Gdańsk Dla Seniorów

Gdańsk dla Seniorów

INFORMATOR 2021 Spis treści

Budowanie polityki senioralnej w Gdańsku...... 4 Rada Seniorów w Gdańsku...... 6 Gdańscy seniorzy w liczbach...... 9 Świętowanie z miastem. „Złote Gody”...... 15 100 lat!...... 16 Kalendarz cyklicznych wydarzeń...... 17

AKTYWNOŚĆ OBYWATELSKA SENIORÓW...... 18 Projekty dla seniorów realizowane przez organizacje pozarządowe...... 20 Gdański Fundusz Senioralny...... 22 Centrum Pracy Seniorek i Seniorów Gdańskiego Urzędu Pracy...... 24 Karta mieszkańca = Karta seniora...... 26 Kluby i koła seniora jako grupy wspierające integrację i aktywizację osób starszych...... 29 Domy i kluby sąsiedzkie...... 36 Wolontariat...... 41 Harcerski Krąg Seniorów Korzenie...... 44 Rady dzielnic...... 46 Związki i Stowarzyszenia Kombatanckie, czyli aktywność sędziwych seniorów...... 48 Gdański Archipelag Kultury...... 51 Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia...... 56 Muzeum Gdańska...... 58 Zielona Mobilność w Srebrnym Wieku...... 60 Olimpiada Wiedzy Obywatelskiej im. Prezydenta Pawła Adamowicza...... 62 Spotkania liderów klubów i kół seniora oraz podmiotów działających na rzecz osób starszych...... 64 Budżet Obywatelski w Gdańsku...... 66

EDUKACJA PRZEZ CAŁE ŻYCIE...... 68 Edukacja Trzeciego Wieku...... 70 www.akademiaseniora.info...... 72 Gdański Multimedialny Informator Senioralny...... 74 Gdańska Biblioteka Mobilna...... 76 ZDROWIE I PROFILAKTYKA SENIORÓW...... 78 Trzeci Wiek w Zdrowiu...... 80 Koszyk Edukacyjny Zdrowie Seniora...... 82 Programy z zakresu ochrony zdrowia psychicznego...... 83 Aktywuj się!...... 85 Gdańska Koperta Życia...... 86 Bezpieczny Senior na Drodze...... 88

POMOC I WSPARCIE DLA SENIORÓW...... 90 Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Gdańsku...... 92 Hospicja w Gdańsku...... 104 Gdańskie Centrum Świadczeń...... 105 Nocna i świąteczna opieka zdrowotna w Gdańsku...... 108 Teleopieka domowa w Gdańsku...... 110 Portal opiekunów rodzinnych...... 112 Program Bezpieczeństwa Ekonomicznego i Wsparcia Osób Zadłużonych...... 113 Centrum Bezpieczeństwa Ekonomicznego i Wsparcia Osób Zadłużonych...... 115 Punkty nieodpłatnej pomocy prawnej, poradnictwa obywatelskiego i mediacyjnego ...... 116 Złota Rączka dla seniora...... 118 Sklep charytatywny „Z dobrej ręki”...... 120 Gdańskie Centrum Kontaktu...... 122

Urząd Miejski w Gdańsku – jak załatwić sprawy w czasie pandemii ...... 124 NIEZBĘDNIK zniżki i ulgi dla seniorów...... 126 Przydatne kontakty...... 131 Jestem EKO – segreguję odpady ściąga dla seniorów...... 134 Słowniczek skrótów...... 142 Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021...... 144

Jeśli druk w niniejszej publikacji okaże się za mały prosimy o skorzystanie z lupki

3 Budowanie polityki senioralnej w Gdańsku

„W świetle najnowszej prognozy dla ludno- jej realizowanie, już w roku 2007 powoła- ści Polski (…) odsetek ludzi starych (65+) no Gdańską Radę ds. Seniorów jako organ w strukturze naszego społeczeństwa ma konsultacyjno-doradczy Prezydenta Miasta ulec zdecydowanemu zwiększeniu, gdyż Gdańska. Rada pracowała przez trzy kaden- z dzisiejszego poziomu blisko 14% ma wzro- cje i była reprezentacją organizacji zrzesza- snąć do ponad 18% w 2020 roku, a w stosun- jących osoby starsze, organizacji społecz- kowo nieodległej perspektywie, czyli w 2035 nych oraz osób fizycznych działających na roku, osiągnie poziom około 23% (zbliżone rzecz poprawy jakości życia osób starszych tendencje demograficzne dadzą się również i instytucji publicznych, które zajmują się zaobserwować w odniesieniu zarówno do problemami osób starszych w Gdańsku. ludności województwa pomorskiego, jak W celu zintensyfikowania i koordynacji współ- i mieszkańców samego Gdańska)”1. pracy na rzecz osób starszych, w 2011 r. Prezy- dent powołał, na wniosek Rady, Pełnomocnika Miasto realizuje swoje zadania adresowane ds. Seniorów. do seniorów przez wydziały Urzędu Miej- skiego w Gdańsku oraz jednostki organiza- Kontakt: cyjne miasta. Wydział Rozwoju Społecznego Pełnomocnik Prezydenta ds. Seniorów Gabriela Dudziak oraz Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie są Urząd Miejski w Gdańsku wiodącymi podmiotami realizującymi poli- Wydział Rozwoju Społecznego Referat Spójności Społecznej tykę społeczną w tym zakresie. ul. Kartuska 5, Gdańsk, tel. 58 526 80 71 e-mail: [email protected] Polityka senioralna realizowana jest w oparciu o przyjęte dokumenty strategiczne i ope- Od 2018 r. działa Rada Seniorów w Gdańsku racyjne. Mając na względzie jak najlepsze (patrz strona 6).

1 P. Czekanowski, J. Załęcki, M. Brosz, Gdańska starość. Portret socjologiczny mieszkańców Gdańska w wieku 65+, Gdańsk 2013

4 Gdańsk może poszczycić się przeprowadze- dzi starszych, a także uzyskano wiedzę o ich niem badań socjologicznych, które były zakro- potrzebach i oczekiwaniach. Zdobyte tą dro- joną na szeroką skalę dokładną diagnozą po- gą informacje umożliwiają podejmowanie pulacji gdańskich seniorów. Badania zostały celowych i efektywnych działań z zakresu zainicjowane i przeprowadzone przy współ- polityki senioralnej. pracy z Gdańską Radą ds. Seniorów (współfi- nansowane przez Urząd Miejski w Gdańsku i Uniwersytet Gdański) w 2012 r. na reprezen- tatywnej próbie 1500 mieszkańców Gdańska. Były pierwszym w historii Gdańska bada- niem o tak szerokim zakresie tematycznym i obejmującym tak liczną próbę badawczą osób w wieku 65 i więcej lat. W ich wyniku zidentyfikowano sytuację i warunki życia lu-

Kluczowe daty w budowaniu polityki senioralnej w Gdańsku przedłużenie Kadencji Rady Seniorów Gdańska starość. kompleksowa w Gdańsku Uchwała powołanie Gdańskiej Portret socjologiczny mieszkańców diagnoza potrzeb XXV/677/20 Rady Rady ds. Seniorów Gdańska w wieku 65+ gdańskich seniorów Miasta Gdańska 2012 2016 2007 2020 02 04 06 01 03 05 05 2018 2011 2014

powołanie Rekomendacje dotyczące priorytetów Wybory do Rady Seniorów Pełnomocnika ds. Seniorów i kierunków działań na rzecz seniorów w Gdańsku

5 Rada Seniorów w Gdańsku

Rada Seniorów w Gdańsku jest zespołem o charakterze doradczym, konsultacyjnym i inicjatywnym, który w oparciu o zasoby wiedzy i doświadczenie środowiska osób starszych współpracuje z organami Miasta Gdańska w obszarze spraw lokalnych, w szczególności dotyczących planowania i realizacji polityki senioralnej Miasta.

Celem Rady jest zwiększanie zainteresowania i zaangażowania seniorów w sprawy lokalnej społeczności, w szczególności do- tyczące rozwiązywania problemów i zaspo- kajania potrzeb środowiska osób starszych oraz pobudzania ich aktywności.

Rada Seniorów w Gdańsku rozpoczęła swoją dwuletnią kadencję w 2018 r.

Ze względu na sytuację epidemiczną i wy- nikające z niej ograniczenia Kadencja Rady Seniorów została przedłużona Uchwałą Rady Miasta Nr XXV/677/20 z dnia 16 lipca 2020 r., Kontakt: zgodnie z którą wybory zostaną ogłoszone Michele Bobkowska po zakończeniu stanu zagrożenia epidemicz- Biuro Rady Miasta Gdańska nego lub epidemii. ul. Wały Jagiellońskie 1 80-853 Gdańsk tel. 58 323 70 39 Rada składa się z 31 gdańskich seniorek i senio- e-mail: [email protected]. rów, pracujących w 7 komisjach tematycznych. pl lub [email protected]

6 Zgodnie z podziałem zadań realizowanych przez Wydział Rozwoju Społecznego, działania na rzecz seniorów przedstawić można w czterech obszarach:

Aktywność Edukacja

Zdrowie Pomoc i profilaktyka i wsparcie

Kluczową kwestią jest zachowanie równowagi pomiędzy działaniami aktywizującymi a zapewnieniem wsparcia i pomocy osobom starszym.

7 8 Gdańscy seniorzy w liczbach

Dane demograficzne*

Mieszkańcy Gdańska Kobiety Mężczyźni Suma

Ogółem mieszkańców 227 509 198 669 426 178

60 lat i więcej 73 101 49 925 123 026

65 lat i więcej 56 367 37 012 93 379

100 lat i więcej 38 9 47

*Źródło: Urząd Miejski w Gdańsku, Wydział Spraw Obywatelskich, dane według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r.

Jubileusze pożycia małżeńskiego i 100-urodziny z miastem Gdańsk** 2017 2018 2019 2020 75 lat – 1 para

70 lat – 3 pary 70 lat – 1 para 70 lat – 3 pary 70 lat – 1 para

65 lat – 12 par 65 lat – 8 par 65 lat – 13 par

60 lat – 67 par 60 lat – 45 pary 60 lat – 68 par 60 lat – 14 par

55 lat – 40 par 55 lat – 36 par 55 lat – 83 pary 55 lat – 5 par

50 lat – 185 par 50 lat – 195 par 50 lat – 211 par 50 lat – 182 pary

Razem – 308 par Razem – 285 par Razem – 378 par Razem – 202 pary

100-latkowie – 6 osób 100-latkowie – 3 osoby 100-latkowie – 8 osób 100-latkowie – 14 osób

**Źródło: Urząd Miejski w Gdańsku, Urząd Stanu Cywilnego, dane z dnia 31 grudnia 2020 r.

9 Liczba osób w wieku 60 lat i więcej w podziale na jednostki pomocnicze miasta Gdańska

Dzielnica liczba osób PRZERÓBKA 1 281 ANIOŁKI 1 222 PRZYMORZE MAŁE 4 990 BRĘTOWO 2 288 PRZYMORZE WIELKIE 9 785 BRZEŹNO 3 879 RUDNIKI 299 CHEŁM 9 090 SIEDLCE 4 150 JASIEŃ 2 335 STOGI 3 180 KOKOSZKI 1 731 STRZYŻA 1 703 KRAKOWIEC-GÓRKI ZACHODNIE 475 SUCHANINO 3 473 LETNICA 307 ŚRÓDMIEŚCIE 7 905 MATARNIA 1 431 UJEŚCISKO-ŁOSTOWICE 3 962 MŁYNISKA 878 VII DWÓR 1 286 NOWY PORT 2 868 WRZESZCZ DOLNY 7 045 OLIWA 5 131 WRZESZCZ GÓRNY 6 851 OLSZYNKA 814 WYSPA SOBIESZEWSKA 921 ORUNIA GÓRNA- 3 177 WZGÓRZE MICKIEWICZA 875 GDAŃSK POŁUDNIE ZASPA MŁYNIEC 4 939 ORUNIA-ŚW.WOJCIECH-LIPCE 3 834 ZASPA ROZSTAJE 4 433 OSOWA 3 391 ŻABIANKA-WEJHERA-JELITKOWO- 6 076 PIECKI-MIGOWO 7 420 TYSIĄCLECIA

*Źródło: Urząd Miejski w Gdańsku, Wydział Spraw Obywatelskich, dane według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r.

10 Liczba osób w wieku 65 lat i więcej w podziale na jednostki pomocnicze miasta Gdańska

Dzielnica liczba osób PRZERÓBKA 978 ANIOŁKI 841 PRZYMORZE MAŁE 3 975 BRĘTOWO 1 821 PRZYMORZE WIELKIE 8 441 BRZEŹNO 2 941 RUDNIKI 198 CHEŁM 6 975 SIEDLCE 3 091 JASIEŃ 1 607 STOGI 2 327 KOKOSZKI 1 163 STRZYŻA 1 326 KRAKOWIEC-GÓRKI ZACHODNIE 313 SUCHANINO 2 823 LETNICA 201 ŚRÓDMIEŚCIE 5 777 MATARNIA 896 UJEŚCISKO-ŁOSTOWICE 2 684 MŁYNISKA 708 VII DWÓR 1 092 NOWY PORT 2 137 WRZESZCZ DOLNY 5 227 OLIWA 4 031 WRZESZCZ GÓRNY 5 144 OLSZYNKA 570 WYSPA SOBIESZEWSKA 637 ORUNIA GÓRNA- 2 132 WZGÓRZE MICKIEWICZA 697 GDAŃSK POŁUDNIE ZASPA MŁYNIEC 4 413 ORUNIA-ŚW.WOJCIECH-LIPCE 2 853 ZASPA ROZSTAJE 3 820 OSOWA 2 513 ŻABIANKA-WEJHERA-JELITKOWO- 5 191 PIECKI-MIGOWO 6 202 TYSIĄCLECIA

*Źródło: Urząd Miejski w Gdańsku, Wydział Spraw Obywatelskich, dane według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r.

11 Procentowy udział osób 60 lat i więcej w populacji mieszkańców dzielnic miasta Gdańska

34,9%–39% ŻABIANKA-WEJHERA JELITKOWO-TYSIĄCLECIA 31,1%–34,3% OSOWA PRZYMORZE PRZYMORZE WIELKIE MAŁE BRZEŹNO 23%–30,8% NOWY OLIWA ZASPA PORT ROZSTAJE 11%–20,6% ZASPA MŁYNIEC LETNICA VII DWÓR STRZYŻA WRZESZCZ MATARNIA DOLNY STOGI WRZESZCZ MŁYNISKA BRĘTOWO GÓRNY KRAKOWIEC ANIOŁKI PRZERÓBKA -GÓRKI ZACHODNIE PIECKI SUCHANINO -MIGOWO ŚRÓDMIEŚCIE SIEDLCE KOKOSZKI RUDNIKI WZGÓRZE MICKIEWICZA JASIEŃ ORUNIA GÓRNA WYSPA SOBIESZEWSKA -GDAŃSK POŁUDNIE OLSZYNKA UJEŚCISKO- ŁOSTOWICE ORUNIA- ŚW. WOJCIECH- CHEŁM LIPCE

*Źródło: Urząd Miejski w Gdańsku, Wydział Spraw Obywatelskich, dane według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.

12 Procentowy udział osób 65 lat i więcej w populacji mieszkańców dzielnic miasta Gdańska

26,4%–34% ŻABIANKA-WEJHERA JELITKOWO-TYSIĄCLECIA 21,9%–24,6% OSOWA PRZYMORZE PRZYMORZE WIELKIE MAŁE BRZEŹNO 16,4%–21% NOWY OLIWA ZASPA PORT ROZSTAJE 7,3%–14,9% ZASPA MŁYNIEC LETNICA VII DWÓR STRZYŻA WRZESZCZ MATARNIA DOLNY STOGI WRZESZCZ MŁYNISKA BRĘTOWO GÓRNY KRAKOWIEC ANIOŁKI PRZERÓBKA -GÓRKI ZACHODNIE PIECKI SUCHANINO -MIGOWO ŚRÓDMIEŚCIE SIEDLCE KOKOSZKI RUDNIKI WZGÓRZE MICKIEWICZA JASIEŃ ORUNIA GÓRNA WYSPA SOBIESZEWSKA -GDAŃSK POŁUDNIE OLSZYNKA UJEŚCISKO- ŁOSTOWICE ORUNIA- ŚW. WOJCIECH- CHEŁM LIPCE

*Źródło: Urząd Miejski w Gdańsku, Wydział Spraw Obywatelskich, dane według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.

13 14 Świętowanie z miastem

„Złote Gody” – czyli Jubileusz n udział w uroczystości jest bezpłatny, 50-lecia pożycia małżeńskiego n zgłoszenia jubileuszu przyjmuje:

Jubileusz 50-lecia pożycia małżeńskiego Urząd Stanu Cywilnego ul. Partyzantów 74 tzw. „Złote Gody” to uroczyste wręczenie stanowiska 23-24 Medali Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie I piętro Można dokonać rezerwacji wizyty przez Prezydenta Miasta Gdańska w imie- telefonicznie: nr 58 778 62 04, 58 778 62 07, niu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. 58 778 62 08 lub 58 778 62 16

Ceremonie wręczenia medali odbywają się średnio raz w miesiącu w Ratuszu Głównego Wymagane dokumenty to: n Miasta przy ul. Długiej 46/47 w Gdańsku. Uro- dokument tożsamości wnioskodawcy. czystość trwa około godziny i wieńczy je koncert oraz symboliczna lampka szampana. Prezydent Miasta Gdańska honoruje również jubilatów obchodzących 55-tą, 60-tą, 65-tą i 70- Uroczyste świętowanie – czyli formalności tą rocznicę pożycia małżeńskiego przyznając krok po kroku Medal Prezydenta Miasta Gdańska – zgłosze- n jubileusz „Złotych Godów” dotyczy par mał- nia jubilatów dokonuje się według powyższej żeńskich, które przeżyły ze sobą w jednym procedury. związku 50 lat, n wniosek o nadanie Medalu Za Długolet- nie Pożycie Małżeńskie przedstawia się nie wcześniej niż w roku kalendarzowym, w którym osoby obchodzić będą 50 rocz- nicę zawarcia związku małżeńskiego. Jeżeli rocznica ta przypada w styczniu lub lutym danego roku, wnioski można przed- stawiać począwszy od dnia 1 listopada roku poprzedzającego,

15 100 lat! Setne urodziny z Miastem Gdańsk

Rocznica setnych urodzin to dostojny jubi- W tym szczególnym i wyjątkowym momen- leusz. Jest to szczególna i podniosła uroczy- cie ukończenia 100 lat życia chętnie udział stość. W tak wyjątkowym święcie, poza rodzi- biorą władze miasta, by złożyć na ręce sędzi- ną, przyjaciółmi i znajomymi, może również wych obywateli wyrazy szacunku i uznania. wziąć udział Urząd Miejski w Gdańsku. Dzieje się tak jednak na wyraźne życzenie Jubilatów lub ich najbliższych.

W celu zgłoszenia uroczystości jubileuszowej, należy złożyć wniosek do:

Urząd Stanu Cywilnego ul. Partyzantów 74 stanowiska 23-24 I piętro Można dokonać rezerwacji wizyty telefonicznie: nr 58 778 62 04, 58 778 62 07, 58 778 62 08 lub 58 778 62 16

Po uzgodnieniu terminu wizyty z najbliższą rodziną Jubilatów, Prezydent Miasta Gdań- ska składa wizytę osobie obchodzącej setne urodziny. Oprócz serdecznych życzeń, Pre- zydent wręcza Jubilatom dyplom, kwiaty, upominek oraz jubileuszowy tort.

16 Kalendarz cyklicznych wydarzeń* na rzecz aktywizacji i integracji seniorów organizowanych przez Urząd Miejski w Gdańsku

2021 CZERWIEC 2021 2021 Wsch. 7.42 CZERWIEC Zach. 19.07 2021 Wsch. 7.42 2021 STYCZEŃ Zach. 19.07 2021 Parada Wsch. 6.51 Zach. 15.49 Pomorski Seniorów Piknik Seniora Organizowana(od 2018 w r.)ramach Koncert (od 2012 r.) obchodów Międzynarodowego z okazji organizowany Dnia Praw Osób Starszych w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Babci 2020 Dnia Praw Osób Starszych PAŹDZIERNIK i Dziadka(od 2007 r.) Wsch. 6.23 Zach. 17.36 2021 2021 PAŹDZIERNIK Wsch. 6.23 Zach. 17.36 2021 2021 Benefis 2021 2021 PAŹDZIERNIK 2020 LIPIEC Dojrzałości Konkurs poetycki(od 2017 dla r.) seniorów Wsch. 6.23 Gdańskie Wsch. 7.58 Zach. 17.36 Dni Seniora Zach. 20.16 oraz uroczysta Gala w ramach Gdańskich Dni Seniora Miejski (od 2012 r.) Konkurs cykl wydarzeń trwający cały miesiąc Bal(od Seniora 2006 r.) „Aktywni wydarzenie organizowane Seniorzy” (od 2012 r.) w ramach Międzynarodowego Dnia Osób Starszych nagradzanie aktywności z udziałem 500 seniorów społecznej seniorów *ze względu na stan epidemiczny i obostrzenia z tym związane decyzje co do organizacji poszczególnych wydarzeń oraz co do ich formuły podejmowane są na bieżące, szczegóły na www.gdansk.pl/seniorzy

17 AKTYWNOŚĆ OBYWATELSKA SENIORÓW Gdańscy seniorzy są coraz bardziej aktywni i coraz więcej z nich aktywnie spędza swój czas. Niemal 65% posiada pasje i hobby. Gdańscy seniorzy najchętniej czytają, grają w gry planszowe i karciane, rozwiązują łamigłówki, pielęgnują swoje ogrody czy balkony. W wydarzeniach i imprezach kulturalnych uczestniczy ponad 40%.*

*Źródło: P. Czekanowski, J. Załęcki, M. Brosz, Gdańska starość. Portret socjologiczny mieszkańców Gdańska w wieku 65+, Gdańsk 2013.

18 Gdański Projekty Archipelag dla seniorów Kultury – realizowane propozycje przez Gdański kulturalne organizacje Fundusz Muzeum Gdańska dla seniorów pozarządowe Senioralny

Olimpiada Centrum Wiedzy Pracy Obywatelskiej Seniorek „Senior Obywatel” i Seniorów

Projekt GreenSAM – Zielona Mobilność Karta w Srebrnym Mieszkańca Wieku

Spotkania liderów Kluby i koła seniora klubów i kół seniora jako grupy oraz podmiotów wspierające integrację działających i aktywizację osób na rzecz osób starszych starszych

Centrum Sztuki Współczesnej Domy i kluby Łaźnia sąsiedzkie

Budżet Obywatelski Wolontariat w Gdańsku Senioralny

Związki Harcerski i Stowarzyszenia Krąg Seniorów Kombatanckie „Korzenie”

Rady Dzielnic

19 1. Projekty dla seniorów realizowane przez organizacje pozarządowe

Więcej informacji na temat organizacji pozarządowych można uzyskać w Regionalnym Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych w Gdańsku al. Grunwaldzka 5, Jakość życia uwarunkowana jest wieloma tel. 58 344 40 39, czynnikami, do których należą przede wszyst- e-mail: [email protected] kim warunki bytowe, stan zdrowia, a także aktywność i kontakty społeczne. Aktywność Organizacje pozarządowe starają się pozyskiwać uważana jest za naturalną potrzebę każdego środki z różnych źródeł ubiegając się o fundusze człowieka i stanowi warunek prawidłowego unijne, rządowe lub miejskie. rozwoju. W odniesieniu do osób starszych, to właśnie aktywność przyczynia się do zaspoka- Miasto Gdańsk przeznacza środki na konkur- jania wielu potrzeb i umożliwia pokonywanie sy grantowe na działania na rzecz osób w wie- licznych codziennych problemów. Aktywność ku emerytalnym. intelektualna, fizyczna i społeczna powinna W roku 2021 operatorem konkursu jest Regio- przede wszystkim dotyczyć przedsięwzięć nalne Centrum Wolontariatu. i działań, które lubimy i jesteśmy w stanie zre- alizować. Podejmowanie szeroko rozumianej Regionalne Centrum Wolontariatu aktywności umożliwia aktywne i przyjemne W Gdańsku spędzanie czasu w różnych miejscach; daje Plac Solidarności 1, 80-863 Gdańsk szansę na nawiązywanie i podtrzymywanie budynek Europejskiego Centrum kontaktów społecznych, może być inspiracją Solidarności i okazją do rozwijania swoich zainteresowań; III piętro, pokój 3.27 tel. 58 772 42 18 czy też umożliwiać społeczne angażowanie tel. 58 772 42 21 się w inicjatywy organizacji pozarządowych www.wolontariatgdansk.pl działających na rzecz samych seniorów.

20 Projekty dofinansowane przez Miasto i wyłonione w konkursie pn. „Działalność na rzecz osób w wieku emerytalnym” w ramach zadania Gdański Fundusz Senioralny do realizacji w 2021 r.*

Nazwa organizacji Tytuł projektu

Caritas Archidiecezji Gdańskiej ZdrowieJemy

Fundacja Generacja Leśni Ludzie: spacery przyrodnicze dla seniorów

Fundacja Regionalne Centrum Informacji Trójdzielnicowy cykl zajęć aktywizujących i Wspomagania Organizacji Pozarządowych dla seniorów 60+

Klub Sportowy Qumple Aktywny Senior – zajęcia ruchowe i kreatywne dla osób od 60 roku życia jako element zwalczania skutków izolacji społecznej wywołanej pandemią koronawirusa

Obywatelskie Biuro Interwencji – Ogólnopolska Bezpłatne leki dla gdańskich seniorów 75+ – Organizacja Obywatelska Kampania Informacyjna

Stowarzyszenie Biała Owca Warsztaty rozwojowe dla seniorów

Stowarzyszenie INNE Jest Piękne Marsze z kijkami dla seniorów

Stowarzyszenie Morena Senior w akcji

Stowarzyszenie Nowy Port Sztuki Muzyczny Wtorek

Stowarzyszenie Przedsiębiorczości i Rehabilitacji W tańcu i ruchu wrócić do aktywności

Stowarzyszenie Przyjazne Pomorze Nordic Walking – spacery po zdrowie

Związek Byłych Więźniów Politycznych Razem Mimo Wszystko – spotkanie opłatkowe kombatantów

*Informacje szczegółowe na temat projektów oraz realizujących je organizacji pozarządowych poprzez Regionalne Centrum Wolontariatu.

21 2. Gdański Fundusz Senioralny

To program wsparcia finansowego dla -ini łożeniami, a następnie dostarczyć faktury cjatyw i wydarzeń kreowanych przez gdań- i krótkie sprawozdanie do biura operatora skich seniorów i seniorki, których odbior- Funduszu, czyli Regionalnego Centrum Wo- cami mogą być zarówno sami seniorzy, jak lontariatu w Gdańsku. również wszyscy mieszkańcy Gdańska. Fundusz dedykowany jest seniorom, którzy Regulamin Konkursu nie ogranicza pomy- chcieliby zrobić coś na rzecz innych, lubią słowości i kreatywności seniorów. Zakres aktywnie i kreatywnie spędzać wolny czas rzeczowy inicjatyw jest bardzo szeroki – se- poznając nowych ludzi i nowe zajęcia, chcą niorzy np. organizują wydarzenia integru- pogłębiać swoje pasje, rozwijać zaintereso- jące mieszkańców dzielnic, warsztaty arty- wania, poszukiwać nowych możliwości roz- styczne, rękodzielnicze, kulinarne, zajęcia woju. To również okazja do tego, by inspiro- sportowe, kulturalne, spotkania edukacyjne wać innych i zachęcać do przyłączenia się itp.. Dzięki realizowanym pomysłom uczą do działających już grup czy inicjatyw. się nowych rzeczy, zdobywają nową wie- dzę, doskonalą umiejętności, pogłębiają za- W ciągu roku realizowane są 2 edycje kon- interesowania czy poznają nieznane dotąd kursu – wiosenna i jesienna. Seniorzy opi- zakątki miasta czy Pomorza. Gdańscy Se- sują swoje pomysły na prostym formularzu. niorzy zgłaszają również inicjatywy zwią- Wybrane przez kapitułę inicjatywy otrzy- zane z integracją międzypokoleniową oraz mują dofinansowanie w ustalonej kwocie takie, które tworzone są z myślą o wsparciu 700 zł. Podczas całego procesu - od złożenia gdańskich organizacji pozarządowych np. wniosku z pomysłem, przez jego realizację, warsztaty historyczno-informatyczne czy aż do rozliczenia projektu, seniorzy mają szycie zabawek i poduszek dla podopiecz- możliwość skorzystania z indywidualnego nych dziecięcego hospicjum. doradztwa. Pomysłodawcy inicjatyw bio- rą również udział w szkoleniu z zakresu Dotychczas odbyło się już 14 edycji, w któ- wolontariatu i aktywności społecznej oraz rych dofinansowanie otrzymało 524 inicja- na temat zasad Funduszu i praktycznych tywy senioralne. Twórcami inicjatyw było aspektów realizacji inicjatywy. Przyznane 2369 seniorów, a ich uczestnikami ok. 11065 środki należy wydatkować zgodnie z za- osób.

22 Projekt finansowany jest ze środków pu- torem Funduszu jest Regionalne Centrum blicznych Gminy Miasta Gdańska. Opera- Wolontariatu w Gdańsku.

Kontakt i więcej informacji: Regionalne Centrum Wolontariatu w Gdańsku pl. Solidarności 1/3.27; tel. 58 772 42 21 e-mail: [email protected] www.wolontariatgdansk.pl FB: @wolontariatgdansk

23 3. Centrum Pracy Seniorek i Seniorów Gdańskiego Urzędu Pracy

Pierwszy w Polsce, nowoczesny punkt doradcy Centrum zachęcają do kontaktu zajmujący się pośrednictwem pracy i po- telefonicznego lub mailowego. W centrum radnictwem zawodowym dla dojrzałych można uzyskać także porady w zakresie po- gdańszczan. Seniorzy i seniorki, którzy szukiwania pracodawcy, pomoc w konstru- pomimo przejścia na emeryturę nie chcą owaniu dokumentów aplikacyjnych czy bie- kończyć aktywności zawodowej mogą li- żące informacje o edukacyjnej, kulturalnej czyć na profesjonalne wsparcie w poszuki- i społecznej ofercie Gdańska dla seniorów. waniu dedykowanej oferty pracy, zarówno w pełnym, jak i częściowym wymiarze czasu pracy. Ambicją doradców jest nie tylko Działalność Centrum dobieranie atrakcyjnych finansowo propo- podczas COVID-19 zycji, ale i ich selekcja, tak aby wykonywana praca nie stanowiła poważnego obciążenia, Podobnie jak wiele firm i instytucji, również zatrudnienie było możliwie blisko miejsca Centrum Pracy Seniorek i Seniorów zmieniło zamieszkania, a oferowane wynagrodzenie zasady swojego funkcjonowania w związku było atrakcyjne. z epidemią COVID-19. W efekcie w 2020 r. bezpośrednia obsługa klientów w siedzi- Centrum Pracy Seniorek i Seniorów działa bie Centrum została czasowo zawieszona. od 2018 r. i mieści się we Wrzeszczu, przy al. Jednak pracownicy punktu w dalszym ciągu Grunwaldzkiej 30/32 (obok domu handlowe- zajmują się pozyskiwaniem ofert zatrudnie- go Jantar). Bezpośrednia obsługa prowadzo- nia dla osób dojrzałych, a także doradztwem na jest od poniedziałku do piątku w godz. od zawodowym dla seniorów, które świadczone 08:30 do 14:30. Szczegółowe informacje na jest wyłącznie w formie telefonicznej. temat działalności punktu znaleźć można na stronie internetowej pracadlaseniorow. Mając na względzie dynamikę sytuacji epi- pl oraz pod adresem fb.me/centrum.seniora. demicznej, doradcy Centrum zachęcają do gdansk. W przypadku dodatkowych pytań regularnego odwiedzania serwisu interneto-

24 wego www.pracadlaseniorow.pl, na którym za- z obowiązującymi obecnie zasadami działal- mieszczane są aktualne informacje związane ności Centrum Pracy Seniorek i Seniorów.

Kontakt: Gdański Urząd Pracy Centrum Pracy Seniorek i Seniorów w Gdańsku al. Grunwaldzka 30/32, 80-229 Gdańsk tel.: 58 500 56 36, 58 500 56 34 www.pracadlaseniorow.pl fb.me/centrum.seniora.gdansk

25 4. Karta mieszkańca = Karta seniora

Co to jest Karta Mieszkańca? Karta Mieszkańca to praktyczne narzędzie, dzięki któremu można uzyskać pakiet ko- rzyści, takich jak bezpłatne wejścia na wydarzenia oraz do najciekawszych miejsc w Gdańsku, jak również liczne rabaty na zakupy, usługi i rozrywkę.

Pełna lista bezpłatnych wejść z Kartą Mieszkańca w roku 2021:

n Gdański Ogród Zoologiczny n Mecz piłkarski Lechii Gdańsk (po zniesieniu ograniczeń związanych z pandemią Covid-19) n Mecz siatkarski Trefla Gdańsk (po zniesieniu ograniczeń związanych z pandemią Covid-19) n Wieża widokowa Bazyliki Mariackiej (bez przewodnika) n Hevelianum n Europejskie Centrum Solidarności n Pływalnie Gdańskiego Ośrodka Sportu (jedno bezpłatne wejście na jeden basen spośród czterech dostępnych: Stogi, Chełm, Osowa lub Orunia) n Zwiedzanie Stadionu Gdańsk

26 n Muzeum Narodowe n są obcokrajowcem i posiadają kartę (jedno bezpłatne wejście do każdego oddziału) pobytu lub – Oddział Etnografii, n rozliczają się z podatku dochodowego – Oddział Zielona Brama/ w Gdańskich Urzędach Skarbowych lub Gdańska Galeria Fotografii, n opłacają w Gdańsku podatek – Oddział Sztuki Nowoczesnej, od nieruchomości lub n Muzeum Archeologiczne n posiadają akt notarialny własności (jedno bezpłatne wejście do każdego oddziału) mieszkania lub – Dom Przyrodników, n – Piwnica Romańska, posiadają umowę najmu mieszkania lub n – Grodzisko w Sopocie, opłacają media związane n Muzeum Gdańska z nieruchomościami zlokalizowanymi w Gdańsku lub (jedno bezpłatne wejście do każdego oddziału) – Muzeum Bursztynu, n nie spełniają żadnego z powyższych – Ratusz Głównego Miasta, kryteriów, ale ich niepełnoletnie dziecko – Dwór Artusa, mieszka w bursie gdańskiej. – Dom Uphagena, – Wartownia Nr 1 Westerplatte, Należy pamiętać, że wybór określonego do- – Muzeum Nauki Gdańskiej, kumentu wpływa na czas ważności upraw- – Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku. nień do Gdańskiej Karty Mieszkańca. Upraw- nienie może być przyznane maksymalnie na Z bezpłatnego wejścia do każdego z obiektów 3 lata, po tym czasie zostanie się poproszo- można skorzystać raz w roku kalendarzowym. nym o ponowne przedstawienie dokumen- tów weryfikacyjnych. Kartę można zamówić Dla kogo? na www.jestemzgdanska.pl lub nabyć w Cen- Kartę mogą uzyskać osoby, które spełniają trum Obsługi Gdańskiej Karty Mieszkańca, przynajmniej jeden z poniższych warunków w którym możliwe jest złożenie wniosku n są zameldowane w Gdańsku na pobyt w formie papierowej i uiszczenie płatności. stały lub czasowy lub Koszt wydania Karty Mieszkańca to 1 zł.

27 Gdańska Karta Mieszkańca Kontakt i więcej informacji: i Karta Seniora w jednym Centrum Obsługi Gdańskiej Karty Mieszkańca W Centrum Obsługi Gdańskiej al. Grunwaldzka 148 Karty Mieszkańca seniorzy mogą bezpłatnie odebrać spe- poniedziałek–piątek 08:00–18:00, cjalny hologram, który na- po uprzedniej rezerwacji terminu wizyty stępnie zostanie przyklejony na www.gdansk.pl/rezerwacja do ich Karty Mieszkańca. Karta Mieszkańca lub telefonicznie pod numerem z hologramem spełnia rolę Karty Seniora +48 58 300 06 59 i uprawnia do korzystania ze zniżek i raba- (infolinia czynna od poniedziałku tów skierowanych do seniorów. do piątku w godzinach 09:00–17:00),

zgłoszenia reklamacyjne: [email protected] Dodaj pakiet bezpłatnych przejazdów

Seniorzy po 70. roku życia, którzy są uprawnieni do korzystania z bezpłatnych przejaz- dów gdańskimi autobusami i tramwajami, mogą dodać do swojej Karty Mieszkańca pakiet bezpłatnych przejazdów. Dzięki dodaniu pakietu senior nie musi okazywać do kontroli biletowej dokumentu potwierdzającego wiek, wystarczy jedynie Karta Mieszkańca. Pakiet można dodać w Centrum Obsługi Gdańskiej Karty Mieszkańca po wcześniej- szej rezerwacji terminu wizyty (prosimy o zabranie ze sobą dokumentu uprawnia- jącego do ulgi oraz swojego zdjęcia) lub na www.jestemzgdanska.pl

28 5. Kluby i koła seniora jako grupy wspierające integrację i aktywizację osób starszych

W Gdańsku istnieje około 80 klubów i kół se- towarzyskich, a pomagając w tworzeniu niora oraz 12 kół seniora Polskiego Związku więzi społecznych przeciwdziałają osamot- Emerytów, Rencistów i Inwalidów. nieniu, poczuciu pustki i nudy.

Ze względu na swój nieformalny charakter, ich liczba stale się zmienia, a zainteresowanie taką formą aktywności jest coraz bardziej popularne wśród gdańskich seniorów.

Kluby i koła seniora odgrywają znaczącą rolę ośrodków życia kulturalnego, oświa- towego, towarzyskiego i rekreacyjnego dla Zainteresowanie taką formą osób starszych. Ich celem jest stworzenie spędzania czasu jest coraz warunków do przyjemnego spędzania cza- większe, choć w badaniach su i aktywności oraz rozwijania zaintereso- tylko co piąty badany (22,9%) wań. Najczęściej prowadzone są przez organizacje pozarządowe, parafie, zakłady pracy, deklarował zainteresowanie spółdzielnie mieszkaniowe (połączone z klu- uczestniczeniem w działaniach bami osiedlowymi, bądź osiedlowym domem organizowanych przez placówki kultury). typu kluby seniora nastawione na organizowanie czasu wolne- Kluby i koła seniora są doskonałą propozy- cją dla osób zainteresowanych nawiązywa- go, rozwój potrzeb w zakresie niem bądź podtrzymywaniem kontaktów edukacji, kultury czy rekreacji*

1 P. Czekanowski, J. Załęcki, M. Brosz, Gdańska starość. Portret socjologiczny mieszkańców Gdańska w wieku 65+, Gdańsk 2013

29 Nazwa Koła Miejsce spotkań Dzielnica Polski Związek al. Grunwaldzka 131A Wrzeszcz Górny Emerytów, Rencistów 80-264 Gdańsk i Inwalidów Tel.: +48 58 341 07 07 O/Okręgowy w Gdańsku Koło PZERiI nr 1 ul. Sobótki 5, 80-264 Gdańsk Wrzeszcz Górny Koło PZERiI nr 2 ul. Sobótki 5, 80-264 Gdańsk Wrzeszcz Górny Koło PZERiI nr 3 ul. Sobótki 5, 80-264 Gdańsk Wrzeszcz Górny Koło Pracowników Prokuratury i Środowisk Prawniczych Koło PZERiI nr 4 ul. Sobótki 5, 80-264 Gdańsk Wrzeszcz Górny Koło PZERiI nr 6 Dom Kultury Wyspa Skarbów Wyspa „Bursztynek” ul. Turystyczna 3, 80-680 Gdańsk Sobieszewska Koło PZERiI nr 7 Winda GAK Wrzeszcz Dolny ul. Racławicka 17, 80-406 Gdańsk Koło PZERiI nr 8/ DPS Ostoja Stogi Klub Seniora Ostoja ul. Hoża 4, 80-628 Gdańsk Koło PZERiI nr 9 ul. Stajenna 1, 80-826 Gdańsk Śródmieście „Sasanka” Koło PZERiI nr 11 Scena Muzyczna GAK Orunia ul. Nowiny 2B, 80-020 Gdańsk Koło PZERiI nr 12 al. Grunwaldzka 131A, 80-264 Gdańsk Wrzeszcz Górny

Klub/Koło Miejsce Ulica Miasto Dzielnica Klub Seniora „Delfin” Dom Sąsiedzki ul. Wyzwolenia 49 80-537 Nowy Port w Nowym Porcie Gdańsk Klub Seniora Orunia nr 1 Dom Sąsiedzki ul. Gościnna 14 80-032 Orunia-Św. „Gościnna Przystań” Gdańsk Wojciech-Lipce Klub Seniora Orunia nr 2 Dom Sąsiedzki ul. Gościnna 14 80-032 Orunia-Św. „Gościnna Przystań” Gdańsk Wojciech-Lipce

30 Klub Seniora Promyk Stowarzyszenie ul. Kisielewskiego 12 80-275 Wrzeszcz Klub Przyjaciół Gdańsk Strzyży Klub Seniora Orania GAK Stacja Orunia ul. Dworcowa 9 80-026 Orunia-Św. Gdańsk Wojciech-Lipce Klub Seniora „Moreniacy” Centrum Kultury ul. Nałkowskiej 3 80-286 Piecki-Migowo im. Jana Pawła II Gdańsk na Morenie Klub Seniora Orlen Fundacja Regionalne al. Grunwaldzka 5 80-236 Wrzeszcz Górny Centrum Informacji Gdańsk i Wspomagania Organizacji Pozarządowych (Fundacja RC) Klub Seniora Wrzos Dzienny Dom Pomocy, ul. Wajdeloty 28 80-437 Wrzeszcz Dolny Fundacja i Ty Gdańsk Możesz Wszystko Klub Seniora „Senioryci” Dom Sąsiedzki ul. Biskupia Górka 4 80-815 Śródmieście na Biskupiej Gdańsk Koło Seniora Feluka Osiedlowy Klub ul. Gdyńska 4 80-340 Żabianka- Kultury ”FELUKA” Gdańsk Wejhera- przy Spółdzielni Jelitkowo- Mieszkaniowej Tysiąclecia „Żabianka” Klub Seniora Motława ul. Ogarna 29/30 80-826 Śródmieście Gdańsk Klub Seniora przy SM Chełm ul. Dragana 25/26 80-807 Chełm Klub Osiedlowy „Alf “ Gdańsk Klub Seniora „Przymorze”/ przy PSM “Przymorze”, ul. Śląska 66 B 80-389 Przymorze „Czar Śląskiej” Dom Kultury PSM Gdańsk Małe Przymorze Klub Seniora przy Klubie ul. Kołobrzeska 57 80-397 Przymorze Osiedlowym Gdańsk Małe „Bolek i Lolek” Klub Seniora GAMA Gdański ul. Starowiejska 15/16 80-534 Letnica „Bursztynek-Letnica” Archipelag Kultury Gdańsk

31 Koło Seniora ul. J. Soplicy 15 80-119 Wzgórze „Wzgórze Mickiewicza” Gdańsk Mickiewicza Klub Seniora przy Stowarzyszeniu ul. Jaśkowa Dolina 93 80-286 Wrzeszcz Górny Księgowych Gdańsk w Polsce Oddział Gdańsk Klub Seniora przy Radzie ul. Leszczynowa 5 80-177 Jasień Dzielnicy Jasień Gdańsk Klub Seniora przy Klubie ul. Leszczyńskich 3 80-464 Zaspa-Rozstaje Osiedlowym S.M. Gdańsk “Rozstaje” Klub Seniora Dzienny Dom ul. Wajdeloty 28A 80-437 Wrzeszcz Dolny „Rajska Panorama” Pomocy Gdańsk i Środowiskowy Dom Samopomocy Koło „Rada Starszych” przy Klubie ul. Cebertowicza 3–5 80-808 Chełm Seniora Gdańsk “WZGÓRZE RADOŚCI” Klub Seniora przy Parafii ul. Biskupa 80-330 Oliwa Archikatedralnej Ed. Nowickiego 5 Gdańsk Gdańsk Oliwa Klub Seniora Uniwersytetu ul. Wita Stwosza 63 80-308 Oliwa Gdańskiego Gdańsk Klub Seniora „Jarzębina” XX LO w Gdańsku ul. Dobrowolskiego 6 80-286 Piecki-Migowo Gdańsk Klub Seniora przy Stowarzyszeniu ul. Zakopiańska 40 80-122 Siedlce „Nasze Siedlce”, Gdańsk Dom Sąsiedzki „Zakopianka” Kluby Seniora przy Radzie ul. Zakopiańska 40 80-122 Siedlce Dzielnicy Siedlce, Gdańsk Dom Sąsiedzki “Zakopianka” Klub Seniora ul. Podkarpacka 11 80-473 Brętowo Brętowianie Gdańsk

32 Klub Seniora przy Wspólnocie ul. Konrada 80-432 Wrzeszcz Dolny „Spokojna Przystań” Mieszkaniowej Leczkowa 3/9 Gdańsk Piramida Klub Seniora „Prometeusz” przy Domu Pomocy ul. Polanki 121 80-308 Oliwa Społecznej Polanki Gdańsk Koło Seniora „Złota Jesień” przy Klubie ul. Opolska 3 80-395 Przymorze Osiedlowym Maciuś I, Gdańsk Wielkie Administracja Osiedla nr 1 Koło Seniora „Jagiellonka” Administracja ul. Jagiellońska 4 80-371 Przymorze Osiedla nr 3 Gdańsk Wielkie Klub Seniora przy Spółdzielni ul. Nad Potokiem 13 80-041 Chełm Mieszkaniowej Południe Gdańsk ul. Strzelców Karpackich 1 Koło Seniora Pinezka Administracja ul. Jagiellońska 4 A 80-371 Przymorze Osiedla nr 3 Gdańsk Wielkie Koło Seniora „Piastuś” przy Klubie ul. Piastowska 98A 80-358 Przymorze Osiedlowym „Piastuś”, Gdańsk Wielkie Administracja Osiedla nr 2 PSM Przymorze Klub Seniora przy Stowarzyszeniu ul. Władysławowska 1 80-388 Przymorze Dobre Wiadomości Gdańsk Małe Sekcja Emerytów ul. Uphagena 26 80-237 Wrzeszcz i Rencistów Związku Gdańsk Nauczycielstwa Polskiego Oddział Gdańsk Klub Seniorzy 55+ przy Fundacji MIKI ul. Wita Stwosza 73 80-312 Strzyża Centrum lok. 19 Gdańsk Rehabilitacji Koło Gospodyń Miejskich ul. Gdyńskich 80-866 Śródmieście „Małgośki” Kosynierów 11 Gdańsk Klub Inicjatyw Seniora ul. Ks. Zator- 80-245 Wrzeszcz Górny -Przytockiego 7 Gdańsk

33 Klub Inicjatyw Seniora przy ul. Wileńska 44 80-215 Piecki-Migowo Centrum Zdrowia Swissmed Gdańsk Gdański Klub Seniora przy Stowarzyszeniu ul. Miszewskiego 17 80-239 Wrzeszcz Górny Klub Przyjaciół Gdańsk Strzyży Klub Seniora Orły Fundacja European ul. Poniatowskiego 13 80-156 Aniołki Forsight Institute Gdańsk oraz Rada Osiedla Klub Seniora Kreatywni Fundacja European al. Grunwaldzka 5 80-236 Wrzeszcz Górny Forsight Institute Gdańsk Naftoklub na Szańcu przy ZMPG S.A. ul. Zamknięta 18 80-955 Nowy Port Gdańsk Klub Seniora przy Radzie ul. Cebertowicza 3-5 80-808 Chełm „WZGÓRZE RADOŚCI” Dzielnicy Chełm Gdańsk Klub Seniora w Domu Kultury ul. Pilotów 3 80-460 Zaspa-Młyniec Młyniec Gdańsk Grupa seniorów przy Fundacji Inicjatyw ul. Stajenna 3 80-842 Śródmieście Społeczno-Kulturalnych Gdańsk FORUM, Dom Sąsiedzki na Osieku Klub Silver dla osób Dom Sąsiedzki ul. Stajenna 3 80-842 Śródmieście w podeszłym wieku na Osieku Gdańsk Oliwski Klub Seniora w klubie „AD-REM” ul. Czyżewskiego 12 80-336 Oliwa „Czyżyk” Gdańsk Grupa seniorów w ramach ul. Przełom 9 80-643 Krakowiec- Jachtklubu Stoczni Gdańsk Górki Gdańskiej Zachodnie Klub Biegłego Rewidenta przy RO Polskiej ul. Grunwaldzka 212 80-266 Strzyża Seniora Izby Biegłych Gdańsk Rewidentów w Gdańsku Klub Mieszkańca Cafe Albert ul. Waryńskiego 21 80-433 Wrzeszcz Dolny Towarzystwo pomocy Gdańsk św. brata Alberta Koło Gdańskie

34 Strefa Seniora przy Fundacji al. Grunwaldzka 5 80-219 Wrzeszcz Górny Parkowisko Gdańsk Grupa seniorów przy Radzie Ul. Księcia Józefa 80-156 Aniołki Dzielnicy Aniołki Poniatowskiego 13 Gdańsk Po50ce.pl ul. Zawiszy Czarnego 80-433 Wrzeszcz Dolny 2/1 Gdańsk Klub Olimpijczyka przy Fundacji pl. Solidarności 1 80-863 Śródmieście „Srebrni Obywatele” Barbary Średniawy Gdańsk Klub Seniora „Pod Cisem” przy ul. Sternicza 2 80-523 Brzeźno Środowiskowym Gdańsk Domu Samopomocy Klub Seniora przy Radzie ul. Przemyska 21 80-180 Ujeścisko- Dzielnicy Ujeścisko (Dom Sąsiedzki) Gdańsk Łostowice ZHP Klub Seniora Korzenie Dom Harcerza ul. Za Murami 2–10 80-823 Śródmieście w Gdańsku Gdańsk Stowarzyszenie Aktywny przy Domu Kultury ul. Pilotów 3 80-460 Zaspa Młyniec Senior Młyniec Gdańsk Grupa Seniorów przy Radzie ul. Paderewskiego 4/35 80-170 Suchanino Dzielnicy Suchanino Gdańsk Patrycjuszki przy Stowarzyszeniu ul. Świętego Ducha 80-834 Śródmieście Nasz Gdańsk 119/121 Gdańsk Klub Seniora – taneczna Fundacja Świat ul. Zakopiańska 80-142 Siedlce grupa senioralna Wrażliwy 32B/2 Gdańsk Klub Seniora „Maciuś” przy Klubie ul. Opolska 2 80-395 Przymorze Osiedlowym Gdańsk Wielkie „Maciuś I” PSM Przymorze Stowarzyszenie Seniorów ul. Północna 5 80-512 Brzeźno „Starsi” Gdańsk

35 6. Domy i kluby sąsiedzkie

36 To miejsca lokalnej integracji społecznej Każdy Dom i Klub Sąsiedzki posiada własną o charakterze międzypokoleniowym, współ- specyfikę, własny klimat oraz inną ofertę. pracy społeczności lokalnej z instytucjami Warto pamiętać, że są to również miejsca pomocowymi, edukacyjnymi i samorządem, otwarte na nowe sąsiedzkie inicjatywy. realizacji różnorodnych programów obej- mujących aktywności związane z potrzeba- W Gdańsku funkcjonują Domy i Kluby Są- mi i zasobami tej społeczności. siedzkie prowadzone przez organizacje pozarządowe i ulokowane w różnych dziel- Domy i Kluby Sąsiedzkie powstały po to, nicach miasta. aby mieszkańcy w swoim najbliższym otoczeniu mieli miejsce, w którym mogą się integrować, realizować hobby, rozwijać się i nabywać nowe umiejętności. Odbywają się tam darmowe porady specjalistów np. porady prawne czy spotkania z dietetykiem. Swoją siedzibę mają w nich także Kluby Seniora, odbywają się tam również potańcówki, koncerty, wystawy czy spotkania z ciekawymi ludźmi. Ponadto, organizowane są spotkania dotyczące rozwoju danej dzielnicy, spotkania z urzędnikami czy przedstawicielami Rady Dzielnicy.

Domy i Kluby Sąsiedzki to miejsca, w których mieszkańcy mogą włączać się w działania pomocowe dla osób z najbliższej okolicy. Podczas pandemii mieszkańcy, działający w ramach Domów i Klubów Sąsiedzkich, mieli okazję do aktywnego włączenia się w rozdawanie paczek żywieniowych, organi- zację Mikołajek dla dzieci, szycie maseczek, czy pomoc innym w czynnościach codziennych.

37 DOMY SĄSIEDZKIE

Tytuł zadania Nazwa organizacji Adres / Strona www Dane kontaktowe Dzielnica Dom Sąsiedzki Gdańska Fundacja ul. Gościnna 14, Gdańsk tel. 58 304 99 56 Orunia „Gościnna Przystań” Innowacji Społecznej www.facebook.com/GoscinnaPrzystan/ [email protected] na Oruni www.gfis.pl

Dom Sąsiedzki Fundacja Inicjatyw ul. Stajenna 3, Gdańsk tel. 58 765 19 76 Śródmieście na Osieku Społeczno- Kulturalnych www.fiskforum.org.pl [email protected] Forum www.facebook.com/Fundacja-Inicjatyw -Spo%C5%82eczno-Kulturalnych- FORUM-123626277838213/

Biblioteka Stowarzyszenie Przyjazne ul. Hoża 14, Gdańsk tel. 58 303 37 96 Stogi Społeczna-Dom Pomorze www.facebook.com/biblioteka. [email protected] Sąsiedzki na Stogach spoleczna/ www.bibliotekapp.pl

Dom Sąsiedzki Stowarzyszenie Nowy Port ul. Wyzwolenia 49 (budynek Bursy [email protected] Nowy Port w Nowym Porcie Sztuki Gdańskiej) www.facebook.com/nowyportsztuki/ www.facebook.com/domsasiedzki- wnowymporcie/ nowyportsztuki.pl/

Dom Sąsiedzki Stowarzyszenie Waga ul. Biskupia 4, Gdańsk [email protected] Śródmieście na Biskupiej Górce www.stowarzyszeniewaga.pl www.facebook.com/Stowarzyszenie- WAGA-212313248784777/

Dom Sąsiedzki Fundacja Sprawni Inaczej ul. Północna 5, Gdańsk tel. 58 344 42 56 Brzeźno przy Północnej www.fsi.gda.pl [email protected] www.facebook.com/Fundacja. Sprawni.Inaczej/

Dom Sąsiedzki – Opowiadacze Historii ul. Reduta Wyskok 4 / 8, Gdańsk tel. 58 716 31 59 Śródmieście Inkubator Sąsiedzkiej Dolnego Miasta w Gdańsku www.facebook.com/isegdansk Energii Dolne Miasto www.opowiadaczehistorii.pl/

Dom Sąsiedzki w Lipcach Gdańska Fundacja Integracji ul. Trakt św. Wojciecha 264 Orunia- i Św. Wojciechu Społecznej Ośrodek Sportów www.facebook.com/FundacjaLipce Św. Wojciech- Konnych Lipce Lipce

Dom Sąsiedzki Stowarzyszenie Przyjaciół ul. Piotrkowska 41 A, Gdańsk [email protected] Ujeścisko- Nasze Ujeścisko Dzielnicy www.facebook.com/DomKultury Łostowice z Biblioteką Ujeścisko- Łostowice BibliotekaUjescisko/ „Nasze Ujeścisko”

Dom Sąsiedzki Fundacja ul. Opata Jacka Rybińskiego 25, Gdańsk tel. 58 345 29 67 Oliwa w Oliwskim Ratuszu „Wspólnota Gdańska” domsasiedzki.ratuszkultury.pl/ Kultury www.facebook.com/domsasiedzki- woliwskimratuszukultury/

Inkubator aktywności Stowarzyszenie ul. Stary Rynek Oliwski 15, Gdańsk Oliwa społecznej w Domu „Stara Oliwa” www.facebook.com/DomZarazy/ Zarazy

38 Dom Sąsiedzki Jaśkowa Stowarzyszenie Morena ul. Jaśkowa Dolina 7, Gdańsk [email protected] Wrzeszcz 7 pl-pl.facebook.com/Jaskowa7/ Górny morena.org.pl/brand/dom-sasiedzki- jaskowa7/

Dom Sąsiedzki w Pałacu Regionalne Centrum Al. Grunwaldzka 5, Gdańsk tel. 58 344 40 39 Wrzeszcz Wspomagania i Organizacji www.facebook.com/domsasiedzki- [email protected] Pozarządowych wpalacu/ fundacjarc.org.pl/

Dom Sąsiedzki Fundacja Obudź Nadzieję ul. Bajki 8 [email protected] Przeróbka Bajkowy Świat www.facebook.com/ Fundacja-Obud%C5%BA- Nadziej%C4%99-190755250959165/ obudznadzieje.pl/

Osowski Dom Sąsiedzki Stowarzyszenie ul. Kielnieńska 128, Gdańsk Osowa „Garaż” „INNE Jest Piękne” www.facebook.com/klubsasiedzki. [email protected] GARAZ/ www.innejestpiekne.org/

Cafe Albert – Towarzystwo Pomocy ul. Waryńskiego 21, Gdańsk [email protected] Wrzeszcz Dom Sąsiedzki im. św. Brata Alberta pl-pl.facebook.com/pages/category/ Dolny Koło Gdańskie Cafe/Klub-Cafe-Albert- Towarzystwo- Pomocy-im-%C5%9Bw-Brata-Alberta- Ko%C5%82oGda%C5%84skie- 1485341845092106/ bezdomnosc.org.pl/index.php/ aktualne-projekty/klub-mieszkanca- cafe-albert

KLUBY SĄSIEDZKIE

Tytuł zadania Nazwa organizacji Adres / Strona www Dane kontaktowe Dzielnica Klub „U Jasia i Małgosi” Gdańskie Stowarzyszenie ul. Gdyńskich Kosynierów 11 [email protected] Śródmieście „Jaś i Małgosia” https://www.facebook.com/ Gda%C5%84skie-Stowarzyszenie- Ja%C5%9B-i-Ma%C5%82gosia- 466130426802634

Klub Sąsiedzki – Stowarzyszenie ul. Nowe Ogrody 35 II piętro, Gdańsk tel. 58 716 22 65 Śródmieście Świetlica Krytyki im. Stanisława Brzozowskiego www.facebook.com/swietlicakpwtrojmiescie/ trojmiasto@ Politycznej www.krytykapolityczna.pl poczta.krytykapolityczna.pl w Trójmieście

Klub Mieszkańca Projekt Pełni Szczęścia Al. Gen. Hallera 239 projektpelniszczescia Wrzeszcz na Hallera gmail.com Dolny

Inkubator Sąsiedzkiej Fundacja NOVA ul. Styp Rekowskiego, Gdańsk [email protected] Chełm Energii Chełm www.facebook.com/isechelm/

Klub Sąsiedzki Kokoszki Stowarzyszenie Przyjaciół ul. Azaliowa 18 Gdańsk StowarzyszenieKokoszki@ Kokoszki Dzielnicy Kokoszki pl-pl.facebook.com/Stowarzyszenie gmail.com PrzyjaciolDzielnicyKokoszki

39 Przykłady oferty proponowanej przez Domy i Kluby Sąsiedzkie:

Nazwa Propozycja Kontakt

Dom Sąsiedzki 1. Klub Seniora „Silver” Fundacja Inicjatyw na Osieku 2. „Pigułka sztuki dla Seniora”: Społeczno-Kulturalnych Forum – Warsztaty rysunku i malarstwa tel. 58 765 19 76 – Teatr tańca i muzyki dawnej (oferta dla Pań) e-mail: [email protected]

Dom Sąsiedzki gimnastyka kondycyjna Fundacja Sprawni Inaczej przy Północnej tel. 58 344 42 56 e-mail: [email protected]

Klub Sąsiedzki gimnastyka w parkach osiedlowych wybudowanych w ramach Budżetu Stowarzyszenie Przyjaciół Kokoszki Obywatelskiego (maj-wrzesień) Dzielnicy Kokoszki – poniedziałki godz.19.00 – Park Azaliowy w Karczemkach e-mail: – wtorki godz. 17.00 – Park w Kiełpinie Górnym [email protected] – wtorki godz18.30 – teren rekreacyjny przy ul. Osiedlowej w Kokoszkach Aktualne informacje będą dostępne na: https://www.facebook.com/StowarzyszeniePrzyjaciolDzielnicyKokoszki

Cafe Albert realizuje wiele zajęć o zróżnicowanym charakterze takich jak zajęcia/ Towarzystwo Pomocy dom sąsiedzki spotkania w klubach sąsiedzkich (klub zdrowia, klub pasjonata), im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie wydarzenia w dzielnicy-projekt Show and Tell, lokalne inicjatywy e-mail: [email protected] sąsiedzkie, treningi pamięci, prowadzenie klubokawiarni sąsiedzkiej itp. Jest czynny min. 20 h w tygodniu, w tym w soboty/niedziele w dzielnicy Dolny Wrzeszcz przy ulicy Waryńskiego 21.

Dom Sąsiedzki – Międzypokoleniowe gry planszowe co drugi piątek miesiąca Stowarzyszenie Waga na Biskupiej Górce od 17.00 do 19.00 e-mail: [email protected] – BINGO i karaoke – ostatni piątek miesiąca od 17.00 do 19.00 – Klub SENIORYCI – wtorki 16.00 - 18.00

Dom Sąsiedzki – – joga dla seniorów, Opowiadacze Historii Inkubator Sąsiedzkiej – robótki ręczne (zajęcia międzypokoleniowe) Dolnego Miasta w Gdańsku Energii Dolne Miasto – grill sąsiedzki dla seniorów (w sezonie letnim) tel. 58 716 31 59

Dom Sąsiedzki projekty organizowane dla seniorów w plenerze lub on-line, związane Regionalne Centrum Informacji w Pałacu z historią naftową Szańca Zachodniego w Gdańsku Nowym Porcie i Wspomagania Organizacji Pozarządowych tel.: 58 344 40 39; 504 871 478

Dom Sąsiedzki – Program ZŁOTA RACZKA, drobne remonty i naprawy dla seniorów Fundacja Obudź Nadzieję Bajkowy Świat z Przeróbki e-mail: [email protected] – dystrybucja środków ochronnych, maseczek, płynu do dezynfekcji, rękawiczek

Dom Sąsiedzki Dom Sąsiedzki w Nowym Porcie organizuje liczne wydarzenia skierowane Stowarzyszenie Nowy Port Sztuki w Nowym Porcie do osób w wieku senioralnym m.in. warsztaty, wystawy czy koncerty. e-mail: [email protected] W naszych murach spotykają się dwie grupy skupiające osoby w wieku senioralnym. Klub Seniora Delfin oraz grupa zajmująca się rękodziełem artystycznym ,,Kufer Sztuki’’. Serdecznie zapraszamy nowe osoby do korzystania z oferty twórczego spędzania wolnego czasu.

40 7. Wolontariat

Wolontariat to bezpłatne, dobrowolne dzia- Jak zostać wolontariuszem? łanie na rzecz organizacji pozarządowych n skontaktuj się z Centrum Wolontariatu i instytucji. Wolontariuszem może zostać (można odwiedzić biuro, zadzwonić, każdy, niezależnie od wieku czy doświad- napisać e-mail lub przez portal internetowy) czenia. n przejdź szkolenie Wolontariat jest również formą aktywnego n wypełnij formularz spędzania czasu wolnego, dającą możliwość n wybierz ofertę (w czym chcesz poznania nowych osób, zdobywania nowej uczestniczyć jako wolontariusz) i aplikuj wiedzy, dzielenia się doświadczeniami, po- n zawrzyj porozumienie wolontariackie magania innym. n działaj!

Wolontariat seniorów Przykładowe działania z Regionalnym Centrum Wolontariatu wolontariuszy seniorów: „NGOSYszyjąMaski3Miasto” Gdańscy seniorzy włączają się w obsługę wolontariusze szyli maski wielorazowe różnorodnych wydarzeń w ramach progra- dla rówieśników, placówek medycznych itp. mu Wolontariatu Miasta Gdańska oraz po- Łącznie udało się uszyć ponad 80 tysięcy. magają organizacjom pozarządowym i ich „Zielony zakątek” podopiecznym. Wolontariusze przygotowali hotele i domki dla owadów z dzielnicy Przymorze. Kontakt i więcej informacji: Następnie zostały rozstawione i służyły Regionalne Centrum Wolontariatu w Gdańsku schronieniem przed zimą i mrozami. pl. Solidarności 1/3.28 „Malowanie Ścian w domu środowiskowym” (III piętro, budynek Europejskiego Centrum Solidarności) Wolontariusze uczyli oraz wspierali tel. 58 772 42 17 lub 58 772 42 18 w odmalowaniu ścian młodsze pokolenie. e-mail: [email protected] Prace wykonywane były na rzecz domu www.wolontariatgdansk.pl środowiskowego.

41 42 Wolontariat seniorów z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie

Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Gdańsku zaprasza seniorów do uczestnictwa w Naszym Wolontariacie. To znakomita alternatywa na nudę, pomysł na zagospodarowanie czasu wolnego, nawiązanie znajomości i przyjaźni oraz na naukę. W naszej ofercie mamy wolontariat na rzecz dzieci (najczęściej korepetycje), pomoc i towarzyszenie osobom chorym oraz starszym, wsparcie pracy świetlicy oraz różne ciekawe akcje.

Kontakt i więcej informacji:

Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Gdańsku ul. K. Leczkowa 1A tel. 797 909 119 e-mail: [email protected]

43 8. Harcerski Krąg Seniorów Korzenie

Krąg Seniorów – Instruktorów Harcerskich „Korzenie” Chorągwi Gdańskiej ZHP, to grupa instruktorów i związanych z nimi sym- patyków harcerstwa po 55 roku życia, którzy kontynuują swoją harcerską służbę.

W ramach działań harcerskich odbywają regularne spotkania tematyczne z interesu- jącym przedstawicielami nauki, kultury lub wyjeżdżają na ciekawe harcerskie imprezy w formie biwaków, złazów lub wycieczek.

W kręgu przyjaciół, wspólnie spędzają czas wolny z piosenką i humorem, poznając za- kątki naszej Ojczyzny, a także Europy.

Ponadto, współpracują z młodszą bracią har- cerską, dzieląc się swoim doświadczeniem. Członkami Kręgu mogą zostać wszyscy, któ- rzy byli lub są harcerzami, lubią harcerski styl życia, wędrowanie, ruch i aktywność, harcerską piosenkę i uśmiech.

Zapraszamy.

44 Kontakt i więcej informacji:

Dom Harcerza w Gdańsku 80-823 Gdańsk, ul. Za Murami 2-10 tel.: 501 505 024, 608 572 515, 662 242 182 e-mail: [email protected], [email protected], [email protected]

45 9. Rady dzielnic

Działają na rzecz mieszkańców dzielnicy, dzielnicami i 35 Rad Dzielnic. Funkcjono- reprezentując interesy mieszkańców i wpły- wanie Rad Dzielnic to możliwość działania wając na ogólnomiejską politykę. na rzecz środowiska lokalnego, jak i otrzy- mania wsparcia od lokalnych liderów, jaki- W Gdańsku mamy 35 jednostki pomocni- mi są członkowie Rad Dzielnic. cze Miasta Gdańska, popularnie nazywane

46 Od 2012 roku systematycznie zwiększa się liczba Rad Dzielnic dostrzegających potrzeby seniorów oraz liczba inicjowanych i organizowanych przez Rady inicjatyw na rzecz osób starszych w dzielnicach.

Na uwagę zasługują szczególne działania Rad zakupów dla seniorów dotyczące paczek kierowane do seniorów w dobie pandemii żywnościowych oraz środków ochrony oso- w 2020 roku, w ramach których Rada Dziel- bistej. nicy Ujeścisko-Łostowice i Rada Dzielnicy Żabianka-Wejhera-Jelitkowo-Tysiąclecia Warto odnotować, że poza przeznaczaniem realizowały projekt, dzięki któremu udało się środków finansowych, współpraca pomiędzy wesprzeć seniorów, jak i lokalne restauracje Radami Dzielnic a Seniorami polega również akcją zamówienia gorących posiłków z do- na udostępnieniu siedziby, użyczeniu sprzę- stawą do domów seniorów. tu, wsparciu w poruszaniu się po jednostkach miejskich i wydziałach Urzędu Miejskiego, Rady Dzielnic Aniołki, Przymorze Wielkie, przekazywaniu informacji o aktualnych dzia- Orunia-Św. Wojciech-Lipce, Piecki-Migowo, łaniach miejskich. Ponadto, Gdańscy seniorzy, Jasień, Wrzeszcz Górny, Brzeźno, Ujeścisko- nie tylko są obiorcami działań Rad Dzielnic, -Łostowice, Krakowiec-Górki Zachodnie, ale w wielu przypadkach wykazują swoją Olszynka, Letnica, Orunia Górna-Gdańsk aktywność w działaniu samych Rad Dzielnic, Południe i Oliwa zrealizowały projekty będąc ich członkami.

Kontakt i więcej informacji:

Biuro Rady Miasta Gdańska Referat Partycypacji Społecznej i Rad Dzielnic Obsługa Jednostek Pomocniczych Kierownik: Sylwia Betlej Paweł Kordowski ul. Nowe Ogrody 8/12 80-853 Gdańsk, ul. Wały Jagiellońskie 1 80-803 Gdańsk pokój nr 113 III piętro, pokój nr 337C tel. 58 323 70 33, fax: 58 305 34 52 tel. +48 58 323 65 97 e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] Zadania: obsługa organizacyjno-merytoryczna Rad i Zarządów dzielnic Miasta.

47 10. Związki i Stowarzyszenia Kombatanckie, czyli aktywność sędziwych seniorów

Działania Miasta nakierowane są na podtrzymywanie aktywności społecznej sędziwych mieszkańców Gdańska przez: n wsparcie logistyczne, organizacyjne i lokalowe, n organizację wydarzeń rocznicowych i jubileuszowych, n budowanie relacji międzypokoleniowych.

48 Uroczystości rocznicowe i patriotyczne organizowane lub współorganizowane przez Miasto Gdańsk w 2021 r.

Data i godzina Nazwa wydarzenia Miejsce

27 marca Rocznica powrotu Gdańska Cmentarz Żołnierzy Radzieckich; godz. 10:45 Cmentarz Żołnierzy do Macierzy pomnik „Tym, co za polskość Gdańska”, Radzieckich; godz. 11:20 pomnik ul. Podwale Staromiejskie; „Tym, co za polskość Gdańska”, Długi Targ Maszt Dworu Artusa ul. Podwale Staromiejskie; godz. 12:00 Długi Targ wciągniecie flagi państwowej na Maszt Dworu Artusa

13 kwietnia Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni pomnik Golgoty Wschodu godz. 11:00 Katyńskiej Rocznica Zbrodni na Cmentarzu Łostowickim Katyńskiej

2 maja Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

8 maja Rocznica zakończenia pomnik „Tym, co za polskość Gdańska”, godz. 12:00 II wojny światowej ul. Podwale Staromiejskie

10 maja Dzień Pamięci Polaków pomnik Ponarski na Cmentarzu Łostowickim godz. 11:00 zamordowanych w latach (ok. 100 m za pomnikiem Golgoty Wschodu) 1941-1944 w Ponarach

12 maja Rocznica śmierci marszałka pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego godz. 11:00 Józefa Piłsudskiego na pl. Piłsudskiego

18 maja Czyn Bojowy Polskich Sił Pomnik generała Stanisława Maczka na placu godz. 10:00 Zbrojnych na Zachodzie gen. Maczka u zbiegu ulic Chopina i Wojska 1939-1945 Polskiego na Strzyży

1 sierpnia Rocznica wybuchu Powstania pomnik Polskiego Państwa Podziemnego, godz. 17:00 Warszawskiego Targ Rakowy

11 sierpnia Rocznica ludobójstwa Kamień upamiętniający ofiary „operacji polskiej” godz. 12:00 Polaków w ZSRR przez NKWD NKWD 1937-38 na Cmentarzu Łostowickim w latach 1937-1938

1 września Rocznica wybuchu Pomnik Obrońców Poczty Polskiej godz. 12:00 II wojny światowej

49 Data i godzina Nazwa wydarzenia Miejsce

Wrzesień Koncert z okazji Dnia Weterana

17 września Obchody Dnia Sybiraka pomnik Golgoty Wschodu godz. 10:00 w rocznicę agresji ZSRR na Cmentarzu Łostowickim na Polskę

27 września Rocznica utworzenia Polskiego pomnik Polskiego Państwa Podziemnego, godz. 17:00 Państwa Podziemnego Targ Rakowy oraz Szarych Szeregów

5 października Rocznica rozstrzelania Cmentarz na Zaspie, grobowiec Pocztowców, godz. 17:00 - uroczystość przez Niemców Obrońców ul. Bolesława Chrobrego na Cmentarzu na Zaspie, Poczty Polskiej w Gdańsku grobowiec pocztowców, ul. Bolesława Chrobrego 80

12 października Czyn bojowy Polskich pomnik „Tym, co za polskość Gdańska”, godz. 11:00 Sił Zbrojnych na froncie ul. Podwale Staromiejskie wschodnim podczas II wojny światowej

1 listopada, Dzień Wszystkich Świętych - Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy godz. 12:00 Modlitwa Międzywyznaniowa przy ulicy 3 Maja

10 listopada Uroczystość w przeddzień pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego godz. 11:00 Narodowego Święta na pl. Piłsudskiego Niepodległości

Organizacja uroczystości uzależniona jest od obecnej sytuacji w kraju związanej z rozwojem pandemii koronawirusa. Miasto Gdańsk zastrzega sobie możliwość odwołania bądź organizacji powyższych wydarzeń wyłącznie w ograniczonym charakterze.

* Kontakt i więcej informacji: Biuro Prezydenta, Urząd Miejski w Gdańsku, ul. Nowe Ogrody 8/12, tel. 58 323 62 22

50 11. Gdański Archipelag Kultury

Oferta jednostek GAK dla seniorów oraz jakich umiejętności chcieliby i mogą nauczyć innych. Cotygodniowe warsztaty Filia: Dom Sztuki GAK naprzemiennie prowadzą animatorzy z Domu Od marca 2016 roku w Domu Sztuki GAK Sztuki GAK oraz seniorki. W ofercie warszta- działa Dom Sztuki Seniora, który powstał ty rękodzieła artystycznego m.in. decoupage, za sprawą działań animacyjnych skiero- biżuteria artystyczna, filcowanie, warsztaty wanych na rozwój artystyczny i społeczny szablonowe, szydełko i druty z wykorzysta- seniorów. Spotykający się seniorzy samo- niem nowoczesnych materiałów, muzyczne, dzielnie decydują jaki profil warsztatów ich spotkania dotyczące bieżących problemów interesuje, czego chcą się uczyć, co rozwijać seniorów (np. dietetyka, ochrona zdrowia itp.),

51 spotkania integracyjne itp. Uczestniczki n IX Zjazd Letniczan (23.07.2021 r.) będące Domu Sztuki Seniora biorą udział w corocz- spotkaniem dawnych i aktualnych miesz- nej wystawie organizowanej przez Dom kańców Letnicy, w planie między innymi: Sztuki GAK „Rękodzieło”. Uczestniczą też prelekcja, wpis do księgi pamiątkowej aktywnie w działaniach na rzecz potrze- oraz wspólne zdjęcie Letniczan. bujących – przekazują swoje prace na au- n Spotkanie z Gościem Specjalnym – mu- kcje Gdańskiego Hospicjum, czy też dzieci zykiem, poetką, podróżnikiem i pisarzem i młodzieży z domów dziecka. (13.11.2021 r.). n Propozycje Domu Sztuki GAK: Świąteczne Spotkanie opłatkowe miesz- kańców dzielnicy (14.12.2021 r.). n Warsztaty dla seniorów. W ofercie warsztaty świąteczne (Wielkanoc): filcowanie, biżuteria artystyczna, florystyka. W zależ- Filia: Projektornia GAK ności od rozwoju sytuacji pandemicznej Projektornia proponuje: warsztaty odbędą się w formie stacjonar- n Spotkania podróżnicze, czyli spotkania nej lub online. z podróżnikami odkrywające najciekaw- n Warsztaty pisania projektów, to warsz- sze zakątki świata. Spotkania odbędą się taty pisania projektów dzielnicowych w formule online. dotyczących realizacji zadań i zmian n Koncert fortepianowy dla seniorów, za- w dzielnicy. Warsztaty odbędą się w ra- planowany na 1 października. W zależ- mach projektu Twój Wymarzony Dom ności od sytuacji pandemicznej koncert Kultury, w formule online. odbędzie się w formule stacjonarnej lub Powrót do spotkań stacjonarnych w Domu online. Sztuki GAK uzależniony jest od sytuacji n Koncerty w Parku w Brzeźnie pn. Jodowanie. pandemicznej. n Działalność Galerii Otwartej, czyli wystawy dla amatorów sztuk plastycznych. Filia: Gama GAK W tegorocznej ofercie: Filia: Scena Muzyczna GAK n Dzień Seniora (29.10.2021 r.), wydarzenie Scena Muzyczna GAK organizuje wiele pro- dedykowane Seniorom z okazji Miesiąca jektów, których odbiorcami są i mogą być Seniora. W planach występ artystyczny. seniorzy. W tegorocznej ofercie znalazły się:

52 n „Spotkania z cyklu Pasja szyta na miarę”, Scena Muzyczna GAK gości również Klub to spotkania ze znanymi i cenionymi ludź- Seniora, który tworzy Koło nr 11 Polskiego mi z szeroko rozumianego świata kultury. Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów Są to wydarzenia łączące pokolenia, in- oddział Gdańsk. W ramach koła organizo- tegrujące dzieci, młodzież, osoby dorosłe wane są spotkania, warsztaty, przedstawie- i seniorów. nia, a także wycieczki. Misją organizacji jest n Klub Filmowy Kosmos, w ramach które- integrowanie i aktywizowanie emerytów, go Scena Muzyczna GAK planuje zorga- rencistów i inwalidów poprzez organizo- nizować pokazy filmowe wraz z prelekcją wanie różnych form życia kulturalnego, i rozmową przy kawie lub herbacie. Bę- artystycznego, sportowego, turystycznego. dzie można obejrzeć filmy wyróżniające Zapraszamy nie tylko mieszkańców Oruni! się konwencją, tematyką lub gatunkiem oraz opowiadający o różnych okresach Filia: Stacja Orunia GAK życia człowieka. Planowane są również n Zdolna Orunia TKA!, w ramach projektu spotkania z ludźmi kina: dziennikarzami, Twój Wymarzony Dom Kultury. ZDolna Oru- reżyserami i filmoznawcami. nia – Klub Szarpidrutek – Seniorek z Oruni, n Koncerty w Amfiteatrze Orana. Park Oruński – postanowiła nauczyć się nowej umiejęt- jeden z najstarszych parków i drugi co do ności – techniki artystycznej – tkactwa. wielkości park miejski w Gdańsku – dzięki W letnich miesiącach, chcemy przeprowa- Scenie Muzycznej GAK, od dwóch sezonów dzić cykl warsztatów-kurs tkactwa arty- w okresie letnim staje się miejscem spotkań stycznego. Na spotkania zapraszamy także artystów z gdańską publicznością. Jest to je- nowych mieszkańców; mamy nadzieję, że dyne takie miejsce w Trójmieście, w którym ta forma rękodzieła „skusi” inne osoby chcą- mieszkańcy mogą na świeżym powietrzu, ce zintegrować się wokół pasji. Projekt za- za darmo, posłuchać piosenki aktorskiej. kończymy prezentacją gobelinów, powsta- łych w czasie kursu, w przestrzeni dzielnicy. n Zajęcia w placówce – Teatr amatorski 40+. Uczestnicy Teatru Amatorskiego 40+ mają n Smaki Oruni, w ramach projektu Twój Wy- możliwość wzięcia udziału w wielu warszta- marzony Dom Kultury, to długofalowy pro- tach m.in. pracy nad głosem i ciałem, rozu- jekt oparty o kulturę otwartą, włączający mienia tekstu, czy śpiewu, a także praktycz- lokalną społeczność dzielnicy Orunia do nie wykorzystają nabyte umiejętności we działań mających na celu wielopokolenio- wspólnie przygotowanym przedstawieniu. wą integrację mieszkańców. W tym roku

53 postanowiliśmy zaangażować mieszkań- Filia: Winda GAK ców Oruni do współtworzenia kalendarza Winda GAK proponuje: na 2022 rok SMAKI ORUNI. W ramach pro- n Mój wymarzony ogród sztuki, czyli kon- jektu będziemy zbierać przepisy i zwią- tynuację projektu z 2020 roku. Seniorzy zane z nimi historie rodzinne i kulinar- mają zaprojektować ogród przed Winda ne, zorganizowanie pikniku sąsiedzkiego GAK. Projekt realizowany z klubem Senio- z konkursem na 12 dań, a ich autorzy zosta- ra działającym przy Windzie GAK. Termin ną bohaterami kalendarza SMAKI ORUNI. czerwiec 2021 r. W pierwszym etapie działania będą prowa- n dzone online, a gdy tylko zniesiony zostanie Warsztaty kreatywne dla seniora, czyli reżim sanitarny planujemy cykl spotkań cotygodniowe spotkania w Windzie GAK, z mieszkańcami. Do współpracy zaproszo- w trakcie których seniorzy kreatywnie ne jest koło Seniorek ze ZDolnej Oruni. spędzają czas. Wszystkie materiały nie- zbędne do realizacji zajęć seniorzy otrzy- n ZDolna Orunia. Projekt wieloletni skiero- mują od Windy GAK. Zajęcia odbywają się wany do zdolnych mieszkańców Oruni, co tydzień, w każdą środę (zawieszone zainicjowany przez Seniorki z Oruni. Zdol- w czasie pandemii). na Orunia ma stałe miejsce – „siedzibę” n w Stacji Orunia GAK, wsparcie meryto- Chór Seniora, spotkania przy piosence ra- ryczne, organizacyjne i finansowe. Zapra- zem z Windą GAK. szamy twórczych Seniorów, ludzi z pasją Filia: Wyspa Skarbów GAK w każdą środę o 16:30 (pod warunkiem Plany Wyspy Skarbów GAK obejmują w tym zniesienia obostrzeń sanitarnych). Zaj- roku: mujemy się pasjami, rozwijaniem twór- n Święto Światła (22-23.10.2021), na tydzień czości i poznawaniem sąsiadów. przed Sollemnitas Omnium Sanctorum n Klub SENIORA ORANIA. Stałe spotkania zachęcamy do wspólnego przeżywania w każdy piątek o 10:00, zawieszone na czasu zadumy, odważnego stawiania eg- czas pandemii. zystencjalnych pytań i cichej refleksji. n Teatrzyk ZDolnej Oruni. Od września, przy- Zapraszamy na wieczór pełen skupienia gotowanie Kabaretu Seniorów – program i atmosfery relaksu. Postaramy się poszu- na karnawał, reżyseruje Monika Jarząbek kać odpowiedzi na pytanie jak rozmawiać (przy założeniu zniesienia obostrzeń epi- o umieraniu, nieodwracalnym doświad- demicznych). czeniu czekającym każdego z nas w obliczu

54 pandemii. Jak wyciszyć umysł zmęczony Organizacja i przebieg wszystkich wydarzeń wymuszoną izolacją, poczuciem zagubie- oraz przedsięwzięć planowanych w 2021 r. nia, zagrożenia, osamotnienia? Jak zbu- przez GAK uzależniona jest od aktualnej sy- dować swoje wewnętrzne „święto światła” tuacji epidemicznej związanej z Covid19. w potrzebie duchowego ciepła i psycholo- gicznej opieki w tym trudnym czasie. Zachęcamy do bezpośredniego kontaktu z po- n Koncert dla seniorów zaplanowany na 18.11.2021 r. szczególnymi filiami.

55 12. Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia

Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia pro- CSW ŁAŹNIA 2 w Nowym Porcie: ponuje skorzystanie z następującej oferty W ciągu roku pojawią się cztery warszta- edukacyjnej w ramach Gdańsk dla Seniorów ty online z cyklu Aktywni lokalnie. Seria 2021: warsztatów umożliwi kulturalną i społeczną aktywizację kreatywnych mieszkańców No- CSW ŁAŹNIA 1 na Dolnym Mieście: wego Portu. Działania zaktywizują lokalną n dwa oprowadzania online z audiodeskrypcją społeczność i pomogą odkryć potencjał kry- po aktualnie trwającej wystawie jący się w mieszkańcach dzielnicy. n dwa oprowadzania online w Polskim Języku Migowym po aktualnie trwającej wystawie. 1. MAJKA i przygoda z meblami – podczas warsztatów online Majka objaśni uczestnikom Oprowadzania online dostępne będą bezpłat- i uczestniczkom jak od podstaw wykonać re- nie na: nowację krzesła. Prowadzenie: Maja Zalewska. – stornie internetowej www.laznia.pl/ wystawy/ laznia-dostepna-online-345/ Warsztat online pojawi się 30.03.2021, dostęp- – kanale YouTube www.youtube.com/user/cswLaznia ny będzie bezpłatnie na: – Facebooku @cswlaznia www.facebook.com/cswlaznia – stornie internetowe www.laznia.pl/edukacja/ – Facebooku edukacyjnym – kanale YouTube www.youtube.com/user/cswLaznia @cswlazniakwww.facebook.com/cswlazni – Facebooku @cswlaznia www.facebook.com/cswlaznia – Facebooku edukacyjnym n trzy Rodzinne spacery po Dolnym Mieście. @cswlazniak www.facebook.com/cswlazniak Stacjonarne, wiosenno-letnie wędrówki 2. DACJAN i graffiti – podczas warsztatów z przewodnikami (Jackiem Górskim, An- online uczestnicy i uczestniczki poznają za- dreasem Kasperskim, Markiem Barań- rys historyczny techniki malarskiej jaką jest skim i Joanną Jarzęcką-Stąporek), przybli- graffiti. Dacjan objaśni również poszczegól- żą temat architektury i przyrody dzielnicy. ne etapy powstawania graffiti oraz przybli- Bezpłatne spotkania odbędą się w maju, czerw- ży profesjonalne nazewnictwo stosowanych cu i wrześniu. Szczegółowe informacje pojawią technik. Prowadzenie – Dacjan Bekasiewicz. się na: – stornie internetowej www.laznia.pl/edukacja/ Warsztat online pojawi się 29.06.2021, do- – Facebooku @cswlaznia www.facebook.com/cswlaznia stępny będzie bezpłatnie na: – Facebooku edukacyjnym – stornie internetowej www.laznia.pl/edukacja/ @cswlazniak www.facebook.com/cswlazniak – kanale YouTube www.youtube.com/user/cswLaznia

56 – Facebooku @cswlaznia www.facebook.com/cswlaznia Oprowadzania pojawią się w ciągu 4 tygodni – Facebooku edukacyjnym @cswlazniak www.facebook.com/cswlazniak od rozpoczęcia wystawy. Oprowadzania online dostępne będą bezpłatnie na: – stornie internetowej www.laznia.pl/wystawy/ 3. KASIA i Nowy Port od podwórka, subiek- laznia-dostepna-online-345/ tywny spacer online po niecodziennych i nie- – kanale YouTube www.youtube.com/user/cswLaznia – Facebooku dostępnych zakątkach Nowego Portu. Prowa- @cswlaznia www.facebook.com/cswlaznia dzenie – Katarzyna Werner. – Facebooku edukacyjnym Spacer online pojawi się 28.09.2021, dostępny @cswlazniak www.facebook.com/cswlazniak będzie bezpłatnie na: – stornie internetowej www.laznia.pl/edukacja/ – kanale YouTube www.youtube.com/user/cswLaznia – Facebooku @cswlaznia www.facebook.com/cswlaznia – Facebooku edukacyjnym @cswlazniak www.facebook.com/cswlazniak

4. LIPSKEE i tutting, taneczno-instruktażo- wy warsztat online opierać się będzie przede wszystkim na technice tuttingu, której pod- stawową zasadą jest symetryczny układ rąk i przedramion przypominający grę „tetris”. Prowadzenie – Adrian „Lipskee” Lipiński. Warsztat online pojawi się 07.12.2021, dostępny będzie bezpłatnie na: – stornie internetowej www.laznia.pl/edukacja/ – kanale YouTube www.youtube.com/user/cswLaznia – Facebooku @cswlaznia www.facebook.com/cswlaznia – Facebooku edukacyjnym @cswlazniak www.facebook.com/cswlazniak Kontakt i więcej informacji:

Zorganizowane będą również oprowadzenia: Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia ul. Jaskółcza 1 n dwa oprowadzania online z audiodeskryp- 80-767 Gdańsk cją po aktualnie trwającej wystawie tel. 58 3054050 e-mail: [email protected] n dwa oprowadzania online w Polskim Języku www.laznia.pl Migowym po aktualnie trwającej wystawie.

57 13. Muzeum Gdańska

W obecnej sytuacji, mając na uwadze bez- Chęć udziału można zgłaszać w Dziale pieczeństwo i zdrowie gości oraz pracowni- Edukacji Muzeum Gdańska u koordyna- ków, Muzeum kieruje się przede wszystkim torki programu, pani Anny Czarnoty pod obowiązującymi zaleceniami sanitarnymi. numerem telefonu +48 503 437 825 lub Jak w przypadku innych instytucji kultury, e-mail [email protected], tak i w naszej, wachlarz działań został ogra- niczony i dostosowany do restrykcyjnych n spotkania z historią i sztuką na platfor- wymogów walki z epidemią. Stąd, przed- mie Microsoft Teams, podczas których kładając Państwu ofertę na cały rok, należy uczestnicy poznają nie tylko wnętrza pamiętać o dynamicznie zmieniającej się Muzeum Gdańska, ale i wybrane zagad- i mało przewidywalnej rzeczywistości, w ja- nienia dotyczące historii naszego miasta. kiej przyszło nam działać. W celu uzyskania dodatkowych informacji lub aby zgłosić chęć skorzysta- Oferta na czas ograniczeń polega przede nia z oferty wystarczy skontaktować się wszystkim na działaniach on-line. z koordynatorką programu Moniką Kryger, Proponujemy: telefon +48 512 418 745 lub e-mail m.kryger n warsztaty malarskie, które skoncentro- @muzeumgdansk.pl wane są wokół dziedzictwa kulturowego Gdańska oraz zbiorów Muzeum Gdańska. W momencie powrotu do normalnych wa- Podczas warsztatów uczestnicy poznają runków pracy Muzeum Gdańska wznowi sztukę kompozycji, uczą się doboru barw program Muzeum Seniorom. W ramach i zgłębiają tajniki światła i cienia. Uczest- przedsięwzięcia zapraszamy Seniorki i Se- nicy pod profesjonalną opieką wykonują niorów w wybrany czwartek miesiąca na własne interpretacje dzieł sztuki dostęp- nieodpłatne spotkania tematyczne do róż- ne w ramach zdigitalizowanej oferty Mu- nych oddziałów muzealnych. Założeniem zeum Gdańska, mogąc „zmaterializować” programu Muzeum Seniorom jest hasło: je we własnym domu. W czasie rzeczy- „Wynieś coś z Muzeum”. W zależności od te- wistym instruktor wykonuje obrazy wraz matyki zajęć, będzie to wiedza, praktyczne z uczestnikami. Chętni otrzymują pakiet umiejętności albo własnoręcznie wykonana materiałów do wykonania każdej z prac. praca nawiązująca do konkretnego zabyt-

58 ku. Tematyka spotkań jest bardzo zróżnico- warto śledzić naszą stronę internetową. wana. Inspiracją może być nowa wystawa Koordynatorem programu jest Dorota Powirska, albo obiekt pozyskany do muzealnej ko- telefon +48 512 418 752 lub e-mail d.powirska@ lekcji. Na każde zajęcia obowiązują zapisy muzeumgdansk.pl. gdyż liczba miejsc jest ograniczona, dlatego

59 14. Zielona Mobilność w Srebrnym Wieku

„GreenSAM” – “Green Silver Age Mobility” – Region i współfinansowany z Europejskie- czyli „Zielona Mobilność w Srebrnym Wieku” go Funduszu Rozwoju Regionalnego Unii to europejski projekt z myślą o podniesieniu Europejskiej w 85 procentach, rozpoczął się poziomu mobilności aktywnej seniorów. w styczniu 2019 r. i potrwa 30 miesięcy. Dla wszystkich miast europejskich coraz większym wyzwaniem jest szybko rosną- Projekt przewiduje nawiązanie szerokiej ca liczba osób starszych, a co za tym idzie współpracy z organizacjami i instytucjami wyzwaniem staje się mobilność tej grupy reprezentującymi seniorów w celu promo- mieszkańców. Gdańsk odpowiadając na te wania aktywnej mobilności. Jednym z naj- wyzwania i pojawiające się potrzeby, przy- ważniejszych celów projektu „GreenSAM” stąpił do projektu z nadzieją na zwiększenie jest utworzenie Zespołu ds. aktywnej mo- aktywności mobilnej oraz bezpieczeństwa bilności. Do zadań Zespołu, jako ciała dorad- drogowego seniorów. Działania związane czego, będzie należało opracowanie zaleceń, z realizacją projektu dotyczą popularyzacji opinii i rekomendacji tematów związanych aktywności osób starszych w przestrzeni z aktywnością w „srebrnym wieku”. W ramach miasta, poprzez większy udział seniorów projektu zostaną również podjęte kroki, w celu w korzystaniu z rowerów jako formy trans- określenia barier w zakresie mobilności ak- portu i rekreacji oraz szukanie rozwiązań tywnej seniorów, poprawy bezpieczeństwa ułatwiających osobom starszym poruszanie w ruchu ulicznym oraz promocję jazdy na ro- się po mieście. werze wśród starszych mieszkańców miasta.

Projekt GreenSAM, który realizowany jest Projekt „GreenSAM” jest szansą na wymianę w ramach programu INTERREG Baltic Sea doświadczeń i najlepszych rozwiązań prak-

60 tycznych pomiędzy partnerami z Obszaru Zespół współpracował z Fundacją TUS przy Morza Bałtyckiego w zakresie mobilności zbieraniu opinii seniorów, które posłuży- i w dostosowaniu ich do warunków oraz ły do stworzenia opracowania „Mobilność sytuacji w Gdańsku. Partnerami w projek- mieszkanek i mieszkańców Gdańska po 60 cie są: miasta Hamburg, Aarhus, Tartu, Ryga, roku życia”. Gmina Miasta Gdańska, Valonia – Rada Regionu Południowej Finlandii, Instytut Studiów Bałtyckich MTÜ oraz Uniwersytet Nauk Stosowanych z Turku.

W ramach realizacji projektu w 2020 r. za- kupionych zostało 6 elektrycznych rowerów trójkołowych, które będą służyły grupom se- niorów do wspólnych zaplanowanych prze- jazdów.

W 2020 r. powstał Zespół złożony z 5 radnych Rady Seniorów w Gdańsku jako ciało dorad- cze i opiniotwórcze. Wszelkie rekomendacje w obszarze mobilności aktywnej w „srebrnym wieku” przygotowane przez ten Ze- spół będą mogły być przedstawione Radzie Miasta oraz innym podmiotom działającym w obszarze mobilności.

Kontakt i więcej informacji:

Małgorzata Ratkowska Koordynator projektu GreenSAM w Gdańsku Wydział Gospodarki Komunalnej, Referat Mobilności Aktywnej e-mail: [email protected] tel.: 58 526 80 82 lub 693 813 038

61 15. Olimpiada Wiedzy Obywatelskiej im. Prezydenta Pawła Adamowicza

Olimpiada Wiedzy Obywatelskiej Senior Oby- Uczestnicy wszystkich Olimpiad założyli Klub watel im. Prezydenta Pawła Adamowicza to Olimpijczyka „Srebrni Obywatele”, kontynuując doskonały przykład przedsięwzięcia będącego tym samym spotykania i wspólne działanie. inicjatywą gdańskich, aktywnych seniorów. Pomysłodawcą i realizatorem Olimpiady jest Olimpiada jest przeznaczona dla osób 60+ Fundacja Barbary Średniawy. III Edycja Olim- z Województwa Pomorskiego. piady realizowana jest we współpracy z Sa- Pierwsza edycja „gdańska” o puchar Pre- morządem Pomorza przy wsparciu organiza- zydenta Miasta miała miejsce w 2017 roku cyjnym Miasta Gdańska, Klubu Olimpijczyka, i wzięło w niej udział blisko 450 osób z siedmiu Pomorskiej Delegatury OPS, Uniwersytetów miast, w roku kolejnym Olimpiada zdobyła za- Trzeciego Wieku, Rad Seniorów, organizacji se- sięg wojewódzki. Do eliminacji powiatowych nioralnych, Zespołu Szkół Kształcenia Zawo- II Edycji Olimpiady przystąpiło 15 starostw dowego i Ustawicznego nr 1 w Gdańsku oraz z Pomorza z ponad 500 uczestnikami. Do Eli- innych organizacji i instytucji. Do końca roku minacji Wojewódzkich przeszło 76 laureatów. 2021 eliminacje wojewódzkie zostaną przepro- W eliminacjach Ogólnopolskich, które odbyły wadzone w trybie zdalnym. Szczegóły organi- się w grudniu 2019 udział wzięło 17 uczestni- zacyjne będę uzgadniane w oparciu o bieżącą ków z dwóch edycji Pomorskich. Jedenastu sytuację epidemiczną związaną z Covid 19. uczestników z Pomorza zajęło punktowane Zachęcamy do zainteresowania się tym miejsca, w tym pięcioro Gdańszczan. ważnym i ciekawym przedsięwzięciem. Olimpiada jest wspaniałą okazją nie tylko sprawdzenia swojej wiedzy obywatelskiej, ale także jej uzupełnienia. Uczestnicy dotychcza- Kontakt i więcej informacji: sowych edycji potwierdzają, że to wydarzenie pomogło im uzmysłowić sobie co to jest społe- Pomysłodawca i Koordynator czeństwo obywatelskie, dostrzec rolę każdego wydarzenia: Barbara Średniawa tel. 883 703 713 obywatela w partycypacji obywatelskiej oraz e-mail: [email protected] możliwości wpływu na swoje otoczenie.

62 Zdjęcie: Eliminacje gdańskie, CKZiU nr 1, Gala wręczania nagród 2017 r., źródło: z materiałów Gdańskiej Fundacji Multimedialnej.

63 16. Spotkania liderów klubów i kół seniora oraz podmiotów działających na rzecz osób starszych

Spotkania zainicjowane w roku 2015 są Organizatorem spotkań jest Urząd Miejski okazją do regularnego kontaktu pomiędzy w Gdańsku. przedstawicielami grup formalnych i nie- formalnych skupiających seniorów a Urzę- dem Miejskim w Gdańsku. Od samego po- czątku celem głównym spotkań było bliższe poznanie aktywnie działających seniorów, reprezentujących większe i mniejsze grupy zrzeszające osoby starsze. Spotkania speł- niają bardzo ważną rolę w przekazywaniu istotnych informacji, aktualnej oferty wy- darzeń i przedsięwzięć adresowanych do seniorów, jak również bliższego poznania wśród samych seniorów-przedstawicie- li klubów, kół bądź organizacji pozarządo- wych działających na rzecz osób starszych. Kontakt i więcej informacji: Cennym rezultatem spotkań jest wymiana doświadczeń, dobrych praktyk, ale również Pełnomocnik Prezydenta ds. Seniorów nawiązywanie współpracy pomiędzy gru- Gabriela Dudziak pami. Obecnie w Gdańsku mamy prawie Urząd Miejski w Gdańsku 90 grup działających w różnej formule. Wydział Rozwoju Społecznego Spotkania odbywają się średnio trzy razy Referat Spójności Społecznej w roku. Zapraszamy wszystkich liderów ul. Kartuska 5, Gdańsk tel. 58 526 80 71 zainteresowanych udziałem w spotkaniach e-mail: [email protected] do kontaktu.

64 Zdjęcia: autor Pełnomocnik PMG ds. Seniorów, G.Dudziak

65 17. Budżet Obywatelski w Gdańsku

Budżet Obywatelski to demokratyczny proces dyskusji i podejmowania decyzji, w którym mieszkańcy co roku, decydują o tym, w jaki sposób wydawać część środków z budżetu Gminy Miasta Gdańska. W Budżecie Obywatelskim mogą wziąć udział wszyscy mieszkańcy Gdańska bez względu na wiek, zameldowanie czy obywatelstwo. Wystarczy mieszkać na stałe w naszym mieście.

Gdańscy seniorzy bardzo aktywnie uczestniczą w całym procesie Budżetu Obywatelskiego. Każdego roku składają ciekawe propozycje projektów i biorą udział w głosowaniu. Wszystko odbywa się internetowo na stronie www.gdansk.pl

W Budżecie Obywatelskim przede wszystkim liczy się pomysł. Projekty mogą dotyczyć wielu obszarów tematycznych np.: n edukacja i kultura n zdrowie n inwestycje drogowe n sport i rekreacja n zieleń miejska

66 Z roku na rok przybywa w naszym mieście projektów, które są bezpośrednio skierowane do osób starszych. Dzięki głosom miesz- kańców, w tym roku będzie realizowany projekt „Cykliczne warsztaty dla seniorów z dzielnicy Przymorze Wielkie rozwijające pamięć i koncentrację” (BO 2021).

W ramach Budżetu Obywatelskiego została również wydzielona osobna pula pieniężna na projekty zielone tzw. Zielony Budżet Oby- watelski. Celem Zielonego Budżetu jest stworzenie atrakcyjnych dla mieszkańców terenów zie- lonych i dbałość o środowisko naturalne. Seniorzy mają teraz szansę w szczególny sposób zadbać o swoją dzielnicę. Więcej informacji na ten temat znajduje się na stronie internetowej Budżetu Obywatel- skiego.

Kontakt i więcej informacji: Koordynacja Budżetu Obywatelskiego Urząd Miejski w Gdańsku /Biuro Prezydenta/ Referat Partycypacji Społecznej i Rad Dzielnic tel.: 58 323 65 97, 58 323 66 51 58 323 66 37, 58 323 63 37 e-mail: [email protected] www.gdansk.pl/budzet-obywatelski

Zachęcamy do śledzenia naszego profilu na Facebooku: www.facebook.com/gdanskBO

67 EDUKACJA przez całe życie

Na zdobywanie nowej wiedzy nigdy nie jest za późno. W Gdańsku rozwija się oferta zajęć i kursów proponowanych seniorom przez uniwersytety trzeciego wieku oraz inne instytucje edukacyjne. Ponad 80% gdańskich seniorów zna ideę uniwersytetów trzeciego wieku, a w zajęciach regularnie uczestniczy już około 1500 osób. Największą aktywność edu- kacyjną wśród seniorów wykazują kobiety w wieku 65–69 lat oraz 80 lat i więcej. Udział w zajęciach edukacyjnych to nie tylko szansa na nową wiedzę. Jak pokazują wyniki badań, jest to również skuteczny lek na samotność. Słuchacze uniwersytetów trzeciego wieku – w porównaniu z osobami nieuczestniczącymi w takich zajęciach – zdecydowanie rzadziej odczuwają osamotnienie.*

*Źródło: P. Czekanowski, J. Załęcki, M. Brosz, Gdańska starość. Portret socjologiczny mieszkańców Gdańska w wieku 65+, Gdańsk 2013.

68 Gdańska Biblioteka Edukacja Mobilna Trzeciego Wieku

Gdański Multimedialny www.akademiaseniora.info Informator Senioralny

69 1. Edukacja Trzeciego Wieku

Gdańska Akademia Seniora jest samorządową, publiczną placówką kształ- Kontakt i więcej informacji: cenia ustawicznego. Akademia została powo- Centrum Kształcenia Zawodowego łana w 2017 r., jest prowadzona przez Miasto i Ustawicznego nr 1 Gdańsk. W ramach oferty edukacyjnej propo- Gdańska Akademia Seniora nuje warsztaty (fotograficzne, informatyczne), al. Gen. Józefa Hallera 16/18, 80-426 Gdańsk pok. A-107, I piętro lektoraty językowe, gimnastykę usprawniają- tel. 58 301 42 08 wew. 55 cą, zajęcia artystyczne (malarskie, kreatywne, e-mail: [email protected] chóralne, taneczne, teatralne), wykłady tema- www.ckziu1.gda.pl tyczne. Zadaniem Gdańskiej Akademii Senio- ra jest rozwijanie sprawności intelektualnej, fizycznej i kulturalnej seniorów, a także- budo wanie więzi międzyludzkich. Słuchaczem może zostać każda osoba w wieku 50+. Nabór uczest- ników odbywa się raz w roku, we wrześniu.

Uniwersytety i Akademie Trzeciego Wieku Placówki edukacyjne, których celem działa- nia jest aktywizowanie osób starszych. W ramach działalności uniwersytetów/akademii prowadzone są: wykłady, seminaria, koła za- interesowań, kluby tematyczne, warsztaty, wydarzenia kulturalne. Obok możliwości ciągłego poszerzania wiedzy UTW dają także możliwość angażowa- nia się w działania społeczne, nawiązywa- nia znajomości, dbania o kondycję fizyczną. Najdłużej działający Uniwersytet Trzeciego Wieku w Gdańsku ma już 42 lat.

70 Uniwersytet Trzeciego Wieku Uniwersytet Trzeciego Wieku Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Pozytywnych Inicjatyw Gdańsk, ul. M. Skłodowskiej-Curie 3A, pok. 304, (przy Pozytywnej Szkole Podstawowej) tel. 513 814 776 (w godz. 8:00–15:00) Gdańsk, ul. Azaliowa 18 e-mail: [email protected] tel. 607 886 065 e-mail: [email protected] Gdański Uniwersytet Trzeciego Wieku http://utw.pozytywneinicjatywy.pl/o-nas/ Uniwersytetu Gdańskiego Gdańsk, Bażyńskiego 1a pok. 119 Uniwersytet Trzeciego Wieku Archidiecezji tel. 58 523 23 54 Gdańskiej przy kościele pw. św. Józefa e-mail: [email protected] Gdańsk, ul. Elżbietańska 9/10 u O.O. Oblatów www. gutw.edu.pl Kontakt: Rektor Ks. dr hab. Zdzisław Kropidłowski Uniwersytet Trzeciego Wieku tel. 608 358244 przy Ateneum Szkoła Wyższa w Gdańsku e-mail: [email protected] Gdańsk, ul. 3 Maja 25A pok. 204 tel. 58 722 08 28 (czwartki) Akademia III Wieku TEB Edukacja tel. 58 722 08 10 (w pozostałe dni) Gdańsk, ul. Dmowskiego 16A e-mail: [email protected] tel.: 58 765 96 90 www.ateneum.edu.pl Sekretariat: tel. 58 305 80 27 e-mail: [email protected] Uniwersytet Trzeciego Wieku www.teb.pl/oferta-edukacyjna/ Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu akademia-trzeciego-wieku w Gdańsku dr Monika Wiech Uniwersytet Trzeciego Wieku Gdańsk, ul. Kazimierza Górskiego 1 przy Szkole Podstawowej tel. 609 161 879 im. św. Jana de La Salle w Gdańsku e-mail: [email protected] Gdańsk, ul. Słowackiego 101 www.awf.gda tel. 58 342 59 15 sekretariat czynny: wtorek w godz. 12:15–13:45 e-mail: [email protected] Kontakt w sprawie zajęć: Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku tel. 512274344 Kontakt: Henryka Krzeszewska, Prezes Stowarzyszenia e-mail: [email protected] tel. 519 413 298 Zajęcia w Wyższej Szkole Turystyki i Hotelarstwa Gdańsk, ul. Miszewskiego 12/13 tel. 58 520 26 14 w. 126 e-mail: [email protected]

71 2. www.akademiaseniora.info

www.akademiaseniora.info to platforma de- n W dziale edukacja można znaleźć ciekawe dykowana w całości seniorom z Gdańska. Ma- materiały edukacyjne w postaci filmików, teriały na stronie obejmują szeroką tematykę, wykładów czy artykułów poruszających zawartą w pięciu zakładkach (aktualności/ tematykę z różnych obszarów życia. edukacja/społeczność/rozrywka/zdrowie).

n Strona aktualności zawiera m.in. mate- riały przygotowane przez koordynato- rów Gdańskiej Akademii Seniora, wieści z Gdańska dla seniorów oraz najnowsze, wybrane informacje na temat pandemii koronawirusa.

n Zakładka społeczność została stworzona z myślą o potrzebach społecznych osób starszych. Znajduje się na niej czat, na którym seniorzy mogą ze sobą rozma- wiać, a także broszury informacyjne oraz kalendarz z nadchodzącymi wydarzenia- mi (online, a w przyszłości również stacjo- narnymi).

72 n Rozrywka prowadzi użytkowników plat- Strona jest stale rozbudowywana i aktuali- formy do świata beztroskiego śmiechu zowana, dlatego zachęcamy do regularnego i radości. Seniorzy znajdą tam swoje ulu- odwiedzania platformy www.akademiase- bione ekranizacje, piosenki „z tamtych lat” niora.info. oraz kabarety, które rozpogodzą ich nawet w pochmurny dzień. Zapraszamy również do aktywnego udzia- łu w wykładach online Gdańskiej Akademii Seniora. Zachęcamy do komentowania oraz zadawania pytań w czacie podczas streamu, a także do dzielenia się swoimi pomysłami dot. tematów kolejnych wykładów i prele- gentów (fanpage na facebook’u: Osowscy seniorzy). Jesteśmy otwarci na współpracę z organizacjami pozarządowymi, których działania nakierowane są na seniorów (kon- n Zakładka zdrowie zawiera ważne infor- takt: [email protected]). macje o zdrowiu oraz pomysły na to, jak o siebie zadbać. Znajdują się tam rozmaite Platforma powstała w ramach projektu „Sys- wskazówki pomocne w tym, aby po prostu tem wsparcia rozwoju intelektualnego i spo- czuć się dobrze, a także treningi pamięci łecznego seniorów poprzez portal akade- i gimnastyki dla umysłu, filmiki z ćwicze- miaseniora.info”. Projekt jest dofinansowany niami fizycznymi dla seniorów oraz spraw- przez Wydział Rozwoju Społecznego Miasta dzone przepisy i informacje żywieniowe. Gdańska i przeznaczony jest w szczególno- ści dla seniorów, którzy doświadczają izolacji społecznej, spowodowanej w głównej mierze stanem epidemicznym Covid-19.

73 3. Gdański Multimedialny Informator Senioralny

Telewizja Senior to pierwszy profesjonalny i aktywności. kanał wideo, osadzony w przestrzeni Inter- Nasze średnie miesięczne statystki to 5 tys. wy- netu, którego misją jest niesienie informacji świetleń i 400 godzin oglądanego materiału. Seniorom. Przygotowujemy, realizujemy i pokazujemy kon- Uruchomienie projektu możliwe było dzięki certy, wywiady, informacje, programy kultu- środkom z budżetu miasta Gdańska, a dzięki ralne, edukacyjne i zdrowotne. tej platformie udało się zorganizować Gdań- skie Dni Seniora 2020 edycja online – w formu- Kochani Seniorzy, oglądajcie nas, subskry- le pozwalającej na przedstawienie propozycji bujcie nasz kanał na YouTube, obserwujcie kulturalnych, zdrowotnych oraz szeregu cen- nas na Facebooku! Zapraszamy! nych informacji w trudnym czasie pandemii. Obecnie projekt Telewizja Senior realizowany jest przez Fundację European Foresight Insti- tute we współpracy z Fundacją Kotwica i Gryf, z życzliwym wsparciem merytorycznym/ konsultacyjnym ze strony Urzędu Miejskiego w Gdańsku. Nasza dewiza życiowa to Mądrość Wiedza i Doświadczenie, dzięki któremu możemy Zdrowo, Kulturalnie i Aktywnie docierać do osób starszych. Telewizja Senior do projekt otwarty na współ- pracę z instytucjami i organizacjami. Zapra- szamy do współtworzenia wszystkie organizacje, które chcą pomagać osobom starszym w edukacji senioralnej, podnoszeniu kompetencji z zakresu kultury, aktywizacji, zdrowia

74 Zachęcamy do współpracy zarówno dzieci i młodzież chętną do przygotowywania informacji, jak również instytucje i organizacje, które chciałyby zaprezentować treści w ramach Ekspresu Senioralnego. Mamy też wydania specjalne, w których poruszamy najbardziej istotne kwestie dla Seniorów, np. dotyczące bezpieczeństwa.

Zapraszamy do korzystania. Znajdziecie nas na senior.gda.pl

Multimedialny Informator Senioralny

To drugi z projektów realizowany przez Funda- cję European Foresight Institute, który powstał dzięki dotacji Urzędu Miasta w Gdańsku. Multimedialny Informator Senioralny, to najbardziej przydatne treści dla Seniorów, publi- kowane na stronach www, w formie materia- łów audio-wideo. W ramach tej platformy przygotowujemy wydania Ekspresu Senioralnego. Są to krótkie 15 minutowe informacje wideo prowadzone przez naszych najmłodszych wolontariuszy. Projekt ten integruje pokolenia i uczy młode osoby empatii względem osób starszych.

75 4. Gdańska Biblioteka Mobilna

Osoby nieopuszczające swoich mieszkań ze Spółdzielni opiera się głównie na świadcze- względu na wiek bądź stan zdrowia mogą niu usług dla mieszkańców Gdańska o cha- korzystać z biblioteki mobilnej prowadzonej rakterze społecznym, takich jak usługi opie- przez Gdańską Spółdzielnię Socjalną. Książ- kuńcze bądź usługi asystenta osobistego dla ki dostarczane są bezpłatnie do mieszkań osób z zaburzeniami psychicznymi. Dodat- przez pracowników Spółdzielni. Wystarczy kowo Spółdzielnia świadczy m.in.: usługi tylko zadzwonić pod numer 58 341 33 78 porządkowe, zajmuje się dystrybucją gazet, i zgłosić chęć zapisania się do biblioteki. Pra- prowadzi sklep charytatywny i realizuje cownicy Spółdzielni zapiszą czytelnika, do- szkolenia. Gdańska Spółdzielnia Socjalna pytają o zainteresowania i doradzą książki podejmuje szereg działań na rzecz integra- z bogatego księgozbioru. W dogodnych ter- cji społeczności lokalnej, przede wszystkim minach książki są dostarczane oraz odbie- podejmuje działania na rzecz aktywizacji rane po ich przeczytaniu. i integracji seniorów.

To oferta dla osób chorych, niepełnospraw- nych, seniorów – mieszkańców Gdańska, którzy z różnych powodów przebywają cały czas w domu, a przecież muszą w tej przestrzeni domowej jakoś funkcjonować, żyć wersja skrócona możliwie jak najpełniej się da w tej trudnej dla nich sytuacji. Taką możliwością atrak- cyjniejszego spędzania czasu, które może też ich zaktywizować jest książka dostar- czona do domu – zachęca Katarzyna Littwin, dyrektor Gdańskiej Spółdzielni Socjalnej. Kontakt i więcej informacji:

Gdańska Spółdzielnia Socjalna Gdańska Spółdzielnia Socjalna jest podmio- 80-564 Gdańsk, ul. Solec 4 tem ekonomii społecznej zajmującym się tel. 58 341 33 78 aktywizacją osób zagrożonych wyklucze- www.gss.org.pl niem społecznym i zawodowym. Działalność

wersja black wersja na ciemnym tle Oferta skierowana do mieszkańców Gdańska – LUBISZ seniorów i osób niepełnosprawnych, które nie mają CZYTAĆ możliwości dotarcia do bibliotek A NIE MASZ MOŻLIWOŚCI publicznych. SKORZYSTANIA Z BIBLIOTEKI PUBLICZNEJ? * ZAPISZ SIĘ DO GDAŃSKIEJ BIBLIOTEKI MOBILNEJ DOWOZIMY KSIĄŻKI DO DOMU wiecej na stronie: www.gss.org.pl

NASZ ADRES: GDAŃSKA SPÓŁDZIELNIA SOCJALNA UL. SOLEC 4, 80-564 GDAŃSK TEL. 58 341 33 78

* Oferta skierowana do mieszkańców Gdańska - seniorów i osób niepełnosprawnych, które nie mają możliwości dotarcia do bibliotek publicznych”.

GDAŃSKA BIBLIOTEKA MOBILNA Partner projektu:

77 ZDROWIE I PROFILAKTYKA SENIORÓW

Według gdańskich seniorów (46%) to właśnie problemy ze zdrowiem wyznaczają początek okresu starości w życiu człowieka. Na szczęście, mniej niż 25% gdańskich seniorów ocenia swój stan zdrowia jako zły lub raczej zły. Zdecydo- wanie więcej – bo ponad 34% – ocenia go jako dobry lub raczej dobry. Aktywność fizyczną deklaruje nieco ponad 36% seniorów, choć 15,6% osób starszych wysiłek aktywności ruchowej nadal podejmuje rzadko.*

*Źródło: P. Czekanowski, J. Załęcki, M. Brosz, Gdańska starość. Portret socjologiczny mieszkańców Gdańska w wieku 65+, Gdańsk 2013.

78 Bezpieczny Senior Trzeci Wiek na Drodze w Zdrowiu

Koszyk Gdańska Edukacyjny Koperta Życia Zdrowie Seniora

„Aktywuj się! – Programy Program Gdańskiego z zakresu zdrowia Ośrodka Sportu psychicznego

79 1. Trzeci Wiek w Zdrowiu

Trzeci Wiek w Zdrowiu to program promocji zdrowego stylu życia, który jest skierowany Kontakt i więcej informacji: do osób we wczesnym okresie senioralnym. Gdański Ośrodek Promocji Zdrowia Głównym celem programu jest zmniejsze- i Profilaktyki Uzależnień nie zdrowotnych i ekonomicznych skutków ul. Wrzeszczańska 29, 80-409 Gdańsk procesu starzenia się populacji, a w wymiarze tel. +48 58 320 02 56 kom. +48 609 901 097 indywidualnym – zwiększenie liczby lat prze- email: [email protected] żytych w zdrowiu. www.opz.gdansk.pl W latach 2017–2019 w programie wzięło udział prawie 1000 osób w wieku 60+. Jak zostać uczestnikiem programu? W ramach programu realizowane są działania służące: Udział w programie to kilka etapów: n uznaniu osobistej odpowiedzialności n rekrutacja przez indywidualne zgłoszenia, za zdrowie, przejawiające się przestrzeganiem n badania wstępne zasad zdrowego stylu życia, indywidualne spotkanie z pielęgniarką, n zwiększeniu wiedzy na temat procesu specjalistą aktywności fizycznej, starzenia się organizmu oraz stosowaniu dietetykiem, psychologiem, metod opóźniania jego przebiegu n ustalenie indywidualnego planu i utrzymywania sprawności psychofizycznej, postępowania zdrowotnego, n przyjęciu współodpowiedzialności n cykl wykładów i zajęć dotyczących: za proces leczenia w formie ścisłego • aktywności fizycznej przestrzegania zaleceń terapeutycznych • panel edukacyjny i panel aktywności i stosowania metod leczenia fizycznej oraz zajęcia w klubach wellness, o udowodnionej naukowo skuteczności. n badanie końcowe indywidualne spotkanie z pielęgniarką, Uczestnictwo w programie jest bezpłatne specjalistą aktywności fizycznej, i jednorazowe. dietetykiem, psychologiem,

80 n podsumowanie efektów programu, kalendarzowym od zakończenia udziału n przedstawienie lokalnej oferty działań w programie, dla osób starszych, n badanie utrzymania efektów n „Senioriada” – wydarzenie wspólne programu, kontynuacji aktywnego dla wszystkich uczesników programu, i zdrowego stylu życia oraz organizaowane w następnym roku uczestnictwa w życiu społecznym.

81 2. Koszyk Edukacyjny Zdrowie Seniora

Koszyk Edukacyjny Zdrowie Seniora jest Spotkania mają charakter interaktywny – programem z zakresu promocji zdrowia dla oprócz części teoretycznej/wykładowej jest osób po 65 roku życia. Zajęcia przewidziane czas na dyskusję i przećwiczenie dobrych są dla grup zorganizowanych. praktyk.

Głównym celem programu jest podniesienie Uczestnictwo w programie jest bezpłatne. poziomu wiedzy o procesie starzenia się organizmu, jego konsekwencji oraz budowanie kompetencji w zakresie opóźnienia procesu starzenia u osób powyżej 65 roku życia. Kontakt i więcej informacji: Realizacja programu obejmuje spotkania edu- Gdański Ośrodek Promocji Zdrowia kacyjne z gdańskimi seniorami. Wykładowcy i Profilaktyki Uzależnień dojeżdżają do miejsc, w których spotykają się ul. Wrzeszczańska 29, 80-409 Gdańsk seniorzy – od małych klubów seniora, klubów tel. +48 58 320 02 56 osiedlowych poprzez domy sąsiedzkie aż do kom. +48 609 901 097 www.opz.gdansk.pl uniwersytetów trzeciego wieku.

82 3. Programy z zakresu ochrony zdrowia psychicznego

„Akademia Walki z Rakiem w Gdańsku” – „PIK FOSY” i „PIK FOSY – poszerzenie”– Fundacja Hospicyjna Fundacja Oparcia Społecznego Akademia Walki z Rakiem udziela niezbęd- Aleksandry FOSA nego wsparcia osobom zmagającym się Punkt Informacyjno-Konsultacyjny informu- z chorobą nowotworową szczególnie w mo- jący o dostępnych usługach z zakresu zdro- mencie kryzysu rozumianego jako sytuacji wia psychicznego, w tym aplikacja wspiera- zachorowania na raka. Dzięki Akademii jąca działalność PIK – „Wsparcie w Gdańsku”. Walki z Rakiem leczenie onkologiczne uzu- To na bieżąco aktualizowana baza dostęp- pełnione jest o niezbędny element terapii nych ofert wsparcia w Gdańsku, prowadzenie psychoonkologicznej skierowanej do osób infolinii dotyczącej dostępnej oferty wspar- w kryzysie samodzielnie zgłaszających się cia oraz prowadzenie konsultacji kierujących po wsparcie psychologiczne. do właściwych form pomocy. Pracownicy PIK informują o działaniach podejmowanych Kontakt telefoniczny: 668 450 753 przez organizacje i instytucje działające w obszarze zdrowia psychicznego na terenie miasta. Punkt Informacyjno-Konsultacyjny „Mój osobisty plan zdrowienia” – PIK FOSY zlokalizowany jest w dwóch loka- Fundacja Hospicyjna lizacjach: siedzibie Fundacji FOSA przy uli- Program pomocy osobom z doświadcze- cy Chopina 42 oraz przy ul. Toruńskiej 8/4 niem choroby nowotworowej to warsztaty w Gdańsku. Działa w dni robocze od ponie- psychoedukacyjne dające wiedzę i umiejęt- działku do czwartku w godz. 8.00–18.00 oraz ności, by lepiej radzić sobie z kryzysem psy- w piątki 8.00–16.00. Oferta skierowana jest chicznym doświadczanym ze względu na do wszystkich mieszkańców Miasta Gdań- chorobę nowotworową. ska poszukujących informacji na temat dzia- łań w obszarze zdrowia psychicznego, w tym Kontakt telefoniczny: 668 450 753 szczególnie osób potrzebujących wsparcia, ich otoczenia (w tym rodzin).

83 n konsultacje lekarza psychiatry Kontakt: n treningi terapeutyczne, zwiększające tel.: 787 960 860; 790 200 282; 577 772 838; umiejętności radzenia sobie w trudnych e-mail: [email protected]; [email protected] sytuacjach życiowych.

W celu skorzystania z oferty należy zgłosić Ośrodek Terapii i Profilaktyki Uzależnienia się osobiście lub umówić się telefonicznie. od Alkoholu i Współuzależnienia zaprasza wszystkich zainteresowanych do skorzy- Ośrodek czynny jest stania z oferty terapeutycznej skierowanej od poniedziałku do piątku 8:00–19:00 do grupy Seniorów w ramach Programu „Szansa dla wszystkich” na 2020 rok. Kontakt: Oferta obejmuje: ul. Gospody 19 AB w Gdańsku n terapię grupową tel.: 58 728 34 72 n terapię indywidualną

84 4. Aktywuj się!

Gdański Ośrodek Sportu zachęca mieszkań- Transmisje na www.gdansk.pl oraz na ców Gdańska do aktywności poprzez sport facebook.com/GdanskiOsrodekSportu. i rekreację. Dla seniorek i seniorów realizowany jest specjalnie przygotowany program Zachęcamy do sprawdzania aktualnych pro- „Aktywuj się w Gdańsku”, w ramach którego pozycji i szczegółowych informacji dostęp- GOS proponuje dla uczestników 50+ bezpłat- nych na stronach internetowych Gdańskiego ne zajęcia z doświadczonymi instruktorami. Ośrodka Sportu: ttps://www.sportgdansk.pl/ W przygotowanej ofercie znajdują się: lub n Zumba Gold https://www.sportgdansk.pl/aktywuj-siew- n Joga -domu-zajecia-online/ n Gimnastyka dla seniora n Piesze wędrówki z rodziną n Dojrzałe kobiety ćwiczą n Petanque (od maja do września)

Aktualna oferta i szczegóły dotyczące zajęć znajdują się na dedykowanej stronie internetowej: https://aktywujsiewgdansku.pl/

W związku ze stanem epidemicznym Gdańsk Ośrodek Sportu, zawieszając za- jęcia stacjonarne dla seniorów, proponuje Kontakt i więcej informacji: skorzystanie z akcji, dzięki której wirtual- nie, za pośrednictwem Internetu, można Gdański Ośrodek Sportu wziąć udział w następujących zajęciach: ul. Traugutta 29, 80-221 Gdańsk Dział Imprez Zumba Gold, Joga na zdrowie, gimnastyka tel. 58 511 01 09 dla seniora, Zumba. e-mail: [email protected] www.aktywujsiewgdansku.pl

85 5. Gdańska Koperta Życia

Kampania społeczna zainicjowana w styczniu 2017 r., której celem jest upowszech- nienie wśród mieszkańców Gdańska idei posiadania i bieżącego aktualizowania Ko- perty Życia oraz promowanie prawidłowego gromadzenia i przechowywania dokumen- tacji medycznej.

Co to jest Koperta Życia? To krótka informacja o zdrowiu przecho- wywana w domu, w oznakowanym miejscu (lodówce). Koperta dedykowana jest wszystkim miesz- kańcom Gdańska, a szczególnie osobom przewlekle chorym, mieszkającym samot- nie oraz seniorom.

Koperta życia znaleziona przez ratownika wezwanego do domu chorego, stanowi nie- ocenioną pomoc dla ratowników medycznych oraz lekarzy, szczególnie gdy właści- ciel koperty nie jest w stanie samodzielnie udzielić informacji na temat swojego stanu zdrowia, chorób, przyjmowanych leków.

Obecność Koperty w domu pozwala uspraw- nić pracę zespołów ratownictwa medycznego oraz podnosi poziom bezpieczeństwa osoby posiadającej kopertę.

86 Gdańska kampania ma szerszy wymiar pozwalającego aktualizować dane zawarte i obejmuje nie tylko dystrybuowanie Kopert w karcie oraz gromadzić w jednym miejscu Życia, ale także szereg działań edukacyj- szersze informacje o stanie zdrowia, dzięki nych, pozwalających na zdobycie wiedzy posiadanej funkcji notatnika. o samej Kopercie, jak również wiedzy o pod- stawach pierwszej pomocy czy obsłudze W ramach kampanii promowane będzie defibrylatorów AED obecnych w wielu miej- korzystanie z darmowej aplikacji Karty scach publicznych naszej przestrzeni miej- Medycznej w telefonie. skiej. Kampania planowana jest jako działanie Kampania wykorzystuje nowe technolo- wieloletnie tak, by Gdańska Koperta Życia gie – Koperta Życia to zestaw składający na stałe zagościła w naszych domach i sta- się z tradycyjnej papierowej karty medycz- ła się trwałym zachowaniem zdrowotnym nej, magnesu na lodówkę i kodu do elek- gdańszczan. tronicznego Generatora Kart Medycznych,

Gdański Ośrodek Promocji Zdrowia i Profilaktyki Uzależnień ul. Wrzeszczańska 29, 80-409 Gdańsk lek. med. Anna Cieplińska tel. kom. 881 476 883 e-mail: [email protected]; tel. +48 58 320 02 56 www.opz.gdansk.pl

87 6. Bezpieczny Senior na Drodze

Projekt „Bezpieczny Senior na Drodze” to miasta, PORD-u oraz WOMP-u. Dodatkowo, inicjatywa psychologów Transportu i Bez- w realizację projektu aktywnie włączyły się pieczeństwa Ruchu Drogowego Polskiego Rady Seniorów Trójmiasta. W ramach współ- Towarzystwa Psychologicznego w Gdańsku, pracy z Miastem Gdańsk zostały zorgani- mgr Barbary Kaletha-Zys i mgr Krystyny zowane w 2020 r. Dni Otwarte bezpłatnych Wysockiej. badań dla osób 60+.

Celem Projektu jest szeroko rozumiana po- prawa bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz zwiększenie samoświadomości i sa- mokontroli seniorów-kierowców w zakresie swoich predyspozycji koniecznych do pra- widłowego kierowania pojazdem.

Do tej pory w Polsce nie prowadzono badań psychologicznych seniorów kierujących po- jazdami w zakresie podstawowych funkcji psychomotorycznych niezbędnych do bez- piecznego prowadzenia pojazdu.

Projekt spotkał się z poparciem ze strony Urzędów: Marszałkowskiego i Wojewódzkie- go, miast: Gdańska, Gdyni i Sopotu, Komendy Wojewódzkiej Policji, Straży Miejskich Trój-

88 Projekt ma charakter rozwojowy i kolejne plany obejmują:

1. utworzenie specjalistycznych Pracowni Psychologicznych dla seniorów

2. prowadzenie przez psychologów warsz- tatów dla seniorów wspomagających ich sprawność w zakresie funkcji psychomotorycznych takich jak: procesy pamięci, spostrzegawczości, uwagi, koordynacji wzrokowo-ruchowej, czasów reakcji

3. rozszerzenie badań wzroku, na szczegól- ną prośbę seniorów, o badanie widzenia zmierzchowego i wrażliwości na oślepie- nie. Chodzi o to, by seniorzy mogli odpo- wiedzieć sobie na pytanie o możliwość jazdy nocą, w trudnych warunkach at- mosferycznych lub o zmierzchu.

Psychologowie transportu i bezpieczeństwa ruchu drogowego uważają, że psychologiczne predyspozycje są tak samo ważne, jak stan Kontakt i więcej informacji: zdrowia kierującego pojazdem. Barbara Kaletha-Zys tel. 601 644 175 Zapraszamy wszystkich zainteresowanych seniorów do kontaktu! Krystyna Wysocka tel. 728 490 501

89 POMOC I WSPARCIE DLA SENIORÓW

Ponad połowa (57,3%) seniorów w Gdańsku to osoby sprawne i samodzielne. 74% deklaruje, że nie ma potrzeby korzystania z systematycznej pomocy ze strony rodziny lub innych osób. Spośród osób wymagających takiej pomocy – ponad 90% ją otrzymuje. Pomocy starszym gdańszczanom zdecydowanie najczęściej udzielają dzieci (73,9%), synowe/zięciowie (25,2%), wnuki (23,2%) oraz współmałżonkowie (12,9%).*

*Źródło: P. Czekanowski, J. Załęcki, M. Brosz, Gdańska starość. Portret socjologiczny mieszkańców Gdańska w wieku 65+, Gdańsk 2013.

90 Gdańskie Centrum Miejski Ośrodek Kontaktu Pomocy Rodzinie

Nocna Portal i świąteczna opiekunów opieka rodzinnych zdrowotna w Gdańsku

Sklep Hospicja charytatywny w Gdańsku „Z dobrej ręki”

Gdańskie Złota rączka Centrum dla seniora Świadczeń

Punkty nieodpłatnej Teleopieka Domowa pomocy w Gdańsku prawnej Centrum Program Bezpieczeństwa Bezpieczeństwa Ekonomicznego Ekonomicznego i Wsparcia Osób i Wsparcia Osób Zadłużonych Zadłużonych

91 1. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Gdańsku

Jednym z priorytetowych zadań Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Gdańsku jest udzielanie kompleksowego wsparcia potrzebującym seniorkom i seniorom. Począwszy od zapewnienia osobom 60+ dostępu do różnego rodzaju usług m.in. opiekuńczych oraz specjalistycznych, oferty dziennych i całodobowych placówek wsparcia, po pomoc mieszkaniową czy finansową. MOPR stara się również integrować i aktywizować sędziwych mieszkańców, dbając o ich jak najlepszą kondycję fizyczną i psychiczną. Stąd realizacja wielu ciekawych projektów m.in. kulturalnych, artystycznych, sportowych i społecznych na rzecz środowi- ska osób starszych oraz podejmowanie działań włączających seniorów w różne aspekty życia miejskiego. Pracownicy gdańskiego MOPR starają się, by hasło „słoneczna jesień życia” nie było tylko sloganem…

92 I. Kluby samopomocy (KS) spotkania świąteczne, zajęcia sportowo- -rehabilitacyjne dla sędziwych gdańszczanek W ramach swojej działalności kluby samo- i gdańszczan. pomocy organizują m.in. imprezy kulturalne,

Placówka Liczba miejsc Adres/Telefon Prowadzący

Klub Samopomocy 25 ul. Burzyńskiego 1 Fundacja MARCUS tel. 58 351 27 23

Klub Samopomocy 18 ul. Marynarki Polskiej 134 A Stowarzyszenie tel. 58 765 06 43 Przedsiębiorczości i Rehabilitacji

Klub Samopomocy 15 ul. Kisielewskiego 12 KLUB PRZYJACIÓŁ STRZYŻY tel. 58 341 82 55

Klub Samopomocy 26 ul. Stajenna 3 Fundacja Inicjatyw ul. Przemyska 21 Społeczno-Kulturalnych tel. 58 765 19 76 „FORUM”

Klub Samopomocy 20 ul. Polanki 121 Dom Pomocy Społecznej tel. 58 552 33 32, 58 552 19 32 w Gdańsku – Oliwie

II. Dzienne domy pomocy (DDP) zują swoje pasje, nawiązują przyjaźnie. Pla- cówki te są jednostkami publicznymi lub Dzienne domy pomocy to miejsca dzien- prowadzonymi na zlecenie Miasta, przez nej opieki, w których osoby starsze m.in. organizacje pozarządowe. Głównym zada- wspólnie spędzają czas, mają zapewnione niem DDP jest jak najdłuższe utrzymywanie wyżywienie, rozwijają zainteresowania, or- sprawności fizycznej i aktywności społecz- ganizują koncerty, prelekcje, uczestniczą nej osób starszych w ich środowisku za- w wycieczkach do muzeów, teatrów, reali- mieszkania.

93 Placówka Liczba miejsc Adres/Telefon Prowadzący

DDP im. Bł. Jana 55 ul. Wajdeloty 28 A Gdańska Fundacja Pawła II tel. 58 341 42 48 „I Ty Możesz Wszystko”

DDP 20 ul. Kisielewskiego 12 Stowarzyszenie tel. 58 341 82 55 „Klub Przyjaciół Strzyży”

DDP „Złota Jesień” 40 ul. Hynka 12 Stowarzyszenie Domu Opieki tel. 58 559 21 32 „Złota Jesień”

DDP 50 ul. Hoża 4 Dom Pomocy Społecznej tel. 58 307 09 22 wew. 149 „Ostoja”

DDP „Gdański 30 ul. Dolna 4 Caritas Archidiecezji Gdańskiej Wigor” tel. 58 302 30 37

DDP 15 ul. Św. Barbary 3 Stowarzyszenie „Senior-WIGOR tel. 58 324 94 71 Kulturalno-Sportowe „Perfekt” Świętej Barbary”

III. Środowiskowe mywaniu umiejętności w zakresie czyn- domy samopomocy (ŚDS) ności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym. Do placówki mogą To placówki dziennego pobytu, które świad- być kierowane osoby, które w wyniku czą usługi w ramach indywidualnych upośledzenia niektórych funkcji organizmu lub zespołowych treningów samoobsługi lub zdolności adaptacyjnych wymagają i treningów umiejętności społecznych, pole- wsparcia w środowisku rodzinnym i spo- gających na nauce, rozwijaniu lub podtrzy- łecznym.

94 Adres Telefon E-mail Kierownik placówki

80-803 Gdańsk 533 995 797 anna.jackowska-oleszczak@ Anna ul. Nowe Ogrody 35 przyjaznadlon.pl Jackowska-Oleszczak

80-272 Gdańsk 58 341 10 83 [email protected] Anna Strojna ul. Chopina 42

80-020 Gdańsk 58 309 45 81 [email protected] Maciej Pazera ul. Nowiny 7

80-437 Gdańsk 58 380 27 84 [email protected] Dariusz Chamera ul. Wajdeloty 28A

80-371 Gdańsk 502 891 605 [email protected] Małgorzata ul. Jagiellońska 11 Grzegorczyk Filia: 502 891 607 80-351 Gdańsk ul. Tysiąclecia 24

80-741 Gdańsk 58 380 22 02 [email protected] Aleksandra Jarocka ul. Reduta Wyskok 6

80-117 Gdańsk 58 351 46 80 [email protected] Hanna ul. Kościelna 3 Szczodrowska (dla osób z chorobą Alzheimera)

80-058 Gdańsk 58 309 47 31 [email protected] Joanna Wąsowicz ul. Starogardzka 20

80-298 Gdańsk 533 174 123 [email protected] Ewelina Tobolska ul. Biologiczna 1

80-286 Gdańsk 58 347 60 63 [email protected] Magda ul. Nałkowskiej 6C Sobczak-Nagy

80-870 Gdańsk 531 338 744 [email protected] Kamila Mrówka ul. Reja 34B

80-523 Gdańsk 58 343 44 72 [email protected] Iwona Krasowska ul. Sternicza 2

95 IV. Usługi opiekuńcze przez pracownika socjalnego wywiadu śro- świadczone w miejscu dowiskowego, na podstawie którego określa zamieszkania się ich zakres, częstotliwość świadczenia i liczbę godzin oraz wysokość odpłatności. Usługi opiekuńcze, specjalistyczne usłu- Wymiar i zakres usług ustalany jest indy- gi opiekuńcze (rehabilitacja) oraz specjali- widualnie dla każdej osoby wymagającej styczne usługi opiekuńcze dla osób z zabu- pomocy. Osoba ubiegająca się o przyznanie rzeniami psychicznymi są formą pomocy usług opiekuńczych powinna zgłosić się do zarówno dla osób starszych, samotnych, Centrum Pracy Socjalnej Miejskiego Ośrod- które ze względu na zły stan zdrowia lub z in- ka Pomocy Rodzinie, właściwego dla miej- nych przyczyn wymagają pomocy osób dru- sca zamieszkania (w tym przypadku brane gich, jak również dla posiadających rodzinę, jest pod uwagę miejsce faktycznego pobytu której członkowie nie są w stanie takiej po- osoby, a nie miejsce zameldowania). Usługi mocy zapewnić. Głównym celem usług jest opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu zaspokojenie codziennych, podstawowych codziennych potrzeb życiowych (m.in. pro- potrzeb, a przez to umożliwienie pozostania wadzenie gospodarstwa domowego, samo- w środowisku domowym. Dodatkowo usługi obsługa), opiekę higieniczną, zaleconą przez mogą zapewnić osobom wsparcie w: lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości – zapewnienie kontaktu z otoczeniem. n utrzymaniu stabilnego stanu zdrowia, n uniknięciu powikłań związanych Specjalistyczne usługi opiekuńcze (rehabi- z hospitalizacją, długotrwałą litacja) dostosowane są do indywidualnych lub przewlekłą chorobą, potrzeb, wynikających z niepełnosprawno- n kompensowaniu ograniczonej zdolności ści i polegają na usprawnianiu zaburzonych do samodzielnego poruszania przy pomocy funkcji organizmu, zgodnie z zaleceniami osoby drugiej, poprawie samopoczucia, lekarskimi. Realizowane są przez osoby ze zwiększaniu samodzielności, specjalistycznym przygotowaniem zawodo- zapobieganiu izolacji społecznej. wym (fizjoterapeuci, rehabilitanci).

Usługi opiekuńcze przyznaje się na wniosek Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób osoby zainteresowanej, po przeprowadzeniu z zaburzeniami psychicznymi dostosowane

96 są do szczególnych potrzeb wynikających nie umiejętności niezbędnych do zaspo- z rodzaju schorzenia i mają m.in. na celu kajania podstawowych potrzeb życiowych uczenie i rozwijanie umiejętności niezbęd- i społecznego funkcjonowania, motywowa- nych do samodzielnego życia, kształtowa- nie do leczenia i aktywności.

Uwaga! W Gdańsku osoby powyżej 95 roku życia są zwolnione z opłat za usługi opiekuńcze.

Podmiot realizujący Adres Kontakt telefoniczny/e-mailowy

*Usługi opiekuńcze realizują na zlecenie MOPR w 2021 roku: Polski Komitet Pomocy Społecznej ul. Garbary 12/13, tel. 58 301 32 73 Pomorski Zarząd Wojewódzki 80-827 Gdańsk e-mail: [email protected] ul. Solec 4, tel. 58 341 33 78 Gdańska Spółdzielnia Socjalna 80-564 Gdańsk e-mail: [email protected] *Specjalistyczne usługi opiekuńcze (rehabilitacja) realizuje na zlecenie MOPR w 2021 roku: Gdańska Fundacja ul. Złota Karczma 5/1, Rehabilitacyjno-Szkoleniowa e-mail: [email protected] 80-298 Gdańsk „ACTIV”, *Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi realizują na zlecenie MOPR w 2021 roku: Stowarzyszenie na Rzecz Osób ul. Chrobrego 56, tel. 58 341 10 83 z Kryzysami Psychicznymi 80-423 Gdańsk e-mail: [email protected] „Przyjazna Dłoń”, Polskie Stowarzyszenie ul. Jagiellońska 11, tel. 58 553 02 61 na Rzecz Osób 80-371 Gdańsk e-mail: [email protected] z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Gdańsku

* UWAGA! Umowy z powyższymi podmiotami obowiązują do 31.03.2023 r. Podmioty realizujące zadania w kolejnym okresie znane będą po rozstrzygnięciu konkursu ofert.

97 V. Domy pomocy społecznej (DPS) n oświadczenie o stanie majątkowym, n pisemna zgoda osoby zainteresowanej Podstawę prawną do skierowania do domu lub jej przedstawiciela ustawowego pomocy społecznej stanowi ustawa o pomo- na umieszczenie w domu pomocy cy społecznej z 12 marca 2004 (tj. Dz.U z 2019 społecznej, a w przypadku braku zgody poz. 1507 ze zmianami), wg której: „osobie postanowienie Sądu o umieszczeniu wymagającej całodobowej opieki z powodu „bez zgody”, wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie n zgoda na ponoszenie odpłatności mogącej samodzielnie funkcjonować w co- za pobyt w domu pomocy społecznej, dziennym życiu, której nie można zapewnić n oświadczenie o wysokości dochodu niezbędnej pomocy w formie usług opiekuń- osoby ubiegającej się o umieszczenie czych, przysługuje prawo do umieszczenia w placówce, jej małżonka, zstępnych w domu pomocy społecznej’. przed wstępnymi, zobowiązanych Osoba ubiegająca się o przyjęcie do domu do ponoszenia odpłatności. pomocy społecznej powinna zgłosić się do Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej Centrum Pracy Socjalnej Miejskiego Ośrod- wnoszą: ka Pomocy Rodzinie w Gdańsku, właściwego 1. mieszkaniec, nie więcej niż 70 % dla miejsca zamieszkania (w tym przypadku ze swojego dochodu, brane jest pod uwagę miejsce faktycznego 2. małżonek, zstępni (tj. dzieci, wnuki, prawnuki) pobytu osoby, a nie miejsce zameldowania). przed wstępnymi (tj. rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), Dokumenty wymagane w sprawie 3. gmina, z terenu której osoba została skierowania do placówki: skierowana, w wysokości różnicy n wywiad środowiskowy u osoby między średnim kosztem utrzymania, ubiegającej się o miejsce w domu, a opłatami wnoszonymi przez osoby, n zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, o których mowa w pkt. 1, 2. n opinia ośrodka pomocy społecznej dotycząca stopnia sprawności, Klienci Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie n decyzja o przyznaniu zasiłku stałego lub w Gdańsku mogą korzystać z 5 domów pomo- decyzja organu rentowo-emerytalnego, cy społecznej dla osób starszych i przewlekle ustalająca wysokość renty lub emerytury, somatycznie chorych.

98 Adres Podmiot realizujący ul. Hynka 12 Stowarzyszenie Domu Opieki „Złota Jesień” ul. Fromborska 24 Caritas Archidiecezji Gdańskiej ul. Przemyska 19 Fundacja Laurentius Społecznej

Domy Pomocy Domy Pomocy ul. Hoża 4 Jednostka organizacyjna Miasta Gdańska ul. Polanki 121 Jednostka organizacyjna Miasta Gdańska *Aktualizowane na bieżąco informacje o adresach i kontakcie do domów pomocy społecznej, dostępne są też na stronie: www.mopr.gda.pl (w zakładce: seniorzy). Aktualny wykaz domów pomocy społecznej wpisanych do Rejestru domów pomocy społecznej będących pod nadzorem wojewody znajduje się na stronie internetowej PUW: https://uwgdansk.bip.gov.pl/rejestry-wps/rejestr-domow-pomocy-spolecznej.html Pamiętajmy, brak wpisu do rejestru oznacza, że dom lub placówka działa nielegalnie!

Kontakt i więcej informacji: Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku Sekretariat Wydziału Polityki Społecznej tel.: 58 307 72 87 fax: 58 301 43 37 e-mail: [email protected]

VI. Miejsca czasowego pobytu całodobowej opieki

Dla osób starszych, wymagających okresowego wsparcia gdański MOPR prowadzi miejsca czasowego pobytu.

Zadanie to (na zlecenie) realizuje do 31.05.2021 r.:

Podmiot realizujący Adres Stowarzyszenie na Rzecz Bezdomnych „Agape” miejsca czasowego pobytu: Nowy Staw, ul. Mickiewicza 32

99 VII. Informacja i wsparcie m.in. w godz. 9.00–19.00, dla osób starszych w piątek w godz. 9.00–16.00. Kontakt: Centrum Wielofunkcyjnej Pomocy Środowiskowy Dom Samopomocy Osobom Starszym, ul. Hoża 4 „Młodzieżowy Szopen” (budynek Domu Pomocy Społecznej „Ostoja”) ul. Chopina 42, Gdańsk W punkcie specjalista m.in. udziela komplek- tel/fax. 058 345 27 64 sowej informacji o możliwości skorzystania e-mail: [email protected] z oferty pomocy społecznej, kieruje do odpo- wiednich instytucji oraz pomaga wypełnić Centrum Informacji i Wsparcia wnioski i formularze. dla Niewidomych i Słabowidzących Punkt jest czynny od poniedziałku do piątku, Mieszkańców Gdańska, ul. Jesionowa 10 w godz. 8.00–15.00. Punkt m.in. udziela informacji o przysłu- Kontakt: gujących ulgach i uprawnieniach dla osób Dom Pomocy Społecznej „Ostoja” niewidomych i słabowidzących, prowadzi ul. Hoża 4, 80-628 Gdańsk szkolenia z zakresu czynności dnia i samo- tel.: 58 307 09 22, 58 308 95 91 obsługi osób niewidomych, a także prowadzi bibliotekę książki mówionej.

Punkt Wsparcia Środowiskowego Punkt jest czynny: „Przy Szopenie”, ul. Chopina 24 poniedziałek, środa, czwartek, piątek w godz. 8.00–15.00, Stanowi formę gdańskiego zintegrowanego wtorek w godz. 11.00–18.00. systemu pomocy środowiskowej dla osób z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzin. Kontakt: Świadczy m.in. wsparcie psychologiczne, Polski Związek Niewidomych prawne, socjalne oraz doradztwo zawodowe Okręg Pomorski osobom zaburzonym psychicznie i ich ro- ul. Jesionowa 10, dzinom. tel./fax 058 341 26 83 Konsultacje odbywają się w dni robocze: od poniedziałku do czwartku

100 VIII. Zadania z zakresu osoby niepełnosprawne), link: http://mopr. rehabilitacji społecznej gda.pl/wsparcie-dla/osoby-niepelnosprawne/

Zadania z tego zakresu realizowane są m.in. Skorzystaj z oferty wypożyczalni sprzętu dla seniorów, ze środków Państwowego Fun- rehabilitacyjnego! duszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i obejmują: n udzielenie dofinansowań na likwidację barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, n dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, n dofinansowanie zaopatrzenia Z wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego w przedmioty ortopedyczne i środki (prowadzonej na zlecenie MOPR przez Sto- pomocnicze, warzyszenie „Wspólnota Serc”) skorzystają n dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt mieszkańcy Gdańska, posiadający aktualne rehabilitacyjny dla osób fizycznych. orzeczenie o niepełnosprawności lub w przy- Składanie wniosków i ich realizacja odbywa padku jego braku, wykazujący zasadność się w danym roku kalendarzowym – wnioski używania danego sprzętu lub urządzenia. niezrealizowane nie przechodzą na rok na- W ofercie są m.in.: wózki inwalidzkie, balko- stępny. Warunkiem koniecznym ubiegania niki, chodziki, łóżka rehabilitacyjne, kule, sta- się o dofinansowanie ze środków PFRONjest bilizatory, temblaki, rowery rehabilitacyjne, posiadanie aktualnego dokumentu potwierdza- kołnierze, gorsety, rotory, materace gimna- jącego niepełnosprawność (orzeczenie). Osoby styczne, inhalatory dyszowe i ultradźwiękowe, starsze mogą także uzyskać pomoc ze środków ciśnieniomierze oraz inny niezbędny sprzęt. PFRON w ramach pilotażowego programu „Ak- Kontakt tywny samorząd”. Wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego czynna w dni powszednie, Wszelkie informacje dotyczące dofinanso- al. Gen. J. Hallera 115, 80-416 Gdańsk, wań na stronie: www.mopr.gda.pl (zakładka: tel. 58 301 30 16.

101 Posiłki dla osób starszych dostarczane Przewóz mikrobusami do miejsca zamieszkania osób niepełnosprawnych W ramach niniejszego zadania zaplano- dla korzystających z ośrodków wsparcia wano codzienne (w dni robocze) przygoto- Osoby starsze z ośrodków wsparcia, pro- wanie i dostarczenie pełnowartościowych wadzonych przez Miejski Ośrodek Pomocy gorących posiłków, uwzględniających dietę Rodzinie w Gdańsku lub zleconych przez osób starszych. MOPR do prowadzenia, mogą korzystać z przewozu mikrobusami w ramach systemu pomocy społecznej. W tym celu powin- ny złożyć wniosek do 30 kwietnia w roku realizacji usługi lub na 4 miesiące przed planowanym terminem objęcia przewozami abonamentowymi.

Miejsce składania wniosków: MOPR, ul. Dyrekcyjna 5, 80-852 Gdańsk lub ul. Konrada Leczkowa 1A, 80-432 Gdańsk lub Centra Pracy Socjalnej w Gdańsku.

Kontakt: Wydział Integracji i Rehabilitacji, ul. Dyrekcyjna 5, 80-852 Gdańsk, tel. 58 320 53 47.

102 IX. Inne działania na rzecz seniorek i seniorów

Gdański MOPR, wraz z partnerami m.in. Policją, Stowarzyszeniem Przedsiębior- czości i Rehabilitacji, ośrodkami wsparcia dla osób starszych co roku organizuje spotkania aktywizujące, imprezy profilaktycz- ne, edukacyjne, rozrywkowe dla osób 60+. To wszystko w ramach projektu „Senio- rze zadbaj o słoneczną jesień”. Spotkania poświęcone są m.in. zdrowiu, bezpieczeń- stwu społecznemu i życiowemu sędziwych mieszkanek i mieszkańców Gdańska. Im- prezy zawsze mają charakter otwarty i słu- żą integracji oraz aktywizacji. Szczegółowe wiadomości o cyklu projektowym są za- mieszczane na bieżąco i dostępne w zakład- ce: aktualności, na stronie: www.mopr.gda.pl

103 2. Hospicja w Gdańsku

Co to jest? Hospicjum Hospicjum (łac. hospitium) oznacza instytu- im. Ks. Eugeniusza Dutkiewicza SAC cję, która funkcjonując w ramach systemu w Gdańsku opieki zdrowotnej, wykorzystuje metody ul. Kopernika 6, 80-208 Gdańsk opieki paliatywnej. Opieka ta dedykowana Recepcja jest pacjentom przewlekle oraz nieuleczal- tel. 58 340 61 00, tel. kom.: 668 450 749 nie chorym i obejmuje: e-mail: [email protected] n pomoc medyczną skoncentrowaną Fundacja Hospicyjna na leczeniu objawowym, mającym ul. Chodowieckiego 10, 80-208 Gdańsk na celu łagodzenie skutków choroby tel./fax: 58 345 90 60 oraz tel. 697 998 206 n pomoc pozamedyczną: pomoc e-mail: [email protected] psychologiczną, duchową oraz socjalną udzielaną pacjentom i ich rodzinom Hospicjum Gdańskie w czasie długotrwałej choroby im. Matki Teresy z Kalkuty i odchodzenia bliskiej osoby. ul. Fieldorfa 23, 80-041 Gdańsk Działania hospicjum często obejmują rów- tel./fax: 58 344 09 93 nież opiekę nad rodziną i bliskimi po śmier- tel. 603 953 425 ci pacjenta. e-mail: [email protected]

Ze względu na specyfikę działania możemy Hospicjum wyróżnić hospicja perinatalne, hospicja dzie- im. św. Judy Tadeusza cięce oraz hospicja dla dorosłych. Drugi pod- i Fundacja Hospicyjna stawowy podział w ramach tych grup wyróżnia im. św. Judy Tadeusza hospicja stacjonarne (w ramach szpitalnych ul. Aksamitna 1, 80-001 Gdańsk oddziałów opieki paliatywnej bądź instytucji tel./fax: 58 305 25 45 dedykowanych) i hospicja domowe (opieka telefon kom.: 607 503 226 hospicyjna prowadzona w domu chorego). e-mail: [email protected]

104 3. Gdańskie Centrum Świadczeń

Centrum jest jednostką, która wspiera Gdzie można pobrać formularze? mieszkańców Gdańska przez: Punkt informacyjny n wypłatę świadczeń rodzinnych, Gdańskiego Centrum Świadczeń n wychowawczych, ul. Powstańców Warszawskich 25 Budynek C, 80-152 Gdańsk, n opiekuńczych, strona internetowa: www.gcs.gda.pl n z funduszu alimentacyjnego, n wypłatę dodatków mieszkaniowych Gdzie należy składać wnioski? i energetycznych, Osobiście: n pomoc materialną dla uczniów, Gdańskie Centrum Świadczeń, Dział Obsługi Mieszkańców, n obsługę wniosków o obniżki czynszowe. ul. Powstańców Warszawskich 25 Budynek C, 80-152 Gdańsk

Gdzie można uzyskać Za pośrednictwem poczty na adres: Gdańskie Centrum Świadczeń, szczegółowe informacje? ul. Powstańców Warszawskich 25, Osobiście: 80-152 Gdańsk Punkt informacyjny Gdańskiego Centrum Świadczeń ul. Powstańców Warszawskich 25 Budynek C, 80-152 Gdańsk

Telefonicznie: 58 326 79 89

Za pośrednictwem poczty elektronicznej: [email protected] korzystając ze strony internetowej: www.gcs.gda.pl

105 O jakie świadczenia Dodatek energetyczny

można się ubiegać? n przysługuje osobie zamieszkującej w lokalu, na utrzymanie którego przyznany został dodatek mieszkaniowy, POMOC MIESZKANIOWA n wymagane dokumenty: wniosek ze wskaza- niem konta osobistego lub konta dostawcy Obniżka dochodowa czynszu energii, umowa sprzedaży energii elektrycznej zawarta z jej dostawcą. n przysługuje osobie zamieszkującej w mieszkaniu wynajmowanym z zasobów Miasta Gdańska, n przyznawana jest na okres 12 miesięcy, n po upływie tego czasu można ubiegać się o nią ponownie, n wymagane dokumenty: wniosek, deklaracja o wysokości dochodów, dokumenty lub oświad- ŚWIADCZENIA OPIEKUŃCZE czenia potwierdzające wysokość dochodów osiągniętych w okresie ostatnich 3 miesięcy. Zasiłek pielęgnacyjny

n przyznawany jest w celu częściowego pokry- Dodatek mieszkaniowy cia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki w związku z niezdolnością n pomoc pieniężna skierowana do rodzin o najniż- do samodzielnej egzystencji, szych dochodach niezależnie od tego, czy mieszka n w mieszkaniu komunalnym, spółdzielczym, wła- przysługuje osobie niepełnosprawnej lub oso- snościowym czy w domu prywatnym, bie, która ukończyła 75 lat, n n przyznawany jest na pół roku, ale można ubie- nie przysługuje seniorowi, jeżeli pobiera doda- gać się o niego dowolną ilość razy, tek pielęgnacyjny z innego tytułu lub zamiesz- kuje w placówce zapewniającej całodobowe, n wymagana dokumenty: wniosek, deklaracja nieodpłatne i pełne utrzymanie, o wysokości dochodów, dokumenty lub oświad- n czenia potwierdzające wysokość dochodów wysokość świadczenia 215,84 zł miesięcznie, osiągniętych w okresie ostatnich 3 miesięcy, n wymagane dokumenty: wniosek, kopia orze- dokumenty potwierdzające prawo do zajmo- czenia o niepełnosprawności, oświadczenie wanego lokalu (do wglądu), wysokość opłat za o sposobie wypłaty zasiłku pielęgnacyjnego, lokal. dowód osobisty do wglądu.

106 Specjalny zasiłek opiekuńczy Świadczenie pielęgnacyjne n przysługuje osobie, która zrezygnowała z pracy n przysługuje, gdy niepełnosprawność seniora lub jej nie podejmuje, aby stale opiekować się powstała nie później niż do ukończenia 18 roku seniorem, posiadającym orzeczenie o znacz- życia, w trakcie nauki w szkole lub w szkole nym stopniu niepełnosprawności, wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia, n przysługuje, gdy dochód w rodzinie nie prze- kracza kwoty 764 zł na osobę, n nie zależy od dochodu, n nie przysługuje, gdy osoba sprawująca opiekę n nie przysługuje, gdy osoba sprawująca opiekę pobiera emeryturę, rentę, zasiłek stały, nauczy- pobiera emeryturę, rentę, zasiłek stały, nauczy- cielskie świadczenie kompensacyjne, zasiłek cielskie świadczenie kompensacyjne, zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedeme- przedemerytalny lub świadczenie przedeme- rytalne, legitymuje się orzeczeniem o znacz- rytalne, legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub na osobę nym stopniu niepełnosprawności lub na osobę wymagającą opieki (seniora) inna osoba ma wymagającą opieki (seniora) inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury, ustalone prawo do wcześniejszej emerytury lub osoba wymagająca opieki (senior) pozosta- n wysokość świadczenia 620 zł miesięcznie, je w związku małżeńskim, chyba że współmał- n wymagane dokumenty: żonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym • wniosek, stopniu niepełnosprawności, • kopia orzeczenia o niepełnosprawności n osoby wymagającej opieki, wysokość świadczenia 1 971 zł miesięcznie, • oświadczenie o innym dochodzie kwota świadczenia pielęgnacyjnego podlega niż podlegający opodatkowaniu, corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia • oświadczenie o sposobie wypłaty n wymagane dokumenty: specjalnego zasiłku opiekuńczego, • wniosek, • dowód osobisty do wglądu, • kopia orzeczenia o niepełnosprawności • inne dokumenty w zależności osoby wymagającej opieki, od indywidualnej sytuacji. • oświadczenie o sposobie wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego, • dowód osobisty do wglądu, • inne dokumenty w zależności od indywidualnej sytuacji.

107 4. Nocna i świąteczna opieka zdrowotna w Gdańsku*

Nocna i świąteczna opieka zdrowotna Dyżurujący w przychodni lekarz udziela udzielana jest od godziny 18 po południu porad w warunkach ambulatoryjnych, te- do 8 rano w dni powszednie oraz całodobo- lefonicznie, a w przypadkach medycznie wo w dni wolne od pracy. Z opieki lekarskiej uzasadnionych w domu pacjenta. W razie i pielęgniarskiej udzielanej w punktach noc- konieczności lekarz lub pielęgniarka udzie- nej i świątecznej pomocy można skorzystać lają pomocy w ramach nocnej i świątecznej w przypadku nagłego zachorowania lub opieki zdrowotnej w domu chorego. Pomoc nagłego pogorszenia stanu zdrowia: wyjazdowa udzielana jest jednak przez wła- ściwy punkt nocnej i świątecznej pomocy, n gdy nie ma objawów sugerujących przypisany do konkretnego obszaru. Lekarz bezpośrednie zagrożenie życia lub udzielający pomocy w ramach opieki wy- grożących istotnym uszczerbkiem jazdowej może, jeśli zajdzie taka potrzeba, na zdrowiu, skierować pacjenta do szpitala lub wezwać n zastosowane środki domowe karetkę pogotowia ratunkowego. W punk- lub leki dostępne bez recepty cie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej nie przyniosły spodziewanej poprawy, pacjent ma prawo do zaświadczenia, któ- n zachodzi obawa, że oczekiwanie re związane jest z zakresem udzielanych na otwarcie przychodni może znacząco w tym miejscu świadczeń, a wynika ze sta- niekorzystnie wpłynąć na stan zdrowia. nu zdrowia pacjenta stwierdzonego przez lekarza w trakcie przeprowadzonego oso- W razie nagłego zachorowania lub nagłego biście badania. Obowiązek wystawienia pogorszenia stanu zdrowia pacjent może zaświadczenia o niezdolności do pracy się udać po pomoc do dowolnego punk- lub kontynuowania nauki, lub uczestnictwa tu nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej w zajęciach sportowych, spoczywa na leka- (nie obowiązuje rejonizacja), niezależnie rzu, który taką niezdolność stwierdzi. Każ- od tego, gdzie mieszka i do którego leka- dy świadczeniodawca podstawowej opieki rza lub pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej (lekarz rodzinny) ma obowiązek zdrowotnej (POZ) złożył swoją deklarację. umieścić wewnątrz przychodni (widoczne

108 także z zewnątrz), adresy oraz numery tele- 800 190 590 – Telefoniczna Informacja fonów podmiotów udzielających świadczeń Pacjenta (TIP) – bezpłatny, całodobowy po godzinie 18 oraz w dni ustawowo wolne telefon informacyjny dotyczący m.in. od pracy. nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

Podmiot realizujący Adres numer telefonu COPERNICUS al. Jana Pawła II 50 58 768 46 84 Podmiot Leczniczy w Gdańsku ul. Nowe Ogrody 1–6, wejście A 58 764 06 40 Szpital Dziecięcy Polanki ul. Polanki 117 58 552 62 65, im. Macieja Płażyńskiego ul. Polanki 119 58 520 93 02 w Gdańsku Nadmorskie Centrum Medyczne ul. Świętokrzyska 4 58 763 98 90 w Gdańsku Medica Plus ul. Stanisława Lema 21 58 340 54 70 Przychodnia Rodzinna Sp. z .o. o.

* Źródło: https://nfz-gdansk.pl/dla-pacjenta/nocna-i-swiateczna-opieka-zdrowotna,2287 z 25 marca 2021 r.

109 5. Teleopieka domowa w Gdańsku

W Gdańsku w 2017 r. uruchomiono pilotaż n Współpracujemy z domami sąsiedzkimi Gdańskiego Samorządowego Modelu Tele- na terenie całego Gdańska, po to, opieki Domowej. aby każda z osób włączonych do programu mogła zwrócić się o doraźną pomoc. Dla kogo przeznaczony jest program Asystenci mieszkańca wspierają Teleopieki Domowej w Gdańsku? podopiecznych w innych działaniach Program teleopieki domowej to rozwiązanie i potrzebach uczestników, takich jak: dla osób, u których istnieje duże ryzyko wy- wolontariat czy wsparcie w życiu codziennym. stąpienia nagłego przypadku zagrażającego życiu lub zdrowiu, niezależnie od wieku czy rodzaju choroby.

Na czym polega program? Osoba, która jest włączona do programu otrzymuje „bransoletkę życia”, czyli urządzenie, które należy nosić na ręku. Bransoletka wypo- sażona jest w trzy proste przyciski do łączenia z całodobowym centrum medycznym oraz z koordynatorem pobliskiego domu sąsiedz- kiego w wyznaczonych godzinach.

„Bransoletka życia” jest wodoodporna, mie- rzy puls oraz posiada czujnik upadku, a także lokalizator GPS, który ułatwia medykom od- nalezienie pacjenta w nagłych przypadkach. Kontakt i więcej informacji o programie: Co wyróżnia program Teleopieki Domowej Fundacja Gdańska w Gdańsku? ul. Długi Targ 28/29, 80-232 Gdańsk n Udział w pilotażu teleopieki domowej e-mail: [email protected] w Gdańsku jest darmowy.

110 111 6. Portal opiekunów rodzinnych

zumienia uczuć podopiecznego. Wymaga też dbania o siebie oraz własne emocje i siły. Ważne jest, by opiekun miał swoje sposoby i czas na odpoczynek oraz osoby, które mu pomagają. O taką pomoc ma prawo i powi- nien poprosić. Konsekwencje przemęczenia Sprawowanie opieki w domu nad osobą cho- i obciążenia opieką mogą być poważne i nie rą wymaga wielu umiejętności i wiedzy, czę- powinniśmy do nich dopuścić. sto nowych. Dostarcza ich portal www.opie- kunrodzinny.pl Wsparcia mogą udzielić różne osoby z otoczenia. Coraz częściej można skorzystać W zależności od rodzaju choroby i potrzeb z opieki wytchnieniowej, czyli zastąpienia podopiecznego, tego czy samodzielnie się w opiece przez odpowiednio przygotowaną przemieszcza czy jest osobą obłożnie chorą osobę, która przychodzi do domu podopiecz- i leżącą, musimy nauczyć się różnych czyn- nego na określony czas, dając opiekunowi ności związanych z pielęgnowaniem, wyko- możliwość odpoczynku, wizyty u lekarza lub nywania ich w poprawny sposób, z dbałością zajęcia się innymi sprawami, ważnymi dla o chorego, ale i własne zdrowie, np. unika- opiekuna. jąc przeciążenia kręgosłupa. Warto mieć też wiedzę na temat ćwiczeń rehabilitacyjnych, O tym, jak zorganizować opiekę w domu, jak potrzebnych do utrzymania jak najdłużej dbać o podopiecznego, ale i o siebie, z jakich określonego poziomu samodzielności czy form pomocy można skorzystać, znajdziecie też zasad dotyczących zażywania leków Państwo informacje na stronie opiekunro- i odpowiedniego reagowania na różne obja- dzinny.pl, prowadzoną przez Fundację Hospi- wy choroby. cyjną z Gdańska. Można na niej skorzystać także z filmów informacyjnych, bezpłatnych Opieka obejmuje także wsparcie emocjonal- szkoleń i porad specjalistów, zadając pytanie ne. Wymaga ono cierpliwości, empatii i zro- dotyczące Państwa problemu.

112 7. Program Bezpieczeństwa Ekonomicznego i Wsparcia Osób Zadłużonych

Program, którego celem jest zwiększenie 10 ZASAD bezpieczeństwa ekonomicznego mieszkań- RACJONALNEGO DZIAŁANIA ców Gdańska. Skierowany jest do osób zma- gających się z problemami zadłużenia (ofiar 1. Dokładnie przeczytaj umowę, przestępstw i nadużyć ekonomicznych) oraz nie podpisuj w pośpiechu. osób znajdujących się w otoczeniu tych osób, 2. Masz prawo do informacji, środowisk lokalnych oraz członków grup zanie podpisuj, jeśli nie rozumiesz. wodowych świadczących szeroko rozumianą pomoc. Jednym z priorytetowych obszarów 3. Masz czas, aby odstąpić od umowy, działań jest zapobieganie i rozwiązywanie sprawdź, jakie masz prawa. problemów nadużyć ekonomicznych wobec 4. Bądź ostrożny w kontaktach seniorów. z nieznajomymi. 5. Nie podawaj danych osobowych tym, Pamiętajmy, że możemy skorzystać z pomo- których nie znasz. cy i wsparcia instytucji do tego powołanych. 6. Nie zawieraj umów przez telefon, sprawdź wiarygodność firmy. 7. Zapisz imię i nazwisko osoby, z którą rozmawiasz. Kontakt i więcej informacji o programie: 8. Uważnie sprawdzaj „wyjątkowe oferty”, Urząd Miejski w Gdańsku „specjalne okazje”, „cudowne produkty”. Wydział Rozwoju Społecznego ul. Kartuska 5, 80-103 Gdańsk 9. Pożyczaj pieniądze tylko w sprawdzonych tel. 58 323 67 08 instytucjach finansowych. e-mail: [email protected] 10. Planuj rozsądnie swoje wydatki.

113 Kontakt i więcej informacji:

Centrum Bezpieczeństwa Ekonomicznego i Wsparcia Osób Zadłużonych Gdańsk, al. Grunwaldzka 8 tel. 728 590 288

114 8. Centrum Bezpieczeństwa Ekonomicznego i Wsparcia Osób Zadłużonych

Centrum Bezpieczeństwa Ekonomicznego n pomoc w przygotowaniu pism i Wsparcia Osób Zadłużonych, jest miejscem w postępowaniu ugodowym, w którym mieszkańcy Gdańska mogą bez- sądowym i egzekucyjnym, płatnie skorzystać z doradztwa prawno – finansowego, konsultacji edukacyjnych, n prowadzenie indywidualnych programów zarządzania budżetem, uzyskać wsparcie wyjścia z zadłużenia, w opracowywaniu programów wyjścia z za- dłużenia oraz programów pomocowych dla n prowadzenie indywidualnych programów ofiar przestępstw i nadużyć ekonomicznych. pomocy osobom będącym ofiarami przestępstw i nadużyć ekonomicznych W siedzibie Centrum przy al. Grunwaldzkiej 8 (w zakresie będących poza kompetencjami w Gdańsku z BEZPŁATNYCH PORAD można Miejskiego Rzecznika Konsumentów), korzystać od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:30 do 13:30 . n prowadzenie grup samopomocowych dla osób posiadających problem utraty Centrum jest punktem wspierającym dla osób kontroli nad długami – proces terapeutyczny, zadłużonych oraz ośrodkiem koordynująco- -wspierającym dla podmiotów świadczących n udzielenie informacji telefonicznej usługi w obszarze zadłużeń i edukacji ekono- w godzinach otwarcia Centrum, micznej. Działania podejmowane w ramach poradnictwa prawnego gwarantują przygoto- n zapewnienie współpracy z podmiotami wanie zindywidualizowanego dostosowanego z zakresu zadłużeń i edukacji ekonomicznej do potrzeb odbiorcy dokumentu. Poradnictwo w sektorach: pozarządowym, publicznym obejmuje: i prywatnym.

115 9. Punkty nieodpłatnej pomocy prawnej, poradnictwa obywatelskiego i mediacyjnego

Osoby, które złożą oświadczenie, że nie są w stanie ponieść kosztów wizyty u prawni- ka mogą skorzystać w Gdańsku z bezpłat- nych porad prawnych oraz poradnictwa obywatelskiego i mediacyjnego.

Punkty porad prowadzą: gdański MOPR oraz organizacje pozarządowe na terenie miasta n telefon: 58/342 31 88 w godz. od 10:00 do 14:00 (na zlecenie Ośrodka). Radcowie prawni, ad- n e-mail: [email protected] wokaci, mediatorzy pomagają nieodpłatnie n stronę internetową: https://np.ms.gov.pl m.in. w sprawach rodzinnych, socjalnych, spadkowych, w zakresie ubezpieczeń społ. Można się także zapisać bezpośrednio, np. czy bezpieczeństwa ekonomicznego. dzwoniąc do wybranego punktu w dzielnicy. Osoby z terenu Gdańska z niepełnosprawno- Adresy i kontakt do punktów dostępne są ścią ruchową, które chcą skorzystać z nie- również na stronie: www.mopr.gda.pl Punkty nieodpłatnego poradnictwa odpłatnego poradnictwa prawnego i obywa- prawnego i obywatelskiego telskiego, a nie mogą stawić się na wizytę wraz z mediacją w Gdańsku w 2021 roku w punkcie, otrzymają pomoc w domu (dostęp- ny jest także tłumacz języka migowego). Uwa- ga! „Usługa domowa” nie dotyczy mediacji. Kontakt i więcej informacji:

Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Gdańsku Zapisy na porady! Wydział Doradztwa Na poradę prawną, obywatelską czy media- ul. Konrada Leczkowa 1A 80-432 Gdańsk cyjną obowiązują zapisy poprzez: tel. 58 342 31 88

116 Punkty prowadzone przez MOPR w Gdańsku – pomoc prawna Stowarzyszenie Akcja Społeczna, ul. Sternicza 2 (zapisy w godzinach od 10.00 do 14.00 w dni powszednie, poniedziałek, czwartek, piątek 08:00–12:00 tel. 58 342 31 88): wtorek 12:30–16:30 środa 13:00–17:00 • ul. Dyrekcyjna 5 – pomoc prawną świadczą adwokaci telefon: 517 939 716, email: [email protected] i radcy prawni od poniedziałku do piątku w godzinach: 8:00–17:00. • ul. Szara 32–33 – pomoc prawną świadczy adwokat Punkty prowadzone przez organizacje od poniedziałku do piątku w godzinach: 8:00–12:00. pozarządowe w Gdańsku – pomoc prawna • ul. Gustkowicza 13 – pomoc prawną świadczy adwokat wraz z mediacją: od poniedziałku do piątku w godzinach: 9:00–13:00. Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji • ul. Marynarki Polskiej 134a – pomoc prawną świadczy Pozarządowych, ul. Gościnna 10 adwokat od poniedziałku do piątku w godzinach: 8:00–12:00. poniedziałek 14:00–18:00 • ul. Reduta Wyskok 6 – pomoc prawną świadczy radca wtorek–piątek 09:00–13:00 prawny od poniedziałku do piątku w godzinach: 8:00–12:00. telefon: 504 871 478, email: [email protected]

• ul. Modrzewskiego 2a – pomoc prawną świadczy radca Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji prawny od poniedziałku do piątku w godzinach: 10:00-14:00. Pozarządowych, ul. Grunwaldzka 5 poniedziałek, środa–piątek 09:00–13:00 wtorek 14:00–18:00 telefon: 504 871 478, email: [email protected] Punkty prowadzone przez organizacje pozarządowe w Gdańsku – poradnictwo Fundacja Teneo, ul. Jagiellońska 11 poniedziałek–środa 16:00–20:00 obywatelskie wraz z mediacją: czwartek, piatek 08:00–12:00 Stowarzyszenie OVUM, ul. Kisielewskiego 12 telefon: 690 074 609, email: [email protected] poniedziałek, wtorek, środa, piątek 15:00–19:00 czwartek 08:00–12:00 Fundacja Teneo, ul. Gustkowicza 13 telefon: 58/350 15 15, email: [email protected] punkt specjalistyczny dla osób pokrzywdzonych przestępstwem, doświadczających przemocy i dyskryminacji Fundacja Teneo, ul. Wajdeloty 28A poniedziałek, czwartek 16:00–20:00 poniedziałek–piątek 15:00–19:00 wtorek, piątek 08:00–12:00 telefon: 690 074 609, email: [email protected] środa 10:00–14:00 telefon: 690 074 609, email: [email protected] Instytut Aktywizacji Regionów, ul. Opata Rybińskiego 10 poniedziałek, środa 13:00–17:00 Fundacja Oparcia Społecznego Aleksandry FOSA, ul. Hoża 4 wtorek 07:30–11:30 poniedziałek 13:00–17:00 czwartek, piątek 16:30–20:30 wtorek, czwartek, piątek 08:00–12:00 telefon: 572 382 444, email: [email protected] środa 15:30–19:30

Stowarzyszenie Akcja Społeczna, ul. Wyzwolenia 49 poniedziałek 15:00–19:00 wtorek, czwartek 16:00–20:00 środa 14:30–18:30 piątek 15:30–19:30 telefon: 517 939 716, email: [email protected]

117 10. Złota Rączka dla seniora – zapewniane drobnych usług naprawczych w miejscu zamieszkania seniorów.

Celem zadania finansowanego ze środ- i dbamy o to, żeby nasi seniorzy czuli się przy ków Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie tym bezpiecznie, otoczeni szczególnej jako- w Gdańsku jest pomoc seniorom 75+, samot- ści opieką. Do tej pory pomogliśmy już 300 nym bądź chorym, zamieszkującym tereny osobom i wierzymy, że uda nam się wesprzeć Gdańska. Usługa jest bezpłatna, a w jej skład kolejne – mówi koordynator projektu, Natalia wchodzi naprawa oraz ewentualne zakupy Richter. materiałów na koszt Gdańskiej Spółdziel- ni Socjalnej (do 80 zł). W ramach projektu do domów osób potrzebujących wysyłany jest pracownik techniczny, który pomaga usunąć drobne usterki. Przez drobne usterki rozumie się niewielkie prace hydraulicz- ne oraz elektryczne, których naprawa trwa maksymalnie godzinę. Chęć skorzystania z usługi można zgłosić telefonicznie, pod numerem 881 703 096. Koordynator projektu przyjmie zgłoszenie, zweryfikuje je i oceni, czy usterka podlega pod regulamin korzy-

stania z usługi, a następnie ustali termin Kontakt i więcej informacji o programie: wizyty Złotej Rączki. Pełny regulamin korzystania z usługi dostępny jest na stronie Gdańskiej Spółdzielni Socjalnej. - Chcemy z projektem tym dotrzeć do każde- www.gss.org.pl go potrzebującego seniora na terenie całego Gdańska Spółdzielnia Socjalna Gdańska. Drobne usterki często potrafią być ul. Solec 4, 80-564 Gdańsk tel. 881 703 096 utrapieniem dla osób, które nie są już w sta- e-mail: [email protected] nie sobie z nimi poradzić. Niesiemy pomoc

118 Skorzystaj z naszej pomocy i zamów wizytę u siebie bądź dla potrzebującego seniora z twojej okolicy.

119 11. Sklep charytatywny „Z dobrej ręki”

Sklep charytatywny „Z dobrej ręki” to pro- oddawać osobiście, bądź skontaktować się -społeczny projekt, którego celem jest wy- z Gdańską Spółdzielnią Socjalną i umówić pracowywanie zysków w całości przezna- się na odbiór z miejsca zamieszkania. czanych na aktywizację zawodową osób oddalonych od rynku pracy, w tym przede Kontakt i więcej informacji: wszystkim osób w wieku senioralnym. W ramach wspomnianej aktywizacji organi- Sklep charytatywny „Z dobrej ręki” zowane są między innymi szkolenia, warsz- ul. Wolności 11, 80-535 Gdańsk tel. 536 961 197 taty i próbki pracy, które mają podnieść kwa- e-mail: [email protected] lifikacje oraz pomóc osobom wykluczonym facebook.com/SklepZdobrejreki zawodowo znaleźć zatrudnienie.

„Z dobrej ręki” działa od listopada 2018 roku. Sklep znajduje się na ul. Wolności 11, ale działa nie tylko stacjonarnie – z chęcią wy- chodzi do ludzi, jest obecny na przeróżnych targach i kiermaszach, organizuje zbiórki w dzielnicach miasta i nieustannie obecny jest w gdańskiej przestrzeni, aby ideą poma- gania zarazić jak największą ilość osób.

Na czym to polega? Przyjmujemy niewielkie meble, lampy, tek- stylia, obrazy, dekoracje, nakrycia stołów, porcelanę, torebki, biżuterię, zabawki oraz książki. Dary te są naprawiane, doczysz- czane i wyceniane, a następnie umieszcza- ne na sklepowych półkach, gdzie czekają na nowych właścicieli. Przedmioty można

120 Godziny otwarcia sklepu: poniedziałek–piątek: 9:00–17:00 sobota: 09:00–15:00

Pomóc można zarówno oddając, jak i kupując. Za każdy gest życzliwości jesteśmy niezmiernie wdzięczni.

O9 15

121 12. Gdańskie Centrum Kontaktu

Nie wiesz, jak załatwić swoją sprawę w Urzę- Co mogę zgłosić? dzie Miejskim lub jednej z jego jednostek? Uszkodzona ławka w parku, niedziałająca Zauważysz nieprawidłowo działającą infra- sygnalizacja świetlna, awaria oświetlenia strukturę miejską? – Kieruj się do Gdańskiego ulicznego, wyrwa w jezdni, dewastacja przy- Centrum Kontaktu. stanku autobusowego, uszkodzony znak drogowy, martwe zwierzę na terenie miej- Godziny pracy: skim itp. Czynne 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu. Jakie informacje uzyskam? Czy mogę uzyskać pomoc w dotarciu na Kontakt: szczepienie? Czy muszę zgłosić sprzedaż Dostępne przez telefon (58 52 44 500), samochodu? Gdzie mogę się przemeldo- e-mail ([email protected]), wać? Co zrobić, gdy w dowodzie rejestracyj- formularz zgłoszeniowy nym nie ma miejsca na wpisanie kolejnego (www.gdansk.pl/kontaktgdansk/zglos), przeglądu? Czy i gdzie mogę uzyskać bez- Facebooka (KontaktGdansk). płatną pomoc prawną? itp.

122 123 Urząd Miejski w Gdańsku – jak załatwić sprawy w czasie pandemii

124 125 NIEZBĘDNIK zniżki i ulgi dla seniorów

Nazwa Adres/Telefon Odpłatność/Zniżki

Centrum ul. Gradowa 6, 80-802 Gdańsk Bilet ulgowy dla osób 60+ wstęp Hewelianum tel. 58 300 08 42 bezpłatny przysługuje osobie fax: 58 742 15 13 niepełnosprawnej w stopniu znacznym oraz jednej osobie sprawującej nad nią opiekę, za okazaniem stosownego dokumentu Europejskie Centrum Plac Solidarności 1, 80-863 Gdańsk Bilet ulgowy dla osób 65+ Solidarności Kasy: tel. 58 772 41 12 rezerwacje: e-mail: [email protected] Gdańska Galeria ul. Piwna 27/29, 80-831 Gdańsk Na większość wystaw i wydarzeń Miejska tel. 58 682 00 93 GGM wstęp jest bezpłatny fax: 58 682 00 93 e-mail: [email protected] www: www.ggm.gda.pl Gdańska Galeria ul. Piwna 27/29, 80-831 Gdańsk Na większość wystaw i wydarzeń Miejska 1 tel. 58 682 00 93 GGM wstęp jest bezpłatny Gdańska Galeria ul. Powroźnicza 13/15, 80-828 Gdańsk Na większość wystaw i wydarzeń Miejska 2 tel. 58 305 70 35 GGM wstęp jest bezpłatny Gdańska ul. Szeroka 34/35, 36, 37 • Grobla I 1/2 Na większość wystaw i wydarzeń Galeria Miejska 80-825 Gdańsk GGM wstęp jest bezpłatny Guntera Grassa tel.: 58 304 98 54 Gdański Teatr ul. Bogusławskiego 1, 80-818 Gdańsk, Bilety ulgowe Szekspirowski tel. 58 351 01 51 przysługują emerytom i rencistom fax: 58 351 01 50 z ważnymi legitymacjami, które kasa: 58 351 01 01 należy okazać wraz z biletem e-mail: przy wejściu na widownię. [email protected] W przypadku braku owych www.teatrszekspirowski.pl dokumentów, należy zwrócić się do kas biletowych, aby uiścić dopłatę

126 Teatr Wybrzeże ul. Św. Ducha 2, 80-834 Gdańsk Bilety ulgowe przysługują emerytom Kasy biletowe: Gdańsk, Targ Węglowy i rencistom po okazaniu legitymacji Scena Kameralna: Sopot, ul. Monte Cassino 30 Informacje o rabatach dla grup: e-mail: [email protected] [email protected] tel.: 58 551 50 40, 301 13 28 Instytut Kultury ul. Długi Targ 39/40, 80-830 Gdańsk Zapisy na warsztaty, szkolenia Miejskiej tel. (sekretariat): 58 760 72 16 i alternatywne spacery e-mail: [email protected] Punkt Informacji Kulturalnej tel. 664 976 052 e-mail: [email protected] pn.–pt. 14:00–18:00 Muzeum Gdańska ul. Długa 46/47, 80-831 Gdańsk Seniorzy powyżej 65 roku życia tel. +48 514 222 205 (na podstawie dowodu osobistego), e-mail: [email protected] emeryci, renciści, renciści socjalni. Wojewódzka Adres: Metropolitalna Karta do Kultury i Miejska Biblioteka Targ Rakowy 5/6, 80-806 Gdańsk Karta biblioteczna – dostęp do kultury, Publiczna nauki oraz rozrywki w Trójmieście im. Josepha Conrada Kontakt: Sekretariat i w okolicach! Korzeniowskiego tel.: 58 301 96 18, 301 48 11 wew. 220 Czytasz książki? Interesuję cię teatr, w Gdańsku fax: 58 305 66 21 muzyka, sztuka? e-mail: [email protected] Już dziś odbierz swoją KARTĘ www.wbpg.org.pl/ BIBLIOTECZNĄ, A WRAZ Z NIĄ ZNIŻKI na koncerty, przedstawienia, wystawy, do kawiarni, do kina, a nawet na różnego rodzaju kursy! tel. 58 301 07 22 (wew. 228) mail: [email protected]

127 Opera Bałtycka aleja Zwycięstwa 15, 80-219 Gdańsk Bilet specjalny przysługuje m.in. w Gdańsku rencistom i emerytom na podstawie Centrala: okazanego dokumentu tel.: 58 763 49 12/13 potwierdzającego pobieranie fax.: 58 763 49 14 świadczenia – emerytalnego e-mail: [email protected] lub rentowego – wraz z dokumentem tożsamości. Kasa biletowa: Bilet specjalny nie obejmuje sektora A. tel.: 58 763 49 12/13 w. 342; Osobie niepełnosprawnej, poruszającej 58 763 49 06 się na wózku inwalidzkim przysługuje e-mail: [email protected] wejściówka w cenie 30 zł., a opiekunowi tej osoby – bilet bezpłatny Polska Filharmonia ul. Ołowianka 1 , 80-751 Gdańsk, Bilety ulgowe: Bałtycka • emeryci i renciści. im. Fryderyka Kasy biletowe: Osoby niepełnosprawne, które wymagają Chopina w Gdańsku 58 320 62 62, opiekuna, za okazaniem odpowiedniego 58 323 83 62, dokumentu mają wstęp wolny 664 71 00 23 na wszystkie wydarzenia, których e-mail: [email protected] organizatorem jest Polska Filharmonia Bałtycka*. Opiekunowi osoby niepełnosprawnej przysługuje bilet ulgowy. *Oferta nie obejmuje koncertów sylwestrowych, balowych i wydarzeń impresaryjnych. Muzeum II Wojny pl. W. Bartoszewskiego 1 Bilet ulgowy przysługuje: Światowej 80-862 Gdańsk • seniorom powyżej 65 roku życia – tel. 58 760 09 60 po okazaniu dokumentu e-mail: [email protected] potwierdzającego wiek • emerytom, rencistom i osobom www.muzeum1939.pl niepełnosprawnym wraz z opieku- nem – na podstawie legitymacji

Bilet bezpłatny przysługuje: • kombatantom II wojny światowe – na podstawie zaświadczenia • inwalidom wojennym, weteranom – na podstawie legitymacji bądź zaświadczenia

128 Gdański Ogród ul. Karwieńska 3, 80-328 Gdańsk Bilet ulgowy: Zoologiczny tel./fax: 58 552 17 51 • emerytom, rencistom tel.: 58 552 00 41, 58 552 00 42 i kombatantom, za okazaniem www: www.zoo.gda.pl legitymacji, • osobom niepełnosprawnym w stopniu umiarkowanym i lekkim, za okazaniem stosownego dokumentu Wstęp wolny przysługuje: • osobom powyżej 70 roku życia, za okazaniem stosownego dokumentu, • osobom niepełnosprawnym w stopniu znacznym, za okazaniem stosownego dokumentu, oraz towarzyszącemu im jednemu przewodnikowi

Zarząd Transportu ul. Na Stoku 49, Bilety ulgowe: Miejskiego 80-874 Gdańsk, • kombatanci w Gdańsku tel./fax: 58 520 57 00 (Legitymacja kombatanta) e-mail: [email protected] • weterani (Legitymacja weterana poszkodowanego Bieżąca informacja komunikacyjna wraz z legitymacją tel. 58 520 57 75 emeryta-rencisty) • emeryci po ukończeniu odpowiednio: 55lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn i renciści (Legitymacja emeryta-rencisty i dokument ze zdjęciem)

Uprawnieni do bezpłatnych przejazdów: • osoby, które ukończyły 70 lat (dokument stwierdzający tożsamość i wiek osoby)

Multikino al. Zwycięstwa 14, Bilet senior – dla osób 60+ 80-219 Gdańsk tel. 58 765 93 10

129 Pływalnie Gdańskiego Ośrodka Sportu | www.plywalniegdansk.pl

Pływalnia Osowa ul. Siedleckiego 14 Bilety ulgowe: Gdańsk Osowa Renciści i emeryci oraz weterani* tel. 519 709 363 Uwaga! Pływalnia Chełm ul. Chałubińskiego 13 Bilety indywidualne są sprzedawane Gdańsk Chełm w przypadku nie wykorzystania tel. 517 806 669 miejsc na basenie przez osoby Pływalnia Stogi ul. Stryjewskiego 28, wykupujące karnety. tel. 501 025 476 Bilety możliwe do zakupu Pływalnia Orunia ul. Smoleńska 6/8, nie później niż w dniu tel. 511 179 865 poprzedzającym usługę.

*weteran – w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o weteranach działań poza granicami państwa

130 PRZYDATNE KONTAKTY Urząd Miejski w Gdańsku ul. Nowe Ogrody 8/12 80-803 Gdańsk Informacja/Gdańskie Centrum Kontaktu Telefony tel. 58 524 45 00, fax: 58 302 39 41 Alarmowe e-mail: [email protected] Gdańskie Centrum Kontaktu zgłaszanie nieprawidłowego funkcjonowania infrastruktury miejskiej (np. brak pokrywy studzienki, awaria oświetlenia ulicznego, uszkodzona ławka w parku) oraz informacje na te- Miejskie Centrum 112 mat procedur Urzędu Miejskiego i jego jednostek (np. jak prze- Powiadamiania Ratunkowego rejestrować samochód, gdzie wyrobić kartę wędkarską, gdzie (europejski numer alarmowy) uzyskać bezpłatną pomoc prawną) całodobowo tel. 58 52 44 500 e-mail: [email protected] Straż Miejska 986 formularze zgłoszeniowe na stronie www.gdansk.pl/konkaktgdansk Facebook: kontaktgdansk Policja 997 Miejski Rzecznik Konsumentów ul. Wały Jagiellońskie 1, 80-853 Gdańsk Straż Pożarna 998 Pokój nr 103 A (parter) tel. 58 323 70 11, fax: 58 305 34 52 Pogotowie Ratunkowe 999 e-mail: [email protected] Adres korespondencyjny: ul. Nowe Ogrody 8/12, 80-803 Gdańsk Pogotowie Energetyczne 991 Ogólnopolska Infolinia Konsumencka 801 440 220 – Infolinia czynna w dni powszednie Pogotowie Ciepłownicze 993 w godz. 8:00-18:00. Koszt połączenia zgodny z taryfą operatora osoby dzwoniącej. Pogotowie Gazowe 992 tel. 22 290 89 16 Pogotowie Budżet Obywatelski Urząd Miejski w Gdańsku Wodociągowo-Kanalizacyjne 994 Biuro Prezydenta Referat Partycypacji Społecznej i Rad Dzielnic Pomoc Drogowa 981 tel.: 58 323 65 97, 58 323-66-51, 58 323 66 37, 58 323 63 37, e-mail: [email protected]

131 Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie ul. Dyrekcyjna 5 (parter) ul. K. Leczkowa 1A, 80-432 Gdańsk tel. 58 691 94 12, fax: 58 691 94 11 tel. 58 342 31 50 fax: 58 342 31 51 Centrum Pracy Socjalnej 4 e-mail: [email protected] (Żabianka-Wejhera-Jelitkowo-Tysiąclecia, www.mopr.gda.pl Przymorze Wielkie, Przymorze Małe) ul. Lecha 1 Wydział Integracji i Rehabilitacji MOPR tel. 511 46 39, fax: 58 511 46 01 (w sprawach dotyczących placówek dziennych), ul. Dyrekcyjna 5, 80-852 Gdańsk, Centrum Pracy Socjalnej 5 tel.: 58 320 53 41, 58 320 53 47, (Przeróbka, Stogi, Olszynka, Rudniki, 58 320 53 45, 58 320 53 44 Krakowiec-Górki Zachodnie, Wyspa Sobieszewska) Samodzielny Referat Usług MOPR ul. Siennicka 25 (w sprawach dotyczących domów pomocy tel./fax: 58 320 53 00 społecznej, usług opiekuńczych), Centrum Pracy Socjalnej 6 ul. Dyrekcyjna 5, 80-852 Gdańsk (Wzgórze Mickiewicza, Siedlce, tel.: 58 320 53 57, 58 320 53 54 Ujeścisko-Łostowice, Chełm) ul. Szara 32–33 Samodzielny Referat Współpracy tel. 58 322 40 00, fax: 58 322 40 01 (w sprawach dotyczących nieodpłatnej Centrum Pracy Socjalnej 7 pomocy prawnej, poradnictwa obywatelskiego), (Osowa, Oliwa, Strzyża, VII Dwór, Wrzeszcz Górny) ul. K. Leczkowa 1 A, 80-432 Gdańsk ul. Marynarki Polskiej 134 A tel. 58 342 31 88 tel. 58 520 70 06, fax: 58 520 70 09

Centrum Pracy Socjalnej 8 Centra Pracy Socjalnej MOPR: (Śródmieście) ul. Reduta Wyskok 6 Centrum Pracy Socjalnej 1 tel. 58 304 58 10 (Zaspa-Rozstaje, Zaspa-Młyniec, Wrzeszcz Dolny) ul. Modrzewskiego 2A, 80-405 Gdańsk Centrum Pracy Socjalnej 9 tel. 58 347 86 00, fax: 58 347 86 10 (Aniołki, Suchanino, Matarnia, Kokoszki, Brętowo, Jasień, Piecki-Migowo) Centrum Pracy Socjalnej 2 ul. Piekarnicza 16 (Brzeźno, Nowy Port, Letnica, Młyniska) tel. 58 304 36 50, tel./fax: 58 304 36 51 pl. Ks. Gustkowicza 13 tel. 58 522 01 80, fax: 58 522 01 82 Wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego tel. 58 301 30 16 Centrum Pracy Socjalnej 3 al. Gen. J. Hallera 115 (Orunia-Św. Wojciech-Lipce) 80-416 Gdańsk

132 Gdańskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom 800 190 590 – Telefoniczna Informacja Pacjenta z Chorobą Alzheimera (TIP), wspólna ogólnopolska bezpłatna Infolinia ul. Armii Krajowej 94, 81-824 Sopot Rzecznika Praw Pacjenta oraz Narodowego Fun- tel./fax: 58 551 63 64 duszu Zdrowia, gdzie można uzyskać informacje, e-mail: [email protected] m.in. jak uzyskać kartę EKUZ, jakie prawa przy- sługują osobie ubezpieczonej, gdzie znajduje się Gdański Telefon Zaufania najbliższy szpital, w jaki sposób można zgłosić „Anonimowy Przyjaciel” naruszenie praw pacjenta czy też jakich formal- tel. 58 301 00 00 ności należy dopełnić by skorzystać z leczenia w godzinach od 16:00 do 6:00 uzdrowiskowego. Internetowy Telefon Zaufania „Anonimowy Przyjaciel” – całą dobę e-mail: [email protected] Całodobowe Apteki w Gdańsku

Apteka Dr.Max Gdańsk Miejski Zespół ds. Orzekania ul. Podwale Grodzkie, 80-895 Gdańsk o Niepełnosprawności tel. 58 778 92 13 80-852 Gdańsk, ul. Dyrekcyjna 5 tel./fax: 58 320 22 96 Apteka „DYŻURNA” Gdańsk tel. kom. 793 863 422 – informacja (Hipermarket Real) w sprawie kart parkingowych ul. Kołobrzeska 32, 80-394 Gdańsk e-mail: [email protected] tel. 58 511 85 58 Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Apteka „DYŻURNA” Gdańsk Pełnomocnik Terenowy w Gdańsku al. Grunwaldzka 104/106, 80-244 Gdańsk ul. Chmielna 54/57, 80-748 Gdańsk tel. 58 342 42 30 sekretariat: tel. 58 76 47 302 fax: 58 76 47 303 Apteka „DOM LEKÓW” Gdańsk Przyjęcia Interesantów: tel. 58 764 73 06 ul. Kartuska 5, 80-001 Gdańsk tel. 58 682 00 41 Aktualny wykaz leków bezpłatnych dla pacjentów 75+ Możliwy do pobrania ze strony internetowej: http://www.mz.gov.pl/ lub http://75plus.mz.gov.pl/

Informator o Terminach Leczenia www.terminyleczenia.nfz.gov.pl

133 Jestem EKO – segreguję odpady ściąga dla seniorów

134 Wskazówki Super Sortera!

Czy wiesz jak

SUPER SORTER

Taki papier nie

SORTUJ PAPIER CZYSTY I SUCHY! NIE WRZUCAJ NIE WRZUCAJ PAPIERU POWLECZONEGO PO MLEKU I SOKACH

NIE WRZUCAJ

PAPIEROWYCH I CHUSTECZEK KARTONY HIGIENICZNYCH

mniej miejsca w

135 Wskazówki Super Sortera!

Czy wiesz jak

SUPER SORTER

PAPIEROWE ETYKIETY NA BUTELKI

I BUTELKACH

NIE WRZUCAJ

POZBAWIONE

I KAPSLI! LUSTER

136 Wskazówki Super Sortera!

Czy wiesz jak

SUPER SORTER

mniej miejsca

ETYKIETY

PLASTIKOWE PLASTIKOWE BUTELKI PO

ZGNIECENIU I TETRAPAKI

WSZYSTKIE OPAKOWANIA NIE WRZUCAJ STYROPIANU

Mycie nie jest

137 Wskazówki Super Sortera!

Czy wiesz jak

SUPER SORTER

NIE WRZUCAJ NIE WRZUCAJ ZANIECZYSZCZONYCH KAMIENI ODCHODAMI

NIE WRZUCAJ

- NIE WRZUCAJ ICH I SUROWEGO W WORECZKACH PLASTIKOWYCH

I CHUSTECZKI HIGIENICZNE

138 Wskazówki Super Sortera!

Czy wiesz jak

SUPER SORTER

GRUZ

I ELEKTRONICZNEGO Nie wyrzucaj

ODPADY BUDOWLANE -

GRUZ DOSTARCZ POJEMNIKACH I CO DO PSZOK-U DO RECYKLINGU

STYROPIAN OPAKOWANIOWY PRZETERMINOWANYCH RESZTKOWYCH

do apteki

recyklingu 13

139 140 JAKIE ODPA

odebrane spod altany:

np. muszle klozetowe, do 2 ton na rok meble rowery wanny, brodziki, zamów

typu Big-Bag kasetony styropianowe, materace

opony * akumulatory, farby

oddaj w sklepie przy wanienki plastikowe

drobne elektroodpady np. baterie, telefony, * kable, aparaty, * minipalety

oddaj w sklepie przy zakupie

* deski do prasowania suszarki na pranie np. telewizory, lodówki, pralki, lub innego podmiotu zmywarki tego rodzaju odpadów

stacja

UWAGA pojazdów

. Zabronione jest pozostawianie - Objazdowa Zbiórka Odpadów Niebezpiecznych -

141 Słowniczek skrótów:

UMG – Urząd Miejski w Gdańsku PMG – Prezydent Miasta Gdańska RMG – Rada Miasta Gdańska UTW – Uniwersytet Trzeciego Wieku NGO – Organizacja pozarządowa MOPR – Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie CPS – Centrum Pracy Socjalnej DDP – Dzienny Dom Pomocy DPS – Dom Pomocy Społecznej ŚDS – Środowiskowy Dom Samopomocy KS – Klub Samopomocy OPS – Obywatelski Parlament Seniorów PUW – Pomorski Urząd Wojewódzki POZ – Podstawowa Opieka Zdrowotna MZO – Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności PFRON – Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

142 Jeśli chcesz wiedzieć więcej: o tym jak działa Miasto Gdańsk i jak zaangażować się w inicjatywy lokalne – zapoznaj się z informacjami w publikacjach „Od samorządu do samorządności. Rola i zadania samorządu terytorialnego” oraz „Aktywator Obywatelski. Szybka pomoc techniczna”, o zdrowym stylu życia – zerknij do publikacji „Zdrowie na okrągło. Codzienna instrukcja obsługi”, „Więcej radości! Jak zadbać o zdrowie psychiczne”, o zadłużeniach i profesjonalnym wsparciu w sytuacjach trudnych – skorzystaj z publikacji „Pocieszek – poradnik dłużnika”, „Pocieszek – poradnik spadkowy”, „Pocieszek – długi konsumenckie”, „Pocieszek – alimenty”.

Wszystkie publikacje są dostępne na stronie www.gdansk.pl/edukacja. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021

W związku z trwającym Narodowym Spi- telefon dzwoniąc na infolinię spisową sem Powszechnym Ludności i Mieszkań pod numer telefonu: 22 279 99 99. 2021 organizowanym przez Główny Urząd Infolinia czynna jest od poniedziałku Statystyczny, zachęcamy Państwa do zapo- do piątku w godzinach 8:00-18:00. znania się z informacjami umożliwiającymi bezpieczne i skuteczne spełnienie obowiąz- Zachęcamy Seniorów i Seniorki do zacho- ku wynikającego z Ustawy o statystyce pu- wania czujności oraz zasady ograniczonego blicznej. zaufania w okresie trwania spisu, mając na uwadze możliwość prób wyłudzenia danych Podstawowe informacje: przez nieuczciwe osoby. Z tego względu 1. Udział w spisie jest obowiązkowy należy pamiętać, że powinniśmy sami za- i dotyczy wszystkich mieszkańców Polski inicjować kontakt, a dodatkowo zachęcamy do samodzielnego zweryfikowania rachmi- 2. Narodowy Spis powszechny Ludności strza spisowego, można to zrobić zarów- i Mieszkań w 2021 r. jest przeprowadzany no przez zakładkę „Sprawdź rachmistrza” od 1 kwietnia 2021 roku do 30 września (na stronie internetowej spisu) lub dzwoniąc 2021 roku na infolinię spisową pod numerem 22 279 99 99. 3. Obowiązkową formą, ale również najbezpieczniejszą i rekomendowaną metodą, jest samospis internetowy. Formularz znajduje się wyłącznie na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego pod adresem spis.gov.pl 4. Metoda uzupełniająca dla osób, które nie mają dostępu do Internetu lub mają trudności z dokonaniem samospisu przez Internet, to możliwość spisu przez

144 Moje ważne kontakty Egzemplarz bezpłatny

Opracowanie, kontakt: Urząd Miejski w Gdańsku Wydział Rozwoju Społecznego ul. Kartuska 5 80-103 Gdańsk

tel.: +48 58 323 67 27 fax: +48 58 323 67 57

e-mail: [email protected]

www.gdansk.pl/seniorzy www.facebook.com/dlaGdanszczan

146