Genealogie Swarts
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Laatste aanvulling: 17 april 2019 GENEALOGIE SWARTS Door: Dorian Swarts, amateurgenealoog Naamsvarianten: Schwarts, Schwartsz, Schwartze, Swars, Swarst, Swarβ, (De) Swart, Swartz, Sweerts, Sweertse, Swerts, Zwaars, Zwart, Zwarts INLEIDING VOORWOORD In Nederland zijn talrijke families die de naam Swarts en/of Zwarts hebben gevoerd. Sommige van deze families waren Joods en merendeels uit Duitsland afkomstig, andere hervormd en grotendeels afkomstig uit Nederland zelf. Ook zijn er katholieke families Swarts, die vaak wel weer hun wortels in het buitenland hebben, of in Zuid-Nederland. Eén van deze families is een familie Swarts die zijn oorsprong vindt in Drensteinfurt in het Münsterland. Dit is een familie van lakenhandelaars1 en later lakenwerkers en textielarbeiders. In het begin van de achttiende eeuw vestigde Frederik Swarts, een kleinzoon van de stamvader Laurentius Schwartz, zich in Leiden. Hier bleef de familie gedurende de hele achttiende eeuw wonen. In de negentiende eeuw werd de naam bij door vele familieleden gewijzigd in Zwarts. De naam Swarts bleef gevoerd worden door de nakomelingen van Matthijs Swarts en Kasper Swarts, terwijl de nakomelingen van Abraham Zwarts en Simon Zwarts zich Zwarts noemden. In het midden van de negentiende eeuw hielden de eerste leden van de familie Leiden voor gezien en vestigden zich in Den Haag. Later spreidde de familie zich verder uit naar Delft en vervolgens naar de rest van Zuid-Holland, Noord-Holland en vanaf de twintigste eeuw ook elders in Nederland. Belangrijk voor de oudste gegevens over de familie is het onderzoek geweest van Peter Casper Zwarts en Cornelis.Wijnandus. Delforterie. Zij hebben in de jaren ’60 uitgebreid onderzoek naar deze familie gedaan, wat o.m. heeft geresulteerd in een publicatie in het genealogische tijdschrift ‘Rijnland’2. Ook is P.C. Zwarts – die zelf woonachtig was in de Verenigde Staten en vooralsnog niet aan de familie is gelinkt, alhoewel hij zeker een afstammeling zal zijn geweest van Laurentius Schwartz – naar Duitsland geweest om aldaar verder onderzoek te doen. Zo heeft hij ook het één en ander opgezocht over het oude geslacht Schwartz wat hier leefde en mijns inziens niet verwant is aan het geslacht Swarts waar deze genealogie over gaat. Later zal ik proberen te betogen waarom. Peter Casper Zwarts heeft een brief3 geschreven over zijn bevindingen aan het gemeentearchief van Leiden, waaruit ik deze informatie heb gehaald. HET OUDE GESLACHT (VON) SCHWARTZ Het oude geslacht Schwartz is afkomstig uit Dortmund. Volgens een brief van Peter Casper Zwarts4 was de eerste vermelding van Tidemann 1 Aldus P.C. Zwarts, dit heb ikzelf nog nergens in de archieven gevonden. 2 Referentie nog aanvullen. 1965 of 1966 volgens mij. 3 Met dank aan Huib Swarts, die mij deze brief heeft verstrekt. 4 Zeer geachte mej. Versorille, In de eerste plaats hartelijke dank voor uw gegevens de familie Zwarts te Leiden betreffende, in het najaar hoop ik naar Holland te komen met enkele dagen vakantie, ik hoop U dan persoonlijk te kunnen bedanken. 1 Swarte(Niger) op 17 december 1271, daarvoor was de familie afkomstig uit het gebied bij de Stever- rivier. De familie is een tak tezamen met de Rost en de Schmoeck-familie uit het geslacht Van Senden. In Dortmund had het geslacht Swarts van 1230 t/m 1656 232 Ratsstellen. Deze familie voerde een wapen, bestaande uit drie morenkoppen op zilver (zie afbeelding5). Dit wapen ontwikkelde zich uit een huismerk. In de brief betoogt Peter Casper Zwarts verder dat de familie zich rond 1595 in Drensteinfurt vestigde, waar vanaf 1650 de eerste Schwartzen in de doopboeken vermeld staan. Verder zouden tot deze familie behoren Johan Swarte, Londen 1397, tüchhändler in dienst van de Hanze, Hélène Swarth(tak te Visby). Bij mijn eigen onderzoek in Duitsland heb ik echter geen connectie kunnen vinden met deze personen, noch tussen de familie van Laurentius Schwartz en de oude familie Schwartz, waarvan een beknopte genealogie hieronder volgt. Van het wapen genoemd in de brief heb ik een getekende afbeelding gezien in een verzamelboek van stambomen in het staatsarchief van Münster, alhoewel het hier om 1 enkele morenkop met krullend haar ging. Aangezien Laurentius Schwartz niet in de zogenaamde ‘Steuerliste’ – een soort belastingkohier, vergelijkbaar met de Drentse haardstedenregisters – van Drensteinfurt stond vermeld kan gesteld worden dat hij geen bezit van betekenis had. In ieder geval had hij geen eigen hof. Als hij inderdaad lakenhandelaar was geweest kan dit feit een verklaring zijn voor het feit dat hij geen eigen hof had, alhoewel het ook goed mogelijk was dat hij gewoon armlastig was. Verder is het oude geslacht Schwartz zeker welvarend geweest, gezien de vele Ratstellen die het bekleedde in het bestuur van Dortmund en de vroege datum waarvan er al gegevens over deze familie bekend waren. Erg interessant zou het in ieder geval zijn om eens in de onderzoeksresultaten van Peter Casper Zwarts te kijken, en of hij in de plaatselijke tijdschriften van het Münsterland nog heeft gepubliceerd. I ALARDUS NIGER, geboren rond 1180. Vermeld als senator te Dortmund in 1230. Kinderen: a. Madarius Niger, volgt II b. Bunus Niger, geboren rond 1210. Vermeld 1239. Misschien bent U wel geïnteresseerd te weten dat Frederik Zwarts die op 5 december 1728 in de St Pieterskerk met Francijntje Verrijn huwde niet uit Steinfurt in Westfalen of uit Steinfurth bij Potsdam komt, maar uit het dorpje Drensteinfurt in Kreis Lüdinghausen in Westfalen. Hij was daar geboren op 29-11-1704, zijn ouders: Caspar Schwarte en Anna Clara Buschmann. Zijn grootouders waren (van vaderskant) Laurentius Schwarte en Anna Holtmann. Caspar Schwarte was *16/09/1668. De familie Schwarte vestigde zich in 1595 in Drensteinfurt en was afkomstig uit Dortmund. Hun beroep, vrijwel zonder uitzondering was Wand(t)schneider is koopman in textiel. De laatste Zwarts die dit beroep uitoefende was Caspar Swart een broeder van Frederk gehuwd met Catharina Steenrots in Delft. Bij onderzoek in de archieven van Dortmund heb ik veel hulp gekregen van Dr. Hans Plöhn en mr. Swientek. De familie verschijnt in Dortmund voor de eerste keer in 1271, 17 December met Tidemann Swarts (Niger) en was afkomstig uit het gebied bij de Stever-rivier en is een tak tesamen met de Rost en de Schmoeck-familie uit het geslacht van Senden. Dr. Swientek "das Geschlecht der Swarte besetzte in Dortmund in der Zeit von 1230-1656 ingesamt 232 Ratsstellen". Hun wapen was drie morenkoppen op zilver dat zich ontwikkeld heeft uit een huismerk. Takken van dit geslacht komen voor in London, 1397, Johan Schwarte Tuchhändler in dienst der Hanze. Verder te Brugge, Visby (Hélène Swarth, onze dichteres stamt uit dit geslacht) verder in Danzig en Breslau. Het huis waar Frederik Swarts ouders woonden in Drensteinfurt is in de Mühlenstrasse 12, naast de kerk en achter het kasteel van Baron von Velen-Landsberg. Hun opslagplaats is nu de garage van de Baron. Indien U er belang instelt er is een artikel in Lüdinghaus Zeitung door Fektor Dolle en mijzelf geschreven verder in de Münsterl. Zeitung een artikel door Baron von Velen Landsberg naar aanleiding van mijn bezoek aan Drensteinfurt in Aug-Sept. 1965. Veel gegevens over de familie is verder te vinden in Anton Pahne: "Geschichte der Stadt Dortmund" 4 delen en in de werken van: Von Spressem, Jigen, Luise von Winterfelts, maar vooral in het "Zeitschrift für die Geschichte der Stadt Dortmund, 1895. Nogmaals mijn hartelijk en het geld voor uw onderzoek is onderweg. Voor gegevens omtrent de Zwartsen in Leiden houd ik mijn aanbevolen. Hoogachtend, Peter C Zwarts. 5 Geschichte der Westfälische Geschlechter, U. Fahne (1858). 2 II MADARIUS NIGER, geboren rond 1210; vermeld in 1244. Kinderen: a. Theodoricus Niger, volgt III b. Henricus (Henrich) Niger, geboren rond 1235. Vermeld 1274-1278. Was in 1278 senator te Dortmund III THEODORICUS NIGER, geboren rond 1230, vermeld als senator van Dortmund tussen 1271-1289. Kind: a. Petrus Niger, volgt IV IV PETRUS NIGER, geboren rond 1270. Hij was gehuwd met GEETE Uit dit huwelijk: a. Nicolaus Schwarte, volgt V b. Albert Schwarte, geboren rond 1290. Vermeld in 1312. Ook hij had nageslacht. Was hij identiek aan de Albert Schwarte die in 1389 tijdens de belegering burgemeester van Dortmund was, alsmede in 1392? V NICOLAUS SCHWARTE, geboren rond 1310, vermeld in 1343. Hij was senator van Dortmund tussen 1378-13906. Kinderen: a. Tidemann Schwarte, volgt VI b. Johann Schwarte, vermeld in 1410. c. Claas Schwarte, vermeld in 1410. VI TIDEMANN SCHWARTE7, geboren rond 1350, isur praets. In 1403 certificeert de raad van Dortmund zijn 'Turnierfähigkeit'. Kinderen a. Claus Schwarte, volgt VII b. Heilken Schwartze, vermeld 1430-1433. Zij was getrouwd met Jurriaan Schaltz(?). VII CLAUS SCHWARTE, geboren rond 1390, vermeld 1405-1429. In 1459 dopen hij en zijn vrouw de 'Rodelmühle' te Dortmund. Hij is getrouwd met ELSKEN SUDERMANN, dochter van Hildebrand en waarschijnlijk weduwe van Claas v. Loe. Uit dit huwelijk: a. Claus Schwarte, volgt VIIIa b. Hildebrand Schwarte, volgt VIIIb 6 Qua tijd zou dit eerder zijn zoon geweest zijn. 7 Twee oudere Tidemann Schwarte zijn ook bekend. Tidemann Schwarte, der Alte, en Tidemann Schwarte, der Junge, waren in 1343 senatoren te Dortmund. 3 VIIIa CLAUS SCHWARTE, geboren rond 1440, vermeld in 1493. Alias 'Nikolaus Schwartze des Jungen'' . Op 11 februari 1463 verkopen hij en zijn vrouw Elsa een Hof zu Marsdorf aan Johannes v. Moelenheim8. (ook?) Hij is getrouwd met ELSKEN V. SUDERMANN. Uit dit huwelijk: a. Wilhelmus Schwarte, volgt IXa VIIIb HILDEBRAND SCHWARTE, geboren rond 1460 te Dortmund, overleden ebd. 6 juni 1538. Hij was burgemeester van Dortmund in 1528. Kinderen: a. Tidemann Schwarte, volgt IXb IXa WILHELMUS SCHWARTE, vermeld in 1550. Hij is getrouwd met MARGARETHA V. CRÖPPEN, weduwe van Johannes van Blitterswijck. Uit dit huwelijk: a. Margaretha Schwarte. Zij is getrouwd met Heinrich Nieß b. Christoph Schwarte c. Anna Schwarte, getrouwd met Tidemann Wicker d.