WAARNEMINGEN 2014

afdeling ijssel en lek Voorkant: Buizerd, Leemputten van Ermelo (KE Nilsen) Boekweit, Strabrechtse Heide (KE Nilsen) Argusvlinder, Tiengemeten (R van Middelkoop) Terrasjeskommazweefvlieg, Cortenoever (B van Middelkoop) Intro

Een bijzonder jaar wat waarnemingen aangaat: zowel de werkweek in het Aosta-dal als het lange weekeinde op Texel leverden veel bijzondere waar- nemingen op. De teller voor 2014 blijft steken op 2224 soorten, inclusief subspecies (pagina 42). Dat Muurhagedis, Val d'Aosta (F Timmermans) is een record over 2009-'14. Op pagina 43 staat de tabel met excursiegebieden, inclusief externe excursieleiders. Deze specialisten bedanken we Waarnemingen hartelijk voor hun inzet! Van de inventarisaties op Golfbaan Hitland is een apart verslag beschikbaar. Zoogdieren ҉ Op onze website (www.knnv.nl/ijsselenlek) kunt Latijnse naam Nederlandse naam u terecht voor details van de waarnemingen. Ook Capreolus capreolus ree vindt u daar een link naar de Picasa-albums met Cervus elaphus edelhert excursiefoto's. Door de QR-code op de binnenkant Clethrionomys glareolus rosse woelmuis van het kaftje te scannen met tablet of smartphone Dama dama damhert hebt u direct toegang tot de homepage van onze Halichoerus grypus grijze zeehond (GE) afdeling. Lepus europaeus haas Kjell Nilsen & Jan Willem de Jong, redactie Marmota marmota alpenmarmot (Aosta -NL) Oryctogalus cuninculus konijn Phoca vitulina gewone zeehond (KW) Afkortingen Phocoena phocoena bruinvis (BE) GE = gevoelig -NL = niet in Nederland Rupicapra rupicapra gems (Aosta -NL) KW = kwetsbaar Z = zeldzaam Sciurus vulgaris eekhoorn BE = bedreigd ZZ = zeer zeldzaam Sorex spec een bosspitsmuis EB = ernstig bedreigd Zie uitgebreide beschrij- Talpa europaea mol ҉ = beschermd ving op pagina 42. Vulpes vulpes vos

Amfibieën & reptielen҉ Latijnse naam Nederlandse naam Bufo bufo gewone pad Bufo calamita rugstreeppad (GE) Ichthyosaura alpestris Alpenwatersalamander Pelophylax spec een groene kikker Podarcis muralis muurhagedis (Aosta) Rana temporaria bruine kikker Trachemys scripta geelbuik- scripta schildpad Zootoca levendbarende Rugstreeppad, NH Duinreservaat (R van Middelkoop) vivipara hagedis (GE)

-1- Vogels ҉ Aythya collaris ringsnaveleend (ZZ) Latijnse naam Nederlandse naam Aythya ferina tafeleend Acanthis flammea grote barmsijs (Aosta) Aythya fuligula kuifeend Accipiter gentilis havik Branta bernicla rotgans Accipiter nisus sperwer Branta canadensis grote Canadese gans Acrocephalus palustris bosrietzanger Branta leucopsis brandgans Acrocephalus riet- Branta ruficollis roodhalsgans (Z) schoenobaenus zanger Bucephala clangula brilduiker (GE) Acrocephalus kleine Buteo buteo buizerd scirpaceus karekiet Buteo lagopus ruigpootbuizerd (Z) Actitis hypoleucos oeverloper Buteo rufinus arendbuizerd (ZZ) Aegithalos caudatus staartmees Cairina moschata muskuseend Alauda arvensis veldleeuwerik (GE) Calidris alba drieteenstrandloper Alcedo atthis ijsvogel Calidris alpina bonte strandloper Alopochen aegyptiaca Nijlgans Calidris ferruginea krombekstrandloper Anas acuta pijlstaart (BE) Calidris maritima paarse strandloper Anas Amerikaanse Calidris minuta kleine strandloper carolinensis wintertaling (ZZ) Calidris temminckii Temmincks strandloper Anas clypeata slobeend (KW) Carduelis cannabina kneu (GE) Anas crecca wintertaling (KW) Carduelis carduelis putter Anas penelope smient Carduelis chloris groenling Anas plathyrhynchos wilde eend Certhia brachydactyla boomkruiper Anas plathyrhynchos parkeend Cettia cetti Cetti's zanger (Z) f domesticus Charadrius dubius kleine plevier Anas querquedula zomertaling (KW) Charadrius hiaticula bontbekplevier (KW) Anas strepera krakeend Charadrius morinellus morinelplevier (Z) Anser albifrons kolgans Chlidonias niger zwarte stern (BE) Anser anser grauwe gans Chroicocephalus kokmeeuw Anser anser parkgans ridibundus f domesticus Ciconia ciconia ooievaar Anser cygnoides zwaangans Cinclus cinclus waterspreeuw Anser indicus Indische gans aquaticus (Aosta) Anser serrirostris toendrarietgans Circaetus gallicus slangenarend (Aosta) Anthus petrosus oeverpieper Circus aeruginosus bruine kiekendief Anthus pratensis graspieper (GE) Circus cyaneus blauwe kiekendief (GE) Anthus trivialis boompieper Clangula hyemalis ijseend Apus apus gierzwaluw Columba oenas holenduif Apus melba alpengierzwaluw (Aosta) Columba palumbus houtduif Aquila chrysaetos steenarend (Aosta) Corvus corax raaf (GE) Ardea alba grote zilverreiger (GE) Corvus corone zwarte kraai Ardea cinerea blauwe reiger Corvus monedula kauw Arenaria interpres steenloper Cuculus canorus koekoek (KW) Asio otus ransuil Cyanistes caeruleus pimpelmees

-2- Cygnus atratus zwarte zwaan Cygnus cygnus wilde zwaan Cygnus olor knobbelzwaan Delichon urbica huiszwaluw (GE) Dendrocopus major grote bonte specht Egretta garzetta kleine zilverreiger (GE) Emberiza cia grijze gors (Aosta) Emberiza citrinella geelgors Emberiza schoeniclus rietgors Erithacus rubecula roodborst Falco peregrinus slechtvalk (GE) Zeekoet, Brouwersdam (M Kersbergen) Falco subbuteo boomvalk (KW) Falco tinnunculus torenvalk Lanius collurio grauwe klauwier (Aosta) Fringilla coelebs vink Lanius excubitor klapekster (Aosta) Fulica atra meerkoet Lanius kleine klapekster Gallinago gallinago watersnip (BE) minor (Aosta) Gallinula chloropus waterhoen Larus argentatus zilvermeeuw Garrulus glandarius gaai Larus canus stormmeeuw Gavia arctica parelduiker Larus fuscus kleine mantelmeeuw Gavia immer ijsduiker (Z) Larus glaucoides kleine burgemeester (Z) Gavia stellata roodkeelduiker Larus marinus grote mantelmeeuw (GE) Grus grus kraanvogel (Z) Limosa lapponica rosse grutto Haematopus ostralegus scholekster Limosa limosa grutto (GE) Haliaeetus albicilla zeearend (Z) Limosa limosa islandica IJslandse grutto Hippolais icterina spotvogel (GE) Locustella luscinioides snor Hirundo rustica boerenzwaluw (GE) Lophophanes cristatus kuifmees Hydroprogne caspia reuzenstern Lululla arborea boomleeuwerik Ichthyaetus zwartkop- Luscinia megarhynchos nachtegaal (KW) melanocephalus meeuw Luscinia svecica blauwborst Jynx torquilla draaihals (Aosta) Mergellus albellus nonnetje Melanitta nigra zwarte zee-eend Mergus merganser grote zaagbek Mergus serrator middelste zaagbek (GE) Montifringilla nivalis sneeuwvink (Aosta) Motacilla alba witte kwikstaart Motacilla grote gele cinerea kwikstaart (Aosta) Motacilla flava gele kwikstaart (GE) Muscicapa grauwe vliegen- striata vanger (Aosta) Netta rufina krooneend Numenius arquata wulp Graspieper, Kerkwerve (R van Middelkoop) Numenius phaeopus regenwulp

-3- Oenanthe oenanthe tapuit (BE) Saxicola rubetra paapje (Aosta) Oriolus oriolus wielewaal (KW) Saxicola rubicola roodborsttapuit Pandion haliaetus visarend Serinus serinus Europese kanarie (Aosta) Panurus biarmicus baardman Sitta europaea boomklever Parus major koolmees Somateria molissima eider Passer domesticus huismus (GE) Somateria spectabilis koningseider (ZZ) Passer italiae Italiaanse mus (Aosta) Stercorarius skua grote jager Perdix perdix patrijs (KW) Sterna hirundo visdief (KW) Periparus ater zwarte mees (Aosta) Sterna paradisaea noordse stern Phalacrocorax carbo aalscholver Sternula albifrons dwergstern (KW) Phalaropus fulicarius rosse franjepoot (Z) Streptopelia decaocto Turkse tortel Phasianus colchicus fazant Streptopelia turtur zomertortel Philomachus pugnax kemphaan (EB) Strix aluco bosuil Phoenicopterus Chileense Sturnus vulgaris spreeuw chilensis flamingo Sylvia atricapilla zwartkop Phoenicopterus roseus flamingo (Z) Sylvia borin tuinfluiter Phoenicopterus ruber Caribische flamingo Sylvia communis grasmus Phoenicurus zwarte rood- Sylvia curruca braamsluiper ochruros staart (Aosta) Tachybaptus ruficollis dodaars Phylloscopus bonelli bergfluiter (Aosta) Tadorna tadorna bergeend Phylloscopus collybita tjiftjaf Thalasseus sandvicensis grote stern (BE) Phylloscopus sibilatrix fluiter Tringa erythropus zwarte ruiter Phylloscopus trochilus fitis Tringa glareola bosruiter Pica pica ekster Tringa nebularia groenpootruiter Picus viridis groene specht (KW) Tringa ochropus witgat Platalea leucorodia lepelaar Tringa totanus tureluur (GE) Plectrophenax nivalis sneeuwgors Troglodytes troglodytes winterkoning Pluvialis apricaria goudplevier Turdus iliacus koperwiek Pluvialis squatarola zilverplevier Turdus merula merel Podiceps auritus kuifduiker Turdus philomelos zanglijster Podiceps cristatus fuut Turdus pilaris kramsvogel (GE) Podiceps grisegena roodhalsfuut Upupa epops hop (Aosta) Podiceps nigricollis geoorde fuut Uria aalge zeekoet Poecile montanus matkop (GE) Vanellus vanellus kievit Prunella modularis heggenmus Psittacula krameri halsbandparkiet Pyrrhocorax alpenkraai pyrrhocorax (Aosta) Rallus aquaticus waterral Recurvirostra avosetta kluut Regulus regulus goudhaan Riparia riparia oeverzwaluw Rissa tridactyla drieteenmeeuw Hop, Val d'Aosta (E Stockx)

-4- Kuifmees, Strabrechtse Heide (R van Middelkoop) IJseend (m), Brouwersdam (R van Middelkoop)

Vissen Latijnse naam Nederlandse naam Belone belone geep Cyprinus carpio karper Dicentrarchus labrax zeebaars Gadus morhua kabeljauw (KW) Limanda limanda schar Platichthys flesus bot Syngnathus rostellatus kleine zeenaald (Z ҉)

Korven, Bergen aan Zee (foto R van Middelkoop)

Geleedpotigen Latijnse naam Nederlandse naam Adscita een metaalvlinder Abrostola tripartita brandnetelkapje spec (Aosta) Acantholyda gewone spinsel- Aeshna cyanea blauwe glazenmaker hieroglyphica bladwesp (Z) Aeshna grandis bruine glazenmaker Aceria erinea okkernootviltmijt Aeshna isoceles vroege glazenmaker (KW) Aceria esdoornviltmijt Aeshna mixta paardenbijter macrocheluserinea (Aosta) Agapanthia distel- Aceria esdoornhoornmijt villosoviridescens boktor macrorhyncha (Aosta) Agelastica alni elzenhaantje Aceria megacera watermuntbloesemmijt Agelena spec een doolhofspin Achaius oratorius een gewone sluipwesp Aglais io dagpauwoog Acronicta rumicis zuringuil Aglais urticae kleine vos Adela reaumurella smaragdlangsprietmot Aglaostigma aucupariae een echte bladwesp Adelphocoris lineolatus een blindwants Aglaostigma fulvipes een echte bladwesp

-5- Agonum zespunt- Araniella gewone sexpunctatum moerasloopkever cucurbitina komkommerspin Agriopis marginaria grote voorjaarsspanner Araschnia levana landkaartje Agriotes obscures een kniptor Arctia caja grote beer Agriphila tristella variabele grasmot Arctia een bloeddrupje Alsophila aescularia voorjaarsboomspanner cinerea (Aosta -NL) Altica aenescens berkenhaantje Arctia villica roomvlek (Aosta) Amara aulica een loopkever Arge cyanocrocea een kortsprietbladwesp Amata phegea phegeavlinder (Aosta) Arge dimidiata een echte bladwesp (ZZ) Ammophila sabulosa grote rupsendoder Argiope bruennichi wespenspin Ampedus spec een kniptor Argynnis grote parelmoervlinder Anania hortulata bonte brandnetelmot aglaja (Aosta) Anasimyia lineata snuitwaterzweefvlieg Aricia agestis bruin blauwtje (GE) Anastrangalia bloedrode smal- Aricia zwart blauwtje sanguinolenta boktor (Aosta) eumedon (Aosta -NL) Anax imperator grote keizerlibel Arma custos snuitkeverwants Andrena barbilabris witbaardzandbij Armadillidium vulgare gewone oprolpissebed Andrena fulva vosje Asilidae spec een roofvlieg Andrena haemorrhoa roodgatje Athous haemorrhoidalis een kniptor Andrena hattorfiana knautiabij (Aosta) Autographa gamma gamma-uil Andricus foecundatrix ananasgalwesp vliegende speld Andricus kollari knikkergalwesp Bembidion obliquum een loopkever Anthocharis cardamines oranjetipje Bembidion een loopkever Anthocoris nemorum een bloemenwants quadrimaculatum Anthomyiidae spec een bloemvlieg Bembidion tetracolum een loopkever Anthophila fabriciana brandnetelmot Bibio lanigerus kleine rouwvlieg Aphantopus hyperantus koevinkje Bibio marci rouwvlieg Aphelia grijsgele bladroller Biorhiza pallida aardappelgalwesp unitana (Aosta -NL) Boloria euphrosyne zilvervlek (Aosta) Aphidoidea spec een bladluis Boloria Titania's parelmoer- Aphodius spec een mestkever titania vlinder (Aosta) Aphrophora alni een cicade Aphthona cyparissiae een bladhaantje Aphthona nonstriata een bladhaantje Apion menierode frumentarium zuringspitsmuisje Apis mellifera honingbij Apocheima hispidaria voorjaarsspanner Apoda limacodes slakrups Aporia groot geaderd crataegi witje (Aosta) Araneus diadematus kruisspin Araneus quadratus viervlekwielwebspin Zwarte heidelibel (m), Leijgraaf (KE Nilsen)

-6- Bombus lapidarius steenhommel Bombus pascuorum akkerhommel Bombus terrestris aardhommel Bombus vestalis grote koekoekshommel Bombylius geelborstelwolzwever canescens (Aosta) Bombylius major gewone wolzwever Brachytron pratense glassnijder (KW) Byturus tomentosus frambozenkever Callidium paarse metaal- violaceum boktor (Aosta) Bolle fopwesp (v), Val d'Aosta (JW de Jong) Calliphora spec een bromvlieg Callophrys rubi groentje notata (Aosta) Calopterix splendens weidebeekjuffer Cercopis vulnerata bloedcicade Camponotus zwarte reuzenmier Ceriagrion tenellum koraaljuffer vagus (Aosta -NL) Cetonia aurata gouden tor (Aosta Z) Camptogramma gestreepte Chiasmia clathrata klaverspanner bilineata goudspanner Chilopoda spec een duizendpoot Cantharis decipiens een weekschildkever Chloromyia formosa prachtwapenvlieg Cantharis fusca zwartpootsoldaatje Choerades marginatus een roofvlieg Callidium paarse metaal- Chorthippus kust- violaceum boktor (Aosta) albomarginatus sprinkhaan Cantharis pellucida gestreepte weekkever Chorthippus parallelus krasser Cantharis rufa rood soldaatje Chrysis gewone goudwesp Cantharis rustica zwart soldaatje ignita-groep complex Capsodes sulcatus een blindwants (Z) Chrysolina moerashertshooi- Carabus gekorrelde brunsvicensis haantje (Z) granulatus veldloopkever Chrysolina coerulans blauw muntgoudhaantje Carabus nemoralis tuinschalebijter Chrysolina hennepnetel- Carabus problematicus korrelschalenbijter fastuosa goudhaantje Carcinus maenas strandkrab Chrysolina oricalcia een bladhaantje Caridea spec een garnaal Chrysolina polita moertje Carterocephalus bont dikkopje Chrysomela populi groot populierenhaantje palaemon (KW Z ҉) Chrysopidae spec een gaasvlieg Cassida rubiginosa distelschildpadtor Chrysoteuchia culmella gewone grasmot Cassida viridis muntschildpadtor Chrysotoxum arcuatum bolle fopwesp (Aosta) Cataclysta lemnata kroosvlinder Chrysotoxum cautum grote fopwesp Catocala nupta rood weeskind Chrysotoxum cernale streepfopwesp Cauchas pinksterbloem- Chrysotoxum festivum stipfopwesp (Aosta) rufimitrella langsprietmot Cicadella viridis groene rietcicade Celastrina argiolus boomblauwtje Cicindela groene zandloop- Celypha lacunana brandnetelbladroller campestris kever (Aosta) Ceratomegilla een lieveheersbeestje Cicindela hybrida bastaardzandloopkever

-7- Coreus marginatus zuringwants Cossus cossus wilgenhoutrups Crabro cribrarius grote zeefwesp Crambus lathoniellus vroege grasmot Crepidodera aurata een bladhaantje Crioceris asparagi aspergehaantje Crocothemis erythraea vuurlibel (Z) Cteniopus sulphureus gele bloemenkever Cucullia chamomillae kamillevlinder (Z) Cupido minimus dwergblauwtje (Aosta) Curculio spec een snuitkever Ei-afzetsel heideringelrups, Cyaniris semiargus klaverblauwtje (Aosta) Strabrechtse Heide (R van Middelkoop) Cybosia mesomella vierstipbeertje Cystiphora sonchi melkdistelpokgalmug Cionus hortulanus toortsbladschaver Dasineura urticae brandnetelbladgalmug Cixius spec een cicade Dasypoda hirtipes pluimvoetbij (Aosta) Closterotomus een blind- Dasytes caeruleus een bloemweekschild norwegicus wants Deltote bankiana zilverstreep Coccinella zevenstippelig Denticollis linearis een kniptor septempunctata lieveheersbeestje Deporaus betulae berkenbladrolkever Coelioxys spec een kegelbij (Aosta) Diacrisia sannio roodbandbeer Coenagrion lunulatum maanwaterjuffer Diaea spec een krabspin Coenagrion puella azuurwaterjuffer Dichrorampha komma- Coenagrion pulchellum variabele waterjuffer petiverella wortelmot Cupido zuidelijk dwergblauwtje Dicranopalpus ramosus strekpoot osiris (Aosta -NL) Dilophus febrilis koortsvlieg Coenonympha Alpenhooibeestje Diplolepis rosae rozenmosgalwesp gardetta (Aosta -NL) Diplopoda spec een miljoenpoot Coenonympha hooi- Dolerus vestigialis een echte bladwesp pamphilus beestje Dolichovespula boswesp Coleophora potentillae braamkokermot sylvestris Colias zuidelijke luzernevlinder Dolycoris baccarum bessenwants alfacariensis (Aosta) Donacia cinerea een bladhaantje Colias crocea oranje luzernevlinder Drepana falcataria berkeneenstaart Colias gele luzernevlinder Dryocosmus tamme-kastanje hyale (Aosta) kuriphylus galwesp (Aosta) Coniopterygidae spec een dwerggaasvlieg Earias clorana kleine groenuil Conocephalus discolor zuidelijk spitskopje (Z) Ectemnius spec een blokhoofdwesp Conocephalus dorsalis gewoon spitskopje Ectropis crepuscularia gewone spikkelspanner Conops vesicularis hoornaarblaaskop Elaphrus riparius gewone oeverloopkever Cordulia aenea smaragdlibel Elasmostethus berken- Coremacera een slakken- interstinctus schildwants marginata dodende vlieg Elasmucha fieberi haakjesberkenwants

-8- Elasmucha grisea berkenwants Euthrix potatoria rietvink Elateridae spec een kniptor Eutomostehus ephippium een echte bladwesp Elophila nymphaeata waterleliemot Evarcha falcata bonte springspin Ematurga atomaria gewone heispanner Evergestis extimalis aangebrande valkmot Emmelina monodactyla windevedermot Ferdinandea cuprea gewone kopermantel Empididae spec een dansvlieg Forficula auricularia gewone oorworm Empis donkere driehoek- Formica pratensis zwartrugbosmier (҉) punctata streepvlieg Galeruca tanaceti wormzaadhaantje Empis stercorea eenstreepdansvlieg Galerucella nymphaea waterleliehaantje Empis tessellata grote dansvlieg Gastrophysa viridula groen zuringhaantje Enallagma cyathigerum watersnuffel Gerris lacustris poelschaatsenrijder Enicopus een bloemweek- Gomphus vulgatissimus beekrombout (BE Z) pilosus schild (Aosta) Gonepteryx rhamni citroenvlinder Ephemeroptera spec een eendagsvlieg Gonocerus een rand- Epirrhoe alternata gewone bandspanner acuteangulatus wants Epistrophe eligans enkele-band zweefvlieg Gortyna flavago goudgele boorder Episyrphus balteatus snorzweefvlieg Grammoptera ruficornis gewone bloesemboktor Erebia amandeloogerebia Grapholita brede haakspiegel- alberganus (Aosta -NL) orobana mot (Aosta) Erebia euryale grote erebia (Aosta -NL) Hadena bicruris gewone silene-uil Eriocampa ovata een echte bladwesp Halyzia meeldauw- Eriophyes inangulis elzennerfhoekmijt sedecimguttata lieveheersbeestje Eriophyes laevis elzenwratmijt Harmonia veelkleurig Aziatisch Eriothrix rufomaculata een sluipvlieg axyridis lieveheersbeestje Eristalinus sepulchralis weidevlekoog Harmonia axyridis oranjerood veelkleurig Eristalis horticola bosbijvlieg f succinea lieveheersbeestje Eristalis intricaria hommelbijvlieg Harpalus spec een loopkever Eristalis nemorum puntbijvlieg Heliophanus spec een blinker Eristalis pertinax kegelbijvlieg Helophilus hybridus moeraspendelvlieg Eristalis tenax blinde bij Helophilus pendulus gewone pendelvlieg Erythromma viridulum kleine roodoogjuffer Helophilus trivittatus citroenpendelvlieg Ethmia bipunctella grote zwartwitmot Hemaris fuciformis glasvleugelpijlstaart Euchloe bergmarmerwitje Heterotoma planicornis een blindwants simplonia (Aosta -NL) Himacerus mirmicoides een ringwants Euclidia glyphica bruine daguil (Aosta) Hipparchia Zwitserse boswachter Eupeodes een komma- hermione genava (Aosta -NL) spec zweefvlieg (Aosta) Hipparchia semele heivlinder (GE) Eupithecia abbreviata voorjaarsdwergspanner Hoplia een bladsprietkever Eupithecia absinthiata egale dwergspanner argentea (Aosta -NL) Eupithecia plumbeolata hengeldwergspanner (Z) Hypera rumicis een snuitkever Euproctis chrysorrhoea bastaardsatijnvlinder Hypomma spec een hangmatspin Euproctis similis donsvlinder Hyponephele grauw zandoogje Eurydema oleracea koolwants lycaon (Aosta -NL)

-9- Ichneumon stramentor een gewone sluipwesp Idaea dimidiata vlekstipspanner Idiocerus herrichii een cicade Incurvaria masculella gewone witvlekmot Iphiclides podalirius koningspage (Aosta) Ischnura elegans lantaarntje Ischnura pumilio tengere grasjuffer (Z) Issoria kleine parelmoer- lathonia vlinder (Aosta) Ixodes ricinus schapenteek Kleidocerys resedae een bodemwants Lagria spec een wolkever Larinioides cornutus rietkruisspin Larinioides sericatus brugspin Lasiocampa quercus hageheld Kleine parelmoervlinder, Val d'Aosta (WAJ Kapoen) Lasiocampa trifolii kleine hageheld Lasiommata maera rotsvlinder (Aosta) Limnaecia phragmitella lisdoddeveertje Lasiommata megera argusvlinder Limnephilus lunatus een schietmot Leiobonum rotundum een hooiwagen Limoniidae spec een steltmug Leptidea sinapis boswitje (Aosta) Linyphia spec een hangmatspin Leptophyes struik- Liocarcinus holsatus gewone zwemkrab punctatissima sprinkhaan Liocoris tripustulatus een blindwants Leptura maculata gevlekte smalbok Lipara lucens sigaargalvlieg Leptura quadrifasciata vierbandsmalbok Lochmaea caprea geel wilgenhaantje Lestes dryas tangpantserjuffer Lochmaea crataegi meidoornhaantje Lestes sponsa gewone pantserjuffer Lomaspilis marginata gerande spanner Lestes tengere pantserjuffer Lucilia spec een groene vleesvlieg virens (KW) Lycaena violette vuurvlinder Lestes viridis houtpantserjuffer alciphron (Aosta -NL) Lesteva langvleugel Lycaena rode vuurvlinder longoelytrata moskortschildkever hippothoe (Aosta -NL) Leucorrhinia gevlekte witsnuit- Lycaena phlaeas kleine vuurvlinder pectoralis libel (BE Z) Lycaena tityrus bruine vuurvlinder (KW) Leucorrhinia rubicunda noordse witsnuitlibel Lycaena tityrus bruine vuurvlinder Libelloides coccajus vlinderhaft (Aosta -NL) ssp subalpinus (Aosta -NL) Libellula depressa platbuik Lycia Alpenspanner Libellula quadrimaculata viervlek alpina (Aosta -NL) Ligdia adustata aangebrande spanner Lygaeus een bodemwants Ligia oceanica havenpissebed equestris/simulans (ZZ) Limenitis grote ijsvogel- Lygus pratensis een blindwants populi vlinder (Aosta) Lygus rugulipennis behaarde wants Limenitis blauwe ijsvogel- Lymantria dispar plakker reducta vlinder (Aosta) Macaria brunneata bosbesbruintje (Z)

-10- Macaria notata klaverblaadje punctumalbum boorder Machimus atricapillus gewone roofvlieg Monopis weaverella witvlakkijkgaatje Machimus cingulatus ringpootroofvlieg Monostegia abdominalis een echte bladwesp Macrothylacia rubi veelvraat Myathropa florea doodskopzweefvlieg Malacosoma neustria ringelrups Mylabris een oliekever Maniola jurtina bruin zandoogje polymorpha (Aosta -NL) Marpissa muscosa schorsmarpissa Myrmeleotettix knop- Megalocoleus boerenwormkruid- maculatus sprietje tanaceti blindwants Nabis ericetorum een sikkelwants Megasyrphus donkergele Nabis rugosus een sikkelwants erraticus bandzweefvlieg Nanophyes marmoratus een snuitkever Melanargia galathea dambordje (Aosta -NL) Nebria spec een loopkever Melanostoma gewone driehoek- Nedyus quadrimaculatus een snuitkever mellinum zweefvlieg Nemastoma een hooi- Meliscaeva auricollis variabel elfje bimaculatum wagen (Z) Melitaea bosparelmoer- Nemastoma lugubre een aardhooiwagen athalia vlinder (Aosta) Nematopogon gevlekte Melitaea steppeparelmoer- adansoniella langsprietmot aurelia vlinder (Aosta) Nematus miliaris weidebladwesp (Z) Melitaea veldparelmoer- Nemophora degeerella geelbandlangsprietmot cinxia vlinder (Aosta) Neocrepidodera een blad- Melitaea Spaanse parelmoer- transversa haantje deione vlinder (Aosta -NL) Nephrotoma flavipalpis een tijgerlangpootmug Melitaea woudparelmoer- Nephrotoma quadrifaria een tijgerlangpootmug diamina vlinder (Aosta -NL) Neureclipsis bimaculata een schietmot Melitaea tweekleurige parelmoer- Neuroterus lens- didyma vlinder (Aosta -NL) quercusbaccarum galwesp Melitaea westelijke parelmoer- Nicrophorus vespillo krompootdoodgraver parthenoides vlinder (Aosta -NL) Nicrophorus vespilloides gewone doodgraver Melitaea knoopkruidparelmoer- Noctua pronuba huismoeder phoebe vlinder (Aosta -NL) Nomada fabriciana roodzwarte dubbeltand Melolontha melolontha gewone meikever Nomada marshamella donkere wespbij Mesembrina meridiana schorsvlieg Microchrysa polita groene glimwapenvlieg Micromus variegatus een gaasvlieg Miridius quadrivirgatus een blindwants Misumena gewone kameleon- vatia spin (Aosta) Mitopus morio een hooiwagen Mompha gewone wilgen- epilobiella roosjesmot Monochamus sutor een boktor (Aosta) Mononychus lissen- Snuitkever spec, Val d'Aosta (M Kersbergen)

-11- Nomada panzeri sierlijke wespbij Notaris acridulus een snuitkever Nuctenea umbratica platte wielwebspin Nymphula nymphaeata waterleliemotje Ochlodes sylvanus groot dikkopje (GE) Ocypus olens stinkende kortschild Odezia atrata rouwspanner (Aosta) Odontomyia grote moeras- ornata wapenvlieg Odontomyia zwarte moeras- tigrina wapenvlieg Oedemera spec een schijnboktor Apollovlinder, Val d'Aosta (HAT de Jong) Oedipoda blauwvleugel- caerulescens sprinkhaan (KW Z) machaon (Aosta) Oeneis gletsjervlinder Pararge aegeria bont zandoogje glacialis (Aosta -NL Z) Parasemia plantaginis weegbreebeer (Aosta) Olethreutes arcuella geisha Pardosa spec een wolfspin Oligolophus tridens drietandhooiwagen Parnassius Apollovlinder Oniscus asellus kelderpissebed apollo (Aosta -NL) Operophtera brumata kleine wintervlinder Parnassius kleine Apollovlinder Opisthograptis luteolata hagedoornvlinder phoebus (Aosta -NL) Oplodontha kleine moeras- Paroligolophus agrestis bonte hooiwagen viridula wapenvlieg Pelenomus een snuit- Orgyia antiqua witvlakvlinder quadricorniger kever Orthetrum cancellatum gewone oeverlibel Pentatoma rufipes roodpootschildwants Orthetrum coerulescens beekoeverlibel (KW Z) Perconia gestreepte Orthops basalis een blindwants strigillaria bremspanner (Z) Orthosia cruda kleine voorjaarsuil Periclista pubescens eikenbladwesp Orthosia incerta variabele voorjaarsuil Perigrapha munda dubbelstipvoorjaarsuil Osmia spec een metselbij (Aosta) Petrophora chlorosata varenspanner Otiorhynchus raucus een snuitkever Phalangium opilio gewone hooiwagen Oulema melanopus grasgoudhaantje Phalera bucephala wapendrager Pachyprotasis rapae een echte bladwesp Phaneroptera falcata sikkelsprinkhaan (GE Z) Pachytodes korte smal- Pharthelophilus spec een fluweelzwever cerambyciformis boktor Phengaris arion tijmblauwtje (Aosta Z) Paederus gewone oever- Philaenus spumarius schuimbeestje riparius kortschildkever Philoscia muscorum mospissebed Palomena prasina groene stinkwants Phosphuga atrata slakkenaaskever Pammene albuginana eikendwergbladroller Phragmatobia fuliginosa kleine beer Pammene argyrana fruitdwergbladroller Phratora vitellinae bronzen wilgenhaantje Pamphilius spec een spinselbladwesp Phyllobius argentatus een snuitkever Panorpa communis gewone schorpioenvlieg Phyllobius pomaceus groene bladsnuitkever Papilio koninginnenpage Phyllobius pyri een snuitkever

-12- Porcellio scaber ruwe pissebed Porcellio spinicornis zwartkoppissebed Propylea veertienstippelig quatuordecimpunctata lieveheersbeestje Protaetia gedeukte gouden cuprea tor (Aosta) Protodeltote pyrarge donkere marmeruil Psila fimetaria een wortelvlieg Psocoptera spec een stofluis Psodos quadrifaria een spanner (Aosta -NL) Psyche casta gewone zakdrager Steppeparelmoervlinder, Val d'Aosta (JW de Jong) Psylliodes affinis aardappelaardvlo Psyllobora citroen- Phyllobius sinuatus een snuitkever vigintiduopunctata lieveheersbeestje Phyllonorycter beuken- Ptilodon capucina kroonvogeltje maestingella vouwmot Ptychoptera een glans- Phyllonorycter berken- contaminata mug ulmifoliella vouwmot Pyrausta aurata muntvlindertje Phyllopertha horticola rozenkever Pyrausta despicata weegbreemot Phytocoris longipennis een blindwants Pyrgus malvae aardbeivlinder (Aosta) Phytomyza eupatorii een mineervliegje Pyrgus zuidelijke aardbei- Pieris brassicae groot koolwitje malvoides vlinder (Aosta) Pieris berg geaderd witje Pyrgus voorjaarsspikkeldikkopje bryoniae (Aosta -NL) serratulae (Aosta -NL Z) Pieris napi klein geaderd witje Pyrochroa serraticornis roodkopvuurkever Pieris rapae klein koolwitje Pyronia tithonus oranje zandoogje Pilophorus spec een blindwants Pyrrhocoris apterus vuurwants (Aosta) Pimpla contemplator een gewone sluipwesp Pyrrhosoma nymphula vuurjuffer Pimpla rufipes een gewone sluipwesp Pyrrhosoma nymphula vuurjuffer Pisaura mirabilis kraamwebspin f melanotum Plagiognathus een blind- Rhagio scolopaceus gewone snipvlieg arbustorum wants Rhagonycha fulva kleine rode weekschild Platycnemis blauwe breed- Rhaphigaster nebulosa grauwe veldwants (Z) pennipes scheenjuffer Rhingia campestris gewone snuitvlieg Plebejus argus heideblauwtje (GE ҉) Rhogogaster viridis sl een echte bladwesp Plebejus kroonkruidblauwtje Rhynocoris annulatus geringde roofwants argyrognomon (Aosta -NL ZZ) Rhynocoris een roofwants Plutella xylostella koolmotje iracundus (Aosta -NL) Polistes dominulus Franse veldwesp (Z) Rhyssa persuasoria houtsluipwesp Polygonia c-album gehakkelde aurelia Rilaena triangularis voorjaarshooiwagen Polyommatus adonisblauwtje Rivula sericealis stro-uiltje bellargus (Aosta -NL) Salticus scenicus huiszebraspin Polyommatus icarus icarusblauwtje Sarcophaga spec een dambordvlieg

-13- Sargus bipunctatus herfstmetaalwapenvlieg pedemontanum libel (Z) Satyrus grote saterzandoog Sympetrum sanguineum bloedrode heidelibel ferula (Aosta -NL) Sympetrum striolatum bruinrode heidelibel Scaphidium een kortschild- Sympetrum vulgatum steenrode heidelibel quadrimaculatum kever Symphyta spec een bladwesp Scathophaga stercoraria strontvlieg Syritta pipiens menuetzweefvlieg Scoliopteryx libatrix roesje Syromastus rhombeus een randwants (Aosta) Selandria melanosterna een echte bladwesp Syrphus vitripennis kleine bandzweefvlieg Semibalanus balanoides gewone zeepok Tachyerges salicis een snuitkever Sepedon een slakken- Taleporia tubulosa sigaarzakdrager spinipes dodende vlieg Tenthredo maculata een echte bladwesp Sialis cf lutaria elzenvlieg Tenthredo mesomela een echte bladwesp Sicus ferrugineus roestbruine kromlijf Tetragnathidae spec een strekspin Simyra albovenosa kleine rietvink Tetrix subulata zeggedoorntje Siona lineata vals witje (Aosta) Tettigonia grote groene Sisyra nigra sponsgaasvlieg viridissima sabelsprinkhaan Sitona spec een snuitkever Thanasimus formicarius mierenkever Smerinthus ocellata pauwoogpijlstaart Thaumatomyia notata een halmvlieg Somatochlora metallica metaalglanslibel Thymelicus lineola zwartsprietdikkopje Sphaerophoria scripta grote langlijf Thymelicus geelsprietdikkopje Sphecodes spec een bloedbij sylvestris (Aosta) Sphenella gebandeerde Timandra comae lieveling marginata kruiskruidboorvlieg Tinearia alternata een motmug Spialia kalkgraslanddikkopje Tipula cava een langpootmug sertorius (Aosta -NL) Tipula lunata een langpootmug Spilosoma lubricipeda witte tijger Tipula oleracea een langpootmug Spilosoma lutea gele tijger Tipula rufina een langpootmug Stenodema calcarata een blindwants Tipula vernalis een langpootmug Stenus bimaculatus oeverkortschild Tortricodes alternella voorjaarsbladroller Stictoleptura rubra rode smalbok Tortrix viridana groene eikenbladroller Stictopleurus een glasvleugel- Trachys minutus wilgenprachtkevertje abutilon wants (Aosta) Trichius een penseel- Stigmella aurella braammineermot spec kever (Aosta) Stigmella ulmivora iepenmineermot Trichodes behaarde bijen- Stratiomys gewone langspriet- alvearius wolf (Aosta) singularior wapenvlieg Trombidium fluweel- Strophosoma een snuit- holosericeum mijt melanogrammum kever Tropidia scita moeraszweefvlieg Suillia spec een afvalvlieg Tyria jacobaeae Sint-Jacobsvlinder Sylvicola fenestralis een venstermug Uleiota planata bruine tandkever Sympecma fusca bruine winterjuffer (BE) Uroleucon jaceae brandnetelbladluis Sympetrum danae zwarte heidelibel Urophora cardui akkerdistelgalboorvlieg Sympetrum bandheide- Vanessa atalanta atalanta

-14- Vanessa cardui distelvlinder Vespa crabro hoornaar Vespula germanica Duitse wesp Vespula vulgaris gewone wesp Villa modesta duinvilla Volucella bombylans hommelreus Volucella pellucens witte reus Xanthorhoe ferrugata vierbandspanner Xanthorhoe montanata geoogde bandspanner Xysticus gewone krab- cristatus spin (Aosta) Dwergblauwtje, Val d'Aosta (F Timmermans) Yponomeuta vogelkers- evonymella stippelmot Zeiraphera isertana grootkopbladroller Zygaena oogvlek-Sint-Jans- carneolica vlinder (Aosta -NL) Zygaena een bloeddrupje cynarae (Aosta -NL) Zygaena filipendulae Sint-Jansvlinder Zygaena dubbelvlek-Sint-Jans- loti vlinder (Aosta -NL) Zygaena streep-Sint-Jans- purpuralis vlinder (Aosta -NL)

Tijmblauwtje, Val d'Aosta (WAJ Kapoen)

Oogvlek-Sint-Jansvlinder, Val d'Aosta (JW de Jong) Icarusblauwtje, Tiengemeten (R van Middelkoop)

-15- Weekdieren Crepidula fornicata muiltje Latijnse naam Nederlandse naam Deroceras panormitanum zuidelijke akkerslak Anodonta anatina vijvermossel Deroceras reticulatum gevlekte akkerslak Anodonta cygnea zwanemossel Discus rotundatus boerenknoopje Arianta arbustorum heesterslak Ensis Amerikaanse Arion rufus gewone wegslak directus zwaardschede Arion subfuscus bruine wegslak Helicigona lapicida steenbikker (Aosta) Bithynia tentaculata grote diepslak Helix pomatia wijngaardslak (KW ҉) Buccinum undatum wulk Limax grote aardslak Cepaea witgerande tuinslak maximus alias tijgerslak hortensis (Aosta) Littorina obtusata stompe alikruik Cepaea nemoralis gewone tuinslak Lumbricus terrestris regenworm Cerastoderma edule gewone kokkel Lymnaea stagnalis gewone poelslak Cernuella virgata bolle duinslak (Z) Monacha cantiana grote karthuizerslak Clausilia bidentata vale clausilia Mytilus edulis mossel Corbicula fluminea Aziatische korfmossel Omphiscola glabra slanke poelslak (Z) Crassostrea gigas Japanse oester Patella vulgata gewone schaalhoorn Planorbarius corneus posthoornslak Planorbis planorbis gewone schijfhoornslak Radix baltica ovale poelslak Succinea putris gewone barnsteenslak Trochulus hispidus gewone haarslak Unio pictorum schildersmossel Venerupis corrugata tapijtschelp Viviparus contectus spitse moerasslak

Stekelhuidige Latijnse naam Nederlandse naam Bruine wegslak, Mildenburg (KE Nilsen) Psammechinus miliaris kleine zeeappel

Neteldier Latijnse naam Nederlandse naam Aurelia aurita oorkwal

Kleine zeeappel, Neeltje Jans (JW de Jong)

-16- Planten utriculata (Aosta -NL) Latijnse naam Nederlandse naam Alyssum alyssoides bleek schildzaad (Aosta) Acer campestre Spaanse aak Amaranthus papegaaienkruid Acer negundo vederesdoorn retroflexus (Aosta) Acer platanoides Noorse esdoorn Amelanchier Amerikaans Acer pseudoplatanus gewone esdoorn lamarckii krentenboompje Achillea erba-rotta een duizendblad Ammi majus groot akkerscherm (Z) ssp ambigua (Aosta -NL) Ammophila arenaria helm Achillea millefolium duizendblad Anacamptis pyramidalis hondskruid (Aosta) Achillea ptarmica wilde bertram Anagallis arvensis rood Acinos Alpensteentijm ssp arvensis guichelheil alpinus (Aosta -NL) Anagallis tenella teer guichelheil (KW Z) Aconitum gele monnikskap Anchusa arvensis kromhals vulparia (Aosta) Anemone nemorosa bosanemoon Acorus calamus kalmoes Angelica archangelica grote engelwortel Adonis flammea kooltje-vuur (Z) gewone engelwortel Adoxa moschatellina muskuskruid (Z) Anisantha sterilis ijle dravik Aegopodium podagraria zevenblad Anisantha tectorum zwenkdravik Aethusa cynapium hondspeterselie Antennaria dioica rozenkransje (Aosta) Agrimonia eupatoria gewone agrimonie (GE) Anthericum liliago grote graslelie (Aosta) Agrostemma githago bolderik (EB Z) Anthoxanthum odoratum gewoon reukgras Agrostis capillaris gewoon struisgras Anthriscus caucalis fijne kervel Agrostis stolonifera fioringras Anthriscus sylvestris fluitenkruid Aira caryophyllea zilverhaver Anthyllis vulneria wondklaver ssp Ajuga genevensis harig zenegroen (Aosta) ssp polyphylla (Aosta -NL) Ajuga reptans kruipend zenegroen Apera spica-venti grote windhalm Alchemilla Alpenvrouwen- Aphanes australis kleine leeuwenklauw alpina mantel (Aosta) Aquilegia donkere akelei Alchemilla geelgroene vrouwen- atrata (Aosta -NL) xanthochlora mantel (Aosta) Aquilegia vulgaris wilde akelei (Z) Alisma gramineum smalle waterweegbree Arabidopsis thaliana zandraket Alisma lanceolatum slanke waterweegbree Alisma plantago- grote water- aquatica weegbree Alliaria petiolata look-zonder-look Allium paradoxum armbloemige look (ZZ) Allium ursinum daslook (Z ҉) Allium vineale kraailook Alnus alba grijze els Alnus glutinosa zwarte els Alopecurus geniculatus geknikte vossenstaart Alopecurus pratensis grote vossenstaart Alyssoides een kruisbloemige Kooltje-vuur, Cortenoever (R van Middelkoop)

-17- Arabis collina muurscheefkelk (Z) Azolla filiculoides grote kroosvaren Arabis hirsuta ruige scheefkelk Baldellia ranunculoides kruipende moeras- ssp hirsuta (Aosta) ssp repens weegbree (KW Z) Arabis een scheefkelk Ballota nigra stinkende turrita (Aosta -NL) ssp meridionalis ballote (Z) Arctium lappa grote klit Barbarea vulgaris gewoon barbarakruid Arctium minus gewone klit Bartsia alpina Alpenhelm (Aosta -NL) Arenaria serpyllifolia gewone zandmuur Bellis perennis madeliefje Arrhenatherum elatius glanshaver Berberis aggregata roze berberis (Z) Artemisia absinthium absintalsem (Aosta) Berberis vulgaris zuurbes (Z) Artemisia biennis rechte alsem (Z) Berula erecta kleine watereppe Artemisia maritima zeealsem (KW Z) Betula pendula ruwe berk Artemisia vulgaris bijvoet Betula pubescens zachte berk Arum italicum Italiaanse aronskelk (Z) Bidens cernua knikkend tandzaad Aruncus dioicus geitenbaard (Aosta) Bidens connata smal tandzaad Asparagus officinalis asperge Bidens frondosa zwart tandzaad ssp officinalis Bidens tripartita veerdelig tandzaad Asperula cynanchica kalkbedstro (Aosta) Biscutella glad brilkruid Asplenium zwartsteel laevigata (Aosta -NL) adiantum-nigrum (Aosta) Blackstonia perfoliata herfst- Asplenium ruta-muraria muurvaren ssp serotina bitterling (Z) Asplenium noordse streep- Blechnum spicant dubbelloof (GE) septentrionale varen (Aosta) Bolboschoenus heen Asplenium steenbreek- maritimus trichomanes varen (Aosta) Borago officinalis bernagie Asplenium groene streep- Botrychium gelobde maanvaren viride varen (Aosta) lunaria (Aosta) Aster alpinus Alpenaster (Aosta -NL) Brassica napus koolzaad Aster Alpenmadelief Brassica nigra zwarte mosterd bellidiastrum (Aosta -NL) Brassica rapa raapzaad Aster lanceolatus smalle aster (Z) Briza media bevertjes (Aosta) Aster tripolium zulte Bromus hordeaceus zachte dravik Astragaluus stengelloze tragant Bromus racemosus trosdravik (KW Z) exscapus (Aosta -NL) Bromus secalinus dreps (EB ZZ) Astragalus Tiroler tragant Bryonia dioica heggenrank leontinus (Aosta -NL) Buddleja davidii vlinderstruik (Aosta) Astragalus knikkende tragant Bupleurum een goudscherm penduliflorus (Aosta -NL) baldense (Aosta -NL) Athyrium filix-femina wijfjesvaren Bupleurum een goudscherm Atriplex hortensis tuinmelde (Aosta) stellatum (Aosta -NL) Atriplex littoralis strandmelde (Z) Butomus umbellatus zwanenbloem (҉) Atriplex portulacoides gewone zoutmelde (Z) Cakile maritima zeeraket (Z) Atriplex prostrata spiesmelde Calamagrostis epigejos duinriet

-18- Carex disticha tweerijige zegge Carex echinata sterzegge (Z) Carex elata stijve zegge Carex flacca zeegroene zegge Carex hirta ruige zegge Carex hostiana blonde zegge (BE Z) Carex lasiocarpa draadzegge (KW Z) Carex lepidocarpa schubzegge (Aosta) Carex nigra zwarte zegge Carex oederi ssp oederi dwergzegge (Z) Carex oederi geelgroene Zwarte zegge, Dordtse Biesbosch (R van Middelkoop) ssp oedocarpa zegge (Z) Carex vogelpootzegge Callitriche platycarpa gewoon sterrenkroos ornithopoda (Aosta -NL) Calluna vulgaris struikhei Carex otrubae valse voszegge Caltha palustris spindotter- Carex ovalis hazenzegge ssp araneosa bloem (KW Z) Carex pallescens bleke zegge (Aosta) Caltha palustris gewone Carex panicea blauwe zegge ssp palustris dotterbloem Carex paniculata pluimzegge Campanula bellidifolia een klokje (Aosta -NL) Carex pendula hangende zegge (GE ZZ) Campanula glomerata kluwenklokje (Aosta) Carex pseudocyperus hoge cyperzegge Campanula rotundifolia grasklokje (҉) Carex pulicaris vlozegge (BE Z) Campanula scheuchzeri een klokje (Aosta -NL) Carex riparia oeverzegge Campanula spicata een klokje (Aosta -NL) Carex rostrata snavelzegge Capsella bursa-pastoris herderstasje Carex spicata gewone bermzegge Cardamine amara bittere veldkers (Aosta) Carex trinervis drienervige zegge (Z) Cardamine flexuosa bosveldkers Carex vesicaria blaaszegge Cardamine hirsuta kleine veldkers Carlina vulgaris driedistel (KW Z) Cardamine springzaad- Carpinus betulus haagbeuk impatiens veldkers (Aosta) Castanea sativa tamme kastanje (Aosta) Cardamine pratensis pinksterbloem Catabrosa aquatica watergras Carduus crispus kruldistel Centaurea cyanus korenbloem (GE) Carduus berooide distel Centaurea jacea sl knoopkruid defloratus (Aosta -NL) Centaurea jacea knoopkruid ssp Carduus nutans knikkende distel ssp gaudinii (Aosta -NL) Carduus personata maskerdistel (Aosta) Centaurea montana bergcentaurie (Aosta) Carex acuta scherpe zegge Centaurea scabiosa grote centaurie (Aosta) Carex acuta × zwarte zegge × Centaurium echt duizend- Carex nigra scherpe zegge erythraea guldenkruid Carex acutiformis moeraszegge Centaurium fraai duizend- Carex arenaria zandzegge pulchellum guldenkruid Carex davalliana veenzegge (Aosta) Centranthus ruber spoorbloem (Aosta) Carex distans zilte zegge (Z) Cerastium arvense akkerhoornbloem

-19- Cerastium fontanum gewone arborescens (Aosta) ssp vulgare hoornbloem Comarum palustre wateraardbei (GE) Cerastium glomeratum kluwenhoornbloem Convallaria majalis lelietje-van-dalen Cerastium zand- Convolvulus arvensis akkerwinde semidecandrum hoornbloem Convolvulus sepium haagwinde Ceratocapnos claviculata rankende helmbloem Conyza canadensis Canadese fijnstraal Ceratophyllum grof Corispermum smal vlies- demersum hoornblad intermedium zaad (Z) Chaenorhinum kleine leeuwenbek Cornus sanguinea rode kornoelje minus (Aosta) Coronopus didymus kleine varkenskers Chaerophyllum aureum gouden ribzaad (Aosta) Cortusa matthioli geluksklokje (Aosta -NL) Chaerophyllum bulbosum knolribzaad (Z) Corydalis solida vingerhelmbloem (Z) Chaerophyllum temulum dolle kervel Corylus avellana hazelaar Chaerophyllum villarsii een ribzaad (Aosta) Corynephorus buntgras Chamerion wilgen- canescens angustifolium roosje Cotula coronopifolia goudknopje (Z) Chelidonium majus stinkende gouwe Crambe maritima zeekool (Z) Chenopodium album melganzenvoet Crataegus laevigata tweestijlige meidoorn Chenopodium brave hendrik Crataegus monogyna eenstijlige meidoorn bonus-henricus (Aosta) Crepis biennis groot streepzaad Chenopodium glaucum zeegroene ganzenvoet Crepis capillaris klein streepzaad Chenopodium korrel- Crepis tectorum smal streepzaad (Z) polyspermum ganzenvoet Cuscuta europaea groot warkruid (Z) Chenopodium rubrum rode ganzenvoet Cymbalaria muralis muurleeuwenbek Cichorium intybus wilde cichorei Cynodon dactylon handjesgras Cicuta virosa waterscheerling Cynoglossum officinale veldhondstong (Z) Circaea groot heksenkruid Cynosurus cristatus kamgras (GE) lutetiana (Aosta) Cirsium acaule aarddistel (Aosta) Cirsium arvense akkerdistel Cirsium eriophorum wollige distel (GE ZZ) Cirsium oleraceum moesdistel Cirsium palustre kale jonker Cirsium vulgare speerdistel Cladium mariscus galigaan (KW Z) Claytonia perfoliata winterpostelein Claytonia sibirica roze winterpostelein Clematis vitalba bosrank Clinopodium acinos kleine steentijm (KW Z) Clinopodium bergsteentijm menthifolium (Aosta) Cochlearia danica Deens lepelblad Colutea Europese blazenstruik Vlasbekje, Leijgraaf (KE Nilsen)

-20- Cystopteris bergblaasvaren Eleocharis uniglumis slanke waterbies montana (Aosta -NL) Eleogiton fluitans vlottende bies (KW Z) Cytisus scoparius brem Elodea nuttallii smalle waterpest Dactylis glomerata kropaar Elytrigia repens kweek Dactylorhiza vleeskleurige Epilobium beklierde incarnata orchis (KW Z ҉) ciliatum basterdwederik Dactylorhiza maculata gevlekte orchis Epilobium hirsutum harig wilgenroosje ssp maculata ss (KW ҉) Epilobium parviflorum viltige basterdwederik Dactylorhiza majalis brede orchis (Aosta) Epilobium tetragonum kantige basterdwederik Dactylorhiza praetermissa gewone riet- Epipactis bruinrode wespen- ssp praetermissa orchis (҉) atrorubens orchis (Aosta) Dactylorhiza groene nacht- Epipactis helleborine brede wespen- viridis orchis (Aosta Z) ssp helleborine orchis (҉) Danthonia decumbens tandjesgras Epipactis moeraswespen- Daphne rood peper- palustris orchis (KW Z ҉) mezereum boompje (Aosta) Equisetum arvense heermoes Daucus carota peen Equisetum fluviatile holpijp Deschampsia cespitosa ruwe smele Equisetum palustre lidrus Deschampsia flexuosa bochtige smele Erica tetralix gewone dophei Descurainia sophia Sofiekruid Erigeron Alpenfijnstraal Dianthus barbatus duizendschoon (Aosta) alpinus (Aosta -NL) Dianthus carthusianorum Karthuizer anjer Erigeron annuus zomerfijnstraal (Z) ssp vaginatus ssp (Aosta -NL) Eriophorum veenpluis Dianthus furcatus een anjer angustifolium ssp lereschii (Aosta -NL) Erodium cicutarium reigersbek Dianthus sylvestris bosanjer (Aosta -NL) Erophila verna vroegeling Digitalis purpurea vingerhoedskruid Eryngium campestre kruisdistel Diplotaxis muralis kleine zandkool (Aosta) Diplotaxis tenuifolia grote zandkool Dipsacus fullonum grote kaardenbol (҉) Drosera kleine zonne- intermedia dauw (GE ҉) Drosera ronde zonne- rotundifolia dauw (GE ҉) Dryas octopetala zilverkruid (Aosta -NL) Dryopteris carthusiana smalle stekelvaren Dryopteris dilatata brede stekelvaren Dryopteris filix-mas mannetjesvaren Echinochloa crus-galli Europese hanenpoot Echium vulgare slangenkruid Elatine hexandra gesteeld glaskroos (Z) Eleocharis acicularis naaldwaterbies Eleocharis palustris gewone waterbies Doornappel, Meijendel (HAT de Jong)

-21- Eryngium maritimum blauwe zeedistel (Z ҉) Gentiana voorjaarsgentiaan Euonymus europaeus wilde kardinaalsmuts verna (Aosta -NL) Eupatorium cannabinum koninginnekruid Geranium fijne ooievaarsbek Euphorbia cyparissias cipreswolfsmelk (Z) columbinum (Aosta) Euphorbia esula heksenmelk Geranium dissectum slipbladige ooievaarsbek Euphorbia helioscopia kroontjeskruid Geranium molle zachte ooievaarsbek Euphrasia stricta sl stijve ogentroost (GE) Geranium pusillum kleine ooievaarsbek Fagopyrum esculentum boekweit Geranium bermooievaarsbek Fagus sylvatica beuk pyrenaicum (Aosta) Fallopia convolvulus zwaluwtong Geranium een ooievaarsbek Fallopia dumetorum heggenduizendknoop rivulare (Aosta -NL) Fallopia japonica Japanse duizendknoop Geranium robertianum gewoon robertskruid Festuca arundinacea rietzwenkgras Geranium bosooievaarsbek Festuca gigantea reuzenzwenkgras sylvaticum (Aosta) Festuca pratensis beemdlangbloem Geum knikkend nagelkruid Festuca rubra rood zwenkgras rivale (Aosta) Ficaria verna gewoon speenkruid sl Geum urbanum geel nagelkruid Ficaria verna ssp verna gewoon speenkruid Glaux maritima melkkruid Filago minima dwergviltkruid (GE Z) Glebionis segetum gele ganzenbloem Filipendula ulmaria moerasspirea Glechoma hederacea hondsdraf Foeniculum vulgare venkel (Aosta) Globularia hartbladige kogel- Fragaria vesca bosaardbei (GE) cordifolia bloem (Aosta -NL) Fraxinus excelsior es Globularia kruipende kogel- Fumaria officinalis gewone duivenkervel repens bloem (Aosta -NL) Gagea spec een geelster (Aosta) Glyceria fluitans mannagras Galeopsis ladanum brede raai (Aosta) Glyceria maxima liesgras Galeopsis tetrahit gewone hennepnetel Gnaphalium bleekgele Galinsoga parviflora kaal knopkruid luteo-album droogbloem Galinsoga quadriradiata harig knopkruid Gnaphalium sylvaticum bosdroogbloem (GE) Galium aparine kleefkruid Galium mollugo glad walstro Galium odoratum lievevrouwebedstro Galium palustre moeraswalstro Galium pumilum kalkwalstro (Aosta) Galium uliginosum ruw walstro Galium verum geel walstro Genista anglica stekelbrem (GE) Gentiana stengelloze gentiaan acaulis (Aosta -NL) Gentiana kruisbladgentiaan cruciata (Aosta) Gentiana lutea gele gentiaan (Aosta) Gentiana pneumonanthe klokjesgentiaan (GE Z ҉) Alpenaster, Val d'Aosta (R Ollefers)

-22- Homogyne Alpenhoefblad alpina (Aosta -NL) Hordeum murinum kruipertje Hordeum secalinum veldgerst Hordeum vulgare gerst Hottonia palustris waterviolier Hugueninia tanacetifolia een raket (Aosta -NL) Humulus lupulus hop Hydrocharis kikkerbeet morsus-ranae Wollige distel, Bloemdijken Zuid-Beveland (KE Nilsen) Hydrocotyle vulgaris gewone waternavel Hypericum elodes moerashertshooi (KW Z) Gnaphalium uliginosum moerasdroogbloem Hypericum maculatum kantig Gymnadenia grote muggen- ssp obtusiusculum hertshooi conopsea orchis (Aosta) Hypericum perforatum Sint-Janskruid Gymnadenia rode/zwarte vanille- Hypericum richeri Alpenhertshooi ssp rubra orchis (Aosta -NL Z) ssp richeri (Aosta -NL) Gymnocarpium gebogen driehoeks- Hypericum tetrapterum gevleugeld hertshooi dryopteris varen (Aosta) Hypochaeris gevlekt biggenkruid Gypsophila kruipend gipskruid maculata (Aosta) repens (Aosta -NL) Hypochaeris radicata gewoon biggenkruid helix klimop Hypochaeris eenhoofdig biggenkruid Helianthemum geel zonne- uniflora (Aosta -NL) nummularium roosje (GE) Ilex aquifolium hulst Helleborus foetidus stinkend nieskruid Impatiens glandulifera reuzenbalsemien Heracleum reuzen- Impatiens groot springzaad mantegazzianum berenklauw noli-tangere (Aosta) gewone berenklauw Impatiens parviflora klein springzaad Herniaria glabra kaal breukkruid (Aosta) Inula britannica Engelse alant (Z) Hieracium aurantiacum oranje havikskruid Iris pseudacorus gele lis Hieracium cymosum een havikskruid (Aosta) Isolepis setacea borstelbies Hieracium murorum muurhavikskruid (KW Z) Jacobaea erucifolia viltig kruiskruid Hieracium pilosella muizenoor Jacobaea vulgaris duin- Hieracium een havikskruid ssp dunensis kruiskruid tomentosum (Aosta -NL) Jacobaea vulgaris Jakobs- Hieracium umbellatum schermhavikskruid ssp vulgaris kruiskruid ss Hieracium dicht havikskruid Jasione montana zandblauwtje vulgatum (Aosta) Juglans regia okkernoot Hippocrepis paardenhoefklaver Juncus acutiflorus veldrus comosa (Aosta) Juncus articulatus zomprus Hippophae rhamnoides duindoorn Juncus bufonius greppelrus Holcus lanatus gestreepte witbol Juncus bulbosus knolrus

-23- Juncus canadensis Canadese rus (ZZ) Lathyrus tuberosus aardaker (҉) Juncus compressus platte rus Legousia klein spiegel- Juncus conglomeratus biezenknoppen hybrida klokje (KW ZZ) Juncus effusus pitrus Legousia groot spiegel- Juncus inflexus zeegroene rus speculum-veneris klokje (EB Z) Juncus squarrosus trekrus Lemna gibba bultkroos Juncus subnodulosus paddenrus Lemna minor klein kroos Juncus tenuis tengere rus Lemna minuta dwergkroos Juniperus communis jeneverbes (GE ҉) Lemna trisulca puntkroos Juniperus communis Alpenjeneverbes Leontodon autumnalis vertakte leeuwentand ssp alpina (Aosta -NL) Leontodon ruige leeuwentand Knautia arvensis beemdkroon (Aosta) hispidus (KW Z) Koeleria macrantha smal fakkelgras (Aosta) Leontodon saxatilis kleine leeuwentand Lactuca perennis een sla (Aosta -NL) Leontopodium alpinum Edelweiss (Aosta -NL) Lactuca serriola kompassla Leucanthemum vulgare gewone margriet Lamiastrum galeobdolon bonte gele Ligustrum vulgare wilde liguster ssp argentatum dovenetel Lilium martagon Turkse lelie (Aosta) Lamium album witte dovenetel Linaria Alpenvlasleeuwen- Lamium amplexicaule hoenderbeet alpina bek (Aosta) Lamium maculatum gevlekte dovenetel Linaria vulgaris vlasbekje Lamium purpureum paarse dovenetel Linum alpinum Alpenvlas (Aosta -NL) Lapsana communis akkerkool Linum catharticum geelhartje (KW Z) Larix spec een lork Linum tenuifolium smal vlas (Aosta -NL) Laserpitium een laserkruid Lithospermum arvense ruw parelzaad (Aosta) halleri (Aosta -NL) Lolium multiflorum Italiaans raaigras Laserpitium berglaserkruid Lolium perenne Engels raaigras siler (Aosta -NL) Lonicera periclymenum wilde kamperfoelie Lathyrus pratensis veldlathyrus Lotus Alpenrolklaver

Turkse Lelie, Gran Paradiso (JW de Jong) Turkse Lelie, Val d'Aosta (HAT de Jong)

-24- alpinus (Aosta -NL) Mycelis muralis muursla (Z) Lotus corniculatus gewone rolklaver Myosotis arvensis akkervergeet-mij-nietje Lotus pedunculatus moerasrolklaver Myosotis laxa zompvergeet- Lunaria annua tuinjudaspenning ssp cespitosa mij-nietje Luronium drijvende water- Myosotis ramosissima ruw vergeetmij-nietje natans weegbree (KW Z ҉) Myosotis scorpioides weidevergeet- Luzula campestris gewone veldbies ssp nemorosa me-nietje (Z) Luzula multiflora (ssp veelbloemige Myosotis scorpioides moerasvergeet- congesta + multiflora) veldbies ssp scorpioides mij-nietje Luzula nivea een veldbies (Aosta) Myrica gale wilde gagel (GE) Lycopodiella moeraswolfs- Narthecium ossifragum beenbreek (BE Z ҉) inundata klauw (KW Z) Nasturtium microphyllum slanke waterkers Lycopus europaeus wolfspoot Nasturtium officinale witte waterkers Lysimachia nummularia penningkruid Neotinea aangebrande orchis Lysimachia thyrsiflora moeraswederik ustulata (Aosta) Lysimachia vulgaris grote wederik Neottia grote keverorchis Lythrum salicaria grote kattenstaart ovata (KW Z ҉) Maianthemum bifolium dalkruid Nuphar lutea gele plomp Malus domestica 'Elstar' gekweekte appel Nymphaea alba witte waterlelie Malva alcea vijfdelig kaasjeskruid (Z) Nymphoides peltata watergentiaan Malva neglecta klein kaasjeskruid Odontites vernus rode ogen- Malva sylvestris groot kaasjeskruid ssp serotinus troost ss (GE) Matricaria chamomilla echte kamille Odontites vernus akkerogen- Matricaria discoidea schijfkamille ssp vernus troost (BE ZZ) Medicago arabica gevlekte rupsklaver Oenanthe aquatica watertorkruid Medicago falcata sikkelklaver (Z) Oenanthe fistulosa pijptorkruid Medicago lupulina hopklaver Oenothera glazioviana grote teunisbloem Medicago sativa luzerne Oenothera oakesiana duinteunisbloem (Z) Melampyrum pratense hengel (Aosta) Onobrychis viciifolia esparcette (Aosta) Melica wimperparelgras Ononis repens kattendoorn ciliata (Aosta -NL) ssp spinosa (GE) Melica knikkend parelgras Onopordum acanthium wegdistel (Aosta) nutans (Aosta) Orchis anthropophra poppenorchis (Aosta) Melilotus albus witte honingklaver Orchis militaris soldaatje (Aosta) Melilotus officinalis citroengele honingklaver Origanum vulgare wilde marjolein (Z ҉) Mentha aquatica watermunt Ornithogalum gewone vogel- Mentha arvensis akkermunt umbellatum melk (҉) Menyanthes trifoliata waterdrieblad (GE ҉) Ornithopus perpusillus klein vogelpootje Minuartia rubra een veldmuur (Aosta -NL) Orobanche walstrobrem- Minuartia dwergveldmuur caryophyllacea raap (Z) sedoides (Aosta -NL) Orobanche gamanderbrem- Moehringia trinervia drienerfmuur teucrii raap (Aosta -NL) Molinia caerulea pijpenstrootje Osmunda regalis koningsvaren (҉)

-25- Oxalis corniculata gehoornde klaverzuring Picea abies fijnspar Oxalis stricta stijve klaverzuring Picris echioides dubbelkelk (Z) Oxytropis een hokjespeul Pilularia globulifera pilvaren (Z) campestris ssp (Aosta -NL) Pimpinella major grote bevernel Oxytropis een hokjespeul Pinguicula vulgaris vetblad (Aosta) fetida (Aosta -NL) Pinus nigra zwarte den Papaver dubium bleke klaproos Pinus sylvestris grove den Papaver rhoeas grote klaproos Plantago Alpenweegbree Papaver somniferum slaapbol alpina (Aosta -NL) Paradisea liliastrum paradijslelie (Aosta -NL) Plantago coronopus hertshoornweegbree Parapholis strigosa dunstaart Plantago lanceolata smalle weegbree Parietaria judaica klein glaskruid (Aosta) Plantago major getande Parietaria officinalis groot glaskruid (Z) ssp intermedia weegbree Paris quadrifolia eenbes (Aosta) Plantago major grote Parnassia palustris parnassia (KW Z ҉) ssp major weegbree Pastinaca sativa pastinaak Plantago maritima zeeweegbree (KW Z) ssp sativa Plantago media ruige weegbree (GE Z) Pedicularis een kartelblad Platanthera welriekende gyroflora (Aosta -NL) bifolia nachtorchis (BE Z ҉) Pedicularis moeraskartelblad Poa een beemdgras palustris (KW Z) alpina (Aosta -NL) Pedicularis sylvatica heidekartelblad (BE Z) Poa annua straatgras Pedicularis kranskartelblad Poa nemorales schaduwgras verticillata (Aosta -NL) Poa trivialis ruw beemdgras Persicaria amphibia veenwortel Polygala een vleugeltjes- Persicaria amplexicaulis red bistort (Z) alpina bloem (Aosta -NL) Persicaria hydropiper waterpeper Polygala kuifvleugeltjes- Persicaria lapathifolia beklierde duizendknoop comosa bloem (Aosta) Persicaria maculosa perzikkruid Polygala liggende vleugeltjes Persicaria mitis zachte duizendknoop serpyllifolia bloem (KW Z) Petasites hybridus groot hoefblad Polygala gewone vleugeltjes- Petasites paradoxus een hoefblad (Aosta -NL) vulgaris bloem (GE Z) Peucedanum karwijvarkens- Polygonatum gewone carvifolia kervel (KW Z) multiflorum salomonszegel Peucedanum meesterwortel Polygonatum welriekende ostruthium (Aosta -NL) odoratum salomonszegel (Z) Peucedanum palustre melkeppe Polygonum aviculare gewoon varkensgras Phalaris arundinacea rietgras Polygonum een duizendknoop Phleum arenarium zanddoddegras bistorta (Aosta -NL) Phleum pratense timotee- Polygonum knolduizendknoop ssp pratense gras viviparum (Aosta -NL) Phragmites australis riet Polypodium vulgare gewone eikvaren Phyteuma orbiculare bolrapunzel (Aosta -NL) Polystichum lonchitis lansvaren (Aosta)

-26- Populus × canescens grauwe abeel Populus alba witte abeel Populus nigra zwarte populier Populus tremula ratelpopulier Portulaca oleracea postelein (Aosta) Potamogeton ongelijkbladig gramineus fonteinkruid (BE Z) Potamogeton natans drijvend fonteinkruid Potamogeton duizendknoop- polygonifolius fonteinkruid Potamogeton pusillus tenger fonteinkruid Potamogeton trichoides haarfonteinkruid Campanula bellidifolia (een klokje), Gran Paradiso (M Wendels) Potentilla anserina zilverschoon Potentilla erecta tormentil Potentilla reptans vijfvingerkruid Ranunculus flammula egelboterbloem Potentilla rupestris rotsganzerik (Aosta -NL) Ranunculus lingua grote boterbloem Potentilla supina liggende ganzerik (Z) Ranunculus repens kruipende boterbloem Primula melige sleutelbloem Ranunculus een boterbloem farinosa (Aosta -NL) reptans (Aosta -NL) Primula een sleutelbloem Ranunculus blaartrekkende pedemontana (Aosta -NL) sceleratus boterbloem Primula gulden sleutel- Raphanus raphanistrum knopherik veris bloem (Aosta) Raphanus sativus radijs Primula stengelloze sleutel- Reseda lutea wilde reseda vulgaris bloem (BE Z ҉) Reseda luteola wouw Prunella vulgaris gewone brunel Rhamnus cathartica wegedoorn Prunus padus gewone vogelkers Rhamnus frangula sporkehout Prunus serotina Amerikaanse vogelkers Rhinanthus harige ratelaar Prunus spinosa sleedoorn alectorolophus (Aosta) Pseudotsuga menziesii Douglasspar Rhinanthus angustifolius grote ratelaar Pteridium aquilinum adelaarsvaren Rhinanthus minor kleine ratelaar (GE Z) Pulicaria dysenterica heelblaadjes Rhododendron ponticum Pontische rododendron Pulicaria vulgaris klein vlooienkruid (Z) Rhynchospora alba witte snavelbies (GE Z) Pulmonaria officinalis gevlekt longkruid (Z) Rhynchospora fusca bruine snavelbies (GE Z) Pulsatilla Alpen-anemoon Ribes uva-crispa kruisbes alpina aggr (Aosta -NL) Robinia pseudoacacia robinia Pulsatilla vulgaris wildemanskruid (Aosta) Rorippa amphibia gele waterkers Quercus robur zomereik Rorippa austriaca Oostenrijkse kers (Z) Quercus rubra Amerikaanse eik Rorippa palustris moeraskers Ranunculus een boterbloem Rorippa sylvestris akkerkers aconitifolius (Aosta -NL) Rosa canina hondsroos Ranunculus acris scherpe boterbloem Rosa pimpinellifolia duinroos (Z) Ranunculus bulbosus knolboterbloem Rosa rubiginosa egelantier

-27- Rosa rugosa rimpelroos Rubus caesius dauwbraam Rubus corylifolius hazelaarbraam Rubus fruticosus + gewone braam + Rubus corylifolius hazelaarbraam Rubus idaeus framboos Rubus laciniatus peterseliebraam Rubus ulmifolius koebraam (Z) Rumex acetosa veldzuring Rumex acetosella schapenzuring Rumex alpinus een zuring (Aosta -NL) Wilde cichorei, Leijgraaf (KE Nilsen) Rumex conglomeratus kluwenzuring Rumex crispus krulzuring var laciniata vlier Rumex hydrolapathum waterzuring Sambucus racemosa trosvlier Rumex maritimus goudzuring Samolus valerandi waterpunge Rumex obtusifolius ridderzuring Sanguisorba minor kleine pimpernel Rumex palustris moeraszuring ssp minor (KW Z) Rumex sanguineus bloedzuring Sanguisorba officinalis grote pimpernel Rumex scutatus Spaanse zuring (Aosta) Saponaria ocymoides muurzeepkruid (Aosta) Rumex thyrsiflorus geoorde zuring (Z) Saponaria officinalis zeepkruid Sagina glabra een vetmuur (Aosta -NL) Saxifraga gele bergsteen- Sagina nodosa sierlijke vetmuur (Aosta) aizoides breek (Aosta -NL) Sagina procumbens liggende vetmuur Saxifraga een steenbreek Sagittaria sagittifolia pijlkruid cuneifolia (Aosta -NL) Salicornia europaea kortarige zeekraal Saxifraga een steenbreek Salicornia procumbens langarige zeekraal exarata ssp (Aosta -NL) Salix × geoorde wilg × Saxifraga paniculata trossteenbreek (Aosta) multinervis grauwe wilg Schoenoplectus matten- Salix alba schietwilg lacustris bies Salix aurita geoorde wilg Scilla bifolia vroege sterhyacint (Z) Salix caprea boswilg Scrophularia nodosa knopig helmkruid Salix grauwe wilg + Scutellaria alpina Alpenglidkruid (Aosta -NL) cinerea rossige wilg Scutellaria galericulata blauw glidkruid Salix purpurea bittere wilg Securigera varia bont kroonkruid (Z) Salix repens kruipwilg Sedum acre muurpeper Salix repens × kruipwilg × Sedum album wit vetkruid Salix purpurea bittere wilg Sedum telephium hemelsleutel (Aosta) Salix viminalis katwilg Sempervivum arachnoi- spinnenweb- Salsola kali stekend loogkruid (Z) deum ssp tomentosum huislook ssp (Aosta) Salvia glutinosa kleverige salie (Aosta) Sempervivum grootbloemige Salvia pratensis veldsalie (KW Z ҉) grandiflorum huislook (Aosta -NL) Sambucus nigra gewone vlier Sempervivum berghuislook Sambucus nigra peterselie- montanum (Aosta -NL)

-28- Senecio gemzenkruis- Stachys palustris moerasandoorn doronicum kruid (Aosta -NL) Stachys sylvatica bosandoorn Senecio inaequidens bezemkruiskruid Stellaria graminea grasmuur Senecio sylvaticus boskruiskruid Stellaria media vogelmuur Senecio viscosus kleverig kruiskruid Stellaria uliginosa moerasmuur Senecio vulgaris klein kruiskruid Stipa pennata vedergras (Aosta -NL) Setaria viridis groene naaldaar Suaeda maritima klein schorrenkruid (Z) Sherardia arvensis blauw walstro (KW Z) Succisa pratensis blauwe knoop (Aosta) Silaum silaus weidekervel (Z) Symphytum officinale gewone smeerwortel Silene × dag- × avond- Tanacetum vulgare boerenwormkruid hampeana koekoeksbloem Taraxacum officinale paardenbloem Silene baccifera besanjelier (BE ZZ) Teucrium scorodonia valse salie Silene conica kegelsilene (Z) Thalictrum aquilegifolium akeleiruit (Aosta) Silene dioica dagkoekoeksbloem Thalictrum flavum poelruit Silene flos-cuculi echte koekoeksbloem Thalictrum minus kleine ruit (KW Z) Silene latifolia ssp alba avondkoekoeksbloem Thesium alpinum Alpenbergvlas (Aosta -NL) Silene vulgaris blaassilene Thesium bavarum een bergvlas (Aosta -NL) Sinapis arvensis herik Thlaspi arvense witte krodde Sisymbrium officinale gewone raket Thymus praecox een kruiptijm Sisymbrium orientale oosterse raket (Z) ssp polytrichus (Aosta -NL) Sium latifolium grote watereppe Thymus pulegioides grote tijm (KW) Solanum dulcamara bitterzoet Thymus vulgaris echte tijm (Aosta) Solanum nigrum zwarte Tilia cordata winterlinde (Aosta) ssp nigrum nachtschade Tilia platyphyllos zomerlinde Solanum physalifolium glansbesnachtschade (Z) Tofieldia calyculata een lelie (Aosta -NL) Solidago canadensis Canadese guldenroede Tolpis een havikskruid Solidago gigantea late guldenroede staticifolia (Aosta -NL) Sonchus arvensis zeemelk- Torilis japonica heggendoornzaad var maritimus distel Tragopogon dubius bleke morgenster (Aosta) Sonchus asper gekroesde melkdistel Tragopogon pratensis oosterse morgen- Sonchus oleraceus gewone melkdistel ssp orientalis ster (Aosta) Sonchus palustris moerasmelkdistel Tragopogon pratensis gele morgen- Sorbus aucuparia wilde lijsterbes ssp pratensis ster Sparganium emersum kleine egelskop Trichophorum cespit- veenbies Sparganium erectum grote egelskop sl sum ssp germanicum ssp (GE Z) Sparganium natans kleinste egelskop (BE Z) Trifolium alpinum een klaver (Aosta -NL) Spergula arvensis gewone spurrie Trifolium arvense hazenpootje Spergularia media gerande schijnspurrie Trifolium campestre liggende klaver Spergularia morisonii heidespurrie Trifolium dubium kleine klaver Spergularia rubra rode schijnspurrie Trifolium fragiferum aardbeiklaver Spergularia salina zilte schijnspurrie Trifolium hybridum basterdklaver Spirodela polyrhiza veelwortelig kroos Trifolium medium bochtige klaver (Aosta) Stachys alpina Alpenandoorn (Aosta) Trifolium montanum bergklaver (Aosta -NL)

-29- Trifolium pratense rode klaver Veronica persica grote ereprijs Trifolium pratense sneeuw rode Veronica serpyllifolia tijmereprijs var nivale klaver (Aosta -NL) Viburnum opulus Gelderse roos Trifolium repens witte klaver Vicia cracca vogelwikke Triglochin maritima schorrenzoutgras Vicia hirsuta ringelwikke Triglochin palustris moeraszoutgras Vicia onobrychioides een wikke (Aosta -NL) Tripleurospermum reukeloze Vicia sativa ssp sativa voederwikke maritimum kamille Vicia sativa ssp segetalis vergeten wikke Trisetum flavescens goudhaver (Aosta) Vicia sepium heggenwikke Triticum aestivum tarwe Vicia tetrasperma vierzadige Trollius europaeus trollius (Aosta -NL) ssp tetrasperma wikke Tsuga westelijke hemlock- Vicia villosa bonte wikke heterophylla spar (Z) Vinca grote maagden- Tulipa sylvestris bostulp (Z) major palm (Z ҉) Tussilago farfara klein hoefblad Vincetoxicum witte engbloem Typha latifolia grote lisdodde hirundinaria (Aosta) Ulmus glabra ruwe iep Viola arvensis akkerviooltje Urtica dioica grote brandnetel Viola tweebloemig Urtica urens kleine brandnetel biflora viooltje (Aosta -NL) Utricularia vulgaris groot blaasjeskruid Viola curtisii duinviooltje (Z) Vaccinium myrtillus blauwe bosbes Viola odorata maarts viooltje Valeriana officinalis echte valeriaan Viola driekleurig Valeriana driebladvaleriaan tricolor viooltje (Aosta) tripteris (Aosta -NL) Vulpia spec een langbaardgras Valerianella locusta veldsla Wolffia arrhiza wortelloos kroos Valerianella rimosa geoorde veldsla (VN ZZ) Xanthium strumarium late stekelnoot (Z) Veratrum album witte nieswortel (Aosta) Verbascum densiflorum stalkaars Verbascum nigrum zwarte toorts Verbascum thapsus koningskaars Verbena bonariensis stijf ijzerhard (Z) Verbena officinalis ijzerhard (Z) Veronica agrestis akkerereprijs Veronica blauwe water- anagallis-aquatica ereprijs Veronica arvensis veldereprijs Veronica beccabunga beekpunge Veronica bellidioides een ereprijs (Aosta) Veronica catenata rode waterereprijs Veronica chamaedrys gewone ereprijs Veronica fruticans een ereprijs (Aosta) Veronica hederifolia klimopereprijs Veronica officinalis mannetjesereprijs Zaaddozen, Val d'Aosta (E Griffioen)

-30- Mossen Latijnse naam Nederlandse naam Atrichum tenellum klein rimpelmos (KW Z) Atrichum undulatum groot rimpelmos Aulacomnium gewoon androgynum knopjesmos Aulacomnium palustre roodviltmos Barbilophozia attenuata steil tandmos (Aosta Z) Barbilophozia glanzend tandmos barbata (Aosta) Barbula convoluta gewoon smaragdsteeltje Grijze bisschopsmuts, AW-duinen (KE Nilsen) Barbula unguiculata kleismaragdsteeltje Bartramia gewoon appelmos lutescens (Aosta) pomiformis (Aosta ZZ) Homalothecium sericeum gewoon zijdemos Brachythecium albicans bleek dikkopmos Hylocomium splendens glanzend etagemos Brachythecium gewoon Hypnum cupressiforme gesnaveld rutabulum dikkopmos var cuprissiforma ss klauwtjesmos Bryum argenteum zilvermos Hypnum cupressiforme gesnaveld klauwtjes- Bryum capillare gedraaid knikmos var filiforme mos draadvorm Bryum rubens ss braamknikmos Hypnum jutlandicum heideklauwtjesmos Calliergonella cuspidata gewoon puntmos Isothecium myosuroides knikkend palmpjesmos Calypogeia fissa moerasbuidelmos Kindbergia praelonga fijn laddermos Calypogeia muelleriana gaaf buidelmos Leptobryum pyriforme slankmos (Aosta) Campylopus flexuosus boskronkelsteeltje Leucobryum glaucum kussentjesmos Campylopus introflexus grijs kronkelsteeltje Lophocolea bidentata gewoon kantmos Campylopus pyriformis breekblaadje Lophocolea heterophylla gedrongen kantmos Cephalozia bicuspidata gewoon maanmos Marchantia polymorpha parapluutjesmos Cephaloziella divaricata gewoon draadmos Metzgeria furcata bleek boomvorkje Ceratodon purpureus gewoon purpersteeltje Mnium hornum gewoon sterrenmos Climacium dendroides boompjesmos (KW) Orthotrichum affine gewone haarmuts Cololejeunea minutissima dwergwratjesmos (GE ZZ) Orthotrichum anomalum gesteelde haarmuts Cryphaea heteromalla vliermos Orthotrichum diaphanum grijze haarmuts Dicranella heteromalla gewoon pluisjesmos Orthotrichum lyellii broedhaarmuts Dicranoweisia cirrata gewoon sikkelsterretje Pellia epiphylla gewoon plakkaatmos Dicranum scoparium gewoon gaffeltandmos Philonotis fontana beekstaartjesmos Eurhynchium striatum geplooid snavelmos Plagiochilla groot varentjes- Fissidens taxifolius kleivedermos asplenioides mos (Aosta) Frullania dilatata helmroestmos Plagiomnium affine rond boogsterrenmos Funaria hygrometrica gewoon krulmos Plagiomnium gerimpeld Grimmia pulvinata gewoon muisjesmos undulatum boogsterrenmos Gymnocolea inflata broedkelkje Plagiothecium gerimpeld Hedwigia ciliata recht granietmos (Aosta) undulatum platmos Homalothecium smaragdmos Platygyrium repens kwastjesmos

-31- Pohlia nutans gewoon peermos Scapania spec een schoffelmos (Aosta) Polytrichum commune gewoon haarmos Schistidium crassipilum muurachterlichtmos Polytrichum formosum fraai haarmos Sphagnum geoord Polytrichum juniperinum zandhaarmos denticulatum veenmos Polytrichum longisetum gerand haarmos Sphagnum fimbriatum gewimperd veenmos Porella gewoon pelsmos Sphagnum palustre gewoon veenmos platyphylla (Aosta Z) Sphagnum squarrosum haakveenmos Pseudoscleropodium groot Sphagnum subnitens glanzend veenmos (KW) purum laddermos Syntrichia ruralis groot duin- Ptilidium ciliare heidefranjemos (Aosta) var arenicola sterretje Racomitrium canescens grijze bisschopsmuts (KW) Syntrichia ruralis klein duin- Radula complanata gewoon schijfjesmos var calcicola sterretje Rhynchostegium boom- Tetraphis pellucida viertandmos confertum snavelmos Thuidium abietinum sparrenmos (Aosta ZZ) Rhytidiadelphus gewoon Thuidium tamariscinum gewoon thujamos squarrosus haakmos Tortella gerimpeld kronkel- Rhytidiadelphus pluimstaartmos tortuosa bladmos (Aosta Z) triquetrus (Aosta Z) Tortula muralis gewoon muursterretje Riccardia gevind moeras- Ulota bruchii knotskroesmos multifida vorkje (EB Z) Ulota crispa trompetkroesmos Riccia cavernosa sponswatervorkje Warnstorfia fluitans vensikkelmos Riccia fluitans gewoon watervorkje Zygodon viridissimus echt iepenmos Riccia glauca gewoon landvorkje

Geoord veenmos, De Geelders (R van Middelkoop) Wrattig veenmos, Lheebroekerzand (KE Nilsen)

-32- Korstmossen Latijnse naam Nederlandse naam Acarospora fuscata bruin steenschubje Amandinea punctata vliegenstrontjesmos Anaptychia runcinata zeedakpanmos (BE ZZ) Anisomeridium polypori schoorsteentje Aspicilia caesiocinerea grijzig dambordje (KW Z) Aspicilia calcarea plat dambordje (Aosta) Aspicilia cinerea dijkdambordje (Aosta) Aspicilia contorta rond dambordje Aspicilia leprosescens zeedambordje (Z) Zeedakpanmos, Nuldernauw (KE Nilsen) Bagliettoa calciseda witte kalkstippelkorst Brodoa [Parmeliaceae] Cladonia caespiticia greppelblaadje intestiniformes (Aosta -NL) Cladonia coniocraea smal bekermos Buellia aethalea steenstrontjesmos Cladonia fimbriata kopjesbekermos Buellia griseovirens grijsgroene stofkorst Cladonia foliacea zomersneeuw Caloplaca rivierdijk- Cladonia furcata gevorkt heidestaartje atroflava zonnetje (Aosta Z) Cladonia humilis frietzakbekermos Caloplaca schubbige citroen- Cladonia macilenta dove heidelucifer brittanica korst (Aosta) Cladonia pocillum duinbekermos (Z) Caloplaca chlorina grijze citroenkorst Cladonia portentosa open rendiermos Caloplaca citrina gewone citroenkorst Cladonia rangiformis vals rendiermos Caloplaca decipiens stoffige citroenkorst Cladonia scabriuscula ruw heidestaartje Caloplaca flavescens gelobde citroenkorst Collema auriforme parel-geleimos (Aosta) Caloplaca flavocitrina valse citroenkorst Collema donkere rook- Caloplaca flavovirescens betoncitroenkorst crispum korst (Aosta) Caloplaca holocarpa muurzonnetje Dermatocarpon een navelmos Caloplaca lithophila kleine citroenkorst miniatum (Aosta -NL) Caloplaca maritima gewone zeecitroenkorst Diploicia canescens kauwgommos Caloplaca obscurella gewone kraterkorst Evernia prunastri eikenmos Caloplaca ruderum kerkcitroenkorst Flavoparmelia caperata bosschildmos Caloplaca saxicola sinaasappelkorst Flavoparmelia soredians groen boomschildmos Caloplaca teicholyta witte citroenkorst Graphis scripta gewoon schriftmos (Z) Candelaria concolor vals dooiermos Hyperphyscia adglutinata dun schaduwmos Candelariella aurella kleine geelkorst Hypogymnia physodes gewoon schorsmos Candelariella medians gelobde geelkorst Hypotrachyna revoluta gebogen schildmos Candelariella reflexa poedergeelkorst Lecania rabenhorstii steenglimschoteltje Candelariella vitellina grove geelkorst Lecanora albescens kalkschotelkorst Cetraria [Parmeliaceae] Lecanora kastanjebruine ericetorum (Aosta -NL) campestris schotelkorst Cetraria islandica IJslands mos (Aosta) Lecanora kwartsschotel- Chaenotheca ferruginea roestbruin schorssteeltje cenisia korst (Aosta) Cladonia arbuscala gebogen rendiermos (KW) Lecanora chlarotera witte schotelkorst

-33- Lecanora dispersa verborgen schotelkorst Lecanora erysibe stofglimschoteltje Lecanora bleekgroene schotel- expallens korst Lecanora flotowiana kop-en-schotelkorst Lecanora helicopis zeeschotelkorst Lecanora horiza donkere schotelkorst Lecanora muralis muurschotelkorst Lecanora polytropa geelgroene schotelkorst Lecanora rupicola dijkschotelkorst (GE ZZ) Grove geelkorst, Stellendam (KE Nilsen) Lecanora semipallida witrandschotelkorst Lecanora zwavelgele schotel- sulphurea korst (Aosta) Lecanora symmicta bolle schotelkorst Lecanora hardhoutschotel- varia korst (Aosta Z) Lecidea fuscoatra + gewone of gebarsten grisella granietkorst Lecidea gebarsten graniet- grisella korst (Aosta) Lecidea dijkgraniet- Kleine geelkorst, Stellendam (KE Nilsen) lapicida korst (Aosta ZZ) Lecidella donker purper- carpathica schaaltje (Aosta Z) Lecidella elaeochroma gewoon purperschaaltje Lecidella stigmatea steenpurperschaaltje Lepraria incana gewone poederkorst Lepraria lobificans gelobde poederkorst Letharia een baardmos vulpina (Aosta -NL) Melanelixia fuliginosa glanzend schildmos Melanelixia subaurifera verstop-schildmos Kerkcitroenkorst, Dordtse Biesbosch (R van Middelkoop) Ochrolechia parella steentandpastakorst (Z) Opegrapha vulgata wit schriftmos Ophioparma Alpenbloedkorst ventosa (Aosta VN) Orphniospora [Fuscideaceae] mosigii (Aosta -NL ZZ) Parmelia bruingrijs steen- omphalodes schildmos (GE ZZ) Parmelia blauwgrijs steen- saxatilis schildmos Parmelia sulcata gewoon schildmos Gewone zeecitroenkorst, Texel (JW de Jong)

-34- Parmotrema perlatum groot schildmos Peltigera canina groot leermos (BE Z) Peltigera rufescens klein leermos (Aosta) Pertusaria granietspelden- corallina kussentje (ZZ) Pertusaria witte dijkkring- lactea korst (VN ZZ) Phaeophyscia rond orbicularis schaduwmos Alpenbloedkorst, Gran Paradiso (JW de Jong) Physcia adscendens kapjesvingermos Physcia caesia stoeprandvingermos Physcia dubia bleek vingermos (Z) Physcia tenella heksenvingermos Physconia grisea grauw rijpmos Porina aenea schors-olievlekje Porpidia crustulata kleine blauwkorst (KW Z) Porpidia macrocarpa granietblauwkorst (KW Z) Porpidia tuberculosa dikke blauwkorst Protoblastenia rupestris rode kalksteenkorst Pseudevernia furfuracea purper geweimos Kauwgommos, Gran Paradiso (JW de Jong) Punctelia subrudecta gestippeld schildmos Ramalina farinacea melig takmos Ramalina fastigiata trompettakmos Rhizocarpon bruin landkaart- distinctum mos (Aosta) Rhizocarpon gewoon landkaart- geographicum mos (Aosta) Rhizocarpon klein landkaart- lecanorinum mos (Aosta) Rhizocarpon reductum donker landkaartmos Rhizoplaca een schotelkorst Blauwgrijs steenschildmos, Gran Paradiso (JW de Jong) chrysoleuca (Aosta -NL) Rinodina donkerbruine oleae schotelkorst Romjularia [Porpidiaceae] lurida (Aosta -NL) Sarcogyne regularis berijpte kroontjeskorst Sarcopyrenia gibba graftulbandje Staurothele frustulenta roze rivierkorst Tephromela atra zwarte schotelkorst Toninia een blaaskorst candida (Aosta -NL) Stoffige citroenkorst, Gran Paradiso (JW de Jong) Trapelia coarctata gewoon sterschoteltje

-35- Trapelia placodioides wit sterschoteltje Wieren Umbilicaria een navelmos Latijnse naam Nederlandse naam cylindrica (Aosta -NL) Chara vulgaris een gewoon Usnea hirta bleek baardmos (Aosta) var longibracteata kransblad Usnea wirthii gelig baardmos (ZZ) Chondrus crispus Iers mos Verrucaria macrostoma bruine stippelkorst Fucus spiralis kleine zee-eik Verrucaria muralis zwart-op-wit-korst Fucus vesiculosus blaaswier Verrucaria nigrescens gewone stippelkorst Trentepohlia spec een groenwier Vulpicida geel boerenkool- pinastri mos (Aosta ZZ) Xanthoparmelia granietschild- conspersa mos Xanthoparmelia zonnetjesschild- mougeotii mos (BE Z) Xanthoparmelia groot dijkschild- protomatrae mos (GE ZZ) Xanthoparmelia los schildmos stenophylla (Aosta VN) Xanthoria calcicola oranje dooiermos Xanthoria candelaria kroezig dooiermos Xanthoria elegans rood dooiermos (Aosta) Kleine zee-eik, Stellendam (KE Nilsen) Xanthoria parietina groot dooiermos Xanthoria polycarpa klein dooiermos

Zwarte roodstaart & rood dooiermos, Val d'Aosta (E Stockx) Val d'Aosta (M Kleijze)

-36- Paddenstoelen Latijnse naam Nederlandse naam Agaricus schubbige bos- silvaticus champignon Agaricus bruine weide- cupreobrunneus champignon Alnicola fijnschubbige subconspersa elzenzompzwam Amanita roodbruine slanke fulva amaniet Rossig buiskussen, De Brand (KE Nilsen) Amanita gemmata narcisamaniet Amanita muscaria vliegenzwam Cheilymenia spec een borstelbekertje Amanita rubescens parelamaniet Chlorociboria kopergroen- Amylostereum jeneverbeskorst- aeruginosa sl bekerzwam sl laevigatum zwam (BE Z) Chlorophyllum rhacodes knolparasolzwam Annulohypoxylon vergroeide Chondrostereum paarse multiforme kogelzwam purpureum korstzwam Arcyria stipata worstnetwatje Ciboria batschiana eikelbekertje Arrhenia retiruga gerimpeld mosoortje Ciboria populieren- Ascocoryne sarcoides sl paarse knoopzwam sl caucus mummiekelkje Auriscalpium vulgare oorlepelzwam Cinereomyces lindbladii lichtgrijze poria Baeospora myosura muizenstaartzwam Claviceps pijpenstrootje- Bjerkandera adusta grijze buisjeszwam microcephala moederkoren Bolbitius titubans dooiergele mestzwam Clavulina cinerea asgrauwe koraalzwam Boletus gewoon eek- Clitocybe clavipes knotsvoettrechterzwam edulis hoorntjesbrood Clitocybe kleinsporige Boletus erythropus gewone heksenboleet ditopa trechterzwam Boletus erythropus gewone heksenboleet Clitocybe marginella bleekrandtrechterzwam var discolor gele variant Clitocybe nebularis nevelzwam Boletus vroeg eek- Clitocybe vibecina gestreepte trechterzwam reticulatus hoorntjesbrood Coleroa robertiani robertskruidkraterbultje Bovista limosa dwergbovist (GE) Collybia cirrata dwergcollybia Bovista plumbea loodgrijze bovist Coltricia perennis echte tolzwam (GE) Calocera cornea geel hoorntje Conocybe knollig breek- Calocera kleverig koraal- inocybeoides steeltje (GE Z) viscosa zwammetje Coprinellus viltinkt- Calyptella campanula geel brandnetelklokje domesticus sl zwam sl Calyptella capula brandnetelklokje Coprinellus micaceus sl glimmerinktzwam sl Calvatia excipuliformis plooivoetstuifzwam Coprinopsis grote kale Calvatia utriformis ruitjesbovist atramentaria inktzwam Cerocorticium molare getande boomkorst Coprinopsis lagopus hazenpootje Chaetosphaerella zwarte Coprinopsis korrelige inkt- phaeostroma viltzwam patouillardii sl zwam sl

-37- ophioglossoides knotszwam Enteloma cetratum dennensatijnzwam (GE) Entoloma conferendum sterspoorsatijnzwam (GE) Entomophtora cf muscae een zygomyceet Exidia nucleata klontjestrilzwam Exidia plana zwarte trilzwam Exidia truncata eikentrilzwam Fistulina hepatica biefstukzwam Flammulina velutipes gewoon fluweelpootje Fomes fomentarius echte tonderzwam Fomitopsis pinicola roodgerande houtzwam Indigoboleet, Lheebroekerzand (R van Middelkoop) Fuligo septica heksenboter Fuscoporia ferruginosa gewone korstvuurzwam Coprinus comatus geschubde inktzwam Galerina autumnalis kraagmosklokje Coprinus disseminatus zwerminktzwam Galerina calyptrata oranje mosklokje (KW) Cordyceps militaris rupsendoder Galerina hypnorum geelbruin mosklokje Coriolopsis trogii bleke borstelkurkzwam Galerina paludosa vlokkig veenmosklokje Cortinarius alboviolaceus lila gordijnzwam (KW) Galerina pumila honinggeel mosklokje Cortinarius vaaggegordelde Galerina vittiformis sl barnsteenmosklokje sl anomalus gordijnzwam Ganoderma adspersum dikrandtonderzwam Cortinarius roodschubbige Ganoderma lipsiense platte tonderzwam bolaris gordijnzwam (KW) Geastrum triplex gekraagde aardster Cortinarius fusisporus zandpadgordijnzwam Grifola frondosa eikhaas Cortinarius bleke geelvezel- Gymnopilus penetrans dennenvlamhoed saniosus gordijnzwam Gymnopus androsaceus paardenhaartaailing Craterium minutum witdekselkalkbekertje Gymnopus gewoon eikenblad- Crepidotus variabilis sl wit oorzwammetje sl dryophilus zwammetje Cyathus gestreept nest- Gymnopus witte paarden- striatus zwammetje quercophilus haartaailing Dacrymyces stillatus oranje druppelzwam Gyroporus cyanescens indigoboleet (BE) Daedalea quercina doolhofzwam Hebeloma radijs- Daedaleopsis confragosa roodporiehoutzwam crustuliniforme vaalhoed Daldinia concentrica kogelhoutskoolzwam Hebeloma mesophaeum tweekleurige vaalhoed Deconica montana zandkaalkopje Helvella crispa witte kluifzwam Dialonectria episphaeria kogelmeniezwammetje Helvella lacunosa zwarte kluifzwam Diatrype bullata wilgenschorsschijfje Heterobasidion annosum dennenmoorder Diatrype disciformis hoekig schorsschijfje Hirneola auricula-judae echt judasoor Dictydiaethalium loodkleurig Hydropisphaera ingedeukt menie- plumbeum netplaatje peziza zwammetje Diderma carneum roze kalkschaaltje (ZZ) Hygrocybe zwartwordende Elaphocordyceps grootsporige truffel- conica wasplaat longisegmentis knotszwam (KW) Hygrocybe virginea gewoon sneeuw- Elaphocordyceps zwarte truffel- var virginea zwammetje (GE)

-38- quietus melkzwam Lactarius tabidus rimpelende melkzwam Lactifluus vellereus schaapje Laetiporus sulphureus zwavelzwam Lamproderma scintillans witkruinparelmoerkopje Leccinum scabrum gewone berkenboleet Lenzites betulinus fopelfenbankje Leotia lubrica groene glibberzwam Laboulbeniales spec (een schimmel), De Geelders Lepista roodbruine (R van Middelkoop) flaccida schijnridderzwam Lepista vaalpaarse Hygrophoropsis valse hanen- sordida schijnridderzwam aurantiaca kam Leptosphaeria acuta brandnetelvulkaantje Hymenoscyphus wilgenhout- Leptosphaeria doliolum kruidenvulkaantje salicinus vlieskelkje Leratiomyces squamosus geschubde stropharia Hymenoscyphus wimpersporig Lophodermium jeneverbes- scutula vlieskelkje juniperinum spleetlip (ZZ) Hymenoscyphus spirea- Lycoperdon zwartwordende vitellinus vlieskelkje (ZZ) nigrescens stuifzwam Hyphoderma spec een harskorstje Lycoperdon perlatum parelstuifzwam Hypholoma sublateritia rode zwavelkop Lycoperdon pyriforme peervormige stuifzwam Hypocrea aureoviridis gele kussentjeszwam Macrolepiota procera grote parasolzwam Hypoxylon fragiforme roestbruine kogelzwam Marasmius oreades weidekringzwam Hypoxylon rode korst- Melastiza chateri gewoon korthaarschijfje rubiginosum sl kogelzwam sl Mensularia radiata elzenweerschijnzwam Hysterium spec spleetkooltje pp Meripilus giganteus reuzenzwam Inocybe geophylla witte satijnvezelkop Meruliopsis corium papierzwammetje Inocybe lacera zandpadvezelkop Mollisia spec mollisia pp Inocybe lanuginosa gewone wolvezelkop Mycena acicula oranje dwergmycena Inocybe sindonia blonde vezelkop Mycena adscendens suikermycena Kuehneola uredinis eencellige braamroest Mycena cinerella grijze mycena Kuehneromyces stobben- Mycena epipterygia graskleefsteelmycena mutabilis zwammetje Mycena filopes draadsteelmycena Laccaria amethystina amethistzwam Mycena flavescens geelsnedemycena Laccaria laccata gewone fopzwam Mycena galericulata helmmycena Laccaria proxima schubbige fopzwam Mycena galopus melksteelmycena Lachnum spec franjekelkje pp Mycena haematopus grote bloedsteelmycena Lactarius hepaticus levermelkzwam Mycena leptocephala stinkmycena Lactarius necator zwartgroene melkzwam Mycena pura gewoon elfenschermpje Lactarius rossige elzen- Mycena stipata bundelchloormycena omphaliformis melkzwam (KW) Mycena vitilis papilmycena Lactarius pubescens donzige melkzwam Mycoacia uda gele stekelkorstzwam Lactarius kaneelkleurige Mycosphaerella brandnetel-

-39- Pluteus ephebeus splijthoedhertenzwam Polyporus badius peksteel Polyporus brumalis winterhoutzwam Polyporus ciliatus vroege houtzwam Polyporus varius waaierbuisjeszwam Poronia grote speldenprik- punctata zwam (KW) Postia ptychogaster boompuist Postia stiptica bittere kaaszwam Postia subcaesia vaalblauwe kaaszwam Parelstuifzwam, Dorst (KE Nilsen) Psathyrella artemisiae wollige franjehoed Psathyrella candolleana bleke franjehoed superflua puntkogeltje Psathyrella conopilus langsteelfranjehoed Myriostoma coliforme peperbus (KW) Psathyrella corrugis sl sierlijke franjehoed sl Nectria gewoon menie- Psathyrella tephrophylla conische franjehoed cinnabarina zwammetje Pseudochaete tabacina tabakborstelzwam Nemania serpens sl grijze korstkogelzwam sl Psilocybe fascicularis gewone zwavelkop Neonectria bloedrood menie- Puccinia Australische coccinea zwammetje lagenophorae composietenroest Nidularia deformis eierzakje (BE) Pycnoporus cinnabarinus vermiljoenhoutzwam Orbilia spec een wasbekertje Ramaria stricta rechte koraalzwam Otidea leporina echt hazeoor Resupinatus trichotus harig dwergoortje Panaeolina foenisecii gazonvlekplaat Reticularia lycoperdon zilveren boomkussen Panaeolus acuminatus spitse vlekplaat Rhamphoria zwart peer- Panaeolus papilionaceus franjevlekplaat pyriformis zwammetje (ZZ) Panellus stipticus scherpe schelpzwam Rhizopogon luteolus okerkleurige vezeltruffel Parasola plicatilis gewoon plooirokje Rhodocollybia butyracea botercollybia Paxillus involutus gewone krulzoom Rhodocollybia butyracea botercollybia Peniophora lycii berijpte schorszwam f acema var asema Peniophora quercina paarse eikenschorszwam Rhodocollybia maculata roestvlekkenzwam Peziza ampliata voddenbekerzwam (BE) Rhopographus filicinus varenstreepzwam Peziza micropus molmbekerzwam Rhytisma acerinum esdoornvlekkenzwam Phallus impudicus grote stinkzwam Rickenella fibula oranjegeel trechtertje Phellinus hippophaecola duindoornvuurzwam Rickenella swartzii paarsharttrechtertje Phlebia radiata oranje aderzwam Roridomyces roridus slijmsteelmycena Phlebia tremellosa spekzwoerdzwam Rosellinia mammiformis glad tepelkogeltje Pholiotina arrhenii geringd breeksteeltje Russula coerulea papilrussula Phragmidium violaceum veelcellige braamroest Russula cyanoxantha regenboogrussula Physarum leucophaeum grijswit kalkkopje Russula emetica sl, braakrussula, incl naald- Piptoporus betulinus berkenzwam incl sylvestris bos-, loofbosrussula Pleurotus ostreatus gewone oesterzwam Russula exalbicans verblekende russula Plicaturopsis crispa plooivlieswaaiertje Russula foetens stinkende russula (KW) Pluteus cervinus gewone hertenzwam Russula fragilis broze russula

-40- Russula graveolens vissige eikenrussula Tubaria furfuracea gewoon donsvoetje Russula heterophyla vorkplaatrussula Tubulifera arachnoidea rossig buiskussen Russula nigricans grofplaatrussula Tulostoma brumale gesteelde stuifbal Russula ochroleuca geelwitte russula Tulostoma melanocyclum donkerstelige stuifbal Russula parazurea berijpte russula Uromyces boterbloem- Russula sanguinea bloedrode russula (KW) dactylidis grassenroest Russula sardonia duivelsbroodrussula Uromyces rumicis speenkruid-zuringroest Russula velenovskyi schotelrussula Uromyces eencellige Russula xerampelina roodvoetrussula (KW) valerianae valeriaanroest Sarcomyxa serotina groene schelpzwam Vascellum pratense afgeplatte stuifzwam Sarcoscypha austriaca krulhaarkelkzwam Xerocomus badius kastanjeboleet Sarcoscypha coccinea rode kelkzwam Xerocomus rubellus rode boleet Schizophyllum commune waaiertje Xerocomus gewone Schizopora paradoxa witte tandzwam subtomentosus fluweelboleet Scleroderma areolatum kleine aardappelbovist Xylaria hypoxylon geweizwam Scleroderma citrinum gele aardappelbovist Xylaria longipes esdoornhoutknotszwam Scleroderma wortelende aardappel- Xylaria polymorpha houtknotszwam verrucosum sl bovist sl Scutellinia scutellata gewone wimperzwam Spinellus fusiger mycenaparasiet Stereum hirsutum gele korstzwam Stereum subtomentosum waaierkorstzwam Stropharia caerulea valse kopergroenzwam Suillus bovinus koeienboleet Suillus grevillei gele ringboleet Suillus variegatus fijnschubbige boleet Taphrina alni elzenvlag Taphrina betulina berkenheksenbezem Taphrina sadebeckii elzenbladblaasje (ZZ) Thelephora anthocephala gespleten franjezwam Thelephora terrestris gewone franjezwam Trametes gibbosa witte bultzwam Roodgerande houtzwam, Dorst (KE Nilsen) Trametes hirsuta ruig elfenbankje Roodgerande houtzwam, Emmeloord (KE Nilsen) Trametes suaveolens anijskurkzwam (KW) Trametes versicolor gewoon elfenbankje Trechispora mollusca raatzwammetje Tremella mesenterica gele trilzwam Trichaptum abietinum paarse dennenzwam Trichia botrytis zwart draadwatje Trichia decipiens peervormig draadwatje Trichia persimilis goudgeel draadwatje Trichia scabra gezellig draadwatje Trichia varia fopdraadwatje

-41- In 2014 waargenomen soorten Status en benaming In voorgaande tabellen is voor de waarnemingen in Klasse species Nederland de Rode Lijst status aangegeven met GE Zoogdieren 15 (gevoelig), KW (kwetsbaar), BE (bedreigd), EB (ernstig Vogels 158 bedreigd) en VN (verdwenen). De RL vogels heeft be- Amfibieen & reptielen 8 trekking op broedvogels. Verdere aanduidingen: Z (zeld- Vissen 7 zaam), ZZ (zeer zeldzaam) en ҉ (beschermde insecten, Weekdieren 37 weekdieren en planten). Alle genoemde zoogdieren, Geleedpotigen 599 amfibieën, reptielen en vogels genieten wettelijke be- Planten 855 scherming. Voor bedreiging (RL) en bescherming in Mossen 97 Nederland hebben we overheidswebsites aangehouden, Korstmossen 145 voor nomenclatuur en aanduiding Z of ZZ de website Wieren 5 waarneming.nl (of observation.org voor het buitenland). Paddenstoelen 298 Waarnemingen, uitsluitend gedaan in het Aosta-dal (Ita- liaanse Alpen), zijn als zodanig gemarkeerd. Totaal 2224

IJsduiker, Brouwersdam (R Ollefers)

Waarnemingen van onze afdeling in de periode 2009-2014

(Sub)species

2500

2000

1500

1000

500

0 2009 2010 2011 2012 2013 2014

-42- ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (2 juni) ● Leemputten van Staverden (7 juni) ● Het Merkske (14 juni) Excursies 2014 ● Werkweek Aosta-dal (21-28 juni) met vermelding externe excursieleiders ● Noordhollands Duinreservaat (5 juli) ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (7 juli) ● Meijendel (4 januari) ● Cortenoever bij Brummen (12 juli olv B van Vliet) ● Hellegatsplein, Stellendam, Brouwersdam, ● Binnenpolder bij Terheijden (19 juli olv Wissekerke & Zierikzee (11 januari) A Wagenmakers & J Govers) ● Oostvaardersplassen (18 januari) ● Bloemendijken van Zuid-Beveland (26 juli) ● Strijen (25 januari) ● De Brand & De Nieuwe Tiend Zuid (2 augustus) ● Stellendam, Brouwersdam, Inlagen Zierikzee & ● Zierikzee, Oranjezon & Westkapelle (9 augustus) Zuid-Beveland (1 februari) ● Leijgraaf (16 augustus) ● Brouwersdam & Rottemeren (8 februari) ● Strabrechtse Heide (23 augustus) ● Emmeloord & Oostvaardersplassen (15 februari ● Postel-Den Diel (30 augustus) olv G van Duuren) ● Dintelse Gorzen (6 september olv AP Gladdines) ● Tweede Maasvlakte (22 februari) ● Breemwaard (13 september) ● Starrevaartse Plassen, De Wilck & Scheveningen ● Tiengemeten (20 september) (1 maart) ● Weekend Texel (26-29 september olv G Witte) ● Slikken van de Heen & Grevelingendam (8 maart) ● Dorst (4 oktober olv Jac Gelderblom) ● IJmuiden & Broekpolder (15 maart) ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (5 oktober) ● Harderbroek & Nuldernauw (23 maart) ● Openbare excursie Heemtuin Krimpen a/d IJssel ● Begraafplaats Westervoort, Duin en Kruidberg & (11 oktober) Havens IJmuiden (30 maart) ● Regte Heide (18 oktober) ● Dordtse Biesbosch & Sophiapolder (5 april) ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (19 oktober) ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (7 april) ● Vroege excursie Meijendel (25 oktober) ● Haagse Beemden & Brabantse Biesbosch ● Regte Heide (18 oktober) (12 april) ● Lheebroekerzand (1 november olv B de Vries) ● De Moeren (19 april) ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (2 november) ● Westkapelle, Veerse Dam, Neeltje Jans & ● Strijen, Plan Tureluur & Brouwersdam Zierikzee (26 april) (8 november) ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (28 april) ● Amsterdamse Waterleidingduinen - Pannenhoef ● Avondexcursie Meijendel (2 mei) (15 november) ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (3 mei, alleen ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (16 november) vroege vogels) ● Nuldernauw & Oostvaardersplassen ● Nieuwer ter Aa & Groene Jonker (3 mei olv (22 november) J van Weerdenburg) ● De Geelders (29 november) ● Bergen aan Zee & Thijssenhof (10 mei olv ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (30 november) J Eilering) ● Maasvlakte & St Philipsland (6 december) ● De Bol (17 mei) ● Stellendam, Brouwersdam & Inlagen van ● Inventarisatie Golfbaan Hitland (19 mei) Zierikzee (13 december) ● Voornes Duin (25 mei) ● Zierikzee, Oosterscheldedam, Westkapelle & ● Landgoed Gooilust (31 mei) Brouwersdam (20 december)

-43- Aanbieding Inventarisatie-rapport (foto GJM Boerma)

Weekend Texel (foto JW de Jong)

Inventarisatie Hitland-Golfbaan (foto GJM Boerma)

Excursie De Geelders (foto B van Middelkoop)

Excursie Meijendel (foto M Wendels)

Excursie Krimpen (foto R Ollefers)

Excursie Brouwersdam (foto R Ollefers)

-44- Secretariaat: [email protected] Uitgave 1 januari 2015 Excursie Scheveningen (WAJ Kapoen)

Excursie Sophiapolder (M Kersbergen)