/ -  * .; .(ce-.6) ) .) 2 4$] - &$Ri/ $b!? &! + 4 ' <-P= e=U) * >=!) .$; & $,J &$D $Z!? ") ..* & ,J .; c &! + |i$, .;  -.U 4E )" &Ri/ - .;  -.U  A! =B8' 4"- ")  &! + #!)-) 4 L #b 7@  * g $$/ $$} 2$$* ).$$R . $$' .$$) 2 .$$; l e$$=U) [=B$ &$' &$6 $' &Z8=! 3,) ) 2'  &! + g ! &' $6- 0.@ :./ 4B ! P; &D ,) X - P; K8' 4 A8, #$!)-) d$ " <-$P 7$89 &$' &Ri/ - &! +  4 ' _ )W) X , &' }2* K ) ).R &L  - ) &! + g / .,) y=!)  4)W8 ") =D 8A'  * .; &! + $ }2$* ..$* .$) 2 : -W$) W8! ) &! + g / 3./D ).8

 -./0 +, # (/ ()) " # $%&  ! /     /       

 Bombus [ W 2  1 23 S W Q7D5 .C$M!  Bombus [ W 2 1 23 S W Q7D5 . $- M!  M, 1:;  F, 1:;

 Bombus[ W (86 1 231M S W Q7D5 .G$M!  Bombus[ W (86 1 231M S W Q7D5 ..$M! F, ; 1:  M, 1:; Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021

 Bombus[ W 86 ( 1 2373  S W Q7D5 .Z$M!  Bombus[ W (86 1 2373  S W Q7D5 .K$M!  F, 1:;  M, 1:;

m - :.* 78]B &2L 2? ! .(   7]* ).! ) 1:;   123 2 7 Q7D5 .. #$1 ") ..$!- #$ K8$' ") .$ .6  &]% ' 8+ P6 ") v $9 8' $' \$D #, '  &Ri/ - 8F6 <)88j 7$D #$!)-) 3 * :.B -#  &D7]* 1 4 3#$% $ !" #+.$!" &2L . *) R'i  &! + #!$" C$ 7$89 &$' K$ ) ., # t-) &' 7I 2?  &! + 3 )$+C $ ") m$ - .! *# h 7I ).=') &]% &$D $1 4$ .$,) .$ .6  &]% - + D 3! bh $$6- 7I$$ 0$$ &$$D .$$//D #$$ .$$89 ) $$+ D

 ...2 89 1:;   (Bombus spp.) 6 2 123 4 5

1:; Bombus[ W 86 ( 23721 S W Q7D5 ./$M!  Bombus[ W 86 ( 23721 S W Q7D5 .0$M!  F,  M, 1:;

K =B$8' &$D .* > AJ BD K )  4B) : + K  Cb ") - 7$D #$!)-) &Ri/ -  3. 4B!  #  7]* $ : $D #!$8 $ &/) , - dP   K8", ) g / $&$! + $! - + $D 3 &$]% X8]P &'  ,D #!)-) B$D ) $]!? 4=$,) E Y8RJ .() ./=*) 898 $2 t-) &' 7I 2)-) - (,)-) 37 )-) a8  &' 3G%= ") : P=,) ' #%  !" &O\@   > =!) 37+ &8D Y1$/ $ !" K$ ) #+.!" &2L ' S =! K ) &D ./, # .$* #$, ' $/ - €4 !* ) &! + /M - g /  }2* . ) R'i W8! 8! e.=F &$! +  a9O #%  !" ") &! ! ck ).F 7D - .$*  -? d$6 ) $]!? 4=$,) - BD K ) WD AO g? B. B. argillaceus 3 $& $! + &$D ) 4B! :.? , &' S =! ) 4B! Bombus m/6  !" ) &! + g / Y8RJ K ) B. niveatus B. zonatus armeniacus $ &$! + & j )' - 3 ") 4A$!) =D 92 - #F8 1 ( )* 789 &' 4] - &Ri/ &D ) $]!? 7$89 K8$ &$' - .$//D #! >=!) ) ) :` - #8+ &$D $14 $ - $,) ) $2'  H$' ) &$! + /M B. terrestris ") &$ j 7$89 &$' &$! + $) 3./=A e-).= 8A' 3g$P ) .$/! #P%= 7 H &' &Ri/ K ) .* :.B e-.6 Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021 K ) .(c)./D # #+.!" 4=,) K ) ") #D wR! #;2  7+  H$' g /  #F8 1 C=A8, D) 4 ' ) ) 3#8+ _*  g ! &A$ R 7$'O &$Ri/ -  :.* # ,/*  &! + ' 8Fq- .*) 4E )" &Ri/ &'  A! B. terrestris - *) 6- &Ri/ -  e-).= &! + 3,) 34=$,-./  BD - 8,? : O &D #b'B <R8RJ B. argillaceus K$ ) 3.$*  -? d$6 &Ri/ -  W8! &! + K$ ) $ !" &$D :.* }B 3,) :.* 0Z!) K)v - &8D - $ &$! + - $ &$O\@  #8+ _*  &D ) 4B! :` - &' - : ' b!? &6 = =D 4A!) 92 &D #R1/ m/6 B. zonatus :.B$ 4$] - &$Ri/ &! + - ) 6- &Ri/ ) ) 3.*' # b!? )' # ,/ :E=A " &D #!=A D Y1/ _$*  ") &$Ri/ K$ ) &D ' : ) 4B! <).B &D K ) ' .B! #$1 4=,-./ BD ( c3- ).!) : ' =B8' /M - g / ) &$! + K ) 6- 0.@ %@ m 3,) ) 2' # ,/ #8+ }2$* ") : P=,) ' 4B) : +  !" ) &! + g / #R8RJ # ) $ - >? ( )$* - g$P ) &$%6 ") $E 7$ H &' . ' : ) !$2H' &$D .$* }B$ - .$* & ,J 4 A8, g / $$ 8 F  6 _$$D $$ &$$D #$$R8RJ W$$8% - . )  A$$! &D ./=A eF &! +  m/6 - Q) -.U Apoidea Š W' 0$Z!) $8!= ' W$D  _' #%  !"  &! + $! + & 4 ' ) ) ' Bombus m/6 - Bombini &%8 O 48 K )

 -./0 +, # (/ ()) " # $%&  ! /     /       

g / K  H' ) ) &Ri/ ' &A R &D .* & ,J / _$D  K= K8' ") ' )  !" K ) _D K8' #E=A' C 3 ) K8$RRJ &D ,) D„ 7'O &=]! K ) .,) #b6 7'O CO K)v <)$88j &$' ) $) K$ ) $%@ - ./D # &O\@   7+ & $,J ) &$Ri/ $ 4B$) : $+ $ !" &$8%D g / #/)v g $/ W8! #/)v K8RRJ .().!) # w ' # )  - >? ( )* $b/ $ B$D g / :.? , &' CO &D # ; 3.!) : D  ) $b!? &$O\@ $ $7 $+ - #BU-  !" ) &! + # $b! &Z8=! ..*' # Bombus m/6 4B) : +  !" )' W$8! K8$RRJ K ) 3.! D #, ' K)v b* &8! - WD &Ri/ g $/ K =B$8' ) ) &$Ri/ &$D ) 4B$! K$)v Y8RJ K ) :  - 4'? 7 )-)  K - 2)-) ") ) 2   ) ' &! ! $ &$! + g $/ K  H$' ) ) 4B$) : $+  !" ) &! + g $/ &$' w $' $7 $8%J - &$ WZ b!? ..! ) 0Z!) &   &$Ri/ - &$'  A!  #F8 1 C=A8, D) - ,) : ' W8! #8+ - .$! ) 0$Z!) 4 A$8, g $/ }2$* ") : P=,) ' ) ) &! + $ &$! + g / &D + &Z8=! 4) # K )'/' .() ) E &$Ri/ $ $&$! + C8R=A  * (, W8! ) &! + /M $b/ #$9- $,) s $  !" K ) ) &! + g / Z ) #8+ ) !$2 : ") 4B$): +  !" &! + k7D . .* & ,J - &$Ri/ # ) $ - >? ( )*  H' #Ji, ) " 3A8! 789 0R : ) !2 3:.*  -? 6 &! + cd m/6 -- &$! + X 6- 0.@  6- K88F &! + z2 v 9 8' B. diversus &$! + $b/ #$%  !" ") - + )O 0- g / - #!)-) K =B8' qU Y8RJ ., ) s  8A' &Ri/ ") ) &$Ri/ $ a$9M  &! + K8RRJ K ) .. +  -? d6 &$' &$6 $' &Z8=! K ) 3 ' )  - 8 :  &' w ' ) &! + &$D .$/=+ &Z8=! - .! D K88F  &! + ") X  #!)-) - ( )$* 4.$* C)$ - $ !" K$ ) A " Y1/ 4 ' dP  : $' =B$8' &$Ri/ 4?  &! + K ) &O\@  48+ QH   = U ) ") 3 $ ! $y=!) ") - 4=A$' ($,)-) # )  - >? > %i &$Ri/ $ a$9M $ &$! + ! 8F6 K8/L C 3,) e$, ") 4$" K ) &D ) 4B! Y1/ K ) <).B #1 $ <@ $q  K ) &D ' :").!) K =B8' ) ) W8  7I $88j 4A$!) _$R! ../=A$ #b6 7'O #!)-) ) )  7+ $ # $F9i Y1/ 3./D # ….; W8! qU &F9i  &! + $ "  $* 6- 0.@ 7@ K  Cb &Ri/  C=A8, D) 4=A$' 7I a9M  &! + ! 8F6 &D .* :.B X$ T,) ' K8/LC 3() ' K)v &F9i  Y1/ K8' 4? 7 H ") #] &D ,) E  &! + ! 8F6 ")  H' #8+ &! + (, &Ri/ X  !6 4  3 #] v 9 D) 7;) a$9M &$! + $ &]% ' 8+ P6 8A 4 'H' .!) #

Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021 # ) $ - >? ( )$* ($, W$8! #$8+ % - .! * # K88F g $/ K  H$' &$D ) &$Ri/ 4 A$8, g $/ }2* ..*' K$ ) ") X$  :.@ <)88j K )'/' 3.! +# K88F &Ri/ $D $' & /l 3 ) #$ zI$=2) $2 &$' K$)v ) ) &! + .$; .$!) #$ # )  - >? ( )* <)88j /D )  K8$/L C$ 3$*) 6- &Ri/ K ) W8!  &! + ).F K =B8' .$* :.B$ &$D i!$ 3 )E' 8s~ G%= Y1/  * - ) 4B$! ) $ K8 $ C$O E &Ri/ - g / }2* .$* & ,J .; c 4E )" - 4] - &Ri/ -  * .; $=D Y1$/ K$ ) a$9M  &! + ).F &D ' :.* :.B $ $ &$! + #!)-) d " _U <-P :./ 4B! &D $ #$i8J - #$8%O) ( )$* &$D .* 8+ &Z8=! K )'/' ,) 8$' #i8J €K A " ( )* p\=2) &Z8=! &D .*' # &Ri/ .$!) #$ 4A$!) $92 4)W$8 -  7+ #!)-) ./! &Ri/ #=/$, " -B$D Y$ 1 ") 4A$!) =B$8' 92 - &Ri/ - 4$E )" &$Ri/ 3.*' )+8s~ &! +  )' :E=A " >=!) ) : =A$+ &$F9i 4 /D  BD ..*' # 4E )" &Ri/ 3 ) $! Y$ 1 a9M  &! + ).F 4A!) =B8' 92 789 &' .$,) :.B$! 0$Z!) $ !" K$ ) ) &! + g / - # ,/* &/8" 3 ) $! Y$ 1 4$] - &$Ri/ &$D# 9U 3.*' # &! + - &$' BD ")  -.J Y1/  !" K ) &! + ")  ).F &$Ri/ K$ ) W8! g / }2* 3.! * # :. a9M &! + bL

c ...2 89 1:;   (Bombus spp.) 6 2 123 4 5

d8$,- - #!=A D Y1/ ") XL D = A! &Ri/ - ) 4B! 0$Z!) 0.$@ $%@ &$' .().$!):.$* # $,/* 4) .!" :` - K$ ) - .$//D# A "  !" K )") &! + 7O).U WD " 9) $ !" K )  &! + 7D ).F ")  3Y1/ K ) <R8RJ #$F8 1 $ C=A$8, D) &$F9i &$' =B8' "8! &D . # 4B! _$D $ 4 /D) C C8!) =' &D C ).! #%D g\1) &=*+ _R! X E "' X  &D ) # &! + C8!) ='  C ) 4 BD .C8/Dy! $bh) $ !" K$ ) $ &$! + ") #2' K= K8' ")  .C8/D xPU ./=A <8U &2L Cb 7 .$ - 4A$!) $ $92 &$D D #/8' _8 4) # &L+) &$' Y1$/ ")  8A' " -BD K 8" &'  7E/6 - d ) +F \ K$ ) $ :E=A$ " 4 $' K8$' ") $ - _D u@' #F8 1 1 - # ,/* &D 4./9 #F8 1  :"  ") "8% - =D O? ") $? - " -B$D 0 $, ") &$ - #$' : P=$,) - :.*  !" ") K8$/L C$ - .$! !  $] $ &! + &8%D #%@ 0! .8 ~ $'  BD .,) :.*  !" K ) 8F6 _D u@'  _D :EB$!) 3# $%@ <R8RJ &A,^ 7A@ !" <R8RJ _' #] 3#F8 1  7E/6 - d ) - d8,- #!=A D Y1/ K=*) W$D - B$D #]$*W :$8+ <$R8RJ &A,^ 3T . 8' #$% $ !" ") # H$' g $/ K=*) )' Y1/ K =b' ") K$ ) 0$Z!) 4]) &D K -WO #F8 1 d'/ - " -BD <R8RJ &$$! +3 ).$$F &$$F9i $$ &$$Ri/ g $$Z 3.$$*'#$$ Bombus . 8 !#C #!) .O - ]B 3.! ! C) ) Y8RJ ") &$$! + X$$ - #@$$=6) $$ !" $$ ! + & 7$$* Y$8RJ K$ ) &]!/L . .* # ,/* Psithyrus  ")   !"

 =8   $* 33 : .$%6 34)$ ) 4$,/* :B$U KZ!) &! .Aculeate  !" ") #  &! + #F . . E=, . - .0 3#%8@,) . . z€c &$! 4$  .t$D 4? #$F8 1 4/$* - &$Z! $' Š' $ !" v $9 8' - &Z! 4B) : +  !" 4  .k .g 3# 91 . .4)b 3T . 8' :EB!) 3" -BD :.]B!) 3#,/* :BU .* ) #,/* D 3. Alford, D. V. 1975. Bumble Bees. Davis- Poynter, London.

Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021 4. Aytekin, A.M., N. Cagatay and S. Hazir. 2005. Floral choices parasites and micro-organisms in natural populations of bumblebees (Apidae: ) in Ankara Province. J. Zool. 26: 149-155. 5. Baker, D. B. 1996. On a collection of Bombus and Psithyrus principally from Sutherland, with notes on the nomenclature or status of three species (Hymenoptera, Apoidea). B. J. Entomol. and Natur. Hist. 9: 7-19. 6. Benton, T. 2001. The Bumblebees of Essex. Lopinga Books Publisher, British library. pp:180. 7. Goulson, D. 2003. Bumblebees:Their Behavior and Ecology.Oxford University Press, London. 8. Gupta, R. K. 2004. Advancements in biodiversity. Agrobios India. 9. Heinrich, B. 1979. Bumblebee Economics. Harvard University Press, London. England. 10. Hisamatsu, M. and S. Yamane. 2006. Faunal makeup of wild bees and their flower utilization in a semi-urbanized area in central Japan. Entomol. Sci. 9: 137-145. 11. Krebs, C.J. 1989. Ecological Methodology. HarperCollins Publishers, UK.USA. 12. Oertli, S., A. Muller., D. Steiner., A. Breitenstein and S. Dorn. 2005. Cross – taxon congruence of species diversity and community similarity among three insect taxa in a mosaic landscape. Biol. Conserv. 126: 195 - 205 13. Peet, R. K. 1974. The measurement of species diversity. Annu. Rev. Ecol. and Sys. 5: 285- 307. 14. Pittioni, B. 1937. Ein Hummelausbeute aus dem Elburs-Gebrige (). Konowia 16: 113-129. 15. Popov, V.V. 1967. The bees (Hymenoptera, Apoidea) of Iran. Trudy Zoologicheskogo Instituta, Akademiya Nauk soyuza sovetskikh Sotsia listicheskikh Respublik 43: 184-216. 16. Reinig, W.F. 1939. Die Hummeln der Reisen von E. Peeiffer (1936) und E. peeiffer und Dr.W. Forster. 1937. in den Elburs. Mitteilungen der Munchner Entomologischen Gesellschaft e.v. 29: 145-148. 17. Skorikov, A.S. 1938. Zoogeographische gestzmassigkeithen der hummel fauna in kaukasus Iran und Anatolien

 -./0 +, # (/ ()) " # $%&  ! /     /       

(Hymenoptera, Bombinae). Entomologicheskoye Obozrenie 27: 145-151. 18. Sorospataki, M., J. Novak and V. Molnar. 2005. Biodiversity and Conservation. National Academies Press., Washington. 19. Takacs, D. 1996, The Idea of Biodiversity: Philosophies of Paradise. The Johns Hopkins University Press, USA. 20. Van Doorn, A. 2006. Honey bee and bumblebee pollination in EC and worldwide. 8th European congress of entomology, Turkey. 21. Williams, P. H. 2005. Does specialization explain rarity and decline among British bumblebees? A response to Goulson et al. Biol. Conserv. 122: 33- 43.

Downloaded from jstnar.iut.ac.ir at 10:48 IRST on Friday September 24th 2021