19. ASIRDA EDİRNE VİLAYETİ COĞRAFYASI* the Geography of Edirne Province in 19Th Century Prof
MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ, SAYI: 6, TEMMUZ-2002, İSTANBUL 19. ASIRDA EDİRNE VİLAYETİ COĞRAFYASI* The Geography Of Edirne Province In 19th Century Prof. Dr. Ramazan ÖZEY** ÖZET Çağ, devir, zaman ve yüzyıl kelimeleri ile ifade edilen asır, belirli zaman aralığını kapsar. Yüzyıl kelimesi, ilk kez Romalılar tarafından yüz kişiden oluşan askeri birlikler için kullanılmıştır. 1626’larda, sözcüğün anlamı değiştirildi ve halk yüz yıllık zaman aralığı olarak kullanmaya başladı. Yüzyıl kelimesi, kelime olarak her ne kadar, yüz yıllık bir zaman dilimini teşkil ediyorsa da, Tarihi Coğrafya üzerinde çalışan bilim adamları, yüzyılın başlangıcı ve sonunu, bazı önemli tarihi olaylarla belirlemektedirler. Bu belirlemeye göre, 19.yüzyıl; Napolyon Savaşları’nın sona ermesinden (1815), Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasına (1914) kadar olan 99 yıllık bir süreyi kapsamaktadır. 19.yüzyıl, tarih sahnesinde, dünya savaşlarının olmasıyla tanınır ve bir savaşlar asrı olarak bilinir. Tarihi coğrafya açısından Yüce Osmanlı Devletinin son asrını teşkil eden 19.yüzyıl, hep savaşlarla geçmiştir. Söz konusu bu savaşların büyük bir bölümü, özellikle Yüce Osmanlı Devletinin Rumeli topraklarında cereyan etmiştir. Bunun doğal bir sonucu olarak, Avrupa kıtasındaki Osmanlı topraklarında, çok fazla siyasi değişimler yaşanmıştır. I.Murad’ın Cenevizlerle anlaşarak, 1363’de önemli bir Türk nüfusunu Rumeli topraklarına geçirmesiyle başlayan fetih hareketi, 1365’te başkentin Bursa’dan Edirne’ye taşınmasıyla nihayet buldu. İstanbul’un fethine kadar olan dönemde (1365–1453), Edirne; en parlak dönemini yaşadı. İstanbul’un fethinden sonra, Edirne; Yüce Osmanlı Devletinin Avrupa topraklarında genişlemesinde, önemli bir kavşak noktasını oluşturdu. Ancak İmparatorluğun, Osmanlı Avrupası’nda toprak kaybetmeye başlamasıyla birlikte, Edirne şehri ve yakın çevresi; göçmen nüfusun konaklama yeri özelliği kazandı. Osmanlı Devleti’nin son dönemi olan 19.asırda ise, Edirne vilayetinde çok hızlı değişimler yaşanmıştır.
[Show full text]