Kerktoren Eagum
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Load more
Recommended publications
-
Informatiegids / Jaarkalender
Informatiegids / jaarkalender Schooljaar 2019-2020 Onderdeel van Aan de ouder(s), verzorger(s) Met veel plezier bieden wij u deze schoolkalender/informatiegids voor het Voorwoord schooljaar 2019-2020 aan. Het is een schoolgids en kalender ineen. U vindt hierin praktische informatie die u nodig heeft voor dit schooljaar en informatie over de dagelijkse gang van zaken op de Trije Doarpenskoalle. De complete schoolgids kunt u digitaal terug vinden op www.scholenopdekaart.nl en op de website van de school: www.trijedoarpenskoalle.nl. Mochten er vragen of problemen zijn, dan bent u van harte welkom op school voor een gesprek met één van de leerkrachten, de IB-er of met de directeur. Ook kunt u altijd terecht bij leden van de ouderraad of de medezeggenschapsraad. Hoe eerder u komt, hoe beter! Obs Trije Doarpenskoalle heeft uiterste zorgvuldig- We wensen u en uw kind(eren) een plezierig en succesvol heid betracht bij het gebruik van afbeeldingen schooljaar toe. in deze publicatie en het verkrijgen van toestem- ming hiervoor. Mocht u Janet Veld desondanks menen dat personen en/of kinderen Directeur obs Trije Doarpenskoalle ten onrechte zijn afgebeeld, neemt u dan contact op met de directie van de school. Mr Gorterstrjitte 9 9008 TB Reduzum 0566—602100 [email protected] Springplank naar de toekomst . AUGUSTUS 2019 MA DI WO DO VR ZA ZO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Jurrit Steensma en Trynke de Boer jarig Ymkje Stapensea Hannah Loonstra jarig 12 13 14 15 16 17 18 Rinske Wenselaar Lysanne van Dijk, jarig Elske v Balen en Frâns de Boer jarig 19 20 21 22 23 24 25 Saar Korf jarig Arany Boomsma Wisse Hijlkema jarig Einde jarig zomervakantie Oud papier 26 27 28 29 30 31 Eerste schooldag Michelle van Dijk en Eke Bergsma jarig OR-Team-MR bijeen- komst De school De Trije Doarpenskoalle is de enige basisschool in de dorpen Reduzum, Idaerd Schooltijden en Friens. -
List of Approved Plants Handling Animal By-Products - Section Xiii
LIST OF APPROVED PLANTS HANDLING ANIMAL BY-PRODUCTS - SECTION XIII Other registered operators - Transporters Approval Name of the TOWN/REGION Category, Activity, Product type and Associated activities Remarks Number establishment 29 EXPORTSLACHTERIJ J. OENERWEG 2 (cat 1 TRANS RAW) (cat 3 TRANS RAW) GOSSCHALK EN ZN. B.V. 8161PM EPE 37 GROENVELD B.V. SCHILLINGWEG 30 (cat 3 TRANS RAW) 2153PL NIEUW-VENNEP 149 TEN KATE VETTEN B.V. HANDELSWEG 22 (cat 3 TRANS FATOT FATOL) (cat 3 TRANS RAW) (cat 3 TRANS FATF) 9563TR TER APELKANAAL Modified on: 24SEP21 LIST OF APPROVED PLANTS HANDLING ANIMAL BY-PRODUCTS - SECTION XIII 1 / 765 LIST OF APPROVED PLANTS HANDLING ANIMAL BY-PRODUCTS - SECTION XIII Other registered operators - Transporters Approval Name of the TOWN/REGION Category, Activity, Product type and Associated activities Remarks Number establishment 174 OZLEM GROOTHANDEL DE GIEM 16 (cat 3 TRANS RAW) IN SHOARMAVLEES 7547SV ENSCHEDE 234 SLACHTERIJ ERP B.V. FRANSEWEG 8 (cat 3 TRANS PETR) 5469DZ ERP 348 VICE VERSA KANAALSTRAAT 15 (cat 3 TRANS SERE) KOELVRIESHUIS B.V. 5347KM OSS Modified on: 24SEP21 LIST OF APPROVED PLANTS HANDLING ANIMAL BY-PRODUCTS - SECTION XIII 2 / 765 LIST OF APPROVED PLANTS HANDLING ANIMAL BY-PRODUCTS - SECTION XIII Other registered operators - Transporters Approval Name of the TOWN/REGION Category, Activity, Product type and Associated activities Remarks Number establishment 430 AMERONGEN KAMPHUIS AMBACHTSWEG 15 (cat 3 TRANS PETR) B.V. 3771MG BARNEVELD 508 KOEL- EN IABC 5262 (cat 3 TRANS RAW) VRIESTRANSPORT 4814RD BREDA VOESENEK B.V. 531 KOEL- EN VRIESHUIS DE MOSSEL 2 (cat 3 TRANS RAW) JOS VELDBOER B.V. -
Old Frisian, an Introduction To
An Introduction to Old Frisian An Introduction to Old Frisian History, Grammar, Reader, Glossary Rolf H. Bremmer, Jr. University of Leiden John Benjamins Publishing Company Amsterdam / Philadelphia TM The paper used in this publication meets the minimum requirements of 8 American National Standard for Information Sciences — Permanence of Paper for Printed Library Materials, ANSI Z39.48-1984. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Bremmer, Rolf H. (Rolf Hendrik), 1950- An introduction to Old Frisian : history, grammar, reader, glossary / Rolf H. Bremmer, Jr. p. cm. Includes bibliographical references and index. 1. Frisian language--To 1500--Grammar. 2. Frisian language--To 1500--History. 3. Frisian language--To 1550--Texts. I. Title. PF1421.B74 2009 439’.2--dc22 2008045390 isbn 978 90 272 3255 7 (Hb; alk. paper) isbn 978 90 272 3256 4 (Pb; alk. paper) © 2009 – John Benjamins B.V. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm, or any other means, without written permission from the publisher. John Benjamins Publishing Co. · P.O. Box 36224 · 1020 me Amsterdam · The Netherlands John Benjamins North America · P.O. Box 27519 · Philadelphia pa 19118-0519 · usa Table of contents Preface ix chapter i History: The when, where and what of Old Frisian 1 The Frisians. A short history (§§1–8); Texts and manuscripts (§§9–14); Language (§§15–18); The scope of Old Frisian studies (§§19–21) chapter ii Phonology: The sounds of Old Frisian 21 A. Introductory remarks (§§22–27): Spelling and pronunciation (§§22–23); Axioms and method (§§24–25); West Germanic vowel inventory (§26); A common West Germanic sound-change: gemination (§27) B. -
Dialoogavonden Gebundeld Pilot Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid
Dialoogavonden gebundeld Pilot omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid Augustus 2017 Dialoogavonden gebundeld | Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid 1 Samen actief voor een prettige, gezonde en duurzame leefomgeving. Initiatiefnemers krijgen ruimte en vertrouwen. 2 Dialoogavonden gebundeld | Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid Beste bewoner, In de maand juni zijn zes bijeenkomsten gehouden voor de bewoners van het Buitengebied Zuid van de gemeente Leeuwarden om mee te denken over hun omgeving. De aanleiding was dat de regels voor het gebruik van de omgeving (bestemmingsplan) toe zijn aan actualisatie. De gemeente grijpt de komende Omgevingswet aan om bewoners en gebruikers al voor aanvang te laten meedoen. Als bestuurders waren we vooral aanwezig om te luisteren en we hebben veel opgestoken. Het waren stuk voor stuk levendige avonden waarop deelnemers hun verhaal deden in kleine groepjes, stemden op vragen via de Mentimeter of een ansichtkaart volschreven met hartenkreten. Allemaal belangrijke zaken over wat mensen bezighoudt als het gaat om de dagelijkse omgeving. Voor u ligt de bundeling van resultaten van alle dorpen uit de eerste gespreksronde, zodat u kunt zien wat de totale opbrengst van de zes bijeenkomsten is. Op 13 september houden we de tweede dialoogronde met belangengroepen. Op 18 oktober volgt een gezamenlijke sessie voor zowel bewoners als groeperingen. Namens het college van b. en w. willen we u nogmaals danken voor uw tijd en hopen dat u ook in het verdere traject mee wil blijven doen en anderen wil interesseren om aan te haken. Henk Deinum, wethouder Ruimtelijke Ordening en Omgevingswet Jan Atze Nicolai, wethouder Bouwen, Wonen & Milieu en Omgevingswet Leeuwarden, september 2017 Dialoogavonden gebundeld | Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid 3 4 Dialoogavonden gebundeld | Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid Inhoud Ruimte voor Romte 7 Vragen voor iedereen 8 1. -
PDF Dialoogavond Jirnsum
Dialoogavond Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid 21 juni 2017 Jirnsum Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid | Dialoogavond Idaerd - Jirnsum 1 Inleiding De zes dialoogavonden van de gemeente Leeuwarden gaan over het nieuwe Omgevingsplan dat voor het gehele buitengebied wordt opgesteld. Nu bestaat er nog het bestemmingsplan en hierin staat heel nauwkeurig ingetekend en beschreven wat waar mag en welke regels van toepassing zijn. De gemeente kent zo’n 40 verschillende bestemmingsplannen. Straks komt er 1 Omgevingsplan voor de hele gemeente. Het plan dat nu voor het Buitengebied gemaakt wordt, is straks onderdeel van dat grote plan. Als bewoner kan men deze avond de ideeën kwijt over de eigen leefomgeving. Wat maakt de eigen omgeving nu zo bijzonder? Wat is belangrijk en verdient extra aandacht? Wat voor plannen zouden mogelijk moeten zijn en worden gestimuleerd? De opbrengst van iedere avond wordt gebruikt als input voor het nieuwe Omgevingsplan Leeuwarden Buitengebied-Zuid. 2 Dialoogavond Jirnsum | Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid Jirnsum Er zijn vragen gesteld via www.mentimeter.com, waarvan de uitslagen in een Wordcloud op het grote scherm te zien waren. Wat vindt u het mooiste aan de omgeving waar u woont? Welk woord komt bij u op als u aan leefbaarheid denkt? Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid | Dialoogavond Idaerd - Jirnsum 3 Thema Leefbaarheid Tijdens de eerste gespreksronde was het thema Leefbaarheid. Dit thema werd aan de hand van de volgende vragen in groepen besproken: 1. Wat zou u willen -
Monumenten Inventarisatie Project GEMEENTEBESCHRIJVING
Monumenten Inventarisatie Project GEMEENTEBESCHRIJVING BOARNSTERHIM PROVINCIE FRIESLAND - REGIO NOORD LMuward«radéel '•J- %••• Achtkarepatan \ "•', Fran*korad««l L««u warden* Twtierkstflraoeol Uttana«radi0l Smallingarland V, ( WQnaaradial Öo'sward - OOST Opalarland WEST *""< WymbrilMfadiai Oo9t»1ellir>Qw«rf elurd , " : Gaatttertén-Sleat ». • INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 3 2 BODEMGESTELDHEID 2.1 Ontstaansgeschiedenis en bodemsoorten 3 2.2 Reliëf . 3 2.3 Waterbeheersing 4 3 GRONDGEBRUIK, VERKAVELING EN LANDSCHAPSSBEELD 3.1 Grondgebruik 4 3.2 Verkaveling 4 3-3 Landschapsbeeld 5 4 INFRASTRUCTUUR 4.1 Waterwegen 5 4.2 Landwegen 6 4.3 Spoorwegen 6 5 MIDDELEN VAN BESTAAN 6 6 NEDERZETTINGEN 6.1 Algemeen 8 6.2 Ontstaan en ontwikkeling van de nederzettingen 9 6.2.1 Korte ontstaansgeschiedenis en oorspronkelijke structuur 9 6.2.2 Structuur van de nederzettingen vanaf I85O 9 6.3 De kernen Grouw, Akkrum, Oldeboorn en Warga 10 LITERATUUR 15 BIJLAGEN Bijlage 1 BEVOLKINGSONTWIKKELING 17 1 INLEIDING De gemeente Boarnsterhim is een grote gemeente gelegen in het centrum van de provincie Friesland. Boarnsterhim wordt begrensd door de gemeenten Leeuwarden (N.W.), Tietjerksteradeel (N.O.). Smallingerland en Opsterland (0.). Heerenveen (Z.O.), Skarsterlan en Sneek (Z.Z.W.) en Littenseradiel (W.). De gemeente is ontstaan na de gemeentelijke herindeling van 1 januari 1984 door de samenvoeging van de gemeenten Idaarderadeel, Rauwerderhem, Utingeradeel (m.u.v. Akmarijp en Terkaple) en kleine gebieden van Tietjerksteradeel, Smallingerland en Hasker- land. (Kaart 1) De oppervlakte van Boarnsterhim bedraagt sinds 1984 ca. 17-500 hectare. De gemeente had op 1 januari 1988 17.685 inwoners. 2 BODEMGESTELDHEID (Kaart 2 en 3) 2.1 Ontstaansgeschiedenis en bodemsoorten De geologische geschiedenis van de gemeente Boarnsterhim hangt nauw samen met de voormalige Middelzee, de door deze gevormde slenken in het veengebied en de er in afwaterende stromen. -
Doe Mee Aan De Praktijken Tocht!
Doe mee Friesland zoekt huisartsen Een mooie manier om vrijblijvend een aantal praktijken te bezoeken waar een vacature is. Zo krijg je een goede indruk aan de van de praktijk, het vak én de regio. En wie weet vind je wel nét die ene klik… Daarnaast is er de mogelijkheid om op het hoofdkantoor van Dokterszorg in Heerenveen in gesprek te gaan met vertegenwoordigers van LHV, WAGRO, Dokterszorg en andere organisaties. Meedoen? Geef je voor 17 maart op via [email protected] praktijken 10 april 2019 Programma tocht! 9:30 – 12:30 uur 13:00 – 17:00 uur Hoofdkantoor Dokterszorg in de regio (eigen vervoer) Heerenveen, K.R. Poststraat 70-72 Diverse huisartsenpraktijken In gesprek met… hebben ziche opengesteld voor geïnteresseerden. Kijk op onze Lunch (inclusief goodiebag!) website voor de deelnemende praktijken. SCHIERMONNIKOOG Noordzee Schiermonnikoog AMELAND Nes Ballum Vijfde Hollum Slenk AMELAND Derde Vierde Tweede Ooster Slenk Slenk Slenk Wijdesloot Eerste Lauwersoog TERSCHELLING Slenk e Paesens Westernieland N361 e Wierum Pieterburen Hoorn z Broek Den n Horn- Andel Kloosterburen Formerum e Lioessens huizen Midsland d N358 Oosternijkerk Oostma- d Ternaard Anjum horn a Morra Baaiduinen Holwerd Hantumhuizen ZUIDELIJKE W BALLASTPLAAT Eenrum West-Terschelling Hantum Metslawier Vier- Wehe-den Waaxens Stiem Jaap Leens DE PUNT huizen Ulrum Hoorn Blije Deensgat De Kom Brantgum Hiaure Stort Mensingeweer De Lytse Jouwer N361 N357 Wetsens Lauwers- N361 SENNEROOG Warf- N356 Foudgum Hegebeintum Zuurdijk huizen Ferwert meer Babbelaar Zoutkamp -
Beleidsregel Werkwijze Panelbudgetten Door Vaststelling Van Deze Regeling Komt De Beleidsregel Werkwijze Panelbudgetten Te Vervallen Per 1 Januari 2016
REGELING SUBSIDIE PANELS BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE LEEUWARDEN; In aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden 2014-2 (ASV); Gelet op artikel 2 van de ASV; Gelet op artikel 156 van de Gemeentewet; Overwegende dat het team Wijkmanagement van de gemeente Leeuwarden ondersteuning biedt bij het beheer van de budgetten die door panels kunnen worden besteed en dat deze budgetten jaarlijks per panel door de gemeenteraad in de begroting worden vastgesteld en dat de huidige regeling werkwijze panelbudgetten de werkwijze vastlegt van de besteding van de beschikbare budgetten die het team wijkmanagement van de gemeente Leeuwarden tot haar beschikking heeft ter ondersteuning van de panels in de gemeente Leeuwarden. Dat het panel het eerste aanspreekpunt is voor de gemeente waar het beleidsafstemming en afstemming van uitvoering betreft. b e s l u i t e n vast te stellen de navolgende regeling: Regeling subsidie panels Artikel 1 Definitie 1. Panels: alle instanties als genoemd onder artikel 4 van deze regeling. 2. Beheer: het voeren van de administratie van de subsidies verleend op basis van deze regeling. Artikel 2 Doeleinden De subsidie is bedoeld voor zaken die de leefbaarheid, in de breedste zin van het woord, in de betreffende wijk of het dorp ten goede komen. Daarnaast kan de subsidie besteed worden aan zaken die het functioneren van het panel ten goede komen. Hieronder kunnen vallen: vergaderkosten, kosten wijk-/ dorpskrant, ondersteuning van het panel en hostingkosten voor een website. Artikel 3 Beschikbaarstelling 1. De subsidie wordt jaarlijks verleend. 2. De subsidie wordt ter beschikking gesteld aan de panels die genoemd worden in artikel 4 van deze regeling. -
The Relationship Between Trust and Leadership/Followership Behaviour
The relationship between trust and leadership/followership behaviour in community energy projects How the organizational structure and participants’ behaviour interrelate in an example of the sharing economy By Jakob Walther Student: Charlotte Walther Registration number: 910108927130 Study: Urban Environmental Management Supervisors: Dr. Domenico Dentoni & Dr. Kim Poldner Management Studies Group Wageningen University Abstract In Europe, community energy projects are an increasingly popular form of energy generation from renewable sources. However, little work has been done to understand how these communities organize themselves to create value for their participants and their communities. This study investigated how participants’ behaviour and a project’s organization interrelate. It employed qualitative methods aiming at theory building. Semi-structured interviews with three Dutch and German cases served as an empirical data source. They were analyzed using informant-centric and researcher-centric codes in separate steps of coding. Iteration between data and theory suggested ‘entrepreneurship’ as theoretical lens for participants’ behaviour. One model summarized the findings on the influence of trust on participants’ leadership/followership behaviour throughout a project’s life-cycle. The degree of trust was made up of three components: trust in other participants (interpersonal trust); trust in the organization (social trust); and trust in technology. This was measured against an individual’s expectations of the project. If the degree of trust was higher than the individual trust-expectation threshold, the current behaviours and the organization of the project was re-enforced. If the degree of trust was under the trust-expectation threshold for long enough, participants were likely to change their leadership/followership behaviour. -
Frysk. Dúdlik Yn Byld! Taalnota Frysk
Frysk. Dúdlik yn byld! Taalnota Frysk Gemeente Leeuwarden | Taalnota Frysk 1 2 GemeenteGemeente Leeuwarden Leeuwarden | Taalnota | Nota FryskFries Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Visie op het Fries in de gemeente Leeuwarden 5 3. Wettelijke kaders en randvoorwaarden 6 4. Het gebruik van het Fries in het dagelijks leven 7 5. Fries in de gemeentelijke organisatie 8 6. Fries in de communicatie met inwoners 9 7. Fries in de openbare ruimte 10 8. Fries in het onderwijs 12 9. Fries in Kunst en Cultuur 14 10. Samenvatting: wat doet Leeuwarden al aan het Fries? 16 11. Extra activiteiten de komende jaren 17 12. Uitvoeringsmogelijkheden 18 Gemeente Leeuwarden | Taalnota Frysk 3 1. Inleiding De gemeente Leeuwarden is een meertalige gemeente, Dat geldt ook voor het Fries Taalbeleid. Dit staat waarbinnen het Nederlands, het Fries en het Stadsfries opgenomen in het Europees handvest voor regionale- (Liwwadders) naast elkaar bestaan. De gemeente en minderheidstalen1 (Artikel 7.1.b.). Leeuwarden vindt het belangrijk dat deze meertaligheid en de bijbehorende talen en cultuur behouden blijven. De gefuseerde gemeenten gaan verschillend om met Wij voeren al ruim 20 jaar beleid ter bevordering van het gebruik van het Fries. De gemeenten Leeuwarden het gebruik van de Friese taal. Dit beleid bestaat naast en Leeuwarderadeel houden er een nagenoeg gelijk wat de provincie Fryslân van oudsher allemaal doet beleid op na. Maar in Littenseradiel wordt beleid aan het stimuleren en bevorderen van meertaligheid, t.a.v. het Fries in de praktijk actiever gebruikt. Van waarbinnen het Fries een belangrijke positie heeft. een stadsgemeente is de gemeente Leeuwarden de afgelopen jaren ook een plattelandsgemeente Dit beleidsplan geeft antwoord op de vraag: geworden. -
(Fr.: Eagum, Um*-Naam, Nog Niet Verklaard). Dorp In
samen. EDELEIGEN (Oudfr.: ethel, erf). Erfgoed, tegenover goed dat niet was aangeërfd, maar bijv. door koop verkregen, of dat van een ander werd gehouden (leen). Het E. was in Frl. de basis voor de staatkundige rechten van de huisman*, terwijl in gefeoda-liseerde gebieden de relatie heerman deze E bepaalde. EDELHERT (Fr.: reahart). Groot hert, leeft nog, EAGUM, ook Aegum (Fr.: Eagum, um*-naam, wild of verwilderd, maar niet in Frl. Nog uit nog niet verklaard). Dorp in Idaarderadeel, 50 historische tijd heeft men echter geweien, inwoners en daarmee het kleinste dorp der gem. skeletdelen, bewerkte geweidelen gevonden Van de in 1856 gesloopte kerk rest alleen de (interpen: Britsum, Kimswerd, Tsjum; in N.O.- zadeldaktoren (begin 16de eeuw). De polder en Waddenzee). De 'herten' uit de volksmond volksoverlevering situeert bij E. 'het midden van de zijn eigenlijk reeën. wereld, zoveel passen van de toren'. Zie: A. E. van Giffen, Die Fauna der Wurten (Groningen 1913); EALA FRYA FRESENA. Komt voor bij R. G. D. van der Heide, Toelichting op de archeologische Bogerman (1551), Corn. Kempius (1588, als verzameling uit het Zuiderzeegebied... (Zwolle 1955). drinkwens), S. Siccama (1617), S. A. Gabbema EDELMARTER, z Boommarter. (1703). Eala, misschien : helaas, och of heil!; EDELSMEEDKUNST, z Zilversmeedkunst. Fresena, meervoudsvorm. Gewoonlijk vertaald: EDEMA, Feddo, zilversmid (?-Sneek na 1744), Edele, vrije Friezen. meester te Sneek (1704). Zie: Pompebl. XIX (1948), 21-24. Werk in Fr. Museum. EAMELSMAN, indersman. Administrateur van Zie: Voet, 525. het communale bezit op Terschelling. Misschien de EDENS (Fr.: lens; ens*-naam). Dorp in rechtsopvolger van de asega*. Hennaarderadeel (69 inw.). Veeteelt. Herv. -
Ontgonnen Verleden
Ontgonnen Verleden Regiobeschrijvingen provincie Friesland Adriaan Haartsen Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-B Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-B en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.