Kerktoren Eagum
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Monumentenstichting Boarnsterhim De stichting is opgericht op 10 juni 2010 en heeft ten doel: Onderhoud Kerktoren Eagum Het onderhoudswerk in het najaar van 2012 is mede "het bevorderen van de instandhouding van monumenten, mogelijk gemaakt door: als bedoeld in de Monumentenwet, of andere cultuurhisto- Toren op Kerkhof rische objecten, voor zover die monumenten gelegen zijn Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Oorspronkelijk gebouwd in de 13e eeuw. binnen de grenzen van de (voormalige) Gemeente Boarn- Gemeente Boarnsterhim Boven de ingang aan de noordoostzijde steen met sterhim en voor zover die monumenten worden onderge- Hervormde Gemeente Reduzum-Idaerd jaartal 1777, het jaar waarin nieuwe kerk is herbouwd. bracht bij deze stichting". Luidklokken e De stichting is, op initiatief van de toenmalige Gemeente Twee klokken, waarvan de kleinste uit de 13 eeuw Boarnsterhim, opgericht omdat deze rechtsvorm meer sub- Torenuurwerk sidiemogelijkheden had voor onderhoud en restauratie van Klein mechanisch torenuurwerk van na de tweede Rijksmonumenten dan een gemeente. wereldoorlog. Is thans buiten werking gesteld. Op 3 november 2010 zijn de volgende acht rijksmonumen- ten van de Gemeente Boarnsterhim overgedragen aan de nieuwe stichting. De toren bij de Terptsjerke in Akkrum De toren bij de N.H. kerk in Aldeboarn De toren van de N.H. kerk in Idaerd De toren op de begraafplaats in Eagum De Hempenserpoldermolen in Wergea Meer informatie? De klokkenstoel op de begraafplaats in Nes Het mausoleum bij Coopersburg in Akkrum Wilt u meer informatie over de Het urinoir bij de brug in Wergea Monumentenstichting Boarnsterhim? De stichting tracht haar doel met de navolgende middelen U kunt ons bellen: te bereiken: 06-53310841 of mailen: * het in juridisch eigendom verwerven van monumenten [email protected] * het (doen) restaureren en onderhouden van de verwor- ven monumenten of kijk op onze website: * het verwerven van geldmiddelen www.monumentenstichting.nl * alle andere wettelijke middelen die voor het doel bevor- derlijk kunnen zijn De geldmiddelen van de stichting zullen onder meer be- staan uit: * inkomsten uit verhuur van de eigendommen van de stich- ting * subsidies en donaties * gelden afkomstig van de Gemeente Leeuwarden en de Gemeente Heerenveen Monumentenstichting Boarnsterhim * hetgeen de stichting door erfstelling, legaat, schenking of Secretariaat: op enigerlei andere wijze verkrijgt. Boarnsterdyk 66 De Monumentenstichting Boarnsterhim heeft de ANBI sta- 8491 AW Akkrum tus. Giften en donaties kunnen dan ook van de inkomsten- of vennootschapsbelasting worden afgetrokken. Bankrekening: NL34RABO01498.66.771 BIC : RABONL2U Fiscaal nummer: 8225.94.560 K.v.K. Leeuwarden: 50175459 Ontwerp Kees de Boer Kerktoren Eagum Master Wybrensdyk 1 9006 XH Eagum april 2015 Eagum Volgens Het is anders het onverklaarbaar dat de kerkvoogden al in 1838 Metaal uit dertienhon- derd Peter Karstkarel, die besloten het weer af te breken, maar nu voorgoed. De toren Klinkt vandaag over ons 419 dorpen in Fries- bleef gelukkig staan maar voor het noodzakelijk onderhoud zullen in de latere jaren de nodige gelden ontbroken hebben. land land heeft beschre- Tot bittere rouw en smart ven, zouden in Ea- In 1888 vertoonde het muurwerk nl. zodanige tekenen van ver- Onze koning, och is dood gum meerdere sta- val dat besloten werd de toren te bepleisteren. Werd Eagum eerst noch ten hebben gestaan vergeten. o.a. Idsinga– en Laatstelijk is in opdracht van de Monumentenstichting Boarn- sterhim in 2012 opnieuw een grote restauratie uitgevoerd. Vond men dat dorp te klein? Hottigawier. De voor- Welnu, wij Friese boeren Doen vandaag die sobere plicht ouders van de be- In de toren is ook de gevelsteen ondergebracht welke afkomstig kende Amerikaanse is uit de in 2013 afgebroken boerderij Het is vandaag feest in acteurs en actrice aan de Master Wybrensdyk 8 te Ea- het hele land Henry, Peter en Jane gum. De stichter van deze boerderij De vlaggen wapperen op Fonda zijn afkomstig was de toenmalige predikant Ds. H. elke toren uit Eagum. In 1651 Offerhaus. De dominee stond in de Ter ere van onze koningin emigreerde Jilles Hervormde Gemeente Idaerd/Eagum Juliana is nu aan het roer Douwes Fonda met van 1842-1882 en liet in deze contrei- Overal kon men de klok- zijn vrouw Hester en ken horen. Uit vreugde luidden zij. kinderen naar Ameri- en verschillende boerderijen bouwen. Maar Eagum deed daar niet aan mee ka en vestigde zich in Omdat de bezetters de klok hebben meegenomen. Ford Oranje, het tegenwoordige Albany. Deze voorvader Luidklokken Oorspronkelijk hingen twee zeer oude 13e van Jane Fonda woonde hoogstwaarschijnlijk op de Jorne- eeuwse luidklokken in de toren. Tijdens de tweede wereldoor- mastate aan de zuidkant van het dorp. Tegenwoordig be- log zijn beide op last van de bezetters verwijderd. De kleine klok Middelpunt Aan de noordwestkant van de toren ligt staat het dorp uit 4 boerderijen, enkele woningen en een is weer teruggekomen, de grote niet. Tijdens een restauratie in een gedenksteen, die het midden van Friesland aangeeft en met elzen omgeven kerkhof, waarop de markante lichtgeel 1998 is een luidklok uit 1958 bijgeplaatst.. Deze klok is afkom- tevens het centrum van de wereld. Op de steen staat dat het gepleisterde eenzame kerktoren met zadeldak staat. stig uit de buiten bedrijf gestelde en later afgebroken Christus middelpunt der aarde op zeven hanenstappen van de toren Koning Kerk aan de James Wattstraat te Amsterdam. verwijderd is. De gedenksteen is aangebracht door de Gro- De toren dateert Toren Eagum ninger studentenvereniging Frisia. oorspronkelijk uit de 13e eeuw. Uit de Torenuurwerk In de toren be- geschiedschrijving blijkt dat In 1776 de Een oud fries gezegde luid: vindt zich een mechanisch torenuur- kerk zo bouwvallig was geworden dat Eagum leit midden yn `e wrâld; werk van een onbekende maker. Naar zij moest worden afgebroken. In de sân tredden fan `e toer schatting dateert het uurwerk uit de Leeuwarder Courant stond toen het dêr is it middelpunt. vijftiger jaren van de vorige eeuw. bericht dat “Aanbesteed is het afbreken Dy`t net leauwe wol kin it neitrêdzje. Het uurwerk is buiten bedrijf gesteld van de oude, bouwvallige kerk en het bouwen van een nieu- en vervangen door een elektrische De oorspronkelijke we kerk te Aegum”. Een jaar later was de nieuwe kerk ge- aandrijving. herinneringstegel was reed. Herstel van het uurwerk wordt niet in de loop der jaren De steen boven de toegangsdeur bevat het familiewapen verantwoord geacht gezien het feit kapot gevroren. van de Van Scheltinga`s en de tekst: dat het uurwerk geen historische In 2014 is deze tegel De jonge Heer Cornelis Annt van Scheltinga heeft tot Op- waarde heeft. geheel belangeloos bouw der muuren van deese kerk den eerste steen gelegt in`t vervangen door de sevende jaar zijns Leeftijd 1777 Gedichten In de entree van de toren zijn twee gedichtjes te Akkrumse keramiste lezen welke op de balklaag van de eerste zolder zijn geschilderd. Drie jaar eerder had dezelfde jonge Van Scheltinga de eerste Atina Rozema. Één gedichtje is ter gelegenheid van het overlijden van koning steen gelegd voor de herbouw van de kerk in het nabijgele- Willem III (1890) gen Idaerd. Het andere gedichtje is ter gelegenheid van het koningschap De nieuwbouw in 1777 betrof denkelijk voor een belangrijk van Juliana (1948). deel een verbouw van de oude kerkmuren. .