MRT-MARS ‘19 | € 8,95

18032019-RateOne7.indd 1 18/03/19 10:49 making moods with scents

Professionele

Kies voor een aangename geur geurbeleving in uw bedrijfsruimte, ook aan boord.

Onze ervaren geuradviseurs komen graag bij u langs om ons uitgebreid assortiment aan geuren voor te stellen. Contacteer ons snel via [email protected] of bel 050 32 00 49

Oostendsesteenweg 162-164, 8000 Brugge - tel. 050 32 00 49 [email protected] - volg ons op

18032019-RateOne7.indd 2 18/03/19 10:49 Chère lectrice, 04 BRIEFING cher lecteur Dire adieu à une icône, nous ne pouvions pas 09 DOSSIER SEA KING laisser passer cela comme ça. Il est plus que 10 Andrea Croonenberghs logique que, malgré les nombreuses initia- 14 Marc Emonts-gast tives déjà prises par la Défense l’année passée, RateOne, en tant que magazine belge sur l’avia- making moods with scents Daniel - Dany - Payeur 18 tion, rende lui aussi hommage au Sea King. 21 Johan - Beaker - De Block 24 Jean-Paul Deurinck Nous sommes allés à la recherche, une quête qui a pris beaucoup de temps. Non, pas pour trouver Dorien Van Riet 26 des gens qui avaient quelque chose à raconter, 30 Lambert Derenette mais bien pour laisser la parole à ces personnes, 32 An & Pieter Lambert qui parlaient avec éloge et passion du Sea King. Certains parmi eux étaient de vrais moulins à METEO BRAM Beste lezer paroles… et le temps s’est écoulé sans que l’on 36 s’en rende compte. Toutes des histoires très cap- Afscheid nemen van een icoon doe je niet zo- tivantes ! Toutes des histoires instructives, inté- maar. Na de vele initiatieven die Defensie het af- ressantes ou impressionnantes ! Nous espérons gelopen jaar zelf nam, vonden we het niet meer que vous aurez autant de plaisir à lire ces repor- dan logisch dat RateOne, als Belgisch tij dschrift tages que nous en avons eu à les rédiger. over luchtvaart, ook een ode zou brengen aan de Sea King. Mais le Sea King n’a pas été le seul à faire l’his- toire en 2019. Le Marchetti lui aussi fête son Het werd een zoektocht die ons veel tij d kostte. 50ème anniversaire. De Coxyde à Beauvechain Nee, niet om mensen te vinden die iets te ver- alors, nous avons de nouveau totalisé plusieurs tellen hadden. Wel om personen die vol lof en kilomètres au compteur. Mais ce ne sont que passie praatten over de Sea King, hun verhaal te deux des sujets traités dans cette édition. Prenez laten doen. Sommigen waren als spraakwater- FLY ADVISOR: EBBT votre temps, cher passionné d’aviation, cette 40 vallen, de klok tikte verder zonder we het in de nouvelle édition vous offrira de nouveau de gaten hadden. Heel boeiend allemaal! 46 50 JAAR | ANS MARCHETTI nombreuses heures de plaisir de lecture. Stuk voor stuk leerrij ke, interessante of indruk- A(I)RTISTIC: RIDDER wekkende verhalen. Hopelij k geniet u evenveel JE VOUS SOUHAITE PLEIN 50 LIÉVIN d’YDEWALLE bij het lezen van de reportages, als wij dat deden DE PLAISIR ! bij het maken ervan. | ALIBABA IN LUIK Maar de Sea King bleek niet als enige geschie- 54 ALIBABA À LIÈGE AIRPORT denis te schrij ven in 2019. Ook de Marchetti is 50 jaar in dienst. Van Koksij de naar Beauvechain CAROLINE OSTYN Professionele 58 AEROJOBS VLOC dus, we hebben weer ettelij ke kilometers op de UITGEVER - ÉDITEUR teller staan.En nu had ik het nog maar over twee onderwerpen die in deze editie aan bod komen. Kies voor een aangename geur geurbeleving ULM FEDERATIE | 60 FÉDÉRATION ULM Neem even de tij d, want als luchtvaartliefhebber in uw bedrijfsruimte, ook aan boord. hebt u weer een paar uur leesplezier in handen. 62 COLUMN: F-35 GENIET ERVAN! Onze ervaren geuradviseurs komen graag bij u 65 AGENDA langs om ons uitgebreid assortiment aan geuren voor te stellen. Contacteer ons snel via 66 COLOFON | COLOPHON [email protected] of bel 050 32 00 49

Oostendsesteenweg 162-164, 8000 Brugge - tel. 050 32 00 49 [email protected] - volg ons op 3

18032019-RateOne7.indd 3 18/03/19 10:49 BRIEFING

Airbus gaat zelf piloten opleiden Airbus formera ses pilotes lui-même

n de komende 20 jaar zullen er ongeveer 94.000 nieuwe piloten nodig zijn, dat is de voorspelling die Airbus maakte. Daarom besliste het bedrijf begin dit jaar om via hun Airbus IFlight Academy Europe, gevestigd in het Franse Angoulême, zelf jaarlijks tweehonderd piloten te trainen. De opleiding om- vat 750 uur theorie en tweehonderd uur praktijk.

irbus prévoit qu’il aura besoin d’environ 94.000 nou- veaux pilotes dans les 20 années à venir. C’est pourquoi, l’entreprise s’est proposée début de cette année d’entraî- nerA elle-même deux cent pilotes par an dans son Airbus Flight Academy Europe, établie à Angoulême en France. La forma- tion est composée de 750 heures de théorie et 200 heures de pratique.

Amazon test drones in Sint-Truiden Amazon teste des drones à Saint-Trond

e Amerikaanse e-commerce-reus Amazon maakte eind 2018 al bekend dat ze de testvluchten voor hun afde- ling Amazon Prime Air gaan uitvoeren bij Droneport in DLimburg (EBST). Wanneer de testen dit jaar uitgevoerd wor- den is niet bekend. Blijkbaar wordt de grootste discretie ver- eist en wordt de pers op afstand gehouden.

in 2018 déjà, Amazon, le géant américain du commerce en ligne, a annoncé qu’il allait effectuer des vols d’essai pour son département Amazon Prime Air chez Droneport Fau Limbourg (EBST). On ne sait pas encore quand les tests au- ront lieu cette année. On observe apparemment la plus grande discrétion et on veut tenir la presse à distance.

4

18032019-RateOne7.indd 4 18/03/19 10:49 75 jaar Bevrijding in Sanicole 75ème anniversaire de la libération à Sanicole

019 is de 75ste verjaardag van de geallieerde bevrijding van West-Europa. Sanicole zal deze historische gebeurtenis op een unieke manier herdenken met warbirds, met als topper 2de prachtige B-17 bommenwerper ‘Sally B’. Afspraak op 13 & 15 september ‘19.

n 2019, on commémore le 75ème anniversaire de la Libéra- tion par les Alliés de l’Europe occidentale. Sanicole sera la scène d’une commémoration unique de cet événement his- Etorique avec des Warbirds, dont le bombardier magnifique B-17 Sally B comme tête d’affiche. Rendez-vous les 13 & 15 septembre ‘19.

Klimaat is hot, overal! Le climat, un sujet chaud, partout !

a Airbus biedt ook Boeing de mogelijkheid om op biobrandstof te vliegen. De biobrandstof, die wordt vermengd met tra- dionele kerosine is momenteel alleen beschikbaar op afleveringsvluchten vanuit Seattle. Alaska Airlines wil dit jaar drie Boeing 737 MAX-toestellen op biobrandstof naar huis vliegen. Op termijn moet de duurzame brandstof ook beschikbaar Nworden in Charleston, waar de Boeing 787 wordt gebouwd.

l’exemple d’Airbus, Boeing lui aussi offre la possibilité de voler avec des biocarburants. Mélangé au kérosène traditionnel, les biocarburants ne sont disponibles, pour l’instant, que pour les vols de livraison depuis Seattle. Cette année, Alaska Airlines a l’intention de faire rentrer trois appareils Boeing 737 MAX avec des biocarburants. À terme, ces carburants du- rablesÀ seront aussi disponibles à Charleston, le lieu de construction du Boeing 787.

ir Technology Belgium, gevestigd naast het vliegveld van Wevelgem, vergroot de capaciteit van de onderneming. Het bedrijf dat instaat voor verkoop, onderhoud en stal- lingA van helikopters opent medio 2019 een nieuwe loods. De huidige bedrijfsoppervlakte van 750 m2 wordt uitgebreid met 2000 +m2. Ze voorzien in de nieuwe loods een poort van 15m breed, zodat ze relatief ‘grote’ toestellen kunnen huisvesten.

itué à côté de l’aéroport de Wevelgem, Air Technology Bel- gium accroît la capacité de son entreprise. S’occupant de la vente, de l’entretien et de l’entreposage d’hélicoptères, Sl’entreprise ouvrira un nouveau hangar mi-2019. La superficie existante sera étendue de 750 m2 à 2000 m2. Le nouvel han- gar sera pourvu d’une porte de 15 m de largeur pour pouvoir aussi accueillir des appareils relativement grands.

5

18032019-RateOne7.indd 5 18/03/19 10:49 FAREWELL 1976 - 2019

6

18032019-RateOne7.indd 6 18/03/19 10:49 DOSSIER SEA KING FAREWELL 1976 - 2019

7

18032019-RateOne7.indd 7 18/03/19 10:49 Your Belgian partner in the sky

skeyes ensures the safety and efficiency of air traffic in Belgium. Our air traffic controllers manage over a million flight movements per year in one of the busiest sections of airspace in Europe.

skeyes is active at Brussels Airport and the airports of Antwerp, Charleroi, Kortrijk, Liege, and Ostend.

member of FABEC Belgian Air Navigation Services

Ad skeyes Rate One 7.indd 1 18/03/2019 09:38:33

18032019-RateOne7.indd 8 18/03/19 10:49 DOSSIER SEA KING Waarom de | Pourquoi le SEA KING?

In 1973, toen de 10 Sikorsky’s aan vervanging toe waren, ging men op zoek En 1973, lorsque les 10 Sikorsky ont dû être remplacés, on est allé à la re- naar een waardige opvolger. De nieuwe helikopter moest wel aan heel wat cherche d’un digne successeur. Le nouvel hélicoptère devait quand même eisen voldoen: satisfaire à de nombreuses exigences :

• tweemotorig zij n, zodat het toestel boven agglomeraties zou mogen • être biturbine pour pouvoir survoler les agglomérations pour, par vliegen om bij voorbeeld gewonden naar een ziekenhuis te brengen; exemple, transporter des blessés vers un hôpital ; • beschikken over onafhankelij ke navigatie-apparatuur (voor nacht- • être équipé d’appareils de navigation indépendants (pour des vols vluchten); de nuit) ; Your Belgian • uitgebreide radioapparatuur aan boord hebben; • être doté d’équipements radios étendus ; • tenminste zes liggende patiënten kunnen vervoeren; • pouvoir transporter au moins six patients couchés ; • een vliegbereik van tenminste 400 NM (1.100 km) en een autonomie • avoir un rayon d’action d’au moins 400 NM (1.100 km) et une autono- van 5 uren hebben; mie de 5 heures de vol ; • bestand zij n tegen het specifi eke kustklimaat (corrosie); • être résistant au climat maritime spécifi que (corrosion) ; • kunnen opereren in de meest verscheiden weersomstandigheden; • pouvoir opérer dans de différentes conditions atmosphériques ; • kunnen landen op zee (dankzij fl oating bags kan de Sea King op het • pouvoir amerrir (les fl oating bags permettent au Sea King de fl otter partner in wateroppervlak drij ven). sur des surfaces aquatiques). Op 11 april 1974 werden 5 Westland Sea King toestellen Mk.48 aange- Le 11 avril 1974, on achète cinq appareils Westland Sea King Mk.48 pour kocht voor een bedrag van 450 miljoen Belgische frank, omgerekend +/- € un montant total de 450 millions de francs belges, convertis en +/- € 11 11 miljoen euro. Deze helikopter kwam als beste uit de selecties en werd millions d’euros. Engagé déjà dans d’autres pays européens, cet hélicop- ook al door andere Europese landen ingezet. tère sort premier de sa sélection.

De Sea King moest in principe altij d klaarstaan voor interventies, 365 da- Le Sea King devait toujours être prêt à des interventions, 365 jours par an. gen per jaar. Ook de bemanning moest 7/7, 24/24 stand-by zij n. Zo goed L’équipage lui aussi devait être stand-by 7/7, 24/24 …. Rien ne pouvait les the sky als niets kon hen tegenhouden… arrêter …

La philosophie du Sea King et de son équipage : De fi losofi e van de Sea King en zij n bemanning:

Aude Audenda! Aude Audenda ! Waag wat gewaagd moet worden! Ose tout ce qu’il faut oser ! Maintenant que tous les Sea Kings ont été retirés (mars 2019), c’est le mo- Nu de Sea Kings allemaal uit dienst zij n (maart 2019), blikken we terug met ment venu idéal pour une rétrospective avec celles et ceux pour qui ces enkele mensen voor wie deze toestellen een speciale betekenis hadden. appareils ont vraiment été spéciaux. skeyes ensures the safety and efficiency of air traffic in Belgium. Our air traffic controllers manage over a million flight movements per year in one of the busiest sections of airspace in Europe. skeyes is active at Brussels Airport and the airports of Antwerp, Charleroi, Kortrijk, Liege, and Ostend.

member of FABEC Belgian Air Navigation Services 9

Ad skeyes Rate One 7.indd 1 18/03/2019 09:38:33

18032019-RateOne7.indd 9 18/03/19 10:49 ANDREA CROONENBERGHS

Andrea Croonenberghs alias Anne Linders

Windkracht 10 ANDREA ALIAS ANNE

inde jaren ‘90, toen mensen nog samen naar één scherm in années ‘90, quand les gens sont encore réunis devant keken… Op zondagavond rond een uur of negen. Televisie- un seul écran de télévision… Le dimanche soir vers neuf kijkend Vlaanderen zat massaal aan de buis gekluisterd voor heures. En Flandre, les téléspectateurs sont rivés à leur télé Eeen sterk staaltje fictie. De hoofdrol werd vertolkt door een stoere zee- Fpour un tour de force en matière de fiction. Le premier rôle est joué bonk, de Sea King. Samen met zijn crew, het 40° squadron, voerde par un loup de mer robuste, le Sea King. Équipé de la 40e escadrille, hij spectaculaire scrambles uit. Een succesvolle serie, doorspekt met il effectue des scrambles spectaculaires. Une série réussie, saupou- actie, spanning, maar ook romantiek en intriges. drée non seulement d’action et de tension mais aussi de roman- tisme et d’intrigues. Zoveel afleveringen, seizoenen, jaren en zelfs een film later, spreken we af met Andrea Croonenberghs. Ze haalt haar flightsuit uit de kast Tant d’épisodes, de saisons et d’années et même un film plus tard, voor een exclusieve covershoot en een babbel over haar herinnerin- nous prenons rendez-vous avec Andrea Croonenberghs. Elle sort sa gen aan Windkracht 10. combinaison de vol de l’armoire pour une séance photo exclusive et une causette sur ses souvenirs à Windkracht 10.

18032019-RateOne7.indd 10 18/03/19 10:49 Opnieuw acteren Nouveau rôle à l’écran Sinds ’89 was ik aan de slag bij VRT (toen BRTN). Op een avond belde pro- Depuis ’89, je travaillais pour la VRT (à cette époque BRTN). Un certain soir, ducer Erwin Provoost me op. Hij had vernomen dat ik ambitie had om naast le réalisateur Erwin Provoost m’a appelée. Il avait appris que je voulais mijn job als omroepster opnieuw te gaan acteren. Erwin vertelde over het de nouveau jouer, tout en gardant mon job de présentatrice. Erwin m’a opzet van de reeks, gaf de namen van de acteurs die al gecast waren en informée de la trame et du casting de la série et il m’a offert un rôle. Je bood me een rol aan. Ik twijfelde geen moment! Ik zei ‘ja’ en kwam zonder n’ai pas douté une seconde ! J’ai dit oui et ainsi, j’ai fait mon entrée dans auditie in Windkracht 10 terecht. Windkracht 10 sans passer d’audition.

Anne Linders, dat was de naam van het personage dat ik tijdens de 2 sei- Anne Linders, c’est le nom du personnage que j’ai joué pendant 2 saisons. zoenen vertolkte. Ze was de Wing Operations Officer van B Koks. Ik kende Elle était la Wing Operations Officer de la B Koks. À vrai dire je ne connais- eigenlijk niks van de militaire wereld en heb ook nooit het gevoel gehad sais rien du monde militaire et je n’ai jamais eu l’impression que la 40e dat het 40° Squadron slechts een onderdeel was van een groter geheel. Op escadrille faisait partie d’un ensemble plus grand. Sur la base de Coxyde, de basis van Koksijde heb ik zelden de link gelegd met ‘het leger’, maar dat je n’ai que rarement ressenti le rapport avec l’armée. Ou est-ce que cela zal wel aan mij liggen. Wij kwamen terecht in een groep toffe mensen en tient à moi ? Nous étions entourés d’un groupe de gens sympa dans une in een ongedwongen sfeer. Een hoog macho-gehalte ook, maar altijd zeer ambiance informelle. D’accord, un taux macho élevé, mais toujours très professioneel en bloedernstig wanneer er een SAR-opdracht moest uitge- professionnel et très sérieux quand une mission SAR devait être exécutée. voerd worden. Les tournages extérieurs ont principalement eu lieu sur la base de De buitenopnames werden vooral op de basis in Koksijde gedraaid. Als Coxyde. Comme Wingops, je n’étais pas souvent là, mais pour les Wingops moest ik daar niet zo vaak bij zijn. Maar ik was er wel voor concer- concerts, conférences de presse et d’autres fêtes, j’étais quand même de ten, persconferenties en andere feestjes…. Ik vloog ook een paar keer mee la partie à Coxyde… J’ai aussi participé à quelques vols du Sea King. For- met de Sea King. Machtig! Precies een grote bus die de lucht ingaat. midable ! C’est comme un grand bus qui décolle. Andere tijden Autre ère Mijn personage was vooral ‘binnen’ actief. De eerste opnames gebeurden Mon personnage était surtout actif à l’intérieur. Les premiers tournages in een studio op een oud militair domein in Kapellen. Toen het terrein om- ont eu lieu dans un studio sur un ancien domaine militaire à Kapellen. gevormd werd tot asielcentrum, verhuisden we definitief naar de studio’s in Quand le terrain a dû être transformé en centre d’asile, nous l’avons dé- de Reyerslaan in Brussel. finitivement quitté pour nous installer aux studios sur la Boulevard Au- guste Reyers à Bruxelles.

Mijn personage was vooral binnen actief. | Mon personnage était surtout actif à l’intérieur.

11

18032019-RateOne7.indd 11 18/03/19 10:49 We acteerden in decors die waarheidsgetrouw nagebouwd waren. Zo ook het interieur van de Sea King. Best grappig, want wanneer er scènes gefilmd werden waarbij de piloten in de lucht waren, stonden er altijd een paar man- nen van de technische crew aan de Seaking te schudden, zodat alles echt zou lijken. Televisie is bedrog hè … (lacht)

In die tijd ging het er niet altijd even professioneel aan toe en soms werden er onnodige risico’s genomen. Zo herinner ik me de opnames van de afle- vering waarin Dr. Heirbout (Lucas Van den Eynde) Anne in een sportvlieg- tuigje ten huwelijk vroeg. De opnames hiervoor gebeurden op het vliegveld in Ursel. We kregen – in het verhaal - motorpech en ons vliegtuigje moest een noodlanding maken. Hiervoor moesten we eerst heel laag gaan vliegen boven een sportwagen, die een testrit aan het doen was. Maar we vlogen te laag, raakten de auto en zijn onzacht op de tarmac terecht gekomen. Ik dacht echt dat we er geweest waren. Provoost was ziedend. Gelukkig liep het allemaal goed af. Ik heb er geen vliegangst, maar eerder landingsangst aan overgehouden.

Inmiddels meer dan 20 jaar geleden. De tijden waren toen anders, ook voor de acteurs. Van druk was er toen geen sprake. Wij hadden 18 dagen om één aflevering in te blikken, stel je voor. Tegenwoordig is dat ondenkbaar. De komst van VTM (1989) heeft het medialandschap veranderd, zowel voor als achter de schermen. Impact op mijn verdere carrière De verhalen van de Sea King en zijn bemanning, Windkracht 10 sloeg aan bij het grote publiek. De serie sprak tot de verbeelding, inspireerde de kij- kers en liet jongeren dromen van een job bij het 40ste. De serie werd ook op RTBF getoond onder de titel Sauvetage en mer du Nord. Onze populari- teit als acteur steeg in die tijd enorm. Ik was al een jaar of zes aan het werk op televisie maar meespelen in een fictiereeks brengt toch een ander soort herkenning te weeg.

De bruidsjurk staat bij mij thuis nog altijd op een pop. La robe nuptiale est toujours étalée sur une poupée chez moi.

Nous jouions dans des décors reconstruits conformément à la réalité. Het was alleen mijn mama die er Comme, par exemple, l’intérieur du Sea King. Assez drôle, parce qu’en niet aan uit geraakte. “Voor mij tournant des scènes où les pilotes volaient, il y avait toujours quelques hommes de l’équipe technique pour secouer le Sea King, de sorte que zijn het allemaal flightsuits”, zei ze tout semblait réel. La télévision est une illusion, n’est-ce pas … altijd. À cette époque, il y avait moins de professionnalisme et on prenait de temps en temps des risques inutiles. Ainsi, je me souviens des tournages de l’épisode où le Dr. Heirbout (Lucas Van den Eynde) a demandé Anne en Het vervolg van mijn loopbaan heb ik eigenlijk ook wel voor een stuk aan het mariage dans un petit avion de sport. Ces tournages ont eu lieu à l’aéro- succes van de serie te danken. Ik rolde van het ene in het andere, van Wind- port d’Ursel. Dans la série, nous devions tomber en panne de moteur et kracht 10 in Flikken. Eén keer kwam de Sea King zelfs meespelen in Flikken. notre petit avion aurait dû atterrir en catastrophe après avoir volé très bas Van Windkracht 10 heb ik twee souvenirs bijgehouden. Mijn flightsuit is er au-dessus d’une voiture de sport qui faisait essai sur le tarmac. Mais, nous uiteraard een van. Maar ook de bruidsjurk van Anne Linders staat bij mij avons volé trop bas, avons heurté la voiture de sport et avons touché le sol thuis nog altijd op een pop. Vlak voor Anne het ja-woord gaat geven aan de plein fouet. À ce moment-là, j’ai vraiment pensé que c’était fatal. Pro- Walter hoort ze de Seaking aankomen, rent ze in ‘The Graduate-stijl’ de kerk voost était furibond. Heureusement, tout s’est bien terminé. Cela ne m’a uit en wordt ze gewincht door haar grote liefde Ronald. Hij komt haar op het pas valu une phobie de l’avion mais plutôt une phobie de l’atterrissage. laatste nippertje redden voor ze een grote vergissing begaat. De liefde was tot dan toe onuitgesproken maar overwon. Vingt années se sont entre-temps écoulées. Le métier d’acteur était dif- férent à cette époque. Il n’était pas question de pression. Nous avions Met het einde van de Sea King verdwijnt niet alleen een iconisch beeld, 18 jours pour terminer un seul épisode, imaginez-vous. Cela est incon- maar ook een vertrouwde klank aan de kust. Een pulserend, bassig en toch cevable de nos jours. L’apparition de VTM (1989) a changé le paysage mé- snijdend geluid. Zo herkenbaar. Adieu Sea King! diatique, aussi bien devant que derrière les écrans.

12

18032019-RateOne7.indd 12 18/03/19 10:49 Retombés sur ma carrière ultérieure En racontant les histoires du Sea King et de son équipage, Windkracht 10 a été bien accueilli par le grand public. La série a frappé l’imagination, a inspiré les téléspectateurs et a fait rêver les jeunes d’un job auprès de la 40ème. La série a également été diffusée par la RTBF sous le titre Sauve- tage en mer du Nord. Notre popularité comme acteur a été boostée à cette époque. Je travaillais déjà depuis six années pour la télé, mais un rôle dans une série fictive apporte quand même une autre sorte de reconnaissance.

Ce n’était que ma mère qui n’arrivait pas à tout comprendre. «Moi, je vois seulement les mêmes combinaisons de vol», a-t-elle toujours dit.

En effet, la suite de ma carrière je la dois quelque peu au succès de la sé- rie. J’ai joué un rôle après l’autre, de Windkracht 10 à Flikken. Une fois, le Sea King s’est même montré dans Flikken. J’ai gardé deux souvenirs de Windkracht 10. Ma combinaison de vol en est un. Mais aussi la robe nuptiale d’Anne Linders est toujours étalée sur une poupée chez moi. Juste avant qu’Anne aille dire oui à Walter, elle entend arriver le Sea King, elle sort de l’église style The Graduate et elle est treuillée par son grand amour Ronald. Il la préserve in extremis d’une grande erreur. Jusqu’à ce moment-là, leur amour était resté secret mais a quand même fini par triom- pher.

La fin du Sea King signifie la disparition non seulement d’une image em- blématique, mais aussi d’un son familier à la côte. Un bruit pulsant, bas et quand même aigu. Si facile à reconnaitre. Adieu Sea King !

Stokstraat 43a I B-8650 Klerken-Houthulst T +32 (0)51 500 302 I [email protected]

WWW.HEGRYBO.BE

13

18032019-RateOne7.indd 13 18/03/19 10:49 MARC EMONTS-GAST

Boordcommandant & stand-in van Claudia Commandant de bord et doublure de Claudia MARC EMONTS-GAST

e golfclub van Knokke vormt de habitat van Kolonel Vlie- e club de golf de Knokke est la résidence de Marc Emonts- ger Stafbrevethouder op rust Marc Emonts-gast. Na een gast, colonel aviateur breveté d’état-major en retraite. En respectabele carrière hing deze luchtmachter in 2002 zijn 2002, après une carrière respectable auprès de la Force aé- Dflightsuit aan de haak als korpscommandant van de basis Koksijde. Lrienne se terminant comme chef de corps de la base de Coxyde, il ra Zijn logboek is gevuld met vlieguren op Thunderstreak, Mirage, Fou- accroché sa combinaison à la patère. Son carnet est rempli d’heures ga Magister, T-33, Alpha-Jet en uiteraard op Sea King. de vol sur Thunderstreak, Mirage, Fouga Magister, T-33, Alpha-Jet et, évidemment, sur Sea King. Van kleins af aan was de keuze al gemaakt. Hij moest en zou piloot worden. Zijn moeder zag snel dat dit geen bevlieging was en steunde haar zoon. Depuis tout jeune, il avait déjà fait son choix. Il devait et saurait devenir pi- “Mijn carrière begon zoals bij vele militaire piloten als luchtcadet. Daarna lote. Sa mère a vite constaté qu’il ne s’agissait pas d’un simple engouement ging het snel, ik werd toegelaten tot promotie 68C en vatte mijn jacht op et elle lui a apporté tout le soutien nécessaire. «Comme chez beaucoup de militaire vleugels aan. Met enige fierheid kan ik zeggen dat ik als de eerste pilotes militaires, ma carrière a commencé comme cadet de l’air. Après, tout van mijn promotie de vliegopleiding afrondde.” est allé vite: dès mon admission à la promotion 68C j’ai poursuivi les ailes militaires. C’est avec fierté que je peux dire que j’ai terminé la formation de Dat was het begin van een mooie tijd met heel wat uren in de cockpit. In vol comme premier de ma promotion.» totaal vloog de kolonel meer dan 11.000 uren bij elkaar op verschillende militaire en burgertoestellen. Voilà le début d’une belle aventure et de nombreuses heures dans le cock- pit. Le colonel a totalisé plus de 11.000 heures sur différents appareils mi- Aan het hoofd in Koksijde litaires et civils. In 1982 kwam Emonts-gast als kapitein terecht in Koksijde als CO van het 40ste squadron. “Ik kan niet ontkennen dat het bijzonder was om voor het Chef à Coxyde eerst met een toestel zonder “echte” vleugels te vliegen.” En 1982, Emonts-gast, capitaine à ce moment-là, est arrivé à Coxyde pour occuper la fonction de CO (commanding officer) de la 40e escadrille. «Je Toch bood de Sea King de piloot heel wat uitdaging. “Ik kan je verzekeren ne peux pas nier que c’était exceptionnel de piloter un appareil sans vraies dat je op scherp moet staan als je ‘s nachts bij 9 beaufort boven een schip ailes.» hangt met je heli. Tijdens mijn eerste periode als CO 40e (commanding officer) kon ik mijn opleiding tot boordcommandant niet voltooien. Als Le Sea King constituait tout de même une grande gageure pour le pilote. boordcommandant is coördinatie van de ganse bemanning één van de «Je peux vous assurer qu’il faut être lucide quand un hélicoptère est sus- moeilijkste zaken. Je vormt een belangrijke schakel binnen het volledige pendu au-dessus d’un bateau pendant la nuit avec un vent de 9 beaufort. squadron, waar iedereen samenwerkt om een reddings- of trainingsmissie Pendant ma première période comme CO de la 40e escadrille, je n’ai pas pu tot een goed einde te brengen.” accomplir ma formation de commandant de bord. La coordination de toute l’équipe est l’une des tâches les plus difficiles. On est un maillon important In ’86 werd Marcs carrière in Koksijde onderbroken voor buitenlandse ope- dans l’escadrille entière où tout le monde collabore pour mener à bonne fin raties, EU in Zagreb, woordvoerder van de minister in Kigali (94) en de func- une mission de sauvetage ou d’entraînement.» tie van stafofficier bij de informatiedienst, eerst van de luchtmacht, daarna van de krijgsmacht. Uiteindelijk keerde hij toch terug naar de kust. In 1997, En ’86, Marc a dû interrompre sa carrière à Coxyde pour effectuer des opé- de periode waarin de televisieserie ‘Windkracht 10’ werd gedraaid, werd rations à l’étranger, pour l’UE à Zagreb et pour accomplir les fonctions de Emonts-gast BaseCo (base commander) van de basis Koksijde. porte-parole du ministre à Kigali (94) et d’officier d’état-major au sein du Service d’information, d’abord auprès des forces aériennes, puis auprès des forces armées. Mais finalement, il est retourné sur la côte. En 1997, lorsque la série télévisée Windkracht 10 a été tournée, Emonts-gast est devenu BaseCo (Base Commander) de la base de Coxyde.

14

18032019-RateOne7.indd 14 18/03/19 10:49 In 1997 werd Emonts-gast BaseCo van de basis Koksijde. En 1997, Emonts-gast est devenu BaseCo de la base de Coxyde.

15

18032019-RateOne7.indd 15 18/03/19 10:49 De golfclub van Knokke is nu de favoriete plek van Marc Emonts-gast. | Le club de golf de Knokke est la résidence de Marc Emonts-gast.

Coupe Claudia Coupe Claudia Eén vlucht zal de piloot nooit vergeten. Als boordcommandant was hij de Il y a un vol que le pilote n’oubliera jamais. Entre-temps devenu comman- stand-in voor zijn favoriete personage Claudia (vertolkt door actice Ann dant de bord, il a été doublure de son personnage favori (joué par l’actrice Ceurvels). Voor de opnames tijdens die vlucht werd een paardenstaart on- Ann Ceurvels). Pour les tournages lors de ce vol, on avait fixé une queue de der zijn helm bevestigd, zodat ze de beelden zouden kunnen gebruiken cheval à son casque pour pouvoir monter les images dans la série. «Après om in de serie te monteren. “Nadat mijn team en ik verschillende keren de avoir exécuté, mon équipe et moi, à plusieurs reprises, l’hélitreuillage re- winching hadden uitgevoerd, die nodig was voor het programma, kreeg ik quis pour le programme, j’ai constaté une fuite dans la conduite d’huile. Les een lek aan een olieleiding. Lichtjes in de cockpit begonnen te knipperen, lampes témoins dans le cockpit se sont mises à clignoter, toute l’huile en alle olie liep eruit en ik vreesde dat ik de Sea King op het water zou moeten coulait et je craignais de devoir faire amerrir le Sea King. Mais ce jour-là, la landen. Maar het geluk stond die dag aan onze zijde. Twee van de vijf Sea chance a été de notre côté. On venait d’équiper deux des cinq Sea King d’un Kings waren nog maar net uitgerust met een Emergency Lubricating Sys- Emergency Lubricating System. On avait choisi le bon ! J’ai regardé en haut tem. We hadden de juiste gekozen! Ik keek naar boven en we schakelden pour actionner le système. À ce moment-là, on avait encore 17 minutes het systeem in. Dit gaf ons in theorie 17 minuten extra tijd om te landen, supplémentaires pour atterrir, mais cela non plus n’aurait pas pu suffire wat eigenlijk ook niet voldoende zou zijn om de kust te bereiken. Na 20 pour atteindre la côte. Et pourtant, après 20 minutes, j’ai pu faire atterrir minuten zette ik de SeaKing veilig aan de grond. Na de ferme adrenali- le Sea King en toute sécurité. Après ce coup d’adrénaline, j’ai enfin quitté nestoot kon ik uiteindelijk toch opgelucht de cockpit verlaten. De rest van le cockpit avec soulagement. Le reste de l’équipage m’a assisté en éclatant de bemanning stond bij me en kon hun lach niet bedwingen. Persoonlijk de rire. Moi, je ne voyais pas le comique dans cet amerrissage imminent, zag ik de humor van onze bijna ditching niet in. Tot ik mijn helm afdeed en jusqu’à ce que j’enlève mon casque et que ma queue de cheval blonde se iedereen mijn blonde paardenstaart zag bengelen.” révèle à tout le monde…» Van de flight line naar de golfbaan Des lignes de vol au terrain de golf Veel te vroeg, op 52-jarige leeftijd, moest de piloot met pensioen gaan. Beaucoup trop tôt, à l’âge de 52 ans, le pilote a dû partir à la retraite. Il a Zijn groene overall van Defensie ruilde hij in voor een piekfijn kostuum. échangé sa combinaison verte de la Défense contre un costume très soi- Als piloot van bussinessjets, voornamelijk de Cessna Citation Excel, door- gné. Comme pilote de business jets, principalement sur Cessna Citation kruiste hij heel Europa. Nu hij inmiddels 69 is, blijft hij aan de grond en Excel, il a parcouru toute l’Europe. Maintenant à 69 ans, il reste sur terre et, bij voorkeur op een golfbaan. De stilte brengt hem nu tot rust, in schril de préférence, sur un terrain de golf. Le silence l’apaise, un contraste criant contrast met het gezoem van opstartende motoren van de toestellen waar avec le vrombissement des moteurs démarrant des appareils où il a passé hij zijn hele leven in en aan spendeerde. tout son temps et auxquels il a consacré sa vie.

16

18032019-RateOne7.indd 16 18/03/19 10:49 18032019-RateOne7.indd 17 18/03/19 10:49 DANIEL - DANY - PAYEUR

Terugblik met gemengde gevoelens Souvenir avec des sentiments mitigés EERSTE PILOOT PREMIER PILOTE

a zijn vliegcarrière op Mirage, komt 1Lt Vl. Daniel – Dany – près sa carrière sur Mirage, le 1er Lt. av. Daniel – Dany – Payeur bij het 40ste smaldeel Heli terecht. Hij voltooit zijn Payeur fait son entrée dans la 40e escadrille héli. Il achève conversie op Sikorsky. “Van een vliegtuig met vaste vleu- sa conversion sur Sikorsky. «D’un avion avec des ailes fixes Ngels naar een toestel met ‘rotary wing’ was een hele aanpassing. Ook àA un appareil avec rotary wing, une vraie adaptation. La commande het sturen is helemaal anders: je moet zowel het voetenstuur als de est aussi totalement différente : il faut s’habituer à utiliser tant le pa- stuurknuppel gebruiken en dat is wennen”, getuigt Dany. lonnier que le levier de commande», témoigne Dany.

V.l.n.r. / DàG: Herman De Rechter, Ronny Raes, Marc Gyssels, Eddy De Landtsheer, Dany Payeur, A. Verhelst & P. Van Den Meersche

18

18032019-RateOne7.indd 18 18/03/19 10:49 In juli 1976 vertrekt hij samen met 3 collega-pi- En juillet 1976, accompagné de 3 collègues loten naar Helston in Cornwall (UK). In de Royal pilotes, il part pour Helston au Cornwall (UK). Foreign Training Unit op Culdrose krijgen de Dans le Royal Foreign Training Unit de Culdrose, vier een intensieve opleiding tot boordcom- les quatre pilotes reçoivent une formation mandant – instructeur. De lessen werden gege- intensive pour devenir commandant de bord - ven in het Engels met een Cornish (Keltisch) ac- instructeur. Les cours sont donnés en anglais cent, wat de verstaanbaarheid en het studeren avec un accent Cornish (celtique), ce qui rend la een stuk moeilijker maakte. compréhension et l’étude un peu plus difficiles.

De eerste boordcommandanten vervolledig- Les premiers commandants de bord reçoivent den hun conversie op de Sea King in Engeland. en Angleterre une conversion complète sur Sea De andere piloten volgden enkel een verkorte King. Les autres pilotes font en Angleterre un praktische opleiding van 15 uur in het Verenigd entraînement limité de 15 heures de vol ainsi Koninkrijk en hun volledige theoretische - vor que le cours théorique complet (airframe, mo- ming (airframe, motoren, vluchtprincipes van teurs, principes du vol en hélicoptère). de heli). WIE IS | QUI EST En formation vers la DANIEL - DANY - In formatie naar België Belgique PAYEUR Op 8 november 1976, een sombere, regenach- Le 8 novembre 1976, un jour sombre et plu- Na zijn carrière in Koksijde werd Dany tige dag, vliegen de vijf Engelse Westland MK vieux, les cinq Westland MK 48 Sea King anglais vlieginstructeur op Marchetti. Intussen 48 Sea Kings naar België. Dany met de RS02, volent vers la Belgique. Dany, à bord du RS02, was hij ook één van de piloten van het dis- komt in formatie met de anderen aan op de ba- arrive en formation avec les autres à Coxyde, playteam Swallows. Vervolgens trekt hij sis van Koksijde, hun nieuwe thuis. Instructeurs leur nouvelle base. Les nouveaux instructeurs, naar de luchtmachtbasis van Sheppard. Dany Payeur, Eddy De Landsheer en Ronny Dany Payeur, Eddy De Landsheer et Ronny Raes, Hij zal gedurende 4 jaar jonge piloten Raes, waren verantwoordelijk voor de conversie complèteront la conversion sur Sea King de tous opleiden op T-38. Daarna keert hij terug van alle andere piloten. les autres pilotes. naar België om nog 4 jaar displaypiloot te zijn op Alphajet tot zijn pensioen. Scramble met impact Impressionné par un scramble extraordinaire In januari 1977 komt een oproep binnen: Mi- rage BA-58 gecrashed in de Westerschelde. En janvier 1977, on reçoit l’appel qu’un Mirage Samen met zijn co-piloot, die nog maar net 15 BA-58 s’est crashé dans l’Escaut occidental. Ac- Après cette conversion, Dany continuera uur opleiding heeft gekregen, haast Dany zich compagné de son co-pilote, qui n’a bénéficié sa carrière comme instructeur Marchetti, naar de plaats van het ongeval. Een sneeuw- que de 15 heures de formation, Dany se préci- avant d’entrer dans la patrouille acroba- storm, slechte zichtbaarheid… kortom, onder pite vers l’accident. Dans une tempête de neige tique Swallows pendant 3 ans. Ensuite, il zeer barre weersomstandigheden zoeken ze avec une mauvaise visibilité ils cherchent les continuera son expérience d’instructeur à la USAF à Sheppard Air Force Base Texas naar restanten van het jachtvliegtuig. “Ik had fragments de l’avion de chasse. «J’avais tout de sur T-38 pendant 4 ans. Il rentrera ensuite de schietstoel onmiddellijk herkend. Ik kende suite reconnu le siège éjectable. Je connaissais en Belgique pour reprendre pendant 4 de Mirage van binnen en vanbuiten”, vertelt de le Mirage comme ma poche», raconte l’ancien ans le show d’Alpha Jet avant de prendre ex-Miragepiloot geëmotioneerd, “Drie uur lang pilote de Mirage avec émotion. «Pendant trois sa retraite comme pilote. hebben we gezocht naar overblijfselen. We heures, nous avons cherché des fragments. keerden terug naar de basis met aan boord al- Nous sommes retournés à la base avec à bord le leen de helm van de overleden piloot. Ik kende casque du pilote décédé. Je ne connaissais pas het slachtoffer niet.” la victime.»

Het is duidelijk dat deze operatie een diepe Cette opération a manifestement produit une indruk heeft nagelaten op Payeur. Hij blikt te- forte impression sur Payeur. Il s’en souvient rug met gemengde gevoelens, want de talrijke avec des sentiments mitigés, parce que, quand interventies die hij uitvoerde en waarbij hij même et surtout, les nombreuses interventions overlevenden aan land bracht, hebben hem lors desquelles il a débarqué des survivants lui ook veel voldoening geschonken. ont aussi donné beaucoup de satisfaction.

V.l.n.r. / DàG: Herman De Rechter, Ronny Raes, Marc Gyssels, Eddy De Landtsheer, Dany Payeur, A. Verhelst & P. Van Den Meersche

19

18032019-RateOne7.indd 19 18/03/19 10:49 Salens Motors is uw officiële dealer in Jaguar en Land Rover voor de regio midden West-Vlaanderen. Al meer dan 35 jaar staan we onze klanten met raad en daad bij op hun zoektocht naar de ideale wagen.

Bruggesteenweg 227 – 8830 Gits 051/61.69.00 – [email protected]

18032019-RateOne7.indd 20 18/03/19 10:49 JOHAN DE BLOCK

‘Drenkelingen uit zee halen, dat doet iets met een mens …’ ‘Sauver des naufragés en mer, ça affecte un homme…’ JOHAN DE BLOCK

an het woord is Commandant Vlieger op rust Johan De a parole est à Johan De Block, commandant aviateur en re- Block. Twaalf jaar aan boord van de Sea King, waarvan een traite. Douze années à bord du Sea King, dont sept années zevental jaar als commandant. Een bevlogen man, een be- comme commandant. Un homme passionné, une histoire wogenA verhaal. Lmouvementée. De avond van 5 december 2012 krijgt de Basis Koksijde een SAR-op- Le soir du 5 décembre 2012, la base de Coxyde a reçu un appel SAR. roep. In de Noordzee, ter hoogte van Rotterdam, komt de Baltic Ace, Dans la Mer du Nord, à hauteur de Rotterdam, le roulier Baltic Ace est een roll-on-roll-offschip, in aanvaring met een containerschip. De entré en collision avec un transconteneur. Le Baltic, avec 24 passa- Baltic, met 24 opvarenden, gaat aan het zinken. gers à bord, a commencé à couler.

18032019-RateOne7.indd 21 18/03/19 10:49 Recherche et sauvetage périlleux «Nous n’étions pas au courant de l’ampleur de l’incident», raconte Johan ‘Beaker’ De Block, commandant aviateur de l’époque. «Voler vers cet endroit était périlleux : un vent de tempête, des chutes de neige, peu de visibilité, une mau- vaise réflectivité radar.»

Néanmoins, un quart d’heure plus tard, le Sea King a été le premier à survoler le sinistre. Le Baltic a déjà coulé. «Nous voyions des passa- gers sur des radeaux de sauvetage, » explique De Block « mais notre priorité étaient les nau- fragés.» Le Sea King a commencé à suivre un circuit de recherche jusqu’à ce que tous les De Sea King moest in principe altijd klaarstaan voor interventies, 365 dagen per jaar. | Le Sea King devait naufragés soient repêchés. «Jürgen a engagé toujours être prêt à des interventions, 365 jours par an. un deuxième Sea King et le garde-côte néerlan- dais est aussi venu à la rescousse.» Riskante search-and- Twee jaar later wordt De Blocks crew opgeroe- pen voor interventie na de gasontploffing in De Block et son équipe ont coordonné l’opéra- rescue Ghislenghien. “Ook daar werden uitzonderlijk tion de sauvetage, «bien qu’elle ait été plutôt “We kenden de omvang van het incident niet”, twee Sea Kings ingezet.” (Er valt een stilte.) “Dat un chaos coordonné», s’en rend-il compte. À vertelt toenmalig Cdt Vl Johan ‘Beaker’ De beeld, dat vergeet ik nooit … al die verbrande chacun sa tâche, tout le monde était indispen- Block. “En erheen vliegen was op het randje. mensen … Zeer aangrijpend.” sable. Comme ancien pilote de F-16, il supporte Stormwind, sneeuwbuien, weinig visibiliteit, bien le stress, «mais ce SAR était vraiment ex- slechte radarreflectie.” MUG-heli ceptionnel. Un temps peu fiable, plusieurs hé- licos dans l’air, treuiller des gens depuis des va- Vandaag is Beaker ‘gepensioneerd’ actief in Toch hangt de Sea King na een kwartier als gues de trois mètres de hauteur, louvoyer le Sea de cockpit van de MUG-heli Brugge, al twaalf eerste boven de plaats van de ramp. De Baltic King à travers le parc éolien, rester attentif pen- jaar. “Daar word ik nóg directer geconfronteerd is intussen gezonken. “Je ziet opvarenden op dant des heures… Ce n’est qu’à deux heures met menselijk leed. Om dat psychologisch te reddingsvlotten”, legt De Block uit, “maar pri- du matin que l’opération s’est terminée. Après, verwerken moet je hard zijn. Al weegt die druk oriteit gaat naar de drenkelingen.” Dus start de j’ai eu de nombreuses nuits blanches, causées niet op tegen de voldoening die je haalt uit het Sea King een search pattern, tot allen opgevist par l’adrénaline. Je n’oublierai jamais les condi- redden van mensenlevens.” zijn. “Jürgen zette een tweede Sea King in. En tions particulièrement difficiles de ce sauve- ook de Nederlandse kustwacht schoot ter hulp.” Gevleugelde woorden, van een vlieger met het tage qui auraient vraiment pu faire craindre le hart op de juiste plaats. pire. Toute l’équipe s’est donnée au maximum. De Block en zijn crew coördineren de red- La famille d’un passager polonais sauvé nous a dingsactie, “al was het veeleer gecoördineer- envoyé une lettre de remerciement. Cette re- de chaos”, beseft hij. Ieder zijn eigen taak, Behouden vlucht, connaissance, je la chéris pour la vie.» niemand kon gemist worden. Als oud-F-16-pi- Johan! loot heeft hij een hoge stressgrens, “maar die Onze personnes ont malheureusement laissé la SAR was echt uitzonderlijk. Verraderlijk weer, vie dans ce naufrage, mais sept autres ont été meerdere heli’s uit elkaar houden, mensen transportées par le Sea King, via la Base, vers uit drie meter hoge golven winchen, de Sea des hôpitaux sur la côte. King door het windmolenpark laveren, uren- lang alert blijven … Pas om twee uur ’s nachts Deux ans plus tard, l’équipe de De Block a été werd de operatie gestaakt. Nachten heb ik appelée pour intervenir après l’explosion de niet geslapen, puur van de adrenaline. Wat gaz à Ghislenghien. «Là aussi, on a engagé mij bijblijft, zijn die kritieke omstandigheden. deux Sea King.» (Silence.) «Cette image, je ne En dat dan toch alles vlot verloopt en je het l’oublierai jamais… tous ces gens brûles… très maximum eruit haalt … Familie van een ge- émouvant.» redde Poolse opvarende stuurde ons een be- dankbrief. Die erkenning, die koester ik voor het leven.”

Bij de scheepsramp laten uiteindelijk elf men- sen het leven. Zeven geredden vliegt de Sea King via de Basis over naar ziekenhuizen aan ‘Beaker’ onze kust.

22

18032019-RateOne7.indd 22 18/03/19 10:49 L’hélicoptère SMUR À l’heure actuelle, Beaker, même à la retraite, est actif dans le cockpit du Mug-Heli Bruges, depuis douze années déjà. «J’y suis encore plus directement confronté à la souffrance humaine. Pour supporter tout cela psychologiquement, il faut être dur, quoique cette pression n’al- tère pas la satisfaction de sauver des vies hu- maines.»

Des paroles touchantes d’un aviateur au grand cœur.

Bon vol, Johan !

Zicht uit de cockpit van de Sea King. | Vue depuis le cockpit du Sea King.

18032019-RateOne7.indd 23 18/03/19 10:49 JEAN-PAUL DEURINCK

Beschermengel van de zee Ange gardien de la mer JEAN-PAUL DEURINCK

ean-Paul Deurinck (64), geboren in een echte vissersfamilie, ean-Paul Deurinck (64) est né dans une famille de pêcheurs, bracht zij n leven door op zee. Tij dens zij n dienst bij de red- et il a passé sa vie en mer. Pendant son service dans la brigade dingsbrigade op de West-Hinder kwam hij wel vaker in contact de secours sur le West-Hinder, il rencontra régulièrement Jmet de bemanning van de Sea King. Er werden wekelij ks oefeningen Jl’équipage du Sea King. Chaque semaine il voyait l’ambulancier et uitgevoerd waarbij de medic en duiker van de heli aan boord kwa- le plongeur à bord du vaisseau, à l’occasion d’un exercice. “Des gens men van het schip. “Aangename mensen,” knipoogt Jean-Paul, “die vraiment sympas,” nous dit Jean-Paul avec un clin d’œil, “à qui nous we geregeld een pakketje verse vis meegaven.” donnions régulièrement un petit paquet de poisson frais.”

Au cours de sa carrière il a surmonté bon nombre d’obstacles, mais il ne s’était jamais attendu à devenir lui-même celui qu’on venait recueillir avec le Sea King.

Après des années en mer sur son propre bateau, il entra en service chez la RTM (Régie des Transports Maritimes). Il y travailla tour à tour en mer et sur les docks. Lorsqu’il était basé à terre, il était en stand-by pour remplacer des collègues sur d’autres bateaux.

24

18032019-RateOne7.indd 24 18/03/19 10:49 Gedurende zij n carrière doorstond hij tal van obstakels, maar hij had nooit gedacht dat hij ooit zelf degene zou zij n die door de Sea King zou worden opgepikt. Le bruit du Sea King rassure les Na jaren de golven te trotseren met zij n eigen schip, ging hij in dienst bij de RMT (Regie voor Maritiem Transport). Hij zat afwisselend op zee en in de marins, “ raconte-t-il. dokken. Als hij aan land werkte, stond hij stand-by om in te springen voor collega’s op andere schepen. Le 11 juin 1993, il se rendit en mer avec le bateau-remorqueur ‘Zeehond’. L’équipage avait pour mission de récupérer une grande bouée. Avec des câbles en acier, ils tirèrent la balise jusqu’au bateau. À un moment donné le câble se rompit et se tourna autour de la jambe de Jean-Paul. Ses collègues virent Jean-Paul tomber sur le pont, gémissant de douleur. Ils contactè- rent aussitôt le Sea King. En moins de 25 minutes, Jean-Paul fut remonté Het geluid van de Sea King zorgt à bord du Sea King sur un brancard, une expérience plutôt effrayante. Une voor rust in het hoofd van vele fois remonté sur le RS04, son équipage le rassura. Jean-Paul se rappelle scheepslui,” vertelt Jean-Paul. encore comment le plongeur ouvra grandement la porte, lui permettant de savourer, malgré sa douleur, la vue spectaculaire du littoral pendant le vol en direction de l’hôpital de Furnes.

Op 11 juni 1993 moest hij op zee met de sleepboot ‘Zeehond’. De be- Depuis, le pêcheur a pris sa retraite et il vit avec sa femme tout près de manning kreeg de opdracht om een grote boei op te halen. Stalen kabels la base de Coxyde. Il y a une lueur dans ses yeux lorsqu’il nous raconte : werden opgerold om het baken tot tegen het schip te brengen. Op een “Chaque fois que j’entends passer cet engin, ça me donne les frissons au ongelukkig moment brak de kabel en sloeg deze rond het been van Jean- cœur. J’admets que depuis ce temps, j’ai un attachement sentimental avec Paul. Zij n collega’s zagen hoe hij onderuit werd gehaald en kermend van de cet ange gardien de la mer.” pij n op het dek lag. Ze contacteerden onmiddellij k de Sea King. Binnen de 25 minuten werd Jean-Paul in een draagberrie ‘opgehesen’, wat hem een Le bruit de l’hélicoptère lui manquera certainement. Le pêcheur est surtout angstaanjagend gevoel gaf. Eens in de RS04 werd hij gerustgesteld door reconnaissant des innombrables services rendus par l’engin et son équipe de bemanning. Jean-Paul herinnert zich nog levendig hoe de duiker de au fi l des années. deur openschoof en hoe hij , ondanks de pij n, kon genieten van het specta- culaire uitzicht op de kustlij n terwij l ze richting het ziekenhuis van Veurne vlogen.

De inmiddels gepensioneerde visser woont samen met zij n vrouw vlakbij de basis van Koksij de. Met glinstering in de ogen zegt hij : “Telkens ik het toestel hoor voorbij vliegen, kriebelt mij n hartje. Ik geef het toe, ik heb een sentimentele band met de reddende engel van de zee.”

Het geluid van de helikopter zal hij zeker missen. De visser is vooral dank- baar voor de diensten die het toestel en zij n bemanning jarenlang hebben bewezen.

STUDEER LUCHTVAART AAN ZEE! bachelor in de luchtvaart: aspirant-lijnpiloot / luchtvaarttechnologie / drones

INFOAVOND OUDERS OPEN LESDAG DI. 23 APRIL 18.30 - 21 u. WO. 8 MEI 14 - 17 u.

MEET & GREET INFODAG virtual tour DO. 25 APRIL 18 u. ZA. 29 JUNI 10 - 17 u.

VIVES University of Applied Sciences - Aviation Campus VLOC - Nieuwpoortsesteenweg 945c - OOSTENDE

18032019-RateOne7.indd 25 18/03/19 10:49 DORIEN VAN RIET

Onze gemeenschappelijke deler Notre dénominateur commun DORIEN, LADY OF THE HOUSE

e allerlaatste airshow in Koksijde, zomer 2011. Daar kruis- e tout dernier airshow à Coxyde, été 2011. C’est là où nos re- ten onze blikken. Die van de piloot, die ik ondertussen al gards se sont croisés. Ceux du pilote que je peux entre-temps bijna 4 jaar mijn echtgenoot mag noemen, en mij. On- appeler mon mari depuis presque 4 années et les miens. Ddanks de liefde en romantiek die er vaak afspatte tijdens de Wind- LContrairement à la série télévisée Windkracht 10 où l’amour et le kracht 10 serie, is de realiteit toch wel heel wat anders. Want, in wer- romantisme étaient manifestes, la réalité est totalement différente. kelijkheid ben ik getrouwd met mijn man én zijn job! En effet, en réalité, je suis mariée non seulement avec mon mari mais aussi avec son job !

Dorien is gehuwd met piloot Jürgen Verleyen. Samen hebben ze drie kinderen. | Dorien est mariée avec le pilote Jürgen Verleyen. Ils ont 3 enfants ensemble.

26

18032019-RateOne7.indd 26 18/03/19 10:49 Natuurlijk had ik mij een relatie met een piloot ook wel een pak roman- tischer voorgesteld. Maar we leven uiteraard niet in een serie, wel in de echte wereld!

Naast militair en piloot is mijn man ook een vader. Samen hebben we on- dertussen 3 kinderen. Hijzelf heeft nog 2 oudere kinderen. Als gezin ‘plooi- en’ wij al bijna 8 jaar mee. Pas op, voor alle duidelijkheid, met héél véél liefde! Dat zeg ik er ook altijd bij, want het is echt wel een heel belangrijke nuance! Al dat plooien zorgt er soms ook voor dat ‘de rek’ er wel wat aan het uitgaan is.

Het is ook niet altijd gemakkelijk om aan de kinderen uit te leggen dat papa er weer niet is. “Papa moet bij de Sea King blijven slapen”, of “Papa moet een paar nachtjes weg”. Het zijn zinnen die onze kinderen wel goed begrijpen en kennen. Er zijn periodes geweest dat ze hem meer zagen via FaceTime dan in realiteit.

Als hij dan eens thuis is, dan is mijn man hét kriebelmonster ’s avonds, de “ik-vlieg-je-met-een-helikopter-naar-je-bed” papa en hun favoriete voorle- zer (ja, serieus, ze vinden dat papa veel leuker voorleest dan ik!). Daaren- tegen is het missen van zulke momenten ook niet altijd even gemakkelijk voor mijn man.

Nu het einde van de Sea King nadert, heb ik zelf wel een dubbel gevoel.”

Mijn passie en liefde voor de Sea King hebben echter plaatsgemaakt voor een haat-liefdeverhouding. Zij is onze gemeenschappelijke deler. Zij heeft ons onrechtstreeks samengebracht! Maar, ze heeft ook al voor heel wat af- wezigheden en spanningen gezorgd!

Wij hopen natuurlijk stiekem wel dat wij onze man / papa iets regelmatiger thuis zullen hebben. Zullen de stand-by’s verminderen? Of misschien wel stoppen? Voorlopig hebben we hier nog geen idee over, maar het zou wel leuk zijn natuurlijk! Samen ontbijten is een zeldzaamheid. Dus, altijd een groot feest wanneer we als voltallig gezin rond de tafel kunnen zitten.

Onze kinderen zijn wel echt super trots op hun papa. En vertellen dan ook graag aan hun vriendjes op school, dat hun papa met “zijn” helikopter men- sen gaat redden.

Hij loopt hier niet graag mee te koop, daarvoor heeft hij mij dan(knipoog), maar mijn man zal de allerlaatste gekwalificeerde boordcommandant en instructeur zijn op Sea King. Hij heeft de laatste drie toestellen naar hun “pensioen” gevlogen. Inclusief de allerlaatste vlucht op 21 maart! En, weet je wat?! Ik ben daar dus keitrots over! Op zo’n momenten trek ik mij overi- gens niet veel aan van mensen die hiervoor misschien wel eens hun ogen zouden kunnen rollen of zo, omdat ik dit expliciet vermeld.

Door zijn vele afwezigheden ben ik onder andere (tijdelijk) een “thuisblijf- mama”, zodat we niet moeten puzzelen met opvang, schoolse activiteiten en dergelijke. Maar, ik ben de afgelopen 8 jaar wel getuige mogen zijn van mijn man zijn passie.

27

18032019-RateOne7.indd 27 18/03/19 10:49 De ‘roots’ van Jürgen liggen bij de light aviation. Iets wat ook gezegd mag worden! Want, tijdens zijn opleiding tot piloot heeft hij de passie van daaruit meegekregen. Iets waar hij vandaag de dag zeker en vast nog de vruchten van plukt!

Ook was ik getuige van hoe hij zich de laatste 13 jaar heeft ingezet voor “zijn” SQN. Hoe hij met veel liefde en toewijding PR officier is, wanneer hij een gadget lanceert en ziet dat deze goed draait. Ja. Trots. Een woord dat ik zeker meermaals uitspreek als ik over mijn man praat!

Hijzelf wordt toch ook wel vaak emotioneel wanneer hij denkt aan zijn laat- ste vlucht. Deze machines hebben voor hem geen geheimen meer. Zoals zovelen zal ook hij de Sea King missen.

Maar, ook wij gaan nu een andere toekomst tegemoet!

Het ga je goed, Sea King! Dorien

Jürgen heeft de laatste drie toestellen naar hun “pensioen” gevlogen. Il a volé les trois derniers appareils vers leur retraite.

BOSE ® ProFlight ®

® ® For four decades Bose has been BOSE A20 dedicated to the research and development of innovative products and technologies that bring real benefits to people’s lifes. Be part of the Bose story today.

Revendeur offi ciel des meilleures marques aéronautiques depuis 1971. CAE AVIATION / Pilotshop boutique pilote 617, Rue de Neudorf L-2220 LUXEMBOURG Tél. : + 352 26 00 89 96 • Email : [email protected] • Web : www.pilotshop.lu

28CAE_Annonce_Rateone_175x130_Prod.indd 1 21/02/2019 16:56

18032019-RateOne7.indd 28 18/03/19 10:49 Bien sûr, j’avais imaginé une liaison avec un pilote beaucoup plus roman- J’ai été aussi témoin de son ardeur lors des treize dernières années quand il tique…, car, nous ne vivons pas dans une série, mais dans le monde réel ! se consacrait à son SQN. Et combien il était heureux, après avoir lancé avec succès un nouveau gadget, dans sa fonction d’officier P.R., effectuée avec Outre militaire et pilote, mon mari est aussi papa. Nous avons entre-temps beaucoup d’amour et de dévouement. Oui. Fière. Un mot que je continue à 3 enfants ensemble. (Lui-même a encore 2 enfants plus aînés). Comme répéter en parlant de mon mari ! famille, nous nous adaptons depuis presque 8 années déjà. Bien entendu, avec énormément d’amour ! Je précise toujours cela, parce que c’est quand Quant à lui, il est aussi ému quand il pense à son dernier vol. Ces appareils même une nuance très importante ! Mais à cause de toutes ses exigences ne cachent plus de secrets pour lui. Le Sea King lui manquera, comme à professionnelles, notre vie de famille s’en trouve quelque peu affectée. beaucoup d’autres. Mais on envisage un autre avenir maintenant !

Il n’est non plus pas toujours facile d’expliquer aux enfants que papa ne sera de nouveau pas à la maison. «Papa restera dormir chez le Sea King» Adieu, Sea King ! ou «Papa ne sera pas ici pendant quelques nuits ». Ce sont des phrases que Dorien nos enfants comprennent et connaissent bien.

Il y a eu des périodes où nos enfants le voyaient plus souvent via FaceTime qu’en réalité.

Le soir, quand mon mari est à la maison, pour les enfants, il est le roi du chatouillement, le papa «qui les vole au lit en hélicoptère», le lecteur favori (oui, sérieusement, ils trouvent que papa lit de façon beaucoup plus amu- sante que moi !). Mon mari pour sa part est aussi touché quand il rate de tels moments.

Maintenant que la fin du Sea King est proche, j’ai des sentiments mitigés. Cependant, ma passion et mon amour pour le Sea King ont fait place pour une relation d’amour-haine. Il est notre dénominateur commun. Il nous a indirectement réunis ! Mais il a aussi déjà causé beaucoup d’absences et de tensions !

Nous espérons évidemment que notre mari/papa sera plus régulièrement à la maison. Les stand-by diminueront-ils ? Ou s’arrêteront-ils peut-être ? Nous ne le savons pas encore, mais ce serait quand même agréable !

Prendre le petit-déjeuner ensemble est une rareté. Donc, toujours grande fête quand nous sommes complets autour du table.

Nos enfants sont très fiers de leur père. Ils aiment raconter à leurs copains à l’école que leur papa sauve des gens avec son hélicoptère.

Mon mari n’aime pas faire étalage de cela (pour cela, je suis là), mais il est le tout dernier commandant de bord qualifié et instructeur sur Sea King. Il a volé les trois derniers appareils vers leur retraite. Et il a le tout dernier vol WIE IS | QUI EST du 21 mars à son palmarès ! DORIEN VAN RIET Et tu sais quoi ? J’en suis très fière ! D’ailleurs, à de tels moments, je ne me Dorien Van Riet (28) is gehuwd met piloot Jürgen Verleyen (47). soucie pas du tout des commentaires des gens. Samen hebben ze 3 kinderen: Warre (6) en de tweelingzusjes Hannah & Yenthe (3,5). Ze is momenteel ‘thuisblijfmama’ en blogt À cause de ses absences fréquentes, je suis (temporairement) une maman over haar gezin. au foyer. Ainsi, on ne doit pas se demander comment régler la garde, les activités scolaires etc. Néanmoins, depuis 8 années déjà, j’ai l’occasion d’être témoin de la passion de mon mari. Ses racines se trouvent dans la light aviation. Cela mérite d’être signalé ! C’est là où est née sa passion Dorien Van Riet (28) est mariée avec le pilote Jürgen Verleyen pour entamer plus tard sa formation de pilote. Et aujourd’hui, il en recueille (47). Ils ont 3 enfants ensemble : Warre (6) et les jumelles Hannah certainement encore le fruit ! & Yenthe (3,5). Elle est actuellement maman au foyer et tient un blog sur sa famille.

www.mamavandrieblogt.com www.instagram.com/mama_van_drie

29

18032019-RateOne7.indd 29 18/03/19 10:49 LAMBERT DERENETTE Een initiatief tussen pot en pint Une initiative née au comptoir LAMBERT DERENETTE

Op een boogscheut van het vliegveld van Koksijde woont Lambert De- de schrijver zelf met de voorverkoop. Toen het boek in druk zou gaan, had renette (62). Medio jaren 70 werkte hij als militair op de basis. Toen hij na hij er al 750 van verkocht. Meteen besliste de uitgever om de oplage te enkele jaren besliste om als burger aan de slag te gaan, bleef hij tijdens zijn verdubbelen. vrije tijd contact houden met de piloten en de bemanning. Als geoefend hobbyfotograaf vloog hij verschillende keren mee met de Sea King. “Het succes van de tv-serie Windkracht 10 heeft ongetwijfeld in ons voor- deel gespeeld,” besluit Lambert. De boeken gingen als zoete broodjes over Voor het jubileum van een kwarteeuw Sea King, opperde CO Majoor Vlie- de toonbank. ger Jean-Luc Feuillen het idee om een boek te schrijven over de toestellen. Zonder hem bij naam te noemen, keek de majoor bij een pintje ‘aan den 25 jaar Sea King in de Belgische Luchtmacht bevat alle informatie die een toog’ in de richting van Lambert, die net zoals vele andere keren aanwezig liefhebber van deze toestellen wil weten. Van technische aspecten tot een was in het gezelschap van de mannen van het 40ste smaldeel. “Door de overzicht van de bemanning, het aantal en soort scrambles, de oefenin- jaren heen had ik pakken foto’s verzameld, tientallen anekdotes neerge- gen… Een completer overzicht van de eerste 25 jaar van de Belgische Sea pend, dat toestel was de rode draad in mijn leven”, vertelt de Sea King-fa- Kings kan je wellicht niet vinden. naat. Of er nog een tweede deel komt? Dat laat de auteur voorlopig in het mid- De Gentse uitgeverij Snoeck – Ducaju wist het idee naar waarde te schat- den. “Ik ben met enkele nieuwe projecten bezig en de Sea King-fans laat ik ten. De commercieel directeur van dat bedrijf stapte mee in het verhaal daarbij niet op hun honger zitten’, antwoordt een enthousiaste Derenette. voor de uitgave van 1500 exemplaren. Nog voor het boek klaar was, startte

30

18032019-RateOne7.indd 30 18/03/19 10:50 MEUBELEN VERANDA’S

Lambert Derenette (62) habite à un jet de pierre de la base aérienne de daar komt iets van in huis! ZARREN Coxyde. Au milieu des années 70, il travaillait comme militaire à la base. Quelques années plus tard, il est parti dans le civil, mais durant son temps libre, il a toujours gardé contact avec les pilotes et l’équipage. Et comme photographe amateur expérimenté, il a participé à plusieurs vols en Sea King.

À l’occasion du 25ième anniversaire du Sea King, le CO Jean-Luc Feuillen, major aviateur, a suggéré l’idée de rédiger un livre sur ces appareils. En Bij eyne vind je een zeer ruim aanbod aan savourant une bière au comptoir, le major, sans expressément mention- moderne, tijdloze en landelijke meubelen. ner le nom de Lambert, a regardé vers lui, qui, comme à son habitude, se Voor zo el salons, eetkamers en slaapcomfort trouvait en compagnie des hommes de la 40e escadrille. «À travers les an- ben je bij ons aan het juiste adres. Samen met nées, j’avais collectionné énormément de photos et griffonné des dizaines onze experts kiest u de kleuren, groottes en d’anecdotes… cet appareil était le fil rouge de ma vie», raconte ce fana du opties van u meubelen.
ij voorzien voor ruimtes klein of groot de gepaste meubelen Sea King. voor een prachtig geheel!

L’éditeur gantois Snoeck – Ducaju a bien accueilli l’idée. Le directeur Onze sterkte ligt in de veelzijdigheid van ons commercial de l’entreprise a décidé d’y prendre part et de publier 1500 aanbod. Een selectie uit onze merken : exemplaires. Avant l’achèvement du livre, l’auteur en avait déjà commencé la souscription. Au moment de l’impression, il en avait déjà vendu 750. L’éditeur a tout de suite décidé de doubler le tirage.

«Le succès de la série télévisée Windkracht 10 nous a certainement favo- risé», conclut Lambert. Les livres se sont vendus comme des petits pains.

25 jaar Sea King in de Belgische Luchtmacht comprend toutes les informa- tions qu’un amateur veut savoir sur ces appareils : les aspects techniques, un historique de l’équipage, le nombre et la nature des scrambles (décol- lages d’urgence), les exercices… On ne trouvera pas un aperçu plus com- plet des premières 25 années des Sea King belges.

Publiera-t-il un deuxième volume ? L’auteur ne dévoile pas pour l’instant ses cartes. «Je travaille sur quelques nouveaux projets qui ne laisseront les fanas du Sea King pas sur leur faim», répond Derenette avec enthousiasme.

GRATIS leverig + plaatsig

OPENINGSUREN WEYNE MEUBELEN Ma - Vrij : 9u-12u en 13u-18u Stadenstraat 60 - 8610 Zarren zat - zon: 14u-18u 051/56.60.94

ISBN 90 5349 366 2 www.weyne.be

31

Advertentie Skymagazine.indd 1 21/02/18 17:38

18032019-RateOne7.indd 31 18/03/19 10:50 AN & PIETER LAMBERT

In de ban van de ring Roi des mers et des amoureux AN & PIETER

Wil je met me trouwen ? |Veux-tu m’épouser ?

32

18032019-RateOne7.indd 32 18/03/19 10:50 p 12 oktober 2016 stijgt de Sea King op van de Basis Kok- sijde. Niet voor een search-and-rescue, neen, maar op geheime missie! Euh, geheim? Slechts één iemand aan Oboord heeft geen idee van wat haar te wachten staat. Want alle ande- ren zitten mee in het complot …

Maar eerst draaien we de rotor zes jaar terug.

Vrienden voor het leven Op de SAR Meet van 2010 proeft Pieter Lambert via een bevriende ATC’er voor het eerst van het leven op de Basis. Die dag beleeft hij er zijn Sea King luchtdoop en maakt hij kennis met commandant vlieger Johan De Block. Die introduceert hem in het vliegwereldje van de West Aviation Club. Pie- ter engageert zich al snel binnen de vliegclub, hij volgt zelfs een vliegoplei- ding. En hij maakt er op de basis beste vrienden, zoals commandant vlieger Bart ‘Billy’ Vandamme. Koksijde wordt Pieters tweede thuis.

In 2011 leert Pieter An kennen, zijn soulmate. Ze maken vaak strandwan- delingen en ook daar laat de Sea King Pieter niet los. Sms’je naar de crew in fly-by en hop, pass’ke.

Maar de Sea King heeft voor Pieter méér in petto. Operatie Wanneer An in 2016 een zware leveroperatie ondergaat, plant Pieter óók een ‘operatie’. Onder het mom van een dagje SAR Meet, op 12 oktober 2016, en op voorzet van Reza Vandenbroucke, CO van het 40ste smaldeel, verleidt Pieter An tot een vlucht met de Sea King. “Iedereen gebrieft”, ver- telt Pieter, “behalve An, hé. Nooit van mijn leven ging ik trouwen. Maar nu vond ik het van moeten. Rescue interventie. Operatie Red-An-uit-haar-sta- tus:ongehuwd. Met de Sea King als partner in crime.” Romantiek onder de wentelwiek Heli take off! ‘Billy’ met de ring op zak. ‘Fox’ en ‘Jurgen’, de pilots, have control. En Pieter? Ready in the back. Eens boven zee, ter hoogte van Kok- sijde-Bad, gaat Pieter op de knie. Met de Sea King als getuige echoot zijn Ja, ik wil! | Oui, je veux ! huwelijksaanzoek door de koptelefoons. An in de wolken! Haar stralende “ja” wincht de emoties in de Sea King collectief up tot windkracht 10. “Zelfs e 12 octobre 2016, le Sea King décolle depuis la base de ‘Fox’ pinkte een traan weg”, wist iemand achteraf te vertellen. Wat een he- Coxyde. Pas pour un search and rescue, non, mais pour une melse scramble … Om door een ringetje te halen. mission secrète ! Euh, secrète ? Pour une personne à bord oui, Lparce que tous les autres sont trempés dans un complot… D’abord, il nous faut retourner 6 ans en arrière.

Als Sea King rijmt op verloving, Amis pour la vie … dan ook op trouwring Lors du SAR Meet de 2010, grâce à un contrôleur aérien ami, Pieter Lam- bert fait connaissance avec la vie à la Base. Ce jour-là, lors d’un baptême de l’air à bord d’un Sea King, il rencontre le commandant-aviateur Johan Na het onvergetelijke aanzoek én jawoord treden An en Pieter het jaar daar- De Block, qui l’introduit dans le monde du West Aviation Club. Pieter ne op officieel in het huwelijk. En op 29 september 2018 verrast de opvolger tarde pas à s’engager dans l’aéroclub et suit même une formation de vol. van de Sea King, de NH-90, Pieter en An ook nog eens op hun trouwfeest. Et il s’y fait d’excellents amis, comme le commandant aviateur Bart Billy “Met een pass’ke vanuit de zevende hemel”, lacht Pieter. Vandamme. Coxyde devient pour Pieter son second chez-soi. Neen, de legendarische Sea King is niet grounded. Hij draait nog rondjes in vele harten.

33

18032019-RateOne7.indd 33 18/03/19 10:50 Oris is proud to announce the 40th Squadron Limited Edition, a watch that celebrates a new partnership with the 40th Squadron Heli.

The model’s military-inspired detailing reflects the orange, green and beige livery of the legendary Sea King helicopter.

Limited to 500 pieces.

Operatie Red-An-uit-haar-status:ongehuwd. Met de Sea King als partner in crime. | Opération Sauvez An de son célibat. Avec le Sea King comme complice. 40th Squadron Limited Edition

En 2011, Pieter rencontre An, son âme sœur. Ils font souvent des prome- Aimable atmosphère dans l’hélicoptère nades sur la plage et là aussi, le Sea King ne sort jamais son esprit. Un SMS à l’équipe en fly-by et voilà, un pass. Heli take off ! Billy avec la bague dans sa poche. Fox et Jurgen, les pilotes, have control. Et Pieter ? Ready in the back. Arrivé au-dessus de la mer, à Mais le Sea King a encore plus en réserve pour Pieter. hauteur de Coxyde-les-Bains, Pieter s’agenouille. Avec le Sea King comme témoin, sa demande en mariage résonne dans les écouteurs. An est aux Deux opérations anges ! Son oui fait monter les émotions dans le Sea King pour atteindre Quand, en 2016, An subit une lourde opération du foie, Pieter envisage force 10. «Même Fox a dû essuyer une larme», a raconté quelqu’un après. une opération lui aussi. Sous le couvert d’une excursion au SAR Meet le Quel scramble céleste… Impeccable. 12 octobre 2016 et sur la proposition de Reza Vandenbroucke, CO de la 40ème escadrille, Pieter persuade An d’effectuer un vol à bord du Sea Romance rime avec alliance King. «Tout le monde briefé, sauf An évidemment», raconte Pieter. «J’avais Après cette demande inoubliable et le oui, An et Pieter se marient officiel- toujours dit que je ne me marierais jamais. Mais à ce moment-là, j’ai éprou- lement l’année suivante. Et le 29 septembre 2018, le successeur du Sea JUWELEN vé un tel désir… Intervention de sauvetage. Opération Sauvez An de son King, le NH-90, surprend Pieter et An une fois de plus lors de leur noce. célibat. Avec le Sea King comme complice.» «Avec un pass depuis le septième ciel», rit Pieter. DEPUYDT Grote Markt 16 - 8600 Diksmuide Non, le Sea King légendaire n’est pas grounded. Il fait encore des tours dans beaucoup de cœurs. [email protected] www.juwelendepuydt.be T. 051 50 28 66 open van 9.30 - 12.00 en van 14.00 - 18.00 gesloten op dinsdag & zondag

34

18032019-RateOne7.indd 34 18/03/19 10:50 Oris is proud to announce the 40th Squadron Limited Edition, a watch that celebrates a new partnership with the 40th Squadron Heli.

The model’s military-inspired detailing reflects the orange, green and beige livery of the legendary Sea King helicopter.

Limited to 500 pieces.

40th Squadron Limited Edition

JUWELEN DEPUYDT Grote Markt 16 - 8600 Diksmuide [email protected] www.juwelendepuydt.be T. 051 50 28 66 open van 9.30 - 12.00 en van 14.00 - 18.00 gesloten op dinsdag & zondag

18032019-RateOne7.indd 35 18/03/19 10:50 ROYAL BELGIAN AIR CADETS

Bakstenen pompen Pomper des briques METEO BRAM

ovember 2018. Er verschijnen tal van nieuwsberichten om ovembre 2018. Bram Verbruggen (32) de Langdorp est Bram Verbruggen (32) uit Langdorp, de kersverse collega lancé comme présentateur de la météo auprès de la sta- van Frank Deboosere en Sabine Hagedoren, aan te kondi- tion de radio flamande MNM. À peine 3 mois plus tard, dé- Ngen. Een nieuwe weerman op VRT, die bovendien ook nog militair Nbut février, il fait son entrée auprès de la télévision flamande comme meteoroloog is. Wat het nieuws niet haalde, maar het voor ons als tout neuf collègue de Frank Deboosere et de Sabine Hagedoren. Un luchtvaartliefhebbers nog interessanter maakt, is de start van Brams nouveau Monsieur Météo sur la VRT, qui est en outre aussi météoro- carrière. Hij kwam voor het eerst ‘echt in aanraking’ met meteo bij logue militaire. Ce qui n’a pas fait la une, mais ce qui est pourtant en- RBAC, The Royal Belgian Air Cadets. core plus intéressant pour nous comme passionnés d’aviation, c’est l’historique de la carrière de Bram. En effet, il est vraiment entré en contact avec la météo auprès des RBAC, les Royal Belgian Air Cadets.

36

18032019-RateOne7.indd 36 18/03/19 10:50 Bakstenen pompen,daar kijkt elke luchtcadet naar uit! | Pomper des briques,c’est ce que chaque cadet de l’air désire !

Hubert Janssen leerde me vliegen, Hubert Janssen m’a appris à voler, een, topkerel! We hebben nog un homme formidable ! Nous contact met elkaar en hij is een gardons encore le contact et il est van mijn trouwe volgers op sociale l’un de mes suiveurs fidèles sur les media.” médias sociaux.”

Na een jongerenstage bij Bevrijding 5° Linie en met interesse voor alles Après avoir fait un stage de jeunes auprès du Bataillon Libération – 5 Ligne wat met vliegen te maken heeft, schreef Bram zich in voor de selecties van et par son intérêt à tout ce qui concerne le vol, Bram s’est présenté pour les de Belgische luchtcadetten. In 2003 startte de jonge cadet met zijn oplei- sélections des Cadets de l’Air de Belgique. Ainsi, en 2003, le jeune cadet a ding tot zweefvliegpiloot. entamé sa formation de pilote de planeur.

Tijdens de vliegkampen lag de focus wel degelijk op vliegen, maar ook Lors des stages de vol, l’accent était mis sur le vol même, mais la météo était meteo was een niet onbelangrijk onderdeel van de opleiding. Turbulentie, aussi une partie non négligeable de la formation. La turbulence, le ther- thermiek, crosswind, wolkenvorming… Bram raakte er steeds meer door mique, le vent de travers, la formation de nuages… Tout cela est devenu gefascineerd. “Ik leerde de kracht van de natuur kennen door de vliegerva- toujours plus fascinant pour Bram. «J’ai été initié aux forces de la nature par ringen die ik er opdeed”, vertelt hij. mes expériences de vol», raconte-il.

Na het middelbaar koos Bram voor een opleiding tot officier aan de Konink- Après l’école secondaire, Bram a choisi la formation d’officier auprès de lijke Militaire School in Brussel. Na het tweede jaar bachelor specialiseerde l’École Royale Militaire à Bruxelles. Lors de ses études, il a eu la possibi- hij zich in meteorologie en dat gaf hem de kans om stage te lopen bij de lité de suivre un stage auprès du Wing météorologique. Une fois obtenu Meteorologische Wing. Toen hij na vijf jaar afstudeerde, trok hij als master son master après cinq années d’études, il est parti pour le Royaume-Uni. naar het Verenigd Koninkrijk. Aan de UK Met Office, de Britse tegenhanger À l’UK Met Office, l’équivalent britannique de de l’IRM, il a poursuivi ses van het KMI, studeerde hij verder. Met zijn extra diploma op zak, algeme- études pour se spécialiser. Disposant d’un diplôme supplémentaire, Initial ne Initial Forecasting Course (IFC), volgde hij een traject van “on-the-job” Forecasting Course (IFC), il a suivi auprès du Wing météorologique un trajet

37

18032019-RateOne7.indd 37 18/03/19 10:50 learning in de Meteorologische Wing als synoptisch voorspeller, operatio- d’apprentissage comme prévisionniste synoptique, opérationnel et local neel voorspeller en lokaal voorspeller en chef-station op de F-16 basis van et comme chef station à la Base F-16 à Kleine-Brogel. Kleine-Brogel. Maintenant, Bram combine les deux jobs : présentateur de la météo au- Nu combineert Bram beide banen: weerman bij VRT én parttime werk (4/5e) près de la VRT et un emploi à temps partiel (4/5) auprès du Service du Pro- bij de protocoldienst van Defensie. “Gelukkig hebben mijn militaire colle- tocole de la Défense. «Je suis content que mes collègues militaires ainsi ga’s en ook Frank en Sabine begrip voor mijn ‘dubbele job’, die flexibiliteit que Frank et Sabine fassent preuve de compréhension pour ce cumul, qui vraagt bij de planning. Als officier bij Defensie verander je om de 3 à 4 jaar demande de la flexibilité lors des plannings. Comme officier de la Défense, van functie, dus is het voor mij nog wat onduidelijk wat er mij de komende on change tous les 3 à 4 ans de fonction et je ne sais donc pas encore ce qui jaren te wachten staat. Gelukkig heb ik meerdere opties en kan ik kiezen m’attendra les années à venir. Heureusement, j’aurai plusieurs options et voor iets wat te combineren valt met mijn werk bij VRT, want die combinatie pourrai donc choisir un job compatible avec mon travail auprès de la VRT, zou ik graag zo lang mogelijk volhouden.” parce que je voudrais bien continuer à combiner ces jobs aussi longtemps que possible.»

Het een must voor elke weervoorspeller om een aantal C’est un must pour chaque vluchten te doen tijdens de météorologue de faire quelques opleiding tot meteoroloog. Alleen vols lors de sa formation. C’est op die manier leer je je ‘klant’ seulement de cette façon que l’on kennen.” apprend à connaître le client.”

In de weinige vrije tijd die hem nog rest, probeert Bram zich als kaderlid Dans le peu de temps libre qui lui reste, Bram essaie de s’engager comme toch nog in te zetten voor The Belgian Air Cadets. Hij was in het verleden cadre pour les Royal Belgian Air Cadets. Autrefois, il était instructeur de al lesgever meteorologie tijdens het theoriekamp in de paasvakantie. Van météorologie lors du stage théorique dans les vacances de Pâques. De 2014 tot 2016 was hij ook kampverantwoordelijke tijdens het zomerkamp in 2014 à 2016 il était aussi responsable des camps d’été à Weelde. Ainsi, il a Weelde. Zo kon hij af en toe ook nog eens vliegen met de toestellen waar hij encore pu voler sur les appareils sur lesquels il peut voler seul : Twin II, Twin solo op is: Twin II, Twin I, Jeans en DG505. “Al zijn mijn vliegervaringen wel I, Jeans et DG505. «Néanmoins, mes expériences sont restées limitées à beperkt gebleven tot toertjes draaien rond EBWE (Weelde) en EBBE (Beau- des vols autour d’EBWE (Weelde) et d’EBBE (Beauvechain)», avoue Bram. vechain)”, bekent Bram. Même s’il ne pourra peut-être plus, à l’avenir, participer de façon active En ook al kan hij die taken in de toekomst misschien niet meer uitvoeren, à l’encadrement des RBAC, il continuera toujours à témoigner sa sympa- toch blijft hij zijn sympathie houden voor deze jongerenvereniging. Tot slot thie pour cette association de jeunesse. Pour finir, il aimerait partager via deelt hij zijn ervaring graag met de jonge zweefvliegpiloten via RateOne: RateOne ses expériences avec les jeunes pilotes de planeur : Bakstenen pompen Pomper des briques …c’est ce que chaque cadet de l’air désire ! Le seul désavantage est que …daar kijkt elke luchtcadet naar uit! Het enige nadeel is dan dat je uren l’on reste en l’air pendant des heures tandis que les coéquipiers avec qui on weg kan blijven en dat dus je teamgenoten met wie je de glider deelt, uren partage un planeur doivent attendre longtemps sur terre. op de grond moeten wachten. Moi, je crois que le vent constitue le plus grand danger éventuel pour les Naar mijn mening houdt de wind het grootste potentiële gevaar in voor pilotes débutants : pas seulement le vent de travers, mais aussi la dérivati- beginnende piloten. Niet alleen crosswind, maar ook het afdrijven met de on par le vent à la recherche de thermique. Et ensuite essayer de retrouver wind mee tijdens het zoeken naar thermiek. Om dan tegen de wind in je la route vers l’aéroport contre le vent ! weg terug te vinden naar het vliegveld! Suivez Bram sur Instagram via @MeteoBram Volg Bram op Instagram via @MeteoBram

38

18032019-RateOne7.indd 38 18/03/19 10:50 3939

18032019-RateOne7.indd 39 18/03/19 10:50 F lyAdvisor

Dagje|Une journée à EBBT BRASSCHAAT

LANDINGSPISTE PISTE D’ATTERRISSAGE 16 / 34 16 / 34 GROOTTE DIMENSION 799 x 30 m asfalt 799 x 30 m asphalte LANDINGSCIRCUIT CIRCUIT D’ATTERRISSAGE 1.000’ AGL 1.000’ AGL TOELATING LANDING AUTORISATION Jet aircraft operations not allowed ATTERRISSAGE LANDINGSTAKS VOOR Jet aircraft operations not allowed NIET-LEDEN TAXE D’ATTERRISSAGE 5 euro NON-MEMBRES REFUELING 5 euros AVGAS & MOGAS beschikbaar bij nood- RAVITAILLEMENT gevallen AVGAS & MOGAS disponibles en cas OPENINGSUREN d’urgence Vliegveld - De ganse week HEURES D’OUVERTURE (PPR +32 (0) 3 663 11 55) Aéroport - Toute la semaine Kantine - Van woensdag t.e.m. zondag (PPR +32 (0) 3 663 11 55) 14u – 21u Cafétéria - Du mercredi jusqu’au FREQUENTIE dimanche inclus 14 h – 21 h Brasschaat Radio 122.905 FRÉQUENCE Brasschaat Radio 122.905

40

18032019-RateOne7.indd 40 18/03/19 10:50 lle metars en tafs in België beves- ous les messages METAR et TAF en tigen het, fantastisch vliegweer! Belgique sont unanimes: un temps Zonnebril, check. Op het vlieg- de vol fantastique ! Lunettes de veldA van Ursel gaan we naar de loods van Tsoleil, c’est fait. À l’aéroport d’Ursel, nous de OO-IFR. Een Piper Archer II, een ideaal nous rendons au hangar du OO-IFR, un reistoestel aangedreven door een lycoming Piper Archer II, avion de tourisme idéal O-360 die ons 180pk levert. Toch zal het propulsé par un Lycoming O-360 qui nous vandaag maar een korte trip worden. Een fournit 180 CV. Aujourd’hui, nous ne fe- gezellige weekendvlucht over de haven van rons qu’un petit tour : un vol de week-end Antwerpen richting het vroegere vliegveld agréable au-dessus du port d’Anvers vers van Brasschaat, ten noorden van ’t Stad. l’ancien aéroport de Brasschaat, au nord de la ville d’Anvers. We verwachten een korte vlucht en misschien Ursel Radio, OO- wat geworstel om ons aan te melden op Brus- IFR, good morning, Nous nous attendons à un vol court et, peut- sels Information. Na preflight, een korte taxi on the apron for a être, à quelques problèmes pour nous connec- en onze checks zijn we klaar om op te lijnen op ter à Brussels Information. Après le preflight, un runway 25. Het is 11 uur local en er hangen heel VFR navigation to taxi court et nos contrôles, nous sommes prêts wat vliegtuigen in het circuit. Iedereen profi- EBBT. à décoller depuis le runway 25. Il est 11 heures, teert van het goede weer, iets wat in februari heure locale, et de nombreux avions volent sur eerder zeldzaam is. le circuit. Tout le monde profite du beau temps, assez rare au mois de février.

Na take-off zetten we meteen koers richting ra- diobaken NIK net voor de CTR van Antwerpen. Après le take-off nous faisons immédiatement We vliegen door de boter aan 120 knopen (220 route vers la radiobalise NIK, juste avant la CTR km/u). Zalig zonnig winterweer, fantastisch d’Anvers. Nous filons aisément 120 nœuds (220 uitzicht, genieten dus! Ook het aanmelden op km/h). Un temps ensoleillé merveilleux, une Brussels info gaat vlot, zoals gewoonlijk bij mil- vue magnifique, un vrai plaisir ! La connexion de zomerdrukte. à Brussels Info se déroule aussi sans encombre, comme d’habitude lors d’une gentille cohue d’été. Voor onze heenvlucht beslis ik volledig in G-ge- bied te blijven. Net voor Antwerpen draaien we links af. We vliegen langs de haven van Antwer- OO-IFR, lining up Lors du vol aller, nous restons dans l’espace G. pen, de grootste van België. De omvang is echt behind landing Juste avant Anvers, nous tournons à gauche. indrukwekkend vanuit de lucht, in geen geval Nous survolons le port d’Anvers, le plus grand te vergelijken met de haven van Gent waar we traffic behind. port de la Belgique. Ses dimensions sont vrai- net nog over passeerden. We vliegen over de

OO-IFR, final runway 16 full stop

4141

18032019-RateOne7.indd 41 18/03/19 10:50 18032019-RateOne7.indd 42 18/03/19 10:50 dokken waar de containerschepen aangemeerd ment impressionnantes depuis le ciel, à ne liggen. Jaarlijks worden hier meer dan 200 mil- comparer en aucun cas avec le port de Gand joen ton goederen aan- en afgevoerd, wat van que nous venons de survoler. Nous survolons Antwerpen dan ook meteen de grootste haven les docks où les transconteneurs sont amarrés. van Europa maakt, na Rotterdam. On y transporte annuellement 200 millions de tonnes de marchandises, ce qui fait d’Anvers le Ik informeer het vliegveld van Hoevenen dat ik deuxième plus grand port d’Europe (après Rot- hun luchtruim kruis. Enkele minuten later han- terdam). gen we al boven het vliegveld van Brasschaat. Ik overvlieg het veld, gelegen tussen de bossen Nous faisons savoir à l’aérodrome de Hoeve- en zie enkele toestellen geparkeerd staan bij nen que nous traversons leur espace aérien. het clubhuis. Het vliegveld heeft enkel een air- Quelques minutes plus tard, nous nous trou- air frequency. vons au-dessus de l’aérodrome de Brasschaat. En survolant le terrain, situé parmi les bois, nous voyons quelques appareils stationnés près du club-house. Le terrain n’a qu’une fré- Na de landing ga ik mijn landingstaks betalen quence air-air. bij de havenmeester. Die blijkt er echter nooit te zijn. Een blaadje aan de muur meldt ons om onze vlucht in te schrijven en 5 euro in een en- velop te steken, die we daarna gewoon in de Une fois atterris, nous cherchons en vain le chef brievenbus naast de deur droppen. Een manier d’aérodrome pour payer la taxe d’atterrissage. van vluchten afhandelen die ik nog niet eerder Une note fixée au mur nous demande d’inscrire heb gezien, maar best wel vlot en snel is. Ze notre vol et de mettre 5 euros dans une enve- hebben er daar blijkbaar alle vertrouwen in! loppe pour la déposer ensuite dans une boîte. Une façon, pour nous, inconnue de traiter des Het vliegveld van Brasschaat is het oudste mi- vols, mais qui est quand même facile et rapide. litaire vliegveld van België en bestaat als sinds On travaille ici apparemment en confiance ! 1910. Militaire activiteiten zijn er niet meer sinds 2006. Er zijn enkel twee clubs gevestigd: L’aérodrome militaire de Brasschaat est le plus MVCB voor motorvliegen en BZC voor zweef- ancien de Belgique et existe depuis 1910. Il vliegen. n’y a plus d’activités militaires depuis 2006. Il y a seulement deux clubs : MVCB pour pi- lotes d’avions à moteur et BZC pour pilotes de planeurs. Ongeveer een jaar geleden werd een oude loods gerenoveerd en omgetoverd tot een ge- Lunch time zellige bar. Het ½ schaalmodel van Piper Cub J3 OO-OLD dat centraal werd opgehangen valt ons meteen op. We bestellen een belegd broodje. Het is een beetje wachten, maar het resultaat is perfect, het oogt en smaakt heer- lijk. Een man aan de bar vertelt ons enthousiast over het Flying Festival dat er jaarlijks wordt ge- organiseerd. Medio september staat er vanalles op het programma. Een ideale gezinsuitstap, zeg maar. Luchtdopen, eetkraampjes, static show, activiteiten voor jong en oud. Ze kunnen er ook telkens rekenen op heel wat bezoekende vliegtuigen: P-51 Mustang, Spitfire, SV-4, T-6 Harvard… echte high-end warbirds dus!

Doorheen het jaar zijn er op en rond het vlieg- veld ook nog interessante activiteiten te doen. Zo heb je er bijvoorbeeld het Gunfire museum. In de drie expositiehallen krijg je een perfect beeld op het kleur- en roemrijke verleden van de Belgische landcomponent sedert 1830. Voor de exploitatie van het museum wordt beroep gedaan op vrijwilligers die meestal gepassi- oneerde oud-militairen en/of geïnteresserde

4343

18032019-RateOne7.indd 43 18/03/19 10:50 burgers zijn. De openingsuren zijn daarom be- Il y a environ un an, un vieux hangar a été ré- perkt, kijk dus zeker eerst op de website van het nové et métamorphosé en un bar agréable. museum om de openingsuren te checken. Nous remarquons tout de suite la maquette (1/2) d’un Piper Cub J3 OO-OLD accrochée au Verder heb je er ook de mogelijkheid om de milieu du bar. Nous commandons un sandwich. oude controletoren te bezoeken. De expo in Nous devons attendre un peu, mais le résultat ‘Den Toren’ die op zaterdag en zondag toe- est parfait: le sandwich a l’air bon et est déli- gankelijk is, onthult hoe het militaire verleden cieux. Un homme assis au bar nous parle avec van de site zorgde voor een uniek beschermd enthousiasme du Flying Festival qui y est natuurgebied. Je komt er bijvoorbeeld te we- organisé chaque année mi-septembre. Une ten dat het Klein Schietveld de bakermat is excursion familiale idéale avec un programme voor de luchtvaart in België, dat je de zeldzame varié : des baptêmes de l’air, des baraques de boomleeuwerik kan spotten in het natuurge- restauration, un static show, des activités pour bied en dat de militaire gebieden een schatka- les jeunes et les moins jeunes… On y accueille mer vormen voor biodiversiteit. toujours de nombreux avions visiteurs : un P-51 Mustang, un Spitfire, un SV-4, T-6 Harvard… la crème de la crème des warbirds alors !

Pendant l’année, il y aussi des activités intéres- santes sur et autour de l’aérodrome, comme Flying home le musée Gunfire par exemple. Les trois salles d’exposition illustrent parfaitement l’histoire colorée et glorieuse de la Composante Terre belge depuis 1830. Pour l’exploitation du mu- Jammer, onze tijd is beperkt. De Piper OO-IFR, sée, on fait appel à des volontaires qui sont sou- die eigendom is van de vliegclub ACB moet op vent des anciens militaires et/ou des citoyens tijd terug zijn, dus vliegen we huiswaarts. intéressés. De ce fait, les heures d’ouverture Na het uitklimmen contacteren we meteen Ant- sont limitées. Consultez donc d’abord le site werpen om hun luchtruim te doorkruisen. Op web pour contrôler les heures d’ouverture du 1000 voet zien we het vliegveld op een afstand musée. liggen. Na een terugvlucht van 45 minuten lan- On y a aussi l’occasion de visiter l’ancienne den we op militair domein, EBUL. Voor ons een tour de contrôle. Accessible le samedi et le di- geslaagde zaterdag, want voor ons geldt vol- manche, l’exposition dans Den Toren explique gende lijfspreuk: een weekend niet gevlogen is comment le passé militaire a donné lieu à une een weekend niet geleefd. unique réserve naturelle protégée. On y ap- prend par exemple que le Klein Schietveld est le berceau de l’aviation belge, que l’on peut observer l’alouette lulu rare dans la réserve naturelle et que les terrains militaires sont un trésor de la biodiversité.

Dommage, mais notre temps est limité. Le Pi- per OO-IFR, appartenant au club de vol ACB, doit être rentré à temps et nous commençons donc notre retour.

Une fois grimpé, nous contactons tout de suite Anvers pour traverser son espace aérien. À une hauteur de 1000 pieds, nous voyons l’aéroport à une distance. Après un vol de retour de 45 minutes, nous atterrissons sur le domaine mi- litaire EBUL. Pour nous, un samedi réussi, parce que notre devise est : un week-end pas volé est un week-end pas vécu.

44

18032019-RateOne7.indd 44 18/03/19 10:50 EBBT 15/20 Vliegveld/ Aéroport

Charmant vliegveld met mooie piste van 799 m x 30 m. Aéroport charmant doté d’une belle piste de 799 m x 30 m.

Restaurant

Gezellige clubsfeer. Verzorgde kaart met tal van snacks. De bediening verliep tij dens ons bezoek iets trager, maar dat is natuurlij k een moment- opname. Ambiance amicale et agréable. Large choix de petite restauration préparée avec beaucoup de soin. Lors de notre visite, le service était un peu lent, mais cela est évidemment un instantané. Activiteiten/ Activités

Rustig vliegveld. Voor personen met interesse in militaire geschieden zij n de musea zeker een pluspunt. Check alleen de openingsuren op voor- hand. Aéroport calme. Pour tous ceux qui s’intéressent à l’histoire militaire, les musées sont certainement un atout. Contrôlez les heures d’ouverture à l’avance ! Gastvrij heid/Hospitalité

Ongetwij feld 10 op 10! Ook het RateOne team wordt er jaarlij ks met open armen ontvangen als standhouder op het Flying Festival. Sans aucun doute 10 sur 10 ! Exposant au Flying Festival chaque année, l’équipe de RateOne y est toujours accueillie à bras ouverts.

Belgian Open Aerobatic Championship Koksijde

gratis toegang!

mits registratie

Belgisch kampioenschap Kunstvliegen 6 & 7 juli 2019 voor eenmotorige vliegtuigen 10 - 18 uur Gratis ticketregistratie via www.westaviationclub.be - PARKING €5 (geen toegang zonder registratie) West Aviation Club Koksijde , Ten Bogaerdelaan 15, Koksijde i.s.m.: gemeente Koksijde, Belgian Aerobatic Club, Defensie

4545

18032019-RateOne7.indd 45 18/03/19 10:50 50 JAAR - ANS MARCHETTI 50 jaar 50ème anniversaire du MARCHETTI

SF.260 stelt leerling-piloten al halve Depuis un demi-siècle déjà, les SF.260 eeuw op de proef mettent les élèves pilotes à l’épreuve Gesperde bek, vlijmscherp, felgeel. Kernwoorden die de Marchetti’s Pourvu d’une gueule ouverte toute grande, aigu, jaune vif : les mots-clés SF.260 die in Belgische handen zijn omschrijven. Als je de blinkende pour décrire les Marchetti SF.260 utilisés en Belgique. Ces appareils bril- toestellen op de flightline in Beauvechain ziet staan, associeer je ze zeker lants sur la flight line à Beauvechain, on ne les associe certainement pas niet onmiddellijk met een halve eeuw aan luchtvaartgeschiedenis. Toch tout de suite à un demi-siècle d’histoire aéronautique. Toutefois, ces bo- vliegen deze Italiaanse bolides al 50 jaar rond in ons Belgisch luchtruim. lides italiens traversent l’espace aérien belge depuis 50 ans déjà. 2019, 2019, een ideaal moment om terug te blikken op de geschiedenis van dit le moment idéal pour une rétrospective de cet appareil d’entraînement iconisch opleidingstoestel van onze Belgische Luchtmacht. emblématique de la Force aérienne belge. Een nieuw opleidingstoestel voor Un nouvel appareil d’entraînement België pour la Belgique Januari 1969, drie Belgische piloten worden naar de fabriek van SIAI Mar- Janvier 1969, trois pilotes belges sont envoyés à l’usine de SIAI Marchetti chetti in Italië gestuurd om daar het nieuwe lestoestel van Defensie te tes- en Italie pour y tester le nouvel appareil de formation de la Défense : le ten: de SF.260. Na een selectieprocedure kwam deze Italiaanse laagdekker SF.260. En remplacement du SV.4bis du constructeur anversois Stampe overtuigend als winnaar uit de bus als vervanger voor de SV.4bis van de et Vertongen, cet avion italien à aile basse a gagné avec brio la procédure Antwerpse vliegtuigbouwer Stampe en Vertongen. de sélection.

De Belgische testpiloten zouden zorgen voor enkele aanpassingen aan het Les pilotes d’essai belges font apporter quelques adaptations au projet de model van Signor Stelio Frati, de ontwerper van het toestel. Het brandstof- Stelio Frati. Le système de carburant et de communication est mis au point en communicatiesysteem werden op punt gesteld. Ook de cockpit lay-out et l’aménagement du cockpit est adapté aux désirs de la Force aérienne. werd aangepast naar de wensen van de Luchtmacht. Daarnaast kreeg de L’avion à basse aile est ensuite pourvu d’un plus grand empennage de laagdekker een groter staartvlak, waardoor het toestel nog beter geschikt queue pour le rendre encore plus approprié à la voltige.

Kernwoorden van Marchetti: gesperde bek, vlijmscherp, felgeel. | Les mots-clés de Marchetti: une gueulle ouverte, aigu, jaune vif.

46

18032019-RateOne7.indd 46 18/03/19 10:50 zou zijn voor acrobatie. Fin 1969, le premier Marchetti immatriculé ST- 01 arrive sur l’aérodrome militaire de Gosson- Eind 1969 kwam de eerste Marchetti met im- court. Les premières versions militaires sont matriculatie ST-01 aan op de vliegbasis van baptisées SF.260M. 36 appareils sont livrés Goetsenhoven. De eerste militaire versies kre- entre 1969 et 1971. gen de naam SF.260M. In totaal werden 36 toe- stellen geleverd tussen 1969 en 1971. En 1990, le Ministère de la Défense nationale achète 9 appareils supplémentaires. Cette fois- In 1990 kocht het ministerie van landsverde- ci, du type SF.260D. Le Delta est un modèle plus ging nog eens 9 extra toestellen aan. Nu ging moderne que le Mike et se prête surtout à des het over het type SF.260D. De “Delta” is een vols IFR. modernere uitvoering dan de “Mike” en wordt vooral gebruikt voor IFR vluchten. Tenues singulières Swallows: Dany Payeur & Xavier Elleboudt À travers les décennies, les Marchetti ont Opvallende outfits porté de différentes tenues. Au début, les ap- Doorheen de decennia kon je de Marchetti pareils sont livrés en tenue de camouflage. Au spotten met verschillende jasjes. Oorspronke- tournant du siècle, la gamme de couleurs est lijk werden de toestellen geleverd in camoufla- ravivée. Depuis lors, les Marchetti sont jaunes. ge look. De eeuwwisseling gaf aanleiding Pour des occasions spéciales, comme des an- tot een kleurenschema dat veel beter opviel. niversaires ou d’autres événements extraordi- Sindsdien zijn de Marchetti’s geel. Voor speci- naires, les Marchetti sont pourvus de special ale gelegenheden werden er ook special paints paints. Ainsi, 7 appareils ont été peints en bas voorzien, zoals voor de verjaardagen of andere d’un 2, pour attirer l’attention sur les 222.222 opmerkelijke momenten. Zo werden er 7 toe- heures de vols des Marchetti. Êtes-vous aussi stellen onderaan beschilderd met een 2. Dit om en train de recompter les chiffres ? En effet, de 222.222 vlieguren die de Marchetti’s had- on n’a besoin que de 6 appareils pour un vol den gevlogen onder de aandacht te brengen. de formation, n’est-ce pas ? Mais la Défense ne Ben je nu ook de cijfers opnieuw aan het tellen? prend aucun risque et en a prévu 7 … pour le We hebben toch maar 6 toestellen nodig voor cas où un appareil serait en panne. À l’occasion de formatievlucht? Bij Defensie nemen ze geen du 50ème anniversaire du Marchetti, on a éga- risico. Er werden er 7 voorzien, in geval er een lement prévu un nouveau design grâce auquel, motorpech zou hebben. Voor 50 jaar Marchet- cette fois, la queue ne sera plus peinte, mais ti werd ook een nieuw ontwerp voorzien, al wrapped. Les Marchetti sont aussi engagés à werd de tail deze keer niet geschilderd maar d’autres fins promotionnelles, comme pour des gewrapt. Ook voor andere promotionele doel- display flights lors de spectacles aériens. En einden, zoals display flights tijdens airshows, 1973, la duo display team Swallows est créée. worden de Marchetti’s ingezet. In 1973 al werd Aujourd’hui, le grand public est familier aux het duo displayteam “Swallows” opgericht. Marchetti rouges, mieux connus comme les Tegenwoordig kent het grote publiek de rode Red Devils. Marchettis als ‘The Red Devils’. Tail 50 jaar - ans Marchetti Une histoire de la cuisine interne Il y a un Marchetti dont peu de spotters ont une photo dans leur collection. En 1994, un exem- plaire rose parade sur le tarmac. L’histoire nous est racontée par l’un des trois hommes trempés dans le complot.

Francis Prossé travaille avec ses collègues Jo- han Gheyskens et Marc Roosen dans le dépar- tement de maintenance dans le hangar sud à Gossoncourt. Chaque fois qu’un appareil a totalisé 1500 heures de vol, il doit faire l’objet d’un grand entretien, lors duquel l’appareil est complètement démonté et toutes les pièces sont examinées par des spécialistes. Echelon 5 en termes de métier.

Francis, qui travaille comme tôlier et peintre, The Red Devils incite ses deux collègues à donner libre cours

4747

18032019-RateOne7.indd 47 18/03/19 10:50 En nu nog een ‘interne keuken’ story Er is 1 marchetti waarvan maar weinig spotters een foto zullen terugvinden in hun collectie. In 1994 pronkte een roze exemplaar op de apron. Het verhaal krijgen we van één van de drie die in het complot verzeild zat.

Francis Prossé werkte samen met zijn collega’s Johan Geyskens en Marc Roosen bij de afdeling maintenance in de zuidloods in Goetsenhoven. Telkens een toestel 1500 uur had gevlogen moest het vliegtuig op ‘groot onderhoud’. ‘Echelon 5’, om in vaktermen te spreken. Hier- bij werd het toestel volledig gedemonteerd en moesten alle onderdelen door de bevoegde GILL AVIATION SERVICES BVBA vakspecialisten worden nagezien.

Francis, die aan de slag was als plaatslager en schilder, zette zijn twee collega’s aan tot crea- tief denkwerk. Het trio had er niks beter op ge- A MONEY MAKING TRAINING DEVICE! vonden dan de Marchetti SF-35 met ongeveer SPORTY, SLEEK, COMFORTABLE, COST 1495 uur op de teller een nieuw kleurtje te EFFECTIVE SOLUTION AND DURABLE. geven. “We deden het voor de lol, maar het toe- stel was een hype bij de piloten,” lacht Francis, GIVE US A CALL TO LEARN MORE. “Iedereen wou plots met deze ‘Pink Panter’ de DELIVERIES ALREADY PLANNED END lucht in. Slechts twee of drie piloten viel deze 2019. eer te beurt, want het resterende aantal vlieg- uren was beperkt. Wellicht ben ik één van de enige die het toestel op foto heb. Een beeld dat ik graag deel met de lezers van RateOne.” alinea NL Op onze vraag of er berispingen van hogerhand alinea FR zijn gekomen op de grap van het trio, zegt Fran- cis: “Ah, de sfeer op het werk was super! Offici- eel kwam er via hiërarchische weg wel een be- risping, eerder omdat het moest. Uiteindelijk kon iedereen de grap wel smaken, al mochten ze het niet openlijk toegeven.” Opendeur in Unieke foto’s van de roze Marchetti | Photos uniques du Marchetti rose Beauvechain 10 april 2019, het moment om speciale aan- à leur créativité. Le trio ne trouve pas mieux que «Ah, l’ambiance au travail était super ! Officielle- dacht te besteden aan deze legendarische de donner une nouvelle couleur au Marchetti SF- ment, de notre hiérarchie, nous avons reçu une opleidingstoestellen van de piloten die de af- 35 qui a environ 1495 heures au compteur. «Nous réprimande, mais plutôt parce que c’était la pro- gelopen 50 jaar bij Defensie werden opgeleid. avons fait cela pour plaisanter et l’appareil est de- cédure. En fin de compte, la farce a plu à tout le Maintenance: aircraft - helicopter - turbine aircraft Hoeveel nog, hoelang nog… wie weet welke venu un phénomène chez les pilotes», rit Francis. monde, même si tout le monde n’a pu l’avouer All repairs: sheetmetal - composites fabrikant de eer zal krijgen om deze toestellen «Chaque pilote voulait tout à coup piloter ce Pink ouvertement.» op termijn te vervangen?! Panter.» Ce ne sont que deux ou trois pilotes qui All avionics maintenance - upgrades ont eu cette honneur, parce que les heures de Journée portes ouvertes à Camo all aircraft - Service center for Diamond Beauvechain vol restantes de cet appareil étaient restreintes. Austro engines sales - EASA & FAA maintenance Peut-être suis-je l’un des seuls à posséder une Le 10 avril 2019, le moment idéal pour mettre en photo de l’appareil. Une photo que j’aime partager vedette les appareils de formation légendaires avec les lecteurs de RateOne.» des pilotes formés par la Défense les derniers 50 années. Combien encore ? Combien de temps en- À notre question s’il y a eu des réprimandes d’en core ? Quel constructeur aura l’honneur de rempla- haut suite à cette farce du trio, Francis répond : Gill Aviation Services bvba - Distributor & Service Center cer ces appareils à terme? Airport 60 - Wevelgem - Belgium (EBKT) Phone +32 56 415 648 - Mail: [email protected] www.gillaviation.be 48

18032019-RateOne7.indd 48 18/03/19 10:50 15032019-GillAviation.indd 1 18/03/19 09:51 GILL AVIATION SERVICES BVBA

A MONEY MAKING TRAINING DEVICE! SPORTY, SLEEK, COMFORTABLE, COST EFFECTIVE SOLUTION AND DURABLE. GIVE US A CALL TO LEARN MORE. DELIVERIES ALREADY PLANNED END 2019.

Maintenance: aircraft - helicopter - turbine aircraft All repairs: sheetmetal - composites All avionics maintenance - upgrades Camo all aircraft - Service center for Diamond Austro engines sales - EASA & FAA maintenance

Gill Aviation Services bvba - Distributor & Service Center Airport 60 - Wevelgem - Belgium (EBKT) Phone +32 56 415 648 - Mail: [email protected] www.gillaviation.be

18032019-RateOne7.indd15032019-GillAviation.indd 49 1 18/03/19 10:5009:51 A(I)RTISTIC

De man die het vliegen verbeeldt L’homme qui met le vol en sculpture LIÉVIN d’YDEWALLE

ie Ridder Liévin van Outryve d’Ydewalle zegt, denkt ui entend le nom du Chevalier Liévin van Outryve aan beeldhouwwerk. Sculpturen in roestvrij staal: ge- d’Ydewalle, pense immanquablement à l’art sculptural. polijste paarden, sierlijke vrouwen in de wind, maar Des sculptures en acier inoxydable : des chevaux polis, des vooralW vogels, soms ontvouwd als origami. En neen, niet toevallig vo- Qfemmes élégantes dans le vent, mais surtout des oiseaux, parfois dé- gels. Vliegen zit Liévin in het blauw bloed, lang als piloot, later in zijn pliés comme l’origami. Et non, pas par hasard des oiseaux. Voler, Lié- kunst. Zijn beelden maken in elke mens die oeroude droom wakker. vin a cela dans le sang, le sang bleu, longtemps comme pilote, plus Om ooit te kunnen vliegen. tard dans son art. Ses sculptures éveillent le rêve ancien de l’homme, le rêve de pouvoir voler un jour.

De kunstenaar in zijn atelier, daar waar de magie tussen geest en handen plaatsvindt. L’artiste dans son atelier, le lieu où se crée la magie entre l’esprit et les mains.

50

18032019-RateOne7.indd 50 18/03/19 10:50 Vliegende start Départ en vol Het begint, zoals altijd, bij die unieke jongens- Tout commence, comme toujours, par un mer- droom. “Vogels die kriskras door de lucht klie- veilleux rêve de jeunesse. «Des oiseaux volant ven, dat heeft mij altijd gefascineerd”, vertelt dans tous les sens, cela m’a toujours fasciné», Liévin. “Het gemak en de gratie waarmee zij dit raconte Liévin. «L’aise et la grâce de leurs vols, doen, dat vogelvrije in hun trek naar het zuiden la liberté de leur migration vers le sud… Je … Ik ben geen ornitholoog, neen. Dan had ik ne suis pas ornithologue, non. D’ailleurs, je mij beknot geweten in mijn nieuwsgierigheid me serais sûrement senti restreint dans ma naar hoe vogels de hemel veroveren. Net daar- curiosité de comprendre comment ces oiseaux om moest ik zelf beleven hoe het voelt om als conquièrent le ciel. C’est pourquoi, j’ai voulu Na zijn opleiding op SV-4 en Harvard T6 vloog Liévin een vogel op te stijgen, te vliegen, te ontdek- als jonge twintiger met een Gloster Meteor 7. Dit apprendre moi-même à voler, à connaître ce ken.” jachtvliegtuig was uitgerust met twee Rolls Royce sentiment de décoller, de planer, de découvrir.» Derwent motoren, die ongeveer 1800 liter kerosine Op een vliegveldje in Knokke, nabij het Zwin, per uur verbruikten. Het was een tweezitter zonder C’est à un petit aérodrome à Knokke, près du krijgt Liévin zijn luchtdoop. Het bonte pluimage schietstoel. Pas vanaf de versie F8 werd een schietstoel Zwin, que Liévin a fait son baptême de l’air. Et, aan vogels dat onder hem klapwiekend uit het ingebouwd. c’est en survolant la réserve naturelle proche, natuurreservaat opstuift doet hem verlangen Terminé sa formation sur SV-4 et Harvard T6, Liévin, entouré du battement d’oiseaux à plumage naar meer. Een hoger vliegbrevet vereist meer âgé d’à peine 20 ans, a volé sur Gloster Meteor 7. Cet multicolore, qu’il a désiré aller plus loin. Mais un vlieguren, dus gaat hij langs de Belgische kust avion de chasse était équipé de deux moteurs Rolls brevet de pilote supérieur demande beaucoup met luchtreclame vliegen. In een oude Tiger Royce Derwent, qui consommaient environ 1800 litres d’heures de vol et voilà pourquoi il a commencé Moth, een dubbeldekker. De piloot trotseert de kérosène à l’heure. Il s’agissait d’un avion biplace à voler le long de la côte belge avec de la publi- sans siège éjectable. Ce n’était que la version F8 qui en er open en bloot weer en wind, in een toestel était équipée d’un. cité aérienne à bord d’un ancien Tiger Moth, un zonder boordradio of remmen. De onderdelen biplan. Le pilote brave le temps et le vent dans hangen aaneen met koord en ijzerdraad, het un appareil ouvert sans radio de bord ni de ding sputtert, de motor hoest, het landingsge- freins. Les pièces tiennent ensemble au moyen stel achteraan is een veredelde kruk … “Brim- de cordes et de fil de fer. Le truc crachote, le balant,” lacht hij, “een oude rammelkast. Om de moteur pétarade, le train d’atterrissage arrière propeller aan te slingeren moest men met een est une béquille façonnée… «Un vieil avion tout plank op een mysterieuze zwarte doos staan bringuebalant”, rit-il. «Pour démarrer l’hélice, il bonken.“ fallait cogner sur une boîte noire mystérieuse.» Over continenten heen, Par-dessus les in vogelvlucht continents, à vol d’oiseau Na zijn landbouwstudies start Liévin zijn mili- Une fois ses études d’agronomie terminées, taire dienst op de pilotenschool van Goetsen- Liévin entame son service militaire à l’école de hoven. Hij traint er in een SV4, een tweedekker, pilotage à Gossoncourt. Il s’y entraîne sur SV4, maar, zo stelt Liévin, “essentieel voor het beoe- un biplan, «ce qui est essentiel pour exercer fenen van het enige dat de mens niet uit zichzelf la seule chose que l’homme ne peut pas faire kan: vliegen”. spontanément : voler», pose Liévin.

Er volgt een meer doorgedreven opleiding Au Congo, à la base de Kamina, il reçoit une for- in Congo, op de basis van Kamina, in een T6 mation plus poussée sur T6 Harvard. «À bord de Harvard. “Win ik daar zelfs een trofee in een cet appareil, j’ai même gagné un trophée lors wedstrijd luchtacrobatie”, lacht hij trots, “Een d’un concours de voltige aérienne», rit-il avec piston, met mijn naam erin gegraveerd.” fierté. «Un piston dans lequel mon nom était gravé.» Terug in België vliegt Liévin eerst op Brustem in een Meteor 7 en 8. Dat laatste toestel heeft Retourné en Belgique, Liévin vole d’abord sur een schietstoel “zo krachtig dat wie hem ooit Meteor 7 et 8 à Brustem. Ce dernier appareil gebruikte zich dat levenslang herinnert”. disposait d’un siège éjectable «qui était telle- ment puissant que quiconque l’a jamais utilisé, Later vliegt Liévin in Kleine Brogel, op een F-84F s’en souviendra toute sa vie». Thunderstreak. Daarna ,op hetzelfde type, ja- renlang in Florennes. Het is de start van zijn car- Plus tard, Liévin vole à Kleine-Brogel sur F-84F Thunderstreak. Ensuite, pendant plusieurs rière als piloot van jachtbommenwerpers, over Zijn kunstwerk ‘Ikaros’ is te zien aan de ingang van heel Europa, van Noorwegen tot Turkije. het Ikaros Business Park, vlakbij de luchthaven van années à Florennes sur le même type. C’est le Zaventem. début de sa carrière de pilote de chasseur-bom- bardier à travers toute l’Europe, de la Norvège Sa sculpture Ikaros marque l’entrée de l’Ikaros Business à la Turquie. Park, tout près de l’aéroport de Zaventem.

51

18032019-RateOne7.indd 51 18/03/19 10:50 Bush pilot Bush pilot In 1966 ruilt Liévin de Belgische Defensie in voor de burgerluchtvaart, En 1966, Liévin échange la Force aérienne belge contre l’aviation civile, meer bepaald voor Air Congo. Hij vliegt er met lichtere types als de Baron plus particulièrement Air Congo. Il pilote des types plus légers comme le B55 of D18, ook wel Petits Porteurs genaamd. “In feite was ik een bush Baron B55 ou le D18, aussi dénommés Petits Porteurs. «En réalité, j’étais pilot”, zegt Liévin, “Ik vloog van dorp tot dorp, van het ene avontuur naar un bush pilot», dit Liévin. «Je volais d’un village à l’autre, d’une aventure à het andere, ritueel bijna”. l’autre, presque comme un rite.»

Van 1966 tot 1976 wordt Liévin boordcommandant op alsmaar grotere De 1966 à 1976, Liévin est commandant de bord sur des appareils toujours vliegtuigtypes, zoals de Douglas DC-3 en DC-4, de Fokker 27, de Caravelle, plus grands, comme le Douglas DC-3 et DC-4, le Fokker 27, la Caravelle, le de DC-8 en Super DC-8 en uiteindelijk zelfs de Boeing 737. Niet de toestel- DC-8 et le Super DC-8 pour finir même sur un Boeing 737. Ce ne sont pas les len op zich maken indruk op hem, wel het avontuurlijke van de vluchten, appareils en soi qui l’ont impressionnés, mais bien les vols plus périlleux, “zoals die keer boven de woestijn, toen een motor van mijn DC-8 in brand «comme la fois où un de mes moteurs de mon DC-8 a pris feu au-dessus vloog”. du désert.»

Wanneer in 1971 Congo de Republiek Zaïre wordt, verandert Air Con- Quand, en 1971, le Congo devient la République du Zaïre, Air Congo go mee haar naam in Air Zaïre. Meer dan eens fungeert Liévin er als piloot change aussi son nom en Air Zaïre. Plus d’une fois, Liévin assurera la fonc- van President Mobutu! tion de pilote du président Mobutu.

Vanuit de lucht ogen de Congolese landschappen adembenemend, elke Vus depuis le ciel, les paysages congolais sont fascinants et chaque vol vlucht kent een onvergetelijk verhaal. Maar de duizenden vlieguren wegen. s’accompagne d’une histoire inoubliable. Mais toutes ces heures de vol, En Liévin kampt met een existentiële vraag … Gaat hij voor een change- des milliers, deviennent difficiles. Et Liévin se pose des questions exis- ment de décor? Of, zoals hijzelf filosofeert: “Donner une autre dimension tentielles… Est-il prêt pour un changement de décor ? Ou, comme il phi- aux années qui filent comme des comètes“ ? losophe lui-même : «Donner une autre dimension aux années qui filent comme des comètes» ? Liever één vogel in de hand … Door de jaren heen bouwt Liévin een hechte band op met de Manouches. Un oiseau rare Deze aan de Roma verwante rondzwervende oud ijzermarchands leren À travers les années, Liévin a créé un lien étroit avec les Manouches. Ces hem omgaan met diverse soorten metaal. Vooral roestvrij staal steelt Lié- ferrailleurs errants apparentés aux Roms lui apprennent à travailler les vins liefde. Gaandeweg zet hij dat koude metaal kunstig naar zijn hand. différents métaux. C’est surtout l’acier inoxydable qui acquiert sa préfé- “Het is een materie die weinig gebruikt wordt in figuratieve kunst,”, legt rence. Peu à peu, il réussit à faire ce qu’il veut de ce métal froid. «C’est une hij gepassioneerd uit, “maar in je hoofd modelleer je die naar om het even matière peu utilisée dans l’art figuratif,» explique-t-il avec passion, «mais wat. Roestvrij staal is volgzaam, maar vraagt toch energie om te trotseren.” dans ma tête, je le modèle en n’importe quoi. L’acier inoxydable est docile, Het ruwe roestvrij staal wordt manueel gepolijst en gaat blinken als een mais demande quand même de l’énergie pour le braver.» L’acier inoxydable spiegel. “Réfléchir”, verheldert Liévin, met een hint naar ‘weerkaatsen’ en brut est poli à la main pour qu’il réfléchisse comme un miroir. «Réfléchir,» ‘nadenken’. Aan die vroegere ontmoetingen met de Manouches houdt hij explique Liévin, «dans les deux sens du verbe.» A ces rencontres avec les ook een bijzondere passie voor goochelen over. Manouches il garde une passion pour la prestidigidation.

Vanaf 1982 stelt Liévin tentoon, ook in Frankrijk en Nederland, tot in Aus- Depuis 1982, Liévin expose ses œuvres, aussi en France et aux Pays-Bas, et tralië. Al heeft hij het niet zo voor commercie. “Ik wil kunstenaar zijn, in oui même en Australie ! Bien que le commerce ne soit pas tellement son de luwte. Een verhaal vertellen, geïnspireerd door de link tussen geest en truc. «Je veux être artiste, à l’ombre. Raconter une histoire, inspirée par un handen”. lien entre l’esprit et les mains.»

Florennes 1966. Liévin vloog vele uren op F-84F Thunderstreak, een jachtbommen- werper van Amerikaanse makelij. Begin jaren ’70 werden deze toestellen uit dienst genomen en vervangen door de Dassault Mirage V.

Florennes 1966. Pendant de nombreuses heures, Liévin a volé sur F-84F Thunderstreak, un chasseur-bombardier de fabrication américaine. Début des années ’70, ces appareils ont été retirés du service et remplacés par le Dassault Mirage V.

52

18032019-RateOne7.indd 52 18/03/19 10:51 In zijn beeldend werk laat Liévin het figuratieve met het surrealisme cla- Dans ses sculptures, Liévin oppose l’aspect figuratif au surréalisme, à tra- shen, over een tijdloze spanwijdte van de Griekse oudheid tot het futuris- vers les temps, de l’Antiquité grecque au futurisme. Ses sculptures flam- me. Zijn flamboyante sculpturen, en dan vooral zijn vogelfiguren, lijken boyantes, et surtout ses figures d’oiseaux, semblent voler à l’envers. Son zichzelf binnenstebuiten te vliegen. Zijn Ikaros, in het Ikaros Business Park Ikaros, marquant l’entrée de l’Ikaros Business Park à Zaventem, reflète ain- te Zaventem, reflecteert zo zijn ganse levensverhaal. Al is de bescheiden si toute sa vie. Bien que Liévin van Outryve d’Ydewalle, modeste comme il Liévin van Outryve d’Ydewalle er de man niet naar om overmoedig te dicht est, ne soit pas l’homme à voler avec audace trop près du soleil. «Dans mon bij de zon te gaan vliegen. “In mijn jonge jaren”, klinkt de nu krasse tach- jeune âge,» rêvasse cet octogénaire, «la virtuosité des oiseaux me faisait tiger minzaam, “deed de virtuositeit van vogels mij dromen om rêver de pouvoir voler un jour comme eux. À travers les années, comme ooit, zoals hen, te kunnen vliegen. Door de jaren dans un univers parallèle, j’ai appris à devenir leur pareil à l’aide de mes heen leerde ik om, als in een parallel univer- mains. Une ligne droite est une ligne dont les bouts se rencontrent… La sum, met mijn handen hun gelijke te worden. boucle est bouclée.» Een rechte lijn is een lijn waarvan de uiteinden zich ooit ontmoeten… De cirkel is rond.”

Ridder Liévin van Outryve d’Ydewalle woont in Beernem. Op zijn landgoed prijken vele van zijn kunstwerken. ‘Kon ik maar vliegen’ is er een van. Le Chevalier Liévin van Outryve d’Ydewalle habite à Beernem. Nombreuses de ses sculptures ornent sa propriété. ‘Kon ik maar vliegen’ en est une.

53

18032019-RateOne7.indd 53 18/03/19 10:51 ECONOMIE - ÉCONOMIE

De Chinese zijderoute landt in Luik La route de la soie atterrit à Liège ALIBABA

et is begin december 2018. De regering van Charles Mi- ébut décembre 2018 : Le gouvernement de Charles Michel chel staat op het punt te vallen. De N-VA van Bart Dewever se trouve sur le point de tomber. La N-VA de Bart Dewever gaat zich uit de coalitie terugtrekken. Toch vindt Charles s’apprête à quitter la coalition. Et pourtant Charles Michel HMichel tijd om naar de luchthaven van Luik af te zakken. Daar maakt Dtrouve le temps d’aller se rendre à l’aéroport de Liège. C’est là que de Chinese internetgigant Alibaba zijn plannen bekend om de ko- le géant de l’internet Alibaba va communiquer ses plans pour un mende jaren 75 miljoen euro te investeren op de luchthaven. Dat investissement sur l’aérodrome de 75 millions d’euros dans les an- moet de eerste Europese hub worden van de Chinezen, goed voor nées à venir. Ce qui devrait résulter dans une première plateforme 900 bijkomende jobs. Luik groeit daarmee in snel tempo uit tot een européenne chinoise, avec 900 nouveaux emplois. Par conséquent, belangrijke Belgische goederenbehandelaar. De Waalse regering Liège devient rapidement centre clé dans le traitement de marchan- houdt de vinger op de pols. Charleroi moet als Brussels South een dises. Le gouvernement wallon suit les développements de très près. passagiershub worden, Luik moet goederen transporteren. Wallonië Sous le nom de Brussels South, Charleroi doit se concentrer sur les sluit daarmee terug aan bij een oude traditie, die van de luchtvaar- passagers, tandis que Liège transporte les marchandises. De cette tindustrie. façon, la Wallonie renoue avec une vieille tradition, celle de l’indus- trie aéronautique.

54

18032019-RateOne7.indd 54 18/03/19 10:51 Op de Luikse luchthaven heerst er een drukte van je welste. Op korte ter- L’aéroport de Liège déploie une grande activité. Il faut combler à court mijn moeten er honderden nieuwe jobs worden ingevuld. Grootste uitda- terme des centaines de nouveaux emplois, avec la quête des profils ap- ging daarbij is de juiste profielen te vinden. De Waalse arbeidsbemidde- propriés comme défi principal. Le Forem est totalement engagé dans cette lingsdienst Forem zet alle zeilen bij. Ze organiseert drie grote cursussen: recherche. Il organise trois formations : manutentionnaire, employé fret goederenbehandelaar voor de luchtvaart, bedienden voor luchtvaartbe- aérien et personnel au sol pour l’aéroport. drijven en grondpersoneel voor de luchthaven. Ce n’est pas l’emploi qui manque. La société de traitement de cargo Lachs Jobs genoeg. Goederenbehandelaar Lachs staat in voor het laden en los- est responsable pour le chargement et déchargement des avions. Depuis sen van vliegtuigen. Hun personeelsbestand ging van 160 in 2016 naar 2016, leur effectif a augmenté de 160 à 328 personnes. La compagnie de 328 nu. De Russische cargomaatschappij Airbridge Cargo installeert zich fret russe Airbridge Cargo s’installe à Liège et cherche 300 employé(e)s. De in Luik en zoekt 300 werknemers. En dan is er nog Alibaba dat 900 mensen plus, il y a Alibaba qui cherche à embaucher 900 collaborateurs. En même in dienst wil nemen. Ondertussen blijven drie andere goederenbehande- temps, les trois autres compagnies de traitement, notamment Aviapartner, laars Aviapartner, Swissport en Bas actief op het terrein. Swissport et Bas, restent présentes sur le site.

De Waalse minister van Werk Pierre-Yves Jeholet noemt het “de Waalse Le ministre de l’emploi wallon, Pierre-Yves Jeholet, appelle ça “le paradoxe paradox”, 200.000 werklozen in de regio en toch een overvloed aan knel- wallon” : 200.000 sans-emplois dans la région, et en même temps une puntberoepen. De wereld verandert en de mensen moeten mee verande- abondance de métiers en pénurie. Le monde change, les gens doivent ren. donc changer aussi. Chinese reus Géant chinois Dat de wereld verandert, beseffen ze maar al te goed in China. De Chine- Que le monde change, c’est quelque chose qu’on connaît très bien en zen veroveren in een snel tempo de wereld internethandel. Met Jack Ma Chine. Les Chinois sont complètement engagés dans la conquête du en zijn bedrijf Alibaba voorop. Elk Europees land wil daar zijn graantje van commerce électronique mondial. Et Jack Ma et sa compagnie Alibaba meepikken. België vocht onder meer met Nederland een harde strijd uit se trouvent à l’avant-garde de cette conquête. En Europe, chaque pays om het eerste Chinese distributiecentrum op Europees grondgebied bin- cherche sa part du gâteau. La Belgique s’est livrée à une lutte acharnée nen te halen. Ook vanuit de Verenigde Staten kwam er heel wat tegenwind contre les Pays-Bas afin d’obtenir le premier centre de distribution chinois op de intenties om aan de Chinezen belangrijkste stukken vastgoed op de en territoire européen. De plus, il y avait également de la part des États- Luikse luchthaven in concessie te geven. De Amerikaanse Alibaba-concur- Unis beaucoup de résistance contre les intentions de donner aux chinois rent FedEx vond dat strategisch niet kunnen. Het mocht niet baten. les meilleures parties de l’aéroport liégeois en concession. FedEx, le concurrent américain d’Alibaba a trouvé cela inacceptable du point de vue Premier Charles Michel zette alle middelen in, inclusief koning Filip. Begin stratégique. Leurs protestations sont restées vaines. dit jaar ontmoette koning Filip Jack Ma op het Wereld Economisch Forum in het Zwitserse Davos. Dat was niet voor het eerst dat beide mannen elkaar Charles Michel mobilisa toutes les ressources à sa disposition, y-compris le spraken. Ook aanwezig op de ontmoeting was Daniel Zhang, de operati- roi Philippe. En début de cette année, le roi Philippe rencontra Jack Ma à onele opvolger van Ma aan het roer van Alibaba. Tijdens de ontmoeting l’occasion du Forum Économique Mondial à Davos. Cela ne fut pas leur pre- kwam onder meer de investering van het Chinese bedrijf in Luik ter sprake. mière rencontre. Était également présent Daniel Zhang, le successeur opé- rationnel de Ma au gouvernail d’Alibaba. Au cours de cette rencontre, ils

55

18032019-RateOne7.indd 55 18/03/19 10:51 Cainiao is de wat moeilij ke naam van het distributiebedrij f van Alibaba. Dat ont entre autres parlé de l’investissement liégeois de l’entreprise chinoise. beheert nu al een netwerk van Hong Kong over Dubaï en Kuala Lumpur naar Moskou. Daar moet Luik nu bij komen. Cainiao wil op de Luikse site La compagnie de distribution d’Alibaba opère sous le nom un peu diffi cile een distributiecentrum bouwen van 220.000 vierkante meter. De investe- de Cainiao. Cette compagnie gère déjà un réseau partant de Hong Kong et ring in de hub beloopt ongeveer 75 miljoen euro. De opstart van de eerste passant par Dubaï et Kuala Lumpur jusqu’à Moscou. Liège doit s’ajouter commerciële activiteiten is gepland voor begin 2021. à cette liste. Cainiao a l’intention de bâtir sur le site liégeois un centre de distribution de 220.000 m². L’investissement de cette plateforme se chiffre België en China gaan samenwerken, onder andere in het kader van het à environ 75 millions d’euros. Le démarrage des premières activités com- mondiaal platform voor elektronische handel eWTP dat door Alibaba werd merciales est prévu dès début 2021. ontwikkeld. Het eWTP platform maakt het specifi ek voor kmo’s eenvoudi- ger om deel te nemen aan internationale handel. Een eerste eWTP werd in La Belgique et la Chine vont collaborer, entre autres dans le cadre de la China zelf uitgerold en verder wordt het systeem ook uitgebouwd in Malei- plateforme mondiale pour le commerce électronique eWTP qui fut déve- sië en Rwanda. België zou het eerste Europese land worden dat met een loppé par Alibaba. Cette plateforme eWTP doit rendre plus simple la par- eWTP start. Met de komst van Alibaba kan België een achterstand goedma- ticipation des PME au commerce international. Une première eWTP fut ken dat het opliep inzake e-commerce tegenover Duitsland en Nederland. déployée en Chine et pour l’instant on est occupé à réaliser le déploiement en Malaisie et au Rwanda. La Belgique deviendra le premier pays européen De Chinese onderneming zelf verwij st voor zij n beslissing om zich in Wal- à lancer la plateforme. Cette collaboration avec Alibaba permettra à la Bel- lonië te vestigen naar de interessante geografi sche locatie van België gique de rattraper son retard sur le domaine de l’e-commerce par rapport à en Luik, in het hart van Europa, en naar de sterke logistieke troeven van l’Allemagne et les Pays-Bas. de luchthaven. Zo zij n er de cargovluchten tussen België en China, maar ook de goederenspoorlij n die de Waalse luchthaven met de Chinese stad Pour expliquer sa décision de s’implanter en Wallonie, la société chinoise Zhengzhou verbindt. De Chinese zij deroute is daarmee in ere hersteld. indique la location géographique intéressante de la Belgique et de Liège au cœur de l’Europe, ainsi que les considérables atouts logistiques de l’aé- roport. Parmi ces atouts, il y a les vols-cargos entre la Belgique et la Chine, mais également l’axe ferroviaire fret reliant l’aéroport wallon avec la ville chinoise de Zhengzhou. Une réhabilitation complète de la route de la soie chinoise !

Specialist in: 4 General aviation 4 ULM 4 Gliders 4 Hot air balloons

KNOKKE-HEIST | OOSTKAMP | ANTWERPEN | GEEL | DESSEL www.callant.be [email protected] CALLANT VERZEKERINGEN ANTWERPEN NV | Ondernemingsnr: 0444.457.364

56

18032019-RateOne7.indd 56 18/03/19 10:51 1/1 Marathon Brussel

18032019-RateOne7.indd 57 18/03/19 10:51 EDUCATION FOR AVIATION

WERKGROEPEN Educavia

Projectmanagement

Communicatie OPLEIDINGSVRAAG VS. OPLEIDINGSAANBOD INNOVATIEVE LESMETHODES

Leerplatform Meer opleidingen en praktijkervaring helpen de E-learningmodules ontwikkelen en integereren op een sector groeien. online leerplatform. Arbeidsmobiliteit garanderen voor studenten en Modulaire opleiding voor werknemers en werkzoekenden Innovatie werknemers. die overstap naar luchtvaartsector maken. Europese regelgeving (Part 66/147) introduceren in Duaal leren: opleidingsaanbod op de werkvloer verhogen. Part 66/147 Vlaanderen. Voorbereid zijn op een innoverende toekomst. Het Vlaams-Nederlandse gebied uitbouwen als kennisregio luchtvaarttechniek. Promotie

Modulair traject

LUCHTVAARTTECHNIEK PROMOTEN LUCHTVAARTTECHNICI VAN DE TOEKOMST

Jobbeurzen en luchtvaarttechnische events Vinger aan de pols van technologische evolutie binnen organiseren, bijwonen en ondersteunen. de productie- en MRO-sector (Maintenance, Repair & Een brug vormen tussen onderwijs en industrie Overhaul). (SPOC). Studenten krijgen toegang tot moderne technologieën: Campagnes voeren en bereikbaar zijn via elektrische vliegtuigen, VR, demolabs voor composiet, verschillende sociale media. 3D,... De industrie en opleidingen promoten om instroom Luchtvaarttechnici met de juiste kwalificaties.. van kandidaat-luchtvaarttechnici te verhogen.

WORKSHOPS 2019

Arbeidsmarkt Innovatie Onderwijs Op basis van de resultaten van het Bedrijven en onderwijs werken tijdens Met verschillende projecten in 2019 arbeidsmarktonderzoek brengen we de deze workshop samen rond het thema bevestigen we onze rol als bruggenbouwer bedrijven uit de industrie samen. We 'innovatie'. Dé hamvraag tijdens deze tussen industrie en onderwijs. Tijdens deze bespreken alle topics en gieten dit in een workshop: “Welke productiemethodes en workshop brengen we alle betrokken actieplan. Deze workshop is ook het klankbord materialen moeten zeker worden ingezet partijen rond de tafel om samenwerkingen voor de coördinatie en organisatie van de tijdens de vernieuw(en)de opleidingen?” te verbeteren. bedrijfsinterne trainingen.

Educavia is gefinancierd binnen het Interreg V programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Meer info: www.grensregio.eu

18032019-RateOne7.indd 58 18/03/19 10:51 Opleidingen DRONE PILOOT EDUCATION FOR AVIATION Klasse 1 • start op 23 april • avondopleiding campus Kortrijk • les op dinsdag- en donderdagavond WERKGROEPEN Educavia Klasse 2 Projectmanagement • start op 25 mei • campus Kortrijk Communicatie OPLEIDINGSVRAAG VS. OPLEIDINGSAANBOD INNOVATIEVE LESMETHODES • drie volle zaterdagen op rij

Leerplatform Meer opleidingen en praktijkervaring helpen de E-learningmodules ontwikkelen en integereren op een Voor wie is deze opleiding bestemd? sector groeien. online leerplatform. Arbeidsmobiliteit garanderen voor studenten en Modulaire opleiding voor werknemers en werkzoekenden Fotografen, vastgoedmakelaars, technische Innovatie werknemers. die overstap naar luchtvaartsector maken. inspectie, mapping, journalistiek, videografie, Europese regelgeving (Part 66/147) introduceren in Duaal leren: opleidingsaanbod op de werkvloer verhogen. geometrie, veiligheidssector, windmolenmo- Part 66/147 Vlaanderen. Voorbereid zijn op een innoverende toekomst. nitoring, en voor iedereen die drones wenst Het Vlaams-Nederlandse gebied uitbouwen als kennisregio luchtvaarttechniek. commercieel in te zetten. Promotie Toelatingsvoorwaarden Modulair traject • minimum 18 jaar • medisch attest vereist (LAPL) LUCHTVAARTTECHNIEK PROMOTEN LUCHTVAARTTECHNICI VAN DE TOEKOMST

Jobbeurzen en luchtvaarttechnische events Vinger aan de pols van technologische evolutie binnen Wat kent u na het volgen van deze organiseren, bijwonen en ondersteunen. de productie- en MRO-sector (Maintenance, Repair & opleiding? Een brug vormen tussen onderwijs en industrie Overhaul). Na het volgen van de opleiding kan men deel- (SPOC). Studenten krijgen toegang tot moderne technologieën: nemen aan de door het Directoraat-Generaal Campagnes voeren en bereikbaar zijn via elektrische vliegtuigen, VR, demolabs voor composiet, van de Luchtvaart (DGLV) gecoördineerde verschillende sociale media. 3D,... De industrie en opleidingen promoten om instroom Luchtvaarttechnici met de juiste kwalificaties.. examens. van kandidaat-luchtvaarttechnici te verhogen.

WORKSHOPS 2019

Arbeidsmarkt Innovatie Onderwijs Op basis van de resultaten van het Bedrijven en onderwijs werken tijdens Met verschillende projecten in 2019 arbeidsmarktonderzoek brengen we de deze workshop samen rond het thema bevestigen we onze rol als bruggenbouwer bedrijven uit de industrie samen. We 'innovatie'. Dé hamvraag tijdens deze tussen industrie en onderwijs. Tijdens deze bespreken alle topics en gieten dit in een workshop: “Welke productiemethodes en workshop brengen we alle betrokken actieplan. Deze workshop is ook het klankbord materialen moeten zeker worden ingezet partijen rond de tafel om samenwerkingen voor de coördinatie en organisatie van de tijdens de vernieuw(en)de opleidingen?” te verbeteren. www.syntrawest.be bedrijfsinterne trainingen.

Educavia is gefinancierd binnen het Interreg V programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend www.syntrawest.be samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Meer info: www.grensregio.eu

18032019-RateOne7.indd 59 18/03/19 10:51 ULM FEDERATIE - FÉDÉRATION ULM

Laat je ‘vervoeren’ in een ULM ! Prenez votre “envol” en ULM ! ECHT VLIEGEN? VOLER COMME UN OISEAU ?

ou je ervan de natuur eens te zien met de ogen van een a vous plairait de voir le monde par les yeux d’un oiseau ? De vogel, te vliegen zoals een vogel en het landschap onder voir le paysage défi ler sous vos ailes ? Un vol d’essai comme jou eens van uit de lucht te zien? Een ‘proef’vlucht als ken- première découverte, ou comme premier pas pour devenir Hnismaking? Of om zelf piloot te worden? Het kan in alle veiligheid Ç pilote professionnel? C’est possible, en toute sécurité, avec bij een goed opgeleide en erkende instructeur op 21 vliegvelden in un instructeur certifi é sur un des 21 terrains d’aviation en Belgique. België. Qu’est-ce qu’un ULM? Wat is een ULM? Un ULM est un aéronef léger pour une ou deux personnes. Nous avons Een ULM is een klein licht ‘vliegtuig’ voor 1 of 2 personen. In België ken- deux sortes d’ULM en Belgique : nen we 2 soorten ULM’s : • L e s U L M 3 - a x e s , l e s p e t i t s a v i o n s l é g e r s q u i r e s s e m b l e n t à l e u r s • ULM, dat lij kt het best op een klein sportvliegtuig; « grands » frères.

• DPM, dat is een gemotoriseerde deltavlieger, een driehoekig zeil- • Les DPM ou Deltaplane Motorisé, qui sont des ailes triangulaires doek met motor: je vliegt in open lucht! équipées d’une nacelle avec un moteur. Tu voles en air libre!

Deze toestellen zij n licht en kunnen heel traag vliegen, waardoor ze heel Les ULM sont très léger et peuvent voler très lentement, d’ou leur maniabi- wendbaar en veilig zij n. lité en toute sécurité.

ULM - DPM

60

18032019-RateOne7.indd 60 18/03/19 10:51 Een betaalbare sport? Un sport abordable? ULM vliegen kan al vanaf 70 euro per uur, tot Voler en ULM peut se faire à partir de 70 euro 150 euro per uur voor de meest performante en de l’heure, jusqu’à 150 euro de l’heure pour les modernste toestellen die snelheden halen tot avions les plus récents et performants (volant 300km/u. Maar zowel vliegen als opleiding is jusque 300km/h !). Les heures de vol et la for- een pak goedkoper en toegankelij ker dan het mation sont donc bien moins chères que pour traditionele sportvliegen. En wil je later be- un avion traditionnel. Et c’est un très bon début roepspiloot worden, dan is dit een mooie instap. pour une éventuelle carrière de pilote professi- onnel. DPM3 Een degelij ke theoretische basisopleiding (min- stens 40 u) kun je volgen in de ULM-clubs. Dat La formation théorique (de 40h minimum) se bereidt je voor op het theoretisch examen bij donne dans les clubs d’ULM et prépare l’ap- het Bestuur van de Luchtvaart. De praktische prenti pilote au passage de l’examen théorique opleiding volg je bij één of meerdere instruc- de la Direction Générale des Transport Aériens. teurs. Reken op 15-40 uur, alnaargelang je La formation pratique, qui durera entre 15 et vliegtalenten. 40heures, en fonction des aptitudes person- nelles, se fera avec un ou plusieurs instructeurs De Belgische ULM Federatie vertegenwoordigt reconnus et certifi és. de ULM-piloten in België. Zij ij vert voor een toe- gankelij ke en veilige vliegsport. Ze onderhoudt La Fédération Belge d’ULM (BULMF) représente FK9 goede contacten met de luchtvaartoverheden les pilotes d’ULM en Belgique et travaille d’ar- in België en in Europa en informeert leden en rache pieds pour que ce soit un sport aérien ULM OPLEIDINGCENTRUM clubs. abordable et sûr. Elle sert de liaison entre les instances aériennes Belges, les pilotes d’ULM CENTRE DE FORMATION Neem een kijkje op WWW. BULMF.BE et les clubs d’ULM. ULM Amougies EBAM Venez donc la découvrir sur WWW. BULMF.BE Avernas EBAV Arlon / Sterpenich EBAR Bullingen EBBN Baisy-Thy EBBY ULM Training available ULM Flying possible Buzet EBBZ Cerfontaine EBCF Koksij de EBFN Wevelgem EBKT Hoevenen EBHN Matagne EBMG Liernu EBLN Isieres EBIS Maillen EBML Moorsele EBMO Namur - Suarlee EBNM Saint Ghislain EBSG Saint Hubert EBSH Vliegbasis Goetsenhoven EBTN Ursel EBUL Hasselt - Kiewit EBZH Zuienkerke EBZU

61

18032019-RateOne7.indd 61 18/03/19 10:51 COLUMN De keuze is gemaakt Le choix est fait F-35 e legendarische F-16’s hebben inmiddels gedurende 40 endant 40 années, les F-16 légendaires ont démontré leur jaar alles bewezen inzake luchtsuperioriteit. Als opvolger supériorité en l’air. Comme successeur on a opté pour le F-35 werd gekozen voor het Amerikaanse F-35 toestel, een américain, un bel exemple de la technologie de pointe, tour- Dstaaltje toptechnologie, toekomstgericht en bij gevolg, waardige op- Pné vers l’avenir, et donc, un successeur digne. Tout compte fait, la volger. De beslissing is al met al vlot verlopen. Op enkele religieuze décision a été prise sans encombre. Mis à part quelques débats non debatten in het parlement na, waren uiteindelij k technologie en toe- pertinents au Parlement, on a fi nalement donné priorité à la techno- komstgerichtheid duidelij k aan de orde. logie et à une orientation vers l’avenir.

Deze gang van zaken is ook geen toeval. In de eerste plaats verscheen het Cette procédure n’a pas été anormale. Tout d’abord, le cahier des charges a lastenkohier op de website van Defensie, geen geschikte lectuur voor op été publié sur le site web de la Défense : pas de lecture à lire un dimanche zondagmorgen bij de warme broodjes en de koffi e. Maar kwestie trans- matin avec les petits pains et le café. Néanmoins, sur le plan de la trans- parantie toch een primeur voor een project van die omvang en technische parence, une primeur pour un projet de telle ampleur et decomplexité complexiteit. technique.

En plus, la BSDI (Belgian Security & Defense Industry) a pris l’initiative d’inviter les trois autres fédérations professionnelles (FLAG, BAG et EWA) à l’Aeronautical Working Group pour donner aux différents proposants suffi samment de possibilités de commenter leurs propositions en toute transparence. Outre l’industrie en question, presque tout le monde y était le bienvenu. Une innovation qui a rendu le dossier transparent, sur le plan WIE IS | QUItechnique EST et fonctionnel, pour tous les joueurs. NAAM On a souvent posé la question pourquoi, au nom du ciel, l’Europe n’est STo blat. Icipsae porem. pasImpor capable si volupta de développer un chasseur moderne. Soyons clairs, nos ingé- tempore nusciatur sequisnieurs eat laudam et notre et industrie sont pour le moins équivalents à leurs collègues hici quosanderem et volorpored’autres eates pays. ex Seulement,et le développement de tels appareils demande quid minum cus sim ex experum endelit ea volorit facepro et moloribus ad magnis molupti onserch icaersped eseq

i il ipsus reratiae nus quata volorrum fuga. Et quossum alibusam, sit quamendebit offi cab ipsunt molorep tatemporenem expliquis id exernatur modiscia explab into erectota derovit eatur rerupta tesequo vel mo consequis est esed que es soluptae cor reperiore doluptassit voles

62

18032019-RateOne7.indd 62 18/03/19 10:51 Daarnaast nam het BSDI (Belgian Security & Defense Industry) het initiatief om de drie andere beroepsfederaties (FLAG, BAG en EWA) uit te nodigen in de Aeronautical Working Group om de verschillende aanbieders vooraf voldoende kansen te geven hun voorstellen toe te lichten in alle transpa- rantie. Buiten de desbetreffende industrie, kon vrij wel iedereen die het wou komen meeluisteren. Een vernieuwing die de dossierkennis tech- nisch en functioneel transparant maakte voor alle spelers.

Vaak kwam de vraag waarom Europa in hemelsnaam niet in staat is een moderne jager te ontwikkelen. Laten wij duidelij k zij n, onze ingenieurs en onze industrie zij n minstens gelij kwaardig met collega’s van andere lan- den. Alleen, het ontwikkelen van dit soort toestellen vraagt grosso modo 20 jaar met de verplichting om aan de eindstreep in alle opzichten de JEAN de MORAES - BiMS beste te zij n. En daarnaast moet men vooraf zeker zij n van een voldoende INDUSTRIAL EXPERT - SECURITY & DEFENSE afzetmarkt alvorens de nodige miljarden te investeren. Zo niet verliezen de aandeelhouders hopen geld en dan stopt het verhaal. grosso modo 20 années avec l’obligation d’être le meilleur sur tous les points à l’arrivée. De plus, il faut être sûr de débouchés suffi sants avant Kan men zich niet verzoenen met de imperatieven van een strakke compe- d’investir les milliards nécessaires. Sinon, les actionnaires perdraient des titieve en hoogtechnologische markt, dan spelen anderen korter op de bal. tonnes d’argent et l’histoire s’arrêterait. Zo gaat dat nu eenmaal. Si l’on ne peut pas répondre aux exigences d’un marché compétitif et de Het Eurofi ghter project was destij ds een goede poging. Helaas doken er al haute technologie, les autres passeront plus rapidement à l’action. C’est snel meningsverschillen op tussen de Fransen en de Britten, zodat uitein- comme ça que ça marche. delij k Frankrij k het schip verliet. Dat gaf aanleiding tot de ontwikkeling van het Franse Rafale toestel van Dassault. Le projet Eurofi ghter était une bonne tentative à l’époque. Malheureuse- ment, il y a rapidement eu des désaccords entre les Français et les Britan- Voor alle duidelij kheid, Dassault heeft niet deelgenomen aan de competi- niques, de sorte que la France a fi nalement quitté le navire. Cela a donné tie voor de vervanging van de F-16. Intussen beslisten de Duitse bondskan- lieu au développement d’un appareil français, le Rafale, par Dassault. selier Angela Merkel en de Franse president Emmanuel Macron om samen een nieuw Europees gevechtsvliegtuig te bouwen. Van haar kant pakte de Pour éviter tout malentendu, Dassault n’a pas participé à la compétition Britse Theresa May ook uit met een nieuw gevechtsvliegtuig, de Tempest, pour remplacer le F-16. Entre-temps, la chancelière allemande, Angela een project waaraan de Britse bedrij ven BAE Systems en Rolls-Royce, het Merkel, et le président français, Emmanuel Macron, ont décidé de faire Italiaanse Leonardo en de Europese raketfabrikant MBDA zullen deelne- construire ensemble un nouvel avion de combat européen. La première men. ministre britannique, Theresa May, elle aussi a mis au jour un nouvel avion de combat, le Tempest, un projet auquel participeront les entreprises bri- Zoals het er nu naar uitziet, zullen in de toekomst dus drie Europese ge- tanniques BAE Systems et Rolls-Royce, l’entreprise italienne Leonardo et le vechtsvliegtuigen met elkaar in strij d gaan: het Zweedse SAAB, het Duits producteur de missiles européen MBDA. - Franse initiatief en het Brits-Italiaanse project. Inzake Europese standaar- disatie… profi ciat en “bonne chance” voor een coherenteFABRIKANT Europese defen- | On peut donc s’attendre à ce que les trois chasseurs européens engagent sie. Afspraak dus rond 2050. FABRICANT le combat : le constructeur suédois SAAB, l’initiative franco-allemande et le projet italo-britannique. Quant à une normalisation européenne : féli- Diamond aircraft citations et bonne chance pour une défense européenne cohérente. Ren- TYPE dez-vous donc vers 2050 ! DA62 LENGTE | LONGUEUR 9.12 m HOOGTE | HAUTEUR 9.12 m VLEUGELWIJDTE | ENVERGURE 24.5 m MOTOR | MOTEUR 2 x 44

63

18032019-RateOne7.indd 63 18/03/19 10:51 Grafische Vormgeving | Sociale Media www.gripgraphics.be

18032019-RateOne7.indd 64 18/03/19 10:51 AGENDA

UPDATES OVER DE EVENTS VIND JE OP WWW.RATEONE.BE POUR LA MISE À JOUR DES DERNIERS ÉVÈNEMENTS CONSULTEZ NOTRE SITE WWW.RATEONE.BE

MAART | MARS 25/3/19 SEA KING : THE LAST MISSION BE VLOC - OOSTENDE MEET & GREET ANDREA CROONENBERGHS LANCERING RATEONE N° 7 25/3/19 AEROJOBS BE VLOC - OOSTENDE 28/3/19 AVONDSESSIE ‘PASSIE VOOR LUCHTVAART’ BE VLOC - OOSTENDE 31/3/19 RUNWAy SPRING BREAKFAST BE SPOTTERSPLATFORM BRUSSELS AIRPORT APRIL | AVRIL 6/4/19 OOSTERSCHELDE KREEFT FLy-IN NL MIDDEN-ZEELAND 10/4/19 BEAUVECHAIN AIR BASE DAyS 2019 BE BEAUVECHAIN VLIEGBASIS 10 - 13/4/19 AERO FRIEDRICHSHAFEN DE MESSE FRIEDRICHSHAFEN 22/4/19 DOELLANDINGEN BE VLIEGCLUB URSEL MEI | MAI 4/5/19 PILOOT VOOR 1 DAG BE URSEL 10/5/19 CHARITy EVENT FAS BE HOWEST CAMPUS KORTRijK TVV VIRUNGA PARK OOST-CONGO 23/5/19 AVONDSESSIE ‘PASSIE VOOR LUCHTVAART’ BE VLOC - OOSTENDE 25/5/19 TExEL FLy-IN CINEMA NL TExEL JUNI | JUIN 1/6/19 OPEN DAG VLIEGVELD MIDDENMEER BE VLIEGVELD MIDDENMEER 1 & 2/6/19 STAMPE FLy-IN BE LUCHTHAVEN ANTWERPEN 9/6/19 AOPA FLy-IN NL BREDA INTERNATIONAL AIRPORT 9 & 10/6/19 AIRMARKET/ OOSTWOLD AIRSHOW NL OOSTWOLD AIRPORT 13-15/6/19 FRANCE AIR ExPO FR LyON 14 & 15/6/19 LUCHTMACHTDAGEN NL VOLKEL 15 & 16/6/19 RASSEMBLEMENT DE POU-DU-CIEL BE AÉROCLUB DU VIROIN 17-23/6/19 PARIS AIR SHOW FR LE BOURGET 21/6/19 LANCERING RATEONE N° 8 JULI | JUILLET 5-7/7/19 ExPERIMENTAL DAyS BE SANICOLE AIRFIELD 6&7/7/19 BELGIAN OPEN AEROBATICS BE KOKSijDE 21/7/19 NATIONALE FEESTDAG BE BRUSSEL 27 & 28/7/19 FLy-IN KEIHEUVEL BE KEIHEUVEL, BALEN 28/7/19 RUNWAy FAMILy PICNIC BE SPOTTERSPLATFORM BRUSSELS AIRPORT AUGUSTUS | AOÛT 3/8/19 DUTCH HELI DAy NL STROE 3 & 4/8/19 TAILWHEELMEET BE VLIEGVELD OVERBOELARE / GERAARDSBERGEN 10 & 11/8/19 WINGS & WHEELS BE VLIEGVELD URSEL 17 & 18/8/19 OLDTIMER FLy- AND DRIVE-IN BE SCHAFFEN - DIEST 23 - 25/ 8/ 19 TExEL FLy-IN NL TExEL 24 & 25/8/19 FLy- IN OOSTMALLE BE VLIEGVELD MALLE 24 & 25/8/19 OPENDEURDAGEN AERO KIEWIT BE VLIEGVELD KIWIET SEPTEMBER | SEPTEMBRE 13/9/19 LANCERING RATEONE N° 9 BE 13/9/19 SANICOLE SUNSET SHOW BE VLIEGVELD LEOPOLDSBURG 14/9/19 SPOTTERSDAy BE AIR BASE KLEINE-BROGEL 15/9/19 SANICOLE INTERNATIONAL AIRSHOW BE VLIEGVELD LEOPOLDSBURG 19-21/9/19 ESL 2019 FS4 COMPETITION BE SPA 21/9/19 FLy-IN ‘PASSIE VOOR LUCHTVAART’ BE VLOC OOSTENDE OKTOBER | OCTOBRE 4 & 6/10/19 B-67 COMMEMORATION WEEKEND BE URSEL 27 & 28/10/19 TALLy HO! WEEKEND BE URSEL

Jouw evenement aan onze kalender toevoegen? Stuur alle info naar [email protected] Vous aimeriez ajouter votre événement à notre agenda ? Envoyez toutes les informations à [email protected]

18032019-RateOne7.indd 65 18/03/19 10:51 VLAAMSE ERFENIS UIT DE 17 E EEUW Lust RateOne COLOFON | COLOPHON Vrede & per post ontvangen? Uitgever | Éditeur De een zijn dood is de ander zijn brood. Of wijn in dit geval. Publi Projects Expeels bvba Een faillisement en een verbanning om godsdienstige redenen dwongen Dat kan! 9990 Maldegem - BELGIUM een Gentse textielondernemer in de zeventiende eeuw naar Drakenstein [email protected] in Zuid-Afrika. De Vlaming richtte er een boerderij op, waarvan niemand Word lid van RateOne en geniet van: +32 (0)498 46 51 35 de bloeiende toekomst had kunnen voorspellen. • magazine in jouw brievenbus: de 3 volgende edities Werkten mee aan deze editie: • VIP uitnodiging voor onze evenementen Ont collaboré à cette édition: Redactie | Rédaction • gratis pet ‘Pilot’ t.w.v. € 12 Ludwig Verduyn, Franck Vanhee, Alyssa Vanneuville, Jozef Vanden Broeck, Caroline Ostyn Toen de familie Buys de boerderij in 1996 overnam, begonnen zij die op te waarderen. Het potentieel van weelderige groeiende wijnranken op de zonnige velden inspireerden Fotografi e | Photographie Membership* verzending in BE € 29 Archief VRT, BE Defense: Bart Rosselle & Michael Moors, de oudste broer Dana Buys. Samen met zijn jongste broer Etienne, runt hij vandaag

Mc Gregcor Photography, Jürgen de Witte, Paul Gheyle, K “Vrede&Lust”. Susan Erasmus - South African Woman Wine Maker 2017 - maakte er wijnen A

Membership* verzending naar FR of NL € 59 Laurent Heyligen, Lambert J. Derenette, Linda Derenette, R

in klassieke nieuwe wereldstijl tot vorig jaar en Karlin Nel, 23-jarige volbloed, I Hannelore Claeys, Arne Lemaire, Serge Nemry, Roland De Groote, N

Betaling op rekening KBC BE89 4434 6381 3185 Alf Van Beem, Filip Wouters neemt er nu de fakkel over. N met de vermelding van ‘RateOne Membership’ + naam & adres E L

Cover  Ook bezit Vrede&Lust een domein in Elgin. Daar groeien voornamelijk witte www.2photographers.be W I Paul Gheyle & Jürgen de Witte druivensoorten zoals chardonnay en sauvignon blanc. Er worden voortdurend nieuwe J N wijngaarden aangeplant, de wijnproductie is dus altijd in beweging. M Cartoon A K E Stephane Stienlet R GRATIS · GRATUIT Dank aan | Remerciements Andrea Croonenberghs, Polydore Stevens, Thibault Expeels, François Neuskens, Wim Wullaert, Lambert Derenette, VLOC - Angélique Heynen, Thierry Fievet, Keyestate - Frauke Goubert ENKELE TOPWIJNEN Lay-out | Mise en pages Préférez-vous recevoir Drukwerkspecialist.be - Gerty Delange Vertaling | Traduction RateOne par poste ? Dominique Slambrouck, Johan Feys THE RED LADY BOET ERASMUS WHITE MISCHIEF C’est possible ! 100 procent merlot uit Cabernet sauvignon, merlot, Chenin blanc, pinot grigio, Elgin. Vol aroma van rood petot verdot en malbec uit semillon, sauvignon blanc, fruit met een rokerige Paarl. Gerijpt in Franse eik riesling en viognier uit Devenez membre de RateOne et profi tez de ce qui suit : NEXT afdronk. Gemaakt om jong (16-18 maanden). Rood en Elgin. Tropisch fruit en • magazine dans votre boîte aux lettres : les 3 éditions suivantes Volgende editie: juni 2019 te drinken. Verwijst naar de zwart fruit, tabak en vanille bloemige toetsen op Prochaine édition: Juin 2019 • Invitation Vip pour nos évènements rode jurken die de vrouwen op de neus. Fijne tannines, de neus, witte peer en bij de wijnproeverij in lange en hertige afdronk. fruitsalade in de mond. • casquette gratuite ‘Pilot’ valeur de € 12 Vrede&Lust dragen. Eerbetoon aan de opa van Zachte uitgebalanceerde ONLINE de broers. afdronk. www.RateOne.be Membership* envoi en BE € 29 Membership* envoi vers la France ou les Pays-Bas € 59 www.RateOne.fr A payer sur le compte KBC BE89 4434 6381 3185 /RateOne.be en mentionnant ‘RateOne Membership’ + nom & adresse * * €8,60* Alle reproducties, geheel of gedeeltelij k zij n verboden, tenzij de uitgever hiervoor €8,25 €16,80 vooraf toestemming heeft gegeven. De uitgever is niet aansprakelij k voor fouten en onvolledigheden in teksten en foto’s. Beschrij vingen en prij zen in advertenties vallen onder de verantwoordelij kheid van de adverteerder.

Toute reproduction totale ou partielle est interdite, à moins que l’éditeur ne l’ait auto- risée au préalable. L’éditeur ne peut pas être tenu responsable des fautes ou des im- Contacteer Minnegoed Wines voor uw dichtstbijzijnde verdeler op précisions dans les textes et les photos. L’annonceur est responsable des descriptions et des prix dans ses annonces. WWW.MINNEGOEDWINES.BE Of word zelf verdeler in een nog vrije regio! Exclusiviteit binnen uw regio!

*Alle prijzen zijn inclusief btw en kunnen variëren tussen de verdelers onderling.

18032019-RateOne7.indd 66 18/03/19 10:51 VLAAMSE ERFENIS UIT DE 17 E EEUW Vrede & Lust

De een zijn dood is de ander zijn brood. Of wijn in dit geval. Een faillisement en een verbanning om godsdienstige redenen dwongen een Gentse textielondernemer in de zeventiende eeuw naar Drakenstein in Zuid-Afrika. De Vlaming richtte er een boerderij op, waarvan niemand de bloeiende toekomst had kunnen voorspellen.

Toen de familie Buys de boerderij in 1996 overnam, begonnen zij die op te waarderen. Het potentieel van weelderige groeiende wijnranken op de zonnige velden inspireerden

de oudste broer Dana Buys. Samen met zijn jongste broer Etienne, runt hij vandaag

K

“Vrede&Lust”. Susan Erasmus - South African Woman Wine Maker 2017 - maakte er wijnen A R

in klassieke nieuwe wereldstijl tot vorig jaar en Karlin Nel, 23-jarige volbloed, I N

neemt er nu de fakkel over. N

E

L Ook bezit Vrede&Lust een domein in Elgin. Daar groeien voornamelijk witte  W

I druivensoorten zoals chardonnay en sauvignon blanc. Er worden voortdurend nieuwe J N wijngaarden aangeplant, de wijnproductie is dus altijd in beweging. M A K E R

ENKELE TOPWIJNEN

THE RED LADY BOET ERASMUS WHITE MISCHIEF 100 procent merlot uit Cabernet sauvignon, merlot, Chenin blanc, pinot grigio, Elgin. Vol aroma van rood petot verdot en malbec uit semillon, sauvignon blanc, fruit met een rokerige Paarl. Gerijpt in Franse eik riesling en viognier uit afdronk. Gemaakt om jong (16-18 maanden). Rood en Elgin. Tropisch fruit en te drinken. Verwijst naar de zwart fruit, tabak en vanille bloemige toetsen op rode jurken die de vrouwen op de neus. Fijne tannines, de neus, witte peer en bij de wijnproeverij in lange en hertige afdronk. fruitsalade in de mond. Vrede&Lust dragen. Eerbetoon aan de opa van Zachte uitgebalanceerde de broers. afdronk.

€8,25* €16,80* €8,60*

Contacteer Minnegoed Wines voor uw dichtstbijzijnde verdeler op WWW.MINNEGOEDWINES.BE Of word zelf verdeler in een nog vrije regio! Exclusiviteit binnen uw regio!

*Alle prijzen zijn inclusief btw en kunnen variëren tussen de verdelers onderling.

18032019-RateOne7.indd 67 18/03/19 10:51 It’s that flying feeling!

www.stb-copter.com | [email protected] STB-COPTER | Vliegveld 7 | 8560 Wevelgem | B/ATO-304 | AOC-3055

18032019-RateOne7.inddRateOneA4_V4.indd 1 68 8/03/201918/03/19 18:47:54 10:51